Wikipedy
fywiki
https://fy.wikipedia.org/wiki/Haadside
MediaWiki 1.39.0-wmf.23
first-letter
Media
Wiki
Oerlis
Meidogger
Meidogger oerlis
Wikipedy
Wikipedy oerlis
Ofbyld
Ofbyld oerlis
MediaWiki
MediaWiki oerlis
Berjocht
Berjocht oerlis
Hulp
Hulp oerlis
Kategory
Kategory oerlis
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
9 jannewaris
0
501
1086286
1085095
2022-08-05T08:17:21Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1317]] - [[Filips V fan Frankryk|Filips V]] beslút om froulju fan troanopfolging út te sluten.
* [[1788]] - [[Konettikut]] wurdt, troch de [[Amerikaanske Grûnwet]] te [[ratifikaasje|ratifisearjen]], de 5e [[Amerikaanske steat|steat]] fan 'e [[Feriene Steaten]].
* [[1879]] - Nei't se te hearren krigen hawwe dat se weromstjoerd wurde sille nei it [[Yndiaanske Territoarium]] (it lettere [[Oklahoma]]), besykje de [[Noardlike Sjajinnen]] dy't fêstholden wurde yn [[Fort Robinson]], yn [[Nebraska]], út te brekken. Dit is it begjin fan it saneamde [[Bloedbad fan Fort Robinson]].
* [[1929]] - De troch [[Alexander Fleming]] ûntdekt [[Penisilline]] wurdt foar it earst brûkt.
* [[1951]] - It haadkertier fan de [[Feriene Naasjes]] yn [[New York City]] wurdt offisjeel iepene.
== Berne ==
* [[1804]] - [[Tjeerd Annes Keikes]], Frysk sulversmid en medaljeur († [[1886]])
* [[1839]] - [[Paul Cézanne]], Frânsk skilder († [[1906]])
* [[1867]] - [[Theodorus Marius Theresius van Welderen|Theodorus Marius Theresius baron van Welderen]], Frysk politikus en bestjoerder († [[1945]])
* [[1873]] - [[Izaäk Hendrik Gosses]], Frysk skiedkundige en heechlearaar († [[1940]])
* [[1893]] - [[Fernande Barrey]], Frânsk neakenmodel († [[1974]])
* [[1908]] - [[Simone de Beauvoir]], Frânsk skriuwster († [[1986]])
* [[1913]] - [[Richard Nixon]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1994]])
* [[1927]] - [[Geert Bakker]], Frysk rektor fan de Noardlike Leargongen († [[2006]])
* [[1944]] - [[Jimmy Page]], Ingelsk gitarist
* [[1973]] - [[Sean Paul]], Jamaikaansk sjonger en dancehall-artyst
* [[1976]] - [[Emma Roche]], Australysk model en aktrise
* [[1981]] - [[Julia Dietze]], Dútsk aktrise
* [[1989]] - [[Michaella Krajicek]], Tsjechysk-Nederlânsk tennisster
* [[1993]] - [[Ashley Argota]], Amerikaansk aktrise
== Ferstoarn ==
* [[1324]] - [[Marco Polo]], Italjaansk keapman en ûntdekkingsreizger (* [[1254]])
* [[1514]] - hartoginne [[Anna fan Bretanje]], keninginne-gemallinne fan [[Frankryk]] (* [[1477]])
* [[1872]] - [[Evert Klazes Boorsma]], Frysk keatser (* [[1835]])
* [[1873]] - keizer [[Napoleon III fan Frankryk]] (* [[1808]])
* [[1888]] - [[Barthelomeus Jacobus Schurer]], Frysk ûnderwizer en skoalhaad (* [[1792]])
* [[1939]] - [[Nynke fan Hichtum]], Frysk skriuwster (* [[1860]])
* [[1996]] - [[Fearless Nadia]], Yndiaask aktrise (* [[1908]])
* [[1999]] - [[Mien Ruys]], Nederlânsk túnarsjitekte (* [[1904]])
* [[2001]] - [[Carol W. Voges]], Nederlânsk yllustrator en skriuwer (* [[1925]])
* [[2017]] - [[Chuck Deely]], Haachsk strjitmuzikant (* [[1954]])
* [[2012]] - [[Ger van Norden]], Nederlânsk keunstskilder en grafikus (* [[1927]])
* [[2022]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator (* [[1956]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|09]]
a6u03313vbmohy3n92o0svazbaaicoh
21 jannewaris
0
513
1086329
1083769
2022-08-05T08:54:38Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1643]] - De [[Nederlân]]ske [[ûntdekkingsreizger]] [[Abel Tasman]] ûntdekt [[Tonga]].
* [[1799]] - Yntroduksje fan it [[faksên]] tsjin 'e [[pokken]] troch [[Edward Jenner]]
* [[1925]] - [[Albaanje]] wurdt in [[republyk]].
== Berne ==
* [[1338]] - kening [[Karel V fan Frankryk]] († [[1380]])
* [[1792]] - [[Tsjalling Hiddes Halbertsma]], Frysk skriuwer en bûterkeapman († [[1852]])
* [[1829]] - kening [[Oskar II fan Sweden|Oskar II fan Sweden en Noarwegen]] († [[1907]])
* [[1849]] - [[Pieter de Clercq]], Nederlânsk bankier en frisiast († [[1934]])
* [[1885]] - [[Umberto Nobile]], Italjaansk loftskipbouwer († [[1978]])
* [[1907]] - [[Frits Wissel]], Frysk ûntdekkingsreizger († [[1999]])
* [[1928]] - [[Patricia Locke]], Amerikaansk ûnderwiiskundige en aktiviste († [[2001]])
* [[1929]] - [[Hessel Miedema]], Frysk dichter en keunsthistoarikus († [[2019]])
* [[1934]] - [[Paul Panhuysen]], Nederlânsk komponist en keunstner († [[2015]])
* [[1938]] - [[Wolfman Jack]], Amerikaansk radiodiskjockey († [[1995]])
* [[1952]] - [[Pieter Jonker]], Frysk bestjoerder en skriuwer
* [[1959]] - [[Machiel Braaksma]], Frysk byldzjend keunstner
* [[1969]] - [[Karina Lombard]], Amerikaansk aktrise
* [[1974]] - [[Jan Arends]], Nederlânsk skriuwer en dichter
* [[1976]] - [[Agnes Tilli]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1980]] - [[Mari Possa]], Salvadoraansk-Amerikaansk pornoaktrise en realitypersoanlikheid
* [[1984]] - [[Eduard Rekker]], Frysk sjonger
== Ferstoarn ==
* [[1512]] - [[Svante Nilsson (regint)|Svante Nilsson]], regint fan [[Sweden]] (* [[1460]])
* [[1527]] - [[Jacob fan Hoogstraten]], Flaamsk ynkwisiteur (* [[1460]])
* [[1706]] - [[Adrien Baillet]], Frânsk publisist en wittenskipper (* [[1649]])
* [[1740]] - [[Jacques Cassard]], Frânsk marine-ofsier en kaper (* [[1679]])
* [[1793]] - kening [[Loadewyk XVI fan Frankryk]] (* [[1793]])
* [[1870]] - [[Alexander Herzen]], Russysk filosoof en publisist (* [[1812]])
* [[1871]] - [[Jan Jacob Rochussen]], Nederlânsk politikus (* [[1797]])
* [[1924]] - [[Vladimir Iljitsj Lenin]] (Vladimir Iljitsj Uljanov), Russysk revolusjonêr en lieder fan 'e [[Sovjet-Uny]] (* [[1870]])
* [[1927]] - [[Rindert van Zinderen Bakker]], Frysk skriuwer en politikus (* [[1845]])
* [[1946]] - jhr. [[T.A.M.A. van Humalda van Eysinga]], Frysk abbekaat en oersetter (* [[1869]])
* [[1950]] - [[George Orwell]], Ingelsk skriuwer (* [[1903]])
* [[2005]] - [[Theun de Vries]], Frysk skriuwer (* [[1907]])
* [[2009]] - [[Charles W. Juels]], Amerikaansk astronoom en psychiater (* [[1944]])
* [[2017]] - [[Adèle Bloemendaal]], Nederlânsk aktrise, kabaretiêre en sjongster (* [[1933]])
* [[2021]] - [[Jan Kooistra (skilder)|Jan Kooistra]], Frysk keunstskilder (* [[1950]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|21]]
o31qe1vq3outkzts8umogs6fcr9hg7m
28 jannewaris
0
520
1086289
1085098
2022-08-05T08:22:21Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1517]] - Ein fan it [[Belis fan Snits]].
* [[1547]] - De 10-jierrige [[Edwert VI fan Ingelân|Edwert VI]] folget syn ferstoarne [[heit]] [[Hindrik VIII fan Ingelân|Hndrik VIII]] op as [[kening fan Ingelân]], ûnder it [[regintskip]] fan [[Edwert Seymour]].
* [[1689]] - It [[Ingelân|Ingelske]] [[parlemint]] ferklearret [[kening]] [[Jakobus II fan Ingelân|Jakobus II]] ferfallen fan de troan.
* [[1744]] - De [[Steatsk]]e autoriteiten twinge de [[Moraavje|Moravyske]] [[sindeling]] [[George Schmidt]] fan [[Genadendal]] om 'e [[Kaapkoloanje]] te ferlitten troch him te ferbieden om 'e [[doop (sakramint)|doop]] te betsjinjen.
* [[1887]] - Yn in [[snie]]stoarm yn [[Montana]] wurde de grutste [[snieflok]]ken ea mjitten (38 bij 20 sm).
* [[1887]] - De earstestienlizzing fan 'e [[Eiffeltoer]] yn [[Parys]].
* [[1921]] - [[Albert Einstein]] set de hiele wrâld op syn kop troch yn in lêzing yn [[Berlyn]] te bewearen dat it [[hielal]] metten wurde kin.
* [[1935]] - [[Yslân]] is it earste [[lân]] fan 'e wrâld dêr't [[abortus]] legalisearre wurdt.
== Berne ==
* [[1457]] - kening [[Hindrik VII fan Ingelân]] († [[1509]])
* [[1578]] - [[Kornelis Haga]], Nederlânsk diplomaat († [[1654]])
* [[1682]] - [[Jan Thomas]], Frysk boer en dopersk (leafde)preker († [[1744]])
* [[1768]] - kening [[Freark VI fan Denemark]] († [[1839]])
* [[1791]] - [[Tamme Foppes de Haan]], Frysk teolooch († [[1868]])
* [[1796]] - [[Montanus de Haan Hettema]], Frysk jurist en taalkundige († [[1873]])
* [[1841]] - [[Henry Morton Stanley]], Welsk-Amerikaansk sjoernalist en ûntdekkingsreizger († [[1904]])
* [[1848]] - [[Tsjalling Eeltsjes Halbertsma]], Frysk skriuwer en ûnderwizer († [[1912]])
* [[1868]] - [[Sien van Hulst]], inisjatyfnimster foar de wykferpleging en kreamsoarch († [[1930]])
* [[1910]] - [[Geert Jonkman]], Frysk skriuwer en striptekener († [[1970]])
* [[1942]] - [[Sjoukje Dijkstra]], Frysk keunstrydster
* [[1949]] - [[Oeki Hoekema]], Frysk fuotballer
* [[1955]] - [[Nicolas Sarkozy]], presidint fan [[Frankryk]]
* [[1956]] - [[Cornelis van der Wal]], Frysk skriuwer
* [[1968]] - [[Martijn Fischer]], Nederlânsk akteur
* [[1974]] - [[Aliza Rusk]], Letsk pornoaktrise
* [[1988]] - [[Alexandra Krosney]], Amerikaansk aktrise
* [[1999]] - [[Marijke Groenewoud]], Frysk reedrydster
== Ferstoarn ==
* [[814]] - keizer [[Karel de Grutte]] fan it [[Frankyske Ryk]] (* [[747]] of [[748]])
* [[1256]] - greve [[Willem II fan Hollân]] (* [[1227]])
* [[1271]] - [[Isabella fan Aragon, keninginne fan Frankryk|Isabella fan Aragon]], keninginne-gemalinne fan [[Frankryk]] (* [[1247]])
* [[1547]] - kening [[Hindrik VIII fan Ingelân]] (* [[1491]])
* [[1596]] - [[Francis Drake]], Ingelsk ûntdekkingsreizger en seefarder (* [[1540]])
* [[1687]] - [[Johannes Hevelius]], Dútsk astronoom (* [[1611]])
* [[1754]] - [[Ludvig Holberg]], Noarsk-Deensk skriuwer (* [[1684]])
* [[1838]] - [[Lammoraal Albertus Aemilius Sluijterman]], Frysk ofsier en politikus (* [[1757]])
* [[1888]] - [[Edward Lear]], Ingelsk skriuwer fan [[limmerik]]s (* [[1797]])
* [[1939]] - [[William Butler Yeats]], Iersk dichter (* [[1865]])
* [[1986]] – [[Gregory Jarvis]], Amerikaansk astronaut (* [[1944]])
* 1986 – [[Christa McAuliffe]], Amerikaansk astronaut (* [[1948]])
* 1986 – [[Ronald McNair]], Amerikaansk astronaut (* [[1950]])
* 1986 – [[Ellison Onizuka]], Amerikaansk astronaut (* [[1946]])
* 1986 – [[Judith Resnik]], Amerikaansk astronaut (* [[1949]])
* 1986 – [[Dick Scobee]], Amerikaansk astronaut (* [[1939]])
* 1986 – [[Michael J. Smith]], Amerikaansk astronaut (* [[1945]])
* [[1999] - [[Henk van der Heide]], Frysk sjonger en kabaretier (* [[1921]])
* [[2001]] - [[Ike Nienhuis]], Frysk reedrydster (* [[1921]])
* [[2002]] - [[Astrid Lindgren]], Sweedsk Skriuwster (* [[1907]])
* [[2018]] - [[Nico ter Linden]] – Nederlânsk predikant (* [[1936]])
* [[2002]] - [[Astrid Lindgren]], Sweedsk berneboekeskriuwster (* [[1907]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|28]]
hvfmb3ty3u1zahpn3w12y1r3g7zyokj
3 febrewaris
0
526
1086290
1076305
2022-08-05T08:23:18Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1797]] - Troch it [[Kollumer Oproer]] wurdt Abele Reitses befrijd.
* [[1825]] - [[Stoarmfloed fan 1825]]: yn Fryslân brekke de diken troch.
* [[1925]] - [[Benito Mussolini]] kundiget oan dat er diktator oer [[Itaalje]] wurdt.
* [[1954]] - [[Jeen van den Berg]] fan [[Nij Beets]] wint de 10e [[alvestêdetocht]], yn in tiid fan 7.35 oere.
* [[1958]] - Untstean fan de [[Benelúks]]. It ferdrach tusken [[Belgje]], [[Nederlân]] en [[Lúksemboarch (lân)|Lúksemboarch]] waard tekene yn [[De Haach]].
* [[1966]] - De [[Luna 9]] lannet as earste romteskip op de [[Moanne (himellichem)|Moanne]].
* [[1966]] - Lansearing fan [[ESSA waarsatelliten|ESSA-1]], de earste [[keunstmoanne|waarsatellyt]]
* [[1972]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1972|Olympyske Winterspullen]] yn [[Sapporo]], [[Japan]].
* [[1974]] - [[Atje Keulen-Deelstra]] wurdt Europeesk kampioene yn [[Medeo]]
== Berne ==
* [[1809]] - [[Felix Mendelssohn-Bartholdy]], Dútsk komponist († [[1847]])
* [[1907]] - [[James A. Michener]], Amerikaansk skriuwer († [[1997]])
* [[1919]] - [[Abe Gerlsma]], Frysk keunstskilder en etser († [[2012]])
* [[1940]] - [[Marijke Merckens]], Nederlânsk sjongster en aktrise
* [[1947]] - [[Maurizio Micheli]], Italjaansk akteur
* 1947 - [[Melanie Safka|Melanie]], Amerikaansk sjongster
* 1947 - [[Koos Alberts]], Nederlânsk sjonger fan it libbensliet († [[2018]])
* [[1948]] - [[Henning Mankell]], Sweedsk skriuwer († [[2015]])
* [[1949]] - [[Hennie Kuiper]], Nederlânsk hurdfytser
* [[1950]] - [[Jan Kooistra (skilder)|Jan Kooistra]], Frysk keunstskilder († [[2021]])
* [[1955]] - [[Mike Horner (pornografysk akteur)|Mike Horner]], Amerikaansk pornoakteur
* [[1957]] - [[Jan Kuitenbrouwer]], Nederlânsk sjoernalist en publisist
* [[1964]] - [[Søren Malling]], Deensk akteur
* [[1976]] - [[Isla Fisher]], Skotsk-Australysk aktrise
* [[1982]] - [[Sybren Jansma]], Frysk bobslider
* [[1990]] - [[Trinity St. Clair]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1014]] - kening [[Swein Foarkburd|Swein Foarkburd fan Denemark, Noarwegen en Ingelân]] (* ±[[965]])
* [[1399]] - [[Jan fan Gint]] (John of Gaunt), Ingelsk prins, hartoch fan [[Akwitaanje]] (* [[1340]])
* [[1468]] - [[Johannes Gutenberg]], Dútsk útfiner fan 'e [[boekdrukkeunst]] (* [[1397]])
* [[1475]] - greve [[Jan IV fan Nassau-Dillenburg]] (* [[1410]])
* [[1784]] - [[Hendrik Spilman]], Nederlânsk topografysk graveur, tekener en keunstskilder (* [[1721]])
* [[1914]] - [[Wite Earn (Ponka)|Wite Earn]], opperhaad fan 'e [[Ponka (folk)|Ponka]] (* [[1840]])
* [[1922]] - [[Christiaan de Wet]], Afrikaner generaal (* [[1854]])
* [[1924]] - [[Woodrow Wilson]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1856]])
* [[1925]] - [[Jaap Eden]], Nederlânsk hurdrider en hurdfytser (* [[1873]])
* [[1930]] - [[Just Havelaar]], Nederlânsk skilder en skriuwer (* [[1880]])
* [[1944]] - [[Klaas Uilkema]], Frysk ûnderwizer en lânboukundige (* [[1873]])
* [[1958]] - [[Johan Buziau]], Nederlânsk komyk en revu-artyst (* [[1877]])
* [[1959]] - [[Buddy Holly]], Amerikaansk sjonger (* [[1936]])
* [[1989]] - [[Harry Linthorst Homan]], kommissaris fan de keninginne fan Fryslân (* [[1905]])
* [[1999]] - [[Henk Aukes]], Nederlânsk bestjoerder en publisist (* [[1905]])
* [[2004]] - [[Fiep Westendorp]], Nederlânsk tekenaresse (* [[1916]])
* [[2012]] - [[Hessel van der Wal]], Frysk kabaretier en lietsjeskriuwer (* [[1938]])
* 2012 - [[Ben Gazzara]], Amerikaansk akteur (* [[1930]])
* [[2013]] - [[Peter Gilmore (akteur)|Peter Gilmore]], Ingelsk akteur (''Onedin Line'') (* [[1931]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|03]]
59n8giocqxpllblwqfv6ve5z5mdgf8f
4 febrewaris
0
527
1086315
1079048
2022-08-05T08:43:00Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1789]] - [[George Washington]] wurdt keazen ta earste presidint fan de [[Feriene Steaten]]
* [[1797]] - Under it [[Kollumer Oproer]] wurdt besocht om [[Jan Binnes]] te befrijen.
* [[1805]] - Yn [[Parys]] begjint de earste hûsnûmering yn de skiednis.
* [[1815]] - Oprjochting fan it Grinzer Studinten Korps [[Vindicat atque Polit]], de âldste studinteferiening fan Nederlân.
* [[1932]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1932|Olympyske Winterspullen]] yn [[Lake Placid (plak)|Lake Placid]], de [[Feriene Steaten]].
* [[1941]] - [[Roy Plunkett]] makket – middels in [[oktroai|oktroai-oanfraach]] – syn útfining fan it [[teflon]] bekend.
* [[1943]] - De [[Slach om Stalingrad]] einiget.
* [[1976]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1976|Olympyske Winterspullen]] yn [[Innsbruck]], [[Eastenryk]].
* [[1977]] - It album [[Rumours (album)|Rumours]] fan [[Fleetwood Mac]] komt út.
== Berne ==
* [[1465]] - [[Frâns fan Brederode]], Hollânsk ridder († [[1490]])
* [[1677]] - [[Johann Ludwig Bach]], Dútsk komponist († [[1731]])
* [[1768]] - [[Maurits Cornelis van Hall (1768-1858)|Maurits Cornelis van Hall]], Nederlânsk abbekaat, rjochter, politikus, dichter, oersetter en letterkundige († [[1858]])
* [[1797]] - [[Pieter Klazes Pel]], Frysk bestjoerder, dokter en froedmaster († [[1878]])
* [[1893]] - [[Jakob Klok]], Frysk politikus en fersetsman († [[1984]])
* [[1902]] - [[Charles Lindbergh]], Amerikaansk loftfeartpionier († [[1974]])
* [[1913]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2005]])
* [[1917]] - [[Albert Koopman]], Frysk fersetsman († [[1945]])
* [[1926]] - [[Helena Wanda Błażusiakówna]], Twadde Wrâldkriich oerlibbende († [[1999]])
* [[1938]] - [[Pieter Verhoeff]], Frysk regisseur en dokumintêremakker († [[2019]])
* [[1943]] - [[Hannah Ludwig]], Frysk sjoernaliste, dichteresse en politika († [[2013]])
* [[1944]] - [[Rein de Vries]], Frysk keunstner
* [[1947]] - [[Dan Quayle]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
* [[1948]] - [[Alice Cooper]], Amerikaansk sjonger
* 1948 - [[Marisol (aktrise)|Marisol]] (Josefa Flores González), Spaansk aktrise
* [[1950]] - [[William S. Yellow Robe jr.]], Amerikaansk toanielskriuwer en dichter
* [[1979]] - [[José Been]], Nederlânsk sportferslachjouster
* [[1981]] - [[Paulien van Deutekom]], Nederlânsk hurdrydster († [[2018]])
== Ferstoarn ==
* [[211]] - keizer [[Septimius Sevearus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[145]])
* [[856]] - [[Rabanus Maurus]], Frankysk aartsbiskop, dichter en skriuwer (* [[780]])
* [[1222]] - greve [[Willem I fan Hollân]] (* ±[[1165]])
* [[1505]] - [[Jehanna fan Frankryk, hartoginne fan Berry|Jehanna fan Frankryk]], keninginne-gemalinne fan [[Frankryk]] (* [[1464]])
* [[1815]] - [[Geert Reinders (1737-1815)|Geert Reinders]], Nederlânsk keapman, boer en autodidakt yn de ymmunology (* [[1737]])
* [[1894]] - [[Adolphe Sax]], Waalsk muzykynstrumintebouwer (* [[1814]])
* [[1928]] - [[Hendrik Lorentz]], Nederlânsk natuerkundige (* [[1853]])
* [[1943]] - [[Johannes Antonie Visscher]], Nederlânsk dûmny en sosjaal aktivist (* [[1876]])
* [[1983]] – [[Karen Carpenter]] (* [[1950]])
* [[1987]] – [[Liberace]] (* [[1919]])
* [[2020]] - [[Kenzō Takada]] - Japansk stilist (* [[1939]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|04]]
1q3zaogrs24snjqz7buztj1cqi5cpwq
8 febrewaris
0
531
1086312
1083990
2022-08-05T08:41:11Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1574]] - [[Middelburch (stêd)|Middelburch]] kapitulearret en de stêd slút him oan by de [[Nederlânske Opstân]].
* [[1575]] - [[Leien]] krijt in [[universiteit]], de earste fan 'e [[Republyk fan 'e Feriene Nederlannen]]. [[Willem fan Oranje]] toant hjirmei sy erkentlikens oan de Leierers, dy't it belis troch de Spanjerts wjerstien hawwe ([[Leiens Untset]], 1574).
* [[1861]] - Sân [[Amerikaanske Suden|Súdlike]] [[Amerikaanske steaten|steaten]], dy't har ôfskaat hawwe fan 'e [[Feriene Steaten]], rjochtsje de [[Konfederearre Steaten fan Amearika]] op. (Hjir slute har neitiid noch fjouwer oare Súdlike steaten by oan.)
* [[1883]] - [[Louis Waterman]] fynt de [[folpinne]] út.
* [[1936]] - [[Jean-Antoine Jacques]] freget in [[oktroai]] oan foar de reep [[sûkelarje]].
* [[1904]] - [[Japan]] falt [[Ruslân]] oan; begjin fan de [[Russysk-Japanske Oarloch]].
* [[1947]] - De 9e [[alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Jan W. van der Hoorn]] út [[Ter Aar]] yn in tiid fan 10.51 oere.
* [[1948]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1948|Olympyske Winterspullen]] yn [[Sankt Moritz]], [[Switserlân]].
* [[1984]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1984|Olympyske Winterspullen]] yn [[Sarajewo]].
* [[1992]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1992|Olympyske Winterspullen]] yn [[Tignes]]-[[Albertville (Frankryk)|Albertville]].
* [[2002]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 2002|Olympyske Winterspullen]] yn [[Salt Lake City]].
== Berne ==
* [[1291]] - kening [[Filips V fan Frankryk]] († [[1322]])
* [[1700]] - [[Daniel Bernoulli]], Nederlânsk-Switsersk wis- en natuerkundige († [[1782]])
* [[1793]] - [[Seerp Brouwer]], Frysk dokter en politikus († [[1856]])
* [[1828]] - [[Jules Verne]], Frânsk skriuwer († [[1905]])
* [[1834]] - [[Dmitri Mendelejev|Dmitri Ivanovitsj Mendelejev]], Russysk skiekundige († [[1907]])
* [[1895]] - [[Piet Hein van Asperen]], Frysk keunstskilder en reklametekener († [[1969]])
* [[1906]] - [[Sjoerd Spanninga]], Frysk dichter († [[1985]])
* [[1930]] - [[Kees Visscher]], Nederlânsk skriuwer († [[2007]])
* [[1934]] - [[Piet Blom]], Nederlânsk arsjitekt († [[1999]])
* [[1969]] - [[Joost Karhof]], Nederlânsk sjoernalist en presintator († [[2017]])
* [[1970]] - [[Tamar van den Dop]], Nederlânsk aktrise, regisseur en senarioskriuwster
* [[1977]] - [[Bridgette Kerkove]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1983]] - [[Sjoerd Hamburger]], Frysk roeier
== Ferstoarn ==
[[Ofbyld:Peter_de_Grote.jpg|100px|thumb|right|Peter de Grutte]]
* [[1587]] - keninginne [[Marije I fan Skotlân]] (* [[1542]])
* [[1611]] - [[Jan Huygen fan Linschoten]], Nederlânsk keapman en ûntdekkingsreizger (* [[1563]])
* [[1725]] - tsaar [[Peter de Grutte]] fan [[Ruslân]] (* [[1672]])
* [[1772]] - [[Augusta fan Saksen-Gotha-Altenburg]], prinsesse fan [[Wales]] (* [[1719]])
* [[1778]] - [[Wytze Foppes Dongjuma]], Frysk rekkenmaster, ynstrumintmakker en útfiner (* [[1707]])
* [[1878]] - [[Elias Magnus Fries]], Sweedsk mykolooch (* [[1794]])
* [[1921]] - [[Peter Kropotkin]], Russysk anargist (* [[1842]])
* [[1991]] - [[Maurits Troostwijk]], Frysk jurist en politikus (* [[1914]])
* [[1998]] - [[Halldór Laxness]], Iislânsk skriuwer en Nobelpriiswinner (* [[1902]])
* [[1998]] - [[Abraham Willink]], Frysk-Argentynsk entomolooch (* [[1920]])
* [[2005]] - [[Heine Keuning]], Frysk beweger en politikus (* [[1918]])
* [[2021]] - [[Hitoshi Kodama]], Japansk taalkundige (* [[1931]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|08]]
loo9rhq11l00wz28am6zxz6a5qbe9h7
17 febrewaris
0
541
1086293
1084994
2022-08-05T08:26:23Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1164]] - De [[Sint-Julianafloed]] soarget foar grutte [[oerstreaming]]s yn [[Fryslân]] en [[Grinslân]].
* [[1797]] - [[Spanje]] slaat de oanfal fan [[Horatio Nelson|Admiraal Nelson]] op [[Kanaryske Eilannen|Gran Kanaria]] ôf.
* [[1854]] - De Britten erkenne de ûnôfhinklikheid fan de [[Oranje Frijsteat]].
* [[2008]] - [[Kosovo]] ropt de ûnôfhinklikheid út en makket him los fan 'e [[Servje]].
== Berne ==
* [[1721]] - [[Hendrik Spilman]], Nederlânsk topografysk graveur, tekener en keunstskilder († [[1784]])
* [[1845]] - [[George Edwin Lord]], Amerikaansk legerdokter († [[1876]])
* [[1877]] - [[Isabelle Eberhardt]], Russysk-Switsersk ûntdekkingsreizigster en skriuwster († [[1904]])
* [[1907]] - [[Doede Nieuwenhuis]], Frysk ûnderwiisman († [[1986]])
* [[1925]] - [[Wierd Wijnia]], Frysk reedrider en sportbestjoerder († [[1998]])
* [[1927]] - [[Cees Schelling]], Nederlânsk fakbûnsbestjoerder († [[2018]])
* [[1929]] - [[Chaim Potok]], Amerikaansk skriuwer († [[2002]])
* [[1933]] - [[David van Kampen]], Frysk byldzjend keunstner
* [[1938]] - [[Leo Popma]], Frysk skriuwer en bibletekaris
* [[1945]] - [[Nalini Singh (sjoernaliste)|Nalini Singh]], Yndiaask sjoernaliste, presintatrise en tillefyzjeprodusinte
* [[1949]] - [[Peter Piot]], Flaamsk diplomaat en bestjoerder
* [[1954]] - [[Gurbe Douwstra]], Frysk sjonger
* [[1956]] - [[Jarich Hoekstra]], Frysk skriuwer en oersetter
* [[1963]] - [[Michael Jordan]], Amerikaansk basketbalspiler
* [[1972]] - [[Jean Johnson (skriuwster)|Jean Johnson]], Amerikaansk skriuwster
* 1972 - [[SaRenna Lee]], Amerikaansk neakenmodel
* 1972 - [[Ralphie May]], Amerikaansk akteur en stand-up comedian († [[2017]])
* [[1981]] - [[Paris Hilton]], Amerikaansk societystjer, model en aktrise
* [[1983]] - [[Abbey Brooks]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1985]] - [[Gideon Samson]], Nederlânsk berneboekeskriuwer
* [[1988]] - [[Cara Brett]], Ingelsk neakenmodel
== Ferstoarn ==
* [[364]] - keizer [[Flavius Jovianus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[331]])
* [[1856]] - [[Heinrich Heine]], Dútsk skriuwer (* [[1797]])
* [[1921]] - [[Klaas Folkerts Post]], Frysk keatser (* [[1843]])
* [[1986]] - [[Jiddu Krishnamurti]], Yndiaask filosoof en goeroe (* [[1895]])
* [[1999]] - [[Dirk Reitsma]], Nederlânsk politikus (* [[1923]])
* [[2001]] - [[Rink van der Velde]], Frysk skriuwer en sjoernalist (*[[1932]])
* [[2017]] - [[Sietse Westra]], oprjochter fan [[SC Cambuur Ljouwert|Sportclub Cambuur]] (* [[1927]])
* [[2019]] - [[Jelle Kaspersma]], Frysk dichter en ûnderwizer (* [[1948]])
* [[2021]] - [[Jan Geersing]], Frysk politikus (* [[1940]])
* 2021 - [[Rush Limbaugh]], Amerikaansk radiopresintator (* [[1951]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|17]]
3w7abddtmgq01s12n9ml6w32gcyr74v
19 febrewaris
0
543
1086296
1075371
2022-08-05T08:28:16Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[197]] - Keizer [[Septimius Sevearus]] ferslacht syn rivaal [[Klodius Albinus]] by [[Lyon|Lugdunum]] yn ien fan de grutste [[fjildslach|fjildslaggen]] út 'e [[skiednis]] fan it [[Romeinske Ryk]]. Teffens it grutste treffen fan 'e Romeinske [[boargeroarloch]] fan [[193]]-[[197]].
* [[1674]] - [[Ingelân]] en [[Nederlân]] tekenje de [[Frede fan Westminster (1674)|Frede fan Westminster]]. In ûnderdiel dan dizze oerienkomst is dat de koloanje [[Nij-Amsterdam (New York)|Nij-Amsterdam]] ûnder ingelsk gesach. Se werneame it [[New York City|New York]].
* [[1928]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1928|Olympyske Winterspullen]] yn [[Sankt Moritz]], [[Switserlân]].
* [[1937]] - [[Wilhelmina fan Nederlân|Keninginne Wilhelmina]] ûndertekenet in [[Keninklik Beslút]] wêryn stiet dat read, wyt en blau de kleuren fan de flagge fan it Keninkryk fan de Nederlannen binne.
* [[1946]] - Earste útstjoering fan it [[AVRO]]-[[radio]]programma ''[[Arbeidsvitaminen]]''.
* [[1959]] - It [[Feriene Keninkryk]] jout [[Syprus]] har ûnôfhinklikheid.
* [[1984]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1984|Olympyske Winterspullen]] yn [[Sarajewo]].
* [[1986]] - De [[Sovjetuny]] lansearret it ''[[Mir (romtestasjon)|Mir]]'' [[romtestasjon]].
* [[1997]] - [[Ierdbeving]] fan 3,4 op de [[Skaal fan Richter]] by [[Roswinkel]] yn [[Drinte]]
== Berne ==
* [[1473]] - [[Nicolaus Copernicus]], Poalsk wiskundige, dokter, jurist en astronoom († [[1543]])
* [[1618]] - [[Johannes Phocylides Holwarda]], Frysk astronoom, dokter en filosoof († [[1651]])
* [[1769]] - [[Dirk Ploegsma]], Frysk keunstkilder († [[1791]])
* [[1800]] - [[Jevgeni Baratynski]], Russysk dichter († [[1844]])
* [[1817]] - kening [[Willem III fan de Nederlannen]] († [[1890]])
* [[1858]] - [[Charles Eastman]], Amerikaansk histoarikus en skriuwer († [[1939]])
* [[1861]] - [[Steffen Bartstra]], Frysk skriuwer en predikant († [[1945]])
* [[1894]] - [[Meinoud Rost van Tonningen]], Nederlânsk politikus en kollaborateur († [[1945]])
* [[1904]] - [[Havank]] (Hans van der Kallen), Frysk skriuwer († [[1964]])
* [[1917]] - [[Annie de Reuver]], Nederlânsk sjongster († [[2016]])
* [[1923]] - [[Feite Faber]], Frysk boargemaster († [[2010]])
* [[1928]] - [[Jacob Noordmans]], Frysk sjoernalist en âld-haadredakteur fan de Ljouwerter Krante († [[2017]])
* [[1934]] - [[Arnold Heertje]], Nederlânsk ekonoom en heechlearaar († [[2020]])
* [[1935]] - [[Alexandra Terlouw-Van Hulst]], Nederlânsk skriuwster en oersetster († [[2017]])
* [[1938]] - [[Berber van der Geest]], Frysk dichteresse en skriuwster († [[2019]])
* [[1939]] - [[Roel Slofstra]], Frysk trûbadoer
* [[1949]] - [[Grietine Molenbuur]], Frysk turnster, dûnseresse en goreografe
* [[1950]] - [[Aus Greidanus sr.]], Nederlânsk akteur
* [[1958]] - [[Helen Fielding]], Ingelsk skriuwster
* [[1971]] - [[Jeff Kinney (skriuwer)|Jeff Kinney]], Amerikaansk skriuwer
* [[1985]] - [[Arielle Kebbel]], Amerikaansk aktrise en model
* [[1989]] - [[Preeti en Priya Young|Preeti]] en [[Preeti en Priya Young|Priya Young]], Britske neakenmodellen ([[mearling|twilling]])
== Ferstoarn ==
* [[197]] - keizer [[Klodius Albinus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* ±[[140]]-[[150]])
* [[1620]] - [[Roemer Visscher]], Nederlânsk skriuwer (* [[1547]])
* [[1670]] - kening [[Freark III fan Denemark]] (* [[1609]])
* [[1806]] - [[Douwe Egberts (persoan)|Douwe Egberts]], Frysk ûndernimmer (* [[1755]])
* [[1837]] - [[Georg Büchner]], Dútsk skriuwer (* [[1813]])
* [[1887]] - [[Multatuli]] (Eduard Douwes Dekker), Nederlânsk skriuwer (* [[1820]])
* [[1951]] - [[André Gide]], Frânsk skriuwer (* [[1869]])
* [[1952]] - [[Knut Hamsun]], Noarsk skriuwer (* [[1859]])
* [[1994]] - [[Renske Vellinga]], Frysk hurdrydster (* [[1974]])
* [[1999]] - [[Klaas Hospes]], Frysk kabaretier (* [[1922]])
* [[2010]] - [[Bull Verweij|Hendrik "Bull" Verweij]], Nederlânsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[VOO|Veronica]] (* [[1909]])
* [[2012]] - [[Rienk Alberda]], Frysk wedstriidsiler (* [[1941]])
* [[2016]] - [[Umberto Eco]], Italjaansk skriuwer en filosoof (* [[1932]])
* [[2020]] - [[Jos van Kemenade]] Nederlânsk politikus, heechlearaar en bestjoerder (* [[1937]])
* 2020 - [[Jens Nygaard Knudsen]], Deensk boartersguodûntwerper (* [[1942]])
* [[2022]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer (* [[1931]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|19]]
55y4y1l2zi49x03uy0e3ykfjvf80g4m
25 febrewaris
0
549
1086302
1077739
2022-08-05T08:32:41Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1623]] - De [[hartoch]] fan [[Beieren]] kriget de status fan [[karfoarst]]; dit as beleanning foar syn stipe oan [[keizer]] [[Ferdinand II fan it Hillige Roomske Ryk|Ferdinand II]] yn 'e striid tsjin it opstannige [[Bohemen]].
* [[1643]] - [[Willem Kieft]], gûverneur fan [[Nij-Nederlân]], jout opdracht foar in strafekspedysje ûnder de Yndianen in de koloanje. Dat is it begjin fan de [[Oarloch fan Kieft]].
* [[1803]] - Lêste gearkomste fan de Ryksdei fan it [[Hillige Roomske Ryk]] yn [[Regensburg]]. Yn de [[ReichsDeputationsHauptschluss]] wurdt it oantal soevereine steaten yn it [[Dútske Ryk]] werombrocht fan 1800 ta likernôch 60.
* [[1902]] - It [[Londen]]se publyk stiet fersteld by de demonstraasje fan de earste [[stofsûger]] troch [[Hubert Booth]].
* [[1921]] - It [[Reade Leger]] nimt [[Geörgje]] yn.
* [[1941]] - Yn [[Amsterdam]] brekt de [[Febrewarisstaking]] út.
* [[1952]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1952|Olympyske Winterspullen]] yn [[Oslo]], [[Noarwegen]].
* [[1973]] - [[Atsje Keulen-Deelstra]] wurdt yn [[Strömsund]] foar de tredde kear wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
* [[1980]] - [[Steatsgreep]] yn [[Suriname]], troch ûnder oaren [[Desi Bouterse]] en [[Roy Horb]]: de [[Sersjantenkûp]]
== Berne ==
* [[1731]] - [[Simon Stijl]], Frysk dokter en skriuwer († [[1804]])
* [[1794]] - [[Gerrit Schimmelpenninck]], Nederlânsk politikus en ûndernimmer († [[1863]])
* [[1822]] - [[Jacobus Cornelis Bloem]], Nederlânsk politikus († [[1902]])
* [[1841]] - [[Pierre-Auguste Renoir]], Frânsk keunstskilder († [[1919]])
* [[1883]] - [[Clarence Addison Dykstra]], Amerikaansk heechlearaar, politikus en ûnderwiisbestjoerder († [[1950]])
* [[1902]] - [[Geertruida Draaisma]], âldste persoan fan Nederlân († [[2011]])
* [[1903]] - [[Wiebe Jannes Formsma]], Nederlânsk histoarikus en publisist († [[1999]])
* [[1920]] - [[Sun Myung Moon]], Súdkoreaansk sektelieder († [[2012]])
* [[1921]] - [[Henk Scheltes]], Nederlânsk sjoernalist en kryptograaf († [[1987]])
* [[1921]] - [[Geale de Vries]], Frysk ûnderwizer en radiopresintator († [[2011]])
* [[1943]] - [[George Harrison]], Ingelsk muzikant († [[2001]])
* [[1973]] - [[Henk Wolf]], Frysk taalkundige
* [[1975]] - [[Mandingo (pornografysk akteur)|Mandingo]], Amerikaansk pornoakteur en -regisseur
* [[1982]] - [[Meral Polat]], Nederlânsk aktrise en sjongster
* [[1990]] - [[Candice Dare]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1997]] - [[Isabelle Fuhrman]], Amerikaansk aktrise
== Ferstoarn ==
* [[1713]] - kening [[Freark I fan Prusen]] (* [[1657]])
* [[1899]] - [[Paul Reuter]], Ingelsk sjoernalist en ûndernimmer, oprjochter fan it parseburo [[Reuters]] (* [[1816]])
* 1899 - [[Joseph J. Reynolds]], Amerikaansk militêr (* [[1822]])
* [[1964]] - [[Maurice Farman]], Frânsk motorkoereur, fleander en fleantúchûntwerper en -bouwer (* [[1877]])
* [[1969]] - [[Johannes Siebinga]], Frysk dokter, amateur-archeolooch en fersetsstrider (* [[1898]])
* [[2017]] - [[Bill Paxton]], Amerikaansk akteur (* [[1955]])
* [[2020]] - [[Hosni Mûbarak]], presidint fan [[Egypte]] (* [[1928]])
* [[2021]] - [[Rein Halbersma]], Frysk keunstskilder (* [[1949]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|25]]
0qhi70evkud8c4wwn5ckl22hve3s8uw
15 maart
0
568
1086337
1085216
2022-08-05T09:02:09Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[44 f.Kr.]] - [[Julius Caesar]] wurdt fermoarde.
* [[1493]] - [[Kristoffel Kolumbus]] komt werom yn [[Spanje]] nei dat hy de [[Amearika (wrâlddiel)|Amearika's]] ûntdutsen hat.
* [[1820]] - [[Maine]] wurdt as 23e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1848]] - Yn [[Boedapest|Pest]], de [[haadstêd]] fan it [[Keninkryk Hongarije]], brekt de [[Hongaarske Revolúsje]] út, dy't de oanset is ta de [[Hongaarske Opstân (1848)|Hongaarske Opstân fan 1848]].
* [[1951]] - It kabinet [[Kabinet-Drees I]] set útein.
* [[1985]] - De earste ynternet[[domeinnamme]] wurdt registrearre, symbolics.com.
* [[1990]] - [[Mikhail Gorbatsjov]] wurdt presidint fan de [[Sovjet-Uny]].
* [[1996]] - [[Fokker (bedriuw)|Fokker]] giet oer de kop.
* [[1998]] - [[Ids Postma]] fan [[Dearsum (Boarnsterhim)|Dearsum]] wurdt yn [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] foar de twadde kear wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
* [[2007]] - In grut part fan de [[Fryske wetters|wetters]] yn [[Fryslân]] krije de [[Frysk]]e namme as offisjele namme.
== Berne ==
* [[1845]] - [[Tom Custer]], Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1855]] - [[Lútsen Wagenaar]], Frysk teolooch en publisist († [[1910]])
* [[1869]] - [[Jan Reitsma sr.]], Frysk keatser († [[1959]])
* [[1910]] - [[Fokje Bleeker-Dijkstra]], Frysk fersetsstrider († [[2000]])
* [[1913]] - [[Lex Goudsmit]], Nederlânsk akteur († [[1999]])
* [[1915]] - [[D. Ivan Dykstra]], Amerikaansk predikant, teolooch en filosoof († [[1999]])
* [[1933]] - [[Ruth Bader Ginsburg]], Amerikaansk opperrjochter († [[2020]])
* [[1939]] - [[Gunnar Daan]], Nederlânsk arsjitekt († [[2016]])
* [[1944]] - [[Pier Boorsma]], Frysk dichter en skriuwer
* [[1947]] - [[Ry Cooder]], Amerikaansk gitarist
* [[1969]] - [[Carla Zijlstra]], Frysk hurdrydster
* [[1971]] - [[Sandra Zwolle]], Frysk reedrydster
== Ferstoarn ==
* [[44 f.Kr.]] - [[Julius Caesar]], Romeinsk fjildhear en diktator (* [[100 f.Kr.]])
* [[1587]] - [[Caspar Olevianus]], Dútsk teolooch en tsjerkeherfoarmer (* [[1536]])
* [[1849]] - kardinaal [[Giuseppe Caspar Mezzofanti]], Italjaansk aartsbiskop (* [[1774]])
* [[1885]] - [[Frank North (militêr)|Frank North]], Amerikaansk militêr (* [[1840]])
* [[1937]] - [[H.P. Lovecraft]], Amerikaansk skriuwer (* [[1890]])
* [[1945]] - [[Age Solkes Miedema]], Frysk bankier († [[1867]])
* [[2005]] - [[Loe de Jong]], Nederlânsk skiedkundige en sjoernalist (* [[1914]])
* [[2011]] - [[Trinus Riemersma]], Frysk skriuwer (* [[1938]])
* [[2014]] - [[Reşat Amet]], Krimtataarsk aktivist (* [[1975]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|15]]
fwofy696ri6bjtxzrcvnqaaa7x4tepf
19 maart
0
572
1086300
1084874
2022-08-05T08:31:44Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1895]] - De [[Bruorren Lumiere]] meitsje de earste [[film]], oer it útkommen fan it fabryk.
* [[1918]] - It Kongres fan de [[Feriene Steaten]] stelt de [[tiidsône]]s fêst en kart de [[simmertiid]] goed.
* [[1945]] - Twadde Wrâldkriich: [[Adolf Hitler]] furdiget syn "[[Nearo-dekreet]]" út wêryn stiet dat alle yndustryen, militêre ynstallaasjes, winkels, transportfasiliteiten en kommunikaasjelinen yn [[Nazi-Dútslân|Dútslân]] ferneatige wurde moatte.
* [[1946]] - [[Frânsk Guyana]], [[Gûadelûp]], [[Martinyk]] en [[Réunion]] wurde departeminten fan [[Frankryk]].
* [[1972]] - [[Yndia]] en [[Banglades]] tekenje in freonskipsoerienkomst.
* [[1982]] - [[Falklânoarloch]]: De [[Argentynje|Argentinen]] komme oan op [[Súd-Georgje]], in oanset ta de oarloch.
* [[2003]] - De [[Irakoarloch]] set útein (fanwegen it tiidsferskil kin wol sein wurde dat it oan gie op [[20 maart]]).
== Berne ==
* [[1488]] - [[Johannes Magnus]], Sweedsk geastlike († [[1544]])
* [[1717]] - [[Ype Staak]], Frysk glêsskilder, boumaster en boargemaster († [[1808]])
* [[1790]] - [[John Tyler]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1862]])
* [[1813]] - [[David Livingstone]], Skotsk sindeling en ûntdekkingsreizger († [[1873]])
* [[1848]] - [[Wyatt Earp]], Amerikaansk plysjeman, revolverman en ikoan fan it Wylde Westen († [[1929]])
* [[1864]] - [[Charles Marion Russell]], Amerikaansk keunstskilder († [[1925]])
* [[1940]] - [[Tom Fenchel]], Deensk seebiolooch
* [[1948]] - [[Martine Bijl]], Nederlânsk sjongster, aktrise, skriuwster en kabaretiêre († [[2019]])
* [[1958]] - [[Steven Sterk (útjouwer)|Steven Sterk]], Frysk skriuwer, útjouwer en boekhanneler
* [[1985]] - [[Yolanthe Cabau van Kasbergen]], Nederlânsk aktrise en presintatrise
== Ferstoarn ==
* [[1286]] - kening [[Aleksander III fan Skotlân]] (* [[1241]])
* [[1702]] - [[Willem III fan Oranje-Nassau]], kening fan [[Ingelân]], [[Skotlân]] en [[Ierlân]] en steedhâlder fan [[Hollân]], [[Seelân]], [[Utert (provinsje)|Utert]], [[Gelderlân]], [[Oerisel]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] (* [[1650]])
* [[1879]] - [[Jan Ottema]], Frysk klassikus en skiedkundige (* [[1804]])
* [[1950]] - [[Edgar Rice Burroughs]], Amerikaansk skriuwer (* [[1875]])
* [[1968]] - [[Fedde Schurer]], Frysk dichter, sjoernalist en taalaktivist (* [[1898]])
* [[1995]] - [[Krine Boelens]], Frysk taalkundige en sosjolooch (* [[1914]])
* [[1999]] - [[Wiebe Jannes Formsma]], Nederlânsk histoarikus en publisist (* [[1903]])
* [[2003]] - [[C.O. Jellema|Cornelius Onno Jellema]], Nederlânsk dichter (* [[1936]])
* [[2008]] - [[Hugo Claus]], [[Flaanderen|Flaamsk]] dichter (* [[1929]])
* 2008 - [[Johannes van der Giessen]], Nederlânsk rekôrhâlder (âldste man) (* [[1899]])
* [[2012]] - [[Abe Gerlsma]], Frysk keunstskilder en etser (* [[1919]])
* [[2015]] - [[Marilyn Durham]], Amerikaansk skriuwster (* [[1930]])
* 2015 - [[Hendrik Jan Broekstra]], Nederlânsk pianist (* [[1924]])
* 2015 - [[Gerda van der Kade-Koudijs]], Nederlânsk atlete (* [[1923]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maart|19]]
ruhoq2uw8hg4zeai7iwcvuj22bsljs3
12 april
0
596
1086288
1084294
2022-08-05T08:18:23Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1606]] - De [[Union Jack]] wurdt yn gebrûk nommen as de [[flagge]] foar de troch in [[personele uny]] feriene [[keninkryk|keninkriken]] fan [[Keninkryk Ingelân|Ingelân]] en [[Keninkryk Skotlân|Skotlân]].
* [[1861]] - De [[Amerikaanske Boargeroarloch]] tusken de Noardlike [[Feriene Steaten]] en de Súdlike [[Konfederearre Steaten fan Amearika|Konfederearre Steaten]] brekt út mei de besjitting troch de Súdliken fan it Noardlike [[Fort Sumter]], yn 'e [[haven]] fan [[Charleston (Súd-Karolina)]].
* [[1961]] - [[Joeri Gagarin]] is de earste [[minske]] yn 'e [[romte (astronomy)|romte]], oan board fan 'e [[Vostok 1]].
== Berne ==
* [[1577]] - kening [[Kristiaan IV fan Denemark]] († [[1648]])
* [[1700]] - [[Willem Röell]], Frysk anatoom en botanikus († [[1775]])
* [[1808]] - [[Anne Frânses Jongstra]], Frysk politikus († [[1871]])
* [[1811]] - [[Egidius van Beyma]], Frysk ealman en politikus († [[1894]])
* [[1899]] - [[David Crowchild]], Kanadeesk politikus († [[1982]])
* [[1903]] - [[Jan Tinbergen]], Nederlânsk ekonoom († [[1994]])
* [[1904]] - [[Mien Ruys]], Nederlânsk túnarsjitekte († [[1999]])
* [[1906]] - [[Samuel Beckett]], Iersk skriuwer en dichter († [[1989]])
* [[1909]] - [[Frederick Franck]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer († [[2006]])
* [[1930]] - [[Ype Schaaf]], Frysk predikant en sjoernalist († [[2003]])
* 1930 - [[Louw de Graaf]], Frysk politikus († [[2020]])
* [[1933]] - [[Montserrat Caballé]], Katalaansk operasjongster († [[2018]])
* [[1950]] - [[David Cassidy]], Amerikaansk sjonger, lietsjeskriuwer en muzikant († [[2017]])
* [[1952]] - [[Jikke van de Waal-Bijma]], Frysk keramiste en leararesse
* [[1954]] - [[Evert van Hemert]], Nederlânsk byldhouwer en keunstskilder
* [[1955]] - [[Frosty Calf Boss Ribs]], Amerikaansk politika
* [[1955]] - [[Meindert Schroor]], Frysk geograaf en skiedkundige
* [[1964]] - [[Pandora Peaks]] Amerikaansk neakenmodel en aktrise
* [[1971]] - [[Shannen Doherty]], Amerikaansk aktrise
* [[1979]] - [[Claire Danes]], Amerikaansk aktrise
* [[1986]] - [[Asia (pornografysk aktrise)|Asia]], Amerikaansk pornoakrise
* [[1987]] - [[Brooklyn Decker]], Amerikaansk aktrise en model
* 1987 - [[Shawna Lenée]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1995]] - [[Skyler Nicole]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1555]] - keninginne [[Jehanna de Sljochtsinnige|Jehanna de Sljochtsinnige fan Kastylje]], frouwe-gemalinne fan 'e [[Nederlannen]] (* [[1479]])
* [[1842]] - [[Sicco Ens]], Frysk dokter en fysiolooch (* [[1779]])
* [[1907]] - [[Abdûlazyz ibn Mûtyb]], emir fan [[Emiraat Djebel Sjammar|Djebel Sjammar]] (* [[1870]])
* [[1945]] - [[Bouwe van Ens]], Frysk boer en fersetsman (* [[1893]])
* 1945 - [[Franklin D. Roosevelt]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1882]])
* [[1954]] - [[Pim Mulier]], Frysk sjoernalist en sportbestjoerder (* [[1865]])
* [[1975]] - [[Josephine Baker]], Amerikaansk-Frânsk dûnseresse, sjongster en aktrise (* [[1906]])
* [[2009]] – [[Marilyn Chambers]], Amerikaansk pornoaktrise (* [[1952]])
* [[2011]] - [[Hunter Bryce]], Amerikaansk pornoaktrise (* [[1980]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|12 April}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|12]]
3lzz9pietjval575xi1j1b6qnemcukb
26 april
0
610
1086326
1084878
2022-08-05T08:52:57Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1935]] - Iepening fan it [[Nasjonaal Park De Hege Feluwe]].
* [[1964]] - De [[Folksrepublyk Sansibar en Pemba]] giet mei de [[Republyk Tanganjika]] op yn 'e nije [[Feriene Republyk Tanzania]].
* [[2006]] - [[Nasjonaal Park De Alde Feanen|De Alde Feanen]] wurdt iepene as [[nasjonaal park]] fan [[Nederlân]].
== Berne ==
* [[121]] - keizer [[Markus Aurelius]] fan it [[Romeinske Ryk]] († [[180]])
* [[1624]] - [[Johann Leusden]], Nederlânsk teolooch († [[1699]])
* [[1711]] - [[David Hume]], Skotske filosoof en skiedkundige († [[1776]])
* [[1739]] - [[Baudina Stinstra]], Frysk tekeneresse († [[1821]])
* [[1886]] - [[Ma Rainey]], Amerikaansk sjongster († [[1939]])
* [[1878]] - [[Johannes Kolk]], Frysk politikus († [[1939]])
* [[1894]] - [[Rudolf Hess]], Dútsk politikus en oarlochsmisdiediger († [[1987]])
* [[1907]] - [[Theun de Vries]], Frysk skriuwer († [[2005]])
* [[1913]] - [[Ybe van der Wielen]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
* [[1918]] - [[Fanny Blankers-Koen]], Nederlânsk atlete († [[2004]])
* [[1920]] - [[Lieuwe Eringa]], Frysk politikus († [[2014]])
* [[1924]] - [[Wisse Dekker]], Nederlânsk sakeman, topman fan Philips († [[2012]])
* [[1931]] - [[Cor Hoekstra]] (Cork), Frysk cartoonist († [[1996]])
* [[1947]] - [[Warren Clarke]], Ingelsk akteur († [[2014]])
* [[1951]] - [[Arne Jansen]], Nederlânsk sjonger († [[2007]])
* [[1956]] - [[Bert Swart]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[1963]] - [[Ilse Starkenburg]], Nederlânsk skriuwster († [[2019]])
* [[1976]] - [[India Summer]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1983]] - [[Kerry Louise]], Ingelsk pornoaktrise
* [[1994]] - [[Saya Song]], Súdkoreaansk-Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1865]] - [[John Wilkes Booth]], Amerikaansk akteur en moardner fan [[Abraham Lincoln]] (* [[1838]])
* [[1910]] - [[Bjørnstjerne Bjørnson]], Noarsk skriuwer (* [[1832]])
* [[1962]] - [[Pieter Horjus]], Frysk winkelman en amateur-archeolooch (* [[1887]])
* [[1984]] - [[Count Basie]], Amerikaansk muzikant en bandlieder (* [[1904]])
* [[1989]] - [[Lucille Ball]], Amerikaansk aktrise en komediënne (* [[1911]])
* [[2003]] - [[Yun Hyon-seok]], Súdkoreaansk skriuwer en miskerjochte-aktivist (* [[1984]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|26 April}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|26]]
aeh0w18w4t0p8h1rv7rf1z7ofxubo1s
30 april
0
614
1086000
1084282
2022-08-04T14:57:29Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ Darrel Sweet
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[418]] - Keizer [[Honoarius]] ferbalt de prekers [[Pelagius]] en [[Saelestius]] út it [[Romeinske ryk]].
* [[1498]] - Yn [[Snits (stêd)|Snits]] wurde troch fertsjintwurdigers fan de [[Skieringers]] en [[Albrecht fan Saksen]] it [[Ferdrach fan Snits]] tekene. Dat ferdrach markearet de ein fan de [[Fryske frijheid]] en it begjin fan de [[Saksentiid]] yn Fryslân.
* [[1747]] - Ynname fan [[Sas fan Gint]] troch Frânske troepen.
* [[1897]] - [[Joseph John Thomson]] makket de ûntdekking fan it [[elektron]] bekend.
* [[1916]] - De [[simmertiid]] wurdt foar it earst ynfierd, yn [[Dútslân]].
* [[1943]] - Yn Fryslân brekt in wurkstaking (de [[molkstaking]]) út as de Dútsers oankundige dat de Nederlânske militêren dy’t yn maaie 1940 nei de kriichshannelings nei hûs mochten, op ’e nij finzen naam wurde soene.
* [[1975]] - [[Saigon]] wurdt troch de [[Fietkong]] ferovere, dêr't in ein troch komt oan de [[Fietnamkriich]].
* [[1980]] - [[Beatrix fan de Nederlannen|Prinsesse Beatrix]] wurdt ynhuldige as keninginne fan [[Nederlân]].
* [[2013]] - [[Willem-Alexander fan de Nederlannen|Prins Willem-Alexander]] wurdt ynhuldige as kening fan [[Nederlân]].
== Berne ==
[[Ofbyld:Mankes-Zernike.jpg|thumb|right|Portret út 1916 fan Anne Mankes-Zernike skildere troch [[Jan Mankes]].]]
* [[1651]] - [[Jehannes Baptist de la Salle]], Frânsk preester en hillige († [[1719]])
* [[1662]] - keninginne [[Marije II fan Ingelân|Marije II fan Ingelân, Skotlân en Ierlân]] († [[1694]])
* [[1777]] - [[Carl Gauss]], Dútsk wiskundige († [[2004]])
* [[1849]] - [[Henry M. Harrington]], Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1887]] - [[Anne Zernike]], (earste) Nederlânsk predikante († [[1972]])
* [[1891]] - [[Watse Cuperus]], Frysk skriuwer († [[1966]])
* [[1901]] - [[Sjoerd Spoelstra]], Nederlânsk sjoernalist en taalkundige († [[1967]])
* [[1909]] - keninginne [[Juliana fan de Nederlannen]] († [[2004]])
* [[1930]] - [[Kitty Janssen]], Nederlânsk aktrise († [[2012]])
* [[1938]] - [[Haije Sybesma]], Frysk politikus († [[2018]])
* [[1939]] - [[Pieter van Vollenhoven]], Nederlânsk prins bestjoerder en jurist
* [[1940]] - [[Jeroen Brouwers]], Nederlânske skriuwer († [[2022]])
* [[1968]] - [[Babette van Veen]], Nederlânsk aktrise en sjongster
* [[1979]] - [[Kip Carpenter]], Amerikaansk hurdrider
* [[1991]] - [[Shelly Sterk]], Nederlânsk presintatrise en dokumintêremakster
== Ferstoarn ==
* [[1196]] - [[Boudewyn fan Hollân]], biskop fan [[Utert (stift)|Utert]] (* 11??)
* [[1632]] - kening [[Sigismund III fan Poalen|Sigismund III fan Poalen en Sweden]] (* [[1566]])
* [[1883]] - [[Edouard Manet]], Frânsk keunstskilder (* [[1832]])
* [[1945]] - [[Adolf Hitler]], lieder fan [[nazy-Dútslân]] (* [[1889]])
* [[1945]] - [[Eva Braun]], Dútsk húsfrou, mêtresse fan [[Adolf Hitler]] (* [[1912]])
* [[1983]] - [[Muddy Waters]], Amerikaansk sjonger en muzikant (* [[1915]])
* [[1991]] - [[Jo Smit]], Frysk skriuwer en sjoernalist (* [[1916]])
* [[1999]] - [[Darrell Sweet]] Skotsk drummer (* [[1947]])
* [[2006]] - [[Pramoedya Ananta Toer]], Yndonezysk skriuwer (* [[1925]])
* [[2019]] - [[Peter Mayhew]], Britsk-Amerikaansk akteur (* [[1944]])
* [[2022]] - [[Mino Raiola]], Italjaansk-Nederlânsk fuotbalmakelder (* [[1967]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|30 April}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|30]]
sjxbsjlltli4n5mtofwbnfxvavhvx3a
16 maaie
0
629
1086002
1075728
2022-08-04T14:58:30Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1929]] - De [[Academy Award]]s (oftewol de Oscars) wurde foar it earst útrikt yn [[Hollywood]].
* [[1945]] - De [[Nederlân]]ske regionale [[omrop]] [[RON]] begjint oer it distribúsjekanaal mei útstjoerings foar [[Grins (stêd)|Grins]]. Letter ek foar [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]].
== Berne ==
* [[1659]] - [[Campegius Vitringa]], Nederlânsk teolooch en taalkundige († [[1722]])
* [[1792]] - [[Jan Hendrik van Boelens]], Nederlânsk jurist en politikus († [[1865]])
* [[1827]] - [[Petrus Josephus Hubertus Cuypers]], Nederlânsk arsjitekt († [[1921]])
* [[1894]] - [[Alexander van Voss]], rykskargivaris fan Fryslân († [[1948]])
* [[1905]] - [[Henry Fonda]], Amerikaansk akteur († [[1982]])
* [[1916]] - [[Johannes Allen]], Deensk skriuwer († [[1973]])
* [[1917]] - [[George Gaynes]], Amerikaansk akteur en sjonger († [[2016]])
* [[1932]] - [[Herman Gordijn]], Nederlânsk keunstskilder († [[2017]])
* [[1928]] - [[Joop Doevendans]], Frysk útjouwer en bestjoerder († [[2018]])
* [[1938]] - [[Edmond Classen]], Nederlânsk akteur († [[2014]])
* [[1943]] - [[Hank Adams]], Amerikaansk minskerjochte-aktivist
* 1943 - [[Ove Kindvall]], Sweedsk fuotballer
* [[1947]] - [[Darrell Sweet]] Skotsk drummer († [[1999]])
* [[1950]] - [[Shakey Sam]], Frysk bluessjonger en -gitarist († [[1981]])
* [[1956]] - [[Ernst Langhout]], Fryske muzikant
* [[1979]] - [[McKenzie Lee]], Ingelsk pornoaktrise
* [[1986]] - [[Megan Fox]], Amerikaansk aktrise en model
* [[1989]] - [[Behati Prinsloo]], Namibysk mannekên en fotomodel
* [[1994]] - [[Jochum van der Woude]], Frysk akteur en kollumnist
== Ferstoarn ==
* [[1703]] - [[Charles Perrault]], Frânsk mearkeskriuwer (* [[1628]])
* [[1830]] - [[Joseph Fourier]], Frânsk wis- en natuerkundige (* [[1786]])
* [[1865]] - [[Jan Hendrik van Boelens]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1792]])
* [[1942]] - [[Bronisław Malinowski]], Poalsk antropolooch (* [[1884]])
* [[1951]] - [[Cornelis Gerritsma]], Frysk politikus (* [[1866]])
* [[1980]] - [[Pita Grilk]], Skiermûntseager dichteresse (* [[1905]])
* [[1990]] - [[Sammy Davis jr.]], Amerikaansk sjonger, dûnser, komyk en akteur (* [[1925]])
* [[2010]] - [[Ronnie James Dio]], Amerikaansk sjonger (* [[1942]])
* [[2015]] - [[Piet ten Thije]], Frysk swimmer (* [[1934]])
* [[2019]] - [[Bob Hawke]], premier fan [[Austraalje (lân)|Austraalje]] (* [[1929]])
* 2019 - [[Peer Mascini]], Nederlânsk akteur (* [[1941]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|16]]
l6amqozzbr5vj68pdj1bi6rdq0739ns
1 juny
0
646
1086305
1032729
2022-08-05T08:35:55Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1568]] - Achttjin eallju wurde yn [[Brussel]] ûnthalze yn opdracht fan [[Alva]].
* [[1796]] - [[Tennessee]] wurdt as 16e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1889]] De [[Oriïnt Ekspres]] fertrekt foar it earst nei [[Konstantinopel|Istanbûl]].
* [[1901]] - Hjoed treedt de [[Ungefallewet]] yn wurking. De wet is de earste markearring fan de fersoargingssteat dy 't yn [[Nederlân]] foarm krijt
* [[1902]] - De grutte [[staking]] fan [[Twinte|Twintske]] tekstylarbeiders ferrint. Op it hichtepunt fan de aksjes wiene 45.000 tekstylarbeiders wurkleas, itsij troch staking, of troch útsluting
* [[1965]] - Untdekking fan de kosmyske [[eftergrûnstrieling]] troch [[Arno Penzias]] en [[Robert Wilson]]; dizze ûntdekking befêstiget de teory fan de [[oerknal]].
* [[1975]] - Yn Nederlân wurde feilichheidsgurdles ferplicht.
* [[1977]] - Oprjochting fan proffuotbalklub [[SK It Hearrenfean]].
* [[2007]] - Yn de [[prinsetún]] (Ljouwert) wurdt it fernijde [[Pier Pander Museum]] iepene.
* [[2007]] - De stúdzjeferiening [[Skanomodu (stúdzjeferiening)|Skanomodu]] wurdt oprjochte.
== Berne ==
* [[1754]] - aartshartoch [[Ferdinand fan Eastenryk (1754-1806)|Ferdinand fan Eastenryk]] († [[1806]])
* [[1804]] - [[Gerard Tjaard Nicolaas Suringar]], Frysk drukker en útjouwer († [[1884]])
* [[1804]] - [[Michail Glinka]], Russysk komponist († [[1857]])
* [[1828]] - [[David S. Stanley]], Amerikaansk militêr († [[1902]])
* [[1926]] - [[Andy Griffith]], Amerikaansk akteur († [[2012]])
* 1926 - [[Marilyn Monroe]] (Norma Jean Baker), Amerikaansk aktrise en sekssymboal († [[1962]])
* [[1937]] - [[Morgan Freeman]], Amerikaansk akteur
* [[1940]] - [[René Auberjonois]], Amerikaansk akteur († [[2019]])
* [[1944]] - [[Guy Scott]], presidint fan [[Sambia]]
* [[1947]] - [[Ron Wood]], Ingelsk muzikant
* [[1950]] - [[Annemarie Jorritsma]], Nederlânsk politika en bestjoerster
* [[1956]] – [[Lisa Hartman Black]], Amerikaansk aktrise
* [[1966]] - [[Vince Vouyer]], Amerikaansk pornoakteur
* [[1968]] - [[Jason Donovan]], Australysk sjonger en akteur
* [[1972]] - [[Shae Marks]], Amerikaansk neakenmodel en aktrise
* [[1974]] - [[Alanis Morissette]], Kanadeesk sjongster
* [[1982]] - [[Justine Henin]], Waalsk tennisster
* [[1989]] - [[Brooklyn Lee]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1774]] - [[Agnes Alida Huber]], Frysk filantrope (* [[1702]])
* [[1841]] - [[Nicolas Appert]], Frânsk sûkerbakker en útfiner (* [[1749]])
* [[1899]] - [[Klaus Groth]], Nederdútsk dichter en skriuwer (* [[1819]])
* [[1969]] - [[Ivar Ballangrud]], Noarsk hurdrider (* [[1904]])
* [[1973]] - [[Helen Parkhurst]], Amerikaansk pedagoge (* [[1887]])
* [[1980]] - [[Boele Bregman]], Frysk keunstner en grafikus (* [[1918]])
* [[1982]] - [[Hendrik Algra]], Frysk ûnderwizer, sjoernalist en politikus (* [[1896]])
* [[1999]] - [[Christopher Cockerell]], Britsk yngenieur (* [[1910]])
* 1999 - [[Jaap van der Meij]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1923]])
* [[2006]] - [[Hans de Haan]], Frysk politikus (* [[1925]])
* [[2008]] - [[Yves Saint Laurent]], Frânsk moade-ûntwerper (* [[1936]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|01]]
qyrbpqtprctvd7ehgpfxe6musnotpft
4 juny
0
649
1086292
1085225
2022-08-05T08:25:39Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1628]] - It gloednije [[VOC]]-[[skip]] de ''[[Batavia (skip)|Batavia]]'' slacht brek foar de westkust fan [[Austraalje (wrâlddiel)|Austraalje]].
* [[2006]] - Oerbringing fan 'e [[skryn|relykskryn]] mei it stoflik omskot fan de [[muonts]] en [[mystikus]] [[Tomas fan Kempen]] (±[[1380]]-[[1471]]) fan 'e bûten gebrûk stelde Michaeltsjerke nei de [[Basilyk fan Us Leaffrouwe-Tahimelopnimming (Swol)|Basilyk fan Us Leaffrouwe Tahimelopnimming]] yn [[Swol]].
* [[2006]] - [[Nederlânsk fuotbalalvetal ûnder 21|Nederlân]] wurdt kampioen by it [[Europeesk kampioenskip fuotbal ûnder 21|EK Fuotbal ûnder de 21]].
== Berne ==
* [[1738]] - kening [[George III fan Grut-Brittanje]], [[Ierlân]] en [[Hannover]] († [[1820]])
* [[1749]] - [[Adolphus Ypey]], Frysk botanikus, filosoof en dokter († [[1822]])
* [[1772]] - [[Radersma (oargelbouwers)|Jan Reinders Radersma]], Frysk oargelbouwer († [[1816]])
* [[1880]] - [[Theo van der Ploeg]], Frysk ûnderwizer en skriuwer († [[1940]])
* [[1844]] - [[Sybrandus Johannes Fockema Andreae (rjochtshistoarikus)|Sybrandus Johannes Fockema Andreae]], Frysk rjochtsgelearde en heechlearaar († [[1921]])
* [[1901]] - [[Tjomme Ynte Kingma Boltjes]], Nederlânsk heechlearaar algemiene en tapaste mikrobiology († [[2000]])
* [[1905]] - [[Henk Aukes]], Nederlânsk bestjoerder en publisist († [[1999]])
* [[1917]] - [[W.G. van de Hulst jr.]], Nederlânsk keunstskilder, byldhouwer, berneboekeskriuwer en yllustrator († [[2006]])
* [[1917]] - [[Meindert Koolstra]], Frysk spion yn de Twadde Wrâldoarloch († [[1944]])
* [[1927]] - [[André van den Heuvel]], Nederlânsk akteur en regisseur († [[2016]])
* [[1955]] - [[Sue Hodge]], Ingelsk aktrise
* [[1956]] - [[Vera Siccard]], Flaamsk keunstneresse
* [[1953]] - [[Anneke Zeinstra]], Frysk hurdrydster
* [[1957]] - [[Anita Andriesen]], Frysk politika († [[2008]])
* [[1970]] - [[Gina Tolleson]], Amerikaansk model
* [[1975]] - [[Angelina Jolie]] (Angelina Jolie Voight), Amerikaansk aktrise
* [[1977]] - [[Ingrid Visser (follybalster)|Ingrid Visser]], Nederlânsk follybalster († [[2013]])
== Ferstoarn ==
* [[1134]] - kening [[Magnus I fan Sweden]] (* [[1106]])
* [[1316]] - kening [[Loadewyk X fan Frankryk]] (* [[1289]])
* [[1624]] - [[Rombertus van Uylenburgh]], Frysk jurist en politikus (* [[1554]])
* [[1752]] - [[Daniël Marot]], Nederlânsk graveur en arsjitekt (* [[1661]])
* [[1789]] - [[Loadewyk Joazef fan Frankryk]], Frânsk kroanprins (* [[1781]])
* [[1801]] - kening [[Karel Emmanuël IV fan Sardynje]] (* [[1751]])
* [[1838]] - [[Anselme Gaëtan Desmarest]], Frânsk biolooch (* [[1784]])
* [[1850]] - [[Maurits fan Oranje-Nassau (1843-1850)|Maurits fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prins (* [[1843]])
* [[1872]] - [[Johan Rudolph Thorbecke]], Nederlânsk politikus (* [[1798]])
* [[1941]] - keizer [[Willem II fan Dútslân]] (* [[1859]])
* [[1942]] - [[Reinhard Heydrich]], Dútsk militêr en oarlochsmisdiediger (* [[1904]])
* [[1969]] - [[Klaas Dijkstra (pseudowittenskipper)|Klaas Dijkstra]], Frysk amateurwittenskipper en morosoof (* [[1895]])
* [[1996]] - [[Leen Jongewaard]], Nederlânsk akteur en sjonger (* [[1927]])
* [[2006]] - [[Jan de Jong (oersetter)|Jan de Jong]], Frysk oersetter (* [[1921]])
* [[2012]] - [[Alexander Curly]], Nederlânsk sjonger en filmmakker (* [[1946]])
* [[2015]] - [[Albert West]], Nederlânsk sjonger (* [[1949]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|04]]
2zkeyxst0dkzsha62e3xpmggcwcqczi
1086307
1086292
2022-08-05T08:36:44Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1628]] - It gloednije [[VOC]]-[[skip]] de ''[[Batavia (skip)|Batavia]]'' slacht brek foar de westkust fan [[Austraalje (wrâlddiel)|Austraalje]].
* [[2006]] - Oerbringing fan 'e [[skryn|relykskryn]] mei it stoflik omskot fan de [[muonts]] en [[mystikus]] [[Tomas fan Kempen]] (±[[1380]]-[[1471]]) fan 'e bûten gebrûk stelde Michaeltsjerke nei de [[Basilyk fan Us Leaffrouwe-Tahimelopnimming (Swol)|Basilyk fan Us Leaffrouwe Tahimelopnimming]] yn [[Swol]].
* [[2006]] - [[Nederlânsk fuotbalalvetal ûnder 21|Nederlân]] wurdt kampioen by it [[Europeesk kampioenskip fuotbal ûnder 21|EK Fuotbal ûnder de 21]].
== Berne ==
* [[1738]] - kening [[George III fan Grut-Brittanje]], [[Ierlân]] en [[Hannover]] († [[1820]])
* [[1749]] - [[Adolphus Ypey]], Frysk botanikus, filosoof en dokter († [[1822]])
* [[1772]] - [[Radersma (oargelbouwers)|Jan Reinders Radersma]], Frysk oargelbouwer († [[1816]])
* [[1880]] - [[Theo van der Ploeg]], Frysk ûnderwizer en skriuwer († [[1940]])
* [[1844]] - [[Sybrandus Johannes Fockema Andreae (rjochtshistoarikus)|Sybrandus Johannes Fockema Andreae]], Frysk rjochtsgelearde en heechlearaar († [[1921]])
* [[1901]] - [[Tjomme Ynte Kingma Boltjes]], Nederlânsk heechlearaar algemiene en tapaste mikrobiology († [[2000]])
* [[1905]] - [[Henk Aukes]], Nederlânsk bestjoerder en publisist († [[1999]])
* [[1910]] - [[Christopher Cockerell]], Britsk yngenieur († [[1999]])
* [[1917]] - [[W.G. van de Hulst jr.]], Nederlânsk keunstskilder, byldhouwer, berneboekeskriuwer en yllustrator († [[2006]])
* [[1917]] - [[Meindert Koolstra]], Frysk spion yn de Twadde Wrâldoarloch († [[1944]])
* [[1927]] - [[André van den Heuvel]], Nederlânsk akteur en regisseur († [[2016]])
* [[1955]] - [[Sue Hodge]], Ingelsk aktrise
* [[1956]] - [[Vera Siccard]], Flaamsk keunstneresse
* [[1953]] - [[Anneke Zeinstra]], Frysk hurdrydster
* [[1957]] - [[Anita Andriesen]], Frysk politika († [[2008]])
* [[1970]] - [[Gina Tolleson]], Amerikaansk model
* [[1975]] - [[Angelina Jolie]] (Angelina Jolie Voight), Amerikaansk aktrise
* [[1977]] - [[Ingrid Visser (follybalster)|Ingrid Visser]], Nederlânsk follybalster († [[2013]])
== Ferstoarn ==
* [[1134]] - kening [[Magnus I fan Sweden]] (* [[1106]])
* [[1316]] - kening [[Loadewyk X fan Frankryk]] (* [[1289]])
* [[1624]] - [[Rombertus van Uylenburgh]], Frysk jurist en politikus (* [[1554]])
* [[1752]] - [[Daniël Marot]], Nederlânsk graveur en arsjitekt (* [[1661]])
* [[1789]] - [[Loadewyk Joazef fan Frankryk]], Frânsk kroanprins (* [[1781]])
* [[1801]] - kening [[Karel Emmanuël IV fan Sardynje]] (* [[1751]])
* [[1838]] - [[Anselme Gaëtan Desmarest]], Frânsk biolooch (* [[1784]])
* [[1850]] - [[Maurits fan Oranje-Nassau (1843-1850)|Maurits fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prins (* [[1843]])
* [[1872]] - [[Johan Rudolph Thorbecke]], Nederlânsk politikus (* [[1798]])
* [[1941]] - keizer [[Willem II fan Dútslân]] (* [[1859]])
* [[1942]] - [[Reinhard Heydrich]], Dútsk militêr en oarlochsmisdiediger (* [[1904]])
* [[1969]] - [[Klaas Dijkstra (pseudowittenskipper)|Klaas Dijkstra]], Frysk amateurwittenskipper en morosoof (* [[1895]])
* [[1996]] - [[Leen Jongewaard]], Nederlânsk akteur en sjonger (* [[1927]])
* [[2006]] - [[Jan de Jong (oersetter)|Jan de Jong]], Frysk oersetter (* [[1921]])
* [[2012]] - [[Alexander Curly]], Nederlânsk sjonger en filmmakker (* [[1946]])
* [[2015]] - [[Albert West]], Nederlânsk sjonger (* [[1949]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|04]]
e7xn09a5vv5uthzj5vbf7zominhyjqa
5 juny
0
650
1086310
1084290
2022-08-05T08:38:45Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1288]] - De [[Slach by Woeringen]] fynt plak, tusken oan 'e iene kant it [[Hartochdom Brabân]], stipe troch it [[Greefskip Loon]], en oan 'e oare kant it [[Hartochdom Lúksemboarch]], it [[Hartochdom Limburch]], it [[Hartochdom Gelre]] en it [[Prinsbisdom Keulen]]. Hartoch [[Jan I fan Brabân]] behellet de oerwinning.
* [[1568]] - [[Lamoraal, greve fan Egmont]] en [[Filips fan Montmorency, greve fan Hoarne]] wurde op lêst fan 'e [[hartoch fan Alva]] yn [[Brussel (stêd)|Brussel]] [[ûnthalzing|ûnthalze]] foar [[majesteitsskeining]].
* [[1752]] - [[Benjamin Franklin]] demonstrearret dat [[wjerljocht]] foarme wurdt troch [[elektrisiteit]].
* [[1625]] - Yn 'e [[Tachtichjierrige Oarloch]] feroverje [[Spanje|Spaanske]] troepen ûnder [[Ambrogio Spínola]] einlings [[Breda]], nei in [[Belis fan Breda (1624-1625)|belis fan njoggen en in heale moanne]].
* [[1806]] - De [[Bataafske Republyk]] wurdt omfoarme ta it [[Keninkryk Hollân]].
* [[1849]] - [[Denemark]] wurdt in [[grûnwet|konstitúsjonele]] [[monargy]].
* [[1964]] - [[The Beatles]] jouwe it earste fan twa konserten yn it [[Noard-Hollân|Noardhollânske]] [[Blokker (plak)|Blokker]].
* [[1968]] - Yn [[Los Angeles]] wurdt de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[politikus]] [[Robert Kennedy]] delsketten. Hy ferstjert in dei letter.
* [[2006]] - De [[Servje en Montenegro|Federale Republyk Servje en Montenegro]] wurdt opheft; [[Servje]] en [[Montenegro]] wurde ûnôfhinklike lannen.
* [[2007]] - It [[romtefartúch]] fan 'e [[NASA]], de [[MESSENGER]], fljocht foar de twadde kear deunby [[Fenus (planeet)|Fenus]] lâns en ferfolget dan syn reis nei de [[planeet]] [[Merkuerius (planeet)|Merkuerius]].
* [[2009]] - Op de [[Sealterfrysk]]e Wikipedia wurdt it tûzenste artikel skreaun.
* [[2017]] - [[Montenegro]] wurdt lid fan de [[Noardatlantyske Ferdrachsorganisaasje]].
== Berne ==
* [[1659]] - [[Jacobus Fruytier]], Nederlânsk predikant en teolooch († [[1731]])
* [[1723]] - [[Adam Smith]], Skotsk ekonoom († [[1790]])
* [[1771]] - kening [[Ernst Augustus I fan Hannover]] († [[1851]])
* [[1822]] - [[Teye Tol]], Frysk blauferver en wûnderdokter († [[1897]])
* [[1854]] - [[John J. Crittenden III]], Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1877]] - [[Johan Willem Albarda]], Nederlânsk politikus († [[1957]])
* [[1897]] - [[Sietze Albert Veenstra]], Frysk arsjitekt († [[1981]])
* [[1898]] - [[Federico García Lorca]], Spaansk toanielskriuwer († [[1936]])
* [[1979]] - [[Maria Sterk]], Frysk maratonrydster
* [[1985]] - [[Bruce Venture]], Amerikaansk pornoakteur
* [[1988]] - [[Steelo Brim]], Amerikaansk presintator en akteur
* [[1989]] - [[Britte Lagcher]], Nederlânsk aktrise
== Ferstoarn ==
* [[754]] - [[Bonifatius]], Angelsaksysk sindeling en aartsbiskop (* ±[[673]])
* [[1568]] - [[Lamoraal, greve fan Egmont]] (* [[1522]])
* 1568 - [[Filips fan Montmorency, greve fan Hoarne]] (* [[1524]])
* [[1957]] - [[Elize Zwart]], Frysk skriuwer (* [[1857]])
* [[1986]] - [[Dolly Akers]], Amerikaansk politika en aktiviste (* [[1901]])
* [[1999]] - [[Mel Torme]], Amerikaansk muzikant (* [[1925]])
* [[2004]] - [[Ronald Reagan]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1911]])
* [[2006]] - [[Frederick Franck]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer (* [[1909]])
* [[2006]] - [[Friso Wiegersma]], Nederlânsk tekstskriuwer en keunstskilder (* [[1925]])
* [[2022]] - [[Alec John Such]], Amerikaansk bassist (* [[1951]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|05]]
41x3yhdhnts526m0j8zl5lsdey58yx4
9 juny
0
654
1086319
1083540
2022-08-05T08:46:16Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1822]] - Der wurdt in [[oktroai]] oan [[Charles Graham]] takend foar it [[keunstgebyt]].
* [[1876]] - Yn it ramt fan 'e [[Grutte Sû-Oarloch]] fynt yn noardlik [[Wyoming]] in skermutseling tusken it [[Amerikaanske Leger]] en de [[Noardlike Sjajinnen]] plak dy't bekend komt te stean as de [[Slach by Prairie Dog Creek (1876)|Slach by Prairie Dog Creek]].
* [[1934]] - [[Donald Duck]] makket syn debút yn 'e [[tekenfilm]] ''The Wise Little Hen''.
* [[1935]] - It [[Sina|Sineeske]] [[regear]] erkent it [[Japan]]ske bewâld oer [[Mantsjoerije]].
* [[1971]] - Oprjochting [[Fuotbalferiening Ternaard]].
* [[1973]] - Oprjochting [[Fuotbalferiening Twizel]].
== Berne ==
* [[1672]] - tsaar [[Peter de Grutte]] fan [[Ruslân]] († [[1725]])
* [[1781]] - [[George Stephenson]], Ingelsk útfiner fan 'e [[stoomlokomotyf]] († [[1848]])
* [[1813]] - [[Age Wigers Schoonhoven]], bûterkeapman en foaroanman fan it Frysk Réveil († [[1869]])
* [[1858]] - [[Gerben Nammens Bouma]], Frysk dokter en politikus († [[1935]])
* [[1932]] - [[Marko Fondse]], Nederlânsk dichter en oersetter († [[1999]])
* [[1942]] - [[Joost Prinsen]], Nederlânsk akteur
* [[1945]] - [[Betty Mahmoody]], Amerikaansk skriuwster en aktiviste
* [[1961]] - [[Michael J. Fox]], Kanadeesk akteur
* [[1963]] - [[Johnny Depp]], Amerikaansk akteur
* 1963 - [[Tatjana Šimić]], Kroätysk-Nederlânsk aktrise
* [[1969]] - [[Dione de Graaff]], Nederlânsk sportpresintatrise
* [[1982]] - [[Eve Madison]], Amerikaansk pornoaktrise
* 1982 - [[Daphne Rosen]], Israelysk-Amerikaansk pornoaktrise
* [[1992]] - [[Lusanne van der Gun]], Frysk ûntfieringsslachtoffer
* [[1994]] - [[Keisha Grey]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
[[Ofbyld:Charles Dickens 3.jpg|150px|thumb|right|Charles Dickens]]
* [[68]] - keizer [[Nearo]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[37]])
* [[1620]] - [[Willem Loadewyk fan Nassau-Dillenburg]], steedhâlder fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] (* [[1560]])
* [[1870]] - [[Charles Dickens]], Ingelsk skriuwer (* [[1812]])
* [[1955]] - [[Cornelis Jetses]], Nederlânsk yllustrator (* [[1873]])
* [[1963]] - [[Anna Maria Catharina Buma]], Frysk dichteresse (* [[1889]])
* [[1980]] - [[Leonhard Huizinga]]), Nederlânsk berneboekeskriuwer (* [[1906]])
* [[1989]] - [[Piet Lieftinck]], Nederlânsk politikus (* [[1902]])
* [[1992]] - [[Jant Visser-Bakker]], Frysk skriuwster en oersetster (* [[1906]])
* [[1994]] - [[Jan Tinbergen]], Nederlânsk ekonoom en Nobelpriiswinner (* [[1903]])
* [[2022]] - [[Matt Zimmerman]], Kanadeeske akteur (* [[1934]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|09]]
8m5t43hw7waredo03i8qwjt2i7zs0ns
1 july
0
676
1086324
1084676
2022-08-05T08:51:27Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[251]] - Yn 'e [[Slach by Abrittus]] wurdt it [[Romeinske Ryk|Romeinske]] [[leger (lânmacht)|leger]] ferslein troch de [[Goaten]]. [[Keizer]] [[Desius]] mei syn [[soan]] [[Herennius Etruskus]] sneuvelje yn 'e striid.
* [[1566]] - [[Nostradamus]] foarseit dat er de [[2 july#foarfallen|moarn]] net helje sil.
* [[1852]] - Yn [[Hollân]] wurdt de [[Haarlimmermar]] drûchmakke.
* [[1858]] - [[Charles Darwin]] en [[Alfred Russell Wallace]] hâlde foar de [[Linnean Society]] harren [[taspraak|lêzing]]s oer de [[evolúsjeteory]].
* [[1863]] - Begjin fan 'e trijedeiske [[Slach by Gettysburg]], it bloedichste treffen fan 'e [[Amerikaanske Boargeroarloch]].
* [[1867]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]]s [[Ontario]], [[Kebek (provinsje)|Kebek]], [[Nij-Skotlân]] en [[Nij-Breunswyk]] foarmje de [[Kanada|Kanadeeske Konfederaasje]]. Kanada kriget [[selsbestjoer]] binnen it [[Britske Ryk]].
* [[1904]] - Yn [[St. Louis]] begjinne de tredde [[Olympyske Simmerspullen 1904|Olympyske Spullen]].
* [[1934]] - Mei de ynstelling fan de [[Production Code Administration]] (PCA), dy't tenei strang tafersjoch hâldt op it neilibjen troch de [[filmstudio's]] fan 'e [[sensuer]]regels fêstlein yn de [[Motion Picture Production Code]], komt yn 'e [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]] in ein oan 'e frijheid fan it [[Pre-Code (Hollywood)|Pre-Code-tiidryk]].
* [[1997]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Hongkong]] wurdt nei 156 jier 'weromjûn' oan 'e [[Folksrepublyk Sina]].
== Berne ==
* [[1621]] - [[Cornelis de Man]], Nederlânsk keunstskilder († [[1706]])
* [[1646]] - [[Gottfried Wilhelm Leibniz]], Dútsk wis-, natuer- en skiedkundige, filosoof, rjochtsgelearde en diplomaat († [[1716]])
* [[1899]] - [[Charles Laughton]], Ingelsk akteur († [[1962]])
* [[1903]] - [[Hendrik van der Wielen]], Nederlânsk boargemaster († [[1999]])
* [[1916]] - [[Olivia de Havilland]], Britsk-Amerikaansk aktrise († [[2020]])
* [[1926]] - [[J.J. Voskuil]], Nederlânsk folkekundige en skriuwer († [[2008]])
* [[1926]] - [[Melis van Seijen]], Frysk útjouwer, boekhanneler en muzykprodusint († [[2018]])
* [[1932]] - [[Jan Postma (skriuwer)|Jan Postma]], Frysk âld-plysjeman en skriuwer († [[2015]])
* [[1934]] - [[Jan Dotinga]], Frysk skriuwer
* [[1935]] - [[David Prowse]], Ingelsk akteur en gewichtheffer († [[2020]])
* [[1961]] - [[Diana, prinsesse fan Wales]], Britsk kroanprinsesse-gemalinne († [[1997]])
* [[1964]] - [[Geartsje de Vries (sjoernaliste)|Geartsje de Vries]], Frysk sjoernaliste, redaktrise en presintatrise
* [[1967]] - [[Pamela Anderson]], Kanadeesk-Amerikaansk aktrise
* [[1971]] - [[Marlayne Sahupala]], Nederlânsk nijslêzeresse en sjongster
* [[1977]] - [[Birgit Schuurman]], Nederlânsk sjongster en aktrise
* [[1982]] - [[Mirjam Timmer]], Frysk sjongster en muzikante
* [[1986]] - [[Kraantje Pappie]], Nederlânsk sjonger
* [[1989]] - [[Daniel Ricciardo]], Australysk autokoereur
* [[1993]] - [[Jade Jantzen]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1277]] - sultan [[Baibars]] fan [[Egypte]] en [[Syrje]] (* [[1233]])
* [[1694]] - [[Hidde Sjoerds de Vries]], Frysk marine-ofsier (* [[1645]])
* [[1835]] - [[Paulus Scheltema]], Frysk skriuwer (* [[1752]])
* [[1844]] - [[Petrus Groenia]], Frysk militêr offisier en keunstskilder (* [[1769]])
* [[1860]] - [[Charles Goodyear]], Amerikaansk bannefabrikant (* [[1800]])
* [[1896]] - [[Harriet Beecher Stowe]], Amerikaansk skriuwster (* [[1811]])
* [[1925]] - [[Erik Satie]], Frânsk komponist en pianist (* [[1866]])
* [[1939]] - [[Louis Davids]], Nederlânsk kabaretier en revu-artyst (* [[1883]])
* [[1961]] - [[Louis-Ferdinand Céline]] (Louis Ferdinand Destouches), Frânsk skriuwer en dokter (* [[1894]])
* [[1974]] - [[Kick Smit]], Nederlânsk fuotballer (* [[1911]])
* [[1995]] - [[Wolfman Jack]], Amerikaansk radiodiskjockey (* [[1938]])
* [[2003]] - [[N!xau ǂToma]], Namibysk akteur (* [[1943]])
* [[2004]] - [[Marlon Brando]], Amerikaansk akteur (* [[1924]])
* [[2009]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise (* [[1922]])
* [[2014]] - [[Tine de Vries (reedrydster)|Tine de Vries]], Frysk reedrydster (* [[1931]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|1 July}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|01]]
1ryp6h33vtgf1hmkfkdzwp4flskixjw
25 july
0
700
1086313
1084886
2022-08-05T08:42:09Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1488]] - De [[Portegal|Portegeeske]] [[ûntdekkingsreizger|seefarder]] [[Bartolomeus Dias]] fart as earste [[Jeropa|Jeropeaan]] om [[Kaap de Goede Hoop]] (de súdpunt fan [[Afrika]]) hinne.
* [[1909]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[piloat]] [[Louis Blériot]] fljocht as earste [[it Kanaal]] oer.
* [[1945]] - [[Winston Churchill]] ferliest tsjin 'e ferwachting yn de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[ferkiezing]]s.
* [[1952]] - It [[ferdrach]] oer de oprjochting fan 'e [[Jeropeeske Mienskip foar Koalen en Stiel]] giet yn.
* [[1968]] - [[Paus]] [[Paulus VI]] feroardielet yn syn (iennichste) [[ensyklyk]] ''Humanae Vitae'' [[bertebeheining|alle meganyske en gemyske middels ta bertebeheining]].
* [[1980]] - In [[trein]]botsing by it [[Grinslân]]ske [[Winsum (Grinslân)|Winsum]] easket njoggen libbens.
* [[1992]] - Iepening [[Olympyske Simmerspullen 1992|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Barseloana (stêd)|Barseloana]].
* [[2010]] - In [[trein]] sjit jûns let by it [[stasjon Starum]] troch de stjitblokken hinne, rydt dwers troch in [[wettersport]]winkel en stoppet 100 m fierder op in [[plein]]. Twa ûnderhâldslju reitsje ferwûne.
== Berne ==
* [[1109]] - kening [[Alfûns I fan Portugal]] († [[1185]])
* [[1336]] - [[Albrecht fan Beieren]], hartoch fan [[Beieren-Straubing]], greve fan [[Greefskip Hollân|Hollân]], [[Greefskip Seelân|Seelân]] en [[Greefskip Henegouwen|Henegouwen]] († [[1404]])
* [[1818]] - [[Johann Jakob von Tschudi]], Switsersk biolooch († [[1889]])
* [[1865]] - [[Jac. P. Thijsse]], Nederlânsk natoerbeskermer en publisist († [[1945]])
* [[1898]] - [[Fedde Schurer]], Frysk dichter, sjoernalist en taalaktivist († [[1968]])
* [[1939]] - [[Sytze van der Zee]], Nederlânsk sjoernalist en skriuwer
* [[1941]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist († [[2022]])
* [[1968]] - [[Jack de Vries]], Frysk politikus
* [[1970]] - [[Billy Glide]], Amerikaansk pornoakteur († [[2014]])
* [[1976]] - [[Tera Patrick]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[306]] - keizer [[Konstantius Kloarus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[250]])
* [[1230]] - boarchgreve [[Rudolf II fan Coevorden]] (* [[1192]])
* [[1433]] - [[Sibet Papinga]], Eastfrysk haadling, hear fan [[Rjustringen]] (* [[1394]])
* [[1471]] - [[Tomas fan Kempen]], Nederlânsk preester, skriuwer en mystikus (* [[1380]])
* [[1846]] - [[Loadewyk Napoleon Bonaparte]], kening fan [[Keninkryk Hollân|Hollân]] (* [[1846]])
* [[1858]] - [[Hobbe Baerdt fan Sminia (1797-1858)|Hobbe Baerdt fan Sminia]], Frysk politikus (* [[1797]])
* [[1890]] - [[Hearke Tjerks Witteveen]] (Sterke Jerke), Frysk fjildwachter, legindarysk om syn krêft (* [[1801]])
* [[1961]] - [[Nescio]] (Jan Hendrik Frederik Grönloh), Nederlânsk skriuwer (* [[1882]])
* [[1999]] - [[Helena Wanda Błażusiakówna]], Twadde Wrâldkriich oerlibbende (* [[1926]])
* [[2003]] - [[Ludwig Bölkow]], Dútsk loftfeartpionier (* [[1912]])
* [[2010]] - [[Henk Vonhoff]], Nederlânsk politkus (* [[1931]])
* [[2020]] - [[Olivia de Havilland]], Britsk-Amerikaansk aktrise (* [[1916]])
* [[2021]] - [[Tsjisse Hettema]], Frysk skriuwer en dichter (* [[1955]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|25 July}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|25]]
q5d7k2xipp9nb1q3y8y5edkafq67e6s
23 augustus
0
729
1086298
1077755
2022-08-05T08:29:14Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[476]] - [[Romulus Augustulus]], de lêste [[keizer]] fan it [[Westromeinske Ryk]], wurdt ôfsetten.
* [[1305]] - De [[Skotlân|Skotske]] frijheidsstrider [[William Wallace]] wurdt yn [[Londen]] op befel fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] kening [[Edwert I fan Ingelân|Edwert I]] [[eksekúsje|terjochtsteld]].
* [[1328]] - Yn 'e [[Slach by Kassel (1328)|Slach by Kassel]] ferslacht it [[Frankryk|Frânske]] [[leger (lânmacht)|leger]] [[opstân|opstannige]] [[Greefskip Flaanderen|Flaamske]] [[boer]]en ûnder lieding fan [[Nicolaas Zannekin]].
* [[1572]] - De [[Bartoloméusnacht]] begjint, ek wol bekend as de [[Bloedbrulloft]], wêrby't yn [[Parys]] troch ekstremistyske [[roomsen]] 2.000 [[hugenoaten]] om ôfslachte wurde.
* [[1614]] - De [[Latynske skoalle]] fan [[Grins (stêd)|Grins]] wurdt in [[universiteit]], de lettere [[Ryksuniversiteit Grins]].
* [[1679]] - Mei de ûndertekening fan it [[Edikt fan Fontainebleau]] komt in ein oan de [[Skânske Oarloch]] tusken [[Denemark]] en [[Sweden]]. Under swiere druk fan [[Frankryk]] moat Denemark it gebiet dat werovere wie op Sweden weromjaan.
* [[1942]] - Yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] begjint oan it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]] de krúsjale [[Slach om Stalingrad]].
* [[1944]] - Yn [[Warnsveld]] wurdt in [[temperatuer]] fan 38,6 °C metten; de heechste deitemperatuer yn Nederlân ea sûnt it begjin fan de mjittings.
== Berne ==
* [[676]] - [[Karel Martel]], hofmeier fan it [[Frankyske Ryk]] († [[741]])
* [[1113]] - hartoch [[Godfryd V fan Normanje]] († [[1151]])
* [[1754]] - kening [[Loadewyk XVI fan Frankryk]] († [[1793]])
* [[1769]] - [[Georges Cuvier]], Frânsk biolooch († [[1832]])
* [[1839]] - [[Henry E. Noyes]], Amerikaansk militêr († [[1919]])
* [[1896]] - [[Douwe Andries Bijlsma]], Frysk slangeminske en boeiekening († [[1967]])
* [[1901]] - [[Minne Endstra]], Nederlânsk ûndernimmer († [[1971]])
* [[1911]] - [[Albert Alberts]], Nederlânsk skriuwer en oersetter († [[1996]])
* [[1912]] - [[Gene Kelly]], Amerikaansk akteur en dûnser († [[1996]])
* [[1922]] - [[Klaas Hospes]], Frysk kabaretier († [[1999]])
* [[1927]] - [[Dick Bruna]], Nederlânsk skriuwer, yllustrator en grafysk foarmjouwer
* [[1934]] - [[Fred Emmer]], Nederlânsk nijslêzer en skriuwer († [[2019]])
* [[1952]] - [[Vicky Leandros]], Gryksk sjongster
* [[1966]] - [[Rik Smits]], Nederlânsk basketballer
* [[1972]] - [[Erika Bella]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1978]] - [[Kobe Bryant]], Amerkaansk basketbalspiler († [[2020]])
* [[1992]] - [[Dennis Veenker]], Frysk atleet en bobslider
* [[1996]] - [[Vincent Gross]], Switsersk sjonger
== Ferstoarn ==
* [[1305]] - [[William Wallace]], Skotsk frijheidsstrider (* [[1270]])
* [[1387]] - kening [[Olaf IV fan Noarwegen]] (* [[1370]])
* [[1618]] - [[Gerbrand Adriaensz. Bredero]], Nederlânsk toanielskriuwer (* [[1585]])
* [[1806]] - [[Charles-Augustin de Coulomb]], Frânsk natuerkundige (* [[1736]])
* [[2006]] - [[Jan Tissing]], Nederlânsk taalkundige en Drintsk taalaktivist (* [[1940]])
* [[2010]] - [[Sipke Oppedijk]], Frysk akteur en kabaretier (* [[1935]])
* [[2017]] - [[Alexandra Terlouw-Van Hulst]], Nederlânsk skriuwster en oersetster (* [[1935]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|23]]
3rpsigcg3autv62vw56ymbfkprsn0sm
24 augustus
0
730
1086317
1085004
2022-08-05T08:45:25Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1572]] - De [[Bartoloméusnacht]] einiget, ek wol bekend as de [[Bloedbrulloft]], wêrby't yn [[Parys]] troch ekstremistyske [[roomsen]] 2.000 [[hugenoaten]] om ôfslachte wurde.
* [[1767]] - De earste offisjele [[fierljeppen|fierljepwedstriid]] wurdt holden yn [[Baard]].
* [[1815]] - De earste [[Nederlân]]ske [[grûnwet]] komt ta stân.
* [[1912]] - It [[Distrikt Alaska]], in [[ûnorganisearre territoarium]] fan 'e [[Feriene Steaten]], wurdt [[bestjoer]]lik herfoarme ta it [[Territoarium Alaska]].
* [[1913]] - Iepening fan it [[spoarwegen|stasjontsje]] [[Moarre]]/[[Ljussens]].
* [[1930]] - De [[Izertoer]], oan 'e [[Belgje|Belgyske]] [[rivier]] de [[Izer (rivier)|Izer]], wurdt ynwijd.
* [[1991]] - [[Armeenje]] en de [[Oekraïne]] roppe de ûnôfhinklikheid út en meitsje har los fan 'e [[Sovjet-Uny]].
* [[1995]] - Under massale [[media]]belangstelling wurdt wrâldwiid ''[[Windows 95]]'' fan [[Microsoft]] lansearre.
* [[2006]] - De [[Ynternatsjonale Astronomyske Uny]] yntrodusearret it begryp '[[dwerchplaneet]]', wêrmei't [[Pluto (planeet)|Pluto]] syn status fan '[[planeet]]' ferlieze soe.
* [[2008]] - Sluting fan 'e [[Olympyske Simmerspullen 2008|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Peking]].
== Berne ==
* [[1198]] - kening [[Aleksander II fan Skotlân]] († [[1249]])
* [[1210]] - greve [[Floaris IV fan Hollân]] († [[1234]])
* [[1772]] - kening [[Willem I fan de Nederlannen]] († [[1843]])
* [[1834]] - [[Frederick Benteen]], Amerikaansk militêr († [[1898]])
* [[1845]] - [[James Calhoun (militêr)|James Calhoun]], Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1851]] - [[Luther Hare]], Amerikaansk militêr († [[1929]])
* [[1885]] - [[Jacob Bleeker]], Nederlânsk boargemaster († [[1961]])
* [[1899]] - [[Jorge Luis Borges]], Argentynsk skriuwer († [[1986]])
* 1899 - [[Johan Fabricius]], Nederlânsk skriuwer († [[1981]])
* [[1926]] - [[Willem Poiesz]], Frysk ûndernimmer, mei-oprjochter Poieszsupermerken († [[2012]])
* [[1929]] - [[Jasser Arafat]], Presidint fan Palestina († [[2004]])
* [[1952]] - [[Linton Kwesi Johnson]], Jamaikaansk dub-dichter
* [[1916]] - [[Reimer van Tuinen]], Frysk skriuwer († [[2006]])
* [[1995]] - [[Sierra Santos]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1042]] - keizer [[Michael V fan Byzantium]] (* ±[[1015]])
* [[1217]] - [[Eustaas de Mûnts]], Frânsk strûk- en seerôver (* ±[[1170]])
* [[1572]] - [[Gaspard fan Coligny]], Frânsk admiraal en foaroanman fan 'e [[hugenoaten]] (* [[1519]])
* [[1680]] - [[Ferdinand Bol]], Nederlânsk keunstskilder, etser en tekener (* [[1616]])
* [[1940]] - [[Paul Nipkow]], Dútsk útfiner en tillefyzjepionier (* [[1860]])
* [[1965]] - [[Ids Wiersma]], Frysk keunstskilder (* [[1878]])
* [[1999]] - [[Marko Fondse]], Nederlânsk dichter en oersetter (* [[1932]])
* [[2002]] - [[Cornelis Johannes van Houten]], Nederlânsk astronoom (* [[1920]])
* [[2012]] - [[Eppe Otter]], Frysk pionier [[Feanhoopfestival]] (* [[1930]])
* [[2014]] - lord [[Richard Attenborough]], Ingelsk akteur, filmregisseur en filmprodusint (* [[1923]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|24]]
g9uwxfxd81gheokc2z0ot9vetwvplps
1 septimber
0
738
1086309
1077791
2022-08-05T08:37:51Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1257]] - Iepening fan it Collège fan [[Robert de Sorbon]] yn [[Parys]], takomstige [[Universiteit fan Parys|Sorbonne]]
* [[1868]] - it spoar It Hearrenfean - Ljouwert wurdt iepene.
* [[1911]] - [[Anthony Fokker]] makket boppe Haarlim de earste flecht mei syn iendekker Spin III.
* [[1939]] - [[Dútslân]] falt Poalen oan
* [[1941]] - Alle Joaden âlder as 6 jier moatte yn it hiele [[Deutsche Reich]] de [[Davidstjer]] drage.
* [[1969]] - Kening [[Idris fan Lybje]] wurdt, wylst er om utens is, ôfset troch kolonel [[Moammar al-Qadhafi]].
* [[1995]] - Veronica ferlit it publike bestel en begjint oan har kommersjele aventoer.
== Berne ==
* [[1288]] - [[Elizabeth Richeza fan Poalen]], keninginne-gemalinne fan [[Bohemen]] en [[Poalen]] († [[1335]])
* [[1711]] - [[Willem IV fan Oranje-Nassau]], steedhâlder fan 'e [[Republyk fan de Feriene Nederlannen]] († [[1751]])
* [[1840]] - [[Gerhardus Wijnandus Bruinsma]], Frysk dokter en bestjoerder († [[1914]])
* [[1875]] - [[Edgar Rice Burroughs]], Amerikaansk skriuwer († [[1950]])
* [[1921]] - [[Willem Frederik Hermans]], Nederlânsk skriuwer († [[1995]])
* [[1923]] - [[Jaap van der Meij]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
* [[1942]] - [[C.J. Cherryh]], Amerikaansk skriuwster
* [[1972]] - [[Eden DD]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1976]] - [[Jada Fire]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1988]] - [[Chanel West Coast]], Amerikaansk presintatrise, model en rapper
* [[1992]] - [[Kirani James]], Grenadaansk atleet
* [[1994]] - [[Carlos Sainz (1994)|Carlos Sainz]], Spaansk koereur
* [[1996]] - [[Zendaya Coleman]], Amerikaansk aktrise en sjongster
== Ferstoarn ==
* [[1691]] - [[James Douglas (stoarn yn 1691)|James Douglas]] Skotsk militêr (* 16??)
* [[1807]] - [[Clara Feyoena van Raesfelt-Van Sytzama]], Frysk dichteresse (* [[1729]])
* [[1902]] - [[Jacobus Cornelis Bloem]], Nederlânsk politikus (* [[1829]])
* [[1981]] - [[Albert Speer]], Dútsk politikus en arsjitekt (* [[1905]])
* [[2005]] - [[R.L. Burnside]], Amerikaansk muzikant (* [[1926]])
* [[2010]] - [[Jean Nelissen]], Nederlânsk sportsjoernalist (* [[1936]])
* [[2011]] - [[Jan Lammers (sprinter)|Jan Lammers]], Frysk atleet (* [[1926]])
* [[2013]] - [[Tommy Morrison (bokser)|Tommy Morrison]], Amerikaansk bokser (* [[1969]])
* [[2016]] - [[Jon Polito]], Amerikaansk akteur (* [[1950]])
* [[2020]] - [[Erick Morillo]], Amerikaansk DJ en muzykprodusint (* [[1971]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Septimber|01]]
ax14r6vjkl6471xnyobml1v0woiilt1
24 septimber
0
761
1086320
1075016
2022-08-05T08:47:11Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1230]] - It [[Keninkryk Kastylje]] en it [[Keninkryk Leön]] geane op yn 'e feriene [[Kroan fan Kastylje]].
* [[1664]] - [[Peter Stuyvesant]] kapitulearret en draacht [[Nij-Amsterdam (New York)|Nij-Amsterdam]] oer oan de Ingelsen.
* [[1852]] - Earste flecht mei in bemanne [[loftskip]].
* [[1908]] - De earste [[Ford]] Model T wurdt boud.
* [[1973]] - [[Guinee-Bissau]] ferklearret him ûnôfhinklik fan [[Portugal]].
* [[1996]] - [[Jannes van der Wal]], [[Fryslân|Frysk]] wrâldkampioen [[damjen]] (* [[1956]]).
* [[2004]] - Yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] wurdt [[Manuel Fetter]] deastutsen om't er wat seit oer in stikken goaid bierfleske.
== Berne ==
* [[15]] - keizer [[Fitellius]] fan it [[Romeinske Ryk]] († [[69]])
* [[1564]] - [[William Adams]], Ingelsk seekaptein, ûntdekkingsreizger en Japansk samoerai († [[1620]])
* [[1625]] - [[Johan de Witt]], Nederlânsk politikus († [[1672]])
* [[1702]] - [[Agnes Alida Huber]], Frysk filantrope († [[1774]])
* [[1770]] - [[Johannes Jelgerhuis]], Nederlânsk keunstskilder, yllustrator en akteur († [[1836]])
* [[1780]] - [[Hendrik Tollens]], Nederlânsk dichter († [[1856]])
* [[1818]] - [[James Prescott Joule]], Ingelsk natuerkundige († [[1889]])
* [[1848]] - [[Oebele Stellingwerf]], Frysk sjoernalist en politikus († [[1897]])
* [[1848]] - [[Pieter Lodewijk Tak]], Nederlânsk politikus en sjoernalist († [[1907]])
* [[1889]] - [[Hanna Beekhuis]], Frysk komponiste en pianiste († [[1980]])
* [[1936]] - [[Jim Henson]], Amerikaansk marionettespiler en programma- en filmmakker († [[1990]])
* [[1937]] - [[Antoon van Hooff]], Nederlânsk presintator en dierentúndirekteur († [[2004]])
* 1937 - [[A.L. Snijders]], Nederlânsk skriuwer († [[2021]])
* [[1958]] - [[Kevin Sorbo]], Amerikaansk akteur
* [[1961]] - [[Fiona Corke]], Australysk aktrise
* [[1962]] - [[Nia Vardalos]], Kanadeesk-Amerikaansk aktrise en senarioskriuwster
* [[1974]] - [[April Hunter]], Amerikaansk fitness- en neakenmodel en Amerikaansk wrakselster
* [[1979]] - [[Katja Kassin]], Dútsk pornoaktrise
* [[1977]] - [[Voodoo (pornografysk akteur)|Voodoo]], Kanadeesk pornoakteur
* [[1980]] - [[Sabrine Maui]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[768]] - [[Pippyn de Koarte]], kening fan 'e [[Franken]] (* [[714]])
* [[1435]] - [[Isabella fan Beieren, keninginne fan Frankryk|Isabella fan Beieren]], keninginne-gemalinne fan [[Frankryk]] (* ±[[1370]])
* [[1575]] - [[Anna fan Aldenburch]], grevinne-gemalinne fan [[Eastfryslân]] (* [[1501]])
* [[1782]] - [[Hylke Jans Kingma]], Frysk skipper, reder, skipsbouwer en keapman (* [[1708]])
* [[1803]] - [[Adam Sijbel]], Nederlânsk tegelskilder (* [[1746]])
* [[1834]] - kening [[Piter IV fan Portegal]] (* [[1798]])
* [[1982]] - [[Paulus Akkerman]], Frysk skriuwer (* [[1908]])
* [[1996]] - [[Jannes van der Wal]], Frysk dammer (* [[1956]])
* [[1999]] - [[Marijcke Visser]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1915]])
* [[2004]] - [[Françoise Sagan]], Frânsk skriuwster (* [[1935]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Septimber|24]]
06kw8ne4t1sljlzsg89mre4z73evu6n
4 oktober
0
771
1086322
1073360
2022-08-05T08:48:46Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1134]] - [[Greefskip Seelân|Seelân]], súdlik [[Greefskip Hollân|Hollân]], noardwestlik [[Hartochdom Brabân|Brabân]] en de kust fan [[Greefskip Flaanderen|Flaanderen]] wurde troffen troch de [[Stoarmfloed fan 1134]].
* [[1578]] - [[Jabik Hessels]], lid fan de [[Ried fan Beroerten]], wurdt yn [[Gint (stêd)|Gint]] [[ophinging (libbensbeëiniging)|ophongen]].
* [[1767]] - [[Steedhâlder]] [[Willem V fan Oranje-Nassau]] [[boask]]et oan [[prinsesse]] [[Wilhelmina fan Prusen (1751-1820)|Wilhelmina fan Prusen]].
* [[1830]] - [[Belgje]] is frij fan 'e [[Nederlân]]ske besettingstroepen en ropt de ûnôfhinklikheid út. Oarspronklike Nasjonale [[Feestdei]] yn Belgje.
* [[1842]] - By it earste [[Ferdrach fan La Pointe (1842)|Ferdrach fan La Pointe]] steane de [[Odjibwe (folk)|Odjibwe]]-[[Yndianen]] it westlike twatrêde part fan [[Opper-Michigan]] en de noardlike râne fan [[Wiskonsin]] ôf oan 'e [[Feriene Steaten]].
* [[1849]] - Mei de oerjefte fan [[Komárom]], de lêste opstannige [[stêd]] yn it [[Keninkryk Hongarije]], komt in ein oan 'e [[Hongaarske Opstân fan 1848]].
* [[1853]] - [[Turkije]] ferklearret de [[oarloch]] oan [[Ruslân]]: it begjin fan 'e [[Krimoarloch]].
* [[1955]] - De [[Citroën ID/DS|Citroën DS19]] wurdt presintearre.
* [[1957]] - Lansearring fan 'e [[Spoetnik (romtefeartprogramma)|Spoetnik I]]; begjin fan 'e ''space race''.
* [[1986]] - [[Keninginne]] [[Beatrix fan de Nederlannen|Beatrix]] stelt de [[stoarmfloedkearing]] in de [[Easterskelde]] yn wurking, wêrmei't de [[Deltawurken]] foltôge binne.
* [[1992]] - De [[Bylmerramp]]: in [[El Al]]-[[Boeing 747]] [[frachtfleantúch]] stoart op sneintejûn del op in [[flatgebou]] yn 'e [[Amsterdam]]ske wyk de [[Bylmermar]].
== Berne ==
* [[1379]] - kening [[Hindrik III fan Kastylje]] († [[1406]])
* [[1550]] - kening [[Karel IX fan Sweden]] († [[1611]])
* [[1585]] - [[Anna fan Tiroal]], keizerinne-gemalinne fan it [[Hillige Roomske Ryk]] († [[1618]])
* [[1626]] - [[Richard Cromwell]], beskermhear fan [[Ingelân]] († [[1712]])
* [[1822]] - [[Rutherford B. Hayes]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1893]])
* [[1888]] - [[Oscar Mathisen]], Noarsk hurdrider († [[1954]])
* [[1895]] - [[Buster Keaton]], Amerikaansk akteur († [[1966]])
* [[1907]] - [[Auke Adema]], Frysk maratonrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[1976]])
* [[1911]] - [[Bas Paauwe sr.]], Nederlânsk fuotballer († [[1989]])
* [[1930]] - [[Gerard van der Weerd]], Frysk dirigint († [[2012]])
* [[1935]] - [[Anton Oud]], Amelânsk wurdboekgearstaller en taalaktivist († [[2006]])
* [[1942]] - [[Jenny Arean]], Nederlânsk sjongster en kabaretiêre
* [[1979]] - [[Caitriona Balfe]], Iersk model en aktrise
* [[1981]] - [[Ilhan Omar]], Amerikaansk politika
* [[1985]] - [[Eve Laurence]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1226]] - [[Fransiskus van Assisi]], Italjaansk hillige en stifter fan 'e kleasteroarder fan 'e fransiskanen of minderbruorren (* [[1181]] of [[1182]])
* [[1669]] - [[Rembrandt van Rijn]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1606]])
* [[1680]] - [[Jacobus Sibrandi Mancadan]], Frysk keunstskilder en boargemaster (* [[1602]])
* [[1816]] - [[Radersma (oargelbouwers)|Jan Reinders Radersma]], Frysk oargelbouwer (* [[1772]])
* [[1863]] - [[Gerrit Schimmelpenninck]], Nederlânsk politikus en ûndernimmer (* [[1794]])
* [[1894]] - [[John M. Chivington]], Amerikaansk militêr (* [[1821]])
* [[1904]] - [[Frédéric-Auguste Bartholdi]], Frânsk byldhouwer (* [[1834]])
* [[1909]] - [[Frederic Remington]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1861]])
* [[1967]] - [[Halbe Sikkes Doele]], Frysk oersetter en frisiast (* [[1911]])
* [[1970]] - [[Janis Joplin]], Amerikaansk sjongster (* [[1943]])
* [[1999]] - [[Hendrik van der Wielen]], Nederlânsk boargemaster (* [[1903]])
* 1999 - [[Ybe van der Wielen]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1913]])
* [[2020]] - [[Jan des Bouvrie]], Nederlânsk ynterieurûntwerper (* [[1942]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|04]]
394fw5thcsefuyr5u3paff4tfqdg3s8
9 oktober
0
776
1086327
992877
2022-08-05T08:53:52Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1799]] - De ''Lutine'' is in troch de Ingelsken bútmakke Frânsk fregat dat yn de nacht fan 9 op 10 oktober mei in lading goud en sulver foar [[Hamburch]] fergiet tusken [[Flylân]] en [[Skylge]]. Alle trijehûndert minsken komme om.
* [[1938]] - Demonstraasje fan de earste [[hichtemeter]] op basis fan [[radioweagen]], yn New York City.
* [[1939]] - De earste 22 [[joaden|joadske]] flechtlingen komme oan yn [[kamp Westerbork]].
* [[1958]] - Oprjochting [[Aldheidkeamer Dantumadiel]]
* [[1967]] - It earste bleat op de Nederlânske telefyzje: [[Phil Bloom]] poseart neaken yn it [[VPRO]]-programma [[Hoepla]].
== Berne ==
* [[1636]] - [[Sofia Doroteä fan Sleeswyk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg]], karfoarstinne-gemalinne fan [[Brandenburch]] († [[1689]])
* [[1813]] - [[Giuseppe Verdi]], Italjaansk komponist († [[1901]])
* [[1843]] - [[Edward S. Godfrey]], Amerikaansk militêr († [[1932]])
* [[1858]] - [[Gerard Philips]], Nederlânsk ûndernimmer († [[1942]])
* [[1859]] - [[Alfred Dreyfus]], Frânsk militêr († [[1935]])
* [[1884]] - [[Douwe Wijbrands (wrakseler)|Douwe Wijbrands]], Frysk wrakseler († [[1970]])
* [[1928]] - [[Hermann von der Dunk]], Nederlânsk skiedkundige († [[2018]])
* [[1959]] - [[Boris Nemtsov]], Russysk politikus en opposysjelieder († [[2015]])
* [[1964]] - [[Jacqueline Carey]], Amerikaansk skriuwster
* [[1970]] - [[Savannah (pornografysk aktrise)|Savannah]], Amerikaansk pornoaktrise († [[1994]])
* [[1978]] - [[Amanda Steel]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1979]] - [[Georgina Verbaan]], Nederlânsk aktrise
* [[1980]] - [[Hunter Bryce]], Amerikaansk pornoaktrise († [[2011]])
* [[1981]] - [[Tad Hilgenbrink]], Amerikaansk akteur
== Ferstoarn ==
* [[1326]] - greve [[Reinald I fan Gelre]] (* [[1255]])
* [[1390]] - kening [[Jehan I fan Kastylje]] (* [[1358]])
* [[1436]] - grevinne [[Jakoba fan Beieren]] fan [[Greefskip Hollân|Hollân]], [[Greefskip Seelân|Seelân]] en [[Greefskip Henegouwen|Henegouwen]] (* [[1401]])
* [[1801]] - hartoch [[Ferdinand van Parma]] (* [[1751]])
* [[1911]] - [[Lucius Columba Murray Bakker]], Frysk dokter en skriuwer (* [[1822]])
* [[1922]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
* [[1943]] - [[Pieter Zeeman]], Nederlânsk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1865]])
* [[1967]] - [[Che Guevara]], Argentynsk-Kubaansk revolúsjonêr (* [[1928]])
* [[1978]] - [[Jacques Brel]], Flaamsk sjonger (* [[1929]])
* [[1999]] - [[Frits Wissel]], Frysk ûntdekkingsreizger (* [[1907]])
* [[2000]] - [[Klaas Beuker]], Frysk politikus (* [[1924]])
* [[2005]] - [[Willem van Althuis]], Frysk byldzjend keunstner (* [[1926]])
* [[2008]] - [[Piet de Boer (hynsteman)|Piet de Boer]], Frysk hynsteman (* [[1928]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|09]]
r7fqyxhu3b9pzbfo687skxkqtpm0eb7
19 oktober
0
786
1086330
1083875
2022-08-05T08:56:11Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1449]] - In tsjinslach foar de [[Ingelân|Ingelsen]] yn 'e [[Hûndertjierrige Oarloch]]: de boargers fan 'e [[stêd]] [[Rouen]], yn [[Normanje]], hawwe gjin nocht oan in [[belegering]] lykas yn [[1418]]. Hja komme yn [[opstân]] en sette de [[stedspoarte]] iepen foar it [[Frankryk|Frânske]] [[leger (lânmacht)|leger]].
* [[1813]] - Ein fan 'e [[Slach by Leipzig]], better bekend as de [[Folkeslach]], dy't fanôf [[16 oktober]] oan 'e gong wie. De [[Frankryk|Frânsen]] en harren bûnsgenoaten, ûnder [[keizer]] [[Napoleon]], wurde ferslein troch in koälysje fan [[Ruslân|Russen]], [[Eastenryk|Eastenrikers]], [[Prusen]] en [[Sweden]].
* [[1951]] - [[Fedde Schurer]] ferliket yn syn [[artikel (publikaasje)|haadartikel]] yn 'e ''[[Hearrenfeanster Koerier]]'' [[kantonrjochter]] [[S.R. Wolthers]] mei de [[Swarte Heap]].
* [[2013]] - De binnenstêd fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] wurdt troffen troch in grutte [[brân]]. Fiif pânen oan De kelders geane ferlern, wêrûnder it bertehûs fan [[Mata Hari]]. Ien persoan, in manlike studint, komt om it libben.
== Berne ==
* [[1433]] - [[Marsilio Ficino]], Italjaansk filosoof († [[1499]])
* [[1507]] - [[Wigle fan Aytta]], Frysk rjochtsgelearde en politikus († [[1577]])
* [[1822]] - [[Jilles Klazes]], Frysk politikus († [[1897]])
* [[1831]] - [[Rients Yntema]], Frysk keatser († [[1884]])
* [[1872]] - [[Jacques Edwin Brandenberger]], Switsersk tekstylyngenieur en útfiner fan it sellofaan († [[1954]])
* [[1873]] - [[Jaap Eden]], Nederlânske hurdrider en hurdfytser († [[1925]])
* [[1886]] - [[Arjen Goodijk]], Frysk arsjitekt († [[1952]])
* [[1921]] - [[Ritske Numan]], Frysk sjonger († [[2004]])
* [[1931]] - [[Rubens de Falco]], Brazyljaansk akteur († [[2008]])
* [[1938]] - [[André Kouprianoff]], Frânsk hurdrider
* [[1950]] - [[Cees Greuter]], Frysk sjonger († [[2015]])
* [[1954]] - [[Sake Saakstra]], Frysk keatser
* [[1956]] - [[Marijke Jongbloed]], Frysk dokumintêremakster († [[2016]])
* [[1976]] - [[Jan Wagenaar]], Frysk krêftsporter
* [[1983]] - [[Olga Ponjee]], Nederlânsk senario- en tekstskriuwster
* [[1995]] - [[Aaliyah Hadid]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1562]] - [[Eggerik Beninga]], Eastfrysk haadling en skiedskriuwer (* [[1490]])
* [[1609]] - [[Jakobus Arminius]], Nederlânsk predikant en teolooch, grûnlizzer fan it [[remonstranten|remonstrantisme]] (* ±[[1559]])
* [[1748]] - [[Claas Bockes Balck]], Frysk arsjitekt (* [[1748]])
* [[1889]] - kening [[Loadewyk I fan Portegal]] (* [[1838]])
* [[1937]] - [[Ernest Rutherford]], Nijseelânsk natuerkundige (* [[1871]])
* [[1944]] - [[Lammert Zwanenburg]], Frysk fersetsstrider (* [[1894]])
* [[1988]] - [[Son House]] (Eddie James House jr.), Amerikaansk sjonger en muzikant (* [[1902]])
* [[1999]] - [[Wybren Jan Buma]], Frysk heechlearaar Fryske taal- en letterkunde (* [[1910]])
* 1999 - [[Harry Bannink]], Nederlânsk komponist, arranzjeur en pianist (* [[1929]])
* [[2007]] - [[Jan Wolkers]], Nederlânsk skriuwer, kollumnist en keunstner (* [[1925]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|19]]
f59rig8h0yjuui68w9wpc0tohqvmdj5
1086332
1086330
2022-08-05T08:57:37Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1449]] - In tsjinslach foar de [[Ingelân|Ingelsen]] yn 'e [[Hûndertjierrige Oarloch]]: de boargers fan 'e [[stêd]] [[Rouen]], yn [[Normanje]], hawwe gjin nocht oan in [[belegering]] lykas yn [[1418]]. Hja komme yn [[opstân]] en sette de [[stedspoarte]] iepen foar it [[Frankryk|Frânske]] [[leger (lânmacht)|leger]].
* [[1813]] - Ein fan 'e [[Slach by Leipzig]], better bekend as de [[Folkeslach]], dy't fanôf [[16 oktober]] oan 'e gong wie. De [[Frankryk|Frânsen]] en harren bûnsgenoaten, ûnder [[keizer]] [[Napoleon]], wurde ferslein troch in koälysje fan [[Ruslân|Russen]], [[Eastenryk|Eastenrikers]], [[Prusen]] en [[Sweden]].
* [[1951]] - [[Fedde Schurer]] ferliket yn syn [[artikel (publikaasje)|haadartikel]] yn 'e ''[[Hearrenfeanster Koerier]]'' [[kantonrjochter]] [[S.R. Wolthers]] mei de [[Swarte Heap]].
* [[2013]] - De binnenstêd fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] wurdt troffen troch in grutte [[brân]]. Fiif pânen oan De kelders geane ferlern, wêrûnder it bertehûs fan [[Mata Hari]]. Ien persoan, in manlike studint, komt om it libben.
== Berne ==
* [[1433]] - [[Marsilio Ficino]], Italjaansk filosoof († [[1499]])
* [[1507]] - [[Wigle fan Aytta]], Frysk rjochtsgelearde en politikus († [[1577]])
* [[1822]] - [[Jilles Klazes]], Frysk politikus († [[1897]])
* [[1831]] - [[Rients Yntema]], Frysk keatser († [[1884]])
* [[1872]] - [[Jacques Edwin Brandenberger]], Switsersk tekstylyngenieur en útfiner fan it sellofaan († [[1954]])
* [[1873]] - [[Jaap Eden]], Nederlânske hurdrider en hurdfytser († [[1925]])
* [[1886]] - [[Arjen Goodijk]], Frysk arsjitekt († [[1952]])
* [[1910]] - [[Wybren Jan Buma]], Frysk heechlearaar Fryske taal- en letterkunde († [[1999]])
* [[1921]] - [[Ritske Numan]], Frysk sjonger († [[2004]])
* [[1931]] - [[Rubens de Falco]], Brazyljaansk akteur († [[2008]])
* [[1938]] - [[André Kouprianoff]], Frânsk hurdrider
* [[1950]] - [[Cees Greuter]], Frysk sjonger († [[2015]])
* [[1954]] - [[Sake Saakstra]], Frysk keatser
* [[1956]] - [[Marijke Jongbloed]], Frysk dokumintêremakster († [[2016]])
* [[1976]] - [[Jan Wagenaar]], Frysk krêftsporter
* [[1983]] - [[Olga Ponjee]], Nederlânsk senario- en tekstskriuwster
* [[1995]] - [[Aaliyah Hadid]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1562]] - [[Eggerik Beninga]], Eastfrysk haadling en skiedskriuwer (* [[1490]])
* [[1609]] - [[Jakobus Arminius]], Nederlânsk predikant en teolooch, grûnlizzer fan it [[remonstranten|remonstrantisme]] (* ±[[1559]])
* [[1748]] - [[Claas Bockes Balck]], Frysk arsjitekt (* [[1748]])
* [[1889]] - kening [[Loadewyk I fan Portegal]] (* [[1838]])
* [[1937]] - [[Ernest Rutherford]], Nijseelânsk natuerkundige (* [[1871]])
* [[1944]] - [[Lammert Zwanenburg]], Frysk fersetsstrider (* [[1894]])
* [[1988]] - [[Son House]] (Eddie James House jr.), Amerikaansk sjonger en muzikant (* [[1902]])
* [[1999]] - [[Wybren Jan Buma]], Frysk heechlearaar Fryske taal- en letterkunde (* [[1910]])
* 1999 - [[Harry Bannink]], Nederlânsk komponist, arranzjeur en pianist (* [[1929]])
* [[2007]] - [[Jan Wolkers]], Nederlânsk skriuwer, kollumnist en keunstner (* [[1925]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|19]]
gj21l8qv97w3qu4abqeum09hr5s822e
29 oktober
0
796
1086334
1083515
2022-08-05T08:59:57Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1651]] - [[Christiaan Huygens]] skriuwt as earste yn de skiednis natuerkundige formules op. Dy joegen de krekte teory foar [[Ympuls (natuerkunde)|ympulsbeh]]âld by botsingen, in ferbettering fan de botsingswetten fan [[René Descartes|Descartes]].
* [[1870]] - [[Folksûnderwiis]] wurdt in lanlike organisaasje
* [[1983]] - Yn [[De Haach]] wurdt de grutste demonstraasje út de Nederlânske skiednis hâlden. Oan de demonstraasje tsjin it pleatsen fan [[krúsraketten]] yn [[Nederlân]] dogge ûngefear 550.000 minsken mei.
* [[2004]] - [[Ids Postma]] nimt ôfskied as hurdrider.
* [[2005]] - De 2.000ste side fan [[Haadside|Fryske Wikipedy]] wurdt skreaun: [[Willem Loadewyk]].
== Berne ==
* [[1017]] - keizer [[Hindrik III fan it Hillige Roomske Ryk]] († [[1056]])
* [[1507]] - don [[Fernando Álvarez de Toledo, hartoch fan Alva]], Spaansk politikus en militêr († [[1582]])
* [[1702]] - [[Tako Hajo Jelgersma]], Frysk keunstskilder († [[1795]])
* [[1740]] - [[James Boswell]], Skotsk skriuwer († [[1795]])
* [[1816]] - kening [[Ferdinand II fan Portegal]] († [[1885]])
* [[1837]] - [[Abraham Kuyper]], Nederlânsk teolooch en politikus († [[1920]])
* [[1878]] - [[Teake Schuilenga]], Frysk ûndernimmer en oarlochsslachtoffer († [[1943]])
* [[1897]] - [[Joseph Goebbels]], Dútsk politikus en oarlochsmisdiediger († [[1945]])
* [[1899]] - [[Teatske Alzum]], Frysk skriuwster († [[1962]])
* [[1923]] - [[Gerda van der Kade-Koudijs]], Nederlânsk atlete († [[2015]])
* [[1924]] - [[Hotze Schuil]], Frysk keatser († [[2005]])
* [[1934]] - [[Pim Jacobs]], Nederlânsk pianist en presintator († [[1996]])
* [[1938]] - [[Ruud van Hemert]], regisseur en programmamakker († [[2012]])
* [[1945]] - [[Gerrit Ybema]], Frysk politikus († [[2012]])
* [[1958]] - [[Stefan Dennis]], Australysk akteur
* [[1963]] - [[Richard Langin]], Frânsk pornoakteur
* [[1968]] - [[Arend Glas]], Frysk bobslider
* [[1968]] - [[Johann Olav Koss]], Noarsk hurdrider
* [[1970]] - [[Phillip Cocu]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener
* [[1971]] - [[Winona Ryder]], Amerikaansk aktrise
* [[1972]] - [[Tracee Ellis Ross]], Amerikaansk aktrise
* [[1984]] - [[Savannah Gold]], Ingelsk pornoaktrise († [[2011]])
* [[1984]] - [[Marica Hase]], Japansk pornoaktrise
* [[1988]] - [[Ana Foxxx]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1989]] - [[Primož Roglič]], Sloveensk hurdfytser en skânsspringer
* [[1990]] - [[Amarna Miller]], Spaansk pornoaktrise
* [[1992]] - [[Jitske Visser]], Nederlânsk paralympysk basketbalster
* [[1998]] - [[Lance Stroll]], Kanadeesk koereur
== Ferstoarn ==
* [[1590]] - [[Dirck Volkertsz. Coornhert]], Nederlânsk keunstner, wittenskipper en publisist (* [[1522]])
* [[1669]] - [[Petrus Moll]], Frysk klassikus (* [[1596]])
* [[1790]] - [[Johan Toussaint]], Nederlânsk dûnslearaar en politikus (* [[1704]])
* [[1864]] - [[Maarten Douwes Teenstra]], Nederlânsk skriuwer (* [[1795]])
* [[1911]] - [[Joseph Pulitzer]], Amerikaansk sjoernalist en ûndernimmer (* [[1847]])
* [[1932]] - [[Joseph Babinski]], Frânsk neurolooch (* [[1857]])
* [[1950]] - kening [[Gustaaf V fan Sweden]] (* [[1858]])
* [[1998]] - [[Sjoerdtsje Faber]], Frysk langeôfstânshurdrydster (* [[1915]])
* [[1999]] - [[Greg (striptekener)|Greg]], Waalsk striptekener (* [[1931]])
* [[2011]] - [[Cas Spijkers]] - Nederlânsk tillefyzjekok (* [[1946]])
* [[2012]] - [[Bernlef (skriuwer)|Bernlef]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1937]])
* [[2018]] [[Klaas Bruinsma (oersetter)|Klaas Bruinsma]], Frysk oersetter (* [[1931]])
* [[2019]] - [[Jelle Zwart]], Frysk dichter (* [[1926]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|29]]
1wnswa3hb9ul2qxjye5nu5tbu5pyvip
17 novimber
0
815
1086295
1085155
2022-08-05T08:27:26Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1855]] - [[David Livingstone]] ûntdekt de [[Victoriawetterfallen]].
* [[1869]] - Yn [[Egypte]] wurdt it [[Suezkanaal]] iepene
* [[1947]] - De [[transistor]] wurdt útfûn troch [[John Bardeen]], [[Walter Brattain]] en [[William Shockley]]. Se krigen hjir yn [[1956]] de [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]] foar útrikt.
* [[1970]] - [[Douglas Engelbart]] krijt [[oktroai]] op de [[mûs (kompjûter)|mûs]].
* [[1970]] - De [[Lunokhod 1]] lannet op de [[Moanne (himellichem)|Moanne]]. It is de earste op ôfstân bestjoerde robot dy't op in oar himellichem lannet.
* [[1988]] - Sûnt healwei trijen middeis is Nederlân ferbûn mei [[Ynternet]], as twadde lân op de wrâld. De goede kontakten fan [[Piet Beertema]] hawwe hjiryn in grutte rol spile.
* [[2003]] - De [[Japan]]ske [[magneettrein]] ''Maglev'' hellet by in ûnbemanne testrit in rekordsnelheid fan 560 kilometer yn it oere.
== Berne ==
* [[1587]] - [[Joost van den Vondel]], Nederlânsk dichter en toanielskriuwer († [[1679]])
* [[1627]] - foarst [[Jehan George II fan Anhalt-Dessau]] († [[1693]])
* [[1695]] - [[Barthold Douma fan Burmania]], Nederlânsk steatsman en ambassadeur († [[1766]])
* [[1737]] - [[Johannes Henricus Nieuwold]], Frysk teolooch en ûnderwizer († [[1812]])
* [[1765]] - [[Jacques MacDonald]], Frânsk generaal († [[1840]])
* [[1823]] - [[Sybrand Witteveen]], Frysk politikus († [[1893]])
* [[1887]] - [[Bernard Montgomery]], Ingelsk fjildmaarskalk († [[1976]])
* [[1894]] - [[Eelco Nicolaas van Kleffens]], Frysk diplomaat en politikus († [[1983]])
* [[1921]] - [[Fré Meis]], Nederlânsk fakbûnslieder en politikus († [[1992]])
* [[1923]] - [[Dirk Reitsma]], Nederlânsk politikus († [[1999]])
* [[1935]] - [[Judith Boer]], Frysk byldzjend keunstner († [[2013]])
* [[1938]] - [[Gordon Lightfoot]], Kanadeesk muzikant
== Ferstoarn ==
* [[375]] - keizer [[Falentianus I]] fan it [[Romeinske Ryk]] (Falentinianus de Grutte) (* [[321]])
* [[1494]] - [[Giovanni Pico della Mirandola]], Italjaansk filosoof (* [[1463]])
* [[1525]] - [[Eleönoara fan Viseu]], keninginne-gemalinne fan [[Portegal]] (* [[1458]])
* [[1592]] - kening [[Jehan III fan Sweden]] (* [[1537]])
* [[1713]] - [[Abraham van Riebeeck]], Nederlânsk koloniaal bestjoerder (* [[1653]])
* [[1970]] - [[Douwe Wijbrands (wrakseler)|Douwe Wijbrands]], Frysk wrakseler (* [[1884]])
* [[2001]] - [[Cristiaan Frederik Jan Antonides]], Nederlânsk dûmny en publisist (* [[1924]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|17]]
g6q3z5bb06q7vi8uxwp7b5cnggrvncz
25 desimber
0
852
1086304
1076819
2022-08-05T08:34:20Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{DeisideBoppe}}
{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
25 desimber is [[Earste Krystdei]], de earste dei fan it [[kryst]]feest
== Foarfallen ==
* [[350]] - [[Fetranio]] lûkt him werom as keizer.
* [[800]] - [[Karel de Grutte]] wurdt yn [[Rome]] troch de paus ta [[keizer]] kroand.
* [[1066]] - [[Willem de Oermasterder]] wurdt ta kening fan [[Ingelân]] kroand.
* [[1741]] - In stoarm teistert de kust. By [[Egmond]] wurde huzen troch de see ferswolge.
* [[1932]] - By in [[ierdskodding]] yn de [[Sina|Sineeske]] provinsje [[Gansu]] komme likernôch 70.000 minsken om.
* [[1941]] - [[Hong Kong]] jout him oer oan [[Japan]].
* [[2004]] - De sonde [[Cassini-Huygens|Huygens]] splyt him súksesfol ôf fan it memmeskip Cassini en begjint oan de ôfdaling nei it oerflak fan [[Titan (moanne)|Titan]].
== Berne ==
* [[1564]] - [[Abraham Bloemaert]], Nederlânsk keunstskilder († [[1651]])
* [[1871]] - [[Willem George Frederik Jansen]], Frysk keunstskilder († [[1949]])
* [[1897]] - [[Evert Zandstra]], Frysk skriuwer († [[1974]])
* [[1899]] - [[Humphrey Bogart]], Amerikaansk akteur († [[1957]])
* [[1911]] - [[Gryt Doele-Bokma]], Frysk fersetsstrydster († [[1996]])
* [[1913]] - [[Candy Candido]], Amerikaansk bassist en stimakteur († [[1999]])
* [[1918]] - [[Ahmed Ben Bella]], Algerijnsk president († [[2012]])
* [[1927]] - [[Ram Narayan]], Yndiaask muzikant
* [[1928]] - [[Aad de Koning]], Nederlânsk reedrider († [[2010]])
* [[1935]] - [[Henk van der Grift]], Nederlânsk hurdrider
* [[1944]] - [[Martin Gaus]], Nederlânsk presintator en hûnetrener
* [[1957]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer († [[2022]])
* [[1969]] - [[Bernhard fan Oranje-Nassau, Van Vollenhoven]], Nederlânsk prins
* [[1973]] - [[Kristi Myst]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1976]] - [[Armin van Buuren]], Nederlânsk [[DJ]] en [[muzykprodusint]]
* [[1977]] - [[Priya Rai]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1981]] - [[La Fouine]], Frânsk-Marokkaansk rapper
* [[1988]] - [[Kya Tropic]], Amerikaansk pornoaktrise
== Ferstoarn ==
* [[1156]] - kening [[Sverker I fan Sweden]] (* ±[[1130]])
* [[1762]] - keizerinne [[Elizabeth I fan Ruslân]] (* [[1889]])
* [[1977]] - [[Charlie Chaplin]], Ingelsk komyk en akteur (* [[1709]])
* [[1995]] - [[Dean Martin]], Amerikaansk sjonger en akteur (* [[1917]])
* [[1997]] - [[Denver Pyle]], Amerikaansk akteur (* [[1920]])
* [[1998]] - [[Rita Corita]], Nederlânsk sjongster (* [[1917]])
* [[2003]] - [[Rob Out]], Nederlânsk omropdirekteur, radio-dj en sjonger (* [[1939]])
* [[2011]] - [[Wâtse Hiddema]], Frysk dokter, bestjoerder en frisiast (* [[1928]])
* [[2016]] - [[George Michael]], Ingelsk sjonger (* [[1963]])
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}
[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|25]]
kdhkf31c8z7nlhjzcjpbv6xtg8pqld2
Eric Clapton
0
944
1086245
1077603
2022-08-04T21:32:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Eric Clapton 1978.jpg
| ôfbyldingstekst = Eric Clapton (1978)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Eric Patrick Clapton
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[30 maart]] [[1945]]
| berteplak = [[Ripley]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Wonderful Tonight,<br>Layla,<br>Tears in Heaven,<br>Cocaine
| jierren aktyf = [[1995]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Eric Clapton''', folút ''Eric Patrick Clapton'', berne te [[Ripley]] yn [[Ingelân]] op [[30 maart]] [[1945]], is in Ingelske [[gitarist]], mei as bynamme ''Slowhand''. Hy learde al op jonge leeftyd gitaar spyljen en yn syn jonge jierren lústere hy in soad nei [[blues]]artysten wêrfan [[Robert Johnson]] him it leafst wie.
==Libben==
[[Ofbyld:Eclapton cardiff.jpg|thumb|left|180px|Eric Clapton 22 jannewaris 2005 op in konsert yn [[Cardiff]]]]
Clapton makke foar it earst namme as lid fan in troch pop beynfloede rock and rol band mei de namme [[Yardbirds]] dat yn [[1064]] mei "For your Love" in hit skoarde. Hy woe lykwols werom nei de blues. Mei de Yardbirds sette hy de earste stap troch yn [[1965]] opnames te meitsjen mei [[Sonny Boy Williams]]. Yn datselde jier waard hy tegearre mei [[John Mayall]] lid fan de [[Bluesbreakers]].
Yn [[1966]] ferliet hy de band om't Clapton it tradisjonele blueskonsept fan Mayall te benearjend fûn. De band [[Cream]] wie syn nije muzikale ûnderkommen. Alhoewol [[Jack Bruce]] dêr de measte sjongpartijen foar syn rekken naam, ûntwikkele Clapton him dêr ek as sjonger. Op it lêste album fan Cream, "Goodbye" dat yn 1968 útkaam, stiet it nûmer "Badge" dat Clapton tegearre mei [[George Harrison]] fan [[The Beatles]] makke hie. De freonskip tusken dy twa makke dat Clapton syn gitaarspul te hearren is yn it nûmer "While my guitar gently weeps" op it "White Album" fan de The Beatles. De freonskip tusken de twa bekuolle doe't Harrison syn frou, [[Pattie Boyd]], him ferliet foar Clapton. Yn de maaitiid fan [[2005]] kamen de âlde leden fan Cream, Clapton, Bruce en [[Ginger Baker]] wer byinoar foar in searje optredens yn de Feriene Steaten.
Nei spile te hawwen yn ûnder oaren [[Blind Faith]] en [[Delaney & Bonnie & Friends]], naam Clapton in solo-album op. Mei de studio-artysten fan dat solo album en firtuoas op de slidegitaar [[Duanne Allman]] brocht er as "[[Derek and the Dominos]]" it album ''[[Layla and Other Assorted Love Songs]]'' út. It titelnûmer fan it album is noch altyd ien de meast spile rocknûmers. Op it sterk troch blues beynfloede album foel benammen de gouden kombinaasje fan it gitaarspul fan Allman en Clapton op.
Clapton hie al muzikaal sukses, mar syn persoanlike libben wie in gaos. Hy gie heroïne-ferslave troch it libben. It soe oant [[1974]] duorje foar't Clapton, wer suver frij fan syn ferslaving, in nij album, ''[[461 Ocean Boulevard]]'', útbrocht. De hit "I Shot the Sheriff" makke [[reggae]] populêr by in grutter publyk.
Oan it ein fan 70-er jierren hie Clapton muoite om oansluting te finen by de destiidse popmuzyk. Hy [[Alkoholisme|rekke oan de drank]] en moast dêrfoar opnommen wurde. Hy pakt it meitsjen fan albums wer op, wêrby't Clapton muzikaal sjoen geandewei wer tichter by de blues komt.
Yn it begjin fan de 90-er jierren slacht it needlot ta. Op [[27 augustus]] [[1990]] komt, tusken twa konserten gitarist [[Stevie Ray Vaughan]] tegearre mei twa leden fan syn 'crew' om by in helikopter-ûngemak. Op [[20 maart]] [[1991]] komt Clapton syn 4-jierrich soantsje Conor om troch in fal út in raam. Yn "Tears In Heaven" klinkt it fertriet fan Clapton oer dizze foarfallen troch.
Clapton wûn ferskate kearen in Grammy Award, û.o. mei it album "[[Unplugged]]". Yn de lette 90-er jierren wurke Clapton fierder noch mei mannen as [[Carlos Santana]] en [[B.B. King]]. Yn 2004 brocht Eric Clapton mei it album "[[Me and Mr. Johnson]]" in oade oan syn âlde ynspirator Robert Johnson.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|For Your Love
|[[5 july]] [[1965]]
|rowspan=2|[[The Yardbirds]]
|For Your Love,<br>I Wish You Would <small>''([[Billy Boy]] cover)''</small>
|-
|Having a Rave Up
|[[15 novimber]] [[1965]]
|Shapes of Things,<br>Evil Hearted You,<br>Heart Full of Soul,<br>I'm a Man <small>''([[Bo Diddley]] cover)''</small>
|-
|Fresh Cream
|[[9 desimber]] [[1966]]
|rowspan=4|[[Cream (band)|Cream]]
|Spoonful,<br>Sweet Wine
|-
|Disraeli Gears
|[[2 novimber]] [[1967]]
|Strange Brew,<br>Sunshine of Your Love
|-
|Wheels of Fire
|[[14 juny]] [[1968]]
|White Room,<br>Crossroads
|-
|Goodbye
|[[5 febrewaris]] [[1969]]
|Badge
|-
|Blind Faith
|[[9 augustus]] [[1969]]
|[[Blind Faith]]
|
|-
|Eric Clapton
|[[16 augustus]] [[1970]]
|Eric Clapton
|After Midnight,<br>Blues Power,<br>Let It Rain
|-
|Layla and Other Assorted Love Songs
|[[9 novimber]] [[1970]]
|[[Derek and the Dominos]]
|Bell Bottom Blues,<br>Layla
|-
|461 Ocean Boulevard
|[[2 july]] [[1974]]
|rowspan=19|Eric Clapton
|I Shot the Sheriff <small>''([[Bob Marley and the Wailers]] cover)''</small>,<br>Willie and the Hand Jive <small>''([[Johnny Otis]] cover)''</small>
|-
|There's One in Every Crowd
|maart [[1975]]
|Swing Low, Sweet Chariot
|-
|No Reason to Cry
|[[27 augustus]] [[1976]]
|Hello Old Friend,<br>Carnival
|-
|Slowhand
|[[25 novimber]] [[1977]]
|Lay Down Sally,<br>Wonderful Tonight,<br>Cocaine <small>''([[J. J. Cale]] cover)''</small>
|-
|Backless
|[[25 novimber]] [[1978]]
|Promises
|-
|Another Ticket
|[[17 febrewaris]] [[1981]]
| I Can't Stand It,<br>Another Ticket
|-
|Money and Cigarettes
|[[17 febrewaris]] [[1983]]
|I've Got a Rock 'n' Roll Heart,<br>The Shape You're In
|-
|Behind the Sun
|[[11 maart]] [[1985]]
|Forever Man,<br>See What Love Can Do,<br>She's Waiting
|-
|August
|[[24 novimber]] [[1986]]
|It's in the Way That You Use It,<br>Behind the Mask <small>''([[Yellow Magic Orchestra]] cover)''</small>,<br>Tearing Us Apart <small>''(mei [[Tina Turner]])''</small>
|-
|Journeyman
|[[7 novimber]] [[1989]]
|Pretending
|-
|From the Cradle
|[[13 septimber]] [[1994]]
|
|-
|Pilgrim
|[[10 maart]] [[1998]]
|My Father's Eyes,<br>She's Gone,<br>Circus,<br>Born in Time <small>''([[Bob Dylan]] cover)''</small>,<br>Pilgrim
|-
|Reptile
|[[13 maart]] [[2001]]
|I Ain't Gonna Stand for It <small>''([[Stevie Wonder]] cover)''</small>,<br>Superman Inside,<br>Believe in Life
|-
|Me and Mr. Johnson
|[[23 maart]] [[2004]]
|If I Had Possession Over Judgement Day <small>''([[Hambone Willie Newbern]] cover)''</small>,<br>Come On in My Kitchen <small>''([[Robert Johnson]] cover)''</small>
|-
|Back Home
|[[29 augustus]] [[2005]]
|
|-
|Clapton
|[[27 septimber]] [[2010]]
|
|-
|Old Sock
|[[12 maart]] [[2013]]
|
|-
|I Still Do
|[[20 maaie]] [[2016]]
|
|-
|Happy Xmas
|[[12 oktober]] [[2018]]
|
|}
== Keppelings om utens ==
* [http://crossroadsantigua.org/ Claptons "Crossroads" Rehab centre, Antigua]
* [http://www.eric-clapton.co.uk/ Unoffisjele Clapton side]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>}}
{{DEFAULTSORT:Clapton, Eric}}
[[Kategory:Eric Clapton| ]]
[[Kategory:Ingelsk popartyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk blues-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk jazz-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk reggae-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk autobiograaf]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Kanadeesk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1945]]
ljlj7smjnf6bmyx433a1nq4plqhjxvw
1947
0
1593
1086001
1085234
2022-08-04T14:58:09Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ Darrell Sweet
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - De [[Benelúks]] wurdt oprjochte, besteande út in [[dûane-uny]] tusken [[Nederlân]], [[Belgje]] en [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]].
*[[10 jannewaris]] - De [[Frije Stêd Triëst]] komt ûnder tafersjoch fan 'e [[Feriene Naasjes]] te stean.
*[[19 jannewaris]] - By [[ferkiezing]]s yn [[Poalen]] komme de [[kommunist]]en oan 'e macht.
*[[8 febrewaris]] - De [[Njoggende Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Jan W. van der Hoorn]] yn in tiid fan 10 [[oere]]n en 51 [[minuten]].
*[[10 febrewaris]] - Yn [[Parys]] wurde [[frede]]sferdraggen sletten tusken de [[Alliëarden]] en de eardere bûnsgenoaten fan [[nazy-Dútslân]]: [[Itaalje]], [[Roemeenje]], [[Bulgarije]], [[Hongarije]] en [[Finlân]].
*[[1 maart]] - It [[Ynternasjonaal Monetêr Fûns]] set út ein mei syn wurk.
*[[10 maart]] - In [[konferinsje]] fan 'e [[Sovjet-Uny]], de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] yn [[Moskou]] mislearret as der gjin oerienstimming berikt wurde kin op it mêd fan te sluten [[frede]]sferdraggen mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk]].
*[[12 maart]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Harry Truman]] stelt in nij bûtenlânsk belied foar de Feriene Steaten foar, dat rjochte is op 'e beheining fan 'e fersprieding fan it [[kommunisme]]. Dit komt bekend te stean as de [[Truman-doktrine]].
*[[2 april]] - De [[Feriene Naasjes]] skikke de [[Feriene Steaten]] it [[mandaatgebiet|mandaat]] ([[koloanje|koloniaal]] bewâld) ta oer de eardere [[Japan]]ske besittings yn 'e [[Stille Oseaan]]: de [[Noardlike Marianen]], de [[Marshalleilannen]], [[Mikroneezje (lân)|Mikroneezje]] en [[Palau]].
* [[15 april]] - Oprjochting fan 'e [[Radio Nederland Wereldomroep|Wrâldomrop]] yn [[Hilfertsom]].
*[[16 april]] - By de [[nitraatramp fan Texas City]] komt in lading [[nitraat]] oan board fan in [[frachtskip]] yn 'e [[haven]] fan [[Texas City (Teksas)|Texas City]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Teksas]], ta ûntploffing. Der komme mear as 581 minsken om, wêrûnder op ien man nei de hiele [[brânwacht]] fan 'e stêd.
*[[18 april]] - Yn [[Tsjechoslowakije]] wurdt de [[kollaborateur]] [[Jozef Tiso]], de eardere [[presidint]] fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[fazalsteat]] [[Slowakije (1939-1945)|Slowakije]], [[terjochtsteld]].
*[[28 april]]-[[7 augustus]] - De [[Noarwegen|Noarske]] [[antropolooch]] [[Thor Heyerdahl]], [[Knut Haugland]], [[Herman Watzinger]], [[Bengt Dannielson]], [[Erik Hesselberg]] en [[Torstein Raaby]] sile mei it selsboude [[flot]] de ''[[Kon-Tiki]]'' fan [[Perû]] nei [[Frânsk-Polyneezje]] om te bewizen dat it mooglik is dat lju út [[Súd-Amearika]] yn pre-[[Kolumbus|kolumbiaanske]] tiden [[Polyneezje]] [[kolonisearre]] hawwe.
*[[3 juny]] - [[Louis Mountbatten, 1e Lord Mountbatten fan Birma|Lord Mountbatten]], de [[ûnderkening]] fan [[Britsk-Ynje]], komt mei it plan op 'e lapen om 'e [[Dieling fan Britsk-Ynje|koloanje op te spjalten]] yn in [[hindoe]]steat, [[Yndia]], en in [[moslim]]steat, [[Pakistan]].
*[[4 juny]] - Yn in [[taspraak]] op 'e [[Universiteit fan Harvard]] oppenearret de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[George Marshall]] it plan om [[Jeropa]] struktureel en op grutte skaal [[jild|finansjele help]] te bieden by de weropbou nei de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Dit plan komt bekend te stean as it [[Marshallplan]].
* [[25 juny]] - Yn [[Amsterdam]] wurdt [[Het Achterhuis (dagboek)|''Het Achterhuis'']] publisearre, it [[deiboek]] fan it [[Joaden|Joadske]] [[famke]] [[Anne Frank]].
*[[21 july]]-[[5 augustus]] - [[Nederlân]] komt yn [[Nederlânsk-Ynje]] [[militêr]] fanwegen tsjin [[Yndoneezje|Yndonezyske]] ûnôfhinklikheidsstriders yn 'e [[Earste Polisjonele Aksje]].
*[[14 augustus]] - [[Pakistan]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[15 augustus]] - [[Yndia]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[23 augustus]] - Yn [[Bulgarije]] wurdt [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Nikola Petkov]], de foaroanman fan 'e [[Boerepartij (Bulgarije)|Boerepartij]], nei in [[showproses]] troch de [[kommunist]]en [[terjochtsteld]].
*[[31 augustus]] - By [[ferkiezing]]s yn [[Hongarije]] komme de [[kommunist]]en oan 'e macht.
*[[13 septimber]] - De [[Yndia]]aske [[premier]] [[Jawaharlal Nehru]] stelt foar om mei [[Pakistan]] 4 miljoen [[moslim]]s 'te ruiljen' foar 4 miljoen [[hindoe]]s en [[sikhisme|sikhs]]. By [[Dieling fan Britsk-Ynje|dy (tige gewelddiedich ferrinnende) befolkingsruil]] sille oant [[31 desimber]] o.s. mear as 250.000 minsken de dea fine.
* [[19 septimber]] - Oprjochting fan de [[Nederlânske Ierdoalje Maatskippij]] (NAM), dêr't [[Shell]] en [[Exxon]] elk foar de helte yn dielmimme. De maatskippij sil it [[ierdoalje]]fjild by [[Schoonebeek]] eksploitearje en sykje nei winbere mannichten [[ierdgas]].
* [[1 oktober]] - Yn [[Nederlân]] wurdt de [[needwet Aderdomsfoarsjenning]] ynfierd troch [[minister]] [[Willem Drees]].
* [[10 oktober]] - De [[Frysk]]e [[poëzij|dichter]] [[Obe Postma]] wint as earste de [[Gysbert Japicxpriis]].
*[[14 oktober]] - Boppe de [[Mojave-woastyn]] yn [[Kalifornje]] trochbrekt de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[piloat]] [[Charles E. Yaeger]] yn syn [[strieljager]] fan it type [[Bell XS-1]] foar it earst de [[lûdsbarriêre]].
*[[20 oktober]] - Begjin fan 'e [[Twadde Reade Panyk]] yn 'e [[Feriene Steaten]]. It [[Komitee oangeande Unamerikaanske Aktiviteiten fan it Hûs fan Offurdigen]] (HUAC) stelt [[harksitting]]s yn om 'e fermiende ynfiltraasje fan 'e [[film]]yndustry fan [[Hollywood]] troch [[kommunist]]en te ûndersykjen.
*[[22 oktober]] - De [[Yndiaask-Pakistaanske Oarloch (1947)|Earste Yndiaask-Pakistaanske Oarloch]] brekt út oer de [[Kwestje-Kasjmier]].
*[[26 oktober]] - [[Anneksaasje fan Kasjmier]] troch [[Yndia]]. Dit bart tsjin 'e wil fan 'e [[befolking]], dy't foar it oergrutte part út [[moslim]]s en bestiet en by [[Pakistan]] hearre wol.
*[[30 oktober]] - Yn [[Sjenêve]] wurdt troch 23 lannen de [[GATT|Algemiene Oerienkomst oangeande Tariven en Hannel]] (GATT) ûndertekene.
*[[5 novimber]] - De [[Hongarije|Hongaarske]] [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Zóltan Pfeiffer]] en de [[Poalen|Poalske]] [[fise-premier]] [[Stanisław Mikołajczyk]] nimme de wyk nei [[West-Jeropa]].
* [[6 novimber]] - De [[Nederlân]]ske [[Twadde Keamer]] beslút om in [[Parlemintêre enkête nei it regearingsbelied yn de Twadde Wrâldkriich]] te hâlden.
*[[11 novimber]] - Yn [[Roemeenje]] wurdt [[Iuliu Maniu]], de lieder fan 'e [[Boerepartij (Roemeenje)|Boerepartij]], feroardiele ta [[libbenslange finzenisstraf]].
* [[17 novimber]] - De [[transistor]] wurdt útfûn troch [[John Bardeen]], [[Walter Brattain]] en [[William Shockley]].
*[[29 novimber]] - De [[Algemiene Gearkomste fan de Feriene Naasjes]] kart it plan goed om it [[mandaatgebiet]] [[Palestina (mandaatgebiet)|Palestina]] op te spjalten yn in [[Joaden|Joadske]] en in [[Arabieren|Arabyske]] steat.
*[[30 novimber]] - [[Kening]] [[Michael fan Roemeenje]] wurdt troch de [[kommunist]]en twongen en [[abdikaasje|doch ôfstân fan 'e troan]]. It lân wurdt omfoarme ta de [[Folksrepublyk Roemeenje]].
*[[30 novimber]] - De [[Boargeroarloch yn Palestina (1947-1948)|Boargeroarloch yn Palestina]] tusken [[Joaden]] en [[Arabieren]] brekt út.
*[[9 desimber]] - [[Nederlân]]ske [[troepen]] rjochtsje yn it ramt fan 'e [[Polisjonele Aksjes]] op [[Java]], yn [[Nederlânsk-Ynje]], it [[Bloedbad fan Rawagede]] oan, wêrby't 431 [[boarger]]s [[fermoarde]] wurde.
*[[15 desimber]] - It [[Saarlân]] wurdt losmakke fan 'e rest fan Dútslân. It wurdt in [[Frankryk|Frânsk]] [[protektoraat]], it [[Protektoraat Saarlân]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[1 jannewaris|1]] - [[Klaas Hendrikse]], Nederlânsk predikant († [[2018]])
* [[8 jannewaris|8]] - [[David Bowie]], Ingelsk sjonger, songwriter en akteur († [[2016]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Hans Vlek]], Nederlânsk dichter († [[2016]])
* [[27 jannewaris|27]] - [[D.C. Lewis]], Nederlânsk sjonger (v [[2000]])
* [[29 jannewaris|29]] - [[Gerrit Jan Polderman]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Jonathan Banks]], Amerikaansk akteur
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Farrah Fawcett]], Amerikaansk aktrise († [[2009]])
* [[3 febrewaris|3]] - [[Koos Alberts]], Nederlânsk sjonger († [[2018]])
* [[3 febrewaris|3]] - [[Maurizio Micheli]], Italjaansk akteur
* [[4 febrewaris|4]] - [[Dan Quayle]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
* [[18 febrewaris|18]] - [[Christina fan de Nederlannen]], Nederlânsk prinsesse († [[2019]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Alan Thicke]], Kanadeesk akteur en presintator († [[2016]])
* [[15 maart|15]] - [[Ry Cooder]], Amerikaansk muzikant
* [[24 maart|24]] - [[Piet Hoekstra]], Frysk hurdfytser
;april
* [[15 april|15]] - [[Peter Tuinman]], Frysk akteur
* [[16 april|16]] - [[Gerry Rafferty]], Skotsk sjonger († [[2011]])
* [[25 april|25]] - [[Johan Cruijff]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener († [[2016]])
* [[26 april|26]] - [[Warren Clarke]], Ingelsk akteur († [[2014]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Sietske de Jong]], Frysk skriuwster
* [[2 maaie|2]] - [[Alfons Dölle]], Nederlânsk rjochtsgelearde en kollumnist († [[2012]])
* [[16 maaie|16]] - [[Darrell Sweet]] Skotsk drummer († [[1999]])
* [[19 maaie|19]] - [[Oebele Vries]], Frysk skiedkundige en publisist
;juny
* [[1 juny|1]] - [[Ron Wood]], Ingelsk muzikant
* [[3 juny|3]] - [[John Dykstra]], Amerikaansk special effects-technikus
* [[6 juny|6]] - [[Bennie Huisman]], Frysk sjonger-ferteller, muzikant en skriuwer
* [[19 juny|19]] - [[Salman Rushdie]], Yndiaask-Britsk skriuwer
* [[22 juny|22]] - [[John Wright]], Ingelsk sjonger († [[2008]])
* [[22 juny|22]] - [[Jerry Rawlings]], presidint fan [[Gana]] († [[2020]])
* [[24 juny|24]] - [[Wobbe van Seijen]], Frysk ûndernimmer en muzykprodusint
;july
* [[8 july|8]] - [[Peter Tetteroo (muzikant)|Peter Tetteroo]], Nederlânsks muzikant († [[2002]])
* [[11 july|11]] - [[Piter Boersma]], Frysk skriuwer
* [[17 july|17]] - [[Jan Brens]], Frysk ûnderwizer en dirigint/saksofonist
* [[19 july|19]] - [[Brian May]], Ingelsk gitarist
* [[23 july|23]] - [[Gardner Dozois]], Amerikaansk skriuwer en redakteur († [[2018]])
* 23 july - [[Larry Manetti]], Amerikaansk akteur
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Mike Shepherd]], Amerikaansk skriuwer
;septimber
* [[18 septimber|18]] - [[Hans Vermeulen]], Nederlânsk sjonger, komponist († [[2017]])
* [[25 septimber|25]] - [[Cecil Womack]], Amerikaansk sjonger en songwriter († [[2013]])
* [[27 septimber|27]] - [[Meat Loaf]], Amerikaansk sjonger († [[2022]])
;oktober
* [[2 oktober|2]] - [[Dieter Pfaff]], Dútsk akteur en regisseur († [[2013]])
* [[21 oktober|21]] - [[Doeschka Meijsing]], Nederlânsk skriuwster († [[2012]])
* [[26 oktober|26]] - [[Hillary Clinton]], Amerikaansk politika
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[Lolkje de Jong-van den Berg]] Frysk heechlearaar
* [[27 novimber|27]] - [[Frank Kramer (presintator en fuotballer)|Frank Kramer]], Nederlânsk presintator en fuotballer († [[2020]])
;desimber
* [[6 desimber|6]] - [[Henk van Woerden]], Nederlânsk skilder en skriuwer († [[2005]])
;''datum ûnbekend''
*[[Gelein Jansen]], Nederlânsk taalkundige
===Bisten===
* [[19 jannewaris]] - [[Black Jack (hynder)|Black Jack]], ferneamd hynder yn it besit fan it [[Amerikaanske Leger]] († [[1976]])
== Ferstoarn ==
* [[1 maart]] - [[Thijs Rinsema]], Frysk skuonmakker en keunstner (* [[1877]])
* [[20 april]] - kening [[Kristiaan X fan Denemark]] (* [[1870]])
* [[21 juny]] - [[Wite Bolle]] (''White Bull''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1849]])
* [[24 july]] - [[Frederik Cornelis Rab]], boargemaster fan Flylân (* [[1891]])
* [[12 novimber]] - [[Emma baronesse Orczy]], Hongaarsk-Ingelsk skriuwster (* [[1865]])
* [[5 desimber]] - [[J.A. Bruins jr.]], Nederlânsk predikant (* [[1872]])
* [[28 desimber]] - kening [[Fiktor Emanuël III fan Itaalje]] (* [[1869]])
* [[30 desimber]] - [[Han van Meegeren]], Nederlânsk skilder en master-ferfalsker (* [[1889]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ien Bolle]] (''One Bull''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1853]])
== Literatuer ==
;prizen
* De Frânske skriuwer [[André Gide]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
;romans
* [[Louis Paul Boon]], ''Mijn Kleine Oorlog''
* [[Albert Camus]], ''[[La Peste]]''
* [[Frederick Feikema Manfred]], ''[[This Is the Year]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''Dit Is it Jier'')</small>
* [[Simon Vestdijk]], ''De Vuuraanbidders''
;poëzij
* [[Bertus Aafjes]], ''Doudendeine''
* [[Bertus Aafjes]], ''Gedichten''
;non-fiksje
* [[Bernard DeVoto]], ''[[Across the Wide Missouri (boek)|Across the Wide Missouri]]''
* [[Anne Frank]], ''[[Het Achterhuis]]'' <small>(oerset yn it Frysk as ''It Achterhûs'')</small>
== Byldzjende keunst ==
<gallery>
Ofbyld:Toreau au bord du lac.JPG|''Toreau au bord du lac'' (1947) [[Hans Aeschbacher]], Biel/Bienne
Ofbyld:'The Warsaw Ghetto Uprising', bronze sculpture by Natan J. Rapoport, 1947, Yad Vashem, Jerusalem, Israel.jpg|''The Warsaw Ghetto Uprising'' (1947) [[Nathan Rapoport]], Yad Vashem
</gallery>
== Boukeunst ==
<gallery>
File:Freibad Letzigraben Pavillon 1947 Max Frisch.JPG|''Freibad Letzigraben Pavillon'', Surich (1947) Max Frisch
File:Vuurtoren Ouddorp.jpg|''Fjoertoer Westhoofd'', Ouddorp (1947) [[Gijsbert Friedhoff]]
</gallery>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1947| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
cdkd5e0tgt9lrmb5jyha9dj8zy5jhxy
Ernst Langhout
0
1630
1086189
1070329
2022-08-04T21:09:08Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Ernst Langhout
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[16 maaie]] [[1956]]
| berteplak = [[Aldtsjerk]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{FRLetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Folk (muzyk)|Folk]]<br>[[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Frysk]] & [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Rûzjend Yn 'e Wyn
| jierren aktyf = Jierren 80 - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Ernst Langhout''' (berne te [[Aldtsjerk]] op [[16 maaie]] [[1956]]) is in [[Fryslân|Fryske]] [[muzyk|muzikant]]. Bekend as folksmuzikant mei yn it begjin fan de 80-er jierren in útstapke nei de [[New Wave]] mei de band [[The Visitor (band)|The Visitor]].
Yn it midden fan de 70-er jierren lit Langhout foar it earst fan him hearre mei de akoestyske folkgroep [[Haggis]] dêr't hy mei toert yn Skotlân. Neidat Haggis yn 1978 opdoekt is, rjochtet Langhout de new wave band [[The Nighttime Visitor]] op dy't yn 1981 fierder giet as The Visitor, dêr't hy in tal platen mei makket.
As ein jierren 80 The Visitor opdoekt wurdt, leit Langhout him wer ta op folkmuzyk. Ut de tiid fan The Visitor binne lykwols wat kontakten oerbleaun út East Europa en hy sil dêr ferskate Fryske bands, wêrûnder [[Weekend at Waikiki]] oan optredens helpe. It duorret oant 1990 eart syn earste solo-album "Songs" mei in soad Keltyske ynfloeden, útkomt.
Nei ferskate optredens yn it bûtenlân komt yn 1992 ûnder de namme "The Eye Of The Cyclone" syn twadde folkalbum út.
Yn [[1996]] komt mei de groep [[Big Tree]] de cd "Handful Of Illusions út. In stylfolle moeting tusken metal en folk.
De gearwurking mei Big Tree yn kombinaasje mei de folkgroep [[The Hones]] leveret Ernst Langhout syn earste frysktalige cd "Nea Foar Altyd" op. De moaie Fryske bewurking fan [[Bob Dylan|Dylan's]] "All Along The Watchtower" falt dêrop op. Yn [[1997]] ferskynt Langhout syn twadde frysktalige cd, "Frysk & Frij".
Yn [[1998]] makket Langhout mei [[The Hones]] de cd "Parties, Battles And Tragedys", in miks fan folk- en [[rock and roll|rock]]muzyk. Yn dat selde jier makket Langhout tegearre mei skriuwer en byldzjend keunstner [[Wilco Berga]] de cd "Sjonger en Dichter". Wilco Berga en Ernst Langhout hawwe ûnder deselfde namme ferskate optredens fersoarge, ûnder oaren op it Oerol Festival fan [[1999]].
Yn 2004 en 2005 ferskynden respektivelik ''Dylan yn it Frysk'' en ''Dylan yn in Frysk II''. Op beide cd's spilet Langhout, mei [[Johan Keus]], klassikers fan [[Bob Dylan]], dy't foar it grutste part yn it Frysk oerset binne troch skriuwer/dichter [[Harmen Wind]]. Oan it ferskinen fan beide cd's waard in teatertoernee keppele.
== Keppeling om utens ==
* [http://www.ernstlanghout.nl/ Offisjele webside]
{{DEFAULTSORT:Langhout, Ernst}}
[[Kategory:Frysk folksmuzykartyst]]
[[Kategory:Frysk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn Aldtsjerk]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1956]]
1rku947cmbzbbyscfw05lzcbx3bo658
1999
0
1656
1085999
1082123
2022-08-04T14:57:05Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ Darrell Sweet
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1990-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[7 febrewaris]] - [[Rintje Ritsma (reedrider)|Rintje Ritsma]] fan [[de Lemmer]] wurdt yn Hamar foar de tredde kear wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
* [[12 maart]] - [[Hongarije]], [[Poalen]] en [[Tsjechje]] wurde lid fan de [[Noard-Atlantyske Ferdrachsorganisaasje]].
* [[14 april]] - [[Berlyn]] wurdt op 'e nij haadstêd fan [[Dútslân]].
* [[24 maart]] - De [[NATO]] begjint bombardeminten op [[Servje|Servyske]] doelen yn [[Kosovo]] om 'e ferfolging fan etnyske [[Albanezen]] dêre tsjin te hâlden.
* [[20 april]] - 12 [[learling]]en en in [[dosint]] komme om by it [[Bloedbad op de Columbine High School]] yn [[Columbine (Kolorado)]].
* [[1 maaie]] - [[Marianne Vaatstra]] wurdt yn 'e âldens fan 16 jier [[ferkrêfte]] en [[fermoarde]] by [[Feankleaster]]; de dieder, Jasper S, wurdt pas yn [[2012]] fûn.
* [[16 maaie]] - De [[film]] ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'', it langferwachte earste diel fan 'e twadde ''[[Star Wars]]''-trilogy, giet yn [[Los Angeles]] yn [[premiêre]].
* [[19 july]] - De seismiljardste minske op 'e ierde wurde [[berne]]: [[symboal]]ysk wurdt in [[poppe]] út [[Sarajevo]], yn [[Bosnje]], oanwiisd as dizze persoan.
*[[17 augustus]] - By de swiere [[ierdbeving fan İzmit (1999)|ierdbeving fan İzmit]], yn noardwestlik [[Turkije]], komme 17.217 minsken om.
*[[26 augustus]] - [[Ruslân]] falt [[Tsjetsjeenje]] binnen en begjint dêrmei de [[Twadde Tsjetsjeenske Oarloch]].
*[[30 augustus]] - By in [[Easttimoreeske Unôfhinklikheidsreferindum (1999)|referindum]] sprekt de [[befolking]] fan [[East-Timor]] him mei oerweldigjende mearderheid út foar ûnôfhinklikheid fan [[Yndoneezje]].
*[[20 desimber]] - [[Oerdracht fan Makau]] troch [[Portegal]] oan 'e [[Folksrepublyk Sina]].
*[[31 desimber]] - Troch it ôftreden fan [[presidint]] [[Boris Jeltsin]] komt yn [[Ruslân]] [[Vladimir Pûtin]] oan 'e macht.
== Berne ==
;jannewaris
* [[28 jannewaris|28]] - [[Marijke Groenewoud]], Frysk reedrydster
;maart
* [[14 maart|14]] - [[Vina Sky]], Amerikaansk pornoaktrise
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Harmony Wonder]], Amerikaansk pornoaktrise
;july
* [[6 july|6]] [[Michelle de Jong]], Frysk reedrydster
;novimber
* [[13 novimber|13]] - [[Lando Norris]], Ingelsk koereur
* [[26 novimber|26]] - [[Sven Roes]], Frysk shorttracker
;''datum ûnbekend''
* [[Sjanet Wijnia]], Frysk keatster
== Ferstoarn ==
;febrewaris
* [[20 febrewaris|20]] - [[Gene Siskel]], Amerikaansk filmkritikus (* [[1946]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[D. Ivan Dykstra]], Amerikaansk predikant, teolooch en filosoof (* [[1915]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Enneüs Heerma]], Frysk politikus (* [[1944]])
* [[25 maart|25]] - [[Daniel Dykstra]], Amerikaansk politikus (* [[1920]])
;april
* [[30 april|30]] - [[Darrell Sweet]] Skotsk drummer (* [[1947]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Marianne Vaatstra]], Frysk moardslachtoffer (* [[1982]])
;juny
* [[11 juny|11]] - [[DeForest Kelley]], Amerikaansk akteur (* [[1920]])
;''datum ûnbekend''
* [[Ebbing Kiestra]], Frysk arsjitekt (* [[1913]])
==Literatuer==
;romans
* [[Lois McMaster Bujold]], ''[[A Civil Campaign]]''
* [[Juliet Marillier]], ''[[Daughter of the Forest]]''
* [[J.K. Rowling]], ''[[Harry Potter and the Prisoner of Azkaban]]''
* [[C.J. Cherryh]], ''[[Precursor (roman)|Precursor]]''
* [[Julie E. Czerneda]], ''[[Ties of Power]]''
==Films==
* ''[[American Pie (film)|American Pie]]''
* ''[[Entrapment]]''
* ''[[The General's Daughter (film)|The General's Daughter]]''
* ''[[The Mating Habits of the Earthbound Human]]''
* ''[[The Matrix (film)|The Matrix]]''
* ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
* ''[[The World Is Not Enough (film)|The World Is Not Enough]]''
==Tillefyzje==
* ''[[Baywatch: Hawaii]]''
==Muzyk==
;albums
* [[Chely Wright]], ''[[Single White Female (album)|Single White Female]]''
;singles
* [[Vengaboys]], ''[[Boom, Boom, Boom, Boom!!]]''
* [[Chely Wright]], ''[[Single White Female (liet)|Single White Female]]''
* [[Vengaboys]], ''[[We're Going to Ibiza]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1999| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
pbph7h8ewy3zb7ocu8uqhy00dcctbix
1086339
1085999
2022-08-05T09:03:08Z
FreyaSport
40716
/* Ferstoarn */ oanfolling
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1990-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[7 febrewaris]] - [[Rintje Ritsma (reedrider)|Rintje Ritsma]] fan [[de Lemmer]] wurdt yn Hamar foar de tredde kear wrâldkampioen reedriden Oer-alles.
* [[12 maart]] - [[Hongarije]], [[Poalen]] en [[Tsjechje]] wurde lid fan de [[Noard-Atlantyske Ferdrachsorganisaasje]].
* [[14 april]] - [[Berlyn]] wurdt op 'e nij haadstêd fan [[Dútslân]].
* [[24 maart]] - De [[NATO]] begjint bombardeminten op [[Servje|Servyske]] doelen yn [[Kosovo]] om 'e ferfolging fan etnyske [[Albanezen]] dêre tsjin te hâlden.
* [[20 april]] - 12 [[learling]]en en in [[dosint]] komme om by it [[Bloedbad op de Columbine High School]] yn [[Columbine (Kolorado)]].
* [[1 maaie]] - [[Marianne Vaatstra]] wurdt yn 'e âldens fan 16 jier [[ferkrêfte]] en [[fermoarde]] by [[Feankleaster]]; de dieder, Jasper S, wurdt pas yn [[2012]] fûn.
* [[16 maaie]] - De [[film]] ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'', it langferwachte earste diel fan 'e twadde ''[[Star Wars]]''-trilogy, giet yn [[Los Angeles]] yn [[premiêre]].
* [[19 july]] - De seismiljardste minske op 'e ierde wurde [[berne]]: [[symboal]]ysk wurdt in [[poppe]] út [[Sarajevo]], yn [[Bosnje]], oanwiisd as dizze persoan.
*[[17 augustus]] - By de swiere [[ierdbeving fan İzmit (1999)|ierdbeving fan İzmit]], yn noardwestlik [[Turkije]], komme 17.217 minsken om.
*[[26 augustus]] - [[Ruslân]] falt [[Tsjetsjeenje]] binnen en begjint dêrmei de [[Twadde Tsjetsjeenske Oarloch]].
*[[30 augustus]] - By in [[Easttimoreeske Unôfhinklikheidsreferindum (1999)|referindum]] sprekt de [[befolking]] fan [[East-Timor]] him mei oerweldigjende mearderheid út foar ûnôfhinklikheid fan [[Yndoneezje]].
*[[20 desimber]] - [[Oerdracht fan Makau]] troch [[Portegal]] oan 'e [[Folksrepublyk Sina]].
*[[31 desimber]] - Troch it ôftreden fan [[presidint]] [[Boris Jeltsin]] komt yn [[Ruslân]] [[Vladimir Pûtin]] oan 'e macht.
== Berne ==
;jannewaris
* [[28 jannewaris|28]] - [[Marijke Groenewoud]], Frysk reedrydster
;maart
* [[14 maart|14]] - [[Vina Sky]], Amerikaansk pornoaktrise
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Harmony Wonder]], Amerikaansk pornoaktrise
;july
* [[6 july|6]] [[Michelle de Jong]], Frysk reedrydster
;novimber
* [[13 novimber|13]] - [[Lando Norris]], Ingelsk koereur
* [[26 novimber|26]] - [[Sven Roes]], Frysk shorttracker
;''datum ûnbekend''
* [[Sjanet Wijnia]], Frysk keatster
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[9 jannewaris|9]] - [[Mien Ruys]], Nederlânsk túnarsjitekte (* [[1904]])
* [[28 jannewaris|28]] - [[Henk van der Heide]], Frysk sjonger en kabaretier (* [[1921]])
;febrewaris
* [[3 febrewaris|3]] - [[Henk Aukes]], Nederlânsk bestjoerder en publisist (* [[1905]])
* [[17 febrewaris|17]] - [[Dirk Reitsma]], Nederlânsk politikus (* [[1923]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Klaas Hospes]], Frysk kabaretier (* [[1922]])
* [[20 febrewaris|20]] - [[Gene Siskel]], Amerikaansk filmkritikus (* [[1946]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[D. Ivan Dykstra]], Amerikaansk predikant, teolooch en filosoof (* [[1915]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Enneüs Heerma]], Frysk politikus (* [[1944]])
* [[4 maart|4]] - [[Karel van het Reve]], Nederlânsk letterkundige en skriuwer (* [[1921]])
* [[19 maart|19]] - [[Wiebe Jannes Formsma]], Nederlânsk histoarikus en publisist (* [[1903]])
* [[25 maart|25]] - [[Daniel Dykstra]], Amerikaansk politikus (* [[1920]])
;april
* [[30 april|30]] - [[Darrell Sweet]] Skotsk drummer (* [[1947]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Marianne Vaatstra]], Frysk moardslachtoffer (* [[1982]])
* [[19 maaie|19]] - [[Candy Candido]], Amerikaansk bassist en stimakteur (* [[1913]])
;juny
* [[1 juny|1]] - [[Christopher Cockerell]], Britsk yngenieur (* [[1910]])
* 1 - [[Jaap van der Meij]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1923]])
* [[5 juny|5]] - [[Mel Torme]], Amerikaansk muzikant (* [[1925]])
* [[8 juny|8]] - [[Piet Blom]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1934]])
* [[11 juny|11]] - [[DeForest Kelley]], Amerikaansk akteur (* [[1920]])
;july
* [[25 july|25]] - [[Helena Wanda Błażusiakówna]], Twadde Wrâldkriich oerlibbende (* [[1926]])
;augustus
* [[16 augustus|16]] - [[Ton Alberts]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1927]])
* [[24 augustus|24]] - [[Marko Fondse]], Nederlânsk dichter en oersetter (* [[1932]])
;septimber
* [[24 septimber|24]] - [[Marijcke Visser]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1915]])
;oktober
* [[4 oktober|4]] - [[Hendrik van der Wielen]], Nederlânsk boargemaster (* [[1903]])
* [[4 oktober|4]] - [[Ybe van der Wielen]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1913]])
* [[9 oktober|9]] - [[Frits Wissel]], Frysk ûntdekkingsreizger (* [[1907]])
* [[19 oktober|19]] - [[Wybren Jan Buma]], Frysk heechlearaar Fryske taal- en letterkunde (* [[1910]])
* 19 - [[Harry Bannink]], Nederlânsk komponist (* [[1929]])
* [[29 oktober|29]] - [[Greg (striptekener)|Greg]], Waalsk striptekener (* [[1931]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Lex Goudsmit]], Nederlânsk akteur (* [[1913]])
;''datum ûnbekend''
* [[Ebbing Kiestra]], Frysk arsjitekt (* [[1913]])
==Literatuer==
;romans
* [[Lois McMaster Bujold]], ''[[A Civil Campaign]]''
* [[Juliet Marillier]], ''[[Daughter of the Forest]]''
* [[J.K. Rowling]], ''[[Harry Potter and the Prisoner of Azkaban]]''
* [[C.J. Cherryh]], ''[[Precursor (roman)|Precursor]]''
* [[Julie E. Czerneda]], ''[[Ties of Power]]''
==Films==
* ''[[American Pie (film)|American Pie]]''
* ''[[Entrapment]]''
* ''[[The General's Daughter (film)|The General's Daughter]]''
* ''[[The Mating Habits of the Earthbound Human]]''
* ''[[The Matrix (film)|The Matrix]]''
* ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]''
* ''[[The World Is Not Enough (film)|The World Is Not Enough]]''
==Tillefyzje==
* ''[[Baywatch: Hawaii]]''
==Muzyk==
;albums
* [[Chely Wright]], ''[[Single White Female (album)|Single White Female]]''
;singles
* [[Vengaboys]], ''[[Boom, Boom, Boom, Boom!!]]''
* [[Chely Wright]], ''[[Single White Female (liet)|Single White Female]]''
* [[Vengaboys]], ''[[We're Going to Ibiza]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1999| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
2pcbyc55x3sans9eey9lz0c1julwi3i
1934
0
1716
1086311
1085643
2022-08-05T08:40:44Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[1 jannewaris]] - Troch in [[gemeentlike weryndieling]] ûntstiet yn [[Fryslân]] de [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]].
*[[10 jannewaris]] - Yn [[nazy-Dútslân]] wurdt de [[Nederlân|Nederlanner]] [[Marinus van der Lubbe]] mei de [[guillotine]] [[eksekutearre]] foar it oanstekken fan 'e [[Ryksdeibrân]].
*[[8 febrewaris]] - Yn reäksje op in tige [[geweld]]diedige, massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] troch in stikmannich [[faksistysk]]e [[organisaasje]]s yn [[Parys]] juster, formearret [[Gaston Doumergue]] in [[regear fan nasjonale ienheid]] dat foarkomme moat dat yn [[Frankryk]] in [[boargeroarloch]] útbrekt.
*[[9 febrewaris]] - [[Grikelân]], [[Turkije]], [[Roemeenje]] en [[Joegoslaavje]] slute it [[Balkanpakt]], in militêr bûnsgenoatskip, dat benammen rjochte is tsjin [[Bulgarije]], dat oanspraak makket op dielen fan it grûngebiet fan alle fjouwer lannen.
*[[13 febrewaris]] - Nei twa dagen fan ferbittere gefjochten yn [[Eastenryk]] (feitlik in koarte [[boargeroarloch]]) tusken it [[leger (lânmacht)|leger]], stipe troch leden fan 'e [[faksistysk]]e [[paramilitêre organisaasje|paramilitêre]] [[Heimwehr]], en leden fan 'e [[sosjalistysk]]e paramilitêre [[Schutzbund]], wêrby't tsientallen [[deade]]n en [[ferwûne]]n fallen binne, ferbiedt [[kânselier]] [[Engelbert Dollfuß]] de sosjalistyske [[politike partij|partij]] [[SPÖ]]. De sosjalistyske [[boargemaster]] fan [[Wenen]], [[Karl Seitz]], wurdt oppakt.
* [[16 febrewaris]] - Fanwegen [[jild|finansjele]] swierrichheden is it [[Dominion Nijfûnlân]] twongen om syn [[autonomy|autonome status]] binnen it [[Britske Ryk]] op te jaan. It gebiet komt ûnder streekrjocht bestjoer fan it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[regear]] yn [[Londen]]. It behâldt allinnich yn namme de status fan [[dominion]].
*[[17 febrewaris]] - Yn [[Marche-les-Dames]], yn 'e [[Ardinnen]], [[ûngelok (aksidint)|ferûngelokket]] [[kening]] [[Albert I fan Belgje]] as er by in [[berchbeklimming]] 80 [[meter|m]] omleech kneppelet.
*[[23 febrewaris]] - Yn [[Nikaragûa]] wurdt [[guerrilja]]lieder [[Augusto Sandino]] [[fermoarde]] as er yngiet op in útnûging foar [[ûnderhanneling]]s mei [[presidint]] [[Juan Sacasa]].
*[[1 maart]] - [[Pu Yi]], de lêste [[keizer]] fan [[Sina]], wurdt troch de [[Japan]]ners ynstallearre as keizer fan harren [[fazalsteat]] [[Mantsjûkwo]].
*[[12 maart]] - By [[steatsgreep yn Estlân (1934)|in steatsgreep]] yn [[Estlân]] lûkt waarnimmend [[presidint]] [[Konstantin Päts]] alle macht nei himsels ta.
*[[20 maart]] - Yn [[Nederlân]] komt de [[keninginne-mem]] [[Emma fan Waldeck-Pyrmont]] te [[ferstjerren]].
*[[maart]]-[[12 maaie]] - Yn it suden fan it [[Arabysk Skiereilân]] wurdt de [[Saûdysk-Jemenityske Oarloch (1934)|Saûdysk-Jemenityske Oarloch]] útfochten tusken [[Saûdy-Araabje]] en [[Noard-Jemen]].
*[[30 april]] - De [[Eastenryk]]ske [[kânselier]] [[Engelbert Dollfuß]] fiert yn syn lân in nije, [[faksistysk]]e [[grûnwet]] yn, dy't [[sosjalist]]en en [[kommunist]]en foargoed bûtenspul set.
*[[15 maaie]] - By [[steatsgreep yn Letlân (1934)|in steatsgreep]] yn [[Letlân]] lûkt [[premier]] [[Kārlis Ulmanis]] alle macht nei himsels ta.
*[[19 maaie]] - By [[steatsgreep yn Bulgarije (1934)|in steatsgreep]] yn [[Bulgarije]] komt [[kolonel]] [[Damijan Veltsjev]] oan 'e macht, dy't de [[grûnwet]] bûten wurking stelt en [[faksistysk]] [[diktator]] wurdt.
* [[9 juny]] - [[Donald Duck]] makket syn [[debút]].
*[[15 juny]] - In topmoeting yn [[Feneesje]] tusken de [[diktator]]s [[Adolf Hitler]], fan [[nazy-Dútslân]], en [[Benito Mussolini]], fan [[Itaalje]], mislearret om't Mussolini mordikus tsjin is op 'e tanimmende nazy-Dútske ynfloed yn [[Eastenryk]].
*[[30 juny]] - De [[Nacht fan de Lange Messen]]: yn [[nazy-Dútslân]] wurdt op befel fan [[diktator]] [[Adolf Hitler]] de top fan 'e [[SA]] [[moard|útmoarde]], dy't te selsstannich operearre.
*[[1 july]] - Mei de ynstelling fan 'e [[Production Code Administration]] (PCA), dy't tenei strang tafersjoch hâldt op it neilibjen troch de [[filmstudio's]] fan 'e [[sensuer]]regels fêstlein yn 'e [[Motion Picture Production Code]], komt yn 'e [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]] in ein oan 'e frijheid fan it [[Pre-Code (Hollywood)|Pre-Code-tiidryk]].
*[[3 july]] - Yn [[Nederlân]] komt [[prins-gemaal]] [[Hindrik fan Meklenburch-Schwerin]] te [[ferstjerren]], de [[oarehelte|man]] fan [[keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen|Wilhelmina]].
*[[4 july]] - Yn [[Amsterdam]] brekke de [[Reade Julydagen]] út, in folksopstân mei as sintrum de [[Jordaan (Amsterdam)|Jordaan]], dy't rjochte is tsjin 'e ferleging fan 'e [[wurkleasheidsútkearing]]s troch it [[Nederlân]]ske [[regear]] fan [[Hendrik Colijn]].
*[[25 july]] - By [[steatsgreep yn Eastenryk (1934)|in mislearre steatsgreep]] troch de [[nazy]]s yn [[Eastenryk]] wurdt de [[faksistysk]]e (mar anty-nazistyske) [[kânselier]] [[Engelbert Dollfuß]] [[fermoarde]].
*[[1 augustus]] - De [[Feriene Steaten]] beëinigje [[Amerikaanske besetting fan Haïty|harren besetting]] fan [[Haïty]], dy't al fan [[1915]] ôf duorret.
*[[2 augustus]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[presidint]] [[Paul von Hindenburg]] komt te [[ferstjerren]].
*[[19 augustus]] - Yn [[nazy-Dútslân]] wurdt [[rykskânselier]] [[Adolf Hitler]] by [[referindum oer de opfolging fan Paul von Hindenburg|in allesbehalven frije folksstimming]] keazen ta opfolger fan 'e [[ferstoarn]]e [[presidint]] [[Paul von Hindenburg]]. Syn titel wurdt lykwols net 'presidint' mar ''Führer'' ("lieder").
*[[22 augustus]] - By in topmoeting yn [[Florâns]] ûnthjit de [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]] stipe tsjin [[nazy-Dútslân]] oan 'e [[Eastenryk]]ske [[kânselier]] [[Kurt Schuschnigg]].
*[[5 oktober]] - Yn [[Spanje]] wurde [[faksist]]en beneamd op [[minister]]sposten yn it nije rjochtse [[regear]]. Dêrop brekt yn 'e regio [[Astuerje]] in [[Astueryske Arbeidersopstân (1934)|wapene arbeidersopstân]] út.
*[[6 oktober]] - De [[Kataloanje|Katalaanske]] foaroanman [[Lluís Companys]] ropt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Republyk Kataloanje (1934)|Republyk Kataloanje]] út.
*[[7 oktober]] - It [[Spanje|Spaanske]] [[leger (lânmacht)|leger]] ûnderdrukt it ûnôfhinklikheidsstribjen yn [[Kataloanje]]. [[Presidint]] [[Lluís Companys]] en oare leden fan it Katalaanske [[regear]] wurde oppakt.
*[[9 oktober]] - [[Moard op Aleksander I fan Joegoslaavje|Moard op kening Aleksander I fan Joegoslaavje]] yn [[Marseille]], by in [[steatsbesyk]] oan [[Frankryk]]. De [[moardner]] is [[Vlado Černozemski]], in lid fan 'e [[Ynterne Masedoanyske Revolúsjonêre Organisaasje]] (IMRO), dy't stribbet nei de ûnôfhinklikheid fan [[Masedoanje]].
*[[18 oktober]] - It [[Spanje|Spaanske]] [[leger (lânmacht)|leger]] drukt de [[Astueryske Arbeidersopstân (1934)|arbeidersopstân]] yn [[Astuerje]] op tige bloedige wize de kop yn. Der komme teminsten 1.300 [[arbeider]]s om.
*[[18 oktober]] - Yn [[Sina]] begjint de [[kommunistysk]]e foaroanman [[Mao Zedong]] mei 80.000 [[soldaten]] oan in massale útbraak út 'e besingeling troch regearingstroepen. Dit is it begjin fan 'e saneamd [[Lange Mars]].
*[[1 desimber]] - Yn 'e [[Sovjet-Uny]] wurdt de foaroansteande [[kommunistysk]]e partijsiktaris fan [[Leningrad]], [[Sergej Kirov]], by in [[moardoanslach]] [[fermoarde]].
*[[5 desimber]] - By it [[Walwal-ynsidint]], by it plak [[Walwal]], oan 'e grins fan [[Abessynje]] en [[Italjaansk-Somalilân]], komt it ta in fjoergefjocht tusken Abessynske en Italjaanske [[troepen]]. It is ien fan in protte soartgelikense ynsidinten, mar de Italjaanske [[diktator]] [[Benito Mussolini]] grypt dit foarfal oan om oarlochstariedings tsjin Abessynje te meitsjen.
== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Jacques Anquetil]], Frânsk hurdfytser († [[1987]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Riek Landman]], Frysk skriuwster
* [[8 febrewaris|8]] - [[Piet Blom]], Nederlânsk arsjitekt († [[1999]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Bill Russell]], Amerikaansk basketballer († [[2022]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Arnold Heertje]], Nederlânsk ekonoom en heechlearaar († [[2020]])
;maaie
* [[28 maaie|28]] - [[Bram van der Vlugt]], Nederlânske akteur († [[2020]])
;april
* [[5 april|5]] - [[Roman Herzog]], presidint fan [[Dútslân]] († [[2017]])
* [[6 april|6]] - [[Anton Geesink]], Nederlânsk judoka en sportbestjoerder († [[2010]])
* [[18 april|18]] - [[Piet ten Thije]], Frysk swimmer († [[2015]])
* [[29 april|29]] - [[Dick Wilson (stammepresidint)|Dick Wilson]], Amerikaansk politikus († [[1990]])
;juny
* [[28 juny|28]] - [[Georges Wolinski]], Frânsk striptekener († [[2015]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Jan Dotinga]], Frysk skriuwer
* [[15 july|15]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist († [[2022]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Gerrit Krol (skriuwer)|Gerrit Krol]], Nederlânsk skriuwer en dichter († [[2013]])
* [[4 augustus|4]] - [[Rutger Kopland]], Nederlânsk dichter en essayist († [[2012]])
* [[21 jannewaris|21]] - [[Paul Panhuysen]], Nederlânsk komponist en keunstner († [[2015]])
* [[23 augustus|23]] - [[Fred Emmer]], Nederlânsk nijslêzer en skriuwer († [[2019]])
* [[25 augustus|25]] - [[Akbar Hasjemi Rafsandjani]], presidint fan [[Iraan]] († [[2017]])
* [[30 augustus|30]] - [[Eric Schneider]], Nederlânsk akteur en skriuwer († [[2022]])
;septimber
* [[4 septimber|4]] - [[Helga Ruebsamen]], Nederlânsk auteur († [[2016]])
* [[20 septimber|20]] - [[Sophia Loren]], Italjaansk aktrise
* [[20 septimber|20]] - [[Margaretha Grosser]], Sealterfryske skriuwster en oersetter († [[2019]])
* [[21 septimber|21]] - [[Leonard Cohen]], Kanadeesk sjonger en lietsjeskriuwer
* [[23 septimber|23]] - [[Per Olov Enquist]], Sweedsk skriuwer († [[2020]])
* [[27 septimber|27]] - [[Wilford Brimley]], Amerikaansk akteur († [[2020]])
* [[28 septimber|28]] - [[Brigitte Bardot]], Frânsk aktrise en sekssymboal
;oktober
* [[28 oktober|28]] - [[Julio Jiménez]], Spaansk hurdfytser († [[2022]])
* [[29 oktober|29]] - [[Pim Jacobs]], Nederlânsk pianist en presintator († [[1996]])
;novimber
* [[13 novimber|13]] - [[Garry Marshall]], Amerikaansk akteur en regisseur († [[2016]])
* [[14 novimber|14]] - [[Lambert H. Mulder]], Frysk heechlearaar († [[2016]])
;''datum ûnbekend''
*[[Lambert H. Mulder]], Frysk ûnderwiiskundige en oersetter
== Ferstoarn ==
* [[10 jannewaris]] - [[Anne Tsjibbes van der Meulen]], Frysk ûnderwizer en samler fan âldheden (* [[1862]])
* [[13 febrewaris]] - [[Hindrik Hindriks Kramer]], Frysk arsjitekt (* [[1850]])
* [[16 febrewaris]] - [[Roberto Ferruzzi]], Italjaansk keunstner (* [[1853]])
* [[9 maaie]] - [[Pieter de Clercq]], Nederlânsk bankier en frisiast (* [[1849]])
* [[4 july]] - [[Maria Curie-Sklodowska]], Poalsk-Frânsk natuerkundige en Nobelpriiswinneresse (* [[1867]])
* [[19 july]] - [[Lammert Skeltes Hilarides]], Frysk keatser (* [[1868]])
* [[2 augustus]] - [[Paul von Hindenburg]], presidint fan [[Dútslân]] (* [[1847]])
* [[12 augustus]] - [[Hendrik Petrus Berlage]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1856]])
* [[9 septimber]] - [[Anton Dreesmann]], Nederlânsk ûndernimmer (* [[1854]])
* [[26 oktober]] - [[Maria Rutgers-Hoitsema]], Nederlânsk feministe, ûnderwizeres en sosjaal herfoarmster (* [[1847]])
* [[20 novimber]] - [[Willem de Sitter]], Frysk wiskundige, astronoom, kosmolooch en natuerkundige (* [[1872]])
==Literatuer==
;toaniel
* [[Federico García Lorca]], ''[[Yerma]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''Yerma'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1934| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
6dv46ik5qom6tyy70i0tljos3libw0a
1932
0
1718
1086318
1084893
2022-08-05T08:45:54Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[4 jannewaris]] - De nije [[ûnderkening]] fan [[Britsk-Ynje]], [[Freeman Freeman-Thomas, 1e markys fan Willingdon|Lord Willingdon]], lit hûnderten lieders fan 'e Yndyske ûnôfhinklikheidsbeweging oppakke en fêstsetten, wêrûnder [[Mahatma Gandhi]], [[Jawaharlal Nehru]] en [[Vallabhbhai Patel]].
*[[23 jannewaris]] - By it [[Bloedbad fan Sonsonate]] wurde yn [[El Salvador]] by in [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] tsjin harren ellindige libbensomstannichheden 4.000 [[earmoede|earme]] [[boer]]en deasketten troch it [[leger (lânmacht)|leger]].
*[[28 jannewaris]] - [[Japan]]ske [[troepen]] dogge [[Japanske ynfal yn Sjanghai|in ynfal]] yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haven]]stêd [[Sjanghai]]. Ta ferrassing fan alle waarnimmers stjitte se op fûleindich ferset fan it Sineeske [[leger (lânmacht)|leger]].
* [[4 febrewaris|4]]-[[15 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1932|Olympyske Winterspullen]] wurde hâlden yn [[Lake Placid (New York)|Lake Placid]], yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[18 febrewaris]] - Yn it troch [[Japan]] besette [[Mantsjoerije]] (in diel fan [[Sina]]) wurdt it [[Mantsjûkwo|Keizerryk Mantsjûkwo]] útroppen, dat in Japanske [[fazalsteat]] sûnder wiere selsstannigens wurdt.
*[[25 febrewaris]] - [[Adolf Hitler]], de ([[Eastenryk]]ske) lieder fan 'e ekstreem-rjochtse [[Nasjonaal-Sosjalistyske Dútske Arbeiderspartij]], kriget de [[Dútslân|Dútske]] [[nasjonaliteit]].
*[[27 febrewaris]] - [[Japan]] foltôget [[Japanske ynfal yn Mantsjoerije|de besetting]] fan [[Mantsjoerije]].
*[[3 maart]] - Mei massale [[arrestaasje]]s wurdt yn [[Finlân]], op beskuldiging fan it tarieden fan in [[steatsgreep]], de ynfloedrike [[faksist]]yske [[Lapua-beweging]] oprôle.
*[[10 april]] - By [[Dútske presidintsferkiezings (1932)|presidintsferkiezings]] yn [[Dútslân]] wurdt de âld-[[generaal]] en sittende [[presidint]] [[Paul von Hindenburg]] werkeazen mei 53% fan 'e stimmen. Syn útdager [[Adolf Hitler]] bliuwt stykjen op 36,8%.
*[[13 april]] - Yn [[Dútslân]] wurde de [[SA]] en de [[SS]], de knokploegen fan 'e ekstreem-rjochtse [[politike partij]] [[NSDAP]], ferbean.
*[[5 maaie]] - [[Sina]] en [[Japan]] slute [[Ferdrach fan Tokio (1932)|in fredesferdrach]] nei de Japanske besetting fan [[Mantsjoerije]] en [[Sjanghai]].
*[[7 maaie]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[presidint]] [[Paul Doumer]] wurdt [[fermoarde]] by in oanslach troch de [[geast]]lik steurde [[Ruslân|Russyske]] [[ymmigrant]] [[Paul Gorguloff]].
* [[10 maaie]] - It [[Wilhelmus]] wurdt it [[Nederlân]]ske [[folksliet]].
*[[16 maaie]] - Yn [[Dútslân]] wurdt it ferbod op 'e [[SA]] en de [[SS]], de knokploegen fan 'e ekstreem-rjochtse [[politike partij]] [[NSDAP]], opheft yn ruil foar [[gedoochstipe]] fan 'e NSDAP foar it nije [[regear]].
*[[28 maaie]] - Yn [[Nederlân]] wurdt it lêste gat yn 'e [[Ofslútdyk]] tichte. De [[Sudersee]] is de [[Iselmar]] wurden.
*[[6 juny]] - By [[steatsgreep yn Sily (1932)|in steatsgreep]] yn [[Sily]] wurdt [[presidint]] [[Juan Montero]] ôfset. De [[sosjalist]] [[Carlos Davila]] nimt de macht oer.
*[[15 juny]] - Tusken [[Bolivia]] en [[Paraguay]] brekt de [[Chaco-oarloch]] út, oer it besit fan 'e [[ierdoalje]]rike [[Gran Chaco]]-krite. [[Esso]] stipet Bolivia en [[Keninklike Shell]] subsidiëarret Paraguay.
*[[5 july]] - Yn [[Portegal]] wurdt [[minister]] fan Finânsjes [[Antonio de Oliveira Salazar]] [[premier]] mei [[diktator|diktatoriaal]] grut foech.
*[[13 july]] - Yn [[Dútslân]] ûntstiet in politike krisis as [[presidint]] [[Paul von Hindenburg]] de ekstreem-rjochtse lieder [[Adolf Hitler]] ôfwiist as kandidaat foar it [[rykskânselier]]skip.
* [[19 july]] - De earste stien fan 'e [[Pelikaantsjerke]] yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] wurdt lein.
*[[28 july]] - In massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] fan [[wurkleazens|wurkleaze]] [[feteranen]] út 'e [[Earste Wrâldoarloch]] yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]] rint út op in botsing mei [[plysje]] en [[leger (lânmacht)|leger]], wêrby't fjouwer deaden en in protte ferwûnen falle.
*[[31 july]] - By de [[Ryksdeiferkiezings (july 1932)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] wurdt de ekstreem-rjochtsje [[NSDAP]] de grutste [[politike partij|partij]] mei 37,3% fan 'e stimmen.
*[[1 septimber]] - Yn [[Súd-Amearika]] brekt de [[Kolombiaansk-Perûviaanske Oarloch]] út.
*[[2 septimber]] - De swiere [[Labor Day-orkaan fan 1932|Labor Day-orkaan]] treft de [[Florida Keys]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Floarida]]. Der falle mear as 600 deaden.
*[[9 septimber]] - It [[parlemint]] fan [[Spanje]] ferlient [[autonomy]] oan 'e regio [[Kataloanje]]
*[[12 septimber]] - Op 'e earste sitting fan 'e nije [[Dútslân|Dútske]] [[Ryksdei]] wurdt it foarstelde [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[Franz von Papen]] by in [[moasje fan wantrouwen]] fuortstimd. Dêrop ûntbynt [[presidint]] [[Paul von Hindenburg]] daliks it [[parlemint]] wer en skriuwt nije [[ferkiezing]]s út.
*[[23 septimber]] - It [[Keninkryk fan de Hidjas en de Nêzjd]] wurdt omfoarme ta [[Saûdy-Araabje]].
*[[1 oktober]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[sir]] [[Oswald Mosley]] rjochtet in nije [[politike partij]] op, de [[Briske Uny fan Faksisten]] (BUF).
*[[3 oktober]] - [[Irak]] wurdt ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]].
*[[6 novimber]] - By de [[Ryksdeiferkiezings (novimber 1932)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] ferliest de ekstreem-rjochtse [[NSDAP]] 4% fan 'e stimmen (yn ferhâlding ta de [[ferkiezing]]s fan [[july]]) en komt út op 33,1% fan 'e stimmen. De [[kommunistysk]]e [[KPD]] giet fan 14,3% nei 16,9%.
*[[8 novimber]] - By de [[Amerikaanske presidintsferkiezings (1932)|presidintsferkiezings]] yn 'e [[Feriene Steaten]] ferslacht de [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske]] kandidaat [[Franklin D. Roosevelt]] de sittende [[Republikeinske Partij (Feriene Steaten)|Republikeinske]] [[presidint]] [[Herbert Hoover]].
* ''sûnder datum'' - [[Genetikus]] [[J.B.S. Haldane]] ferbynt de teoryen fan 'e [[genetika]] en de [[evolúsje]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - [[Umberto Eco]], Italjaansk skriuwer en filosoof († [[2016]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Dian Fossey]], Amerikaansk biologe en natoerbeskermster († [[1985]])
* [[24 jannewaris|24]] - [[Donald Jones]], Amerikaansk dûnser († [[2004]])
* [[24 jannewaris|24]] - [[Rients Gratama]], Frysk kabaretier en akteur († [[2017]])
;febrewaris
* [[22 febrewaris|22]] - [[Ted Kennedy]], Amerikaansk politikus († [[2009]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Johnny Cash]], Amerikaansk muzikant († [[2003]])
;maart
* [[4 maart|4]] - [[Hessel Rienks]], Frysk politikus († [[2014]])
* [[11 maart|11]] - [[Jan van der Meer (1932)|Jan van der Meer]], Frysk politikus († [[2016]])
* [[22 maart|22]] - [[Els Borst]], Nederlânsk politika († [[2014]])
* [[23 maart|23]] - [[Bernhard van Haersma Buma]], Nederlânsk politikus († [[2020]])
* [[25 maart|25]] - [[Penelope Gilliatt]], Ingelsk skriuwster en filmkritika († [[1993]])
* [[29 maart|29]] - [[Gerben Abma]], Frysk skiedkundige en skriuwer († [[2016]])
;april
* [[1 april|1]] - [[Debbie Reynolds]], Amerikaansk aktrise († [[2016]])
* [[4 april|4]] - [[Dennis L. McKiernan]], Amerikaansk skriuwer
* [[10 april|10]] - [[Omar Sharif]], Egyptysk akteur († [[2015]])
* [[24 april|24]] - [[Coen Flink]], Nederlânsk akteur († [[2000]])
;maaie
* [[7 maaie|7]] - [[Hans Boskamp]], Nederlânsk fuotballer en akteur († [[2011]])
* [[16 maaie|16]] - [[Herman Gordijn]], Nederlânsk keunstskilder († [[2017]])
* [[22 maaie|22]] - [[Tavo Burat]], Italjaansk skriuwer en sjoernalist. († [[2009]])
* [[25 maaie|25]] - [[Henk Smit]], Frysk operasjonger († [[2010]])
;juny
* [[9 juny|9]] - [[Marko Fondse]], Nederlânsk dichter en oersetter († [[1999]])
* [[18 juny|18]] - [[Rink van der Velde]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[2001]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Jan Postma (skriuwer)|Jan Postma]], Frysk âld-plysjeman en skriuwer († [[2015]])
* [[20 july|20]] - [[Hielke Nauta]], Frysk politikus († [[2020]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Peter O'Toole]], Iersk akteur († [[2013]])
* [[7 augustus|7]] - [[Rien Poortvliet]], Nederlânsk yllustrator († [[1995]])
* [[15 augustus|15]] - [[Hindrik Gosses de Jong]], Frysk ûnderwiiskundige († [[2011]])
;septimber
* [[26 septimber|26]] - [[Vladimir Voijnovitsj]], Russysk skriuwer en dissidint († [[2018]])
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Vytautas Landsbergis]], presidint fan [[Litouwen]]
* [[30 oktober|30]] - [[Gerriet Postma]], Frysk keunstskilder († [[2009]])
;novimber
* [[14 novimber|14]] - [[Gunter Sachs]], Dútsk-Switsersk fotograaf († [[2011]])
* [[22 novimber|22]] - [[Robert Vaughn]], Amerikaansk akteur († [[2016]])
* [[29 novimber|29]] - [[Jacques Chirac]], Frânsk presidint († [[2019]])
;desimber
* [[20 desimber|20]] - [[John Hillerman]], Amerikaansk akteur († [[2017]])
;''datum ûnbekend''
*[[Johann Frank]], Noardfrysk stedsbesjoerder en bibeloersetter
== Ferstoarn ==
* [[4 maart]] - [[Sjirk Linses van der Burg]], Frysk beweger en notaris (* [[1863]])
* [[1 april]] - [[Edward S. Godfrey]], Amerikaansk militêr (* [[1843]])
* [[11 maaie]] - [[William S. Hofstra]], Amerikaansk ûndernimmer en filantroop (* [[1861]])
* [[22 maaie]] - [[Augusta Gregory]] - Ierske skriuwster (* [[1852]])
* [[16 juny]] - [[Frederik van Eeden (skriuwer)|Frederik van Eeden]], Nederlânsk skriuwer (* [[1860]])
* [[9 july]] - [[King Camp Gillette]], Amerikaansk útfiner (* [[1855]])
* [[22 septimber]] - [[Outram Bangs]], Amerikaansk biolooch (* [[1863]])
;''datum ûnbekend''
*[[Mannich Kûp]] (''Plenty Coups''), opperhaad fan 'e [[Krieën (folk)|Krieën]] (* [[1848]])
== Literatuer ==
;prizen
* De Britske skriuwer [[John Galsworthy]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
;romans
* [[Elizabeth Bowen]], ''To the North''
* [[Jan Jacob Slauerhoff]], ''Het Verboden Rijk''
;ferhalebondels
* [[Ernest Hemingway]], ''Winner Take Nothing''
;toaniel
* [[T.S. Eliot]], ''Sweeney Agonistes''
== Muzyk ==
* [[Benjamin Britten]] komponearret it ''Double Concerto'', foar altfioele, fioele en orkest
== Byldzjende keunst ==
<gallery>
Ofbyld:Wotruba Mensch, verdamme den Krieg Belvedere2007a.jpg|Monumint: ''Mensch, verdamme den Krieg'' (1932) [[Fritz Wotruba]], [[Wenen]]
Ofbyld:Denhaag kunstwerk kind met eend.jpg|''Bern mei ein en fûgeldrinkbak'' (1932) [[Fransje Carbasius]], Gemeentemuseum, De Haach
ofbyld:Standing woman2.jpg|''Standing Woman'' (1932) [[Gaston Lachaise]], [[Franklin D. Murphy Sculpture Garden]], Universiteit fan Kalifornje
</gallery>
== Boukeunst ==
<gallery>
Ofbyld:COLLECTIE TROPENMUSEUM Villa Isola aan de Lembangweg bij Bandoeng TMnr 60026637.jpg|''[[Filla Isola]]'', Bandoeng, [[Charles P. Wolff Schoemaker|Ch. P. Wolff Schoemaker]]
Ofbyld:Rotterdam Heineken kantoor.jpg|''[[Kantoargebou Heineken]]'' Rotterdam (1932) [[Willem Kromhout]]
Ofbyld:20100921 Rijksstraatweg 32 Haren Gn NL.jpg|''Filla'', Haren (1932) C. van der Weele
</gallery>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1932| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
48b9ajko1224j672c8uw23br0fdup97
1931
0
1719
1086335
1085635
2022-08-05T09:00:27Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[19 jannewaris]] - Yn [[Londen]] mislearret de earste rûnetafelkonferinsje oer de takomst fan [[Britsk-Ynje]] trochdat it [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] wegeret om oan te skowen salang't syn foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch de [[Feriene Keninkryk|Britten]] fêstholden wurdt.
*[[25 jannewaris]] - De [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] foaroanman [[Mahatma Gandhi]] wurdt frijlitten út [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[finzenskip]] (nei't er oppakt wie fanwegen syn ynbrek op it [[sâlt]]monopoalje fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[oerheid]] yn Ynje).
*[[17 febrewaris]] - Yn [[Britsk-Ynje]] fine de earste besprekkings plak tusken [[Edward Wood, 1e greve fan Halifax|Lord Irwin]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûnderkening]], en de lânseigen lieder [[Mahatma Gandhi]].
* [[30 febrewaris]] - Komt as [[datum]] foar yn 'e [[Revolusjonêre kalinder]] fan 'e [[Sovjet-Uny]].
*[[5 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] slute [[Edward Wood, 1e greve fan Halifax|Lord Irwin]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûnderkening]], en de lânseigen lieder [[Mahatma Gandhi]] it [[Irwin-Gandhi-pakt]]. Neffens dy oerienkomst jout Gandhi syn [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] foarearst de striid foar ûnôfhinklikheid op en wurdt de kampanje fan [[boargerlike oerhearrigens]] stillein. De Britten litte alle finzen nommen [[aktivist]]en frij, betelje [[skealeasstelling]]s út oan lju dy't ûnder harren hurde optreden te lijen hân hawwe, en stelle harren iepen op by nije [[ûnderhanneling]]s oer mear Yndysk [[selsbestjoer]].
*[[5 maart]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] rjochtet [[sir]] [[Oswald Mosley]] de [[Nije Partij (Feriene Keninkryk)|Nije Partij]] op, de earste [[faksist]]yske [[politike partij]] yn dat lân.
*[[1 april]] - By [[ierdbeving fan Managua (1931)|in swiere ierdbeving]] yn [[Nikaragûa]] wurdt de [[haadstêd]] [[Managua]] fierhinne ferwoastge. Der falle mear as 2.000 deaden.
*[[14 april]] - Nei in grutte [[ferkiezing]]soerwinning fan 'e linkse, republikeinske [[politike partij|partijen]] yn [[Spanje]] nimt de ympopulêre [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns XIII]] de wyk nei [[Frankryk]]. Syn tsjinstanners beskôgje dat as in ''[[de facto]]'' [[abdikaasje]], en roppe de [[Twadde Spaanske Republyk]] út
*[[3 maaie]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] komt it [[Empire State Building]] ree, it heechste [[gebou]] fan 'e wrâld.
*[[10 juny]] - [[Noarwegen]] beset [[East-Grienlân]]. Dit liedt ta in konflikt mei [[Denemark]].
*[[27 july]] - By [[steatsgreep yn Sily (1931)|in steatsgreep]] yn [[Sily]] wurdt [[diktator]] [[Carlos Ibáñez del Campo]] ôfset, dy't útwykt nei [[Argentynje]]. Neitiid falt Sily ta proai oan in perioade fan folsleine [[anargy]].
*[[2 augustus]] - By it [[Katalaanske autonomyreferindum (1931)|in referindum]] sprekt mear as 99% fan 'e [[befolking]] fan [[Kataloanje]] him út foar [[autonomy]] binnen de [[Twadde Spaanske Republyk]].
*[[12 augustus]] - By [[Wettersneed yn Sina (1931)|wettersneed yn Sina]] oerstreamt de [[rivier]] de [[Jangtse]]. Der komme 8.000 minsken om.
*[[25 augustus]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] foarmet [[premier]] [[Ramsay MacDonald]] in [[regear fan nasjonale ienheid]] yn ferbân mei de [[Grutte Depresje|oangeande ekonomyske krisis]].
*[[simmer]] - De [[Twadde Koerdysk-Arabyske Oarloch]] brekt út yn noardlik [[Irak]].
*[[18 septimber]] - By it [[Mukden-ynsidint]] yn 'e neite fan 'e [[Sina|Sineeske]] [[stêd]] [[Mukden]] (no: Shenyang) wurdt in [[bomoanslach]] útfierd op in [[spoarline]] yn súdlik [[Mantsjoerije]], dy't ûnder [[Japan]]sk tafersjoch stiet.
*[[19 septimber]] - Nei oanlieding fan it [[Mukden-ynsidint]] docht [[Japan]] [[Japanske ynfal yn Mantsjoerije|in ynfal]] yn noardeastlik [[Sina]] en begjint mei de besetting fan [[Mantsjoerije]].
*[[11 oktober]] - Yn [[Dútslân]] foarmje in stikmannich ekstreem-rjochtse [[organisaasje]]s, wêrûnder de [[NSDAP]], by in reuseftige [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] yn [[Bad Harzburg]] it [[Harzburger Front]].
*[[14 oktober]] - Yn [[Spanje]] wurdt de [[skieding tusken tsjerke en steat]] ynfierd.
*[[24 oktober]] - [[Maffia]]baas [[Al Capone]] wurdt yn 'e [[Feriene Steaten]] foar [[belestingûntdûking]] feroardiele ta 11 jier [[finzenisstraf]] en in [[jildboete]] fan [[$]]50.000.
*[[1 desimber]] - De twadde rûnetafelkonferinsje oer de takomst fan [[Britsk-Ynje]] einiget sûnder dat der foarútgong boekt is. De Yndyske [[nasjonalist]]en, oanfierd troch [[Mahatma Gandhi]], bliuwe by harren minimumeask fan folslein yntern [[selsbestjoer]], wylst de [[Feriene Keninkryk|Britten]] dêr neat fan witte wolle.
* [[1 desimber]] - De [[Sovjet-Uny]] skaft de [[Revolúsjonêre kalinder]] ôf.
*[[10 desimber]] - Yn [[Spanje]] wurdt in nije, progressive [[grûnwet]] oannommen, dy't û.m. de earder ynstelde [[skieding fan tsjerke en steat]] formalisearret en de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]] regelet.
*[[16 desimber]] - Yn [[Dútslân]] rjochtsje de [[sosjalistysk]]e [[SPD]] en oare linke [[organisaasje]]s it [[Eiserne Front]] op dat him keart tsjin sawol ekstreem-rjochts as de [[kommunistysk]]e [[KPD]].
== Berne ==
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[Klaas Bruinsma (oersetter)|Klaas Bruinsma]], Frysk oersetter († [[2018]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Tine de Vries (reedrydster)|Tine de Vries]], Frysk reedrydster († [[2014]])
* [[18 febrewaris|18]] - [[Reinier Paping]], Nederlânsk maratonrider († [[2021]])
* [[23 febrewaris|23]] - [[Harry Langman]], Nederlânsk ekonoom en politikus († [[2016]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Piet Bambergen]], Nederlânsk akteur († [[1996]])
* [[18 maart|18]] - [[Albert Rinia]], Frysk keatser († [[2005]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper († [[2022]])
* [[15 april|15]] - [[Tomas Tranströmer]], Sweedsk dichter en oersetter († [[2015]])
* [[16 april|16]] - [[Piet de Visser (politikus)|Piet de Visser]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[26 april|26]] - [[Cor Hoekstra]] (Cork), Frysk cartoonist († [[1996]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Theo Sontrop]], Nederlânsk dichter, letterkundige en útjouwer († [[2007]])
* [[4 maaie|4]] - [[Jan Pesman (reedrider)|Jan Pesman]], Nederlânsk reedrider († [[2014]])
* [[5 maaie|5]] - [[Greg (striptekener)|Greg]], Waalsk striptekener († [[1999]])
;juny
* [[22 juny|22]] - [[Henk Vonhoff]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
* [[25 juny|25]] - [[Glenmor]], Bretonsk sjonger († [[1996]])
;july
* [[30 july|30]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser († [[2022]])
* [[31 july|31]] - [[Iwan Rebroff]], Dútsk sjonger († [[2008]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Nils Århammar]], Sweedsk taalkundige († [[2022]])
* [[16 augustus|16]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer († [[2022]])
* [[18 augustus|18]] - [[Hans van Mierlo]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
* [[20 augustus|20]] - [[Anne Hellinga]], Frysk skriuwer († [[2004]])
* [[22 augustus|22]] - [[Maurice Gee]], Nijseelânsk skriuwer
* [[25 augustus|25]] - [[Peter Gilmore (akteur)|Peter Gilmore]], Ingelsk akteur (''Onedin Line'') († [[2013]])
* [[28 augustus|28]] - [[Cristina Deutekom]], Nederlânsk operasjongster
;septimber
* [[10 septimber|10]] - [[Philip Baker Hall]], Amerikaansk akteur († [[2022]])
* [[30 septimber|30]] - [[Jan J. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider († [[2016]])
;oktober
* [[7 oktober|7]] - [[Desmond Tutu]], Súdafrikaansk aartsbiskop en minskerjochte-aktivist († [[2021]])
* [[19 oktober|19]] - [[Rubens de Falco]], Brazyljaansk akteur († [[2008]])
;novimber
* [[15 novimber|15]] - [[Jan Terlouw]], Nederlânsk politikus en skriuwer
* [[23 novimber|23]] - [[Jan J. Bijlsma]], Frysk skriuwer/dichter en ûnderwizer († [[2021]])
* [[26 novimber|26]] - [[Hitoshi Kodama]], Japansk taalkundige († [[2021]])
* [[28 novimber|28]] - [[Rinus Ferdinandusse]], Nederlânsk skriuwer († [[2022]])
;desimber
* [[29 desimber|29]] - [[Joets]], Frysk muzikant († [[2008]])
== Ferstoarn ==
* [[14 febrewaris]] - [[Jan Paardekoper]], Nederlânsk komponist, dirigint en pianist (* [[1875]])
* [[28 febrewaris]] - [[Jetze Doorman]], Frysk skermer (* [[1881]])
* [[4 april]] - [[André Michelin]], Frânsk ûndernimmer (* [[1853]])
* [[17 july]] - [[Nicolae Paulescu]], Roemeensk fysiolooch, ûntdekker fan 'e [[ynsuline]] (* [[1869]])
* [[31 augustus]] - [[David Pendleton Oakerhater]], Amerikaansk predikant (* [[1847]])
* [[18 oktober]] - [[Thomas Edison]], Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[24 desimber]] - [[Fleanende Hauk]] (''Flying Hawk''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] en skiedkundige (* [[1854]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1931| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
8ekze8m28m2ssparmap18dskpj6sx4e
1929
0
1721
1086333
1085104
2022-08-05T08:58:49Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[5 jannewaris]] - [[Kening]] [[Aleksander I fan Joegoslaavje]] stelt de [[grûnwet]] bûten wurking en ropt de keninklike [[diktatuer]] út.
* [[9 jannewaris]] - [[Penisilline]] wurdt foar it earst brûkt.
*[[18 jannewaris]] - Yn 'e [[Nederlân]]ske [[provinsje]] [[Grinslân]] sjit [[boere-arbeider]] [[Eije Wijkstra]] fjouwer [[fjildwachter]]s dea.
*[[31 jannewaris]] - By in [[útjouwerij]] yn [[Berlyn]] ferskynt it [[anty-oarlochsliteratuer|anty-oarlochsboek]] ''[[Im Westen Nichts Neues]]'' fan [[Erich Maria Remarque]].
*[[31 jannewaris]] - De yn ûngenede fallen [[kommunistysk]]e lieder [[Leon Trotski]] wurdt út 'e [[Sovjet-Uny]] [[ferballe]] en wykt út nei [[Turkije]].
*[[11 febrewaris]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]] slút mei [[paus]] [[Pius XI]] de [[Lateraanske Ferdraggen]], wêrmei't foar it earst sûnt [[1870]] de formele relaasje regele wurdt tusken Itaalje en de [[Hillige Stoel]]. De wichtichste útkomst is dat [[Fatikaanstêd]] in [[soevereiniteit|soevereine]], ûnôfhinklike [[lân|steat]] wurdt.
*[[12 febrewaris]] - De [[Fjirde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Karst Leemburg]] út [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] yn in tiid fan 11 [[oere]]n en 9 [[minuten]].
*[[14 febrewaris]] - By it saneamde [[Falentynsdeibloedbad]], in mei grou [[geweld]] mank geande [[kriminaliteit|kriminele]] ôfrekken yn [[Chicago]], komme sân [[binde]]leden om.
*[[28 febrewaris]] - De ûnoffisjele [[Tolhúster Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Marten van der Kooij]] en [[Ype Smid]], beiden út [[Hylpen]], yn in tiid fan 10 [[oere]]n en 32 [[minuten]].
*[[28 maart]] - De [[Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Chiang Kai-shek]] wit op de [[3e Algemiene Gearkomste fan de Guomintang]] de hiele [[politike partij|partij]] efter him te ferienjen.
* [[28 maart]] - Oprjochting fan 'e [[Kuorbalferiening VKC]].
*[[16 maaie]] - Yn [[Hollywood]] wurde de [[Academy Awards]] (Oscars) foar de earste kear útrikt.
*[[3 juny]] - Under bemiddeling fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Herbert Hoover]] berikke [[Sily]] en [[Perû]] oerienstimming oer harren grinsskeel dat al sûnt de [[Salpeteroarloch]] fan [[1879]] geande is.
* [[1 oktober]] - De [[Sovjet-Uny]] fiert de [[revolúsjonêre kalinder]] yn.
*[[16 oktober]] - Yn [[Afganistan]] ropt [[Nadir Khan]] himsels út ta [[kening]] yn it plak fan 'e troch him ôfsette [[Habibûlla Gazi]]. Dêrmei komt in definityf ein oan 'e [[Barakzai-dynasty]], dy't Afganistan sûnt [[1835]] regearre hat.
*[[24 oktober]] - De [[effektebeurs|effektebeurzen]] geane ûnderút: begjin fan 'e [[beurskrach fan 1929]].
*[[29 oktober]] - [[Beurskrach fan 1929|Swarte Tongersdei]]: de [[effektebeurs|effektebeurzen]] stoarte folslein yn.
*[[25 novimber]] - Yn 'e [[Sovjet-Uny]] set [[Josef Stalin]] syn eardere meistanners [[Nikolaj Bûcharin]], [[Aleksej Rykov]] en [[Michail Tomski]] oan 'e kant, om't dy harren fersetten tsjin syn plannen foar in flugge [[yndustrialisaasje]] en [[kollektivisaasje fan de lânbou]].
*[[6 desimber]] - Yn [[Turkije]] wurdt it [[frouljuskiesrjocht]] ynfierd.
*[[29 desimber]] - Yn [[Nederlânsk-Ynje]] wurde [[Soekarno]] en ferskate oare lânseigen lieders troch de [[Nederlân]]ske [[koloanje|koloniale]] autoriteiten oppakt en yn it [[tichthûs (finzenis)|tichthús]] smiten.
== Berne ==
;jannewaris
* [[11 jannewaris|11]] - [[Nicoletta Orsomando]], Italjaanske presintatrise († [[2021]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Jaap Wolthuizen]], Frysk krúswurdpuzelmakker († [[2017]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Martin Luther King]], Amerikaansk predikant en minskerjochte-aktivist († [[1968]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Jaap Goeman Borgesius]], Nederlânsk politikus († [[2003]])
* [[19 jannewaris|19]] - [[Jaap Pander]], Frysk keatser († [[2005]])
* [[21 jannewaris|21]] - [[Hessel Miedema]], Frysk dichter en keunsthistoarikus († [[2019]])
* [[30 jannewaris|30]] - [[Jan Kuperus]], Frysk sakeman, topman [[Friesland Bank]] († [[2011]])
;febrewaris
* [[17 febrewaris|17]] - [[Chaim Potok]], Amerikaansk skriuwer († [[2002]])
* [[22 febrewaris|22]] - [[Will Simon]], Nederlânsk presintator († [[2017]])
* [[24 febrewaris|24]] - [[Teije Brattinga]], teolooch en Frysk skriuwer
;maart
* [[8 maart|8]] - [[Hebe Camargo]], Brazyljaanske presintatrise, aktrise en sjongster († [[2012]])
* [[12 maart|12]] - [[Win Tin]], Myanmareesk politikus en sjoernalist († [[2014]])
* [[18 maart|18]] - [[Christa Wolf]], Dútsk skriuwster († [[2011]])
* [[29 maart|29]] - [[Tseard Visser]], Frysk byldzjend keunstner († [[1979]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Frans Andriessen]], Nederlânsk politikus († [[2019]])
* [[5 april|5]] - [[Hugo Claus]], Flaamsk dichter, skriuwer († [[2008]])
* [[10 april|10]] - [[Harry Bannink]], Nederlânsk komponist († [[1999]])
* 10 - [[Max von Sydow]], Sweedsk-Frânske akteur en filmregisseur († [[2020]])
* [[20 april|20]] - [[Paula Dennis]], Nederlânsk sjongeres († [[2016]])
;maaie
* [[9 maaie|9]] - [[Aad van Dulst]], Nederlânsk boargemaster († [[2001]])
* [[24 maaie|24]] - [[Riekele Borger]], Frysk-Dútsk assyriolooch († [[2010]])
;juny
* [[2 juny|2]] - [[Piebe Bakker]], Frysk dirigint en skoalbestjoerder († [[2002]])
* [[12 juny|12]] - [[Anne Frank]], Joadsk-Dútsk oarlochsslachtoffer († [[1945]])
* [[16 juny|16]] - [[Sabah al-Achmed al-Djaber al-Sabah]], emir fan [[Koeweit]] († [[2020]])
;july
* [[5 july|5]] - [[Katherine Helmond]], Amerikaansk aktrise († [[2019]])
* [[28 july|28]] - [[Jackie Kennedy]], Amerikaansk presidintsfrou († [[1994]])
* [[28 july|28]] - [[Remco Campert]], Nederlânsk dichter en skriuwer († [[2022]])
;augustus
* [[15 augustus|15]] - [[Corrie Hafkamp]], Nederlânske berneboekeskriuwster († [[2020]])
* [[24 augustus|24]] - [[Jasser Arafat]], Presidint fan Palestina († [[2004]])
* [[27 augustus|27]] - [[Ira Levin]], Amerikaansk skriuwer
;septimber
* [[7 septimber|7]] - [[Thomas McKenna]], Iersk akteur († [[2011]])
* [[20 septimber|20]] - [[Vittorio Taviani]], Italjaansk regisseur († [[2018]])
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Kees Fens]], Nederlânsk literatuerkritikus en letterkundige († [[2008]])
* [[21 oktober|21]] - [[Ursula K. Le Guin]], Amerikaansk skriuwster († [[2018]])
* [[31 oktober|31]] - [[Bud Spencer]], Italjaansk akteur en swimmer († [[2016]])
* 31 - [[Alex Brinksma]], Frysk sportbestjoerder († [[2015]])
;novimber
* [[5 novimber|5]] - [[Johan Bok]], Frysk muzikant († [[2002]])
* [[12 novimber|12]] - [[Grace Kelly]], Amerikaansk aktrise en prinsesse fan [[Monako]] († [[1982]])
* [[15 novimber|15]] - [[Willem Velema]], Frysk heechlearaar nijtestamentyske fakken († [[2019]])
* [[21 novimber|21]] - [[Marilyn French]], Amerikaansk skriuwster en feministe († [[2009]])
;desimber
* [[2 desimber|2]] - [[Jaap Boersma]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[6 desimber|6]] - [[King Moody]], Amerikaansk akteur († [[2001]])
* [[9 desimber|9]] - [[Bob Hawke]], premier fan [[Austraalje (lân)|Austraalje]] († [[2019]])
* [[31 desimber|31]] - [[Mies Bouwman]], Nederlânsk presintatrise († [[2018]])
;''datum ûnbekend''
*[[Don Iwerks]], Amerikaansk kameraman, útfiner en ûndernimmer
== Ferstoarn ==
* [[13 jannewaris]] - [[Wyatt Earp]], Amerikaansk plysjeman, revolverman en ikoan fan it Wylde Westen (* [[1848]])
* [[22 jannewaris]] - [[Cornelis Lely]], Nederlânsk wetterboukundige (* [[1854]])
* [[16 febrewaris]] - [[Hidde Petrus Nicolaas Halbertsma]], Frysk arsjitekt (* [[1853]])
* [[4 april]] - [[Karl Benz]], Dútsk autofabrikant en útfiner (* [[1844]])
* [[2 juny]] - [[Blanke-Man-Regearret-Him]] (''White-Man-Runs-Him''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1858]])
* [[16 juny]] - [[Oldfield Thomas]], Ingelsk biolooch (* [[1858]])
* [[10 augustus]] - [[Aletta Jacobs]], Nederlânsk dokter en feministe (* [[1854]])
* [[22 desimber]] - [[Luther Hare]], Amerikaansk militêr (* [[1851]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1929| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
0px5c2iwz3p0py8btje793ki29wahn2
1927
0
1723
1086316
1085017
2022-08-05T08:44:17Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[29 jannewaris]] - Yn [[Dútslân]] wurdt in nij [[regear]] foarme troch [[kânselier]] [[Wilhelm Marx]], dêr't foar it earst ek de [[nasjonalistysk]]e [[politike partij|partij]] [[DNVP]] yn opnommen is.
*[[3 febrewaris|3]]-[[13 febrewaris]] - By [[Febrewarisopstân (Portegal)|in mislearre opstân]] tsjin 'e [[diktatuer]] fan [[presidint]] [[Antonio de Fragoso Carmona]] falle yn [[Portegal]] hûnderten [[dea]]den.
*[[19 febrewaris]] - Yn [[Sjanghai]] brekt in algemiene [[staking]] út tsjin 'e oanwêzigens fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britten]] yn 'e [[konsesje (Sina)|konsesjes]] [[Hankou]] en [[Kiukang]].
*[[18 april]] - De [[nasjonalistysk]]e [[Sina|Sineeske]] foaroanman [[Chiang Kai-shek]] rjochtet yn [[Nanjing]] in eigen [[regear]] op, dat net mear oarders oannimt fan it offisjele regear fan 'e nasjonalistyske [[politike partij|partij]] [[Guomintang]], fêstige yn [[Wuhan]].
*[[11 april]] - Yn [[Sily]] ropt [[generaal]] [[Carlos Ibáñez del Campo]] himsels út ta [[presidint]]. Hy fungearre al sûnt de [[steatsgreep yn Sily (1925)|steatsgreep fan 1925]] efter de skermen as [[sterke man (polityk)|sterke man]].
*[[4 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] lizze de stridende partijen yn [[Nikaragûa]], de [[liberalen]] en de [[konservativen]], in [[frede]]sproses op.
*[[20 maaie|20]]-[[21 maaie]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[piloat]] [[Charles Lindbergh]] fljocht yn syn [[fleanmasine]] ''[[The Spirit of St. Louis]]'' as earste oer de hiele [[Atlantyske Oseaan]], fan [[New York (stêd)|New York]] nei [[Parys]], yn in tiid fan yn 33 [[oere]]n en 20 [[minuten]].
*[[17 july]] - By [[rebûlje yn Wenen (1927)|in rebûlje]] yn 'e [[Eastenryk]]ske [[haadstêd]] [[Wenen]] komt it ta gefjochten tusken leden fan 'e [[sosjalistysk]]e [[Schutzbund]] en de [[plysje]], wêrby't hast hûndert [[dea]]den falle.
*[[22 july]] - [[Belgje]] en [[Portegal]] slute it [[Ferdrach fan Luanda (1927)|Ferdrach fan Luanda]], wêrby't de rin fan 'e [[grins (line)|grins]] tusken [[Portegeesk-Angoala]] en de [[Belgyske Kongo]] fêstlein wurdt.
*[[1 augustus]] - Yn [[Sina]] brekt de [[Sineeske Boargeroarloch]] út tusken it [[nasjonalistysk]]e [[regear]] en [[kommunistysk]]e [[opstanneling]]en. Dit konflikt sil mei tuskenskoften oant [[1949]] duorje.
*[[23 augustus]] - Yn 'e [[Feriene Steaten]] wurde twa [[Itaalje|Italjaanske]] [[ymmigrant]]en, [[Nicola Sacco]] en [[Bartolomeo Vanzetti]], op 'e [[elektryske stoel]] [[terjochtsteld]] foar de [[moard]] op in [[boekhâlder]]. Dit liedt yn 'e hiele [[Westerske wrâld]] ta [[ferûntweardiging]] en [[demonstraasje (protest)|demonstraasjes]], om't it bewiis tsjin 'e mannen alhiel net oertsjûgjend is. Frij algemien wurdt oannommen dat Sacco en Vanzetti feroardiele binne om harren [[anargisme|anargistyske]] opfettings en belutsenens by [[staking]]s. De saak wurdt dan ek sjoen as in foarbyld fan [[klassejustysje]].
*[[11 novimber]] - [[Frankryk]] en [[Joegoslaavje]] slute in [[militêr]] bûnsgenoatskip.
*[[27 novimber]] - Nei oanlieding fan it [[militêr]] bûnsgenoatskip dat earder dizze [[moanne (tiid)|moanne]] sletten waard tusken [[Frankryk]] en [[Joegoslaavje]], giet [[Albaanje]] in militêr bûnsgenoatskip oan mei [[Itaalje]].
*[[18 desimber]] - Op it [[15e Kongres fan de Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny]] wurde [[Leon Trotski]] en 76 fan syn oanhingers feroardiele. Syn eardere meistanners [[Grigorij Zinovjev]] en [[Ljev Kamenev]] bûge foar de partijline. Trotski sels wurdt [[ferballe]] nei [[Alma-Ata]], yn [[Kazachstan]].
*[[19 desimber]] - Op it [[15e Kongres fan de Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny]] wurdt de [[Nije Ekonomyske Polityk]] fan [[Lenin]] ôfskaft en ferfongen troch it [[Earste Fiifjierreplan (Sovjet-Uny)|Earste Fiifjierreplan]], dat û.m. de [[kollektivisaasje fan de lânbou]] omfiemet.
* ''sûnder datum'' - Yn [[Nederlânsk-Ynje]] wurdt de ûnder [[see|de weagen]] ferdwûne [[fulkaan]] de [[Krakatau]] wurdt op 'e nij aktyf.
* ''sûnder datum'' - De [[Provinsje Fryslân]] begjint de [[Fryske flagge]] te brûken op it [[provinsjehûs]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[9 jannewaris|9]] - [[Geert Bakker]], Frysk rektor fan de Noardlike Leargongen († [[2006]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Æbe Haima]], Frysk keatser († [[2002]])
* [[13 febrewaris|13]] - [[Sietse Westra]], oprjochter fan [[SC Cambuur Ljouwert|Sportclub Cambuur]] († [[2017]])
* [[17 febrewaris|17]] - [[Cees Schelling]], Nederlânsk fakbûnsbestjoerder († [[2018]])
* [[20 febrewaris|20]] - [[Ibrahim Ferrer]] Kubaansk sjonger († [[2005]])
;maart
* [[8 maart|8]] - [[Ethel Portnoy]], Nederlânsk skriuwster († [[2004]])
* [[27 maart|27]] - [[Chris Fokma]], Frysk byldhouwer en keramist († [[2012]])
* [[28 maart|28]] - [[Herman Wiersinga]], Nederlânsk teoloog († [[2020]])
* [[30 maart|30]] - [[Leen Jongewaard]], Nederlânsk akteur en sjonger († [[1996]])
* [[31 maart|31]] - [[Dirk Jan Henstra]], Nederlânsk ekonomysk histoarikus († [[2016]])
;april
* [[19 april|19]] - [[Rinse Zijlstra]], Fryk politikus († [[2017]])
* [[20 april|20]] - [[Phil Hill]], Amerikaansk autokoereur († [[2008]])
* [[25 april|25]] - [[Albert Uderzo]], Frânsk striptekener († [[2020]])
;maaie
* [[10 maaie|10]] - [[Albert H. Friedlander]], Joadsk-Amerikaansk rabbyn en skriuwer († [[2004]])
* [[27 maaie|27]] - [[Jan Blokker]], Nederlânsk sjoernalist, kollumnist en senarioskriuwer († [[2010]])
;juny
* [[4 juny|4]] - [[André van den Heuvel]], Nederlânsk akteur en regisseur († [[2016]])
* [[6 juny|6]] - [[Nikolaas Egbert Algra]], Frysk heechlearaar rjochtswittenskip († [[2002]])
* [[8 juny|8]] - [[Jerry Stiller]], Amerikaansk komyk en akteur († [[2020]])
;july
* [[6 july|6]] - [[Ton Alberts]], Nederlânsk arsjitekt († [[1999]])
* [[15 july|15]] - [[Egbert van 't Oever]], Nederlânsk reedrydtrener († [[2001]])
* [[29 july|29]] - [[Harry Mulisch]], Nederlânsk skriuwer († [[2010]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Ien van den Heuvel]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
* [[17 augustus|17]] - [[Maximilien Vegelin van Claerbergen]], Nederlânsk diplomaat (v [[2011]])
* [[18 augustus|18]] - [[Rosalynn Carter]], Amerikaansk presidintsfrou
* [[20 augustus|20]] - [[Truus Postma]], Frysk dokter en pro-eutanasyaktiviste († [[2014]])
* [[22 augustus|22]] - [[Geert Eijgelaar]], Nederlânsk politikus († [[2022]])
* [[23 augustus|23]] - [[Dick Bruna]], Nederlânsk berneboekeskriuwer, grafysk foarmjouwer en tekener († [[2017]])
* [[28 augustus|28]] - [[Auke Reitze Bloembergen]], Nederlânsk riedshear († [[2016]])
* [[29 augustus|29]] - [[Maria van Harinxma thoe Slooten|Maria baronesse Van Harinxma thoe Slooten]], Frysk ealfrouwe († [[2015]])
;septimber
* [[2 septimber|2]] - [[Aggie van der Meer]], Frysk skriuwster
* [[16 septimber|16]] - [[Peter Falk]], Amerikaansk akteur en senarioskriuwer († [[2011]])
;oktober
* [[14 oktober|14]] - [[Roger Moore]], Ingelsk akteur († [[2017]])
* [[16 oktober|16]] - [[Günter Grass]], Dútsk skriuwer en keunstner († [[2015]])
* [[18 oktober|18]] - [[Karin Kraaykamp]], Nederlânsk omropster († [[2018]])
;novimber
* [[15 novimber|15]] - [[Ria Postma-Stolk]], Nederlânsk-Frysk skriuwster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[15 novimber|15]] - [[Atze Bosch]], Frysk dichter en oersetter († [[2011]])
;oktober
* [[16 oktober|16]] - [[Adam van der Woude]], Nederlânsk teolooch, bibelwittenskipper en predikant († [[2000]])
;novimber
* [[19 novimber|19]] - [[Rinnie Kuiper]], Frysk keatser († [[2007]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Andy Williams]], Amerikaansk sjonger († [[2012]])
* 3 - [[Will Spoor]], Nederlânsk akteur († [[2014]])
* [[5 desimber|5]] - kening [[Bhumibol Adulyadej|Rama IX fan Tailân]] (Bhumibol Adulyadej) († [[2016]])
* [[7 desimber|7]] - [[Auke Hettema]], Frysk byldhouwer († [[2004]])
* [[21 desimber|21]] - [[Piter Bergsma]], Frysk dammer († [[2012]])
* [[25 desimber|25]] - [[Ram Narayan]], Yndiaask muzikant
;''datum ûnbekend''
* [[Ak Wassenaar]], Frysk deiboekskriuwster
* [[Rod Jellema]], Amerikaansk dichter, universitêr dosint en oersetter († [[2018]])
* [[Ger van Norden]], Nederlânsk keunstskilder en grafikus († [[2012]])
== Ferstoarn ==
* [[21 jannewaris]] - [[Rindert van Zinderen Bakker]], Frysk skriuwer en politikus (* [[1845]])
* [[25 jannewaris]] - [[Marten Hepkes Bakker]], Frysk kastlein, bakker en dichter (* [[1848]])
* [[14 maaie]] - [[Isadora Duncan]], Amerikaansk dûnseresse (* [[1878]])
* [[14 juny]] - [[Jerome K. Jerome]], Ingelsk skriuwer (* [[1859]])
* [[13 augustus]] - [[James Oliver Curwood]], Amerikaansk skriuwer (* [[1878]])
* [[10 septimber]] - [[Winfield S. Edgerly]], Amerikaansk militêr (* [[1846]])
* [[24 desimber]] - [[Vladimir Bechterew]], Russysk neurolooch (* [[1857]])
;''datum ûnbekend''
*[[Swarte Sjaal]] (''Black Shawl''), Lakota-frou (* 18??)
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1927| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
p3xs2dwh5ay91qy9md3te30a3cn2vl9
1926
0
1724
1086314
1084872
2022-08-05T08:42:42Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[8 jannewaris]] - [[Abdûlazyz ibn Saûd]], de [[emir]] fan 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjd]], wurdt troch de hegerein fan [[Mekka]], [[Medina (stêd)|Medina]] en [[Djedda]] útroppen ta [[kening]] fan 'e [[Keninkryk fan de Hidjas|Hidjas]].
*[[28 jannewaris]] - [[Abdûlazyz ibn Saûd]] foeget syn beide riken, de [[Keninkryk fan de Nêzjd|Nêzjd]] en de [[Keninkryk fan de Hidjas|Hidjas]], gear ta it [[Keninkryk fan de Hidjas en de Nêzjd]] (de foarrinner fan [[Saûdy-Araabje]]).
*[[20 maart]] - [[Chiang Kai-shek]], de lieder fan 'e [[Sina|Sineeske]] [[nasjonalistysk]]e [[politike partij|partij]] [[Guomintang]], begjint mei in yngeande suvering fan syn partij om dy fan alle [[kommunistysk]]e ynfloeden te ûntdwaan.
* [[9 maaie]] - [[Richard Byrd]] seit dat er oer de [[Noardpoal]] flein is; syn [[deiboek]] jout lykwols reden foar twifel.
* [[11 maaie|11]]-[[13 maaie]] - It [[loftskip]] de ''Norge'', mei [[Roald Amundsen|Amundsen]] en [[Umberto Nobile|Nobile]], makket as earste mei wissens in tocht oer de [[Noardpoal]].
*[[12 maaie]] - By [[steatsgreep yn Poalen (1926)|in steatsgreep]] yn [[Poalen]] wurdt [[presidint]] [[Stanisław Wojcieckowski]] ôfset en lûkt [[maarskalk]] [[Józef Piłsudski]] alle macht nei himsels ta.
*[[26 maaie]] - Mei de oerjefte fan 'e [[Riffinen|Riffynske]] lieder [[Abd el-Krim]] komt der in ein oan 'e slepende [[Rifoarloch]] yn [[Spaansk-Marokko]].
*[[28 maaie|28]]-[[31 maaie]] - By [[steatsgreep yn Portegal (maaie 1926)|in steatsgreep]] yn [[Portegal]] wurdt [[presidint]] [[Bernardino Machedo]] ôfset en komt [[generaal]] [[Manuel Gomes da Costa]] oan 'e macht.
*[[12 juny]] - [[Brazylje]] seit syn lidmaatskip fan it [[Folkebûn]] op.
* [[20 juny]] - Demonstraasje fan 'e earste [[mobile telefoan]] yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[haadstêd]] [[Berlyn]].
*[[9 july]] - By [[steatsgreep yn Portegal (july 1926)|in steatsgreep]] yn [[Portegal]] wurdt [[generaal]] [[Manuel Gomes da Costa]] ôfset en komt de [[monargisme|monargistyske]] generaal [[João José Sinel de Cordes]] oan 'e macht.
*[[12 july]] - Yn [[Sina]] begjint de [[nasjonalistysk]]e lieder [[Chiang Kai-shek]] oan in [[fjildtocht]] tsjin 'e [[kriichshear]] [[Wu Peifu]].
* [[27 july]] - De [[nasjonaal-sosjalistysk]]e [[Dútslân|Dútske]] foaroanman [[Adolf Hitler]] kart de oprjochting fan 'e [[Hitlerjugend]] goed, dat in [[jongerein]]ôfdieling fan syn [[politike partij]], de [[NSDAP]], wurde moat.
*[[22 augustus]] - By [[steatsgreep yn Grikelân|in steatsgreep]] yn [[Grikelân]] wurdt in ein makke oan 'e [[diktatuer]] fan [[generaal]] [[Theodoros Pangulos]]. De nije machthawwer is generaal [[George Kondylis]].
*[[23 augustus]] - It hommels [[ferstjerren]] op 31-jierrige [[leeftyd]] fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[akteur|filmstjer]] [[Rudolph Valentino]] ropt [[hystery|hystearyske]] uterings fan [[rou]]beklach op ûnder syn [[fan (persoan)|fans]].
*[[10 septimber]] - [[Dútslân]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
* [[11 septimber]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]] ûntkomt oan in [[moard]]oanslach.
* [[14 oktober]] - ''[[Winnie the Pooh]]'' fan [[A.A. Milne]] ferskynt foar it earst.
*[[19 oktober]] - Yn 'e [[Sovjet-Uny]] wurdt [[Leon Trotski]] út it [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Politburo fan 'e Kommunistyske Partij]] set.
* [[4 novimber]] - Yn [[Amsterdam]] wurdt de earste fêstiging fan 'e [[HEMA]] iepene.
*[[13 novimber]] - It [[Keninklik Nederlânsk-Yndysk Leger]] (KNIL) slacht yn [[Batavia]], yn [[Nederlânsk-Ynje]], de [[Yndonezyske Opstân fan 1926]] del, wêrby't mear as 300 [[dea]]den falle.
*[[22 novimber]] - Op 'e [[Rykskonferinsje (1926)|Rykskonferinsje]] (''Imperial Conference'') yn [[Londen]] wurdt besletten dat de [[dominion]]s ([[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Kanada]], [[Nijfûnlân]], [[Nij-Seelân]], [[Súd-Afrika]] en de [[Ierske Frijsteat]]) binnen it ramt fan it [[Britske Ryk]] in status krije dy't gelyk is oan dy fan it [[Feriene Keninkryk]] sels. Benammen Súd-Afrika en de Ierske Frijsteat hiene dêrop oankrongen.
*[[27 novimber]] - De oanwaaksende ynfloed fan [[Itaalje]] op [[Albaanje]] wurdt formalisearre troch it sluten fan it [[Ferdrach fan Tirana (1926)|Ferdrach fan Tirana]].
* [[27 novimber]] - Yn [[Itaalje]] barst de [[fulkaan]] de [[Fesuvius (fulkaan)|Fesuvius]] út.
*[[17 desimber]] - By [[steatsgreep yn Litouwen (1926)|in steatsgreep]] yn [[Litouwen]] wurde [[presidint]] [[Kazys Grinius]] en [[premier]] [[Mykolas Sleževičius]] ôfset. [[Antanas Smetona]] wurdt [[diktator]], wylst [[generaal]] [[Augustinas Woldemaras]] oan it haad fan it nije [[regear]] komt te stean.
*[[26 desimber]] - Yn [[Tokio]] wurdt [[Hirohito]] [[kroaning|kroane]] ta [[keizer]] fan [[Japan]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[18 jannewaris|18]] - [[Hannie van Leeuwen]], Nederlânsk politika († [[2018]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Valéry Giscard d'Estaing]], presidint fan [[Frankryk]] († [[2020]])
* [[4 febrewaris|4]] - [[Helena Wanda Błażusiakówna]], Twadde Wrâldkriich oerlibbende († [[1999]])
* [[5 febrewaris|5]] - [[Klaas de Groot (reedrider)|Klaas de Groot]], Frysk reedrider († [[2013]])
* [[11 febrewaris|11]] - [[Leslie Nielsen]], Amerikaansk-Kanadeesk akteur († [[2010]])
* [[24 febrewaris|24]] - [[Pier van Gosliga]], Frysk politikus († [[2019]])
* [[27 febrewaris|27]] - [[Klaas de Jong Ozn.]], Frysk politikus en bestjoerder († [[2011]])
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Siegfried Lenz]], Dútsk skriuwer († [[2014]])
* [[31 maart|31]] - [[Willem van Althuis]], Frysk byldzjend keunstner († [[2005]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Jack Brabham]], Australysk Formule 1-koereur († [[2014]])
* [[9 april|9]] - [[Hugh Hefner]], Amerikaansk útjouwer, oprjochter fan it tydskrift [[Playboy (tydskrift)|Playboy]] († [[2017]])
* [[21 april|21]] - [[Henk Neuman]], Frysk sjoernalist en bestjoerder († [[2010]])
;maaie
* [[7 maaie|7]] - [[Jeen Nauta]], Frysk maratonrider († [[1986]])
* [[11 maaie|11]] - [[Frank Thring (akteur)|Frank Thring]], Australysk akteur († [[1994]])
* 11 - [[Teddy Scholten]], Nederlânsk sjongster en presintatriste († [[2010]])
* 11 - [[Paul Gillon]], Frânsk striptekener († [[2011]])
;juny
* [[3 juny|3]] - [[Flora MacDonald (politika)|Flora MacDonald]], Kanadeesk politika († [[2015]])
* [[15 juny|15]] [[Adriano Emperado]], Amerikaansk fjochtsport beoefener († [[2009]])
;july
* [[1 july|1]] - [[J.J. Voskuil]], Nederlânsk folkekundige en skriuwer († [[2008]])
* [[1 july|1]] - [[Melis van Seijen]], Frysk útjouwer, boekhanneler en muzykprodusint († [[2018]])
* [[7 july|7]] - [[Gerrit Tasma]], Frysk oersetter en toanielregisseur († [[2009]])
* [[26 july|26]] - [[James Best]], Amerikaansk akteur († [[2015]])
;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Fidel Castro]], presidint fan [[Kuba]] († [[2016]])
* [[14 augustus|14]] - [[René Goscinny]], Frânsk stiptekener († [[1977]])
* [[24 augustus|24]] - [[Willem Poiesz]], Frysk ûndernimmer, mei-oprjochter Poieszsupermerken († [[2012]])
;septimber
* [[6 septimber|6]] - [[Abe Bonnema]], Frysk arsjitekt († [[2001]])
* [[6 septimber|6]] - [[Jelle Zwart]], Frysk dichter († [[2019]])
* [[10 septimber|10]] - [[Siebe Torensma]], Nederlânsk politikus († [[2016]])
* [[18 septimber|18]] - [[Foekje Dillema]], Frysk atlete († [[2007]])
* [[20 septimber|20]] - [[Frédéric Bastet]], Nederlandsk archeolooch en skriuwer († [[2008]])
* [[21 septimber|21]] - [[Willy Brill]], Nederlânsk stimaktrise, harkspulregisseur en oersetter († [[2017]])
* [[30 septimber|30]] - [[Jan Charisius]], Frysk hurdfytser, hurdrider en sportbestjoerder († [[2008]])
* [[30 septimber|30]] - [[Jan Lammers (sprinter)|Jan Lammers]], Frysk atleet († [[2011]])
;oktober
* [[12 oktober|12]] - [[Joop Smits]], Nederlânsk telefyzjeomropper († [[2003]])
* [[14 oktober|14]] - [[Hartman Hoekstra]], Frysk politikus († [[2007]])
* [[28 oktober|28]] - [[Fred Ramdat Misier]], Surinaamsk politikus († [[2004]])
;novimber
* [[23 novimber|23]] - [[R.L. Burnside]], Amerikaansk muzikant († [[2005]])
* [[24 novimber|24]] - [[Fred Benavente]], Nederlânsk programmamakker, akteur, sjonger en tekstskriuwer († [[2005]])
;desimber
* [[14 desimber|14]] - [[María Elena Marqués]], Meksikaansk aktrise († [[2008]])
* [[17 desimber|17]] - [[Stephen Lewis (akteur)|Stephen Lewis]], Ingelsk akteur († [[2015]])
* [[19 desimber|19]] - [[Klaske Folmer]], Frysk foardrachtskeunstneresse († [[2011]])
* [[23 desimber|23]] - [[Diny de Neef]], Nederlânsk aktrise († [[1978]])
;''datum ûnbekend''
*[[Martinus Bakker]], Stellingwerfsk skriuwer († [[1996]])
== Ferstoarn ==
* [[20 maart]] - [[Sierk Coolsma]], Frysk sindeling yn Nederlânsk-Ynje (* [[1840]])
* [[10 juny]] - [[Antoni Gaudí]], Katalaansk arsjitekt (* [[1852]])
* [[2 septimber]] - [[Jeanne Malivel]], Bretonsk keunstneresse (* [[1895]])
* [[15 septimber]] - [[Rudolf Eucken]], Eastfrysk filosoof (* [[1846]])
* [[31 oktober]] - [[Harry Houdini]], Hongaarsk-Amerikaansk stuntman en boeienskening (* [[1874]])
* [[3 novimber]] - [[Annie Oakley]], Amerikaansk skerpskutter en artyste (* [[1860]])
* [[5 desimber]] - [[Claude Monet]], Frânsk keunstskilder (* [[1840]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1926| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
4ir4dccyjzwwekkvdwokh3h9otiarp4
1923
0
1727
1086294
1085240
2022-08-05T08:27:05Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[10 jannewaris]] - [[Litouwen|Litouske]] [[troepen]] besette it [[Memellân]], in [[kust]]stripe oan 'e [[Eastsee]]. It Litouske [[regear]] ferklearret [[Litouske anneksaasje fan it Memellân|it gebiet dêrmei anneksearre]].
*[[11 jannewaris]] - [[Frankryk]] en [[Belgje]] geane oer ta de [[militêr]]e [[Besetting fan it Ruhrgebiet]], om't [[Dútslân]] net mear foldwaan kin oan 'e yn it [[Ferdrach fan Versailles]] fêstleine [[ferhelbetelling]]s.
*[[22 jannewaris]] - De [[mynwurker]]s yn it [[Ruhrgebiet]] geane foar ûnbeskate tiid yn [[staking]] út protest tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]] en [[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]].
*[[28 jannewaris]] - It [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] slút it [[Ruhrgebiet]] hermetysk ôf fan 'e rest fan [[Dútslân]] en fiert [[mynwurker]]s oan út Frankryk om 'e [[staking]] fan 'e pleatslike mynwurkers te brekken.
*[[28 jannewaris|28]]-[[29 jannewaris]] - Yn [[München]] wurdt it [[Rykspartijdei|1e Kongres]] fan 'e [[nasjonaal-sosjalisme|nasjonaal-sosjalistyske]] [[NSDAP]] holden.
*[[5 febrewaris]] - Yn [[Itaalje]] lit de [[faksistysk]]e [[premier]] [[Benito Mussolini]] tûzenen [[sosjalist]]en en [[kommunist]]en oppakke.
*[[16 febrewaris]] - De [[Alliëarden]] akseptearje de [[Litouske anneksaasje fan it Memellân]].
*[[31 maart]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Essen (Dútslân)|Essen]] iepenje [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] it fjoer op [[demonstraasje (protest)|demonstrearjende]] [[arbeider]]s op it [[fabryk]]sterrein fan [[Krupp]]. By dit [[Bloedbad fan Essen]] komme 13 arbeiders om en reitsje mear as 30 [[ferwûne]], fan wa guon earnstich.
*[[27 april]] - It [[faksistysk]]e rezjym fan [[Benito Mussolini]] yn [[Itaalje]] beslist dat [[plak (geografy)|plak]]ken yn [[Súd-Tiroal]] gjin [[Dútsk]]talige [[plaknamme]]n mear hawwe meie. Alle nammen wurde [[Italjaansk|italjanisearre]].
* [[27 april]] - Yn [[Noard-Fryslân]] wurdt de [[Friisk Foriining]] oprjochte, ûnder namme ''Friesisch-Schleswigsche Verein''.
*[[24 maaie]] - Yn 'e [[Ierske Frijsteat]] komt in ein oan 'e bloedige [[Ierske Boargeroarloch]] troch de oerjefte fan 'e republikeinske [[rebel]]len fan [[Éamon de Valera]].
*[[5 juny]] - De [[presidint]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[sintrale bank]], [[Rudolf Havenstein]], makket bekend dat syn [[Reichsbank]] de fal fan 'e [[Reichsmark]] net mear keare kin.
*[[9 juny]] - By [[steatsgreep yn Bulgarije (1923)|in steatsgreep]] yn [[Bulgarije]] wurdt [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] ôfset.
*[[15 juny]] - Yn 'e neite fan syn wenplak [[Slavovitsa]] wurdt de ôfsette [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] troch [[militêr]]en [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 july]] - [[Grikelân]] en [[Turkije]] slute yn it [[Switserlân|Switserske]] [[Lausanne]] it [[Ferdrach fan Lausanne]], wêrmei't in ein komt oan sawol de [[Gryksk-Turkske Oarloch]] as oan 'e [[Turkske Unôfhinklikheidsoarloch]]. Dit [[ferdrach]], dêr't de grinzen fan 'e nije Turkske Republyk yn fêstlein binne, betsjut lykwols ek de ein foar de ûnôfhinklike steaten fan 'e [[Koerden]] en de [[Armenen]], ta de oprjochting wêrfan't besletten wie yn it eardere [[Ferdrach fan Sèvres]].
*[[2 augustus]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Warren Harding]] beswykt oan in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[fise-presidint]] [[Calvin Coolidge]].
*[[31 augustus]] - It [[Folkebûn]] ferlient oan [[Belgje]] it [[mandaatgebiet|mandaat]] oer de eardere [[Dútslân|Dútske]] [[koloanje]] [[Rûanda-Oerûndy]].
*[[31 augustus]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] stjoert [[troepen]] om it [[Grikelân|Grykske]] [[eilân]] [[Korfû]] [[Italjaanske besetting fan Korfû|te besetten]], nei't oan 'e [[grins (line)|grins]] fan Grikelân mei [[Albaanje]] inkele Italjaanske [[ofsier]]en [[fermoarde]] binne.
*[[13 septimber]] - By [[steatsgreep yn Spanje (1923)|in steatsgreep]] yn [[Spanje]], dy't útfierd wurdt mei goedkarring fan [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns XIII]], komt in [[militêr]]e [[diktatuer]] ûnder lieding fan [[Miguel Primo de Rivera]] oan 'e macht.
* [[15 septimber]] - It [[Frysk Boun om Utens]] wurdt oprjochte.
*[[26 septimber]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[regear]] fan [[kânselier]] [[Gustav Stresemann]] jout it ferduldich ferset tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]]-[[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]] op om't it finansjeel net mear op te bringen is.
*[[27 septimber]] - Nei ynternasjonale bemiddeling jout de [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] de [[Italjaanske besetting fan Korfû|besetting fan Korfû]] op.
*[[29 oktober]] - De [[Republyk Turkije]] wurdt formeel útroppen. De eardere [[generaal]] [[Mustafa Kemal Atatürk]] wurdt ta [[presidint]] keazen.
*[[9 novimber]] - Yn [[München]] docht in espeltsje leden fan 'e marzjinale [[Nasjonaal-Sosjalistyske Dútske Arbeiderspartij]] ûnder lieding fan âld-[[generaal]] [[Erich Ludendorff]] en de [[Eastenryk|Eastenriker]] [[Adolf Hitler]] in mislearre [[steatsgreep]], de saneamde [[Bierkelderpûtsj]], tsjin 'e [[regear]]ings fan 'e [[Beieren|Frijsteat Beieren]] en de [[Weimarrepublyk]]. De NSDAP wurdt neitiid ferbean.
== Berne ==
;jannewaris
* [[16 jannewaris|16]] - [[Willem Aantjes]], Nederlânsk politikus († [[2015]])
* [[19 jannewaris|19]] - [[Jean Stapleton]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Alma Hogan Snell]], Amerikaansk skiedkundige en krûdekundige († [[2008]])
* [[24 jannewaris|24]] - [[Simeon ten Holt]], Nederlânsk komponist († [[2012]])
;febrewaris
* [[7 febrewaris|7]] - [[Willem Augustin]], Nederlânsk maratonrider († [[2004]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Jelena Bonner]], Sovjet dissidinte († [[2011]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Feite Faber]], Frysk boargemaster († [[2010]])
;april
* [[4 april|4]] - [[Manon Alving]], Frysk aktrise († [[2010]])
* [[6 april|6]] - [[Marten van der Leest]], Frysk keatser († [[2008]])
* [[19 april|19]] - [[Meindert van der Weerd]], Frysk keatser († [[2010]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Josep Seguer]], Spaansk fuotballer († [[2014]])
* [[17 maaie|17]] - [[Henry Kissinger]], Amerikaansk politikus
* [[31 maaie|31]] - prins [[Reinier III fan Monako]] († [[2005]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Gerrit Elzinga]], Frysk archeolooch en konservator († [[2017]])
* [[14 juny|14]] - [[Judith Kerr]], Ingelsk berneboekeskriuwster en yllustratrise († [[2019]])
* [[18 juny|18]] - [[Herman Krebbers]], Nederlânsk fioelist en muzykpedagooch († [[2018]])
* [[26 juny|26]] - [[Frans Tutuhatunewa]], Súd-Moluksk presidint yn ballingskip († [[2016]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Wisława Szymborska]], Poalsk dichteresse († [[2012]])
* [[13 july|13]] - [[Jouke Klazes Bakker]], Frysk konsintraasjekampoerlibbene († [[2011]])
* [[20 july|20]] - [[Jampie Kuneman]], Nederlânsk fuotballer en fersetsman († [[2018]])
* [[23 july|23]] - [[Thea Beckman]], Nederlânsk berneboekeskriuwster († [[2004]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Shimon Peres]], premier en presidint fan [[Israel]] († [[2016]])
* [[3 augustus|3]] - [[Paus Shenouda III fan Alexandrië|Shenouda III]], paus fan de [[Koptysk-Otterdokse Tsjerke]] († [[2012]])
* [[9 augustus|9]] - [[Gerrit Kouwenaar]], Nederlânsk dichter († [[2014]])
* [[18 augustus|18]] - [[André Roosenburg]], Nederlânsk fuotballer († [[2002]])
* [[20 augustus|20]] - [[Jim Reeves]], Amerikaansk sjonger († [[1964]])
* [[29 augustus|29]] - lord [[Richard Attenborough]], Ingelsk akteur, filmregisseur en filmprodusint († [[2014]])
;septimber
* [[16 septimber|16]] - [[Appie Baantjer]], Nederlânsk skriuwer († [[2010]])
* [[18 septimber|18]] - [[Jurjen Mellema]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[22 septimber|22]] - [[Hans Bakker]], Nederlânsk publisist en redakteur († [[2016]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Faas Wilkes]], Nederlânsk fuotballer († [[2006]])
* [[29 oktober|29]] - [[Gerda van der Kade-Koudijs]], Nederlânsk atlete († [[2015]])
* [[30 oktober|30]] - [[Jan Bruin (publisist)|Jan Bruin]], Nederlânsk fersetsstrider († [[2004]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Lenze Meinsma]], Frysk dokter en bestjoerder († [[2008]])
* [[14 novimber|14]] - jhr. [[Cornelis van Eysinga]], Frysk ealman en bestjoerder († [[2018]])
* [[17 novimber|17]] - [[Dirk Reitsma]], Nederlânsk politikus († [[1999]])
* [[28 novimber|28]] - [[Teake Hoekema]], Frysk heechlearaar († [[2003]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Halbe Brandsma]], Frysk ridder yn de Militêre Willems-Oarder († [[2000]])
* [[6 desimber|6]] - [[Giovanni Narcis Hakkenberg]], Nederlânsk marinier en ridder yn de [[Militêre Willems-Oarder]] († [[2013]])
* [[14 desimber|14]] - [[Gerard Reve]], Nederlânsk skriuwer († [[2006]])
* [[16 desimber|16]] - [[Tip Marugg]], Antilliaansk skriuwer en dichter († [[2006]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jan W. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider en [[alvestêdetocht]]winner
== Ferstoarn ==
* [[10 febrewaris]] - [[Wilhelm Conrad Röntgen]], Dútsk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1845]])
* [[26 maart]] - [[Sarah Bernhardt]], Frânsk-Nederlânsk aktrise (* [[1844]])
* [[28 april]] - [[Geart van der Zwaag (sosjalist)|Geart van der Zwaag]], Frysk keapman, aktivist en politikus (* [[1858]])
* [[18 maaie]] - [[Lourens Zandstra]], Frysk fakbûnslieder en politikus (* [[1848]])
* [[16 july]] - [[Louis Couperus]], Nederlânsk skriuwer (* [[1863]])
* [[25 augustus]] - [[Ietje Kooistra]], Frysk pedagoge en feministe (* [[1861]])
* [[20 novimber]] - [[Binnert Philip baron van Harinxma thoe Slooten]], Frysk politikus (* [[1839]])
;''datum ûnbekend''
*[[Krolhier (ferkenner)|Krolhier]] (''Curly'' of ''Curley''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1856]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1923| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
doru442nhzsek2mb7wrd5xqyvdbvhtg
1086308
1086294
2022-08-05T08:37:30Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[10 jannewaris]] - [[Litouwen|Litouske]] [[troepen]] besette it [[Memellân]], in [[kust]]stripe oan 'e [[Eastsee]]. It Litouske [[regear]] ferklearret [[Litouske anneksaasje fan it Memellân|it gebiet dêrmei anneksearre]].
*[[11 jannewaris]] - [[Frankryk]] en [[Belgje]] geane oer ta de [[militêr]]e [[Besetting fan it Ruhrgebiet]], om't [[Dútslân]] net mear foldwaan kin oan 'e yn it [[Ferdrach fan Versailles]] fêstleine [[ferhelbetelling]]s.
*[[22 jannewaris]] - De [[mynwurker]]s yn it [[Ruhrgebiet]] geane foar ûnbeskate tiid yn [[staking]] út protest tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]] en [[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]].
*[[28 jannewaris]] - It [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] slút it [[Ruhrgebiet]] hermetysk ôf fan 'e rest fan [[Dútslân]] en fiert [[mynwurker]]s oan út Frankryk om 'e [[staking]] fan 'e pleatslike mynwurkers te brekken.
*[[28 jannewaris|28]]-[[29 jannewaris]] - Yn [[München]] wurdt it [[Rykspartijdei|1e Kongres]] fan 'e [[nasjonaal-sosjalisme|nasjonaal-sosjalistyske]] [[NSDAP]] holden.
*[[5 febrewaris]] - Yn [[Itaalje]] lit de [[faksistysk]]e [[premier]] [[Benito Mussolini]] tûzenen [[sosjalist]]en en [[kommunist]]en oppakke.
*[[16 febrewaris]] - De [[Alliëarden]] akseptearje de [[Litouske anneksaasje fan it Memellân]].
*[[31 maart]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Essen (Dútslân)|Essen]] iepenje [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] it fjoer op [[demonstraasje (protest)|demonstrearjende]] [[arbeider]]s op it [[fabryk]]sterrein fan [[Krupp]]. By dit [[Bloedbad fan Essen]] komme 13 arbeiders om en reitsje mear as 30 [[ferwûne]], fan wa guon earnstich.
*[[27 april]] - It [[faksistysk]]e rezjym fan [[Benito Mussolini]] yn [[Itaalje]] beslist dat [[plak (geografy)|plak]]ken yn [[Súd-Tiroal]] gjin [[Dútsk]]talige [[plaknamme]]n mear hawwe meie. Alle nammen wurde [[Italjaansk|italjanisearre]].
* [[27 april]] - Yn [[Noard-Fryslân]] wurdt de [[Friisk Foriining]] oprjochte, ûnder namme ''Friesisch-Schleswigsche Verein''.
*[[24 maaie]] - Yn 'e [[Ierske Frijsteat]] komt in ein oan 'e bloedige [[Ierske Boargeroarloch]] troch de oerjefte fan 'e republikeinske [[rebel]]len fan [[Éamon de Valera]].
*[[5 juny]] - De [[presidint]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[sintrale bank]], [[Rudolf Havenstein]], makket bekend dat syn [[Reichsbank]] de fal fan 'e [[Reichsmark]] net mear keare kin.
*[[9 juny]] - By [[steatsgreep yn Bulgarije (1923)|in steatsgreep]] yn [[Bulgarije]] wurdt [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] ôfset.
*[[15 juny]] - Yn 'e neite fan syn wenplak [[Slavovitsa]] wurdt de ôfsette [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] troch [[militêr]]en [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 july]] - [[Grikelân]] en [[Turkije]] slute yn it [[Switserlân|Switserske]] [[Lausanne]] it [[Ferdrach fan Lausanne]], wêrmei't in ein komt oan sawol de [[Gryksk-Turkske Oarloch]] as oan 'e [[Turkske Unôfhinklikheidsoarloch]]. Dit [[ferdrach]], dêr't de grinzen fan 'e nije Turkske Republyk yn fêstlein binne, betsjut lykwols ek de ein foar de ûnôfhinklike steaten fan 'e [[Koerden]] en de [[Armenen]], ta de oprjochting wêrfan't besletten wie yn it eardere [[Ferdrach fan Sèvres]].
*[[2 augustus]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Warren Harding]] beswykt oan in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[fise-presidint]] [[Calvin Coolidge]].
*[[31 augustus]] - It [[Folkebûn]] ferlient oan [[Belgje]] it [[mandaatgebiet|mandaat]] oer de eardere [[Dútslân|Dútske]] [[koloanje]] [[Rûanda-Oerûndy]].
*[[31 augustus]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] stjoert [[troepen]] om it [[Grikelân|Grykske]] [[eilân]] [[Korfû]] [[Italjaanske besetting fan Korfû|te besetten]], nei't oan 'e [[grins (line)|grins]] fan Grikelân mei [[Albaanje]] inkele Italjaanske [[ofsier]]en [[fermoarde]] binne.
*[[13 septimber]] - By [[steatsgreep yn Spanje (1923)|in steatsgreep]] yn [[Spanje]], dy't útfierd wurdt mei goedkarring fan [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns XIII]], komt in [[militêr]]e [[diktatuer]] ûnder lieding fan [[Miguel Primo de Rivera]] oan 'e macht.
* [[15 septimber]] - It [[Frysk Boun om Utens]] wurdt oprjochte.
*[[26 septimber]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[regear]] fan [[kânselier]] [[Gustav Stresemann]] jout it ferduldich ferset tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]]-[[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]] op om't it finansjeel net mear op te bringen is.
*[[27 septimber]] - Nei ynternasjonale bemiddeling jout de [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] de [[Italjaanske besetting fan Korfû|besetting fan Korfû]] op.
*[[29 oktober]] - De [[Republyk Turkije]] wurdt formeel útroppen. De eardere [[generaal]] [[Mustafa Kemal Atatürk]] wurdt ta [[presidint]] keazen.
*[[9 novimber]] - Yn [[München]] docht in espeltsje leden fan 'e marzjinale [[Nasjonaal-Sosjalistyske Dútske Arbeiderspartij]] ûnder lieding fan âld-[[generaal]] [[Erich Ludendorff]] en de [[Eastenryk|Eastenriker]] [[Adolf Hitler]] in mislearre [[steatsgreep]], de saneamde [[Bierkelderpûtsj]], tsjin 'e [[regear]]ings fan 'e [[Beieren|Frijsteat Beieren]] en de [[Weimarrepublyk]]. De NSDAP wurdt neitiid ferbean.
== Berne ==
;jannewaris
* [[16 jannewaris|16]] - [[Willem Aantjes]], Nederlânsk politikus († [[2015]])
* [[19 jannewaris|19]] - [[Jean Stapleton]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Alma Hogan Snell]], Amerikaansk skiedkundige en krûdekundige († [[2008]])
* [[24 jannewaris|24]] - [[Simeon ten Holt]], Nederlânsk komponist († [[2012]])
;febrewaris
* [[7 febrewaris|7]] - [[Willem Augustin]], Nederlânsk maratonrider († [[2004]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Jelena Bonner]], Sovjet dissidinte († [[2011]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Feite Faber]], Frysk boargemaster († [[2010]])
;april
* [[4 april|4]] - [[Manon Alving]], Frysk aktrise († [[2010]])
* [[6 april|6]] - [[Marten van der Leest]], Frysk keatser († [[2008]])
* [[19 april|19]] - [[Meindert van der Weerd]], Frysk keatser († [[2010]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Josep Seguer]], Spaansk fuotballer († [[2014]])
* [[17 maaie|17]] - [[Henry Kissinger]], Amerikaansk politikus
* [[31 maaie|31]] - prins [[Reinier III fan Monako]] († [[2005]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Gerrit Elzinga]], Frysk archeolooch en konservator († [[2017]])
* [[14 juny|14]] - [[Judith Kerr]], Ingelsk berneboekeskriuwster en yllustratrise († [[2019]])
* [[18 juny|18]] - [[Herman Krebbers]], Nederlânsk fioelist en muzykpedagooch († [[2018]])
* [[26 juny|26]] - [[Frans Tutuhatunewa]], Súd-Moluksk presidint yn ballingskip († [[2016]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Wisława Szymborska]], Poalsk dichteresse († [[2012]])
* [[13 july|13]] - [[Jouke Klazes Bakker]], Frysk konsintraasjekampoerlibbene († [[2011]])
* [[20 july|20]] - [[Jampie Kuneman]], Nederlânsk fuotballer en fersetsman († [[2018]])
* [[23 july|23]] - [[Thea Beckman]], Nederlânsk berneboekeskriuwster († [[2004]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Shimon Peres]], premier en presidint fan [[Israel]] († [[2016]])
* [[3 augustus|3]] - [[Paus Shenouda III fan Alexandrië|Shenouda III]], paus fan de [[Koptysk-Otterdokse Tsjerke]] († [[2012]])
* [[9 augustus|9]] - [[Gerrit Kouwenaar]], Nederlânsk dichter († [[2014]])
* [[18 augustus|18]] - [[André Roosenburg]], Nederlânsk fuotballer († [[2002]])
* [[20 augustus|20]] - [[Jim Reeves]], Amerikaansk sjonger († [[1964]])
* [[29 augustus|29]] - lord [[Richard Attenborough]], Ingelsk akteur, filmregisseur en filmprodusint († [[2014]])
;septimber
* [[1 septimber|1]] - [[Jaap van der Meij]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
* [[16 septimber|16]] - [[Appie Baantjer]], Nederlânsk skriuwer († [[2010]])
* [[18 septimber|18]] - [[Jurjen Mellema]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[22 septimber|22]] - [[Hans Bakker]], Nederlânsk publisist en redakteur († [[2016]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Faas Wilkes]], Nederlânsk fuotballer († [[2006]])
* [[29 oktober|29]] - [[Gerda van der Kade-Koudijs]], Nederlânsk atlete († [[2015]])
* [[30 oktober|30]] - [[Jan Bruin (publisist)|Jan Bruin]], Nederlânsk fersetsstrider († [[2004]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Lenze Meinsma]], Frysk dokter en bestjoerder († [[2008]])
* [[14 novimber|14]] - jhr. [[Cornelis van Eysinga]], Frysk ealman en bestjoerder († [[2018]])
* [[17 novimber|17]] - [[Dirk Reitsma]], Nederlânsk politikus († [[1999]])
* [[28 novimber|28]] - [[Teake Hoekema]], Frysk heechlearaar († [[2003]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Halbe Brandsma]], Frysk ridder yn de Militêre Willems-Oarder († [[2000]])
* [[6 desimber|6]] - [[Giovanni Narcis Hakkenberg]], Nederlânsk marinier en ridder yn de [[Militêre Willems-Oarder]] († [[2013]])
* [[14 desimber|14]] - [[Gerard Reve]], Nederlânsk skriuwer († [[2006]])
* [[16 desimber|16]] - [[Tip Marugg]], Antilliaansk skriuwer en dichter († [[2006]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jan W. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider en [[alvestêdetocht]]winner
== Ferstoarn ==
* [[10 febrewaris]] - [[Wilhelm Conrad Röntgen]], Dútsk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1845]])
* [[26 maart]] - [[Sarah Bernhardt]], Frânsk-Nederlânsk aktrise (* [[1844]])
* [[28 april]] - [[Geart van der Zwaag (sosjalist)|Geart van der Zwaag]], Frysk keapman, aktivist en politikus (* [[1858]])
* [[18 maaie]] - [[Lourens Zandstra]], Frysk fakbûnslieder en politikus (* [[1848]])
* [[16 july]] - [[Louis Couperus]], Nederlânsk skriuwer (* [[1863]])
* [[25 augustus]] - [[Ietje Kooistra]], Frysk pedagoge en feministe (* [[1861]])
* [[20 novimber]] - [[Binnert Philip baron van Harinxma thoe Slooten]], Frysk politikus (* [[1839]])
;''datum ûnbekend''
*[[Krolhier (ferkenner)|Krolhier]] (''Curly'' of ''Curley''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1856]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1923| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
tmbe6wz62kidmf2v3ypmsgu2nscg7mi
1922
0
1728
1086297
1085287
2022-08-05T08:28:48Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[7 jannewaris]] - It [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] [[ratifikaasje|ratifisearret]] it [[Britsk-Iersk Ferdrach]]. De Ierske tsjinstanners fan it opjaan fan [[Noard-Ierlân]] rinne ûnder lieding fan [[Éamon de Valera]] [[lulkens|lulk]] fuort.
*[[5 febrewaris]] - Op 'e [[Marinekonferinsje fan Washington]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]], slute de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]], [[Japan]], [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Portegal]] en [[Sina]] oerienkomsten oer û.m. de relative grutte fan harren [[marine]]s.
*[[28 febrewaris]] - [[Egypte]] wurdt yn namme ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] (hoewol't it yn 'e praktyk oant nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] ûnder Britske [[politike]] en [[militêr]]e ynfloed bliuwe sil).
*[[22 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] wurdt de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniaal bestjoer]] foar it [[oprokkening|opstokeljen]] fan 'e [[befolking]] feroardiele ta seis jier [[finzenisstraf]].
*[[14 april]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], [[besetting fan de Four Corners|besette]] de tsjinstanners fan 'e [[frede]] mei it [[Feriene Keninkryk]] it [[Paleis fan Justysje]], de [[Four Corners (Dublin)|Four Corners]].
*[[16 april]] - [[Dútslân]] en [[kommunistysk]] [[Ruslân]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], wêrby't Dútslân it kommunistyske rezjym erkend en beide lannen ôfsjogge fan [[ferhelbetelling]]s oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[1 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Kolombia]] berikke oerienstimming oer in Amerikaanske skeafergoeding oan Kolombia foar it feit dat de Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]] yn [[1903]] mei Amerikaanske stipe ûnôfhinklik wurden is. Kolombia kriget no fan 'e Feriene Steaten [[$]]25 miljoen, útsmaard oer fiif jierlikse terminen.
*[[26 maaie]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-lieder [[Vladimir Lenin]] wurdt troffen troch in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Syn taken wurde waarnommen troch [[Josef Stalin]], de [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Kommunistyske Partij fan Ruslân]].
*[[24 juny]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Walther Rathenau]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]]. Hy wie it slachtoffer in [[politike]] [[hetze]] troch tsjinstanners fan it troch him sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]].
*[[28 juny]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], begjinne [[regear]]ingstroepen mei de [[besetting fan de Four Corners|besjitting fan it Paleis fan Justysje]] (de Four Corners), dat al sûnt mids [[april]] troch rebellen beset wurdt. Dit is it begjin fan 'e [[Ierske Boargeroarloch]] tusken de foarstanners fan in [[frede]]sferdrach mei it [[Feriene Keninkryk]] (wêrby't [[Noard-Ierlân]] opjûn wurdt), en dejingen dy't neat witte wolle fan it opjaan fan Noard-Ierlân en ynstee oan it bittere ein ta trochfjochtsje wolle.
*[[30 juny]] - De [[Ierlân|Ierske]] [[rebel]]len dy't yn [[Dublin]] it [[besetting fan de Four Corners|Paleis fan Justysje beset]] hâlde, jouwe har oer.
*[[5 july]] - Yn it [[Brazylje|Braziliaanske]] [[Rio de Janeiro]] brekt in [[leger (lânmacht)|leger]]rebûlje út, de saneamde [[Opstân fan de Luitenanten]].
*[[31 july]] - Yn [[Itaalje]] brekt in [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] út om it [[regear]] te twingen en kom fanwegen tsjin 'e [[terreur]] dy't [[faksistysk]]e groepearrings útoefenje tsjin [[fakbûn]]sleden.
*[[8 augustus]] - Yn [[Itaalje]] slagget it de [[faksist]]en om 'e [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] te brekken mei terreur tsjin 'e [[staking|stakers]].
*[[22 augustus]] - [[Michael Collins (Iersk foaroanman)|Michael Collins]], it haad fan it [[regear]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], komt yn 'e [[Ierske Boargeroarloch]] om by gefjochten mei [[rebel]]len.
*[[9 septimber]] - Nei de [[Turkije|Turkske]] ferovering fan [[Smyrna]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[leger (lânmacht)|leger]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Gryksk-Turkske Oarloch]], wurdt in [[bloedbad]] oanrjochte ûnder ynwenners fan [[Griken|Gryksk]] en [[Armenen|Armeensk]] [[komôf]], en teffens wurdt de stêd suver plat[[brân]]t by de [[Grutte Brân fan Smyrna]].
* [[13 septimber]] - Yn [[Al Azizja]], yn [[Lybje]], wurdt 58 graden yn it skaad metten, de heechste bûten[[temperatuer]] ea fêststeld.
*[[16 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] ferdriuwt it [[Turkije|Turkske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de lêste [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] út [[Lyts-Aazje]].
* [[17 septimber]] - Yn [[Berlyn]] wurdt foar it earst ea in [[film]] mei lûd fertoand.
*[[18 septimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[27 septimber]] - Fanwegen de nederlaach yn 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] moat [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] foar de twadde kear [[abdikaasje|ôfstân dwaan fan 'e troan]] en yn [[ballingskip]] gean.
*[[11 oktober]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in [[Grikelân|Grykske]] nederlaach.
*[[28 oktober]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[Benito Mussolini]] oarderet syn oanhingers om 'e [[Mars op Rome]] te begjinnen, mei as doel om it [[regear]] fan it lân oer te nimmen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel III]] wegeret lykwols de [[needtastân]] út te roppen út eangst foar sawol in [[bloedbad]] as syn eigen ôfsetting as [[monarch]].
*[[30 oktober]] - [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje]] jout belies en beneamt de [[faksistysk]]e lieder [[Benito Mussolini]] ta [[premier]] fan [[Itaalje]].
*[[1 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], wurdt troch it [[regear]] fan 'e [[Republyk Turkije]] ôfset
*[[17 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], ferlit [[Konstantinopel]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Britsk-Malta]].
*[[26 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[argeolooch]] [[Howard Carter]] [[Untdekking fan it grêf fan Tûtanchamon|ûntdekt]] yn [[Egypte]] it [[grêf]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] yn 'e [[Delling fan de Keningen]].
*[[6 desimber]] - Mei it oannimmen fan 'e [[grûnwet]] troch it [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Ierske Frijsteat]] (de foarrinner fan it moderne [[Ierlân]]) in feit.
*[[16 desimber]] - [[Gabriel Narutowicz]], de noch mar krekt keazen [[presidint]] fan [[Poalen]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[17 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ferlitte it grûngebiet fan de [[Ierske Frijsteat]].
*[[30 desimber]] - De [[Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken]] (USSR, koartwei de Sovjet-Uny) wurdt oprjochte.
== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Bernard Smilde]], Frysk teolooch, frisiast en tekstdichter († [[2014]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer († [[2000]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Yitzhak Rabin]], premier fan [[Israel]] († [[1995]])
* [[2 maart|2]] - [[Carl Reiner]], Amerikaansk akteur en presintator († [[2020]])
* [[18 maart|18]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[28 maart|28]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] († [[2010]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Doris Day]], Amerikaansk sjongster, aktrise en diere-aktiviste († [[2019]])
* [[11 april|11]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant († [[2004]])
* [[21 april|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes († [[2005]])
* [[29 april|29]] - [[Ad van Seijen]], Frysk skriuwer († [[2003]])
;maaie
* [[26 maaie|26]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser († [[2000]])
* [[27 maaie|27]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Hendrik Miedema]], Nederlânsk heechlearaar nammekunde († [[2008]])
* [[10 juny|10]] - [[Judy Garland]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[1969]])
* [[24 juny|24]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer († [[1998]])
* [[26 juny|26]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder († [[2010]])
* [[14 july|14]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[19 july|19]] - [[George McGovern]], Amerikaansk politikus († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise († [[2009]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[20 augustus|20]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer († [[2010]])
* [[23 augustus|23]] - [[Klaas Hospes]], Frysk kabaretier († [[1999]])
* [[27 augustus|27]] - [[Roelof Kruisinga]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[30 augustus|30]] - [[Laurens Otmar ten Cate]], Frysk sjoernalist, publisist en haadredakteur († [[1984]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater ''(âlderein-dokter)'' († [[2012]])
* [[7 septimber|7]] - [[David Croft]], Ingelsk senarioskriuwer en tillefyzjeprodusint en -regisseur († [[2011]])
* [[15 septimber|15]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser († [[2013]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter († [[2007]])
* [[18 oktober|18]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder († [[2000]])
* [[31 oktober|31]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[31 oktober|31]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
;novimber
* [[4 novimber|4]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder († [[2013]])
* [[11 novimber||11]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[14 novimber|14]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus († [[2013]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[19 desimber|19]] - [[Hanny Michaelis]], Nederlânsk dichteres († [[2007]])
* [[22 desimber|22]] - [[Eli Asser]], Nederlânsk senarioskriuwer en lietsjeskriuwer († [[2019]])
* [[24 desimber|24]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wesley C. Dykstra]], Amerikaansk predikant en filosoof († [[2008]])
== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ernest Shackleton]], Iersk ûntdekkingsreizger (* [[1874]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
;july
* [[17 july|17]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotsk-Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[29 augustus|29]] - [[Antonie Ewoud Jan Holwerda]] Nederlânsk heechlearaar (* [[1845]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[9 oktober|9]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1852]])
;''datum ûnbekend''
*[[Maitydsgers]] (''Spring Grass''), minneresse fan [[George Armstrong Custer]] (* [[1851]])
==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Waste Land]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Jiskelân'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1922| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
qcorgcb9zui5syjfwuuesdvxk49oxx8
1921
0
1729
1086299
1085274
2022-08-05T08:30:41Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[25 febrewaris]] - [[Georgje]] wurdt ferovere troch it [[Reade Leger]] en wurdt diel fan 'e [[Sovjet-Uny]]. Ein fan 'e [[Demokratyske Republyk Georgje]].
*[[8 maart]] - [[Frankryk]] stjoert [[troepen]] om 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Düsseldorf]] te besetten en dêrmei Dútslân te twingen om 'e ferplichtings fan it [[Ferdrach fan Versailles]] nei te kommen.
*[[7 maart|7]]-[[17 maart]] - De [[Opstân fan Kronsjtadt]], ûnder [[matroas (rang)|matroazen]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[marine]], wurdt mei grou [[geweld]] troch it [[kommunistysk]]e bewâld delslein.
*[[17 maart]] - Yn [[Ruslân]] kundiget de [[kommunistysk]]e [[regearing]]slieder [[Vladimir Lenin]] de ynfiering fan 'e [[Nije Ekonomyske Polityk]] oan, wêrby't de drastyske kommunistyske maatregels dy't de ôfrûne jierren nommen binne op it mêd fan 'e [[ekonomy]] foar in part weromdraaid wurde.
*[[18 maart]] - Ein fan 'e [[Fyfde Poalsk-Russyske Oarloch]]. [[Poalen]] en [[Ruslân]] slute de [[Ferdrach fan Riga (1921)|Frede fan Riga]].
*[[20 maart]] - By it [[Oppersilezysk Selsbeskikkingsreferindum (1921)|Oppersilezysk Selsbeskikkingsreferindum]] kiest 60% fan de [[befolking]] derfoar om diel fan [[Dútslân]] te bliuwen (en tsjin oansluting by [[Poalen]]).
*[[7 april]] - [[Sun Yat-sen]] wurdt oansteld as [[presidint]] fan 'e [[Republyk Sina]].
*[[23 april]] - [[Roemeenje]] en [[Tsjechoslowakije]] slute in [[militêr]] bûnsgenoatskip.
*[[3 maaie]] - Yn [[Opper-Sileezje]] brekt ûnder de [[Poalen (folk)|Poalske]] [[minderheid]] in [[Tredde Poalske Opstân yn Opper-Sileezje|anty-Dútske opstân]] út.
*[[21 maaie]] - Yn 'e [[Slach by Annaberg]], yn 'e neite fan [[Oppeln]] ([[Poalsk]]: Opole) wurde de [[Poalen (folk)|Poalske]] [[Tredde Poalske Opstân yn Opper-Sileezje|opstannelingen yn Opper-Sileezje]] ferslein troch [[Dútslân|Dútske]] [[frijkorps]]en.
*[[31 maaie]]-[[1 juny]] - By de [[rasse-opskuor fan Tulsa]] komme yn [[Tulsa (Oklahoma)]] 100 oant 300 minsken om it libben en wurde mear as 35 stedsblokken ferwoastge as in breinroere [[rasisme|rasistyske]] [[jeropide ras|blanke]] kliber de [[negroïde|swarte]] [[wyk|stedsbuert]] [[Greenwood (Tulsa)|Greenwood]] oanfalt.
*[[7 juny]] - It sluten fan in [[militêr]] bystânsferdrach tusken [[Roemeenje]] en [[Joegoslaavje]] makket in nij militêr bûnsgenoatskip tusken dy beide lannen en [[Tsjechoslowakije]] kompleet. It bûnsgenoatskip kriget de namme de [[Lytse Entânte]].
*[[11 juny]] - [[Brazylje]] fiert it [[frouljuskiesrjocht]] yn.
*[[1 july]] - By de [[Slach om Annual]] bringt de [[Berbers|Berberske]] lieder [[Abd el-Krim]] de [[Spanje]]rts in swiere nederlaach ta, wêrby't sa'n 8.000 Spaanske soldaten [[sneuvelje]]. By de dêropfolgjende ôftocht fan 'e Spaanske troepen út it [[Rifberchtme]] komme nochris 5.000 man om.
*[[22 july]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[premier]] [[David Lloyd George]] en de [[Ierlân|Ierske]] [[opstanneling]]elieder [[Éamon de Valera]] slute in [[wapenstilstân]]. Ein fan 'e [[Ierske Unôfhinklikheidsoarloch]].
*[[23 july]] - [[Faisal I fan Irak|Faisal I]] wurdt [[kroaning|kroane]] ta [[kening]] fan [[Irak]].
*[[23 july]] - Yn [[Sjanghai]] wurdt de [[Kommunistyske Partij fan Sina]] oprjochte.
* [[29 july]] - [[Adolf Hitler]] wurdt [[foarsitter]] fan de [[NSDAP]].
*[[2 augustus]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[kommunistysk]]e foaroanman [[Vladimir Lenin]] freget de wrâldmienskip om help fanwegen de jammerdearlike [[Russyske hongersneed (1921)|hongersneed yn it streamgebiet]] fan 'e [[Wolga]].
*[[14 augustus]] - [[Tûvaanske Folksrepublyk|Tannû-Tûva]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Sina]].
*[[15 augustus]] - Yn [[Novosibirsk]], yn [[Sibearje]], wurdt de 'Wite Baron' [[terjochtsteld]]: de Wite [[kriichshear]] [[Roman von Ungern-Sternberg]], dy't fan [[jannewaris]] oant en mei [[july]] in wier skrikbewâld fierd hat yn [[Mongoalje]].
* [[25 augustus]] - De [[Feriene Steaten]] slute [[frede]] mei [[Dútslân]].
*[[20 oktober]] - Ein fan 'e [[Frânsk-Turkske Oarloch]]. De [[Frankryk|Frânsen]] jouwe harren [[koloanje|koloniale]] oanspraken op [[Silysje]] en [[Opper-Mesopotaamje]] op.
*[[2 novimber]] - Mei de [[Ynname fan Haïl]] foltôget [[Abdûlazyz ibn Saûd]], de [[emir]] fan 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjd]] út it [[Hûs fan Saûd]], [[Rasjidysk-Saûdyske Oarloch|de ferovering]] fan it [[Emiraat Djebel Sjammar]], de sit fan it rivalisearjende [[Hûs fan Rasjiid]].
*[[9 novimber]] - Yn 'e [[Itaalje|Italjaanske]] [[haadstêd]] [[Rome]] rjochtet [[Benito Mussolini]] de [[Nasjonale Faksistyske Partij]] op.
*[[14 novimber]] - It [[Hûs Habsburch]] wurdt troch it [[Hongarije|Hongaarske]] [[parlemint]] definityf ferfallen ferklearre fan 'e Hongaarske troan.
*[[6 desimber]] - De [[regear]]ings fan it [[Feriene Keninkryk]] en [[Ierlân]] slute it [[Britsk-Iersk Ferdrach]], wêrmei't definityf in ein komt oan 'e [[Ierske Unôfhinklikheidsoarloch]]. Der sil in [[Ierske Frijsteat]] oprjochte wurde dy't [[dominion]]status krije sil binnen it [[Britske Ryk]].
*[[14 desimber]] - By in [[Selsbeskikkingsreferindum fan Sopron (1921)|selsbeskikkingsreferindum]] sprekt de [[befolking]] fan 'e stêd [[Ödenburg]] ([[Hongaarsk]]: Sopron), dy't súdeastlik fan [[Wenen]] leit, him út foar oansluting by [[Hongarije]].
* ''sûnder datum'' - De [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]] wurdt takend oan [[Albert Einstein]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - gruthartoch [[Jan fan Lúksemboarch]]
* [[7 jannewaris|7]] - [[Jules Schelvis]], Nederlânsk oerlibbene fan sân konsintraasjekampen († [[2016]])
;febrewaris
* [[11 febrewaris|11]] - [[Lloyd Bentsen]], Amerikaansk politikus († [[2006]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Jan Pen]], Frysk ekonoom († [[2010]])
* [[21 febrewaris|21]] - [[John Rawls]], Amerikaansk filosoof († [[2002]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[Geale de Vries]], Frysk ûnderwizer en radiopresintator († [[2011]])
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Nel van der Zee]], Flaamsk auteur († [[2016]])
* [[14 maart|14]] - [[Lis Hartel]], Deensk dressuerruter († [[2009]])
* [[23 maart|23]] - [[Bargil Pixner]], Italjaansk archeolooch († [[2002]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Tiny Mulder]], Frysk skriuwster, sjoernaliste en fersetsstrider († [[2010]])
* [[15 april|15]] - [[Jan Bens]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[16 april|16]] - [[Romke Kalma]], Frysk konsert-, opera en oratoariumsjonger († [[2007]])
* [[25 april|25]] - [[Karel Appel]], Nederlânsk skilder en byldhouwer († [[2006]])
* [[27 april|27]] - [[Feike Boschma]], Nederlânsk akteur en teätermakker († [[2014]])
;maaie
* [[3 maaie|3]] - [[Hans de Jong]], Frysk waarman († [[2010]])
* [[12 maaie|12]] - [[Ton van Duinhoven]], Nederlânsk sjoernalist, akteur en tekstskriuwer († [[2010]])
* [[19 maaie|19]] - [[Karel van het Reve]], Nederlânsk letterkundige en skriuwer († [[1999]])
* [[22 maaie|22]] - [[Sjoerd Andringa]], Frysk keunstner († [[2017]])
* [[27 maaie|27]] - [[Joop Bakker]], Frysk politikus († [[2003]])
* [[30 maaie|30]] - [[Jamie Uys]], Súdafrikaansk filmregisseur († [[1996]])
;juny
* [[10 juny|10]] - prins [[Philip Mountbatten]], hartoch fan Edinburgh, Britsk prins-gemaal († [[2021]])
* [[12 juny|12]] - [[Johan Witteveen]], Nederlânsk ekonoom en politikus († [[2019]])
* [[17 juny|17]] - [[Burnu Acquanetta]], Amerikaansk aktrise († [[2004]])
* [[21 juny|21]] - [[Jane Russell]], Amerikaansk aktrise en sekssymboal († [[2011]])
* [[22 juny|22]] - [[Alwine de Vos van Steenwijk]], Nederlânsk diplomate († [[2012]])
* [[26 juny|26]] - [[Jan Willem Bezemer]], Nederlânsk heechlearaar Russyske skiednis († [[2000]])
;july
* [[6 july|6]] - [[Nancy Reagan]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2016]])
* [[18 july|18]] - [[John Glenn]], Amerikaansk astronaut en politikus († [[2016]])
* [[19 july|19]] - [[Frans Haarsma]], Frysk preester, teolooch en heechlearaar († [[2009]])
;augustus
* [[8 augustus|8]] - [[Esther Williams]], Amerikaansk aktrise en swimster († [[2013]])
* [[19 augustus|19]] - [[Gene Roddenberry]], Amerikaansk tillefyzjeprodusint, betinker fan [[Star Trek]] († [[1991]])
;septimber
* [[17 septimber|17]] - [[Teade Kingma]], Frysk fersetsman († [[2011]])
* [[21 septimber|21]] - [[Piet Ekel]], Nederlânsk akteur († [[2012]])
* [[25 septimber|25]] - [[Albert Mulder]], Frysk samler en beskriuwer fan âld ark († [[2011]])
* [[27 septimber|27]] - [[Heinrich Boere]], Dútsk-Nederlânsk kriichs-misdiediger († [[2013]])
* [[30 septimber|30]] - [[Deborah Kerr]], Skotsk aktrise († [[2007]])
;oktober
* [[19 oktober|19]] - [[Ritske Numan]], Frysk sjonger († [[2004]])
* [[21 oktober|21]] - [[Ingrid van Houten-Groeneveld]], Nederlânsk astronome († [[2015]])
;desimber
* [[1 desimber|1]] - [[Ruurd Klazes Bakker]], Frysk politikus († [[2001]])
* [[17 desimber|17]] - [[Jan de Jong (oersetter)|Jan de Jong]], Frysk oersetter († [[2006]])
* [[29 desimber|29]] - [[Netty Rosenfeld]], Nederlânsk programmamakster en nijslêzer († [[2001]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jan de Jong (oersetter)|Jan de Jong]], Frysk oersetter
== Ferstoarn ==
* [[17 jannewaris]] - [[Sybrandus Johannes Fockema Andreae (rjochtshistoarikus)|Sybrandus Johannes Fockema Andreae]], Frysk rjochtsgelearde en heechlearaar (* [[1844]])
* [[8 febrewaris]] - [[Peter Kropotkin]], Russysk anargist (* [[1842]])
* [[17 febrewaris]] - [[Klaas Folkerts Post]], Frysk keatser (* [[1843]])
* [[2 augustus]] - [[Enrico Caruso]], Italjaansk sjonger (* [[1873]])
* [[7 augustus]] - [[Aleksander Blok]], Russysk dichter (* [[1880]])
* [[27 septimber]] - [[Engelbert Humperdinck (komponist)|Engelbert Humperdinck]], Dútsk komponist (* [[1854]])
;''datum ûnbekend''
*[[Edmond Guerrier]], Amerikaansk keapman en tolk (* [[1840]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1921| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
770nxya8c1zfnb5ga9m58bix3137eqj
1915
0
1733
1086321
1085257
2022-08-05T08:47:46Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[3 jannewaris]] - [[Geart Aeilco Wumkes]] jout de earste [[preek]] yn it [[Frysk]].
*[[15 jannewaris]] - [[Japan]] leit [[Sina]] in pakket fan 21 easken foar, dy't yn 'e praktyk delkomme op 'e politike ûnderwerping fan Sina oan Japanske oerhearsking.
*[[31 jannewaris]] - By [[Bolimov]], yn [[Russysk-Poalen]], wurdt foar it earst yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] [[gifgas]] ynset, troch de [[Dútslân|Dútsers]] tsjin 'e [[Ruslân|Russen]].
* [[1 febrewaris]] - [[William Fox]] stiftet yn 'e [[Feriene Steaten]] de [[Fox Film Corporation]].
*[[7 febrewaris|7]]-[[21 febrewaris]] - Yn 'e [[Twadde Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] it [[Ruslân|Russyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in swiere nederlaach ta.
*[[9 febrewaris]] - It [[Feriene Keninkryk]] slút it [[Suëzkanaal]] foar de [[skipfeart]], ek fan [[neutraliteit|neutrale]] lannen.
* [[17 febrewaris]] - De [[Gallipoli-kampanje]] set útein as in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[marine|marine-eskader]] besiket troch de [[Dardanellen]] op te stomen nei de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[haadstêd]] [[Konstantinopel]].
*[[19 febrewaris]]-[[18 maart]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[marine]] besiket om 'e nocht om 'e trochfeart troch de [[Dardanellen]] te forsearjen, in troch it [[Osmaanske Ryk]] behearske [[seestrjitte]] dy't mei de [[Bosporus]] tagong jout ta de [[Swarte See]] en dêrmei ta de Britske bûnsgenoat [[Ruslân]].
*[[22 febrewaris]] - [[Dútslân]] kundiget de ûnbeheinde [[dûkboat]]oarloch ôf. De [[see|ynternasjonale wetters]] om [[Grut-Brittanje]] hinne wurde ta oarlochsgebiet ferklearre.
*[[26 febrewaris]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]], by [[Malancourt]], sette de [[Dútslân|Dútsers]] foar it earst [[flammesmiter]]s yn as [[wapen|oarlochswapen]].
*[[1 maart]] - It [[Feriene Keninkryk]] giet oer ta de blokkade fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Noardsee]]-[[haven]]s en slút [[It Kanaal]] foar de [[skipfeart]].
*[[6 april]] - [[Itaalje]] easket fan [[Eastenryk-Hongarije]] [[Súd-Tiroal]], [[Istrje]] en [[Triëst]] op yn ruil foar [[neutraliteit]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[22 april]] - Begjin fan 'e [[Twadde Slach om Iper]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[24 april]] - Yn it [[Osmaanske Ryk]] begjint de [[Armeenske Genoside]], wêrby't it Osmaanske [[leger (lânmacht)|leger]] him keart tsjin 'e [[etnysk]] [[Armenen|Armeenske]] [[befolking]]. Der falle hûnderttûzenen [[dea]]den.
* [[25 april]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Britske 29e Difyzje|29e Difyzje]] en it út [[Austraalje (lân)|Australyske]] en [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[soldaten]] besteande [[ANZAC]] geane oan lân op it [[Gallipoli-skiereilân]] by de [[Dardanellen]]. Se stjitte op ferheftige wjerstân fan [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[troepen]]. Ynstee fan in flugge opmars nei [[Konstantinopel]] út te fieren, komme se fêst te sitten yn harren brêgehaden oan 'e [[kust]]. De [[Gallipoli-kampanje]] mûnet út yn in útsichtsleaze [[rinfuorge]]striid.
*[[26 april]] - Yn [[Londen]] wurdt in geheim [[ferdrach]] sletten tusken de [[Alliëarden]] en [[Itaalje]] oer territoriale kompinsaasje foar Itaalje as dat lân oan harren kant meidwaan soe oan 'e oarloch.
*[[4 maaie]] - [[Itaalje]] seit de [[Triple Alliânsje]], it bûnsgenoatskip mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]], op.
*[[7 maaie]] - De [[Sina|Sineeske]] [[presidint]] [[Yuan Shikai]] williget frijwol alle easken yn dêr't de [[Japan]]ners op [[15 jannewaris]] l.l. mei kommen binne. Sina wurdt dêrtroch frijwol in Japanske [[fazalsteat]].
*[[7 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[passazjiersskip]] de [[RMS Lusitania|RMS ''Lusitania'']] wurdt foar de [[kust]] fan [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[torpedo|torpedearre]] troch in [[Dútslân|Dútske]] [[dûkboat]] en sinkt binnen 18 [[minuten]]. Dêrby komme 1.198 minsken om, wêrûnder 128 [[Feriene Steaten|Amerikanen]]. Dat sil twa jier letter noch fan ynfloed wêze op it Amerikaanske beslút om mei te fjochtsjen tsjin 'e Dútsers.
*[[14 maaie]] - By [[steatsgreep yn Portegal|in steatsgreep]] yn [[Portegal]] wurdt [[premier]] [[Joaquim Pimenta de Castro]] ôfset.
*[[24 maaie]] - [[Itaalje]] ynterveniëarret oan 'e kant fan 'e [[Alliëarden]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] en ferklearret [[Eastenryk-Hongarije]] de oarloch.
*[[21 juny]] - De pro-[[Dútslân|Dútske]] [[Maritz-rebûlje]] fan 'e [[Afrikaners]] yn [[Súd-Afrika]] wurdt ûnderdrukt mei de [[arrestaasje]] fan [[generaal]] [[Christiaan de Wet]] yn 'e neite fan [[Bloemfontein]].
*[[22 juny]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] [[Slach om Lemberg (1915)|weroverje Lemberg]] op 'e [[Ruslân|Russen]].
*[[9 july]] - De lêste [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]] jouwe har oer oan 'e [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[generaal]] [[Louis Botha]].
*[[28 july]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge in ynfal yn [[Haïty]]: begjin fan 'e [[Amerikaanske besetting fan Haïty]] (dy't oant [[1934]] duorje sil).
*[[5 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] nimme [[Warsjau]] yn.
*[[17 augustus]] - By de swiere [[Orkaan fan Galveston (1915)|Orkaan fan Galveston]] komme yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haven]]stêd [[Galveston (Teksas)]] 11 minsken om en wurdt foar [[$]]84,7 miljard oan skea oanrjochte (d.w.s. omrekkene yn jild fan 2016).
*[[20 augustus]] - [[Itaalje]] ferklearret de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[26 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] feroverje de [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Brest-Litovsk]].
*[[6 septimber]] - [[Tsaar]] [[Ferdinand I fan Bulgarije]] begjint geheime [[ûnderhanneling]]s mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]] oer [[Bulgarije|Bulgaarske]] dielname oan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[29 septimber]] - Oan it [[Mesopotamyske Fjildtocht (Earste Wrâldoarloch)|Mesopotamyske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Al-Kût]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[6 oktober]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] begjinne oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] in nij offinsyf tsjin it [[Keninkryk Servje]].
*[[9 oktober]] - De [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] falt yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 oktober]] - De [[Alliëarden]] ûnthjitte [[militêr]]e stipe oan [[Servje]] en stjoere [[troepen]] nei de noardlike [[Grikelân|Grykske]] [[stêd]] [[Thessaloniki]]. [[Kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]], in [[sweager]] fan [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân]], set dêrop de [[Grikelân|Grykske]] [[premier]] [[Eleftherios Venizelos]] ôf en steld in pro-[[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan ûnder premier [[Sofokles Skouloudis]]. De Alliëarden negearje de protesten fan it nije Grykske regear en geane fierder mei it stjoeren fan troepen nei Thessaloniki.
*[[12 oktober]] - Nettsjinsteande fûleindige ynternasjonale protesten wurdt yn [[Brussel]] de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ferpleechster]] [[Edith Cavell]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] [[terjochtsteld]] foar help by de ûntsnapping fan licht[[ferwûne]] [[kriichsfinzen]] [[Belgje|Belgyske]] en [[Grut-Brittanje|Britske]] [[militêr]]en út Dútske [[kriichsfinzenskip]].
*[[14 oktober]] - [[Bulgarije]] ferklearret [[Servje]] de oarloch en falt it lân út it súdeasten wei binnen.
*[[16 oktober]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[19 oktober]] - [[Ruslân]] en [[Itaalje]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[31 oktober]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] falt de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Kragujevac]] yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Niš]].
*mids [[novimber]] - [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] dogge [[Russyske ynfal yn Perzje (1915)|in ynfal]] yn [[Perzje]] om foar te kommen dat dêr in pro- [[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan 'e macht komt.
* [[20 novimber]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[Jongfryske Mienskip]] oprjochte.
*[[23 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] tsjogge de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]], ynkl. [[kening]] [[Peter II fan Servje|Peter II]], [[prins]]-[[regint]] [[Aleksander I fan Joegoslaavje|Aleksander]], [[sjef fan de Generale Stêf]] [[Radomir Putnik]] en it [[regear]] fan [[premier]] [[Nikola Pašić]], de [[berch|bergen]] yn op 'e grins fan [[Kosovo]] en [[Albaanje]], yn in wanhopich besykjen om oan 'e opmars fan 'e [[Dútslân|Dútske]], [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] en [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[troepen]] te ûntkommen.
*[[5 desimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Monastir]].
*[[5 desimber]] - Begjin fan it [[Belis fan Al-Kût]], dêr't it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[leger (lânmacht)|ekspedysjeleger]] yn [[Mesopotaamje]] him weromlutsen hat, troch de [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[10 desimber]] - De [[Alliëarden]] begjinne mei de [[evakuaasje]] fan harren [[troepen]] fan it [[skiereilân]] [[Gallipoli-skiereilân]].
*[[15 desimber]] - Nei in barre tocht troch de [[berch|bergen]] berikke de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de [[flakte]] fan noardlik [[Albaanje]] yn 'e neite fan 'e [[stêd]] [[Shkodër]].
* [[20 desimber]] - Yn 'e [[Gallipoli-kampanje]] wurdt de [[evakuaasje]] fan it [[Austraalje (lân)|Australysk]]-[[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[ANZAC]] fan it [[Gallipoli-skiereilân]] foltôge.
* ''datum ûnbekend'' - [[Geolooch]] [[Alfred Wegener]] komt mei de teory fan [[Pangeä]].
* ''datum ûnbekend'' - [[Eelke van der Meulen]] hellet as earste [[ûnderwizer]] de [[Fryske Akte]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[25 jannewaris|25]] - [[Ewan MacColl]], Ingelsk folksmuzikant, lietsjeskriuwer, akteur, en aktivist († [[1989]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Tine Leiker-Kooijmans]], Nederlânsk skriuwster en oersetster († [[2008]])
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Grietje Bijlsma]], Fryske koartebaanrydster
* [[12 febrewaris|12]] - [[Lorne Greene]], Kanadeeske akteur († [[1987]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Nina Baanders-Kessler]], Frysk byldhouwster en medaljeur († [[2002]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Tetman de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1988]])
* 1 - [[Jarich de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1965]])
* [[15 maart|15]] - [[D. Ivan Dykstra]], Amerikaansk predikant, teolooch en filosoof († [[1999]])
* [[18 maart|18]] - [[Harold Crowchild]], Kanadeesk rodeocowboy en soldaat († [[2013]])
* [[23 maart|23]] - [[Lodewijk Meeter]], Frysk skûtsjeskipper († [[2006]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Piet de Jong (politikus)|Piet de Jong]], premier fan [[Nederlân]] († [[2016]])
* [[4 april|4]] - [[Muddy Waters]] (McKinley Morganfield), Amerikaansk muzikant († [[1983]])
* [[10 april|10]] - [[Leo Vroman]], Nederlânsk dichter en hematolooch († [[2014]])
* [[11 april|11]] - [[Ellen de Thouars]], Nederlânsk aktrise († [[1997]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Sjoerdtsje Faber]], Frysk langeôfstânshurdrydster († [[1998]])
* [[28 maaie|28]] - [[Joseph Greenberg]], Amerikaansk taalkundige († [[2001]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Saul Bellow]], Amerikaansk skriuwer († [[2005]])
* [[14 juny|14]] - [[Sjoerd Span]], Frysk boer en sportbestjoerder († [[2001]])
* [[25 juny|25]] - [[Riemkje Geveke]], Frysk muzikant en muzykprodusint († [[2006]])
;augustus
* [[26 augustus|26]] - [[Andrew Gronholdt]], Amerikaansk boatebouwer en houtbewurker († [[1998]])
* [[29 augustus|29]] - [[Ingrid Bergman]], Sweedsk aktrise († [[1982]])
;septimber
* [[14 septimber|14]] - [[Hotze Sytses Buwalda]], Biltsk taalkundige († [[1994]])
;oktober
* [[17 oktober|17]] - [[Arthur Miller]], Amerikaansk toanielskriuwer († [[2005]])
* [[25 oktober|25]] - [[Paul van Krevelen]], Frysk politikus († [[2005]])
* [[28 oktober|28]] - [[Fie Werkman]], Nederlânsk keunstner († [[2002]])
;novimber
* [[10 novimber|10]] - [[Marijcke Visser]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Edzo Hendrik Waterbolk]], Frysk skiedkundige († [[2000]])
;''datum ûnbekend''
*[[Pyt van der Zee]], Frysk toanielregisseur en oersetter († [[1998]])
== Ferstoarn ==
* [[10 july]] - [[Hendrik Willem Mesdag]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1831]])
* [[17 july]] - [[Edward Gustave Mathey]], Frânsk-Amerikaansk militêr (* [[1837]])
* [[9 septimber]] - [[Albert Spalding]], Amerikaansk honkballer en ûndernimmer (* [[1850]])
* [[14 novimber]] - [[Booker T. Washington]], Amerikaansk aktivist en steatsman (* [[1856]])
* [[19 desimber]] - [[Alois Alzheimer]], Dútsk psychiater (* [[1864]])
;''datum ûnbekend''
*[[Slacht-Twa]] (''Two Strike''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1831]])
==Literatuer==
* [[Joseph Conrad]], ''[[Victory (roman fan Joseph Conrad)|Victory]]'' <small>(oerset nei it Frysk as ''De Oewinning'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1915| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
frdnkg62wbo74hzi2m66aaxa2w99hus
1913
0
1735
1086303
1085281
2022-08-05T08:33:58Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[23 jannewaris]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[minister]] fan Definsje, [[generaal]] [[Nazım Pasja]], by in [[oanslach]] troch de [[Jong-Turken]] [[fermoarde|deasketten]].
*[[3 febrewaris]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (1913)|in steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]] nimme de [[Jong-Turken]], in groep [[nasjonalistysk]]e [[ofsier|legerofsieren]] ûnder lieding fan [[Enver Bey]] en [[Talât Pasja]], de macht oer.
*[[19 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt [[presidint]] [[Francisco Madero]] by [[steatsgreep yn Meksiko (1913)|in steatsgreep]] mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]] ôfset. De nije presidint is [[Victoriano Huerta]].
*[[22 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt de ôfsette [[presidint]] [[Francisco Madero]] [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 febrewaris]] - Yn [[Ingelân]] wurdt de bekende [[suffrazjette]] [[Emmeline Pankhurst]] [[arrestaasje|arrestearre]] foar [[oprokkening]] yn ferbân mei de [[bomoanslach]] op 'e wente fan [[minister]] fan Finânsjes [[David Lloyd George]] yn [[Walton Heath]] yn [[Surrey]], op [[19 febrewaris]] l.l.
*[[18 maart]] - Yn [[Grikelân]] wurdt [[kening]] [[George I fan Grikelân|George I]] by in [[oanslach]] troch de [[anargisme|anargist]] [[Alexandros Schinas]] [[fermoarde]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[soan]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]].
*[[20 maart]] - Yn [[Sina]] wurdt [[Song Jiaoren]], in foaroanman fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[Guomintang]], by in [[oanslach]] [[fermoarde]].
*[[28 maart]] - It [[regear]] fan [[Dútslân]] presintearret in [[wet]]sfoarstel dat de omfang fan 'e Dútske [[striidkrêften]] mei 660.000 man en 153.000 [[hynder]]s útwreide wurde sille.
*[[26 april]] - Yn [[Gint (stêd)|Gint]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[26 april]] - Yn [[Sina]] ropt [[Sun Yatsen]], de oprjochter fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]], op om [[presidint]] [[Yuan Shikai]] ûnder fuotten te heljen, nei't út in offisjeel ûndersyk nei foarren kommen is dat Yuan belutsen wie by de [[moard]] op 'e Guomintang-lieder [[Song Jiaoren]], op [[20 maart]] l.l.
*[[6 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] fersmyt nei twa dagen fan [[debat]] in [[wet]]sfoarstel foar de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]].
*[[30 maaie]] - De [[Earste Balkanoarloch]] einiget mei in oerwinning fan 'e [[Balkan]]steaten. Under it [[Ferdrach fan Londen (1913)|Ferdrach fan Londen]] moat it [[Osmaanske Ryk]] suver al syn gebiet yn [[Jeropa]] opjaan, al wit it de [[stêd]] [[Konstantinopel]] te behâlden.
*[[4 juny]] - Op 'e [[Derby fan Epsom]] rekket de militante [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]] [[Emily Wilding Davinson]] swier[[ferwûne]] as hja har by wize fan protestaksje ûnder de [[hynder|hynsterace]] foar it [[hynder]] smyt dat eigendom is fan [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]]. Hja komt op [[8 juny]] oan har ferwûnings te [[ferstjerren]].
*[[11 juny]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt by in [[oanslach]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[grutfizier]] [[Mahmud Şevket Pasja]] [[fermoarde]].
*[[29 juny]] - Utbraak fan 'e [[Twadde Balkanoarloch]]: [[Bulgarije]] falt [[Grikelân]] en [[Servje]] oan, mei as doel om in grutter oandiel te krijen yn 'e gebieten dy't ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] op it [[Osmaanske Ryk]] ferovere binne.
* [[29 juny]] - [[Henri Desgrange]] fiert yn 'e [[Omgong fan Frankryk]]de [[giele trui]] yn.
*[[30 juny]] - De [[Denemark|Deenske]] [[natuerkundige]] [[Niels Bohr]] presintearret syn ferbetterings fan it [[atoom]]model fan [[Ernest Rutherford]].
*[[1 july]] - [[Servje]], [[Montenegro]] en [[Grikelân]] ferklearje [[Bulgarije]] de oarloch.
*[[2 july]] - Yn [[Belgje]] wurdt in [[wet]] fan krêft dy't mei yngong fan [[1917]] [[ûnderofsier]]en yn it [[leger (lânmacht)|leger]] ferplichtet om net allinnich [[Frânsk]], mar ek [[Nederlânsk]] te sprekken.
*[[5 july]] - Yn it ramt fan 'e [[kabinetsformaasje]] yn [[Nederlân]] wurdt de foaroanman fan 'e [[SDAP]], [[Piter Jelles Troelstra]], ûntfongen troch [[keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen|Wilhelmina]]. It is de earste kear dat in [[sosjalist]] op it paleis útnûge wurdt.
*[[7 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] kart in [[wet]] goed dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[10 july]] - [[Roemeenje]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Roemeenske [[troepen]] stekke de [[Donau]] oer om it Bulgaarske leger, dat oan 'e west- en súdgrins yn gefjocht is mei [[Servje]] en [[Grikelân]], yn 'e rêch oan te fallen.
*[[12 july]] - It [[Osmaanske Ryk]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Osmaanske [[troepen]] begjinne oan in opmars troch [[East-Traasje]], oer grûngebiet dat se ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] oan 'e Bulgaren ferlern binne.
*[[15 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Hegerhûs (Feriene Keninkryk)|Hegerhûs]] fersmyt de troch it [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] goedkarde [[wet]] dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[20 july]] - It [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] leger weroveret de [[stêd]] [[Adrianopel]] (Edirne) op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[29 july]] - De ûnôfhinklikheid fan [[Albaanje]] kriget ynternasjonale erkenning as it [[Foarstedom Albaanje]].
*[[30 july]] - Yn 'e [[Roemeenje|Roemeenske]] [[haadstêd]] [[Boekarest]] slute de oarlochfierdende [[Balkan]]steaten in [[wapenstilstân]].
*[[5 augustus]] - Yn [[Dútslân]] wurde ferskate [[ofsier]]en en hege wurknimmers fan [[wapen]]fabrikant [[Krupp]] ta koarte [[finzenis]]straffen feroardiele foar it [[Krupp-skandaal]], wêrby't tsjin betelling ynformaasje oer it [[munysje]]-oankeapbelied fan it Dútske leger trochspile is oan Krupp.
*[[10 augustus]] - De [[Twadde Balkanoarloch]] einiget mei de folsleine nederlaach fan [[Bulgarije]]. Under it [[Ferdrach fan Boekarest (1913)|Ferdrach fan Boekarest]] moat it lân in part fan 'e ferovere gebieten út 'e [[Earste Balkanoarloch]] opjaan oan [[Servje]] en [[Grikelân]]. Boppedat ferliest it ek de [[Súd-Dobroedsja]] oan [[Roemeenje]].
* [[18 augustus]] - De [[FIFA]] yntrodusearret in nije regel - by in [[frije traap]] moatte de tsjinstanners 10 Ingelske [[jellen|jelne]] (9,15 [[meter]]) wei bliuwe.
*[[28 augustus]] - Yn [[De Haach]] wurdt it [[Fredespaleis]] iepene, de sit fan it ynternasjonale [[Permaninte Hof fan Arbitraazje]]. De bou hjirfan is mooglik makke troch in jefte fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[miljonêr]] [[Andrew Carnegie]].
*[[1 septimber]] - De [[Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Yuan Shikai]] wit it lêste ferset tsjin syn bewâld te brekken troch de [[stêd]] [[Nanjing]], it bolwurk fan 'e [[opstân|opstannige]] [[Guomintang]]-[[politike partij|partij]], te feroverjen.
*[[21 septimber]] - By it [[Ferdrach fan Konstantinopel (1913)|Ferdrach fan Konstantinopel]] slút [[Bulgarije]] [[frede]] mei it [[Osmaanske Ryk]]. Dêrby wurdt bepaald dat de Bulgaren in grut part fan 'e feroverings út 'e [[Earste Balkenoarloch]] kwytreitsje. Sadwaande komt [[East-Traasje]] wer by it Osmaanske Ryk te hearren.
*[[18 oktober]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert [[Servje]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat Servje binnen acht dagen syn [[troepen]] út it ûnder de [[Twadde Balkanoarloch]] besette [[Albaanje]] weromlûke sil.
*[[20 oktober]] - [[Servje]] jout ta oan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] druk en ûntrommet it besette [[Albaanje]].
*[[17 novimber]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] yn gebrûk nommen.
*[[26 novimber]] - [[Ruslân]] foltôget syn [[bestjoer]]like herfoarmings yn [[Russysk-Poalen]], dy't derop rjochte binne om it tanimmende [[Poalen (folk)|Poalske]] [[nasjonalisme]] de kop yn te drukken. Sa mei fan no ôf oan de [[Poalsk]]e [[taal]] net mear yn 'e [[gemeenteried]]en brûkt wurde.
*[[10 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] kriget de [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]] foar syn ûntdekking hoe't men [[helium]] [[floeistof|floeiber]] meitsje kin.
* [[12 desimber]] - [[Vincencio Peruggia]] besiket yn [[Florâns]] de troch him út it [[Louvre]] yn [[Parys]] [[dieverij|stellen]] ''[[Mona Lisa]]'' te ferkeapjen en wurdt oanholden.
*[[14 desimber]] - De [[Grikelân|Grykske]] [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]] ferklearret [[Grikelân]] en [[Kreta]] foar ferienige, en fiert dêrmei de [[Grykske anneksaasje fan Kreta]] troch.
* [[30 desimber]] - [[Itaalje]] jout de ''[[Mona Lisa]]'' werom oan [[Frankryk]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[9 jannewaris|9]] - [[Richard Nixon]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1994]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer († [[1998]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Tollina Schuurman]], Frysk atlete († [[1994]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2005]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Godfried Bomans]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist († [[1971]])
* [[5 maart|5]] - [[Sybren van Tuinen]], Frysk skiedkundige, boargemaster en fersetsman († [[1993]])
* [[21 maart|21]] - [[Sabiha Gökçen]], Turksk gefjochtspiloat († [[2001]])
* [[21 maart|21]] - [[Durk Beeksma]], Frysk âlvestêderider († [[2012]])
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk programmamakker en sjonger († [[2004]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Gerald Ford]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2006]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Cees Egas]], Frysk politikus († [[2001]])
;septimber
* [[5 septimber|5]] - [[Conny Stuart]] (Cornelia van Meijgaard), Nederlânsk sjongster, aktrise, kabaretiêre en musicalstjer († [[2010]])
* [[12 septimber|12]] - [[Jesse Owens]], Amerikaanske atleet († [[1980]])
;oktober
* [[23 oktober|23]] - [[Anny Bosma-Banning]], Frysk leararesse en taalaktiviste († [[2008]])
* [[27 oktober|27]] - [[Joe Medicine Crow]], Amerikaansk skiedkundige en antropolooch († [[2016]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[7 novimber|7]] - [[Albert Camus]], Frânsk skriuwer († [[1960]])
* [[28 novimber|28]] - [[Hugo Pos]], Surinaamsk jurist, skriuwer en dichter († [[2000]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Maria van Everdingen]], Frysk byldhouster († [[1985]])
* [[25 desimber|25]] - [[Candy Candido]], Amerikaansk bassist en stimakteur († [[1999]])
* [[30 desimber|30]] - [[Elyne Mitchell]], Australysk berneboekeskriuwster († [[2002]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ebbing Kiestra]], Frysk arsjitekt († [[1999]])
== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - [[Fred Gerard]], Amerikaansk keapman en tolk (* [[1829]])
* [[18 maart]] - kening [[George I fan Grikelân]] (* [[1845]])
* [[13 april]] - [[Gabriël van Schouwen]], Frysk dokter (* [[1863]])
* [[11 juny]] - [[Mahmut Şevket Pasja]], grutfizier fan it [[Osmaanske Ryk]] (* [[1856]])
* [[29 septimber]] - [[Rudolf Diesel]], Dútsk útfiner (* [[1858]])
* [[7 novimber]] - [[Alfred Russel Wallace]], Welsk biolooch (* [[1823]])
;''datum ûnbekend''
*[[Holle Hoarn-Bear]] (''Hollow Horn Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1850]])
==Literatuer==
;romans
* [[Zane Grey]], ''[[Desert Gold (boek)|Desert Gold]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1913| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
04bhsw1s80jdmdyeq9iqq1mvwntlbq6
1086325
1086303
2022-08-05T08:52:33Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[23 jannewaris]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[minister]] fan Definsje, [[generaal]] [[Nazım Pasja]], by in [[oanslach]] troch de [[Jong-Turken]] [[fermoarde|deasketten]].
*[[3 febrewaris]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (1913)|in steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]] nimme de [[Jong-Turken]], in groep [[nasjonalistysk]]e [[ofsier|legerofsieren]] ûnder lieding fan [[Enver Bey]] en [[Talât Pasja]], de macht oer.
*[[19 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt [[presidint]] [[Francisco Madero]] by [[steatsgreep yn Meksiko (1913)|in steatsgreep]] mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]] ôfset. De nije presidint is [[Victoriano Huerta]].
*[[22 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt de ôfsette [[presidint]] [[Francisco Madero]] [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 febrewaris]] - Yn [[Ingelân]] wurdt de bekende [[suffrazjette]] [[Emmeline Pankhurst]] [[arrestaasje|arrestearre]] foar [[oprokkening]] yn ferbân mei de [[bomoanslach]] op 'e wente fan [[minister]] fan Finânsjes [[David Lloyd George]] yn [[Walton Heath]] yn [[Surrey]], op [[19 febrewaris]] l.l.
*[[18 maart]] - Yn [[Grikelân]] wurdt [[kening]] [[George I fan Grikelân|George I]] by in [[oanslach]] troch de [[anargisme|anargist]] [[Alexandros Schinas]] [[fermoarde]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[soan]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]].
*[[20 maart]] - Yn [[Sina]] wurdt [[Song Jiaoren]], in foaroanman fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[Guomintang]], by in [[oanslach]] [[fermoarde]].
*[[28 maart]] - It [[regear]] fan [[Dútslân]] presintearret in [[wet]]sfoarstel dat de omfang fan 'e Dútske [[striidkrêften]] mei 660.000 man en 153.000 [[hynder]]s útwreide wurde sille.
*[[26 april]] - Yn [[Gint (stêd)|Gint]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[26 april]] - Yn [[Sina]] ropt [[Sun Yatsen]], de oprjochter fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]], op om [[presidint]] [[Yuan Shikai]] ûnder fuotten te heljen, nei't út in offisjeel ûndersyk nei foarren kommen is dat Yuan belutsen wie by de [[moard]] op 'e Guomintang-lieder [[Song Jiaoren]], op [[20 maart]] l.l.
*[[6 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] fersmyt nei twa dagen fan [[debat]] in [[wet]]sfoarstel foar de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]].
*[[30 maaie]] - De [[Earste Balkanoarloch]] einiget mei in oerwinning fan 'e [[Balkan]]steaten. Under it [[Ferdrach fan Londen (1913)|Ferdrach fan Londen]] moat it [[Osmaanske Ryk]] suver al syn gebiet yn [[Jeropa]] opjaan, al wit it de [[stêd]] [[Konstantinopel]] te behâlden.
*[[4 juny]] - Op 'e [[Derby fan Epsom]] rekket de militante [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]] [[Emily Wilding Davinson]] swier[[ferwûne]] as hja har by wize fan protestaksje ûnder de [[hynder|hynsterace]] foar it [[hynder]] smyt dat eigendom is fan [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]]. Hja komt op [[8 juny]] oan har ferwûnings te [[ferstjerren]].
*[[11 juny]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt by in [[oanslach]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[grutfizier]] [[Mahmud Şevket Pasja]] [[fermoarde]].
*[[29 juny]] - Utbraak fan 'e [[Twadde Balkanoarloch]]: [[Bulgarije]] falt [[Grikelân]] en [[Servje]] oan, mei as doel om in grutter oandiel te krijen yn 'e gebieten dy't ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] op it [[Osmaanske Ryk]] ferovere binne.
* [[29 juny]] - [[Henri Desgrange]] fiert yn 'e [[Omgong fan Frankryk]]de [[giele trui]] yn.
*[[30 juny]] - De [[Denemark|Deenske]] [[natuerkundige]] [[Niels Bohr]] presintearret syn ferbetterings fan it [[atoom]]model fan [[Ernest Rutherford]].
*[[1 july]] - [[Servje]], [[Montenegro]] en [[Grikelân]] ferklearje [[Bulgarije]] de oarloch.
*[[2 july]] - Yn [[Belgje]] wurdt in [[wet]] fan krêft dy't mei yngong fan [[1917]] [[ûnderofsier]]en yn it [[leger (lânmacht)|leger]] ferplichtet om net allinnich [[Frânsk]], mar ek [[Nederlânsk]] te sprekken.
*[[5 july]] - Yn it ramt fan 'e [[kabinetsformaasje]] yn [[Nederlân]] wurdt de foaroanman fan 'e [[SDAP]], [[Piter Jelles Troelstra]], ûntfongen troch [[keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen|Wilhelmina]]. It is de earste kear dat in [[sosjalist]] op it paleis útnûge wurdt.
*[[7 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] kart in [[wet]] goed dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[10 july]] - [[Roemeenje]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Roemeenske [[troepen]] stekke de [[Donau]] oer om it Bulgaarske leger, dat oan 'e west- en súdgrins yn gefjocht is mei [[Servje]] en [[Grikelân]], yn 'e rêch oan te fallen.
*[[12 july]] - It [[Osmaanske Ryk]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Osmaanske [[troepen]] begjinne oan in opmars troch [[East-Traasje]], oer grûngebiet dat se ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] oan 'e Bulgaren ferlern binne.
*[[15 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Hegerhûs (Feriene Keninkryk)|Hegerhûs]] fersmyt de troch it [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] goedkarde [[wet]] dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[20 july]] - It [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] leger weroveret de [[stêd]] [[Adrianopel]] (Edirne) op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[29 july]] - De ûnôfhinklikheid fan [[Albaanje]] kriget ynternasjonale erkenning as it [[Foarstedom Albaanje]].
*[[30 july]] - Yn 'e [[Roemeenje|Roemeenske]] [[haadstêd]] [[Boekarest]] slute de oarlochfierdende [[Balkan]]steaten in [[wapenstilstân]].
*[[5 augustus]] - Yn [[Dútslân]] wurde ferskate [[ofsier]]en en hege wurknimmers fan [[wapen]]fabrikant [[Krupp]] ta koarte [[finzenis]]straffen feroardiele foar it [[Krupp-skandaal]], wêrby't tsjin betelling ynformaasje oer it [[munysje]]-oankeapbelied fan it Dútske leger trochspile is oan Krupp.
*[[10 augustus]] - De [[Twadde Balkanoarloch]] einiget mei de folsleine nederlaach fan [[Bulgarije]]. Under it [[Ferdrach fan Boekarest (1913)|Ferdrach fan Boekarest]] moat it lân in part fan 'e ferovere gebieten út 'e [[Earste Balkanoarloch]] opjaan oan [[Servje]] en [[Grikelân]]. Boppedat ferliest it ek de [[Súd-Dobroedsja]] oan [[Roemeenje]].
* [[18 augustus]] - De [[FIFA]] yntrodusearret in nije regel - by in [[frije traap]] moatte de tsjinstanners 10 Ingelske [[jellen|jelne]] (9,15 [[meter]]) wei bliuwe.
*[[28 augustus]] - Yn [[De Haach]] wurdt it [[Fredespaleis]] iepene, de sit fan it ynternasjonale [[Permaninte Hof fan Arbitraazje]]. De bou hjirfan is mooglik makke troch in jefte fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[miljonêr]] [[Andrew Carnegie]].
*[[1 septimber]] - De [[Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Yuan Shikai]] wit it lêste ferset tsjin syn bewâld te brekken troch de [[stêd]] [[Nanjing]], it bolwurk fan 'e [[opstân|opstannige]] [[Guomintang]]-[[politike partij|partij]], te feroverjen.
*[[21 septimber]] - By it [[Ferdrach fan Konstantinopel (1913)|Ferdrach fan Konstantinopel]] slút [[Bulgarije]] [[frede]] mei it [[Osmaanske Ryk]]. Dêrby wurdt bepaald dat de Bulgaren in grut part fan 'e feroverings út 'e [[Earste Balkenoarloch]] kwytreitsje. Sadwaande komt [[East-Traasje]] wer by it Osmaanske Ryk te hearren.
*[[18 oktober]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert [[Servje]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat Servje binnen acht dagen syn [[troepen]] út it ûnder de [[Twadde Balkanoarloch]] besette [[Albaanje]] weromlûke sil.
*[[20 oktober]] - [[Servje]] jout ta oan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] druk en ûntrommet it besette [[Albaanje]].
*[[17 novimber]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] yn gebrûk nommen.
*[[26 novimber]] - [[Ruslân]] foltôget syn [[bestjoer]]like herfoarmings yn [[Russysk-Poalen]], dy't derop rjochte binne om it tanimmende [[Poalen (folk)|Poalske]] [[nasjonalisme]] de kop yn te drukken. Sa mei fan no ôf oan de [[Poalsk]]e [[taal]] net mear yn 'e [[gemeenteried]]en brûkt wurde.
*[[10 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] kriget de [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]] foar syn ûntdekking hoe't men [[helium]] [[floeistof|floeiber]] meitsje kin.
* [[12 desimber]] - [[Vincencio Peruggia]] besiket yn [[Florâns]] de troch him út it [[Louvre]] yn [[Parys]] [[dieverij|stellen]] ''[[Mona Lisa]]'' te ferkeapjen en wurdt oanholden.
*[[14 desimber]] - De [[Grikelân|Grykske]] [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]] ferklearret [[Grikelân]] en [[Kreta]] foar ferienige, en fiert dêrmei de [[Grykske anneksaasje fan Kreta]] troch.
* [[30 desimber]] - [[Itaalje]] jout de ''[[Mona Lisa]]'' werom oan [[Frankryk]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[9 jannewaris|9]] - [[Richard Nixon]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1994]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer († [[1998]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Tollina Schuurman]], Frysk atlete († [[1994]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2005]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Godfried Bomans]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist († [[1971]])
* [[5 maart|5]] - [[Sybren van Tuinen]], Frysk skiedkundige, boargemaster en fersetsman († [[1993]])
* [[21 maart|21]] - [[Sabiha Gökçen]], Turksk gefjochtspiloat († [[2001]])
* [[21 maart|21]] - [[Durk Beeksma]], Frysk âlvestêderider († [[2012]])
;april
* [[26 april|26]] - [[Ybe van der Wielen]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk programmamakker en sjonger († [[2004]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Gerald Ford]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2006]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Cees Egas]], Frysk politikus († [[2001]])
;septimber
* [[5 septimber|5]] - [[Conny Stuart]] (Cornelia van Meijgaard), Nederlânsk sjongster, aktrise, kabaretiêre en musicalstjer († [[2010]])
* [[12 septimber|12]] - [[Jesse Owens]], Amerikaanske atleet († [[1980]])
;oktober
* [[23 oktober|23]] - [[Anny Bosma-Banning]], Frysk leararesse en taalaktiviste († [[2008]])
* [[27 oktober|27]] - [[Joe Medicine Crow]], Amerikaansk skiedkundige en antropolooch († [[2016]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[7 novimber|7]] - [[Albert Camus]], Frânsk skriuwer († [[1960]])
* [[28 novimber|28]] - [[Hugo Pos]], Surinaamsk jurist, skriuwer en dichter († [[2000]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Maria van Everdingen]], Frysk byldhouster († [[1985]])
* [[25 desimber|25]] - [[Candy Candido]], Amerikaansk bassist en stimakteur († [[1999]])
* [[30 desimber|30]] - [[Elyne Mitchell]], Australysk berneboekeskriuwster († [[2002]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ebbing Kiestra]], Frysk arsjitekt († [[1999]])
== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - [[Fred Gerard]], Amerikaansk keapman en tolk (* [[1829]])
* [[18 maart]] - kening [[George I fan Grikelân]] (* [[1845]])
* [[13 april]] - [[Gabriël van Schouwen]], Frysk dokter (* [[1863]])
* [[11 juny]] - [[Mahmut Şevket Pasja]], grutfizier fan it [[Osmaanske Ryk]] (* [[1856]])
* [[29 septimber]] - [[Rudolf Diesel]], Dútsk útfiner (* [[1858]])
* [[7 novimber]] - [[Alfred Russel Wallace]], Welsk biolooch (* [[1823]])
;''datum ûnbekend''
*[[Holle Hoarn-Bear]] (''Hollow Horn Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1850]])
==Literatuer==
;romans
* [[Zane Grey]], ''[[Desert Gold (boek)|Desert Gold]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1913| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
3flnyigz7iy7agk4vy13k20h53xk8j9
1086336
1086325
2022-08-05T09:01:44Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[23 jannewaris]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[minister]] fan Definsje, [[generaal]] [[Nazım Pasja]], by in [[oanslach]] troch de [[Jong-Turken]] [[fermoarde|deasketten]].
*[[3 febrewaris]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (1913)|in steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]] nimme de [[Jong-Turken]], in groep [[nasjonalistysk]]e [[ofsier|legerofsieren]] ûnder lieding fan [[Enver Bey]] en [[Talât Pasja]], de macht oer.
*[[19 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt [[presidint]] [[Francisco Madero]] by [[steatsgreep yn Meksiko (1913)|in steatsgreep]] mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]] ôfset. De nije presidint is [[Victoriano Huerta]].
*[[22 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt de ôfsette [[presidint]] [[Francisco Madero]] [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 febrewaris]] - Yn [[Ingelân]] wurdt de bekende [[suffrazjette]] [[Emmeline Pankhurst]] [[arrestaasje|arrestearre]] foar [[oprokkening]] yn ferbân mei de [[bomoanslach]] op 'e wente fan [[minister]] fan Finânsjes [[David Lloyd George]] yn [[Walton Heath]] yn [[Surrey]], op [[19 febrewaris]] l.l.
*[[18 maart]] - Yn [[Grikelân]] wurdt [[kening]] [[George I fan Grikelân|George I]] by in [[oanslach]] troch de [[anargisme|anargist]] [[Alexandros Schinas]] [[fermoarde]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[soan]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]].
*[[20 maart]] - Yn [[Sina]] wurdt [[Song Jiaoren]], in foaroanman fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[Guomintang]], by in [[oanslach]] [[fermoarde]].
*[[28 maart]] - It [[regear]] fan [[Dútslân]] presintearret in [[wet]]sfoarstel dat de omfang fan 'e Dútske [[striidkrêften]] mei 660.000 man en 153.000 [[hynder]]s útwreide wurde sille.
*[[26 april]] - Yn [[Gint (stêd)|Gint]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[26 april]] - Yn [[Sina]] ropt [[Sun Yatsen]], de oprjochter fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]], op om [[presidint]] [[Yuan Shikai]] ûnder fuotten te heljen, nei't út in offisjeel ûndersyk nei foarren kommen is dat Yuan belutsen wie by de [[moard]] op 'e Guomintang-lieder [[Song Jiaoren]], op [[20 maart]] l.l.
*[[6 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] fersmyt nei twa dagen fan [[debat]] in [[wet]]sfoarstel foar de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]].
*[[30 maaie]] - De [[Earste Balkanoarloch]] einiget mei in oerwinning fan 'e [[Balkan]]steaten. Under it [[Ferdrach fan Londen (1913)|Ferdrach fan Londen]] moat it [[Osmaanske Ryk]] suver al syn gebiet yn [[Jeropa]] opjaan, al wit it de [[stêd]] [[Konstantinopel]] te behâlden.
*[[4 juny]] - Op 'e [[Derby fan Epsom]] rekket de militante [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]] [[Emily Wilding Davinson]] swier[[ferwûne]] as hja har by wize fan protestaksje ûnder de [[hynder|hynsterace]] foar it [[hynder]] smyt dat eigendom is fan [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]]. Hja komt op [[8 juny]] oan har ferwûnings te [[ferstjerren]].
*[[11 juny]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt by in [[oanslach]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[grutfizier]] [[Mahmud Şevket Pasja]] [[fermoarde]].
*[[29 juny]] - Utbraak fan 'e [[Twadde Balkanoarloch]]: [[Bulgarije]] falt [[Grikelân]] en [[Servje]] oan, mei as doel om in grutter oandiel te krijen yn 'e gebieten dy't ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] op it [[Osmaanske Ryk]] ferovere binne.
* [[29 juny]] - [[Henri Desgrange]] fiert yn 'e [[Omgong fan Frankryk]]de [[giele trui]] yn.
*[[30 juny]] - De [[Denemark|Deenske]] [[natuerkundige]] [[Niels Bohr]] presintearret syn ferbetterings fan it [[atoom]]model fan [[Ernest Rutherford]].
*[[1 july]] - [[Servje]], [[Montenegro]] en [[Grikelân]] ferklearje [[Bulgarije]] de oarloch.
*[[2 july]] - Yn [[Belgje]] wurdt in [[wet]] fan krêft dy't mei yngong fan [[1917]] [[ûnderofsier]]en yn it [[leger (lânmacht)|leger]] ferplichtet om net allinnich [[Frânsk]], mar ek [[Nederlânsk]] te sprekken.
*[[5 july]] - Yn it ramt fan 'e [[kabinetsformaasje]] yn [[Nederlân]] wurdt de foaroanman fan 'e [[SDAP]], [[Piter Jelles Troelstra]], ûntfongen troch [[keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen|Wilhelmina]]. It is de earste kear dat in [[sosjalist]] op it paleis útnûge wurdt.
*[[7 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] kart in [[wet]] goed dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[10 july]] - [[Roemeenje]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Roemeenske [[troepen]] stekke de [[Donau]] oer om it Bulgaarske leger, dat oan 'e west- en súdgrins yn gefjocht is mei [[Servje]] en [[Grikelân]], yn 'e rêch oan te fallen.
*[[12 july]] - It [[Osmaanske Ryk]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Osmaanske [[troepen]] begjinne oan in opmars troch [[East-Traasje]], oer grûngebiet dat se ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] oan 'e Bulgaren ferlern binne.
*[[15 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Hegerhûs (Feriene Keninkryk)|Hegerhûs]] fersmyt de troch it [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] goedkarde [[wet]] dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[20 july]] - It [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] leger weroveret de [[stêd]] [[Adrianopel]] (Edirne) op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[29 july]] - De ûnôfhinklikheid fan [[Albaanje]] kriget ynternasjonale erkenning as it [[Foarstedom Albaanje]].
*[[30 july]] - Yn 'e [[Roemeenje|Roemeenske]] [[haadstêd]] [[Boekarest]] slute de oarlochfierdende [[Balkan]]steaten in [[wapenstilstân]].
*[[5 augustus]] - Yn [[Dútslân]] wurde ferskate [[ofsier]]en en hege wurknimmers fan [[wapen]]fabrikant [[Krupp]] ta koarte [[finzenis]]straffen feroardiele foar it [[Krupp-skandaal]], wêrby't tsjin betelling ynformaasje oer it [[munysje]]-oankeapbelied fan it Dútske leger trochspile is oan Krupp.
*[[10 augustus]] - De [[Twadde Balkanoarloch]] einiget mei de folsleine nederlaach fan [[Bulgarije]]. Under it [[Ferdrach fan Boekarest (1913)|Ferdrach fan Boekarest]] moat it lân in part fan 'e ferovere gebieten út 'e [[Earste Balkanoarloch]] opjaan oan [[Servje]] en [[Grikelân]]. Boppedat ferliest it ek de [[Súd-Dobroedsja]] oan [[Roemeenje]].
* [[18 augustus]] - De [[FIFA]] yntrodusearret in nije regel - by in [[frije traap]] moatte de tsjinstanners 10 Ingelske [[jellen|jelne]] (9,15 [[meter]]) wei bliuwe.
*[[28 augustus]] - Yn [[De Haach]] wurdt it [[Fredespaleis]] iepene, de sit fan it ynternasjonale [[Permaninte Hof fan Arbitraazje]]. De bou hjirfan is mooglik makke troch in jefte fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[miljonêr]] [[Andrew Carnegie]].
*[[1 septimber]] - De [[Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Yuan Shikai]] wit it lêste ferset tsjin syn bewâld te brekken troch de [[stêd]] [[Nanjing]], it bolwurk fan 'e [[opstân|opstannige]] [[Guomintang]]-[[politike partij|partij]], te feroverjen.
*[[21 septimber]] - By it [[Ferdrach fan Konstantinopel (1913)|Ferdrach fan Konstantinopel]] slút [[Bulgarije]] [[frede]] mei it [[Osmaanske Ryk]]. Dêrby wurdt bepaald dat de Bulgaren in grut part fan 'e feroverings út 'e [[Earste Balkenoarloch]] kwytreitsje. Sadwaande komt [[East-Traasje]] wer by it Osmaanske Ryk te hearren.
*[[18 oktober]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert [[Servje]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat Servje binnen acht dagen syn [[troepen]] út it ûnder de [[Twadde Balkanoarloch]] besette [[Albaanje]] weromlûke sil.
*[[20 oktober]] - [[Servje]] jout ta oan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] druk en ûntrommet it besette [[Albaanje]].
*[[17 novimber]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] yn gebrûk nommen.
*[[26 novimber]] - [[Ruslân]] foltôget syn [[bestjoer]]like herfoarmings yn [[Russysk-Poalen]], dy't derop rjochte binne om it tanimmende [[Poalen (folk)|Poalske]] [[nasjonalisme]] de kop yn te drukken. Sa mei fan no ôf oan de [[Poalsk]]e [[taal]] net mear yn 'e [[gemeenteried]]en brûkt wurde.
*[[10 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] kriget de [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]] foar syn ûntdekking hoe't men [[helium]] [[floeistof|floeiber]] meitsje kin.
* [[12 desimber]] - [[Vincencio Peruggia]] besiket yn [[Florâns]] de troch him út it [[Louvre]] yn [[Parys]] [[dieverij|stellen]] ''[[Mona Lisa]]'' te ferkeapjen en wurdt oanholden.
*[[14 desimber]] - De [[Grikelân|Grykske]] [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]] ferklearret [[Grikelân]] en [[Kreta]] foar ferienige, en fiert dêrmei de [[Grykske anneksaasje fan Kreta]] troch.
* [[30 desimber]] - [[Itaalje]] jout de ''[[Mona Lisa]]'' werom oan [[Frankryk]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[9 jannewaris|9]] - [[Richard Nixon]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1994]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer († [[1998]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Tollina Schuurman]], Frysk atlete († [[1994]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2005]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Godfried Bomans]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist († [[1971]])
* [[5 maart|5]] - [[Sybren van Tuinen]], Frysk skiedkundige, boargemaster en fersetsman († [[1993]])
* [[15 maart|15]] - [[Lex Goudsmit]], Nederlânsk akteur († [[1999]])
* [[21 maart|21]] - [[Sabiha Gökçen]], Turksk gefjochtspiloat († [[2001]])
* [[21 maart|21]] - [[Durk Beeksma]], Frysk âlvestêderider († [[2012]])
;april
* [[26 april|26]] - [[Ybe van der Wielen]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1999]])
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk programmamakker en sjonger († [[2004]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Gerald Ford]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2006]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Cees Egas]], Frysk politikus († [[2001]])
;septimber
* [[5 septimber|5]] - [[Conny Stuart]] (Cornelia van Meijgaard), Nederlânsk sjongster, aktrise, kabaretiêre en musicalstjer († [[2010]])
* [[12 septimber|12]] - [[Jesse Owens]], Amerikaanske atleet († [[1980]])
;oktober
* [[23 oktober|23]] - [[Anny Bosma-Banning]], Frysk leararesse en taalaktiviste († [[2008]])
* [[27 oktober|27]] - [[Joe Medicine Crow]], Amerikaansk skiedkundige en antropolooch († [[2016]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[7 novimber|7]] - [[Albert Camus]], Frânsk skriuwer († [[1960]])
* [[28 novimber|28]] - [[Hugo Pos]], Surinaamsk jurist, skriuwer en dichter († [[2000]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Maria van Everdingen]], Frysk byldhouster († [[1985]])
* [[25 desimber|25]] - [[Candy Candido]], Amerikaansk bassist en stimakteur († [[1999]])
* [[30 desimber|30]] - [[Elyne Mitchell]], Australysk berneboekeskriuwster († [[2002]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ebbing Kiestra]], Frysk arsjitekt († [[1999]])
== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - [[Fred Gerard]], Amerikaansk keapman en tolk (* [[1829]])
* [[18 maart]] - kening [[George I fan Grikelân]] (* [[1845]])
* [[13 april]] - [[Gabriël van Schouwen]], Frysk dokter (* [[1863]])
* [[11 juny]] - [[Mahmut Şevket Pasja]], grutfizier fan it [[Osmaanske Ryk]] (* [[1856]])
* [[29 septimber]] - [[Rudolf Diesel]], Dútsk útfiner (* [[1858]])
* [[7 novimber]] - [[Alfred Russel Wallace]], Welsk biolooch (* [[1823]])
;''datum ûnbekend''
*[[Holle Hoarn-Bear]] (''Hollow Horn Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1850]])
==Literatuer==
;romans
* [[Zane Grey]], ''[[Desert Gold (boek)|Desert Gold]]''
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1913| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
7zl3wrdjr7qsa40gmoqr2ka1m8hkktc
1910
0
1738
1086306
1085231
2022-08-05T08:36:22Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[13 jannewaris]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] wurdt de earste [[radio]]-útstjoering ea fersoarge, besteande út twa live spile [[opera (muzyk)|opera's]].
*[[15 jannewaris]] - [[Frânsk-Ekwatoriaal-Afrika]] wurdt foarme út 'e [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje]]s [[Frânsk-Gabon]], de [[Midden-Kongo]], [[Ubangûy-Sjary]] en [[Frânsk-Tsjaad]].
*[[14 febrewaris]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]]en [[Berlyn]], [[Halle (Saale)|Halle]] en [[Frankfurt am Main]] fine grutte [[demonstraasje (protest)|demonstraasjes]] plak tsjin 'e fierdere beheining fan it [[kiesrjocht]] yn [[Prusen]].
*[[14 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Theobald von Bethmann-Hollweg]] kundiget yn 'e [[Ryksdei]] in beskate foarm fan [[selsbestjoer]] oan foar [[Elzas-Loataringen]].
*[[26 maart]] - De [[Feriene Steaten]] ferskerpje harren regeljouwing op it mêd fan [[ymmigraasje]] troch [[amendemint|amendearring]] fan in [[wet]] út [[1907]].
*[[23 april]] - Yn [[Brussel]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[26 maaie]] - Yn 'e [[Nederlân]]ske [[koloanje]] [[Nederlânsk-Suriname|Suriname]] wurdt in [[mislearre steatsgreep yn Suriname (1910)|steatsgreep feridele]] fan in espeltsje gearspanners dy't ûnder lieding fan [[plysje-ynspekteur]] [[Frans Pavel Vaclav Killinger]] it koloniale bewâld ûnder fuotten helje en in ûnôfhinklike [[republyk]] útroppe wolle.
*[[29 maaie]] - Der ûntstiet in ynsidint tusken it [[Fatikaan]] en de [[protestantisme|protestantske]] [[lannen]] yn noardlik [[Jeropa]] as [[paus]] [[Pius X]] yn 'e [[ensyklyk]] ''Editae Saepe'' útfart tsjin 'e "ûnechte tsjerkeherfoarmers" út 'e [[sechstjinde iuw]]. [[Prusen]] ûndernimt sels [[diplomatike]] stappen tsjin 'e [[Hillige Stoel]] om wat it beskôget as [[mislediging]]s fan [[Luther]] en [[Kalvyn]]. It ynsidint wurdt ûntsenuwd as it Fatikaan oanjout dat it om in misse [[oersetting]] giet en dat de paus eins inkeld de herfoarmers binnen de [[Roomsk-Katolike Tsjerke]] bedoelde.
*[[31 maaie]] - De [[Uny fan Súd-Afrika]] (de foarrinner fan 'e moderne [[Republyk Súd-Afrika]]) wurdt ûnôfhinklik.
*[[15 juny]] - It [[Ruslân|Russyske]] [[parlemint]], de [[Dûma (Keizerryk Ruslân)|Dûma]], ûndergraaft it [[selsbestjoer]] fan it [[Gruthartochdom Finlân]] troch te bepalen dat alle Finske [[wet]]ten tenei earst troch de Dûma sels goedkard wurde moatte. Yn Finlân wurdt op dizze stap daliks tige ôfwizend reägearre, en de Finnen wegerje harren yn 'e Dûma fertsjintwurdigje te litten, mei't dat in stap op in hellend flak nei de folsleine [[anneksaasje]] fan harren [[autonome regio]] troch Ruslân wêze soe.
*[[4 july]] - Nei de oerwinning fan 'e [[negroïde]] [[bokser]] [[Li'l Artha Johnson]] op in [[jeropide ras|blanke]] tsjinstanner komt it yn in protte [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]]en ta in slimme [[ras (klassifikaasje fan minsken)|rasse-opskuor]]. Der falle in grut tal [[dea]]den.
* [[9 augustus]] - [[Roald Amundsen]] set mei it [[skip]] de ''[[Fram]]'' ôf fan [[Kristiania]], op ûntdekkingstocht nei de [[Súdpoal]].
*[[20 augustus]] - In iepentlik troch de [[Feriene Steaten]] stipe [[opstân]] hellet yn [[Nikaragûa]] it [[regear]] fan [[presidint]] [[José Madriz]] ûnder fuotten. Yn it plak dêrfan wurdt in pro-Amerikaansk regear ynstallearre.
*[[22 augustus]] - [[Koreä]] wurdt troch [[Japan]] [[Japanske anneksaasje fan Koreä|anneksearre]]. Dat betsjut de ein fan it [[Keizerryk Koreä]] en it begjin fan 'e 35-jierrige [[Japanske besetting fan Koreä]].
*[[3 septimber]] - Under [[mynwurker]]s yn [[Wales]] brekt [[Mynstaking yn Wales (1910-1911)|in grutte staking]] út.
*[[4 oktober|4]]-[[5 oktober]] - Yn [[Portegal]] wurdt by de [[Revolúsje fan 5 oktober 1910]] it [[regear]] fan [[kening]] [[Manuël II fan Portegal|Manuël II]] ûnder fuotten helle. De kening moat de wyk nimme nei [[Ingelân]]. De [[liberale]] [[skriuwer]] en [[heechlearaar]] [[Teófilo Braga]] wurdt [[premier]] fan 'e nije [[Portegeeske Republyk]].
*[[5 oktober]] - Yn [[ballingskip]] yn [[Teksas]] ropt de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Francisco Madero]] op ta [[wapen]]e ferset yn syn heitelân tsjin 'e [[diktatuer]] fan [[Porfirio Diaz]].
*[[10 oktober]] - Yn [[Frankryk]] set [[premier]] [[Aristide Briand]] it [[leger (lânmacht)|leger]] yn om in [[spoarwei]]staking te brekken.
*[[18 oktober]] - De [[liberaal]] [[Eleftherios Venizelos]] wurdt foar de earste kear [[premier]] fan [[Grikelân]].
* [[20 oktober]] - It 'ûnsinkbere' [[skip]] de [[RMS Titanic|RMS ''Titanic'']] wurdt yn [[Belfast (Noard-Ierlân)|Belfast]] te wetter litten.
*[[1 novimber]] - Yn [[Frankryk]] komt it [[regear]] fan [[premier]] [[Aristide Briand]] te fallen fanwegen de gong fan saken mei de grutte [[spoarwei]]staking yn [[oktober]].
*[[8 novimber]] - By de [[Mynstaking yn Wales (1910-1911)|mynstaking yn Wales]] is de sitewaasje no sa oanboaze, dat de [[plysje]] it fjoer op 'e [[staking|stakers]] iepenet. Dêrby komme 2 [[mynwurker]]s om en falle sa'n 200 [[ferwûne]]n.
*[[20 novimber]] - Yn [[Meksiko]] brekt in [[opstân]] út tsjin it bewâld fan [[diktator]] [[Porfirio Diaz]]. Dit is it begjin fan 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]].
*[[9 desimber]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette de [[haven]]stêd [[Agadir]], yn it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]]. [[Dútslân]] protestearret dêr ferheftich tsjin.
== Berne ==
;jannewaris
* [[28 jannewaris|28]] - [[Geert Jonkman]], Frysk skriuwer en striptekener († [[1970]])
;febrewaris
* [[12 febrewaris|12]] - [[Bernard Slicher van Bath]], Frysk histoarikus († [[2004]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Irena Sendler]], Poalsk fersetsstrydster († [[2008]])
* [[27 febrewaris|27]] - [[Robert Buron]], Frânsk politikus († [[1973]])
;maart
* [[9 maart|9]] - [[Auke Sonnega]], Frysk Keunstner († [[1963]])
* [[15 maart|15]] - [[Fokje Bleeker-Dijkstra]], Frysk fersetsstrider († [[2000]])
;april
* [[4 april|4]] - [[Jan Tjittes Piebenga]], Frysk sjoernalist en frisiast († [[1965]])
* [[23 april|23]] - [[Sipke Castelein (reedrider)|Sipke Castelein]], Frysk maratonrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[1995]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Dirk Flentrop]], Nederlânsk oargelbouwer († [[2003]])
* [[12 maaie|12]] - [[Jo Daan]], Nederlânsk taalkundige († [[2006]])
* [[12 maaie|12]] - [[Johan Ferrier]], presidint fan [[Suriname]] († [[2010]])
* [[28 maaie|28]] - [[Hotze Brouwer]], Frysk boer en fersetsman († [[1945]])
* [[28 maaie|29]] - [[Ype Poortinga]], Frysk skriuwer († [[1985]])
;juny
* [[4 juny|4]] - [[Christopher Cockerell]], Britsk yngenieur († [[1999]])
* [[11 juny|11]] - [[Jacques Cousteau]], Frânsk natoerfilmer en ûntdekkingsreizger († [[1997]])
* [[22 juny|22]] - [[Konrad Zuse]], Dútsk yngenieur en ynformatikus († [[1995]])
;july
* [[28 july|28]] - [[Eelke Bakker]], âldste man fan Fryslân, Nederlân en de Benelúks († [[2020]])
;augustus
* [[9 augustus|9]] - [[Nuttert Timmerman]], Frysk bestjoerder yn 'e draafsport († [[1981]])
* [[20 augustus|20]] - [[Garmant Nico Visser]], Frysk sosjograaf, dichter en oersetter († [[2001]])
* [[27 augustus|27]] - [[Mem Teresa]], Albaneesk non, ûntwikkelingswurkster en Nobelpriiswinneresse († [[1997]])
;desimber
* [[27 desimber|27]] - [[Herman van Wissen]], Nederlânsk arsjitekt en keunstskilder (* [[2000]])
== Ferstoarn ==
* [[21 april]] - [[Mark Twain]], Amerikaansk skriuwer (* [[1835]])
* [[6 maaie]] - kening [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk]] (* [[1853]])
* [[25 maaie]] - [[Jitse de Groot]], Frysk skoalmaster, bankdirekteur en ferieningsman (* [[1844]])
* [[26 maaie]] - [[Claes Wybe Bolman]], Frysk goudsmid en filantroop (* [[1856]])
* [[12 july]] - [[Charles Rolls]], Ingelsk auto- en fleantúchpionier (* [[1877]])
* [[13 augustus]] - [[Florence Nightingale]], Ingelsk ferpleechster (* [[1820]])
* [[23 oktober]] - kening [[Rama V fan Siam]] (* [[1841]])
* [[30 oktober]] - [[Henry Dunant]], Switsersk aktivist, oprjochter fan it [[Reade Krús]] (* [[1828]])
* [[1 novimber]] - [[Charles DeRudio]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1832]])
* [[2 desimber]] - [[Eugene A. Carr]], Amerikaansk militêr (* [[1830]])
* [[3 desimber]] - [[Wesley Merritt]], Amerikaansk militêr (* [[1836]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1910| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
1ejgqfakcvi6mjg3vmgw3nbv88pcnrd
1086331
1086306
2022-08-05T08:57:09Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[13 jannewaris]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] wurdt de earste [[radio]]-útstjoering ea fersoarge, besteande út twa live spile [[opera (muzyk)|opera's]].
*[[15 jannewaris]] - [[Frânsk-Ekwatoriaal-Afrika]] wurdt foarme út 'e [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje]]s [[Frânsk-Gabon]], de [[Midden-Kongo]], [[Ubangûy-Sjary]] en [[Frânsk-Tsjaad]].
*[[14 febrewaris]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]]en [[Berlyn]], [[Halle (Saale)|Halle]] en [[Frankfurt am Main]] fine grutte [[demonstraasje (protest)|demonstraasjes]] plak tsjin 'e fierdere beheining fan it [[kiesrjocht]] yn [[Prusen]].
*[[14 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Theobald von Bethmann-Hollweg]] kundiget yn 'e [[Ryksdei]] in beskate foarm fan [[selsbestjoer]] oan foar [[Elzas-Loataringen]].
*[[26 maart]] - De [[Feriene Steaten]] ferskerpje harren regeljouwing op it mêd fan [[ymmigraasje]] troch [[amendemint|amendearring]] fan in [[wet]] út [[1907]].
*[[23 april]] - Yn [[Brussel]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[26 maaie]] - Yn 'e [[Nederlân]]ske [[koloanje]] [[Nederlânsk-Suriname|Suriname]] wurdt in [[mislearre steatsgreep yn Suriname (1910)|steatsgreep feridele]] fan in espeltsje gearspanners dy't ûnder lieding fan [[plysje-ynspekteur]] [[Frans Pavel Vaclav Killinger]] it koloniale bewâld ûnder fuotten helje en in ûnôfhinklike [[republyk]] útroppe wolle.
*[[29 maaie]] - Der ûntstiet in ynsidint tusken it [[Fatikaan]] en de [[protestantisme|protestantske]] [[lannen]] yn noardlik [[Jeropa]] as [[paus]] [[Pius X]] yn 'e [[ensyklyk]] ''Editae Saepe'' útfart tsjin 'e "ûnechte tsjerkeherfoarmers" út 'e [[sechstjinde iuw]]. [[Prusen]] ûndernimt sels [[diplomatike]] stappen tsjin 'e [[Hillige Stoel]] om wat it beskôget as [[mislediging]]s fan [[Luther]] en [[Kalvyn]]. It ynsidint wurdt ûntsenuwd as it Fatikaan oanjout dat it om in misse [[oersetting]] giet en dat de paus eins inkeld de herfoarmers binnen de [[Roomsk-Katolike Tsjerke]] bedoelde.
*[[31 maaie]] - De [[Uny fan Súd-Afrika]] (de foarrinner fan 'e moderne [[Republyk Súd-Afrika]]) wurdt ûnôfhinklik.
*[[15 juny]] - It [[Ruslân|Russyske]] [[parlemint]], de [[Dûma (Keizerryk Ruslân)|Dûma]], ûndergraaft it [[selsbestjoer]] fan it [[Gruthartochdom Finlân]] troch te bepalen dat alle Finske [[wet]]ten tenei earst troch de Dûma sels goedkard wurde moatte. Yn Finlân wurdt op dizze stap daliks tige ôfwizend reägearre, en de Finnen wegerje harren yn 'e Dûma fertsjintwurdigje te litten, mei't dat in stap op in hellend flak nei de folsleine [[anneksaasje]] fan harren [[autonome regio]] troch Ruslân wêze soe.
*[[4 july]] - Nei de oerwinning fan 'e [[negroïde]] [[bokser]] [[Li'l Artha Johnson]] op in [[jeropide ras|blanke]] tsjinstanner komt it yn in protte [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]]en ta in slimme [[ras (klassifikaasje fan minsken)|rasse-opskuor]]. Der falle in grut tal [[dea]]den.
* [[9 augustus]] - [[Roald Amundsen]] set mei it [[skip]] de ''[[Fram]]'' ôf fan [[Kristiania]], op ûntdekkingstocht nei de [[Súdpoal]].
*[[20 augustus]] - In iepentlik troch de [[Feriene Steaten]] stipe [[opstân]] hellet yn [[Nikaragûa]] it [[regear]] fan [[presidint]] [[José Madriz]] ûnder fuotten. Yn it plak dêrfan wurdt in pro-Amerikaansk regear ynstallearre.
*[[22 augustus]] - [[Koreä]] wurdt troch [[Japan]] [[Japanske anneksaasje fan Koreä|anneksearre]]. Dat betsjut de ein fan it [[Keizerryk Koreä]] en it begjin fan 'e 35-jierrige [[Japanske besetting fan Koreä]].
*[[3 septimber]] - Under [[mynwurker]]s yn [[Wales]] brekt [[Mynstaking yn Wales (1910-1911)|in grutte staking]] út.
*[[4 oktober|4]]-[[5 oktober]] - Yn [[Portegal]] wurdt by de [[Revolúsje fan 5 oktober 1910]] it [[regear]] fan [[kening]] [[Manuël II fan Portegal|Manuël II]] ûnder fuotten helle. De kening moat de wyk nimme nei [[Ingelân]]. De [[liberale]] [[skriuwer]] en [[heechlearaar]] [[Teófilo Braga]] wurdt [[premier]] fan 'e nije [[Portegeeske Republyk]].
*[[5 oktober]] - Yn [[ballingskip]] yn [[Teksas]] ropt de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Francisco Madero]] op ta [[wapen]]e ferset yn syn heitelân tsjin 'e [[diktatuer]] fan [[Porfirio Diaz]].
*[[10 oktober]] - Yn [[Frankryk]] set [[premier]] [[Aristide Briand]] it [[leger (lânmacht)|leger]] yn om in [[spoarwei]]staking te brekken.
*[[18 oktober]] - De [[liberaal]] [[Eleftherios Venizelos]] wurdt foar de earste kear [[premier]] fan [[Grikelân]].
* [[20 oktober]] - It 'ûnsinkbere' [[skip]] de [[RMS Titanic|RMS ''Titanic'']] wurdt yn [[Belfast (Noard-Ierlân)|Belfast]] te wetter litten.
*[[1 novimber]] - Yn [[Frankryk]] komt it [[regear]] fan [[premier]] [[Aristide Briand]] te fallen fanwegen de gong fan saken mei de grutte [[spoarwei]]staking yn [[oktober]].
*[[8 novimber]] - By de [[Mynstaking yn Wales (1910-1911)|mynstaking yn Wales]] is de sitewaasje no sa oanboaze, dat de [[plysje]] it fjoer op 'e [[staking|stakers]] iepenet. Dêrby komme 2 [[mynwurker]]s om en falle sa'n 200 [[ferwûne]]n.
*[[20 novimber]] - Yn [[Meksiko]] brekt in [[opstân]] út tsjin it bewâld fan [[diktator]] [[Porfirio Diaz]]. Dit is it begjin fan 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]].
*[[9 desimber]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette de [[haven]]stêd [[Agadir]], yn it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]]. [[Dútslân]] protestearret dêr ferheftich tsjin.
== Berne ==
;jannewaris
* [[28 jannewaris|28]] - [[Geert Jonkman]], Frysk skriuwer en striptekener († [[1970]])
;febrewaris
* [[12 febrewaris|12]] - [[Bernard Slicher van Bath]], Frysk histoarikus († [[2004]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Irena Sendler]], Poalsk fersetsstrydster († [[2008]])
* [[27 febrewaris|27]] - [[Robert Buron]], Frânsk politikus († [[1973]])
;maart
* [[9 maart|9]] - [[Auke Sonnega]], Frysk Keunstner († [[1963]])
* [[15 maart|15]] - [[Fokje Bleeker-Dijkstra]], Frysk fersetsstrider († [[2000]])
;april
* [[4 april|4]] - [[Jan Tjittes Piebenga]], Frysk sjoernalist en frisiast († [[1965]])
* [[23 april|23]] - [[Sipke Castelein (reedrider)|Sipke Castelein]], Frysk maratonrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[1995]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Dirk Flentrop]], Nederlânsk oargelbouwer († [[2003]])
* [[12 maaie|12]] - [[Jo Daan]], Nederlânsk taalkundige († [[2006]])
* [[12 maaie|12]] - [[Johan Ferrier]], presidint fan [[Suriname]] († [[2010]])
* [[28 maaie|28]] - [[Hotze Brouwer]], Frysk boer en fersetsman († [[1945]])
* [[28 maaie|29]] - [[Ype Poortinga]], Frysk skriuwer († [[1985]])
;juny
* [[4 juny|4]] - [[Christopher Cockerell]], Britsk yngenieur († [[1999]])
* [[11 juny|11]] - [[Jacques Cousteau]], Frânsk natoerfilmer en ûntdekkingsreizger († [[1997]])
* [[22 juny|22]] - [[Konrad Zuse]], Dútsk yngenieur en ynformatikus († [[1995]])
;july
* [[28 july|28]] - [[Eelke Bakker]], âldste man fan Fryslân, Nederlân en de Benelúks († [[2020]])
;augustus
* [[9 augustus|9]] - [[Nuttert Timmerman]], Frysk bestjoerder yn 'e draafsport († [[1981]])
* [[20 augustus|20]] - [[Garmant Nico Visser]], Frysk sosjograaf, dichter en oersetter († [[2001]])
* [[27 augustus|27]] - [[Mem Teresa]], Albaneesk non, ûntwikkelingswurkster en Nobelpriiswinneresse († [[1997]])
;oktober
* [[19 oktober|19]] - [[Wybren Jan Buma]], Frysk heechlearaar Fryske taal- en letterkunde (v [[1999]])
;desimber
* [[27 desimber|27]] - [[Herman van Wissen]], Nederlânsk arsjitekt en keunstskilder (* [[2000]])
== Ferstoarn ==
* [[21 april]] - [[Mark Twain]], Amerikaansk skriuwer (* [[1835]])
* [[6 maaie]] - kening [[Edwert VII fan it Feriene Keninkryk]] (* [[1853]])
* [[25 maaie]] - [[Jitse de Groot]], Frysk skoalmaster, bankdirekteur en ferieningsman (* [[1844]])
* [[26 maaie]] - [[Claes Wybe Bolman]], Frysk goudsmid en filantroop (* [[1856]])
* [[12 july]] - [[Charles Rolls]], Ingelsk auto- en fleantúchpionier (* [[1877]])
* [[13 augustus]] - [[Florence Nightingale]], Ingelsk ferpleechster (* [[1820]])
* [[23 oktober]] - kening [[Rama V fan Siam]] (* [[1841]])
* [[30 oktober]] - [[Henry Dunant]], Switsersk aktivist, oprjochter fan it [[Reade Krús]] (* [[1828]])
* [[1 novimber]] - [[Charles DeRudio]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1832]])
* [[2 desimber]] - [[Eugene A. Carr]], Amerikaansk militêr (* [[1830]])
* [[3 desimber]] - [[Wesley Merritt]], Amerikaansk militêr (* [[1836]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1910| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
l2zgk7j8rzna06xvwpe2gbopzn6oj4v
1907
0
1741
1086328
1085024
2022-08-05T08:54:18Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[6 jannewaris]] - [[Maria Montessori]] iepenet yn [[Rome (stêd)|Rome]] har earste [[skoalle (ynstelling)|skoalle]].
*[[14 jannewaris]] - By [[ierdbeving fan Kingston (1907)|in ierdbeving]] yn [[Kingston (Jamaika)|Kingston]] komme op [[Jamaika]] likernôch 1.000 minsken om.
*[[31 jannewaris]] - Yn [[Belgje]] wurdt in út ferskate [[politike partij]]en gearstalde [[parlemintêre kommisje]] oprjochte dy't ûnder lieding fan [[parlemintsfoarsitter]] [[Frans Schollaert]] ûndersyk dwaan moat nei de sitewaasje yn 'e [[Kongofrijsteat]], de [[Afrika]]anske privee[[koloanje]] fan [[kening]] [[Leopold II fan Belgje]].
*[[26 febrewaris]] - De [[Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij]] en de [[Shell Transport and Trading Company]] út it [[Feriene Keninkryk]] beslute ta in [[fúzje]]. It nije [[bedriuw]] sil [[Koninklijke Shell]] komme te hjitten.
*[[5 maart]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Sint-Petersburch]] komt de twadde [[Dûma]] gear.
* [[21 maart]] - [[Grut-Brittanje]] wiist [[Frankryk|Frânske]] foarstellen foar in [[tunnel]] ûnder [[it Kanaal]] ôf, omreden fan it gefaar fan in ynvaazje.
*[[31 maart]] - Yn [[Roemeenje]] wurdt [[Roemeenske Boere-opstân (1907)|de boere-opstân]] dy't yn [[febrewaris]] begûn, ûnderdrukt troch ynset fan it [[leger (lânmacht)|leger]]. Dêrby komt it ta slimme [[oarlochsmisdie]]den tsjin 'e [[boer]]ebefolking.
*[[26 april]] - Yn it [[Keninkryk Hongarije]] forsearret it troch [[etnysk]]e [[Hongaren]] dominearre [[parlemint]] de [[magyarisearring]] fan it [[ûnderwiis]]bestel tsjin 'e útdruklike wil fan 'e [[nasjonale minderheid|nasjonale minderheden]] yn.
*[[1 juny]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[premier]] [[Pjotr Stolypin]] beskuldiget de 65 [[sosjalistysk]]e ôffurdigen yn 'e twadde [[Dûma]] fan "in komplot tsjin 'e [[tsaar]]".
*[[3 juny]] - [[Tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas II]] ûntbynt al nei rom in fearnsjier de twadde [[Dûma]]
*[[9 juny]] - Yn [[Gûatemala]] wurdt [[presidint]] [[Manuel Estrada Cabrera]] by in oanslach [[fermoarde]].
*[[29 july]] - Op it [[eilân]] [[Brownsea (eilân)|Brownsea]], yn it [[Ingelân|Ingelske]] [[Dorset]], hâldt [[Robert Baden-Powell]], de oprjochter fan 'e ynternasjonale [[paadfinerij]], it earste paadfinerskamp.
*[[18 july]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette de grutte [[stêd]] [[Kasablanka]], yn it ûnôfhinklike [[Sultanaat Marokko]], nei't dêr 8 [[Jeropa|Jeropeänen]] omkommen binne by in ferheftige opskuor.
*[[31 augustus]] - It [[Feriene Keninkryk]] en it [[Keizerryk Ruslân]] slute in [[militêr]] bûnsgenoatskip, de [[Britsk-Russyske Konvinsje]], ek bekend as it [[Ferdrach fan Sint-Petersburch (1907)|Ferdrach fan Sint-Petersburch]].
*[[8 septimber]] - Yn syn [[ensyklyk]] ''Pascendi Domini Gregis'' feroardielet [[paus]] [[Pius X]] it 'modernisme' (d.w.s. de modernisearring) as "de gearfetting fan alle ketterijen".
* [[26 septimber]] - As útfloeisel fan 'e [[Rykskonferinsje fan 1907]], fan it [[Britske Ryk]], wurde de [[Koloanje Nij-Seelân]] en de [[Nijfûnlânkoloanje]] by keninklike proklamaasje as it [[Nij-Seelân|Dominion Nij-Seelân]] en it [[Dominion Nijfûnlân]] útroppen ta saneamde [[dominion]]s mei in [[autonomy|autonome status]]. De beide gebieten binne no ûnôfhinklik, hoewol't se [[definsje]] en bûtenlânske [[polityk]] noch ôfstimme mei it [[Feriene Keninkryk]].
*[[25 oktober]] - Yn [[Nederlân]] wurdt de net-[[kapitalistysk]]e [[koloanje]] [[Walden (koloanje)|Walden]], yn [[It Goai]], in inisjatyf fan [[skriuwer]] [[Frederik van Eeden (skriuwer)|Frederik van Eeden]], nei njoggen jier opheft fanwegen finansjele swierrichheden.
*[[2 novimber]] - Yn 'e [[Noarwegen|Noarske]] [[haadstêd]] [[Kristiania]] ûndertekenje it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Ruslân]] en [[Dútslân]] in [[ferdrach]] wêryn't se de territoriale yntegriteit fan Noarwegen garandearje.
*[[14 novimber]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Sint-Petersburch]] komt de trêde [[Dûma]] foar it earst gear, dy't keazen is mei beheind [[kiesrjocht]]. Mei't de measte leden fan 'e earste en de twadde Dûma yn it [[tichthûs (finzenis)|tichthûs]] sitte of yn [[ballingskip]] jage binne, ferwachtet it [[regear]] fan [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas II]] diskear oansjenlik minder swierrichheden by it oplizzen fan syn wil oan 'e [[parlemintariër]]s.
*[[16 novimber]] - [[Oklahoma]] wurdt as de 46e [[Amerikaanske steat]] opnommen yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[28 novimber]] - [[Kening]] [[Leopold II fan Belgje]] ûndertekenet de [[Akte fan Ofstân]], dêr't er ôfstân mei docht fan syn [[Afrika]]anske privee[[koloanje]] de [[Kongofrijsteat]]. Dat gebiet komt no ûnder bestjoer fan 'e [[Belgje|Belgyske]] [[oerheid]] en sil omfoarme wurde ta de [[Belgyske Kongo]].
*[[16 desimber]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] wiuwt yn 'e [[haven]] fan [[New York (stêd)|New York]] de [[float]] fan 16 [[slachskip]]pen en in grut tal lytsere [[marineskip]]pen út dy't er yn in útwrydsk machtsfertoan in [[reis]] fan 26 [[moanne (tiid)|moannen]] om 'e wrâld meitsje lit.
*[[20 desimber]] - De [[Feriene Steaten]], [[El Salvador]], [[Gûatemala]], [[Hondoeras]], [[Nikaragûa]] en [[Kosta Rika]] slute it [[Ferdrach fan Washington (1907)|Ferdrach fan Washington]], dat liede moat ta gruttere gearwurking fan 'e [[Midden-Amearika|Middenamerikaanske lannen]] mei de Feriene Steaten.
* [[26 septimber]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]]s [[Nij-Seelân]] en [[Nijfûnlân]] krije [[selsbestjoer]] binnen it [[Britske Ryk]].
* ''sûnder datum'' - Publikaasje fan de keunsttaal [[Ido]].
== Berne ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Sjouke Westra]], Nederlânsk reedrider en winner fan 'e [[Alvestêdetocht]] 1940 († [[1993]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Lina Haag]], Dútsk fersetsstriidster († [[2012]])
* [[21 jannewaris|21]] - [[Frits Wissel]], Frysk ûntdekkingsreizger († [[1999]])
* [[22 jannewaris|22]] - [[Mary Dresselhuys]], Nederlânsk aktrise († [[2004]])
;febrewaris
* [[3 febrewaris|3]] - [[James A. Michener]], Amerikaansk skriuwer († [[1997]])
* [[17 febrewaris|17]] - [[Doede Nieuwenhuis]], Frysk ûnderwiisman († [[1986]])
;maart
* [[15 maart|15]] - [[Zarah Leander]], Sweedsk aktrise († [[1981]])
* [[28 maart|28]] - [[Mathilde Stuiveling-Van Vierssen Trip]], Nederlânske jonkfrou en skriuwster († [[2010]])
;april
* [[8 april|8]] - [[Johannes Hendrikus Zelle]], Frysk predikant († [[1983]])
* [[26 april|26]] - [[Theun de Vries]], Frysk skriuwer († [[2005]])
;maaie
* [[12 maaie|12]] - [[Katharine Hepburn]], Amerikaansk aktrise († [[2003]])
* [[17 maaie|17]] - [[Jacob Kalma]], Frysk predikant en skiedkundige († [[1991]])
* [[18 maaie|18]] - [[Nyckle Haisma]], Frysk skriuwer († [[1943]])
* [[26 maaie|26]] - [[John Wayne]], Amerikaansk akteur († [[1979]])
;july
* [[7 july|7]] - [[Robert A. Heinlein]], Amerikaansk skriuwer († [[1988]])
;septimber
* [[19 septimber|19]] - [[Yvonne de Ligne]], Flaamsk keunstrydster († [[1952]])
;oktober
* [[2 oktober|2]] - [[Jan Hulsker]], Nederlânsk keunsthistoarikus († [[2002]])
* [[4 oktober|4]] - [[Auke Adema]], Frysk maratonrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[1976]])
;novimber
* [[14 novimber|14]] - [[Astrid Lindgren]], Sweedsk Skriuwster († [[2002]])
;desimber
* [[15 desimber|15]] - [[Boonsong Lekagul]], Taisk biolooch († [[1992]])
* [[21 desimber|21]] - [[Garmt Stuiveling]], Nederlânsk skriuwer († [[1985]])
;''datum ûnbekend''
*[[Haring Tjittes Piebenga]], Frysk antropolooch en oersetter († [[1981]])
== Ferstoarn ==
* [[15 july]] - [[Qiu Jin]], Sineesk dichteresse en revolúsjonêr (* [[1875]])
* [[17 july]] - [[Hector Malot]], Frânsk skriuwer (* [[1830]])
* [[26 augustus]] - [[Pieter Lodewijk Tak]], Nederlânsk politikus (* [[1848]])
* [[4 septimber]] - [[Edvard Grieg]], Noarsk komponist (* [[1843]]).
* [[8 desimber]] - kening [[Oskar II fan Sweden]] (* [[1829]])
* [[12 desimber]] - [[Durk Piers Noordmans]], Frysk boer en leketeolooch (* [[1828]])
;''datum ûnbekend''
*[[Read Hynder]] (''Red Horse''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1822]])
*[[Mattheus Teffer]], Frysk sindeling en stifter fan it Ljouwerter Diakonessehûs (* [[1827]])
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1907| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
9axlx727br35nj3zl5i3y1cydyuuzsl
1905
0
1743
1086291
1067942
2022-08-05T08:25:19Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[2 jannewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] komt der in ein oan it hast njoggen [[moanne (tiid)|moannen]] duorjend [[Belis fan Port Arthur]]. [[Generaal]] [[Anatoly Stessel]], de kommandant fan it [[garnizoen]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[marine]]basis [[Port Arthur]], op it [[Liaodong-skiereilân]] yn 'e [[Sina|Sineeske]] regio [[Mantsjoerije]], jout him mei syn mannen oer oan 'e [[Japan]]ners.
*[[9 jannewaris]] - [[Bloedige Snein (1905)|Bloedige Snein]] yn [[Ruslân]]: by in massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] fan ûnwapene [[boarger]]s ûnder oanfiering fan 'e [[Eastersk-otterdoksy|otterdokse]] [[preester]] [[Georgij Gapon]] komme tusken de 143 en 234 minsken om as it [[leger (lânmacht)|leger]] it fjoer op 'e mannichte iepenet.
*[[17 febrewaris]] - Yn [[Moskou]] wurdt by in oanslach [[aartshartoch]] [[Sergej Aleksandrovitsj fan Ruslân]], in [[omke]] fan 'e [[tsaar]] en de [[gûverneur-generaal]] fan 'e [[provinsje]] [[Moskou (oblast)|Moskou]], [[fermoarde]].
*[[20 febrewaris]]-[[10 maart]] - Yn 'e [[Slach om Mukden]] ferslane de [[Japan]]ners yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] it [[Ruslân|Russyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[Mantsjoerije]]. De Russen ferlieze 90.000 man en harren weromtocht rint út op in ûnorganisearre flecht, mar de Japanners fersaakje om dit Russyske leger folslein út te skeakeljen.
*[[31 maart]] - De [[Earste Marokkaanske Krisis]], ek wol bekend as de [[Tangerkrisis]], brekt út as de [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem II]] yn 'e [[Marokko|Marokkaanske]] [[stêd]] [[Tanger]] oan lân giet, in moeting hat mei fertsjintwurdigers fan [[sultan]] [[Abdelazyz fan Marokko]], en ferklearret dat er de [[soevereiniteit]] fan it [[Sultanaat Marokko]] stipet. Dêrmei daget er iepentlik [[Frankryk]] út, dat Marokko beskôget as ûnderdiel fan 'e eigen ynfloedssfear.
* [[15 maaie]] - Yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Nevada]] wurdt de [[stêd]] [[Las Vegas]] stifte.
*[[25 maaie]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Ivanovo|Ivanovo-Voznjesensk]] brekt in grutte [[staking]] út dêr't sa'n 70.000 [[tekstyl]]arbeiders oan meidogge. Hja protestearje û.m. tsjin harren 14-oerige [[wurkdei]].
*[[27 maaie|27]]-[[28 maaie]] - Yn 'e [[Slach by Tsushima]] wurdt de [[Ruslân|Russyske]] [[Eastsee]]float, dy't hielendal om [[Kaap de Goede Hoop]] hinne fearn is om it [[Fiere Easten]] te berikken, yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] ferpletterjend ferslein troch de [[Japan]]ners. De Russen ferlieze 8 [[slachskip]]pen, in ferskaat oan lytsere [[marineskip]]pen en mear as 5.000 man.
*[[7 juny]] - It Noarske [[parlemint]], it [[Storting]], stimt unanym foar de opheffing fan 'e [[Uny tusken Sweden en Noarwegen|Uny mei Sweden]]: [[Noarwegen]] wurdt ûnôfhinklik.
*[[8 juny]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] biedt [[Ruslân]] en [[Japan]] bemiddeling oan om ta beëiniging fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] te kommen.
*[[15 juny]] - Yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei [[Dútslân]] yn it ramt fan 'e [[Earste Marokkaanske Krisis]] lûkt [[Frankryk]] alle [[militêr]]e [[ferlof]]fen yn.
*[[22 juny]] - Yn it ramt fan 'e [[Earste Marokkaanske Krisis]] driget [[Dútslân]] mei it sluten fan in anty-[[Frankryk|Frânsk]] [[militêr]] bûnsgenoatskip mei it [[Sultanaat Marokko]].
*[[27 juny]] - Under de [[matroas (rang)|matroazen]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[swiere kruser|pânserkruser]] de ''[[Potemkin (skip)|Potemkin]]'', dat diel útmakket fan 'e [[Swarte See|Swarte-Seefloat]], brekt yn 'e [[haven]] fan [[Odessa]] in [[rebûlje]] út.
* [[29 juny]] - [[Tennis]]feriening [[De Vliegende Bal (Snits)|De Vliegende Bal]] út [[Snits]] wurdt oprjochte.
*[[1 july]] - De [[opstân|opstannige]] [[Ruslân|Russyske]] [[matroas (rang)|matroazen]] fan 'e [[swiere kruser|pânserkruser]] de ''[[Potemkin (skip)|Potemkin]]'' sykje beskûl yn [[Roemeenje]].
*[[7 july|7]]-[[31 july]] - Yn it ramt fan [[Russysk-Japanske Oarloch]] fiert it [[Japan]]ske [[leger (lânmacht)|leger]] de [[Ynvaazje fan Sachalin]] út, wêrby't de súdlike helte fan it grutte [[Sibearje|Sibearyske]] [[eilân]] [[Sachalin (eilân)|Sachalin]] op 'e [[Ruslân|Russen]] ferovere wurdt.
*[[25 july]] - By in topmoeting op in [[eilân]] yn 'e [[Eastsee]] foar de kust fan it [[gruthartochdom Finlân]] slute de [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem II]] en de [[Ruslân|Russyske]] [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas II]] in [[militêr]] bûnsgenoatskip, it [[Pakt fan Björkö]].
*[[12 augustus]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Japan]] ferlingje harren [[militêr]]e bûnsgenoatskip fan [[1902]] foar in perioade fan tsien jier.
*[[13 augustus]] - By [[Noarsk ûnôfhinklikheidsreferindum (1905)|in referindum]] befêstiget de [[Noarwegen|Noarske]] [[befolking]] it beslút fan it Noarske [[parlemint]], it [[Storting]], om 'e [[Uny fan Sweden en Noarwegen|Uny mei Sweden]] te beëinigjen.
*[[19 augustus]] - Om 'e [[maatskiplik]]e ûnrêst yn [[Ruslân]] del te bêdzjen, stiet [[tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas II]] de oprjochting fan in [[parlemint]], de [[Dûma]], ta.
*[[5 septimber]] - De [[Russysk-Japanske Oarloch]] einiget yn in klinkende oerwinning foar [[Japan]]. De beide lannen slute ûnder [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] bemiddeling it [[Ferdrach fan Portsmouth]].
*[[16 oktober]] - De [[ûnderkening]] fan [[Britsk-Ynje]], [[George Curzon, 1e markys Curzon fan Kedleston|Lord Curzon]], spjaltet de [[provinsje]] [[Bingalen (provinsje)|Bingalen]], dy't mei 85 miljoen ynwenners noch amper [[bestjoer]]ber is, op yn 'e nije provinsjes [[West-Bingalen (Britsk-Ynje)|West-Bingalen]] en [[East-Bingalen (Britsk-Ynje)|East-Bingalen]]. Under de [[befolking]] fan it gebiet is dêr in protte wjerstân tsjin.
*[[30 oktober]] - [[Tsaar]] [[Nikolaas II fan Ruslân]] lit syn ''[[Manifest fan 17 Oktober]]'' (neffens de yn [[Ruslân]] jildige [[Juliaanske Kalinder]]) útgean. Dêryn jout er Ruslân de grûnbegjinsels fan [[boargerlike frijheid]].
*[[31 oktober]] - It [[rapport (ferslach)|einrapport]] fan 'e [[Ynternasjonale Undersykskommisje oangeande de Kongo]] wurdt presintearre. Dêryn wurde de tekoartkommings en misbrûken oan 'e kaak steld fan it [[bestjoer]] fan 'e [[Kongofrijsteat]], de [[Afrika]]anske privee[[koloanje]] fan 'e [[Belgje|Belgyske]] [[kening]] [[Leopold II fan Belgje|Leopold II]].
*[[10 novimber]] - Op 'e [[Ruslân|Russyske]] [[marine]]basis [[Kronsjtadt]], yn 'e [[Finske Golf]], brekt [[Rebûlje fan Kronsjtadt (1905)|in rebûlje]] út mank de [[matroas (rang)|matroazen]].
*[[18 novimber]] - It [[parlemint]] fan [[Noarwegen]], it [[Storting]], kiest de [[Denemark|Deenske]] [[prins]] Karel fan Sleeswyk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg út as de nije Noarske [[kening]]. Hy sil op 'e troan komme ûnder de namme fan [[Haakon VII fan Noarwegen|Haakon VII]].
*[[4 desimber]] - It [[parlemint]] fan it [[Gruthartochdom Finlân]] annulearret de [[russifikaasje]]wetten, dy't û.m. it gebrûk fan 'e [[Russysk]]e [[taal]] yn it iepenbier ferplichte stelle.
*[[9 desimber]] - Yn [[Frankryk]] wurdt de [[skieding tusken tsjerke en steat]] ynfierd.
*[[21 desimber]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Sint-Petersburch]] brekt in algemiene [[staking]] út ûnder [[arbeider]]s, dy't al rillegau oerslacht nei [[Moskou]] en oare [[stêd]]en. As de [[oerheid]] reägearret mei it oppakken fan 'e lieders fan 'e arbeiders, ûnder wa [[Leon Trotski]], feroaret de staking yn in [[wapen]]e [[opstân]], dy't de [[Russyske Revolúsje (1905)|Russyske Revolúsje fan 1905]] neamd wurdt.
*[[26 desimber]] - Yn [[Dútslân]] wurdt it [[Von Schlieffenplan]] iepenbier. Dat is in oanfalsplan opsteld troch [[fjildmaarskalk]] [[Alfred von Schlieffen]] foar it gefal fan in grutte [[Jeropa|Jeropeeske]] [[oarloch]] wêrby't Dútslân op twa fronten fjochtsje moat, tsjin [[Ruslân]] yn it easten en tsjin [[Frankryk]] yn it westen. Yn ferbân mei de lange [[mobilisaasje]]tiid fan it ûnbidich grutte Russyske Ryk is it Von Schlieffen syn doel om sa fluch mooglik, mei in saneamde [[Blitzkrieg (kriich)|Blitzkrieg]], de Frânsen te ferslaan, sadat de Dútsers de hannen frij hawwe tsjin 'e tiid dat Ruslân klear is om oan te fallen.
== Berne ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Rienk Hendrik Kuipers]], Nederlânsk predikant en fersetsman († [[1945]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Berend Joukes Fridsma]], Frysk taalkundige en frisiast († [[2005]])
;febrewaris
* [[11 febrewaris|11]] - [[Rely Jorritsma]], Fryske dichter/skriuwer († [[1952]])
;april
* [[7 april|7]] - [[Ludolf Rasterhoff]], Frysk fersetsman en boargemaster († [[1975]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Fokke Middendorp]], Stellingwerfsk folkekundige, skiedkundige en publisist († [[2001]])
* [[20 maaie|20]] - [[Gerrit Achterberg]], Nederlânsk dichter († [[1962]])
* [[29 maaie|29]] - [[Harry Linthorst Homan]], kommissaris fan de keninginne fan Fryslân († [[1989]])
;juny
* [[4 juny|4]] - [[Henk Aukes]], Nederlânsk bestjoerder en publisist († [[1999]])
* [[21 juny|21]] - [[Jean-Paul Sartre]], Frânsk filosoof en skriuwer († [[1980]])
;july
* [[13 july|13]] - [[Bosley Crowther]], Amerikaansk filmkritikus († [[1981]])
* [[21 july|21]] - [[Pita Grilk]], Skiermûntseager dichteresse († [[1980]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Abeid Karume]], Tanzaniaansk politikus († [[1972]])
* [[7 augustus|7]] - [[Appel Ooiman]], Frysk roeier († [[1971]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Sybout Jacob Nijdam]], keatspionier en ûnderwiisman († [[2005]])
* [[18 septimber|18]] - [[Greta Garbo]], Amerikaansk aktrise († [[1990]])
* [[20 septimber|20]] - [[Jurjen Dreeuws]], Nederlânsk plysjeman en fersetsstrider († [[1984]])
;desimber
* [[11 desimber]] - [[Lykle Miedema]], Frysk fabrikant fan lânbou-ark († [[1974]])
== Ferstoarn ==
* [[11 maart]] - [[Jan Linses van der Burg]], Frysk dichter (* [[1864]])
* [[24 maart]] - [[Jules Verne]], Frânsk skriuwer (* [[1828]])
* [[14 juny]] - [[Tippu Tip]], Sansibareesk slavekeapman en ûntdekkingsreizger (* [[1837]])
* [[14 july]] - [[Klaas van Tuinen]], Frysk biolooch, ûnderwizer en konservator (* [[1840]])
* [[15 augustus]] - [[Frank Grouard]], Amerikaansk ferkenner en tolk (* [[1850]])
* [[5 septimber]] - [[Reitsje-de-Wolkens-Oan]] (''Touch-the-Clouds''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1838]])
* [[15 septimber]] - [[Rein-yn-'t-Gesicht]] (''Rain-in-the-Face''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1835]])
==Literatuer==
;romans
* [[Emma baronesse Orczy]], ''[[The Scarlet Pimpernel]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Reade Pimpernel'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1905| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
ar4fny7d0z0j2c4f24nj8m5fjkvwd67
1904
0
1744
1086287
1074212
2022-08-05T08:18:04Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[12 jannewaris]] - Yn 'e [[koloanje]] [[Dútsk-Súdwest-Afrika]] komme de [[Herearo (folk)|Herearo]] yn [[opstân]]. De [[Herearo-Opstân]] wurdt laat troch [[haadman]] [[Samuel Maharero]]. De ûnmeilydsume [[Dútslân|Dútske]] ûnderdrukking fan dizze opstân en fan dy fan 'e [[Nama (folk)|Nama]] liedt ta de [[Namibyske Genoside]].
*[[7 febrewaris]] - By de [[Grutte Brân fan Baltimore]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]] [[Baltimore]], komme mar 5 minsken om. Mar der wurde yn 30 [[oere]]n 1.500 [[gebou]]wen yn 'e jiske lein, mei as gefolch dat 35.000 minsken [[wurkleazens|wurkleas]] wurde.
*[[8 febrewaris]] - [[Japan]] ferklearret de oarloch oan [[Ruslân]] en falt de Russyske [[marine]] yn [[Sina]] oan yn 'e [[Slach by Port Arthur]]. Dit is it begjin fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]], dy't draait om rivalisearjende [[kolonialisme|koloniale]] ambysjes fan 'e beide lannen yn [[Mantsjoerije]] en [[Koreä]].
*[[23 febrewaris]] - Nei't it [[Keizerryk Koreä]] yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] troch [[Japan]]ske [[troepen]] beset is, twingt Japan it Koreaanske [[regear]] in [[ferdrach]] op dat fan Koreä yn 'e praktyk in Japansk [[protektoraat]] makket sûnder wiere selsstannichheid.
*[[14 maart]] - Op fersyk fan 'e [[gûverneur]] fan [[Dútsk-Súdwest-Afrika]], [[Theodor Leutwein]], stjoert it [[Dútslân|Dútske]] [[regear]] [[militêr]]e fersterkings nei dy [[koloanje]] om 'e [[Herearo-Opstân]] te ûnderdrukken.
*[[8 april]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] slute de saneamde [[Entente Cordiale]] ("Hoflike Oerienkomst"), dy't û.m. in [[militêr]] bûnsgenoatskip omfiemet dat rjochte is tsjin [[Dútslân]]. Dit [[ferdrach]] makket in ein oan goed tûzen jier rivaliteit mei om de safolle tiid [[oarloch]] tusken de beide lannen.
*[[1 maaie]] - Yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] ferslane de [[Japan]]ners de [[Ruslân|Russen]] yn 'e [[Slach oan de Yalu]] oan 'e grins fan [[Koreä]] mei [[Mantsjoerije]].
*[[4 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] nimme formeel de [[Panamakanaalsône]] yn besit.
*[[15 juny]] - By de [[Brân op de SS General Slocum|Brân op 'e SS ''General Slocum'']] komme op 'e [[East River]] yn [[New York-Stêd]] 1.021 minsken om.
*[[16 juny]] - By in [[oanslach]] wurdt [[Nikolaj Bobrikov]], de [[Ruslân|Russyske]] [[gûverneur-generaal]] fan it [[Gruthartochdom Finlân]], [[fermoarde]] troch de [[Finlân|Finske]] [[ealman]] en [[nasjonalist]] [[Eugen Schauman]].
*[[28 juny]] - It [[Denemark|Deenske]] [[passazjiersskip]] de [[SS Norge|SS ''Norge'']] rint oan 'e grûn en sinkt deunby [[Rockall]], in [[rots]]eilantsje yn 'e [[Atlantyske Oseaan]]. Dêrby komme 635 minsken om, wêrûnder 225 [[Noarwegen|Noarske]] [[emigrant]]en.
* [[1 july]] - Yn it [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[St. Louis]] begjinne de tredde [[Olympyske Spullen]].
*[[3 july]] - It [[regear]] fan it [[Feriene Keninkryk]] publisearret in [[rapport (ferslach)|rapport]] dat in ferneatigjend oardiel útsprekt oer it skrikbewâld dat út namme fan 'e [[Belgje|Belgyske]] [[kening]] [[Leopold II fan Belgje|Leopold II]] fierd wurdt yn 'e [[Kongofrijsteat]], dy't syn privee[[koloanje]] is.
*[[28 july]] - Yn [[Moskou]] wurdt de [[Ruslân|Russyske]] [[minister]] fan Binnenlânske Saken, [[Vjatsjeslav Plehve]], by in [[bomoanslach]] op syn [[koets]] [[fermoarde]].
*[[28 july]] - Yn [[Kolombia]], dat noch altyd yn ûnstjoer ferkeart nei it fernederjende ferlies fan 'e [[provinsje]] [[Panama]], yn [[1903]], fêstiget [[generaal]] [[Rafael Reyes]] in [[diktatuer]].
* begjin [[augustus]] - [[Easterein]] wint mei A.Terpstra, A.H.Dijkstra en M.Bonnema de 2e [[Freulepartij Wommels|Freulepartij]]
*[[10 augustus]] - Yn 'e [[Slach yn de Giele See]], dy't útfochten wurdt yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]], foarkomt de [[Japanske Keizerlike Marine]] in útbraak fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[float]] fan it [[Fiere Easten]] út 'e [[Sina|Sineeske]] [[haven]] fan [[Port Arthur]].
*[[11 augustus|11]]-[[12 augustus]] - Yn it ramt fan 'e [[Herearo-Opstân]] ferslacht de [[Dútslân|Dútske]] [[generaal]] [[Lothar von Trotha]] yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]] de [[Herearo (folk)|Herearo]] ûnder [[haadman]] [[Samuel Maharero]] yn 'e [[Slach by Waterberg]]. Neitiid driuwe de Dútsers de oerlibjende Herearo-[[kriger]]s mei [[froulju]] en [[bern (persoan)|bern]] de [[woastyn]] yn. Dit is it begjin fan 'e [[Namibyske Genoside]] troch de Dútsers op 'e lânseigen Herearo en [[Nama (folk)|Nama]].
*[[24 augustus]] - It [[Feriene Keninkryk]] driget mei aktive stipe oan [[Japan]] yn 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] as [[Dútslân]] net ophâldt mei [[wapen]]leverânsjes oan [[Ruslân]].
*[[7 septimber]] - As gefolch fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Tibet-ekspedysje]] slút it [[Feriene Keninkryk]] in [[hannel]]sferdrach mei [[Tibet]].
*[[20 oktober]] - [[Sily]] en [[Bolivia]] slute it [[Ferdrach fan Frede en Freonskip (1920)|Ferdrach fan Frede en Freonskip]] wêrmei't nei in fearnsiuw einlings formeel in ein komt oan 'e [[Salpeteroarloch]] fan [[1879]]-[[1884]]. Bolivia jout syn oanspraken op 'e [[kust]]stripe fan noardlik Sily op, dy't de Silenen yn dy [[oarloch]] feroveren en [[anneksearre]]n.
*[[21 oktober]] - De [[Eastsee]]float fan [[Ruslân]], ûnderweis fan 'e [[Eastsee]] nei it [[Fiere Easten]] om it yn it ramt fan 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] op te nimmen tsjin 'e [[Japan]]ners, iepenet op 'e [[Noardsee]] it fjoer op in fyftichtal [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[fiskerij|fiskersskippen]] dy't troch de Russyske [[bemanning]]s oansjoen wurde foar Japanske [[torpedoboatjager]]s. By it tweintich [[minuten]] duorjende [[bombardemint]] wurdt ien fiskersboat ta sinken brocht en fergiet mei man en mûs, wylst op in oarenien twa leden fan 'e bemanning omkomme. It Britske regear yn [[Londen]] is sawol [[ferbjustering|ferbjustere]] as [[razernij|poerrazen]] oer dit [[Doggerbankynsidint]], en slút it [[Suëzkanaal]] foar de Russyske float, sadat dy hielendal om [[Kaap de Goede Hoop]] hinne farre moat om it Fiere Easten te berikken.
*[[28 novimber]] - Yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]] wurde de [[opstân|opstannige]] [[Nama (folk)|Nama]] (foarhinne yn 'e regel Hottentotten neamd) yn 'e [[Slach by Warmbad]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] ferslein.
*[[29 novimber]] - [[Demonstraasje (protest)|Demonstraasjes]] tsjin 'e [[Russysk-Japanske Oarloch]] yn frijwol alle grutte [[Ruslân|Russyske]] [[universiteit]]sstêden wurde troch de [[plysje]] en de [[kozakken]] ûnmeilydsum de kop yn drukt.
*[[6 desimber]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Theodore Roosevelt]] komt yn in [[taspraak]] foar it [[Amerikaanske Kongres]] mei in fariant op 'e [[Monroe-doktrine]] út [[1824]]: de Feriene Steaten behâlde harrensels it rjocht foar om [[militêr]] yn te gripen yn elts lân op it [[Westlik Healrûn]] as dêr Amerikaanske belangen yn 'e knipe driigje te kommen. Dit útgongspunt fan bûtenlânsk belied komt bekend te stean as de [[Roosevelt Corollary]].
== Berne ==
;febrewaris
* [[19 febrewaris|19]] - [[Havank]] (Hans van der Kallen), Frysk skriuwer († [[1964]])
* [[20 febrewaris|20]] - [[Ruurd Wiersma]], Frysk keunstskilder († [[1980]])
* [[29 febrewaris|29]] - [[Jimmy Dorsey]], Amerikaansk orkestlieder († [[1957]])
;maart
* [[23 maart|23]] - [[Ulbe van Houten]], Frysk skriuwer († [[1974]])
* [[26 maart|26]] - [[Jan Harm Kruis]], Frysk feehâlder en fersetsstrider († [[1945]])
* [[30 maart|30]] - [[Pieter Oosterhoff]], Frysk astronoom († [[1978]])
;april
* [[10 april|10]] - [[Sybrandus Johannes Fockema Andreae (argivaris)|Sybrandus Johannes Fockema Andreae]], Frysk argivaris en bestjoerder († [[1968]])
* [[12 april|12]] - [[Mien Ruys]], Nederlânsk túnarsjitekte († [[1999]])
* [[14 april|14]] - [[John Gielgud]], Ingelsk akteur († [[2000]])
* [[15 april|15]] - [[Antje Aans-Jelsma]], âldste ynwenner fan [[Fryslân]] (* [[1904]])
* [[21 april|21]] - [[Jurjen Koksma]], Frysk wiskundige († [[1964]])
;maaie
* [[9 maaie|9]] - [[Ansco Dokkum]], Frysk roeier en hurdsiler († [[1985]])
* [[18 maaie|18]] - [[Hein Buisman]], Frysk bûterkeapman en natoerbeskermer († [[1963]])
;juny
* [[25 juny|25]] - [[Tjeerd Pasma]], Frysk moderne-fiifkamper († [[1944]])
;july
* [[12 july|12]] - [[Pablo Neruda]], Sileensk dichter en Nobelpriiswinner († [[1973]])
;augustus
* [[18 augustus|18]] - [[Max Factor jr.]], Amerikaansk ûndernimmer († [[1996]])
;oktober
* [[3 oktober|3]] - [[Roelof Hommema]], Frysk roeier († [[1956]])
== Ferstoarn ==
* [[1 maaie]] - [[Antonín Dvořák]], Tsjechysk komponist (* [[1841]])
* [[10 maaie]] - [[Henry Morton Stanley]], Welsk-Amerikaansk sjoernalist en ûntdekkingsreizger (* [[1841]])
* [[28 maaie]] - [[Skoppende Bear]] (''Kicking Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1846]])
* [[14 july]] - [[Paul Kruger]], presidint fan de [[Súdafrikaanske Republyk]] (* [[1825]])
* [[12 augustus]] - [[Wite Swan (ferkenner)|Wite Swan]] (''White Swan''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1851]])
* [[29 augustus]] - [[Moerad V]], sultan fan it [[Osmaanske Ryk]] (* [[1840]])
* [[5 oktober]] - [[Christoffel Bisschop]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1828]])
* [[31 desimber]] - [[Folkert Harmens Kuipers]], Frysk-Amerikaansk ûndernimmer en filantroop (* [[1843]])
;''datum ûnbekend''
*[[Lytse Wolf]] (''Little Wolf''), opperhaad fan 'e [[Noardlike Sjajinnen]] (* [[1820]])
==Literatuer==
* [[Joseph Conrad]], ''[[Nostromo (roman)|Nostromo]]'' <small>(oerset nei it Frysk as ''Sulver en Minsken'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1904| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
fsix6zhv5zhuag1utkqtj9p1nnp4l41
1903
0
1745
1086301
1084890
2022-08-05T08:32:20Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[14 jannewaris]] - Yn [[Amsterdam]] brekt [[Spoarstakingen fan 1903|in spoarstaking]] út.
* [[18 jannewaris]] - [[Guglielmo Marconi]] makket de earste [[radio]]ferbining tusken de [[Feriene Steaten]] en [[Ingelân]].
* [[19 jannewaris]] - Yn [[Parys]] wurdt de Académie Goncourt oprjochte, dy't út 'e neilittenskip fan [[Edmund de Goncourt]] alle jierren it [[boek]] mei de measte [[fantasij]] bekroane sil mei de [[Prix Goncourt]].
*[[22 jannewaris]] - It [[Kolombia]]anske [[parlemint]] wegeret en [[ratifikaasje|ratifisearje]] it [[Hay-Herránferdrach]], dat de [[pacht]] troch de [[Feriene Steaten]] regelet fan in stripe lân yn 'e Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]], dêr't it [[Panamakanaal]] oanlein wurde moat.
*[[19 febrewaris]] - De [[Fenezolaanske Krisis (1902-1903)|Fenezolaanske Krisis]] wurdt beëinige mei in ûnder swiere druk fan 'e [[Feriene Steaten]] berikt kompromis tusken [[Fenezuëla]] oan 'e iene kant en it [[Feriene Keninkryk]], [[Dútslân]] en [[Itaalje]] oan 'e oare kant.
*[[23 febrewaris]] - [[Kuba]] en de [[Feriene Steaten]] slute in [[ferdrach]] dat de [[pacht]] troch de Feriene Steaten regelet fan in gebiet oan 'e mûning fan 'e [[Guantánamobaai]], oan 'e [[súdeast]][[kust]] fan it lân. De Feriene Steaten wolle dêr in [[marine]]basis oanlizze.
*[[5 maart]] - [[Dútslân]] slút mei it [[Osmaanske Ryk]] in [[ferdrach]] dat it lân it rjocht jout om 'e saneamde [[Bagdadspoarline]] oan te lizzen, in [[spoarwei|spoar]] fan 'e Dútske [[haadstêd]] [[Berlyn]] nei [[Bagdad]] yn it [[Mesopotaamje|Mesopotamyske]] diel fan it Osmaanske Ryk.
*[[20 april]] - Yn 'e [[stêd]] [[Kisjinev]], yn it suden fan [[Ruslân]] (no [[Chişinău]], de [[haadstêd]] fan [[Moldaavje]]), fynt in [[antysemitisme|antysemityske]] [[pogrom]] plak, wêrby't teminsten 45 [[Joaden]] [[fermoarde|om hals brocht]] wurde en mear as 400 [[ferwûne]] reitsje.
*[[11 juny]] - By [[steatsgreep yn Servje (1903)|in bloedige steatsgreep]] yn it [[Keninkryk Servje]] wurde [[kening]] [[Aleksander I fan Servje|Aleksander I]], út it [[Hûs Obrenović]], en syn rûnom [[hate]] [[oarehelte|frou]] [[Draga Mašin]], [[fermoarde]].
*[[15 juny]] - Yn it [[Keninkryk Servje]] wurdt [[Peter I fan Servje|Peter I]], út it [[Hûs Karađorđević]], [[kening]] yn it plak fan 'e fjouwer [[dagen]] lyn by [[steatsgreep yn Servje (1903)|in steatsgreep]] [[fermoarde]] [[Aleksander I fan Servje|Aleksander I]] út it rivalisearjende [[Hûs Obrenović]].
*[[16 juny]] - De [[Noarwegen|Noarske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Roald Amundsen]] set mei it [[skip]] de SS ''Gjøa'' ôf nei it [[Arktysk Gebiet]], om dêr te sykjen nei de [[Noardwestlike Trochfeart]] tusken [[Noard-Amearika]] en it [[Noardpoal|poaliis]].
*[[25 juny]] - Yn [[Parys]] [[promoasje (wittenskip)|promovearret]] de [[Poalen|Poalsk]]-[[Frankryk|Frânske]] [[natuerkundige]] [[Maria Curie-Skłodowska]], better bekend as Marie Curie, ''[[cum laude]]'' op in [[proefskrift]] oer [[radioaktiviteit]].
*[[1 july]] - Yn 'e [[Frankryk|Frânske]] [[haadstêd]] [[Parys]] giet de earste edysje fan 'e [[Tour de France]] fan start.
* [[3 july]] - Yn [[Fryslân]] komt de earste [[edysje]] fan it ''[[Frysk Deiblêd]]'' út.
*[[20 july]] - Yn [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]], in diel fan it [[Osmaanske Ryk]], brekt ûnder de [[etnysk]] [[Masedoanjers (Aldheid)|Masedoanyske]] [[befolking]] de [[Opstân fan Ilinden]] út.
* begjin [[augustus]] - [[Easterlittens]] wint mei H. v.d. Feer, Th. v. Buren en S. v. Buren de 1e [[Freulepartij Wommels|Freulepartij]].
*[[10 augustus]] - By de [[Brân yn de Paryske Metro]] komme 84 minsken om.
*[[23 augustus]] - Op it 6e [[sionisme|Sionistysk Kongres]], holden yn it [[Switserlân|Switserske]] [[Basel (stêd)|Basel]], presintearret [[Theodor Herzl]] syn plan om in [[Joaden|Joadske]] [[lân|steat]] te stiftsjen yn [[Palestina]].
*[[16 septimber]] - Yn [[Eastenryk-Hongarije]] ûntstiet in [[polityk|politike krisis]] as it [[Keninkryk Hongarije]] de hakken yn it sân set en wegeret mei te wurkjen oan it plan fan it [[Keizerryk Eastenryk]] foar de oprjochting fan in feriene Eastenryksk-Hongaarsk [[leger (lânmacht)|leger]].
*[[22 oktober]] - Nei in jierrenlang skeel slute de [[Feriene Steaten]] en it [[Feriene Keninkryk]] in oerienkomst oer de ferrin fan 'e [[grins (line)|grins]] tusken de [[Amerikaanske steat]] [[Alaska]] en de oangrinzgjende dielen fan [[Kanada]]. Dêrby hawwe de Feriene Steaten op frijwol alle ûnderdielen harren sin krigen en binne de Kanadeeske beswieren dêrtsjin fierhinne oan kant reage.
*[[3 novimber]] - Yn 'e [[Kolombia]]anske [[provinsje]] [[Panama]] brekt in [[revolúsje]] út, dy't fierhinne oanstifte is troch de [[Feriene Steaten]], yn reäksje op 'e wegering fan Kolombia om in stripe lân yn Panama oan 'e Amerikanen te [[pacht|ferpachtsjen]] dêr't it [[Panamakanaal]] groeven wurde moat. By dizze [[Panameeske Revolúsje]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan Panama útroppen en gripe al hiel gau Amerikaanske [[marineskip]]pen en [[marinier]]s yn om 'e Amerikaanske belangen yn Panama "te beskermjen". It resultaat is dat Panama in soarte fan Amerikaanske [[fazalsteat]] wurdt, wylst Kolombia mei lege hannen stiet.
*[[17 novimber]] - [[Bolivia]] ferkeapet foar in bedrach ter wearde fan [[£]]2 miljoen [[Acre (steat)|Acre]], in diel fan it [[Amazônegebiet]], oan [[Brazylje]].
*[[18 novimber]] - It [[regear]] fan it koartby ûnôfhinklik wurden [[Panama]] slút in [[ferdrach]] mei de [[Feriene Steaten]], wêryn't de Amerikanen alle rjochten ferliend wurde dy't nedich binne foar de oanlis fan it [[Panamakanaal]]. De [[Panamakanaalsône]], in stripe lân fan 10 [[myl]] breed, wurdt "oant yn ivichheid" oan 'e Feriene Steaten [[pacht|ferpachte]] foar in bedrach fan [[$]]10 miljoen yn ien kear en in jierlikse betelling fan $250.000.
*[[6 desimber]] - Mei de [[oerjefte]] fan 'e lêste [[Atjee]]ske fersetslieders oan 'e [[Nederlân]]ske [[generaal]] [[J.B. van Heutsz]] komt in ein oan 'e [[Atjee-oarloch]] op [[Sumatra]].
*[[10 desimber]] - By de [[Brân yn it Iroquois Theater]] yn [[Chicago]] komme 600 minsken om.
*[[11 desimber]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[regear]] stjoert út [[Britsk-Ynje]] de [[Tibet-ekspedysje]] oer de [[Himalaya]] nei [[Tibet]] ta, om dat [[lân]] ta iepenstelling foar [[hannel]] te twingen.
*[[17 desimber]] - Op it [[strân]] by [[Kitty Hawk (Noard-Karolina)|Kitty Hawk]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Noard-Karolina]], meitsje de [[Bruorren Wright]] de earste flecht mei in [[fleanmasine]].
* ''datum ûnbekend'' - De [[Nederlân]]ske [[kardiolooch]] [[Willem Einthoven]] fynt it [[elektrokardiogram]] (ECG) út
== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Sijas Paulus Akkerman]], Frysk winkelman en romanskriuwer († [[1981]])
;febrewaris
* [[13 febrewaris|13]] - [[Georges Simenon]], Waalsk skriuwer († [[1989]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[Wiebe Jannes Formsma]], Nederlânsk histoarikus en publisist († [[1999]])
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Thomas Yellowtail]], Amerikaansk aktivist en medisynman fan 'e [[Krieën (folk)|Krieën]] († [[1993]])
;maaie
* [[29 maaie|29]] - [[Bob Hope]], Amerikaansk akteur († [[2003]])
;juny
* [[7 juny|7]] - [[Jan Siebenga]], Frysk bistedokter († [[1987]])
* [[23 juny|23]] - [[Hans Christian Branner]], Deensk skriuwer († [[1966]])
* [[25 juny|25]] - [[George Orwell]] (Eric Arthur Blair), Ingelsk skriuwer († [[1950]])
;july
* [[2 july|2]] - kening [[Olaf V fan Noarwegen]] († [[1991]])
* [[5 july|5]] - [[Hein Vos]], Frysk ekonoom en politikus († [[1972]])
* [[14 july|14]] - [[Albert Sustring]], Frysk edelsmid, bestjoerder, publisist en frisiast († [[2001]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Louis Leakey]], Ingelsk-Keniaansk argeolooch en paleöntolooch († [[1972]])
;novimber
* [[7 novimber|7]] - [[Albert Helman]], Surinaamsk-Nederlânsk skriuwer († [[1996]])
* [[11 novimber|11]] - [[Age van der Zee]], Frysk heechljepper († [[1982]])
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Johannes Heesters]], Nederlânsk-Dútsk operasjonger en akteur († [[2011]])
* [[8 desimber|8]] - [[Anje Lok]], Frysk ûnderwizer en fersetsman († [[1944]])
;''datum ûnbekend''
*[[Susie Walking Bear Yellowtail]], Amerikaansk aktiviste († [[1981]])
*[[Willem Kok]], Frysk taalkundige en oersetter († [[1969]])
== Ferstoarn ==
* [[7 febrewaris]] - [[Jacobus van Loon]], Frysk ûndernimmer, politikus en frisiast (* [[1821]])
* [[3 maart]] - [[Henry R. Porter]], Amerikaansk legerdokter (* [[1848]])
* [[13 maart]] - [[Nicolaas Beets]], Nederlânsk skriuwer, dichter en predikant (* [[1814]])
* [[9 maaie]] - [[Paul Gauguin]], Frânsk keunstskilder (* [[1848]])
* [[23 juny]] - [[Johannes Dirks Baarda]], Frysk notarisklerk en skriuwer (* [[1836]])
* [[17 july]] - [[James McNeill Whistler]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1834]])
* [[20 july]] - paus [[Leo XIII]] (* [[1810]])
* [[1 augustus]] - [[Calamity Jane]], Amerikaansk froulik pionier (* [[1852]])
* [[4 novimber]] - [[Peter Wilhelm Janssen]], Eastfrysk-Nederlânsk keapman en filantroop (* [[1821]])
* [[11 novimber]] - [[Tsjeppe Earn]] (''Pretty Eagle''), opperhaad fan 'e [[Krieën (folk)|Krieën]] (* [[1846]])
* [[3 desimber]] - [[Obbe Rommerts]], Frysk útjouwer en fakbûnsman (* [[1835]])
;''datum ûnbekend''
*[[Dirk Dekker]], Nederlânsk skriuwer (* [[1822]])
==Literatuer==
;romans
* [[Nynke fan Hichtum]], ''[[Afke's Tiental]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Tsien fan Martens Afke'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1903| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
d97z4rdacxv97b8ujvf90bj5m2l1t70
1086323
1086301
2022-08-05T08:51:03Z
FreyaSport
40716
/* Berne */ +1
wikitext
text/x-wiki
{{JiersideBoppe}}
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[14 jannewaris]] - Yn [[Amsterdam]] brekt [[Spoarstakingen fan 1903|in spoarstaking]] út.
* [[18 jannewaris]] - [[Guglielmo Marconi]] makket de earste [[radio]]ferbining tusken de [[Feriene Steaten]] en [[Ingelân]].
* [[19 jannewaris]] - Yn [[Parys]] wurdt de Académie Goncourt oprjochte, dy't út 'e neilittenskip fan [[Edmund de Goncourt]] alle jierren it [[boek]] mei de measte [[fantasij]] bekroane sil mei de [[Prix Goncourt]].
*[[22 jannewaris]] - It [[Kolombia]]anske [[parlemint]] wegeret en [[ratifikaasje|ratifisearje]] it [[Hay-Herránferdrach]], dat de [[pacht]] troch de [[Feriene Steaten]] regelet fan in stripe lân yn 'e Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]], dêr't it [[Panamakanaal]] oanlein wurde moat.
*[[19 febrewaris]] - De [[Fenezolaanske Krisis (1902-1903)|Fenezolaanske Krisis]] wurdt beëinige mei in ûnder swiere druk fan 'e [[Feriene Steaten]] berikt kompromis tusken [[Fenezuëla]] oan 'e iene kant en it [[Feriene Keninkryk]], [[Dútslân]] en [[Itaalje]] oan 'e oare kant.
*[[23 febrewaris]] - [[Kuba]] en de [[Feriene Steaten]] slute in [[ferdrach]] dat de [[pacht]] troch de Feriene Steaten regelet fan in gebiet oan 'e mûning fan 'e [[Guantánamobaai]], oan 'e [[súdeast]][[kust]] fan it lân. De Feriene Steaten wolle dêr in [[marine]]basis oanlizze.
*[[5 maart]] - [[Dútslân]] slút mei it [[Osmaanske Ryk]] in [[ferdrach]] dat it lân it rjocht jout om 'e saneamde [[Bagdadspoarline]] oan te lizzen, in [[spoarwei|spoar]] fan 'e Dútske [[haadstêd]] [[Berlyn]] nei [[Bagdad]] yn it [[Mesopotaamje|Mesopotamyske]] diel fan it Osmaanske Ryk.
*[[20 april]] - Yn 'e [[stêd]] [[Kisjinev]], yn it suden fan [[Ruslân]] (no [[Chişinău]], de [[haadstêd]] fan [[Moldaavje]]), fynt in [[antysemitisme|antysemityske]] [[pogrom]] plak, wêrby't teminsten 45 [[Joaden]] [[fermoarde|om hals brocht]] wurde en mear as 400 [[ferwûne]] reitsje.
*[[11 juny]] - By [[steatsgreep yn Servje (1903)|in bloedige steatsgreep]] yn it [[Keninkryk Servje]] wurde [[kening]] [[Aleksander I fan Servje|Aleksander I]], út it [[Hûs Obrenović]], en syn rûnom [[hate]] [[oarehelte|frou]] [[Draga Mašin]], [[fermoarde]].
*[[15 juny]] - Yn it [[Keninkryk Servje]] wurdt [[Peter I fan Servje|Peter I]], út it [[Hûs Karađorđević]], [[kening]] yn it plak fan 'e fjouwer [[dagen]] lyn by [[steatsgreep yn Servje (1903)|in steatsgreep]] [[fermoarde]] [[Aleksander I fan Servje|Aleksander I]] út it rivalisearjende [[Hûs Obrenović]].
*[[16 juny]] - De [[Noarwegen|Noarske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Roald Amundsen]] set mei it [[skip]] de SS ''Gjøa'' ôf nei it [[Arktysk Gebiet]], om dêr te sykjen nei de [[Noardwestlike Trochfeart]] tusken [[Noard-Amearika]] en it [[Noardpoal|poaliis]].
*[[25 juny]] - Yn [[Parys]] [[promoasje (wittenskip)|promovearret]] de [[Poalen|Poalsk]]-[[Frankryk|Frânske]] [[natuerkundige]] [[Maria Curie-Skłodowska]], better bekend as Marie Curie, ''[[cum laude]]'' op in [[proefskrift]] oer [[radioaktiviteit]].
*[[1 july]] - Yn 'e [[Frankryk|Frânske]] [[haadstêd]] [[Parys]] giet de earste edysje fan 'e [[Tour de France]] fan start.
* [[3 july]] - Yn [[Fryslân]] komt de earste [[edysje]] fan it ''[[Frysk Deiblêd]]'' út.
*[[20 july]] - Yn [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]], in diel fan it [[Osmaanske Ryk]], brekt ûnder de [[etnysk]] [[Masedoanjers (Aldheid)|Masedoanyske]] [[befolking]] de [[Opstân fan Ilinden]] út.
* begjin [[augustus]] - [[Easterlittens]] wint mei H. v.d. Feer, Th. v. Buren en S. v. Buren de 1e [[Freulepartij Wommels|Freulepartij]].
*[[10 augustus]] - By de [[Brân yn de Paryske Metro]] komme 84 minsken om.
*[[23 augustus]] - Op it 6e [[sionisme|Sionistysk Kongres]], holden yn it [[Switserlân|Switserske]] [[Basel (stêd)|Basel]], presintearret [[Theodor Herzl]] syn plan om in [[Joaden|Joadske]] [[lân|steat]] te stiftsjen yn [[Palestina]].
*[[16 septimber]] - Yn [[Eastenryk-Hongarije]] ûntstiet in [[polityk|politike krisis]] as it [[Keninkryk Hongarije]] de hakken yn it sân set en wegeret mei te wurkjen oan it plan fan it [[Keizerryk Eastenryk]] foar de oprjochting fan in feriene Eastenryksk-Hongaarsk [[leger (lânmacht)|leger]].
*[[22 oktober]] - Nei in jierrenlang skeel slute de [[Feriene Steaten]] en it [[Feriene Keninkryk]] in oerienkomst oer de ferrin fan 'e [[grins (line)|grins]] tusken de [[Amerikaanske steat]] [[Alaska]] en de oangrinzgjende dielen fan [[Kanada]]. Dêrby hawwe de Feriene Steaten op frijwol alle ûnderdielen harren sin krigen en binne de Kanadeeske beswieren dêrtsjin fierhinne oan kant reage.
*[[3 novimber]] - Yn 'e [[Kolombia]]anske [[provinsje]] [[Panama]] brekt in [[revolúsje]] út, dy't fierhinne oanstifte is troch de [[Feriene Steaten]], yn reäksje op 'e wegering fan Kolombia om in stripe lân yn Panama oan 'e Amerikanen te [[pacht|ferpachtsjen]] dêr't it [[Panamakanaal]] groeven wurde moat. By dizze [[Panameeske Revolúsje]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan Panama útroppen en gripe al hiel gau Amerikaanske [[marineskip]]pen en [[marinier]]s yn om 'e Amerikaanske belangen yn Panama "te beskermjen". It resultaat is dat Panama in soarte fan Amerikaanske [[fazalsteat]] wurdt, wylst Kolombia mei lege hannen stiet.
*[[17 novimber]] - [[Bolivia]] ferkeapet foar in bedrach ter wearde fan [[£]]2 miljoen [[Acre (steat)|Acre]], in diel fan it [[Amazônegebiet]], oan [[Brazylje]].
*[[18 novimber]] - It [[regear]] fan it koartby ûnôfhinklik wurden [[Panama]] slút in [[ferdrach]] mei de [[Feriene Steaten]], wêryn't de Amerikanen alle rjochten ferliend wurde dy't nedich binne foar de oanlis fan it [[Panamakanaal]]. De [[Panamakanaalsône]], in stripe lân fan 10 [[myl]] breed, wurdt "oant yn ivichheid" oan 'e Feriene Steaten [[pacht|ferpachte]] foar in bedrach fan [[$]]10 miljoen yn ien kear en in jierlikse betelling fan $250.000.
*[[6 desimber]] - Mei de [[oerjefte]] fan 'e lêste [[Atjee]]ske fersetslieders oan 'e [[Nederlân]]ske [[generaal]] [[J.B. van Heutsz]] komt in ein oan 'e [[Atjee-oarloch]] op [[Sumatra]].
*[[10 desimber]] - By de [[Brân yn it Iroquois Theater]] yn [[Chicago]] komme 600 minsken om.
*[[11 desimber]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[regear]] stjoert út [[Britsk-Ynje]] de [[Tibet-ekspedysje]] oer de [[Himalaya]] nei [[Tibet]] ta, om dat [[lân]] ta iepenstelling foar [[hannel]] te twingen.
*[[17 desimber]] - Op it [[strân]] by [[Kitty Hawk (Noard-Karolina)|Kitty Hawk]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Noard-Karolina]], meitsje de [[Bruorren Wright]] de earste flecht mei in [[fleanmasine]].
* ''datum ûnbekend'' - De [[Nederlân]]ske [[kardiolooch]] [[Willem Einthoven]] fynt it [[elektrokardiogram]] (ECG) út
== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Sijas Paulus Akkerman]], Frysk winkelman en romanskriuwer († [[1981]])
;febrewaris
* [[13 febrewaris|13]] - [[Georges Simenon]], Waalsk skriuwer († [[1989]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[Wiebe Jannes Formsma]], Nederlânsk histoarikus en publisist († [[1999]])
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Thomas Yellowtail]], Amerikaansk aktivist en medisynman fan 'e [[Krieën (folk)|Krieën]] († [[1993]])
;maaie
* [[29 maaie|29]] - [[Bob Hope]], Amerikaansk akteur († [[2003]])
;juny
* [[7 juny|7]] - [[Jan Siebenga]], Frysk bistedokter († [[1987]])
* [[23 juny|23]] - [[Hans Christian Branner]], Deensk skriuwer († [[1966]])
* [[25 juny|25]] - [[George Orwell]] (Eric Arthur Blair), Ingelsk skriuwer († [[1950]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Hendrik van der Wielen]], Nederlânsk boargemaster († [[1999]])
* [[2 july|2]] - kening [[Olaf V fan Noarwegen]] († [[1991]])
* [[5 july|5]] - [[Hein Vos]], Frysk ekonoom en politikus († [[1972]])
* [[14 july|14]] - [[Albert Sustring]], Frysk edelsmid, bestjoerder, publisist en frisiast († [[2001]])
;augustus
* [[7 augustus|7]] - [[Louis Leakey]], Ingelsk-Keniaansk argeolooch en paleöntolooch († [[1972]])
;novimber
* [[7 novimber|7]] - [[Albert Helman]], Surinaamsk-Nederlânsk skriuwer († [[1996]])
* [[11 novimber|11]] - [[Age van der Zee]], Frysk heechljepper († [[1982]])
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Johannes Heesters]], Nederlânsk-Dútsk operasjonger en akteur († [[2011]])
* [[8 desimber|8]] - [[Anje Lok]], Frysk ûnderwizer en fersetsman († [[1944]])
;''datum ûnbekend''
*[[Susie Walking Bear Yellowtail]], Amerikaansk aktiviste († [[1981]])
*[[Willem Kok]], Frysk taalkundige en oersetter († [[1969]])
== Ferstoarn ==
* [[7 febrewaris]] - [[Jacobus van Loon]], Frysk ûndernimmer, politikus en frisiast (* [[1821]])
* [[3 maart]] - [[Henry R. Porter]], Amerikaansk legerdokter (* [[1848]])
* [[13 maart]] - [[Nicolaas Beets]], Nederlânsk skriuwer, dichter en predikant (* [[1814]])
* [[9 maaie]] - [[Paul Gauguin]], Frânsk keunstskilder (* [[1848]])
* [[23 juny]] - [[Johannes Dirks Baarda]], Frysk notarisklerk en skriuwer (* [[1836]])
* [[17 july]] - [[James McNeill Whistler]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1834]])
* [[20 july]] - paus [[Leo XIII]] (* [[1810]])
* [[1 augustus]] - [[Calamity Jane]], Amerikaansk froulik pionier (* [[1852]])
* [[4 novimber]] - [[Peter Wilhelm Janssen]], Eastfrysk-Nederlânsk keapman en filantroop (* [[1821]])
* [[11 novimber]] - [[Tsjeppe Earn]] (''Pretty Eagle''), opperhaad fan 'e [[Krieën (folk)|Krieën]] (* [[1846]])
* [[3 desimber]] - [[Obbe Rommerts]], Frysk útjouwer en fakbûnsman (* [[1835]])
;''datum ûnbekend''
*[[Dirk Dekker]], Nederlânsk skriuwer (* [[1822]])
==Literatuer==
;romans
* [[Nynke fan Hichtum]], ''[[Afke's Tiental]]'' <small>(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Tsien fan Martens Afke'')</small>
{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1903| ]]
[[Kategory:20e iuw]]
iq5z06597vm3d12nvb5kpvfha80a9za
Latyn
0
7483
1085993
1045346
2022-08-04T14:35:28Z
Drewes
2754
[[]]
wikitext
text/x-wiki
{{Universele ynfoboks taal
| eigen namme = Latine
| skrift = [[Latynske alfabet]]
| offisjele status = [[Fatikaanstêd]]
}}
It '''Latyn''' (Latyn: ''lingua Latina'' of ''Latine'') is in âlde (en no [[Deade taal|deade]]) taal út de grutte [[Yndo-Jeropeeske talen|Yndo-Jeropeeske]] taalfamylje, dy't ta de [[Italjaansk]]e tûke fan 'e stambeam beheart. It '''Latyn''' wie de taal fan de [[Romeinen]] en wie om de jiertelling hinne de wichtichste taal yn it [[Middellânske-See]]gebiet.
== Skiednis fan de taal ==
[[Ofbyld:Lapis-niger.jpg|thumb|[[Lapis Niger]], de âldst-bekende Latynske ynskripsje]]
De âldste Latynske tekst datearret nei gedachten út de 7e iuw of 6e iuw f.Kr. Yn dy iere tiid waard Rome sterk beynfloede troch de [[Etrusken]], it oanbuorjende folk dat in grut gebiet bewenne benoarden Latium. De Romeinske religy en boukeunst bygelyks binne hiel bot inte op Etruskyske foarbylden. Ek it klassike Latynsk alfabet is basearre op it Etruskysk alfabet (dat op har beurt wer fan it [[Gryksk|Gryksk alfabet]] ôflaat wie). Wat de taal sels oangiet hat it Etruskysk net folle ynfloed hân op it Latyn, útsein inkele lienwurden, dêr't ''persona'' (masker) it bekendste fan is: it wurd dêr't it Fryske ''persoan'' wer fan ôflaat is.
Yn de rin fan de [[2e iuw f.Kr.]] waard it Latyn stadichoan de literêre taal sa as wy dy tsjintwurdich kinne; de taal waard normaliseare, krige in konservative ynslach en yn de sinbou waard systematysker. De ôfstân ta de omgongstaal, dy't ''folkslatyn'' of [[fulgêr Latyn]] neamd wurdt, naam dêrtroch hiel bot ta. Benammen [[Marcus Tullius Cicero|Sisero]] en [[Julius Caesar|Caesar]] hawwe yn de 1e iuw f.Kr. de toan set foar it klassike Latyn.
Trochdat Latyn de taal fan de [[Roomsk-Katolike Tsjerke|tsjerke]] woarn waard, en de mûntsen yn de [[Midsiuwen]] de wichtichste wittenskippers wienen, waard it Latyn ek ta de taal fan de wittenskip. Nei't de [[universiteit]]en oergongen op de lânstaal hie it dy rol net mear, mar ek no noch wurdt Latyn yn ferskate lannen noch as skoallefak ûnderwiisd, lykas bygelyks yn [[Nederlân]] op de [[middelbere skoalle]]. De taal wurdt ûnder oaren ek noch brûkt by it takennen fan nammen foar planten en bisten.
Troch de iuwen, it Latyn seach syn útspraak yn ferskillende soarten ferbrutsen. Dêrom fint men no in konflikt tusken de oarspronklike útspraak en de ''Tsjerkeútspraak'' fan hjoeddei.
It grutste ferskil tusken de twa wurdt sjoen yn 'e útspraak fan letters 'C' en 'G', as hja foar in 'E' as in 'I' komme. Yn de Tsjerkeútspraak dy klinke as '''tsj''' en '''dzj''', mar yn 'e oarspronklike taal, hja wurde altyd allinne as '''k''' en '''g''' heard.
Latyn is in taal dy't ryk mei [[namfal]]len is, en dêrom hawwe tiidwurden [[ferfoeging]], as ek de haadwurden [[Ferbûging (grammatika)|ferbûging]] hawwe. Yn 'e betide iuwen [[Anno Domini (Nei Kristus)|n.Kr.]] wie it Latynsk in grutte fiertaal foar it oerbringen tusken minsken yn hiel Jeropa.
{{YnterWiky|code=la}}
[[Kategory:Latyn| ]]
[[Kategory:Latynsk-Faliskyske talen]]
[[Kategory:Romaanske talen]]
[[Kategory:Utstoarne taal]]
[[Kategory:Romeinske Ryk]]
[[Kategory:Taal yn it Fatikaan]]
[[Kategory:Roomsk-Katolike Tsjerke]]
ef20zlryw6sd69swuyc9qpwkvlvn7w2
Elvis Presley
0
9883
1086160
1017712
2022-08-04T21:01:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Elvis Presley 1970.jpg
| ôfbyldingstekst = Elvis yn 1970
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Elvis Aaron Presley
| nasjonaliteit = {{Flagge US}} [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[8 jannewaris]] [[1935]]
| berteplak = [[Tupelo (Mississippy)|Tupelo]]
| stoarn = [[16 augustus]] [[1977]] (42 jier)
| stjerplak = [[Memfis (Tennessee)|Memphis]]
| etnisiteit =
| sjenre = [[Rock]]<br />[[popmuzyk|Pop]]<br />[[Blues]]<br />[[Countrymuzyk|Country]]<br />[[Gospelmuzyk|Gospel]]<br />[[Rock-'n-roll]]<br />[[Rockabilly]]<br />[[Rhythm and blues|R&B]]
| ynstrumint = Stim, [[gitaar]], [[piano]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1954]]-[[1977]]
| prizen =
| webside = [http://www.imdb.com/name/nm0000062/ Profyl IMDb]
}}
'''Elvis Aaron Presley''' ([[Tupelo (Mississippy)|Tupelo]] ([[Mississippy (steat)|Mississippy]]), [[8 jannewaris]] [[1935]] – [[Memphis (Tennessee)|Memphis]] ([[Tennessee]]), [[16 augustus]] [[1977]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]], [[akteur]] en [[sekssymboal]]. Hy sette yn [[1954]] as njoggentjinjierrige útein mei in [[muzyk|muzikale]] [[karriêre]], en wie in iere fertsjintwurdiger fan it [[rock and roll]]-[[sjenre]]. Syn enerzjike fertolkings fan [[liet]]en en syn [[seksualiteit|seksueel]] provokative styl fan optreden makken him mank de [[jongerein]] sa populêr, dat er meitiid bekend kaam te stean as de ''King of Rock and Roll''. Foar de âldere [[generaasje]]s wied er in folle kontroversjeler figuer. Nettsjinsteande dat, hie Presley in ûnbidich grutte ynfloed op 'e ûntwikkeling fan 'e [[popmuzyk]] yn 'e [[tweintichste iuw]], net inkeld yn 'e [[Feriene Steaten]], mar yn 'e hiele wrâld. Hy wûn trije [[Grammy Award]]s en krige al mei 36 jier de Grammy Lifetime Achievement Award, in [[oeuvrepriis]], taparte. Doe't er âlder wie, rekke er [[ferslaving|ferslave]] oan [[pinestiller]]s. Yn [[1977]] kaam er hommels te [[ferstjerren]] doe't er 42 jier wie, wat tige by tige bydroech oan 'e mytefoarming om syn persoan hinne. Noch altyd binne der [[fan (persoan)|fans]] dy't stiiffêst leauwe dat Presley noch libbet.
== Jonge jierren ==
Elvis Aaron Presley waard berne yn in lyts húske op Saltillo Road yn Eastlik Tupelo. Hy wie de jongste fan in twilling, mar syn broerke Jesse Garon komt dea op de wrâld. Jesse Garon wurdt de oare deis begroeven op it Priceville begraafplak yn Tupelo. Elvis wie de soan fan Vernon Elvis Presley en Gladys Love Smith; beide âlden kamen út in ienfâldige húshâlding. De Presleys libben yn earmoede, it ienichste fersetsje foar harren wie op besite gean by famylje en nei tsjerke gean. De famylje giet nei tsjerke by de ''First Assembly of God''.
Op [[3 oktober]] [[1945]] die de jonge Elvis mei oan in talintejacht op de jierlikse ''Mississippi–Alabama Fair and Dairy Show''. Hy einige op in twadde plak. Meidat syn heit in soad fan hûs wie krige Elvis in sterke bân mei syn mem. Op [[8 jannewaris]] [[1946]] krige Elvis op syn jierdei in [[gitaar]] fan syn âlden. Syn omke Vester learde him it gitaarspyljen. Yn de tiid dat Elvis syn earste muzyknoatsjes spile kaam de beppe fan Elvis ek by de Presleys te wenjen. It wie ekstra mage dy't fold wurde moast. Yn dy perioade kaam Elvis in soad yn oanrekking mei ferskillende soarten muzyk. De Presleys wennen flakby in swarte wyk en Elvis makke sa kennis mei de [[Blues]]. Elvis wie ek regelmjittich te finen by tsjerketsjinsten. Dy ferskillende ynfloeden hienen harren ynfloed op yn syn muzyk.
[[Ofbyld:Elvis_Presley_promoting_Jailhouse_Rock.jpg|thumb|Elvis yn de klip fan ''Jail house rock'']]
[[File:Elvis Presley and Colonel Tom Parker 1969.jpg|thumb|Elvis en kolonel Tom Parker (1969)]]
Yn septimber 1948 ferhuzen de Presleys. Se gongen nei Memphis; se foenen dêr in tydlik plak om te wenjen. Elvis makke syn skoalle ôf op de ''Humer Jr. High''. Yn 1949 krigen de Presleys in fêst wenplak. Se krigen in appartemint yn Lauderdale Courts op Winchester Avenue. Mem en Elvis namen in bybaan om alles betelje te kinnen. Mem gie út wurkjen as servearster en Elvis as steward yn in [[teäter (gebou)|teäter]]. Meidat Elvis oant hiel let yn 'e nacht wurkje moast, foel er op skoalle gauris yn sliep. Dêrom liet syn mem him wer ophâlde mei wurkjen.<br>
Elvis wie op skoalle in bysûndere jonge. It jild dat er hie waard bestege oan opfallende klean. Ek hie Elvis útsûnderlik lang hier foar dy tiid. Op skoalle waard er narre. Gelokkich krige er in maat dy’t holp om it narjen te stopjen. Delbert West waard op dy manier in maat foar it libben. Op [[3 juny]] [[1953]] helle Elvis syn diploma. Fuort de folgjende deis begûn er by de ''Parker Machinists shop''.
== It begjin ==
Yn de simmer fan [[1953]] begûn de sjongkarriêre fan Elvis. Hy stapte binnen by de SUN Memphis Recording Servis. Dit bedriuw wie fan Sam Phillips. Hy naam twa ferskes op ''My happiness'' en ''That’s when your heartaches begin''. Marion Keisker wie oanwêzich en seach wol wat yn Elvis. Sy sette in part fan de ferskes op bân en skreau syn tillefoannûmer op en syn adres. Yn septimber 1953 feroare Elvis fan baan. Hy wurke in skoftke by Precision Tool, mar stapte al rillegau oer nei Crown Elecric. Yn jannewaris stapte Elvis wer binnen by de Memphis Recording Studio Service. Hy naam ''Casual love affair'' en ''I'll never stand in your way'' op. Hy hie doe ek syn earste moeting mei Sam Phillips. Yn de simmer fan [[1954]] naam Sam kontakt op mei Elvis. Se beaen him in kontrakt oan. Elvis waard yn kontakt brocht mei Scotty Moore en Bill Black. Op [[5 juny]] doeken dy trije de studio yn.
De earste dagen yn de studio woe it net echt slagje. De muzyk dy’t se spilen wie net fernijend. Oant Elvis in tal ferskes yn in heger tempo song. Troch it hegere tempo ûntstie der in nije muzykstyl. It wie in mingeling fan swarte en blanke muzyk. Op 19 july [[1954]] waard de single `That's allright` en `Blue moon of Kentucky` offisjeel útbrocht. It earste konsert dat se joegen wurdt in grut sukses. It publyk waard entûsjast.
== It hichtepunt ==
It gie doe hurd mei de karriêre fan Elvis. Hy moete Kolonel Tom Parker, dy't berne wie as Nederlanner en dy't Dries van Kuijk hiet. Dy man waard op 15 augustus syn manager en soe dat de rest fan syn libben bliuwe. Op 20 novimber tekenet Elvis in kontrakt foar 35.000 [[dollar]]. Elvis waard hieltyd bekender. Hy kaam ferskillende kearen op de telefyzje. Op 6 april 1956, by it ferske ‘Hound Dog’ gongen alle remmen los. Alle minsken yn it hiele lân seagen de ferneamde heupbewegingen fan Elvis. De measte jongelju fûnen it geweldich, mar âlderen fûnen it in skande. Der wienen sels prysters dy't in [[banflok]] útsprutsen. Dat hâld Elvis net tsjin om in film op te nimmen. Op 23 augustus 1956 naam er de film: `Love me Tender` op. It wie it begjin fan in hiele rige films.
[[Ofbyld:Graceland front.jpg|thumb|left|200px|Graceland]]
Yn maart 1957 koft Elvis [[Graceland]]. Yn dy perioade krige Elvis in oprop foar it leger. Elvis fûn dat mar neat. Hy wie bang dat sa'n ûnderbrekking de ein is fan syn karriêre betsjutte soe. Mar hy moast wol. Hy waard dan soldaat nûmer 53310761. Yn augustus waard syn mem siik. Hy krige noedferlof. Hy bleau twa dagen by syn mem. It like doe wat better mei har te gean. Dêrom gie Elvis nei Graceland om wat ta rêst te kommen, mar dy nacht ferstoar syn mem op 46-jierrige leeftyd. Nei de begraffenis moast Elvis it leger wer yn. Koart dêrnei waard bekend makke dat Elvis oerpleatst waard nei [[Dútslân]]. Yn Dútslân moete er [[Priscilla Ann Beaulieu]] dy't krekt 14 jier wie. Dochs makke it famke in grutte yndruk op him. Sân jier letter frege hy har om my him te trouwen en sy sei ja. Op 1 maaie 1967 trouden se. Yn de tuskentiid koft Elvis in Ranch krekt oer de grins fan Mississippi, mar it wie mar inkele kilometers fan Graceland ôf. Hy koft de ranch sadat er syn nije hobby útoefenje koe: hynsteride. Op 1 febrewaris 1968 krigen se in dochter. De dochter waard [[Lisa Marie Presley]] neamd.
== Come back ==
Elvis hie al mear as acht jier net mear live optreden. Hy wie dan ek senuweftich doe't er foar it earst wer optrede moast. Syn earste optreden wie op de N.B.C. It wie in grut súkses. Elvis wie wer hielendal werom. In fjouwer wike tiid joech er 57 konserten. Elvis hie it iene súkses nei it oare súkses. Mar it houlik mei Pricilla wie net mear wat it west hat. Pricilla woe dan ek skiede.
== De ein komt ==
Ein oktober [[1973]] waard Elvis opnommen yn it sikehûs fan Memphis. Hy hie in [[longûntstekking]] en in útsette dikke term en dêrby kaam: hy hie ek noch [[Hepatitis]].
Yn jannewaris [[1975]] waard Elvis wer opnommen, dit kear foar problemen mei syn [[lever]]. Yn de tuskentiid waard Elvis ek noch opnommen omdat er finaal ynein wie.
Yn in heech tempo fleach Elvis fan steat nei steat en fersoarge alle moanne tsientallen konserten. It brûken fan ‘uppers’ en ‘downers’, wie foar Elvis hiel gewoan. Elvis wie ferslaafd rekke oan de medisinen. Elvis sliepte faak oerdeis, neidat hy dêr wat foar ynnommen hie. En as hy dan wer wekker wie (dêr't dan ek wer medisinen oan te pas kamen), dan iet er him hielendal sêd mei fet iten. Meastal bestiene de dagen foar Elvis yn dizze perioade út net mear as yn syn badjas sitte, op de wc trochbringe en religieuze boeken lêze. Undertusken joech er opdracht om konserten te organisearjen. Elvis gie allinnich noch de doar út om op te treden.
== Syn dea ==
[[Ofbyld:ElvisBurialSite.jpg|thumb|right|200px|Elvis syn grêf op Graceland.]]
Elvis ferstoar op [[16 augustus]] [[1977]] yn Memphis, offisjeel troch in [[hertoanfal]]. Mar út lettere [[autopsy]] docht bliken dat yn it lichem meardere spoaren sieten fan ferskillende pillen. Hy wie wierskynlik deagong oan in oerdoasis.
== Nei syn dea ==
Elvis waard earst begroeven yn in famylje-[[mausoleum]] op Forest Hill Cemetery, mar nei in besykjen ta ûntfiering waarden syn lichem en dat fan syn mem nei Graceland brocht. Elvis syn grêf wie al gau in [[beafeartsoard]]. Yn [[1982]] is Graceland iepensteld foar it publyk. Alle jierren komme der mear as 600.000 minsken op besite. Yn 2006 is Graceland troch de Amerikaanske oerheid beneamd ta [[National Landmark]].
Fiifentweintich jier nei syn dea stiet de muzyk dy’t Elvis makke hat nog altyd yn 'e belangstelling. It nûmer "A litte les conversation" krige fan [[Junkie XL]] in remake. Dat nûmer hat yn grutte dielen fan de wrâld op nûmer ien stien yn de hitlisten.
== Diskografy ==
{| class="toccolours vatop" style="margin:0.5em 1em 0.5em 0; font-size: 85%; text-align:center;"
| colspan="6" style="background:#FFE4C4"|'''Albums''' mei in hitnotearing yn de Nederlânske album top-20/50/100
|- bgcolor="#FAD7E7"
!Titel !!Datum fan<br />útbringen!!Datum fan<br />binnenkomst!! Heechste <br /> posysje!! oantal <br />wiken!! Opmerkings
|-
|align=left|''Almost in love''||||9-1-1971||43||6||
|-
|align=left|''Elvis forever''||||19-10-1974||1||49||
|-
|align=left|''40 greatest hits''||||4-10-1975||6||28||
|-
|align=left|''Moody blue''||||23-7-1977||6||17||
|-
|align=left|''20 fantastic hits''||||3-9-1977||7||12||
|-
|align=left|''A portrait in music''||||3-9-1977||12||11||
|-
|align=left|''In concert''||||29-10-1977||13||11||
|-
|align=left|''Love songs''||||12-1-1980||18||12||
|-
|align=left|''Gospels''||||24-1-1981||12||10||
|-
|align=left|''Guitar man''||||7-3-1981||19||9||
|-
|align=left|''Elvis in Hollywood''||||28-8-1982||30||5||
|-
|align=left|''18 classic love songs''||||8-2-1986||38||10||
|-
|align=left|''The definitive rock 'n roll album''||||29-8-1987||31||7||
|-
|align=left|''The definitive gospel album''||||5-9-1987||64||4||
|-
|align=left|''The definitive country album''||||5-9-1987||46||4||
|-
|align=left|''The definitive love album''||||5-9-1987||23||7||
|-
|align=left|''The essential collection''||||17-9-1994||14||30||
|-
|align=left|''Elvis '56''||||11-5-1996||51||4||
|-
|align=left|''Always Elvis - the Dutch album''||||19-7-1997||2||18||
|-
|align=left|''Platinum (A life in music)''||||26-7-1997||23||10||
|-
|align=left|''Elvis by the Presleys''||||4-6-2005||52||2||
|}
{| class="toccolours vatop" style="margin:0.5em 1em 0.5em 0; font-size: 85%; text-align:center;"
|bgcolor="#FFE4C4" align=center colspan=7|'''Singles''' mei hitnoteringen yn eardere hit-listen <!--Lykas de Muzyk Ekspres Top 15/20/30, Muzyk Parade 20/30, Hitwêzen Top 50-->
|- bgcolor="#FAD7E7"
! Titel !! Datum fan<br />útbringen!!Datum fan<br /> binnenkomst !! Heechste <br />posysje!!Oantal<br /> notearringen <br />(M=moannen)!! Opmerkingen
|-
|align=left|''One night''||||4-1959||7||2M||
|-
|align=left|''(Now and then there's) A fool such as I''||||7-1959||15||1M||
|-
|align=left|''A big hunk o'love''||||10-1959||15||1M||
|-
|align=left|''Stuck on you''||||6-1960||10||3M||
|-
|align=left|''It's now or never (O sole mio)''||||10-1960||2||5M||
|-
|align=left|''Are you lonesome tonight''||||1-1961||4||4M||
|-
|align=left|''Wooden heart (Muss I denn)''||||2-1961||1||6M||
|-
|align=left|''Surrender''||||5-1961||3||4M||
|-
|align=left|''I feel so bad''||||8-1961||13||2M||
|-
|align=left|''Little sister / (Marie's the name) His latest flame''||||10-1961||8||5M||
|-
|align=left|''Can't help falling in love''||||3-1962||11||3M||
|-
|align=left|''No more''||||6-1962||26||1M||
|-
|align=left|''Good luck charm''||||6-1962||2||5M||
|-
|align=left|''Follow that dream'' (EP)||||7-1962||17||1M||
|-
|align=left|''She's not you''||||11-1962||5||4M||
|-
|align=left|''Return to sender''||||12-1962||5||5M||
|-
|align=left|''One broken heart for sale''||||4-1963||16||2M||
|-
|align=left|''Kiss me quick''||||7-1963||12||4M||
|-
|align=left|''(You're the) Devil in disguise''||||9-1963||1||5M||
|-
|align=left|''Bossa nova baby''||||30-11-1963||8||1||
|-
|align=left|''Mexico''||||7-3-1964||9||2||
|-
|align=left|'' ''||re-entry||2-5-1964||37||6||
|-
|align=left|''Viva Las Vegas''||||2-5-1964||18||12||
|-
|align=left|''Suspicion''||||30-5-1964||9||12||
|-
|align=left|''Kissin' cousins''||||11-7-1964||15||14||
|-
|align=left|''Such a night''||||8-8-1964||13||14||
|-
|align=left|''Ain't that loving you''||||14-11-1964||23||6||
|}
{| class="toccolours vatop" style="margin:0.5em 1em 0.5em 0; font-size: 85%; text-align:center;"
| colspan="6" style="background:#FFE4C4"|'''Singles''' mei in hitnoteringen yn de [[Nederlânske Top 40]]
|- bgcolor="#FAD7E7"
!Titel!!Datum fan<br />útbringen!!Datum fan<br />binnenkomst!! Heechste <br />posysje !! Oantal <br />wiken!! Opmerkingen
|-
|align=left|''Do the clam''||||3-4-1965||30||5||
|-
|align=left|''Crying in the chapel''||||19-6-1965||13||11||
|-
|align=left|''Easy question''||||7-8-1965||37||2||
|-
|align=left|''Love letters''||||30-7-1966||25||5||
|-
|align=left|''Guitar man''||||30-3-1968||tip||||
|-
|align=left|'' ''||re-entry||14-3-1981||tip||||
|-
|align=left|''Stay away / U.S. male''||||20-4-1968||37||2||
|-
|align=left|''In the ghetto''||||21-6-1969||4||15||
|-
|align=left|''Clean up your own backyard''||||6-9-1969||tip||||
|-
|align=left|''Suspicious minds''||||25-10-1969||6||11||
|-
|align=left|''Don't cry daddy''||||24-1-1970||23||6||
|-
|align=left|''Kentucky rain''||||7-3-1970||tip||||
|-
|align=left|''You don't have to say you love me''||||14-11-1970||tip||||
|-
|align=left|''I just can't help believin' ''||||22-1-1972||4||11||
|-
|align=left|''Burning love''||||25-11-1972||19||5||
|-
|align=left|''Separate ways''||||3-2-1973||tip||||
|-
|align=left|''Jailhouse rock''||||19-1-1974||5||9||
|-
|align=left|''Hound dog''||||30-3-1974||tip||||
|-
|align=left|''My boy''||||4-1-1975||9||8||
|-
|align=left|''T.R.O.U.B.L.E.''||||24-5-1975||tip||||
|-
|align=left|''Hurt''||||8-5-1976||tip||||
|-
|align=left|''Moody blue''||||22-1-1977||14||7||
|-
|align=left|''Wooden heart (Muss I denn)''||re-release||3-9-1977||2||11||
|-
|align=left|''Way down''||||24-9-1977||9||8||
|-
|align=left|''My way''||||17-12-1977||24||4||
|-
|align=left|''Are you lonesome tonight'' (live)||||10-1-1981||15||7||
|-
|align=left|'' ''||re-entry||24-8-1991||tip||||
|-
|align=left|''Heartbreak hotel''||||29-8-1987||tip||||
|-
|align=left|''Love me tender''||||9-3-1991||tip||||
|-
|align=left|''Always on my mind''||||2-8-1997||15||6||
|-
|align=left|''Rubberneckin'''||||27-9-2003||9||6||mei [[Paul Oakenfold]]
|-
|align=left|''All shook up''||||22-1-2005||33||2||
|-
|align=left|''One night''||re-release||22-1-2005||30||2||
|-
|align=left|''(Now and then there's) A fool such as I''||re-release||29-1-2005||34||2||
|}
== Filmografy ==
* ''[[Love me tender (film)|Love Me Tender]]'' (1956)
* ''[[Loving You]]'' (1957)
* ''[[Jailhouse Rock]]'' (1957)
* ''[[King Creole]]'' (1958)
* ''[[G.I. Blues]]'' (1960)
* ''[[Flaming Star]]'' (1960)
* ''[[Wild In The Country]]'' (1961)
* ''[[Blue Hawaii]]'' (1961)
* ''[[Follow That Dream]]'' (1962)
* ''[[Kid Galahad (1962)|Kid Galahad]]'' (1962)
* ''[[Girls! Girls! Girls!]]'' (1962)
* ''[[It Happened At The World's Fair]]'' (1963)
* ''[[Fun In Acapulco]]'' (1963)
* ''[[Kissin' Cousins]]'' (1964)
* ''[[Viva Las Vegas (Love in Las Vegas)]]'' (1964)
* ''[[Roustabout]]'' (1964)
* ''[[Girl Happy]]'' (1965)
* ''[[Tickle Me]]'' (1965)
* ''[[Harum Scarum (Harem Holiday)]]'' (1965)
* ''[[Frankie and Johnny]]'' (1966)
* ''[[Paradise, Hawaiian Style]]'' (1966)
* ''[[Spinout (California Holiday)]]'' (1966)
* ''[[Easy Come, Easy Go]]'' (1967)
* ''[[Double Trouble]]'' (1967)
* ''[[Clambake]]'' (1967)
* ''[[Stay Away, Joe]]'' (1968)
* ''[[Speedway (film)]]'' (1968)
* ''[[Live A Little, Love A Little]]'' (1968)
* ''[[Charro!]]'' (1969)
* ''[[The Trouble With Girls (And how to get into it)]]'' (1969)
* ''[[Change Of Habit]]'' (1969)
* ''[[Elvis, that's the way it is|Elvis: That's The Way It Is]]'' (1970)
* ''[[Elvis On Tour]]'' (1972)
{{DEFAULTSORT:Presley, Elvis}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk blues-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk country-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk karateka]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Yndiaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Yndiaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan fan Sjeroky-komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ulstersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1935]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1977]]
5ik1fzrv9ax9ho96ryw8khy2edz3ty2
God
0
10801
1086283
1070967
2022-08-05T07:13:35Z
Artanisen
32133
/* Sjintoïsme */ Origin_of_Iwato_Kagura_Dance_Amaterasu_by_Toyokuni_III_(Kunisada)_1856.png
wikitext
text/x-wiki
[[File:MANNapoli_6705_creation_of_the_man_sarcophagus.jpg|right|thumb|350px|In [[4e-iuwsk]]e [[Romeinen (folk)|Romeinske]] [[sarkofaach]] mei dêrop ôfbylde de [[skepping]] fan 'e [[minske]] troch de god [[Prometeus]]. De goaden [[Jupiter (god)|Jupiter]], [[Neptunus (god)|Neptunus]], [[Merkuerius (god)|Merkuerius]], [[Juno (goadinne)|Juno]], [[Apollo (god)|Apollo]] en [[Fulkanus]] sjogge ta.]]
{{Oar|it begryp 'god' yn it algemien|God (betsjuttingsside)}}
{{Of|it begryp 'god' yn it algemien|de God út 'e monoteïstyske religyen|God (monoteïsme)}}
In '''god''' ([[manlik]]), '''goadinne''' ([[froulik]]) of '''godheid''' (kin beide wêze) is in [[hypotetysk]] [[mytysk wêzen|boppeminsklik wêzen]], dat [[boppenatuerlik|boppe of bûten de natoer]] stiet en dat as [[hillich]] beskôge wurdt. Sokke wêzens spylje in grutte rol yn 'e measte [[religy]]en en yn alle [[mytology]]en. It bestean fan goaden of godheden is wat, dêr't men yn [[leauwe]] moat, mei't it net [[wittenskip]]lik oantoand wurde kin. Goaden wurde karakterisearre trochdat se machtiger binne as [[minske]]n, ynteraksje hawwe mei minsken (yn positive of negative sin) en minsken ta hegere nivo's fan [[bewustwêzen]] bringe kinne.
[[Polyteïstysk]]e religyen geane út fan it bestean fan ferskate, soms sels ûntelbere goaden, wylst [[monoteïstysk]]e religyen úthâlde dat der mar ien [[God (monoteïsme)|God]] ([[stavering|skreaun]] mei in [[haadletter]]) bestiet. [[Monolatry]] is in tuskenfoarm wêrby't de leauwende wol it bestean fan mear goaden erkend, mar net mear as ien inkele god [[ferearing|ferearet]]. [[Non-teïstyske religyen]] lizze de klam op oare dingen en beskôgje it leauwen yn it bestean fan goaden fierhinne yrrelevant, hoewol net direkt problematysk. In groep goaden út ien beskate polyteïstsyske religy is in [[panteön]]. De leden fan in panteön hawwe ornaris allegearre harren eigen domein; sa besteane in protte panteöns fierhinne út personifiëarre [[natoer]]fenomenen (lykas [[sinne]], [[tonger (swierwaar)|tonger]], [[maityd]], [[see]], ensfh.), [[minsklik]]e [[emoasje]]s (lykas [[leafde]] en [[jaloerskens]]) en [[maatskiplik]]e ferskynsels (lykas [[oarloch]] en [[rjochtfeardichheid]]).
==Etymology==
As [[wurd]] is 'god' fan [[Germaanske talen|Germaanske]] oarsprong, fan it [[Proto-Germaansk]]e *''ǥuđan''. Dat giet sels wer werom op it [[Proto-Yndo-Jeropeesk]]e *''ǵhau(ə)-'', mei as betsjutting "roppe", "oproppe" of "oanroppe".
[[File:12th_century_Chennakesava_temple_at_Somanathapura,_Karnataka,_India_Lord_Brahma.jpg|right|thumb|180px|De [[hindoeïsme|hindoeïstyske]] [[skepper-god]] [[Brachma]].]]
==Foarstelling fan goaden==
It [[leauwen]] yn it bestean fan goaden komt by de [[minskheid]] tige algemien foar, mar [[kultuer]]en en [[religy]]en ferskille yn it tal goaden, de aspekten dêr't de goaden mei ferbûn binne en de ferhâlding tusken de goaden en de minsken. Der bestiet fierders gjin universeel akseptearre [[konsensus]] oer wat in god of godheid eins krekt is, mei't ek de ideeën dêroer nei kultuer ferskille. Sa kin de definysje fan it wurd 'god' útinoar rinne fan "ûneinich [[transendinsje|transendint]] [[Opperwêzen]] dat it [[hielal]] [[skepping|skepen]] hat en deroer hearsket" (God) ta "einich wêzen dat machtiger is as in minske en sizzenskip hat oer in beskaat diel fan 'e [[natoer]]" (god).
In god of godheid wurdt yn 'e regel foarsteld as in [[boppenatuerlik]] wêzen dat him- of harsels manifestearret yn [[idee]]ën en [[kennis]], yn in foarm dy't treflikens blike lit út beskate of alle aspekten, mar mei syn of har eigen [[emoasje]]s en winsken. Mar de foarstelling kin ek tige oare foarmen oannimme, lykas yn 'e [[Upanisjaden]], in kategory fan [[hilligens|hillige]] [[tekst]]en fan it [[hindoeïsme]]. Dêryn wurdt ''[[atman (hindoeïsme)|atman]]'', de [[siel (geast)|siel]], as ''deva'' ("godheid") karakterisearre, en wurdt útholden dat dy godheid en it ivige opperste prinsipe [[Brachma]] diel útmeitsje fan elts [[libben]] [[organisme|wêzen]], en dat de siel dêrom sawol [[spiritualiteit|spiritueel]] as godlik is en dat it krijen fan [[selskennis]] itselde is as yn 'e kunde kommen mei it godlike.
[[File:Tonatiuh.jpg|left|thumb|210px|De [[Azteken|Azteekske]] [[sinne]]god [[Tonatiuh]].]]
==Kommunikaasje tusken goaden en minsken==
===Kommunikaasje fan minsken mei goaden===
====Gebed====
In protte leauwenden út in soad religyen binne derfan oertsjûge dat der [[kommunikaasje]] mooglik is tusken goaden en [[minske]]n. De leauwenden kommunisearje mei harren god troch [[gebed]]. Dat is it [[earbied]]ige oanroppen fan 'e god, faak op stille wize, mei as doel ornaris ôfsmeking, [[tankberens|tanksizzing]], [[bycht]] of lofpriizging. Guon godstsjinsten kenne ek in mienskiplike, [[ritueel|ritualisearre]] foarm gebed, lykas it [[kristlik]]e ''[[Us Heit (gebed)|Us Heit]]'' of it [[islam]]ityske ''[[salah|ṣalāẗ]]''.
====Offerritueel====
In oare foarm fan kommunikaasje fan minsken mei harren goaden (dy't faak trouwens ek mank giet mei gebed) is it [[offerritueel]], wêrby't eat fan wearde mei opsetsin stikken makke wurdt yn namme fan 'e god. Men kin dan tinke oan in [[swurd]] dat yn in [[hilligens|hillige]] [[poel]] smiten wurdt, in stik [[houtfykjen|houtfykwurk]] dat [[brân|ferbaarnd]] wurdt, of in stik [[fee]] dat [[slachtsjen|slachte]] wurdt foar in [[biste-offer]]. Yn it [[ferline]] hiene in protte religyen ek wol [[minske-offer]]s, wêrby't minsken deamakke waarden.
===Kommunikaasje fan goaden mei minsken===
====Iepenbiering====
Leauwenden binne der ek faak fan oertsjûge dat der kommunikaasje yn 'e oare rjochting bestiet, fan 'e god nei de minsken ta. Yn 'e [[abrahamityske religyen]], lykas it [[joadendom]], it [[kristendom]] en de [[islaam]], wurdt dat proses [[iepenbiering (religy)|iepenbiering]] neamd. Leauwenden kinne in persoanlike iepenbiering hawwe, dy't inkeld fan belang is foar harrensels, mar der binne ek iepenbierings dy't rjochte binne oan 'e hiele leauwensmienskip. Dêrby giet it om 'e ivige en absolute wierheden fan [[God (monoteïsme)|God]], dy't fan krúsjaal belang binne foar de [[teology]]. Sokke mienskipsrjochte iepenbierings rinne fia [[persoan]]en mei in spesjale bân mei God, dy't [[profeten]] neamd wurde. Foarbylden fan sokke profeten binne [[Mozes (profeet)|Mozes]], [[Elía]], [[Natan (profeet)|Natan]], [[Jehannes de Doper]] en [[Mohammed]]. Yn 'e [[Yndyske religyen]], lykas it [[hindoeïsme]] en it [[boedisme]], komme iepenbierings minsken inkeld ta as se der aktyf nei sykje, bygelyks troch [[meditaasje]] of [[yoga]]. Dêr wurde dejingen dy't mienskipsrjochte iepenbierings krije, gjin profeten, mar [[goeroe]]s neamd.
[[File:Poseidon_Penteskouphia_Louvre_CA452.jpg|right|thumb|200px|In [[Korinte|Korintyske]] [[plakette]] fan [[Poseidon]], de [[Grykske mytology|Grykske]] god fan 'e [[see]] (2e helte [[6e iuw f.Kr.]]).]]
Yn [[heidendom|heidenske tradysjes]] en [[natoerreligyen]] wurdt kommunikaasje fan goaden nei minsken yn 'e regel sjoen as eat dat direkt en ûnderfiningsrjochte is: it boadskip wurdt streekrjocht trochjûn oan dejinge foar wa't it bedoeld is. Konsepten as 'profeet' en 'iepenbiering' binne yn dy godstsjinsten ûnbekend, alteast yn 'e betsjutting dy't de abrahamityske religyen dêroan jouwe. Wol is it soms mooglik om aktyf om in boadskip fan 'e goaden te freegjen, troch [[ritueel|rituelen]] dy't laat wurde troch [[sjamanen]] of [[medisynman|medisynlju]]. Yn it [[moderne heidendom]] komt yn 'e [[wicca]] in iepenbieringsritueel foar dat ''[[drawing down the moon]]'' ("it omleechlûken fan 'e moanne") neamd wurdt. Dêrby ropt in [[hegepreester]]esse (of soms in [[hegepreester]]) de [[Trijefâld Goadinne]] oan en jout dan, nei't men leaut, godlik ynspirearre wurden troch oan 'e leauwensmienskip.
====Epifany====
In oarsoartige foarm fan kommunikaasje tusken goaden en minsken dy't yn heidenske en oare polyteïstyske religyen foarkomt, is de [[epifany]]. Dat is de [[sintúch]]like ferskining fan in god of goaden oan ien of mear minsken. Yn 'e ''[[Ilias]]'', it [[Aldgryksk]]e [[epos]] skreaun troch [[Homearus]], ferskine de goaden fan it [[Grykske heidendom]] oates en toates oan sawol de [[Griken]] as de [[Trojanen]], en tilt it sadwaande op fan 'e epifanyen. Tsjin 'e ein fan it wurk wurdt de Trojaanske [[kening]] [[Priamus]] nei de Grykske [[skip]]pen brocht troch in [[skientme|kreaze]] [[man (sekse)|jongfeint]] dy't himsels op 't lêst bekendmakket as de god [[Hermes]]. Ek yn 'e earste boeken fan 'e [[joadendom|joadsk]]-[[kristlik]]e [[Bibel]] komt men soks geregeldwei tsjin. Sa besiket [[God (monoteïsme)|God]] yn ''[[Genesis (bibelboek)|Genesis]]'' 18 bygelyks persoanlik de [[aartsfaar]] [[Abraham (aartsfaar)|Abraham]] om 'e ferwoastging fan [[Sodom en Gomorra]] oan te sizzen. Yn ''Genesis'' 32:23-33 wrakselet Abraham syn [[pakesizzer]] [[Jakob (aartsfaar)|Jakob]] [[nacht]]s by [[Pniël]] mei God yn it [[oerflaktewetter|wetter]] fan 'e [[rivier]] de [[Jabbok]]. En yn ''[[Exodus (bibelboek)|Exodus]]'' 3 ferskynt God oan 'e [[profeet]] [[Mozes (profeet)|Mozes]] yn 'e foarm fan in [[toarnbosk]] dy't yn 'e [[brân]] stiet mar dochs net ferbaarnt.
[[File:NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg|left|thumb|220px|Oanhingers fan it [[panteïsme]] leau-we dat it [[hielal]] sels mei alles deryn ien grutte alomfiemjende godheid foarmet.]]
Yn lettere [[monoteïstysk]]e [[godstsjinst]]en wie [[God (monoteïsme)|God]] fierstente [[hilligens|hillich]] om yn eigen persoan nei de [[ierde]] del te kommen om mei minsken om te gean. Ynstee stjoert er dan syn [[ingel]]s om dat foar him te dwaan. Yn 'e Bibel kin men dy ûntwikkeling goed folgje: by Abraham komt God by wize fan sprekken noch gewoan op 'e kofje, mar mei Mozes kommunisearret er yn 'e foarm fan in boppenatuerlik ferskynsel, dat boppedat sa hillich is dat Mozes oardere wurdt de [[skuon]] út te dwaan (''Exodus'' 3:5). Yn it [[Nije Testamint]] ferskynt yn ''[[Evangeelje fan Lukas|Lukas]]'' 1 lykwols de [[aartsingel]] [[Gabriël (aartsingel)|Gabriël]] oan sawol [[Sacharías]], de [[heit]] fan [[Jehannes de Doper]], as oan 'e [[Faam Marije]], beide kearen om 'e [[berte]] fan in soan oan te sizzen. Hoewol't epifanyen yn dy tiid yn it [[joadendom]] ûntinkber wurden wiene, gou dat net foar it [[Grykske heidendom]]. Dat ferklearret de betizing dy't yn ''[[Hannelingen fan 'e Apostels]]'' 14:11-18 ûntstiet as de [[kristlik]]e [[apostel]]s [[Paulus (apostel)|Paulus]] en [[Barnabas (apostel)|Barnabas]] yn 'e [[stêd]] [[Lystra]], yn [[Lyts-Aazje]], nei it dwaan fan [[wûnder]]tekens troch de pleatslike [[befolking]] foar de goaden [[Seus]] en [[Hermes]] oansjoen wurde.
==Gjin bewiis==
It bestean fan goaden is wat, dêr't men yn [[leauwe]] moat, mei't it net [[wittenskiplik]] ([[empiry]]sk) bewiisd wurde kin. De [[logika]] leart dat as bewiisd wurde kin dat der gjin god bestiet, dat ek betsjut dat net bewiisd wurde kin dat der àl in god bestiet. Mar it leart ek dat soks oarsom net jildt: as net bewiisd wurde kin dat der in god bestiet, betsjut dat net dat dêrmei ek bewiisd is dat der gjin god bestiet.
[[File:Kali_sculpture_from_Calcutta_Art_gallery_1913_(2).jpg|right|thumb|200px|De skriklike [[hindoeïsme|hindoegoadinne]] [[Kali (goadinne)|Kali]], mei in [[halskeatling]] fan [[minsklik]]e [[skedel]]s om.]]
==Filosofyen oangeande goaden==
*[[Teïsme]] is it leauwen yn it bestean fan ien of mear goaden.
**[[Polyteïsme]] of meargoaderij is it leauwen yn it bestean (en ornaris ek it [[ferearing|ferearjen]]) fan ferskate goaden en goadinnen, dy't yn 'e regel in [[panteön]] foarmje dat [[etnysk]] bepaald is. Faak binne de ferskillende goaden en goadinnen ferbûn mei beskate [[natoer]]fenomenen ([[tonger (ûnwaar)|tonger]] en [[wjerljocht]], de [[sinne]], [[rein (delslach)|rein]], in [[fulkaan]], in [[rivier]], de [[see]], [[wâld]]en) [[emoasje]]s ([[leafde]], [[haat]], [[twaspjalt]]) of [[maatskiplik]]e ferskynsels ([[oarloch]], [[dieverij]], de [[jacht (aktiviteit)|jacht]], [[kening]]skip, [[dichtkeunst]]). Sokke goaden en goadinnen kinne beskôge wurde as selsstannige wêzens (yn wier polyteïsme), of as aspekten of [[emanaasje]]s fan ien inkele [[skepper-god]] of [[transendinsje|transendint]] [[absolút prinsipe]] (yn [[monisme (filosofy)|monistyske]] [[teology]]).
***[[Monolatry]] is it leauwen yn it bestean fan mear as ien god, mar it ferearjen fan mar ien fan dy goaden.
***[[Henoteïsme]] is it beskôgjen fan alle goaden as ekwifalinte represintaasjes fan ien inkele God.
**[[Dualisme (religy)|Dualisme]] is it leauwen yn twa yn macht en posysje min ofte mear gelikense begjinsels (almeast omset yn goaden), dy't ornaris foarinoaroer stean as [[goed en kwea]], mar dy't yn elts gefal ûnôfhinklik faninoar binne.
**[[Monoteïsme]] is it leauwen dat der mar ien godheid bestiet, dy't oantsjut wurdt as [[God (monoteïsme)|God]], en ornaris omskreaun wurdt as [[almacht]]ich, ivich, [[alwittendheid|alwittend]], [[rûnombywêzigens|rûnombywêzich]] en [[goed]]. Sa'n God is ferbûn mei alle aspekten fan 'e wrâld en is yn 'e regel de [[skepper-god|skepper]] fan alles dat bestiet. Lykwols komme yn monoteïstyske godstsjinsten hast altyd wol deeglik oarders fan [[mytysk wêzen|boppenatuerlike wêzens]] foar dy't machtiger as minsken, mar minder machtich as goaden binne, lykas [[ingel]]s en [[demoanen]]. De wichtichtste monoteïstyske godstsjinsten binne de [[abrahamityske religyen]].
***[[Deïsme]] is it leauwen dat God folslein [[transendinsje|transendint]] is: God bestiet, mar grypt net yn 'e wrâld yn, útsein wat nedich wie om 'e wrâld te skeppen. Yn dy miening is God net [[antropomorfisme|antropomorf]], beäntwurdet er gjin [[gebed]]ens en skinkt er likemin [[wûnder]]s. Frij algemien komt yn it deïsme it idee foar dat God gjin belangstelling foar de [[minskheid]] hat of him sels net iens bewust is fan it bestean fan 'e minskheid.
****[[Pandeïsme]] kombinearret de oarsprong en it doel fan it [[hielal]] út it [[panteïsme]] mei de filosofy fan it deïsme om te ferklearjen wêrom't God it hielal skepen en it dêrnei yn 'e steek litten hat.
***[[Panteïsme]] is it leauwen dat God it [[hielal]] is en dat it hielal God is.
***[[Panenteïsme]] is it leauwen dat God it hielal omfettet, mar net identyk is mei it hielal.
*[[Non-teïstyske religyen|Non-teïsme]] is gjin ôfwizing fan it bestean fan goaden, mar it leauwen dat it bestean fan goaden net nedich is foar it útlizzen fan it bestean fan it [[hielal]], de wrâld en it [[libben]]. Foar non-teïsten is de fraach oft goaden besteane dêrom fierhinne yrrelevant.
*[[Agnostisisme]] is it leauwen dat it ûnmooglik is om mei wissichheid te sizzen oft goaden of oare [[mytysk wêzen|boppenatuerlike wêzens]] besteane. Guon agnosten beskôgje sokke [[religieuze]] bewearings net inkeld as net-witten, mar as ûnwitber.
**[[Eatisme]] is it leauwen dat der 'eat' godliks wêze moat, hoewol't men fierders net wit wat dat krekt is of hoe't it derút sjocht.
*[[Ateïsme]] is it fêste leauwen dat goaden net besteane. It ateïsme wiist yn 'e regel ek in [[libben nei de dea]] ôf, wat in oar punt is dat it agnostisme as ûnwitber beskôget.
==Goaden yn 'e prehistoarje==
Oer de [[oarsprong fan religy]] is net folle mei wissichheid te sizzen, om't dy oarsprong yn 'e [[prehistoarje]] leit en der dus gjin [[skrift]]like boarnen fan oerlevere binne. [[Argeologyske opgraving]]s lykje út te wizen dat de [[minsken]] altyd al in oanstriid ta [[religy|religiositeit]] hân hat. Undersikers liede it wierskynlike bestean fan godheden yn 'e prehistoarje ôf út prehistoaryske [[keunst]], lykas [[grotskildering]]s, mar it is ûndúdlik hokfoar godheden krekt op dy wize ôfbylde binne en wêr't dy foar stiene.
[[File:VenusWillendorf.jpg|left|thumb|220px|De [[Fenus fan Willendorf]], in [[prehistoarysk]] [[byld]]sje dat oer it algemien ynterpretearre wurdt as in represintaasje fan 'e [[Memmegoadinne]].]]
Yn [[1912]] brocht de [[Dútslân|Dútske]] [[pater]] [[Wilhelm Schmidt]] yn syn [[boek]] ''Der Ursprung der Gottesidee'' ("De Oarsprong fan it Godsidee") foar it earst de [[teory]] op 't aljemint dat de iere minskheid in primityf [[monoteïsme]] belide, troch ien inkele god te [[bidden|oanbidden]] dy't as de [[skepper-god|skepper]] en hear fan alle dingen beskôge waard. Dy saneamde [[Himelgod]] wenne net yn [[timpel]]s en hie gjin [[preester]]stân dy't him tsjinne, om't er sa heech en machtich wie dat in minsklike [[kultus]] foar him fierstente ûntarikkend wêze soe. Mar krekt dêrtroch kaam er sa fier fan it libben fan 'e minsken ôf te stean, dat er stadichoan út harren belibbingswrâld ferdwûn.
Moderne godstsjinstûndersikers pleatse kanttekenings by de teory fan Schmidt, mar derfan útgeande dat er gelyk hie, soe syn Himelgod skoan ferkrongen wêze kinne troch de [[Memmegoadinne]], dy't yn it [[Paleolitikum]], fan likernôch [[prehistoarje|30.000 f.Kr.]] ôf, wierskynlik rûnom [[ferearing|fereare]] waard. De Memmegoadinne, dy't foarsteld waard as in [[neaken]]e, wielderige [[frou]] dy't [[swierwêzen|swier wie]], foarme de ferpersoanliking fan 'e [[fruchtberens]] dêr't hiel it [[libben]] fan ôfhong. Bylden fan sa'n figuer binne fûn yn hiel [[Jeropa]], it [[Heine Easten]] en it [[Yndysk subkontinint]], en der binne oanwizings dat se ek bûten dat gebiet bekend wie.
[[File:Museum_of_Anatolian_Civilizations_1320259_nevit.jpg|right|thumb|180px|In [[byld]]sje fan in [[neaken]]e, wielderige [[frou]], opdobbe yn [[Çatalhöyük]] yn [[Anatoalje]], datearjend út [[6000 f.Kr.]] De measte [[argeologen]] binne fan tinken dat it in goadinne foarstelle moat, wierskynlik de [[Memmegoadinne]].]]
Foarhinne wie it foar [[argeologen]] wizânsje om frijwol elts froulik byldsje út 'e prehistoarje te ynterpretearjen as in represintaasje fan in inkele foarâlderlike goadinne, dêr't sokke [[histoarysk]] oerlevere goadinnen as [[Inanna]], [[Isjtar]], [[Astarte]], [[Sybêle]] en [[Afrodite]] út fuortkommen wêze soene. Dy oanpak is no fierhinne yn diskredyt rekke, mei't moderne argeologen oer it algemien beseffe dat it ûnmooglik is om lykfol hokker prehistoarysk byldsje mei wissichheid te identifisearjen as in represintaasje fan hokfoar godheid dan ek.
Dat sein hawwende is it mooglik om sokke byldsjes per gefal te beoardieljen en dêrby fêst te stellen hoe wierskynlik it is dat it om in represintaasje fan in godheid giet. Sa wurdt de [[Fenus fan Willendorf]], in ferneamd byldsje fan in wielderige frou dat yn [[1908]] te [[Willendorf in der Wachau]], yn [[Eastenryk]], fûn is en datearret fan omtrint [[prehistoarje|25.000 f.Kr.]], noch altyd frij algemien as in ôfbylding fan 'e Memmegoadinne beskôge. Oare soksoarte wierskynlike godsbyldsjes binne opdobbe by [[Jericho]] yn it [[Westjordaanlân]], by [[Çatalhöyük]] yn [[Turkije]] en by [[Harappa]] en [[Mohenjo-Daro]] yn wat no [[Pakistan]] is.
Hoelang't de Memmegoadinne de wichtichste godheid wie, is net dúdlik, mar it is yn alle gefallen wierskynlik dat it om [[milennia]] gie. Yn it [[Mesolitikum]] gie hja op yn 'e [[polyteïstysk]]e [[panteön]]s, krekt sa't dat ek mei de Himelgod barde. Lykwols bleau de Memmegoadinne ornaris ien fan 'e machtichste godheden en grif machtiger as de Himelgod, dy't in dizenich figuer op 'e eftergrûn wurden wie. Sadwaande waard se net fergetten en koe har kultus tydlik wer oplibje doe't yn it [[Neolitikum]], om [[8000 f.Kr.]] hinne, de [[lânbou]] útfûn waard, dêr't fruchtberens fansels in krúsjale rol by spile. Mei de útfining fan 'e lânbou kaam de assosjaasje fan 'e Memmegoadinne mei [[planten]] sintraal te stean, yn it [[Middellânske See]]gebiet mei [[nôt]] en yn [[Súd-Aazje]] mei [[knolgewaaks]]en.
De [[Litouwen|Litousk]]-[[Feriene Steaten|Amerikaanske]] argeologe [[Marija Gimbutas]] is fan miening dat de Memmegoadinne it sintrum fan in [[matriargaal|matriargale]] [[kultuer]] wie, dy't yn [[Jeropa]] en it [[Midden-Easten]] fuortbestien hawwe soe oant it begjin fan 'e [[Kopertiid]] (it Galkolitikum) om [[4000 f.Kr.]] hinne. Dy opfetting is bepaald net omûnstriden. Yn elts gefal gie de Memmegoadinne op in stuit, earne tusken [[5000 f.Kr.]] en it begjin fan 'e [[skrift]]like oerlevering om [[3000 f.Kr.]] hinne, fannijs op yn 'e polyteïstyske panteöns fan 'e [[folk]]en dy't har ferearen.
[[File:Musée_africain_Lyon_130909_01.jpg|left|thumb|180px|In byld fan in [[Jorûba (folk)|Jorûba]]-''[[òrìṣà]]'' út [[Nigearia]].]]
==Goaden yn polyteïstyske religyen==
===Afrikaanske natoerreligyen===
De ûnderskate [[folk]]en yn [[Afrika]] besuden de [[Sahara]] dy't [[natoerreligyen]] oanhingje, ûntwikkelen geandewei har [[skiednis]] allegear harren eigen, mar faak wol besibbe [[teology]]en en [[panteön]]s. In útsûndering wurdt foarme troch de [[Mbûty]]-[[pygmee]]ën út 'e [[Demokratyske Republyk Kongo]], dy't hielendal gjin aparte goaden kenne. Wat oare religyen 'goaden' neame, is foar harren de [[natoer]], de [[wyldernis]] dêr't se yn en fan libje.
Yn it leauwe fan 'e [[Jorûba (folk)|Jorûba]] fan súdwestlik [[Nigearia]] en súdlik [[Benyn]] komme twa promininte godheden foar: de god [[Ogun]] en de goadinne [[Osun]]. Ogun is de foarâlderlike manlike godheid en teffens de [[beskermgeast|beskermgod]] fan [[berop]]pen lykas [[smid]]den, [[jacht (aktiviteit)|jagers]] en [[kriger]]s. Hy giet ek oer [[rjocht|gerjochtichheid]] en [[rjochtfeardichheid]]. Osun is in like sterke foarâlderlike froulike godheid en in multydiminsjonale beskermgoadinne fan [[fruchtberens]], [[wetter]], de [[memmesteat]], [[sûnens]], [[leafde]] en [[frede]]. It leauwen yn Ogun en Osun waard troch Afrikaanske [[negroïde|neger]][[slavernij|slaven]] nei de [[Amearika's]] brocht, dêr't harren ferearing yn [[plantaazje]]mienskippen beholden waard yn in steat fan ferminging mei ferearing fan [[kristlik]]e [[hillige]]n.
[[File:AhPuch.jpg|right|thumb|180px|De [[Maya's|Maya]]-god [[Ah Puch]] ôfbylde yn 'e [[Dresden Kodeks]].]]
Yn kultueren út [[Súdlik Afrika]] komt in soartgelikense manlik-froulike godheidkombinaasje foar yn 'e foarm fan 'e goaden fan 'e [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]] en de [[sinne]]. De [[kosmology]] fan beskate [[Koisan-talen|Koisan-folken]] bestiet bgl. út de ''hieseba'' of ''xuba'' (goaden), ''gaune'' ([[demoanen]]) en ''khuene'' ([[minske]]n). Ta de ''hieseba'' hearre [[Nladiba]], in foarm fan 'e Himelgod, en de ''[[Nladisara]]'', de beide [[oarehelte|froulju]] fan Nladiba. De (froulike) sinne en de (manlike) moanne wurde beskôge as de [[bern (persoan)|bern]] fan Nladiba en de ''Nladisara'', mar ek as manifestaasjes fan Nladiba, dy't yn syn plak fereare wurde. Yn guon oare Afrikaanske kultueren wurdt de sinne sjoen as manlik en de moanne as froulik, wylst se beide [[symboal]]en binne fan godlikens. By de [[Sjona (folk)|Sjona]] fan [[Simbabwe]] wie foarhinne de oppergod [[Mwari Shona]] [[androgyny|androgyn]], mei sawol manlike as froulike aspekten. Dy godheid waard sjoen as de bringer fan 'e libbenjaande [[rein (delslach)|rein]], en as god fan sawol [[ljocht]] as [[tsjuster]].
De [[Jorûba (folk)|Jorûba]] leauwe fierders dat se [[ôfstamming|ôfstamje]] fan 'e god [[Odua]], dy't neffens harren [[myte]]n harren earste [[kening]] wie. Oare wichtige goaden út it tige grutte [[panteön]] fan 'e [[Jorûba-religy]] binne de grutte [[memmegoadinne]] [[Onile]], de [[skepper-god]] [[Olodumare]], de [[ierde|ierdgoadinne]] [[Onkoro]], de [[tonger (ûnwaar)|tonger]]god [[Shango]] en [[Orunmila]], de god fan [[kennis]] en [[wiisheid]]. Ek oare kultueren yn [[West-Afrika]] hawwe in tige grut tal goaden. De [[Ewé (folk)|Ewé]] fan súdlik [[Benyn]], [[Togo]] en [[Gana]] hawwe bygelyks mear as seishûndert godheden, wêrûnder ien dy't de [[pokken]] belichemet.
[[File:Wall relief depicting the God Ashur (Assur) from Nimrud..JPG|left|thumb|250px|In [[reliëf (byldhouwurk)|reliëf]] fan 'e [[Assyrje|Assyryske]] nasjonale god [[Asjoer (god)|Asjoer]] yn in [[wjukt]]e hybride foarm.]]
Sokke grutte oantallen goaden wurde yn 'e regel wol oardere yn in panteön mei ien god oan it haad, as in soarte fan 'kening fan 'e goaden'. Sa leauwe de [[Oromo (folk)|Oromo]] fan súdlik [[Etioopje]] en noardlik [[Kenia]] yn in almachtige himelske godheid dy't se [[Wak]] neame, waans [[each]] de [[sinne]] is. De [[Swazy (folk)|Swazy]], fan [[Swazylân]] en oangrinzgjende regio's fan [[Súd-Afrika]] en [[Mozambyk]], leauwe yn 'e heechste god [[Mkhulumnchanti]]. De heechste god fan 'e [[Kosa (folk)|Kosa]] fan [[Súd-Afrika]] stiet bekend ûnder ferskillende nammen: uDali, Tixo en Qwamata. Om't hy ek foarkaam by de [[San (folk)|San]], is it lykwols mooglik dat de Kosa him fan harren oernommen hawwe. De [[Hûtû]] en [[Tûtsy]] fan [[Rûanda]] en [[Boerûndy]] stiene opmerklike iepen foar it [[kristendom]] dat de [[sindeling]]en harren oan it begjin fan 'e [[tweintichste iuw]] brochten, benammen om't se in sterke oerienkomst seagen tusken de [[God (monoteïsme)|God]] en de [[ingel]]s en [[hillige]]n fan it nije leauwe en de heechste god [[Imaana]] en de legere godheden yn harren lânseigen religy. Nettsjinsteande dat (of mooglik dêrom) hinget in grut part fan harren noch altyd har âlde natoerreligy oan.
Yn 'e [[natoerreligyen]] fan in protte folken fan [[West-Afrika]] komt in [[Himelgod]] foar, wêrby't almeast ek in hiel dúdlike skieding tusken him en de legere, mear tagonklike godheden of [[geast]]en bestiet, dy't in folle gruttere rol spylje yn it deistich bestean fan 'e minsken. Sa sille de Jorûba harren himelgod, [[Olurun]], dy't mei de [[sinne]] assosjearre wurdt, nea op ien hichte stelle mei de oare goaden, dy't de ''[[òrìṣà]]'' neamd wurde. Krekt itselde ûnderskie meitsje de [[Edo (folk)|Edo]] fan súdlik [[Nigearia]] tusken harren heechste god, [[Osanobuwa]], en de ''[[ebo]]'', en ek de [[Ibo (folk)|Ibo]] fan súdeastlik Nigearia tusken harren skepper [[Chukwu]] en de ''[[aalusa]]''. De [[Asjanty (folk)|Asjanty]] fan sintraal [[Gana]] leauwe yn 'e heechste god [[Nyame]], dy't nei it skeppen fan 'e wrâld flechte foar it ûnferdraachlike leven dat de [[froulju]] makken by it fynstampen fan 'e [[yam]]s. Tegearre mei de ierdgoadinne [[Asase Yaa]] wurdt hy troch de Asjanty oanhâldend oanroppen, hoewol't er net drekt yn harren libben yngrypt; dat dogge nammentlik allinne de ''[[abosom]]'' (de mindere goaden), de ''asaman'' (de [[foarâlden]]), en de ''[[asuman]]'' (in ûnpersoanlike godlike krêft).
[[File:Musée_africain_Lyon_130909_02.jpg|right|thumb|150px|It [[stânbyld|byld]] fan in [[Jorûba (folk)|Jorûba]]-''[[òrìṣà]]'' út [[Nigearia]].]]
Ek yn oare dielen fan Afrika sjocht gauris in foarm fan 'e Himelgod, lykas by de [[Ankole (folk)|Ankole]] fan súdwestlik [[Oeganda]]. Dy leauwe yn 'e goede, mar ôfhâldige skepper [[Ruhanga]], dy't yntervinsje yn it libben fan 'e minsken oerlit oan 'e [[geast]]en fan 'e [[foarâlden]]. De [[Sûlû (folk)|Sûlû's]] fan [[Súd-Afrika]] leauwe yn 'e god [[Unkulunkulu]] ("de Alde, Alde Man"), dy't de wrâld skepen hat. Mar yn it deistich libben is syn [[dochter]] [[uNomkubulwana]] folle wichtiger, om't sy de goadinne fan 'e [[rein (delslach)|rein]] is. Noch wer wichtiger binne de geasten fan 'e foarâlden. Hoewol't leauwenssystemen mei in Himelgod boppe-oan in protte foarkomme yn [[Afrika]], binne se dêr net de regel. Sa kinne de [[Kikûjû (folk)|Kikûjû]] fan westlik [[Kenia]], de [[Masai (folk)|Masai]] fan súdlik Kenia en noardlik [[Tanzania]], en de [[Kalendjin]]-folken ([[Kipsigis (folk)|Kipsigis]], [[Nandy (folk)|Nandy]], [[Keiyo (folk)|Keiyo]], [[Tûgen (folk)|Tûgen]], [[Marakwet (folk)|Marakwet]] en [[Pokot (folk)|Pokot]]) fan noardwestlik Kenia, wis wol streekrjocht mei harren heechste god kommunisearje.
===Sûmearysk heidendom===
Yn [[Mesopotamyske Aldheid|'e Aldheid]] fan [[Mesopotaamje]], it hjoeddeistige [[Irak]], kamen withoefolle ''[[dingir]]'' ("godheden") foar. Mesopotamyske goaden waarden frijwol útslutend [[antropomorfisme|antropomorf]] en faak fan reuseftige [[minsklik lichem|lichaamlike]] grutte foarsteld. Der waarden oan harren grutte machten tatocht, lykas [[ûnstjerlikens]], hoewol't guon, lykas [[Dûmûzid]], [[Gesjtinanna]] en [[Gûgalanna]], neffens [[myte|mytologyske beskriuwings]] itsij [[stoarn]] wiene, itsij de [[ûnderwrâld (religy)|ûnderwrâld]] besocht hiene.
[[File:Ancient_Akkadian_Cylindrical_Seal_Depicting_Inanna_and_Ninshubur.jpg|left|thumb|250px|De ôfdruk fan in [[Akkadyske Ryk|Akkadysk]] [[sylindersegel]] mei in ôfbylding fan [[Inanna]], de [[Sûmearyske mytology|Sûmearyske]] goadinne fan [[leafde]], [[seks]] en [[oarloch]].]]
Yn it panteön fan it [[Sûmearyske heidendom]] hiene de goaden allegear ferskate funksjes of domeinen, dy't gearfoelen mei [[natoer]]ferskynsels, [[maatskiplik]]e fenomenen, [[emoasje]]s of abstrakte begripen lykas [[lotsbestimming]] of [[rjochtfeardichheid]]. De goaden waarden [[iten|fet]], [[klean|klaaid]], [[fermaak|fermakke]] en [[ferearing|fereare]] om [[natoerramp]]en foar te kommen en ek sosjale gaos dy't liede koe ta [[plondering]], [[ferkrêfting]] en [[bloedbad]]en. In protte Sûmearyske goaden wiene njonken de sizzenskip oer harren domein ek belêstge mei de beskerming fan ien fan 'e [[stêdsteat]]en.
De wichtichste Sûmearyske goaden stiene bekend as de ''[[Annûnaki]]''; dêrta hearden [[Anû]], [[Enlil]], [[Enki]], [[Ninhoersag]], [[Nanna (mytology)|Nanna]], [[Utû (god)|Utû]] en [[Inanna]]. Nei de ferovering fan [[Sûmearje]] troch [[Sargon fan Akkad]], de stifter fan it [[Akkadyske Ryk]], yn 'e [[fjouwerentweintichste iuw f.Kr.]], rekken in protte Sûmearyske goaden [[synkretisme|synkretisearre]] mei [[Eastsemityske talen|Eastsemityske]] godheden. Sa waard Inanna synkretisearre mei de Eastsemityske [[Isjtar]]. Hja wûn neitiid grutte pupulariteit en krige [[timpel]]s yn hiele Mesopotaamje.
===Hoerritysk heidendom===
[[File:Coyoteinacanoe.png|right|thumb|180px|[[Coyote (mytology)|Coyote]] is in [[trickster]] út 'e [[natoerreligyen]] fan 'e [[Noard-Amearika|Noard-amerikaanske]] [[Yndianen|Yndianefolken]].]]
It [[Hoerrityske heidendom]], fan 'e [[Hoerriten]], wie mei it [[Sûmearyske heidendom]] ien fan 'e ierste en ynfloedrykste religyen fan it [[Midden-Easten]]. De wichtichste Hoerrityske godheid wie [[Tesjûb]], de god fan it [[waar]], dy't de ûntwikkeling fan 'e [[Kanaän]]ityske [[Baäl-Hadad]] beynfloede. Oare wichtige Hoerrityske goaden wiene [[Hepa (goadinne)|Hepa]], de Memmegoadinne, [[Sjimegi]], de sinnegod, [[Nergal]], de god fan 'e [[ûnderwrâld (mytology)|ûnderwrâld]], en [[Sjaûska]], de goadinne fan [[genêzing]] en de wjergader fan 'e [[Sûmearjers|Sûmearyske]] [[Inanna]] en de [[Eastsemityske talen|Eastsemityske]] [[Isjtar]].
===Elamitysk heidendom===
De wichtichste god fan 'e [[Elamiten]] wie [[Chûmban]], de god fan 'e [[ierde]], dy't assosjearre waard mei de Mesopotamyske god [[Enlil]]. Syn [[oarehelte]] wie de [[Memmegoadinne]] [[Pinikir]], dy't ek wol Kiririsja neamd waard. Dy lêste namme betsjut "Grutte Goadinne" yn it [[Elamitysk]]. Njonken Chûmban hie hja noch in [[frijer]]: [[Ninsûsinak]], de god fan [[eed|eden]] en de [[rjochter|berjochter]] fan 'e [[ferstoarn]]en. By de [[Akkadysk]]talige folken stie dy lêste bekend as "Sûsinak". Trijeresom hiene Chûmban, Pinikir en Ninsûsinak de lieding oer it Elamityske panteön. Oare goaden wiene [[Djabrû]], de [[heit]] fan 'e goaden dy't oer de [[ûnderwrâld (mytology)|ûnderwrâld]] regearre, [[Nahûndi]], de god fan 'e [[sinne]] en it [[rjocht]], en [[Napir (god)|Napir]], de god fan 'e [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]].
===Afro-Aziatysk heidendom===
====Gûantsje-religy====
De [[Gûantsjes]], de oarspronklike bewenners fan 'e [[Kanaryske Eilannen]], oanbeaen in heechste god dy't op [[Gran Canaria]] [[Alcorac]], op [[Teneryf]] [[Achaman (god)|Achaman]] en op [[La Palma (eilân)|La Palma]] [[Abora]] neamd waard. Dyselde waard sterk mei de [[sinne]] identifisearre.
[[File:La_Tombe_de_Horemheb_cropped.jpg|left|thumb|180px|In [[tombe]]skildering út it [[Alde Egypte]], fan 'e [[Egyptyske heidendom|Egyptyske]] goaden [[Osiris (mytology)|Osiris]], [[Anûbis]] en [[Hoarus]].]]
====Egyptysk heidendom====
[[Egyptysk heidendom|It heidendom]] fan it [[Alde Egypte]] omfette in grut tal goaden, dy't net (allegear) feriene wiene yn in dúdlik [[panteön]]. Ynskripsjes yn [[hieroglifen]] befetsje de nammen fan in protte goaden dêr't fierders net folle of neat oer bekend is, en ferwize dêrnjonken noch op dizenige wize nei oare godheden fan wa't sels de namme net oerlevere is. [[Egyptolooch]] [[James P. Allen]] hat rûsd dat yn Egyptyske teksten mear as 1.400 godheden neamd wurde, wylst syn [[kollega]] [[Christian Leitz]] spriek fan "tûzenen en tûzenen". De [[Egyptysk]]talige term foar "god" wie ''nṯr'' en foar "goadinne" ''nṯrt''. Dêrmei koene lykwols ek ferwiisd wurde nei [[natoergeast]]en en de [[geast]]en of [[spûk]]en fan [[ferstoarn]]e [[minske]]n, mar net nei [[demoanen]]. Alle Egyptyske goaden hiene ornaris in eigen [[kultus]], rol en [[mytology]].
Rûchwei 200 godheden komme prominint foar yn 'e Egyptyske teksten fan 'e [[piramiden fan Giza]] en de [[timpel]]s, wêrfan't in soad in [[soömorfisme|soömorf]] (op in [[bist]] lykjend) uterlik hiene. Guon fan 'e wichtichsten wiene de fruchtberensgod [[Min (god)|Min]] en de skepper-goadinne [[Neit (goadinne)|Neit]], en fierders [[Anûbis]], [[Hoarus]], [[Isis (goadinne)|Isis]], [[Ra (god)|Ra]], [[Osiris (god)|Osiris]] en [[Tot (god)|Tot]]. De measte Egyptyske goaden fertsjintwurdigen aspekten fan 'e [[natoer]] of [[maatskiplik]]e ferskynsels. [[Sjû (mytology)|Sjû]], bygelyks, wie de god fan 'e [[loft]], de goadinne [[Meretseger]] stie foar dielen fan 'e [[grûn]] en de god [[Sia (god)|Sia]] wie ferbûn mei de abstrakte fermogens fan [[waarnimming]]. Goaden as Ra en Osiris waarden assosjearre mei de [[berjochting]] fan 'e [[dea]]den en de fersoarging fan dyselden yn it [[hjirneimels]]. Wichtige goaden hiene faak mear as ien rol.
[[File:Horus standing.svg|right|thumb|180px|[[Hoarus]], de mei in [[falkeftigen|falkeholle]] ôfbylde [[Egyptyske mytology|Egyptyske]] god fan 'e [[loft]], de [[oarloch]] en de [[jacht (aktiviteit)|jacht]].]]
De ierste skreaune boarnen oer godheden yn it Alde Egypte komme út it begjin fan it [[trêde milennium f.Kr.]] en wiene nei alle gedachten in fuortsetting fan ideeën datoangeande út 'e [[prehistoarje]]. It leauwen yn 'e ûnderskate goaden waard lykwols systematisearre en ferfine nei't de Egyptyske steat ta stân kommen wie ûnder it [[regear]] fan 'e [[farao's]], dy't harsels yn 'e twadde helte fan it trêde milennium f.Kr. as [[hilligens|hillige]] [[kening]]en it [[monopoalje]] op ynteraksje mei de goaden taeigenen. Folle letter, yn 'e [[Klassike Aldheid]], doe't de Egyptners yngeand [[hannel]] dreaune mei oare lannen en yn Egypte mei de [[Ptolemeeën]] in útlânske [[dynasty]] oan 'e macht kaam, waarden bûtenlânske goaden yn Egypte yntrodusearre en sûnder folle swierrichheden opnommen yn it besteande panteön.
In aparte ûnderbrekking fan it [[polyteïstysk]]e [[Egyptyske heidendom]] wie de saneamde [[Amarna-tiid]]. Dêrby helle [[Amenhotep IV]], in farao út 'e [[Achttjinde Dynasty fan Egypte|Achttjinde Dynasty]] dy't regearre fan [[1364 f.Kr.|1364]] oant [[1347 f.Kr.]], ien god út it [[Egyptyske mytology|Egyptyske panteön]] en foarme dêr in [[monoteïstysk]]e kultus om hinne. Dy god wie [[Aton (god)|Aton]], de ferpersoanliking fan 'e [[sinne]]skiif, en oant it begjin fan 'e Achttjinde Dynasty net in godheid op himsels, mar in aspekt fan 'e sinnegod [[Amon-Ra]]. Amenhotep (dat betsjut "Amon is tefreden") feroare syn namme yn [[Achnaton]] ("Dy't Aton behaget") en ferhuze de haadstêd fan it ryk fan [[Tebe (Egypte)|Tebe]] nei it nij boude [[Achetaton]] ("Ljochtlân fan Aton"), de hjoeddeiske ruïnestêd [[Tell el-Amarna]].
[[File:Baal_thunderbolt_Louvre_AO15775.jpg|left|thumb|150px|In [[stêle]] mei in ôfbyl-ding fan 'e [[Kanaänityske heidendom|Kanaänityske]] god [[Baäl-Hadad]], tarist mei in [[wjerljocht]]slach.]]
It is net alhiel dúdlik oft de [[atenisme|Aton-kultus]] wol echt monoteïstysk wie. Wat de farao Achnaton sels oangie, wie dat wierskynlik wol sa. Foar de [[maatskiplik]]e [[hegerein]] om 'e farao hinne sil it lykwols mear yn 'e rjochting fan in [[monolatry]]sk [[polyteïsme]] gien wêze, en foar it sljochtwei folk wie it nei alle gedachten in [[henoteïsme|henoteïstysk]] polyteïsme. Hoe dan ek, nei Achnaton syn dea waarden syn herfoarmings troch syn opfolgers, [[Smenchare]] en de bekende [[Tûtanchamon]] (berne as Tûtanchaton), rigoereus weromdraaid en fan 'e ein fan 'e Achttjinde Dynasty ôf waard Achnaton as in [[ketter]] beskôge; syn namme waard fuortskrast út ynskripsjes en op offisjele keningslisten kaam er net mear foar.
====Semitysk heidendom====
=====Kanaänitysk heidendom=====
Yn 'e [[Levant]] wiene de âlde [[Kanaänityske talen|Kanaäniten]] [[polyteïst]]en mei in [[Kanaänitysk heidendom|in foarm fan it heidendom]] dy't ek [[Kanaänityske mytologye|in eigen panteön]] omfette. Oan it haad dêrfan stie de god [[Eel (god)|Eel]], waans oarehelte [[Asjeara]] wie, mei wa't er santich [[soan]]nen hie. In oare wichtige god wie [[Hadad]] (of Baäl-Hadad) de god fan [[stoarm]], [[rein (delslach)|rein]], [[plant]]egroei en [[fruchtberens]]. ("[[Baäl]]" is gjin namme mar inkeld in earetitel dy't "Hear" betsjut.) De oarehelte fan Baäl-Hadad wie [[Anat]], de goadinne fan 'e [[oarloch]]. [[Astarte]], it [[Westsemityske talen|Westsemityske]] ekwifalint fan 'e [[Eastsemityske talen|Eastsemityske]] [[Isjtar]], wie de goadinne fan 'e [[leafde]].
De [[Israeliten]], de [[foarâlden]] fan 'e moderne [[Joaden]], leauden oarspronklik yn deselde goaden as de rest fan 'e Kanaäniten, hoewol't se ek harren eigen nasjonale god [[God (monoteïsme)|Jahweh]] tsjinnen. Neffens de [[Bibel]] soe dyselde al fereare wêze troch de [[aartsfaar]]s, mar it liket de measte godstsjinstûndersikers in stik oannimliker dat it [[jahwisme]], de ierste foarm fan it [[joadendom]], pas by de Israeliten yntrodusearre waard troch de [[profeet]] [[Mozes (profeet)|Mozes]]. Wa't it bibelboek ''[[Exodus (bibelboek)|Exodus]]'' der sekuer op neilêst, soe ta de konklúzje komme kinne dat Jahweh fan oarsprong in [[Midjan]]ityske of [[Edomiten|Edomityske]] [[fulkaan]]god wie (de saneamde [[Midjanityske Teory]]). Yn har boek ''A History of God'' tsjut [[teologe]] [[Karen Armstrong]] oan dat de god fan 'e aartsfaar [[Abraham (aartsfaar)|Abraham]] nei alle gedachten de Kanaänityske oppergod Eel wie. Sterker noch, se lûkt yn twifel oft de "Alderheechste" fan Abraham, de "Freesde" fan syn soan [[Izaäk (aartsfaar)|Izaäk]] en de "Machtige" fan syn [[pakesizzer]] [[Jakob (aartsfaar)|Jakob]] wol deselde goaden wiene.
[[File:Zeus_Yahweh.jpg|right|thumb|200px|In muntstik út 'e [[4e iuw f.Kr.]] út 'e [[Perzyske Ryk|Perzyske]] [[provinsje]] [[Jehûd Medinata]], mei dêrop in ôfbylding dy't mooglik [[Jahweh]] toant op in [[wjuk]]te en fan [[Tsjil (fuortbeweging)|tsjil]]len foarsjoene [[troan]].]]
Yn elts gefal is dúdlik dat Eel yn in letter stadium [[synkretisme|synkretisearre]] rekke mei Jahweh, dy't mank de Israeliten de rol fan Eel as oppergod fan it panteön oernaam, mei Asjeara as syn oarehelte en de "soannen fan Eel" as syn [[neiteam]]. Yn 'e tiid fan it [[Keninkryk Juda]] kaam op in stuit in [[monolatry]]ske faksje oan 'e macht, dy't fan tinken wie dat inkeld Jahweh fereare wurde mocht en dy't dêrom alle oare leden fan it Kanaänityske panteön weisette as "[[ôfgod|ôfgoaden]]".
Nei de herfoarmings dy't trochfierd waarden ûnder it regear fan kening [[Josjía fan Juda]], yn [[621 f.Kr.]], waard de monolatryske ferearing fan Jahweh de [[steatsgodstsjinst]] dy't de [[befolking]] fan boppenôf oplein waard. Nei it begjin fan 'e [[Babyloanyske Ballingskip]], yn [[586 f.Kr.]], krige in noch ekstremere opfetting foet oan 'e grûn mank de út harren heitelân [[ferballe]] Judeeërs, wêrby't men begûn te leauwen dat de oare goaden fan it Kanaänityske panteön net allinnich net fereare wurde moasten, mar hielendal net bestiene. Tagelyk waarden de "soannen fan Eel" yn status weromset fan goaden ta [[ingel]]s, en sa ûntstie de earste moderne foarm fan it [[monoteïsme]].
[[File:Chaos Monster and Sun God.png|left|thumb|250px|In [[reliëf (byldhouwurk)|reliëf]] fan 'e [[Babyloanje|Babyloanyske]] god [[Mardûk]], dy't de [[see]]goadinne [[Tiamat]] befjochtet.]]
=====Assyrysk en Babyloanysk heidendom=====
Yn it [[earste milennium f.Kr.]] wiene yn it [[Assyryske heidendom]] [[Ansjar]] (letter [[Asjoer (god)|Asjoer]]) en [[Kisjar]] de foarâlderlike goaden. Yn it [[Babyloanyske heidendom]] wie [[Mardûk]] de wichtichtste god, hoewol't dy yn it [[trêde milennium f.Kr.]] noch in mindere godheid west hie. De [[Babyloanjers]] ferearen Mardûk as de [[skepper-god|skepper]] fan [[himel]] en [[ierde (planeet)|ierde]] en fan 'e minsken, en teffens as harren [[nasjonale god]]. Syn [[ikonografy]] is [[soömorfisme|soömorf]] en hy wurdt op argeologyske [[artefakt (argeology)|artefakten]] almeast ôfbylde as in 'slangedraak' of yn hybride minsklik-bisteftige foarm.
=====Arabysk heidendom=====
It [[Arabyske heidendom|pre-islamityske heidendom]] fan 'e âlde [[Arabieren]] omfette in panteön fan ûnderskate goaden en goadinnen. Oan it haad dêrfan stie in oppergod dy't ienfâldichwei [[Allāh]], [[Arabysk]] foar "De God", neamd waard. It wie dy god dy't de [[profeet]] [[Mohammed]] oan it begjin fan 'e [[sânde iuw]] lykslaan soe mei de [[God (monoteïsme)|monoteïstyske God]] fan it [[joadendom]] en it [[kristendom]]. In wichtich plak naam fierders de fan oarsprong [[Nabateeërs|Nabateeske]] god [[Hûbal]] yn, waans sit oant de opkomst fan 'e [[islaam]] de [[Kaäba]] yn [[Mekka]] wie.
De populêrste Arabyske goaden, alteast yn 'e [[Hidjaz]], wiene lykwols trije goadinnen: [[al-Lāt]] (dat "de Goadinne" betsjut) en [[al-Oezzā]] ("de Machtige"), dy't harren [[hillichdom]]men yn [[Tayf]] en [[Nachla]] hiene, by Mekka, en [[Manāt]], de [[skikgoadinne]], dy't fereare waard yn [[Kûdaid]], oan 'e [[Reade See]]. Mei syn trijen waarden dy goadinnen ek wol "de dochters fan God" (''banāt Allāh'') neamd. Dat betsjut lykwols net needsaaklikerwize dat der yn it Arabyske heidendom in folslein ûntwikkele panteön bestie mei [[besibskip]]srelaasjes tusken de ûnderskate goaden, mei't de oantsjutting neffens [[godstsjinst]]ûndersikers lykas [[Karen Armstrong]] nei alle gedachten yn [[oerdrachtlike sin]] bedoeld wie. It betsjutte sadwaande wierskynlik eat yn 'e sin fan "godlike wêzens". De trije goadinnen waarden net foarsteld mei natoergetrouwe [[stânbyld|bylden]], mar mei oprjochte stiennen, dy't ek by de âlde [[Kanaän]]iten yn gebrûk wiene foar de tsjinst fan û.o. [[Asjeara]].
[[File:Ares Canope Villa Adriana b.jpg|right|thumb|200px|De [[Grykske mytology|Grykske]] [[oarloch]]sgod [[Ares]].]]
===Yndo-Jeropeesk heidendom===
====Hettitysk heidendom====
[[Hettityske mytology|De mytology]] fan 'e [[Hettiten]] hie dúdlike eleminten beholden út 'e [[Proto-Yndo-Jeropeeske religy]], de oerreligy fan 'e foarâlden fan alle folken dy't [[Yndo-Jeropeeske talen]] sprekke, mar stie tagelyk ûnder swiere ynfloed fan 'e [[Mesopotamyske mytology]]. It panteön waard dominearre troch [[Tarhûnt]], de god fan 'e [[tonger (ûnwaar)|tonger]], dy't sterke oerienkomsten fertoant mei û.m. de [[Grykske mytology|Grykske god]] [[Seus]] en de [[Noardske mytology|Noardske god]] [[Thor]]. Oare wichtige goaden wiene [[Telepinû]], de god fan [[fruchtberens]] en de [[lânbou]] dy't in soan fan Tarhûnt wie, [[Hannahannas]], de [[Memmegoadinne]], en [[Kamrûsepa]], de goadinne fan 'e [[tsjoenderij]].
====Gryksk heidendom====
De [[Grykske Aldheid|Alde Griken]] [[ferearing|ferearen]] sawol goaden as goadinnen, dy't yn in relatyf strak gearstald [[panteön]] ûnderbrocht wiene. In soad godheden út it [[Grykske heidendom]] waarden letter oernommen en oanpast troch de [[Romeinen (folk)|Romeinen]], dy't in folle grutter en losser organisearre panteön hiene. De Grykske goaden spilen, yn 'e mande mei [[healgoaden]] en minsklike [[held]]en, de haadrol yn 'e tige komplekse en goed oerlevere [[Grykske mytology]], dy't neffens [[teolooch]] [[Pascal Boyer]] mear wei hat fan in moderne [[soapsearje]] as de measte [[religy|religieuze stelsels]]. Krekt as yn oare [[heidendom|heidenske]] godstsjinsten wiene de goaden assosjearre mei [[natoer]]ferskynsels, [[emoasje]]s en [[maatskiplik]]e saken.
[[File:NAMA Aphrodite Syracuse.jpg|left|thumb|150px|De [[Grykske mytology|Grykske]] [[leafde|leafdes-goadinne]] [[Afrodite]].]]
Ferskate Grykske godheden wiene nei alle gedachten oerlevere út 'e Proto-Yndo-Jeropeeske religy, mei't beskate goaden en goadinnen út 'e religyen fan Yndo-Jeropeeske folken dy't [[geografy]]sk sjoen fier by de Griken wei libben, dúdlik fierhinne itselde wiene. [[Eos]], de Grykske goadinne fan 'e [[moarnsdage]], bygelyks, is deselde as de [[Yndo-Aryske talen|Yndyske]] [[Oesjas]], de [[Romeinen (folk)|Romeinske]] [[Auroara (goadinne)|Auroara]] en de [[Letlân|Letske]] [[Auseklis]]. [[Seus]], de kening fan 'e goaden yn it Grykske panteön, is deselde as de Romeinske [[Jupiter (god)|Jupiter]], de [[Germanen|Germaanske]] [[Týr|Týr of Ziu]] en de Yndyske [[Dyaus Pita]]. Oare Grykske goaden, lykas de leafdesgoadinne [[Afrodite]], hiene gjin Yndo-Jeropeeske oarsprong, mar wiene troch de Griken oernommen troch buorfolken út [[Anatoalje]].
De ferearing fan Grykske godheden rûn op lokaal nivo útinoar, mar der wiene datoangeande ek in protte Panhelleenske tema's, dy't ta utering kamen yn û.o. [[hjeldagen]] en [[ritueel|rituelen]]. De wichtichste goaden fan it Grykske panteön wiene de [[Tolve Olympyske Goaden]], dy't neffens de myten op 'e [[berch]] de [[Olympus (berch)|Olympus]] wenne hawwe soene: [[Seus]], [[Heara]], [[Poseidon]], [[Pallas Atene]], [[Apollo (god)|Apollo]], [[Artemis]], [[Ares]], [[Afrodite]], [[Hermes]], [[Demeter]], [[Dionysus]] en [[Hefaistus]]. Dy godheden joegen letter ynspiraasje ta de gearstalling fan 'e ''Dii Consentes''-groep mank de godheden fan 'e Romeinen. Oare wichtige Grykske goaden wiene [[Hestia]], [[Hades (god)|Hades]], [[Perséfoné]], de geiteskonkige [[hoeder]]sgod [[Pan (god)|Pan]] en de healgod [[Hearakles]]. Dêropta wiene der in protte pleatslike goaden en mindere [[geast]]en, lykas [[nimf (mytysk wêzen)|nimfen]], [[dryade]]n, [[nereïde]]n, [[satyr]]s, ensfh.
[[File:Stater_Zeus_Lampsacus_CdM.jpg|right|thumb|200px|[[Seus]], de oppergod fan it [[Grykske mytology|Grykske]] [[panteön]] op in [[goud]]ene [[muntstik|munt]] út 'e [[4e iuw f.Kr.]]]]
De Grykske goaden wiene [[antropomorf]], lykas harren wjergaders yn 'e measte oare Yndo-Jeropeeske tradysjes. Neffens godstsjinstûndersiker [[Walter Burkert]] wiene se "persoanen, en gjin abstraksjes, ideeën of konsepten." Se hiene [[fantasij|fantastyske]] fermogens en krêften, en elts hie in unike ekspertize op in beskaat mêd, mei dêropta in dúdlik eigen persoanlikheid dy't nea sûnder in spesifike [[karakterflater]] wie. Se wiene fierders net [[almacht]]ich en koene ûnder beskate omstannichheden [[ferwûne]] reitsje of sels stjerre. Om Grykske goaden hinne ûntstiene [[kultus|kulten]], en se ynspirearren harren leauwenden ta it bringen fan [[offerritueel|offers]] foar geunsten lykas slagge [[rispinge]]n, [[sûnens]], oerwinnings op it [[oarloch|slachfjild]] of it [[grêf|rêsten yn frede]] fan in beminde dy't koartby [[ferstoarn]] wie.
====Romeinsk heidendom====
It panteön fan it [[Romeinske heidendom]] omfieme withoefolle goaden, dy't sawol lânseigen wêze koene, as oernommen út 'e [[Grykske mytology]] of in oare boarne, lykas de [[Etruskyske mytology]] of de [[Egyptyske mytology]]. De bekendste Romeinske godheden, dy't letter yn 'e [[Renêssânse]] ek in wichtige rol spylje soene yn 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] [[keunst]], wiene seis goaden en seis goadinnen dy't [[antropomorf]] foarsteld waarden en [[synkretisme|synkretisearre]] rekke wiene mei Grykske wjergaders: [[Jupiter (god)|Jupiter]] (mei Seus), [[Neptunus (god)|Neptunus]] (mei Poseidon), [[Mars (god)|Mars]] (mei Ares), [[Merkuerius (god)|Merkuerius]] (mei Hermes), [[Apollo (god)|Apollo]] (mei Apollo), [[Fulkanus]] (mei Hefaistus), [[Juno (goadinne)|Juno]] (mei Heara), [[Fenus (goadinne)|Fenus]] (mei Afrodite), [[Minerva (goadinne)|Minerva]] (mei Pallas Atene), [[Diana (goadinne)|Diana]] (mei Artemis), [[Seares]] (mei Demeter) en [[Festa (goadinne)|Festa]] (mei Hestia). Oare goaden fan Grykske oarsprong of dy't mei Grykske wjergaders ferraand rekken, wiene [[Bachus]] (mei Dionysus), [[Pluto (god)|Pluto]] (mei Hades) en de healgod [[Herkules]] (mei Hearakles). Wichtige net-Grykske godheden wiene [[Janus (god)|Janus]], [[Fortuna (goadinne)|Fortuna]], [[Kwirinus (god)|Kwirinus]] en [[Tellus (goadinne)|Tellus]], dy't in foarm fan 'e Memmegoadinne wie en dêrom wierskynlik it âldst.
[[File:Arte_romana,_triade_capitolina,_160-180_dc_(guidonia_montecelio,_museo_civico_archeologico)_01.jpg|left|thumb|250px|De saneamde Kapitolynske Triade fan it [[Romeinske heidendom]], besteande út (f.l.n.rj.) de goadinne [[Juno (goadinne)|Juno]], de god [[Jupiter (god)|Jupiter]] en de goadinne [[Minerva (goadinne)|Minerva]].]]
Krekt as by de âlde Griken joegen de goaden ek by de Romeinen oanlieding ta it hâlden fan [[hjeldagen]], [[feest]]en en [[ritueel|rituelen]] en it bringen fan [[offerritueel|offers]]. Dêroer hiene de ''flamines'' ("[[preester]]s") de lieding, mar ek [[preesteresse]]n, lykas de [[Festaalske Fammen]], stiene by de Romeinen yn heech oansjen om't se yn 'e [[timpel]]s de [[hilligens|hillige]] [[fjoer|fjurren]] [[brân]]ende holden foar de goaden. Fjoer as in foarm fan ferearing wêroan't de status fan hilligens takend waard, kaam ek foar by û.o. de [[Israeliten|Israelityske]] [[jahwisme|jahwisten]] (sjoch: ''[[Leviticus (bibelboek)|Leviticus]]'' 6), de [[Veda's|Vedyske]] [[hindoe]]s en de âlde Grykske heidens. (De [[Olympyske flam]], fan 'e [[Olympyske Spullen]], is dêr in modern oerbliuwsel fan.) De ferearing fan 'e goaden hie by de Romeinen ek in privee-fariant, dy't binnendoar plakfûn mei it bringen fan lytse offerjeften by in privee-[[hillichdom|skryn]] (in ''lararium'').
====Keltysk heidendom====
Trochdat de [[Kelten]] ier ta it [[kristendom]] [[bekearing|bekeard]] waarden en sels amper skreaune boarnen neilieten, is der folle minder bekend oer it [[Keltyske heidendom]]. Guon saakkundigen binne fan betinken dat de Kelten hielendal gjin organisearre panteön hiene, wylst oaren tsjutte op oanwizings dat se de monoteïstyske noasje fan ien inkele godheid huldigen, wêrby't de mannichte fan goaden net mear as in [[henoteïsme|henoteïstyske]] utering wie fan 'e ferskillende aspekten fan dy iene god. Foar beide bewearings is net in protte bewiis, en it is dan ek wenst om, stypjend op oare Yndo-Jeropeeske polyteïstyske religyen, it Keltyske panteön yn te dielen mei in oppergod oan it haad, dy't bystien waard troch twa oare wichtige goaden dêr't er in saneamde trits of triade mei foarme. Dy trits bestie út [[Teutases]], de oppergod, [[Esus]], de oarlochsgod, en [[Taranis]], de tongergod. Dy trije goaden waarden lykwols lang net sa skerp faninoar ûnderskaat as de trije wichtichste goaden fan bgl. it [[Germaanske heidendom]]. Oan Teutases, Esus sawol as Taranis waarden [[minske-offer]]s brocht, dy't ornaris troch [[ûnthalzing]] plakfûnen. Teutases hie fierders in foarkar foar [[bloed]]offers en liket by neier ynsjen ek net sasear in [[namme|persoansnamme]] as wol in mear algemiene term te west te hawwen, dy't safolle betsjutte as "stamgod" (ferlykje it [[Iersk]]e ''tuath'', dat "stamkeninkryk" betsjut).
[[File:Tricephale Carnavalet.jpg|right|thumb|180px|[[Lugh]], de [[Ierske mytology|Ierske]] god fan 'e [[sinne]], [[tonger ûnwaar)|tonger]] en [[wiisheid]].]]
Ien fan 'e wichtichste Keltyske goaden dy't net ta de trits hearde, wie de god fan 'e [[skiene keunsten]], dy't ek wol as [[kriger]] nei foarren kaam en dy't troch de [[Ieren (folk)|Ieren]] [[Lugh]] en troch de [[Welsen]] [[Lleu Llaw Gyffes|Lleu]] neamd waard. Fan him binne withoefolle byldsjes bewarre bleaun en ek komt syn namme foar yn in grut tal [[plaknamme]]n, lykas it [[Frankryk|Frânske]] [[Lyon]] en it [[Dútslân|Dútske]] [[Liegnitz]]. Yn [[Ierlân]] is er fral bekend bleaun as de [[hege kening]] fan 'e [[Tuatha Dé Danann]] dy't de [[meunster (wêzen)|meunsterlike]] [[Fomoaren]] fersloech. It liket derop dat er oan 'e ein fan 'e pre-kristlike perioade Teutases ferkrong as oppergod of mei dyselde ferraande.
De machtichste froulike godheid wie by de Kelten [[Ardûinna]], de goadinne fan 'e [[jacht (aktiviteit)|jacht]], nei wa't de [[Ardinnen]] ferneamd binne. Ek de fan namme ûnbekende ierd- of memmegoadinne wie tige wichtich, fanwegen de út har fuortkommende [[hillichheid]] fan 'e [[ierde]] sels. Oare wichtige froulike godheden wiene de Grutte Hynstegoadinne, dy't yn [[Galje]] [[Epona]] neamd waard en yn Ierlân [[Rhiannon (goadinne)|Rhiannon]], en [[Nemetona]], de goadinne fan 'e oarloch. De [[Morrígan]] ("Spûke-keninginne"), dy't ek wol bekenstie as ''Bodb'' ("de Kraai"), wie in Ierske goadinne dy't ferbûn wie mei it [[lot (beskikking)|lot]], en yn 't bysûnder mei it [[profesije|foarsizzen]] fan [[ûnheil]] en [[sneuveljen|dea op it slachfjild]]. It Keltyske heidendom koe ek in grut tal lokale godheden, wêrfan't teminsten ien, [[Brigid (goadinne)|Brigid]], in Ierske goadinne fan 'e [[maityd]], [[dichtkeunst]] en [[genêskunde]], it brocht hat ta de status fan [[kristlik]]e [[hillige]]: [[Brigitta fan Kildare|Sint Brigitta fan Kildare]], dy't nei [[Patrick (hillige)|Sint Patrick]] de twadde [[beskermhillige]] fan Ierlân is.
[[File:Odin,_der_Göttervater.jpg|left|thumb|200px|De [[Germaanske heidendom|Germaanske]] god [[Odin]] (of Weda) mei de [[raven]]s [[Huginn en Muninn]] en de [[wolven]] [[Geri en Freki]].]]
Oare goaden hawwe troch ôfbyldings yn uterlik en namme de iuwen oerlibbe, lykas de [[dea]]degod [[Sûsellus]] en de [[bosk]]god [[Nantos]], en benammen ek [[Sernûnnos]], dy't [[gewei|hartehoarnen]] hie en sadwaande bydroegen hat oan it ûntstean fan 'e tradisjonele kristlike foarstelling fan 'e [[duvel]]. Hy behearske de ûnderwrâld, mar waard ek as god fan 'e oerfloed beskôge. Al mei al binne der mear as fjouwertûzen nammen fan Keltyske goaden oerlevere, mar it is wierskynlik dat fierwei it grutste part dêrfan pleatslike farianten of manifestaasjes fan wichtiger goaden wiene, lykas Lugh en Taranis. Ek [[healgoaden]] spilen in promininte rol yn it Keltyske panteön. Sa is [[Cú Chulainn]], de grutste [[held]] út 'e [[Ierske mytology]], te ferlykjen mei [[Hearakles]] yn [[Grikelân]]. Hy fersloech bygelyks eigenhannich in hiel leger, mar libbe mar koart om't syn fijannen him deaden mei [[tsjoenderij]]. In oare mytyske held út Ierlân wie [[Fionn mac Cumhail]], in kriger mei magyske krêften. De [[Brittanje (provinsje)|Brittannyske]] [[kening Arthur]] liket mooglik in [[histoarysk]]e persoan west te hawwen, mar hy wurdt ek wol sjoen as in lette manifestaasje fan in Keltyske fruchtberensgod, [[Artor de Ploeier]].
====Germaansk heidendom====
Yn [[Germaansk heidendom|it heidendom]] fan 'e [[Germanen]] rekken de goaden fan 'e [[Westgermaanske talen|Westgermanen]] al rillegau beynfloede troch de [[Romeinske mytology]]. [[Tonger (god)|Tonger]] of Donar waard lykslein mei Jupiter, [[Weda]] mei Merkuerius, [[Tyr]] mei Mars en [[Freya (goadinne)|Freya]] mei Fenus. Om't de Westgermanen al ier yn 'e [[Midsiuwen]] [[kerstene]] waarden, is oer harren foarm it [[Germaanske heidendom]] net sa gek folle bekend. Better oerlevere is it [[Noardske heidendom]] fan 'e [[Noardgermaanske talen|Noardgermanen]]. Yn 'e [[Noardske mytology]] bestiene twa groepen goaden: de [[Asen]], dy't libben yn [[Asgard]], en de [[Wanen]], dy't taholden yn [[Wanaheim]]. It wurd 'Asen' (''Æsir'' yn it [[Aldnoarsk]]) soe neffens de [[taalkundige]] [[John Lindow]] skoan weromgean kinne op it [[Proto-Yndo-Jeropeesk]]e wurd foar "sike" (yn 'e sin fan it ynheljen fan [[lucht]]), mei't de goaden de minsken libben joegen, krekt sa't [[sykheljen]] dat docht. De [[Aldingelsk]]e term ''os'', dy't "god" betsjut, en it [[Frysk]]e wurd "[[sykheljen|azem]]", in [[synonym]] foar "sike", soene sadwaande fan deselde oarsprong komme.
[[File:Freya by C. E. Doepler.jpg|right|thumb|230px|De [[Germaanske heidendom|Germaanske]] [[leafde]]sgoadinne [[Freya (goadinne)|Freya]].]]
Fan 'e beide groepen goaden wiene de Wanen, dy't bekendstiene om harren [[seks]]uele bûtensprongen, ferbûn mei [[fruchtberens]] en [[lânbou]], wylst de Asen mear mei oare dingen te krijen hiene. [[Argeologe]] en [[teologe]] [[Marija Gimbutas]] en [[Germaanske talen|germanist]] [[Karl Helm]] hawwe in omstriden teory oppenearre dat de Asen eins lette yntroduksjes yn [[Noard-Jeropa]] wiene, wylst de Wanen de oarspronklike, lânseigen religy fan dat gebiet fertsjintwurdige hawwe soene. In oanwizing dêrfoar soe de fermelding wêze kinne yn it ''[[Völuspá]]'', ien fan 'e [[gedicht]]en fan 'e [[Aldiislânsk]]e [[Poëtyske Edda|Poëtyske ''Edda'']], fan 'e [[Asysk-Waanske Oarloch]]. Dy [[oarloch|striid]] tusken de beide goadegeslachten einige neffens de ''[[Ynglinga Saga]]'' ûnbeslist en mei de útwikseling fan gizelders: De Waanske seegod [[Njord]] of Njörðr fêstige him mei syn [[bern (persoan)|bern]] [[Frey (god)|Frey]] (Freyr) en [[Freya (goadinne)|Freya]] (Freyja) mank de Asen, wylst de Asen [[Mímir]] en [[Hœnir]] harren by de Wanen joegen. Neitiid wurken de beide groepen gear en ûntdieken se earder ûnfermoede ûnderlinge ferskillen, lykas de [[walging]] dy't de Asen hiene fan [[houlik]]en tusken [[ynsest|broer en suster]], wylst dy mank de Wanen hiel gewoan wiene.
De Germaanske goaden wiene organisearre yn in los panteön, mei in oppergod, [[Weda]] of Odin (Óðinn), dy't mear in earste ûnder syn gelikensen wie as in kening fan 'e goaden, lykas [[Seus]]. Der binne oanwizings dat Weda sels dy swakke liedersposysje pas let yn 'e ûntwikkeling fan it Germaanske heidendom berikte. Hy wie [[troud]] mei de machtige goadinne [[Frigga]] (ek Frigg of Friia), beried in achtskonkich [[hynder]] dat [[Sleipnir]] hiet en waard beselskippe fan twa roppige [[wolven]], [[Geri en Freki]], en twa alwittende [[raven]]s, [[Huginn en Muninn]]. Weda wie de god fan [[oarloch]], [[eallju]], [[poëzij]] en [[tsjoenderij]] (''seiðr''), en hy easke [[minske-offer]]s dy't [[ophinging (libbensbeëiniging)|ophongen]] wurde moasten oan [[beam]]men, nei gedachten ta oantinken oan 'e njoggen [[nacht]]en dy't er sels troch in [[lâns (wapen)|lâns]] [[ferwûne]] oan 'e [[wrâldbeam]] [[Yggdrasill]] hongen hie as in offer oan himsels, mei as doel oan 'e [[magy]]ske [[wiisheid]] fan it [[runen|runeskrift]] en de kostbere jefte fan 'e [[dichtkeunst]] te bemachtigjen. Dêr hied er ek ien fan syn [[each|eagen]] foar opoffere. By de Westgermanen stie Weda benammen bekend as [[stoarm]]god, dy't nachts op syn hynder oan it haad fan 'e [[Wylde Jacht]] oer de wrâld raasde. Syn [[tsjinstfammen]], de [[walkueren]], keazen op it slachfjild de helte fan 'e [[sneuvele]] [[kriger]]s út om nei it [[Walhalla]] te bringen, it [[paleis]] fan Weda yn it [[hjirneimels]], dêr't se feestfierden en oefenen foar de [[Ein fan de Tiden|einstriid]] fan [[Ragnarök]].
[[File:Mårten_Eskil_Winge_-_Tor's_Fight_with_the_Giants_-_Google_Art_Project.jpg|left|thumb|180px|De [[Noardske mytology|Noardske]] [[tonger (ûnwaar)|tonger]]god [[Thor]] befjochtet de ''[[jötunn|jötnar]]'' ("[[reus (mytysk wêzen)|reuzen]]").]]
In oare wichtige Ase wie [[Tonger (god)|Tonger]], Donar of Thor (Þór), de god fan [[tonger ûnwaar)|tonger]] en [[wjerljocht]] en in soan fan Weda. Hy wurdt yn 'e [[myte]]n ôfskildere as de god fan 'e gewoane man, dy't mei mar ek sûnder syn magyske [[hammer]] [[Mjöllnir]] sterke staaltsjes úthelle yn 'e striid en op oare mêden. Oare wichtige Germaanske goaden wiene de ienhannige [[Tyr]] (ek Tiuw, Ziu of Týr), dy't in skoftlang as [[Saksnot]] de wichtichste god fan 'e [[Saksen (folk)|Saksen]] wie, [[Balder]] (Baldr), de treflike soan fan Weda, en [[Frey (god)|Frey]] (Freyr), de Waanske god fan 'e sinne en de lânbou. De [[Griene Man]], dy't yn 'e mytology fan 'e [[Kelten]] fan 'e [[Britske Eilannen]] foarkaam, wie wierskynlik basearre op Frey, en dyselde waard letter ek mank de [[Samen]] fan noardlik [[Skandinaavje]] fereare. De wichtichste Germaanske goadinne wie [[Frigga]], Frigg of Friia, de oarehelte fan Weda, dy't sizzenskip hie oer it [[houlik]] en de [[mem]]mesteat. Hja moat net betize wurde mei [[Freya]] (Freyja), de twillingsuster fan Frey, dy't de goadinne fan 'e [[leafde]] en de [[fruchtberens]] wie. Sy learde de Asen [[tsjoenderij]], mar se wie wierskynlik ek ferantwurdlik foar de besmetting fan Asgard mei de [[habsucht]] dêr't de goaden harsels neitiid nea wer fan ûntdwaan koene. In spesjaal plak nimt yn 'e Noardske mytology de god [[Loki]] yn, in [[trickster]] dy't yn 'e myten noris [[goed]]aardich en dan wer [[kwea]]daardich foarsteld wurdt. Hy wie in [[stalferwikseler]] dy't ferskate ferwoastgjende [[meunster (wêzen)|meunsters]] te wrâld brocht: de [[wolf]] [[Fenrir]], de [[slange]] [[Miðard]] en [[Hel (goadinne)|Hel]], de keninginne fan 'e [[ûnderwrâld (mytology)|ûnderwrâld]].
====Slavysk heidendom====
Krekt as by de [[Kelten]] en de [[Westgermaanske talen|Westgermanen]] is [[ynformaasje]] oer [[Slavysk heidendom|it heidendom]] fan 'e [[Slaven (folk)|Slaven]] net yn oerfloed oerlevere. De ''[[Kronyk fan Kiëv]]'', dy't datearret fan omtrint [[988]], neamt foar wat de [[Eastslavyske talen|Eastslavyske folken]] oanbelanget, sân goaden: [[Perûn]], [[Volos (god)|Volos]], [[Chors]], [[Dazjbog]], [[Stribog]], [[Simargl]] en [[Mokosj]]. Neffens [[argeologe]] en [[godstsjinst]]ûndersykster [[Marija Gimbutas]] wiene Chors, Dazjbog en Stribog aspekten fan ien en deselde [[sinne]]god, [[Bjelobog]]. By de [[Westslavyske talen|Westslavyske folken]] stie deselde goaden bekend as [[Iarowit]], [[Porowit]] en [[Swantowit]]. Bjelobog ("Wite God"), de god fan it [[goed]]e en it oanwaaksende jier ([[maityd]] en [[simmer]]), stie yn in [[dualisme (religy)|dualistyske]] ferhâlding oer foar [[Tsjernobog]] ("Swarte God"), de god fan it [[kwea]] en it ôfnimmende jier ([[hjerst]] en [[winter]]).
[[File:Day_and_Night_(Belobog_and_Chernobog)_--_Maxim_Sukharev.jpg|right|thumb|250px|In moderne foarstelling fan 'e wrakseling fan 'e [[Slavyske heidendom|Slavyske]] goaden [[Bjelobog]] en [[Tsjernobog]].]]
De oarspronklike oppergod fan it Slavyske panteön wie nei alle gedachten de [[skepper-god]] [[Rod (god)|Rod]], in soarte fan Himelgod dy't letter op 'e eftergrûn rekke en oer wa't net folle bekend is. Syn plak as lieder fan it panteön waard ynnommen troch de tongergod [[Perûn]], dy't krekt as de Germaanske tongergod [[Tonger (god)|Tonger]] of Thor ferbûn wie mei de [[ikebeam]]. Nei de [[kerstening]] fan 'e Eastslaven gie de mytology fan Perûn yn [[Ruslân]] oer op 'e [[bibel]]ske [[profeet]] [[Elía]], dy't de [[bynamme]] ''Gromovnik'' ("de Tongerjende") taparte krige. In oare wichtige god wie [[Volos (god)|Volos]] (Eastslavysk) of Weles (Westslavysk), de mei in [[gewei]] ôfbylde god fan 'e [[fauna|wylde bisten]], de [[dea]] en de [[ûnderwrâld (mytology)|ûnderwrâld]]. Yn it pre-kristlike [[Kiëv]] stie it [[stânbyld]] fan Volos op it [[plein|merkplein]] ynstee fan op 'e [[heuvel]] by it [[paleis]] fan 'e [[grutfoarst]], dêr't de oare godsbylden stiene. Nei't it skynt kaam dat om't Volos en Perûn aartsfijannen wiene dy't inoars selskip net ferdrage koene.
====Baltysk heidendom====
Yn it [[Baltyske heidendom]], de oarspronklike godstsjinst fan 'e [[Baltyske talen|Baltyske folken]], waard it wichtichste plak yn it panteön oarspronklik ynnommen troch in Himelgod, dy't troch de [[Litouwers]] [[Dievas]], troch de [[Letten]] [[Dievs]] en troch de [[Prusen (folk)|Prusen]] [[Deiws]] neamd waard. Dy trije nammefoarmen geane allegear op deselde [[Proto-Yndo-Jeropeesk]]e woartel werom as it [[Latyn]]ske ''deus'', en betsjutten winliken gewoan "god". Yn [[Letlân]] stie dy ynaktive Himelgod ek wol bekend as ''Debestēvs'', "de Himelheit". It is net bekend wannear't er krekt op 'e eftergrûn rekke is, mar yn elts gefal wied er yn 'e [[Midsiuwen]] net mear de wichtichste Baltyske godheid. Dy posysje naam doe ntl. de tongergod yn, dy't by de Litouwers [[Perkūnas]], by de Letten [[Pērkons]] en by de Prusen [[Percunis]] hiet. Krekt as de Slavyske [[Perûn]] en de Germaanske [[Thor]] waard dy assosjearre mei de [[ikebeam]], in [[beam]] dy't foar de âlde Balten [[hillich]] wie. Foar Perkūnas waard yn [[hilligens|hillige]] [[wâld]]en in ivich baarnend [[fjoer]] ûnderholden.
[[File:Perun i Veles.JPG|left|thumb|250px|De [[Slavyske heidendom|Slavyske]] [[tonger (god)|tonger]]god [[Perûn]] ferslacht [[Volos (god)|Volos]], de god fan 'e [[dea]].]]
In oare wichtige godheid wie de [[sinne]]goadinne, dy't troch de Litouwers [[Saulė]] en troch de Letten en Prusen [[Saule]] neamd waard. Sy waard ornaris foarsteld as in [[famke|jongfaam]] mei lang, [[blûn hier|gouden]] [[hier (begroeiïng)|hier]], mar ek wol as in [[mem]] of in [[boerinne]]. Neffens ferskate Letske [[folksferske]]s ried se eltse dei wer mei in troch hynders lutsen wein oer de himelberch. Har tsjinpoal en mooglik, al is dat net alhiel dúdlik, har [[oarehelte]] wie de [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]]god, dy't by de Litouwers [[Mėnulis]], by de Letten [[Mēness]] en by de Prusen [[Menins]] hiet. De wente fan 'e sinnegoadinne waard foarsteld as in [[pleats]] yn 'e [[himel]], mei [[fee]], [[bou (lânbou)|bou]] en alle byhearrende [[ark en reau]]. It wurk waard dêr dien troch har [[dochter]]s, dêr't trouwens nearne fan sein wurdt dat se ek de dochters fan 'e moannegod wienen. De [[frijer]]s fan dy sinnedochters wienen de soannen fan Dievas.
In oare froulike godheid wie de [[Laima]], de goadinne fan it [[lot (beskikking)|lot]], dy't by alle Baltyske folken in tige foaroansteand plak ynnaam en ek mei de fruchtberens- en [[útfeart|deadekulten]] ferbûn wie. Fierders waard se sjoen as bringster fan [[lok (heil)|lok]] en as hoedster fan 'e Baltyske [[noarmen en wearden]]. Yn har fruchtberensaspekt leaude men dat se de [[ikker]]s [[seine (religy)|seinge]] en it [[fee]] beskerme, yn 't bysûnder de [[kij]]. Yn 'e [[Midsiuwen]] raande Laima foar in part gear mei de [[kristlik]]e [[Faam Marije]]. Oare Baltyske goaden dy't in wichtige rol spile like te hawwen, wiene de [[memmegoadinne|ierd- en memmegoadinne]], dy't yn it [[Litousk]] [[Žemyna]] en yn it [[Letsk]] [[Zemes māte]] hiet, en de [[wâld]]goadinne, dy't troch de Litouwers [[Medeinė]] en troch de Letten [[Meža māte]] neamd waard. Fral by de Letten wie de memmekultus tige sterk ûntwikkele; sa binne der by harren mear as hûndert memmegoadinnen mei namme oerlevere, allegear mei nammen dy't op ''māte'' ("mem") einigen. Der wiene memmegoadinnen fan 'e [[fjild]]en, de [[wegen]], it [[fee]], ensfh., en ek saneamde [[kwea|boaze]] memmen, lykas dy fan 'e [[oarloch]], it [[fjoer]], de [[pest]], ensfh.
[[File:Byld fan Æfsati.jpg|right|thumb|250px|In modern stânbyld fan [[Æfsati]], de [[Ossetyske heidendom|Ossetyske]] god fan 'e [[fauna|wylde bisten]] en de [[jacht (aktiviteit)|jacht]], yn 'e [[Kaukasus]] yn [[Noard-Osseesje]].]]
====Armeensk heidendom====
De wichtichste god fan it panteön fan it [[Armeenske heidendom]] wie [[Hajk]], de [[myte|mytyske]] stifter fan 'e [[Armenen|Armeenske naasje]]. Oare wichtige goaden wiene [[Aray]], de god fan 'e [[oarloch]]; [[Barsamin]], de god fan [[loft]] en [[waar]]; [[Aralez]], de god fan 'e [[ûnderwrâld (mytology)|ûnderwrâld]]; [[Anahit]], de goadinne fan [[fruchtberens]] en [[oarloch]]; [[Mihr]], de [[sinne]]god; [[Astghik]], de goadninne fan [[leafde]] en [[skientme]]; [[Nûneh]], de goadinne fan 'e [[wiisheid]], [[Tir (god)|Tir]], de god fan 'e [[skiene keunsten]] en fan ynspiraasje; [[Tsovinar]], de goadinne fan 'e [[oerflaktewetter]]s; [[Spandaramet]], de god fan 'e [[dea]]; en [[Gissaneh]], de [[Memmegoadinne]].
====Ossetysk heidendom====
It [[Ossetyske heidendom]], fan 'e [[Osseten]], in [[Iraanske talen|Iraansktalich folk]] út 'e [[Kaukasus]], hat in tige sterke ynfloed fan it [[kristendom]] ûndergien, mei as gefolch dat in protte Ossetyske goaden [[synkretisme|synkretisearre]] rekke binne mei kristlike [[hillige]]n. De oppergod fan it Ossetyske panteön is [[Chwytsau]], dy't wol identifisearre wurdt mei de kristlike of [[islam]]ityske [[God (monoteïsme)|God]]. [[Watsilla]], de god fan [[stoarm]]en en [[rispinge]]n, wurdt wol lykslein mei de [[profeet]] [[Elía]]; [[Wastyrdzji]], de beskermgod fan [[manlju]] en [[reizger]]s, wurdt lykslein mei de hillige [[Joaris (hillige)|Joaris]]; en [[Donbettir]] (fan it [[Ossetysk]]e ''don'', "wetter", en ''bettir'', "Petrus"), de god fan alle [[oerflaktewetter]]s, wurdt lykslein mei de [[apostel]] [[Petrus (apostel)|Petrus]]. Oare wichtige Ossetyske goaden binne: [[Safa (god)|Safa]], de god fan it [[hurd]]keatling, [[Æfsati]], de god fan 'e [[fauna|wylde bisten]] en de [[jacht (aktiviteit)|jacht]], en [[Satana (goadinne)|Satana]], de Memmegoadinne.
[[File:Bhagavan Vishnu.jpg|left|thumb|160px|De [[hindoeïsme|hindoeïstyske]] god [[Wisjnû]].]]
===Yndyske religyen===
====Hindoeïsme====
Yn it [[hindoeïsme]] ferskilt it [[godsbyld]] sterk, ôfhinklik fan 'e religieuze streaming, [[kastestelsel|kaste]], [[maatskiplike klasse]] ([[oplieding]]), [[regio]] en [[etnyske groep]] fan 'e leauwenden. It hindoeïsme is in godstsjinst sûnder [[dogma]]tyk, wat it mooglik makket dat [[polyteïstysk]]e, [[monolatry]]ske, [[henoteïsme|henoteïstyske]], [[panteïsme|panteïstyske]], [[panenteïsme|panenteïstyske]], [[monoteïstysk]]e en [[monisme (filosofy)|monistyske]] opfettings njonkeninoar besteane. It hindoeïstyske panteön is wierskynlik it grutste fan 'e wrâld, mei 333 miljoen ferskillende godheden, [[demoanen]] en [[ynkarnaasje]]s en manifestaasjes fan goaden en goadinnen. Dêrby wurde de goaden net as [[almacht]]ich beskôge, mar as yn prinsipe bûn oan deselde [[natoer]]wetten en [[kosmology|kosmyske oarder]] mei syn [[reynkarnaasje]]sykly en ''[[karma]]''-lear as de minsken.
Yn 'e [[Veda's|Vedyske]] tiid stiene hiel oare goaden boppe-oan yn it hindoeïstyske panteön as tsjintwurdich. It heechst yn rang wie [[Prajāpati]], hoewol't syn status de titel fan oppergod wierskynlik net fertsjinne. Hy berikte syn rang trochdat er himsels [[offerritueel|offere]], sadat de [[kosmos]] ûntstean koe. Wichtiger foar de [[earetsjinst]] en it deistich libben fan 'e minsken wiene godheden dy't in grutte rol spilen yn 'e [[Veda's|vedyske teksten]]. De machtichste dêrfan wie sûnder mis de [[oarloch]]s- en [[tonger (ûnwaar)|tonger]]god [[Indra (god)|Indra]], dy't wierskynlik deselde oarsprong hat as [[Seus]], [[Thor]] en [[Perûn]]. [[Varuṇa]] wie de god fan [[wetter]] en [[rjochtfeardichheid]] en de hoeder fan 'e kosmyske oarder. Yn dy lêste funksje wied er ornaris ferbûn mei [[Mitra (hindoegod)|Mitra]], de [[sinne]]god. De vedyske hindoes leauden nammentlik dat dy beide goaden tegearre oer de kosmyske oarder regearren, û.m troch [[sykte]] of [[genêzing]], [[drûchte]] of [[rein (delslach)|rein]] te stjoeren. Oare wichtige vedyske goaden wiene [[Agni (god)|Agni]], de god fan it [[fjoer]], en [[Jama (god)|Jama]], de god fan 'e [[dea]].
[[File:1_Hindu_deity_Ganesha_on_ceramic_tile_at_Munnar_Kerala_India_March_2014.jpg|right|thumb|180px|[[Ganesja]], de [[hindoeïsme|hindoeïstyske]] god fan [[wiisheid]] en [[wittenskip]].]]
Tsjintwurdich draait de deistige earetsjinst fan frijwol alle hindoes om ien of mear fan 'e goaden [[Sjiva]], [[Wisjnû]], [[Sjakti]], [[Doerga]], [[Ganesja]] of [[Soerja]], of om ien fan harren ynkarnaasjes of manifestaasjes, lykas [[Krisjna]], [[Rama (god)|Rama]], [[Parvati]] en [[Kali (goadinne)|Kali]]. Yn teory binne dêrby de wichtichste goaden fan it hindoeïsme de leden fan 'e saneamde ''Trimūrti'', de "Trijefoarm", te witten: [[Brachma]], de Skepper, Wisjnû, de Rêder, en Sjiva, de Wreker. Mar yn 'e praktyk nimt Brachma of Brachman in folle minder wichtich plak yn en binne de echte haadgoaden fan it hindoeïsme Wisjnû en Sjiva; alle oare godheden steane dúdlik op in leger nivo. De goaden fan 'e ''Trimūrti'' wurde lykwols ek wol sjoen as de trije gesichten fan ien en deselde monoteïstyske [[God (monoteïsme)|God]], dêr't alle oare godheden yn dy sjenswize manifestaasjes of ûnderdienen fan wêze soene.
De fjouwerhadige Brachma (''Brahmā'') is de personifikaasje fan it ''[[brachman (konsept)|brachman]]'', it iene [[monisme (filosofy)|monistyske]] oerprinsipe, dêr't yn it hindoeïstyske [[tinken]] de hiele kosmos út fuortkommen is. Hy belichemet dêrby de skeppende krêften fan 'e kosmos en is fierhinne [[synkretisme|synkretisearre]] rekke mei de vedyske oppergod Prajāpati. Om't er syn oarsprong fynt yn in neutraal en apersonalistysk prinsipe en fuortkomt út [[filosofy]]ske beriddenearring en net út in natuerlike leauwensûntwikkeling is Brachma nea net in botte populêre god wurden en hat er in posysje dy't sterk tinken docht oan dy fan 'e [[Himelgod]]. Lykwols wurdt er sjoen as de belicheming fan 'e út himsels fuortkommende ivige oergrûn, de lêst oanwiisbere oarsaak fan alles dat bestiet, dat alles is en dat ýn alles is, en dat dêrom hoe dan ek fereare wurdt, likefolle wat of Wa't of hoe't men [[ferearing|ferearet]].
[[File:Lord shiva.JPG|left|thumb|220px|In reuseftich [[stânbyld]] fan 'e [[hindoeïsme|hindoeïstyske]] god [[Sjiva]] yn [[Bangalore]].]]
[[Wisjnû]] (''Viṣṇu'') dy't de behâldende krêften fan 'e kosmos en dêrmei it [[goed]]e belichemet, wurdt foarsteld as in [[freonskip|freonlike]], goedgeunstige, [[genede|genedige]] god, dy't it bêste mei de minsken foar hat. Hy komt benammentlik fuort út ien fan 'e manifestaasjes fan Varuṇa út 'e ''[[Ṛgveda]]'', dy't sizzenskip hie oer de [[baan (astronomy)|baan]] fan 'e [[sinne]] troch de [[loft]] en oarspronklik fan leger belang wie. Fierders binne der ferskate oare goaden en [[legindarysk]]e figueren mei him ferraand, lykas de [[Nepal]]eeske [[Nārāyana]], guon eigenskippen fan [[Indra (god)|Indra]], en mooglik in pre-vedyske sinnegod. Boppedat wurdt Wisjnû fierders noch identifisearre mei ferskate ek apart besteande legere godheden en mei tsien ynkarnaasjes. Hy wurdt foarsteld as in jongeman mei in [[blau]]we of [[swart]]e [[hûdskleur]] en fjouwer [[earm]]s, sittend yn in [[loatushâlding]]. Yn syn ynkarnaasjes of [[avataar|avataren]] (letterlik "delkomsten") rêdt er kear op kear de wrâld as dy driget te fergean troch in fersteuring fan 'e kosmyske oarder troch itsij de machten fan it [[kwea]], itsij it [[noarmen en wearden|morele ferfal]] fan 'e minsken sels. Sokke avataren binne, [[teology]]sk sjoen, in yngenieuze manear om in fier fan 'e minsken ôfsteande Himelgod foar te stellen as in yn 'e minskewrâld besteande folksgod.
De tsien avataren fan Wisjnû binne efterinoar: [[Matsya]], de [[fisk]]; [[Kūrma]], de [[skylpodde]]; [[Vāraha]], it [[everswyn]]; [[Nārasiṃha]], de [[man (sekse)|man]]-[[liuw]]; [[Vāmana]], de [[dwerch (mytysk wêzen)|dwerch]]; [[Paraśurāma]], "Rama-mei-de-Bile"; [[Rama (god)|Rama]] (''Rāma''); [[Krisjna]] (''Kṛṣṇa''); de [[Boeda]]; en [[Kalki]], dy't foarsteld wurdt as in ruter op in wyt hynder. Dy lêste ynkarnaasje hat noch net west en wurdt pas oan 'e [[Ein fan 'e Tiden]] ferwachte, as in soarte fan [[messias]]. De [[soömorfisme|soömorfe]] (bistfoarmige) ynkarnaasjes tsjutte derop dat Wisjnû ek gearraand is mei in foarm fan [[toatemisme|toatemistysk leauwe]], dy't ôfkomstich wêze kin út it pre-vedyske hindoeïsme, mar ek út ien of mear [[natoerreligy]]en fan it [[Yndyske subkontinint]] dy't letter yn it hindoeïsme opnommen binne. De measten fan 'e avataren fan Wisjnû binne mytyske figueren, mar de achtste en de njoggende, Krisjna en de Boeda, en wierskynlik ek de sânde, Rama, wiene [[histoarysk]]e persoanen dy't letter [[fergoading|fergoade]] binne.
[[File:Lalita Sundari.jpg|right|thumb|180px|De [[hindoeïsme|hindoeïstyske]] goadinne [[Sjakti]] omjûn troch oare hindoegoaden.]]
De [[oarehelte]] fan Wisjnû, de fjouwerearmige goadinne [[Laksjmi]] (''Lakṣmī''), is frijwol altyd oan syn side te finen, en yn 'e foarm fan har eigen ynkarnaasjes oan 'e side fan syn avataren. Sa wie se as [[Sita (goadinne)|Sita]] (''Sītā'') de oarehelte fan Rama en as [[Rada (goadinne)|Rada]] (''Rādhā'') de oarehelte fan Krisjna. Yn har ferearing los fan Wisjnû wurdt Laksjmi ornaris ''Lokamātā'', "de Wrâldmem", neamd.
De lêste god fan 'e ''Trimūrti'' is [[Sjiva]] (''Śiva''), dy't de ferwoastgjende (oftewol re-absorbearjende) krêften fan 'e kosmos belichemet. Hy hat in útsprutsen grimmitige kant en kin mei rjocht en reden de god fan 'e tsjinstellings neamd wurde. Yn 'e oan him wijde ''[[Śivapurāna]]'' hat er tûzen-en-acht nammen en hast likefolle ûnderskate manifestaasjes. Sjiva is de god fan 'e ferneatiging, mar om't neffens de [[reynkarnaasje]]lear de ein drekt ek wer in nij begjin betsjut, wurdt er ek sjoen as de god fan 'e skepping, weropstanning of werberte. Hoewol't er hjoed de dei ek wol bekend stiet as ''Mahādeva'' ("Grutte God"), ûntstied er út 'e obskuere vedyske stoarm- en wyldernisgod [[Rudra]], it helpke fan Indra, dy't mei [[pylk (projektyl)|pylken]] [[sykte]]n stjoerde en wer ferdreau. Ek is er ferraand mei de fan namme ûnbekende Noardyndyske pre-vedyske god fan 'e [[fuortplanting]], dy't dêrom tsjintwurdich [[proto-Sjiva]] neamd wurdt. Syn symboal is sadwaande de ''linga'' of ''lingam'' ("[[penis]]"), dy't yn it hindoeïsme ornaris tige stilearre ôfbylde wurdt as in koarte, sylindryske pylder. De trije-eagige Sjiva wurdt sawol yn [[manlik]]e, [[froulik]]e, as twaslachtige foarm ôfbylde, wêrby't de twaslachtige Sjiva, dy't ''Ardhanārīshvara'' (de "Androgyne Hear") neamd wurdt, opmakke is út in manlike en in froulike lichemshelte.
[[File:2_Hindu_deity_Sarasvati_Saraswati_on_ceramic_tile_in_Munnar_Kerala_India_March_2014.jpg|left|thumb|180px|[[Sarasvati]], de [[hindoeïsme|hindoeïstyske]] goadinne fan wierheid, [[kennis]] [[wolsprekkendheid]] en [[wiisheid]].]]
In oare wichtige hindoeïstyske god is de tige populêre [[Ganesja]] (''Ganeśa''), de god fan [[wiisheid]] en [[wittenskip]], dy't oarspronklik selsstannich bestie, mar letter as in soan fan Sjiva yn dy syn fermidden opnommen is. Syn oarsprong fynt de mei in [[oaljefant]]eholle ôfbylde Ganesja wierskynlik yn in [[toatemisme|stamtoatem]] fan ien fan 'e [[heechlân]]folken fan noardlik Yndia. Syn wichtichste attribút is syn troch himsels ôfbrutsen lofter[[slachtosk]], dy't er brûkt om mei te [[skriuwen]].
Ien fan 'e meast foaroansteande goadinnen yn it moderne hindoeïsme is [[Doerga]] (''Durgā''), de [[oarehelte]] fan Sjiva, dy't ôfbylde wurdt mei in grut tal [[earm]]s en dy't yn withoefolle ûnderskate manifestaasjes foarkomt. Nei alle gedachten giet se werom op in pre-vedyske [[fruchtberens]]goadinne, mooglik de foarm fan 'e Memmegoadinne dy't fereare waard troch de [[Yndusbeskaving]]. Ien fan 'e wichtichste manifestaasjes fan Doerga is [[Parvati]] (''Pārvatī''), dy't [[troud]]e mei Sjiva en [[mem]] waard fan û.o. Ganesja. Folle bekender en ek wichtiger is lykwols Doerga har skriklike manifestaasje as de [[geweld]]diedige [[Kali (goadinne)|Kali]] (''Kālī''), "de Swarte", de goadinne fan 'e [[wraak]] en de [[tiid]], dy't assosjearre wurdt mei [[eangst]] en [[terreur]]. Sy is de belicheming fan 'e [[grime]] fan Doerga, mar wurdt soms ek wol as in manifestaasje fan Sjiva sjoen. Kali wurdt foarsteld mei in [[swart]]e [[hûd]], de útstutsen [[tonge]] drippend fan it [[bloed]], omjûn troch [[slange]]n en mei in halskeatling fan minsklike [[plasse (lichemsdiel)|skedel]]s en in [[gurle]] fan ôfskuorde [[earm]]s om. Doerga (of ien fan har manifestaasjes) is fierders ek de belicheming fan 'e wichtichtste goadinne fan it hindoeïsme. Dy goadinne hat gjin eigen namme, mar stiet bekend as ''Devī'' ("de Goadinne") of ''Mahādevi'' ("Grutte Goadinne"), of wurdt nei de godlike froulike skeppingskrêft [[Sjakti]] (''Śakti'') neamd.
[[File:Thai_-_Buddha_at_the_Moment_of_Victory_-_Walters_542775.jpg|right|thumb|180px|In [[Tailân|Taisk]] [[stânbyld|byld]] fan 'e [[Boeda]], de fergoade stifter fan it [[boedisme]].]]
Oare wichtige hindoegoaden binne [[Soerja]] (''Sūrya''), de sinnegod, [[Sarasvati]] (''Sarasvatī''), de goadinne fan [[kennis]], [[wierheid]], [[wolsprekkendheid]] en [[wittenskip]]; [[Kama (god)|Kama]] (''Kāma''), de god fan 'e [[leafde]] (nei wa't de ''[[Kamasûtra]]'' neamd is), en de [[apen|apegod]] [[Hanûman]] (''Hanumān'').
====Boedisme====
[[Boedist]]en leauwe net yn in [[skepper-god]]. Feitliks is it leauwen yn goaden yn it [[boedisme]] hielendal net nedich, om't it folslein los stiet fan 'e [[ferlossing (religy)|ferlossing]] fan 'e [[siel (geast)|siel]] fan 'e syklus fan [[reynkarnaasje]] (''[[saṃsāra (boedisme)|saṃsāra]]''), en yn dy sin is it boedisme in [[non-teïsme|non-teïstyske religy]]. Mar boedistyske learmasters en [[filosofen]] beskôgje it leauwen yn goaden as in needsaaklik en ûnskealik stadium yn 'e geastlike ûntjouwing fan 'e minske. Yn it deistich libben fan 'e measte gewoane leauwenden is it lykwols fan krúsjaal belang, om't it bestean fan goaden in rol spilet yn 'e [[kosmology]] fan it boedisme. Boppedat is de Boeda sels [[fergoading|fergoade]] rekke.
[[File:Ssangbongsa_11-05266.JPG|left|thumb|180px|In [[boedisme|boedistyske]] godheid yn in [[timpel]] yn [[Súd-Koreä]].]]
Goaden libje neffens de boedistyske lear yn in oangenaam [[himel]]sk ryk dat ferparte is yn seisentweintich dielen. Der binne in hiel soad fan sokke goaden, mar se binne [[stjerlikens|stjerlik]] en steane bleat oan deselde syklus fan [[dea]] en [[berte|werberte]] as alle oare [[organisme]]n. As in [[minske]] in [[etyk|etysk]] libben liedt en in protte goed [[karma]] sammelet, soed er werberne wurde kinne as god yn dat himelske ryk. Dêr hoecht er net te wurkjen en kin er genietsje fan alle goede dingen dy't ek op 'e [[Ierde (planeet)|Ierde]] te finen binne.
It [[genot]] fan it it libben as in god yn it himelske ryk liedt ta hechting (''[[upādāna]]'') oan wrâldske dingen en in gebrek oan [[spiritualiteit|spirituele]] aktiviteiten, wat resultearret yn it net-berikken it [[nirvana]] (''nirvāṇa''), oftewol de ferlossing fan 'e reynkarnaasjesyklus, dy't yn teory it doel is fan alle boedisten. Yn [[2005]] stelde godstsjinstûndersiker [[Kevin Trainor]] lykwols yn syn [[boek]] ''Buddhism: The Illustrated Guide'' dat de grutte mearderheid fan 'e religieuze [[leek (religy)|leken]] yn lannen dy't de [[teravadaboedisme|teravada-foarm]] fan it boedisme oanhingje ([[Sry Lanka]], [[Birma]], [[Tailân]], [[Kambodja]] en [[Laos]]) [[histoarysk]] motivearre wiene om har oan 'e [[hâlden en dragen|gedrachsregels]] fan harren religy te hâlden om't se as god werberne wurde woene yn it himelske ryk.
[[File:Padmavati.JPG|right|thumb|180px|[[Padmavati]], in [[jaïnisme|jaïnistyske]] [[beskermgod|beskermgoadinne]].]]
====Jaïnisme====
It [[jaïnisme]], dat krekt as it [[boedisme]] in religy is dy't út it [[hindoeïsme]] fuortkomt, befettet likemin as it boedisme in leauwe yn in [[skepper-god]] of yn in [[almacht]]ige God dy't bûten it [[universum]] stiet en der dochs oer hearsket, sa't dy yn 'e [[monoteïstysk]]e religyen foarkomt. De jaïnistyske [[kosmology]] omfettet lykwols fjouwer nivo's fan bestean (''gati''), wêrfan't ien bewenne wurdt troch goaden. Krekt as yn it boedisme kin men, troch in [[etysk]] libben te lieden en sa in soad [[karma]] te fergearjen, genôch [[fertsjinste]] opbouwe om yn 'e syklus fan [[reynkarnaasje]] werberne te wurden as in god. Yn 'e jaïnistyske tradysje binne goaden [[stjerlikens|stjerlike]] [[organisme|wêzens]] mei in minsklik stal, [[sintugen]], [[selsbewustwêzen]], [[yntelliginsje]] en [[begrutsjen]].
Yn it jaïnisme wurdt fierders oan 'e minsklike [[siel (geast)|siel]] (''atman'') in god-eftige kwaliteit tametten. It fergrutsjen fan 'e kennis en de befrijing fan 'e siel fan 'e bannen dy't oplein wurde troch de reynkarnaasjesyklus moat sadwaande it ultime doel wêze foar [[frommens|fromme]] jaïna's. Dyselden leauwe ek dat de [[spiritualiteit|spirituele]] nommelens fan folsleinmakke sielen (''jina'') en fan goaden (''deva'') harren ta wêzens makket dy't it wurdich binne om [[ferearing|fereare]] te wurden. Der wurde sokke wêzens krêften tatocht as [[beskermgeast]]en en [[gids (berop)|gidsen]] nei better karma. Dêrom wurde yn jaïnistyske [[timpel]]s sawol ''jina'' as ''deva'' [[ferearing|fereare]].
[[File:Sri_Mariamman_Temple_Singapore_2_amk.jpg|left|thumb|180px|In [[stânbyld|byld]] fan [[Krisjna]] yn in [[hindoe]]timpel yn [[Singapoer]].]]
===Oeralysk heidendom===
====Samysk heidendom====
De [[Samen]] fan noardlik [[Skandinaavje]] leauwe yn 'e goaden fan 'e [[sinne]], de [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]] en fan ferskate eleminten fan 'e [[natoer]]. De [[jiertiid|seizoenewiksel]], de [[waar]]somstannichheden, de [[sûnens]] fan [[minske]] en [[bist]], alles wurdt bepaald troch goaden en legere [[geast]]en. Dêrom [[offerritueel|offerje]] de Samen op [[seremoanje|seremoniële wize]] oan alle goaden en geasten op fêste tiden fan it jier en mei in grut tal ferskillende doelen.
====Finsk heidendom====
Yn it [[Finske heidendom]] wie [[Ukko]] ("Aldman") de wichtichste god fan it panteön. Hy wie de god fan 'e [[loft]], it [[waar]] en de [[rispinge]], waans namme ferbûn is mei it [[Finsk]]e [[wurd]] foar [[tonger ûnwaar)|tonger]] (''ukkonen'') en [[swierwaar]] (''ukonilma'', "Ukko's waar"). Yn it ''[[Kalevala]]'', it nasjonale [[epos]] fan [[Finlân]], wurdt er ek oantsjut as ''ylijumala'', "oppergod". Ukko kaam nei alle gedachten fuort út in ferraning fan 'e [[Baltyske heidendom|Baltyske]] [[Pērkons]] en beskate aspekten fan 'e âldere Finske Himelgod [[Ilmarinen]]. Dy lêste waard neitiid yn rang weromset en wurdt yn it ''Kalevala'' neamd as god fan 'e [[stien]] en as [[smid]] fan 'e goaden. Krekt as [[Thor]] hie Ukko in [[hammer]] (of yn guon ferzjes fan 'e [[myte]]n in [[bile]] of [[swurd]]), wêrmei't er [[wjerljocht]] sloech. Hy wie [[troud]] mei de goadinne [[Akka (goadinne)|Akka]] ("Aldwiif"), en as hja [[seksuele omgong]] hiene, wie der [[swierwaar]].
[[File:Bust_Athena_Velletri_Glyptothek_Munich_213.jpg|right|thumb|220px|In [[stânbyld|buste]] fan 'e [[Grykske mytology|Grykske]] goadinne fan 'e [[wiisheid]] [[Pallas Atene]].]]
Oare wichtige Finske goaden wiene [[Ahti]], de god fan 'e djipten en de skinker fan [[fisk]]; [[Äkräs]], de god fan 'e [[fruchtberens]] en de [[lânbou]]; [[Kuu (god)|Kuu]], de [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moannegod]]; [[Mielikki]], de goadinne fan it [[wâld]]; [[Nyyrikki]], de god fan 'e [[jacht (aktiviteit)|jacht]]; [[Pekko]], de god fan 'e [[koarn]] en it [[bier]]brouwen; [[Tuoni]], de god fan 'e [[dea]]; dy syn [[blinens|bline]] [[dochter]] [[Loviatar]], de mem fan 'e Njoggen [[Sykte]]n; en [[Iku-Turso]], in [[kwea]]daardich [[meunster (wêzen)|seemeunster]].
====Hongaarsk heidendom====
Yn it [[Hongaarske heidendom]] libben de goaden yn ''[[Felső világ]]'', de "Boppewrâld" (of [[himel]]), dy't ûnderskaat waard fan ''[[Középső világ]]'', de "Middenwrâld" (oftewol de minskewrâld), en ''[[Alsó világ]]'', de "[[ûnderwrâld (mytology)|Underwrâld]]". Alle goaden hiene by de âlde [[Hongaren]] deselde rang, mar [[Isten]], waans namme ienfâldichwei "God" betsjut, wie it meast prominint. Yn 'e mande mei [[Ördög]], de god fan it [[kwea]], skoep er de trije wrâlden. Oare wichtige Hongaarske goaden wiene [[Istananya]] (de Memmegoadinne), [[Hadúr (god)|Hadúr]], de god fan 'e [[oarloch]], [[Napkirály]], de [[sinne]]god, [[Szélkirály]], de god fan [[wyn (waar)|wyn]] en [[rein (delslach)|rein]], en [[Boldogasszony]], de Keninginne fan Oerfloed en goadinne fan 'e [[mem]]mesteat, dy't nei de [[kerstening]] fan 'e Hongaren lykslein waard mei de [[Faam Marije]].
[[File:British Museum Queen of the Night.jpg|left|thumb|200px|De [[Akkadyske Ryk|Akkadyske]] [[Memmegoadinne]] [[Isjtar]].]]
===Altaysk heidendom===
====Mongoalsk heidendom====
Yn it [[Mongoalske heidendom]] wie [[Bai-Ülgen]] of [[Esege Malan]] de god dy't de wrâld skepen hie. [[Ot (goadinne)|Ot]] wie de goadinne fan it [[houlik]], en [[Tung-ak]] wie de [[beskermgeast|beskermgod]] fan [[haadlju]] en [[stamhaad|stamhaden]].
====Turksk heidendom====
De wichtichste god fan 'e [[Turkske talen|Turkske folken]] wie [[Tengri]] (''Tanrı'' of ''Kök Tanrı'') de god fan 'e [[loft]], hoewol't syn [[soan]] [[Kayra]] de eigentlike [[skepper-god|skepper]] fan it [[hielal]] wie. Tengri wurdt ek tsjintwurdich noch fereare yn in tûke fan it [[sjamanisme]] út [[Sibearje]] en [[Sintraal-Aazje]] dy't it [[tengrisme]] neamd wurdt. Oare wichtige Turkske goaden wiene [[Ak Ana]], in oergoadinne fan 'e skepping; [[Mergen]], de god fan 'e [[wiisheid]]; [[Kuyaş]], de [[sinne]]god; [[Kübey]], de goadinne fan 'e [[berte]] en de [[mem]]mesteat; [[Ulmay]], de goadinne fan 'e [[fuchtberens]]; en [[Erlik]], de god fan 'e [[dea]] en de [[ûnderwrâld (mytology)|ûnderwrâld]], dy't fan deselde oarsprong kaam as de Hongaarske god [[Ördög]].
[[File:A_Chinese_deity_with_sword_accompanied_by_a_tiger._Gouache_Wellcome_V0047141.jpg|right|thumb|180px|In godheid út it [[Sineeske universalisme]] dy't oernommen is yn it [[Sineeske boedisme]].]]
===Eastaziatyske religyen===
====Sineesk universalisme====
It is eins net te sizzen oft it [[Sineesk universalisme]] no in foarm fan [[polyteïsme]] of [[panteïsme]] mei in [[Himelgod]] oan it haad is, of oft it in mear nei it [[rasjonalisme]] oerhingjende [[natoerwet]] is, dy't útgiet fan in skeppend, mar apersonalistysk oerbegjinsel. De hiele [[kosmos]] wurdt winliken as ien grut [[libben]] [[organisme]] beskôge, en de goaden moatte alle ûnderlinge kosmyske ferbannen dêryn hanthavenje. Dy goaden wurde faak ek net as persoanen, lykas yn [[Jeropa]] en it [[Midden-Easten]], mar as [[idee]]ën foarsteld, sadat der in [[panteön]] ûntstiet dat tige ôfwykt fan wat yn 'e [[Aldheid]] yn it [[Westerske wrâld|Westen]] wenst wie.
De wichtichste godheid fan it Sineeske panteön liket sadwaande hielendal net op 'e oppergoaden út 'e polyteïstyske [[Middellânske See|Mediterrane]] en [[Jeropa|Jeropeeske]] godstsjinsten, en likemin op dy út 'e [[natoerreligyen]]. Der binne ferskate oantsjuttings foar dizze godheid, mar de bekendste en faaks ek wol de âldste is [[Shangti]], dat "Oerste Hearsker" betsjut. Hy wurdt assosjearre mei de [[Poalstjer]] en beskôge as de [[skepper-god|skepper]] fan it [[hielal]], dy't it [[regear|bewâld]] oer de [[kosmology|kosmyske oarder]] fiert. Hoewol't er omskreaun wurdt as in wied er in [[minske]], liket er frijwol gjin minsklike eigenskippen te hawwen en wurdt er net [[ferearing|fereare]] as in personifiëarre god, mar earder oanfurde as in wetmjittich oerprinsipe. Yn in protte teksten wurdt dizze frjemde oppergod ek wol [[Tian (god)|Tian]] of T'ien neamd, dat "[[Himel]]" betsjut. Yn dizze foarm wurdt er beskôge as bringer fan sawol beleannings, lykas [[lok (heil)|lok]] en oerfloedige [[rispinge]]n, as fan [[bestraffing]]s, lykas [[ûngelok (ûnheil)|ûngelok]] en ferwoastgjende [[natoerramp]]en. Pas ûnder ynfloed fan it [[konfusianisme]] waard T'ien ek as in soarte fan himelske heit beskôge, dy't syn minskebern ûnderrjochtsje wol. In trêde beneaming foar de oergod is [[Tao]], "de Wei", oarspronklik yn 'e betsjutting fan 'e [[Molkwei|baan fan 'e stjerren by de himel lâns]]. Tao wurdt almeast omskreaun as de mei [[magy]]ske krêften bejeftige oerstof, dêr't hiel it [[universum]] út fuortkommen is. Dit begryp is letter oernommen troch it konfusianisme en it dernei ferneamde [[taoïsme]], dêr't it noch altyd in tige wichtige rol yn spilet.
[[File:Dionysos_Louvre_Ma87_n2.jpg|left|thumb|180px|[[Dionysus]], de [[Grykske mytology|Grykske]] god fan 'e [[wyn (drank)|wyn]], [[dronkenskip]] en rituele [[sljochtsinnigens]].]]
Njonken dizze en oare hast ûnberikbere himelgoaden dy't ûnpersoanlike wetmjittichheden belichemje, besteane der yn it Sineeske universalisme ek in tige grut tal [[fergoading|fergoade]] [[myte|mytyske]] en [[histoarysk]]e persoanen, ornaris [[held|folkshelden]], dy't yn it deistich libben fan 'e minsken in folle gruttere betsjutting hawwe. Foarbylden dêrfan binne û.o. beskate [[keizer]]s, en [[Laozi]], [[Konfusius]] en de [[Boeda]] (de stifters fan it taoïsme, resp. it konfusianisme en it boedisme), en sels ek de [[kommunist]]yske lieder [[Mao Zedong]], de 'Grutte Roerman', al waard dy syn ferearing yn [[2001]] sels yn syn [[berte]]plak [[Shaoshan]] ferbean. De wichtichste goaden út dizze kategory binne lykwols sûnder mis de trije [[soevereiniteit|soevereinen]] en fiif "ferhefte keizers", allegearre mytyske figueren, dy't neffens de [[leginde]] om [[3000 f.Kr.]] hinne ferantwurdlik west hawwe soene foar de skepping fan it [[Sinezen|Sineeske folk]] en harren [[kultuer]] en [[steat]]. De earste soeverein, [[Fuxi]], dy't krekt as syn suster, de goadinne [[Nügua]], mei it ûnderliif fan in [[draak]] foarsteld wurdt, joech de Sinezen de jeften fan 'e [[jacht (aktiviteit)|jacht]], de [[fiskerij]] en de [[feehâlderij]], wylst Nügua de earste Sinezen út [[klaai]] makke en it ynstitút fan it [[houlik]] ynstelde. In oare soeverein, [[Shennong]], dy't foarsteld wurdt mei in [[okse]]kop, brocht de Sinezen de [[bou (lânbou)|lânbou]] en de [[medisinale]] [[kennis]] fan [[krûd (plant)|krûden]] en oare [[planten]]. Troch [[Huangdi]], de earste "ferhefte keizer", learden de Sinezen de [[kalinder]], [[pottebakkerij]] en [[skip]]sbou kennen. En de lêste "ferhefte keizer", [[Shun (godheid)|Shun]], skonk de Sinezen de [[skriuwkwast]].
[[Zaochun]] wie de saneamde [[koken]]god. Foarhinne (en yn tradisjonele Sineeske [[húshâlding]]s noch wol) hong men syn ôfbylding op yn 'e koken, boppe it [[gasstel|stel]] dêr't men [[itensieden|iten sea]], sadat er eltsenien yn 'e rekken hâlde koe. Op [[nijjiersdei]] waard de ôfbylding ferbaarnd om Zaochun nei de [[himel]] te stjoeren, sadat er ferslach útbringe koe oan 'e oppergod. Dêrnei waard der dan in nije ôfbylding fan him ophongen foar it nije [[jier]]. It wie lykwols tradysje om krekt foar nijjier Zaochun syn [[mûle]] mei [[hunich]] te besmaren, sadat syn [[tonge]] kleverich wurde en hy neat tsjin 'e oppergod sizze kinne soe.
[[File:Statue_of_nude_Venus_of_the_Capitoline_type,_Roman,_2nd_century_AD,_from_Campo_Iemini,_housed_in_the_British_Museum.jpg|right|thumb|180px|[[Fenus (goadinne)|Fenus]], de [[Romeinske mytology|Romeinske]] goadinne fan 'e [[leafde]].]]
Oare wichtige Sineeske godheden binne [[Fuxing]], de god fan it [[lok (heil)|lok]], [[Luxing]], de god fan 'e [[foarspoed]], en [[Shouxing]], de god fan 'e [[âlderdom]]. Dy trije wurde meastal mei-inoar ôfbylde, mei in protte [[bern (persoan)|bern]] om harren hinne as teken fan lok en foarspoed. De populêrste fan 'e trije is Shouxing, dy't assosjearre wurdt mei it [[suden]], de geunstichste rjochting yn 'e Sineeske [[kosmology]]. Ek de [[oarloch]]sgod [[Guandi]] spilet noch altiten in wichtige rol. Hy is werom te fieren op 'e [[trêde-iuwsk]]e [[generaal]] en [[held|oarlochsheld]] [[Guan Yu]]. Behalven god fan 'e oarloch is er ek god fan 'e [[rjochtfeardichheid]] en oant 'e [[Utroppen fan de Folkrepublyk Sina|kommunistyske machtsoername fan 1949]] waarden timpels dy't oan him wijd wiene, brûkt as [[rjochtbank]]en. Ien fan 'e wichtichste froulike godheden is de [[wetter]]dragende [[fruchtberens]]goadinne [[Guanyin]], dy't ûntstien is út in [[boedisme|boedistyske]] [[hillige]]. Sy is ek de beskermster fan [[bern (persoan)|bern]], en trochdat se faak ôfbylde wurdt mei in bern op 'e [[earm]], is se yn it [[ferline]] wol gauris lyksteld mei de [[kristlik]]e [[Faam Marije]].
Eartiids hie fierders ek eltse himsels respektearjende [[delsetting]] in saneamde stedsgod. Meastal wie dat in [[fergoading]] fan in histoarysk persoan dy't in wichtige rol spile hie by de stifting fan 'e [[stêd]] of it [[doarp]]. Syn [[timpel]] tsjinne foar sawol [[religieuze]] [[gearkomste]]n as algemiene [[evenemint]]en, lykas [[merk (hannelsgearkomste|merken]].
====Konfusianisme====
It [[konfusianisme]], dat eins mear wei hat fan in [[filosofy]] as fan in [[religy]] yn 'e gebrûklike sin fan it wurd, draait om it besykjen om te kommen ta ienheid tusken it yndividu en de [[Himelgod]] [[Tian (god)|Tian]] of T'ien. Oars omskreaun giet it om 'e relaasje tusken de [[minskheid]] en de [[himel]] ([[Li (konfusianisme)|Li]] of [[Tao|Dao]]). It prinsipe fan 'e Himel belichemet de oarder fan 'e skepping en de boarne fan godlike autoriteit, dy't [[monisme (filosofy)|monistysk]] fan karakter is. [[Persoan]]en kinne harren minsklikens beseffe en ien mei de Himel wurde troch [[meditaasje]] oer de oarder fan 'e skepping, dy't ek de wrâldoarder en dêrmei de [[maatskiplike stratifikaasje|maatskiplike oarder]] is. Ut dyselde oarder folget ek dat it foechsum is foar minsken om 'e goaden te [[ferearing|ferearjen]] (deselden dy't ek foarkomme yn it [[Sineesk universalisme]], it [[taoïsme]] en it [[Sineesk boedisme]]).
[[File:Laozi 002.jpg|left|thumb|250px|In [[stânbyld|byld]] fan [[Laozi]], de [[fergoading|fergoade]] stifter fan it [[taoïsme]].]]
====Taoïsme====
It [[taoïsme]] kin omskreaun wurde as in [[panteïsme|panteïstyske]] [[religy]], mei it each op 'e [[filosofy]]ske klam dy't it leit op 'e foarmleazens fan 'e [[Tao]] ("de Wei") ynstee fan mear [[antropomorf]]e konsepten [[God (monoteïsme)|God]]. Hoewol't der frijwat ferskillen besteane tusken de ferskate taoïstyske streamings, is dat in kearnelemint fan it leauwe dat se allegear gemien hawwe. Yn 'e regel wurde de [[Trije Reine Goaden]] oan 'e top fan it taoïstyske [[panteön]] pleatst. Dat is in soarte fan taoïstyske Trije-ienheid besteande út de [[himelgod]] [[Yu-Huang]], de personifikaasje fan 'e Tao [[T'ai-chi]], en [[Laozi]] (of Lao-tse), de [[fergoading|fergoade]] stifter fan it taoïsme.
[[File:Kobayashi_Izanami_and_Izanagi.jpg|right|thumb|150px|In [[skilderij]] fan [[Eitaku Kobayashi]] fan 'e god [[Izanagi]] en de goadinne [[Izanami-no-Mikoto]] út 'e [[Japanske mytology]], dy't de [[Japan|Japanske Eilannen]] skeppe.]]
Guon foarmen fan it taoïsme omfiemje de [[Jadekeizer]], dy't ôflaat is fan Yu-Huang, as in fertsjintwurdiger fan 'e heechste God. Ferskillende tûken fan it taoïsme omfetsje faak ferskillende panteöns fan legere godheden, dy't de ûnderskate ideeën fan 'e [[kosmology]] fertsjintwurdigje. Sokke mindere goaden kinne omreden fan harren dieden ek nei in heger nivo ferheft of krekt nei in leger nivo ôffierd wurde. Persoanen út 'e taoïstyske skiednis en minsken fan wa't leaud wurdt dat se [[ûnstjerlikens|ûntstjerlik]] wurden binne (''[[xian (taoïsme)|xian]]''), wurde yn it taoïsme ek rûnom fereare. Nettsjinsteande it bestean fan goaden yn it taoïsme moat soks net betize wurde mei [[Westerske wrâld|Westerske]] noasjes fan [[teïsme]]. Ienwurding mei de Tao kin net lykslein wurde mei it [[kristlik]]e idee fan [[geastlike besetting|besetting]] troch de [[Hillige Geast]], noch mei it opgean yn in ivige [[geast]] yn 'e [[hindoeïsme|hindoeïstyske]] sin.
====Sjintoïsme====
Yn it [[sjintoïsme]], de oarspronklike godstsjinst fan [[Japan]], wurde goaden ''kami'', ''shin'' of (hiel [[argaysk]]) ''jin'' neamd. Al dy wurden betsjutte eins safolle as "de enerzjy dêr't dingen út fuortkomme". Mei't it [[Japansk]] gjin [[grammatika]]le [[ferbûging (grammatika)|ferbûging]] hat dy't it ferskil oanjout tusken [[inkeltal]] en [[meartal]], kin ''kami'' behalven nei in god of goaden ek ferwize nei godlikens of nei in ûnstoflike [[hilligens|hillige]] essinsje dy't himsels yn ferskate foarmen manifestearje kin. Sa kin fan [[rots]]en, [[beam]]men, [[rivier]]en, [[bist]]en, plakken en sels [[minske]]n sein wurde dat se ''kami'' fan aard binne. ''Kami'' yn 'e sin fan dúdlik ûnderskate entiteiten (goaden) besteane neffens it sjintoïsme yn deselde wrâld as minsken. It [[panteön]] (as sa'n losse samling goaden sa neamd wurde kin) fan it sjintoïsme stiet bekend as ''yaoyorozu no kami'', in útdrukking dy't letterlik [[oersetting|oerset]] wurde kin as "acht miljoen goaden". De wiere betsjutting is lykwols net "acht miljoen", mar "myriaden" of "ûntelbere". De wichtichste godheid fan it sjintoïsme is de [[sinne]]goadinne [[Amaterasu]], fan wa't de Japanske [[keizer]]s hjitte [[ôfstamming|ôf te stamjen]].
[[File:Origin_of_Iwato_Kagura_Dance_Amaterasu_by_Toyokuni_III_(Kunisada)_1856.png|left|thumb|400px|De [[Japan]]ske [[sinne]]goadinne [[Amaterasu]] komt foar 't ljocht út in [[grot]] wei.]]
====Ainû-religy====
De [[Ainû (folk)|Ainû]], de lânseigen bewenners fan it noardlike [[Japan]]ske [[eilân]] [[Hokkaido (eilân)|Hokkaido]] en de [[Koerilen]], leauwe dat de goaden de minskewrâld fysyk besykje yn 'e foarm fan [[bisten]]. Njonken de [[bear]]egod namen yn harren [[mytology]] benammen de goadinnen fan 'e [[sinne]], de [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]] en it [[fjoer]] in wichtich plak yn.
===Amerikaanske natoerreligyen===
====Eskimo-religy====
By de [[Eskimo's]] leauwe ferskate groepen yn in machtige goadinne, dy't bekendstiet as de Grutte Mem fan 'e See en dy't op 'e seeboaiem libbet. Yn [[Alaska]] hjit se [[Nerivik]], yn [[Kanada]] [[Sedna]] of [[Uiniyumayuittuq]] en op [[Grienlân]] [[Arnarquagssaq]].
[[File:Thunderbird on Totem Pole.jpg|right|thumb|180px|In [[houtfykjen|houtfike]] [[Tongerfûgel (mytology)|Tongerfûgel]] op in [[toatempeal]].]]
====Yndiaanske religyen fan Noard-Amearika====
In protte fan 'e oarspronklike [[natoerreligyen]] fan 'e [[Yndianen|Yndiaanske]] [[folk]]en fan [[Noard-Amearika]] omfetten it leauwen yn it bestean fan in heechste god dy't oantsjut wurdt as de [[Grutte Geast]]. De [[Navaho (folk)|Navaho]], út 'e [[Amerikaanske steaten]] [[Nij Meksiko]] en [[Arizona]], ergerje harren deroan dat beskate [[antropologen]], [[godstsjinst]]wittenskippers en oare ûndersikers beweare dat sy net sa'n heechste god hawwe. Want dat se him gjin namme jouwe om't er ûnkenber is, wol noch net sizze dat se net leauwe dat er bestiet. En dat se gjin [[earetsjinst]] foar him hâlde, wol noch net sizze dat se him net [[ferearing|ferearje]]; dat dogge se troch [[respekt]] te hawwen foar syn skepping, want yn alle dingen dy't er skepen hat, sit in stikje fan syn [[geast]].
Oare goaden dy't yn in protte religyen fan Noardamerikaanske Yndianefolken foarkamen, wiene de [[snoadens|snoade]] [[trickster]] [[Coyote (mytology)|Coyote]], de [[magy]]ske godheid [[Raven (mytology)|Raven]], dy't yn guon gefallen sterk liket op Coyote of sels syn plak ynnimt, en de [[Tongerfûgel (mytology)|Tongerfûgel]], in godheid yn 'e foarm fan in ûnbidich grutte [[rôffûgels|rôffûgel]] mei [[boppenatuerlike]] macht en krêften. By de [[Tarahûmara (folk)|Tarahûmara]] fan noardlik [[Meksiko]] binne de wichtichste goaden [[Raiénari]], de [[sinne]]god en beskermer fan 'e [[manlju]], en [[Mecha (goadinne)|Mecha]], de [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]]goadinne en beskermster fan 'e [[froulju]].
[[File:Itzamna_e_Ixchel.JPG|left|thumb|250px|De [[Maya's|Maya]]-goaden [[Itzamná]] en [[Ixchel]].]]
====Maya-religy====
Yn [[Maya-religy|'e religy]] fan 'e [[Maya's]] fan [[Belize]], [[Gûatemala]] en súdlik [[Meksiko]] wie oarspronklik de wichtichste god [[Itzamná]], de [[Himelgod]], dy't ôfbylde waard as in [[gebou]], wêrby't de tagongspoarte syn [[mûle]] wie. Hy wie ek de god fan 'e [[hel]], it [[fjoer]] en de [[genêskunde|genêskeunst]] en alle oare godheden wienen syn tsjinners. Letter gie syn posysje as lieder fan it [[panteön]] oer op [[Kukulkan]], de [[Fearredragende Slange]], dy't yn it [[Gronology fan Meso-Amearika|Postklassike Tiidrek]] troch de Maya's oernommen waard út sintraal [[Meksiko]]. Hy waard beskôge as [[skepper-god|skepper]] fan 'e wrâld en ek as god fan [[reynkarnaasje]], [[wetter]], [[fruchtberens]] en de [[wyn (waar)|wyn]]. De Maya's bouden [[piramide]]n yn syn [[ear (gefoel)|eare]], dy't se op ien line setten mei de posysje fan 'e [[sinne]] op 'e [[maitydsevening]].
Oare wichtige Maya-goaden wiene de [[rein (delslach)|rein]]god [[Chaac]], [[Ixchel]], de goadinne fan 'e [[ierde]], it [[weevjen]] en it [[swierwêzen]], [[Yum Kaax]], de god fan 'e [[planten]] en yn 't bysûnder fan it [[stynske weet]], en [[Ah Puch]], de god fan 'e [[dea]]. Ek de Maya-keningen, dêr't men fan leaude dat se fan 'e goaden [[ôfstamming|ôfstammen]], waarden [[fergoading|fergoade]]. Sa bidde de [[preester]]s fan 'e [[Kytsjé (folk)|Kytsjé-Maya's]] fan [[Gûatemala]] ek hjoed de dei noch ta ''Rey Quiché'' ("de Kytsjé-kening"), oftewol [[Tecun Uman]], de lêste kening fan [[Utatlán]], dy't yn [[1524]] troch de [[Spanje|Spaanske]] ''[[conquistador]]es'' deade waard.
[[File:Quetzalcoatl_1.jpg|right|thumb|180px|De [[Azteken|Azteekske]] god [[Quetzalcoatl]], de Fearredragende Slange.]]
====Azteekske religy====
[[Azteekske religy|De godstsjinst]] fan 'e [[Azteken]], fan sintraal [[Meksiko]], waard karakterisearre troch een ûnbidich grut [[panteön]] besteande út hûnderten goaden. In soad dêrfan wiene lykwols [[henoteïsme|henoteïstyske]] ynkarnaasjes fan oare goaden, in ferskynsel dat ek yn it [[hindoeïsme]] foarkomt. Oars as yn 'e measte oare religyen waarden de Azteekske goaden oer it algemien net [[antropomorf]], mar earder [[soömorfisme|soömorf]] foarsteld of oars as hybride, tuskenbeiden foarmen. Neffens de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[argeolooch]] [[Timothy Ansoll]] is oer it Azteekske konsept fan 'godheid' lykwols net in protte bekend. Wat oannommen wurdt, is basearre op wat dêroer skreaun is troch [[kristlik]]e [[misjonaris]]sen dy't yn it foarste plak fijannich foar de pre-kristlike religy oer stiene, en fierders skreaune yn in tiid dat de Azteekske religy ferfongen waard troch it [[kristendom]] en dêrom doe al net mear yn syn oarspronklike, poere foarm bestie.
Grutte ferearing foel mank de Azteken de [[stjer|astrale]] godheden ta, lykas de [[Fenus (planeet)|Moarnsstjer]], en ek de goaden dy't de eleminten en [[natoer]]ferskynsels fertsjintwurdigen, benammen de [[ierde|ierd]]goadinne [[Coatlicue]], de [[sinne]]god [[Tonatiuh]] en de [[rein (delslach)|reingod]] [[Tláloc]]. De wichtichste godheid fan 'e [[kriich]]shaftige Azteken wie lykwols de wylde [[sinne]]- en [[oarloch]]sgod [[Huitzilopochtli]], waans namme "[[Kolibry]]-[[Tsjoender]]" betsjut. De wichtichste [[frou]]like godheid wie [[Xochiquetzal]], de goadinne fan 'e [[leafde]]. It Azteekske panteön waard fierders foar in diel befolke troch goaden dy't oernommen wiene fan 'e troch harren oerwûne [[folk]]en. Sa kaam [[Quetzalcoatl]], de [[Fearredragende Slange]] en [[skepper-god|skepper]] fan 'e wrâld, fan 'e [[Tolteken]], hie de [[plant]]egod [[Xipe Totec]] syn oarsprong by de [[Misjteken]], en wie [[Tlazolteotl]], de goadinne fan 'e [[fleislike leafde]], eins in godheid fan 'e [[Hûasteken]].
[[File:20041229-Coatlicue_(Museo_Nacional_de_Antropología)_MQ-3.jpg|left|thumb|180px|It [[stânbyld|byld]] fan 'e [[Azteken|Azteekske]] [[ierde|ierd]]goadinne [[Coatlicue]] yn it [[Nasjonaal Museum foar Antropology en Skiednis|Nasjonaal Museum]] yn [[Meksiko-Stêd]].]]
De macht dy't sels noch yn 'e [[kristlik]]e tiid oan 'e Azteekske goaden taskreaun waard, wurdt moai yllustrearre troch de hâlding fan 'e [[Meksikanen]] foar de ierdgoadinne Coatlicue oer, dy't plomp foarsteld waard, sûnder holle of minsklike trekken en mei as fersiersels [[slange]]n, skedels en ôfskuorde [[hannen]]. Har [[stânbyld|byld]] waard nammentlik yn [[1790]] opgroeven yn 'e [[Zócalo]], it sintrale [[plein]] fan [[Meksiko-Stêd]], mar hastich wer begroeven, út [[eangst]] dat de [[bern (persoan)|bern]] fan 'e [[stêd]] bleatsteld wurde soene oan har 'tsjustere' en noch altyd krêftige [[magy]]. Yn 'e earste jierren fan 'e [[njoggentjinde iuw]] waard it byld op 'e nij opgroeven en ek diskear fluch werbegroeven, want har ferskining wie foar de minsken noch altyd ûnferdraachlik. Letter waard it byld dochs út 'e grûn helle, mar jierrenlang ferburgen holden yn 'e [[universiteit]]. Hjoed de dei, lykwols, is it foar elkenien te sjen yn it [[Nasjonaal Museum foar Antropology en Skiednis|Nasjonaal Museum fan Meksiko]].
====Taïno-religy====
De [[Taïno (folk)|Taïno]], de lânseigen bewenners fan [[Porto Riko]], leauden yn in grut tal godheden dy't se ''cemíes'' neamden. Se oanbeaen de measten fan harren troch in har symbolisearjende [[stien]], [[rots]], [[skulp]], of [[hout]]en of [[goud]]en [[stânbyld|byld]] te ferearjen. De heechste god wie [[Yocahú]], de ûnsichtbere [[skepper-god|skepper]]. Nei him wie [[Yukiyú]], de god fan positive machten, de wichtichste godheid. De god [[Jurakán]] regearre de machten fan it [[kwea]] fan 'e [[Lytse Antillen]] ôf, dêr't syn [[grime]] geregeldwei oanwoeks ta in [[orkaan]] (it [[Spaansk]]e [[wurd]] ''huracán'' is fan syn namme ôflaat, en fia it [[Ingelsk]]e ''hurricane'' ek it [[Frysk]]e "orkaan"). De Taïno leauden fierders yn in panteön fan legere geasten, wêrûnder dy fan har [[foarâlden]] en dy fan [[lânskip]]seleminten lykas [[beam]]men, [[rivier|streamen]], [[berch|bergen]] en [[mar]]ren.
[[File:Viracocha.jpg|right|thumb|180px|[[Viracocha]], de [[skepper-god]] fan 'e [[Inka-religy]].]]
====Inka-religy====
Yn it [[Inka-Ryk]], yn 'e [[Andes]] fan [[Súd-Amearika]], wie [[Viracocha]] (ek bekend as Pachacutec) de [[skepper-god]]. Hy wie in abstrakte godheid yn 'e [[Inka-kultuer]], dy't bestie foar't romte en [[tiid]] skepen waarden, en soe dêrom sjoen wurde kinne as in foarm fan 'e [[Himelgod]]. Alle oare goaden fan 'e [[Inka's]] kamen oerien mei eleminten fan 'e [[natoer]] of de [[minsklik]]e [[maatskippij]]. Yn 'e praktyk wie de wichtichste godheid [[Inti]], de [[sinne]]god, dy't ferantwurdlik wie foar [[agrarysk]]e wolfeart, en dy't mei syn [[oarehelte]] [[Mama Killa]], de [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moannegoadinne]], (of yn guon [[myte]]n mei [[Mama Qucha]], de goadinne fan 'e [[see]] en fan [[mar]]ren en [[rivier]]en) de earste Inka-kening fuortbrocht.
Oare wichtige goaden wienen de [[ierde|ierdgod]] [[Pachacamac]]; dy syn [[hel]]ske frou [[Pachamama]] (of Mama Pacha), dy't as Mama Allpa ek goadinne fan 'e [[rispinge]] wie; de tongergod [[Illapa]], in [[soan]] fan Inti en Mama Killa; [[Mama Kuka]], de goadinne fan 'e [[blydskip]]; [[Mama Ch'aska]], de goadinne fan 'e dage; en [[Mama Sara]], de goadinne fan it [[nôt]].
[[File:Gold beaker, Inca, 1450-1532 AD, southern Peru - Staatliches Museum für Völkerkunde München - DSC08504.JPG|left|thumb|180px|In [[goud]]ene [[drinkbeker]] mei de ôfbylding fan in [[Inka-Ryk|Inka]]-god.]]
Under en nei de oplizzing fan 'e [[kristlik]]e [[godstsjinst]] as ûnderdiel fan it [[Spanje|Spaanske]] [[kolonialisme]] wisten de Inka's harren oarspronklike leauwe yn 'e lânseigen goaden te behâlden troch [[synkretisme]]. Dêrby foarme de kristlike lear in tinne bedekking fan 'e oarspronklike [[natoerreligy]] en de dêrmei ferbûne ideeën en praktiken. De god Inti waard doe lykslein mei de kristlike [[God (monoteïsme)|God]] en de oare Inka-goaden mei de [[hillige]]n fan 'e [[Roomsk-Katolike Tsjerke]]. Nettsjinsteande it feit dat no faak oare [[namme]]n en termen brûkt wurde, hat de oarspronklike Inka-religy sadwaande oan 'e dei fan hjoed ta fierhinne witten te oerlibjen.
====Yndiaanske religyen fan Súd-Amearika====
It leauwen yn 'e [[Himelgod]] kaam ek op ferskillende plakken yn [[Súd-Amearika]] foar. De [[Ona (folk)|Ona]] of Selk'nam [[Fjoerlân]], it súdlikste puntsje fan it [[kontinint]], leauden yn 'e oppergod [[Temakuel]], dy't him nei it skeppen fan 'e wrâld weromloek oant foarby de himelske hichten en it behear fan 'e skepping oerliet oan 'e earste Ona-[[foarfaar]], [[Kenos (Ona)|Kenos]]. De Ona foelen Temakuel dêrom net lestich mei [[gebed]]ens, mar offeren him wol eltse dei [[iten]]. Ek by de [[Mûndoerûkû (folk)|Mûndoerûkû]], in [[Yndianen|Yndiaanske]] [[stamme (folk)|stamme]] út noardwestlik [[Brazylje]], is de heechste god in foarm fan 'e [[Himelgod]]. Hy hjit [[Karukasaibe]], en waard neffens in [[myte]], nei it foltôgjen fan 'e [[skepping]], troch de [[minske]]n sa freeslik [[mislediging|misledige]], dat er him weromloek yn ûnberikber fiere [[himel]]s.
[[File:Huitzilopochtli V.png|right|thumb|180px|De [[Azteken|Azteekske]] [[oarloch]]sgod [[Huitzilopochtli]].]]
De [[Warikjana (folk)|Warikjana]], út súdlik [[Guyana]], oanbidde de sinnegod [[Pura]], dy't behalven skepper ek ferwuostger is en om 'e safolle tiid de [[Ierde (planeet)|ierde]] ferrinnewearret. De [[Witoto (folk)|Witoto]] fan noardwestlik Brazylje ferearje de [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moannegod]] [[Moma (god)|Moma]], dy't syn eigen lichem [[offerritueel|offere]] by it skeppen fan [[knolgewaaks]]en, sadat de minsken [[iten]] hawwe soene.
===Polynezyske natoerreligyen===
De [[Polyneezjers]] ûntwikkelen in [[panteön]] mei in grut tal ûnderskate goaden. Guon dêrfan kamen yn hiele [[Polyneezje]] foar, wylst de fersprieding fan oaren beheind wie ta ien [[eilannegroep]]. By in gruttere fersprieding bestiene der oer it algemien regionaal ûnderskate nammen foar deselde god. Ien god dy't yn frijwol it hiele gebiet foarkaam, wie de [[trickster]] [[Māui (mytology)|Maui]], dy't ferlike wurde kin mei [[Loki]] yn 'e [[Noardske mytology]] en [[Coyote (mytology)|Coyote]] by de [[Noard-Amearika|Noardamerikaanske]] [[Yndianen]]. By de [[Maoary (folk)|Maoary]] fan [[Nij-Seelân]] en op [[Tonga]] waard er Māui neamd, op [[Hawaï]] Maui, en yn [[Samoä]] [[Ti‘iti‘i]].
[[File:Wooden_idols_of_Polynesia_(1830).jpg|left|thumb|180px|[[stânbyld|Godsbylden]] út [[Polyneezje]], fêstlein yn [[1830]].]]
====Maoary-religy====
De [[Maoary (folk)|Maoary]] fan [[Nij-Seelân]] leauden yn in oppergod dy't bekend stie as [[Io Matua Te Kore]] (ek bekend as Io, Io Nui, Io-Mataaho, Iho-Iho, en Te Io Ora). Hy waard [[ferearing|fereare]] as de [[almacht]]ige en begjinleaze (want sels net-skepen) [[skepper-god|skepper]] fan it [[hielal]] en de wrâld. Oare wichtige goaden wiene [[Tangaroa|Tangaloa]], dy't de [[minske]]n skoep; [[La‘a Maomao]], de god fan 'e [[wyn (waar)|wyn]]; [[Kū]] (of [[Tūmatauenga]]), de god fan 'e [[oarloch]]; [[Tu-Metua]], de [[Memmegoadinne]]; [[Kāne]], de god fan 'e [[fuortplanting]]; en [[Rangi en Papa|Rangi]], de god fan 'e [[loft]].
====Cookeilânske religy====
De âlde [[religy]] fan 'e [[Cookeilannen]], yn 'e [[Stille Súdsee]], omfette in yngewikkeld systeem fan 71 goaden, dy't elts in beskaat faset fan it deistich libben fan 'e minsken behearsken.
====Tahitiaanske religy====
Ek yn 'e âlde godstsjinst fan [[Tahity]], dat no diel útmakket fan [[Frânsk-Polyneezje]], bestie de twadieling tusken in heechste god en in grut tal mindere goaden. Tige nijsgjirrich is yn dit ferbân, dat doe't de earste [[Jeropa|Jeropeänen]] dêre oankamen, der in proses geande wie wêrby't de oarspronklike oppergod, [[Taaroa]], stadichoan ferfongen waard troch in nijenien, syn soan, de oarlochsgod [[Oro (god)|Oro]].
[[File:Māui_Performer_Merrie_Monarch_Parade_DSC9524.jpg|right|thumb|180px|In dielnimmer oan it [[Merrie Monarch Festival]] op [[Hawaï]], ferklaaid as de [[trickster]]-god [[Māui (mytology)|Maui]].]]
====Hawaïaanske religy====
Yn 'e [[Hawaïaanske religy|âlde religy]] fan [[Hawaï]] wiene der fjouwer wichtige goaden: [[Ku (god)|Ku]], [[Lono (god)|Lono]], [[Kane (god)|Kane]] en [[Kanaloa]]. Ku wie de god fan 'e [[loft]] en de [[foarâlder|stamfaar]] fan 'e hiele [[minskheid]]. Hy regearre oer de [[manlik]]e goaden en wie troud mei [[Hina (goadinne)|Hina]], de [[ierde|ierdgoadinne]], dy't regearre oer alle goadinnen. Ku hie in grut ferskaat oan manifestaasjes. Ien dêrfan wie de goedwillige god fan it [[fiskerij|fiskjen]], [[Ku-ula]] ("Ku fan 'e Oerfloedige Seeën") en oaren wiene de goaden fan 'e [[wâld]]en en fan 'e [[lânbou]]. De minsken rôpen Ku oan as de [[rispinge]] meager wie, en yn tiden fan [[drûchte]] of oare [[ramp]]en boude men in [[timpel]] om Ku tefreden te stellen. Ien fan Ku syn ysbaarlikste manifestaasjes wie [[Kukailimoku]] ("Ku de Lângriper"), de [[oarloch]]sgod dy't fereare waard troch [[Kamehameha de Grutte]] (±[[1758]]-[[1819]]), de feriener en earste ''[[ali‘i]]'' ("kening") fan it [[Keninkryk Hawaï]]. Yn 'e timpels dy't wijd wiene oan Kukailimoku waarden net allinne [[rys]]- en [[bist|biste-offers]], mar ek [[minske-offer]]s brocht.
Lono wie de god fan [[waar|'e eleminten]]. As [[rein (delslach)|rein]]god wie hy ferantwurdlik foar it wolslagjen fan 'e rispinge. Dêrom wied er ek god fan 'e [[fruchtberens]] en de [[frede]]. Kane skoep de earste minske út it [[grûn|stof]] fan 'e [[Ierde (planeet)|ierde]] en blies him [[libben]] yn (it [[Hawaiaansk]]e [[wurd]] foar "[[man (sekse)|man]]" is ''kane''). Neffens de [[leginde]] soene de Hawaïaanske keningen fan him [[ôfstamming|ôfstamme]] wêze. Yn 'e mande mei Ku en Lono skoep Kane ek de [[Ierde (planeet)|ierde]], de [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]], de [[stjer]]ren en de [[oseaan]]. De fjirde grutte god wie Kanaloa, dy't faak yn oarloch wie mei de oare trije. Hy waard oan it haad fan 'e [[geast]]en fan 'e ierde steld doe't de [[himel]] fan 'e ierde skaat waarden. Om't dy geasten gjin ''[[kava]]'', [[ryswyn]], drinke mochten, kamen se yn [[opstân]], mar se waarden ferslein en ferdreaun nei de [[ûnderwrâld (mytology)|ûnderwrâld]], dêr't Kanaloa de hearsker oer de [[dea]]den waard.
[[File:Apollo_Anzio_Musei_Capitolini_MC286.jpg|left|thumb|130px|[[Apollo (god)|Apollo]], de [[Grykske mytology|Gryksk]]-[[Romeinske mytology|Romeinske]] god fan [[muzyk]] en [[poëzij]].]]
Njonken de fjouwer wichtichste goaden hiene de [[Hawaïanen]] fjirtich mindere goaden en goadinnen. Dêrûnder wienen û.m. [[Pele (goadinne)|Pele]], de goadinne fan 'e [[fulkaan|fulkanen]], en har [[suster]]s [[Poliahu]], de goadinne fan 'e [[snie]] en [[Laka (goadinne)|Laka]], de goadinne fan 'e ''[[hula]]'' (in lânseigen Hawaïaanske [[dûns]] mei [[spiritualiteit|spirituele]] konnotaasjes). Fierders wiene der [[berch]]goaden, [[haai]]egoaden en goaden foar beskate [[natoer]]ferskynsels en [[berop]]sgroepen.
===Súdeastaziatyske natoerreligyen===
It [[anitisme]], dat gearstald is út in grut ferskaat oan lânseigen [[natoerreligyen]] yn 'e [[Filipinen]], omfettet ferskillende [[panteön]]s, mei't eltse [[etnyske groep]] syn eigen goaden hat. Dêrby binne de opmerklikste godheden hast altyd de goaden dy't oan it haad fan in beskaat panteön steane. De heechste god fan 'e [[Tagaloganen]] is [[Bathala]], dy fan 'e [[Kapampanganen]] hjit [[Mangechay]], dy fan 'e [[Sambal (folk)|Sambal]] is [[Mayari]], dy fan 'e [[Blaan (folk)|Blaan]] hjit [[Melu (god)|Melu]], en dy fan 'e [[Bisaya (folk)|Bisaya]] is [[Kaptan (god)|Kaptan]]. By de [[Palawan (folk)|Palawan]], út 'e súdwestlike [[Filipinen]], is de heechste god [[Ampo (god)|Ampo]], fan wa't men leaut dat er de ferantwurdlikens foar saken dy't de minsken oanbelangje, oerdraacht oan 'e ''[[diwats]]'', de legere goaden.
[[File:Anitos_of_Northern_tribes_(c._1900,_Philippines).jpg|right|thumb|250px|[[Stânbyld|Godsbylden]] fan 'e ''anitos'' (goaden) fan 'e noardlike [[stamme (folk)|stamme]]n út 'e [[Filipinen]], dy't it saneamde [[anitisme]] oanhingje.]]
De [[Badjau]], fan 'e súdlike [[Filipinen]] en noardlik [[Borneo]], beskôgje harrensels as in ûnderdiel fan 'e wrâld dy't regearre wurdt troch de grutte god [[Tuhan (god)|Tuhan]]. De [[Niassers]], fan it [[eilân]] [[Nias]], foar de súdwestkust fan [[Sumatra]], yn [[Yndoneezje]], leauwe dat se [[ôfstamming|ôfstamje]] fan seis goaden dy't nei de [[Ierde (planeet)|ierde]] delkamen en harren yn 'e sintrale [[heuvel|heechlannen]] fan Nias fêstigen.
De [[Toradja (folk)|Toradja]] fan sintraal [[Selebes]], yn [[Yndoneezje]], leauwe yn in grut tal ûnderskate goaden en [[geast]]en, mar ferearje yn it bysûnder de godheid fan harren eigen [[famylje (besibskip)|famylje]], [[clan]] of [[stamme (folk)|stamme]]. [[Puang Matua]] is de wichtichste god fan it hiele folk en kaam it tichtst by de foar de Toradja frjemde noasje fan in oppergod. Hy hat sûnt [[1900]] lykwols dúdlik risselwearre om oppergod te wurden, [[irony|iroanyskernôch]] útslutend troch de ynfloed fan [[kristlik]]e [[sindeling]]en, dy't by brekme oan better syn namme brûkten as [[oersetting]] yn it [[Toradja (taal)|Toradja]] foar "[[God (monoteïsme)|God]]", sadat Puang Matua no assosjearre wurdt mei in [[almacht]]ige [[skepper-god]].
[[File:Guardians of the eight directions 02.JPG|left|thumb|150px|De [[hindoeïsme|hindoeïstyske]] god [[Indra (god)|Indra]].]]
===Australyske natoerreligyen===
De [[Australyske Aboriginals]] leauwe ek yn in [[skepper-god]] dy't him as [[Himelgod]] weromlutsen hat yn 'e fierste himelske hichten en roppe yn it deistich libben net him, mar de geast-foarâlden oan, godlike wêzens dy't yn 'e foarminsklike [[Dreamtiid]] (''alchera'' of ''alcheringa'') oer de wrâld swalken en der troch in twadde [[skepping]] in bewenber en bewenne plak fan makken. In grut tal Australyske Aboriginal-folken leaut dat se geheime [[kennis]] krigen hawwe fan in [[boppenatuerlik]] wêzen dat se de [[Grutte Slange (Aborizjinal-religy)|Grutte Slange]] neame, en dat dy kennis, dy't bewarre wurdt troch it geheime [[Kunapipi-genoatskip]], de grûnslach foarmet foar harren [[kultuer]].
==Goaden yn dualistyske religyen==
===Soroästrisme===
[[Ahoera Mazda]] is de [[Avestaansk]]e namme foar de [[skepper-god|skepper]] en iennichste [[God (monoteïsme)|God]] fan it [[soroästrisme]], de pre-[[islam]]ityske [[godstsjinst]] fan 'e [[Iraanske talen|Iraanske folken]]. De letterlike betsjutting fan dy namme is "Hear Wiisheid", fan ''ahura'' ("[[hear (aadlike titel)|hear]]") en ''mazda'' ("[[wiisheid]]"). [[Soroäster]] (ek bekend as Saratûstra), de stifter fan it soroästrisme, learde dat Ahoera Mazda it machtichste [[organisme|wêzen]] is dat der bestiet, en de iennichste godheid dy't it wurdich is om [[ferearing|fereare]] te wurden. It soroästrisme wurdt dêrom ornaris klassifisearre as in [[monoteïstysk]]e ynstee fan [[polyteïstysk]]e [[godstsjinst]].
[[File:Taq-e_Bostan_-_High-relief_of_Ardeshir_II_investiture.jpg|right|thumb|250px|In [[reliëf (byldhouwurk)|reliëf]] yn it [[Iraan]]ske [[Tak-e-Bostan]] fan 'e [[kroaning]] fan 'e [[Sassanidyske Ryk|Sassanidyske]] [[kening]] [[Sjapoer II]] (m.), mei de god [[Mitra (Perzyske god)|Mitra]] lofts en [[Ahoera Mazda]] rjochts.]]
Dochs is Ahoera Mazda net [[almacht]]ich, om't syn [[kwea]]daardige wjergader en [[broer]] [[Angra Mainjû]] hast like machtich is as hy. Neffens Soroäster wiene de ''[[daeva]]'s'' [[demoanen]] dy't troch Angra Mainjû skepen wiene om it [[kwea]] yn 'e wrâld te bringen. Hy learde dat alle minsken kieze moatte tusken de [[goed]]heid fan Ahoera Mazda en it kwea fan Angra Mainjû, wat it soroästrisme eins ta in [[dualisme (religy)|dualistyske]] [[religy]] makket. Neffens de lear fan Soroäster sille Ahoera Mazda en it goede úteinlik Angra Mainjû en it kwea ferslaan, wêrnei't it kwea foargoed út 'e wrâld útband wurde sil.
Ahoera Mazda de wichtichste god yn it [[Achaimenidyske Ryk]] fan 'e [[Perzen]], en teffens yn it [[Partyske Ryk]] en it [[Sassanidyske Ryk]]. Oarspronklik waard er [[antropomorfisme|antropomorf]] ôfbylde, mar tsjin 'e ein fan it Partyske Ryk, oan it begjin fan 'e [[trêde iuw]], ûntstie der in [[ikonoklasme|byldestoarm]], wêrby't it ôfbyldzjen fan Ahoera Mazda út 'e graasje rekke. Tsjin 'e ein fan it Sassanidyske Ryk, mids [[sânde iuw]], wie it soroästrisme alhiel anikoanysk wurden.
===Manigeïsme===
It [[manigeïsme]], in no net mear neifolge [[religy]] dy't yn 'e [[trêde iuw]] troch de [[profeet]] [[Mani (profeet)|Mani]] stifte waard, brocht eleminten út it [[soroästrisme]] gear mei guons út it [[kristendom]], it [[gnostisisme]] en it [[boedisme]]. De manigeyske lear gie út fan 'e grûnstelling dat der twa prinsipes binne: [[God (monoteïsme)|God]] en de [[matearje]]. Dy beide prinsipes komme oerien mei [[goed]], resp. [[kwea]]; [[ljocht]], resp. [[tsjuster]]; en [[wierheid]], resp. [[leagen]]. Fanwegen it [[pessimisme|pessimistyske]] [[dogma]] dat de matearje lykstelde oan it kwea, trune de lear fan Mani oan ta in [[fegetaarjer|fegetaryske]] libbenshâlding, de ôfwizing fan [[geslachtsferkear]] en it jin ôfkearen fan 'e materiële wrâld yn it algemien.
[[File:Horned_God_and_Mother_Goddess_(Doreen_Valiente's_Altar).jpg|left|thumb|250px|[[Wicca]]-[[alter]]byldsjes fan 'e [[Trijefâld Goadinne]] en de [[Hoarnde God]].]]
===Wicca===
De [[wicca]], of moderne hekserij, is in [[religieuze]] beweging dy't ta it [[moderne heidendom]] heart. Yn 'e wicca wurde de meastal net neier oantsjutte 'god' en 'goadinne' fereare, dy't beiden (neffens de wicca-lear) al bestiene lang foar't it [[kristendom]] [[Jeropa]] berikte.
De goadinne belichemet it [[froulike]], [[emoasje|emosjonele]], [[kreätiviteit|kreätive]], yrrasjonele en [[yntuysje|yntuïtive]] en it [[tinken]]. Har [[symboal]] is de [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]], ferbûn as dy is mei de [[menstruaasje|syklus fan it froulik lichem]]. De goadinne stiet ek wol bekend as de [[Trijefâld Goadinne]], fanwegen har trije, sterk mei de [[skynfoarm]]en fan 'e moanne ferbûne manifestaasjes. De earste dêrfan is de Faam, dy't ferlike wurde kin mei de [[opgeande moanne]]. Sy stiet oan it begjin fan 'e froulike ûntwikkeling en belichemet dêrmei de soargeleazens fan 'e [[jonkheid]] en de skeppende krêften fan 'e [[natoer]]. De twadde is de Mem, te ferlykjen mei de [[folle moanne]], dy't ferbûn is mei [[fuortplanting]] en fersoarging en dy't it hichtepunt belichemet fan sawol de [[froulik]]e [[seksualiteit]], as de [[bloei]] fan 'e natoer. De trêde is de Wize Frou (of it Aldwiif), dy't ferlike wurde kin mei de [[ôfnimmende moanne]]; sy is oan 'e ein fan 'e froulike ûntwikkeling kommen en belichemet de [[wiisheid]] en mearwearde fan 'e [[âlderdom]] en de ferwoastgjende krêften fan 'e natoer.
[[File:Herakles_strangling_snakes_Louvre_G192.jpg|right|thumb|250px|De [[Grykske mytology|Grykske]] [[healgod]] [[Hearakles]] smoart as [[poppe]] de [[slangen]] dy't [[Heara]] stjoert hat om him te deadzjen. Detail op in Grykske [[faas]] yn it [[Louvre]] te [[Parys]].]]
Foar de goadinne oer yn in dualistyske relaasje stiet de god. Hy fertsjintwurdiget it [[manlike]], it [[yntelliginsje|yntellekt]], de [[rasjonalisme|rede]], de [[logika]] en it dwaan en wurdt foarsteld mei [[hoarn (anatomy)|hoarnen]]. Hy wurdt dêrom ek wol de [[Hoarnde God]] neamd. Mooglik is syn stal basearre op 'e [[Germaanske heidendom|Germaanske]] [[tonger (ûnwaar)|tonger]]god [[Thor]] (Donar), dy't ek wol mei bokkehoarnen ôfbylde waard, of op 'e [[Keltyske heidendom|Keltyske god]] fan 'e [[ûnderwrâld (mytology)|ûnderwrâld]] en oerfloed [[Sernûnnos]], dy't [[gewei|hartehoarnen]] hie. Yn elts gefal is dat stal de oarsprong fan it [[tradysje|tradisjonele]] [[kristlik]]e byld fan 'e [[duvel]], dy't ommers ek mei hoarnen en bokkepoaten ôfbylde wurdt. It symboal fan 'e Hoarnde God is de [[sinne]], it tsjinstelde fan 'e moanne.
Tegearre belichemje de god en de goadinne de [[seksuële polariteit]] fan it [[manlik]]e en it [[froulik]]e begjinsel, de saneamde ''logos'' en ''eros'', dy't ek yn guon oare godstsjinsten foarkomt, bygelyks yn it [[Sineeske universalisme]] as de [[yin-yang]]-[[symbolyk]]. De wicca beskôget dy beide prinsipes as ivich en lykweardich, ek al nimt de goadinne faak it wichtichste plak yn, wierskynlik as reäksje op it manlike godsbyld fan it kristendom. Fan 'e fjouwer eleminten binne [[fjoer]] en [[lucht]] manlik en ferbûn mei de god, en [[wetter]] en [[ierde]] froulik en ferbûn mei de goadinne. Mei-inoar en ferbûn mei de noch manlike, noch froulike [[geast]], it fyfde elemint, meitsje se al it libben op ierde mooglik. Hoewol't de wicca gjin [[dogma]]tyske religy is, dy't gjin regels opsteld hat en syn leauwenden neat foarskriuwe wol, is it leauwen yn 'e seksuële polariteit fan 'e god en de goadinne in absolút betingst foar oanhingers.
[[File:Tetragrammaton scripts.png|left|thumb|180px|"''Jahweh''", skreaun yn (f.b.n.û.) it [[Fenisysk]], it [[Arameesk]] en it [[Hebriuwsk]].]]
==Goaden yn monoteïstyske religyen==
===Abrahamityske religyen===
====Joadendom====
It [[joadendom]] is in [[monoteïstysk]]e godstsjinst, en de âldste fan 'e [[abrahamityske religyen]]. Dizze foarm fan it monoteïsme ûntjoech him stadichoan fia [[monolatry]] en [[henoteïsme]] en troch it wurk fan [[profeten]] as [[Mozes (profeet)|Mozes]], [[Elía]], [[Jesaja (profeet)|Jesaja]] en [[Jeremia (profeet)|Jeremía]] út it [[Kanaänityske heidendom]], dat in [[polyteïstysk]]e [[godstsjinst]] wie. De ierste foarm fan it joadendom wurdt it [[jahwisme]] neamd. Tsjin 'e midden fan 'e [[sechsde iuw f.Kr.]] hie it fierhinne syn moderne foarm berikt, hoewol mei in [[timpel]]kultus fan [[offerritueel|offerpraktiken]] dy't yn 'e [[earste iuw]] fan 'e [[Westerske jiertelling]] abrupt beëinige waard nei [[Grutte Joadske Opstân|de ferwoastging]] fan 'e [[Timpel fan Jeruzalim]] troch [[Romeinen (folk)|Romeinen]] nei de mislearre [[Grutte Joadske Opstân]] fan [[66]]-[[70]].
It joadendom leart dat der mar ien [[God (monoteïsme)|God]] bestiet, dy't net de belicheming is fan in abstrakt oerbegjinsel, lykas yn 'e monoteïstyske foarmen fan it [[hindoeïsme]], mar in personalistysk Opperwêzen, dat [[almacht]]ich, ivich, [[alwittendheid|alwittend]], [[rûnombywêzigens|rûnombywêzich]] en [[goed]] is. Dy God, dy't [[Jahweh]] hjit (yn 'e [[Tenach]] skreaun as "YHWH"), hat himsels geandewei de [[skiednis]] oan 'e [[Joaden]] [[iepenbiering (religy)|iepenbiere]], yn 't bysûnder yn 'e tiid fan 'e [[Uttocht út Egypte]] en de [[Babyloanyske Ballingskip]]. God wurdt yn it joadendom altyd nei ferwiisd as "Hy", mar dêrmei wolle de [[rabbyn|rabbinen]] net suggerearje dat it minsklike konsept fan [[geslacht (sekse)|geslacht]] fan tapassing is op it Opperwêzen. Ynstee komt it inkeld troch it feit dat it [[Hebriuwsk]] gjin [[geslacht (grammatika)|ûnsidich geslacht]] hat, en it feit dat it Hebriuwske wurd foar "godheid" [[geslacht (grammatika)|manlik]] is. Mei in ferwizing nei de minsklike [[fuortplanting]] wurdt dat útlein trochdat God op it mêd fan 'e skepping in aktive (d.w.s. manlike) krêft is ynstee fan in passive (froulike) krêft.
[[File:Spas vsederzhitel sinay.jpg|right|thumb|150px|In [[ikoan]] fan [[Jezus Kristus (kristlik-tradisjoneel)|Jezus Kristus]].]]
====Samaritanisme====
It [[samaritanisme]], de nasjonale [[godstsjinst]] fan 'e ferskate hûnderten oerbleaune [[Samaritanen]] (dy't tsjintwurdich ta de [[Palestinen]] rekkene wurde), hat him yn 'e [[achtste iuw f.Kr.]], ûnder de [[Assyryske Ballingskip]] (net te betiizjen mei de lettere [[Babyloanyske Ballingskip]]), ûntjûn út 'e [[joadendom|joadske]] of [[jahwisme|jahwistyske]] religy. De Samaritanen leauwe yn deselde [[God (monoteïsme)|God]] ([[Jahweh]]) as de joaden en erkenne de joadske [[profeten]]. It leauwen fan 'e Samaritanen yn 'e ienheid fan God is absolút.
====Kristendom====
It [[kristendom]] ûntwikkele him yn 'e [[earste iuw]] fan 'e [[Westerske jiertelling]] út it joadendom troch de lear fan benammen de [[apostel]] [[Paulus (apostel)|Paulus]], dy't weromgie op it wurk fan [[Jezus (histoarysk)|Jezus fan Nazaret]]. De measten en grutsten fan 'e withoefolle kristlike streamings leauwe oangeande it aard fan [[God (monoteïsme)|God]] yn it [[dogma]] fan 'e [[Hillige Trije-ienheid]], dat hawwe wol dat God bestiet út trije ûnderskate mar gelikense, godlike Persoanen, werby't elts fan dy Persoanen God sels is. De Trije-ienheid omfettet [[God de Heit]] (God), [[God de Soan]] (dy't [[Jezus (kristlik-tradisjoneel)|Jezus Kristus]] is) en de [[Hillige Geast]]. De krekte ûnderlinge relaasjes fan 'e trije Persoanen fan 'e Trije-ienheid hawwe yn 'e [[skiednis]] fan it kristendom oanlieding jûn ta frijwat striid. Sa hongen de measte iere kristlike [[teologen]] it [[subordinasjonisme]] oan, dat stelde dat God de Heit superieur wie oan God de Soan, en God de Soan oan 'e Hillige Geast. Dat leauwe waard lykwols yn 'e [[fjirde iuw]] op it [[Earste Konsylje fan Niseä]] ta [[ketterij]] ferklearre. Ek tsjintwurdich noch binne der kristenen (de saneamde [[unitarisme|unitaarjers]] of [[anty-trinitarisme|anty-trinitaarjers]]) dy't de Trije-ienheid ôfwize en inkeld in ûnopdielde God akseptearje.
[[File:Švenčiausioji_Trejybė.jpg|left|thumb|200px|De [[Hillige Trije-ienheid]] fan it [[kristendom]], skildere yn [[1756]]-[[1758]] troch [[Szymon Czechowicz]]. Rjochts [[God (monoteïsme)|God de Heit]], lofts [[Jezus Kristus (kristlik-tradisjoneel)|God de Soan]] en boppe harren, yn 'e foarm fan in [[do (fûgel)|do]], de [[Hillige Geast]].]]
[[Kristen]]en sjogge it [[hielal]] as in elemint yn 'e aktualisearring fan God, en de Hillige Geast as de godlike essinsje dy't de ienheid tusken Heit en Soan bekrêftiget. Neffens [[teolooch]] [[George Hunsinger]] rjochtfeardiget de [[doktrine]] fan 'e Hillige Trije-ienheid de kristlike [[earetsjinst]] yn 'e [[tsjerke]], dêr't Jezus Kristus behannele wurdt as in god op himsels mei it [[krusifiks|kristlike krús]] as syn [[symboal]]. Krekt as de opbou fan 'e Trije-ienheid is ek de krekte natuer fan Jezus Kristus in dreech ûnderwerp yn it kristendom, dat yn it [[ferline]] gauris laat hat ta [[rûzje]] en [[leauwensferfolging]]. It heikele punt wie dêrby de fraach oft Jezus in minsklike natuer hat, in godliken-ien of ien dy't sawol minsklik as godlik is. It [[Konsylje fan Galsedon]] ferklearre yn [[451]] dat "yn ien persoan, Jezus Kristus, de folsleinens fan godlikens en de folsleinens fan minsklikens feriene binne, mei't de feriening fan 'e natueren sa wie dat se noch ferdield, noch betize wurde kinne." Neffens it [[Nije Testamint]] fan 'e kristlike [[Bibel]] is Jezus Kristus de selsiepenbiering oan 'e minskheid fan 'e iene, wiere God, sawol yn syn lear as yn syn persoan.
====Mandeïsme====
It [[mandeïsme]] is de nasjonale [[godstsjinst]] fan 'e [[Mandeeërs]], in [[etnyske groep]] út it suden fan [[Irak]]. It ûnstie yn 'e earste iuwen fan 'e [[Westerske jiertelling]] yn [[Mesopotaamje]] en giet nei alle gedachten fierhinne werom op 'e lear fan 'e [[profeet]] [[Jehannes de Doper]], dy't yn it [[kristendom]] sjoen wurdt as paadtarieder fan [[Jezus (kristlik-tradisjoneel)|Jezus Kristus]]. It mandeïsme is in [[gnostisisme|gnostyske]] [[religy]] mei in sterk [[dualisme (religy)|dualistyske]] ynslach.
[[File:Istanbul_027_(6445021161).jpg|right|thumb|180px|Om't it yn 'e [[islaam]] ferbean is om ôfbyldings fan God te meitsjen, befetsje [[moskee]]ën faak skreaune foarmen fan 'e namme ''Allāh'', lykas hjir yn 'e [[Hagia Sofia (Istanbûl)|Hagia Sofia]] yn [[Istanbûl]].]]
Hoewol't de Mandeeërs sels der nea net folle oer sizze wollen hawwe, wurdt harren godstsjinst neffens de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[kultureel]] [[antropologe]] [[E.S. Drower|lady E.S. Drower]] karakterisearre troch it leauwe yn in foarmleas en almachtich Opperwêzen, dat deselde is as de [[God (monoteïsme)|God]] fan it [[joadendom]] en it [[kristendom]]. God wurdt yn [[tiid]] en romte útdrukt troch de skepping fan [[spiritualiteit|spirituele]] en [[matearje|materiële]] wrâlden en wêzens. De fysike skeppingsdie wurdt troch God oerlitten oan legere skeppers dy't út God fuortkomme. Dat liedt ta in dualistysk leauwe yn in kosmyske Heit en Mem, dy't foar [[ljocht]] en [[tsjuster]], rjochts en lofts, ensfh. steane.
====Jazdânisme====
It [[jazdânisme]] is in koepelnamme foar wat faak sjoen wurdt as de pre-[[islam]]ityske godstsjinsten fan 'e [[Koerden]]. Njonken it [[jarsanisme]] en [[isjikisme]] giet it dêrby fral om it [[jezidisme]], de [[monoteïstysk]]e [[religy]] fan 'e [[Jezidys]], in [[etnysk]]e en [[religieuze]] [[minderheid]] yn noardlik [[Irak]]. Hja leauwe yn ien [[God (monoteïsme)|God]], dy't de wrâld skepen hat en dêrnei tabetroud oan in 'heptade' fan sân [[hilligens|hillige]] [[organisme|wêzens]], dy't faak [[ingel]]s neamd wurde of oars omskreaun wurde as ''heft sirr'' ("de Sân Mystearjes"). De nammen fan dy wêzens of ingels binne: [[Azazil|Azaz’il]], [[Gabriël (aartsingel)|Ǧabra’il]], [[Michael (aartsingel)|Micha’il]], [[Rafael (aartsingel)|Rafa’il]] (of Israfil), [[Dadrael|Dadra’il]], [[Azraïl|Azrafil]] en [[Sjamsiël|Šamkil]] (of Šemna’il). De wichtichste fan harren is [[Tawûsê Melek]] (yn [[Westerske wrâld|Westerske]] [[publikaasje]]s faak "Melek Taûs" neamd), de 'Pau-Ingel', dy't mei ien fan 'e sân wêzens identifisearre wurdt.
[[File:Allah3.svg|left|thumb|130px|It [[Arabysk]]e [[wurd]] "Allāh" yn [[kalligrafy]].]]
Tawûsê Melek wurdt troch de Jezidys sjoen as in soarte fan [[steedhâlder]] fan God, dy't assistearre troch de oare seis ingels of wêzens de wrâld regearret. Troch [[kristenen]] en [[moslims]] wurdt er faak lykslein mei [[Satan]], de [[duvel]]. [[Fûnemintalisme|Fûnemintalistyske]] moslims sjogge de Jezidys sadwaande as [[satanisme|duveloanbidders]], wat ta in protte [[pogrom]]s en oare foarmen fan [[leauwensferfolging]] laat hat, lykas de [[Jezidyske Genoside]] fan [[2014]]. Jezidys leauwe lykwols net dat Tawûsê Melek de boarne fan it [[kwea]] is en beskôgje him as in lieder fan 'e [[aartsingel]]s ynstee fan as in [[fallen ingel]]. Se nimme der dan ek djippe [[oanstjit]] oan om omskreaun te wurden as 'duveloanbidders'.
====Islaam====
De [[islaam]] is nei it [[joadendom]] en it [[kristendom]] de trêde grutte [[abrahamityske religy]], dy't om [[610]] hinne ûntstie út 'e hommelse godlike [[iepenbiering (religy)|iepenbiering]] fan 'e [[Mekka]]anske [[profeet]] [[Mohammed]]. De islaam leart dat der mar ien [[God (monoteïsme)|God]] is, dy't almachtich, ivich, alwittend, rûnombywêzich en goed is. Hy wurdt yn it [[Arabysk]] '[[Allāh]]' (letterlik: "De God") neamd wurdt. Ek [[moslims]] mei in oare [[memmetaal]] as it Arabysk neame harren God 'Allāh', sadat it liket as is dat in [[eigennamme]]. Dat is lykwols net sa. De absolute ienheid fan God is ien fan 'e útgongspunten fan 'e islaam en stiet folslein bûten kiif. It earste en wichtichste part fan 'e [[islamityske leauwensbelidenis]], de ''šahādah'', is: "der bestiet gjin ''’ilāh'' ["god"] behalven ''Allāh'' ["God"]". Islamityske [[teologen]] sjogge de Trije-ienheid fan God sa't dy yn it [[kristendom]] preke wurdt, sadwaande eins as in bedutsen soarte fan [[polyteïstysk]]e [[ketterij]].
[[File:Ringstone.svg|right|thumb|250px|It saneamde 'ringstien'-[[symboal]] stiet yn it [[bahaïsme]] foar de bân fan 'e minskheid mei [[God (monoteïsme)|God]].]]
====Bahaïsme====
It [[bahaïsme]], dat yn 'e [[njoggentjinde iuw]] yn [[Perzje]] ûntstie út 'e islaam, erkent krekt as de oare [[abrahamityske religyen]] mar ien [[God (monoteïsme)|God]], dy't krekt as yn 'e islaam ûndielber is. Dy God is de [[skepper-god|skepper]] fan alles yn it [[hielal]]. It hielal sels en it [[bestean fan God]] wurde beskôge as ivich, sûnder begjin of ein. God is te grut en swiid om troch it [[minsklik]] [[ferstân]] befieme wurde te kinnen. Hoewol't er yn it bahaïsme beskôge wurdt as net direkt tagonklik foar de leauwenden, leart it bahaïsme ek dat er him likegoed bewust is fan en bekroadet om syn skepping, wat ta utering komt yn it stjoeren fan boadskippers: de [[profeten]].
===Sikhisme===
It [[sikhisme]] heart ta de [[Yndyske religyen]], mar is in [[monoteïstysk]]e [[godstsjinst]], dy't leart dat [[God (monoteïsme)|God]] almachtich, alwittend en rûnombywêzich is. De [[hilligens|hillige]] [[tekst]] fan 'e sikhs, de ''[[Gurū Granth Sāhib]]'', stelt dat der mar ien God is, dy't it [[hielal]] skepen hat. Ek stiet skreaun dat God de "Unferoarlike Wierheid" is, dy't gjin [[eangst]], noch [[haat]], noch [[dea]], noch [[berte]] ken. Neffens de stifter fan it sikhisme, [[goeroe]] [[Nanak (goeroe)|Nanak]], is it begryp fan God foar de minske ûnmooglik, mar is God tagelyk ek wer net folslein ûnkenber. Mei't God oanwêzich is yn syn hiele skepping, is er oeral te sjen foar lju dy't [[spiritualiteit|spiritueel]] 'ûntwekke' binne. Nanak lei der de klam op dat God oanskôge wurde moat mei it 'ynderlike each' of it 'hert' fan 'e minske. Leauwenden moatte [[meditaasje]] dwaan en de leauwensregels neifolgje om ta [[iepenbiering (religy)|ferljochting]] te kommen. As dy steat ienris berikt is, wurdt [[kommunikaasje]] tusken God en minske mooglik.
[[File:Lightning_cloud_to_cloud_(aka).jpg|left|thumb|250px|De [[Grikelân|Grykske]] [[filosoof]] [[Demokritus]] wie fan tinken dat it leauwen yn goaden foar it earst by [[minske]]n op kaam doe't se skynber ûnferklearbere [[natoer]]ferskynsels oan-skôgen, lykas de [[wjerljocht]].]]
==Wittenskiplike ynterpretaasje==
Al fan 'e [[Grykske Aldheid]] ôf hawwe [[filosofen]] besocht om it [[minsklik]] [[leauwe]] yn goaden [[rasjonalisme|rasjoneel]] út te lizzen. De [[Grikelân|Grykske]] filosoof [[Demokritus]] riddenearre yn 'e [[fjirde iuw f.Kr.]] dat godheden betocht waarden doe't de primitive minsken [[natoer]]ferskynsels lykas [[tonger (swierwaar)|tonger]], [[wjerljocht]], [[sinnefertsjustering]]s en de [[jiertiid|seizoenewiksel]] seagen en dy besochten te ferklearjen. Yn 'e [[trêde iuw f.Kr.]] hold de Grykske [[wittenskipper]] [[Euhemearus]] út dat alle goaden fan oarsprong minsklike, [[stjerlikens|stjerlike]] [[kening]]en west hiene, dy't [[postúm]] [[fergoading|fergoade]] wiene. Neffens him wie it ferskynsel '[[religy]]' sadwaande neat oars as de fuortsetting fan it stjerlike [[regear]] fan sokke keningen, in teory dy't sûnt bekend stiet as it [[euhemerisme]]. Yn 'e [[tweintichste iuw]] woe de [[psychiater]] [[Sigmund Freud]] hawwe dat jins [[godsbyld]] eins in [[psyche|psychyske]] projeksje fan jins [[heit]] is.
[[File:Xipe Totec Ceramic (AMNH).jpg|right|150px|thumb|Libbensgrut [[keramyk|keramysk]] [[stânbyld]] fan 'e [[Azteken|Azteekske]] god [[Xipe Totec]] fûn by [[Texcoco]].]]
Lykwols soe it skoan kinne dat in niging ta it leauwen yn goaden en oare [[boppenatuerlik]]e [[mytysk wêzen|wêzens]] in yntegraal ûnderdiel útmakket fan it [[minsklik]] [[bewustwêzen]]. Neffens ûndersyk fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[psycholooch]] [[Justin L. Barrett]] út [[2012]] hingje [[bern (persoan)|bern]] der fan natuere ta oer om te leauwen yn boppenatuerlike wêzens, lykas goaden, [[geast]]en en [[demoanen]], sels as se [[opfieding|grutbrocht]] wurde frij fan lykfol hokker [[yndoktrinaasje]] yn in beskate [[religieuze]] [[tradysje]].
De minske hat in oeraktyf systeem foar it waarnimmen fan oarsaken fan foarfallen, wêrby't de niging bestiet om te konkludearjen dat foarfallen feroarsake binne troch [[yntelligint]]e entiteiten sels as dat net sa is. Dat is in systeem dat [[evolúsjeteory|evoluëarre]] wêze kin as ferdigeningsmeganisme tsjin bedrigings yn in tiid dat de primitive [[foarâlden]] fan 'e [[homo sapiens|moderne minske]] noch 'yn it wyld' libben en [[jacht (aktiviteit)|bejage]] waarden troch gefaarlike [[rôfdier]]en. Immen dy't yn sa'n sitewaasje oeral yntelliginte en potinsjeel gefaarlike wêzens seach, libbe grif langer as immen dy't gjin acht sloech op 'e eventuele oanwêzigens fan sokke wêzens.
Minsken hingje der fierders ek ta oer om [[teleology]]sk te [[tinken]] troch betsjutting ta te kennen oan harren om-en-by. Dat is in [[karakter]]trek dy't liede kin ta it leauwen yn in [[skepper-god]]. [[Psychologen]] hawwe it derop dat dy niging ûnwikkele is as byprodukt fan 'e minsklike [[maatskiplik|sosjale]] [[yntelliginsje]], it fermorgen om gewaar te wurden wat oare minsken tinke.
It is in stik wierskynliker dat [[ferhalen]] oer moetings mei boppenatuerlike wêzens ûntholden, trochferteld en moaier makke wurde, as ferhalen oer gewoane moetings mei oare minsken, dêr't neat bysûnders oan is. Sokke ferhalen bliuwe jin by fanwegen de beskriuwing fan gewoane [[ontology]]ske kategoryen ([[persoan]], [[bist]], [[plant]], foarwerp, ensfh.) mei anty-yntuïtive eigenskippen (minsken dy't ûnsichtber binne, bisten dy't [[spraak|prate]], ensfh.). Doe't it leauwe yn it bestean fan godheden him fersprate, kinne minsken [[antropomorfisme|antropomorfe]] [[gedachte]]prosessen oan harren takend hawwe: "as ik dizze god wie, wat soe ik dan wolle dat lju dogge dy't yn my leauwe?" Soks kin laat hawwe ta it idee om goaden te [[ferearing|ferearjen]] troch [[offerritueel|offers]] oan harren te bringen en [[gebed]]ens oan harren te rjochtsjen.
[[Sosjologen]] dy't ûndersyk nei it ferskynsel [[religy]] dogge, hawwe steld dat yn 'e [[persoanlikheid]] en [[karakter]]trekken fan goaden faak de [[noarmen en wearden]] reflektearre wurde fan 'e [[kultuer]] dy't harren ferearet. Dy sjenswize wol hawwe dat men wat men siket yn oare minsken, projektearret yn jins goaden. Isolearre en [[ksenofoby|ksenofobe]] [[maatskippij]]en hawwe faak [[lulkens|lulke]], [[geweld]]diedige goaden dy't ûnderwerping easkje fan harren leauwenden, wylst [[tefredenens|tefredene]] en feilige maatskippijen goaden hawwe dy't [[leafde]]fol en [[begrutsjen|barmhertich]] binne.
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Deity ''References'' en ''Further Reading'', op dizze side].
----
'''Oare Boarnen''':
{{Kolommen2
|Kolom1=
*{{Aut|Armstrong, K.,}} ''Een Geschiedenis van God'', Baarn, 1993.
*{{Aut|Bendure, G.,}} en {{Aut|Friary, N.,}} ''Hawaii'', Hawthorn, 1997.
*{{Aut|Bendure, G.,}} en {{Aut|Friary, N.,}} ''Micronesia'', Hawthorn, 1995.
*{{Aut|Bernhardson, W.,}} ''Chile & Easter Island'', Hawthorn, 1997.
*{{Aut|Bertholet, A.,}} en {{Aut|Campenhausen, H. Freiherr von,}} ''Van Goor's Encyclopedisch Woordenboek der Godsdiensten'', Den Haach, 1970.
*{{Aut|Borsboom, A.,}} en {{Aut|Ploeg, A.,}} ''Stille Zuidzee'', Amsterdam/Den Haach, 1992.
*{{Aut|Bowker, J.,}} ''Een Wereld van Religies'', Kampen, 1999.
*{{Aut|Broere, M.,}} ''Uganda'', Amsterdam/Den Haach, 1994.
*{{Aut|Brosnahan, T.,}} en {{Aut|Keller, N.,}} ''Guatamala, Belize & Yucatán - La Ruta Maya'', Hawthorn, 1997.
*{{Aut|Collins, R., red.,}} ''Indianen: De Oorspronkelijke Bewoners van Noord-Amerika'', Amsterdam, 1995.
*—— ''Die Religion in Geschichte und Gegenwart - Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft'', Tübingen, 1957-1962.
*{{Aut|Eliade, M.,}} en {{Aut|Coulião, I.P.,}} ''Wereldreligies in Kaart Gebracht'', Utert, 1992.
*{{Aut|Else, D., e.o.,}} ''Southern Africa'', Hawthorn, 2000.
*{{Aut|Else, D., e.o.,}} ''West Africa'', Hawthorn, 1999.
*{{Aut|Finlay, H., e.o.,}} ''Australia'', Hawthorn, 1998.
*{{Aut|Fitzpatrick, M.,}} ''Mozambique'', Hawthorn, 2000.
*{{Aut|Fletcher, M., Finlay, H.,}} en {{Aut|Crowther, G.,}} ''Kenya'', Hawthorn, 2000.
*{{Aut|Fuentes, C.,}} ''De Spaanse Erfenis - Vijf Eeuwen Spaanse Invloeden in Latijns Amerika'', Houten, 1992.
*{{Aut|Gordon, F.L.,}} ''Ethiopia, Eritrea & Djibouti'', Hawthorn, 2000.
*{{Aut|Keller, N.,}} en {{Aut|Wheeler, T.,}} ''Rarotonga & the Cook Islands'', Hawthorn, 1998.
*{{Aut|Keller, N., e.o.,}} ''Central America on a Shoestring'', Hawthorn, 1997.
|Kolom2=
*{{Aut|Keulen, J.,}} ''Guatemala'', Amsterdam/Den Haach, 1994.
*{{Aut|Keulen, J.,}} ''Mexico'', Amsterdam/Den Haach, 1989.
*{{Aut|Kielich, W.,}} ''Volken en Stammen: Indonesië'', Amsterdam, 1976.
*{{Aut|Langley, M.,}} ''Wereldgodsdiensten'', Kampen, 1996.
*{{Aut|Lipscomb, A., McKinnon, R.,}} en {{Aut|Murray, J.,}} ''Papua New Guinea'', Hawthorn, 1998.
*{{Aut|Murray, J., Williams, J.,}} en {{Aut|Everist, R.,}} ''South Africa, Lesotho & Swaziland'', Hawthorn, 1998.
*{{Aut|Noble, J., e.o.,}} ''Mexico'', Hawthorn, 1998.
*{{Aut|Peters, J.,}} ''Philippines'', Hawthorn, 1997.
*{{Aut|Pfeffer, R.,}} ''Puerto Rico'', Hawthorn, 1999.
*{{Aut|Rachowiecki, R.,}} ''Ecuador & the Galápagos Islands'', Hawthorn, 1997.
*{{Aut|Rachowiecki, R.,}} ''Peru'', Hawthorn, 2000.
*{{Aut|Rachowiecki, R.,}} ''Southwest USA: Arizona, New Mexico, Utah'', Hawthorn, 1995.
*{{Aut|Selby, N., e.o.,}} ''Brazil'', Hawthorn, 1998.
*{{Aut|Simonis, D.,}} ''Canary Islands'', Hawthorn, 1998.
*{{Aut|Smith, H.,}} ''De Religies van de Wereld'', Utert, 1999.
*{{Aut|Swaney, D.,}} ''Bolivia'', Hawthorn, 2001.
*{{Aut|Talbot, D.,}} en {{Aut|Swaney, D.,}} ''Samoa'', Hawthorn, 1998.
*{{Aut|Turner, P., e.o.,}} ''Indonesia'', Hawthorn, 1997.
*{{Aut|Verlinden, P.,}} ''Rwanda/Burundi'', Amsterdam/Den Haach, 1996.
*{{Aut|Wheeler, T.,}} en {{Aut|Carillet, J.B.,}} ''Tahiti & French Polynesia'', Hawthorn, 1997.
*{{Aut|Wood, M.,}} ''Op Zoek naar de Bronnen van Onze Beschaving'', Utert, 1993.
*{{Aut|Wouters, H.,}} ''Volken en Stammen - Noord-Amerika'', Amsterdam, 1974.
}}
----
{{commonscat|Deities}}
}}
[[Kategory:God| ]]
[[Kategory:Religy]]
[[Kategory:Mytology]]
[[Kategory:Mytysk wêzen]]
[[Kategory:Unstjerlikens]]
931exd62oggd8ts2n81sff7ndzb00l2
Freddie Mercury
0
11363
1086258
1079812
2022-08-04T21:36:31Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Freddie Mercury performing in New Haven, CT, November 1977.jpg
| ôfbyldingstekst = Freddie Mercury yn 1977
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = ''Farrokh Bulsara''
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[5 septimber]] [[1946]]
| berteplak = [[Stone Town]], [[Sansibar]]
| stoarn = [[24 novimber]] [[1991]]
| stjerplak = [[Londen]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Piano]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = [[Bohemian Rhapsody]],<br>[[Somebody to Love (liet fan Queen)|Somebody to Love]],<br>[[We Will Rock You (liet)|We Will Rock You]],<br>[[We Are the Champions (liet fan Queen)|We Are the Champions]],<br>[[Crazy Little Thing Called Love]],<br>[[Under Pressure (liet fan Queen en Bowie)|Under Pressure]],<br>[[Radio Ga Ga]],<br>[[I Want to Break Free]]
| jierren aktyf = [[1969]] - [[1991]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Freddie Mercury''', berne as Farrokh Bulsara ([[Stone Town]], [[Sansibar]], [[5 septimber]] [[1946]] - [[Londen]], [[24 novimber]] [[1991]]) wie in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] popmusikus. Hy waard ferneamd as sjonger fan de groep [[Queen]] en waard ien fan de meast populêre popartysten ea.
== Earst allinnich ==
Freddie Mercury waard yn [[1946]] berne op it [[East-Afrika|Eastafrikaanske]] eilân [[Sansibar]], dat tsjintwurdich ta [[Tanzania]] heart. Syn âldelju wiene ([[soroästrianisme|soroästriaanske]]) [[Parsy (folk)|Parsy]] út [[Gûdjarat]], yn westlik [[Yndia]]. Mercury brocht syn bernetiid foar it grutste part troch yn [[Yndia]]. Dêr hat er syn earste band oprjochte mei de namme: The Hectics. Yn dy tiid hat er syn namme feroare fan Farrokh nei Freddy omdat syn namme min út te sprekken wie foar minsken út Yndia. Yn [[1964]] ferfear de famylje nei [[Middlesex]] yn [[Ingelân]]. Freddy studearret dêr Grafyske foarmjouwing en set er út ein mei in nije muzykgroep. Dy hjit fan Wreckage. Wilens in optreden mei de Wrechage brekt Freddy syn mikrofoanstanderd en yn plak fan him te ferfangen, draacht er de brutsen standert de rest fan it optreden mei. De brutsen standert heart tenei standert by Freddy.
[[Ofbyld:Brianmaywarsaw.jpg|thumb|200px|right|Brian May in bandlid fan Queen]]
== It begjin fan Queen. ==
Troch in kollega studint komt er yn 'e kunde mei [[Roger Taylor (Queen)|Roger Taylor]] en [[Brian May]] dy’t beide yn de band ''Smile'' spylje. Smile rekket út elkoar meidat Tim de sjonger it net iens is mei de styl dêr't de muzyk hinne giet. Freddy stapt ek út syn groep wei. Hy begjint in nije band mei Roger en Brian. Letter komt [[John Deacon]] der noch by. Dêrmei is ien fan de grutste rockgroepen fan de skiednis berne. Krekt foardat Queen yn [[1973]] debutearret komt Freddey mei in solo single. Dat ûnder it pseudonym ''Larry Lurex''.
== Ferneamd sjonger ==
De single hjit fan: ''I can Hear music going back''. Yn [[1974]] hat Queen in hit mei it nûmer ''Killer Queen''. Mar yn [[1975]] wurde se echt ferneamd mei ''Bohemian Rhapsody''. Dat ferske mei de opera ynfloeden wurdt wrâldwiid nûmer ien en wurdt troch kenners beskôge as it bêste ferske út de pop-rock skiednis. Freddy jout Queen in prachtige útstrieling en wilens de live optredens wit er altyd wat te dwaan dêr't er mei opfalt. Hy makket him hjirmei wrâldferneamd. Der komme in rige hits yn in koarte rite: ''Somebody to Love, We Are the Champions, Don't Stop Me Now, Another One Bites the Dust'' en ''Crazy Little Thing Called Love''.
[[Ofbyld:Queen 12041982 01 800b.jpg|thumb|right|200px|In optreden fan Queen]]
== Syn driuw om solo ==
Healwei de jierren tachtich begjint Freddy wer nei te tinken om allinnich fierder te gean. Yn 1985 bringt hy it album Mr Bad Guy mei de grutte hit ''Living om my own'' út. Dêrnei hat er ek in hit mei ''The Great Pretender''. Yn [[1987]] wurket er mei oan de musikal Time en noch it selde jier smyt de gearwurking mei de operastjer [[Montserrat Caballe]] it album ''Barcelona'' op. It nûmer Barcalona wurdt de melody fan de [[Olympyske spullen]] fan 1992.
== Sykte en ferstjerren ==
De rabberijen dat Freddy Mercury [[AIDS|Aids]] hawwe soe, wurde mei it ferrin fan tiid hieltyd sterker. Hy kaam net in soad bûten. Yn de simmer fan [[1991]] ferskynde de fideoklip fan ''I'm going slightly mad'', dêr't de sjonger wol yn te sjen wie. Mar hy hie in soad make-up op en in prúk. Dôchs wie wol te sjen dat er bot fermeagere wie. Doe kaam ''These are the days of our lives'' út. Dat soe de lêste klip wêze dêr't Freddy yn te sjen wie. It wie dúdlik te sjen dat Freddy slim siik wie. De klip einiget mei de wurden ''I still love you'', wat in oade wie oan de fans fan Queen.
Dêrnei waard bekend dat it meitsjen fan de klip in hiel soad enerzjy koste hat, want Freddy hie yndie aids. Op [[23 novimber]] [[1991]], ien dei foar syn ferstjerren waard dat offisjeel bekend makke.
Freddy Mercury stoar op 24 novimber 1991 om 19.00 hinne yn Londen oan in [[longûntstekking]], as komplikaasje fan aids. Hy waard 45 jier âld. Yn de lêste moannen fan syn libben hat er noch in stikmannich ferskes opnaam foar de leste Queen kompaktskiif, ''Made in heaven''. Dy kompaktskiif kaam fjouwer jier nei syn ferstjerren út, yn novimber 1995.
[[Ofbyld:Freddie Mercury Statue Montreux.jpg|thumb|right|200px|It stânbyld yn Montreux]]
== Neitins ==
Op peaskemoandei [[20 april]] [[1992]] organisearje de trije oare leden fan Queen in betinkingskonsert as neitins oan Freddy Mercury yn it Londenske [[Wembly]] stadion. Mei dat konsert is der jild samle foar it [[Mercury Phoenix Trust]], in fûns dat oprjochte is om de sjonger te betinken mei as doel om aids te bestriden troch medysk ûndersyk en publike foarljochting. Der wiene in soad bands sa as: [[Metallica]], [[Guns n' Roses]] en [[Extreme]] . De neikommende minsken songen in ferske fan Queen: [[Robert Plant]], [[Liza Minnelli]], [[Elton John]], [[Roger Daltrey]], [[Annie Lennox]], [[George Michael]] en [[Seal (sjonger)|Seal]].
Op [[25 novimber]] [[1996]], fiif jier nei syn dea, waard in stânbyld fan Freddy Mercury delset yn [[Montreux]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Queen (album)|Queen]]
|[[13 july]] [[1973]]
|rowspan=11|[[Queen (band)|Queen]]
|[[Keep Yourself Alive]],<br>Liar
|-
|[[Queen II (album)|Queen II]]
|[[8 maart]] [[1974]]
|[[Seven Seas of Rhye]]
|-
|[[Sheer Heart Attack (album)|Sheer Heart Attack]]
|[[8 novimber]] [[1974]]
|[[Killer Queen]],<br>Now I'm Here
|-
|[[A Night at the Opera (album fan Queen)|A Night at the Opera]]
|[[21 novimber]] [[1975]]
|[[Bohemian Rhapsody]],<br>[[You're My Best Friend (liet fan Queen)|You're My Best Friend]]
|-
|[[A Day at the Races (album fan Queen)|A Day at the Races]]
|[[10 desimber]] [[1976]]
|[[Somebody to Love (liet fan Queen)|Somebody to Love]],<br>[[Tie Your Mother Down]],<br>Teo Torriatte (Let Us Cling Together),<br>Good Old-Fashioned Lover Boy,<br>Long Away
|-
|[[News of the World (album fan Queen)|News of the World]]
|[[28 oktober]] [[1977]]
|[[We Are the Champions (liet fan Queen)|We Are the Champions]],<br>Spread Your Wings,<br>It's Late
|-
|[[Jazz (album fan Queen)|Jazz]]
|[[10 novimber]] [[1978]]
|[[Bicycle Race (liet fan Queen)|Bicycle Race]],<br>[[Don't Stop Me Now]],<br>Mustapha,<br>Jealousy
|-
|[[The Game (album fan Queen)|The Game]]
|[[30 juny]] [[1980]]
|[[Crazy Little Thing Called Love]],<br>Save Me,<br>Play the Game,<br>[[Another One Bites the Dust]],<br>Need Your Loving Tonight
|-
|[[Flash Gordon]]
|[[8 desimber]] [[1980]]
|Flash
|-
|[[Hot Space]]
|[[21 maaie]] [[1982]]
|[[Under Pressure (liet fan Queen en Bowie)|Under Pressure]],<br>Body Language,<br>Las Palabras de Amor,<br>Calling All Girls,<br>Staying Power,<br>Back Chat
|-
|[[The Works (album fan Queen)|The Works]]
|[[27 febrewaris]] [[1984]]
|[[Radio Ga Ga]],<br>[[I Want to Break Free]],<br>[[It's a Hard Life]],<br>[[Hammer to Fall (liet fan Queen)|Hammer to Fall]]
|-
|[[Mr. Bad Guy (album fan Freddie Mercury)|Mr. Bad Guy]]
|[[29 april]] [[1985]]
|Freddie Mercury
|I Was Born to Love You,<br>Made in Heaven,<br>[[Living on My Own (liet fan Freddie Mercury)|Living on My Own]],<br>Love Me Like There's No Tomorrow
|-
|[[A Kind of Magic (album)|A Kind of Magic]]
|[[2 juny]] [[1986]]
|[[Queen (band)|Queen]]
|[[One Vision (liet fan Queen)|One Vision]],<br>Princes of the Universe,<br>[[A Kind of Magic (liet)|A Kind of Magic]],<br>One Year of Love,<br>[[Friends Will Be Friends]],<br>[[Pain Is So Close to Pleasure]],<br>[[Who Wants to Live Forever]]
|-
|[[Barcelona (album fan Freddie Mercury en Montserrat Caballé)|Barcelona]]
|[[10 oktober]] [[1988]]
|Freddie Mercury &<br>[[Montserrat Caballé]]
|[[Barcelona (liet fan Freddie Mercury and Montserrat Caballé)|Barcelona]]<br>The Golden Boy,<br>How Can I Go On,<br>Guide Me Home
|-
|[[The Miracle (album fan Queen)|The Miracle]]
|[[22 maaie]] [[1989]]
|rowspan=3|[[Queen (band)|Queen]]
|[[I Want It All (liet fan Queen)|I Want It All]],<br>[[Breakthru (liet fan Queen)|Breakthru]],<br>[[The Invisible Man (liet fan Queen)|The Invisible Man]],<br>Scandal,<br>The Miracle
|-
|[[Innuendo (album)|Innuendo]]
|[[4 febrewaris]] [[1991]]
|[[Innuendo (liet)|Innuendo]],<br>I'm Going Slightly Mad,<br>[[Headlong (liet fan Queen)|Headlong]],<br>[[These Are the Days of Our Lives]],<br>[[The Show Must Go On]]
|-
|[[Made in Heaven]]
|[[6 novimber]] [[1995]]
|[[Heaven for Everyone]],<br>A Winter's Tale,<br>[[Too Much Love Will Kill You]],<br>I Was Born to Love You,<br>Let Me Live,<br>You Don't Fool Me
|}
== Keppeling om utens ==
* [http://queen-fip.com/fmercury.html Offisjele site]
* [http://www.loveroflifesingerofsongs.com/ Lover of life, Singer of songs, offisjele site]
* [http://mr-mercury.co.uk/Images/Birthcertificatefreddie.jpg Berte-akte Farrokh Bulsara]
{{DEFAULTSORT:Mercury, Freddie}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk pianist]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk muzykprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Yndiaask komôf]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Gûdjaratysk komôf]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Parsy-komôf]]
[[Kategory:Sansibareesk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1946]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1991]]
[[Kategory:Queen]]
b8i908ergkyjvv6h7az63kbjascfmrj
Jaap Louwes
0
18476
1086190
1069812
2022-08-04T21:09:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
'''Jaap Louwes''' ([[Lettelbert]], [[Grins (stêd)|Grins]], [[1955]]) is in Fryske sjonger út [[Haulerwyk]], syn âlden hienen dêr in kafee. Nei syn havo/vwo hat er in skoftke op de pedagogyske akademy gien en die er in jier sosjale geografy. Uteinlik die er de stúdzje [[sosjology]]. Yn syn studintetiid skreau er al ferskes en wie dêrnei faak te hearren op [[Omrop Fryslân]]. Sûnt 1984 makket hy eigen ferskes. Dy gean faak oer deiske dingen, mar ek oer it needlot. It Frysk is foar him in prima blues- en rock&rolltaal. As trûbadoer stiet er leafst sa ticht mooglik by de minsken. Sa makke hy mei de gitaar op 'e rêch in kroegetocht troch It Hearrenfean. Tusken 1986-1992 wie er lid fan de groep [[Bricquebec (band)|Bricquebec]].
Begjin 90-er jierren wurke Louwes mei oan in jeugd-produksje fan [[Tryater]] "De Lytse Seemearmin" en in it teaterprogramma fan [[Bennie Huisman]] "Op syk nei Eeltsje”, oer it libben fan [[Eeltsje Halbertsma]].
Fan 2002 oant 2007 hâldt hy mei [[Doede Veeman]], [[Gurbe Douwstra]] en [[Piter Wilkens]] in tal trûbadoersjûnen dy’t útbrocht binne op de CD's “Der Tuskenút” en “De Púndyk by del”..
== Diskografy ==
*Mei Bricquebec:
**'''Ik doch’t moarn wol'', (1988, LP)
** ''Lit ús mar rinne'', (1992,CD)
*Solo:
**''Skobberdebonk'' (1995, CD)
** ''Fratsen'' (2001, CD/DVD)
** ''Set 'm op'' mei ''De Lossebinde'' (2019, CD)
*Mei Doede Veeman, Gurbe Douwstra en Piter Wilkens:
** ''Der Tuskenút'' (2004)
** ''De âlde púndyk by del'' (2007)
*Op sammel CD's:
** ''Earlik sein'' op Tsjoch 1 ''In priuwke'' (1992)
** ''Kameleon'' op Tsjoch 2 ''Noch mar ien'' (1994)
** ''De Waldwei'' ♫ ♪ mei de ''Basic Big band'' en ''Rock & Roll yn Fryslan'' mei Piter Wilkens op ''Trochstrings & Ko'' (1998)
** ''Hup! Sûpengroattenbrij'' en ''Dranklief'' op ''Rûzje wyn ....''(2000) útjefte: Afûk
== Keppeling om utens ==
* [https://jaaplouwes.nl/ Webstee Jaap Louwes]
{{DEFAULTSORT:Louwes, Jaap}}
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk blues-artyst]]
[[Kategory:Frysk rockartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk gitarist]]
[[Kategory:Frysk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1955]]
qp30awu2e86jt5typicubv2u9hnkwfc
Madonna
0
18922
1086157
1082970
2022-08-04T21:00:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Tours */ red
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe-kultuer}}
[[Ofbyld:Madonna at the premiere of I Am Because We Are.jpg|thumb|220px|''Madonna'' (2008)]]
'''Madonna''', folút ''Madonna Louise Veronica Ciccone Ritchie'', ([[16 augustus]] [[1958]], [[Bay City (Michigan)]], [[Feriene Steaten]]) is in Amerikaansk sjongster en aktrise. Madonna is op it stuit (2008) de bêst-ferkeapjende artiste ea. Neffens Warner Bros Records hat Madonna mear as 250 miljoen albums ferkocht.
== Diskografy ==
* Madonna (1983)
* Like a Virgin (1984)
* True Blue (1986)
* Like a Prayer (1989)
* Erotica (1992)
* Bedtime Stories (1994)
* Ray of Light (1998)
* Music (2000)
* American Life (2003)
* Confessions on a Dance Floor (2005)
* Hard Candy (2008)
* MDNA (2012)
* Rebel Heart (2015)
* Madame X (2019)
== DVD's ==
* 1985: ''Virgin Tour - Live in Detroit''
* 1987: ''Who's That Girl - Live in Japan''
* 1988: ''Ciao Italia - Live From Italy''''
* 1990: ''The Immaculate Collection''
* 1993: ''[[The Girlie Show]] - Live From Down Under''
* 1999: ''Madonna: The Video Collection 93-99''
* 2000: ''The Ultimate Collection''
* 2000: ''[[Music]]''
* 2001: ''[[Drowned World Tour]] 2001''
* 2001: ''[[What It Feels Like for a Girl]]''
* 2006: ''[[I'm Going To Tell You A Secret]]''
* 2007: ''[[The Confessions Tour: Live From London]]''
* 2009: ''Celebration'' - Video Collection (2DVD)
* 2009: ''[[The Sticky And Sweet Tour: Live From Argentinia]]''
[[Ofbyld:Madonna - Rebel Heart Tour 2015 - Paris 1 (23823482470).jpg|thumb|279x279px|Madonna yn Parys by de ''Rebel Heart Tour'' yn 2015]]
== [[Toernee|Tours]] ==
* 1985 – The Virgin Tour (allinnich FS).
* 1987 – Who's That Girl World Tour
* 1990 – Blond Ambition Tour
* 1993 – The Girlie Show
* 2001 – Drowned World Tour
* 2004 – Re-Invention Tour
* 2006 – Confessions Tour
* 2008-2009 – Sticky & Sweet Tour
* 2012 - MDNA Tour
* 2015-2016 - Rebel Heart Tour
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk drummer]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk publisist]]
[[Kategory:Amerikaansk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist]]
[[Kategory:Amerikaansk aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Sûnensaktivist]]
[[Kategory:Homorjochte-aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Golden Globe-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Italjaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
fkwoq62n3mhrfivmklgikug36j3vdyo
1086228
1086157
2022-08-04T21:24:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Tours */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe-kultuer}}
[[Ofbyld:Madonna at the premiere of I Am Because We Are.jpg|thumb|220px|''Madonna'' (2008)]]
'''Madonna''', folút ''Madonna Louise Veronica Ciccone Ritchie'', ([[16 augustus]] [[1958]], [[Bay City (Michigan)]], [[Feriene Steaten]]) is in Amerikaansk sjongster en aktrise. Madonna is op it stuit (2008) de bêst-ferkeapjende artiste ea. Neffens Warner Bros Records hat Madonna mear as 250 miljoen albums ferkocht.
== Diskografy ==
* Madonna (1983)
* Like a Virgin (1984)
* True Blue (1986)
* Like a Prayer (1989)
* Erotica (1992)
* Bedtime Stories (1994)
* Ray of Light (1998)
* Music (2000)
* American Life (2003)
* Confessions on a Dance Floor (2005)
* Hard Candy (2008)
* MDNA (2012)
* Rebel Heart (2015)
* Madame X (2019)
== DVD's ==
* 1985: ''Virgin Tour - Live in Detroit''
* 1987: ''Who's That Girl - Live in Japan''
* 1988: ''Ciao Italia - Live From Italy''''
* 1990: ''The Immaculate Collection''
* 1993: ''[[The Girlie Show]] - Live From Down Under''
* 1999: ''Madonna: The Video Collection 93-99''
* 2000: ''The Ultimate Collection''
* 2000: ''[[Music]]''
* 2001: ''[[Drowned World Tour]] 2001''
* 2001: ''[[What It Feels Like for a Girl]]''
* 2006: ''[[I'm Going To Tell You A Secret]]''
* 2007: ''[[The Confessions Tour: Live From London]]''
* 2009: ''Celebration'' - Video Collection (2DVD)
* 2009: ''[[The Sticky And Sweet Tour: Live From Argentinia]]''
[[Ofbyld:Madonna - Rebel Heart Tour 2015 - Paris 1 (23823482470).jpg|thumb|279x279px|Madonna yn Parys by de ''Rebel Heart Tour'' yn 2015]]
== [[Toernee|Tours]] ==
* 1985 – The Virgin Tour (allinnich FS).
* 1987 – Who's That Girl World Tour
* 1990 – Blond Ambition Tour
* 1993 – The Girlie Show
* 2001 – Drowned World Tour
* 2004 – Re-Invention Tour
* 2006 – Confessions Tour
* 2008-2009 – Sticky & Sweet Tour
* 2012 - MDNA Tour
* 2015-2016 - Rebel Heart Tour
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk drummer]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmregisseur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk publisist]]
[[Kategory:Amerikaansk berneboekeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk moadeûntwerper]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist]]
[[Kategory:Amerikaansk aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Sûnensaktivist]]
[[Kategory:Homorjochte-aktivist]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Golden Globe-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Italjaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
s0brctausftsyydsn67gdv5nnhylfjj
Greate Wierrum (mole)
0
20916
1085996
998710
2022-08-04T14:48:35Z
Drewes
2754
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:2103 Lutkewierum.JPG|thumb|240px|De Greate Wierrum yn 2005]]
De '''Greate Wierrum''' is in [[poldermole]] yn 'e [[buorskip]] [[Greate Wierrum]], by it doarp [[Lytsewierrum]] yn de gemeente [[Littenseradiel]].
De Greate Wierrum, dy't yn 1921 boud waard, is mei syn flecht fan 11 meter en 30 blêden ien fan de gruttere Fryske [[Wynmotor|Amerikaanske wynmotors]]. Hy is fan it type ''Herkules Metallicus'' en stiet sawat in kilometer ten suden fan Lytsewierrum oan de [[Alde Ried]], healwei de wei nei [[Skearnegoutum]]. De mole, dy't eigendom is fan it [[Wetterskip Fryslân]], is [[mealree]] en kin op ôfspraak besichtige wurde. Grutte Wierum is in [[ryksmonumint]].
== Sjoch ek ==
* [[Wynmotors yn Fryslân]]
== Keppeling om utens ==
* [https://www.molendatabase.net/detail.php?dbnr=31 molendatabase nûmer 31]
{{Boarnen|boarnefernijing=
<!-- roeplachteop 19 oktober 2008 -->
* [http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1175 Moledatabank - ''Lytsewierrum, Greate Wierrum''] <small>(deade keppeling)</small>
* [http://www.molens.nl/dbase/molen.php?molenid=1225 De Hollandsche Molen - ''Greate Wierrum yn Lytsewierrum''] <small>(deade keppeling)</small>
}}
{{Koördinaten|53_4_44.32_N_5_39_48.39_E_region:NL_type:building|53° 04' 45" NB, 005° 39' 49" EL}}
[[Kategory:Lytsewierrum]]
[[Kategory:Mole yn Littenseradiel]]
[[Kategory:Mole yn Súdwest-Fryslân]]
[[Kategory:Ryksmonumint yn Littenseradiel]]
[[Kategory:Ryksmonumint yn Súdwest-Fryslân]]
[[Kategory:Poldermole]]
[[Kategory:Bouwurk út 1921]]
rrigg0l69pb4wc6u6o1ornyasin5t91
Paul McCartney
0
22760
1086257
1040714
2022-08-04T21:36:14Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Paul McCartney on stage in Prague.jpg|thumb|right|Paul McCartney yn [[Praach]] op it poadium.]]
[[Sir]] '''James Paul McCartney''' ([[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]], [[18 juny]] [[1942]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[Popmuzyk|popsjonger]] en [[komponist]]. Hy waard ferneamd as de [[basgitaar|basgitarist]], [[piano|pianist]], [[gitaar|gitarist]], sjonger en [[songwriter]] fan [[The Beatles]]; dat bleau er oant it útelkoargean fan The Beatles yn [[1969]]. Dernei stifte er yn [[1971]] de groep [[Wings]] dêr't er oant it útelkoargean yn [[1981]] foaroanman fan wie. Sûnt spilet er mei wikseljende muzikanten. Syn nûmers skriuwt er allinnich of yn gearwurking mei oare ferneamde artysten. Sûnt de njoggentiger jierren fan de 20e iuw skriuwt McCartney ek [[klassike muzyk]].
== Keppelings om utens ==
* [http://www.paulmccartney.com Paul McCartney's offisjele websiden]
* [http://www.paulmccartneymemoryalmostfull.com www.paulmccartneymemoryalmostfull.com] “Memory Almost Full” World Forum
{{commonscat|Paul McCartney}}
{{stobbe-muzyk}}
{{DEFAULTSORT:McCartney, Paul}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk pianist]]
[[Kategory:Ingelsk popartyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk komponist]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Bisterjochte-aktivist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:The Beatles]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1942]]
9i3qm07fq4kk53cwdfy7wjrwdhbu47l
Jan van der Kooi
0
23263
1086345
1014930
2022-08-05T10:53:50Z
CommonsDelinker
353
"Sneeuwtuin_ll.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Fitindia|Fitindia]] om't: No permission since 28 July 2022.
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Zelfportret als tijger.jpg|thumb|Selsportret as tiger, 2011]]
[[Ofbyld:Jan van der Kooi Winterochtend 88x90, 2009 901.jpg|thumb|''Atelierraam yn maaie (2009)'']]
[[Ofbyld:Jan van der Kooi 542.jpg|thumb|200px|]]
'''Jan van der Kooi''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[16 jannewaris]] [[1957]]) is in Frysk figuratyf skilder en tekener út [[Burgum]]. Troch reizen nei Itaalje en oare lannen docht er in soad ynspiraasje op. Guonts beskôgje him as ien fan de bêste, libjende Nederlânske keunstners.<ref>''Over het werk van Jan van der Kooi'', Frits Duparc, yn ''Jan van der Kooi, schilder tekenaar'', ISBN 978-90-6868-608-1</ref><ref name="dordrecht">[https://www.youtube.com/watch?v=KjGcS96vq4c ''Expositie Jan van der Kooi 'Leonardo's Leerling' in Dordrechts Museum''] Dordrecht TV, 13 novimber 2012</ref><ref>[http://www.janvanderkooi.nl/imagecache/690736458_FrieschDagblad2012.pdf Jan van der Kooi] Friesch Dagblad, novimber 2012</ref><ref>[http://www.drachtstercourant.nl/nieuws/22700/burgumer-jan-van-der-kooi-exposeert-in-franeker/ ''Jan van der Kooi exposeert in Franeker''] Drachtster Krante, 26 juny 2013</ref><ref name="goedemorgenmet">[http://eengoedemorgenmet.radio4.nl/uitzending/319644/Een%20goedemorgen%20met....html ''Een goedemorgen met Jan van der Kooi''] NPO Radio 4, 10 jannewaris 2015</ref>
== Libben en wurk ==
Van der Kooi waard grutbrocht yn [[Bedum (plak)|Bedum]]. Nei de middelbere skoalle sette er yn 1975 út ein mei in learareoplieding oan Ubbo Emmius yn Ljouwert. Dêrnei studearre er oan de [[Akademy Minerva]] yn Grins.
De earste wurken fan Van der Kooi wurde wol ta it [[Noardlike Realisten|'Noardlik realisme']] rekkene.
As er in nij, ljochter atelier krijt feroaret syn styl ek. Neist de bekende formele komposysjes makket Van der Kooi nei mids jierren tachtich hieltiten faker skilderijen dêr't de foarwerpen minder sintraal steane. Romte en ljocht binne wichtiger as de foarwerpen sels. Hy skilderet letter folle losser en [[Ympresjonisme|ympresjonistysker]]. It oerflak fan syn wurken is sichtber bekrast, skuorre en bespatten. De eardere fynskilder brûkt no ek plamuermes en skuormasines. Hy makke letter namme troch syn "flierstillibbens": dampende kopkes kofje fan boppe-ôf besjoen wylst it ljocht fan de glêzen op de flier reflektearret. Ek skildert er kuorkes mei [[piipkrûd]] en gleskes wetter op syn flier dy't oerspield wurdt troch sinneljocht.
Syn skilderijen binne yn te dielen yn lânskippen, [[stillibben]]s en (sels)portretten. Yn syn tekenwurk komme boppedat faak bisten en neakens foar. Mei in pear halen wit er it karakter fan bist en minske oan te jaan.
By it grutte publyk waard Jan bekend troch syn optreden yn it NOS-sjoernaal. Letter ek nochris yn it bernetelefyzjeprogramma ''Het Klokhuis'' en in petear mei him yn it [[VPRO]]-programma ''De Avonden''. In tige grut publyk berikte Van der Kooi ek mei syn tiger- en liuwetekeningen. Syn stúdzje en ûndersyk nei dizze bisten, ynklusyf it snijen yn kadavers oan de universiteit fan Utert en it fysyk yn de koaien tusken de bisten stean te tekenjen liede yn 2008 noch wykliks ta emailtsjes en telefoantsjes.
Nei syn súksesfolle solo-eksposysje yn [[Museum De Bûtenpleats]] yn [[Eelde]] (2002) luts Jan van der Kooi him werom yn de stilte en ôfsûndering fan syn atelier. Doe't er fyftich jier waard bea Museum De Bûtenpleats him opnij in solo-tentoanstelling oan. Yn 2008 kaam er yn it nijs doe't syn skilderij 'Simmer 2006' op transport nei Súd-Frankryk samar ferdwûn wie.
Van der Kooi reiszget alle jierren nei it bûtenlân; hy besocht ûnder oare [[Nepal]], [[Perû]] en it [[Midden-Easten]].<ref>Actief, 23 desimber 2015.</ref> Dêrneist giet er geregeldwei nei [[Toskane]] en [[Feneetsje (stêd)|Feneetsje]] om dêr it sinneljocht te bestudearjen en fêst te lizzen.<ref name="Het licht van Italië">[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20130629-ZU01046003&vw# ''Het licht van Italië''] Ljouwerter Krante 29 juny 2013</ref>
Neijier 2012 hongen affysjes mei wurk fan Van der Kooi op treinstasjons yn Nederlân as reklame foar de oersjochtstentoanstelling "Leonardo's leerling" yn it [[Doartsk Museum]].
== Utstallings ==
[[File:Voorstudie Lily of the Valley.jpg|thumb|Foarstúdzje ''Lily of the Valley'']]
* 2002 Oersichtstentoanstelling yn Museum De Buitenplaats yn Eelde. By dy gelegenheid waard ek it boek "Jan van der Kooi, schilder, tekenaar" presintearre.<ref>[http://archief.nrc.nl/index.php/2002/December/16/Kunst/9/Van+der+Kooi+laat+zich+op+reis+overrompelen/check=Y ''Van der Kooi laat zich op reis overrompelen''] NRC Handelsblad 16 desimber 2002</ref>
* 2005 Eksposysje by Laurentius yn [[Middelburch (stêd)|Middelburch]]. Presintaasje bistesketsboek "Bestiarium".<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20050722-23005&vw=pdf&lm=jan%2Ckooi%2Ckunst%2CDVHN%2CNVHN%2CLC ''Een schetsboek vol dieren van Jan van der Kooi''] Ljouwerter Krante 22 july 2005</ref>
* 2007 Londen: The Royal Society of Portrait Painters.<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?code=LC&date=20070205&id=LC-20070205-NO01008003 ''Engelsen ontdekken schilder Jan van der Kooi''] Ljouwerter Krante 5 febrewaris 2007</ref> & Oersichtstentoanstelling yn Museum De Buitenplaats yn Eelde.
* 2009 Antwerpen: "De Vier Groten uit Het Noorden" – [[Matthijs Röling]], [[Pieter Pander]], [[Pieter Knorr]] en Jan van der Kooi.<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20090909-NO01019011&vw=pdf&lm=jan%2Ckooi%2CLC ''Noordelijke realisten naar Antwerpen''] Ljouwerter Krante 9 septimber 2009</ref><ref>[http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=46905 Friese kunst in Antwerpen] Friesch Dagblad 3 oktober 2009</ref>
* 2012 Eksposysje "Leonardo’s leerling" yn it [[Doardsk Museum]]. Teffens waard doe it boek "Jan van der Kooi, tekenaar / schilder" presintearre.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=K6O5t8mnvK0 ''Expositie van dierentekenaar Jan van de Kooi in het Dordrechts Museum''] RTV Rijnmond 9 novimber 2012</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=KjGcS96vq4c ''Expositie Jan van der Kooi 'Leonardo's Leerling' in Dordrechts Museum''] RTV Dordrecht 13 novimber 2012</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=rhcDnkQ2URk ''Jan van der Kooi''] Omrop Fryslan 14 novimber 2012</ref><ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/3355478/2012/11/29/Leven-naar-Da-Vinci-s-wetten.dhtml ''Leven naar Da Vinci's wetten''] Trouw 29 novimber 2012</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=PE5OsJ1vuNY ''Jan van der Kooi, Meestertekenaar''] Reportaazje makke fan Frank Peters foar it Doardsk Museum</ref> Yn it ramt fa dy útstalling binne affysjes fan tigertekeningen op grutte treinstasjons yn Nederlân ophong.
*2013 Eksposysje "Een Fries in Italië" yn [[Museum Martena]] yn Frjentsjer.<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20130629-ZU01046003&vw=org&lm=jan%2Ckooi# ''Het licht van Italië''] Ljouwerter Krante 29 juny 2013</ref><ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?code=LC&date=20130705&id=LC-20130705-ZU07010002 ''Een Fries in Italië''] Ljouwerter Krante 5 july 2013</ref>
*2014 "''Zonlicht!''" eksposysje yn museum [[Arti Legi]] yn [[Gouda]], iepene troch [[Paul van Vliet]].<ref>
[http://www.artilegi.nl/wp-content/uploads/2014/12/Goudse_Post_Zonlicht.pdf ''Zonlicht tijdens donkere dagen''] Goudse Post 17 desimber 2014</ref>
* 2017 Dûbeleksposysje "Meisterzeichner - Weltentdecker" (Mastertekener - wrâldreizger) yn [[Rheine]], [[Dútslân]].<ref>[http://www.mv-online.de/lokales/rheine_artikel,-Van-der-Kooi-Ausstellung-gilt-als-%E2%80%9ELeuchtturmprojekt%E2%80%9C-_arid,699674.html Van der Kooi Ausstellung gilt als Leuchtturmprojekt] MV 30 maart 2017</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20170404220131/http://www.actiefonline.nl/nieuws/tytsjerksteradiel/een-vernieuwer-ben-ik-niet-ik-wil-mooi-werk-maken “Een vernieuwer ben ik niet, ik wil mooi werk maken”] Actief 22 maart 2017</ref>
* 2019 "Das Wesen der Landschaft", útstalling yn Museum Draiflessen, Mettingen.
== Bibliografy ==
* ''Resint wurk'' -
*'' Jan van der Kooi, schilder tekenaar'' - 2002, Utjouwerij Art Revisited. ISBN 90-72736-14-1
* ''Bestiarium'' - 2005, útjouwerij Art Revisited. ISBN 90-72736-42-7
* 2007 - ''Binnen handbereik''. Samenstelling Peter de Jong en Jan van der Kooi, met een inleiding door [[Pauline Broekema]]. Uitgeverij Art Revisited, Mearum. ISBN 978-90-72736-57-4
* 2012 - ''Jan van der Kooi, tekenaar / schilder''. Frits Duparc & [[Nicolaas Matsier]]. Uitgeverij Thoth, Bussum. ISBN 978-90-6868-608-1<ref>[http://thoth.nl/Rubrieken/Kunst/Jan-van-der-Kooi---tekenaar---schilder Jan van der Kooi - tekenaar / schilder]</ref>
* 2014 - ''Zonlicht''. Tema-útjefte nei oanlieding fan de útstalling by museum Arti Legi yn Gouda. ISBN 978-90-821617-3-1
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
* [http://www.janvanderkooi.nl/ Webstee Jan van der Kooi]
}}
{{DEFAULTSORT:Kooi, Jan van der}}
[[Kategory:Nederlânsk keunstskilder]]
[[Kategory:Nederlânsk tekener]]
[[Kategory:Nederlânsk byldzjend keunstner]]
[[Kategory:Frysk keunstskilder]]
[[Kategory:Frysk tekener]]
[[Kategory:Frysk byldzjend keunstner]]
[[Kategory:Frysk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Akademy Minerva]]
[[Kategory:Burgum]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1957]]
o80abdvya9uogolnl7tx3yp6bfd2e6t
1086346
1086345
2022-08-05T10:55:34Z
CommonsDelinker
353
"Voorstudie_Lily_of_the_Valley.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Fitindia|Fitindia]] om't: No permission since 28 July 2022.
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Zelfportret als tijger.jpg|thumb|Selsportret as tiger, 2011]]
[[Ofbyld:Jan van der Kooi Winterochtend 88x90, 2009 901.jpg|thumb|''Atelierraam yn maaie (2009)'']]
[[Ofbyld:Jan van der Kooi 542.jpg|thumb|200px|]]
'''Jan van der Kooi''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[16 jannewaris]] [[1957]]) is in Frysk figuratyf skilder en tekener út [[Burgum]]. Troch reizen nei Itaalje en oare lannen docht er in soad ynspiraasje op. Guonts beskôgje him as ien fan de bêste, libjende Nederlânske keunstners.<ref>''Over het werk van Jan van der Kooi'', Frits Duparc, yn ''Jan van der Kooi, schilder tekenaar'', ISBN 978-90-6868-608-1</ref><ref name="dordrecht">[https://www.youtube.com/watch?v=KjGcS96vq4c ''Expositie Jan van der Kooi 'Leonardo's Leerling' in Dordrechts Museum''] Dordrecht TV, 13 novimber 2012</ref><ref>[http://www.janvanderkooi.nl/imagecache/690736458_FrieschDagblad2012.pdf Jan van der Kooi] Friesch Dagblad, novimber 2012</ref><ref>[http://www.drachtstercourant.nl/nieuws/22700/burgumer-jan-van-der-kooi-exposeert-in-franeker/ ''Jan van der Kooi exposeert in Franeker''] Drachtster Krante, 26 juny 2013</ref><ref name="goedemorgenmet">[http://eengoedemorgenmet.radio4.nl/uitzending/319644/Een%20goedemorgen%20met....html ''Een goedemorgen met Jan van der Kooi''] NPO Radio 4, 10 jannewaris 2015</ref>
== Libben en wurk ==
Van der Kooi waard grutbrocht yn [[Bedum (plak)|Bedum]]. Nei de middelbere skoalle sette er yn 1975 út ein mei in learareoplieding oan Ubbo Emmius yn Ljouwert. Dêrnei studearre er oan de [[Akademy Minerva]] yn Grins.
De earste wurken fan Van der Kooi wurde wol ta it [[Noardlike Realisten|'Noardlik realisme']] rekkene.
As er in nij, ljochter atelier krijt feroaret syn styl ek. Neist de bekende formele komposysjes makket Van der Kooi nei mids jierren tachtich hieltiten faker skilderijen dêr't de foarwerpen minder sintraal steane. Romte en ljocht binne wichtiger as de foarwerpen sels. Hy skilderet letter folle losser en [[Ympresjonisme|ympresjonistysker]]. It oerflak fan syn wurken is sichtber bekrast, skuorre en bespatten. De eardere fynskilder brûkt no ek plamuermes en skuormasines. Hy makke letter namme troch syn "flierstillibbens": dampende kopkes kofje fan boppe-ôf besjoen wylst it ljocht fan de glêzen op de flier reflektearret. Ek skildert er kuorkes mei [[piipkrûd]] en gleskes wetter op syn flier dy't oerspield wurdt troch sinneljocht.
Syn skilderijen binne yn te dielen yn lânskippen, [[stillibben]]s en (sels)portretten. Yn syn tekenwurk komme boppedat faak bisten en neakens foar. Mei in pear halen wit er it karakter fan bist en minske oan te jaan.
By it grutte publyk waard Jan bekend troch syn optreden yn it NOS-sjoernaal. Letter ek nochris yn it bernetelefyzjeprogramma ''Het Klokhuis'' en in petear mei him yn it [[VPRO]]-programma ''De Avonden''. In tige grut publyk berikte Van der Kooi ek mei syn tiger- en liuwetekeningen. Syn stúdzje en ûndersyk nei dizze bisten, ynklusyf it snijen yn kadavers oan de universiteit fan Utert en it fysyk yn de koaien tusken de bisten stean te tekenjen liede yn 2008 noch wykliks ta emailtsjes en telefoantsjes.
Nei syn súksesfolle solo-eksposysje yn [[Museum De Bûtenpleats]] yn [[Eelde]] (2002) luts Jan van der Kooi him werom yn de stilte en ôfsûndering fan syn atelier. Doe't er fyftich jier waard bea Museum De Bûtenpleats him opnij in solo-tentoanstelling oan. Yn 2008 kaam er yn it nijs doe't syn skilderij 'Simmer 2006' op transport nei Súd-Frankryk samar ferdwûn wie.
Van der Kooi reiszget alle jierren nei it bûtenlân; hy besocht ûnder oare [[Nepal]], [[Perû]] en it [[Midden-Easten]].<ref>Actief, 23 desimber 2015.</ref> Dêrneist giet er geregeldwei nei [[Toskane]] en [[Feneetsje (stêd)|Feneetsje]] om dêr it sinneljocht te bestudearjen en fêst te lizzen.<ref name="Het licht van Italië">[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20130629-ZU01046003&vw# ''Het licht van Italië''] Ljouwerter Krante 29 juny 2013</ref>
Neijier 2012 hongen affysjes mei wurk fan Van der Kooi op treinstasjons yn Nederlân as reklame foar de oersjochtstentoanstelling "Leonardo's leerling" yn it [[Doartsk Museum]].
== Utstallings ==
* 2002 Oersichtstentoanstelling yn Museum De Buitenplaats yn Eelde. By dy gelegenheid waard ek it boek "Jan van der Kooi, schilder, tekenaar" presintearre.<ref>[http://archief.nrc.nl/index.php/2002/December/16/Kunst/9/Van+der+Kooi+laat+zich+op+reis+overrompelen/check=Y ''Van der Kooi laat zich op reis overrompelen''] NRC Handelsblad 16 desimber 2002</ref>
* 2005 Eksposysje by Laurentius yn [[Middelburch (stêd)|Middelburch]]. Presintaasje bistesketsboek "Bestiarium".<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20050722-23005&vw=pdf&lm=jan%2Ckooi%2Ckunst%2CDVHN%2CNVHN%2CLC ''Een schetsboek vol dieren van Jan van der Kooi''] Ljouwerter Krante 22 july 2005</ref>
* 2007 Londen: The Royal Society of Portrait Painters.<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?code=LC&date=20070205&id=LC-20070205-NO01008003 ''Engelsen ontdekken schilder Jan van der Kooi''] Ljouwerter Krante 5 febrewaris 2007</ref> & Oersichtstentoanstelling yn Museum De Buitenplaats yn Eelde.
* 2009 Antwerpen: "De Vier Groten uit Het Noorden" – [[Matthijs Röling]], [[Pieter Pander]], [[Pieter Knorr]] en Jan van der Kooi.<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20090909-NO01019011&vw=pdf&lm=jan%2Ckooi%2CLC ''Noordelijke realisten naar Antwerpen''] Ljouwerter Krante 9 septimber 2009</ref><ref>[http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=46905 Friese kunst in Antwerpen] Friesch Dagblad 3 oktober 2009</ref>
* 2012 Eksposysje "Leonardo’s leerling" yn it [[Doardsk Museum]]. Teffens waard doe it boek "Jan van der Kooi, tekenaar / schilder" presintearre.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=K6O5t8mnvK0 ''Expositie van dierentekenaar Jan van de Kooi in het Dordrechts Museum''] RTV Rijnmond 9 novimber 2012</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=KjGcS96vq4c ''Expositie Jan van der Kooi 'Leonardo's Leerling' in Dordrechts Museum''] RTV Dordrecht 13 novimber 2012</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=rhcDnkQ2URk ''Jan van der Kooi''] Omrop Fryslan 14 novimber 2012</ref><ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/3355478/2012/11/29/Leven-naar-Da-Vinci-s-wetten.dhtml ''Leven naar Da Vinci's wetten''] Trouw 29 novimber 2012</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=PE5OsJ1vuNY ''Jan van der Kooi, Meestertekenaar''] Reportaazje makke fan Frank Peters foar it Doardsk Museum</ref> Yn it ramt fa dy útstalling binne affysjes fan tigertekeningen op grutte treinstasjons yn Nederlân ophong.
*2013 Eksposysje "Een Fries in Italië" yn [[Museum Martena]] yn Frjentsjer.<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20130629-ZU01046003&vw=org&lm=jan%2Ckooi# ''Het licht van Italië''] Ljouwerter Krante 29 juny 2013</ref><ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?code=LC&date=20130705&id=LC-20130705-ZU07010002 ''Een Fries in Italië''] Ljouwerter Krante 5 july 2013</ref>
*2014 "''Zonlicht!''" eksposysje yn museum [[Arti Legi]] yn [[Gouda]], iepene troch [[Paul van Vliet]].<ref>
[http://www.artilegi.nl/wp-content/uploads/2014/12/Goudse_Post_Zonlicht.pdf ''Zonlicht tijdens donkere dagen''] Goudse Post 17 desimber 2014</ref>
* 2017 Dûbeleksposysje "Meisterzeichner - Weltentdecker" (Mastertekener - wrâldreizger) yn [[Rheine]], [[Dútslân]].<ref>[http://www.mv-online.de/lokales/rheine_artikel,-Van-der-Kooi-Ausstellung-gilt-als-%E2%80%9ELeuchtturmprojekt%E2%80%9C-_arid,699674.html Van der Kooi Ausstellung gilt als Leuchtturmprojekt] MV 30 maart 2017</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20170404220131/http://www.actiefonline.nl/nieuws/tytsjerksteradiel/een-vernieuwer-ben-ik-niet-ik-wil-mooi-werk-maken “Een vernieuwer ben ik niet, ik wil mooi werk maken”] Actief 22 maart 2017</ref>
* 2019 "Das Wesen der Landschaft", útstalling yn Museum Draiflessen, Mettingen.
== Bibliografy ==
* ''Resint wurk'' -
*'' Jan van der Kooi, schilder tekenaar'' - 2002, Utjouwerij Art Revisited. ISBN 90-72736-14-1
* ''Bestiarium'' - 2005, útjouwerij Art Revisited. ISBN 90-72736-42-7
* 2007 - ''Binnen handbereik''. Samenstelling Peter de Jong en Jan van der Kooi, met een inleiding door [[Pauline Broekema]]. Uitgeverij Art Revisited, Mearum. ISBN 978-90-72736-57-4
* 2012 - ''Jan van der Kooi, tekenaar / schilder''. Frits Duparc & [[Nicolaas Matsier]]. Uitgeverij Thoth, Bussum. ISBN 978-90-6868-608-1<ref>[http://thoth.nl/Rubrieken/Kunst/Jan-van-der-Kooi---tekenaar---schilder Jan van der Kooi - tekenaar / schilder]</ref>
* 2014 - ''Zonlicht''. Tema-útjefte nei oanlieding fan de útstalling by museum Arti Legi yn Gouda. ISBN 978-90-821617-3-1
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
* [http://www.janvanderkooi.nl/ Webstee Jan van der Kooi]
}}
{{DEFAULTSORT:Kooi, Jan van der}}
[[Kategory:Nederlânsk keunstskilder]]
[[Kategory:Nederlânsk tekener]]
[[Kategory:Nederlânsk byldzjend keunstner]]
[[Kategory:Frysk keunstskilder]]
[[Kategory:Frysk tekener]]
[[Kategory:Frysk byldzjend keunstner]]
[[Kategory:Frysk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Akademy Minerva]]
[[Kategory:Burgum]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1957]]
akl8eqhqurvazfhlkjxbilfitw1bowg
1086347
1086346
2022-08-05T10:56:35Z
CommonsDelinker
353
"Zelfportret_als_tijger.jpg" is op Commons fuorthelle [[commons:User:Fitindia|Fitindia]] om't: No permission since 28 July 2022.
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Jan van der Kooi Winterochtend 88x90, 2009 901.jpg|thumb|''Atelierraam yn maaie (2009)'']]
[[Ofbyld:Jan van der Kooi 542.jpg|thumb|200px|]]
'''Jan van der Kooi''' ([[Grins (stêd)|Grins]], [[16 jannewaris]] [[1957]]) is in Frysk figuratyf skilder en tekener út [[Burgum]]. Troch reizen nei Itaalje en oare lannen docht er in soad ynspiraasje op. Guonts beskôgje him as ien fan de bêste, libjende Nederlânske keunstners.<ref>''Over het werk van Jan van der Kooi'', Frits Duparc, yn ''Jan van der Kooi, schilder tekenaar'', ISBN 978-90-6868-608-1</ref><ref name="dordrecht">[https://www.youtube.com/watch?v=KjGcS96vq4c ''Expositie Jan van der Kooi 'Leonardo's Leerling' in Dordrechts Museum''] Dordrecht TV, 13 novimber 2012</ref><ref>[http://www.janvanderkooi.nl/imagecache/690736458_FrieschDagblad2012.pdf Jan van der Kooi] Friesch Dagblad, novimber 2012</ref><ref>[http://www.drachtstercourant.nl/nieuws/22700/burgumer-jan-van-der-kooi-exposeert-in-franeker/ ''Jan van der Kooi exposeert in Franeker''] Drachtster Krante, 26 juny 2013</ref><ref name="goedemorgenmet">[http://eengoedemorgenmet.radio4.nl/uitzending/319644/Een%20goedemorgen%20met....html ''Een goedemorgen met Jan van der Kooi''] NPO Radio 4, 10 jannewaris 2015</ref>
== Libben en wurk ==
Van der Kooi waard grutbrocht yn [[Bedum (plak)|Bedum]]. Nei de middelbere skoalle sette er yn 1975 út ein mei in learareoplieding oan Ubbo Emmius yn Ljouwert. Dêrnei studearre er oan de [[Akademy Minerva]] yn Grins.
De earste wurken fan Van der Kooi wurde wol ta it [[Noardlike Realisten|'Noardlik realisme']] rekkene.
As er in nij, ljochter atelier krijt feroaret syn styl ek. Neist de bekende formele komposysjes makket Van der Kooi nei mids jierren tachtich hieltiten faker skilderijen dêr't de foarwerpen minder sintraal steane. Romte en ljocht binne wichtiger as de foarwerpen sels. Hy skilderet letter folle losser en [[Ympresjonisme|ympresjonistysker]]. It oerflak fan syn wurken is sichtber bekrast, skuorre en bespatten. De eardere fynskilder brûkt no ek plamuermes en skuormasines. Hy makke letter namme troch syn "flierstillibbens": dampende kopkes kofje fan boppe-ôf besjoen wylst it ljocht fan de glêzen op de flier reflektearret. Ek skildert er kuorkes mei [[piipkrûd]] en gleskes wetter op syn flier dy't oerspield wurdt troch sinneljocht.
Syn skilderijen binne yn te dielen yn lânskippen, [[stillibben]]s en (sels)portretten. Yn syn tekenwurk komme boppedat faak bisten en neakens foar. Mei in pear halen wit er it karakter fan bist en minske oan te jaan.
By it grutte publyk waard Jan bekend troch syn optreden yn it NOS-sjoernaal. Letter ek nochris yn it bernetelefyzjeprogramma ''Het Klokhuis'' en in petear mei him yn it [[VPRO]]-programma ''De Avonden''. In tige grut publyk berikte Van der Kooi ek mei syn tiger- en liuwetekeningen. Syn stúdzje en ûndersyk nei dizze bisten, ynklusyf it snijen yn kadavers oan de universiteit fan Utert en it fysyk yn de koaien tusken de bisten stean te tekenjen liede yn 2008 noch wykliks ta emailtsjes en telefoantsjes.
Nei syn súksesfolle solo-eksposysje yn [[Museum De Bûtenpleats]] yn [[Eelde]] (2002) luts Jan van der Kooi him werom yn de stilte en ôfsûndering fan syn atelier. Doe't er fyftich jier waard bea Museum De Bûtenpleats him opnij in solo-tentoanstelling oan. Yn 2008 kaam er yn it nijs doe't syn skilderij 'Simmer 2006' op transport nei Súd-Frankryk samar ferdwûn wie.
Van der Kooi reiszget alle jierren nei it bûtenlân; hy besocht ûnder oare [[Nepal]], [[Perû]] en it [[Midden-Easten]].<ref>Actief, 23 desimber 2015.</ref> Dêrneist giet er geregeldwei nei [[Toskane]] en [[Feneetsje (stêd)|Feneetsje]] om dêr it sinneljocht te bestudearjen en fêst te lizzen.<ref name="Het licht van Italië">[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20130629-ZU01046003&vw# ''Het licht van Italië''] Ljouwerter Krante 29 juny 2013</ref>
Neijier 2012 hongen affysjes mei wurk fan Van der Kooi op treinstasjons yn Nederlân as reklame foar de oersjochtstentoanstelling "Leonardo's leerling" yn it [[Doartsk Museum]].
== Utstallings ==
* 2002 Oersichtstentoanstelling yn Museum De Buitenplaats yn Eelde. By dy gelegenheid waard ek it boek "Jan van der Kooi, schilder, tekenaar" presintearre.<ref>[http://archief.nrc.nl/index.php/2002/December/16/Kunst/9/Van+der+Kooi+laat+zich+op+reis+overrompelen/check=Y ''Van der Kooi laat zich op reis overrompelen''] NRC Handelsblad 16 desimber 2002</ref>
* 2005 Eksposysje by Laurentius yn [[Middelburch (stêd)|Middelburch]]. Presintaasje bistesketsboek "Bestiarium".<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20050722-23005&vw=pdf&lm=jan%2Ckooi%2Ckunst%2CDVHN%2CNVHN%2CLC ''Een schetsboek vol dieren van Jan van der Kooi''] Ljouwerter Krante 22 july 2005</ref>
* 2007 Londen: The Royal Society of Portrait Painters.<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?code=LC&date=20070205&id=LC-20070205-NO01008003 ''Engelsen ontdekken schilder Jan van der Kooi''] Ljouwerter Krante 5 febrewaris 2007</ref> & Oersichtstentoanstelling yn Museum De Buitenplaats yn Eelde.
* 2009 Antwerpen: "De Vier Groten uit Het Noorden" – [[Matthijs Röling]], [[Pieter Pander]], [[Pieter Knorr]] en Jan van der Kooi.<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20090909-NO01019011&vw=pdf&lm=jan%2Ckooi%2CLC ''Noordelijke realisten naar Antwerpen''] Ljouwerter Krante 9 septimber 2009</ref><ref>[http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=46905 Friese kunst in Antwerpen] Friesch Dagblad 3 oktober 2009</ref>
* 2012 Eksposysje "Leonardo’s leerling" yn it [[Doardsk Museum]]. Teffens waard doe it boek "Jan van der Kooi, tekenaar / schilder" presintearre.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=K6O5t8mnvK0 ''Expositie van dierentekenaar Jan van de Kooi in het Dordrechts Museum''] RTV Rijnmond 9 novimber 2012</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=KjGcS96vq4c ''Expositie Jan van der Kooi 'Leonardo's Leerling' in Dordrechts Museum''] RTV Dordrecht 13 novimber 2012</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=rhcDnkQ2URk ''Jan van der Kooi''] Omrop Fryslan 14 novimber 2012</ref><ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/3355478/2012/11/29/Leven-naar-Da-Vinci-s-wetten.dhtml ''Leven naar Da Vinci's wetten''] Trouw 29 novimber 2012</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=PE5OsJ1vuNY ''Jan van der Kooi, Meestertekenaar''] Reportaazje makke fan Frank Peters foar it Doardsk Museum</ref> Yn it ramt fa dy útstalling binne affysjes fan tigertekeningen op grutte treinstasjons yn Nederlân ophong.
*2013 Eksposysje "Een Fries in Italië" yn [[Museum Martena]] yn Frjentsjer.<ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20130629-ZU01046003&vw=org&lm=jan%2Ckooi# ''Het licht van Italië''] Ljouwerter Krante 29 juny 2013</ref><ref>[http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?code=LC&date=20130705&id=LC-20130705-ZU07010002 ''Een Fries in Italië''] Ljouwerter Krante 5 july 2013</ref>
*2014 "''Zonlicht!''" eksposysje yn museum [[Arti Legi]] yn [[Gouda]], iepene troch [[Paul van Vliet]].<ref>
[http://www.artilegi.nl/wp-content/uploads/2014/12/Goudse_Post_Zonlicht.pdf ''Zonlicht tijdens donkere dagen''] Goudse Post 17 desimber 2014</ref>
* 2017 Dûbeleksposysje "Meisterzeichner - Weltentdecker" (Mastertekener - wrâldreizger) yn [[Rheine]], [[Dútslân]].<ref>[http://www.mv-online.de/lokales/rheine_artikel,-Van-der-Kooi-Ausstellung-gilt-als-%E2%80%9ELeuchtturmprojekt%E2%80%9C-_arid,699674.html Van der Kooi Ausstellung gilt als Leuchtturmprojekt] MV 30 maart 2017</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20170404220131/http://www.actiefonline.nl/nieuws/tytsjerksteradiel/een-vernieuwer-ben-ik-niet-ik-wil-mooi-werk-maken “Een vernieuwer ben ik niet, ik wil mooi werk maken”] Actief 22 maart 2017</ref>
* 2019 "Das Wesen der Landschaft", útstalling yn Museum Draiflessen, Mettingen.
== Bibliografy ==
* ''Resint wurk'' -
*'' Jan van der Kooi, schilder tekenaar'' - 2002, Utjouwerij Art Revisited. ISBN 90-72736-14-1
* ''Bestiarium'' - 2005, útjouwerij Art Revisited. ISBN 90-72736-42-7
* 2007 - ''Binnen handbereik''. Samenstelling Peter de Jong en Jan van der Kooi, met een inleiding door [[Pauline Broekema]]. Uitgeverij Art Revisited, Mearum. ISBN 978-90-72736-57-4
* 2012 - ''Jan van der Kooi, tekenaar / schilder''. Frits Duparc & [[Nicolaas Matsier]]. Uitgeverij Thoth, Bussum. ISBN 978-90-6868-608-1<ref>[http://thoth.nl/Rubrieken/Kunst/Jan-van-der-Kooi---tekenaar---schilder Jan van der Kooi - tekenaar / schilder]</ref>
* 2014 - ''Zonlicht''. Tema-útjefte nei oanlieding fan de útstalling by museum Arti Legi yn Gouda. ISBN 978-90-821617-3-1
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
* [http://www.janvanderkooi.nl/ Webstee Jan van der Kooi]
}}
{{DEFAULTSORT:Kooi, Jan van der}}
[[Kategory:Nederlânsk keunstskilder]]
[[Kategory:Nederlânsk tekener]]
[[Kategory:Nederlânsk byldzjend keunstner]]
[[Kategory:Frysk keunstskilder]]
[[Kategory:Frysk tekener]]
[[Kategory:Frysk byldzjend keunstner]]
[[Kategory:Frysk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Akademy Minerva]]
[[Kategory:Burgum]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1957]]
mrl7m8y3a52s7j90yn6kebf3n6ufcbm
Ringo Starr
0
25466
1086260
1003784
2022-08-04T21:37:05Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Ringo.jpg|thumb|right|200px|''Ringo Starr 2007'']]
'''Ringo Starr''' - [[pseudonym]] foar '''Sir''' '''Richard Starkey''' ([[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]], [[7 july]] [[1940]]) is fral bekend as de drummer fan de band [[The Beatles]], mar is ek al foar dat dy band útelkoar gie in soloartyst. Op 18 augustus 1962 spile hy foar it earst as offisjeel lid fan The Beatles.
Fan [[20 oktober]] [[2008]] ôf wol Ringo gjin fanmail mear ûntfange.
== Diskografy ==
=== Albums ===
==== Studioalbums ====
* ''Sentimental Journey'' (1970)
* ''Beaucoups of Blues'' (1970)
* ''Ringo'' (1973)
* ''Goodnight Vienna'' (1974)
* ''Ringo's Rotogravure'' (1976)
* ''Ringo the 4th'' (1977)
* ''Bad Boy'' (1978)
* ''Stop and Smell the Roses'' (1981)
* ''Old Wave'' (1983)
* ''Time Takes Time'' (1992)
* ''Vertical Man'' (1998)
* ''I Wanna Be Santa Claus'' (1999)
* ''Ringo Rama'' (2003)
* ''Choose Love'' (2005)
* ''Liverpool 8'' (2008)
==== Kompilaasjealbums ====
* ''Blast From Your Past'' (1975)
* ''Starr Struck: Best of Ringo Starr'', Vol.2 (1989)
* ''Ringo Starr and His All-Starr Band: The Anthology... So Far'' (2001)
==== Livealbums ====
* ''Ringo Starr and His All-Starr Band'' (1990)
* ''Ringo Starr and His All-Starr ''Band: Live From Montreux'' (1993)
* ''VH1 Storytellers: Ringo Starr (1998)
* ''Ringo & His New All Starr Band'' (2002)
* ''Ringo Starr and His All-Starr Band: Extended Versions'', (2003)
* ''Tour 2003'' (2004)
{{DEFAULTSORT:Starr, Ringo}}
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk popartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk filmakteur]]
[[Kategory:Ingelsk stimakteur]]
[[Kategory:Oscar-winner]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:The Beatles]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1940]]
qc28x1uwb85xwzx2ssz1i2r4hbmeuox
Michael Jackson
0
25876
1086230
1044068
2022-08-04T21:25:37Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Michael Jackson in Vegas cropped-2.jpg|thumb|Jackson yn [[2003]]]]
'''Michael Joseph Jackson''' ([[Gary (Indiana)]], [[29 augustus]] [[1958]] - [[Los Angeles]], [[25 juny]] [[2009]]) wie in Amerikaanske [[popmuzyk|popsjonger]]. Hy wurdt ta de populêrste sjongers fan de 20e iuw rekkene. Jackson ûnderskate him mei troch syn hege werkenbere [[Kastraat]]eftige sjongstim, syn dûnsen (bygelyks syn 'Moonwalk') en syn grutte muzikaal ferskaat.
Jackson hat yn syn karriêre 13 Grammy Awards wûn, en hy hie 13 nûmer-1 hits yn syn solo-karriêre. Hy hat 750 miljoen cd's oer de hiele wrâld ferkocht. Jackson stiet yn it ''Guinness World Records'' boek as "meast súksesfolle artyst ea".
== Libben ==
Jackson is hikke en tein in de stêd Gary yn de steat [[Indiana]], it is in yndustriëel gebiet en in foarstêd fan [[Chicago]]. By him thús wienen se mei njoggen bern, dêr't Jackson de sânde fan wie. Syn mem wie by de Jehova's Tsjûgen. Syn heit hat him geastlik en lichaamlik tramtearre, hy twong syn bern om te sjongen sûnder skoft. De tramtaasjes dy't er as bern krigen hat hawwe him foar de rest fan syn libben skeind.
[[Ofbyld:Michael Jackson 1984.jpg|thumb|Jackson yn [[1984]]]]
Jackson stie al as lytse jonge op it poadium mei syn bruorren, as ''The Jackson 5'', mei in kontrakt by [[Motown]]. As tsiener, begûn er yn 1971 in solokarriêre. De tachtiger jierren wiene syn toptiid. Hy hie it measte súkses mei it album ''Thriller'', dêr't hast 108 miljoen eksimplaren fan ferkocht binne en dat al mear as 25 jier it bêst ferkochte album ea is. Ek it album 'Bad' wie oeral op de wrâld in súkses.
Letter, doe't syn populêrens ôfnaam, waard hoe lang hoe mear omtinken jûn oan syn aparte hâlden en dragen, bygelyks mei syn kosmetyske operaasjes. It levere him de bynamme 'Wacko Jacko' (nuvere Jack) op. Fan 1993 ôf kaam Jackson hieltyd mear yn it nijs yn ferbân mei ûndersteld ûnseedlik gedrach foar lytse jonges oer. Hy is lykwols nea skuldich achte en nea feroardiele.
Sûnt 2006 wie er yn 'e slach mei in comebackalbum. Dêrfoar soe er gearwurkje mei û.o. [[Akon]], [[Chris Brown (sjonger)|Chris Brown]] en [[50 Cent]]. Fan dat album wienen der al ferskate nûmers klear foar syn dea, mar de cd hat Jackson net mear sjoen.
Op 5 maart 2009 kundige Jackson oan dat er yn july fan dat jier yn Londen in rige konserten jaan soe mei de namme "This is It". It hiene ôfskiedskonserten wurde moatten. De konserten soene wêze yn de O2 Arena yn [[Londen]], fan [[8 july]] ôf.
Jackson waard tongersdei 25 juny 2009 yn in sikehûs yn [[Los Angeles]] yn koma opnommen nei't er in [[hertstilstân]] hân hie yn syn wente. Twa oeren nei oankomst yn it sikehûs (''[[Ronald Reagan]] UCLA Medical Centre'') is de dea fêststeld. De krekte oarsaak is noch ûnwis.
De begraffenisseremoanje, dy't ynternasjonaal útstjoerd waard, fûn plak yn Los Angeles op 7 july 2009.
== Diskografy ==
[[Ofbyld:MJ Star.jpg|thumb|Jackson syn stjer op de ''Hollywood Walk of Fame'']]
;Albums
* ''Got to Be There'' (1972)
* ''Ben'' (1972)
* ''Music and Me'' (1973)
* ''Forever, Michael'' (1975)
* ''Off the Wall'' (1979)
* ''Thriller'' (1982)
* ''Bad'' (1987)
* ''Dangerous'' (1991)
* ''HIStory: Past, Present and Future, Book I'' (1995)
* ''Invincible'' (2001)
== Autobiografyen ==
* [[1988]]: ''Moonwalk''
* [[1992]]: ''Dancing The Dream''
* [[2004]]: ''Biography of Michael Jackson''
== Tours ==
[[Ofbyld:Bad tour logo.jpg|thumb|291x291px|Logo fan Michael Jackson syn ''Bad World Tour 1988'']]
=== Mei The Jacksons/Jackson 5 ===
* The Jacksons Tour (1977–1978)
* Goin' Places Tour (1978)
* Destiny World Tour (1979)
* Triumph Tour (1981)
* Victory Tour (1984) – lêste toernee mei Michael; neitiids wie d'r noch ien toernee sûnder him
=== Solo ===
* Bad World Tour (1987–1989)
* Dangerous World Tour (1992–1993)
* HIStory World Tour (1996–1997)
* This Is It (2009–2010) – ''skrast''
== Keppelings om utens ==
{{commonscat}}
* [http://www.michaeljackson.com/ Sony's Offisjele Michael Jackson webstee] {{noat|Ingelsk}}
* [http://www.allmovie.com/artist/michael-jackson-95684 Michael Jackson] op Allmovie {{noat|Ingelsk}}
* [http://rockhall.com/hof/inductee.asp?id=1141 Rock and Roll Hall of Fame page oer Michael Jackson] {{noat|Ingelsk}}
* [http://www.wikitree.org/index.php?title=Michael_Jackson&tree=tab&action=purge Michael Jackson's Stambeam] {{noat|Ingelsk}}
* [http://www.mjfanclub.net/home/index.php Michael Jackson Fan Club] {{noat|Ingelsk}}
{{DEFAULTSORT:Jackson, Michael}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk koreograaf]]
[[Kategory:Amerikaansk dance-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzykprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop]]
[[Kategory:Amerikaansk autobiograaf]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk dûnser fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk koreograaf fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk produsint fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk ûndernimmer fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk filantroop fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk skriuwer fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2009]]
7338wmoedv9t95wczeklkfd78ohehqr
Eric Burdon
0
27163
1086243
1028957
2022-08-04T21:31:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Eric_Burdon.jpg|thumb|200px|''Eric Burdon (2008)'']]
'''Eric Victor Burdon''' ([[Newcastle upon Tyne]], [[11 maaie]] [[1941]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[punk rock]]- en [[rock and roll]]sjonger. Hy is fral bekend wurden as mei-oprjochter en sjonger fan ''The Animals'', in rockband út Newcastle, [[Ingelân]] en syn multi-rasiale [[funk]]-rock band ''War'' en syn agressive wize fan optreden op it toaniel.
Burdon is in soad yn it nijs kaam fanwege syn alkohol- en drugsgebrûk en swierrichheden yn syn relaasjes.
== Súksesfolle albums ==
[[Ofbyld:Fanclub1967Animals6.jpg|thumb|Eric Burdon (1967)]]
* 1974: ''Sun Secrets''
* 1975: ''Stop''
* 1982: ''Comeback''
* 1988: ''I Used To Be An Animal''
* 2004: ''My Secret Life''
* 2005: ''Athens Traffic Live''
* 2006: ''Soul of a Man''
== Keppeling om utens ==
*[https://www.ericburdon.com/ Webside fan Eric Burdon]
{{boarnen|boarnefernijing=
*[http://www.crawdaddy. wolfgangsvault.com/Article/Soul-of-a-Man-The-Story-of-Eric-Burdon.html?page=1&cpage=1 Soul of A Man] It ferhaal fan Eric Burdon
}}
{{DEFAULTSORT:Burdon, Eric}}
[[Kategory:Ingelsk blues-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk soul-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk punkartyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1941]]
frrazrxw29pox116qijtro88wgeg1ky
John Lennon
0
28014
1086254
1013102
2022-08-04T21:35:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Literatuer */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Lie In 15 -- John rehearses Give Peace A Chance.jpg
| ôfbyldingstekst = John Lennon oefenet ''Give Peace A Chance''
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = John Winston Lennon
| nasjonaliteit = {{Flagge_UK}} [[Feriene keninkryk|Britsk]]
| berne = [[9 oktober]] [[1940]]
| berteplak = [[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]]
| stoarn = [[8 desimber]] [[1980]] (40 jier)
| stjerplak = [[New York City]]
| etnisiteit = Iersk-Ingelsk
| sjenre = [[Rock]], [[popmuzyk|pop]], [[eksperimintele muzyk]]
| ynstrumint = [[Gitaar]], [[piano]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = 1957-1975, 1980
| prizen =
| webside = http://www.johnlennon.com/
}}
'''John Winston Lennon''' [[Oarder fan it Britske Ryk|MBE]] ([[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]], [[9 oktober]] [[1940]] – [[New York City]], [[8 desimber]] [[1980]]) wie in popmuzikant dy't bekend waard as oprjochter fan de Liverpoolske groep [[The Quarrymen]], dy't letter bekend waard as [[The Beatles]]. Mei [[Paul McCartney]], [[George Harrison]] en [[Ringo Starr]] hie Lennon mei de groep in wichtige rol yn de [[popmuzyk]].
== Biografy ==
===Jonkheid===
De famyljenamme fan Lennon komt fan O'Leannain of O'Lionnain, in namme dy't in protte foarkomt yn de Ierske greefskippen [[Fermanagh]] en [[County Galway|Galway]]. Pake Jack Lennon wie yn [[1858]] nei Liverpool ferfearn. John syn heit Alfred hie in goede stim en song om jild by te fertsjinjen.
John Lennon waard berne yn [[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]] (yn tsjinstelling ta wat dêroer beweard wurdt barde dat net tidens in Dútske loftoanfal), as soan fan de steward [[Alfred Lennon]] en [[Julia Stanley]], neffens eigen sizzen in [[ouvreuse]]. Syn heit wie faak moannen op see en sette him yn [[Nij-Seelân]] nei wenjen doe't John fiif jier wie, earst yn [[1964]] soenen sy elkoar weromsjen.
Lennon wenne sûnt syn fjirde jier by de suster fan syn mem, Mimi. Neffens syn beppe soe Mimi in bettere âlder foar him wêze as Julia. Mimi wie in goed minske, mar John sei fan har dat sy tige strang wie en him net folle leafde joech.
Op 15 july [[1958]] waard syn mem deariden troch in dronken plysjeman.
[[Julian Lennon|Julian]] en [[Sean Lennon]], de soannen fan John hawwe mei wikseljend sukses in muzikale karriêre dy't folslein oerskade wurden is troch de artistike erfenis fan harren heit. Beide krige lykwols net folle fysike stipe fan him: doe't Julian noch in lytse jonge wie ferliet John syn mem [[Cynthia Powell]] om nea mear werom te kearen en Sean wie fiif doe't John fermoarde waard.
===The Beatles===
[[File:Lennons by Jack Mitchell.jpg|thumb|thumb|John Lennon en Yoko Ono 1980, portret fan [[Jack Mitchell]]]]
Lennon die bliken in markant figuer yn de popmuzyk te wêzen. Doe't de Beatles healwei de sechstiger jierren besleaten har út te sprekken oer maatskiplike fraachstikken en foarfallen yn de wrâld (bygelyks [[Fietnamkriich|Fietnam]]), tsjin de sin fan manager [[Brian Epstein]] yn, ûntjoech Lennon him ta sprekbuis fan in generaasje.
John Lennon feroarsake in ynternasjonale rel en in [[boykot]] fan de Beatles troch in ynterview mei de Evening Standard. 'The Beatles binne populêrder as Jezus Kristus', bewearde er, wat him net allinnich op in plateboykot yn de FSA kaam te stean, mar ek op in eterboykot yn Nederlân troch de [[NCRV]].
Lennon kaam hieltyd mear ûnder ynfloed fan de [[avant-garde]]-keunstneres [[Yoko Ono]]. Hy ferliet syn doetiidske frou [[Cynthia Powell]] en troude yn maart [[1969]] mei Yoko Ono. Syn eardere houlik mei Cynthia datearre fan [[23 augustus]] [[1962]]. Sy hienen ien soan, [[Julian Lennon|Julian]] dy't ek sjonger wurde soe.
Under ynfloed fan Ono waard Lennon radikaler yn dwaan en litten, en makke stadichoan in beweging nei links. Yn [[1968]] naam er bygelyks it nûmer ''[[Revolúsje]]'' op mei de Beatles. De rûge singleferzje (de B-kant fan ''[[Hey Jude]]'') wie al útsprutsen dúdlik, mar yn de sêftere elpeeferzje op ''[[The White Album]]'' (dy't earder opnommen wie) joech er sûnder twifel de rjochting oan dêr't er hinne gie. "We all want to change the world/but when you talk about destruction/don't you know that you can count me out" wêrby't yn it nûmer it lêste wurd feroare yn ''yn''. In novimber fan dat jier joegen Johnandyoko (sy seagen inoar as in ienheid) de elpee ''Two Virgins'' út mei in bleatfoto as hoes. De muzyk, as dêr noch sprake fan wie, waard hieltyd obskuerder. ''The White Album'' befette al in net tagonklike lûdskollaazje fan Lennon syn hân yn (''Revolution 9''); ''The Wedding Album'' (1969) befette opnames fan harren hertslaggen mei om en om harren foarnammen raast. ''Live with the Lions'' (1969) befette opnames fan allinnich mar stilte.
Doe't de Beatles stadichoan opholden te bestean, gong Lennon solo en spruts him noch mear út. Yn maart 1969 bleaunen John en Yoko by wize fan houliksreis in wike lang (fan 25 maart oant en mei 31 maart) op bed yn keamer 902 yn it [[Amsterdam]]ske [[Hilton Hotels Corporation|Hilton]] Hotel (de "[[Bed-In]]"), sy woenen dêrmei de wrâldfrede promoatsje en protestearren tsjin de oarloch yn [[Fietnam]]. De bylden hellen de foarsiden fan de kranten oer de hiele wrâld.
Yn july 1969 waard de anty-oarlochsmantra ''Give peace a chance'' útbrocht dy't opnommen is tidens harren twadde Bed-In (neffens guon harren tredde, nei in misleare Bed-In op de [[Bahama's]]) yn it Queen Elizabeth Hotel yn [[Montréal (Kanada)|Montréal]] (Kanada). Yn oktober brocht John mei de [[Plastic Ono Band]] de klassiker ''[[Cold Turkey]]'' út, en yn novimber stjoerde er syn medalje (''Member of the Order of the British Empire'') werom as protest tsjin de kriich yn [[Biafra]]. Yn febrewaris [[1970]] skearde Lennon syn burd en knipte syn lange hier ôf en brocht ''Instant Karma!''út.
===Solo===
Neidat de Beatles yn april 1970 foarfêst út elkoar giene, gong Lennon fierder op it paad dat troch de Beatles ynslein wie. Yn it klassike album ''John Lennon/Album Plastic Ono Band'', socht Lennon nei himsels yn stee fan 'John de Beatle'. Yn dy tiid wie hy dêrfoar yn terapy by de Amerikaanske [[psygolooch]] [[Arthur Janov]], dy't fan betinken wie dat opboude frustraasjes befrijd wurde koene troch skreauwen: de 'oerskreau'. Yn ''Mother'' skreaut Lennon dan ek om it ferlies fan syn mem. Yn ''God'' ferklearret er úteinlik 'I don't believe in Beatles/I just believe in me/ Yoko and me/And that's reality/The dream is over.'
Letter, yn [[1971]], brocht Lennon ''[[Imagine (liet)|Imagine]]'' út.
De folgjende elpees gienen neffens in protte kritisy yn nivo wat tebek. Yn [[1975]] brocht Lennon noch ''Rock and Roll'' út, in samling rock 'n roll-nûmers, as foldwaning oan [[Chuck Berry]] dy't mei sukses kleemde dat ''[[Come Together]]'' út [[1969]] wol hiel bot like op syn eigen nûmer ''You Can't Catch me''.
[[Ofbyld:Lennon apartment.jpg|thumb|right|225px|John Lennon syn appartemint yn New York]]
Yn it begjin fan de santiger jierren besleaten John en Yoko harren yn [[New York City|New York]] te fêstigjen en fregen om in ferbliuwsfergunning. Sy kamen yn oanfarring mei de regearing-[[Richard Nixon|Nixon]] dy't Lennon as in polityk gefaar beskôge en him ek folgje liet troch de geheime tsjinst. In jierrenlange juridyske striid wie it gefolch. Neidat Nixon yn [[1974]] troch it [[Watergate]]skandaal it fjild romje moast, krige Lennon yn [[1976]] einlings syn [[Green Card]].
Yn [[1975]] skreau Lennon noch tegearre mei [[David Bowie]] ''Fame'', en luts him doe werom om him te rjochtsjen op it grutbringen fan syn soan [[Sean Lennon|Sean]]. Hy skreau noch wol wat songs en makke in stikmannich demo's, mar wie net bot aktyf mear mei opnames. [[Ofbyld:Dakota2.jpg|thumb|left|Yngong fan it Dakota-gebou dêr't Lennon op 8 desimber 1980 fermoarde waard.]]
Yn [[1979]] kundige Lennon oan wer in nije plaat meitsje te wollen. Dy plaat ferskynde yn de hjerst fan [[1980]]. It album, ''[[Double Fantasy]]'', die ynearsten net folle. Kritisy sieten te wachtsjen op in Lennon dy't sy koenen mar dy hearden se net, ek al omdat Lennon oankundige hie dat er wer de strjitte op gean woe om te demonstrearjen. De plaat toant lykwols in Lennon dy't syn wylde hier kwyt rekke is, dy't lietsjes sjongt oer syn leafde foar Yoko Ono (''Dear Yoko'', en ''Woman'') en syn soantsje [[Sean Lennon|Sean]] (''Beautiful Boy (Darling Boy)''). Hy sjongt oer it wêrom't er út de muzykwrâld stapt wie (''Watching the Wheels'').
===Lennon syn dea===
Lennon syn ''[[comeback]]'' duorre mar koart: op [[8 desimber]] [[1980]], om tsien minuten foar alven jûns waard Lennon foar syn hús yn it [[Dakota gebou]] oan 72nd Street fermoarde troch [[Mark David Chapman]] mei in .38 Charter Arms-revolver. Lennon waard noch yn in plysje-auto nei it sikehûs brocht, mar hie al safolle bloed ferlern dat er koart dêrnei ferstoar. Lennon waard op [[10 desimber]] kremearre yn Ferncliff Crematory yn Ardsley, [[New York (steat)|New York]].
Nei de dea op Lennon stiichde ''Double Fantasy'' oer de hiele wrâld nei de top fan de ferkeaplisten. Twa singels fan it album, ''(Just Like) Starting Over'' en ''Woman'', waarden grutte hits, lykas it âldere ''Imagine''. De moard op Lennon brochten lykwols geroften op gong dat de dea fan Lennon it wurk west hie fan de Amerikaanske oerheid dy't beduchte wêze soe foar de ynfloed dy't Lennon noch hawwe soe op it publyk.
Nei de moard ferskine fan Lennon sa no en dan op de hitparade âlde opnamen dy't útbrocht waarden. Yn [[1984]] ûnder mear ''Nobody told me'' fan it album ''Milk and Honey'' en yn 1992 ''Instant Karma!'' by gelegenheid fan in reklame kommersjal foar [[Nike, Inc.|Nike]]-sportskuon.
Yn [[2007]] waard de film [[Chapter 27]], oer de moard op Lennon útbrocht, út it eachpunt fan de moardner wei. Lennon-fans hawwe tsjin dizze film protestearre, omdat se bang wienen dat Chapman de wrâld yn gean soe as in held. De film hie gjin sukses.
== Earbetoan ==
Yn it [[Central Park]], [[New York (stêd)|New York]], tsjinoer it appartemint fan Lennon en Yoko Ono waard letter in betinkingsmonumint oprjochte: Strawberry Fields.
Yn [[Havana]], [[Kuba]], stiet in stânbyld fan Lennon.
Yn 2001 waard it fleanfjild fan [[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]] werneamd ta ''[[Liverpool John Lennon Airport]]''.
== Diskografy ==
=== Solo-albums ===
* ''Unfinished Music No. 1 - Two Virgins'' (1968)
* ''Unfinished Music No. 2 - Life with the Lions'' (1969)
* ''Wedding Album'' (1969)
* ''Live Peace in Toronto'' (1969)
* ''John Lennon/Plastic Ono Band'' (1970),
* ''[[Imagine (album)|Imagine]]'' (1971)
* ''Some Time in New York City'' (1972)
* ''Mind Games'' (1973)
* ''Walls and Bridges'' (1974)
* ''Rock 'n' Roll'' (1975)
* ''Shaved Fish'' (1976)
* ''Double Fantasy'' (1980)
* ''The John Lennon Collection'' (1982)
* ''Milk and Honey'' (1984)
* ''Live in New York City'' (1986)
* ''Menlove Avenue'' (1986)
* ''Imagine John Lennon (Soundtrack)'' (1988)
* ''Lennon Legend'' (1998)
* ''John Lennon Anthology'' (1998)
* ''Wonsaponatime'' (1998)
* ''Acoustic'' (2004)
* ''The Definitive Lennon; Working Class Hero'' (2005)
* ''Lennon Legend (Limited Edition)'' (2007)
=== Hitsingles ===
* ''Instant karma'' (1970) mei [[Plastic Ono Band]]
* ''Mother'' (1971) mei Plastic Ono Band
* ''Power to people'' (1971)
* ''[[Imagine (lied)|Imagine]]'' (1971)
* ''Woman is the nigger of the world'' (1972) mei Plastic Ono Band
* ''Mind games'' (1973)
* ''Whatever gets you thru the night'' (1974)
* ''Nr. 9 dream'' (1975)
* ''Starting over'' (1980)
* ''Woman'' (1981)
* ''Nobody told me'' (1984)
=== Fideo/dvd ===
* ''Imagine'' (1988)
* ''Lennon Legend'' (1997)
* ''Gimme Some Truth'' (2000)
* ''The Mike Douglas Show with John Lennon & Yoko Ono'' (2002)
* ''Give Peace a Chance'' (2002)
* ''The Messenger'' (2002)
* ''Sweet Toronto'' (2002)
* ''Year of Peace'' (2003)
* ''LENNON LEGEND the very best of john lennon'' (2003)
* ''The Dick Cavett Show:John & Yoko Collection'' (2005)
* ''Remembering John&Yoko'' (2005)
* ''Killing a Beatle'' (2005)
* ''The U.S. vs. John Lennon'' (2006)
* ''Chapter 27'' (2007)
* ''Lennon Legend (Limited Edition)'' (2007)
== Literatuer ==
* [[Albert Goldman]]: ''The lives of John Lennon'', 1988.
* [[Jann Wenner]]: "''Lennon Remembers''"
* [[Robert van Yper]]: "''Lennon''", 2005 – yllustrearre mei swart-wyt foto’s - (tegearre mei de kd "Imagine No John Lennon – A Tribute", dêr't yn totaal 22 troch ferskate artysten opnommen Lennonsongs op steane).
* [[Larry Kane]]: "''John Lennon. De man, de mythe en de waarheid''", 2005.
* [[Cynthia Lennon]]: "''John''", 2005.
* [[Philip Norman]]: "''John Lennon, De definitieve biografie''", 2008
{{DEFAULTSORT:Lennon, John}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk popartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk filmakteur]]
[[Kategory:Ingelsk polityk aktivist]]
[[Kategory:Ingelsk feminist]]
[[Kategory:Ingelsk pasifist]]
[[Kategory:Mystikus]]
[[Kategory:Oscar-winner]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Ingelsk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Persoan dy't omkommen is by in moardoanslach]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:The Beatles]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1940]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1980]]
1mbukvkzrzm89ba5euf137hvf8aa7uz
Kijfhoek
0
28083
1086037
1071398
2022-08-04T17:39:17Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Wapen-Kijfhoek.jpg|thumb|right|''Wapen fan de gemeente Kijfhoek'']]
'''Kijfhoek''' is in [[buorskip]] en eardere gemeente yn de gemeente [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] tichtby it ranzjearterrein Kijfhoek, ûngefear tusken [[Heerjansdam]] en Zwijndrecht yn.
__TOC__
== Skiednis ==
Yn in [[donk]] yn it streamgebiet fan it rivierke de Devel binne potten fûn mei itensresten dy't troch de [[koalstof-14-datearring]] datearre wurde koenen yn de [[Flaardingenkultuer]] (3500–2500 f.Kr.). Fûne koalstofresten kinne wize op bewenning yn it [[mesolitikum]] (5500-4100 f.Kr.). Dit fynplak sil ta archeologysk monumint ferklearre wurde omdat donken mei neolityske en mesolityske bewenning ek ynternasjonaal tige seldsum binne.
Yn [[1322]] wie der in wettersneed (de [[Stoarmfloed fan 1322]]) wêrby't grutte stikken fan de [[Zwijndrechtse Waard]] ûnder wetter kamen te stean en in soad libbens ferlern gienen. Dit wie foar greve [[Willem III fan Hollân]] oanlieding om bedikingsplannen te ûntwikkeljen. Yn in oarkunde fan [[14 jannewaris]] [[1331]] bepaalde hy dat ‘dejingen dy't dielen fan de Zwijndrechtse Waard bediken, ambachtshear waarden fan dat diel fan de Waard’. Troch dy oarkunde ûntstienen de [[Hearlikheid (bestjoersfoarm)|ambachtshearlikheden]], wêrfan de measte neamd waarden nei harren bedikers: [[Schobbelands Ambacht]], [[Hear Oudelands Ambacht]], [[Groote Lindt|Groote]] en [[Kleine Lindt]], [[Heerjansdam]], ''Kijfhoek '', [[Meerdervoort]], [[Sandelingen Ambacht]] en [[Alewijns Ambacht]].
Yn 1332 waard it kastiel Develsteijn op Lievershille boud. Dit kastiel hat bestien oant 1824. Yn 2005 binne der in pear proefslûven groeven op it plak dêr't it kastiel stien hat. It idee om it kasteel te herbouwen krige sadwaande in nije oanset.
[[Ofbyld:KerkjeKijfhoek.jpg|250px|rechts|thumb|''Kijfhoektsjerke'']]
Mei de bedikingwurken waard de Devel by Groote Lindt en by Kleine Lindt ôfdamme. Yn de perioade nei it bedikingswurk (nei 1337), waard nei alle gedachten Kijfhoek fêstige. Yn 1368 waard yn elts gefal it monumintale tsjerkje fan Kijfhoek boud dat noch altiten op in [[terp]] oan de râne fan de Devel stiet. Dizze [[Kijfhoektsjerke]] fertoant boukundich sjoen kenmerken fan de [[goatyk|goatyske]] én fan de [[romaanske styl|romaanske boustyl]]. Nei alle gedachten kaam in soad tsjerkefolk eartiids mei in skûte.
It doarpke is troch de tiden hinne altiten lyts bleaun. Sa telde it yn [[1515]] seis huzen en in kleaster. It wie dit kleaster dat it doarp betsjutting joech. It [[Eemsteyn|kleaster Eemsteijn]], lizzend by de Munnikensteeg waard ynwijd yn [[1435]] en wie hast oardel iuw in soarte streeksintrum; it waard ferwoaste yn 1572 troch in Geuzefindel. Fan it kleaster is neat bewarre bleaun.
Kijfhoek gie per [[19 augustus]] [[1857]] op yn de gemeente [[Groote Lindt]] dy't yn [[1881]] opgie yn de gemeente Zwijndrecht.
Yn [[1926]] waard de Devel by Kijfhoek drûchlein. Troch in wiziging yn it systeem fan bemealing fan de polders ferlear de Devel har funksje op dit gebiet.
It tsjerke waard restaurearre yn [[1927]] mar troch jildgebrek waarden diels masinale stiennen brûkt; grouwe planken ferfongen it dakbeskot. Fan [[1992]] ôf is it tsjerkje fannijs en deskundich restaurearre.
== Spoarwegen ==
Flak by it doarpke Kijfhoek leit it [[ranzjearterrein Kijfhoek]]. Mei in oerflak fan fyftich [[hektare]] is dit it grutste [[ranzjeare|ranzjearterrein]] fan Nederlân.
Troch de ''eftertún'' fan Kijfhoek rint tsjintwurdich de [[HSL-Súd]]. Nei Rotterdam Sintraal ride de hegesnelheidstreinen oer besteand spoar troch de [[Willemsspoartunnel]] oant it begjin fan ranzjearterrein Kijfhoek dêr't de HSL súdlik ôfbûcht. Fan dêrôf is it HSL trajekt in 8,9 kilometer trasee op meanfjildnivo lâns it doarpke Kijfhoek en giet leech oer it rivierke de Devel foardat it mei in ôfsonken spoartunnel ûnder de [[Alde Maas]] troch giet.
== Natoergebiet de Devel ==
Yn de rin fan 2005 is de Devel fierder ûntgroeven om natoergebiet te wurden.[[Ofbyld:Devel bij kijfhoek.jpg|thumb|''Natoergebiet 'De Devel' by Kijfhoek]]
== Froubuorren ==
Neidat yn [[1505]] in diel fan [[It Bilt]] yndike waard, waarden trije doarpen boud. Ien fan de trije waard ''Kijfhoek'' neamd; grif omdat de arbeiders dy't by de dykoanlis belutsen wiene foar in part út de omkriten fan Kijfhoek kamen. Letter krige dit Fryske doarp de namme fan de dêryn fêstige parochy: [[Froubuorren]].
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/kijfhoek Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/buurt/kijfhoek-zwijndrecht/ AlleCijfers]
{{Koördinaten|51_49_32_N_4_35_32_E_region:NL_scale:30000|51° 49' NB 4° 35' EL}}
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
9gsqg4wanvisw2hs741mzouucs85kfp
1086039
1086037
2022-08-04T17:40:51Z
Soimip
43534
/* Keppelingen om utens */
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Wapen-Kijfhoek.jpg|thumb|right|''Wapen fan de gemeente Kijfhoek'']]
'''Kijfhoek''' is in [[buorskip]] en eardere gemeente yn de gemeente [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] tichtby it ranzjearterrein Kijfhoek, ûngefear tusken [[Heerjansdam]] en Zwijndrecht yn.
__TOC__
== Skiednis ==
Yn in [[donk]] yn it streamgebiet fan it rivierke de Devel binne potten fûn mei itensresten dy't troch de [[koalstof-14-datearring]] datearre wurde koenen yn de [[Flaardingenkultuer]] (3500–2500 f.Kr.). Fûne koalstofresten kinne wize op bewenning yn it [[mesolitikum]] (5500-4100 f.Kr.). Dit fynplak sil ta archeologysk monumint ferklearre wurde omdat donken mei neolityske en mesolityske bewenning ek ynternasjonaal tige seldsum binne.
Yn [[1322]] wie der in wettersneed (de [[Stoarmfloed fan 1322]]) wêrby't grutte stikken fan de [[Zwijndrechtse Waard]] ûnder wetter kamen te stean en in soad libbens ferlern gienen. Dit wie foar greve [[Willem III fan Hollân]] oanlieding om bedikingsplannen te ûntwikkeljen. Yn in oarkunde fan [[14 jannewaris]] [[1331]] bepaalde hy dat ‘dejingen dy't dielen fan de Zwijndrechtse Waard bediken, ambachtshear waarden fan dat diel fan de Waard’. Troch dy oarkunde ûntstienen de [[Hearlikheid (bestjoersfoarm)|ambachtshearlikheden]], wêrfan de measte neamd waarden nei harren bedikers: [[Schobbelands Ambacht]], [[Hear Oudelands Ambacht]], [[Groote Lindt|Groote]] en [[Kleine Lindt]], [[Heerjansdam]], ''Kijfhoek '', [[Meerdervoort]], [[Sandelingen Ambacht]] en [[Alewijns Ambacht]].
Yn 1332 waard it kastiel Develsteijn op Lievershille boud. Dit kastiel hat bestien oant 1824. Yn 2005 binne der in pear proefslûven groeven op it plak dêr't it kastiel stien hat. It idee om it kasteel te herbouwen krige sadwaande in nije oanset.
[[Ofbyld:KerkjeKijfhoek.jpg|250px|rechts|thumb|''Kijfhoektsjerke'']]
Mei de bedikingwurken waard de Devel by Groote Lindt en by Kleine Lindt ôfdamme. Yn de perioade nei it bedikingswurk (nei 1337), waard nei alle gedachten Kijfhoek fêstige. Yn 1368 waard yn elts gefal it monumintale tsjerkje fan Kijfhoek boud dat noch altiten op in [[terp]] oan de râne fan de Devel stiet. Dizze [[Kijfhoektsjerke]] fertoant boukundich sjoen kenmerken fan de [[goatyk|goatyske]] én fan de [[romaanske styl|romaanske boustyl]]. Nei alle gedachten kaam in soad tsjerkefolk eartiids mei in skûte.
It doarpke is troch de tiden hinne altiten lyts bleaun. Sa telde it yn [[1515]] seis huzen en in kleaster. It wie dit kleaster dat it doarp betsjutting joech. It [[Eemsteyn|kleaster Eemsteijn]], lizzend by de Munnikensteeg waard ynwijd yn [[1435]] en wie hast oardel iuw in soarte streeksintrum; it waard ferwoaste yn 1572 troch in Geuzefindel. Fan it kleaster is neat bewarre bleaun.
Kijfhoek gie per [[19 augustus]] [[1857]] op yn de gemeente [[Groote Lindt]] dy't yn [[1881]] opgie yn de gemeente Zwijndrecht.
Yn [[1926]] waard de Devel by Kijfhoek drûchlein. Troch in wiziging yn it systeem fan bemealing fan de polders ferlear de Devel har funksje op dit gebiet.
It tsjerke waard restaurearre yn [[1927]] mar troch jildgebrek waarden diels masinale stiennen brûkt; grouwe planken ferfongen it dakbeskot. Fan [[1992]] ôf is it tsjerkje fannijs en deskundich restaurearre.
== Spoarwegen ==
Flak by it doarpke Kijfhoek leit it [[ranzjearterrein Kijfhoek]]. Mei in oerflak fan fyftich [[hektare]] is dit it grutste [[ranzjeare|ranzjearterrein]] fan Nederlân.
Troch de ''eftertún'' fan Kijfhoek rint tsjintwurdich de [[HSL-Súd]]. Nei Rotterdam Sintraal ride de hegesnelheidstreinen oer besteand spoar troch de [[Willemsspoartunnel]] oant it begjin fan ranzjearterrein Kijfhoek dêr't de HSL súdlik ôfbûcht. Fan dêrôf is it HSL trajekt in 8,9 kilometer trasee op meanfjildnivo lâns it doarpke Kijfhoek en giet leech oer it rivierke de Devel foardat it mei in ôfsonken spoartunnel ûnder de [[Alde Maas]] troch giet.
== Natoergebiet de Devel ==
Yn de rin fan 2005 is de Devel fierder ûntgroeven om natoergebiet te wurden.[[Ofbyld:Devel bij kijfhoek.jpg|thumb|''Natoergebiet 'De Devel' by Kijfhoek]]
== Froubuorren ==
Neidat yn [[1505]] in diel fan [[It Bilt]] yndike waard, waarden trije doarpen boud. Ien fan de trije waard ''Kijfhoek'' neamd; grif omdat de arbeiders dy't by de dykoanlis belutsen wiene foar in part út de omkriten fan Kijfhoek kamen. Letter krige dit Fryske doarp de namme fan de dêryn fêstige parochy: [[Froubuorren]].
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/kijfhoek Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/buurt/kijfhoek-zwijndrecht/ AlleCijfers]
{{Koördinaten|51_49_32_N_4_35_32_E_region:NL_scale:30000|51° 49' NB 4° 35' EL}}
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1857]]
rueb1n5qt22jdl1j8hyba1jm24ak4jm
1086040
1086039
2022-08-04T17:43:59Z
Soimip
43534
/* Keppelingen om utens */
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Wapen-Kijfhoek.jpg|thumb|right|''Wapen fan de gemeente Kijfhoek'']]
'''Kijfhoek''' is in [[buorskip]] en eardere gemeente yn de gemeente [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] tichtby it ranzjearterrein Kijfhoek, ûngefear tusken [[Heerjansdam]] en Zwijndrecht yn.
__TOC__
== Skiednis ==
Yn in [[donk]] yn it streamgebiet fan it rivierke de Devel binne potten fûn mei itensresten dy't troch de [[koalstof-14-datearring]] datearre wurde koenen yn de [[Flaardingenkultuer]] (3500–2500 f.Kr.). Fûne koalstofresten kinne wize op bewenning yn it [[mesolitikum]] (5500-4100 f.Kr.). Dit fynplak sil ta archeologysk monumint ferklearre wurde omdat donken mei neolityske en mesolityske bewenning ek ynternasjonaal tige seldsum binne.
Yn [[1322]] wie der in wettersneed (de [[Stoarmfloed fan 1322]]) wêrby't grutte stikken fan de [[Zwijndrechtse Waard]] ûnder wetter kamen te stean en in soad libbens ferlern gienen. Dit wie foar greve [[Willem III fan Hollân]] oanlieding om bedikingsplannen te ûntwikkeljen. Yn in oarkunde fan [[14 jannewaris]] [[1331]] bepaalde hy dat ‘dejingen dy't dielen fan de Zwijndrechtse Waard bediken, ambachtshear waarden fan dat diel fan de Waard’. Troch dy oarkunde ûntstienen de [[Hearlikheid (bestjoersfoarm)|ambachtshearlikheden]], wêrfan de measte neamd waarden nei harren bedikers: [[Schobbelands Ambacht]], [[Hear Oudelands Ambacht]], [[Groote Lindt|Groote]] en [[Kleine Lindt]], [[Heerjansdam]], ''Kijfhoek '', [[Meerdervoort]], [[Sandelingen Ambacht]] en [[Alewijns Ambacht]].
Yn 1332 waard it kastiel Develsteijn op Lievershille boud. Dit kastiel hat bestien oant 1824. Yn 2005 binne der in pear proefslûven groeven op it plak dêr't it kastiel stien hat. It idee om it kasteel te herbouwen krige sadwaande in nije oanset.
[[Ofbyld:KerkjeKijfhoek.jpg|250px|rechts|thumb|''Kijfhoektsjerke'']]
Mei de bedikingwurken waard de Devel by Groote Lindt en by Kleine Lindt ôfdamme. Yn de perioade nei it bedikingswurk (nei 1337), waard nei alle gedachten Kijfhoek fêstige. Yn 1368 waard yn elts gefal it monumintale tsjerkje fan Kijfhoek boud dat noch altiten op in [[terp]] oan de râne fan de Devel stiet. Dizze [[Kijfhoektsjerke]] fertoant boukundich sjoen kenmerken fan de [[goatyk|goatyske]] én fan de [[romaanske styl|romaanske boustyl]]. Nei alle gedachten kaam in soad tsjerkefolk eartiids mei in skûte.
It doarpke is troch de tiden hinne altiten lyts bleaun. Sa telde it yn [[1515]] seis huzen en in kleaster. It wie dit kleaster dat it doarp betsjutting joech. It [[Eemsteyn|kleaster Eemsteijn]], lizzend by de Munnikensteeg waard ynwijd yn [[1435]] en wie hast oardel iuw in soarte streeksintrum; it waard ferwoaste yn 1572 troch in Geuzefindel. Fan it kleaster is neat bewarre bleaun.
Kijfhoek gie per [[19 augustus]] [[1857]] op yn de gemeente [[Groote Lindt]] dy't yn [[1881]] opgie yn de gemeente Zwijndrecht.
Yn [[1926]] waard de Devel by Kijfhoek drûchlein. Troch in wiziging yn it systeem fan bemealing fan de polders ferlear de Devel har funksje op dit gebiet.
It tsjerke waard restaurearre yn [[1927]] mar troch jildgebrek waarden diels masinale stiennen brûkt; grouwe planken ferfongen it dakbeskot. Fan [[1992]] ôf is it tsjerkje fannijs en deskundich restaurearre.
== Spoarwegen ==
Flak by it doarpke Kijfhoek leit it [[ranzjearterrein Kijfhoek]]. Mei in oerflak fan fyftich [[hektare]] is dit it grutste [[ranzjeare|ranzjearterrein]] fan Nederlân.
Troch de ''eftertún'' fan Kijfhoek rint tsjintwurdich de [[HSL-Súd]]. Nei Rotterdam Sintraal ride de hegesnelheidstreinen oer besteand spoar troch de [[Willemsspoartunnel]] oant it begjin fan ranzjearterrein Kijfhoek dêr't de HSL súdlik ôfbûcht. Fan dêrôf is it HSL trajekt in 8,9 kilometer trasee op meanfjildnivo lâns it doarpke Kijfhoek en giet leech oer it rivierke de Devel foardat it mei in ôfsonken spoartunnel ûnder de [[Alde Maas]] troch giet.
== Natoergebiet de Devel ==
Yn de rin fan 2005 is de Devel fierder ûntgroeven om natoergebiet te wurden.[[Ofbyld:Devel bij kijfhoek.jpg|thumb|''Natoergebiet 'De Devel' by Kijfhoek]]
== Froubuorren ==
Neidat yn [[1505]] in diel fan [[It Bilt]] yndike waard, waarden trije doarpen boud. Ien fan de trije waard ''Kijfhoek'' neamd; grif omdat de arbeiders dy't by de dykoanlis belutsen wiene foar in part út de omkriten fan Kijfhoek kamen. Letter krige dit Fryske doarp de namme fan de dêryn fêstige parochy: [[Froubuorren]].
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/kijfhoek Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/buurt/kijfhoek-zwijndrecht/ AlleCijfers]
{{Koördinaten|51_49_32_N_4_35_32_E_region:NL_scale:30000|51° 49' NB 4° 35' EL}}
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1817]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1857]]
bk7pns8i17q9vp760ncbalvf90we832
1086071
1086040
2022-08-04T19:56:18Z
Soimip
43534
/* Skiednis */
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Wapen-Kijfhoek.jpg|thumb|right|''Wapen fan de gemeente Kijfhoek'']]
'''Kijfhoek''' is in [[buorskip]] en eardere gemeente yn de gemeente [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] tichtby it ranzjearterrein Kijfhoek, ûngefear tusken [[Heerjansdam]] en Zwijndrecht yn.
__TOC__
== Skiednis ==
Yn in [[donk]] yn it streamgebiet fan it rivierke de Devel binne potten fûn mei itensresten dy't troch de [[koalstof-14-datearring]] datearre wurde koenen yn de [[Flaardingenkultuer]] (3500–2500 f.Kr.). Fûne koalstofresten kinne wize op bewenning yn it [[mesolitikum]] (5500-4100 f.Kr.). Dit fynplak sil ta archeologysk monumint ferklearre wurde omdat donken mei neolityske en mesolityske bewenning ek ynternasjonaal tige seldsum binne.
Yn [[1322]] wie der in wettersneed (de [[Stoarmfloed fan 1322]]) wêrby't grutte stikken fan de [[Zwijndrechter Waard]] ûnder wetter kamen te stean en in soad libbens ferlern gienen. Dit wie foar greve [[Willem III fan Hollân]] oanlieding om bedikingsplannen te ûntwikkeljen. Yn in oarkunde fan [[14 jannewaris]] [[1331]] bepaalde hy dat ‘dejingen dy't dielen fan de Zwijndrechtse Waard bediken, ambachtshear waarden fan dat diel fan de Waard’. Troch dy oarkunde ûntstienen de [[Hearlikheid (bestjoersfoarm)|ambachtshearlikheden]], wêrfan de measte neamd waarden nei harren bedikers: [[Schobbelands Ambacht]], [[Hear Oudelands Ambacht]], [[Groote Lindt|Groote]] en [[Kleine Lindt]], [[Heerjansdam]], ''Kijfhoek '', [[Meerdervoort]], [[Sandelingen Ambacht]] en [[Alewijns Ambacht]].
Yn 1332 waard it kastiel Develsteijn op Lievershille boud. Dit kastiel hat bestien oant 1824. Yn 2005 binne der in pear proefslûven groeven op it plak dêr't it kastiel stien hat. It idee om it kasteel te herbouwen krige sadwaande in nije oanset.
[[Ofbyld:KerkjeKijfhoek.jpg|250px|rechts|thumb|''Kijfhoektsjerke'']]
Mei de bedikingwurken waard de Devel by Groote Lindt en by Kleine Lindt ôfdamme. Yn de perioade nei it bedikingswurk (nei 1337), waard nei alle gedachten Kijfhoek fêstige. Yn 1368 waard yn elts gefal it monumintale tsjerkje fan Kijfhoek boud dat noch altiten op in [[terp]] oan de râne fan de Devel stiet. Dizze [[Kijfhoektsjerke]] fertoant boukundich sjoen kenmerken fan de [[goatyk|goatyske]] én fan de [[romaanske styl|romaanske boustyl]]. Nei alle gedachten kaam in soad tsjerkefolk eartiids mei in skûte.
It doarpke is troch de tiden hinne altiten lyts bleaun. Sa telde it yn [[1515]] seis huzen en in kleaster. It wie dit kleaster dat it doarp betsjutting joech. It [[Eemsteyn|kleaster Eemsteijn]], lizzend by de Munnikensteeg waard ynwijd yn [[1435]] en wie hast oardel iuw in soarte streeksintrum; it waard ferwoaste yn 1572 troch in Geuzefindel. Fan it kleaster is neat bewarre bleaun.
Kijfhoek gie per [[19 augustus]] [[1857]] op yn de gemeente [[Groote Lindt]] dy't yn [[1881]] opgie yn de gemeente Zwijndrecht.
Yn [[1926]] waard de Devel by Kijfhoek drûchlein. Troch in wiziging yn it systeem fan bemealing fan de polders ferlear de Devel har funksje op dit gebiet.
It tsjerke waard restaurearre yn [[1927]] mar troch jildgebrek waarden diels masinale stiennen brûkt; grouwe planken ferfongen it dakbeskot. Fan [[1992]] ôf is it tsjerkje fannijs en deskundich restaurearre.
== Spoarwegen ==
Flak by it doarpke Kijfhoek leit it [[ranzjearterrein Kijfhoek]]. Mei in oerflak fan fyftich [[hektare]] is dit it grutste [[ranzjeare|ranzjearterrein]] fan Nederlân.
Troch de ''eftertún'' fan Kijfhoek rint tsjintwurdich de [[HSL-Súd]]. Nei Rotterdam Sintraal ride de hegesnelheidstreinen oer besteand spoar troch de [[Willemsspoartunnel]] oant it begjin fan ranzjearterrein Kijfhoek dêr't de HSL súdlik ôfbûcht. Fan dêrôf is it HSL trajekt in 8,9 kilometer trasee op meanfjildnivo lâns it doarpke Kijfhoek en giet leech oer it rivierke de Devel foardat it mei in ôfsonken spoartunnel ûnder de [[Alde Maas]] troch giet.
== Natoergebiet de Devel ==
Yn de rin fan 2005 is de Devel fierder ûntgroeven om natoergebiet te wurden.[[Ofbyld:Devel bij kijfhoek.jpg|thumb|''Natoergebiet 'De Devel' by Kijfhoek]]
== Froubuorren ==
Neidat yn [[1505]] in diel fan [[It Bilt]] yndike waard, waarden trije doarpen boud. Ien fan de trije waard ''Kijfhoek'' neamd; grif omdat de arbeiders dy't by de dykoanlis belutsen wiene foar in part út de omkriten fan Kijfhoek kamen. Letter krige dit Fryske doarp de namme fan de dêryn fêstige parochy: [[Froubuorren]].
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/kijfhoek Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/buurt/kijfhoek-zwijndrecht/ AlleCijfers]
{{Koördinaten|51_49_32_N_4_35_32_E_region:NL_scale:30000|51° 49' NB 4° 35' EL}}
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1812]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1817]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1857]]
l1t9vkcxs0uagi8hcfnwmp2runlcfry
George Harrison
0
28098
1086251
1039862
2022-08-04T21:34:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:George Harrison 1974 (cropped).jpg|right|thumb|200px|George Harrison yn 1974]]
'''George Harrison''' ([[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]], Lancashire, [[25 febrewaris]] [[1943]] - [[Los Angeles]], [[Kalifornje]], [[29 novimber]] [[2001]]) wie gitarist fan de legindaryske popgroep [[The Beatles]]. Hy makke sawat fan it begjin ôf diel út fan de groep. Faak wurdt er sjoen as de "stille Beatle". Harrison omearme nammentlik de Yndiaaske [[mystyk]] en holp de oare Beatles harren hoarizon te ferbreedzjen as ek foar harren publyk. Neidat de band útinoar foel boude hy in súksesfolle karriêre op as solo artyst en makke letter diel út fan de groep de ''Traveling Wilburys''. Hy wie ek film en plateproducer. Harrison is fermeld as nûmer 21 yn de ''Rolling Stone magazine's list'' of "De 100 Bêste Gitaristen fan alle tiden".[6]
== Beatle George ==
Harrison waard berne yn it Ingelske [[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]]. Neffens eigen sizzen wie hy berne op [[24 febrewaris]], mar op syn bertebewiis stiet lykwols 25 febrewaris as bertedatum.
Syn muzikale wurkpaad begûn op skoalle dêr't hy yn de band '[[The Quarrymen]]' spile, mei syn freonen [[John Lennon]] en [[Paul McCartney]] en dy't him by Lennon yntrodusearre. Mei Paul, John Lennon, [[Stuart Sutcliffe]] en [[Pete Best]] (letter ferfongen troch [[Ringo Starr]]) foarme hy yn [[1959]] de band '[[Silver Beatles]]', dêrnei de Beatals en yn [[1960]] feroaren se de namme yn 'The Beatles' en waarden frege yn Dútslân op te treden. Dat wie it begjin fan de súksesstory fan de groep dy't tsien jierren duorre hat.
As komponist waard hy binnen de Beatles neffens eigen sizzen noait hielendal erkend, ûndersnijd as er waard troch it gruttere súkses en de dominânsje fan it keppel Lennon-McCartney. Earst yn [[1969]] waard Harrison troch kritisy muzikaal op deselde line steld mei Lennon en McCartney nei it ferskinen fan de elpee ''Abbey Road'' wêrop syn komposysjes ''Something'' en ''Here Comes The Sun'' stean. Mar doe wie de ynbring fan de oare twa Beatles al minder wurden.
== Solokarriêre ==
Yn novimber [[1968]] waard de earste soloplaat fan Harrison útbrocht ûnder de titel ''Wonderwall Music''. In jier letter ferskynde ''Electronic Sounds'' wêrop Harrison mei de moog-[[synthesizer]] eksperimintearre. Neidat McCartney de Beatles yn april [[1970]] ferlitten hie gong elkenien syn eigen paad. Harrison sette útein mei in solokarriêre. Noch yn 1970 ferskine syn tredde album ''All Things Must Pass'', mei dêrop de grutte hit ''[[My Sweet Lord]]''. It is fuort in trijedûbel album: it is dúdlik dat Harrison hearre litte wol wat hy al dy jierren net kwyt koe op de Beatles-albums. 'All Things Must Pass' is in klassyk album fan de jierren 70. Neffens de measten soe hy letter, kwalitatyf besjoen, dat album ek net mear oertreffe.
As earste eks-Beatle makke hy yn [[1974]] in toernee troch de Feriene Steaten. Syn ynteresse foar easterske [[spiritualiteit]] brocht him oan de fuotten fan Yndiaaske [[goeroe]]s en dat hie syn wjerslach op de muzyk dy't hy komponearre. Mids jierren 60 bygelyks ferwurke hy al easterske ynstruminten lykas de [[sitar]] yn nûmers fan de Beatles (Lennons ''[[Norwegian Wood (This Bird Has Flown)]]'' (1965) en syn eigen ''[[Love You To]]'' út 1966). Letter trede er op mei de Yndiaaske musikus [[Ravi Shankar (musikus)|Ravi Shankar]].
Nei de moard op John Lennon yn [[1980]], makken de oare Beatles yn [[1981]] as earebetoan oan him mei inoar it nûmer it ''All Those Years Ago'', dat in hit waard yn de [[Feriene Steaten]]. It nûmer is skreaun troch George Harrison en stiet op it album ''Somewhere in England''.
''Cloud Nine'' is in comeback-album foar Harrison. Mei ''Got My Mind Set on You' en 'When We Was Fab' keart hy werom yn de heechste regioanen fan de hitparade.
Ein jierren 80 hat Harrison in protte súkses as foaroansteand lid fan de band [[Traveling Wilburys]]. Dizze band makke twa albums mar stoppet troch it ferstjerren fan [[Roy Orbison]], in oar wichtich bandlid.
Yn 2002 ferskine, nei syn dea, syn lêste album ''Brainwashed''. It album is troch syn soan [[Dhani Harrison]] ôfmakke en ûntfong lovende kritiken.
Op 29 novimber 2002, in jier nei dat George Harrison ferstoarn wie, waard der yn de [[Royal Albert Hall]] in spesjaal konsert hâlden as earebetoan oan Harrison. Under oaren Paul McCartney, Ringo Starr, [[Eric Clapton]], Ravi Shankar en [[Billy Preston]] spilen dy jûn songs fan Harrison. Yn 2003 waard dat konsert útbrocht op KD en DVD ûnder de titel ''The Concert For George''.
Op 14 april 2009 waard Harrison eare mei in stjer op de ferneamde [[Hollywood Walk of Fame]].
== Oare projekten ==
Harrison stie bekend as de wat ferlegen [[filosoof]] fan de groep, dy't ek belangstelling hie foar oare dingen as de muzyk. Sa sette hy him yn as organisator fan in benefytkonsert foar de slachtoffers fan de grutte oerstreaming yn [[Banglades]], wie gastmusikus en die mei oan in oantal spylfilms. Yn [[1979]] produsearre hy de [[Monty Python]]-film ''[[Life of Brian]]''.
== Ferstjerren ==
George Harrison troude twa kear, op [[21 jannewaris]] [[1966]] mei [[Pattie Boyd]], de lettere frou fan Harrison syn freon [[Eric Clapton]], fan wa't hy op [[9 juny]] [[1977]] skiede, en op [[2 septimber]] [[1978]] mei [[Olivia Arias]], mei wa't hy in soan hie. Yn [[1998]] waard bekend dat hy behannele wie foar kielkanker en in jier letter, op [[30 desimber]] [[1999]] betrape hy in ynbrekker yn syn eigen hûs dêr't hy stekwûne en in [[klaplong]] oprûn. Op [[9 july]] [[2001]] makke Harrison bekend dat er opnij [[kanker]] hie en yn [[Switserlân]] [[radioterapy|bestriele]] waard. Op [[29 novimber]] [[2001]] lang om let ferstoar hy yn [[Los Angeles]] oan de gefolgen fan syn sykte.
== Soloalbums ==
=== Albums ===
* ''Wonderwall Music'' (1968)
* ''Electronic Sound'' (1969)
* ''All Things Must Pass'' (1970)
* ''The Concert for Bangladesh'' (1972), Live album
* ''Living in the Material World'' (1973)
* ''Dark Horse'' (1974)
* ''Extra Texture'' (1975)
* ''33 1/3'' (1976)
* ''The best of George Harrison'' (1976), Sammelalbum
* ''George Harrison'' (1979)
* ''Somewhere in England'' (1981)
* ''Gone Troppo'' (1982)
* ''Cloud Nine'' (1987)
* ''Traveling Wilburys Volume 1 & 3'' (1988/1990), mei [[Jeff Lynne]], [[Bob Dylan]], [[Tom Petty]] en [[Roy Orbison]]
* ''The best of Dark Horse 1976-1989'' (1989), Sammelalbum
* ''Live in Japan'' (1992), Live album
* ''Brainwashed'' (2002)
=== Singles ===
* ''My Sweet Lord'' (1970)
* ''What is life'' (1971)
* ''Bangla Desh'' (1971)
* ''Give Me Love (Give Me Peace On Earth)'' (1973)
* ''Ding dong'' (1975)
* ''All Those Years Ago'' (1981)
* ''Got My Mind Set On You'' (1987)
* ''When We Was Fab'' (1988)
== Keppeling om utens ==
* {{en}}[http://georgeharrison.com/ GeorgeHarrison.com] — Offisjele side
{{DEFAULTSORT:Harrison, George}}
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk muzykprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk filmprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk autobiograaf]]
[[Kategory:Mystikus]]
[[Kategory:Oscar-winner]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:The Beatles]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1943]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2001]]
qg5urru5exijq26bsc6qsghxkz4uorl
1086261
1086251
2022-08-04T21:37:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:George Harrison 1974 (cropped).jpg|right|thumb|200px|George Harrison yn 1974]]
'''George Harrison''' ([[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]], Lancashire, [[25 febrewaris]] [[1943]] - [[Los Angeles]], [[Kalifornje]], [[29 novimber]] [[2001]]) wie gitarist fan de legindaryske popgroep [[The Beatles]]. Hy makke sawat fan it begjin ôf diel út fan de groep. Faak wurdt er sjoen as de "stille Beatle". Harrison omearme nammentlik de Yndiaaske [[mystyk]] en holp de oare Beatles harren hoarizon te ferbreedzjen as ek foar harren publyk. Neidat de band útinoar foel boude hy in súksesfolle karriêre op as solo artyst en makke letter diel út fan de groep de ''Traveling Wilburys''. Hy wie ek film en plateproducer. Harrison is fermeld as nûmer 21 yn de ''Rolling Stone magazine's list'' of "De 100 Bêste Gitaristen fan alle tiden".[6]
== Beatle George ==
Harrison waard berne yn it Ingelske [[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]]. Neffens eigen sizzen wie hy berne op [[24 febrewaris]], mar op syn bertebewiis stiet lykwols 25 febrewaris as bertedatum.
Syn muzikale wurkpaad begûn op skoalle dêr't hy yn de band '[[The Quarrymen]]' spile, mei syn freonen [[John Lennon]] en [[Paul McCartney]] en dy't him by Lennon yntrodusearre. Mei Paul, John Lennon, [[Stuart Sutcliffe]] en [[Pete Best]] (letter ferfongen troch [[Ringo Starr]]) foarme hy yn [[1959]] de band '[[Silver Beatles]]', dêrnei de Beatals en yn [[1960]] feroaren se de namme yn 'The Beatles' en waarden frege yn Dútslân op te treden. Dat wie it begjin fan de súksesstory fan de groep dy't tsien jierren duorre hat.
As komponist waard hy binnen de Beatles neffens eigen sizzen noait hielendal erkend, ûndersnijd as er waard troch it gruttere súkses en de dominânsje fan it keppel Lennon-McCartney. Earst yn [[1969]] waard Harrison troch kritisy muzikaal op deselde line steld mei Lennon en McCartney nei it ferskinen fan de elpee ''Abbey Road'' wêrop syn komposysjes ''Something'' en ''Here Comes The Sun'' stean. Mar doe wie de ynbring fan de oare twa Beatles al minder wurden.
== Solokarriêre ==
Yn novimber [[1968]] waard de earste soloplaat fan Harrison útbrocht ûnder de titel ''Wonderwall Music''. In jier letter ferskynde ''Electronic Sounds'' wêrop Harrison mei de moog-[[synthesizer]] eksperimintearre. Neidat McCartney de Beatles yn april [[1970]] ferlitten hie gong elkenien syn eigen paad. Harrison sette útein mei in solokarriêre. Noch yn 1970 ferskine syn tredde album ''All Things Must Pass'', mei dêrop de grutte hit ''[[My Sweet Lord]]''. It is fuort in trijedûbel album: it is dúdlik dat Harrison hearre litte wol wat hy al dy jierren net kwyt koe op de Beatles-albums. 'All Things Must Pass' is in klassyk album fan de jierren 70. Neffens de measten soe hy letter, kwalitatyf besjoen, dat album ek net mear oertreffe.
As earste eks-Beatle makke hy yn [[1974]] in toernee troch de Feriene Steaten. Syn ynteresse foar easterske [[spiritualiteit]] brocht him oan de fuotten fan Yndiaaske [[goeroe]]s en dat hie syn wjerslach op de muzyk dy't hy komponearre. Mids jierren 60 bygelyks ferwurke hy al easterske ynstruminten lykas de [[sitar]] yn nûmers fan de Beatles (Lennons ''[[Norwegian Wood (This Bird Has Flown)]]'' (1965) en syn eigen ''[[Love You To]]'' út 1966). Letter trede er op mei de Yndiaaske musikus [[Ravi Shankar (musikus)|Ravi Shankar]].
Nei de moard op John Lennon yn [[1980]], makken de oare Beatles yn [[1981]] as earebetoan oan him mei inoar it nûmer it ''All Those Years Ago'', dat in hit waard yn de [[Feriene Steaten]]. It nûmer is skreaun troch George Harrison en stiet op it album ''Somewhere in England''.
''Cloud Nine'' is in comeback-album foar Harrison. Mei ''Got My Mind Set on You' en 'When We Was Fab' keart hy werom yn de heechste regioanen fan de hitparade.
Ein jierren 80 hat Harrison in protte súkses as foaroansteand lid fan de band [[Traveling Wilburys]]. Dizze band makke twa albums mar stoppet troch it ferstjerren fan [[Roy Orbison]], in oar wichtich bandlid.
Yn 2002 ferskine, nei syn dea, syn lêste album ''Brainwashed''. It album is troch syn soan [[Dhani Harrison]] ôfmakke en ûntfong lovende kritiken.
Op 29 novimber 2002, in jier nei dat George Harrison ferstoarn wie, waard der yn de [[Royal Albert Hall]] in spesjaal konsert hâlden as earebetoan oan Harrison. Under oaren Paul McCartney, Ringo Starr, [[Eric Clapton]], Ravi Shankar en [[Billy Preston]] spilen dy jûn songs fan Harrison. Yn 2003 waard dat konsert útbrocht op KD en DVD ûnder de titel ''The Concert For George''.
Op 14 april 2009 waard Harrison eare mei in stjer op de ferneamde [[Hollywood Walk of Fame]].
== Oare projekten ==
Harrison stie bekend as de wat ferlegen [[filosoof]] fan de groep, dy't ek belangstelling hie foar oare dingen as de muzyk. Sa sette hy him yn as organisator fan in benefytkonsert foar de slachtoffers fan de grutte oerstreaming yn [[Banglades]], wie gastmusikus en die mei oan in oantal spylfilms. Yn [[1979]] produsearre hy de [[Monty Python]]-film ''[[Life of Brian]]''.
== Ferstjerren ==
George Harrison troude twa kear, op [[21 jannewaris]] [[1966]] mei [[Pattie Boyd]], de lettere frou fan Harrison syn freon [[Eric Clapton]], fan wa't hy op [[9 juny]] [[1977]] skiede, en op [[2 septimber]] [[1978]] mei [[Olivia Arias]], mei wa't hy in soan hie. Yn [[1998]] waard bekend dat hy behannele wie foar kielkanker en in jier letter, op [[30 desimber]] [[1999]] betrape hy in ynbrekker yn syn eigen hûs dêr't hy stekwûne en in [[klaplong]] oprûn. Op [[9 july]] [[2001]] makke Harrison bekend dat er opnij [[kanker]] hie en yn [[Switserlân]] [[radioterapy|bestriele]] waard. Op [[29 novimber]] [[2001]] lang om let ferstoar hy yn [[Los Angeles]] oan de gefolgen fan syn sykte.
== Soloalbums ==
=== Albums ===
* ''Wonderwall Music'' (1968)
* ''Electronic Sound'' (1969)
* ''All Things Must Pass'' (1970)
* ''The Concert for Bangladesh'' (1972), Live album
* ''Living in the Material World'' (1973)
* ''Dark Horse'' (1974)
* ''Extra Texture'' (1975)
* ''33 1/3'' (1976)
* ''The best of George Harrison'' (1976), Sammelalbum
* ''George Harrison'' (1979)
* ''Somewhere in England'' (1981)
* ''Gone Troppo'' (1982)
* ''Cloud Nine'' (1987)
* ''Traveling Wilburys Volume 1 & 3'' (1988/1990), mei [[Jeff Lynne]], [[Bob Dylan]], [[Tom Petty]] en [[Roy Orbison]]
* ''The best of Dark Horse 1976-1989'' (1989), Sammelalbum
* ''Live in Japan'' (1992), Live album
* ''Brainwashed'' (2002)
=== Singles ===
* ''My Sweet Lord'' (1970)
* ''What is life'' (1971)
* ''Bangla Desh'' (1971)
* ''Give Me Love (Give Me Peace On Earth)'' (1973)
* ''Ding dong'' (1975)
* ''All Those Years Ago'' (1981)
* ''Got My Mind Set On You'' (1987)
* ''When We Was Fab'' (1988)
== Keppeling om utens ==
* {{en}}[http://georgeharrison.com/ GeorgeHarrison.com] — Offisjele side
{{DEFAULTSORT:Harrison, George}}
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk popartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk muzykprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk filmprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk autobiograaf]]
[[Kategory:Mystikus]]
[[Kategory:Oscar-winner]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:The Beatles]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1943]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2001]]
ika3fx3u16muwcx5pm1fno7xk4r0hg8
Anouk
0
28290
1086221
856444
2022-08-04T21:21:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe}}
[[Ofbyld:Anouk at fesival mundial 2008.JPG|thumb|Anouk yn 2008]]
'''Anouk''' (echte namme: Anouk Teeuwe) ([[Den Haach]], [[8 april]] [[1975]]) is in Nederlânske sjongster.
=== Albums ===
{| class="wikitable"
! Album
! Ferskiningsdatum
! width="25" | NL
! width="25" | BE
! Ferkocht
! Goud / Platina <ref>http://www.nvpi.nl/nvpi/pagina.asp?pagkey=60463&formposted=no&pagenr=1 NVPI, Gold & Platina albums</ref>
|-
| ''[[Together Alone (Anouk album)|Together Alone]]''
| 15 oktober, 1997
|align="center"|1
|align="center"|3
| 350,000 (NL)
| NL: 4x Platina / SWE: Goud
|-
| ''[[Urban Solitude]]''
| 20 novimber, 1999
|align="center"|1
|align="center"|20
| 100,000 (NL)
| NL: Platina / BE: Goud
|-
| ''[[Lost Tracks]]''
| 18 novimber, 2002
|align="center"|1
|align="center"|5
| 55,000 (NL)
| NL: Goud
|-
| ''[[Graduated Fool]]''
| 7 maart, 2003
|align="center"|3
|align="center"|5
| 25,000 (NL)
| NL: -, BE:-
|-
| ''[[Update (Anouk album)|Update]]''
| 5 jannewaris, 2004
|align="center"|9
|align="center"|38
| ?
|-
| ''[[Hotel New York]]''
| 3 desimber, 2004
|align="center"|1
|align="center"|1
| 250,000 (NL)
| NL: 2x Platina
|-
| ''[[Anouk Is Alive]]''
| 28 april, 2006
|align="center"|8
|align="center"|5
| 100,000+ (NL)
| NL: 3x Platina, BE: Platina
|-
| ''[[Who's Your Momma?]]''
| 23 nvimber, 2007
|align="center"|1
|align="center"|4
| 200,000+ (NL)
| NL: 2x Platina, BE: Gold
|-
| ''[[Live at Gelredome]]''
| 27 juny, 2008
|align="center"|1
|align="center"|16
| 100,000+
| NL: Platina, BE: Sulver
|-
| ''[[For Bitter or Worse]]''
| 18 septimber, 2009
|align="center"|1
|align="center"|2
| 60,000+
| Nederlân: 3x Platina
|}
[[Ofbyld:Anouk.jpg|thumb|''Anouk yn 2006'']]
=== Singles ===
{| class="wikitable"
! align="center" valign="middle" rowspan="2"|Jier
! align="center" valign="middle" rowspan="2"|Singles/titel
! align="center" valign="top" colspan="4"|Notearring<ref>Boarnen notearrings: [http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/Anouk/longplay DE] [http://austriancharts.at/showinterpret.asp?interpret=Anouk AT] [http://hitparade.ch/showinterpret.asp?interpret=Anouk CH] NL-[http://www.top40.nl/artist.aspx?contributor_id=10919&jaar=2009&maand=8&week=34 Singles] / [http://dutchcharts.nl/showinterpret.asp?interpret=Anouk Alben]</ref>
|-
! width="45"|[[Ö3 Austria Top 40|At]]
! width="45"|[[Schweizer Hitparade|CH]]
! width="45"|[[Media-Control-Charts|DE]]
! width="45"|[[Niederlande|NL]]
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1996
| align="left"|''Mood Indigo''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|49
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1998
| align="left"|''Nobody's Wife''<sup>1</sup>
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>40 Wike.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1998
| align="left"|''It's So Hard''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|29<br /><small>12 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1998
| align="left"|''Sacrifice''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|6<br /><small>22 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|1999
| align="left"|''R U Kiddin' Me''<sup>2</sup>
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>21 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2000
| align="left"|''The Dark''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|12<br /><small>12 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2000
| align="left"|''Michel''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|3<br /><small>20 Wo.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2001
| align="left"|''Don't''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|35<br /><small>6 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2001
| align="left"|''Love''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|51<br /><small>6 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2002
| align="left"|''Everything''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|12<br /><small>13 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2003
| align="left"|''I Live For You''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|65<br /><small>5 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2003
| align="left"|''Between These Walls''<br />(Junkie XL Feat. Anouk)
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|41<br /><small>8 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2003
| align="left"|''Hail''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|27<br /><small>8 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2004
| align="left"|''Girl''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>27 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2005
| align="left"|''Lost''
| <!--A-->|-
| <!--CH-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>19 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2005
| align="left"|''Jerusalem''
| <!--A-->|-
| <!--Swi-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|15<br /><small>10 Wo.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2005
| align="left"|''One Word''
| <!--A-->|-
| <!--Swits-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|2<br /><small>31 Wo.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2006
| align="left"|''Downhill''<br />(Postman Feat. Anouk)
| <!--A-->|-
| <!--Swits-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|18<br /><small>10 Wi.</small>
|-
|----- bgcolor="#f0f0ff" align="center" valign="top"
| align="left"|2009
| align="left"|''Three Days in a Row''
| <!--A-->|-
| <!--Swits-->|-
| <!--D-->|-
| <!--NL-->|1<br /><small>… Wi.</small>
|}
== Keppeling om utens ==
* [http://www.anouk.nl Webside fan Anouk]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk soul-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1985]]
b93ybwg97pz54txvdhe9wist592i1vn
Marijcke Visser
0
30605
1086284
853234
2022-08-05T08:07:26Z
FreyaSport
40716
+ynfoboks
wikitext
text/x-wiki
{{Keunstner
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Marijcke Tjipke Visser
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[10 novimber]] [[1915]]
| berteplak = [[Amsterdam]]
| stoarn = [[24 septimber]] [[1999]]
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| wurksum as = edelsmid,<br>byldhouster
| perioade =
| streaming =
| medium =
| bekendste wurk(en) =
| jierren aktyf =
| prizen =
| webside =
}}'''Marijcke Tjipke Visser''' ([[Amsterdam]], [[10 novimber]] [[1915]] - [[24 septimber]] [[1999]]) wie in edelsmid en byldhouster.
Hja krige har oplieding oan it Ynstitút foar Keunstniverheids Underwiis yn Amsterdam en dêrnei yn Reading. Se krige les fan har heit [[Tjipke Visser]] yn houtfykjen en oare techniken.
Marijcke Visser wurke op it tichelfabryk yn Tegelen. Brûkte materialen binne sulver, ivoar, stien, albast en sjamotte. Har wurken besteane út bylden, wizerplaten, reliëfs en amtskeatlingen (Boalsert) en lytse gebrûksfoarwerpen.
{{boarnen|boarnefernijing=
*{{EvF|Visser, Marijcke}}
}}
{{DEFAULTSORT:Visser, Marijcke}}
[[Kategory:Nederlânsk sulversmid]]
[[Kategory:Nederlânsk byldhouwer]]
[[Kategory:Nederlânsk houtfiker]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1915]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
t0t9v6iy12wei7m5b9bsdob94zn1ou1
Welmoed Fearsma
0
30722
1086188
977415
2022-08-04T21:08:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Lit_Fab_161103_Welmoed_Fearsma.jpg|thumb|Welmoed Fearsma op It Literatuerfabryk, 2003.]]
'''Welmoed Fearsma''' ([[1962]]) is in earder [[Friezen|Frysk]] sjongster.
Welmoed wie in sjongster yn ferskate bands. Yn dy tiid waard har namme stavere as ''Veersma''. Fan [[1996]] oant [[1999]] song se yn de gothic-rock-metalband [[Autumn (band)|Autumn]]. Yn [[2002]] begûn se as solo-sjongster en yn [[2003]] hat hja de stavering fan har namme nei de Fryske stavering feroarje litten: Welmoed Fearsma.
Har programma bestiet út rêstige harklietsjes en blues. Dêrneist sjongt se ek heftige lietsjes en rapt ze. Yn [[2003]] helle Fearsma op it [[Lytske Aaipop]]festival it dielde twadde plak, tegearre mei de groep Pierewaayer.
{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.streektaalzang.nl/strk/frie/friewfen.htm Streektaalzang.nl]
}}
{{DEFAULTSORT:Fearsma, Welmoed}}
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk rockartyst]]
[[Kategory:Frysk blues-artyst]]
[[Kategory:Frysk rapper]]
[[Kategory:Frysk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]]
[[Kategory:Persoan berne yn Fryslân (berteplak ûnbekend)]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
kz80178hzjorzbtnljhzvlpx2uhqt6p
Kim Stolker
0
31029
1086191
936826
2022-08-04T21:09:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ red
wikitext
text/x-wiki
'''Kim Stolker''' ([[De Gordyk]], [[17 desimber]] [[1987]]) is in sjongster fan De Gordyk dy't anno 2018 yn [[Nymwegen]] wennet. Se kaam yn it nijs doe't se yn 2010 yn de finale stie fan de talintejacht "Popstars" fan [[SBS 6]].
Kim Stolker komt út in muzikale húshâlding. Har mem song en makke eigen lietsjes.
As skoalfamke siet se op it Gordykster bernekoar ''Alles Kids''. Se song ferskes yn foar berneprogramma's fan [[Omrop Fryslân]] en yn [[1999]] wûn se de Fryske finale fan it VARA-sjongfestival ''Kinderen voor Kinderen''. Nei de Boargemaster Harmskoalle gie se nei de Havo Sânwâlden op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]. Dêrnei gie se in jier nei de Popakademy yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]].<br>
Letter hie se rollen yn musicals ''The sound of Music'' en ''Oliver Twist''. Op losse basis song se út en troch by de Opsterlânske rockband ''Dik in Orde''. Wylst se op de Skoalle foar Frijetiidsmanagement yn Ljouwert siet waard Kim yn [[2009]] benadere troch SBS om mei te dwaan oan Popstars. Der wienen doe noch sa'n 6500 oare dielnimmers. Doe't se yn de finale siet rieden der twa bussen mei supporters nei [[Hilfertsom]] en har stamkroech ''It Fetsje'' siet grôtfol. Op de dei fan de finale wie se lykwols net by stim meidat se kjeld skipe hie. Se waard mei it nûmer ''A moment like this'' twadde achter winner Wesley.
Kim trede op yn coverbandzangers en begûn eigen ferskes te skriuwen. Yn 2016 keas se foar eigen rippertwaar en trede op ûnder de artystenamme ''Kim Sera''. Begjin 2017 nimt se har debút EP op mei in miks fan soul en country.<ref>[https://professionalinmusic.com/artists/kim-sera/ Oer Kim Sera]</ref>
== Diskografy ==
* ''Boots en Hearts'' EP <ref>[https://3voor12.vpro.nl/lokaal/gelderland/update~23dd6ff7-b032-435e-a551-4d547953cee5~nijmeegse-zangeres-met-friese-roots-kim-sera-brengt-ep-uit~.html Nijmeegse zangeres met Friese roots Kim Sera brengt ep uit'']</ref>
* ''Ien bakje kofje noch'' op de cd: ''Bob Dylan in het Fries In Frysk Earbetoan Oan Bob Dylan'', 2010 <ref>[https://www.muziekweb.nl/Link/JK165424/Bob-Dylan-in-het-Fries-Earder-as-letter-bonus-dvd?TrackID=JK165424-0001 Muziekweb.nl]</ref>
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}
{{DEFAULTSORT:Stolker, Kim}}
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Frysk musicalakteur]]
[[Kategory:Frysk rockartyst]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Nederlânsk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Persoan berne op De Gordyk]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1987]]
t665743kux36209fd399usoimdhvcqy
Ton Alberts
0
32366
1086342
1003669
2022-08-05T09:22:04Z
FreyaSport
40716
+ynfoboks & Galery
wikitext
text/x-wiki
{{Persoan algemien
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Anton Carel Alberts
| oare namme(n) =
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[6 july]] [[1927]]
| berteplak = [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]] {{Flagge BE}}
| stoarn = [[16 augustus]] [[1999]]
| stjerplak = [[Amsterdam]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| berop/amt = Arsjitekt
| aktyf as =
| jierren aktyf =
| reden bekendheid =
| bekendste wurk(en) =
| prizen =
| webside =
}}
'''Anton Carel (Ton) Alberts''' ([[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]], [[6 july]] [[1927]] – [[Amsterdam]], [[16 augustus]] [[1999]]) wie in [[Nederlân]]ske [[arsjitekt]] dy't foaral bekend is fan syn op [[antroposofy|antroposofyske]] ideeën basearre [[organyske arsjitektuer]] fan [[Rudolf Steiner]].<ref>Pearson, David, ''New Organic Architecture'', Univ. of California Press: 2001.</ref>.
Doe't er noch jong wie is Ton Alberts nei [[Amsterdam]] ferhûze. Dêr gong er nei de Akademy fan Boukeunst, in stúdzje dêr't er yn [[1954]] klear mei wie. Oant [[1974]] wurket er as dosint foar de akademy en dêrneist is er arsjitekt foar it buro fan [[Ben Merkelbach]].
Letter begjint er yn 'e mande mei [[Max van Huut]] in arsjitekteburo mei de namme 'Alberts & van Huut'. Tegearre wienen sy de promoters foar it organysk bouwen. Sy binne benammen ferneamd wurden troch it ûntwerp fan it haadkantoar fan de NMB-bank (no [[ING Bank]]) boud yn 1987 yn Amsterdam Sudeast en it kantoar fan de [[Gasuny]] yn [[Grins (stêd)|Grins]].
Alberts hat syn fergese tsjinst ek oanbean foar it ûntwerpen fan de Fredesparken yn [[Bosnje]] en Herzegovina, mar moast it litte by wat sketsen om't er koart dêrnei kaam te ferstjerren. Wol is it Fredesflam-Hûs yn Tuzla, in mienskipssintrum, neffens syn tekeningen boud. It hûs is in geskink fan de ''Peace Flame Foundation Netherlands''.
== Galery ==
<gallery heights="150" widths="200">
Gasuniegebouw.jpg|[[Gasunygebou]] yn Grins
Image:Amsterdam Zuidoost Ton Alberts 01 PM07.jpg|Haadkantoor ING yn Amsterdam
Texel - Den Burg - Emmalaan - View SSE on New Town Hall 2010 by Alberts en Van Huut & Partners - Anthroposophical Design II.jpg|Gemeentehûs Teksel
Buren.jpg|Gemeentehûs Buren
Woonhuis de Waal Utrecht (Q57341726).jpg|De Waal yn Utert
Wognum-DSB.jpg|Haadkantoor DSB-bank
</gallery>
== Sjoch ek ==
*[[Nederlânske Arsjitekten]]
== Keppeling om utens ==
* [http://www.albertsenvanhuut.nl/ Officiële website Alberts & van Huut]
{{boarnen|boarnefernijing=
* Dit artikel is in oersetting fan Wikipedia nl:, ''Ton Alberts''
<references/>
}}
{{DEFAULTSORT:Alberts, Ton}}
[[Kategory:Flaamsk arsjitekt]]
[[Kategory:Nederlânsk arsjitekt]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Flaamsk komôf]]
[[Kategory:Organyske arsjitektuer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1927]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
djyn87q3ul92oz3avmu2deyn3jvnaa6
Mick Jagger
0
35972
1086252
998114
2022-08-04T21:34:48Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Jagger live Italy 2003.JPG|thumb|Mick Jagger by in konsert yn [[Giuseppe-Meazza-Stadion]] (Mailand, Itaalje, 10 juny 2003)]]
[[Sir]] '''Michael Philip Jagger''' ([[Dartford]] ([[Kent (Ingelân)|Kent]]), [[26 july]] [[1943]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[rock]]muzikant, [[akteur]], [[skriuwer]], [[komponist]] en produsint, mar it meast ferneamd as [[sjonger]] fan de [[Rolling Stones]].
== Biografy ==
[[File:Mick Jagger (1982).jpg|thumb|left|Mick Jagger (1982)]]
Mick Jagger waard grutbrocht yn in húshâlding út de middenklasse. Syn heit Basil "Joe" Jagger wie skoalmaster, syn mem Eva in ymmigrante út [[Austraalje (lân)|Austraalje]], dy't polityk aktyf wie foar de Konservative Partij. Mick hat noch in jongere broer, Chris Jagger, dy't ek muzyk makket.
As bern wie Jagger al leafhawwer fan sjonge en muzyk meitsje. Nei it fuortset ûnderwiis studearre Jagger oan de ''London School of Economics''. Hy is net in learder en lit syn stúdzje nei in jier falle. Mei syn freon [[Keith Richards]], dy't er al fan beukerskoalle kin, begjint er muzyk te meitsjen. Dêrnei komt it idee om in bandsje te begjinnen mei [[Brian Jones]] en Dick Taylor. De [[Rolling Stones]] wurdt oprjochte, nei alle gedachten wol de meast legindaryske groep yn de skiednis fan de rock.
Rillegau nei de oprjochting fan de band feroaret de besetting: [[Charlie Watts]] en [[Bill Wyman]] ferfange Mick Avory en Dick Taylor. De band giet wat rûntoeren yn klups en stêden. Yn [[1963]] komt harren earste single út: ''"Come on"'', in ''cover'' fan [[Chuck Berry]]. Ek kriget de band in manager: [[Andrew 'Loog' Oldham]]. De leden fan de Rolling Stones tekenje in kontrakt by it grutte Decca Records en wurde in enoarm súkses. Sy ferkeapje miljoenen platen oer de hiele wrâld.
Foar it libben fan Jagger hat altyd in protte oandacht west fan de ynternasjonale parse. It dwaan en litten fan de lytse rocker hat it publyk fan it begjin ôf yn de besnijing nomd, fral de moaie froulju dêr't mei gie en de drugsproblemen dy't er hie. Mar tsjinfallers wienen net skealik foar syn wurkpaad, earder it tsjinoerstelde. Yn al de 40 jier dat de groep bestie gie it altyd oer him.
== Solokarriêre ==
Bûten de Stones hat Jagger ek in solokarriêre. Lykwols slagge hy der net yn likefolle súkses te beheljen as mei de Stones.
Op [[12 desimber]] [[2003]] waard Jagger riddere troch de Britske keninginne [[Elizabeth II fan Ingelân|Elizabeth II]] foar syn ''tsjinsten oan de muzyk''.
== Gesin ==
Mick Jagger hat in protte relaasjes hân. Hy hat twa kear troud west, mei [[Jerry Hall]] en mei [[Bianca Jagger|Bianca Pérez-Mora Macías]]. Hy hat 7 bern (Karis, Jade, Elizabeth Scarlett, James Leroy Augustine, Georgia May Ayeesha, Gabriel Luke Beauregard, en Lucas) by ferskillende memmen. De jongste, Lucas, waard yn 1999 berne út in relaasje mei model [[Luciana Gimenez Morad]]. De lêste jierren libbet Jagger tegearre mei [[L'Wren Scott]].<br />
Pakkesizzers binne: Amba (berne yn 1996; mem: Jade Jagger), Assisi (berne op 3 july 1992; mem: Jade Jagger)
== Filmkarriêre ==
Neist dat Jagger muzikant is hat er ek in filmkarriêre, sa spile er yn:
* ''[[Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides]]'' [[2011]]
* ''Mayor of the Sunset Strip'', [[2003]]
* ''[[The Man from Elysian Fields]]'', [[2001]]
* ''Enigma'', [[2001]] (aka Enigma - Das Geheimnis [[2002]] ([[Dútslân]])
* ''Mein liebster Feind'' - mei [[Klaus Kinski]] [[1999]] (aka ''My Best Fiend'')
* Saturday Night Live: ''The Best of Mike Myers'', [[1998]]
* ''Bent'', [[1997]]
* ''Freejack'', [[1992]]
* ''Faerie Tale Theatre'' [[1982]] TV-rige
* ''Wings of Ash'': Pilot for a Dramatization of the Life of Antonin Artaud [[1978]]
* ''Umano non umano'' [[1972]]
* ''Ned Kelly'' [[1970]]
* ''Performance'' [[1970]]
== Keppeling om utens ==
* {{en}}[http://www.mickjagger.com/ Webside fan Mick Jagger]
{{DEFAULTSORT:Jagger, Mick}}
[[Kategory:The Rolling Stones]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk blues-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk filmakteur]]
[[Kategory:Ingelsk filmprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Australysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1943]]
ofy5scbzeg7k6sua62578gjjrrmjvqu
Julie Driscoll
0
37583
1086249
903430
2022-08-04T21:34:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Julie Tippetts.jpg|thumb|250px|Julie Driscoll yn 2007]]
'''Julie Tippetts''', berne en bekend as '''Julie Driscoll''' ([[Londen]], [[8 juny]] [[1947]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[sjonger|sjongster]], dy't yn de jierren '60 in stikmannich hits hie.
Doe't sy noch jong wie, wie Driscoll al in bekende yn de Londense klups. Sy organisearre de fanklup fan de [[Yardbirds]], en it wie harren manager dy't Driscoll oantrune sels in muzikale karriêre te begjinnen.
Julie Driscoll wie yn 1965 en 1966 by de band [[Steampacket]], mei ûnder oaren sjonger [[Long John Baldry]], toetsenist [[Brian Auger]] en [[Rod Stewart]]. Yn augustus 1966 die dy band mei oan it Jazzfestival yn it Belgyske Comblain-la-Tour. Yn 1968 skoarde hja in wrâldhit mei har ferzje fan [[Bob Dylan]] syn "This wheel's on fire". Mei dit nûmer fertsjintwurdige hja de psychedelyske perioade yn de Britske muzyk. [[Donovan]]'s "Season of the Witch", die it yn Driscoll's ferzje ek goed.
De solosingles dy't sy ek útbrocht hienen minder súkses.
== Diskografy ==
In kar út:
* ''Open'' (mei [[Brian Auger]] & The Trinity) - 1967
* ''Streetnoise'' (mei [[Brian Auger]] & The Trinity) - 1969
* ''Jools & Brian'' (mei [[Brian Auger]] & The Trinity) - 1969
* ''1969'' - 1971 Kompilaasje
* ''Sunset Glow'' - 1976
* ''Encore'' (mei [[Brian Auger]]) - 1978
* ''Best of Julie Driscoll'' - 1982 Kompilaasje
* ''With Brian Auger & The Trinity'' - 1991 Kompilaasje
* ''Season of the Witch'' - 1999 Kompilaasje
* ''If Your Memory Serves You Well'' - 2001 Kompilaasje
* ''Julie Driscoll'' - 2004
* ''London 1964-1967'' - 2004 Kompilaasje
* ''A Kind Of Love In 1967-1971'' - 2004 Kompilaasje
== Keppelings om utens ==
* [http://www.mindyourownmusic.co.uk/julie-tippetts.htm Mind Your Own Music], de Keith Tippett/Julie Tippetts webside.
* [http://www.phinnweb.org/retro/julie/ Julie Driscoll @ pHinnWeb]
* [http://www.bbc.co.uk/music/reviews/x3cz/ BBC - Classic Pop/Rock Review - Brian Auger Julie Driscoll & The Trinity, Open, Definitely What!, Streetnoise]
{{DEFAULTSORT:Driscoll, Julie}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk folksmuzykartyst]]
[[Kategory:Ingelsk jazz-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk soul-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
perrep80pgmjpjggiyovc55gglm4lbb
Shawnee Smith
0
37621
1086134
838440
2022-08-04T20:34:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Shawnee Smith gfdl.png|right|thumb|180px|''Shawnee Smith'']]
'''Shawnee Smith''' (Orangeburg ([[Súd Karolina]]), [[3 july]] [[1969]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[aktrise]], dûnser en sjongster fan de [[punk]]/[[metal]]band ''Fydolla Ho'' (útsprekke as ''Five-Dollar Whore'').
Smith ferskynde foar it earst yn films yn [[1982]], doe wie hja te sjen as dûnseres yn ''[[Annie (film)|Annie]]''. Yn [[1987]] briek hja troch mei in rol as de swiere tsiender yn ''Summer School''.<br />
Smith hat har ferneamdens fral te tankjen oan it persoanaazje ''Amanda Young'', dy't yn de films ''[[Saw]]'', ''[[Saw II]]'', ''[[Saw III]]'', ''[[Saw IV]]'' en ''[[Saw V]]'' te sjen is. Earder spile sy fan [[1998]] oant en mei [[2004]] de eigensinnige, wat domme, ''Linda'' yn de telefyzjerige ''[[Becker (telefyzjerige)|Becker]]''. Smith spile fierders gastrollen yn ûnder oaren ''[[Married...with Children]]'', ''[[Murder, She Wrote]]'' en ''[[The X-Files]]''.
Neist aktrise is sy muzikant: sy spilet [[gitaar]], [[piano]] en drums.
== Persoanlik libben ==
Shawnee Smith waard berne as it twadde bern fan Patricia, in [[onkology]]ferpleechkundige en Jim Smith, in finansjeel planner en eardere piloat by de US Air Force. Har âlden gienen útelkoar doe't sy twa jier wie. Har mem troude opén nij doe't Shawnee acht wie.
Smith hat twa bern: dochter Verve (1999), út har houlik mei fotograaf Jason Reposar (1998–2003) en in soan Jakson (2005), út har koarte houlik mei de muzikant Kai Mattoon (2005–2006). Verve en Jakson dienen mei yn twa nûmers op it debútalbum fan Smith & Pyle, ''It's OK to be Happy''.
==Filmografy==
*''[[Annie (film)|Annie]]'' ([[1982]]) - Dûnser
*''[[Not My Kid]]'' ([[1985]]) (tv) - Carol
*''[[Crime of Innocence]]'' (1985) (tv) - Jodi Hayward
*''[[Iron Eagle]]'' ([[1986]]) - Joenie
*''[[Easy Pray]]'' (1986) (tv) - Tina Marie Risico
*''[[Summer School (film)|Summer School]]'' ([[1987]]) - Rhonda Altobello
*''[[Bluegrass (film)|Bluegrass]]'' ([[1988]]) (tv) - Alice Gibbs
*''I Saw What You Did'' (1988) (tv) - Kim Fielding
*''[[The Blob (1988)|The Blob]]'' (1988) - Meg Penny
*''Who's Harry Crumb?'' ([[1989]]) - Nikki Drowning
*''Desperate Hours'' ([[1990]]) - May Cornell
*''Lucky/Chances'' (1990) (Minirige) - Olympia Stanislopolous Golden
*''[[The Stand]]'' ([[1994]]) (Minirige) - Julie Lawry
*''[[Leaving Las Vegas]]'' ([[1995]]) - Fytsend famke
*''[[The Low Life]]'' (1995) - 'Little Tramp'-frou
*''Bombshell'' ([[1996]]) - Shelly
*''[[Female Perversions]]'' (1996) - Make-Up-[[ferkeapster]]
*''[[Face of Evil]]'' (1996) (tv) - Jeanelle Polk
*''[[Every Dog Has Its Day]]'' ([[1997]]) - ReadHead
*''[[Dogtown]]'' (1997) - Tammy Hayes
*''[[Something Borrowed, Something Blue]]'' (1997) (tv) - Teri
*''[[Dead Men Can't Dance]]'' (1997) - Sgt. Addy Cooper
*''[[The Shining (1997)|The Shining]]'' (1997) (Miniserie) - Waitress
*''[[Men (film)|Men]]'' (1997) - Clara
*''[[Becker (TV)]]'' ([[1998]]) - Linda
*''[[Armageddon (film)|Armageddon]]'' ([[1998]]) - RedHead
*''Carnival of Souls'' (1998) - Sandra Grant
*''The Party Crashers'' (1998) - Carolyn
*''Twice Upon a Time'' (1998) (tv) - Maggie Fowler
*''A Slipping-Down Life'' ([[1999]]) - Faye-Jean Lindsay
*''Breakfast of Champions'' (1999) - Bonnie MacMahon
*''Eat Your Heart Out'' ([[2000]]) - Nicole
*''Never Get Outta the Boat'' ([[2002]]) - Dawn
*''[[Saw]]'' ([[2004]]) - Amanda Young
*''[[The Almost Guys]]'' (2004) - Bigger
*''[[Washington Street]]'' ([[2005]] (tv)
*''[[The Island (2005)|The Island]]'' (2005) - Suzie
*''[[Saw II]]'' (2005) - Amanda Young
*''[[Repo! The Genetic Opera]]'' ([[2006]]) - Heather
*''[[Saw III]]'' (2006) - Amanda Young
*''[[Secrets of an Undercover Wife]]'' ([[2007]]) (tv) - Lisa
*''[[Traveling in Packs]]'' (2007) (tv) - Ivy
*''[[Saw IV]]'' (2007) - Amanda Young
*''[[Saw V]]'' (2008) - Amanda Young
*''[[The Grudge 3]]'' (2009) - Sullivan
* ''Saw 3D'' (2010) - Amanda Young
* ''Anger Management'' (2012) - Jennifer Goodson
== Keppeling om utens ==
* [http://smithandpyle.com/ Hiemside fan Shawnee Smith]
{{CommonsBalke|Shawnee Smith}}
{{DEFAULTSORT:Smith, Shawnee}}
[[Kategory:Amerikaansk dûnser]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk hardrockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk toanielakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1969]]
1wr80ot7n7midf38tqfo7gobr0e23ca
Neil Young
0
38353
1086211
1001214
2022-08-04T21:18:14Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Neil Young - Per Ole Hagen.jpg|Young by in optreden<br />yn [[Oslo]] op 11 juny 2009|thumb|right|250px]]
'''Neil Young''' ([[Toronto]], [[Ontario]], [[12 novimber]] [[1945]]) is in [[Kanada|Kanadeesk]] [[sjonger]], [[lieteskriuwer]] en [[ûndernimmer]]. Yn in karriêre dy't in periode fan mids [[1960-1969|jierren sechtich]] oant no oerkapet, hat er in mânsk oeuvre opboud dat te fergelyksen is mei dat fan [[Bob Dylan]]. Hy wurdt yn 't generaal beskôge as ien fan de artysten mei de measte ynfloed fan syn generaasje.<ref>[http://www.allmusic.com/artist/p5896] Neil Young. Thomas Erlewine, Stephen. allmusic.</ref>
== Karriêre ==
Young begûn syn optreden as soloartyst yn Kanada yn 1960, ear't er yn 1966 nei [[Kalifornje]] ferfarde, dêr't er mei [[Stephen Stills]] de band [[Buffalo Springfield]] oprjochte en letter it fjirde lid fan [[Crosby, Stills, Nash & Young|Crosby, Stills & Nash]] waard; dat wy yn 1969. Hy sette in solo karriêre op dy't rûmom in protte jûchheigerop feroarsake; syn earste album kaam yn 1968 út. Yn in karriêre dy't in periode fan mids [[1960-1969|jierren sechtich]] oant no oerkapet, hat er in mânsk oeuvre opboud dat te fergelyksen is mei dat fan [[Bob Dylan]]; 33 studio albums hat er levere. Benammen yn de jierren '80 hat Young in soad mei útienrinnende myzykstilen eksperimintearre en dêr is er nea mei opholden. De [[Rock and Roll Hall of Fame]] webside beskriuwt Young as "one of rock and roll’s greatest songwriters and performers".<ref>[http://rockhall.com/inductees/neil-young rockhall.com - Neil Young - Biography]. Sjoen 2010-4-9.</ref> Hy is twaris yntrodusearre yn de Hall of Fame: earst as a solo artyst yn 1995, en letter as lid fan Buffalo Springfield yn 1997.
[[Ofbyld:Neil Young in Austin, 1976.jpg|Young by in optreden yn<br />Austin (Teksas) op 9 novimber 1976|left|thumb|250px]]
Young's wurk wurdt skaaimerke troch syn typyske gitaarwurk en syn [[kopstim|falset]]/tenor-sjongstim. Hoewol't er himsels begeliedet op ferskate ynstruminten, sa as piano en harmonika, wurdt syn lûd fral bepaald troch syn gitaarspyljen (akûstysk en elektrysk), dy't er somtiden melodieusk en dan wer rûch bespilet. Young hat mei in soad muzykstilen eksperimintearre, begelyks [[swing music|swing]] en [[elektroanyske muzyk]], mar yn syn meast bekende wurk kin dochs trije haadstreamen ferdield wurde: akûstyske folk en country-rock, of fersterke hard-rock yn mei de band [[Crazy Horse (band)|Crazy Horse]]. Wol hat Young ek eleminten fan nijere muzykstilen oernaam sa as [[alternative rock]] en [[grunge]]. Syn ynfloed op dy lêste hat him de earetitel ''Godfather of Grunge"'' besoarge.<ref>"It had already been noted that Neil Young was an important influence on grunge musicians, and in the mid- 1990s it became common to see Neil Young described as 'the godfather of grunge'." yn Echard, William: ''Neil Young and the Poetics of Energy'', Indiana University Press 2005, s. 43 | isbn = 9780253217684</ref>
Young hat in stikmannich fils (mei)regisearre ûnder de [[skûlnamme]] '''Bernard Shakey''', dit binne ''Journey Through the Past'' (1973), ''Rust Never Sleeps'' (1979), ''[[Human Highway]]'' (1982), ''[[Greendale (album)|Greendale]]'' (2003), en ''[[CSNY/Déjà Vu]]'' (2008). y wurket no oan in dokumintêre oer de techyk fan elektryske auto's, foarearst mei de titel ''Linc/Volt''. It projekt bestiet ûnder mear út it ombouwen fan in Lincoln Continental út 1959 nei hybride technology; Young is fan doel om dêrmei nei Washington, D.C. te riden om sa omtinken foar miljeufreonlike technology fan politisy te freegjen.
Young is in útsprutsen pleiter foar miljeusaken en foar it wolwêzen fan lytse boeren; yn 1985 organisearre er mei it [[benefit concert]] Farm Aid. Yn 1986 holp Young mei oan it stiftsjen fan The Bridge School,<ref>[http://www.bridgeschool.org/ Welcome to The Bridge School<!-- Bot generated title -->]</ref> in ûnderwiisynstelling foar bern mei slimme ferbale en fysike beheiningen, en docht er mei oan it jierlikse Bridge School Benefitkonsert. Young wennet op syn ranch yn La Honda, Kalifornje. Hoewol't er al tsientallen jierren yn Kalifornje wennet en wurket en like faak oer de [[Feriene Steaten|F.S.]] as oer syn heitelân songen hat, hinget er oan syn Kanadeesk boargerskip; hy hat nea Amerikaan wurde wollen.<ref>[http://www.time.com/time/arts/article/0,8599,1110988,00.html Time, ''Resurrection of Neil Young, Continued''] </ref> Op 14 july 2006 waard Young ûnderskieden mei de Oarder fan Manitoba.
Young hat gearwurke mei in protte grutte artysten, sa as [[Bruce Springsteen]], [[Willie Nelson]], [[Jerry Lee Lewis]], [[Rick James]], Pearl Jam, [[Nils Lofgren]] en de [[Pixies]].
[[Bob Dylan]], [[U2 (band)|U2]], [[Tori Amos]], [[Johnny Cash]], [[Boney M.]], [[The Mission (band)|The Mission]], [[Nick Cave]], [[Pearl Jam]] en [[Stereophonics]] binne mar in pear namme fan artysten dy't Young-nûmers op harren repertôre set hawwe.
== Privee ==
Neil Young is troud mei Pegi Morton. Sy hawwe twa bern, dochter (Amber), dy't lykas Young ek te lijen hat fan [[epilepsy]], en in slim handikepte (foar it measte part ferlamme) soan (Ben). Ut in eardere relaasje mei aktrise [[Carrie Snodgress]], waard soan Zeke berne, dy't mei in [[breinferlamming|Sykte fan Little]] op de wrâld kaam.
Young is sûnt midden jierren 70 in entûsiast samler fan [[modelbou|modeltreinen]] fan it merk [[Lionel]]. Sûnt 1994 hat er in frijwat grut oandielepakket opboud by de produsint fan dizze treinen en is er warber yn it management fan dit bedriuw.
Efterhûs hat Young in hal sette litten, dêr't er (mei syn famylje) in mânske modelbaan boud hat.
== Diskografy ==
=== Mei [[Buffalo Springfield]] ===
* [[1966]] ''[[Buffalo Springfield (album)|Buffalo Springfield]]''
* [[1967]] ''[[Buffalo Springfield Again]]''
* [[1968]] ''[[Last Time Around]]''
* [[1969]] ''[[Retrospective]]'' (kompilaasje)
* [[1973]] ''Buffalo Springfield (2 LP kompilaasje)''
* [[2001]] ''[[Buffalo Springfield (boxset)|BoxSet]]''
=== Mei [[Crosby, Stills & Nash (and Young)|Crosby, Stills, Nash & Young]] ===
* [[1970]] ''[[Déjà Vu (album)|Déjà Vu]]''
* [[1971]] ''[[Four Way Street]]'' (live)
* [[1974]] ''[[So Far (album)|So Far]]'' (kompilaasje)
* [[1988]] ''[[American Dream (album)|American Dream]]''
* [[1999]] ''[[Looking Forward]]''
* [[2008]] ''[[Déjà Vu Live]]''
=== Solo ===
* [[1969]] ''[[Neil Young (album)|Neil Young]]''
* [[1969]] ''[[Everybody Knows This is Nowhere]] (mei [[Crazy Horse (Amerikaanske rockband)|Crazy Horse]])
* [[1970]] ''[[After the Gold Rush]]''
* [[1972]] ''[[Harvest]]'' (mei [[The Stray Gators]])
* [[1972]] ''[[Journey Through the Past]]'' ([[soundtrack]])
* [[1973]] ''[[Time Fades Away]]''
* [[1973]] ''[[Tonight's the Night]]'' (mei [[The Santa Monica Flyers]], earst útjûn yn [[1975]])
* [[1974]] ''[[On the Beach (Neil Young)|On the Beach]]''
* [[1975]] ''[[Zuma]]'' (mei Crazy Horse)
* [[1976]] ''[[Long May You Run]]'' ([[Stills-Young Band]]; mei [[Stephen Stills]])
* [[1977]] ''[[American Stars 'N Bars]]''
* [[1977]] ''[[Chrome Dreams]]'' (net útbrocht)
* [[1977]] ''[[Decade (album)|Decade]]'' (kompilaasje)
* [[1978]] ''[[Comes a Time]]''
* [[1979]] ''[[Rust Never Sleeps]]'' (mei Crazy Horse)
* [[1979]] ''[[Live Rust]]'' (live) (mei Crazy Horse)
* [[1980]] ''[[Where the Buffalo Roam]]'' (soundtrack)
* [[1980]] ''[[Hawks and Doves]]''
* [[1981]] ''[[Re-ac-tor]]'' (mei Crazy Horse)
* [[1982]] ''[[Trans (album)|Trans]]''
* [[1983]] ''[[Everybody's Rockin']]'' (mei [[Shocking Pinks]])
* [[1985]] ''[[Old Ways]]''
* [[1986]] ''[[Landing on Water]]''
* [[1987]] ''[[Life (1987 album)|Life]]'' (mei Crazy Horse)
* [[1988]] ''[[This Note's For You]]'' (mei [[The Bluenotes]])
* [[1989]] ''[[El Dorado (Neil Young)|El Dorado]]'' (EP mei [[The Restless]])
* [[1989]] ''[[Freedom (1989 album)|Freedom]]''
* [[1990]] ''[[Mansion On The Hill/ Don't Spook The Horse]]'' (cd-single) (mei Crazy Horse)
* [[1990]] ''[[Ragged Glory]]''(mei Crazy Horse)
* [[1991]] ''[[Weld (album)|Weld]]'' (mei Crazy Horse)
* [[1991]] ''[[Arc (album)|Arc]]'' (EP; live) (mei Crazy Horse)
* [[1992]] ''[[Harvest Moon (album)|Harvest Moon]]'' (mei [[The Stray Gators]])
* [[1993]] ''[[Lucky Thirteen]]'' (kompilatie)
* [[1993]] ''[[Unplugged]]'' (live)
* [[1994]] ''[[Sleeps With Angels]]'' (mei Crazy Horse)
* [[1995]] ''[[Mirror Ball]]'' (mei [[Pearl Jam]])
* [[1996]] ''[[Dead Man (soundtrack)|Dead Man]]'' ([[soundtrack]])
* [[1996]] ''[[Broken Arrow (album)|Broken Arrow]]'' (mei Crazy Horse)
* [[1997]] ''[[Year of the Horse]]'' (live) (mei Crazy Horse)
* [[2000]] ''[[Silver & Gold]]''
* [[2000]] ''[[Road Rock Vol. 1]]'' (live mei Friends & Relatives)
* [[2001]] ''[[Mystery Train]]'' (kompilaasje)
* [[2002]] ''[[Are You Passionate?]]'' (mei [[Booker T. & the M.G.'s]])
* [[2003]] ''[[Greendale (album)|Greendale]]'' (mei Crazy Horse)
* [[2004]] ''[[Greatest Hits (Neil Young)|Greatest Hits]]'' (k)
* [[2005]] ''[[Prairie Wind]]''
* [[2006]] ''[[Living With War]]'' (mei [[The Restless]])
* [[2006]] ''[[Live at the Fillmore East 1970]]'' (Neil Young Archives Performance Series, disc 02) (mei Crazy Horse)
* [[2006]] ''[[Living With War: "In the Beginning"]]'' (rauwe ferzjes, mei [[The Restless]])
* [[2007]] ''[[Live at Massey Hall 1971]]'' (Neil Young Archives Performance Series, disc 03)
* [[2007]] ''[[Chrome Dreams II]]''
* [[2008]] ''[[Sugar Mountain - Live at Canterbury House 1968]]'' (Neil Young Archives Performance Series, disc 00)
* [[2009]] ''[[Fork in the Road]]''
* [[2009]] ''[[Live At The Riverboat 1969]]'' (Neil Young Archives Performance Series, disc 01)
* [[2009]] ''[[Dreamin' Man Live '92]]''
* [[2010]] ''[[Le Noise]]''
* [[2012]] ''Americana''
* [[2012]] ''Psychedelic Pill''
* [[2014]] ''A Letter Home''
* [[2014]] ''Storytone''
* [[2015]] ''The Monsanto Years''
* 2016 ''Bluenote Café''
* [[2016]] ''Peace Trail''
* 2016 ''Earth''
* 2017 ''Hitchhiker''
* 2017 ''The Visitor''
== Dvd ==
* [[2000]] ''[[Silver & Gold (film)]]''
* [[2000]] ''[[Year of the Horse (film)|Year of the Horse]]'' (regy [[Jim Jarmusch]], mei Crazy Horse)
* [[2000]] ''[[Red Rocks Live]]'' (mei 'Friends & Relatives')
* [[2001]] ''[[In Berlin]]'' (mei Trans-Band)
* [[2002]] ''[[Rust Never Sleeps]]'' (mei Crazy Horse)
* [[2003]] ''[[Live at Vicar St.]]'' (bonus dvd by cd 'Greendale (Indiana)')
* [[2004]] ''[[Greendale (film)|Greendale]]'' (film)
* [[2005]] ''[[Live (dvd Neil Young)|Live]]'' (mei Crazy Horse)
* [[2006]] ''[[Heart of Gold (film)|Heart of Gold]]'' (regy [[Jonathan Demme]]; mei dokumintêres)
* [[2006]] ''[[Living with War (film)|Living with War]]'' (+ cd)
* [[2006]] ''[[Under Review]]'' (mei Crazy Horse)
* [[2006]] ''[[Live at The Fillmore East 1970]]'' (+ cd, mei Crazy Horse)
* [[2007]] ''[[Live at Massey Hall 1971 (film)|Live at Massey Hall 1971]]'' (+ cd)
* [[2008]] ''[[Déjà Vu Live]]'' (mei [[Crosby, Stills & Nash (and Young)|Crosby, Stills & Nash]], regisearre troch Neil Young
== Keppelings om utens ==
* {{en}} [http://www.neilyoung.com/ Offisjele webside]
* [http://livingwithwar.blogspot.com/ ''Neil Youngs Living With War Blog'']
{{boarnen|boarnefernijing=
* Dit artikel is foar it grutste part in oersetting fan de ynlieding op it artikel ''Neil Young'' yn de Ingelsktalige Wikipedy.
<references/>
}}
{{DEFAULTSORT:Young, Neil}}
[[Kategory:Neil Young| ]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant]]
[[Kategory:Kanadeesk gitarist]]
[[Kategory:Kanadeesk pianist]]
[[Kategory:Kanadeesk country-artyst]]
[[Kategory:Kanadeesk folksmuzykartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk rockartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Kanadeesk filmregisseur]]
[[Kategory:Kanadeesk polityk aktivist]]
[[Kategory:Kanadeesk autobiograaf]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Kanadeesk persoan fan Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Kanadeesk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Kanadeesk persoan fan Skotsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1945]]
3q0raf15pw4abplpny7cjokzotydpgn
Christopher Lee
0
42885
1086106
1080002
2022-08-04T20:26:52Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Akteur
| ôfbylding = Christopher Lee at the Berlin International Film Festival 2013.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Christopher Frank Carandini Lee
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje|Britsk]]
| berne = [[27 maaie]] [[1922]]
| berteplak = [[Londen]] ([[Ingelân]])
| stoarn = [[7 juny]] [[2015]]
| stjerplak = [[Londen]] ([[Ingelân]])
| etnisiteit = [[File:Flag of England.svg|20px]] [[Ingelsen|Ingelsk]] <br>[[File:Flag of Italy.svg|20px]] [[Italjanen|Italjaansk]]
| jierren aktyf = [[1948]] – [[2015]]
| prizen = [[BAFTA Award|BAFTA]] 2011
| webside = [http://christopherleeweb.com christopherleeweb.com]
}}
Sir '''Christopher Lee''' (folút: '''Christopher Frank Carandini Lee'''; [[Londen]], [[27 maaie]] [[1922]] – dêre, [[7 juny]] [[2015]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[akteur]], [[skriuwer]] en [[sjonger]] fan mingd [[Ingelsen|Ingelsk]]-[[Italjanen|Italjaansk]] [[etnyske groep|etnysk]] komôf. Yn syn hast santichjierrich [[wurkpaad]] as akteur makke er [[karriêre]] troch faak de [[antagonist|smjunt]] te spyljen. Hy krige yn 'e [[1950-er jierren]] bekendheid mei syn fertolkings fan 'e [[fampier]] [[greve Dracula]], yn 'e searje fan ''Hammer Horror''-films. Letter spile er de [[krimineel]] Francisco Scaramanga yn 'e [[James Bond (filmsearje)|''James Bond''-film]] ''[[The Man with the Golden Gun (film)|The Man with the Golden Gun]]''. Resinter makke er himsels by in hiele nije [[generaasje]] [[fan (persoan)|filmfans]] [[populêr]] mei syn [[rol]] as de boaze [[tsjoender]] Saruman, yn de [[The Lord of the Rings (filmsearje)|''Lord of the Rings''-filmsearje]] en as [[greve Dooku]] yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Lee, dy't sawol yn 'e [[Winteroarloch]] as yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] fochten hie, wie dêrnjonken ek aktyf as [[stimakteur]], [[publisist]] en [[hardrock]]-[[sjonger]].
==Libben en karriêre==
===Jonkheid en oplieding===
Lee waard yn [[1922]] [[berne]] yn 'e [[Londen]]ske wyk [[Belgravia]], as de [[soan]] fan Geoffrey Trollope Lee ([[1879]]-[[1941]]), in [[luitenant-kolonel]] yn it [[Britske leger]], en dy syn [[oarehelte|frou]], [[grevinne]] Estelle Marie Carandini di Sarzano ([[1889]]-[[1981]]). Syn [[heit]] focht yn 'e [[Twadde Boere-oarloch]] en de [[Earste Wrâldoarloch]], wylst syn [[mem]] bekendstie om har [[skientme]] en ferivige waard troch de [[keunstskilder]]s [[sir]] [[John Lavery]], [[Oswald Birley]] en [[Olive Snell]] en ek troch de [[byldhouwer (keunstner)|byldhouster]] [[Clare Frewen Sheridan]]. Lee, dy't [[ôfstamme]] fan [[Itaalje|Italjaanske]] [[adel]], wie in [[betoerpakesizzer]] fan [[greve]] Francesco Carandini di Sarzano ([[1773]]-[[1839]]), in [[balling]] dy't ûnder de [[Napoleontyske Oarloggen]] syn heil yn [[Ingelân]] socht. Dy syn [[skoandochter]] (en Lee syn [[oerbeppe]]) wie de Ingelske [[opera (muzyk)|opera]][[sjongster]] [[Marie Carandini]] ([[famkesnamme (efternamme)|famkesnamme]] Burgess; [[1826]]-[[1894]]). Oan syn heitekant wie Lee yn 'e fierte [[besibskip|besibbe]] oan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[generaal]] [[Robert E. Lee]] en oan 'e [[astronoom]] [[John Lee (astronoom)|John Lee]].
[[File:Christopher_Lee_(Berlinale_2012)_2.jpg|left|thumb|250px|Lee op Ynternasjonaal Filmfestival fan [[Berlyn]], yn [[2012]].]]
Lee hie ien [[suster]], Xandra Carandini Lee ([[1917]]-[[2002]]). Syn [[âlden]] giene útinoar doe't er fjouwer jier wie, en [[skieding (houlik)|skieden]] doe't er seis jier wie. Syn mem naam de [[bern (persoan)|bern]] mei nei [[Switserlân]], dêr't Lee yn [[Wengen]] op [[skoalle]] kaam. It wie dêr dat er syn earste [[aktearjen|aktearûnderfining]] opdie, as Oegemantsje yn it [[mearke]] mei [[Oegemantsje (mearke)|deselde namme]]. Nei harren weromkear yn Londen wertroude Lee syn mem mei de [[bankier]] Harcourt George St-Croix Rose, de [[omke]] fan [[Ian Fleming]] (de geastlike heit fan [[geheim agint]] [[James Bond]]).
Mei njoggen jier waard Lee nei in [[ynternaat]] yn [[Oxford]] stjoerd, om him klear te steamen foar de prestizjeuze [[priveeskoalle]] fan [[Eton College|Eton]]. Hoewol't Lee dêr yndie in [[talittingseksamen]] foar ôflei, koed er troch syn minne skoare op it mêd fan [[wiskunde]] gjin [[stúdzjebeurs]] besette. Om't syn [[styfheit]] net ree wie om 'e hege kosten fan in [[oplieding]] yn Eton te beteljen, learde Lee ynstee fierder oan it [[Wellington Kolleezje]], in minder prestizjeuze priveeskoalle, dêr't er him ûnderskate yn 'e [[stúdzje]] fan 'e [[literatuer|klassiken]], [[Latyn]] en [[Gryksk]]. Oan 'e oare kant wied er net goed yn [[sport]], en briek er gauris mei sin de regels, wat him faak op in wan bruien kaam te stean (ynklusyf ien kear foar it feit dat er te faak in wan bruien krige). Mei santjin jier moast er yn [[1939]] syn stúdzje oan it Wellington Kolleezje in jier foartidich ôfbrekke doe't syn styfheit [[falissemint|fallyt]] gie. Koarte tiid letter skiede syn mem fan syn styfheit, en moasten Lee en syn suster [[wurk]] sykje om harsels te ûnderhâlden. Hy fûn in [[baan (wurk)|baantsje]] as [[klerk]] op it [[kantoar]] fan 'e [[rederij]] [[United States Lines]], dat er lykwols mar koart hold.
[[File:Christopher Lee 2009.jpg|thumb|right|150px|Christopher Lee yn [[2009]].]]
===Militêre tsjinst===
Doe't de [[Sovjet-Uny]] ein [[1939]] [[Finlân]] binnenfoel en de [[Winteroarloch]] útbriek, reizge Lee nei [[Skandinaavje]] om as [[frijwilliger]] [[militêre tsjinst|tsjinst]] te nimmen yn it [[Finske Leger]]. Hy en oare Britske frijwilligers waarden op in feilige ôfstân fan it front ynset foar bewekking, dat Lee naam nea diel oan 'e gefjochten. Nei't er weromkeard wie nei syn heitelân, koed er fannijs oan it wurk by United States Lines. Yn 'e rin fan [[1940]] joech er him by de [[Home Guard]], de Britske [[boargerwacht]]. Nei it [[ferstjerren]] fan syn heit, op [[12 maart]] [[1941]], dy't wollen hie dat syn soan krekt as hysels yn 'e Britske [[lânmacht]] tsjinne, melde Lee him ynstee oan by de [[loftmacht]], de [[Royal Air Force]].
Fan de [[simmer]] fan [[1941]] ôf wied er earst in hoart stasjonearre yn [[Súd-Rodeezje]], it tsjintwurdige [[Simbabwe]], dêr't er syn oplieding ta [[piloat]] ôfmeitsje soe. Op syn ien nei lêste trainingsflecht waard er lykwols oerfallen troch [[pineholle]] en begûn er dûbeld te sjen, wêrnei't by him in ôfwiking oan 'e [[eachsenuw]] fêststeld waard dy't makke dat er nea wer sels fleane meie soe. Foar Lee, dy't alhiel ferslingere rekke wie oan [[fleanen]], kaam dat nijs as in slimmen klap, en in skoft lang hong er mar wat doelleas om. Uteinlik dreau syn wil om wat konstruktyfs te dwaan him derta dat er him oanmelde by de [[ynljochtingetsjinst|ynljochtingedifyzje]] fan 'e RAF.
[[File:Christopher Lee 1944.jpg|left|thumb|180px|Lee as piloat fan 'e [[RAF]] yn it krekt befrijde [[Rome (stêd)|Rome]], yn [[1944]].]]
Nei stasjonearrings yn [[Harare|Salisbury]] (no Harare), it [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[Durban (Súd-Afrika)|Durban]] en it [[Egypte|Egyptyske]] [[Suëz]], waard er ynset yn 'e [[Noardafrikaanske Kampanje]], wêryn't de Britten en harren bûnsgenoaten it opnamen tsjin it [[Afrikakorps]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[fjildmaarskalk]] [[Erwin Rommel]]. Yn it lêst fan dy [[fjildtocht]], yn [[Tuneezje]], kaam Lee hast om doe't it [[fleanfjild]] fan it [[squadron]] dêr't er oan tafoege wie, [[bombardearre]] waard. Neitiid naam er diel oan 'e [[Alliëarde ferovering fan Sisylje]], dêr't er [[malaria]] oprûn, en letter wied er belutsen by de [[Alliëarde ynfaazje fan Itaalje]], dêr't er ûnder de slepende [[Slach om Monte Cassino]] taheakke waard oan 'e [[Nepal]]eeske [[Goerka's]] fan 'e [[Britsk-Yndyske 8ste Ynfanterydifyzje]]. Doe't er in pear dagen mei [[ferlof]] wie yn [[Napels (stêd)|Napels]], beklom er de [[fulkaan]] de [[Fesuvius]], dy't [[Utbarsting fan de Fesuvius (1944)|trije dagen dêrnei útbarste]].
Under de lêste dagen fan 'e Slach om Monte Cassino ûntsnapte Lee op 'e nij oan 'e [[dea]] doe't ien fan 'e fleantugen fan syn squadron by it opstiigjen delstoarte, en hy delknoffele boppe-op in op skerp steande [[bom]]. Nei ôfrin fan 'e slach, dy't útrûn op 'e befrijing fan [[Rome (stêd)|Rome]], besocht Lee dy stêd, dêr't er in moeting hie mei [[Nicolò Carandini]], in [[neef (famyljelid)|neef]] fan syn memmes, dy't yn it [[Italjaansk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Italjaanske ferset]] fochten hie. De lêste trijefearns jier fan 'e oarloch brocht Lee yn noardlik Itaalje troch. Nei eigen sizzen tsjinne er yn syn tiid yn [[Noard-Afrika]] ek in hoart by it [[Special Operations Executive]] (SOE) en de [[Long Range Desert Patrol]], de foarrinner fan 'e hjoeddeiske [[kommando|kommando-ienheid]] [[Special Air Service|SAS]], mar dêroer hat er nea details jaan wold. Nei de Alliëarde oerwinning wied er fanwegen it feit dat er floeiend [[Frânsk]] en [[Dútsk]] spriek, belutsen by de opspoaring fan [[nazy]]-[[oarlochsmisdie]]digers, oant er yn [[1946]] ôfswaaide mei de [[militêre rang|rang]] fan ''flight lieutenant'' (ekwifalint mei de rang fan [[kaptein (rang)|kaptein]] yn 'e [[Keninklike Loftmacht]]).
===Aktearkarriêre===
Nei't er weromkeard wie nei Londen, koe Lee himsels net mear as kantoarklerk sjen, en in oanbod om 'e klassiken te ûnderwizen sloech er ôf om't er syn Latyn te roastich fûn. Uteinlik wie it syn [[efterneef]] [[Nicolò Carandini]], dy't tsjin dy tiid de nije Italjaanske [[ambassadeur]] yn it [[Feriene Keninkryk]] wurden wie, dy't him oanrette om [[akteur]] te wurden. Carandini stjoerde him nei syn [[freonskip|freon]] [[Filippo del Giudice]], it haad fan 'e [[filmstudio]] [[Two Cities Films]], en dy bea Lee in sânjierrich [[kontrakt]] oan. Lee makke syn [[debút]] as filmakteur yn 'e [[Goatyske roman|Goatyske românse]] ''Corridor of Mirrors'', út [[1947]], dêr't er wolteld ien [[dialooch|regel tekst]] yn hie. Syn "tiid as learjonge", sa't er it letter sels neamde, duorre tsien jier, wêryn't er meast ûnderstypjende rollen en eftergrûnpersonaazjes spile. Sa wie Lee û.m. te sjen (faak sûnder yn 'e [[begjintitels]] neamd te wurden) yn ferneamde films as ''Hamlet'' ([[1948]]), ''Captain Horatio Hornblower R.N.'' ([[1951]]), ''Quo Vadis?'' (1951) en ''Moulin Rouge'' ([[1952]]).
[[File:Dracula_1958_c.jpg|right|thumb|230px|Lee as [[greve Dracula]], yn [[1958]].]]
Yn [[1957]] spile Lee foar it earst yn in film foar de studio [[Hammer Film Productions]], te witten ''The Curse of Frankenstein'', as it [[Meunster fan Frankenstein]]. Dy rol late derta dat him in jier letter yn 'e film ''Dracula'' de [[titelrol]] oanbean waard. Dat wie sa'n súkses dat er neitiid almar wer yn deselde rol [[cast]] waard. Sa fertolke er de [[fampier]] [[greve Dracula]] yn [[1965]] op 'e nij yn ''Dracula: Prince of Darkness''. Yn dy film seit Lee gjin wurd, mar sizet er allinnich mar. Sels woed er hawwe dat de tekst dy't foar him skreaun wie, fan sa'n minne kwaliteit wie dat er wegere hie om dy út te sprekken, mar [[senarioskriuwer]] [[Jimmy Sangster]] bewearde dat it [[skript]] nea tekst foar it personaazje fan Dracula omfetten hie. Lee sei ek dat Hammer him suver "[[sjantaazje|sjantearre]]" om neitiid noch yn fierdere Dracula-films te spyljen, troch op him yn te praten en him foar te rekkenjen hoefolle minsken oft [[wurkleazens|wurkleas]] wurde soene as hy, de stjer fan 'e filmrige, opstapte. Yn ''Dracula Has Risen from the Grave'' ([[1968]]), ''Taste the Blood of Dracula'' ([[1969]]) en ''Scars of Dracula'' ([[1970]]) hie Lee op 'e nij frijwol gjin tekst en ek los dêrfan net folle omhâns. Hy klage: "Se joegen my neat om te dwaan! Ik smeekte Hammer suver om my in diel fan 'e tekst brûke te litten dy't [[Bram Stoker]] skreaun hie. Ut en troch wist ik der sa'n tekstregel yn te smokkeljen." Nettsjinsteande Lee syn ûntefredenens wiene de films [[kommersje]]el grutte súksessen, en makken se him ta in wiere filmstjer.
[[File:Horror express gip.jpg|thumb|left|250px|Christopher Lee en [[Peter Cushing]] yn ''Terror on the Shanghai Express'', út [[1973]].]]
Tsjin 'e iere [[1970-er jierren]] rekke de formule lykwols útwurke, en de beide foarlêste films fan 'e searje, ''Dracula A.D. 1972'' ([[1972]]) en ''The Satanic Rites of Dracula'' ([[1973]]), brochten net folle jild mear yn 't laadsje. Tsjin dy tiid wie Lee sa dwers wurden dat er him op [[parsekonferinsje]]s iepentlik tsjin Hammer kearde. Neitiid makke de studio noch ien Dracula-film, ''The Legend of the 7 Golden Vampires'' ([[1974]]), mar dêr waard Lee net mear foar frege. Oare films dêr't Lee yn 'e [[1950-er jierren|1950-er]] en [[1960-er jierren]] yn meispile, wiene bgl. ''The Mummy'' ([[1959]]) en ''Raputin, the Mad Monk'' ([[1966]]), wêryn't er de titelrol fan [[Grigorij Raspûtin]] hie. Teffens died er trije ''[[Sherlock Holmes]]''-ferfilmings: ''The Hound of the Baskervilles'' ([[1959]]), as sir Henry Baskerville, ''Sherlock Holmes and the Deadly Necklace'' ([[1962]]), as de grutte [[privee-detektive]] sels, en ''The Private Life of Sherlock Holmes'' ([[1970]]), as Holmes syn sels noch skranderder broer Mycroft. Teffens hied er in haadrol yn 'e [[Dútslân|Dútske]] (en [[Dútsk]]talige) film ''Das Rätsel der Roten Orchidee'' ([[1962]]). Hy die [[audysje]] foar ''The Longest Day'' (1962), oer de [[amfibyske operaasje|Alliëarde lânings]] op 'e [[kust]] fan [[Normanje]] op [[D-Day]], mar waard dêrfoar ôfwiisd om't er "der net útseach as in [[militêr]]".
Yn 'e [[1970-er jierren]] spile Lee û.m. [[Jekyll en Hyde]] yn ''I, Monster'' ([[1971]]), Lord Summerisle yn ''The Wicker Man'' ([[1973]]), dat syn persoanlike leaflingsfilm wie, de greve fan Rochefort yn ''The Three Musketeers'' ([[1973]]) en yn it [[ferfolch]] dêrop ''The Four Musketeers'' ([[1974]]), en de [[hiermoardner]] Francisco Scaramanga yn 'e [[James Bond (filmsearje)|''James Bond''-film]] ''[[The Man with the Golden Gun (film)|The Man with the Golden Gun]]'' ([[1974]]). Fierders wurke er as ferteller-yn-byld sûnder euvelmoed mei oan 'e [[sêfte pornografy|softcore]]-[[pornofilm]] ''Eugenie'' ([[1970]]): "Ik hie gjin idee dat dat wie wat it wie, doe't ik ôfspriek om 'e rol te dwaan. Se fertelden my dat it oer [[markys De Sade]] gie. Ik fleach nei [[Spanje]] foar ien dei wurk [...] Der wiene withoefolle lju efter my [yn byld]. Dy hiene allegear de [[klean]] oan. Der wie neat aparts of nuvers oan. In freon sei: 'Witst eins wol datst yn in film spilest dy't op Old Compton Street draait?' Dat wie yn dy tiid wêr't sokke lju [[pornografyske film|har films]] besochten. 'Grappich, hear,' sei ik. Dat ik gloep dêrsanne hinne yn in swiere momkape mei in dûnkere [[sinnebril]] op en in [[sjaal]] om, en fûn de [[bioskoop]] en dêr stie myn [[namme]]. Ik wie [[razernij|poerlulk]]! Der folge in heechoprinnende [[rûzje]]. Doe't ik dy deis út Spanje ôfreizge wie, hie eltsenien efter my fuort de klean útdien!"''
[[File:Christopher_Lee_invité_d'Aubagne_Ciné_Passion.jpg|right|thumb|260px|Lee op it [[Ynternasjonaal Filmfestival fan Aubagne]], yn [[1996]].]]
Behalven yn it Feriene Keninkryk spile Lee ek op 'e nij yn ferskate Dútsktalige films op it [[Jeropa|Jeropeeske]] [[fêstelân]]. Dêrnjonken wied er yn [[1972]] [[filmprodusint]] fan 'e [[horrorfilm]] ''Nothing But the Night''; dat wurk hied er lykwols gjin aardichheid oan en sadwaande wie dat foar him ien kear mar nea wer. Yn [[1977]], doe't er der skjin syn nocht fan hie dat er yn syn heitelân almar wer [[typecast]] waard as de smjunt yn horrorfilms, ferfear Lee nei de [[Feriene Steaten]]. Syn earste Amerikaanske film wie de [[rampefilm]] ''Airport '77'', dy't noch datselde jiers útkaam. Hy ferraste freon en fijân troch op útnûging mei te dwaan oan it [[komeedzje|komyske]] [[sketch]]eprogramma ''Saturday Night Live'', op 'e Amerikaanske [[tillefyzje]]. Dêr siet [[regisseur]] [[Steven Spielberg]] yn it [[publyk]], dy't him op basis fan syn optreden dêre in rol taparte yn 'e [[komeedzje]] ''1941'' ([[1978]]).
Yn 'e [[1980-er jierren]] spile Lee û.o. de rol fan in [[faksisme|faksist]] dy't de Feriene Steaten ûntdwaan wol fan alle net-[[jeropide ras|blanken]] yn ''The Return of Captain Invincible'' ([[1982]]). Ek wied er te sjen yn ''Howling II: Stirba – Werewolf Bitch'' ([[1985]]). Yn [[1991]] en [[1992]] spile er nochris de rol fan [[Sherlock Holmes]] yn ''Incident at Victoria Falls'', resp. ''Sherlock Holmes and the Leading Lady''. Yn ''[[Police Academy: Mission to Moscow]]'' ([[1994]]) fertolke er de rol fan in [[Ruslân|Russyske]] [[plysje]]kommandant. De kwalitatyf bêste rol fan syn karriêre fûn er sels dy fan [[Muhammed Ali Jinnah]], de stifter fan [[Pakistan]], yn 'e [[biografyske film]] ''Jinnah'' ([[1998]]).
[[File:ChristopherLeeSaruman2.jpg|left|thumb|200px|Christopher Lee dielt [[hantekening]]s út, yn [[2008]].]]
Nei de milenniumwiksel wist Lee in hiel nij publyk te berikken mei syn rol as de boaze [[tsjoender]] Saruman yn 'e ''[[The Lord of the Rings (filmsearje)|Lord of the Rings]]''-films: ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' ([[2001]]), ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'' ([[2002]]) en ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]'' ([[2003]]). Yn 'e lêste film ferskynde Lee trouwens inkeld yn 'e ''[[extended cut]]'', mar net yn 'e [[bioskoop]]ferzje. Yn deselde snuorje wied ek te sjen yn twa [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-films]]: ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' ([[2002]]) en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]). Ek dêryn spile er in smjunt, nammentlik [[greve Dooku]]. Yn 'e [[âlderdom]] fan mear as tachtich jier die Lee it measte [[skermjen]] yn dy rol sels (dat hied er al leard oan it Wellington Kolleezje), mar foar de útzoomde bylden mei de enerzjikere aksje moast der in [[stunt double]] oan te pas komme. Oer it feit dat er gauris de smjunt spile, seid er sels: "Jawis, ik haw mear as genôch swiere jonges spile, mar sa't [[Anthony Hopkins]] seit: 'Ik spylje gjin smjunten, ik spylje minsken.'"
Neitiid wie Lee noch te sjen yn films as ''Sleepy Hollow'' ([[2005]]), ''Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street'' ([[2007]]), ''Triage'' ([[2009]]) en ''Hugo'' ([[2011]]). Ek yn [[2011]] wurke er mei oan 'e film ''[[The Hobbit: An Unexpected Journey]]'', in [[prequel]] fan 'e [[The Lord of the Rings (filmtrilogy)|''Lord of the Rings''-trilogy]]. Dêryn spile er nochris de tsjoender Saruman, mar no as in guodlik âldman, foàr't er troch de [[demon]] Sauron korrumpearre waard. Om't Lee op syn jierren net mear nei [[Nij-Seelân]] ta doarst te fleanen (dêr't de film opnommen waard), brocht regisseur [[Peter Jackson]] de [[filmset]] nei Lee ta, yn Londen.
[[File:Lee Golden Gods.jpg|thumb|right|180px| Lee nimt de Spirit of Medal-priis yn ûntfangst, yn [[2010]].]]
Njonken syn filmwurk spile Lee yn syn karriêre ek in protte yn [[tillefyzjesearje]]s, lykas yn [[1967]] yn in [[ôflevering]] fan ''The Avengers'' (yn [[Nederlân]] op 'e tillefyzje brocht as "De Wrekers") en yn [[1997]] yn in [[BBC]]-ferfilming fan ''[[Ivanhoe]]''. Op 'e [[Frankryk|Frânske]] tillefyzje spile er yn [[1989]] yn 'e rige ''La Révolution Française'' de rol fan [[Charles-Henri Sanson]], de [[boal]] dy't sawol [[Loadewyk XVI fan Frankryk|Loadewyk XVI]] as [[Maximilien de Robespierre]] [[ûnthalzing|ûnthalze]]. Fierders wie Lee ek in protte oan it wurk as [[stimakteur]], sawol yn [[tekenfilm]]s as yn [[kompjûterspultsje|kompjûter]]- en [[fideospultsje]]s. Yn [[2011]] krige Lee einlings en te'n lêsten de wichtichste Britske [[oeuvrepriis]] op it mêd fan film takend, de [[BAFTA Award|BAFTA Academy Fellowship Award]]. Lee hold oan mei aktearjen oan syn dea ta; in [[moanne (tiid)|moanne]] foartiid hied er noch in kontrakt tekene om yn 'e [[Denemark|Deenske]] film ''The 11th'' te spyljen.
===Sjongkarriêre===
Lee, mei syn djippe [[bas (stim)|basstim]], gie [[sjongen]] nea út 'e wei, mar pas op jierren ûntjoech er him ta in [[sjonger]]. Syn meast opfallende ierdere optreden op dat mêd wie syn rol yn 'e [[komeedzje]] anneks [[rock]][[musical]] ''The Return of Captain Invincible'' ([[1983]]), wêryn't er û.m. it nûmer ''Name Your Poison'' song. Syn earste kontakt mei it [[heavy metal]]-[[subsjenre]] fan 'e [[hardrock]] hied er yn [[2004]], doe't er mei de Italjaanske metalartyst [[Fabio Lione]] in [[duët]] song foar de [[single (muzyk)|single]] ''The Magic of the Wizard's Dream'', fan it [[album (muzyk)|album]] ''Symphony of Enchanted Lands II'' fan 'e [[band]] [[Rhapsody of Fire]].
Nei ferskate oare gearwurkings mei dy band brocht Lee yn [[2010]], yn 'e [[âlderdom]] fan 88 jier, syn earste eigen heavy metal-album út, mei as [[titel (namme)|titel]] ''[[Karel de Grutte|Charlemagne]]: By the Sword and the Cross''. Dat waard yn metal-fermiddens mei loovjende [[muzykkrityk|kritiken]] ûntfongen, en itselde jiers noch bekroand mei de Spirit of Medal-priis op 'e ''Metal Hammer Golden Gods''-[[seremoanje]]. Yn [[juny]] [[2012]] brocht Lee syn earste [[fideoklip]] út foar it nûmer ''The Bloody Verdict of Verden'' (oer it [[Bloedbad fan Verden]]).
[[File:Christopher_Lee_and_Birgit_Kroencke,_Women's_World_Awards_2009.jpg|left|thumb|220px|Christopher Lee mei syn [[oarehelte|frou]] Birgit Krøncke, yn [[2009]].]]
Yn [[2013]], doe't er 91 wie, kaam Lee syn twadde heavy metal-album út: ''Charlemagne: The Omens of Death''. Dêrmei hied er mei-iens it rekôr yn 'e hannen de âldste metalartyst út 'e [[skiednis]] fan it [[sjenre]] te wêzen. Yn [[desimber]] [[2013]] krong Lee mei 91 jier en seis moannen de [[hitlist]]en binnen (oant it 22ste plak) mei it nûmer ''Jingle Hell'' fan syn [[extended play|EP]] ''A Heavy Metal Christmas Too''. Dêrmei wied er de âldste artyst dy't ea yn 'e hitlisten stien hie (it rekôr wie dêrfoar yn 'e hannen fan [[Tony Bennett]], dy't itselde yn 2011 mei 85 jier lapt hie). Lee gie troch mei sjongen oant yn [[2015]], mei't er sei: "Ik wit net hoelang't ik der noch wêze sil, dus eltse dei moat fierd wurde en dat wol ik diele mei myn [[fan (persoan)|fans]]."
===Priveelibben===
Christopher Lee stie bekend om syn lingte fan 1.95 m, wêrmei't er boppe de measte minsken fan syn [[generaasje]] úttuorre. Hy spriek floeiend [[Ingelsk]], [[Frânsk]], [[Dútsk]], [[Italjaansk]] en [[Spaansk]] en koe him rêde yn it [[Sweedsk]], [[Russysk]] en [[Gryksk]]. Yn in [[ynterview]] heakke er dêroan ta dat er in [[petear]] fiere koe yn it [[Mandarynsk]]. Hy wie in oanhinger fan 'e Britske [[Konservative Partij (Feriene Keninkryk)|Konservative Partij]], en hie, oars as dat wol sein wurdt, net in grutte samling [[okkultisme|okkulte]] [[boek]]en.
Ein [[1950-er jierren]] wie Lee [[ferloofd]] mei de [[Sweden|Sweedske]] [[adel|ealfrouwe]] Henriette von Rosen, dy't er met hie yn in [[Stokholm]]ske [[nachtklub]]. Har heit, greve Fritz von Rosen, seach him lykwols as [[skoansoan]] net sitten, en kaam hieltyd mei nije easken om in [[houlik]] ûnmooglik te meitsjen. Earst moast der nei de ferloving in jier wachte wurde om te [[trouwen]]; doe hierde de man [[privee-detektive]]s yn om Lee nei te gean; dêrnei moast Lee mei [[referinsje]]s op 'e lapen komme (dêrby ferwiisde Lee û.m. troch nei kollega-akteur [[Douglas Fairbanks jr.]]). Doe't der gjin lek of brek oan him bliek te wêzen, easke Von Rosen dat Lee foar it houlik de tastimming wûn fan 'e Sweedske kening [[Gustaaf VI Adolf fan Sweden|Gustaaf VI Adolf]]. Tafalligerwize hie Lee de kening jierren tefoaren ris met op 'e [[filmset|set]] fan 'e film ''Tales of [[Hans Christian Andersen|Hans Andersen]]'', en wist er sadwaande de fereaske tastimming te bemachtigjen. Lykwols besleaten hy en Henriette neitiid dochs mar fan 'e hiele saak ôf te sjen (neffens Lee sels fanwegen de finansjele ûnwissichheid fan syn karriêre as akteur).
Yn [[1960]] kaam Lee fia-fia yn 'e kunde mei de [[Denemark|Deenske]] [[keunstskilderesse]] (en it eardere [[model (berop)|model]]) [[Birgit Krøncke|Birgit "Gitte" Krøncke]]. Dat wie [[leafde op it earste gesicht]], en se ferloofden har al koarte tiid letter. Se trouden op [[17 maart]] [[1961]] en krigen ien [[bern (persoan)|bern]], [[dochter]] Christina Erika Carandini Lee ([[1963]]), dy't yn [[2001]] troude mei Juan Francisco Aneiros Rodriguez.
Yn [[1997]] waard Lee beneamd ta [[kommandeur (ridderoarder)|kommandeur]] yn 'e [[Earbiedweardige Oarder fan Sint-Jan]]. As ûnderdiel fan 'e [[Queen's Birthday Honours]] waard er yn [[2001]] beneamd ta kommandeur yn 'e [[Oarder fan it Britske Ryk]] (OBE). Yn [[2009]] waard er yn dyselde oarder ferheft ta [[ridder]], wêrby't er [[ridderjen|riddere]] waard troch [[Charles, prins fan Wales|prins Charles]]. Normaal heart men dêrby del te knibbeljen, mar om syn hege jierren waard datoangeande foar Lee in útsûndering makke.
===Ferstjerren===
Mids [[2015]] waard Lee mei [[hert]]problemen en swierrichheden op it mêd fan [[sykheljen]] opnommen yn it [[Chelsea and Westminster Hospital]] yn Londen. Sadwaande fierde er dêr op [[7 juny]] fan dat jier yn besletten fermidden syn 93ste [[jierdei]]. Koart nei dy fiering, noch deselde deis, kaam Lee yn it [[sikehûs]] te [[ferstjerren]]. Syn frou hold it bekendmeitsjen fan syn dea tsjin oant [[11 juny|11 juny]], sadat de [[famylje (besibskip)|famylje]] earst ynljochte wurde koe. De persize oarsaak fan Lee syn dea is ûnbekend.
==Filmografy==
{{Filmografy|as=akteur}}
|-
{{Filmografy/Titel|titel=films}}
|-
|align="center"| 1948 || ''Corridor of Mirrors'' || Charles ||
|-
|align="center"| 1948 || ''One Night with You'' || Pirelli's assistint ||
|-
|align="center"| 1948 || ''Hamlet'' || [[skyldfeint]] || net fermeld op 'e [[ôftiteling]]
|-
|align="center"| 1948 || ''A Song for Tomorrow'' || Auguste ||
|-
|align="center"| 1948 || ''Penny and the Pownall Case'' || Jonathan Blair ||
|-
|align="center"| 1948 || ''My Brother's Keeper'' || twadde [[plysje]]man || [[sêne]]s fuortknipt by [[filmmontaazje]]
|-
|align="center"| 1948 || ''Saraband for Dead Lovers'' || [[figurant]] || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1948 || ''Scott of the Antarctic'' || Bernard Day ||
|-
|align="center"| 1949 || ''Trottie True'' || Bongo ||
|-
|align="center"| 1950 || ''They Were Not Divided'' || Chris Lewis ||
|-
|align="center"| 1950|| ''Prelude to Fame'' || [[sjoernalist]] ||
|-
|align="center"| 1951|| ''Captain Horatio Hornblower R.N.'' || [[Spanje|Spaanske]] [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] ||
|-
|align="center"| 1951|| ''Valley of Eagles'' || [[resjersjeur]] Holt||
|-
|align="center"| 1951|| ''Quo Vadis'' || [[striidwein]]menner || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1952|| ''The Crimson Pirate'' || Joseph || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1952|| ''Top Secret'' || [[Ruslân|Russyske]] [[spion]] ||
|-
|align="center"| 1952|| ''Paul Temple Returns'' || [[sir]] Felix Raybourne ||
|-
|align="center"|1952 || ''Babes in Bagdad'' || [[slavehannel|slavekeapman]] ||
|-
|align="center"|1952 || ''Moulin Rouge'' || Georges Seurat|| net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1953|| ''Les Vacances de Monsieur Hulot'' || ûnbekend || as [[stimakteur]]; [[Frânsk]]talich; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1953|| ''Innocents in Paris'' || [[luitenant]] Whitlock || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1954|| ''Destination Milan'' || Svenson ||
|-
|align="center"| 1955|| ''Cross-Roads'' || Harry Cooper || [[koarte film]]
|-
|align="center"|1955 || ''That Lady'' || kaptein ||
|-
|align="center"|1955 || ''Final Column '' || Larry Spence || op [[argyf]]bylden
|-
|align="center"| 1955|| ''Man in Demand '' || Martell || op argyfbylden
|-
|align="center"|1955 || ''Contraband Spain'' || n.f.t. || [[voice-over|ferteller]]; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1955|| ''The Dark Avenger'' || lieder [[Frankryk|Frânske]] [[patrûlje]] yn [[herberge]] || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1955|| ''The Cockleshell Heroes'' || [[kaptein-luitenant-op-see]] Dick Raikes ||
|-
|align="center"|1955 || ''Alias John Preston'' || John Preston ||
|-
|align="center"| 1955|| ''Police Dog'' || plysjeman Johnny ||
|-
|align="center"|1955 || ''Storm Over the Nile'' || Karaga Pasja ||
|-
|align="center"| 1956|| ''Private's Progress'' || [[majoar]] Schultz || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1956|| ''Alexander the Great'' || Nectenabus || as stimakteur; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1956|| ''Port Afrique'' || Franz Vermes ||
|-
|align="center"| 1956|| ''Beyond Mombasa'' || Gil Rossi ||
|-
|align="center"| 1956|| ''The Battle of the River Plate'' || Manolo ||
|-
|align="center"| 1957|| ''Ill Met by Moonlight'' || [[Dútslân|Dútsk]] [[ofsier]] by de [[toskedokter]] ||
|-
|align="center"| 1957|| ''Fortune Is a Woman'' || Charles Highbury ||
|-
|align="center"| 1957|| ''The Traitor'' || [[dr.]] Neumann ||
|-
|align="center"| 1957|| ''The Curse of Frankenstein'' || it [[Meunster fan Frankenstein]] ||
|-
|align="center"| 1957|| ''Manuela'' || ûnbekend || as stimakteur; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1957|| ''Bitter Victory'' || [[sersjant]] Barney ||
|-
|align="center"| 1957|| ''The Truth About Women'' || Francois Thiers ||
|-
|align="center"| 1958|| ''A Tale of Two Cities'' || de [[markys]] fan St. Evremonde ||
|-
|align="center"| 1958|| ''Dracula'' || [[greve Dracula]] || ek bekend as: ''Horror of Dracula''
|-
|align="center"| 1958|| ''Battle of the V-1'' || Brunner ||
|-
|align="center"| 1958|| ''Corridors of Blood'' || Resurrection Joe ||
|-
|align="center"| 1959|| ''The Hound of the Baskervilles'' || sir Henry Baskerville ||
|-
|align="center"| 1959|| ''The Man Who Could Cheat Death'' || Pierre Gérard ||
|-
|align="center"| 1959|| ''The Treasure of San Teresa'' || Jaeger ||
|-
|align="center"| 1959|| ''The Mummy'' || Kharis / de Mummy ||
|-
|align="center"| 1959|| ''Uncle Was a Vampire'' || [[baron]] Roderico da Frankurten ||
|-
|align="center"| 1960|| ''Too Hot to Handle'' || Novak ||
|-
|align="center"| 1960|| ''The Two Faces of Dr. Jekyll'' || Paul Allen || ek bekend as: ''House of Fright'' en ''Jekyll's Inferno''
|-
|align="center"| 1960|| ''Beat Girl'' || Kenny King || ek bekend as: ''Wild for Kicks''
|-
|align="center"| 1960|| ''The City of the Dead'' || [[perfester]] Alan Driscoll || ek bekend as: ''Horror Hotel''
|-
|align="center"| 1960|| ''The Hands of Orlac'' || Nero de [[gûchelder|Magiër]] ||
|-
|align="center"| 1961 || ''The Terror of the Tongs'' || Chung King ||
|-
|align="center"| 1961 || ''Taste of Fear'' || dr. Pierre Gerrard ||
|-
|align="center"| 1961 || ''The Devil's Daffodil'' || Ling Chu ||
|-
|align="center"| 1961 || ''Ercole al Centro della Terra'' || [[kening]] Licos || [[Italjaansk]]talich; ek bekend as: ''Hercules in the Haunted World''
|-
|align="center"| 1962 || ''The Puzzle of the Red Orchid'' || kaptein Allerman ||
|-
|align="center"| 1962 || ''The Pirates of Blood River'' || kaptein LaRoche||
|-
|align="center"| 1962 || ''The Devil's Agent'' || baron Von Staub ||
|-
|align="center"| 1962 || ''Sherlock Holmes and the Deadly Necklace'' || [[Sherlock Holmes]] ||
|-
|align="center"| 1963 || ''Stranglehold '' || ûnbekend ||
|-
|align="center"| 1963 || ''Katarsis'' || Mephistoles ||
|-
|align="center"| 1963 || ''La Vergine di Norimberga'' || Erich || Italjaansktalich; ek bekend as: ''The Virgin of Nuremberg'' of ''Castle of Terror''
|-
|align="center"| 1963 || ''La Frusta e il Corpo'' || Kurt Menliff || Italjaansktalich; ek bekend as: ''The Whip and the Body'' of ''Night is the Phantom''
|-
|align="center"| 1964 || ''Terror in the Crypt'' || [[greve]] Ludwig Karnstein || ek bekend as: ''Crypt of the Vampire'' en ''Crypt of Horror''
|-
|align="center"| 1964 || ''The Devil-Ship Pirates'' || kaptein Robeles||
|-
|align="center"| 1964 || ''Il Castello dei Morti Vivi'' || greve Drago || ek bekend as: ''Castle of the Living Dead''
|-
|align="center"| 1964 || ''The Gorgon'' || perfester Karl Meister ||
|-
|align="center"| 1965 || ''Dr. Terror's House of Horrors'' || Franklyn Marsh || segmint ''Disembodied Hand''
|-
|align="center"| 1965 || ''She'' || Billali ||
|-
|align="center"| 1965 || ''The Face of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu||
|-
|align="center"| 1965 || ''The Skull'' || sir Matthew Phillips ||
|-
|align="center"| 1965 || ''Ten Little Indians'' || U.N. Owen || as stimakteur; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1966 || ''Dracula: Prince of Darkness'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1966 || ''Rasputin, the Mad Monk'' || [[Grigorij Raspûtin]] ||
|-
|align="center"| 1966 || ''Circus of Fear'' || Gregor || ek bekend as: ''Psycho Circus''
|-
|align="center"| 1966 || ''The Brides of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu ||
|-
|align="center"| 1967 || ''Five Golden Dragons'' || [[draak]] #4||
|-
|align="center"| 1967 || ''The Vengeance of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu||
|-
|align="center"| 1967 || ''Night of the Big Heat'' || Godfrey Hanson ||
|-
|align="center"| 1967 || ''Theatre of Death'' || Philippe Darvas ||
|-
|align="center"| 1967 || ''Die Schlangengrube und das Pendel'' || greve Frederic Regula / greve Von Andomai || [[Dútsk]]talichl ek bekend as: ''The Blood Demon''
|-
|align="center"| 1968 || ''Eve'' || [[kolonel]] Stuart || ek bekend as: ''The Face of Eve''
|-
|align="center"| 1968 || ''The Devil Rides Out'' || [[hartoch]] fan Richleau || ek bekend as: ''The Devil's Bride''
|-
|align="center"| 1968 || ''The Blood of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu||
|-
|align="center"| 1968 || ''Dracula Has Risen from the Grave'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1968 || ''Curse of the Crimson Altar'' || Morley || ek bekend as: ''The Crimson Cult''
|-
|align="center"| 1969 || ''The Castle of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu ||
|-
|align="center"| 1969 || ''The Oblong Box'' || dr. J. Neuhart ||
|-
|align="center"| 1969 || ''The Magic Christian'' || [[fampier]] op it [[skip]] ||
|-
|align="center"| 1970 || ''Scream and Scream Again'' || Fremont ||
|-
|align="center"| 1970 || ''Eugenie… The Story of Her Journey into Perversion'' || Dolmance ||
|-
|align="center"| 1970 || ''The Bloody Judge'' || [[George Jeffreys, 1e baron Jeffreys|baron George Jeffreys]] || ek bekend as: ''Night of the Blood Monster''
|-
|align="center"| 1970 || ''Count Dracula'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1970 || ''Taste the Blood of Dracula'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1970 || ''Julius Caesar'' || Artemidorus ||
|-
|align="center"| 1970 || ''One More Time'' || greve Dracula || [[cameo]]
|-
|align="center"| 1970 || ''The Private Life of Sherlock Holmes'' || Mycroft Holmes||
|-
|align="center"| 1970 || ''Scars of Dracula'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1971 || ''The House That Dripped Blood'' || John Reid || segmint ''Sweets to the Sweet''
|-
|align="center"| 1971 || ''Cuadecuc, Vampir'' || greve Dracula / himsels ||
|-
|align="center"| 1971 || ''I, Monster'' || dr. Charles Marlowe / Edward Blake ||
|-
|align="center"| 1971 || ''Hannie Caulder'' || Bailey ||
|-
|align="center"| 1972 || ''Umbracle'' || De Man ||
|-
|align="center"| 1972 || ''Dracula A.D. 1972'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1972 || ''Horror Express'' ||sir Alexander Saxton ||
|-
|align="center"| 1972 || ''Death Line'' || agint Stratton-Villiers, [[MI5]] || ek bekend as: ''Raw Meat''
|-
|align="center"| 1973 || ''Nothing But the Night'' ||kolonel Charles Bingham ||
|-
|align="center"| 1973 || ''The Creeping Flesh'' || James Hildern ||
|-
|align="center"| 1973 || ''The Satanic Rites of Dracula'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1973 || ''The Wicker Man'' || Lord Summerisle ||
|-
|align="center"| 1973 || ''The Three Musketeers'' || Rochefort ||
|-
|align="center"| 1974 || ''Dark Places'' || dr. Mandeville ||
|-
|align="center"| 1974 || ''The Four Musketeers'' || Rochefort ||
|-
|align="center"| 1974 || ''[[The Man with the Golden Gun (film)|The Man with the Golden Gun]]'' || Francisco Scaramanga || [[James Bond (filmsearje)|''James Bond''-film]]
|-
|align="center"| 1975 || ''Le boucher, la star et l'orpheline'' || Van Krig / himself || Frânsktalich
|-
|align="center"| 1975 || ''Diagnosis Murder'' || Stephen Hayward ||
|-
|align="center"| 1975 || ''The Story of Heidi'' || ûnbekend || as stimakteur by [[Ingelsk]]e [[neisyngronisaasje]]
|-
|align="center"| 1976 || ''Killer Force'' || [[majoar]] Chilton || ek bekend as: ''The Diamond Mercenaries''
|-
|align="center"| 1976 || ''To the Devil, a Daughter'' || [[pastoar]] Michael Rayner ||
|-
|align="center"| 1976 || ''Albino'' || Bill || ek bekend as: ''Whispering Death'' en ''Death in the Sun''
|-
|align="center"| 1976 || ''Dracula père et fils'' || greve Dracula || Frânsktalich; ek bekend as: ''Dracula and Son''
|-
|align="center"| 1976 || ''The Keeper'' || de warder ||
|-
|align="center"| 1977 || ''Airport '77'' || Martin Wallace ||
|-
|align="center"| 1977 || ''Meatcleaver Massacre'' || himsels || ek ferteller; ek bekend as: ''Evil Force'' en ''Revenge of the Dead''
|-
|align="center"| 1977 || ''End of the World'' || pastoar Pergado / Zindar ||
|-
|align="center"| 1977 || ''Starship Invasions'' || kaptein Rameses ||
|-
|align="center"| 1978 || ''Circle of Iron'' || Zetan || ek bekend as: ''The Silent Flute''
|-
|align="center"| 1978 || ''Return from Witch Mountain'' || Victor Gannon ||
|-
|align="center"| 1978 || ''Caravans'' || Sardar Khan ||
|-
|align="center"| 1979 || ''The Passage'' || [[Sigeuner]] ||
|-
|align="center"| 1979 || ''Nutcracker Fantasy'' || ferskaat || as stimakteur
|-
|align="center"| 1979 || ''Arabian Adventure'' || Alquazar ||
|-
|align="center"| 1979 || ''Jaguar Lives!'' || Adam Caine ||
|-
|align="center"| 1979 || ''Bear Island'' || Lechinski ||
|-
|align="center"| 1979 || ''1941'' || kaptein Wolfgang von Kleinschmidt ||
|-
|align="center"| 1980 || ''Serial'' || Luckman Skull ||
|-
|align="center"| 1980 || ''Safari 3000'' || greve Borgia ||
|-
|align="center"| 1981 || ''An Eye for an Eye'' || Morgan Canfield ||
|-
|align="center"| 1981 || ''Desperate Moves'' || Carl Boxer ||
|-
|align="center"| 1981 || ''The Salamander'' || [[prins]] Baldasar ||
|-
|align="center"| 1982 || ''The Last Unicorn'' || kening Haggard || as stimakteur
|-
|align="center"| 1983 || ''House of the Long Shadows'' || Corrigan ||
|-
|align="center"| 1983 || ''The Return of Captain Invincible'' || Mr. Midnight ||
|-
|align="center"| 1983 || ''New Magic '' || dhr. Kellar || koarte film
|-
|align="center"| 1984 || ''The Rosebud Beach Hotel'' || Clifford King ||
|-
|align="center"| 1984|| ''The Bengal Lancers!'' || sir James Hunter ||
|-
|align="center"| 1985|| ''Howling II: Your Sister is a Werewolf'' || Stefan Crosscoe ||
|-
|align="center"| 1986|| ''Jocks'' || [[presidint]] White ||
|-
|align="center"| 1987 || ''Mio min Mio'' || Kato||
|-
|align="center"| 1987|| ''The Girl'' || Peter Storm ||
|-
|align="center"| 1988 || ''Dark Mission '' || Luis Morel ||
|-
|align="center"| 1988 || ''Mask of Murder'' || [[haadynspekteur]] Jonathan Rich ||
|-
|align="center"| 1988 || ''Olympus Force: The Key '' || Filly ||
|-
|align="center"| 1989 || ''The Return of the Musketeers'' || Rochefort ||
|-
|align="center"| 1989 || ''La Révolution française'' || Sanson || Frânsktalich; segmint ''Les Années Terribles''
|-
|align="center"| 1989 || ''La chute des aigles'' || Walter Strauss || Frânsktalich
|-
|align="center"| 1989 || ''Murder Story'' || Willard Hope ||
|-
|align="center"| 1989 || ''Honeymoon Academy'' || Lazos ||
|-
|align="center"| 1990 || ''L'Avaro'' || [[kardinaal]] Spinosi || Italjaansktalich
|-
|align="center"| 1990 || ''Gremlins 2: The New Batch'' || dr. Catheter ||
|-
|align="center"| 1990 || ''The Rainbow Thief'' || [[omke]] Rudolf ||
|-
|align="center"| 1991 || ''Kabuto'' || kening Philip ||
|-
|align="center"| 1991 || ''Curse III: Blood Sacrifice'' || dr. Pearson || ek bekend as: ''Panga''
|-
|align="center"| 1991 || ''Jackpot'' || Cedric ||
|-
|align="center"| 1994 || ''Funny Man'' || Callum Chance ||
|-
|align="center"| 1994 || ''[[Police Academy: Mission to Moscow]]'' || [[kommandant]] Aleksandr Nikolajevitsj Rakov ||
|-
|align="center"| 1994 || ''A Feast at Midnight'' || V.E. Longfellow ||
|-
|align="center"| 1994 || ''Flesh and Blood'' || n.f.t. || [[voice-over]] by in [[dokumintêre]]
|-
|align="center"| 1996 || ''The Stupids'' || Sender ||
|-
|align="center"| 1996 || ''Welcome to the Discworld'' || de [[Dea]] || as stimakteur; koarte film
|-
|align="center"| 1998 || ''Tale of the Mummy'' || sir Richard Turkel ||
|-
|align="center"| 1998 || ''Jinnah'' || [[Muhammad Ali Jinnah]] ||
|-
|align="center"| 1999 || ''Sleepy Hollow'' || [[boargemaster]] ||
|-
|align="center"| 2001 || ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' || Saruman||
|-
|align="center"| 2002 || ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' || [[greve Dooku]] / [[Darth Tyranus]] ||
|-
|align="center"| 2002 || ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2003 || ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]'' || Saruman || allinne yn 'e ''[[extended cut]]''
|-
|align="center"| 2004 || ''Crimson Rivers II: Angels of the Apocalypse'' || Heinrich von Garten ||
|-
|align="center"| 2005 || ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' || [[greve Dooku]] / [[Darth Tyranus]] ||
|-
|align="center"| 2005 || ''Charlie and the Chocolate Factory'' || dr. Wilbur Wonka ||
|-
|align="center"| 2005 || ''The Adventures of Greyfriars Bobby'' || de Lord Provost ||
|-
|align="center"| 2005 || ''Corpse Bride'' || pastoar Galswells || as stimakteur
|-
|align="center"| 2007 || ''The Golden Compass'' || lid Hege Ried ||
|-
|align="center"| 2008 || ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' || [[greve Dooku]] / [[Darth Tyranus]] || as stimakteur
|-
|align="center"| 2009 || ''Boogie Woogie'' || Alfred Rhinegold ||
|-
|align="center"| 2009 || ''The Heavy'' || Mason ||
|-
|align="center"| 2009 || ''Triage'' || Joaquín Morales ||
|-
|align="center"| 2009 || ''Glorious 39'' || Walter ||
|-
|align="center"| 2010 || ''Alice in Wonderland'' || Jabberwock || as stimakteur
|-
|align="center"| 2010 || ''Burke & Hare'' || Joseph ||
|-
|align="center"| 2011 || ''Season of the Witch'' || kardinaal D’Ambroise ||
|-
|align="center"| 2011 || ''The Resident'' || August ||
|-
|align="center"| 2011 || ''The Wicker Tree'' || âldman ||
|-
|align="center"| 2011 || ''Grave Tales'' || himsels || cameo
|-
|align="center"| 2011 || ''Hugo'' || monsieur Labisse ||
|-
|align="center"| 2012 || ''Dark Shadows'' || Silas Clarney ||
|-
|align="center"| 2012 || ''[[The Hobbit: An Unexpected Journey]]'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2013 || ''Night Train to Lisbon'' || pastoar Bartolomeu ||
|-
|align="center"| 2013 || ''Extraordinary Tales'' || n.f.t. || ferteller; segmint ''The Fall of the House of Usher''
|-
|align="center"| 2013 || ''The Girl from Nagasaki'' || Pinkerton ||
|-
|align="center"| 2013 || ''Necessary Evil'' || n.f.t. || voice-over by in dokumintêre
|-
|align="center"| 2014 || ''[[The Hobbit: The Battle of the Five Armies]]'' || Saruman || lêste rol yn in film dy't útkaam by syn libben
|-
|align="center"| 2015 || ''Angels in Notting Hill'' || [[God (monoteïsme)|God]] / de presidint || [[postúm]] útkommen
|-
|align="center"| 2017 || ''The Hunting of the Snark'' || n.f.t. || ferteller; koarte film; postúm útkommen
|-
|align="center"| 2018 || ''The Time War'' || n.f.t. || ferteller; postúm útkommen
|-
{{Filmografy/Titel|titel=tillefyzje}}
|-
|align="center"| 1953–1956|| ''Douglas Fairbanks, Jr., Presents'' || ferskaat || 13 [[ôfl.]]
|-
|align="center"| 1955 || ''Moby Dick—Rehearsed'' || [[toanielmaster]] / Flask || [[tillefyzjefilm]]
|-
|align="center"| 1955 || ''The Vise'' || ferskaat || 3 ôfl.
|-
|align="center"| 1955 || ''Tales of Hans Anderson'' || ferskaat || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1956 || ''Chevron of Fallen Stars'' || [[gûverneur]] || ôfl. ''Captain Kidd''
|-
|align="center"| 1956 || ''The Scarlet Pimpernel'' || Louis || ôfl. ''The Elusive Chauvelin''
|-
|align="center"| 1956 || ''Colonel March of Scotland Yard'' || Jean-Pierre || ôfl. ''At Night All Cats Are Grey''
|-
|align="center"| 1956 || ''Sailor of Fortune'' || ferskaat || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1956 || ''The Adventures of Aggie'' || [[ynspekteur (plysje)|ynspekteur]] Hollis || ôfl. ''Cut Glass''
|-
|align="center"| 1956–1957|| ''Assignment Foreign Legion'' || ferskaat || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1957 || ''The Errol Flynn Theatre'' || ferskaat || 4 ôfl.
|-
|align="center"| 1957 || ''The Gay Cavalier'' || [[kolonel]] Jeffries || ôfl. ''The Lady's Dilemma''
|-
|align="center"| 1958 || ''OSS'' || Dessinger || ôfl. ''Operation Firefly''
|-
|align="center"| 1958 || ''Ivanhoe'' || sir Otto || ôfl. ''The German Knight''
|-
|align="center"| 1958 || ''White Hunter'' || Mark Caldwell || ôfl. ''This Hungry Hell''
|-
|align="center"| 1959 || ''The Adventures of William Tell'' || [[prins]] Erik || ôfl. ''Manhunt''
|-
|align="center"| 1960 || ''Tales of the Vikings'' || [[Normandiërs|Normandyske]] [[ridder]] || ôfl. ''The Bull''
|-
|align="center"| 1961 || ''Alcoa Presents: One Step Beyond'' || Wilhelm Reitlinger || ôfl. ''The Sorcerer''
|-
|align="center"| 1964 || ''The Alfred Hitchcock Hour'' || Karl Jorla || ôfl. ''The Sign of Satan''
|-
|align="center"| 1967 || ''The Avengers'' || [[perfester]] Stone || ôfl. ''Never, Never Say Die''
|-
|align="center"| 1969 || ''The Avengers'' || kolonel Mannering|| ôfl. ''The Interrogators''
|-
|align="center"| 1969 || ''Light Entertainment Killers'' || ûnbekend || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1973 || ''Poor Devil'' || [[Lusifer]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1973 || ''Orson Welles Great Mysteries'' || Arnaud || ôfl. ''The Leather Funnel''
|-
|align="center"| 1976 || ''Space: 1999'' || [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] Zandor || ôfl. ''Earthbound''
|-
|align="center"| 1978 || ''How the West Was Won'' || de [[gruthartoch]] || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1978 || ''The Pirate'' || Samir Al Fay || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1978 || ''Saturday Night Live'' || n.f.t. || [[presintator]]; ôfl. ''Christopher Lee/Meat Loaf''
|-
|align="center"| 1978 || ''Captain America II: Death Too Soon'' || Miguel || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1978 || ''Once Upon a Spy'' || Marcus Valorium || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1978 || ''Charlie's Angels'' || Dale Woodman || ôfl. ''Angel in Hiding''
|-
|align="center"| 1981 || ''Evil Stalks This House'' || gasthear || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1981 || ''Goliath Awaits'' || John McKenzie || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1982 || ''Massarati and the Brain'' || Victor Leopold || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1982 || ''Charles & Diana: A Royal Love Story'' || [[prins Philip, hartoch fan Edinburgh|prins Philip]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1984 || ''The Far Pavilions'' || Kaka-ji Rao || 3 ôfl.
|-
|align="center"| 1984 || ''Faerie Tale Theatre'' || [[kening]] Vladimir V || ôfl. ''The Boy Who Left Home to Find Out About the Shivers''
|-
|align="center"| 1986 || ''Un métier du seigneur'' || Fog || [[Frânsk]]talige tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1986 || ''The Disputation'' || kening Jakobus fan Aragon || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1986 || ''Shaka Zulu'' || [[Henry Bathurst, 3e greve Bathurst|greve Bathurst]] || 10 ôfl.
|-
|align="center"| 1989 || ''Around the World in 80 Days'' || Stuart || 3 ôfl.
|-
|align="center"| 1990 || ''The Care of Time'' || Karlis Zander || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1990 || ''Treasure Island'' || Bline Pew || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1991 || ''Sherlock Holmes and the Leading Lady'' || [[Sherlock Holmes]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1992 || ''Incident at Victoria Falls'' || Sherlock Holmes || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1992 || ''Beauty and the Beast'' || monsieur Renard || as [[stimakteur]]; tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1992 || ''The Young Indiana Jones Chronicles'' || Ottokar [[greve]] Czerin || ôfl. ''Austria, March 1917''
|-
|align="center"| 1992 || ''Double Vision'' || dhr. Bernard || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1993 || ''Death Train'' || [[generaal]] Konstantin Benin || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1995 || ''The Tomorrow People'' || Rameses || 5 ôfl.
|-
|align="center"| 1995 || ''Moses'' || [[farao]] [[Ramses II]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1995 || ''Tales of Mystery and Imagination'' || n.f.t. || presintator; 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1996 || ''Sorellina e il Principe del Sogno'' || Azaret || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1997 || ''Ivanhoe'' || Lucas de Beaumanoir || 4 ôfl.
|-
|align="center"| 1997 || ''Soul Music'' || de [[Dea]] || as stimakteur; 7 ôfl.
|-
|align="center"| 1997 || ''Wyrd Sisters'' || de Dea || as stimakteur; 6 ôfl.
|-
|align="center"| 1997 || ''The Odyssey'' || [[Tiresias]] || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1997–1998|| ''The New Adventures of Robin Hood'' || Olwyn || 6 ôfl.
|-
|align="center"| 2000 || ''Gormenghast'' || Flay || 4 ôfl.
|-
|align="center"| 2000 || ''In the Beginning'' || farao [[Ramses I]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 2000 || ''Ghost Stories for Christmas'' || [[M.R. James]] || ôfl. ''The Stalls of Barchester''
|-
|align="center"| 2001 || ''Les redoutables '' || de Dea || Frânsktalich; segmint ''Confession''
|-
|align="center"| 2005 || ''Pope John Paul II'' || [[kardinaal]] [[Stefan Wyszyński]] || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 2008 || ''The Colour of Magic'' || de Dea || as stimakteur; 2 ôfl.
|-
{{Filmografy/Titel|titel=fideospultsjes}}
|-
|align="center"| 1994|| ''Ghosts'' || dr. Marcus Grimalkin / himself ||
|-
|align="center"| 1999|| ''The Rocky Interactive Horror Show'' || n.f.t. || [[voice-over|ferteller]]
|-
|align="center"| 2001|| ''Conquest: Frontier Wars'' || Anvil / [[haadkertier]] ||
|-
|align="center"| 2003|| ''Freelancer'' || ûnbekend ||
|-
|align="center"| 2003 || ''The Lord of the Rings: The Return of the King'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2004|| ''EverQuest II'' || Lucan D'Lere ||
|-
|align="center"| 2004 || ''GoldenEye: Rogue Agent'' || Francisco Scaramanga||
|-
|align="center"| 2005|| ''The Lord of the Rings: The Third Age'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2005|| ''The Lord of the Rings: The Battle for Middle-earth'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2006|| ''Kingdom Hearts II'' || DiZ / Ansem de Wize ||
|-
|align="center"| 2006|| ''The Lord of the Rings: The Battle for Middle-earth II'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2007|| ''Kingdom Hearts II Final Mix'' || DiZ / Ansem de Wize || op [[argyf]]bylden
|-
|align="center"| 2008|| ''The Lord of the Rings: The Battle for <br>Middle-earth II: The Rise of the Witch-king'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2009|| ''Kingdom Hearts 358/2 Days'' || DiZ ||
|-
|align="center"| 2014|| ''Lego: The Hobbit'' || Saruman || ek ferteller
|-
|align="center"| 2014|| ''Kingdom Hearts HD 2.5 Remix'' || DiZ / Ansem de Wize || argyfbylden
|-
|align="center"| 2015|| ''Deus Ex Machina 2'' || de programmeur || ek ferteller
|-
|}
==Bibliografy==
* 1966 – ''Christopher Lee's Treasury of Terror''
* 1974 – ''Christopher Lee's New Chamber of Horrors''
* 1975 – ''Christopher Lee's Archives of Terror, Volume 1''
* 1976 – ''Christopher Lee's Archives of Terror, Volume 2''
* 1977 – ''Tall, Dark and Gruesome'' ([[autobiografy]]; werprinte yn 1999)
* 2004 – ''Lord of Misrule'' (autobiografy, op 'e nij besjoene en útwreide ferzje fan ''Tall, Dark and Gruesome'')
==Diskografy==
;albums
* 1998 – ''Christopher Lee Sings Devils, Rogues & Other Villains''
* 2006 – ''Revelation''
* 2010 – ''Charlemagne: By the Sword and the Cross''
* 2013 – ''Charlemagne: The Omens of Death''
;''extended plays''
* 2012 – ''A Heavy Metal Christmas''
* 2013 – ''A Heavy Metal Christmas Too''
* 2014 – ''Metal Knight''
;singles
* 2012 – ''Let Legend Mark Me as the King''
* 2012 – ''The Ultimate Sacrifice''
* 2014 – ''Darkest Carols, Faithful Sing''
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://christopherleeweb.com/ Offisjele webside fan Christopher Lee]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm489/ Folsleine filmografy fan Christopher Lee yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
* {{en}} [http://christopher-lee-fan.de/christopherlee/portal.php Fanwebside fan 'e ''Christopher Lee Community'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Christopher_Lee ''References'' en ''Bibliography'', op dizze side].
----
{{commonscat|Christopher Lee}}
}}
{{DEFAULTSORT:Lee, Christopher}}
[[Kategory:Ingelsk toanielakteur]]
[[Kategory:Ingelsk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Ingelsk filmakteur]]
[[Kategory:Ingelsk musicalakteur]]
[[Kategory:Ingelsk stimakteur]]
[[Kategory:Ingelsk filmprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk publisist]]
[[Kategory:Ingelsk autobiograaf]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk rock-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk ofsier]]
[[Kategory:Britsk militêr yn de Twadde Wrâldkriich]]
[[Kategory:Frijwilliger yn de Winteroarloch]]
[[Kategory:Ingelsk konservatyf]]
[[Kategory:Italjaanske adel]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Italjaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1922]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2015]]
pyx67q11ly6abfsyjp8dfkum8eikqex
1086253
1086106
2022-08-04T21:35:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Akteur
| ôfbylding = Christopher Lee at the Berlin International Film Festival 2013.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Christopher Frank Carandini Lee
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Grut-Brittanje|Britsk]]
| berne = [[27 maaie]] [[1922]]
| berteplak = [[Londen]] ([[Ingelân]])
| stoarn = [[7 juny]] [[2015]]
| stjerplak = [[Londen]] ([[Ingelân]])
| etnisiteit = [[File:Flag of England.svg|20px]] [[Ingelsen|Ingelsk]] <br>[[File:Flag of Italy.svg|20px]] [[Italjanen|Italjaansk]]
| jierren aktyf = [[1948]] – [[2015]]
| prizen = [[BAFTA Award|BAFTA]] 2011
| webside = [http://christopherleeweb.com christopherleeweb.com]
}}
Sir '''Christopher Lee''' (folút: '''Christopher Frank Carandini Lee'''; [[Londen]], [[27 maaie]] [[1922]] – dêre, [[7 juny]] [[2015]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[akteur]], [[skriuwer]] en [[sjonger]] fan mingd [[Ingelsen|Ingelsk]]-[[Italjanen|Italjaansk]] [[etnyske groep|etnysk]] komôf. Yn syn hast santichjierrich [[wurkpaad]] as akteur makke er [[karriêre]] troch faak de [[antagonist|smjunt]] te spyljen. Hy krige yn 'e [[1950-er jierren]] bekendheid mei syn fertolkings fan 'e [[fampier]] [[greve Dracula]], yn 'e searje fan ''Hammer Horror''-films. Letter spile er de [[krimineel]] Francisco Scaramanga yn 'e [[James Bond (filmsearje)|''James Bond''-film]] ''[[The Man with the Golden Gun (film)|The Man with the Golden Gun]]''. Resinter makke er himsels by in hiele nije [[generaasje]] [[fan (persoan)|filmfans]] [[populêr]] mei syn [[rol]] as de boaze [[tsjoender]] Saruman, yn de [[The Lord of the Rings (filmsearje)|''Lord of the Rings''-filmsearje]] en as [[greve Dooku]] yn 'e [[Star Wars-prequeltrilogy|''Star Wars''-prequeltrilogy]]. Lee, dy't sawol yn 'e [[Winteroarloch]] as yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] fochten hie, wie dêrnjonken ek aktyf as [[stimakteur]], [[publisist]] en [[hardrock]]-[[sjonger]].
==Libben en karriêre==
===Jonkheid en oplieding===
Lee waard yn [[1922]] [[berne]] yn 'e [[Londen]]ske wyk [[Belgravia]], as de [[soan]] fan Geoffrey Trollope Lee ([[1879]]-[[1941]]), in [[luitenant-kolonel]] yn it [[Britske leger]], en dy syn [[oarehelte|frou]], [[grevinne]] Estelle Marie Carandini di Sarzano ([[1889]]-[[1981]]). Syn [[heit]] focht yn 'e [[Twadde Boere-oarloch]] en de [[Earste Wrâldoarloch]], wylst syn [[mem]] bekendstie om har [[skientme]] en ferivige waard troch de [[keunstskilder]]s [[sir]] [[John Lavery]], [[Oswald Birley]] en [[Olive Snell]] en ek troch de [[byldhouwer (keunstner)|byldhouster]] [[Clare Frewen Sheridan]]. Lee, dy't [[ôfstamme]] fan [[Itaalje|Italjaanske]] [[adel]], wie in [[betoerpakesizzer]] fan [[greve]] Francesco Carandini di Sarzano ([[1773]]-[[1839]]), in [[balling]] dy't ûnder de [[Napoleontyske Oarloggen]] syn heil yn [[Ingelân]] socht. Dy syn [[skoandochter]] (en Lee syn [[oerbeppe]]) wie de Ingelske [[opera (muzyk)|opera]][[sjongster]] [[Marie Carandini]] ([[famkesnamme (efternamme)|famkesnamme]] Burgess; [[1826]]-[[1894]]). Oan syn heitekant wie Lee yn 'e fierte [[besibskip|besibbe]] oan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[generaal]] [[Robert E. Lee]] en oan 'e [[astronoom]] [[John Lee (astronoom)|John Lee]].
[[File:Christopher_Lee_(Berlinale_2012)_2.jpg|left|thumb|250px|Lee op Ynternasjonaal Filmfestival fan [[Berlyn]], yn [[2012]].]]
Lee hie ien [[suster]], Xandra Carandini Lee ([[1917]]-[[2002]]). Syn [[âlden]] giene útinoar doe't er fjouwer jier wie, en [[skieding (houlik)|skieden]] doe't er seis jier wie. Syn mem naam de [[bern (persoan)|bern]] mei nei [[Switserlân]], dêr't Lee yn [[Wengen]] op [[skoalle]] kaam. It wie dêr dat er syn earste [[aktearjen|aktearûnderfining]] opdie, as Oegemantsje yn it [[mearke]] mei [[Oegemantsje (mearke)|deselde namme]]. Nei harren weromkear yn Londen wertroude Lee syn mem mei de [[bankier]] Harcourt George St-Croix Rose, de [[omke]] fan [[Ian Fleming]] (de geastlike heit fan [[geheim agint]] [[James Bond]]).
Mei njoggen jier waard Lee nei in [[ynternaat]] yn [[Oxford]] stjoerd, om him klear te steamen foar de prestizjeuze [[priveeskoalle]] fan [[Eton College|Eton]]. Hoewol't Lee dêr yndie in [[talittingseksamen]] foar ôflei, koed er troch syn minne skoare op it mêd fan [[wiskunde]] gjin [[stúdzjebeurs]] besette. Om't syn [[styfheit]] net ree wie om 'e hege kosten fan in [[oplieding]] yn Eton te beteljen, learde Lee ynstee fierder oan it [[Wellington Kolleezje]], in minder prestizjeuze priveeskoalle, dêr't er him ûnderskate yn 'e [[stúdzje]] fan 'e [[literatuer|klassiken]], [[Latyn]] en [[Gryksk]]. Oan 'e oare kant wied er net goed yn [[sport]], en briek er gauris mei sin de regels, wat him faak op in wan bruien kaam te stean (ynklusyf ien kear foar it feit dat er te faak in wan bruien krige). Mei santjin jier moast er yn [[1939]] syn stúdzje oan it Wellington Kolleezje in jier foartidich ôfbrekke doe't syn styfheit [[falissemint|fallyt]] gie. Koarte tiid letter skiede syn mem fan syn styfheit, en moasten Lee en syn suster [[wurk]] sykje om harsels te ûnderhâlden. Hy fûn in [[baan (wurk)|baantsje]] as [[klerk]] op it [[kantoar]] fan 'e [[rederij]] [[United States Lines]], dat er lykwols mar koart hold.
[[File:Christopher Lee 2009.jpg|thumb|right|150px|Christopher Lee yn [[2009]].]]
===Militêre tsjinst===
Doe't de [[Sovjet-Uny]] ein [[1939]] [[Finlân]] binnenfoel en de [[Winteroarloch]] útbriek, reizge Lee nei [[Skandinaavje]] om as [[frijwilliger]] [[militêre tsjinst|tsjinst]] te nimmen yn it [[Finske Leger]]. Hy en oare Britske frijwilligers waarden op in feilige ôfstân fan it front ynset foar bewekking, dat Lee naam nea diel oan 'e gefjochten. Nei't er weromkeard wie nei syn heitelân, koed er fannijs oan it wurk by United States Lines. Yn 'e rin fan [[1940]] joech er him by de [[Home Guard]], de Britske [[boargerwacht]]. Nei it [[ferstjerren]] fan syn heit, op [[12 maart]] [[1941]], dy't wollen hie dat syn soan krekt as hysels yn 'e Britske [[lânmacht]] tsjinne, melde Lee him ynstee oan by de [[loftmacht]], de [[Royal Air Force]].
Fan de [[simmer]] fan [[1941]] ôf wied er earst in hoart stasjonearre yn [[Súd-Rodeezje]], it tsjintwurdige [[Simbabwe]], dêr't er syn oplieding ta [[piloat]] ôfmeitsje soe. Op syn ien nei lêste trainingsflecht waard er lykwols oerfallen troch [[pineholle]] en begûn er dûbeld te sjen, wêrnei't by him in ôfwiking oan 'e [[eachsenuw]] fêststeld waard dy't makke dat er nea wer sels fleane meie soe. Foar Lee, dy't alhiel ferslingere rekke wie oan [[fleanen]], kaam dat nijs as in slimmen klap, en in skoft lang hong er mar wat doelleas om. Uteinlik dreau syn wil om wat konstruktyfs te dwaan him derta dat er him oanmelde by de [[ynljochtingetsjinst|ynljochtingedifyzje]] fan 'e RAF.
[[File:Christopher Lee 1944.jpg|left|thumb|180px|Lee as piloat fan 'e [[RAF]] yn it krekt befrijde [[Rome (stêd)|Rome]], yn [[1944]].]]
Nei stasjonearrings yn [[Harare|Salisbury]] (no Harare), it [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[Durban (Súd-Afrika)|Durban]] en it [[Egypte|Egyptyske]] [[Suëz]], waard er ynset yn 'e [[Noardafrikaanske Kampanje]], wêryn't de Britten en harren bûnsgenoaten it opnamen tsjin it [[Afrikakorps]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[fjildmaarskalk]] [[Erwin Rommel]]. Yn it lêst fan dy [[fjildtocht]], yn [[Tuneezje]], kaam Lee hast om doe't it [[fleanfjild]] fan it [[squadron]] dêr't er oan tafoege wie, [[bombardearre]] waard. Neitiid naam er diel oan 'e [[Alliëarde ferovering fan Sisylje]], dêr't er [[malaria]] oprûn, en letter wied er belutsen by de [[Alliëarde ynfaazje fan Itaalje]], dêr't er ûnder de slepende [[Slach om Monte Cassino]] taheakke waard oan 'e [[Nepal]]eeske [[Goerka's]] fan 'e [[Britsk-Yndyske 8ste Ynfanterydifyzje]]. Doe't er in pear dagen mei [[ferlof]] wie yn [[Napels (stêd)|Napels]], beklom er de [[fulkaan]] de [[Fesuvius]], dy't [[Utbarsting fan de Fesuvius (1944)|trije dagen dêrnei útbarste]].
Under de lêste dagen fan 'e Slach om Monte Cassino ûntsnapte Lee op 'e nij oan 'e [[dea]] doe't ien fan 'e fleantugen fan syn squadron by it opstiigjen delstoarte, en hy delknoffele boppe-op in op skerp steande [[bom]]. Nei ôfrin fan 'e slach, dy't útrûn op 'e befrijing fan [[Rome (stêd)|Rome]], besocht Lee dy stêd, dêr't er in moeting hie mei [[Nicolò Carandini]], in [[neef (famyljelid)|neef]] fan syn memmes, dy't yn it [[Italjaansk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Italjaanske ferset]] fochten hie. De lêste trijefearns jier fan 'e oarloch brocht Lee yn noardlik Itaalje troch. Nei eigen sizzen tsjinne er yn syn tiid yn [[Noard-Afrika]] ek in hoart by it [[Special Operations Executive]] (SOE) en de [[Long Range Desert Patrol]], de foarrinner fan 'e hjoeddeiske [[kommando|kommando-ienheid]] [[Special Air Service|SAS]], mar dêroer hat er nea details jaan wold. Nei de Alliëarde oerwinning wied er fanwegen it feit dat er floeiend [[Frânsk]] en [[Dútsk]] spriek, belutsen by de opspoaring fan [[nazy]]-[[oarlochsmisdie]]digers, oant er yn [[1946]] ôfswaaide mei de [[militêre rang|rang]] fan ''flight lieutenant'' (ekwifalint mei de rang fan [[kaptein (rang)|kaptein]] yn 'e [[Keninklike Loftmacht]]).
===Aktearkarriêre===
Nei't er weromkeard wie nei Londen, koe Lee himsels net mear as kantoarklerk sjen, en in oanbod om 'e klassiken te ûnderwizen sloech er ôf om't er syn Latyn te roastich fûn. Uteinlik wie it syn [[efterneef]] [[Nicolò Carandini]], dy't tsjin dy tiid de nije Italjaanske [[ambassadeur]] yn it [[Feriene Keninkryk]] wurden wie, dy't him oanrette om [[akteur]] te wurden. Carandini stjoerde him nei syn [[freonskip|freon]] [[Filippo del Giudice]], it haad fan 'e [[filmstudio]] [[Two Cities Films]], en dy bea Lee in sânjierrich [[kontrakt]] oan. Lee makke syn [[debút]] as filmakteur yn 'e [[Goatyske roman|Goatyske românse]] ''Corridor of Mirrors'', út [[1947]], dêr't er wolteld ien [[dialooch|regel tekst]] yn hie. Syn "tiid as learjonge", sa't er it letter sels neamde, duorre tsien jier, wêryn't er meast ûnderstypjende rollen en eftergrûnpersonaazjes spile. Sa wie Lee û.m. te sjen (faak sûnder yn 'e [[begjintitels]] neamd te wurden) yn ferneamde films as ''Hamlet'' ([[1948]]), ''Captain Horatio Hornblower R.N.'' ([[1951]]), ''Quo Vadis?'' (1951) en ''Moulin Rouge'' ([[1952]]).
[[File:Dracula_1958_c.jpg|right|thumb|230px|Lee as [[greve Dracula]], yn [[1958]].]]
Yn [[1957]] spile Lee foar it earst yn in film foar de studio [[Hammer Film Productions]], te witten ''The Curse of Frankenstein'', as it [[Meunster fan Frankenstein]]. Dy rol late derta dat him in jier letter yn 'e film ''Dracula'' de [[titelrol]] oanbean waard. Dat wie sa'n súkses dat er neitiid almar wer yn deselde rol [[cast]] waard. Sa fertolke er de [[fampier]] [[greve Dracula]] yn [[1965]] op 'e nij yn ''Dracula: Prince of Darkness''. Yn dy film seit Lee gjin wurd, mar sizet er allinnich mar. Sels woed er hawwe dat de tekst dy't foar him skreaun wie, fan sa'n minne kwaliteit wie dat er wegere hie om dy út te sprekken, mar [[senarioskriuwer]] [[Jimmy Sangster]] bewearde dat it [[skript]] nea tekst foar it personaazje fan Dracula omfetten hie. Lee sei ek dat Hammer him suver "[[sjantaazje|sjantearre]]" om neitiid noch yn fierdere Dracula-films te spyljen, troch op him yn te praten en him foar te rekkenjen hoefolle minsken oft [[wurkleazens|wurkleas]] wurde soene as hy, de stjer fan 'e filmrige, opstapte. Yn ''Dracula Has Risen from the Grave'' ([[1968]]), ''Taste the Blood of Dracula'' ([[1969]]) en ''Scars of Dracula'' ([[1970]]) hie Lee op 'e nij frijwol gjin tekst en ek los dêrfan net folle omhâns. Hy klage: "Se joegen my neat om te dwaan! Ik smeekte Hammer suver om my in diel fan 'e tekst brûke te litten dy't [[Bram Stoker]] skreaun hie. Ut en troch wist ik der sa'n tekstregel yn te smokkeljen." Nettsjinsteande Lee syn ûntefredenens wiene de films [[kommersje]]el grutte súksessen, en makken se him ta in wiere filmstjer.
[[File:Horror express gip.jpg|thumb|left|250px|Christopher Lee en [[Peter Cushing]] yn ''Terror on the Shanghai Express'', út [[1973]].]]
Tsjin 'e iere [[1970-er jierren]] rekke de formule lykwols útwurke, en de beide foarlêste films fan 'e searje, ''Dracula A.D. 1972'' ([[1972]]) en ''The Satanic Rites of Dracula'' ([[1973]]), brochten net folle jild mear yn 't laadsje. Tsjin dy tiid wie Lee sa dwers wurden dat er him op [[parsekonferinsje]]s iepentlik tsjin Hammer kearde. Neitiid makke de studio noch ien Dracula-film, ''The Legend of the 7 Golden Vampires'' ([[1974]]), mar dêr waard Lee net mear foar frege. Oare films dêr't Lee yn 'e [[1950-er jierren|1950-er]] en [[1960-er jierren]] yn meispile, wiene bgl. ''The Mummy'' ([[1959]]) en ''Raputin, the Mad Monk'' ([[1966]]), wêryn't er de titelrol fan [[Grigorij Raspûtin]] hie. Teffens died er trije ''[[Sherlock Holmes]]''-ferfilmings: ''The Hound of the Baskervilles'' ([[1959]]), as sir Henry Baskerville, ''Sherlock Holmes and the Deadly Necklace'' ([[1962]]), as de grutte [[privee-detektive]] sels, en ''The Private Life of Sherlock Holmes'' ([[1970]]), as Holmes syn sels noch skranderder broer Mycroft. Teffens hied er in haadrol yn 'e [[Dútslân|Dútske]] (en [[Dútsk]]talige) film ''Das Rätsel der Roten Orchidee'' ([[1962]]). Hy die [[audysje]] foar ''The Longest Day'' (1962), oer de [[amfibyske operaasje|Alliëarde lânings]] op 'e [[kust]] fan [[Normanje]] op [[D-Day]], mar waard dêrfoar ôfwiisd om't er "der net útseach as in [[militêr]]".
Yn 'e [[1970-er jierren]] spile Lee û.m. [[Jekyll en Hyde]] yn ''I, Monster'' ([[1971]]), Lord Summerisle yn ''The Wicker Man'' ([[1973]]), dat syn persoanlike leaflingsfilm wie, de greve fan Rochefort yn ''The Three Musketeers'' ([[1973]]) en yn it [[ferfolch]] dêrop ''The Four Musketeers'' ([[1974]]), en de [[hiermoardner]] Francisco Scaramanga yn 'e [[James Bond (filmsearje)|''James Bond''-film]] ''[[The Man with the Golden Gun (film)|The Man with the Golden Gun]]'' ([[1974]]). Fierders wurke er as ferteller-yn-byld sûnder euvelmoed mei oan 'e [[sêfte pornografy|softcore]]-[[pornofilm]] ''Eugenie'' ([[1970]]): "Ik hie gjin idee dat dat wie wat it wie, doe't ik ôfspriek om 'e rol te dwaan. Se fertelden my dat it oer [[markys De Sade]] gie. Ik fleach nei [[Spanje]] foar ien dei wurk [...] Der wiene withoefolle lju efter my [yn byld]. Dy hiene allegear de [[klean]] oan. Der wie neat aparts of nuvers oan. In freon sei: 'Witst eins wol datst yn in film spilest dy't op Old Compton Street draait?' Dat wie yn dy tiid wêr't sokke lju [[pornografyske film|har films]] besochten. 'Grappich, hear,' sei ik. Dat ik gloep dêrsanne hinne yn in swiere momkape mei in dûnkere [[sinnebril]] op en in [[sjaal]] om, en fûn de [[bioskoop]] en dêr stie myn [[namme]]. Ik wie [[razernij|poerlulk]]! Der folge in heechoprinnende [[rûzje]]. Doe't ik dy deis út Spanje ôfreizge wie, hie eltsenien efter my fuort de klean útdien!"''
[[File:Christopher_Lee_invité_d'Aubagne_Ciné_Passion.jpg|right|thumb|260px|Lee op it [[Ynternasjonaal Filmfestival fan Aubagne]], yn [[1996]].]]
Behalven yn it Feriene Keninkryk spile Lee ek op 'e nij yn ferskate Dútsktalige films op it [[Jeropa|Jeropeeske]] [[fêstelân]]. Dêrnjonken wied er yn [[1972]] [[filmprodusint]] fan 'e [[horrorfilm]] ''Nothing But the Night''; dat wurk hied er lykwols gjin aardichheid oan en sadwaande wie dat foar him ien kear mar nea wer. Yn [[1977]], doe't er der skjin syn nocht fan hie dat er yn syn heitelân almar wer [[typecast]] waard as de smjunt yn horrorfilms, ferfear Lee nei de [[Feriene Steaten]]. Syn earste Amerikaanske film wie de [[rampefilm]] ''Airport '77'', dy't noch datselde jiers útkaam. Hy ferraste freon en fijân troch op útnûging mei te dwaan oan it [[komeedzje|komyske]] [[sketch]]eprogramma ''Saturday Night Live'', op 'e Amerikaanske [[tillefyzje]]. Dêr siet [[regisseur]] [[Steven Spielberg]] yn it [[publyk]], dy't him op basis fan syn optreden dêre in rol taparte yn 'e [[komeedzje]] ''1941'' ([[1978]]).
Yn 'e [[1980-er jierren]] spile Lee û.o. de rol fan in [[faksisme|faksist]] dy't de Feriene Steaten ûntdwaan wol fan alle net-[[jeropide ras|blanken]] yn ''The Return of Captain Invincible'' ([[1982]]). Ek wied er te sjen yn ''Howling II: Stirba – Werewolf Bitch'' ([[1985]]). Yn [[1991]] en [[1992]] spile er nochris de rol fan [[Sherlock Holmes]] yn ''Incident at Victoria Falls'', resp. ''Sherlock Holmes and the Leading Lady''. Yn ''[[Police Academy: Mission to Moscow]]'' ([[1994]]) fertolke er de rol fan in [[Ruslân|Russyske]] [[plysje]]kommandant. De kwalitatyf bêste rol fan syn karriêre fûn er sels dy fan [[Muhammed Ali Jinnah]], de stifter fan [[Pakistan]], yn 'e [[biografyske film]] ''Jinnah'' ([[1998]]).
[[File:ChristopherLeeSaruman2.jpg|left|thumb|200px|Christopher Lee dielt [[hantekening]]s út, yn [[2008]].]]
Nei de milenniumwiksel wist Lee in hiel nij publyk te berikken mei syn rol as de boaze [[tsjoender]] Saruman yn 'e ''[[The Lord of the Rings (filmsearje)|Lord of the Rings]]''-films: ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' ([[2001]]), ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'' ([[2002]]) en ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]'' ([[2003]]). Yn 'e lêste film ferskynde Lee trouwens inkeld yn 'e ''[[extended cut]]'', mar net yn 'e [[bioskoop]]ferzje. Yn deselde snuorje wied ek te sjen yn twa [[Star Wars (filmsearje)|''Star Wars''-films]]: ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' ([[2002]]) en ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' ([[2005]]). Ek dêryn spile er in smjunt, nammentlik [[greve Dooku]]. Yn 'e [[âlderdom]] fan mear as tachtich jier die Lee it measte [[skermjen]] yn dy rol sels (dat hied er al leard oan it Wellington Kolleezje), mar foar de útzoomde bylden mei de enerzjikere aksje moast der in [[stunt double]] oan te pas komme. Oer it feit dat er gauris de smjunt spile, seid er sels: "Jawis, ik haw mear as genôch swiere jonges spile, mar sa't [[Anthony Hopkins]] seit: 'Ik spylje gjin smjunten, ik spylje minsken.'"
Neitiid wie Lee noch te sjen yn films as ''Sleepy Hollow'' ([[2005]]), ''Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street'' ([[2007]]), ''Triage'' ([[2009]]) en ''Hugo'' ([[2011]]). Ek yn [[2011]] wurke er mei oan 'e film ''[[The Hobbit: An Unexpected Journey]]'', in [[prequel]] fan 'e [[The Lord of the Rings (filmtrilogy)|''Lord of the Rings''-trilogy]]. Dêryn spile er nochris de tsjoender Saruman, mar no as in guodlik âldman, foàr't er troch de [[demon]] Sauron korrumpearre waard. Om't Lee op syn jierren net mear nei [[Nij-Seelân]] ta doarst te fleanen (dêr't de film opnommen waard), brocht regisseur [[Peter Jackson]] de [[filmset]] nei Lee ta, yn Londen.
[[File:Lee Golden Gods.jpg|thumb|right|180px| Lee nimt de Spirit of Medal-priis yn ûntfangst, yn [[2010]].]]
Njonken syn filmwurk spile Lee yn syn karriêre ek in protte yn [[tillefyzjesearje]]s, lykas yn [[1967]] yn in [[ôflevering]] fan ''The Avengers'' (yn [[Nederlân]] op 'e tillefyzje brocht as "De Wrekers") en yn [[1997]] yn in [[BBC]]-ferfilming fan ''[[Ivanhoe]]''. Op 'e [[Frankryk|Frânske]] tillefyzje spile er yn [[1989]] yn 'e rige ''La Révolution Française'' de rol fan [[Charles-Henri Sanson]], de [[boal]] dy't sawol [[Loadewyk XVI fan Frankryk|Loadewyk XVI]] as [[Maximilien de Robespierre]] [[ûnthalzing|ûnthalze]]. Fierders wie Lee ek in protte oan it wurk as [[stimakteur]], sawol yn [[tekenfilm]]s as yn [[kompjûterspultsje|kompjûter]]- en [[fideospultsje]]s. Yn [[2011]] krige Lee einlings en te'n lêsten de wichtichste Britske [[oeuvrepriis]] op it mêd fan film takend, de [[BAFTA Award|BAFTA Academy Fellowship Award]]. Lee hold oan mei aktearjen oan syn dea ta; in [[moanne (tiid)|moanne]] foartiid hied er noch in kontrakt tekene om yn 'e [[Denemark|Deenske]] film ''The 11th'' te spyljen.
===Sjongkarriêre===
Lee, mei syn djippe [[bas (stim)|basstim]], gie [[sjongen]] nea út 'e wei, mar pas op jierren ûntjoech er him ta in [[sjonger]]. Syn meast opfallende ierdere optreden op dat mêd wie syn rol yn 'e [[komeedzje]] anneks [[rock]][[musical]] ''The Return of Captain Invincible'' ([[1983]]), wêryn't er û.m. it nûmer ''Name Your Poison'' song. Syn earste kontakt mei it [[heavy metal]]-[[subsjenre]] fan 'e [[hardrock]] hied er yn [[2004]], doe't er mei de Italjaanske metalartyst [[Fabio Lione]] in [[duët]] song foar de [[single (muzyk)|single]] ''The Magic of the Wizard's Dream'', fan it [[album (muzyk)|album]] ''Symphony of Enchanted Lands II'' fan 'e [[band]] [[Rhapsody of Fire]].
Nei ferskate oare gearwurkings mei dy band brocht Lee yn [[2010]], yn 'e [[âlderdom]] fan 88 jier, syn earste eigen heavy metal-album út, mei as [[titel (namme)|titel]] ''[[Karel de Grutte|Charlemagne]]: By the Sword and the Cross''. Dat waard yn metal-fermiddens mei loovjende [[muzykkrityk|kritiken]] ûntfongen, en itselde jiers noch bekroand mei de Spirit of Medal-priis op 'e ''Metal Hammer Golden Gods''-[[seremoanje]]. Yn [[juny]] [[2012]] brocht Lee syn earste [[fideoklip]] út foar it nûmer ''The Bloody Verdict of Verden'' (oer it [[Bloedbad fan Verden]]).
[[File:Christopher_Lee_and_Birgit_Kroencke,_Women's_World_Awards_2009.jpg|left|thumb|220px|Christopher Lee mei syn [[oarehelte|frou]] Birgit Krøncke, yn [[2009]].]]
Yn [[2013]], doe't er 91 wie, kaam Lee syn twadde heavy metal-album út: ''Charlemagne: The Omens of Death''. Dêrmei hied er mei-iens it rekôr yn 'e hannen de âldste metalartyst út 'e [[skiednis]] fan it [[sjenre]] te wêzen. Yn [[desimber]] [[2013]] krong Lee mei 91 jier en seis moannen de [[hitlist]]en binnen (oant it 22ste plak) mei it nûmer ''Jingle Hell'' fan syn [[extended play|EP]] ''A Heavy Metal Christmas Too''. Dêrmei wied er de âldste artyst dy't ea yn 'e hitlisten stien hie (it rekôr wie dêrfoar yn 'e hannen fan [[Tony Bennett]], dy't itselde yn 2011 mei 85 jier lapt hie). Lee gie troch mei sjongen oant yn [[2015]], mei't er sei: "Ik wit net hoelang't ik der noch wêze sil, dus eltse dei moat fierd wurde en dat wol ik diele mei myn [[fan (persoan)|fans]]."
===Priveelibben===
Christopher Lee stie bekend om syn lingte fan 1.95 m, wêrmei't er boppe de measte minsken fan syn [[generaasje]] úttuorre. Hy spriek floeiend [[Ingelsk]], [[Frânsk]], [[Dútsk]], [[Italjaansk]] en [[Spaansk]] en koe him rêde yn it [[Sweedsk]], [[Russysk]] en [[Gryksk]]. Yn in [[ynterview]] heakke er dêroan ta dat er in [[petear]] fiere koe yn it [[Mandarynsk]]. Hy wie in oanhinger fan 'e Britske [[Konservative Partij (Feriene Keninkryk)|Konservative Partij]], en hie, oars as dat wol sein wurdt, net in grutte samling [[okkultisme|okkulte]] [[boek]]en.
Ein [[1950-er jierren]] wie Lee [[ferloofd]] mei de [[Sweden|Sweedske]] [[adel|ealfrouwe]] Henriette von Rosen, dy't er met hie yn in [[Stokholm]]ske [[nachtklub]]. Har heit, greve Fritz von Rosen, seach him lykwols as [[skoansoan]] net sitten, en kaam hieltyd mei nije easken om in [[houlik]] ûnmooglik te meitsjen. Earst moast der nei de ferloving in jier wachte wurde om te [[trouwen]]; doe hierde de man [[privee-detektive]]s yn om Lee nei te gean; dêrnei moast Lee mei [[referinsje]]s op 'e lapen komme (dêrby ferwiisde Lee û.m. troch nei kollega-akteur [[Douglas Fairbanks jr.]]). Doe't der gjin lek of brek oan him bliek te wêzen, easke Von Rosen dat Lee foar it houlik de tastimming wûn fan 'e Sweedske kening [[Gustaaf VI Adolf fan Sweden|Gustaaf VI Adolf]]. Tafalligerwize hie Lee de kening jierren tefoaren ris met op 'e [[filmset|set]] fan 'e film ''Tales of [[Hans Christian Andersen|Hans Andersen]]'', en wist er sadwaande de fereaske tastimming te bemachtigjen. Lykwols besleaten hy en Henriette neitiid dochs mar fan 'e hiele saak ôf te sjen (neffens Lee sels fanwegen de finansjele ûnwissichheid fan syn karriêre as akteur).
Yn [[1960]] kaam Lee fia-fia yn 'e kunde mei de [[Denemark|Deenske]] [[keunstskilderesse]] (en it eardere [[model (berop)|model]]) [[Birgit Krøncke|Birgit "Gitte" Krøncke]]. Dat wie [[leafde op it earste gesicht]], en se ferloofden har al koarte tiid letter. Se trouden op [[17 maart]] [[1961]] en krigen ien [[bern (persoan)|bern]], [[dochter]] Christina Erika Carandini Lee ([[1963]]), dy't yn [[2001]] troude mei Juan Francisco Aneiros Rodriguez.
Yn [[1997]] waard Lee beneamd ta [[kommandeur (ridderoarder)|kommandeur]] yn 'e [[Earbiedweardige Oarder fan Sint-Jan]]. As ûnderdiel fan 'e [[Queen's Birthday Honours]] waard er yn [[2001]] beneamd ta kommandeur yn 'e [[Oarder fan it Britske Ryk]] (OBE). Yn [[2009]] waard er yn dyselde oarder ferheft ta [[ridder]], wêrby't er [[ridderjen|riddere]] waard troch [[Charles, prins fan Wales|prins Charles]]. Normaal heart men dêrby del te knibbeljen, mar om syn hege jierren waard datoangeande foar Lee in útsûndering makke.
===Ferstjerren===
Mids [[2015]] waard Lee mei [[hert]]problemen en swierrichheden op it mêd fan [[sykheljen]] opnommen yn it [[Chelsea and Westminster Hospital]] yn Londen. Sadwaande fierde er dêr op [[7 juny]] fan dat jier yn besletten fermidden syn 93ste [[jierdei]]. Koart nei dy fiering, noch deselde deis, kaam Lee yn it [[sikehûs]] te [[ferstjerren]]. Syn frou hold it bekendmeitsjen fan syn dea tsjin oant [[11 juny|11 juny]], sadat de [[famylje (besibskip)|famylje]] earst ynljochte wurde koe. De persize oarsaak fan Lee syn dea is ûnbekend.
==Filmografy==
{{Filmografy|as=akteur}}
|-
{{Filmografy/Titel|titel=films}}
|-
|align="center"| 1948 || ''Corridor of Mirrors'' || Charles ||
|-
|align="center"| 1948 || ''One Night with You'' || Pirelli's assistint ||
|-
|align="center"| 1948 || ''Hamlet'' || [[skyldfeint]] || net fermeld op 'e [[ôftiteling]]
|-
|align="center"| 1948 || ''A Song for Tomorrow'' || Auguste ||
|-
|align="center"| 1948 || ''Penny and the Pownall Case'' || Jonathan Blair ||
|-
|align="center"| 1948 || ''My Brother's Keeper'' || twadde [[plysje]]man || [[sêne]]s fuortknipt by [[filmmontaazje]]
|-
|align="center"| 1948 || ''Saraband for Dead Lovers'' || [[figurant]] || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1948 || ''Scott of the Antarctic'' || Bernard Day ||
|-
|align="center"| 1949 || ''Trottie True'' || Bongo ||
|-
|align="center"| 1950 || ''They Were Not Divided'' || Chris Lewis ||
|-
|align="center"| 1950|| ''Prelude to Fame'' || [[sjoernalist]] ||
|-
|align="center"| 1951|| ''Captain Horatio Hornblower R.N.'' || [[Spanje|Spaanske]] [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] ||
|-
|align="center"| 1951|| ''Valley of Eagles'' || [[resjersjeur]] Holt||
|-
|align="center"| 1951|| ''Quo Vadis'' || [[striidwein]]menner || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1952|| ''The Crimson Pirate'' || Joseph || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1952|| ''Top Secret'' || [[Ruslân|Russyske]] [[spion]] ||
|-
|align="center"| 1952|| ''Paul Temple Returns'' || [[sir]] Felix Raybourne ||
|-
|align="center"|1952 || ''Babes in Bagdad'' || [[slavehannel|slavekeapman]] ||
|-
|align="center"|1952 || ''Moulin Rouge'' || Georges Seurat|| net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1953|| ''Les Vacances de Monsieur Hulot'' || ûnbekend || as [[stimakteur]]; [[Frânsk]]talich; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1953|| ''Innocents in Paris'' || [[luitenant]] Whitlock || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1954|| ''Destination Milan'' || Svenson ||
|-
|align="center"| 1955|| ''Cross-Roads'' || Harry Cooper || [[koarte film]]
|-
|align="center"|1955 || ''That Lady'' || kaptein ||
|-
|align="center"|1955 || ''Final Column '' || Larry Spence || op [[argyf]]bylden
|-
|align="center"| 1955|| ''Man in Demand '' || Martell || op argyfbylden
|-
|align="center"|1955 || ''Contraband Spain'' || n.f.t. || [[voice-over|ferteller]]; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1955|| ''The Dark Avenger'' || lieder [[Frankryk|Frânske]] [[patrûlje]] yn [[herberge]] || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1955|| ''The Cockleshell Heroes'' || [[kaptein-luitenant-op-see]] Dick Raikes ||
|-
|align="center"|1955 || ''Alias John Preston'' || John Preston ||
|-
|align="center"| 1955|| ''Police Dog'' || plysjeman Johnny ||
|-
|align="center"|1955 || ''Storm Over the Nile'' || Karaga Pasja ||
|-
|align="center"| 1956|| ''Private's Progress'' || [[majoar]] Schultz || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1956|| ''Alexander the Great'' || Nectenabus || as stimakteur; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1956|| ''Port Afrique'' || Franz Vermes ||
|-
|align="center"| 1956|| ''Beyond Mombasa'' || Gil Rossi ||
|-
|align="center"| 1956|| ''The Battle of the River Plate'' || Manolo ||
|-
|align="center"| 1957|| ''Ill Met by Moonlight'' || [[Dútslân|Dútsk]] [[ofsier]] by de [[toskedokter]] ||
|-
|align="center"| 1957|| ''Fortune Is a Woman'' || Charles Highbury ||
|-
|align="center"| 1957|| ''The Traitor'' || [[dr.]] Neumann ||
|-
|align="center"| 1957|| ''The Curse of Frankenstein'' || it [[Meunster fan Frankenstein]] ||
|-
|align="center"| 1957|| ''Manuela'' || ûnbekend || as stimakteur; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1957|| ''Bitter Victory'' || [[sersjant]] Barney ||
|-
|align="center"| 1957|| ''The Truth About Women'' || Francois Thiers ||
|-
|align="center"| 1958|| ''A Tale of Two Cities'' || de [[markys]] fan St. Evremonde ||
|-
|align="center"| 1958|| ''Dracula'' || [[greve Dracula]] || ek bekend as: ''Horror of Dracula''
|-
|align="center"| 1958|| ''Battle of the V-1'' || Brunner ||
|-
|align="center"| 1958|| ''Corridors of Blood'' || Resurrection Joe ||
|-
|align="center"| 1959|| ''The Hound of the Baskervilles'' || sir Henry Baskerville ||
|-
|align="center"| 1959|| ''The Man Who Could Cheat Death'' || Pierre Gérard ||
|-
|align="center"| 1959|| ''The Treasure of San Teresa'' || Jaeger ||
|-
|align="center"| 1959|| ''The Mummy'' || Kharis / de Mummy ||
|-
|align="center"| 1959|| ''Uncle Was a Vampire'' || [[baron]] Roderico da Frankurten ||
|-
|align="center"| 1960|| ''Too Hot to Handle'' || Novak ||
|-
|align="center"| 1960|| ''The Two Faces of Dr. Jekyll'' || Paul Allen || ek bekend as: ''House of Fright'' en ''Jekyll's Inferno''
|-
|align="center"| 1960|| ''Beat Girl'' || Kenny King || ek bekend as: ''Wild for Kicks''
|-
|align="center"| 1960|| ''The City of the Dead'' || [[perfester]] Alan Driscoll || ek bekend as: ''Horror Hotel''
|-
|align="center"| 1960|| ''The Hands of Orlac'' || Nero de [[gûchelder|Magiër]] ||
|-
|align="center"| 1961 || ''The Terror of the Tongs'' || Chung King ||
|-
|align="center"| 1961 || ''Taste of Fear'' || dr. Pierre Gerrard ||
|-
|align="center"| 1961 || ''The Devil's Daffodil'' || Ling Chu ||
|-
|align="center"| 1961 || ''Ercole al Centro della Terra'' || [[kening]] Licos || [[Italjaansk]]talich; ek bekend as: ''Hercules in the Haunted World''
|-
|align="center"| 1962 || ''The Puzzle of the Red Orchid'' || kaptein Allerman ||
|-
|align="center"| 1962 || ''The Pirates of Blood River'' || kaptein LaRoche||
|-
|align="center"| 1962 || ''The Devil's Agent'' || baron Von Staub ||
|-
|align="center"| 1962 || ''Sherlock Holmes and the Deadly Necklace'' || [[Sherlock Holmes]] ||
|-
|align="center"| 1963 || ''Stranglehold '' || ûnbekend ||
|-
|align="center"| 1963 || ''Katarsis'' || Mephistoles ||
|-
|align="center"| 1963 || ''La Vergine di Norimberga'' || Erich || Italjaansktalich; ek bekend as: ''The Virgin of Nuremberg'' of ''Castle of Terror''
|-
|align="center"| 1963 || ''La Frusta e il Corpo'' || Kurt Menliff || Italjaansktalich; ek bekend as: ''The Whip and the Body'' of ''Night is the Phantom''
|-
|align="center"| 1964 || ''Terror in the Crypt'' || [[greve]] Ludwig Karnstein || ek bekend as: ''Crypt of the Vampire'' en ''Crypt of Horror''
|-
|align="center"| 1964 || ''The Devil-Ship Pirates'' || kaptein Robeles||
|-
|align="center"| 1964 || ''Il Castello dei Morti Vivi'' || greve Drago || ek bekend as: ''Castle of the Living Dead''
|-
|align="center"| 1964 || ''The Gorgon'' || perfester Karl Meister ||
|-
|align="center"| 1965 || ''Dr. Terror's House of Horrors'' || Franklyn Marsh || segmint ''Disembodied Hand''
|-
|align="center"| 1965 || ''She'' || Billali ||
|-
|align="center"| 1965 || ''The Face of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu||
|-
|align="center"| 1965 || ''The Skull'' || sir Matthew Phillips ||
|-
|align="center"| 1965 || ''Ten Little Indians'' || U.N. Owen || as stimakteur; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 1966 || ''Dracula: Prince of Darkness'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1966 || ''Rasputin, the Mad Monk'' || [[Grigorij Raspûtin]] ||
|-
|align="center"| 1966 || ''Circus of Fear'' || Gregor || ek bekend as: ''Psycho Circus''
|-
|align="center"| 1966 || ''The Brides of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu ||
|-
|align="center"| 1967 || ''Five Golden Dragons'' || [[draak]] #4||
|-
|align="center"| 1967 || ''The Vengeance of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu||
|-
|align="center"| 1967 || ''Night of the Big Heat'' || Godfrey Hanson ||
|-
|align="center"| 1967 || ''Theatre of Death'' || Philippe Darvas ||
|-
|align="center"| 1967 || ''Die Schlangengrube und das Pendel'' || greve Frederic Regula / greve Von Andomai || [[Dútsk]]talichl ek bekend as: ''The Blood Demon''
|-
|align="center"| 1968 || ''Eve'' || [[kolonel]] Stuart || ek bekend as: ''The Face of Eve''
|-
|align="center"| 1968 || ''The Devil Rides Out'' || [[hartoch]] fan Richleau || ek bekend as: ''The Devil's Bride''
|-
|align="center"| 1968 || ''The Blood of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu||
|-
|align="center"| 1968 || ''Dracula Has Risen from the Grave'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1968 || ''Curse of the Crimson Altar'' || Morley || ek bekend as: ''The Crimson Cult''
|-
|align="center"| 1969 || ''The Castle of Fu Manchu'' || dr. Fu Manchu ||
|-
|align="center"| 1969 || ''The Oblong Box'' || dr. J. Neuhart ||
|-
|align="center"| 1969 || ''The Magic Christian'' || [[fampier]] op it [[skip]] ||
|-
|align="center"| 1970 || ''Scream and Scream Again'' || Fremont ||
|-
|align="center"| 1970 || ''Eugenie… The Story of Her Journey into Perversion'' || Dolmance ||
|-
|align="center"| 1970 || ''The Bloody Judge'' || [[George Jeffreys, 1e baron Jeffreys|baron George Jeffreys]] || ek bekend as: ''Night of the Blood Monster''
|-
|align="center"| 1970 || ''Count Dracula'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1970 || ''Taste the Blood of Dracula'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1970 || ''Julius Caesar'' || Artemidorus ||
|-
|align="center"| 1970 || ''One More Time'' || greve Dracula || [[cameo]]
|-
|align="center"| 1970 || ''The Private Life of Sherlock Holmes'' || Mycroft Holmes||
|-
|align="center"| 1970 || ''Scars of Dracula'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1971 || ''The House That Dripped Blood'' || John Reid || segmint ''Sweets to the Sweet''
|-
|align="center"| 1971 || ''Cuadecuc, Vampir'' || greve Dracula / himsels ||
|-
|align="center"| 1971 || ''I, Monster'' || dr. Charles Marlowe / Edward Blake ||
|-
|align="center"| 1971 || ''Hannie Caulder'' || Bailey ||
|-
|align="center"| 1972 || ''Umbracle'' || De Man ||
|-
|align="center"| 1972 || ''Dracula A.D. 1972'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1972 || ''Horror Express'' ||sir Alexander Saxton ||
|-
|align="center"| 1972 || ''Death Line'' || agint Stratton-Villiers, [[MI5]] || ek bekend as: ''Raw Meat''
|-
|align="center"| 1973 || ''Nothing But the Night'' ||kolonel Charles Bingham ||
|-
|align="center"| 1973 || ''The Creeping Flesh'' || James Hildern ||
|-
|align="center"| 1973 || ''The Satanic Rites of Dracula'' || greve Dracula ||
|-
|align="center"| 1973 || ''The Wicker Man'' || Lord Summerisle ||
|-
|align="center"| 1973 || ''The Three Musketeers'' || Rochefort ||
|-
|align="center"| 1974 || ''Dark Places'' || dr. Mandeville ||
|-
|align="center"| 1974 || ''The Four Musketeers'' || Rochefort ||
|-
|align="center"| 1974 || ''[[The Man with the Golden Gun (film)|The Man with the Golden Gun]]'' || Francisco Scaramanga || [[James Bond (filmsearje)|''James Bond''-film]]
|-
|align="center"| 1975 || ''Le boucher, la star et l'orpheline'' || Van Krig / himself || Frânsktalich
|-
|align="center"| 1975 || ''Diagnosis Murder'' || Stephen Hayward ||
|-
|align="center"| 1975 || ''The Story of Heidi'' || ûnbekend || as stimakteur by [[Ingelsk]]e [[neisyngronisaasje]]
|-
|align="center"| 1976 || ''Killer Force'' || [[majoar]] Chilton || ek bekend as: ''The Diamond Mercenaries''
|-
|align="center"| 1976 || ''To the Devil, a Daughter'' || [[pastoar]] Michael Rayner ||
|-
|align="center"| 1976 || ''Albino'' || Bill || ek bekend as: ''Whispering Death'' en ''Death in the Sun''
|-
|align="center"| 1976 || ''Dracula père et fils'' || greve Dracula || Frânsktalich; ek bekend as: ''Dracula and Son''
|-
|align="center"| 1976 || ''The Keeper'' || de warder ||
|-
|align="center"| 1977 || ''Airport '77'' || Martin Wallace ||
|-
|align="center"| 1977 || ''Meatcleaver Massacre'' || himsels || ek ferteller; ek bekend as: ''Evil Force'' en ''Revenge of the Dead''
|-
|align="center"| 1977 || ''End of the World'' || pastoar Pergado / Zindar ||
|-
|align="center"| 1977 || ''Starship Invasions'' || kaptein Rameses ||
|-
|align="center"| 1978 || ''Circle of Iron'' || Zetan || ek bekend as: ''The Silent Flute''
|-
|align="center"| 1978 || ''Return from Witch Mountain'' || Victor Gannon ||
|-
|align="center"| 1978 || ''Caravans'' || Sardar Khan ||
|-
|align="center"| 1979 || ''The Passage'' || [[Sigeuner]] ||
|-
|align="center"| 1979 || ''Nutcracker Fantasy'' || ferskaat || as stimakteur
|-
|align="center"| 1979 || ''Arabian Adventure'' || Alquazar ||
|-
|align="center"| 1979 || ''Jaguar Lives!'' || Adam Caine ||
|-
|align="center"| 1979 || ''Bear Island'' || Lechinski ||
|-
|align="center"| 1979 || ''1941'' || kaptein Wolfgang von Kleinschmidt ||
|-
|align="center"| 1980 || ''Serial'' || Luckman Skull ||
|-
|align="center"| 1980 || ''Safari 3000'' || greve Borgia ||
|-
|align="center"| 1981 || ''An Eye for an Eye'' || Morgan Canfield ||
|-
|align="center"| 1981 || ''Desperate Moves'' || Carl Boxer ||
|-
|align="center"| 1981 || ''The Salamander'' || [[prins]] Baldasar ||
|-
|align="center"| 1982 || ''The Last Unicorn'' || kening Haggard || as stimakteur
|-
|align="center"| 1983 || ''House of the Long Shadows'' || Corrigan ||
|-
|align="center"| 1983 || ''The Return of Captain Invincible'' || Mr. Midnight ||
|-
|align="center"| 1983 || ''New Magic '' || dhr. Kellar || koarte film
|-
|align="center"| 1984 || ''The Rosebud Beach Hotel'' || Clifford King ||
|-
|align="center"| 1984|| ''The Bengal Lancers!'' || sir James Hunter ||
|-
|align="center"| 1985|| ''Howling II: Your Sister is a Werewolf'' || Stefan Crosscoe ||
|-
|align="center"| 1986|| ''Jocks'' || [[presidint]] White ||
|-
|align="center"| 1987 || ''Mio min Mio'' || Kato||
|-
|align="center"| 1987|| ''The Girl'' || Peter Storm ||
|-
|align="center"| 1988 || ''Dark Mission '' || Luis Morel ||
|-
|align="center"| 1988 || ''Mask of Murder'' || [[haadynspekteur]] Jonathan Rich ||
|-
|align="center"| 1988 || ''Olympus Force: The Key '' || Filly ||
|-
|align="center"| 1989 || ''The Return of the Musketeers'' || Rochefort ||
|-
|align="center"| 1989 || ''La Révolution française'' || Sanson || Frânsktalich; segmint ''Les Années Terribles''
|-
|align="center"| 1989 || ''La chute des aigles'' || Walter Strauss || Frânsktalich
|-
|align="center"| 1989 || ''Murder Story'' || Willard Hope ||
|-
|align="center"| 1989 || ''Honeymoon Academy'' || Lazos ||
|-
|align="center"| 1990 || ''L'Avaro'' || [[kardinaal]] Spinosi || Italjaansktalich
|-
|align="center"| 1990 || ''Gremlins 2: The New Batch'' || dr. Catheter ||
|-
|align="center"| 1990 || ''The Rainbow Thief'' || [[omke]] Rudolf ||
|-
|align="center"| 1991 || ''Kabuto'' || kening Philip ||
|-
|align="center"| 1991 || ''Curse III: Blood Sacrifice'' || dr. Pearson || ek bekend as: ''Panga''
|-
|align="center"| 1991 || ''Jackpot'' || Cedric ||
|-
|align="center"| 1994 || ''Funny Man'' || Callum Chance ||
|-
|align="center"| 1994 || ''[[Police Academy: Mission to Moscow]]'' || [[kommandant]] Aleksandr Nikolajevitsj Rakov ||
|-
|align="center"| 1994 || ''A Feast at Midnight'' || V.E. Longfellow ||
|-
|align="center"| 1994 || ''Flesh and Blood'' || n.f.t. || [[voice-over]] by in [[dokumintêre]]
|-
|align="center"| 1996 || ''The Stupids'' || Sender ||
|-
|align="center"| 1996 || ''Welcome to the Discworld'' || de [[Dea]] || as stimakteur; koarte film
|-
|align="center"| 1998 || ''Tale of the Mummy'' || sir Richard Turkel ||
|-
|align="center"| 1998 || ''Jinnah'' || [[Muhammad Ali Jinnah]] ||
|-
|align="center"| 1999 || ''Sleepy Hollow'' || [[boargemaster]] ||
|-
|align="center"| 2001 || ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' || Saruman||
|-
|align="center"| 2002 || ''[[Star Wars: Episode II – Attack of the Clones]]'' || [[greve Dooku]] / [[Darth Tyranus]] ||
|-
|align="center"| 2002 || ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers]]'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2003 || ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King]]'' || Saruman || allinne yn 'e ''[[extended cut]]''
|-
|align="center"| 2004 || ''Crimson Rivers II: Angels of the Apocalypse'' || Heinrich von Garten ||
|-
|align="center"| 2005 || ''[[Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith]]'' || [[greve Dooku]] / [[Darth Tyranus]] ||
|-
|align="center"| 2005 || ''Charlie and the Chocolate Factory'' || dr. Wilbur Wonka ||
|-
|align="center"| 2005 || ''The Adventures of Greyfriars Bobby'' || de Lord Provost ||
|-
|align="center"| 2005 || ''Corpse Bride'' || pastoar Galswells || as stimakteur
|-
|align="center"| 2007 || ''The Golden Compass'' || lid Hege Ried ||
|-
|align="center"| 2008 || ''[[Star Wars: The Clone Wars (film)|Star Wars: The Clone Wars]]'' || [[greve Dooku]] / [[Darth Tyranus]] || as stimakteur
|-
|align="center"| 2009 || ''Boogie Woogie'' || Alfred Rhinegold ||
|-
|align="center"| 2009 || ''The Heavy'' || Mason ||
|-
|align="center"| 2009 || ''Triage'' || Joaquín Morales ||
|-
|align="center"| 2009 || ''Glorious 39'' || Walter ||
|-
|align="center"| 2010 || ''Alice in Wonderland'' || Jabberwock || as stimakteur
|-
|align="center"| 2010 || ''Burke & Hare'' || Joseph ||
|-
|align="center"| 2011 || ''Season of the Witch'' || kardinaal D’Ambroise ||
|-
|align="center"| 2011 || ''The Resident'' || August ||
|-
|align="center"| 2011 || ''The Wicker Tree'' || âldman ||
|-
|align="center"| 2011 || ''Grave Tales'' || himsels || cameo
|-
|align="center"| 2011 || ''Hugo'' || monsieur Labisse ||
|-
|align="center"| 2012 || ''Dark Shadows'' || Silas Clarney ||
|-
|align="center"| 2012 || ''[[The Hobbit: An Unexpected Journey]]'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2013 || ''Night Train to Lisbon'' || pastoar Bartolomeu ||
|-
|align="center"| 2013 || ''Extraordinary Tales'' || n.f.t. || ferteller; segmint ''The Fall of the House of Usher''
|-
|align="center"| 2013 || ''The Girl from Nagasaki'' || Pinkerton ||
|-
|align="center"| 2013 || ''Necessary Evil'' || n.f.t. || voice-over by in dokumintêre
|-
|align="center"| 2014 || ''[[The Hobbit: The Battle of the Five Armies]]'' || Saruman || lêste rol yn in film dy't útkaam by syn libben
|-
|align="center"| 2015 || ''Angels in Notting Hill'' || [[God (monoteïsme)|God]] / de presidint || [[postúm]] útkommen
|-
|align="center"| 2017 || ''The Hunting of the Snark'' || n.f.t. || ferteller; koarte film; postúm útkommen
|-
|align="center"| 2018 || ''The Time War'' || n.f.t. || ferteller; postúm útkommen
|-
{{Filmografy/Titel|titel=tillefyzje}}
|-
|align="center"| 1953–1956|| ''Douglas Fairbanks, Jr., Presents'' || ferskaat || 13 [[ôfl.]]
|-
|align="center"| 1955 || ''Moby Dick—Rehearsed'' || [[toanielmaster]] / Flask || [[tillefyzjefilm]]
|-
|align="center"| 1955 || ''The Vise'' || ferskaat || 3 ôfl.
|-
|align="center"| 1955 || ''Tales of Hans Anderson'' || ferskaat || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1956 || ''Chevron of Fallen Stars'' || [[gûverneur]] || ôfl. ''Captain Kidd''
|-
|align="center"| 1956 || ''The Scarlet Pimpernel'' || Louis || ôfl. ''The Elusive Chauvelin''
|-
|align="center"| 1956 || ''Colonel March of Scotland Yard'' || Jean-Pierre || ôfl. ''At Night All Cats Are Grey''
|-
|align="center"| 1956 || ''Sailor of Fortune'' || ferskaat || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1956 || ''The Adventures of Aggie'' || [[ynspekteur (plysje)|ynspekteur]] Hollis || ôfl. ''Cut Glass''
|-
|align="center"| 1956–1957|| ''Assignment Foreign Legion'' || ferskaat || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1957 || ''The Errol Flynn Theatre'' || ferskaat || 4 ôfl.
|-
|align="center"| 1957 || ''The Gay Cavalier'' || [[kolonel]] Jeffries || ôfl. ''The Lady's Dilemma''
|-
|align="center"| 1958 || ''OSS'' || Dessinger || ôfl. ''Operation Firefly''
|-
|align="center"| 1958 || ''Ivanhoe'' || sir Otto || ôfl. ''The German Knight''
|-
|align="center"| 1958 || ''White Hunter'' || Mark Caldwell || ôfl. ''This Hungry Hell''
|-
|align="center"| 1959 || ''The Adventures of William Tell'' || [[prins]] Erik || ôfl. ''Manhunt''
|-
|align="center"| 1960 || ''Tales of the Vikings'' || [[Normandiërs|Normandyske]] [[ridder]] || ôfl. ''The Bull''
|-
|align="center"| 1961 || ''Alcoa Presents: One Step Beyond'' || Wilhelm Reitlinger || ôfl. ''The Sorcerer''
|-
|align="center"| 1964 || ''The Alfred Hitchcock Hour'' || Karl Jorla || ôfl. ''The Sign of Satan''
|-
|align="center"| 1967 || ''The Avengers'' || [[perfester]] Stone || ôfl. ''Never, Never Say Die''
|-
|align="center"| 1969 || ''The Avengers'' || kolonel Mannering|| ôfl. ''The Interrogators''
|-
|align="center"| 1969 || ''Light Entertainment Killers'' || ûnbekend || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1973 || ''Poor Devil'' || [[Lusifer]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1973 || ''Orson Welles Great Mysteries'' || Arnaud || ôfl. ''The Leather Funnel''
|-
|align="center"| 1976 || ''Space: 1999'' || [[kaptein (skipfeart)|kaptein]] Zandor || ôfl. ''Earthbound''
|-
|align="center"| 1978 || ''How the West Was Won'' || de [[gruthartoch]] || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1978 || ''The Pirate'' || Samir Al Fay || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1978 || ''Saturday Night Live'' || n.f.t. || [[presintator]]; ôfl. ''Christopher Lee/Meat Loaf''
|-
|align="center"| 1978 || ''Captain America II: Death Too Soon'' || Miguel || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1978 || ''Once Upon a Spy'' || Marcus Valorium || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1978 || ''Charlie's Angels'' || Dale Woodman || ôfl. ''Angel in Hiding''
|-
|align="center"| 1981 || ''Evil Stalks This House'' || gasthear || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1981 || ''Goliath Awaits'' || John McKenzie || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1982 || ''Massarati and the Brain'' || Victor Leopold || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1982 || ''Charles & Diana: A Royal Love Story'' || [[prins Philip, hartoch fan Edinburgh|prins Philip]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1984 || ''The Far Pavilions'' || Kaka-ji Rao || 3 ôfl.
|-
|align="center"| 1984 || ''Faerie Tale Theatre'' || [[kening]] Vladimir V || ôfl. ''The Boy Who Left Home to Find Out About the Shivers''
|-
|align="center"| 1986 || ''Un métier du seigneur'' || Fog || [[Frânsk]]talige tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1986 || ''The Disputation'' || kening Jakobus fan Aragon || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1986 || ''Shaka Zulu'' || [[Henry Bathurst, 3e greve Bathurst|greve Bathurst]] || 10 ôfl.
|-
|align="center"| 1989 || ''Around the World in 80 Days'' || Stuart || 3 ôfl.
|-
|align="center"| 1990 || ''The Care of Time'' || Karlis Zander || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1990 || ''Treasure Island'' || Bline Pew || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1991 || ''Sherlock Holmes and the Leading Lady'' || [[Sherlock Holmes]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1992 || ''Incident at Victoria Falls'' || Sherlock Holmes || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1992 || ''Beauty and the Beast'' || monsieur Renard || as [[stimakteur]]; tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1992 || ''The Young Indiana Jones Chronicles'' || Ottokar [[greve]] Czerin || ôfl. ''Austria, March 1917''
|-
|align="center"| 1992 || ''Double Vision'' || dhr. Bernard || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1993 || ''Death Train'' || [[generaal]] Konstantin Benin || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1995 || ''The Tomorrow People'' || Rameses || 5 ôfl.
|-
|align="center"| 1995 || ''Moses'' || [[farao]] [[Ramses II]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1995 || ''Tales of Mystery and Imagination'' || n.f.t. || presintator; 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1996 || ''Sorellina e il Principe del Sogno'' || Azaret || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1997 || ''Ivanhoe'' || Lucas de Beaumanoir || 4 ôfl.
|-
|align="center"| 1997 || ''Soul Music'' || de [[Dea]] || as stimakteur; 7 ôfl.
|-
|align="center"| 1997 || ''Wyrd Sisters'' || de Dea || as stimakteur; 6 ôfl.
|-
|align="center"| 1997 || ''The Odyssey'' || [[Tiresias]] || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 1997–1998|| ''The New Adventures of Robin Hood'' || Olwyn || 6 ôfl.
|-
|align="center"| 2000 || ''Gormenghast'' || Flay || 4 ôfl.
|-
|align="center"| 2000 || ''In the Beginning'' || farao [[Ramses I]] || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 2000 || ''Ghost Stories for Christmas'' || [[M.R. James]] || ôfl. ''The Stalls of Barchester''
|-
|align="center"| 2001 || ''Les redoutables '' || de Dea || Frânsktalich; segmint ''Confession''
|-
|align="center"| 2005 || ''Pope John Paul II'' || [[kardinaal]] [[Stefan Wyszyński]] || 2 ôfl.
|-
|align="center"| 2008 || ''The Colour of Magic'' || de Dea || as stimakteur; 2 ôfl.
|-
{{Filmografy/Titel|titel=fideospultsjes}}
|-
|align="center"| 1994|| ''Ghosts'' || dr. Marcus Grimalkin / himself ||
|-
|align="center"| 1999|| ''The Rocky Interactive Horror Show'' || n.f.t. || [[voice-over|ferteller]]
|-
|align="center"| 2001|| ''Conquest: Frontier Wars'' || Anvil / [[haadkertier]] ||
|-
|align="center"| 2003|| ''Freelancer'' || ûnbekend ||
|-
|align="center"| 2003 || ''The Lord of the Rings: The Return of the King'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2004|| ''EverQuest II'' || Lucan D'Lere ||
|-
|align="center"| 2004 || ''GoldenEye: Rogue Agent'' || Francisco Scaramanga||
|-
|align="center"| 2005|| ''The Lord of the Rings: The Third Age'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2005|| ''The Lord of the Rings: The Battle for Middle-earth'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2006|| ''Kingdom Hearts II'' || DiZ / Ansem de Wize ||
|-
|align="center"| 2006|| ''The Lord of the Rings: The Battle for Middle-earth II'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2007|| ''Kingdom Hearts II Final Mix'' || DiZ / Ansem de Wize || op [[argyf]]bylden
|-
|align="center"| 2008|| ''The Lord of the Rings: The Battle for <br>Middle-earth II: The Rise of the Witch-king'' || Saruman ||
|-
|align="center"| 2009|| ''Kingdom Hearts 358/2 Days'' || DiZ ||
|-
|align="center"| 2014|| ''Lego: The Hobbit'' || Saruman || ek ferteller
|-
|align="center"| 2014|| ''Kingdom Hearts HD 2.5 Remix'' || DiZ / Ansem de Wize || argyfbylden
|-
|align="center"| 2015|| ''Deus Ex Machina 2'' || de programmeur || ek ferteller
|-
|}
==Bibliografy==
* 1966 – ''Christopher Lee's Treasury of Terror''
* 1974 – ''Christopher Lee's New Chamber of Horrors''
* 1975 – ''Christopher Lee's Archives of Terror, Volume 1''
* 1976 – ''Christopher Lee's Archives of Terror, Volume 2''
* 1977 – ''Tall, Dark and Gruesome'' ([[autobiografy]]; werprinte yn 1999)
* 2004 – ''Lord of Misrule'' (autobiografy, op 'e nij besjoene en útwreide ferzje fan ''Tall, Dark and Gruesome'')
==Diskografy==
;albums
* 1998 – ''Christopher Lee Sings Devils, Rogues & Other Villains''
* 2006 – ''Revelation''
* 2010 – ''Charlemagne: By the Sword and the Cross''
* 2013 – ''Charlemagne: The Omens of Death''
;''extended plays''
* 2012 – ''A Heavy Metal Christmas''
* 2013 – ''A Heavy Metal Christmas Too''
* 2014 – ''Metal Knight''
;singles
* 2012 – ''Let Legend Mark Me as the King''
* 2012 – ''The Ultimate Sacrifice''
* 2014 – ''Darkest Carols, Faithful Sing''
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://christopherleeweb.com/ Offisjele webside fan Christopher Lee]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm489/ Folsleine filmografy fan Christopher Lee yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
* {{en}} [http://christopher-lee-fan.de/christopherlee/portal.php Fanwebside fan 'e ''Christopher Lee Community'']
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Christopher_Lee ''References'' en ''Bibliography'', op dizze side].
----
{{commonscat|Christopher Lee}}
}}
{{DEFAULTSORT:Lee, Christopher}}
[[Kategory:Ingelsk toanielakteur]]
[[Kategory:Ingelsk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Ingelsk filmakteur]]
[[Kategory:Ingelsk musicalakteur]]
[[Kategory:Ingelsk stimakteur]]
[[Kategory:Ingelsk filmprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk publisist]]
[[Kategory:Ingelsk autobiograaf]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk ofsier]]
[[Kategory:Britsk militêr yn de Twadde Wrâldkriich]]
[[Kategory:Frijwilliger yn de Winteroarloch]]
[[Kategory:Ingelsk konservatyf]]
[[Kategory:Italjaanske adel]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Italjaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1922]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2015]]
7s1uxkgpwelcvr71miu8sjy6zm1b2p5
Keith Richards
0
43296
1086259
1003765
2022-08-04T21:36:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe}}
[[Ofbyld:Keith RichardsCLOSE UP.jpg|thumb|Keith Richards, Baltimore, 2006]]
[[Ofbyld:KeithR2.JPG|thumb|300px|'''Keith Richards''', ''Voodoo Loungue World Tour 1995'', [[Rio de Janeiro]], [[Brazylje]]]]
'''Keith Richards''' ([[Dartford]], [[18 desimber]] [[1943]]) is in [[Ingelân|Ingelske]] [[gitaar|gitarist]], [[songwriter]], [[sjonger]], produsint en ien fan de oprjochters fan de Ingelske rockband ''[[The Rolling Stones]]''.
== Autobiografy "Life" ==
Op 26 oktober 2010 ferskynde de [[autobiografy]] "Life" fan Keith Richards.
Yn 'e mande mei skriuwer James Fox sette Keith syn libben op papier. It boek wie al in bestseller eardat it te keap wie.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* ''[[Talk is Cheap]]'' (1988)
* ''[[Live At the Hollywood Palladium]]'' (1991, live)
* ''[[Main Offender]]'' (1992)
* ''[[Vintage Winos]]'' (2010, Bêste fan)
=== Singles ===
* ''Run Rudolph Run'' b/w The Harder They Come (1978)
* ''Take It So Hard'' (1988) #3 US Mainstream Rock
* ''You Don't Move Me'' (1988) #18 US Mainstream Rock
* ''Struggle'' (1989) #47 US Mainstream Rock
* ''Wicked As It Seems'' (1992) #3 US Mainstream Rock
* ''Eileen'' (1993) #17 US Mainstream Rock
== Keppeling om utens ==
* [http://www.keithrichards.com/ Offisjele Keith Richards Webside] (Jo moatte [[Adobe Flash]] hawwe om it sjen te kinnen)
{{DEFAULTSORT:Richards, Keith}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk autobiograaf]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Welsk komôf]]
[[Kategory:The Rolling Stones]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1943]]
gity8uxlmyfqqikievwpeaz8x82wdyg
Kate Bush
0
44903
1086244
1053222
2022-08-04T21:31:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Disk 2: A Sky of Honey */ red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Kate Bush at 1986 Comic Relief (cropped).png|thumb|Kate Bush yn 1986]]
'''Catherine (Kate) Bush''' ([[Bexleyheath]] ([[Kent (Ingelân)|Kent]]), [[30 july]] [[1958]]) is in [[Feriene Keninkryk|Britske]] sjongster, muzikante, singer-songwriter en produsint. Doe't se noch mar 16 wie soarge [[David Gilmour]] fan [[Pink Floyd (band)|Pink Floyd]] derfoar dat se tekene by [[EMI Group|EMI]].
Bush har eksperimintele styl en aparte sjongtechnyk soarge derfoar dat se wurdearre wurdt troch in soad kollega-muzikanten, en fierder troch de net oerdreaun grutte, mar wol tige tawijde groep fans. Dat docht bliken út it feit dat har platen altiten goed ferkeapje, hoewol't hja foar it meitsjen fan in album faak meardere jierren de tiid nimt; foar ''Aerial'' sels tolve jier.
== Albums ==
=== The Kick Inside (1978) ===
# "Moving" – 3:01
# "The Saxophone Song" – 3:51
# "Strange Phenomena" – 2:57
# "Kite" – 2:56
# "The Man with the Child in His Eyes" – 2:39
# "Wuthering Heights" – 4:28
# "James and the Cold Gun" – 3:34
# "Feel It" – 3:02
# "Oh to Be in Love" – 3:18
# "L'Amour Looks Something Like You" – 2:27
# "Them Heavy People" – 3:04
# "Room for the Life" – 4:03
# "The Kick Inside" – 3:30
=== Lionheart (1978) ===
# "Symphony in Blue" – 3:35
# "In Search of Peter Pan" – 3:46
# "Wow" – 3:58
# "Don't Push Your Foot on the Heartbrake" – 3:12
# "Oh England My Lionheart" – 3:10
# "Fullhouse" – 3:14
# "In the Warm Room" – 3:35
# "Kashka From Baghdad" – 3:55
# "Coffee Homeground" – 3:38
# "Hammer Horror" – 4:39
=== Never for Ever (1980) ===
# "Babooshka" – 3:20
# "Delius (Song of Summer)" – 2:51
# "Blow Away (For Bill)" – 3:33
# "All We Ever Look For" – 3:47
# "Egypt" – 4:10
# "The Wedding List" – 4:15
# "Violin" – 3:15
# "The Infant Kiss" – 2:50
# "Night Scented Stock" – 0:51
# "Army Dreamers" – 2:55
# "Breathing" – 5:29
=== The Dreaming (1982) ===
# "Sat in Your Lap" – 3:29
# "There Goes a Tenner" – 3:24
# "Pull Out the Pin" – 5:26
# "Suspended in Gaffa" – 3:54
# "Leave It Open" – 3:20
# "The Dreaming" – 4:41
# "Night of the Swallow" – 5:22
# "All the Love" – 4:29
# "Houdini" – 3:48
# "Get Out of My House" – 5:25
=== Hounds of Love (1985) ===
==== Hounds of Love ====
# "Running Up That Hill (A Deal with God)" – 5:03
# "Hounds Of Love" – 3:02
# "The Big Sky" – 4:41
# "Mother Stands for Comfort" – 3:07
# "Cloudbusting" – 5:10
==== The Ninth Wave ====
# "And Dream of Sheep" – 2:45
# "Under Ice" – 2:21
# "Waking the Witch" – 4:18
# "Watching You Without Me" – 4:06
# "Jig of Life" – 4:04
# "Hello Earth" – 6:13
# "The Morning Fog" – 2:34
=== The Sensual World (1987) ===
# "The Sensual World" – 3:57
# "Love and Anger" – 4:42
# "The Fog" – 5:04
# "Reaching Out" – 3:11
# "Heads We're Dancing" – 5:17
# "Deeper Understanding" – 4:46
# "Between a Man and a Woman" – 3:29
# "Never Be Mine" – 3:43
# "Rocket's Tail" – 4:06
# "This Woman's Work" – 3:32
# "Walk Straight Down the Middle" – 3:48
=== The Red Shoes (1993) ===
# "Rubberband Girl" – 4:42
# "And So Is Love" – 4:16
# "Eat the Music" – 5:08
# "Moments of Pleasure" – 5:16
# "The Song of Solomon" – 4:27
# "Lily" – 3:51
# "The Red Shoes" – 4:00
# "Top of the City" – 4:14
# "Constellation of the Heart" – 4:46
# "Big Stripey Lie" – 3:32
# "Why Should I Love You?" – 5:00
# "You're the One" – 5:52
=== Aerial (2005) ===
==== Disk 1: ''A Sea of Honey'' ====
# "King of the Mountain" – 4:53
# "<math>\pi</math>" – 6:09
# "Bertie" – 4:18
# "Mrs. Bartolozzi" – 5:58
# "How to Be Invisible" – 5:32
# "Joanni" – 4:56
# "A Coral Room" – 6:12
==== Disk 2: ''A Sky of Honey'' ====
# "Prelude" – 1:26
# "Prologue" – 5:42
# "An Architect's Dream" – 4:50
# "The Painter's Link" – 1:35
# "Sunset" – 5:58
# "Aerial Tal" – 1:01
# "Somewhere in Between" – 5:00
# "Nocturn" – 8:34
# "Aerial" – 7:52
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.katebush.com Offisjele webside]
* [http://www.katebushnews.com/katenews.htm Nijsside]
----
{{commonscat|Kate Bush}}
}}
{{DEFAULTSORT:Bush, Kate}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk fioelist]]
[[Kategory:Ingelsk pianist]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk karateka]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
qt63z22bxpv7cvu9abno39buh5of0s0
Bono
0
45545
1086197
1069261
2022-08-04T21:11:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* 2009 */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Bono at the 2009 Tribeca Film Festival.jpg
| ôfbyldingstekst = Bono (2009)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Paul David Hewson
| nasjonaliteit = {{IRLnasj}}
| berne = [[10 maaie]] [[1960]]
| berteplak = [[Dublin]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Sunday Bloody Sunday,<br>With or Without You,<br>Desire,<br>Beautiful Day,<br>Elevation,<br>Vertigo,<br>The Saints Are Coming <small>''(ft [[Green Day]])''</small>,<br>Window in the Skies
| jierren aktyf = [[1976]]-no
| prizen =
| webside =
}}
[[Ofbyld:Bonavoxshop.JPG|thumb|De hearapparatewinkel (Bonavoxshop) dêr't Bono's bynamme oan ûntliend is]]
'''Bono''', [[pseudonym]] fan '''Paul David Hewson''' ([[Dublin]], [[10 maaie]] [[1960]]), is in [[Ierlân|Iersk]] [[muzikant]] dy't yn it foarste plak bekend is as leadsjonger fan de rockband [[U2 (band)|U2]]. Binnen U2 begûn Bono as gitarist. Hjiryn bliek er net sa goed te wêzen, wêrtroch 't er de sjonger fan de band waard. Fierders is er in ferneamd aktivist en set er him yn foar tal fan ûntjouwingsprojekten foar [[Afrika]].
Bono is troud mei Alison Stewart en hat fjouwer bern. De húshâlding wennet yn Killiney Hill yn Súd-[[Dublin]].
== Diskografy solo ==
[[Ofbyld:U2 21081983 01 800b.jpg|thumb|250px|Bono yn konsert mei [[U2]] yn [[Noarwegen]], 1983]]
==== 1984 ====
* Behind the Trap Door - [[T-Bone Burnett]]
* Do They Know it's Christmas Single - [[Band Aid]]
* Do They Know it's Christmas - Band Aid 20 (2005)
* The Bridge EP - Cactus World News
* Urban Beaches 2001 Album - Cactus World News
==== 1985 ====
* Sun City Album - [[Artists Against Apartheid]]
* Sun City Single - Artists Against Apartheid
* Silver and Gold Promotional Single - Bono
* Macalla Album - [[Clannad]]
* In a Lifetime Single - Clannad
==== 1986 ====
* The Collection Album - Clannad
==== 1988 ====
* The Talking Animals Album - T-Bone Burnett
==== 1989 ====
* In a Lifetime Single - Clannad
* Past Present Album - Clannad
* Mystery Girl Album - [[Roy Orbison]]
* She's a Mystery to Me Single - Roy Orbison
* Brave and Crazy Album - [[Melissa Etheridge]]
==== 1990 ====
* Anam Album - Clannad
* Brother's Keeper Album - [[Neville Brothers]]
* Red Moon Album - [[The Call]]
* The Best of the Call - The Call (1997)
* The Best of the Call: Millenium Collection - The Call (2000)
* New York New York Single - [[Ecco Homo]]
==== 1992 ====
* Honeymoon in Vegas Soundtrack Album - Ferskate artysten
==== 1993 ====
* Miserere Album - [[Zucchero]]
* Miserere Single - Zucchero en [[Luciano Pavarotti|Pavarotti]]
* Short Cuts Soundtrack Album - Fersate artysten
* Duets Album - [[Frank Sinatra]]
==== 1994 ====
* In the Name of the Father Soundtrack - Ferskaat
* In the Name of the Father Single - [[Gavin Friday]] en Bono
* In the Name of the Father Promotional Single - Gavin Friday en Bono
* You Made Me the Thief of Your Heart Single - [[Sinead O'Connor]]
* You Made Me the Thief of Your Heart Promotional Single - Sinead O'Connor
* So Far the Best of Album - Sinead O'Connor
* The World According to Me Promo - Gavin Friday (1995)
==== 1995 ====
* Themes Album - [[Clannad]]
* The Long Black Veil Album - [[The Chieftains]]
* Inner City Blues Album - Ferskaat
* North and South of the River Single - [[Christy Moore]]
* Q's Jook Joint Album - [[Quincy Jones]]
* Shag Tobacco Album - Gavin Friday
* You Me and World War III Single - Gavin Friday
* Tower of Song Album - Ferskaat
* Goldeneye Soundtrack - Ferskaat
* Goldeneye Single - [[Tina Turner]]
* Goldeneye Promo Single - Tina Turner
* Private Wars Album - [[Hazel O'Connor]]
* Dirty Rotten Shame Album - [[Ronnie Drew]]
* Pavarotti and Friends for the Children of Bosnia Album - Ferskaat
* Live for the Children of Bosnia Promo Single - Ferskaat
==== 1996 ====
* Rogha, the Best of Clannad Album - Clannad
* Common Ground Album - Ferskaat
* Common Ground Promotional Album - Ferskaat
* Common Ground Promotional Single - Ferskaat
* Love from a Short Distance Album - Ferskaat
* Go Cat Go Album - [[Carl Perkins]]
==== 1997 ====
* In a Lifetime: The Ultimate Collection Album - Clannad
* Celtic Heartbeat Album
* Tribute to Jimmie Rodgers Album
* A Tribute to Jimmie Rodgers Promotional Album
* Ni Un Paso Atras! Album - Various
[[Ofbyld:56622363 BONO.jpg|thumb|250px|Bono, 2006]]
==== 1998 ====
* The Ultimate Collection Album - Clannad
* The Nu Nation Project Album - [[Kirk Franklin]]
* Lean on Me Single - Kirk Franklin
* Lean on Me Promo Single - Kirk Franklin
* A Perfect Stranger Album - [[Marianne Faithfull]]
* [[Perfect Day]] Single - Ferskate artisten
* Blue Sugar Album - [[Zucchero]]
* Blue Single - Zucchero
* Blue Promo Single - Zucchero
* This World is Not My Home Album - [[Lone Justice]]
==== 1999 ====
* Cookie's Fortune Soundtrack Album - [[David A. Stewart]]
* Cookie Single - David A. Stewart / [[Candy Dulfer]]
* New Day Single - Bono en [[Wyclef Jean]]
New Day Promotional Single - Bono en Wyclef Jean
* Michael Hutchence Album - [[Michael Hutchence]]
* A Straight Line Promo Single - Michael Hutchence
* Slide Away Promo Single - Michael Hutchence
==== 2000 ====
* Greatest Hits Album - [[Clannad]]
* The Million Dollar Hotel Soundtrack Album - Ferskaat
* Million Dollar Hotel Soundtrack Promo Album - Ferskaat
* Aural and Hearty Album - [[Mocean Worker]]
==== 2001 ====
* Moulin Rouge Soundtrack Album - Ferskaat oan artisten
* What's Going On? Single - Various [[Ofbyld:LulaAndBonoVox.jpeg|thumb|250px|Bono mei de Brazyljaanske presidint [[Luiz Inácio Lula da Silva]], 2006.]]
* Cieli Di Toscana Album - [[Andrea Bocelli]]
* Goddess in the Doorway Album - [[Mick Jagger]]
==== 2002 ====
* Magical Gathering Album - [[Clannad]]
* The Best Of Album - Clannad
* The Corrs Live in Dublin Album - [[The Corrs]]
* When the Stars Go Blue Promo Single - The Corrs mei Bono
* As if to Nothing Album - [[Craig Armstrong]]
* More Friends, Small World, Big Band Vol. 2 Album - [[Jools Holland]]
==== 2003 ====
* The Good Thief Soundtrack Album - Ferskaat
* Shine Album - [[Daniel Lanois]]
* Shine Promotional Album - Daniel Lanois
* Falling at Your Feet Promo Single - Daniel Lanois en Bono
* Falling at Your Feet Single - Daniel Lanois en Bono
* In America Soundtrack Album - Ferskaat
* Voices and Poetry of Ireland Project - Ferskaat
* She Who Dwells... Album - [[Sinead O'Connor]]
[[Ofbyld:Bono-pelosi-clyburn.jpg|thumb|250px|Bono mei [[Nancy Pelosi]] en [[Jim Clyburn]] nei in gearkomst yn [[Williamsburg]], [[Feriene Steaten]]]]
==== 2004 ====
* In a Lifetime (The Best of) Album - [[Clannad]]
* 46664 - Part I: African Prayer Album
* 46664 - Part II: Long Walk to Freedom Album
* 46664 - Part III: Amandla Album
* 46664 - Part I: African Prayer Promotional Album
* 46664 - Part II: Long Walk to Freedom Promotional Album
* 46664 - Part III: Amandla Promotional Album
* 46664 - Radio Sampler Promotional Single
* 46664 - Three CD Promotional Set
* Silver Box Box Set - [[Simple Minds]]
* Silver Box Boxed Set Promo - Simple Minds
* Walkin' in the Shadow of Life Album - [[Neville Brothers]]
* Do They Know it's Christmas Single - [[Band Aid]] 20
==== 2006 ====
* Rogues Gallery Album - Various
* Duets: An American Classic Album - [[Tony Bennett]]
* Duets: An American Classic Sampler Promo - Tony Bennett
[[Ofbyld:Bono and Al Gore 2008 2.jpg|thumb|250px|Bono mei [[Al Gore]], [[2008]].]]
==== 2009 ====
* [[Playing for change]] - Songs around the world- [http://www.youtube.com/watch?v=fgWFxFg7-GU War no more trouble]
{{CommonsBalke|Bono}}
[[Kategory:Iersk sjonger]]
[[Kategory:Iersk rockartyst]]
[[Kategory:Iersk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Iersk ûndernimmer]]
[[Kategory:Iersk filantroop]]
[[Kategory:Iersk polityk aktivist]]
[[Kategory:Iersk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Golden Globe-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1960]]
e2y5rs2thmlj2spn5fx06a98wr8rcvo
1086198
1086197
2022-08-04T21:12:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
dizze side moat nedich by de tiid brocht wurde
wikitext
text/x-wiki
{{By de tiid}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Bono at the 2009 Tribeca Film Festival.jpg
| ôfbyldingstekst = Bono (2009)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Paul David Hewson
| nasjonaliteit = {{IRLnasj}}
| berne = [[10 maaie]] [[1960]]
| berteplak = [[Dublin]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Sunday Bloody Sunday,<br>With or Without You,<br>Desire,<br>Beautiful Day,<br>Elevation,<br>Vertigo,<br>The Saints Are Coming <small>''(ft [[Green Day]])''</small>,<br>Window in the Skies
| jierren aktyf = [[1976]]-no
| prizen =
| webside =
}}
[[Ofbyld:Bonavoxshop.JPG|thumb|De hearapparatewinkel (Bonavoxshop) dêr't Bono's bynamme oan ûntliend is]]
'''Bono''', [[pseudonym]] fan '''Paul David Hewson''' ([[Dublin]], [[10 maaie]] [[1960]]), is in [[Ierlân|Iersk]] [[muzikant]] dy't yn it foarste plak bekend is as leadsjonger fan de rockband [[U2 (band)|U2]]. Binnen U2 begûn Bono as gitarist. Hjiryn bliek er net sa goed te wêzen, wêrtroch 't er de sjonger fan de band waard. Fierders is er in ferneamd aktivist en set er him yn foar tal fan ûntjouwingsprojekten foar [[Afrika]].
Bono is troud mei Alison Stewart en hat fjouwer bern. De húshâlding wennet yn Killiney Hill yn Súd-[[Dublin]].
== Diskografy solo ==
[[Ofbyld:U2 21081983 01 800b.jpg|thumb|250px|Bono yn konsert mei [[U2]] yn [[Noarwegen]], 1983]]
==== 1984 ====
* Behind the Trap Door - [[T-Bone Burnett]]
* Do They Know it's Christmas Single - [[Band Aid]]
* Do They Know it's Christmas - Band Aid 20 (2005)
* The Bridge EP - Cactus World News
* Urban Beaches 2001 Album - Cactus World News
==== 1985 ====
* Sun City Album - [[Artists Against Apartheid]]
* Sun City Single - Artists Against Apartheid
* Silver and Gold Promotional Single - Bono
* Macalla Album - [[Clannad]]
* In a Lifetime Single - Clannad
==== 1986 ====
* The Collection Album - Clannad
==== 1988 ====
* The Talking Animals Album - T-Bone Burnett
==== 1989 ====
* In a Lifetime Single - Clannad
* Past Present Album - Clannad
* Mystery Girl Album - [[Roy Orbison]]
* She's a Mystery to Me Single - Roy Orbison
* Brave and Crazy Album - [[Melissa Etheridge]]
==== 1990 ====
* Anam Album - Clannad
* Brother's Keeper Album - [[Neville Brothers]]
* Red Moon Album - [[The Call]]
* The Best of the Call - The Call (1997)
* The Best of the Call: Millenium Collection - The Call (2000)
* New York New York Single - [[Ecco Homo]]
==== 1992 ====
* Honeymoon in Vegas Soundtrack Album - Ferskate artysten
==== 1993 ====
* Miserere Album - [[Zucchero]]
* Miserere Single - Zucchero en [[Luciano Pavarotti|Pavarotti]]
* Short Cuts Soundtrack Album - Fersate artysten
* Duets Album - [[Frank Sinatra]]
==== 1994 ====
* In the Name of the Father Soundtrack - Ferskaat
* In the Name of the Father Single - [[Gavin Friday]] en Bono
* In the Name of the Father Promotional Single - Gavin Friday en Bono
* You Made Me the Thief of Your Heart Single - [[Sinead O'Connor]]
* You Made Me the Thief of Your Heart Promotional Single - Sinead O'Connor
* So Far the Best of Album - Sinead O'Connor
* The World According to Me Promo - Gavin Friday (1995)
==== 1995 ====
* Themes Album - [[Clannad]]
* The Long Black Veil Album - [[The Chieftains]]
* Inner City Blues Album - Ferskaat
* North and South of the River Single - [[Christy Moore]]
* Q's Jook Joint Album - [[Quincy Jones]]
* Shag Tobacco Album - Gavin Friday
* You Me and World War III Single - Gavin Friday
* Tower of Song Album - Ferskaat
* Goldeneye Soundtrack - Ferskaat
* Goldeneye Single - [[Tina Turner]]
* Goldeneye Promo Single - Tina Turner
* Private Wars Album - [[Hazel O'Connor]]
* Dirty Rotten Shame Album - [[Ronnie Drew]]
* Pavarotti and Friends for the Children of Bosnia Album - Ferskaat
* Live for the Children of Bosnia Promo Single - Ferskaat
==== 1996 ====
* Rogha, the Best of Clannad Album - Clannad
* Common Ground Album - Ferskaat
* Common Ground Promotional Album - Ferskaat
* Common Ground Promotional Single - Ferskaat
* Love from a Short Distance Album - Ferskaat
* Go Cat Go Album - [[Carl Perkins]]
==== 1997 ====
* In a Lifetime: The Ultimate Collection Album - Clannad
* Celtic Heartbeat Album
* Tribute to Jimmie Rodgers Album
* A Tribute to Jimmie Rodgers Promotional Album
* Ni Un Paso Atras! Album - Various
[[Ofbyld:56622363 BONO.jpg|thumb|250px|Bono, 2006]]
==== 1998 ====
* The Ultimate Collection Album - Clannad
* The Nu Nation Project Album - [[Kirk Franklin]]
* Lean on Me Single - Kirk Franklin
* Lean on Me Promo Single - Kirk Franklin
* A Perfect Stranger Album - [[Marianne Faithfull]]
* [[Perfect Day]] Single - Ferskate artisten
* Blue Sugar Album - [[Zucchero]]
* Blue Single - Zucchero
* Blue Promo Single - Zucchero
* This World is Not My Home Album - [[Lone Justice]]
==== 1999 ====
* Cookie's Fortune Soundtrack Album - [[David A. Stewart]]
* Cookie Single - David A. Stewart / [[Candy Dulfer]]
* New Day Single - Bono en [[Wyclef Jean]]
New Day Promotional Single - Bono en Wyclef Jean
* Michael Hutchence Album - [[Michael Hutchence]]
* A Straight Line Promo Single - Michael Hutchence
* Slide Away Promo Single - Michael Hutchence
==== 2000 ====
* Greatest Hits Album - [[Clannad]]
* The Million Dollar Hotel Soundtrack Album - Ferskaat
* Million Dollar Hotel Soundtrack Promo Album - Ferskaat
* Aural and Hearty Album - [[Mocean Worker]]
==== 2001 ====
* Moulin Rouge Soundtrack Album - Ferskaat oan artisten
* What's Going On? Single - Various [[Ofbyld:LulaAndBonoVox.jpeg|thumb|250px|Bono mei de Brazyljaanske presidint [[Luiz Inácio Lula da Silva]], 2006.]]
* Cieli Di Toscana Album - [[Andrea Bocelli]]
* Goddess in the Doorway Album - [[Mick Jagger]]
==== 2002 ====
* Magical Gathering Album - [[Clannad]]
* The Best Of Album - Clannad
* The Corrs Live in Dublin Album - [[The Corrs]]
* When the Stars Go Blue Promo Single - The Corrs mei Bono
* As if to Nothing Album - [[Craig Armstrong]]
* More Friends, Small World, Big Band Vol. 2 Album - [[Jools Holland]]
==== 2003 ====
* The Good Thief Soundtrack Album - Ferskaat
* Shine Album - [[Daniel Lanois]]
* Shine Promotional Album - Daniel Lanois
* Falling at Your Feet Promo Single - Daniel Lanois en Bono
* Falling at Your Feet Single - Daniel Lanois en Bono
* In America Soundtrack Album - Ferskaat
* Voices and Poetry of Ireland Project - Ferskaat
* She Who Dwells... Album - [[Sinead O'Connor]]
[[Ofbyld:Bono-pelosi-clyburn.jpg|thumb|250px|Bono mei [[Nancy Pelosi]] en [[Jim Clyburn]] nei in gearkomst yn [[Williamsburg]], [[Feriene Steaten]]]]
==== 2004 ====
* In a Lifetime (The Best of) Album - [[Clannad]]
* 46664 - Part I: African Prayer Album
* 46664 - Part II: Long Walk to Freedom Album
* 46664 - Part III: Amandla Album
* 46664 - Part I: African Prayer Promotional Album
* 46664 - Part II: Long Walk to Freedom Promotional Album
* 46664 - Part III: Amandla Promotional Album
* 46664 - Radio Sampler Promotional Single
* 46664 - Three CD Promotional Set
* Silver Box Box Set - [[Simple Minds]]
* Silver Box Boxed Set Promo - Simple Minds
* Walkin' in the Shadow of Life Album - [[Neville Brothers]]
* Do They Know it's Christmas Single - [[Band Aid]] 20
==== 2006 ====
* Rogues Gallery Album - Various
* Duets: An American Classic Album - [[Tony Bennett]]
* Duets: An American Classic Sampler Promo - Tony Bennett
[[Ofbyld:Bono and Al Gore 2008 2.jpg|thumb|250px|Bono mei [[Al Gore]], [[2008]].]]
==== 2009 ====
* [[Playing for change]] - Songs around the world- [http://www.youtube.com/watch?v=fgWFxFg7-GU War no more trouble]
{{CommonsBalke|Bono}}
[[Kategory:Iersk sjonger]]
[[Kategory:Iersk rockartyst]]
[[Kategory:Iersk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Iersk ûndernimmer]]
[[Kategory:Iersk filantroop]]
[[Kategory:Iersk polityk aktivist]]
[[Kategory:Iersk sosjaal aktivist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Golden Globe-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1960]]
avwmhbqu2b3m5u65d90kir6vr7qlfcz
Herman Brood
0
45776
1086222
1085054
2022-08-04T21:21:59Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Herman Brood.png
| ôfbyldingstekst = Herman Brood
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Hermanus Brood
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[5 novimber]] [[1946]]
| berteplak = [[Swol]]
| stoarn = [[11 july]] [[2001]]
| stjerplak = [[Amsterdam]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rock-'n-roll]],<br>[[jazz]],<br>[[blues]]
| ynstrumint = [[piano]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = My Way
| jierren aktyf = [[1964]]-[[2001]]
| prizen =
| webside =
}}
[[Ofbyld:Herman Brood 2000 Amsterdam Sander Lamme.jpg|thumb|Herman Brood yn 2000.]]
[[Ofbyld:Graf Herman Brood.jpg|thumb|It grêf fan Herman Brood.]]
'''Hermanus (Herman) Brood''' ([[Swol]], [[5 novimber]] [[1946]] – [[Amsterdam]], [[11 july]] [[2001]]) wie in Nederlânske sjonger, [[keunstskilder]], [[pianist]], [[akteur]] en [[dichter]]. Brood ûnderskiede him troch syn werkenbere sjongstim en muzikale ferskaat. Hy wie de Nederlânske belicheming fan it [[hedonisme|hedonistyske]] credo ''Sex, drugs & rock 'n' roll''. Neidat de [[amfetamine]] oan wurking begûn te ferliezen, hy klassike [[ûntwenningsferskynsel]]s as [[ynkontininsje]], [[epilepsy]] en [[Delirium tremens (ûntwenningsferskynsel)|delirium tremens]] fertoande en de [[etanol|alkohol]] syn tol begûn te easkjen, plege Brood selsmoard troch fan it dak fan it Amsterdamse [[Hilton Amsterdam Hotel|Hilton]]-hotel te springen.
== Diskografy ==
=== Albums ===
* Showbiz Blues (1975)
* Vitesse (1976)
* Street (1977)
* Shpritsz (1978)
* [[Cha Cha (album)|Cha Cha]] (1978)
* Go Nutz (1980)
* Wait a Minute... (1980)
* Modern Times Revive (1981)
* Frisz & Sympatisz (1982)
* The Brood (1984)
* Bühnensucht/Live (1985)
* Yada Yada (1988)
* Hooks (1989)
* Freeze (1990)
* Saturday Night Live! (1992)
* Fresh Poison (1994)
* 50 The Soundtrack (1996) (duetten, makke foar syn 50e jierdei)
* Herman Brood 1977-1997 20 Years of Rock & Roll
* Back On The Corner (1999)
* Ciao Monkey (2000)
* My Way (2001)
* Final (2006)
* Brood Box, including Kidstuff (2006)
=== Singles ===
Basearre op gegevens fan de [[Nederlânske Top 40]].
* 1978 #23 ''[[Saturday Night]]'' (& [[His Wild Romance]])
* 1978 #30 ''Still believe'' (& [[His Wild Romance]])
* 1979 #17 ''Maak van uw scheet een donderslag'' (as [[Breedbekkikkers]])
* 1979 #9 ''Never be clever'' (& [[His Wild Romance]])
* 1979 #13 ''I love you like I love myself'' (& [[His Wild Romance]])
* 1980 #11 ''Hot shot'' (& [[His Wild Romance]])
* 1980 #33 ''I don't need you'' (& [[His Wild Romance]])
* 1980 tip ''Blew my cool over you'' (& [[His Wild Romance]])
* 1984 #10 ''Als je wint'' (met [[Henny Vrienten]])
* 1984 #23 ''Tattoo song'' (& [[His Wild Romance]])
* 1984 tip ''My girl'' (& [[His Wild Romance]])
* 1984 tip ''Lady killer'' (& [[His Wild Romance]])
* 1988 #27 ''Sleepin' bird'' (& [[His Wild Romance]])
* 1996 #33 ''50 jaar'' (mei [[Henny Vrienten]])
* 1997 tip ''Pijn'' (mei [[Van Dik Hout]])
* 2001 #1 ''My way''
* 2006 #35 ''[[Saturday Night]]'' (postúm mei [[Armin van Buuren]])
== Literatuer ==
* Herman Brood, ''Stil daar is ie'', SP: Amsterdam 1984
* Herman Brood, ''Sjongejonge: starrin' Top Dog'', CNR: s.l. 1986
* Herman Brood, ''Zoon van alle moeders'', De Bezige Bij: Amsterdam 1988 (gedichten)
* Herman Brood, ''Lief Bloedbad'', De buurvrouw: s.l. 1994
* Herman Brood, ''Woedend licht'', Creatique / Dollart Collection: De Rijp 2000
* Herman Brood, ''Kwartjes vallen soms jaren later'', teksten en tekeningen fan Herman, Nijgh & Van Ditmar: Amsterdam 2002
* Theo Stokkink, ''Herman Brood & his Wild Romance'', Unieboek/De Gooise Uitgeverij: Bussum 1979
* Bart Chabot, ''Babylon Hotel'', De Bezige Bij: Amsterdam 1988
* Jan Eilander, ''Rock ’n Roll Junkie over Herman Brood'', Prometheus: Amsterdam 1994
* Bart Chabot, ''Broodje Gezond'', Nijgh & Van Ditmar: Amsterdam 1996
* Bart Chabot, ''Broodje Half Om'', Nijgh & Van Ditmar: Amsterdam 2001
* Henk van Voornveld, Bart Chabot & Hans Offringa, ''Ik kom uut Zwolle, vette pech'', VVV Kampen-Zwolle-Overijssels Vechtdal: Zwolle 2004 (mei foto’s fan Gerard Wessel; beskriuwing autoped- en wannelroute lâns plakken dy't in rol spilen yn Hermans libben)
* Jan Donia, ''Souvenirs. Herman Brood, de schilder'', 2002
* [[Bart Chabot]], ''Brood en Spelen'', Nijgh & Van Ditmar: Amsterdam 2002
* Bart Chabot, ''Broodje Springlevend'', Nijgh & Van Ditmar: Amsterdam 2003
* Bart Chabot & Arjan Peters, ''De Herman Brood-biografie'' (Broodje gezond, Broodje springlevend, Brood en spelen, Broodje halfom, De Broodschrijver) Nijgh & Van Ditmar: Amsterdam 2006
* Daniël Germain Jean (Dany) Lademacher, ''Wild Romance, Een fijne hel'', 521: Amsterdam 2006
* Arjan Peters, ''De Broodschrijver'', Nijgh & Van Ditmar: Amsterdam 2006 (oer de biografy fan Bart Chabot)
* Brigitte Tast, Hans-Juergen Tast, ''„be bop” - Die Wilhelmshöhe rockt. Disco und Konzerte in der Hölle'' Verlag Gebrüder Gerstenberg GmbH & Co. KG: Hildesheim 2007, ISBN 978-3-8067-8589-0.
* Brigitte Tast, Hans-Juergen Tast, ''„be bop” - Rock-Tempel & Nachtasyl - Band 2 zur Legende''. Verlag Gebr. Gerstenberg: Hildesheim 2009. ISBN 978-3-8067-8733-7.
* Brigitte Tast, Hans-Jürgen Tast ''Herman Brood. Der Ladykiller im 'be bop''', Schellerten 2016, ISBN 978-3-88842-049-8.
== Keppeling om utens ==
* [http://www.youtube.com/watch?v=KfxMHMT0zFI Verder heb ik niks meegemaakt. Herman Brood mediafenomeen], [[/Skiednis]], 38' 09"
* [http://www.kb.nl/dossiers/hbrood/hbrood.html Koninklijke Bibliotheek – dossier Herman Brood]
* [http://www.hermanbrood.nl offisjele website]
* [http://www.hermanbrood-museum.nl Herman Brood-museum]
* [http://www.groningermuseum.nl/index.php?id=2599 Cha Cha. Fenomeen Herman Brood, Grinzer museum.]
* [http://www.marcelbrood.nl offisjele website fan Herman syn soan]
* [http://nl.youtube.com/watch?v=YW3MW6jGdTk&feature=related De Platekast fan Herman]
{{CommonsBalke|Herman Brood}}
{{DEFAULTSORT:Brood, Herman}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant]]
[[Kategory:Nederlânsk gitarist]]
[[Kategory:Nederlânsk pianist]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk filmakteur]]
[[Kategory:Nederlânsk keunstskilder]]
[[Kategory:Selsmoarddogger]]
[[Kategory:Sallânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1946]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2001]]
23kpvfcmom00407tmtwys7dlghm7wuf
Sandra Nasić
0
46677
1086118
850235
2022-08-04T20:31:08Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guano Apes beim Open Flair 2015 (016 by Yellowcard).jpg|thumb|right|250px|Sandra Nasić yn [[2015]].]]
'''Sandra Nasić''' ([[Göttingen]], [[25 maaie]] [[1976]]) is in Dútsk [[sjongster]]. Nasić makke har [[debút]] yn de [[band]] [[Guano Apes]], mar is sûnttiids oergien op in solo-karriêre. Har earste solo-album, The Signal, waard útbrocht op [[28 septimber]] [[2007]]. Sandra's stim soarget foar agressive rock-sjongen. Fan harsels hat se brún hier, mar hja fervet it blûn. System of a Down, Deftones en Korn binne Sandra's favorite bands. Yn 2001 krige se in EinsLive Krone award foar 'beste sjonger'.
{{DEFAULTSORT:Nasic, Sandra}}
[[Kategory:Dútsk sjonger]]
[[Kategory:Dútsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Dútsk persoan fan Kroätysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1976]]
ihpz88fayyja78u37wh921kjblqeys1
Goaitsen van der Vliet
0
49322
1086192
997349
2022-08-04T21:10:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Frysk ferskaat */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Goaitsen van der Vliet op Rock Werchter 2008.jpg
| ôfbyldingstekst = ''Goaitsen van der Vliet op Rock Werchter (2008)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme =
| nasjonaliteit = [[Nederlân|Nederlânsk]]
| berne = [[30 desimber]] [[1951]]
| berteplak = [[Surhuzum]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[Friezen|Frysk]]
| sjenre =
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Frysk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf =
| prizen =
| webside =
}}
'''Goaitsen (Goos) van der Vliet''', ([[Surhuzum]], [[30 desimber]] [[1951]]) is útjouwer, konservator fan de [[Twintske Taalbank]] en de makker fan it grutste Twintske wurdboek.<br>
Hy skriuwt ek yn it [[Frysk]] en wie sjonger/gitarist fan de earste Frysktalige [[Rockploech Spul]]. Krige twa kear in [[Rely Jorritsmapriis]] en wûn de Twintske Taalpriis 2011.
== Utjouwerij en skriuwerij ==
Mei syn ienmansbedriuw De Oare útjouwerij jout Van der Vliet literatuer, poëzij, byldzjende keunst, streektaalwurk, gelegenheidswurk en (sûnt 1994) it 'Blad in t plat' ''[[De Nieje Tied]]'' út. De útjouwerij publisearret yn it Nederlânsk, Frysk en Twintsk en sit yn [[Ynskedee]]. In bekende útjefte, dy't oan it begjin stie fan Van der Vliet syn ynteresse foar it Twintsk, is ''Heftan tattat! ('gedichtn in t stadsplat')'' fan [[Willem Wilmink]] (1992).<ref>[http://members.home.nl/dou/ Webstee van De Oare útjouwerij]</ref>
Under de titel ''De Verdichting'' publisearre hy Twintske oersettings fan gedichten út ferskate talen yn it Twintske wykblêd ''[[De Roskam]]''.<ref>[http://members.home.nl/goaitsen/twents/dv/index.htm ''De Verdichting'', Twèentse poëzievertalings deur Goaitsen van der Vliet]</ref> Mei [[Frank Löwik]] makke hy de Twintske oersetting foar it stripboek ''Asterix den Galliër'' (1997), dat hy ek útjûn hat.<ref>[http://members.home.nl/dou/adg.htm Oer ''Asterix de Galjer'']</ref> Ek wie hy taalcoach (earste jier) en oersetter fan de dialogen yn it Twintsk (twadde jier) foar de regiosoap [[Van Jonge Leu en Oale Groond]].
== Standert skriuwwize ==
Fan Van der Vliet is de [[Standaard Schriefwieze]] foar Twintske en besibbe streektalen. Dizze skriuwwize is de meast gongbere foar it Twintsk neist de nijste skriuwwize fan de [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]]. De Standert Skriuwwize waard basearre op in eardere Kreenk-skriuwwize, mar der binne regels by dien dy't neffens Van der Vliet de lêsberheid ferheegje en it grut ferskaat oan Twintske streektaalfarianten better werjaan kinne.<ref>[http://members.home.nl/dialexicon/versie/Spelling.rtf Standert Skriuwwize (rtf-triem)]</ref> De Standert Skriuwwize is fonetysker as de measte oare skriuwwizen foar it [[Nedersaksysk]] as it giet om de útgong ''-n'' (''maakn'', ''beginn'', ''teagn'') yn stee fan ''-en'' (''maken'', ''beginnen'', ''teagen'').
== Dialexicon Twintsk, films, Twintske Taalbank==
Van der Vliet is de gearstaller fan it [[Dialexicon Twents]], in digitaal wurdboek mei (yn april 2011) mear as 50.000 trefwurden en 25.000 útdrukkings, Twintsk-Nederlânsk en Nederlânsk-Twintsk. 't Giet út fan de Standert Skriuwwize.<ref>[http://members.home.nl/dialexicon/index.htm Dialexicon Twents, digitaal Twintsk wurdboek]</ref>
Mei regisseur Patrick Drijver makke hy foar it museum [[TwentseWelle]] yn 2007 de koarte films ''Hoe kleiner hoe meer (Nanotechnology yn Twinte)'', ''Oude grond, nieuwe plannen (Feroarings op it Twintske plattelân)'' en ''Rijles in een andere wereld (De scootmobylsimulator)''.
Goaitsen van der Vliet is betinker, en (sûnt 1 septimber 2010) konservator fan de [[Twintske Taalbank]], in mearjierrich projekt fan de [[Aldheidkeamer Twinte]] mei subsydzje fan de provinsje [[Oerisel]] en de Mondriaan Stichting foar it finen, it yn kaart bringen, it sammeljen, it behâld en it tagonklik meitsjen fan alles dat yn lange jierren yn en oer it Twinske [[dialekt]] yn de wrâld komd is.
== Prizen ==
* Twintske Taalpriis 2011
* [[Rely Jorritsmapriis]]
: [[1976]] - ''It doarp mei de lege wei''
: [[1975]] - ''Ik wit it wol, ik wil it wol''
== Rockploech Spul ==
Rjochte yn 1977 út de kabaretploech fan it Frysk Studinteselskip oan de THT (no UT) yn [[Ynskedee]] mei Bauke Kuiper (basgitaar) en Reinder Wassenaar (slachreau) [[Rockploech Spul]] op. It wie de earste Frysktalige band. Goaitsen kombinearre it sjongen mei de slachgitaar. Geandewei skreau er sels de komposysjes en Fryske teksten foar de single en letter de live CD. Se spilen ûnder oare op [[Aaipop]]. By harren earste ôfskie (1981) wienen groepen as [[Okke Hel (band)|Okke Hel]] (fan [[Piter Wilkens]]) en [[Skuor]] yn it opkommen. Nei [[1993]] wie it definityf dien mei de band dy't benammen it oerbringen fan de yntinsje fan muzyk en Fryske tekst as doel hie.
== Wurk ==
=== Projekten ===
* ''Twentse Taalbank'' (2010-no)
* ''Dialexicon Twents'' (fergees digitaal wurdboek, 1992-no)
* ''Doordouwers en verhalenbouwers'', 'Merken gesterkt in Twente' (boek 2005, yn 'e mande mei Bert de Haan)
* ''De verdichting'' (poëzijoersettings yn it Twintsk, 2003)
* Rockploech Spul (earste Frysktalige rockband, 1976-1982)
=== Ynterviews yn===
* Alumni Magazine (2007)
* In de Roskam (2006)
* [[Frysk en Frij (tydskrift)|Frysk & Frij]] (1988)
=== Artikels ===
* Over de toekomst van het Twents (1997)
=== Ynstjoerd ===
* ''Warmtegordijn en terrasverwarming - Laat maar waaien?'' (2007)
* ''Medendorps Modderpoel'' (2006)
=== Frysk ferskaat ===
* Oersetting ''Hey Jude'' (2007)
* ''It Frysk Studinteselskip Twinte (1973-1979)'' (1997)
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references />
----
* [http://members.home.nl/goaitsen/ Goaitsen van der Vliet syn webstee, mei ferwizings nei syn wurk op streektaalgebiet]
* [http://www.youtube.com/goaitsenvandervliet You Tube]
}}
{{DEFAULTSORT:Vliet, Goaitsen van der}}
[[Kategory:Frysk útjouwer]]
[[Kategory:Frysk konservator]]
[[Kategory:Frysk sjoernalist]]
[[Kategory:Frysk publisist]]
[[Kategory:Frysk oersetter]]
[[Kategory:Oersetter nei it Frysk]]
[[Kategory:Wurdboekskriuwer]]
[[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]]
[[Kategory:Skriuwer yn it Twintsk]]
[[Kategory:Frysk sjonger]]
[[Kategory:Sjonger yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk muzikant]]
[[Kategory:Frysk gitarist]]
[[Kategory:Frysk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk útjouwer]]
[[Kategory:Nederlânsk konservator]]
[[Kategory:Nederlânsk sjoernalist]]
[[Kategory:Nederlânsk publisist]]
[[Kategory:Nederlânsk oersetter]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant]]
[[Kategory:Nederlânsk gitarist]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn Surhuzum]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1951]]
rymsbszvep3s3r5jl9u7bs9dkgjx792
Elvis Costello
0
50865
1086247
1013111
2022-08-04T21:32:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ red
wikitext
text/x-wiki
[[File:ElvisCostello1979.jpg|thumb|''Elvis Costello (1979)'']]
'''Elvis Costello''' ([[Londen]], [[25 augustus]] [[1954]] as '''Declan Patrick MacManus''') is in [[Ingelân|Ingelske]] popmuzikant dy't yn it midden fan de 70-er jierren furoare makke yn de Londenske pub-rock wrâld. In jiermannich letter wie hy, tegearre mei artysten as [[Joe Jackson]] ien fan de eksponinten fan de [[Punk rock]]/[[New Wave]] beweging. Costello hat him yn de rin fan syn karriêre ûntpoppe as in muzikale [[kameleon]], dy't syn muzyk muoiteleas meikleurje lit mei eltse winske styl. By it grutte publyk is hy benammen bekend mei it nûmer ''She'' ([[1999]]) en syn optreden op it Live Aid-konsert yn Londen ([[1985]]) mei it Beatles-nûmer ''All You Need Is Love''.
== Jeugd en begjinjierren ==
Costello is de soan fan Lilian Alda en [[Ross MacManus]] ([[1927]]-[[2011]]). Syn heit, fan Ierske komôf, wie jazzmuzikant en bandlieder ûnder de namme Day Costello. Costello is opgroeid yn [[Twickenham]] en gie nei de Secondary Modern School yn Hounslow. Syn earste publieke optreden wie yn in TV-reklame foar limonade tegearre mei syn heit. De TV-spot waard yn [[1974]] mei silver bekroand op in ynternsjonaal reklame festival.
Yn [[1971]] ferhuze Costello mei syn yn [[Liverpool (Ingelân)|Liverpool]] berne mem nei [[Birkenhead]]. Dêr foarme hy syn earste band tegearre mei Allan Mayes. Neidat hy syn middelbere skoalle ôfmakke hie, gie Costello werom nei Londen dêr't hy mei de band Flip City it [[pubrock]] sirkwy yn dûkte. Om dizze tiid hinne feroare hy syn namme yn D.P. Costello. Om yn syn ûnderhâld te foarsjen wurke hy hjir en dêr op kantoar, ûnder oaren by it bekende kosmetikabedriuw [[Elisabeth Arden]] en de [[Midland Bank]]. Hy bleau nûmers skriuwen en die alle war om in solo plate-kontrakt te krijen. Op basis fan in demo-tape krige hy in oanbieding fan in lyts ûnôfhinklik label, [[Stiff Records]]. Syn manager dêr, Jake Riviera stelde foar syn artystenamme te feroarjen yn Elvis Costello.
== Diskografy ==
* ''My Aim Is True'', 1977
* ''This Year's Model'', 1978
* ''Armed Forces'', 1979
* ''Get Happy!!'', 1980
* ''Trust'', 1981
* ''[[Almost Blue]]'', 1981
* ''Imperial Bedroom'', 1982
* ''Punch the Clock'', 1983
* ''[[Goodbye Cruel World (album)|Goodbye Cruel World]]'', 1984
* ''King of America'', 1986
* ''Blood and Chocolate'', 1986
* ''Spike'', 1989
* ''Mighty Like a Rose'', 1991
* ''The Juliet Letters'', mei Brodsky Quartet, 1993
* ''Brutal Youth'', 1994
* ''Kojak Variety'', 1995
* ''All This Useless Beauty'', 1996
* ''Costello & Nieve'', 1996
* ''Painted from Memory'', mei [[Burt Bacharach]], 1998
* ''[[For the Stars]]'', mei [[Anne Sofie von Otter]],2001
* ''When I Was Cruel'', 2002
* ''North'', 2003
* ''The Delivery Man'', 2004
* ''My flame burns burns blue'', 2006
* ''[[The River in Reverse]]'', mei [[Allen Toussaint]], 2006
* ''Momofuku' mei The Imposters, 2008
{{DEFAULTSORT:Costello, Elvis}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1954]]
eageproml698leu96wtfsnkxemffs1w
Piet Blom
0
51382
1086340
1002094
2022-08-05T09:12:38Z
FreyaSport
40716
+ynfoboks & Galery
wikitext
text/x-wiki
{{Persoan algemien
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Pieter Blom
| oare namme(n) =
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[8 febrewaris]] [[1934]]
| berteplak = [[Amsterdam]]
| stoarn = [[8 juny]] [[1999]]
| stjerplak = [[Denemark]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| berop/amt = Arsjitekt
| aktyf as =
| jierren aktyf =
| reden bekendheid =
| bekendste wurk(en) =
| prizen =
| webside = Prix de Rome (1962)
}}'''Pieter (Piet) Blom''' ([[Amsterdam]], [[8 febrewaris]] [[1934]] – [[Denemark]], [[8 juny]] [[1999]]) wie in [[Nederlân]]s [[arsjitekt]]. Blom, soan fan in grienteman, studearre yn [[1959]] ôf oan de [[Amsterdam]]ske [[Akademy fan Boukeunst]]. Hy studearre dêr by [[Aldo van Eyck]].
Blom is ûnder mear ferneamd fan de Bastille fan de [[Universiteit Twinte]] [[Enskede]] 1964-1969, ''De Kasbah'' yn [[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]] ([[1969]]-[[1973]]) en syn kubuswenten en ''Theater 't Speelhuis'' yn [[Helmond]] ([[1972]]-[[1976]]) en [[Rotterdam]] ([[1978]]-[[1984]]), de ''Gesloten Stad'' (1993) yn de wyk Kattenbroek yn [[Amersfoart]]. Yn al dy gefallen binne it gebouwen op kolommen.
Mei troch dat Blom fêstthâlde oan syn prinsipes, krigen net sa folle fan syn ûntwerpen yn de jierren tachtich stâl. De jierren njoggentich krige er noch in tal opdrachten, sa s in stikmannich wenten en in filla yn [[Amersfoort]].
[[Abel Blom]], syn soan, is ek in protte jierren by it buro fan Van Eyck oan 't wurk west. Mei Aldo van Eyck en [[Herman Hertzberger]] beheart Piet Blom by de ynternasjonaal ferneamde fertsjintwurdigers fan it [[strukturalisme (arsjitektuer)|strukturalisme]].
== Sjoch ek ==
* [[List fan Nederlânske arsjitekten]]
== Galery ==
<gallery heights="150" widths="200">
Kubuswoningen.JPG|Kubuswenten (Rotterdam)
Kubuswoningen Speelhuisplein Helmond.jpg|Kubuswenten ''Speelhuisplein'' (Helmond)
De Kasbah, Hengelo (6921528471).jpg|De Kasbah (Hengelo)
00 3292 Blaaktoren (Rotterdam).jpg|Blaaktoer (Rotterdam)
</gallery>
== Keppelings om utens ==
* [http://www.piet-blom.nl Monografy Piet Blom]
* [http://www.architectuur.org/blom.php Oersjoch fan projekten Piet Blom]
{{DEFAULTSORT:Blom, Piet}}
[[Kategory:Nederlânsk arsjitekt]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1934]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
02v52qnyelkt516txs1bjvdhoxnseyt
1086341
1086340
2022-08-05T09:13:07Z
FreyaSport
40716
/* Galery */
wikitext
text/x-wiki
{{Persoan algemien
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Pieter Blom
| oare namme(n) =
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[8 febrewaris]] [[1934]]
| berteplak = [[Amsterdam]]
| stoarn = [[8 juny]] [[1999]]
| stjerplak = [[Denemark]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| berop/amt = Arsjitekt
| aktyf as =
| jierren aktyf =
| reden bekendheid =
| bekendste wurk(en) =
| prizen =
| webside = Prix de Rome (1962)
}}'''Pieter (Piet) Blom''' ([[Amsterdam]], [[8 febrewaris]] [[1934]] – [[Denemark]], [[8 juny]] [[1999]]) wie in [[Nederlân]]s [[arsjitekt]]. Blom, soan fan in grienteman, studearre yn [[1959]] ôf oan de [[Amsterdam]]ske [[Akademy fan Boukeunst]]. Hy studearre dêr by [[Aldo van Eyck]].
Blom is ûnder mear ferneamd fan de Bastille fan de [[Universiteit Twinte]] [[Enskede]] 1964-1969, ''De Kasbah'' yn [[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]] ([[1969]]-[[1973]]) en syn kubuswenten en ''Theater 't Speelhuis'' yn [[Helmond]] ([[1972]]-[[1976]]) en [[Rotterdam]] ([[1978]]-[[1984]]), de ''Gesloten Stad'' (1993) yn de wyk Kattenbroek yn [[Amersfoart]]. Yn al dy gefallen binne it gebouwen op kolommen.
Mei troch dat Blom fêstthâlde oan syn prinsipes, krigen net sa folle fan syn ûntwerpen yn de jierren tachtich stâl. De jierren njoggentich krige er noch in tal opdrachten, sa s in stikmannich wenten en in filla yn [[Amersfoort]].
[[Abel Blom]], syn soan, is ek in protte jierren by it buro fan Van Eyck oan 't wurk west. Mei Aldo van Eyck en [[Herman Hertzberger]] beheart Piet Blom by de ynternasjonaal ferneamde fertsjintwurdigers fan it [[strukturalisme (arsjitektuer)|strukturalisme]].
== Sjoch ek ==
* [[List fan Nederlânske arsjitekten]]
== Galery ==
<gallery heights="150" widths="200">
Kubuswoningen.JPG|Kubuswenten (Rotterdam)
Kubuswoningen Speelhuisplein Helmond.jpg|Kubuswenten ''Speelhuisplein'' (Helmond)
De Kasbah, Hengelo (6921528471).jpg|De Kasbah (Hengelo)
.00 3292 Blaaktoren (Rotterdam).jpg|Blaaktoer (Rotterdam)
</gallery>
== Keppelings om utens ==
* [http://www.piet-blom.nl Monografy Piet Blom]
* [http://www.architectuur.org/blom.php Oersjoch fan projekten Piet Blom]
{{DEFAULTSORT:Blom, Piet}}
[[Kategory:Nederlânsk arsjitekt]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1934]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
1an95m5qq39y9e6rl7vrhby73q3z23u
Kylie Minogue
0
51493
1086238
1038821
2022-08-04T21:27:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe-kultuer}}
[[Ofbyld:Kylie Minogue Cannes.jpg|thumb|220px|Kylie Minogue (2008)]]
'''Kylie Ann Minogue''' ([[28 maaie]] [[1968]], [[Melbourne]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]]) is in Australyske [[sjongster]], lieteskriuwer en [[aktrise]]. Minogue har mear as 68 miljoen albums ferkoft.
== Diskografy ==
* ''Kylie'' (1988)
* ''Enjoy Yourself'' (1989)
* ''Rhythm of Love'' (1990)
* ''Let's Get to It'' (1991)
* ''Kylie Minogue'' (1994)
* ''Impossible Princess'' (1997)
* ''Light Years'' (2000)
* ''Fever'' (2001)
* ''Body Language'' (2003)
* ''X'' (2007)
* ''Aphrodite'' (2010)
== Keppeling om utens ==
* {{en}} [http://kylie.com/ Offisjeel webstee]
* {{en}} [http://www.twitter.com/kylieminogue Kylie Minogue Official Twitter]
* {{en}} [http://www.facebook.com/kylieminogue Kylie Minogue Official Facebook]
* {{en}} [http://www.lyrics.az/kylie-minogue/ Kylie Minogue Song Lyrics]
{{DEFAULTSORT:Minogue, Kylie}}
[[Kategory:Australysk sjonger]]
[[Kategory:Australysk popartyst]]
[[Kategory:Australysk dance-artyst]]
[[Kategory:Australysk filmakteur]]
[[Kategory:Australysk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Australysk telefyzjepresintator]]
[[Kategory:Australysk polityk aktivist]]
[[Kategory:Homorjochte-aktivist]]
[[Kategory:Australysk filantroop]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Britsk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Australysk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Australysk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Australysk persoan fan Welsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1968]]
2zhsq0lmbw8uvhyojnxowh8jzyedy4i
Birgit Schuurman
0
51980
1086232
1038635
2022-08-04T21:26:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Birgit schuurman-1451340649.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Birgit Schuurman
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]sk
| berne = [[1 july]] [[1977]]
| berteplak = [[Utert (stêd)|Utert]] ([[Utert (provinsje)|Utert]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlanners|Nederlânsk]] <br> [[File:Flag of China (1889–1912).svg|border|20px]] [[Sinezen|Sineesk]] <br> [[File:Flag of Suriname.svg|border|20px]] [[Surinaamske Kreoalen|Surinaamsk-Kreoalsk]] <br> [[File:Flag of Suriname.svg|border|20px]] [[Yndianen|Yndiaansk]]
| sjenre = [[popmuzyk]], [[rockmuzyk|rock]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = ''A Little Famous'' <br>''I Know''
| jierren aktyf = [[1999]] – no
| prizen = [[Musical Award]] 2007
| webside = [http://birgitschuurman.nl/ birgitschuurman.nl]
}}
'''Birgit Schuurman''' ([[Utert (stêd)|Utert]], [[1 july]] [[1977]]) is in [[Nederlân]]sk [[sjongster]], dy't yn [[1999]] in [[karriêre]] yn 'e [[popmuzyk]] begûn. Lang stie se yn it skaad fan har bekendere [[suster]] [[Katja Schuurman]]. Har bekendste hits wiene ''A Little Famous'' en ''I Know''. Fan [[2006]] ôf wie Schuurman ek aktyf as [[aktrise]], en dêropta hat se ferskate [[tillefyzjeprogramma's]] [[presintatrise|presintearre]]. Yn [[2007]] wûn se de [[Musical Award]] yn de kategory bêste [[froulik]]e [[haadrol]] foar har [[rol|optreden]] yn 'e [[musical]] ''The Last 5 Years''.
==Libben en karriêre==
===Jonkheid en oplieding===
Schuurman waard yn [[1977]] yn 'e [[stêd]] [[Utert (stêd)|Utert]] [[berne]] en [[jonkheid|groeide op]] yn [[Bunnik (plak)|Bunnik]]. Har [[heit]] is in [[etnysk]]e [[Nederlanner]], wylst har [[mem]] op [[Kurasau]] berne waard út [[Suriname|Surinaamske]] [[âlden]] mei in tige mingd etnyske eftergrûn: beide [[oerpake]]s wiene in Nederlanners, mar fan 'e [[oerbeppe]]s hearde ien ta de [[Sineeske minderheid yn Suriname]], wylst de oare sawol [[Surinaamske Kreoalen|Kreoalsk]] as [[Yndianen|Yndiaansk]] bloed hie. Schuurman har âldere [[suster]] is de bekende [[aktrise]] en [[presintatrise]] [[Katja Schuurman]]. Yn it kylwetter fan 'e [[karriêre]] fan har suster begûn Birgit Schuurman yn 'e lêste jierren foar't se har [[VWO]]-[[diploma]] behelle, op te treden as [[sjongster]]. Yn 't earstoan betrof it dêrby frij ûnkende projekten op it mêd fan [[R&B]] en [[dance]]. Ek song se yn [[1995]] in skoftke mei har suster yn 'e [[band]] [[Jeunes Turcs]].
===Karriêre===
====Sjongster====
Yn [[1999]] berikten Schuurman har [[single (muzyk)|singles]] ''A Little Famous'' en ''Maybe the Wine'' in lanlik [[publyk]]. Yn [[2000]] hie Schuurman in [[rol]]tsje yn 'e [[fideoklip]] fan it nûmer ''Onderweg'', fan 'e band [[Abel (band)|Abel]]. Har muzikale trochbraak kaam yn [[2001]], mei it nûmer ''I Know'', dat it tsiende plak yn 'e [[hitlist]]en berikte. Datselde jiers brocht se ek har earste [[album (muzyk)|album]] út, mei as [[titel (namme)|titel]] ''Few Like Me''. In twadde single, ''Few Like You'', ek útbrocht yn [[2001]], berikte it fyftjinde plak yn 'e hitlisten.
Fan it nûmer ''Alright'', dat Schuurman yn [[2002]] mei help fan har [[fan (persoan)|fans]] opnaam op 'e [[Megafestatie]], gie de [[opbringst]] nei it [[goede doel]] [[War Child (organisaasje)|War Child]]. Oan 'e ein fan dat jier besleaten Schuurman en har [[platemaatskippij]] [[Virgin Group|Virgin]] om útinoar te gean. Wol song hja noch in [[cover (muzyk)|cover]] fan it nûmer ''Weak'' fan [[Skunk Anansie]] foar de [[soundtrack]] fan 'e [[film]] ''Liever Verliefd''. Dat waard lykwols gjin [[hit (muzyk)|hit]]. Yn [[septimber]] [[2003]] krige Schuurman in nije [[kontrakt|platekontrakt]] by [[Purple Eye Entertainment]], wêrnei't se de single ''Everybody Wants To Be'' úbrocht, dy't op plak tritich yn 'e hitlisten stykjen bleau. Har twadde album, ''Sticky Tales'', soe earst yn [[novimber]] [[2004]] útkomme, mar dat waard útsteld oant yn [[2005]].
Yn [[2007]] ferskynde fan Schuurman allinnich yn 'e [[Feriene Steaten]] it album ''True Stories I Made Up'', wêrmei't se har karriêre oer de [[Atlantyske Oseaan]] hinne besocht te tillen. Yn [[july]] fan dat jier sette se ôf nei Amearika om 'e [[cd]] dêr te promoatsjen, ûnder mear yn it [[moarnstillefyzje]]programma ''Good Morning, San Diego'', dêr't de [[presintatrise]] har oankundige as "de [[Gwen Stefani]] fan [[Amsterdam]]". It Amerikaanske aventoer waard lykwols net wat Schuurman derfan [[hope]] hie.
Yn [[2009]] song se guon nûmers op it album ''Stilte Opname'' fan [[Arthur Umbgrove]] en [[Alberto Klein Goldewijk]], in [[goeddiedichheid]]sprojekt dat te'n goede kaam oan it [[Emma Bernesikehûs]] yn [[Amsterdam]]. Yn [[2014]] song Schuurman fierders foar it programma ''[[Ali B]] en de Muziekkaravaan'' het [[liet]] ''Nu de Wind Waait''. Yn [[septimber]] [[2017]] brocht se de single ''Fuel My Fire'' út, yn [[desimber]] fan datselde jier folge troch in oarenien, ''Stranded''. In trêde single, ''Amplify'', ferskynde yn [[febrewaris]] [[2018]]. Al dy nûmers kamen fan har nije album ''A Fool for Love'', dat op [[28 maart]] [[2018]] op 'e merk kaam.
====Aktrise====
As [[aktrise]] spile Schuurman yn 'e [[musical]] ''De Jantjes'' de [[rol]] fan Toffe Jans. Fan [[novimber]] [[2006]] ôf wie se dêrnei ek te sjen yn 'e [[teäter (keunstfoarm)|teäter]]foarstelling ''Sexual Perversity'', produsearre troch [[Rick Engelkes Producties]] yn gearwurking mei [[MTV]]. Dat stik wie rjochte op 'e [[jongerein]] en basearre op 'e [[film]] ''About Last Night...'' Begjin [[2007]] spile Schuurman njonken [[Ara Halici]] yn 'e musical ''The Last 5 Years'' fan [[Jason Robert Brown]], [[oersetting|oerset]] nei it [[Nederlânsk]] troch [[Allard Blom]] en [[regissearre]] troch [[Maarten Mourik]]. Foar har optreden yn dat stik wûn se de [[Musical Award]] yn 'e kategory bêste [[frou]]like [[haadrol]]. It twadde [[seizoen (omrop)|seizoen]] fan dy musical gie fierder ûnder de titel ''5 Jaar met Jou''. Dêrby wie [[Jim de Groot]] Schuurman har [[tsjinspiler]].
Fierders wie Schuurman yn [[2009]] te sjen yn 'e rol fan Marjorie yn it stik ''Extreem'', ûnder [[rezjy]] fan [[Sarah Moeremans]], en yn [[2010]] yn 'e mande mei [[Liesbeth Kamerling]], [[Dennis (sjongster)|sjongster Dennis]] en [[Maaike Martens]] yn ''High Heels in Concert''. Yn [[2014]] spile se yn 'e musical ''Vijftig Tinten... De Parodie'', in [[parody]] op 'e [[erotyk|eroatyske]] [[roman]] ''[[Fifty Shades of Grey|Vijfting Tinten Grijs]]'' fan [[C.L. James]]. Ek hie se rollen yn 'e teäterstikken ''Pumps en Penalties'', út [[2016]], en ''De Gevangenismonologen'', út [[2017]].
Op 'e [[tillefyzje]] wie Schuurman foar it earst yn [[1996]] as aktrise te sjen, yn 'e [[tillefyzjesearje|searje]] ''Ik Ben Je Moeder Niet''. Yn [[2006]] en [[2006]] hie se in [[fêste rol]] yn 'e rige ''Lieve Lust''. Yn [[2010]] hie se in [[gastrol]] yn 'e [[komeedzjesearje]] ''S1NGLE''. Fierders spile se yn 'e [[plysjesearje]] ''Rechercheur Ria'' ([[2014]]) en de [[dramasearje]]s ''De Mannentester'', ''Meisje van Plezier'' en ''Circus Noël'' (allegear yn [[2017]]).
Op it [[wite doek]] makke Schuurman har [[debút]] yn [[2004]], mei in lytse roltje yn 'e [[film]] ''Balverliefd''. Yn ''Floris'', út [[2004]], fertolke se de rol fan Pi. Ek wie se te sjen yn ''Nadine'' ([[2007]]), ''De Eetclub'' ([[2010]]), nei de [[bestseller]] mei deselde namme fan [[Saskia van Noort]], en ''Dik Trom'' (2010), dat regissearre waard troch Schuuman har [[oarehelte|man]] [[Arne Toonen]]. Yn ''Black Out'' spile se yn [[2012]] tegearre mei har suster [[Katja Schuurman]]. Nei û.m. ''Bro's Before Ho's'' ([[2013]]), ''Pijnstillers'' ([[2014]]) en ''Rokjesdag'' ([[2016]]) hie Schuurman yn [[2018]] in lyts roltsje yn 'e [[histoaryske film|histoaryske]] [[aventoerefilm]] ''[[Redbad (film)|Redbad]]'', fan regisseur [[Roel Reiné]], oer de [[achtste-iuwske]] [[kening]] fan 'e [[Friezen]] mei [[Redbad|deselde namme]].
====Presintatrise====
Har earste wurk as [[presintatrise]] hie Schuurman yn [[2000]], yn it [[tillefyzjeprogramma]] ''Wacky Wake Up'', op 'e [[tillefyzjestjoerder|stjoerder]] [[Fox Kids (Nederlân)|Fox Kids]]. Fierders presintearre se troch de jierren hinne û.m. ''Countdown'' ([[2004]]) op [[Radio Veronica (Talpa Radio)|Radio Veronica]]; ''TLC over...'' ([[2012]]), in programma oer [[leafde]] en [[seks]] op 'e stjoerder [[The Learning Channel|TLC]]; de útrikking fan 'e [[EBBA|EBBA's]] (European Border Breaker Awards) yn [[2013]]; en ''Live op Limmen'' ([[2018]]).
====Neakenmodel====
Hoewol't se earder oanjûn hie dat se nea [[neakenfotografy|neaken posearje]] woe, wie Schuurman dochs as [[neakenmodel]] te sjen yn it [[kryst]]nûmer ([[jannewaris]] [[2011]]) fan 'e Nederlânske [[edysje]] fan it [[neakenblêd]] ''[[Playboy (tydskrift)|Playboy]]''.
===Priveelibben===
Yn [[july]] [[2002]] [[troude]] Birgit Schuurman mei [[regisseur]] [[Kaja Wolffers]]. Dat [[houlik]] rûn lykwols yn [[april]] [[2004]] út op in [[skieding (houlik)|skieding]]. Har hjoeddeistige [[oarehelte|man]] is regisseur [[Arne Toonen]], mei wa't se op [[18 july]] [[2008]] yn [[Amsterdam]] wertroude. Mei Toonen hat Schuurman in [[soan]] krigen.
==Diskografy==
;albums
*2001 – ''Few Like Me''
*2005 – ''Sticky Tales''
*2007 – ''True Stories I Made Up'' <small>(allinne útbrocht yn 'e [[Feriene Steaten]])</small>
*2018 – ''A Fool for Love''
;singles
*1999 – ''A Little Famous''
*1999 – ''Maybe the Wine''
*2001 – ''Few Like You''
*2001 – ''I Know''
*2001 – ''Lover''
*2002 – ''Alright''
*2003 – ''Everybody Wants To Be
*2003 – ''Old Boys'' <small>(mei [[Flemming]])</small>
*2003 – ''Weak''
*2004 – ''Control''
*2005 – ''Hardrocking Diva''
*2006 – ''Guniang''
*2006 – ''Parttime Lover'' <small>([[duët]] mei [[Jelka van Houten]])</small>
*2017 – ''Fuel My Fire''
*2017 – ''Stranded''
*2018 – ''Amplify''
==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://birgitschuurman.nl/ Offisjele webside fan Birgit Schuurman]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm1455825/ Birgit Schuurman yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Birgit_Schuurman ''Bronnen, noten en/of referenties'', op dizze side].
----
{{commonscat|Birgit Schuurman}}
}}
{{DEFAULTSORT:Schuurman, Birgit}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk popartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Nederlânsk filmakteur]]
[[Kategory:Nederlânsk toanielakteur]]
[[Kategory:Nederlânsk musicalakteur]]
[[Kategory:Nederlânsk telefyzjepresintator]]
[[Kategory:Nederlânsk radiopresintator]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Surinaamsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Surinaamsk-Kreoalsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Surinaamsk-Sineesk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Yndiaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1977]]
csi9ztzz4one6yxxaj86eunm6s5ggua
Mien Ruys
0
52130
1086285
953818
2022-08-05T08:12:01Z
FreyaSport
40716
+ynfoboks
wikitext
text/x-wiki
{{Persoan algemien
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Wilhelmina Jacoba Moussault-Ruys
| oare namme(n) =
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[12 april]] [[1904]]
| berteplak = [[Dedemsfeart (Doarp)|Dedemsfeart]]
| stoarn = [[9 jannewaris]] [[1999]]
| stjerplak = [[Dimter]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| berop/amt = túnarsjitekt
| aktyf as =
| jierren aktyf =
| reden bekendheid =
| bekendste wurk(en) = de [[Tunen fan Mien Ruys]]
| prizen =
| webside =
}}'''Wilhelmina Jacoba (Mien) Moussault-Ruys''' ([[Dedemsfeart (Doarp)|Dedemsfeart]], [[12 april]] [[1904]] - [[Dimter]], [[9 jannewaris]] [[1999]]) wie in, ek yn it bûtenlân, ferneamd [[Nederlân|Nederlânske]] túnarsjitekte.
''Bielzen Mien'' waard har bynamme yn Nederlân, omdat hja de foaropfrou fan it gebrûk fan spoarbylsen yn tunen wie, eat wat fral yn de jierren '70 tige populêr wie. Sy brûkte graach rjochte foarmen: rjochthoeken, fjouwerkanten en dúdlike linen. Se wie yn Nederlân ien fan de earsten dy't earnstich omtinken hie foar lytse stedstunen. De ''Stichting Tuinen Mien Ruys'' ûnderhâldt yn Dedemsfeart noch in tal tunen yn de styl fan Mien Ruys: de [[Tunen fan Mien Ruys]].
Yn [[1954]] rjochte sy mei har man - útjouwer Theo Moussault - it blêd ''[[Onze Eigen Tuin]]'' op. 1958-1959 ûntwurp sy foar- en tegearre mei [[Gerrit Rietveld]] de tunen om it troch Rietveld betochte fabryksgebou fan weverij ''De Ploeg'' hinne, yn [[Bergeijk (plak)|Bergeijk]], dy't oant de dei fan hjoed as 'doarpstún' bestiet.
Tsien ûntwerpen fan Mien Ruys binne erkende [[ryksmonumint]]en.
==Publikaasjes==
[[Ofbyld:Overzicht van de gele tuin uit 1982 - Dedemsvaart - 20351807 - RCE.jpg|thumb|right|260px|Giele tún fan Mien Ruys út 1982]]
* ''Onze Eigen Tuin'' (túntydskrift), 1954.
* ''Borders: hoe men ze maakt en onderhoudt'', 1939.
* ''Vijvers in de tuin'', 1941.
* ''Rotsplanten in de tuin'', 1948.
* ''Het vaste planten boek'', útjouwerij Moussault 1950.
* ''Die Stauden'', 1951.
* ''Bouwen en Wonen'', 1953.
* ''Vara Vackra Perenner'', 1954.
* ''Rozen voor iedereen'', 1956.
* ''Het gebruik en de verzorging van vaste planten'', 1959.
* ''Leven met groen in landschap, stad en tuin'', 1960.
* ''Rotsplanten in de tuin (Weten en kunnen)'', 1963.
* ''Zo beplanten we onze tuin'', 1965.
* ''Toepassing en verzorging van vaste planten'', 1972.
* ''Het Nieuwe Vaste Planten Boek'', 1973.
* ''Spelen met planten'', 1977.
* ''Spelen met planten'', 1980.
* ''Van vensterbank tot landschap'', 1981.
* ''Mijn tuinen'', 1987.
* ''Zo verzorgen wij onze tuin'', 1987.
== Keppelings om utens ==
*[http://library.wur.nl/tuin Feitebank TUiN] alle bewarre bleaune ûntwerpen fan Mien Ruys, by Bibleteek Wageningen UR
*[http://www.rietveldenruys.nl/ Earbetoan 50 jier Gerrit Rietveld en Mien Ruys yn Bergeijk]
*[http://www.tuinenmienruys.nl/nl/ De Tunen Mien Ruys]
*[http://www.onzeeigentuin.nl/ Tydskrift: ''Onze Eigen Tuin'']
{{DEFAULTSORT:Ruys, Mien}}
[[Kategory:Nederlânsk túnarsjitekt]]
[[Kategory:Sallânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1904]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
80v0mqoqhdrik1jiis7g4n7m6fwdtrr
Bob Seger
0
53271
1086162
1026629
2022-08-04T21:01:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Bob Seger (cropped).jpg|thumb|Bob Seger]]
'''Robert Clark "Bob" Seger''' ([[Dearborn (Michigan)|Dearborn]], [[Michigan]], [[6 maaie]] [[1945]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] rocksjonger en songwriter. Yn 2004 is hy opnomd yn de [[Rock and Roll Hall of Fame]].
Hy is aktyf yn de muzykwrâld sûnt 1961. Seger waard ûnder oare beynfloede troch [[James Brown]], [[Little Richard]] en [[Elvis Presley]], om harren rezende stimmen.
Seger spile sûnt 1975/1976 hast altiten mei The Silver Bullet Band as begeliedingsband. Hy produsearre achttjin albums, wêrfan twa live-edysjes. Dêrneist brocht hy twa kompilaasjealbums út yn 1994 en 2003. Syn bêst ferkochte studioalbum is ''Against The Wind'', dat op nûmer ien kaam yn de [[Billboard Album Top 200]] en waard beleanne mei twa [[Grammy Award|Grammy's]]. Oan de single ''Fire Lake'' fan dat album wurken [[Glenn Frey]], [[Don Henley]] en [[Timothy B. Schmit|Timothy Schmit]] fan [[The Eagles (rockband)|The Eagles]] mei. Oare nûmers fan Seger dy't noch faak draaid wurde op de radio, binne ''Still The Same'', ''Main Street'', ''Night Moves'', ''We've Got Tonight'' en ''Old Time Rock And Roll''.
Seger hat sân kear de top tsien fan de [[Billboard Hot 100]] berikt, wêrfan ien kear de nûmer ien-posysje mei de single ''Shakedown'', dy't yn 1987 ek nûmer ien wie yn Kanada.
== Biografy ==
Seger waard berne yn it Henry Ford sikehûs yn Dearborn. Hy wenne dêr mei syn famylje oant syn seisde libbensjier. Fan syn seisde oant syn tsiende wenne de húshâlding yn [[Ann Arbor]] (Michigan), eardat Bob syn heit ferhúzje soe nei California.
== Karriêre ==
=== The Bob Seger System en solokarriêre ===
Yn 1968 tekene Seger in kontrakt by Capitol Records en foarme The Bob Seger System. It moast in [[protopunk]]band wurde. Harren earste single wie "''2+2=?''", in boadskip tsjin de oarloch. It liet waard in regionale hit yn Detroit, mar foel net op foar de rest fan de wrâld. Harren twadde single waard ''Ramblin' Gamblin' Man'', dat wer in regionale hit waard, mar diskear ek de earste single fan Seger wie dy't yn de hitlisten binnenkaam, mei as heechste plak 17. Troch it súkses koe in (lykneamd) album útbrocht wurde yn 1969. Dat album bestoarme de [[Billboard 200]] mei plak 62 as heechste notearring. Harren twadde album helle de hitlist net en Seger besleat om te stopjen en fierder te studearjen. Seger kaam yn 1970 ienkear werom mei The Bob Seger System mei harren lêste album ''Mongrel''. Yn 1971 brocht Seger syn earste soloalbum út, it akûstyske ''Brand New Morning'' yn ferbân mei syn kontrakt by Capitol Records. Seger bleau oant 1975 solo aktyf, mar kaam mei syn singles net heger yn Amearika as plak 43. Ien fan de fjouwer singles dy't yn de Billboard Hot 100 kaam. Hjirneist brocht hy fiif singles út dy't de betreffende hitlist net berikten. Seger brocht elk jier in album út, wat it oantal albums út syn solokarriêre op fiif brocht.
=== The Silver Bullet Band ===
[[Ofbyld:Bob Seger 1977.JPG|thumb|''Bob Seger yn 1977'']]
Mei The Silver Bullet Band, dy't oprjochte is yn 1974, hie Seger syn grutste súksessen. De band bestie oan it begjin út:
* Drew Abbott (gitarist)
* Charlie Allen Martin (drummer en twadde stim)
* Rick Mannassa (toetsenist)
* Chris Campbell (basgitarist)
* Alto Reed (saksofonist)
Nei twa goedferkochte albums yn 1975 en 1976, folge Seger syn lanlike trochbraakpas yn 1976 mei syn tredde album yn gearwurking mei The Silver Bullet Band, ''Night Moves'' neamd. De single mei dy namme rikte oan it fjirde plak yn de Amerikaanske hitlist, en dêrneist rikte in oare single oant it 24e plak, ''Mainstreet'' neamd. Troch it súkses fan dy singles kaam it album ''Night Moves'' yn de top tsien fan de Amerikaanske albumlist en waarden syn twa eardere albums út 1975 en 1976 ek goed ferkocht. Yn 1978 naam hy it album ''Stranger In Town'' op, mei ''Still The Same'' (nr.4 yn de Feriene Steaten), ''We've Got Tonight'' (orizjineel skreaun as ''We've Got Tonite'') (nr.13 yn de Feriene Steaten) en ''Old Time Rock And Roll'', hoewol't dy destiids minder ûntfongen waard by de fans. ''We've Got Tonight'' waard letter faak covere, troch ûnder oare [[Kenny Rogers]] mei [[Sheena Easton]] en [[Ronan Keating]].
== Diskografy ==
* ''Ultimate hits - Rock and roll never forgets'' ([[2012]])
* ''Face the Promise'' ([[2006]])
* ''Greatest Hits 2'' ([[2003]])
* ''It's a Mystery'' ([[1995]])
* ''Greatest Hits'' ([[1994]])
* ''The Fire Inside'' ([[1991]])
* ''Like a Rock'' ([[1986]])
* ''The Distance'' ([[1982]])
* ''Nine Tonight'' ([[1981]])
* ''Against the Wind'' ([[1980]])
* ''Stranger in Town'' ([[1978]])
* ''Night Moves'' ([[1976]])
* ''Live Bullet'' ([[1976]])
* ''Beautiful Loser'' ([[1975]])
* ''Seven'' ([[1974]])
* ''Back in '72'' ([[1973]])
* ''Smokin' O.P.'S'' ([[1972]])
* ''Brand New Morning'' ([[1971]])
* ''Mongrel'' ([[1970]])
* ''Noah'' ([[1969]])
* ''Ramblin' Gamblin' Man'' ([[1969]])
{{Boarnen|boarnefernijing=
* {{en}}[http://www.bobseger.com Offisjele website]
}}
{{DEFAULTSORT:Seger, Bob}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk pianist]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1945]]
rizg5gne49ie7mn5hjoyw9x5xygjfa5
Jeremy Renner
0
53358
1086161
1069403
2022-08-04T21:01:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Akteur
| ôfbylding = Jeremy_Renner_by_Gage_Skidmore.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 230px
| echte namme = Jeremy Lee Renner
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berne = [[7 jannewaris]] [[1971]]
| berteplak = [[Modesto (Kalifornje)|Modesto]] ([[Kalifornje]])
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of Germany.svg|border|20px]] [[Dútsers|Dútsk]]<br>[[File:Flag of Ireland.svg|border|20px]] [[Ieren (folk)|Iersk]]<br>[[File:Flag of England.svg|border|20px]] [[Ingelsen|Ingelsk]]<br>[[File:Flag of Panama.svg|border|20px]] [[Panamezen|Panameesk]]<br>[[File:Flag of Scotland.svg|border|20px]] [[Skotten|Skotsk]]<br>[[File:Flag of Sweden.svg|border|20px]] [[Sweden (folk)|Sweedsk]]
| regionale identiteit =
| jierren aktyf = [[1995]] – no
| prizen =
| webside = [https://twitter.com/Renner4Real Jeremy Renner] op [[Twitter]]
}}
'''Jeremy Renner''' (folút: '''Jeremy Lee Renner'''; [[Modesto (Kalifornje)|Modesto]] ([[Kalifornje]]), [[7 jannewaris]] [[1971]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[akteur]] en [[muzikant]]. Hy begûn syn [[karriêre]] mei fertsjinstlike [[rol]]len yn [[ûnôfhinklike film]]s, lykas ''Dahmer'' en ''Neo Ned''. Dêrtroch wist er oan [[byrol]]len yn gruttere produksjes te kommen, lykas ''S.W.A.T.'' en ''28 Weeks Later''. Fan [[2011]] ôf fertolke er de rol fan Hawkeye yn in rige [[superheld]]efilms fan 'e [[Marvel Studios]], wêrûnder ''Thor'', ''[[The Avengers (film út 2012)|The Avengers]]'' en ''Captain America: Civil War''. Hy wie ek te sjen yn twa ''Mission: Impossible''-films, ''[[The Bourne Legacy (film)|The Bourne Legacy]]'', ''Hansel and Gretel: Witch Hunters'', ''American Hustle'' en ''[[Wind River (film út 2017)|Wind River]]''. Foar syn rol yn ''[[The Hurt Locker]]'' waard er yn [[2010]] nominearre foar in [[Oscar]] yn 'e kategory bêste akteur. Foar syn rol yn ''The Town'' waard er yn [[2011]] nominearre foar in Oscar foar bêste byrol fan in akteur.
==Libben en karriêre==
===Jonkheid en oplieding===
Renner waard yn [[1971]] [[berne]] yn [[Modesto (Kalifornje)|Modesto]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Kalifornje]], as de [[soan]] fan Lee Renner en dy syn [[oarehelte|frou]] Valerie Tague Cearley. Renner is de âldste fan sân [[bern (persoan)|bern]]. Syn [[âldelju]] [[troud]]en doe't se [[puber|tiner]]s wiene en [[skieding (houlik)|skieden]] doe't Renner tsien jier wie. Syn [[heit]] wie [[bedriuwslieder]] fan 'e McHenry Bowl, in [[bowlingbaan]] yn Modesto. Renner is fan mingd [[etnyske groep|etnysk]] [[komôf]], mei [[Dútsers|Dútsk]], [[Ieren (folk)|Iersk]], [[Ingelsen|Ingelsk]], [[Panamezen|Panameesk]], [[Skotten|Skotsk]] en [[Sweden (folk)|Sweedsk]] bloed. Hy slagge yn [[1989]] foar syn [[eineksamen]]s op 'e Fred C. Beyer High School, wêrnei't er [[ynformatika]] en [[kriminology]] [[studearre]] oan it Modesto Junior College. Doe't er dêr op in stuit [[toaniel]] as [[byfak]] nommen hie, bliek dat him sa goed te befallen, dat er besleat om in [[wurkpaad]] as [[akteur]] te begjinnen.
===Aktearkarriêre===
====In dreech begjin====
Renner makke syn [[debút]] as [[film]]akteur yn [[1995]] as in ûnfoldwaande prestearjende [[studint]] yn 'e [[komeedzjefilm]] ''National Lampoon's Senior Trip''. Hoewol't de [[filmkrityk|resinsinten]] neat fan dy [[film]] hawwe moasten, slagge it Renner om [[gastrol]]len te bemachtigjen yn 'e [[tillefyzjesearje]]s ''Deadly Games'' ([[1995]]) en ''Strange Luck'' ([[1996]]). Ek hied er yn [[1996]] in lytse [[byrol]] yn 'e [[tillefyzjefilm]] ''A Friend's Betrayal'' as de freon fan it [[personaazje]] spile troch [[Brian Austin Green]]. De folgjende jierren spile Renner benammen gastrollen yn tillefyzjesearjes as ''Zoe, Duncan, Jack and Jane'' ([[1999]]), ''The Net'' ([[1999]]), ''The Time of Your Life'' ([[1999]]), ''Angel'' ([[2000]]) en ''CSI: Crime Scene Investigation'' ([[2001]]). Yn dy tiid wurke Renner njonken syn aktearkarriêre as [[fisazjist]] om himsels bedrippe te kinnen.
====Iere súksessen====
Yn [[2002]] hie Renner de [[titelrol]] yn 'e [[ûnôfhinklike film|ûnôfhinklike]] [[biografyske film]] ''Dahmer'', as de [[searjemoardner]] [[Jeffrey Dahmer]], dy't santjin [[minske]]n [[fermoarde]] ear't er troch de [[plysje]] oppakt waard. Renner fûn it dreech om mei dy rol te libjen nei't de film útkommen wie, nettsjinsteande dat (of miskien wol omdat) er fan alle kanten lof taswaaid krige foar syn aktearprestaasje. Hy waard nominearre foar in [[Independent Spirit Award]] yn de kategory bêste [[manlik]]e [[haadrol]]. Yn [[2003]] wurke er mei oan 'e [[fideoklip]] fan it [[liet|nûmer]] ''Trouble'', fan [[sjongster]] [[Pink (sjongster)|Pink]], dêr't er in [[skientme|knappe]] [[sheriff]] yn spile. Datselde jiers wied er yn 'e film ''S.W.A.T.'' te sjen as de eardere [[plysje]]partner fan it personaazje fan [[Colin Farell]].
Nei in rol yn 'e film ''The Heart Is Deceitful Above All Things'', yn [[2004]], spile Renner yn [[2005]] mei [[Julia Stiles]] en [[Forest Whitaker]] yn ''A Little Trip to Heaven''. Ek wied er dat jiers te sjen yn films as ''North Country'', ''12 and Holding'' en mei [[Gabrielle Union]] as in [[neo-nazisme|neo-nazistyske]] [[skinhead]] dy't yn in [[psychiatrysk sikehûs]] opnommen wurdt yn ''Neo Ned''. Foar dy lêste rol wûn er de [[priis (ûnderskieding)|priis]] foar bêste akteur op it [[Ynternasjonaal Filmfestival fan Palm Beach]]. Renner hie in lytse rol (dy't op 'e [[ôftiteling]] net neamd wurdt), as de [[manager]] fan it personaazje fan [[Emile Hirsch]] yn 'e [[skateboard]]film ''Lords of Dogtown'' ([[2005]]).
[[File:Jeremy_Renner_(7732145592).jpg|left|thumb|250px|Jeremy Renner by de [[premiêre]] fan ''[[The Bourne Legacy (film)|The Bourne Legacy]]'', yn [[Sydney]], yn [[2012]].]]
Yn [[2006]] spilen Renner en [[Ginnifer Goodwin]] de haadrollen yn 'e film ''Love Comes to the Executioner''. Yn [[2007]] fertolke er de byrol fan [[Wood Hite]], de [[neef (famyljelid)|neef]] fan 'e [[bandyt]] [[Jesse James]] (spile troch [[Brad Pitt]]), yn 'e mei loovjende [[filmkrityk|kritiken]] ûntfongen [[westernfilm]] ''The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford''. Datselde jiers hied er de rol fan [[sersjant]] Doyle yn 'e film ''28 Weeks Later'', wied er de [[tsjinspiler]] fan [[Minnie Driver]] yn ''Take'', en hied er in gastrol yn 'e [[sikehûssearje]] ''House'' as in dryste [[rock (muzyk)|rockmuzikant]]. Ek hied er in rol yn 'e [[pilotôflevering]] fan ''The Oaks'', mar dy searje waard troch gjin inkele Amerikaanske [[tillefyzjestjoerder]] oppikt.
====Heechtijdagen====
Yn [[2008]] krige Renner in protte lof foar syn rol as sersjant William James, in dryst lid fan 'e [[eksplosive-oprommingstsjinst]] fan it [[Amerikaanske Leger]] ûnder de [[Irakoarloch]], yn 'e film ''[[The Hurt Locker]]'', fan [[regisseur]] [[Kathryn Bigelow]]. Hy wûn foar dy fertolking ferskate mindere prizen yn 'e kategory bêste akteur, en skreau ek nominaasjes foar de [[Screen Actors Guild Award]] en de [[Oscar]] yn dy kategoryen op syn namme. Yn [[2009]] spile Renner mei [[Dallas Roberts]] yn 'e [[komeedzjedramafilm]] ''Ingenious'' en hied er ek in haadrol yn 'e tillefyzjesearje ''The Unusuals'', dy't lykwols mar in koart libben beskern wie. De rol fan Jem Coughlin yn 'e film ''The Town'', regissearre troch [[Ben Affleck]], smiet Renner in nominaasjes op foar de Oscar, [[Golden Globe]] en Screen Actors Guild Award foar bêste byrol fan in akteur.
Fan [[2011]] ôf fertolke Renner de rol fan Hawkeye yn 'e [[superheld]]efilms fan [[Marvel Studios]]. Dat begûn mei in [[cameo]]roltsje, dêr't er gjin fermelding op 'e [[ôftiteling]] foar krige, yn ''Thor'' ([[2011]]). Hy spile dy rol op 'e nij yn 'e films ''[[The Avengers (film út 2012)|The Avengers]]'' ([[2012]]), ''Avengers: Age of Ultron'' ([[2015]]), ''Captain America: Civil War'' ([[2016]]) en ''Avengers: Endgame'' ([[2019]]). Yn [[2011]] wie Renner ek te sjen yn in [[aksjefilm]] fan 'e ''Mission: Impossible''-[[filmsearje]], te witten: ''Mission: Impossible – Ghost Protocol''. Yn [[2012]] spile Renner fierders de rol fan Aaron Cross yn 'e fjirde film fan 'e [[Bourne (filmsearje)|''Bourne''-franchise]]: ''[[The Bourne Legacy (film)|The Bourne Legacy]]''. Cross wie in nij haadpersonaazje dat yn it plak kaam fan Jason Bourne (spile troch [[Matt Damon]]), dêr't de earste trije ''Bourne''-films oer giene.
Yn [[2013]] wie Renner te sjen yn 'e [[aksjefilm|aksje]]-[[horrorfilm]] ''Hansel & Gretel: Witch Hunters''. Dêryn spilen hy en [[Gemma Arterton]] de rollen fan [[Hâns en Grytsje]] ([[Ingelsk]]: Hansel en Gretel), dy't fyftjin jier nei harren ûntsnapping oan 'e boaze [[hekse (mytysk wêzen)|hekse]] yn it bekende [[mearke]] op heksejacht geane. Datselde jiers wie Renner ek te sjen as in [[gûchelder]] yn ''The Immigrant'', en mei [[Christian Bale]], [[Bradley Cooper]], [[Amy Adams]] en [[Jennifer Lawrence]] yn it [[komeedzjedrama]] ''American Hustle'', oer in (wierbarde) [[FBI]]-operaasje út 'e [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]]. Dy lêste film waard nominearre foar in [[Oscar]] foar bêste film en wûn in [[Screen Actors Guild Award]] foar bêste [[cast]].
[[File:Jeremy_Renner_(8425718159).jpg|right|thumb|180px|Jeremy Renner by de [[premiêre]] fan ''Hansel and Gretel: Witch Hunters'', yn [[2013]].]]
Renner spile yn [[2014]] de rol fan [[sjoernalist]] [[Gary Web]] yn 'e film ''Kill the Messenger'', nei Webb syn eigen [[boek]] ''Dark Alliance''. Foar dy film wie Renner ek ko-produsint. Itselde jiers wied er as [[útfierend produsint]] belutsen by de film ''The Throwaways''. Yn [[2015]] kearde Renner werom nei de ''Mission: Impossible''-rige mei in rol yn ''Mission: Impossible – Rogue Nation''. As tsjinspiler fan [[Amy Adams]] wied er yn [[2016]] te sjen yn 'e [[science fiction]]-film ''Arrival''. Dat jiers produsearre er de film ''The Founder'' (mei yn 'e haadrol [[Michael Keaton]]) oer [[Ray Kroc]], de man dy't fan [[McDonald's]] de grutste [[fastfoodrestaurant]]keatling fan 'e wrâld makke.
Yn [[2017]] fertolke Renner yn 'e [[neo-western]] ''[[Wind River (film út 2017)|Wind River]]'', fan regisseur [[Taylor Sheridan]], de rol fan in [[spoarsiker]] fan 'e [[U.S. Fish and Wildlife Service]] dy't yn it [[Wind River Yndianereservaat]] fan [[Wyoming]] mei in [[FBI]]-aginte (spile troch [[Elizabeth Olsen]]) de [[moard]] op in jonge [[Yndianen|Yndiaanske]] [[frou]] besiket op te lossen. Datselde jiers briek er syn [[rjochterearmtakke]] en [[lofterpols]] by de [[opnamen (film)|opnamen]] fan 'e film ''Tag'', dy't yn [[2018]] útkaam. Trochdat er oare ferplichtings hie, koe Renner yn [[2018]] net yn 'e rol fan William Brandt weromkeare yn ''Mission: Impossible Fallout''. Yn [[2019]] wied er as [[stimakteur]] belutsen by de [[tekenfilm]] ''Arctic Dogs''.
===Muzykkarriêre===
Njonken syn [[aktearjen]] is Renner ek [[sjonger]], [[gitarist]], [[toetsenist]] en [[drummer]]. Ier yn syn karriêre wied er lid fan 'e [[band]] Sons of Ben. Hy hat [[liet]]en songen foar de [[soundtrack]]s fan ferskaten fan syn films, lykas ''I Drink Alone'' foar ''North Country''; ''American Pie'' foar ''Love Comes to the Executioner''; en ''Good Ole Rebel'' foar ''The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford''. Fierders hat er meiwurke oan 'e [[fideoklip]]s fan 'e [[hit (muzyk)|hits]] ''Trouble'', fan [[Pink (sjongster)|Pink]], en ''Scenes on Sunset'', fan [[Brother Sal]].
===Priveelibben===
Renner wennet yn [[Washoe County (Nevada)|Washoe County]], yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Nevada]], dêr't er mei syn bêste freon en [[kollega]]-[[akteur]] [[Kristoffer Winters]] ek in [[bedriuw]] hat dat huzen opkeapet en [[renovaasje|renovearret]]. Hy is in beoefener fan [[arnis]] en [[muay thai]], dat [[fjochtsport]]en binne út 'e [[Filipinen]], resp. [[Tailân]]. Dêr begûn er oarspronklik mei as tarieding op syn rollen yn 'e ''Mission: Impossible''- en ''[[Marvel Cinematic Universe|Avengers]]''-films.
Renner is fierders in [[fan (persoan)|fan]] fan it [[Amerikaansk fuotbal]]team de [[San Francisco 49ers]] út [[San Francisco]]. Hy die de [[voice-over]] foar de yntroduksjefideo foar de iepening fan it [[Levi's Stadium]] fan 'e 49ers en ek fan 'e ''Timeline''-[[ôflevering]] oer de histoaryske rivaliteit tusken syn team en de [[Dallas Cowboys]] út [[Dallas (Teksas)|Dallas]].
Op [[13 jannewaris]] [[2014]] [[troud]]e Renner mei it [[Kanada|Kanadeeske]] [[model (berop)|model]] [[Sonni Pacheco]]. Mei har krige er in [[dochter]], Ava Berlin ([[berne]] op [[28 maart]] [[2014]]). Binnen in [[jier]] nei de [[brulloft]], op [[30 desimber]] [[2014]], frege Pacheco al in [[skieding (houlik)|skieding]] oan, om't der ûnoerkomlike ferskillen tusken har Renner bestean soene. Hja diele sûnt de [[fâdij]] oer harren dochter.
===Filmografy===
{{Filmografy|as=akteur}}
|-
{{Filmografy/Titel|titel=tillefyzje}}
|-
|align="center"| 1995 || ''Deadly Games'' || Tod || [[ôflevering]] ''Boss''
|-
|align="center"| 1996 || ''Strange Luck'' || Jojo Picard || ôflevering ''Blinded by the Son''
|-
|align="center"| 1996 || ''A Friend's Betrayal'' || Simon || [[tillefyzjefilm]]
|-
|align="center"| 1997 || ''A Nightmare Come True'' || Steven Zarn || tillefyzjefilm
|-
|align="center"| 1998 || ''Te Have & to Hold'' || Ted Fury || ôflevering ''Tangled Up in You''; net fermeld op 'e [[ôftiteling]]
|-
|align="center"| 1999 || ''The Net'' || Ted Nida || ôflevering ''Chem Lab''
|-
|align="center"| 1999 || ''Time of Your Life'' || Taylor || ôflevering ''The Time the Truth Was Told''
|-
|align="center"| 2000 || ''Angel'' || Penn || ôflevering ''Somnambulist''
|-
|align="center"| 2001 || ''CSI: Crime Scene Investigation'' || Roger Jennings || ôflevering ''Alter Boys''
|-
|align="center"| 2003 || ''The It Factor'' || himsels || [[realitytillefyzje]]searje
|-
|align="center"| 2007 || ''House'' || Jimmy Quidd || ôflevering ''Games''
|-
|align="center"| 2009 || ''The Unusuals'' || [[resjersjeur]] Jason Walsh || 10 ôfleverings
|-
|align="center"| 2011 || ''Robot Chicken'' || [[sersjant]] William Jones || ôflevering ''Fool's Goldfinger; as [[stimakteur]]
|-
|align="center"| 2012 || ''Saturday Night Live'' || n.f.t. || as [[presintator]]
|-
|align="center"| 2014 || ''The World Wars'' || n.f.t. || 3 ôfleverings; [[voice-over]]
|-
|align="center"| 2014 || ''Louie'' || Jeff Davis || ôflevering ''In the Woods''
|-
|align="center"| 2021 || ''What If...?'' || Clint Barton / Hawkeye || [[gastrol]] as stimakteur
|-
|align="center"| 2021 || ''Hawkeye'' || Clint Barton / Hawkeye ||
|-
{{Filmografy/Titel|titel=films}}
|-
|align="center"| 1995 || ''National Lampoon's Senior Trip'' || Mark "Dags" D'Agostino ||
|-
|align="center"| 1996 || ''Paper Dragons'' || Jack ||
|-
|align="center"| 2001 || ''Fish in a Barrel'' || Remy ||
|-
|align="center"| 2002 || ''Dahmer'' || [[Jeffrey Dahmer]] ||
|-
|align="center"| 2002 || ''Monkey Love'' || Dil ||
|-
|align="center"| 2003 || ''S.W.A.T.'' || Brian Gamble ||
|-
|align="center"| 2004 || ''The Heart Is Deceitful Above All Things'' || Emerson ||
|-
|align="center"| 2005 || ''A Little Trip to Heaven'' || Fred ||
|-
|align="center"| 2005 || ''North Country'' || Bobby Sharp ||
|-
|align="center"| 2005 || ''12 and Holding'' || Gus Maitland ||
|-
|align="center"| 2005 || ''Neo Ned'' || Ned ||
|-
|align="center"| 2005 || ''Lords of Dogtown'' || manager fan Jay Adams || net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 2006 || ''Love Comes to the Executioner'' || Chick Prigusivac ||
|-
|align="center"| 2007 || ''The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford'' || [[Wood Hite]] ||
|-
|align="center"| 2007 || ''28 Weeks Later'' || sersjant Doyle ||
|-
|align="center"| 2007 || ''Take'' || Saul ||
|-
|align="center"| 2008 || ''[[The Hurt Locker]]'' || sersjant William James ||
|-
|align="center"| 2009 || ''Ingenious'' || Sam ||
|-
|align="center"| 2010 || ''The Town'' || James "Jem" Coughlin ||
|-
|align="center"| 2011 || ''Mission: Impossible – Ghost Protocol'' || William Brandt ||
|-
|align="center"| 2011 || ''Thor'' || Clint Barton / Hawkeye || [[cameo]]; net fermeld op 'e ôftiteling
|-
|align="center"| 2012 || ''[[The Avengers (film út 2012)|The Avengers]]'' || Clint Barton / Hawkeye ||
|-
|align="center"| 2012 || ''[[The Bourne Legacy (film)|The Bourne Legacy]]'' || Aaron Cross ||
|-
|align="center"| 2013 || ''Hansel & Gretel: Witch Hunters'' || Hansel ||
|-
|align="center"| 2013 || ''The Immigrant'' || Orlando de Gûchelder ||
|-
|align="center"| 2013 || ''American Hustle'' || Carmine Polito ||
|-
|align="center"| 2014 || ''Kill the Messenger'' || [[Gary Webb]] || ek produsint
|-
|align="center"| 2015 || ''Mission: Impossible – Rogue Nation'' || William Brandt ||
|-
|align="center"| 2015 || ''Avengers: Age of Ultron'' || Clint Barton / Hawkeye ||
|-
|align="center"| 2016 || ''Captain America: Civil War'' || Clint Barton / Hawkeye ||
|-
|align="center"| 2016 || ''Arrival'' || Ian Donnelly ||
|-
|align="center"| 2017 || ''The House'' || Tommy Papouli || cameo
|-
|align="center"| 2017 || ''[[Wind River (film út 2017)|Wind River]]'' || Cory Lambert ||
|-
|align="center"| 2018 || ''Tag'' || Jerry Pierce ||
|-
|align="center"| 2019 || ''Avengers: Endgame'' || Clint Barton / Hawkeye ||
|-
|align="center"| 2019 || ''Arctic Dogs'' || Swifty || as [[stimakteur]]
|-
|}
==Diskografy==
;extended plays (EP's)
*2020 – ''The Medicine''
*2020 – ''Live for Now''
;singles
*2019 – ''Main Attraction''
==Keppelings om utens==
* {{en}} [https://twitter.com/Renner4Real Jeremy Renner op Twitter]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm0719637/ Folsleine filmografy fan Jeremy Renner yn 'e ''Internet Movie Database'' (IMDb)]
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Jeremy_Renner ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Jeremy Renner}}
}}
{{DEFAULTSORT:Renner, Jeremy}}
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk toanielakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk filmprodusint]]
[[Kategory:Amerikaansk fisazjist]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk drummer]]
[[Kategory:Amerikaansk toetsenist]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Panameesk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Skotsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Sweedsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1971]]
1hir29yeytjwxb5dya1uzdkhxfqswh1
John Cale
0
57425
1086172
1038500
2022-08-04T21:05:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe}}
[[Ofbyld:John Cale (2006).jpg|thumb|John Cale yn Turnhout, 2006]]
'''John Cale''' ([[Garnant]], [[Wales]], [[9 maart]] [[1942]]) is in [[Grut-Brittanje|Britsk]] muzikant, songskriuwer en produsint. Cales wurk wurdt foar it grutste part rekkene ta de (alternatieve) rock, hoewol't er klassyk ûnderrjochte waard. Hy wie ien fan de leden fan [[The Velvet Underground]] (mei [[Nico]]) ein jierren ’60.
Neist rock hat Cale ek oare muzyksjenres beoefene lykas [[drone music|drone]] en [[klassike muzyk]]. Nei't er by de Velvet Underground ei gie yn 1968 hat er sa'n 30 albums útbrocht. Faaks is er as soloartyst it meast ferneamd fan syn album ''[[Paris 1919 (album)|Paris 1919]]'', syn coverferzje fan [[Leonard Cohen]]s "Hallelujah", plus de mids-70er jierren by [[Island Records]] ferskynde albumtrilogy: ''[[Fear (John Cale album)|Fear]]'', ''[[Slow Dazzle (album)|Slow Dazzle]]'' en ''[[Helen of Troy (album)|Helen of Troy]]''.
Cale hat wurk produsearre- as oparbeider mei [[Lou Reed]], [[Nico]], [[La Monte Young]], [[John Cage]], [[Terry Riley]], [[Hector Zazou]], [[Cranes (band)|Cranes]], [[Nick Drake]], [[Mike Heron]], [[Kevin Ayers]], [[Brian Eno]], [[Patti Smith]], [[The Stooges]], [[The Modern Lovers]], [[Art Bergmann]], [[Manic Street Preachers]] mei foaroanman [[James Dean Bradfield]], [[Marc Almond]], [[Element of Crime]], [[Squeeze (band)|Squeeze]], [[Happy Mondays]], [[LCD Soundsystem]], [[The Replacements (band)|The Replacements]] en [[Siouxsie and the Banshees]].
Cale waard yn 1996 opnaam yn de [[Rock and Roll Hall of Fame]] as lid fan de Velvet Underground.
==Diskografy==
[[File:John Cale 1.jpg|thumb|John Cale yn Toronto, 1977<br><small>Foto: Jean-Luc Ourlin</small>]]
=== New York yn de jierren sechtich, neityd útbrocht ===
* Sun Blindness Music (Table of the Elements) 2001
* Dream Interpretation: Inside The Dream Syndicate Vol. II ([[Table of the Elements]]) 2001
* Stainless Gamelan: Inside The Dream Syndicate Vol. III (Table of the Elements) 2001
=== Mei The Velvet Underground ===
* The Velvet Underground and Nico (Verve) 1967
* White Light/White Heat (Verve) 1968
* Live MCMXCIII (Sire) 1993
=== Solo ===
* Vintage Violence (Columbia) 1970
* The Academy In Peril (Reprise) 1972
* [[Paris 1919]] (Reprise) 1973
* Fear (Island) 1974
* Slow Dazzle (Island) 1975
* Helen of Troy (Island) 1975
* Guts (compilation) (Island) 1977
* Sabotage/Live (IRS) 1979
* Honi Soit 1981
* Music for a New Society (Ze) 1982
* Caribbean Sunset (Ze) 1983
* John Cale Comes Alive (Ze) 1984
* Artificial Intelligence (Beggars Banquet) 1985
* Words for the Dying (All Saints) 1989
* Even Cowgirls Get The Blues (live) (ROIR) 1991
* Paris S'eveille, Suivi d'Autres Compositions (OST) (Crepuscule) 1991
* Fragments of a Rainy Season (live) (Hannibal) 1992
* 23 Solo Pieces pour La Naissance de L'Amour (Crepuscule) 1993
* N'Oublie Pas Que Tu Vas Mourir (Crepuscule) 1994
* Seducing Down The Door (kompilaasje) (Rhino) 1994
* Antartida (OST) (Crepuscule) 1995
* Walking on Locusts (Hannibal) 1996
* Eat/Kiss: Music for the Films of [[Andy Warhol]] (Hannibal) 1997
* Somewhere In The City (OST) 1998
* The Unknown (OST) (Crepuscule) 1999
* Le Vent De La Nuit (OST) (Crepuscule) 1999
* Close Watch: An Introduction to John Cale (kompilaasje) - 1999
* 5 Tracks (EP) (EMI) 2003
* HoboSapiens (EMI) 2003
* Process (OST) (Syntax) 2005
* blackAcetate (EMI) 2005
* Live Circus (EMI) 2007
* Extra Playful (EP) (Double Six Records) 2011
* Shifty Adventures in Nookie Wood (Double Six Records) 2012
* M:FANS (Double Six Records) 2016
=== Mei oaren ===
* Church of Anthrax (mei Terry Riley) (Columbia) april 1971
* June 1, 1974 (mei Kevin Ayers, Brian Eno, Nico) (Island) 1974
* Songs for Drella (mei Lou Reed) (WEA) april 1990
* Wrong Way Up (mei Brian Eno) (All Saints) October 1990
* Last Day on Earth (OST, mei Bob Neuwirth) (MCA) May 1994
==Bibliografy==
* Victor Bockris & John Cale, “What’s Welsh for Zen”, 1999
* Tim Mitchell, Sedition and alchemy (A Biography of John Cale), 2003
== Keppelings om utens ==
* [http://www.allmusic.com/artist/john-cale-mn0000224638 John Cale yn de feitebank fan All Music]
* {{en}} [http://www.john-cale.com Offisjele John Cale side]
* {{en}} [http://www.xs4all.nl/~werksman/cale/index.html Offisjeuze meast komplete side]
* [http://www.cucamonga.be/interviews/JohnCale0500.htm Ynterview Cucamonga (Be-Radio1)]
{{DEFAULTSORT:Cale, John}}
[[Kategory:Welsk muzikant]]
[[Kategory:Welsk gitarist]]
[[Kategory:Welsk fioelist]]
[[Kategory:Welsk sjonger]]
[[Kategory:Welsk rockartyst]]
[[Kategory:Welsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Welsk muzykprodusint]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1942]]
nn8qebto6slw68cdtenkuoubg6e7xw3
Jimi Hendrix
0
57426
1086154
965205
2022-08-04T20:59:28Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Jimi Hendrix 1967.png|thumb|Jimi Hendrix by syn optreden yn it Nederlânske tf-programma ''[[Hoepla]]'' in 1967]]
'''James Marshall (Jimi) Hendrix''' (berne as '''Johnny Allen Hendrix''', [[Seattle]], [[27 novimber]] [[1942]] – [[Londen]], [[18 septimber]] [[1970]]) wie in [[FSA|Amerikaanske]] [[gitarist]] en [[singer-songwriter]] dy't in protte ynfloed op de popmuzyk hân hat.
Hy hat yn in pear jier tiid de status opboud fan ''Superstjer'' en is ferneamd oer de hiele wrâld troch syn firtuoaze gitaarspul. Troch de kritisy wurdt er faak sjoen as de bêste gitarist yn de skiednis fan de rockmuzyk. Yn syn styl fan spyljen komme rock, blues, psychedelyske muzyk en jazz byinoar. Hendrix hat mei syn bands, ûnder oaren [[The Jimi Hendrix Experience]] en [[Gypsy Sun & Rainbows]], optreden op it Monterey Pop Festival, it Woodstock-Festival en it Isle of Wight Festival 1970.
==Skiednis==
[[Ofbyld:Bertran Philander Ross Hendrix and Zenora "Nora" Rose Hendrix.jpg|150px|thumb|left|Ross en Nora Hendrix, pake en beppe fan heitekant]]
As lyts jonkje spile Jimi Hendrix al graach op de gitaar. Doe’t er in jier as tweintich wie, begong er as gitarist yn de begeliedingsbands fan in oantal soul- en bluesartysten, sa as [[B.B. King]], [[Bo Diddley]], [[Little Richard]] en [[The Isley Brothers]] oant er in eigen band foarme “[[Jimmy James and the Blue Flames]]”. Tidens ien fan syn optredens kaam er yn ‘e kunde mei Chas Chandler, de bassist fan de band ”The Animals”. Dy frege him om mei te gean nei [[Ingelân]] en waard syn manager. Yn Ingelân rjochte er The Jimi Hendrix Experience op mei drummer [[Mitch Mitchell]] en bassist [[Noel Redding]]. Harren earste singel wie “Hey Joe” dy ‘t útkaam yn 1966. Yn maaie 1967 waard it earste album ''“Are You Experienced?”'' útbrocht. Op dat album steane ûnder oaren blues nûmers (“Red House”), ballads (“The Wind Cries Mary”) en psychedelyske ferskes (“Purple Haze” en “Foxy Lady”). “Purple Haze”en “The Wind Cries Mary” binne op single útkaam.
Yn desimber 1967 waard it twadde album “''Axis: As Bold as Love''” útbrocht. Dit album is noch ekperimenteler as it earste en hat mear tempo wikselingen en jazz ynfloeden. Jimi makke ek mear gebrûk fan nije gitaar- en studio techniken, yn gearwurking mei technikus Eddy Kramer. Op dit twadde album stean ûnder oaren de rocker “Spanish Castle Magic”, de ballad “Little Wing” en “If 6 was 9” mei psychedelyske ynfloeden. De band hie net alinne sukses yn Ingelân, mar ek yn oare lannen yn Jiropa. It duorre wat langer foar’t hja ek suksesfol waarden yn Jimi’s bertelân de Feriene Steaten. It earste optreden fan the Jimi Hendrix Experience yn de U.S.A. wie it [[Monterey International Pop Festival]] yn juny 1978. Hja spilen dêr langere, rugere ferzjes fan harren eigen bekinde nûmers en twa lieten fan oaren, “Like a Rolling Stone” fan Bob Dylan en “Wild Thing” fan The Troggs.
It tredde album “''Electric Ladyland''” út 1968 wie sawol artistyk as kommersjeel it grutste sukses fan Jimi Hendrix. It wie ek it lêste album fan The Jimi Hendrix Experience want dêrnei gong er gearwurkjen mei oare muzikanten. Op dit album stiet ûnder oaren it blues nûmer “Voodoo Child”, mei Stevie Winwood op oargel, dat rom in kertier duorret mei lange ymprovisaasjes. Oare nûmers op dat album binne it psychedelyske “Burning of the Midnight Lamp”, it rockende “Crosstown Traffic” en “All Along the Watchtower”, skreaun troch Bob Dylan.<br>
Yn augustus 1969 spile Jimi Hendrix op it [[Woodstock Festival]] mei in nije band, dy ‘t er [[Gypsy, Sun and Rainbows]] neamde, mei bassist [[Billy Cox]] en drummer Mitch Mitchell, in twadde gitarist en twa perkusjonisten. Hy spile ûnder oaren it Amerikaanske folkslied [[“Star Spangled Banner]]” wêrby’t er in soad ferfoarme en jankende lûden út syn gitaar helle. Dy jankende en jammerjende lûden wie ien fan syn skaaimerken, krek as it spiljen mei de tosken of mei de gitaar op ‘e rêch. Soms stuts er de gitaar yn ‘e brân om dêrnei stikken te slaan op ‘e grûn.
Nei in skoftsje foarme er wer in oare band,[[The Band of Gypsys]] mei drummer [[Buddy Miles]] en bassist Billy Cox. Mei dy band joech er in konsert op âldjiersnacht 1969/1970. Dêrfan is in album útbrocht dat krek as de band ek “Band of Gypsys” neamd waard. Op dat album stiet it nûmer “Machine Gun” wêryn’t er allerhanne oarlochslûden, sa as mitrailleus, bommen en geweren út syn gitaar helle. Dat wy doe noch nij en revolusjonèr! Fierder spile de band meast funk-rock mei nûmers as “Who Knows”en “Message to Love”. Dêrnei hat er besocht om de Jimi Hendrix Experience wer op’e nij byelkoar te krijen, mar Noel Redding hie der gjin nocht mear oan wêrnei’t Billy Cox wer mei spyljen gong.
Op 30 augustus 1970 spile Jimi Hendrix mei syn band op it [[Island of Wight Festival]]. Dêr spile hy it Ingelske folksliet “[[God Save the Queen]]”, “Sergeant Pepper’s Lonely Hearts Club Band” fan the Beatles en ûnder oaren de eigen nûmers “Hey Joe”, “Purple Haze” en “Machine Gun”. Trij wiken letter, op [[18 septimber 1970]], is Jimi Hendrix ferstoarn. Nei alle gedachten troch tefolle slieppillen kombinearre mei it drinken fan wyn. Hy hat in grutte ynfloed hân op lettere gitaristen as Joe Bonamassa, Stevie Ray Vaughan, Lenny Kravitz, Prince en in hiel soad oaren. Ek nei syn ferstjerren binne der noch in protte albums fan him útbrocht, mei opnames dy ‘t net earder útbrocht wienen. Foardat er stoar wie er noch dwaande mei it album “''The Cry of Love''” dat yn 1971 útjûn is.
<ref>http://www.rollingstone.com/music/lists/100-greatest-guitarists-of-all-time-19691231/jimi-hendrix-19691231</ref>
== Diskografy ==
* 1967: ''[[Are you Experienced?]]''
* 1968: ''[[Axis Bold as Love]]''
* 1969: ''[[Electric Ladyland]]''
* 1970: ''[[Band of Gypsys]]''
'''Postúm''':
* 1971: ''[[The Cry of Love]]''
* 1971: ''Rainbow Bridge''
* 1972: ''War Heroes''
* 1974: ''Loose Ends''
* 1997: ''First Rays of the Rising Sun''
* ''South Saturn Delta''
* ''The Jimi Hendrix Experience''
* 1998: ''The Jimi Hendrix Experience: BBC Sessions''
* 1994: ''Blues''
* 1999: ''Live at the Fillmore East''
* 1999: ''Live at Woodstock''
* 2002: ''Blue Wild Angel Live at the Isle of Wight'' (ek op dvd útbrocht)
* 2003: ''Martin Scorsese Presents The Blues''
* 2003: ''Live at Berkeley''
* 2006: ''Live at Monterey''
* 2010: ''Valleys of Neptune''
* 2010: ''The Jimi Hendrix Experience'' (Boksset, orzjinele opname ''remastered'')
* 2013: ''People, Hell and Angels''- (mei tolve net earder útbrochte opnames)
* 2013 : ''Miami Pop Festival.''
* 2015: ''Freedom: Atlanta pop festival''
== Keppelings om utens ==
* {{en}} [http://www.jimihendrix.com/ Offisjele webside fan Jimi Hendrix]
* {{nl}} [http://users.bart.nl/~basmveck/ Hendrix yn Nederlân]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{CommonsBalke|Jimi Hendrix}}
{{DEFAULTSORT:Hendrix, Jimi}}
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan dy't omkommen is troch in by fersin ynnommen oerdoasis medisinen of drugs]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1942]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1970]]
9sbeega36g0m25sjn8hogbq1aeck5ea
Nomy
0
62443
1086216
1050369
2022-08-04T21:19:48Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
'''Nomy''' (bertenamme: '''Patrick Berndt Boris Marquardt'''; [[15 desimber]] [[1979]]) is in [[Sweden|Sweedsk]] keunstner út [[Ulricehamnsloppet]] (wennet no yn [[Jönköping]]).
Nomy is in Sweedsk muzikant, waans ferskes op it [[ynternet]] in tige grut publyk berikke.<ref>http://www.ut.se/kultur_och_noje/nomy-nar-miljoner-via-natet%281703605%29.gm</ref><ref>http://www.youtube.com/watch?v=T7DSFDsB2aw&feature=related</ref>
Yn de jierren 90 skreau er ''Eurodance'' en ''Psytrance'' mei bekende chiptunemuzikanten sa as [[Anak]] en [[Thomas Danko]], mar gong letter oer op it skriuwen fan [[rockmuzyk]] yn syn thusstudio.
Nomy hat gjin platekontrakt, mar brûkt it ynternet om syn muzyk te ferkeapjen. Hy ferkeapet ek albums fia syn [[webstee|hiemside]] en op muzykoanbieder [[Spotify]]. Nomy sjongt en spilet gitaar, mar hy makket de measte nûmers op de [[kompjûter]]. Syn ferskes fariearje fan rock oant [[ballade]]s mei ynfloeden fan ''Skate'', [[Metal]]groepen lykas [[Bad Religion]], [[Danko Jones]], [[In Flames]] en [[Elvis Presley]].
Op Spotify's wrâldtoplist stean Nomy's nûmers op nûmer 10.<ref>http://blog.recordunion.com/dogblog/2010/03/30/nomy-10-on-spotify-world-toplist/</ref>
Nomy waard nominearre foar in [[Grammy Award]] foar 'Ynnovator fan it Jier' yn 2010.<ref>"Nomy grammisnominerad”. Jönköping.nu. 2010-12-28.</ref>
==Diskografy==
; Studioalbum
*2007 - ''Atonic Atrocity''
* 2008 - ''Song Or Suicide''
* 2009 - ''Welcome to My Freakshow''
* 2010 - ''Disconnected''
* 2011 - ''By The Edge Of God''
* 2011 - ''A Dream For The Weaker
* 2012 - ''Verity, Denial and Remorse
* 2013 - ''Free fall
* 2014 - ''Psycopath''
* 2014 - ''The full story of Diane'' (EP)
* 2016 - ''Be your own god''
* 2020 - ''Mary on a cross''
* 2020 - ''Want you bad''
* 2021 - ''Red Flags''
; Sammelalbum
* 2009 - ''Random Bad Songs 1990-2000''
* 2015 - ''Diane Collection''
; Oar
*1997 - ''Chronosphere''
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
[[Kategory:Sweedsk muzikant]]
[[Kategory:Sweedsk dance-artyst]]
[[Kategory:Sweedsk rockartyst]]
[[Kategory:Sweedsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1979]]
ihifr9mmoudy2szome8vzbxuyacg8cp
Joan Osborne
0
64022
1086159
1015086
2022-08-04T21:00:54Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Diskografy */ red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Joan-Osborne.jpg|thumb|300px|Joan Osborne, 2009]]
'''Joan Elizabeth Osborne''' ([[Anchorage (Kentucky)|Anchorage]] ([[Kentucky]]), [[8 july]] [[1962]]) is in [[FSA|Amerikaansk]] [[singer-songwriter]], fral bekend fan har hit ''One Of Us''.
Yn 1980 ferliet se har berteplak Anchorage yn [[Kentucky]] (no in foarstêd fan [[Louisville (Kentucky)|Louisville]]) en ferfarre nei [[New York City]]. Dêr rjochte hja in eigen platelabel op, ''Womanly Hips'', en brocht in tal singles út. Letter liet sy har ynskriuwe by [[Mercury Records]].
Osborne har twadde (en it earste dat in namme hawwe mocht) album wie ''Relish'', dat 'tjûn waard yn 1995. It album waard in hit troch de [[Single (muzyk)|single]] ''One Of Us'' (fan [[Eric Bazilian]], gitarist fan folkrock-formaasje [[The Hooters]] út [[Philadelphia]]). Dat liet hie mear fan [[popmuzyk]] as it oarepart fan it album dat fral [[blues]]muzyk befette. Nei it súkses fan ''One Of Us'' hie Osborne noch wat lytsere hits, lykas ''Right Hand Man'' en ''St.Teresa''. It tredde studio-album, ''Righteous Love'', waard 2000 útbrocht, mar ferdwûn rillegau út de hitlisten.
Yn de film ''[[Standing in the Shadows of Motown]]'' út 2002 song Joan de âlde [[Motown]]-hit ''What becomes of the brokenhearted'' en oanslutend toerde hja mei [[The Funk Brothers]]. Yn 2002 brocht se ek it album ''How Sweet It Is'' út, in samling klassike rock en soulcovers.
Yn 2005 en 2006 trede Osborne geregeldwei op mei [[Phil Lesh and Friends]] en novimber 2006 kaam har album ''Pretty Little Strangers'' út.
==Diskografy==
===Albums===
*''Relish'' (1995)
*''Early recordings'' (1996)
*''Righteous love'' (2000)
*''How sweet it is'' (2002)
*''One of us'' (2005)
*''Pretty little stranger'' (2006)
*''The best of Joan Osborne - 20th century masters - The millennium collection'' (2007)
*''Christmas means love'' (2007)
*''Breakfast in bed'' (2007)
*''Little wild one'' (2008)
*''Bring it on home'' (2012)
*''Trigger Hippy'' (2014, as lid fan de groep Trigger Hippy)
*''Songs of Bob Dylan'' (2017)
* ''Trouble and Strife'' (2020)
{{DEFAULTSORT:Osborne}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk country-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk feminist]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
nmpl954xweq8bttjs6kvqf9mn0228qf
Sinéad O'Connor
0
65527
1086199
906219
2022-08-04T21:13:09Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = FIL 2013 - Sinéad O'Connor 01.JPG
| ôfbyldingstekst = Sinéad O'Connor, 2013
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Sinéad Marie Bernadette O'Connor<br>Magda Davitt
| nasjonaliteit = [[File:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ierlân (lân)|Iersk]]
| berne =
| berteplak = [[Dublin]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| sjenre = Alternative rock, Poprock, Folkrock
| ynstrumint = Gitaar, piano
| sjongtaal = [[Ingelsk]], [[Iersk]]
| grutste hit(s) = ''Nothing Compares 2 U''
| jierren aktyf = [[1986]]-no
| prizen =
| webside = [http://www.sineadoconnor.com/ Offisjeel webstee]
}}
[[File:Sinéad O’Connor.jpg|thumb|Sinéad O’Connor, 2008]]
'''Sinéad Marie Bernadette O'Connor''', sûnt 2017 offisjeel '''Magda Davitt''' ([[Dublin]], [[8 desimber]] [[1966]]) is in [[Ierlân|Iersk]] [[singer-songwriter]]. Sy waard ein jierren tachtich bekend mei har debútalbum ''[[The Lion and the Cobra]]'' en hie 1990 oer de hiele wrâld in soad súkses mei in nije bewurking fan [[Prince (muzikant)|Prince]] syn liet "[[Nothing Compares 2 U]]".
Sûnt is sy ek bekend fan har útsprutsen mieningen oer organisearre [[religy]], [[frouljusrjocht]]en, [[oarloch]] en [[bernemisbrûk]], dy't út en troch opskuor en kontroverse feroarsake hawwe.
O'Connor makke njoggen solo-albums, mar ek in protte singles en filmlieten. Teffens hat se oparbeide mei tal fan oare artysten en die hja mei oan konserten foar goede doelen.
== Diskografy ==
* 1987: ''[[The Lion and the Cobra]]''
* 1990: ''[[I Do Not Want What I Haven't Got]]''
* 1992: ''[[Am I Not Your Girl?]]''
* 1994: ''[[Universal Mother]]''
* 2000: ''[[Faith and Courage]]''
* 2002: ''[[Sean-Nós Nua]]''
* 2005: ''[[Throw Down Your Arms]]''
* 2007: ''[[Theology (album)|Theology]]''
* 2012: ''[[How About I Be Me (And You Be You)?]]''
* 2014: ''I'm not bossy, I'm the boss''
== Keppelings om utens ==
* [http://www.youtube.com/watch?v=iUiTQvT0W_0&feature=share Sinéad O'Connor ]
* [http://www.youtube.com/watch?v=oj_StB_VvNA&feature=youtu.be Can Catholic Church be salvaged? Sinead O'Connor says No]
{{commonsBalke|Sinéad O'Connor}}
{{DEFAULTSORT:O'Connor, Sinead}}
[[Kategory:Iersk sjonger]]
[[Kategory:Iersk gitarist]]
[[Kategory:Iersk rockartyst]]
[[Kategory:Iersk dance-artyst]]
[[Kategory:Iersk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Iersk pasifist]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1966]]
s6xlrnokin1v6tugy9s3hbthja1ppp2
Björk
0
66492
1086204
841587
2022-08-04T21:15:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|muzyk}}
[[Ofbyld:Björk_by_Hello,_I_am_Bruce_at_Nature_Awareness_Nattura_concert_Reykjavik_2008.jpg|thumb|Björk, 2008]]
'''Björk Guðmundsdóttir''' ([[Reykjavík]], [[21 novimber]] [[1965]]) is in [[Yslân|Yslânske]] sjongster en aktrise.
== Keppeling om utens ==
*[http://www.imdb.com/name/nm0001951/ Internet Movie Database]
{{Commonscat|Björk}}
{{DEFAULTSORT:Bjork}}
[[Kategory:Yslânsk sjonger]]
[[Kategory:Yslânsk muzikant]]
[[Kategory:Yslânsk dance-artyst]]
[[Kategory:Yslânsk rockartyst]]
[[Kategory:Yslânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Yslânsk komponist]]
[[Kategory:Yslânsk filmakteur]]
[[Kategory:Yslânsk miljeu-aktivist]]
[[Kategory:Yslânsk polityk aktivist]]
[[Kategory:Aktivist foar de befrijing fan Tibet]]
[[Kategory:Yslânsk ateïst]]
[[Kategory:Yslânsk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1965]]
l9owdj0qe5j8kku4dtzdq7uh8mxmdkm
Ilse DeLange
0
66774
1086223
1073255
2022-08-04T21:22:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppeling om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = 2018-05-21 Ilse DeLange-9271.jpg
| ôfbyldingstekst = Ilse DeLange (2018)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Ilse Annoeska de Lange
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[13 maaie]] [[1977]]
| berteplak = [[Almelo]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Country]],<br>[[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Popmuzyk|Pop]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Miracle,<br>I'm not so tough,<br>World of hurt
| jierren aktyf = [[1998]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Ilse DeLange''', artystenamme fan ''Ilse Annoeska de Lange'' ([[Almelo]], [[13 maaie]] [[1977]]), is in [[Nederlân]]sk [[sjongster]]. Se wûn yn 1998, 2001, 2004 en 2009 in [[Edison Music Awards|Edison]] en har albums hellen achtjin kear [[Platina (muzyk)|platina]]. As lid fan [[The Common Linnets]] helle sy it twadde plak by it Eurofyzje Sjongfestival 2014.
{{stobbe-muzyk}}
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Singles
|-
|World of Hurt
|july [[1998]]
|rowspan=3|Warner
|[[I'm Not So Tough]],<br>[[World of Hurt]],<br>I'd Be Yours
|-
|Livin' on Love
|[[9 novimber]] [[2000]]
|Livin' on Love,<br>I Still Cry
|-
|Clean Up
|[[10 april]] [[2003]]
|No Reason To Be Shy
|-
|The Great Escape
|juny [[2006]]
|rowspan=7|Universal
|The Great Escape,<br>The Lonely One,<br>I Love You,<br>Reach for the Light
|-
|Incredible
|[[25 oktober]] [[2008]]
|So Incredible,<br>[[Miracle]],<br>Puzzle Me,<br>We're Alright
|-
|Next to Me
|[[27 augustus]] [[2010]]
|Next to Me,<br>High Places <small>''(ft. [[Kane (Nederlânske band)|Kane]])''</small>,<br>Beautiful Distraction,<br>Carousel
|-
|Eye of the hurricane
|[[12 septimber]] [[2012]]
|Without You,<br>Hurricane,<br>Winter of Love
|-
|Ilse DeLange
|[[31 augustus]] [[2018]]
|OK,<br>Lay Your Weapons Down
|-
|Gravel & Dust
|[[6 novimber]] [[2019]]
|Gravel & Dust
|-
|Changes
|[[15 maaie]] [[2020]]
|Changes,<br>Wrong Direction <small>''(ft. [[Michael Schulte]])''</small>
|}
====The Common Linnets====
[[Ofbyld:The Common Linnets, ESC2014 Meet & Greet 06 (crop 2).jpg|thumb|250px|Ilse DeLange en [[Waylon (sjonger)|Waylon]] as The Common Linnets]]
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Singles
|-
|The Common Linnets
|[[9 maaie]] [[2014]]
|rowspan=2|Universal
|[[Calm after the storm]],<br>Give me a reason
|-
|II
|[[25 septimber]] [[2015]]
|We don't make the wind blow,<br>Hearts on fire
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Dear John
|[[1 oktober]] [[1999]]
|Warner
|-
|Live
|[[2007]]
|rowspan=2|Universal
|-
|Live in Ahoy
|[[21 augustus]] [[2009]]
|-
|Live in Gelredome
|[[3 juny]] [[2011]]
|Firefly
|-
|Live in Gelredome, the second
|[[12 febrewaris]] [[2013]]
|Universal
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Here I Am
|[[31 oktober]] [[2003]]
|-
|After The Hurricane –<br>Greatest Hits & More
|[[25 oktober]] [[2013]]
|}
== Keppeling om utens ==
*[http://ilsedelange.com/ Ilse DeLange]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
{{Commonscat|Ilse DeLange}}
}}
{{DEFAULTSORT:DElange, Ilse}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk country-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Nederlânsk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Twintsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1977]]
57npl6di8vu14pnpxowdswrqkb8j8oa
Lisa Fischer
0
72138
1086151
839951
2022-08-04T20:56:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
[[File:Lisa Fischer Cosmopolite (213155).jpg|thumb|250px|Lisa Fischer, Oslo (2016)]]
[[File:Rolling Stones 16.jpg|thumb|250px||Lisa Fischer mei de Stones yn [[Hyde Park]] (2013)]]
'''Lisa Fischer''' ([[Brooklyn (New York)|Brooklyn]], [[7 desimber]] [[1958]]) is in [[FSA|Amerikaanske]] [[R&B]]-[[sjongster]] en songwriter, ferneamd fan har hege stim en de hitsngle út [[1991]], ''"How Can I Ease the Pain".''
==Libben==
Fischer waard berne yn de wenwyk [[Fort Greene]] fan [[Brooklyn (New York)|Brooklyn]], [[New York City]]. Oan it begjin fan har wurkpaad begeliede hja [[Luther Vandross]] by ferskate toernees en wie hja ek eftergrûnsjongster by [[Billy Greene]] en [[Melba Moore]].
Fischer krige in [[Grammy Award]] foar de ''Best Female R&B Vocal Performance'' yn 1992. Fan mids 90-er jierren ôf oan waard net folle mear fan har fernaam.
Letter gie se geregeldwei mei de [[Rolling Stones]] op toernee en trede se ek op mei [[Tina Turner]].
==Diskografy==
=== Solo albums ===
*[[1991]] - ''So Intense''
*[[1992]] - ''O Come All Ye Faithful-Home Alone 2 Lost In New York''
=== Mei de [[Rolling Stones]] ===
* 1989 - ''[[Steel Wheels]]''
* 1991 - ''Flashpoint'' (Live Album)
* 1994 - ''[[Voodoo Lounge]]''
* 1995 - ''Stripped'' (Live Album)
* 1997 - ''[[Bridges to Babylon]]''
* 1998 - ''No Security''(Live Album)
* 2002 - ''Forty Licks''
* 2003 - ''Four Flicks'' (4-DVDset)
* 2004 - ''Live Licks'' (Live Album)
* 2007 - ''The Biggest Bang'' (4-DVDset)
* 2008 - ''[[Shine a Light]]'' (bioskoopfilm [[Martin Scorsese]], ek op DVD)
* 2013 - ''Hyde Park Live'' (Live Album) – ek as DVD: ''[[Sweet Summer Sun: Live in Hyde Park]]''
==Prizen en nominaasjes==
{| class="wikitable"
! Jier !! Priis
|-
| 1991 || ''[[Soul Train Music Award]] for Best R&B/Urban Contemporary Single'' - Foar "How Can I Ease the Pain" (wûn)
|-
| 1991 || ''[[Grammy Award]] for Best Female R&B Vocal Performance'' foar "How Can I Ease the Pain" (wûn)
|-
| 1991 || ''Grammy Award for Best R&B Song'' foar "How Can I Ease the Pain" (nominaasje)
|}
== Keppelings om utens ==
*[http://www.lisafischermusic.com/ Offisjele webside fan Lisa Fischer]
*[http://www.imdb.com/name/nm1423952 Lisa Fischer by IMDb]
{{commonsBalke|Lisa Fischer}}
{{DEFAULTSORT:Fischer, Lisa}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk R&B-artyst]]
[[Kategory:The Rolling Stones]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]
fkg1r932pexizonoa5oc3vxjdjstp9y
Kategory:Amerikaansk rockartyst
14
72870
1086164
709394
2022-08-04T21:02:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rock-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Rock-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Rock-artyst]]
82mr1cec7yuipamnt1ytgpylvwxw89h
1086166
1086164
2022-08-04T21:02:31Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Rockartyst]]
9ddax2cbpyr9fj6finwa5mrjussj5rw
Kategory:Rockartyst
14
72871
1086269
711087
2022-08-04T21:39:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Rockmuzyk]]
1q3x0qd4u9qae0cqmi0s7cy98ellqds
Kategory:Kanadeesk rockartyst
14
73027
1086212
710148
2022-08-04T21:18:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger|Rockartyst]]
pohon6txik59ny5fbdcta7i50hi322q
1086213
1086212
2022-08-04T21:18:42Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Kanadeesk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Kanadeesk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Kanadeesk sjonger|Rockartyst]]
pohon6txik59ny5fbdcta7i50hi322q
Kategory:Britsk rockartyst
14
73382
1086180
710946
2022-08-04T21:07:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Rockartyst]]
f4uqmcgdpvts78jihcpzhqkeuik87w1
1086181
1086180
2022-08-04T21:07:31Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Rockartyst]]
f4uqmcgdpvts78jihcpzhqkeuik87w1
Kategory:Britsk hardrockartyst
14
73389
1086125
710962
2022-08-04T20:32:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Hardrock-artyst]]
argav9d3x9l8sc8vw4i9p7eflkscrhb
1086127
1086125
2022-08-04T20:32:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Britsk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Britsk sjonger|Hardrockartyst]]
994s323m0wtvk4681lxr3y9gjo3h7fr
Kategory:Hardrockartyst
14
73390
1086139
711082
2022-08-04T20:34:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Hardrock]]
cpre0qqy3lz9u3hssvsmb5ifhb6w1ec
Kategory:Iersk rockartyst
14
73816
1086200
712340
2022-08-04T21:13:24Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Iersk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Iersk sjonger|Rockartyst]]
0cwtvk3kvw5xjal4bndpdkqeeqsflia
1086201
1086200
2022-08-04T21:13:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Iersk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Iersk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Iersk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Iersk sjonger|Rockartyst]]
0cwtvk3kvw5xjal4bndpdkqeeqsflia
Kategory:Amerikaansk hardrockartyst
14
76040
1086136
718328
2022-08-04T20:34:31Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Hardrock-artyst]]
bo5sl37xecw1ij3v5fkctdkca3a4hzv
1086138
1086136
2022-08-04T20:34:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Hardrockartyst]]
pemc1ldm3qqubtquw2r5fab1v3jp5hm
Kategory:Sweedsk rockartyst
14
76558
1086217
719762
2022-08-04T21:20:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Sweedsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Sweedsk sjonger|Rockartyst]]
ktbuzqoo7qypuv21jm8azqiceb4jyl6
1086218
1086217
2022-08-04T21:20:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Sweedsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Sweedsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Sweedsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Sweedsk sjonger|Rockartyst]]
ktbuzqoo7qypuv21jm8azqiceb4jyl6
Kategory:Yslânsk rockartyst
14
76695
1086205
720177
2022-08-04T21:15:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst|Islansk]]
[[Kategory:Yslânsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Yslânsk sjonger|Rockartyst]]
th393osc8z027iof0w7qq6cyugnxb0b
1086206
1086205
2022-08-04T21:16:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Yslânsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Yslânsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst|Islansk]]
[[Kategory:Yslânsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Yslânsk sjonger|Rockartyst]]
th393osc8z027iof0w7qq6cyugnxb0b
Kategory:Nederlânsk rockartyst
14
78668
1086235
727025
2022-08-04T21:27:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Rockartyst]]
fvysqdscmgunq0e9otn5ghq78lfat0c
1086236
1086235
2022-08-04T21:27:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Rockartyst]]
fvysqdscmgunq0e9otn5ghq78lfat0c
Kategory:Frysk rockartyst
14
78758
1086193
727354
2022-08-04T21:10:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst|Frisk]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst| ]]
9qv8tl0hst8fob1nzqah9z2sza9nfo0
1086194
1086193
2022-08-04T21:10:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst|Frisk]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst| ]]
9qv8tl0hst8fob1nzqah9z2sza9nfo0
CeeLo Green
0
85227
1086271
838159
2022-08-04T21:41:44Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{stobbe|biografy}}
[[Ofbyld:Gnarls-Barkley.jpg|thumb|Green, [[13 july]] [[2008]]]]
'''Thomas DeCarlo Callaway''' ([[Atlanta]], [[30 maaie]] [[1974]]) wie in [[Feriene Steaten fan Amearika|Amerikaansk]] [[rapper]] en [[akteur]].
==Keppelings om utens==
* [http://www.imdb.com/name/nm0123741/ CeeLo Green yn de IMDb]
* {{en}} [http://www.ceelogreen.com/ Webside CeeLo Green]
{{DEFAULTSORT:Green, CeeLo}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk funkartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hiphop-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk soul-artyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Amerikaansk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk akteur fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1974]]
4rxabfe2m7ln9kotezq6tityd1959of
Kategory:Amerikaansk funkartyst
14
85233
1086272
758375
2022-08-04T21:41:59Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Funkartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Funkartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Funkartyst]]
cyqejmafjo691ktxvm17u9ffi2x3mpc
1086273
1086272
2022-08-04T21:42:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk funk-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk funkartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Funkartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Funkartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Funkartyst]]
cyqejmafjo691ktxvm17u9ffi2x3mpc
Kategory:Funkartyst
14
85234
1086275
758376
2022-08-04T21:42:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Funk-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Funkartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sjonger nei sjenre]]
[[Kategory:Muzikant nei sjenre]]
[[Kategory:Funk]]
qthm871ug9373272y0pzsejyckof1wp
David Bowie
0
87765
1086242
1079811
2022-08-04T21:30:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ kt
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:David-Bowie Chicago 2002-08-08 photoby Adam-Bielawski-cropped.jpg|thumb|Bowie by de ''Heathen Tour'' yn 2002]]
'''David Bowie''', berne as David Robert Jones ([[Brixton (Londen)|Brixton]], [[8 jannewaris]] [[1947]] - [[Manhattan (New York)|Manhattan]] [[New York (stêd)|New York]], [[10 jannewaris]] [[2016]]) wie in Britske [[muzikant]], [[komponist]] en [[akteur]]. Hy wurdt beskôge as ien fan de rockmuzikanten mei de measte ynfloed fan de jierren sechtich ôf oant no ta. Fan David Bowie binne mear as 140 miljoen albums ferkocht. Hy hat ek gearwurke mei in tal oare artysten sa as [[John Lennon]], [[Lou Reed]], [[Iggy Pop]], [[Queen]], [[Mick Jagger]] en [[Tina Turner]]. Troch syn ferskate, wikseljende imagoos waard hy ek wol in muzikale kameleon neamd.
==Skiednis==
[[Ofbyld:David Bowie (1987).jpg|thumb|left|Bowie by de ''Glass Spider''-toer fan 1987]]
David Bowie makke syn earste album yn 1967, mar hy krige pas bekendheid mei de single “Space Odity” yn 1969, wat goed oanheakke by de earste lâning op de moanne, yn july fan dat jier. It waard in ynternasjonale hit. Syn twadde album, dat ek "''Space Odity''” neamd waard, bestiet foaral út akkoestyske, folky, somtiden wat dreamerige muzyk, yn tsjinstelling mei syn tredde album ''“The Man Who Sold the'' ''World”'' (1970) dat foar in grut part bestiet út rockmuzyk. De titelsong waard letter ek song troch [[Nivana (band)|Nirvana]], de Ingelske sjongeres [[Lulu]] en in tal oaren. It wie foar it earst dat der in foto fan David Bowie op de platehoes stie mei in lange jurk oan, letter soe dat in skoft lang in skaaimerk fan him wurde.
Syn folgjende album “''Hunky Dory''” út 1971 is in stik rêstiger, mei foaral piano en akkoestyske gitaar. Bekende nûmers fan dat album binne “Changes”, “Oh you pretty things” en “Life on Mars?”. David Bowie stie bekend om syn eksentrike ferskining. Hy droech faak lange jurken en make-up wannear’t er op it poadium stie, mar mei it album “''The Rise and Fall of Ziggy Stardust''” lei er noch folle mear de klam op syn androgyne ferskining en syn bi-seksualiteit. Dat album giet oer de alien Ziggy Stardust dy’t in boardskip oerbringe moat, dat de ierde binnen fiif jier ferwoaste wurde sil. Op dit konseptalbum stean nûmers as “Starman”, “Ziggy Stardust” en “Sufragette City”. De muzyk fan dit album docht wol tinken oan “''Hunky Dory''” mar is wat mear hurde rock. Yn dy perioade holp er syn freonen [[Lou Reed]] (“Transformer”) en [[Mott the Hoople]] (“All the young dudes” ) mei harren nije albums. Letter die er dat ek foar [[Iggy Pop]] (“Lust for Live”).
Op it album ''“Alladin Sane”'' gong Bowie troch op it muzikale paed dat er ynslein wie mei “''The rise and fall of Ziggy Stardust''”. Op de plaat steane efter de titel Alladin Sane de jiertallen (1913-1938-197?-). David Bowie woe dêrmei oanjaan dat neffens him nei de Earste- en Twadde Wrâldoarloch no WO III in oantocht wêze soe. It folgjende album “''Pin Ups''” wie eins in frjemde ein yn it bit, want it bestie folslein út covers fan lietsjes dy’t datearje út de jierren sechstich, fan bands as Them, [[Pink Floyd (band)|Pink Floyd]], The Easybeats en [[The Who]].
[[Ofbyld:David bowie 05061978 01 150.jpg|thumb|David Bowie yn Oslo yn 1978]]
Mei it album “''Diamond Doggs''”sloech er diels in nije rjochting yn. Der stiet sawol rock (“Rebel Rebel”) as mear soul- en diskomuzyk sa as “1984” op dat album. Op “''Young Americans''” gong er fierder mei in mingeling fan funk, soul en disco dêr ‘t je goed op dûnsje koenen. It wie in grutte feroaring, sawol wat syn muzyk as syn persoanlikheid oanbelange. Hy klaaide him meastentiids yn in kreas kleurich pak, dat paste by de disko. It nûmer “Fame” fan dat album hat er tegearre opnaam mei John Lennon.
Op “''Station to Station''” ferskynde er op it toaniel as de koele, ôfhâldende arystokraat “The Tin White Duke” Op dy plaat stie wer funk en disko, mar ek in soad elektronyske muzyk. Fan 1976 oant 1978 wenne er yn Berlyn, om ‘t er dêr fan syn kokaine ferslaving ôfkomme woe en om ‘t er nochal ûnder de yndruk wie fan de Dútske eksperimintele elektroanyske muzyk, dat ek wol “krautrock” neamd waard. Hy makke dêr trije albums, “''Low''” en “''Heroes''” beide út 1977 en “''Lodger''” út 1979.
Yn 1980 ferskynde syn album ''“Scary Monsters (and Super Creeps)”'' dêr’t noch wol in soad elektroanyske en eksperimentele muzyk op stie, mar dat dochs wat lichter wie as de trije dy ‘t dêrfoar ferskynd waarden, mei de nûmers “Ashes to Ashes” en “Fashion”. De single “Under Pressure” dy ‘t er mei de band Queen opnaam, waard in grut sukses. Dat wie ek it gefal mei de singles “China Girl”, “Let’s dance” en “Modern love” dy’t alle trije fan it album ''“Let’s Dance”''(1983) kamen. Dit album wie produsearre troch Nile Rogers (fan de diskoband Chic). Mei it folgjende album ''“Tonight”'' hie Bowie minder sukses, mar in live útfiering fan de titelsong mei Tina Turner sloech wol oan, yn tsjinstelling ta it album ''“Never Let me Down”'' dat foar it earst yn jierren gjin sukses opsmiet. Om de sinnen te fersetten foarme er yn 1988 in nije band Tin Machine, wêrmei ‘t er twa studioalbums makke. Yn 1992 troude er mei it Afrikaanske model [[Iman Mohammed Abdulmajid|Iman Abdulmajid]]. Dat wie syn twadde houlik want hy hie earder troud west mei Mary Angela Barnett (better bekend als Angie Bowie). It nije album “''Black Tie White Noise''” begjint en einigt mei it beierjen fan (houliks)klokken.
De folgjende albums “''Outside''” (1995) en “''Earthing''” (1997) besteane foar in grut part út nuveraardige lûden dy’t de sang begeliede. De trije albums dy’t rûn de ieuwikseling útkamen, “''Hours''”(1999), “''Heathen''” (2002) en “''Reality''” (2003) dogge alle trije nochal tinken oan de poppy muzyk fan “''Honky Dory''”, hoewol’t de begelieding dochs wol steviger is en der ek mear nijmoadriger elektroanyske toetsynstruminten meispylje. It soe tsien jier duorje ea’t der wer in nij album fan David Bowie ferskine soe “''The Next'' ''Da''y”, produsearre troch [[Tony Visconty]] dy’t yn de rin fan de jierren al folle faker mei Bowie gearwurke hie.
David Bowie wie net alinne bekend as muzikant, mar ek as akteur. Hy spile ûnder oaren mei yn de films “The Man who Fell to Earth”, "Just a Gigolo”, "Merry Christmas Mr. Lawrence” en “Absolute Beginners”.
Op acht jannewaris 2016 (syn njoggenensechtichste jierdei) is syn lêste album “''Blackstar''” útbrocht. Twa dagen letter, op tsien jannewaris, is er ferstoan. Der wienen mar in pear minsken dy’t wisten dat er slim siik wie. Syn dea kaam dan ek foar de measte minsken folslein ûnferwachts. It is net dúdlik oft David Bowie syn ferstjerren sels regisearre hat.
== Diskografy ==
=== Solo ===
{| style="width:100%;" |
| style="width: 33%; vertical-align: top;" |
* ''David Bowie'' (1967)
* ''David Bowie (Space Oddity)'' (1969)
* ''The Man Who Sold the World'' (1970)
* ''Hunky Dory'' (1971)
* ''The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars'' (1972)
* ''Aladdin Sane'' (1973)
* ''Pin Ups'' (1973)
* ''Diamond Dogs'' (1974)
* ''Young Americans'' (1975)
* ''Station to Station'' (1976)
* ''Low'' (1977)
* ''Heroes'' (1977)
* ''Lodger'' (1979)
| style="width: 33%; vertical-align: top;" |
* ''Scary Monsters (and Super Creeps)'' (1980)
* ''Let’s Dance'' (1983)
* ''Tonight'' (1984)
* ''Never Let Me Down'' (1987)
* ''Black Tie White Noise'' (1993)
* ''The Buddha of Suburbia'' (1993)
* ''Outside'' (1995)
* ''Earthling'' (1997)
* ''Hours...'' (1999)
* ''Heathen'' (2002)
* ''Reality'' (2003)
* ''The Next Day'' (2013)
* ''Blackstar'' (2016)
|}
=== Mei oaren ===
{| class="prettytable"
|- class="hintergrundfarbe5"
! Jier
! Titel
|-
| 1972
| [[Mott the Hoople]]: [[All the Young Dudes]] (Columbia)
|-
|-
| 1972
| [[Lou Reed]]: Transformer (RCA)
|-
| 1977
| [[Bing Crosby]]: Peace on Earth/Little Drummer Boy (Video + Song)
|-
| 1978
| Narrates Prokofiev’s Peter and the Wolf (RCA)
|-
| 1981
| [[Queen]]: [[Under Pressure (liet fan Queen en Bowie)|Under Pressure]] (EMI)
|-
| 1985
| [[Mick Jagger]]: Dancing in the Street (Warner)
|-
| 1988
| [[Tina Turner]]: Tina Live in Europe (Capitol)
|-
| 1990
| Adrian Belew: Young Lions (Atlantic)
|-
| 1994
| Mick Ronson: Heaven and Hull (Epic)
|-
| 1997
| [[Pet Shop Boys]]: Hallo Space Boy (EMI)
|-
| 1997
| Nine Inch Nails: I'm afraid of Americans (Virgin Records)
|-
| 1999
| Placebo: Without You I’m Nothing (Virgin Records)
|-
| 2003
| Earl Slick: Zig Zag (Sanctuary)
|-
| 2003
| Bring Me the Disco King (Maynard James Keenan, TOOL)
|-
| 2003
| Lou Reed: The Raven
|-
| 2005
| Kashmir: No Balance Palace (Sony Music)
|-
|2006
| TV on the Radio: Return to Cookie Mountain
|-
| 2008
| [[Scarlett Johansson]]: Anywhere I Lay My Head (Rhino Warner)
|-
| 2013
| Arcade Fire: Reflektor (Arcade Fire)
|}
== Keppelings om utens ==
* {{en}} [http://www.davidbowie.com/ Offisjeel webstee]
* {{en}} [http://www.illustrated-db-discography.nl/ Diskografy mei yllustraasjes]
* {{en}} [http://www.imdb.com/name/nm0000309/#actor Oersjoch fan films mei Bowie as akteur op www.imdb.com]
{{DEFAULTSORT:Bowie, David}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk muzikant]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk saksofonist]]
[[Kategory:Ingelsk popartyst]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk punkartyst]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk muzykprodusint]]
[[Kategory:Ingelsk filmakteur]]
[[Kategory:Ingelsk keunstskilder]]
[[Kategory:Ingelsk keunstsamler]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Ingelsk persoan fan Welsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2016]]
kzb19f63vkbuf80rzjln69ori9oudp1
Kategory:Dútsk hardrockartyst
14
110220
1086117
850236
2022-08-04T20:30:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst|Dutsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Hardrockartyst]]
2385n4vc0bazu8qqa9b30loymkp7i6o
1086119
1086117
2022-08-04T20:31:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst|Dutsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Hardrockartyst]]
2385n4vc0bazu8qqa9b30loymkp7i6o
Arriva Persoaneferfier Nederlân
0
115522
1086282
1085921
2022-08-05T04:04:36Z
Kneppelfreed
2013
noch wat plaatsjes derby
wikitext
text/x-wiki
{{Bedriuw
| ôfbyld = Station_Stavoren_15.JPG
| ôfbyldtekst =
| ôfbyldbreedte = 300
| namme = Arriva Persoaneferfier Nederlân
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = {{NLnasj}}
| type = [[Dochterûndernimming]]
| sektor = Ferfier
| haadkertier = [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]
| fêstige yn =
| oprjochte = [[1998]]
| opdoekt =
| oprjochter =
| eigner = [[Deutsche Bahn]] AG
| fuortkommen út =
| opgien yn =
| memme-ûndernimming = [[Arriva]] plc
| dochterûndernimmings = Arriva Iepenbier Ferfier <br>Arriva Wadden <br>Arriva Touring
| omset =
| winst =
| wearde =
| aktyf yn = [[Nederlân]]
| wurknimmers =
| tal lokaasjes =
| webside = [https://www.arriva.nl/ www.arriva.nl]
}}
[[Ofbyld:VDL Citea Electric charging at West-Terschelling bus station.jpg|thumb|260px|In VDL Citea op Skylge]]
[[Ofbyld:Bus_Arriva.jpg|thumb||260px|Arriva]]
[[Ofbyld:Lijn51.jpg|thumb||260px|Line 51]]
{{Of|Nederlânske dochterûndernimming|it Britske memmebedriuw|Arriva}}
'''Arriva Persoanferfier Nederlân''' ([[Nederlânsk]]: ''Arriva Personenvervoer Nederland B.V.'') is de [[Nederlân]]ske [[dochterûndernimming]] fan it Britske ferfierbedriuw [[Arriva]] mei de haadfêstiging yn Sunderland (Arriva PLC) te [[Ingelân]], dy't yn [[2010]] in dochterûndernimming fan [[Deutsche Bahn]] AG waard. Arriva Persoaneferfier Nederlân hat syn haadfêstiging op [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]]. Arriva kaam yn [[1998]] yn Nederlân doe't it de aktiviteiten fan [[Vancom]] oernaam: [[Gemeentlik Ferfierbedriuw Grins|GVB]] (''Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen'') en [[Vancom Súd Limburch]]. Itselde jier waard ek de [[Hanze Groep]] en de [[VEONN]] opkocht, Wêrtroch't Arriva de [[bus]]ferfierder fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] waard. Direkteur sûnt septimber 2006 is Anne Hettinga.
== Skiednis ==
Oant de iere [[1990-er jierren]] wie it ferfier yn Nederlân yn hannen fan de oerheid yn de foarm fan NV-konstruksjes dêrt de oerheid 100% oandielen yn hie sa as bygelyks yn de [[memme-ûndernimming]] [[Nederlânske Spoarwegen]]. Yn de [[1980-er jierren]] besocht de oerheid de ferfiersstruktuer te feroarjen. Yn [[1989]] waarden de measte ferfiersbedriuwen beflapt ûnder de oerkoepeljende [[holding]]: it [[Feriene Streekferfier Nederlân]], letter de VSB-Groep neamd.
Yn de 1990-er jierren waard it ferfier yn Nederlân stadichoan [[Liberalisearring|liberalisearre]]. Ein [[1994]] krige it Amerikaanske [[Vancom]] in fjouwerjierrige fergunning foar in stik as seis linen yn [[Súd-Limburch]]. Op [[17 desiber]] [[1998]] naam Vancom it [[Gemeentlik Ferfierbedriuw Grins]] (GVB) oer. De gânse Nederlânske takke fan Vancom waard in pear wike letter oerdroegen oan it Britske [[Arriva]]. Arriva brocht it stedsferier yn Grins ûnder by de [[dochterûndernimming]] ''NV Arriva Groningen'', itjinge juridysk in selsstannige ienheid wie.
Op [[1 jannewaris]] [[1998]] waard de ferantwurdlikens foar it iepenbier ferfier desintralisearre fan it ryk ta de sanemade ferfierautoriteiten, lykas de provinsjes as de [[plusregio]]'s. Letter dat jiers waard de VSN opspjalte yn twa parten: VSN-1 en VSN-2. Dat waard dien omreden de te oprjochtsjen [[Wet Persoaneferfier 2000]], dêr't de merkwurking yn it Nederlânsk iepenbier ferfier by yntrodusearre waard. De ferantwurdlike autoriteit ferpartet it grûngebiet mei besteande linen yn saneamde [[Konsesje (kontrakt)|konsesjes]]. Om de meast gaadlike ferfierder te finen, organisearret de konsesjeferliener in iepenbiere oanbesteger. Ferfiersbedriuwen dy't mear as 50% merkoandiel hawwe, meie harren net mear ynskriuwe op in oanbesteging. Yn [[1996]] hiene de VSN-dochterbedriuwen meiïnoar in merkoandiel fan 98%.
De bedriuwen dy't ûnderferparte wiene by VSN-1 wiene [[Midnet]], [[Oostnet]], [[ZWH-Groep]] en [[NZH]]. Dy bedriuwen giene mei yngong fan [[10 maaie]] [[1999]] fierder ûnder de namme [[Connexxion]].
De oare bedriuwen, [[BBA]], [[Hanze Groep]] (mei [[GADO]]), Hermes en [[VEONN]], waarden ûnderferparte yn de VSN-2-groep en wiene ornearre foar de ferkeap. Op [[30 septimber]] [[1998]] waarden de Hanze Groep en VEONN ferkocht oan Arriva. Arriva krige dêrtroch it grutste part fan it iepenbier ferfier yn hannen yn [[Fryslân]], [[Grinslân]], [[Drinte]], de [[Noardeastpolder]] en ek yn parten fan [[Oerisel]].
Yn Fryslân wiene VEONN en de NS al oan it bepraten oer in gearwurkingsferbân ûnder de namme [[NoardNed]] foar al it busferfier yn Fryslân en de treintsjinsten fan de [[Noardlike Njonkenlinen]]. It oprjochtsjen fan NoardNed soe ynearsten al op [[24 maaie]] 1998 wêze, dochs waard omreden guon omstannichheden in jier útsteld. Yn dy snuorje naam Arriva de VEONN oer en waard dy in partner yn NoardNed. Op [[30 maaie]] [[1999]] sette NoardNed lang om let útein. Yn it súdeasten fan Fryslân en op de Fryske Waadeilannen soe Arriva sels ride. De stedstsjinst fan Ljouwert waard ynearsten by NoardNed ûnderferparte, dochs gie letter fierder ûnder Arriva. De treinen foar NoardNed waarden fan de NS hierd en de bussen fan Arriva.
Fia [[NoardNed]] fersoargen sy sûnt [[1999]] yn gearwurking mei de [[NS]] ek in part fan it [[trein]]ferfier yn Noard-Nederlân, en busferfier yn Súdwest-Fryslân. De namme NoardNed is letter ferfallen en dêrnei rieden de treinen ûnder de namme fan Arriva. De treinstellen hawwe de nammen krigen fan bekende Friezen en Grinslanners. Fierders is der ek in [[taksy]]bedriuw.
Yn [[2003]] binne de aktiviteiten fan Arriva-Limburch oernaam troch [[Connex]] dy't der de namme [[Limex]] oan jûn hat. Yn [[2008]] rekke Arriva by de oanbesteging fan it busferfier yn Súdeast-Fryslân in part fan syn rydgebiet kwyt. Fan [[14 desimber]] [[2008]] ôf is [[Qbuzz]] de nije busferfierder yn it gebiet. Fan 13 Desimber 2009 is Qbuzz ek de ferfierder in Grins en Drinte, dêr't ek de oanbesteging ferlern gie.
Arriva waard yn [[2010]] oernaam troch it Dútske spoarbedriuw [[Deutsche Bahn]].
== Bustsjinsten yn Fryslân ==
[[Ofbyld:Arriva Irisbus Citelis CNG 6608 44-BBL-1.jpg|260px|thumb|''In Irisbus Citelis dy't in soad foar de Stedstsjinst Ljouwert brûkt wurdt. De bus rydt, lykas alle stedsbussen yn Ljouwert op ierdgas. It logo fan Arriva stiet derop allyk de hûsnamme Frysk Ferfier'']]
Arriva fersoarget alle steds- en streekferfier yn Fryslân, mei útsûndering fan guon [[Qbuzz]]-linen rjochting Grinslân. De stedstsjinst Ljouwert waard nei it oannimmen fan de Wet Persoanferfier 2000 as earste iepenbier oanbestege. Op 27 juny 2001 waard buorkundich makke dat Arriva dy konsesje oant 2007 hâlden bliuwe soe. Dêrnei skreau Arriva him net yn om't de konsesje neffens harren net genôch winst opleverje soe. Dêrtroch gie de stedstsjinst oer nei [[Connexxion]]. Arriva bemachtige lykwols de konsesje Súdeast-Fryslân yn 2002. Yn 2008 skreau Arriva him ek net yn oan dy konsesje en sadwaande waard dy oan Qbuzz jûn.
It busferfier op [[Flylân]], [[Skylge]], [[It Amelân]] en [[Skiermuontseach]] waard yn 2002 yn losse konsesjes oanbestege. Arriva ferlear dêr allinnich it busferfier op Flylân dy't troch [[TCR Flylân]] bemachtige waard. Yn 2008 bemachtige de [[joint venture]] Arriva/TCR de konsesjes Flylân en Skylge. Arriva bleau op Skylge riden en TCR op Flylân. Arriva wist it ferfier op de oare Waadeilannen te hâlden. Op It Amelân ried Arriva sûnt maart 2010 mei fjouwer âlde Grinzer (P+R Citybus) MAN Lion's City ierdgasbussen. Dy bussen binne letter oergien nei de stedstsjinst fan Ljouwert.
Yn 2006 ferlear Arriva de measte konsesjes yn it noarden fan Nederlân oan Connexxion. Op 20 maart 2012 waard buorkundich makke dat Arriva de konsesjes Noard- en Súdwest-Fryslân en Skiermuontseach weromwûn hie. Dy konsesje sette útein op 9 desimber 2012 en hat in rintiid fan acht jier mei de mooglikheid om twa jier te ferlingen. Dy konsesje omfieme net allinnich it streekferfier westlik fan it [[spoar fan Swol nei Ljouwert]] en noardlik fan it [[spoar fan Ljouwert nei Grins]], mar ek de stedstsinst fan Ljouwert en de Q-liners fan Ljouwert nei [[Alkmar]] en tusken [[Grins (stêd)|Grins]] en [[Emmeloard]]. Mei dy oanwinst ried Arriva mei 174 nije bussen. Op de stedstsjinst Ljouwert ride alle 20 bussen op [[ierdgas]].
De provinsje Fryslân en Arriva eksperimintearje yn de ferlinging mei ferduorsumjen. Yn de simmer fan 2018 kamen der seis elektryske bussen by.
Doe't Connexxion it busferfier yn Fryslân fersoarge, brûkte dy de hûsnamme [[Frysker]]. Doe't Arriva dy oernaam, brûkte dy de namme [[Frysk Ferfier]].
=== Q-liner ===
[[Ofbyld:Arriva 7510-III.JPG|260px|thumb|''Q-liner rydt benammen mei Mercedes-Bens Intourobussen'']]
{{Apart|Q-liner}}
De VSN-Groep sette yn gearwurkjen mei de NS op 6 novimber 1994 mei de flugge bus [[Interliner]] útein. Arriva betocht yn jannewaris it alternatyf ''Aggloliner'' foar de linen om de stêd Grins hinne. De linen yn Fryslân en Drinte (de linen Ljouwert - Alkmar, Drachten - Grins, Lelystêd - Grins, Grins - Emmen) bleaune foarearst Interliner hjitten. Yn 2002 waard it konsept Q-liner betocht nei't de NS net fierder mei de provinsje op it mêd fan de Interliner gearwurkje woe. Alle Interliners en Aggloliners yn it noarden fan Nederlân waarden sadwaande Q-liners.
Yn de earste jierren wie Arriva de iennige ferfierder dy't de namme Q-liner brûkte. Letter hat Arriva dy namme oan de OV-autoriteiten oerdroegen dêr't dy namme ek troch oare ferfierders nei brûkt wurde koe.
Oant 30 juny 2005 eksploitearre Arriva mei Connexxion de Interliner/Q-liner tusken Grins, It Hearrenfean, De Jouwer en Lelystêd. Dêrnei gie line 315 alhiel oer op Connexxion. Sûnt 3 july 2011 is dy ferbining wer yn hannen fan Arriva. De linekonsesje rûn oant 9 desimber 2012 dêr't it part Grins - Emmeloard by de konsesje Noard- en Súdwest-Fryslân en Skiermuontseach neitiids by yntegrearre waard. Dy konsesje soe troch Arriva útfierd wurde. Dy konsesje duorre lykwols mar in oardel jier, om't mei it kommen fan de [[Hânzeline]] de folsleine line oerstallich waard.
Sûnt jannewaris 2012 rydt Arriva allinnich noch mei Mercedes-Benz Intego-bussen en sûnt 9 desimber 2012 ek mei nije Mercedes-Bens Intouro en Volvo 8900-bussen. Ek sûnt dy deis rydt Arrriva de Q-liner tusken Alkmar en Ljouwert, en yn Noard- en Súdwest-Fryslân. Sûnt 11 desimber 2016 hat Arriva de Q-liner-ferbinings yn Súdeast-Fryslân fan [[Qbuzz]] oernommen.
== Treintsjinsten yn Fryslân ==
[[Ofbyld:Arriva 301-III.JPG|260px|thumb|''Treinstel fan it type Stadler Rail type GTW yn de Charlottenpolder by [[Bunde (Dútslân)|Bunde]] yn East-Fryslân'']]
[[Ofbyld:Station Stavoren 15.JPG|260px|thumb|''Spurt 10236 Tonny van Leeuwen op [[stasjon Starum]]'']]
De treinen op de [[Noardlike Njonkenlinen]] wurde sûnt 11 desimber 2005 eksploitearre troch Arriva. Tusken 30 maaie 1999 en 11 desimber die NoardNed dat.
Sûnt desimber 2010 ride jûns en sneins mear flugge treinen tusken Ljouwert en Grins. Op it part fan Grins nei [[Súdhorn]] ride yn de moarnspits trije ekstra treinen. Tusken Grins en [[Roodeschool]] rydt eltse healoere in trein. Sûnt 1 maaie 2011 is der fannijs in ferbining tusken Grins en [[Feandam]].
Sûnt 9 desimber 2012 rydt Arriva mear treinen tusken Grins en [[Lier (stêd)|Lier]] yn [[East-Fryslân]]. Dy line hjit de [[Wiederline]]. Fan moandeis oant sneons ride der ienris it oere treinen, wylst der sneins ienris yn de twa oeren treinen ride. De treinen meitsje yn Nederlân gebrûk fan de ynfrastruktuer fan [[ProRail]], wyls it trajekt fan [[Nijeskâns]] oant Lier ûnderholden wurdt troch [[Deutsche Bahn|DB Netze]].
==== Treinskema Noardlike Njonkenlinen Fryslân en Grinslân ====
{| class="wikitable" style="font-size:85%;"
! Rûte
! Tsjinst
! Undernimmer
! Tsjinstroaster
|-
| [[Stasjon Ljouwert|Ljouwert]] - [[Stasjon Grins|Grins]]
| Flugge trein
| [[Arriva]]
| stoppet 2x it oere yn [[Stasjon Feanwâlden|Feanwâlden]] en alternearjend yn [[Stasjon Bûtenpost|Bûtenpost]] en [[Stasjon Súdhorn|Súdhorn]]
|-
| Ljouwert - Grins
| Stoptrein
| [[Arriva]]
| Jûns ride fan moandeis o/m sneons inkelde ekstra treinen tusken Súdhorn en Grins.
|-
| Ljouwert - [[Stasjon Harns Haven|Harns Haven]]
| Stoptrein
| [[Arriva]]
|
|-
| Ljouwert - [[Stasjon Snits|Snits]]
| Stoptrein/Flugge trein
| [[Arriva]]
| Rydt yn de rêstige oeren en sneons oerdeis as stoptrein RS3, dy't yn [[Stasjon Mantgum|Mantgum]] stoppet.<br> Rydt yn de spitsoeren as flugge trein RE3, dy 'net yn Mantgum stoppet. Rydt net jûns nei 20:00 en sneins.
|-
| Ljouwert - [[Stasjon Snits|Snits]] - [[Stasjon Starum|Starum]]
| Stoptrein
| [[Arriva]]
|
|-
| Grins - [[Stasjon Delfsyl|Delfsyl]]
| Stoptrein
| [[Arriva]]
|
|-
| Grins - [[Stasjon Roodeschool|Roodeschool]] - [[Stasjon Iemshaven|Iemshaven]]
| Stoptrein
| [[Arriva]]
| Fjouwer/fiif treinen deis fan en nei Iemshaven
|-
| Grins - [[Stasjon Wynskoat|Wynskoat]] - [[Stasjon Bad Nijeskâns|Bad Nijeskâns]]
| Flugge trein
| [[Arriva]]
| Rydt inkeld yn de spitsoeren en rydt 1x/dei troch nei Bad Nijeskâns
|-
| Grins - [[Stasjon Súdbroek|Súdbroek]] - [[Stasjon Wynskoat|Wynskoat]] - [[Stasjon Bad Nijeskâns|Bad Nijeskâns]]
| Stoptrein
| [[Arriva]]
|
|-
| Grins - [[Stasjon Súdbroek|Súdbroek]] - [[Stasjon Bad Nijeskâns|Bad Nijeskâns]] - [[Stasjon Weener|Weener]] - [[Stasjon Lier|Lier]]
| Stoptrein
| [[Arriva]]
| Ek wol [[Wiederline]] neamd. Foar in skoft gjin treinferkear mooglik tusken Weener en Lier, omreden it opbouwen fan de [[Friezebrêge]]. Op dat trajekt rydt linebus 620 fan Weser-Ems Bus. Der ride ek Arriva bussen tusken Groningen en Lier VV.
|-
| Grins - [[Stasjon Súdbroek|Súdbroek]] - [[Stasjon Feandam|Feandam]]
| Stoptrein
| [[Arriva]]
|
|}
<small>Sjoch foar it meast aktuele tsjinstroaster op de [https://arriva-reisinfo.fis.nl/ side fan Arriva].</small>
== Nammen fan de treinstellen ==
De 43 treinstellen fan Arriva hawwe allegearre in namme krigen fan in persoan dy't ferbûn is mei it Noarden. De nammen binne:
*[[Abe Lenstra]]
*[[Cees Bijlstra]]
*[[Ede Staal]]
*[[Egbert Wagenborg]]
*[[Eise Eisinga]]
*[[Fedde Schurer]]
*[[Foppe de Haan]]
*[[François Haverschmidt|Piet Paaltjens]]
*[[Ger Vaders]]
*[[Gerrit Krol (skriuwer)|Gerrit Krol]]
*[[Hans Alders]]
*[[Hans Wiegel]]
*[[Hendrik Nicolaas Werkman]]
*[[Henk Kamerlingh Onnes]]
*[[Hotze Schuil]]
*[[Jan de Roos (artyst)|Jan de Roos]]
*[[Jelle Zijlstra]]
*[[J.J. Nooitgedagt]]
*[[Jopie Huisman]]
*[[Liesbeth List]]
*[[M. Vasalis]]
*[[Marianne Timmer]]
*[[M.C. Escher]]
*[[Nynke van Hichtum]]
*[[Piet Oberman]]
*[[Samuel van Houten]]
*[[Titus Brandsma]]
*[[Ubbo Emmius]]
*[[Willem Albert Scholten]]
*[[Willem Barentsz]]
*[[Wim Duisenberg]]
== Keppeling om utens ==
* [https://www.arriva.nl/ Webside Arriva Nederlân]
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhielas foar in part oernommen fan de Nederlânsktalige side. Sjoch foar boarnen en de bewurkingsskiednis op [https://nl.wikipedia.org/wiki/Arriva%20Personenvervoer%20Nederland dizze side].
{{CommonsLyts|Arriva in the Netherlands}}
}}
[[Kategory:Iepenbier ferfier]]
[[Kategory:Ferfier yn Fryslân]]
[[Kategory:Nederlânsk ferfiersbedriuw]]
[[Kategory:Nederlânske spoarweimaatskippij]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 1998]]
21z5su6hywdfkaru8i3ubzm29fr5zoq
Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1813
14
116355
1086017
874568
2022-08-04T16:09:09Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn de 19e iuw|1813]]
[[Kategory:1813]]
0nfdrn5mzqhywwlf7pbwmuxxcjji7v9
Kategory:Ingelsk rockartyst
14
122621
1086266
903418
2022-08-04T21:38:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Rock]]
[[Kategory:Britsk rockartyst| ]]
[[Kategory:Rockartyst]]
9nprmqerf5blqao9i9c581upfwp5937
1086267
1086266
2022-08-04T21:39:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Rock]]
[[Kategory:Britsk rockartyst| ]]
[[Kategory:Rockartyst]]
9nprmqerf5blqao9i9c581upfwp5937
Kategory:Ingelsk hardrockartyst
14
122630
1086110
903435
2022-08-04T20:27:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Hardrock]]
[[Kategory:Britsk hardrockartyst| ]]
[[Kategory:Hardrockartyst]]
j7ths7jk2bmvb7q2dicr6ufhkzf682g
1086111
1086110
2022-08-04T20:28:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk muzikant|Hardrock]]
[[Kategory:Britsk hardrockartyst| ]]
[[Kategory:Hardrockartyst]]
j7ths7jk2bmvb7q2dicr6ufhkzf682g
Kategory:Welsk rockartyst
14
122631
1086173
903445
2022-08-04T21:06:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Welsk muzikant|Rock]]
[[Kategory:Britsk rockartyst| ]]
[[Kategory:Rockartyst]]
ngxsustz5ru88rl1x4plx38lwlr5ew9
1086174
1086173
2022-08-04T21:06:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Welsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Welsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Welsk muzikant|Rock]]
[[Kategory:Britsk rockartyst| ]]
[[Kategory:Rockartyst]]
ngxsustz5ru88rl1x4plx38lwlr5ew9
Kategory:Nederlânske rockband
14
122676
1086220
978783
2022-08-04T21:21:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Nederlânske band nei muzyksjenre|Rockband]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Rockband]]
jhpohwt2jwx6tzdydl16m5rv2nttz5y
Kategory:Skotske rockband
14
122691
1086176
1068329
2022-08-04T21:06:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Britske rockband| ]]
[[Kategory:Skotske band nei muzyksjenre|rockband]]
[[Kategory:Skotsk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Rockband]]
lx3ls3mk6q2inrf0h4zlggof56byt13
Kategory:Britske rockband
14
122692
1086171
1070000
2022-08-04T21:05:30Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Britske band nei muzyksjenre]]
[[Kategory:Britsk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Rockband]]
t5tuvke6lmj015egup99qqjqxqmdxp1
Kategory:Skotsk rockartyst
14
122693
1086177
904251
2022-08-04T21:06:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Skotsk muzikant|Rock]]
[[Kategory:Britsk rockartyst| ]]
[[Kategory:Rockartyst]]
1lzorthxjfz7l8k4arwwcazsqn0cj9s
1086178
1086177
2022-08-04T21:07:05Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Skotsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Skotsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Skotsk muzikant|Rock]]
[[Kategory:Britsk rockartyst| ]]
[[Kategory:Rockartyst]]
1lzorthxjfz7l8k4arwwcazsqn0cj9s
Kategory:Ingelske rockband
14
122725
1086240
904522
2022-08-04T21:29:52Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelske band nei muzyksjenre|Rockband]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Britske rockband| ]]
[[Kategory:Rockband]]
13nhgz3x422oezc0fjgs4p23u7hdrw8
Kategory:Amerikaanske rockband
14
122734
1086150
904591
2022-08-04T20:56:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Amerikaanske band nei muzyksjenre|Rockband]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Rockband]]
jvtzqg7v5phdkpu87ea91bntd0u03g0
Kategory:Amerikaanske hardrockband
14
122739
1086132
904625
2022-08-04T20:33:37Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Amerikaanske band nei muzyksjenre|Hardrockband]]
[[Kategory:Amerikaansk hardrockartyst|Hardrockband]]
[[Kategory:Hardrockband]]
sy6x31md0zolmxt6pyshwae1hww8ezv
Joe Cocker
0
123953
1086246
1075866
2022-08-04T21:32:18Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelings om utens */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = JoeCocker03.jpg
| ôfbyldingstekst = Joe Cocker (2003)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = John Robert Cocker
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[20 maaie]] [[1944]]
| berteplak = [[Sheffield]]
| stoarn = [[22 desimber]] [[2014]]
| stjerplak = [[Crawford (Kolorado)|Crawford]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = With a Little Help from My Friends,<br>Unchain My Heart,<br>You Are So Beautiful
| jierren aktyf = [[1961]] - [[2014]]
| prizen =
| webside =
}}
[[File:Woodstock redmond cocker01.jpg|thumb|275px|Joe Cocker en de Grease Band op Woodstock, 1969]]
'''John Robert (Joe) Cocker''' ([[Sheffield]], [[20 maaie]] [[1944]] – [[Crawford (Kolorado)|Crawford]], [[22 desimber]] [[2014]]) wie in [[Ingelân|Ingelske]] rocksjonger. Hy hie ûnder oaren sukses mei de lieten ''With a little help from my friends'', ''You are so beautiful'' en ''Up where we belong''.
==Skiednis==
Joe Cocker wie leadjitter en hie al sûnt 1960 yn in tal bands spile, doe’t er syn earste single ''I’ll cry instead'' útbrocht. Mei syn twadde single Majorine hie er mear sukses, mar hy bruts pas troch mei syn band The Grease Band yn de hjerst fan 1968 mei de [[Beatles]]-cover ''With a little help from my friends''. Dat lietsje wie bekind fan it Beatles-album ''Sgt. Pepper’s lonely hearts club'' ''band'' en Cocker joech der in hiele eigen, wat rugere, foarm oan. Letter naam er in album op, mei deselde titel as de single.Op dat album spilen ûnder oaren ek [[Stevie Winwood]] (Traffic en Blind Faith) en [[Jimmy Page]] (Yardbirds en Led Zeppelin). Yn augustus 1969 song er op it ferneamde [[Woodstock (muzykfestival)|Woodstockfestival]]. Hy foel op troch syn rauwe stim en syn motoryk. Hy sloech frjemd om him hinne mei de earms en wjukkele oer it poadium. Trochdat der ek in film makke waard fan it Woodstock Festival wie Joe Cocker oer de hiele wrâld te sjen en waard er wrâldferneamd.
Yn de jierren 1969-1974 hie er ûnder oaren sukses mei de singles ''Delta Lady'', ''The letter'' (syn earste numer 1 hit yn de [[Feriene Steaten]]) ''Hightime we went'', ''Cry me a river'' en ''Feelin’ allright''. Yn 1970 makke er in tournee troch de FS mei in grut tal muzikanten, ûnder lieding fan de muzikant [[Leon Russell]], dat de ''Mad dogs and Englishmen tournee'' neamd waard. Joe Cocker en syn begelieders reizigen yn amper sân wiken troch sa’n 50 Amerikaanske stêden. Der waard in soad drank en drugs brûkt en Joe Cocker krige dêrtroch sawol swierrichheden mei syn stim (dy‘t noch folle heazer wurden wie) as mei syn lichem. Hy gong wer by syn âlden wenjen en kaam der stadichoan wer boppenop.
Yn 1972 gong er op tournee mei de pianist [[Chris Stainton]], troch Amearika, Europa en Australië. Mar hy rekke wer oan de drugs en waard opnaam yn in ôfkickklinyk. In pear jier letter krige er wer op ‘e nij sukses, earst mei ''You are so beautiful'' (1975) en letter tegearre mei Jennifer Warnes mei it lietsje ''Up where we belong'' (1982) foar de film ''[[An Officer and a Gentleman (film)|An Officer and a Gentleman]]''. Foar dit liet krige dit duo in [[Grammy Award]]. Yn 1986 brocht er it lietsje ''You can leave your hat on'' út, dat skreaun wie troch [[Randy Newman]]. Dat lietsje wurdt brûkt yn de erotyske film ''9 1/2 weeks''. Yn 1988 song hy op [[Pinkpop]] en yn in fol [[Ahoy]]. Yn dat selde jier song er ek op it [[Feanhoopfestival]]. Nei it grutte sukses yn de jierren santich en tachtich stiet er no noch alle jierren mei in tal ferskes yn de [[Radio 2 Top 2000]]. Yn 2017 wienen dat: ''With a little help from my friends'' (364), ''You are so beautiful'' (571), ''Unchain my heart'' (877), ''N ‘oubliez jamais'' (912) en ''You can leave your hat on'' (1226). Hy is ferstoarn troch in slimme skykte op 22 desimber 2014, doe wie er 70 jier.
==Diskografy==
* ''With a Little Help from My Friends'' (1969)
* ''Joe Cocker!'' (1969)
* ''Joe Cocker'' (1972/EU: 1973)
* ''I Can Stand a Little Rain'' (1974)
* ''Jamaica Say You Will'' (1975)
* ''Stingray'' (1976)
* ''Luxury You Can Afford'' (1978)
* ''Sheffield Steel'' (1982)
* ''Civilized Man'' (1984)
* ''Cocker'' (1986)
* ''Unchain My Heart'' (1987)
* ''One Night of Sin'' (1989)
* ''Night Calls'' (1991/US: 1992)
* ''Have a Little Faith'' (1994)
* ''Organic'' (1996)
* ''Across from Midnight'' (1997)
* ''No Ordinary World'' (1999/US: 2000)
* ''Respect Yourself'' (2002)
* ''Heart & Soul'' (2004/US: 2005)
* ''Hymn for My Soul'' (2007/US: 2008)
* ''Hard Knocks'' (2010/US: 2012)
* ''Fire It Up'' (2012)
== Keppelings om utens ==
* [http://www.cocker.com/ Offisjele webside]
* [http://www.imdb.com/name/nm0168312/ IMBd-profyl Cocker]
{{DEFAULTSORT:Cocker, Joe}}
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk R&B-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk soul-artyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1944]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2014]]
bgnz3end8izyocrvxx6ugmpcpqgt70i
Zwijndrecht (Nederlân)
0
136356
1086042
1071382
2022-08-04T18:03:49Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995-3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân Drechtstêden.
Zwijndrecht leit yn de Zwijndrechtse Waard (in diel fan it eilân Iselmonde) en grinzet oan de gemeenten [[Barendrecht]], [[Ridderkerk]] en [[Hendrik-Ido-Ambacht]] en oan de rivieren [[Noard (rivier)|Noard]] en [[Alde Maas]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
52gp31mlgje5adwwzcfect5d6yzv57s
1086043
1086042
2022-08-04T18:06:26Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995-3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân Drechtstêden.
Zwijndrecht leit yn de Zwijndrechtse Waard (in diel fan it eilân Iselmonde) en grinzet oan de gemeenten [[Barendrecht]], [[Ridderkerk]] en [[Hendrik-Ido-Ambacht]] en oan de rivieren [[Noard (rivier)|Noard]] en [[Alde Maas]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
l7yiu3inyn31ptiyqzra3xw6lggo4f4
1086044
1086043
2022-08-04T18:14:44Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995-3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân Drechtstêden.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekse Waard (gemeente)|Hoekse Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en de [[Alde Maas]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
ht1rbmq6ahuo4c017mkrl0ugzhndb5h
1086045
1086044
2022-08-04T18:15:31Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995-3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân Drechtstêden.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en de [[Alde Maas]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
21tutioqy9809l77dfxilivko2isirh
1086046
1086045
2022-08-04T18:17:59Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995-3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân Drechtstêden.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
bplstt1a2u01je8ltvlvmbuwpnfln62
1086047
1086046
2022-08-04T18:20:07Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995-3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
la6zgep8q1nqg4mdkwqby8266nra5ke
1086048
1086047
2022-08-04T18:23:00Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
64uwte3yiko1f1gw0dntj6plvfqrjcu
1086053
1086048
2022-08-04T18:33:38Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
0cyjugy2u7ve72ar45tchnkm6bcbb02
1086054
1086053
2022-08-04T18:39:38Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|left|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
2xn3r8i7zu5u3erivm56q0s4up7hcdf
1086055
1086054
2022-08-04T18:41:56Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. Zwijndrecht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
f3u5djgebdd2zd5wy109ozznt5g3l9o
1086056
1086055
2022-08-04T18:47:57Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] makket ek de eardere gemeente [[Heerjansdam]] diel út fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
3d4wpbfqe7p73rrsd3jy5vq6znujgew
1086060
1086056
2022-08-04T19:26:39Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
osl10vc9svx3f1e8tvh4v4wdab4lh4g
1086068
1086060
2022-08-04T19:50:26Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechtse Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
i447a40wh7kxh6i5jqplvt5cophbbjf
1086070
1086068
2022-08-04T19:54:54Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Zwijndrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Zwijndrecht (Nederland) vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0642 (2016).png
| kaart1 = Gem-Zwijndrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Zwijndrecht
| oerflak = 22,77 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/zwijndrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 20,31 km²
| wetter = 2,47 km²
| ynwennertal = 44.789 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.205 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (27 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731166 Kiesraad]</ref>
{{Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)}}
| boargemaster = [[Hein van der Loo]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 2995–3336 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.zwijndrecht.nl/ www.zwijndrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Zwijndrecht kerk pietermanskerk burg hogeweglaan.jpg|thumb|Herfoarme Pietermantsjerke]]
'''Zwijndrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 44.800 ynwenners.
Zwijndrecht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Papendrecht]], [[Doardt]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Barendrecht]], en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]], de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]]. It bekende 'Trijerivierepunt', it drokst befarde punt fan Nederlân, leit by Zwijndrecht. De rivieren Noard, Alde Maas en [[Beneden-Merwede]] komme hjir by elkoar.
Sûnt [[2003]] is de eardere gemeente [[Heerjansdam]] part fan de gemeente Zwijndrecht. It doarp Heerjansdam hat 3.800 ynwenners (2021) en it doarp Zwijndrecht 40.840 ynwenners (2021). De gemeente wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]].
=== Swin en drecht ===
De namme Zwijndrecht is in gearfoeging fan it West-Frankyske wurd 'suin' (swin, swyn) en it wurd 'drecht' dat net fan it Latynske ''trajectum'' ôflaat is, mar fan it West-Nederfrankyske 'drift fan de rivier'. Swin komt fan 'swinen' en kin oersetten wurde as it weirinnen fan wetter of as it ôfnimmen fan djipte by eb. Drecht betsjut oerstekplak, oerhaal of fear. Zwijndrecht betsjut dus einlik ‘tijgeul dêr’t oerstutsen wurde kin'. Dy útlis docht fermoeden dat Zwijndrecht earder by leech wetter oan [[Doardt]] fêst siet, by leech wetter wiene beide delsettings skaat. In sitewaasje dy’t fan foar de 12e iuw wêze soe. Dy sitewaasje soe bestien hawwe oat de [[Sint-Elisabethsfloed (1421)|Sint-Elisabethsfloed yn 1421]]. De lyksaneamde Flaamske gemeente Zwijndrecht hat deselde lizzing fandatoangeande mei Antwerpen.
De namme Zwijndrecht gou earst foar de heule Zwijndrechtse Waard, dy’t begrinze waard troch de rivieren de Pelster, de Noard, de Alde Maas en it Waaltsje, tusken [[Heerjansdam]] en [[Oostendam]]. Bewenners fan dat gebiet moatte al yn de hege midsiuwen (900 - 1300) harren lân foar in part bedike ha, as beskerming tsjin de mannichfâldige oerstreamings.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 44.789
|-
| 2020 || 44.737
|-
| 2015 || 44.501
|-
| 2010 || 44.404
|-
| 2005 || 45.209
|-
| 2000 || 41.515
|-
| 1996 || 42.348
|-
|}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.zwijndrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/zwijndrecht Plaatsengids]
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.zwijndrecht.net/ Digitale Stad Zwijndrecht]
* [http://www.swaen.org/geschiedenis%20zwijndrecht/ Skiednis fan Zwijndrecht op de side fan Aldheikeamer 'De Vergulde Swaen']
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_48_59_N_4_38_42_E_type:city_zoom:15_region:NL|51° 48' NB, 4° 38' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)| ]]
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
i3rl51w66qiz7haoj8vmcm775w2uinh
Kategory:Fryske rockband
14
139695
1086187
978387
2022-08-04T21:08:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Fryske band nei muzyksjenre|Rock]]
[[Kategory:Frysk rockartyst|Rock-artyst]]
[[Kategory:Nederlânske rockband| ]]
[[Kategory:Rockband|Friske rockband]]
jffpt6xd41ksm14cy172hysgbqzsotm
Kategory:Fryske hardrockband
14
139776
1086092
978738
2022-08-04T20:23:37Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Fryske band nei muzyksjenre|Hardrock]]
[[Kategory:Frysk hardrockartyst|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Nederlânske hardrockband| ]]
[[Kategory:Hardrockband|Friske hardrockband]]
ac6p0s0uty9ik3q4drvaql3027nlu89
Kategory:Nederlânske hardrockband
14
139777
1086096
978739
2022-08-04T20:24:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Nederlânske band nei muzyksjenre|Hardrock]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Hardrockband]]
pjvhxy13jfm7obmg4epcalpfhgz8d34
Kategory:Frysk hardrockartyst
14
139778
1086093
978740
2022-08-04T20:23:49Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrock-artyst|Frisk hardrock-artyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrock-artyst| ]]
jm3n95bxc1w1sh9zubrefeq5rfc8ssj
1086095
1086093
2022-08-04T20:24:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst|Frisk hardrockartyst]]
[[Kategory:Frysk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Frysk sjonger|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst| ]]
3m3wuau8y92iizvxvx0v6j3b5ga9du4
Kategory:Nederlânsk hardrockartyst
14
139779
1086101
978741
2022-08-04T20:25:49Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Hardrock-artyst]]
f5wxjtloy9jhlvfwmq5jc6gi98cy55i
1086103
1086101
2022-08-04T20:26:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger|Hardrockartyst]]
59e98rvs2bcx35siivzsjuxdve6n653
Wikipedy:Links nei betsjuttingssiden/data
4
146043
1086059
1085875
2022-08-04T19:22:26Z
Edoderoobot
20995
#dp-update
wikitext
text/x-wiki
Dizze side wurdt geregeldwei troch in bot opnij oanmakke.Sjoch de skiednis fan de side wannear, en troch hokker bot.At hjir links meiteld binne dy't net repareard hoege te wurden, foegje dy dan ta op [[Wikipedy:Links_nei_betsjuttingssiden/skips]].
{| class="wikitable sortable"
|-
! Artikel !! XtraLinks !! Oantal !! Links
|-
|1||[[Wide Ie]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Wide%20Ie links]
|-
|2||[[Aldegea]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Aldegea links]
|-
|3||[[Grins]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Grins links]
|-
|4||[[Austraalje]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Austraalje links]
|-
|5||[[Hasselt]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Hasselt links]
|-
|6||[[Utert]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Utert links]
|-
|7||[[NAFO]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=NAFO links]
|-
|8||[[Wikel]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Wikel links]
|-
|9||[[Dalmaasje]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Dalmaasje links]
|-
|10||[[It Hearrenfean]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=It%20Hearrenfean links]
|-
|11||[[Boergonje]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Boergonje links]
|-
|12||[[Auwerk]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Auwerk links]
|-
|13||[[Turf]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Turf links]
|-
|14||[[Veghel]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Veghel links]
|-
|15||[[Ryddjip]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Ryddjip links]
|-
|16||[[Dwinger]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Dwinger links]
|-
|17||[[Quatrebras]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Quatrebras links]
|-
|18||[[Sybrandus Johannes Fockema Andreae]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Sybrandus%20Johannes%20Fockema%20Andreae links]
|-
|19||[[Lúksemboarch]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=L%C3%BAksemboarch links]
|-
|20||[[Barneveld]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Barneveld links]
|-
|21||[[Middelburch]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Middelburch links]
|-
|22||[[Sint-Martinustsjerke]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Sint-Martinustsjerke links]
|-
|23||[[Wimbledon]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Wimbledon links]
|-
|24||[[Hindrik V]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Hindrik%20V links]
|-
|25||[[CDU]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=CDU links]
|-
|26||[[Martinus van Scheltinga]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Martinus%20van%20Scheltinga links]
|-
|27||[[Realisme]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Realisme links]
|-
|28||[[Tyfus]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Tyfus links]
|-
|29||[[Petrus]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Petrus links]
|-
|30||[[Skaai]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Skaai links]
|-
|31||[[Tsjûkotka]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Tsj%C3%BBkotka links]
|-
|32||[[Kazan]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Kazan links]
|-
|33||[[Ira]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Ira links]
|-
|34||[[Konstruktivisme]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Konstruktivisme links]
|-
|35||[[Don]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Don links]
|-
|36||[[Boereprotest 2019]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Boereprotest%202019 links]
|-
|37||[[Oflûken]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Ofl%C3%BBken links]
|-
|38||[[Loppersum]]||12||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&namespace=0&target=Loppersum links]
|}
Thu Aug 4 21:00:02 2022-Thu Aug 4 21:22:25 2022
i77ritxrfks6qscrhbbo6o4lv5nwgzg
Kategory:Sweedske rockband
14
149534
1086215
1051454
2022-08-04T21:19:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sweedske band nei muzyksjenre|rock]]
[[Kategory:Sweedsk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Rockband]]
azj6z5ntasujx18xcasm3xvsbkwuo97
Buddy Guy
0
151271
1086153
1044193
2022-08-04T20:59:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Buddy Guy Live.jpg|thumb|Buddy Guy]]
'''George "Buddy" Guy''' (Lettsworth ([[Louisiana]]), [[30 july]] [[1936]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[blues]]- en [[Rockmuzyk|rock]]<nowiki/>gitarist en sjonger dy't fiif [[Grammy Award|Grammy Awards]] hat wûn. Hy is bekend om de ynspiraasje te wêzen fan [[Jimi Hendrix]], [[Stevie Ray Vaughan]], [[Eric Clapton]], en oare ferneamde bluesgitaristen fan 'e jierren 60.
Guy groeide op yn [[Louisiana]] en begûn yn syn jongerein gitaar te spyljen. Syn ynspiraasje wie [[Muddy Waters]]. Yn 'e iere fyftiger jierren begûn er op te treden mei bands yn [[Baton Rouge (Louisiana)|Baton Rouge]]. Yn 1957 ferhuze er nei [[Chicago]], en yn 1958 krige er in opnamekontrakt. Hy hat sûnt in protte albums útbrocht ûnder ferskate labels.
Guy waard yn 2005 opnommen yn 'e ''[[Rock and Roll Hall of Fame]]'' en de ''[[Musicians Hall of Fame]]'' yn 2014.
{{DEFAULTSORT:Guy, Buddy}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk blues-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1936]]
iljqeci0vjnd0oo7jha8g966oqn4j50
Meidogger:FreyaSport/kladblok
2
152621
1086012
1085290
2022-08-04T15:44:47Z
FreyaSport
40716
/* Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (21-7-2022) */
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen ==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist ||
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory ||
|-
| align="left" | ferskil ||
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist ||
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen ||
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke ||
|}
676pul93t7uq6q2w971dd20ied0835a
1086013
1086012
2022-08-04T15:46:32Z
FreyaSport
40716
/* Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen */
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen ==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist || 7 ||
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory || 32 ||
|-
| align="left" | ferskil || 25 ||
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist || 0 ||
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 ||
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke || ||
|}
79n8jfms6in54xg55zl7akoscukt1gw
1086014
1086013
2022-08-04T15:51:14Z
FreyaSport
40716
/* Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen */
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen ==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42
|-
| align="left" | ferskil || 25 || 23 || 27
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke || || ||
|}
tlzuq5myv4vkt93shzglpsjvjvxijx2
1086015
1086014
2022-08-04T15:53:06Z
FreyaSport
40716
/* Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen */
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen ==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15 || 23
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42 || 36
|-
| align="left" | ferskil || 25 || 23 || 27 || 13
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2 || 6
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29 || 19
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke || || || ||
|}
10xqdqks91c0uvljoueb3trw21fb8ee
1086027
1086015
2022-08-04T16:30:35Z
FreyaSport
40716
/* Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen */
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022)==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15 || 23 || 42 || 17 || 11 || 9 || 17 || 14
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42 || 36 || 33 || 43 || 30 || 34 || 32 || 41
|-
| align="left" | ferskil || 25 || 23 || 27 || 13 || 9 || 26 || 19 || 25 || 15 || 27
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2 || 6 || 30 || 2 || 2 || 4 || 4 || 2
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29 || 19 || 39 || 28 || 21 || 29 || 19 || 29
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke || || || || ||
|}
qnaaph6jqg9a8x4lrr9sgwhcw6agdnc
1086032
1086027
2022-08-04T17:08:35Z
FreyaSport
40716
/* Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022) */ Ferstoarnen 1999
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022)==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15 || 23 || 42 || 17 || 11 || 9 || 17 || 14
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42 || 36 || 33 || 43 || 30 || 34 || 32 || 41
|-
| align="left" | ferskil || 25 || 23 || 27 || 13 || 9 || 26 || 19 || 25 || 15 || 27
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2 || 6 || 30 || 2 || 2 || 4 || 4 || 2
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29 || 19 || 39 || 28 || 21 || 29 || 19 || 29
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke || || || || ||
|}
===Ferstoarnen 1999===
;jannewaris
* [[9 jannewaris|9]] - [[Mien Ruys]], Nederlânsk túnarsjitekte (* [[1904]])
* [[28 jannewaris|28]] - [[Henk van der Heide]], Frysk sjonger en kabaretier (* [[1921]])
;febrewaris
* [[3 febrewaris|3]] - [[Henk Aukes]], Nederlânsk bestjoerder en publisist (* [[1905]])
* [[17 febrewaris|17]] - [[Dirk Reitsma]], Nederlânsk politikus (* [[1923]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Klaas Hospes]], Frysk kabaretier (* [[1922]])
;maart
* [[4 maart|4]] - [[Karel van het Reve]], Nederlânsk letterkundige en skriuwer (* [[1921]])
* [[19 maart|19]] - [[Wiebe Jannes Formsma]], Nederlânsk histoarikus en publisist (* [[1903]])
;maaie
* [[19 maaie|19]] - [[Candy Candido]], Amerikaansk bassist en stimakteur (* [[1913]])
;juny
* [[1 juny|1]] - [[Christopher Cockerell]], Britsk yngenieur (* [[1910]])
* [[1 juny|1]] - [[Jaap van der Meij]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1923]])
* [[5 juny|5]] - [[Mel Torme]], Amerikaansk muzikant (* [[1925]])
* [[8 juny|8]] - [[Piet Blom]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1934]])
;july
* [[25 july|25]] - [[Helena Wanda Błażusiakówna]], Twadde Wrâldkriich oerlibbende (* [[1926]])
;augustus
* [[16 augustus|16]] - [[Ton Alberts]], Nederlânske arsjitekt (* [[1927]])
* [[24 augustus|24]] - [[Marko Fondse]], Nederlânsk dichter en oersetter (* [[1932]])
;septimber
* [[24 septimber|24]] - [[Marijcke Visser]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1915]])
;oktober
* [[4 oktober|4]] - [[Hendrik van der Wielen]], Nederlânsk boargemaster (* [[1903]])
* [[4 oktober|4]] - [[Ybe van der Wielen]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1913]])
* [[9 oktober|9]] - [[Frits Wissel]], Frysk ûntdekkingsreizger (* [[1907]])
* [[19 oktober|19]] - [[Harry Bannink]], Nederlânsk komponist (* [[1929]])
* [[19 oktober|19]] - [[Wybren Jan Buma]], Frysk heechlearaar Fryske taal- en letterkunde (* [[1910]])
* [[29 oktober|29]] - [[Greg (striptekener)|Greg]], Waalsk striptekener (* [[1931]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Lex Goudsmit]], Nederlânsk akteur (* [[1913]])
6q3nqqwcm60m1vb8iym56143symnyui
1086338
1086032
2022-08-05T09:03:01Z
FreyaSport
40716
/* Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022) */ Ferskil 1999 fuortwurke
wikitext
text/x-wiki
{| align="center" cellpadding="2" cellspacing="2" style="border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;" width="100%"
| rowspan="6" | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align="left" valign="middle" | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}
===== Listen fan flaggen =====
;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]
;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]
--------------
==Ferskil Jierlist & Kategory festoarnen (4-8-2022)==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!
![[1999]]
![[1998]]
![[1997]]
![[1996]]
![[1995]]
![[1994]]
![[1993]]
![[1992]]
![[1991]]
![[1990]]
|-
| align="left" | tal ferstoarnen jierlist || 7 || 14 || 15 || 23 || 42 || 17 || 11 || 9 || 17 || 14
|-
| align="left" | tal ferstoarnen kategory || 32 || 37 || 42 || 36 || 33 || 43 || 30 || 34 || 32 || 41
|-
| align="left" | ferskil || 25 || 23 || 27 || 13 || 9 || 26 || 19 || 25 || 15 || 27
|-
| align="left" | Tal reade keppelingen jierlist || 0 || 0 || 2 || 6 || 30 || 2 || 2 || 4 || 4 || 2
|-
| align="left" | ferskil sûnder reade keppelingen || 25 || 23 || 29 || 19 || 39 || 28 || 21 || 29 || 19 || 29
|-
| align="left" | ferskil fuortwurke ||<small>5-8-2022</small>|| || || ||
|}
gvj9v4k469qaye9b328r552b2qm2y03
Kategory:Ingelske hardrockband
14
152933
1086084
1051275
2022-08-04T20:21:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst|Hardrockband]]
[[Kategory:Hardrockband|Ingelske hardrockband]]
[[Kategory:Ingelske band nei muzyksjenre|Hardrock]]
[[Kategory:Britske hardrockband| ]]
d72zliu8e59dmdh15hb5wiwyztvlu0z
Kategory:Britske hardrockband
14
152941
1086085
1051277
2022-08-04T20:21:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Britsk hardrockartyst|Hardrockband]]
[[Kategory:Britske band nei muzyksjenre]]
[[Kategory:Hardrockband]]
7bw8codzipryvvhd94khhyxwu4ue4y3
Anneke van Giersbergen
0
153113
1086225
1068298
2022-08-04T21:23:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = The Gentle Storm Rockharz 2015 16.jpg
| ôfbyldingstekst = Anneke van Giersbergen (2015)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Anneke Maria van Giersbergen
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[8 maart]] [[1973]]
| berteplak = [[Sint-Michielsgestel]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Metal,<br>Rock
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Strange Machines
| jierren aktyf = [[1994]]-no
| prizen =
| webside =
}}
'''Anneke Maria van Giersbergen''' ([[Sint-Michielsgestel]], [[8 maart]] [[1973]]) is in [[Nederlân|Nederlânske]] [[Sjonger|sjongeres]].
Van Giersbergen is foaral bekend as sjongeres fan de band [[The Gathering (Nederlânske band)|The Gathering]]. Van Giersbergen wie 10 jier lid fan dy band en mei The Gathering hie se de hit "Strange Machines". Nei't se út The Gathering stapt wie rjochte se de band [[Agua de Annique]] op. Yn [[2011]] gie Van Giersbergen ûnder har eigen namme fierder, om't de kombinaasje fan "Agua de Annique" en "Anneke van Giersbergen" net begrepen waard. Fan [[2016]] oant [[2019]] trede van Giersbergen op mei de troch har oprjochte progresive metalband [[Vuur (band)|Vuur]]. Dernei gie se wer solo fierder. Yn [[2021]] brocht se it album "''The Darkest Skies Are the Brightest''" út en wie se te sjen yn it Nederlânske telefyzjeprogramma "Beste Zangers".
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Mandylion
|[[28 augustus]] [[1995]]
|rowspan=6|[[The Gathering (Nederlânske band)|The Gathering]]
|Strange Machines,<br>Adrenaline/Leaves
|-
|Nighttime Birds
|[[15 maaie]] [[1997]]
|The May Song,<br>Kevin's Telescope
|-
|How to Measure a Planet?
|[[9 novimber]] [[1998]]
|Liberty Bell
|-
|if then else
|[[3 july]] [[2000]]
|Rollercoaster,<br>Amity
|-
|Souvenirs
|[[24 febrewaris]] [[2003]]
|You Learn About It,<br>Monsters
|-
|Home
|[[15 april]] [[2006]]
|Alone
|-
|Air
|novimber [[2007]]
|rowspan=3|[[Agua de Annique]]
|Day after yesterday,<br>Come wander with me
|-
|Pure Air
|[[2009]]
|
|-
|In Your Room
|[[30 oktober]] [[2009]]
|
|-
|Everything Is Changing
|[[20 jannewaris]] [[2012]]
|rowspan=2|Anneke van Giersbergen
|
|-
|Drive
|[[23 septimber]] [[2013]]
|Drive
|-
|The Diary
|[[20 maart]] [[2015]]
|[[The Gentle Storm (projekt)|The Gentle Storm]]
|Heart of Amsterdam
|-
|In This Moment We Are Free – Cities
|[[20 oktober]] [[2017]]
|[[Vuur (band)|Vuur]]
|
|-
|The Darkest Skies Are the Brightest
|[[26 febrewaris]] [[2021]]
|Anneke van Giersbergen
|
|}
{{DEFAULTSORT:Giersbergen van, Anneke}}
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk metal-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Dielnimmer oan in Nederlânsk realitytelefyzjeprogramma]]
[[Kategory:Brabânsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1973]]
2n3tsfsyodyyzd9e8gu3gkc0sdltl76
Kategory:Australyske hardrockband
14
153259
1086129
1052212
2022-08-04T20:33:01Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Australysk hardrockartyst|Hardrockband]]
[[Kategory:Australyske band nei muzyksjenre]]
[[Kategory:Hardrockband]]
5j2p9e2zw2fc0dshzxtln1tae1jqtga
Kategory:Australysk hardrockartyst
14
153260
1086128
1052213
2022-08-04T20:32:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Australysk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Australysk sjonger|Hardrockartyst]]
rp6cco83dy40w929q7pjchfmhyzy9t9
1086130
1086128
2022-08-04T20:33:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Australysk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Australysk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Australysk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Australysk sjonger|Hardrockartyst]]
rp6cco83dy40w929q7pjchfmhyzy9t9
Kategory:Australyske rockband
14
153261
1086167
1052214
2022-08-04T21:04:26Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Australyske band nei muzyksjenre|Rockband]]
[[Kategory:Australysk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Rockband]]
fd108aqw32a1lfmbz7e9hxwvg7155tf
Kategory:Australysk rockartyst
14
153262
1086168
1052215
2022-08-04T21:04:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Australysk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Australysk sjonger|Rockartyst]]
bje436g5cwrbpwq1dtk3cdyblkkf1v5
1086169
1086168
2022-08-04T21:04:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Australysk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Australysk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Australysk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Australysk sjonger|Rockartyst]]
bje436g5cwrbpwq1dtk3cdyblkkf1v5
Kategory:Dútske rockband
14
153441
1086183
1052803
2022-08-04T21:07:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dútske band nei muzyksjenre|Rockband]]
[[Kategory:Dútsk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Rockband|Dutske]]
rwmhp5jk3ynbhd0dz4z3sy1d9hqwhy4
Kategory:Dútsk rockartyst
14
153442
1086184
1052804
2022-08-04T21:08:13Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Rockartyst]]
9wsjxjl5eml1ezpw0ne4ryzkrsj8jqr
1086185
1086184
2022-08-04T21:08:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Dútsk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Dútsk sjonger|Rockartyst]]
9wsjxjl5eml1ezpw0ne4ryzkrsj8jqr
Kategory:Finske hardrockband
14
155365
1086113
1060575
2022-08-04T20:28:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Finske band nei muzyksjenre|Hardrock]]
[[Kategory:Finsk hardrockartyst|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Hardrockband|Finsk]]
egu6vr4inhm3v8zunsxejlhsn78u7nq
Kategory:Finsk hardrockartyst
14
155386
1086114
1060576
2022-08-04T20:28:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Finsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Finsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Finsk muzikant|Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Finsk sjonger|Hardrock-artyst]]
2tqmrec3u2s4x0t0scx9k97g3oh2b6m
1086116
1086114
2022-08-04T20:29:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Finsk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Finsk sjonger|Hardrockartyst]]
0tagc7yf2w5vhbwhocx90kzuk8662u9
Kategory:Sweedske hardrockband
14
155403
1086080
1060681
2022-08-04T20:19:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Sweedske band nei muzyksjenre|Hardrock]]
[[Kategory:Sweedsk hardrockartyst|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Hardrockband|Sweedsk]]
4n1va6cg4nbw2wcdzk46qkkd1zwuwm0
Kategory:Sweedsk hardrockartyst
14
155404
1086081
1060711
2022-08-04T20:19:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Sweedsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Sweedsk hardrockartyst]] fan de trochferwizing: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Sweedsk muzikant|Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Sweedsk sjonger|Hardrock-artyst]]
bqiqm32fiylllokwtoxmigvpuaytbkl
1086087
1086081
2022-08-04T20:22:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Sweedsk muzikant|Hardrock-artyst]]
[[Kategory:Sweedsk sjonger|Hardrock-artyst]]
3k1tme0icd5mahkojlansw0i42o5yb5
Meat Loaf
0
155614
1086133
1061655
2022-08-04T20:33:52Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Meat Loaf in performance (New York, 2004).jpg
| ôfbyldingstekst = Meat Loaf (2004)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Marvin Lee Aday
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[27 septimber]] [[1947]]
| berteplak = [[Dallas (Teksas)]]
| stoarn = [[20 jannewaris]] [[2022]]
| stjerplak = [[Nashville (Tennessee)]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Rock
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Paradise by the Dashboard Light <small>''(ft. [[Ellen Foley]])''</small>,<br>I'd Do Anything for Love (But I Won't Do That)
| jierren aktyf = [[1968]]-[[2022]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Meat Loaf''', berne as '''Marvin Lee Aday''' ([[Dallas (Teksas)]], [[27 septimber]] [[1947]]) – [[Nashville (Tennessee)]], [[20 jannewaris]] [[2022]]), wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] sjonger en akteur. Hy waard benammen bekend troch syn hit ''Paradise by the Dashboard Light'' fan syn album ''Bat Out of Hell'' ([[1977]]), dy 't hy song mei [[Ellen Foley]]. De teksten en muzyk binne fan [[Jim Steinman]].
{{stobbe-muzyk}}
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Bat Out of Hell
|[[21 oktober]] [[1977]]
|rowspan=3|Cleveland
|You Took the Words Right Out of My Mouth,<br>Two Out of Three Ain't Bad,<br>Paradise by the Dashboard Light <small>''(ft. [[Ellen Foley]])''</small>,<br>Bat Out of Hell
|-
|Dead Ringer
|[[4 septimber]] [[1981]]
|I'm Gonna Love Her for Both of Us,<br>More Than You Deserve,<br>Dead Ringer for Love
|-
|Midnight at the Lost and Found
|maaie [[1983]]
|Razor's Edge,<br>Midnight at the Lost and Found,<br>If You Really Want To
|-
|Bad Attitude
|novimber [[1984]]
|rowspan=2|Arista
|Modern Girl,<br>Nowhere Fast,<br>Piece of the Action,<br>Take a Number,<br>Stand by Me,<br>Clap Your Hands
|-
|Blind Before I Stop
|septimber [[1986]]
|Rock 'n' Roll Mercenaries,<br>Blind Before I Stop,<br>Special Girl
|-
|Bat Out of Hell II:<br>Back into Hell
|[[14 septimber]] [[1993]]
|rowspan=2|Virgin
|I'd Do Anything for Love (But I Won't Do That),<br>Rock and Roll Dreams Come Through,<br>Objects in the Rear View Mirror May Appear Closer Than They Are
|-
|Welcome to the Neighbourhood
|[[14 novimber]] [[1995]]
|I'd Lie for You (And That's the Truth),<br>Runnin' for the Red Light (I Gotta Life),<br>Not a Dry Eye in the House
|-
|Couldn't Have Said It Better
|[[23 septimber]] [[2003]]
|rowspan=3|Mercury
|Couldn't Have Said It Better,<br>Man of Steel
|-
|Bat Out of Hell III:<br>The Monster Is Loose
|[[20 oktober]] [[2006]]
|It's All Coming Back to Me Now,<br>Cry Over Me
|-
|Hang Cool Teddy Bear
|[[19 april]] [[2010]]
|Los Angeloser
|-
|Hell in a Handbasket
|[[2 desimber]] [[2011]]
|Sony
|Stand in the Storm,<br>All of Me,<br>California Dreamin
|-
|Braver Than We Are
|[[9 septimber]] [[2016]]
|Caroline
|Going All the Way,<br>Speaking in Tongues
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Live at Wembley
|oktober [[1987]]
|Arista
|-
|Live Around the World
|novimber [[1996]]
|Virgin
|-
|VH1: Storytellers
|[[1999]]
|Beyond
|-
|Bat Out of Hell:<br>Live with the Melbourne Symphony Orchestra
|septimber [[2004]]
|rowspan=2|Mercury
|-
|3 Bats Live
|oktober [[2007]]
|-
|Guilty Pleasure Tour -<br>Live from Sydney, Australia
|oktober [[2012]]
|Store For Music
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Hits out of Hell
|[[1985]]
|-
|Heaven & Hell
|[[1989]]
|-
|Back from Hell:<br>The Very Best of Meat Loaf
|1993
|-
|Back from Hell Again! –<br>The Very Best of Meat Loaf Vol. 2
|rowspan=2|[[1994]]
|-
|Alive in Hell
|-
|Heaven Can Wait –<br>The Best Ballads of Meat Loaf Vol. 1
|[[1996]]
|-
|The Very Best of Meat Loaf
|[[1998]]
|-
|Piece of the Action:<br>The Best of Meat Loaf
|[[2009]]
|}
==Filmografy==
{{Filmografy|as=akteur}}
|-
{{Filmografy/Titel|titel=films}}
|-
|1975
|''[[The Rocky Horror Picture Show]]''
|Eddie "In earder-besoarger"
|
|-
|1979
|''Americathon''
|Oklahoma Devil, Roy Budnitz
|
|-
|1979
|''Scavenger Hunt''
|Scum
|
|-
|1980
|''Roadie''
|Travis W. Redfish
|
|-
|1981
|''Dead Ringer''
|Meat Loaf, Marvin
|
|-
|1986
|''Out of Bounds''
|Gil
|
|-
|1987
|The Squeeze
|Titus
|
|-
|1991
|''Motorama''
|Vern
|
|-
|rowspan=2|1992
|''[[Wayne's World (film)|Wayne's World]]''
|Tiny
|
|-
|Leap of Faith
|Hoover
|
|-
|rowspan=2|1993
|To Catch a Yeti
|Big Jake Grizzly
|
|-
|Angels in the Outfield
|Angel
|
|-
|rowspan=2|1997
|''[[Bean: The Ultimate Disaster Movie|Bean]]''
|Unnamed
|Cameo
|-
|''[[Spiceworld (film)|Spiceworld]]''
|Dennis
|
|-
|rowspan=2|1998
|''Black Dog''
|Red
|
|-
|''The Mighty''
|Iggy Lee
|
|-
|rowspan=2|1999
|''Crazy in Alabama''
|Sheriff John Doggett
|
|-
|''[[Fight Club]]''
|Robert 'Bob' Paulson
|
|-
|2000
|''Blacktop''
|Jack
|
|-
|rowspan=4|2001
|''The Ballad of Lucy Whipple''
|Amos "Rattlesnake Jake" Frogge
|
|-
|''Face to Face''
|Driver
|
|-
|''Rustin''
|Coach Trellingsby
|
|-
|''Focus''
|Fred
|
|-
|rowspan=3|2002
|''[[The 51st State]]''
|The Lizard
|
|-
|''Wishcraft''
|Detective Sparky Shaw
|Op de ôftiteling as ''Michael Aday''
|-
|''The Salton Sea''
|Bo
|
|-
|2004
|''A Hole in One''
|Billy
|
|-
|rowspan=3|2005
|''[[BloodRayne (film)|BloodRayne]]''
|Leonid
|
|-
|''[[The Pleasure Drivers]]''
|Dale
|Op de ôftiteling as ''Meat Loaf Aday''
|-
|Crazylove
|John
|Op de ôftiteling as ''Meat Loaf Aday''
|-
|rowspan=2|2006
|''[[Tenacious D in the Pick of Destiny]]''
|JB's heit
|
|-
|''[[Masters of Horror]]''
| Jake Feldman
|telefyzjesearje; Seizoen 2, ôflevering 6
|-
|2007
|''History Rocks''
|Himsels
|Minisearje; Presintator
|-
|2008
|''Meat Loaf: In Search of Paradise''
|Himsels
|dokumintêre
|-
|rowspan=2|2010
|''Burning Bright''
|Howie
|
|-
|''Beautiful Boy''
|Motel Manager
|Op de ôftiteling as ''Meat Loaf Aday''
|-
|2014
|''Stage fright''
|Roger McCall
|As ''Meat Loaf Aday''
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk rock-artyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hardrockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
928u7doow5u7musjiuzg4v3gojqbpkw
1086158
1086133
2022-08-04T21:00:38Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Meat Loaf in performance (New York, 2004).jpg
| ôfbyldingstekst = Meat Loaf (2004)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Marvin Lee Aday
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[27 septimber]] [[1947]]
| berteplak = [[Dallas (Teksas)]]
| stoarn = [[20 jannewaris]] [[2022]]
| stjerplak = [[Nashville (Tennessee)]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = Rock
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Paradise by the Dashboard Light <small>''(ft. [[Ellen Foley]])''</small>,<br>I'd Do Anything for Love (But I Won't Do That)
| jierren aktyf = [[1968]]-[[2022]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Meat Loaf''', berne as '''Marvin Lee Aday''' ([[Dallas (Teksas)]], [[27 septimber]] [[1947]]) – [[Nashville (Tennessee)]], [[20 jannewaris]] [[2022]]), wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] sjonger en akteur. Hy waard benammen bekend troch syn hit ''Paradise by the Dashboard Light'' fan syn album ''Bat Out of Hell'' ([[1977]]), dy 't hy song mei [[Ellen Foley]]. De teksten en muzyk binne fan [[Jim Steinman]].
{{stobbe-muzyk}}
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Bat Out of Hell
|[[21 oktober]] [[1977]]
|rowspan=3|Cleveland
|You Took the Words Right Out of My Mouth,<br>Two Out of Three Ain't Bad,<br>Paradise by the Dashboard Light <small>''(ft. [[Ellen Foley]])''</small>,<br>Bat Out of Hell
|-
|Dead Ringer
|[[4 septimber]] [[1981]]
|I'm Gonna Love Her for Both of Us,<br>More Than You Deserve,<br>Dead Ringer for Love
|-
|Midnight at the Lost and Found
|maaie [[1983]]
|Razor's Edge,<br>Midnight at the Lost and Found,<br>If You Really Want To
|-
|Bad Attitude
|novimber [[1984]]
|rowspan=2|Arista
|Modern Girl,<br>Nowhere Fast,<br>Piece of the Action,<br>Take a Number,<br>Stand by Me,<br>Clap Your Hands
|-
|Blind Before I Stop
|septimber [[1986]]
|Rock 'n' Roll Mercenaries,<br>Blind Before I Stop,<br>Special Girl
|-
|Bat Out of Hell II:<br>Back into Hell
|[[14 septimber]] [[1993]]
|rowspan=2|Virgin
|I'd Do Anything for Love (But I Won't Do That),<br>Rock and Roll Dreams Come Through,<br>Objects in the Rear View Mirror May Appear Closer Than They Are
|-
|Welcome to the Neighbourhood
|[[14 novimber]] [[1995]]
|I'd Lie for You (And That's the Truth),<br>Runnin' for the Red Light (I Gotta Life),<br>Not a Dry Eye in the House
|-
|Couldn't Have Said It Better
|[[23 septimber]] [[2003]]
|rowspan=3|Mercury
|Couldn't Have Said It Better,<br>Man of Steel
|-
|Bat Out of Hell III:<br>The Monster Is Loose
|[[20 oktober]] [[2006]]
|It's All Coming Back to Me Now,<br>Cry Over Me
|-
|Hang Cool Teddy Bear
|[[19 april]] [[2010]]
|Los Angeloser
|-
|Hell in a Handbasket
|[[2 desimber]] [[2011]]
|Sony
|Stand in the Storm,<br>All of Me,<br>California Dreamin
|-
|Braver Than We Are
|[[9 septimber]] [[2016]]
|Caroline
|Going All the Way,<br>Speaking in Tongues
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Live at Wembley
|oktober [[1987]]
|Arista
|-
|Live Around the World
|novimber [[1996]]
|Virgin
|-
|VH1: Storytellers
|[[1999]]
|Beyond
|-
|Bat Out of Hell:<br>Live with the Melbourne Symphony Orchestra
|septimber [[2004]]
|rowspan=2|Mercury
|-
|3 Bats Live
|oktober [[2007]]
|-
|Guilty Pleasure Tour -<br>Live from Sydney, Australia
|oktober [[2012]]
|Store For Music
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Hits out of Hell
|[[1985]]
|-
|Heaven & Hell
|[[1989]]
|-
|Back from Hell:<br>The Very Best of Meat Loaf
|1993
|-
|Back from Hell Again! –<br>The Very Best of Meat Loaf Vol. 2
|rowspan=2|[[1994]]
|-
|Alive in Hell
|-
|Heaven Can Wait –<br>The Best Ballads of Meat Loaf Vol. 1
|[[1996]]
|-
|The Very Best of Meat Loaf
|[[1998]]
|-
|Piece of the Action:<br>The Best of Meat Loaf
|[[2009]]
|}
==Filmografy==
{{Filmografy|as=akteur}}
|-
{{Filmografy/Titel|titel=films}}
|-
|1975
|''[[The Rocky Horror Picture Show]]''
|Eddie "In earder-besoarger"
|
|-
|1979
|''Americathon''
|Oklahoma Devil, Roy Budnitz
|
|-
|1979
|''Scavenger Hunt''
|Scum
|
|-
|1980
|''Roadie''
|Travis W. Redfish
|
|-
|1981
|''Dead Ringer''
|Meat Loaf, Marvin
|
|-
|1986
|''Out of Bounds''
|Gil
|
|-
|1987
|The Squeeze
|Titus
|
|-
|1991
|''Motorama''
|Vern
|
|-
|rowspan=2|1992
|''[[Wayne's World (film)|Wayne's World]]''
|Tiny
|
|-
|Leap of Faith
|Hoover
|
|-
|rowspan=2|1993
|To Catch a Yeti
|Big Jake Grizzly
|
|-
|Angels in the Outfield
|Angel
|
|-
|rowspan=2|1997
|''[[Bean: The Ultimate Disaster Movie|Bean]]''
|Unnamed
|Cameo
|-
|''[[Spiceworld (film)|Spiceworld]]''
|Dennis
|
|-
|rowspan=2|1998
|''Black Dog''
|Red
|
|-
|''The Mighty''
|Iggy Lee
|
|-
|rowspan=2|1999
|''Crazy in Alabama''
|Sheriff John Doggett
|
|-
|''[[Fight Club]]''
|Robert 'Bob' Paulson
|
|-
|2000
|''Blacktop''
|Jack
|
|-
|rowspan=4|2001
|''The Ballad of Lucy Whipple''
|Amos "Rattlesnake Jake" Frogge
|
|-
|''Face to Face''
|Driver
|
|-
|''Rustin''
|Coach Trellingsby
|
|-
|''Focus''
|Fred
|
|-
|rowspan=3|2002
|''[[The 51st State]]''
|The Lizard
|
|-
|''Wishcraft''
|Detective Sparky Shaw
|Op de ôftiteling as ''Michael Aday''
|-
|''The Salton Sea''
|Bo
|
|-
|2004
|''A Hole in One''
|Billy
|
|-
|rowspan=3|2005
|''[[BloodRayne (film)|BloodRayne]]''
|Leonid
|
|-
|''[[The Pleasure Drivers]]''
|Dale
|Op de ôftiteling as ''Meat Loaf Aday''
|-
|Crazylove
|John
|Op de ôftiteling as ''Meat Loaf Aday''
|-
|rowspan=2|2006
|''[[Tenacious D in the Pick of Destiny]]''
|JB's heit
|
|-
|''[[Masters of Horror]]''
| Jake Feldman
|telefyzjesearje; Seizoen 2, ôflevering 6
|-
|2007
|''History Rocks''
|Himsels
|Minisearje; Presintator
|-
|2008
|''Meat Loaf: In Search of Paradise''
|Himsels
|dokumintêre
|-
|rowspan=2|2010
|''Burning Bright''
|Howie
|
|-
|''Beautiful Boy''
|Motel Manager
|Op de ôftiteling as ''Meat Loaf Aday''
|-
|2014
|''Stage fright''
|Roger McCall
|As ''Meat Loaf Aday''
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk hardrockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Grammy-winner]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
hjtrnej3o4164z1cod9iviqmqacc7y2
Anthony Kiedis
0
156306
1086156
1071357
2022-08-04T20:59:56Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = 2016 RiP Red Hot Chili Peppers - Anthony Kiedis - by 2eight - DSC0140.jpg
| ôfbyldingstekst = Anthony Kiedis yn 2016
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Anthony Kiedis
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[1 novimber]] [[1962]]
| berteplak = [[Grand Rapids (Michigan)|Grand Rapids]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint =
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = Under the Bridge,<br>Californication,<br>Snow (Hey Oh)
| jierren aktyf = [[1983]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Anthony Kiedis''' ([[Grand Rapids (Michigan)|Grand Rapids]], [[1 novimber]] [[1962]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[sjonger]]. Hy is bekend as de sjonger fan de [[Red Hot Chili Peppers]]. Kiedis en syn mei-bandleden waarden yn [[2012]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
Kiedis brocht syn jeugd troch yn Grand Rapids, Michigan, mei syn mem, en ferhuze doe koart foar syn tolfde jierdei om by syn heit yn [[Hollywood]] te gean wenjen. Yn syn tiid op de Fairfax High School rekke Kiedis befreone mei de studinten [[Flea]] en [[Hillel Slovak]], dy 't lid wiene fan in band mei namme ''Anthym''. Nei de middelbere skoalle begûn Kiedis lessen te folgjen oan de [[universiteit fan Kalifornje]], mar hold yn syn twadde jier op.
Doe 't Kiedis in oanbod krige om it foarprogramma fan in lokale band te spyljen, skeakele hy Flea, Slovak en drummer [[Jack Irons]] yn. Nei in show ûnder de namme ''Tony Flow en de Miraculously Majestic Masters of Mayhem'', feroare de band de namme yn Red Hot Chili Peppers. Kiedis hat tolve studioalbums opnaam mei de Red Hot Chili Peppers.
De teksten fan Kiedis binne yn syn karriêre folwoeksener wurden; iere teksten gean oer ûnderwerpen as [[seks]] en it libben yn [[Los Angeles]], wylst resintere nûmers harren rjochtsje op mear beskôgjende tema's lykas [[leafde]], [[ferslaving]] en [[ferlies]]. Kiedis wraksele oant 2000 mei in [[heroïne]] ferslaving en is sûnt [[drug]]sfrij bleaun.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[The Red Hot Chili Peppers (album)|The Red Hot Chili Peppers]]
|[[10 augustus]] [[1984]]
|rowspan=12|[[Red Hot Chili Peppers]]
|Get Up and Jump
|-
|[[Freaky Styley]]
| [[16 augustus]] [[1985]]
|Jungle Man,<br>Hollywood (Africa)
|-
|[[The Uplift Mofo Party Plan]]
|[[29 septimber]] [[1987]]
|Fight Like a Brave
|-
|[[Mother's Milk]]
|[[16 augustus]] [[1989]]
|Higher Ground,<br>Knock Me Down,<br>Taste the Pain
|-
| [[Blood Sugar Sex Magik]]
|[[24 septimber]] [[1991]]
|Give It Away,<br>Under the Bridge,<br>Suck My Kiss,<br>Breaking the Girl,<br>If You Have to Ask
|-
| [[One Hot Minute]]
|[[12 septimber]] [[1995]]
|Warped,<br>My Friends,<br>Aeroplane,<br>Shallow Be Thy Game,<br>Coffee Shop
|-
|[[Californication]]
|[[8 juny]] [[1999]]
|Scar Tissue,<br>Around the World,<br>Otherside,<br>Californication,<br>Road Trippin,<br>Parallel Universe
|-
|[[By The Way]]
|[[9 july]] [[2002]]
|By the Way,<br>The Zephyr Song,<br>Can't Stop,<br>Dosed,<br>Universally Speaking
|-
|[[Stadium Arcadium]]
|[[9 maaie]] [[2006]]
|Dani California,<br>Tell Me Baby,<br>Snow (Hey Oh),<br>Desecration Smile,<br>Hump de Bump
|-
| [[I'm With You]]
|[[26 augustus]] [[2011]]
|The Adventures of Rain Dance Maggie,<br>Monarchy of Roses,<br>Look Around,<br>Brendan's Death Song
|-
| [[The Getaway]]
|[[17 juny]] [[2016]]
| Dark Necessities,<br>Go Robot,<br>"Sick Love,<br>Goodbye Angels
|-
|[[Unlimited Love]]
|[[1 april]] [[2022]]
|Black Summer
|}
{{DEFAULTSORT:Kiedis, Anthony}}
[[Kategory:Amerikaansk sjonger]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Frânsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Ingelsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Litousk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Nederlânsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
[[Kategory:Red Hot Chili Peppers]]
i3qmpayrby5fs3ensdm4qf6930qvdvq
Flea
0
156308
1086152
1065686
2022-08-04T20:57:42Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Red Hot Chili Peppers - Rock in Rio Madrid 2012 - 13.jpg
| ôfbyldingstekst = Flea yn 2012
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Michael Peter Balzary
| nasjonaliteit = {{AUSnasj}}<br>{{USAnasj}}
| berne = [[16 oktober]] [[1962]]
| berteplak = [[Melbourne]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = [[File:Flag of Ireland.svg|border|20px]] [[Ieren (folk)|Iersk]]<br>[[File:Flag of Hungary.svg|border|20px]] [[Hongaren|Hongaarsk]]
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = Basgitaar
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = Under the Bridge,<br>Californication,<br>Snow (Hey Oh)
| jierren aktyf = [[1983]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Flea''' berne as '''Michael Peter Balzary''' ([[Melbourne]], [[16 oktober]] [[1962]]) is in [[Austraalje (lân)|Australysk]]-[[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[Basgitaar|bassist]]. Hy is bekend as de bassist fan de [[Red Hot Chili Peppers]]. Balzary en syn mei-bandleden waarden yn [[2012]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
Flea waard berne yn [[Melbourne]], [[Fiktoaria (Austraalje)|Fiktoaria]]; doe't Michael Peter fjouwer wie ferhuze er mei syn âlden nei [[Rye, New York|Rye]], [[New York (steat)|New York]], . Nei't syn âlden skieden wiene, brocht Flea syn jongensjierren troch yn [[Amearika]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]], foardat er him yn [[Kalifornje]] fêstige. Op de [[middelbere skoalle]] rekke er befreone mei sjonger [[Anthony Kiedis]], mei wa 't er de [[Red Hot Chili Peppers]] foarme. Flea is ek lid fan de band [[Atoms for Peace]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[The Red Hot Chili Peppers (album)|The Red Hot Chili Peppers]]
|[[10 augustus]] [[1984]]
|rowspan=10|[[Red Hot Chili Peppers]]
|Get Up and Jump
|-
|[[Freaky Styley]]
| [[16 augustus]] [[1985]]
|Jungle Man,<br>Hollywood (Africa)
|-
|[[The Uplift Mofo Party Plan]]
|[[29 septimber]] [[1987]]
|Fight Like a Brave
|-
|[[Mother's Milk]]
|[[16 augustus]] [[1989]]
|Higher Ground,<br>Knock Me Down,<br>Taste the Pain
|-
| [[Blood Sugar Sex Magik]]
|[[24 septimber]] [[1991]]
|Give It Away,<br>Under the Bridge,<br>Suck My Kiss,<br>Breaking the Girl,<br>If You Have to Ask
|-
| [[One Hot Minute]]
|[[12 septimber]] [[1995]]
|Warped,<br>My Friends,<br>Aeroplane,<br>Shallow Be Thy Game,<br>Coffee Shop
|-
|[[Californication]]
|[[8 juny]] [[1999]]
|Scar Tissue,<br>Around the World,<br>Otherside,<br>Californication,<br>Road Trippin,<br>Parallel Universe
|-
|[[By The Way]]
|[[9 july]] [[2002]]
|By the Way,<br>The Zephyr Song,<br>Can't Stop,<br>Dosed,<br>Universally Speaking
|-
|[[Stadium Arcadium]]
|[[9 maaie]] [[2006]]
|Dani California,<br>Tell Me Baby,<br>Snow (Hey Oh),<br>Desecration Smile,<br>Hump de Bump
|-
| [[I'm With You]]
|[[26 augustus]] [[2011]]
|The Adventures of Rain Dance Maggie,<br>Monarchy of Roses,<br>Look Around,<br>Brendan's Death Song
|-
|Amok
|[[25 febrewaris]] [[2013]]
|[[Atoms for Peace]]
|Default,<br>Ingenue,<br>Judge, Jury and Executioner,<br>Before Your Very Eyes...
|-
| [[The Getaway]]
|[[17 juny]] [[2016]]
|rowspan=2|[[Red Hot Chili Peppers]]
| Dark Necessities,<br>Go Robot,<br>"Sick Love,<br>Goodbye Angels
|-
|[[Unlimited Love]]
|[[1 april]] [[2022]]
|Black Summer
|}
[[Kategory:Australysk bassist]]
[[Kategory:Australysk rockartyst]]
[[Kategory:Australysk filmakteur]]
[[Kategory:Australysk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Australysk stimakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk bassist]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk filmakteur]]
[[Kategory:Amerikaansk telefyzje-akteur]]
[[Kategory:Amerikaansk stimakteur]]
[[Kategory:Australysk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Australysk persoan fan Hongaarsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Iersk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Hongaarsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Australysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
[[Kategory:Red Hot Chili Peppers]]
go54fq78lrh2hac47m3eoue7z3npcic
Hillel Slovak
0
156312
1086163
1065699
2022-08-04T21:02:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = HillelSlovak1983 (cropped).jpg
| ôfbyldingstekst = Hillel Slovak yn 1983
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Hillel Slovak
| nasjonaliteit = [[File:Flag of Israel.svg|border|20px]] [[Israel]]ysk<br>{{USAnasj}}
| berne = [[13 april]] [[1962]]
| berteplak = [[Haifa]] [[Israel]]
| stoarn = [[25 juny]] [[1988]]
| stjerplak = [[Los Angeles]]
| etnisiteit = [[File:Flag of Israel.svg|border|20px]] [[Joaden|Joadsk]]
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = Gitaar
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1976]]–[[1988]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Hillel Slovak''' ([[Haifa]], [[Israel]], [[13 april]] [[1962]] – [[Los Angeles]], [[25 juny]] [[1988]]) wie in [[Israel]]ysk-[[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[Gitaar|gitarist]]. Hy wie bekend as de orizjinele gitarist fan de [[Red Hot Chili Peppers]].
Yn syn karriêre ûntwikkele Slovak in slimme [[heroïne]]ferslaving. Hy besocht faaks op te hâlden, mar ferstoar oan in oerdoasis op [[25 juny]] [[1988]], 26 jier âld. Ferskate Red Hot Chili Peppers-nûmers binne skreaun as earbetoan oan Hillel Slovak, wêrûnder "''Otherside''", "''Knock Me Down''", "''My Lovely Man''", "''This Is the Place''", " Dosed " en "''Feasting on the Flowers''".
Hillel waard postúm mei syn mei-bandleden fan de Red Hot Chili Peppers yn [[2012]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[The Red Hot Chili Peppers (album)|The Red Hot Chili Peppers]]
|[[10 augustus]] [[1984]]
|[[Red Hot Chili Peppers]]
|Get Up and Jump
|-
|What Is This
|[[1985]]
|What Is This?
|-
|[[Freaky Styley]]
| [[16 augustus]] [[1985]]
|rowspan=2|[[Red Hot Chili Peppers]]
|Jungle Man,<br>Hollywood (Africa)
|-
|[[The Uplift Mofo Party Plan]]
|[[29 septimber]] [[1987]]
|Fight Like a Brave
|}
{{DEFAULTSORT:Slovak, Hillel}}
[[Kategory:Israelysk gitarist]]
[[Kategory:Israelysk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk gitarist]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan dy't omkommen is troch in by fersin ynnommen oerdoasis medisinen of drugs]]
[[Kategory:Israelysk persoan fan Poalsk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Israelysk persoan fan Kroätysk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Poalsk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Kroätysk-Joadsk komôf]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Israelysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1988]]
[[Kategory:Red Hot Chili Peppers]]
jy6vhp95lrja1ps32koyvhxb5pmtknt
Jack Irons
0
156313
1086155
1065716
2022-08-04T20:59:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Jack Irons - What Is This (cropped).jpg
| ôfbyldingstekst = Jack Irons yn 1983
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Jack Steven Irons
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[18 july]] [[1962]]
| berteplak = [[Los Angeles]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = Drums
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1976]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Jack Steven Irons''' ([[Los Angeles]], [[18 july]] [[1962]]) is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[Drumstel|drummer]]. Hy is bekend as de orizjinele drummer fan de [[Red Hot Chili Peppers]]. Irons wie letter ek drummer by de band [[Eleven (band)|Eleven]] en dernei drummer by [[Pearl Jam]]. Yn [[2004]] en [[2010]] brocht Irons in solo album út.
Jack Irons is hikke en tein yn Los Angeles. Op de [[middelbere skoalle]] rekke er befreone mei de studinten [[Flea]], [[Hillel Slovak]] en [[Anthony Kiedis]] dêr't er letter de Red Hot Chili Peppers mei oprjochte. Nei't syn maat gitarist Hillel Slovak ferstoar oan in oerdosis, stapte Irons út de Red Hot Chili Peppers, hy woe neat mear te krijen hawwe mei de [[heroïne]]. Irons waard mei syn mei-bandleden fan de Red Hot Chili Peppers yn 2012 opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[The Red Hot Chili Peppers (album)|The Red Hot Chili Peppers]]
|[[10 augustus]] [[1984]]
|[[Red Hot Chili Peppers]]
|Get Up and Jump
|-
|What Is This
|[[1985]]
|What Is This?
|-
|[[Freaky Styley]]
| [[16 augustus]] [[1985]]
|rowspan=2|[[Red Hot Chili Peppers]]
|Jungle Man,<br>Hollywood (Africa)
|-
|[[The Uplift Mofo Party Plan]]
|[[29 septimber]] [[1987]]
|Fight Like a Brave
|-
|Awake in a Dream
|[[1991]]
|rowspan=2|[[Eleven (band)|Eleven]]
|
|-
|Eleven
|[[1993]]
|
|-
|Vitalogy
|[[22 novimber]] [[1994]]
|rowspan=3|[[Pearl Jam]]
|Spin the Black Circle,<br>Not for You,<br>Immortality
|-
|No Code
|[[27 augustus]] [[1996]]
|Who You Are,<br>Hail, Hail,<br>Off He Goes
|-
|Yield
|[[3 febrewaris]] [[1998]]
|Given to Fly,<br>Wishlist
|-
|Howling Book
|[[2003]]
|[[Eleven (band)|Eleven]]
|
|-
|Attention Dimension
|[[7 septimber]] [[2004]]
|rowspan=2|Jack Irons
|
|-
|No Heads Are Better Than One
|[[24 augustus]] [[2010]]
|
|}
{{DEFAULTSORT:Irons, Jack}}
[[Kategory:Amerikaansk drummer]]
[[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk persoan fan Joadsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1962]]
[[Kategory:Red Hot Chili Peppers]]
66azfvm42bz9m9yghbi7lvlg16rvtxb
Kategory:Israelysk rockartyst
14
156318
1086208
1065692
2022-08-04T21:16:17Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Israelysk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Israelysk sjonger|Rockartyst]]
2i65pu5hh56133o7ys7n5zqg44pvpn8
1086209
1086208
2022-08-04T21:16:26Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Israelysk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Israelysk rockartyst]] sûnder in trochferwizing efter te litten: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Rockartyst]]
[[Kategory:Israelysk muzikant|Rockartyst]]
[[Kategory:Israelysk sjonger|Rockartyst]]
2i65pu5hh56133o7ys7n5zqg44pvpn8
Kategory:Deenske hardrockband
14
156469
1086121
1066771
2022-08-04T20:31:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Deenske band nei muzyksjenre|Hardrockband]]
[[Kategory:Deensk hardrockartyst|Hardrockband]]
[[Kategory:Hardrockband]]
4g1inh071sudlhgpa6o647jipxuxs8r
Kategory:Deensk hardrockartyst
14
156470
1086122
1066772
2022-08-04T20:31:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Deensk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Deensk sjonger|Hardrockartyst]]
jmq04i7kco6jscnhv9ibt2ma57te7o7
1086123
1086122
2022-08-04T20:32:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Deensk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Deensk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Deensk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Deensk sjonger|Hardrockartyst]]
jmq04i7kco6jscnhv9ibt2ma57te7o7
Kategory:Ierske rockband
14
156770
1086196
1069375
2022-08-04T21:10:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Ierske band nei muzyksjenre|Rockband]]
[[Kategory:Iersk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Rockband]]
ci5osgrb15oi5w4toe4m4lnzsl038i3
Kategory:Yslânske rockband
14
156833
1086203
1069749
2022-08-04T21:15:08Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Yslânske band nei muzyksjenre|Rockband]]
[[Kategory:Yslânsk rockartyst|Rockband]]
[[Kategory:Rockband|Islansk]]
m66ep63qejnh9x3vwevtwuriag3qy8n
Kategory:Noarske hardrockband
14
156869
1086088
1069847
2022-08-04T20:22:43Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Noarske band nei muzyksjenre|Hardrock]]
[[Kategory:Noarsk hardrockartyst|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Hardrockband]]
fk8zoeldesh21w1jmppmg1himat58qy
Kategory:Noarsk hardrockartyst
14
156870
1086089
1069848
2022-08-04T20:22:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Noarsk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Noarsk sjonger|Hardrockartyst]]
56pvij3tmdn8f0oqrnk6auxwwky0z1k
1086090
1086089
2022-08-04T20:23:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Noarsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Noarsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Hardrockartyst]]
[[Kategory:Noarsk muzikant|Hardrockartyst]]
[[Kategory:Noarsk sjonger|Hardrockartyst]]
56pvij3tmdn8f0oqrnk6auxwwky0z1k
Hendrik-Ido-Ambacht
0
157165
1086007
1085972
2022-08-04T15:30:50Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Hendrik-Ido-Ambacht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1 = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak = 11,90 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 10,19 km²
| wetter = 1,71 km²
| ynwennertal = 31.663 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster = [[Jan Heijkoop]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 3341–3344 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.
Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
Hendrik-Ido-Ambacht hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}
[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
3vp23a4q1qbudtr69r63xnq2u4mc2xr
1086052
1086007
2022-08-04T18:28:18Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Hendrik-Ido-Ambacht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1 = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak = 11,90 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 10,19 km²
| wetter = 1,71 km²
| ynwennertal = 31.663 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster = [[Jan Heijkoop]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 3341–3344 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.
Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}
[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
c0306mfsgef1vrz0o7lvisgfa4t5jia
1086066
1086052
2022-08-04T19:47:56Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Hendrik-Ido-Ambacht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Flag of Hendrik-Ido-Ambacht.svg
| wapen = Hendrik-Ido-Ambacht wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0531 (2016).png
| kaart1 = Gem-Hendrik-Ido-Ambacht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Hendrik-Ido-Ambacht
| oerflak = 11,90 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/hendrik-ido-ambacht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 10,19 km²
| wetter = 1,71 km²
| ynwennertal = 31.663 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 3.107 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (23 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731132 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Hendrik-Ido-Ambacht}}
| boargemaster = [[Jan Heijkoop]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 078
| postkoade = 3341–3344 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.h-i-ambacht.nl/ www.h-i-ambacht.nl]
}}
'''Hendrik-Ido-Ambacht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 31.700 ynwenners.
Hendrik-Ido-Ambacht leit yn de [[Zwijndrechter Waard]] (in diel fan it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]]) en grinzet oan de gemeenten [[Ridderkerk]], [[Alblasserdam]], [[Papendrecht]] en [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en oan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
Hendrik-Ido-Ambacht wurket gear mei inkele buorgemeenten yn it regioferbân [[Drechtstêden]] en hat in stêdebân mei [[Bergen (Nedersaksen)]] yn [[Dútslân]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 31.663
|-
| 2020 || 31.202
|-
| 2015 || 29.156
|-
| 2010 || 26.897
|-
| 2005 || 23.690
|-
| 2000 || 20.986
|-
| 1996 || 20.239
|-
|}
[[Ofbyld:Onderdijk.jpg|left|thumb|Dykhuzen]]
[[Ofbyld:OGG Hendrik Ido Ambacht.jpg|left|thumb|Ald Grifformearde tsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.h-i-ambacht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/hendrik-ido-ambacht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_39_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 39' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Hendrik-Ido-Ambacht| ]]
[[Kategory:Plak yn Hendrik-Ido-Ambacht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
ehne1edmq9xynz6cvthkozxb6g48kxx
Barry Hay
0
157322
1086098
1072095
2022-08-04T20:25:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = 2015 Golden Earring - Barry Hay - by 2eight - DSC1532.jpg
| ôfbyldingstekst = James Hetfield yn 2015
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Barry Andrew Hay
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[16 augustus]] [[1948]]
| berteplak = [[Faizabad (Yndia)|Faizabad]], {{INDf}}
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = [[Dong-Dong-Di-Ki-Di-Gi-Dong]],<br>[[Radar love]],<br>[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]],<br>[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[When the lady smiles]]
| jierren aktyf = [[1968]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Barry Andrew Hay''' ([[Faizabad (Yndia)|Faizabad]], [[Yndia]], [[16 augustus]] [[1948]]) is in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[sjonger]] en [[gitarist]]. Hy is bekend as de sjonger fan de [[Golden Earring]].
==Karriêre==
===Golden Earring (1967-2021)===
Yn de rin fan de jierren 60 waard Barry Hay sjonger by de [[De Haach|Haagske]] band [[The Haigs]], in popgroep mei wat rûgere muzyk. Yn [[1967]] waard Hay frêge om [[Frans Krassenburg]] te ferfangen by de [[Golden Earring]]. In jier letter, yn 'e simmer fan [[1968]], waard de tsiende single fan de Golden Earring, [[Dong dong di ki di ki dong]], de earste nûmer 1-hit fan de band. Noch fjouwer nûmer 1-hits folgen. Mei de Golden Earring brocht Hay 22 studio-albums en tsien live-albums út.
===Solo karriêre===
Al fanôf de jierren 70 is Hay op de mominten dat it wat rêstiger is mei de Golden Earring as solo-artyst dwaande. Hy hat solo fjouwer studio-albums útbrocht.
===Flying V Formation===
Fan [[2012]] ôf begûn Hay in twadde projekt. Mei in tal jongere muzikanten begûn er de ''Flying V Formation''. Mei dit projekt hat Hay oant no ta ien studio-album útbrocht.
==Priveelibben==
Hay waard yn Faizabad, Yndia, berne as soan fan de [[Skotlân|Skotske]] kolonel Philip Aubrey Hay en in Nederlânske mem. Nei't syn âlden by inoar wei giene doe't Barry 8 jier âld wie, kaam er mei syn mem nei Nederlân. Yn syn jeugd siet er op in Ingelsktalich ynternaat. Dêrnei folge er in oplieding oan de keunstakademy. Barry Hay boaske op [[22 febrewaris]] [[1992]] mei Sandra Bastiaan, it pear hat twa dochters.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
| [[Miracle Mirror]]
|[[1968]]
|rowspan=5|[[Golden Earring]]
|The Truth About Arthur,<br>[[I've Just Lost Somebody]]
|-
| [[On the Double (Golden Earring)|On the Double]]
|[[18 april]] [[1969]]
|[[Just a Little Bit of Peace in My Heart]]
|-
| [[Eight Miles High (album)|Eight Miles High]]
|Novimber [[1969]]
|
|-
| [[Golden Earring (Wall of Dolls)|Golden Earring]]
|Septimber [[1970]]
|[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]]
|-
| [[Seven Tears (album)|Seven Tears]]
|Septimber [[1971]]
|[[She Flies on Strange Wings]]
|-
|Only parrots, frogs & angels
|[[1972]]
|Barry Hay
|
|-
| [[Together (Golden Earring)|Together]]
|Juny [[1972]]
|rowspan=11|[[Golden Earring]]
|[[Buddy Joe]]
|-
| [[Moontan]]
|Septimber [[1973]]
|[[Radar Love]],<br>Candy's Going Bad
|-
| [[Switch (Golden Earring)|Switch]]
|Maart [[1975]]
|Tons of Time,<br>Kill Me (Ce Soir),<br>The Switch
|-
| [[To the Hilt (album)|To the Hilt]]
|Jannewaris [[1976]]
|Sleepwalkin,<br>To the Hilt
|-
| [[Contraband (Golden Earring)|Contraband]]
|Desimber [[1976]]
|[[Bombay (liet fan Golden Earring)|Bombay]]
|-
| [[Grab It for a Second (album)|Grab It for a Second]]
|Septimber [[1978]]
|Movin' Down Life
|-
| [[No Promises...No Debts]]
|July [[1979]]
|[[Weekend Love]]
|-
| [[Prisoner of the Night (album)|Prisoner of the Night]]
|Oktober [[1980]]
|[[Long Blond Animal]],<br>No for an Answer
|-
| [[Cut (Golden Earring)|Cut]]
|[[10 septimber]] [[1982]]
|[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[The Devil Made Me Do It]]
|-
| [[N.E.W.S. (Golden Earring)|N.E.W.S.]]
|Maart [[1984]]
|[[When the Lady Smiles]],<br>Clear Night Moonlight,<br>N.E.W.S.
|-
| [[The Hole (Golden Earring)|The Hole]]
|Maaie [[1986]]
|Quiet Eyes,<br>Why Do I,<br>They Dance
|-
|Victory of Bad Taste
|[[1987]]
|Barry Hay
|
|-
| [[Keeper of the Flame (Golden Earring)|Keeper of the Flame]]
|Maaie [[1989]]
|rowspan=5|[[Golden Earring]]
|My Killer My Shadow,<br>Turn the World Around,<br>Distant Love
|-
| [[Bloody Buccaneers (album)|Bloody Buccaneers]]
|[[19 april]] [[1991]]
|[[Going to the Run]],<br>Temporary Madness,<br>Pouring My Heart Out Again,<br>Making Love to Yourself,<br>Bloody Bucaneers
|-
| [[Face It (Golden Earring)|Face It]]
|Novimber [[1994]]
|[[Hold Me Now]],<br>Johnny Make Believe
|-
| [[Paradise in Distress (album)|Paradise in Distress]]
|[[12 april]] [[1999]]
|Paradise In Distress,<br>Whisper in a Crowd
|-
| [[Millbrook U.S.A.]]
|[[21 febrewaris]] [[2003]]
|Albino Moon,<br>A Sound I Never Heard
|-
|The Big Band Theory
|[[2008]]
|Barry Hay
|
|-
| [[Tits 'n Ass]]
|[[11 maaie]] [[2012]]
|[[Golden Earring]]
|Still Got the Keys to My First Cadillac
|-
|Barry Hay's Flying V Formation
|[[12 maaie]] [[2016]]
|Flying V Formation
|-
|For You Baby
|[[2019]]
|Barry Hay
|
|}
{{DEFAULTSORT:Hay, Barry}}
[[Kategory:Golden Earring]]
[[Kategory:Nederlânsk gitarist]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk rock-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
14viuw30z8xd8b4zh1yuvjyk528v1uq
1086227
1086098
2022-08-04T21:23:52Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Albums */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = 2015 Golden Earring - Barry Hay - by 2eight - DSC1532.jpg
| ôfbyldingstekst = James Hetfield yn 2015
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Barry Andrew Hay
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[16 augustus]] [[1948]]
| berteplak = [[Faizabad (Yndia)|Faizabad]], {{INDf}}
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = [[Dong-Dong-Di-Ki-Di-Gi-Dong]],<br>[[Radar love]],<br>[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]],<br>[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[When the lady smiles]]
| jierren aktyf = [[1968]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Barry Andrew Hay''' ([[Faizabad (Yndia)|Faizabad]], [[Yndia]], [[16 augustus]] [[1948]]) is in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[sjonger]] en [[gitarist]]. Hy is bekend as de sjonger fan de [[Golden Earring]].
==Karriêre==
===Golden Earring (1967-2021)===
Yn de rin fan de jierren 60 waard Barry Hay sjonger by de [[De Haach|Haagske]] band [[The Haigs]], in popgroep mei wat rûgere muzyk. Yn [[1967]] waard Hay frêge om [[Frans Krassenburg]] te ferfangen by de [[Golden Earring]]. In jier letter, yn 'e simmer fan [[1968]], waard de tsiende single fan de Golden Earring, [[Dong dong di ki di ki dong]], de earste nûmer 1-hit fan de band. Noch fjouwer nûmer 1-hits folgen. Mei de Golden Earring brocht Hay 22 studio-albums en tsien live-albums út.
===Solo karriêre===
Al fanôf de jierren 70 is Hay op de mominten dat it wat rêstiger is mei de Golden Earring as solo-artyst dwaande. Hy hat solo fjouwer studio-albums útbrocht.
===Flying V Formation===
Fan [[2012]] ôf begûn Hay in twadde projekt. Mei in tal jongere muzikanten begûn er de ''Flying V Formation''. Mei dit projekt hat Hay oant no ta ien studio-album útbrocht.
==Priveelibben==
Hay waard yn Faizabad, Yndia, berne as soan fan de [[Skotlân|Skotske]] kolonel Philip Aubrey Hay en in Nederlânske mem. Nei't syn âlden by inoar wei giene doe't Barry 8 jier âld wie, kaam er mei syn mem nei Nederlân. Yn syn jeugd siet er op in Ingelsktalich ynternaat. Dêrnei folge er in oplieding oan de keunstakademy. Barry Hay boaske op [[22 febrewaris]] [[1992]] mei Sandra Bastiaan, it pear hat twa dochters.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
| [[Miracle Mirror]]
|[[1968]]
|rowspan=5|[[Golden Earring]]
|The Truth About Arthur,<br>[[I've Just Lost Somebody]]
|-
| [[On the Double (Golden Earring)|On the Double]]
|[[18 april]] [[1969]]
|[[Just a Little Bit of Peace in My Heart]]
|-
| [[Eight Miles High (album)|Eight Miles High]]
|Novimber [[1969]]
|
|-
| [[Golden Earring (Wall of Dolls)|Golden Earring]]
|Septimber [[1970]]
|[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]]
|-
| [[Seven Tears (album)|Seven Tears]]
|Septimber [[1971]]
|[[She Flies on Strange Wings]]
|-
|Only parrots, frogs & angels
|[[1972]]
|Barry Hay
|
|-
| [[Together (Golden Earring)|Together]]
|Juny [[1972]]
|rowspan=11|[[Golden Earring]]
|[[Buddy Joe]]
|-
| [[Moontan]]
|Septimber [[1973]]
|[[Radar Love]],<br>Candy's Going Bad
|-
| [[Switch (Golden Earring)|Switch]]
|Maart [[1975]]
|Tons of Time,<br>Kill Me (Ce Soir),<br>The Switch
|-
| [[To the Hilt (album)|To the Hilt]]
|Jannewaris [[1976]]
|Sleepwalkin,<br>To the Hilt
|-
| [[Contraband (Golden Earring)|Contraband]]
|Desimber [[1976]]
|[[Bombay (liet fan Golden Earring)|Bombay]]
|-
| [[Grab It for a Second (album)|Grab It for a Second]]
|Septimber [[1978]]
|Movin' Down Life
|-
| [[No Promises...No Debts]]
|July [[1979]]
|[[Weekend Love]]
|-
| [[Prisoner of the Night (album)|Prisoner of the Night]]
|Oktober [[1980]]
|[[Long Blond Animal]],<br>No for an Answer
|-
| [[Cut (Golden Earring)|Cut]]
|[[10 septimber]] [[1982]]
|[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[The Devil Made Me Do It]]
|-
| [[N.E.W.S. (Golden Earring)|N.E.W.S.]]
|Maart [[1984]]
|[[When the Lady Smiles]],<br>Clear Night Moonlight,<br>N.E.W.S.
|-
| [[The Hole (Golden Earring)|The Hole]]
|Maaie [[1986]]
|Quiet Eyes,<br>Why Do I,<br>They Dance
|-
|Victory of Bad Taste
|[[1987]]
|Barry Hay
|
|-
| [[Keeper of the Flame (Golden Earring)|Keeper of the Flame]]
|Maaie [[1989]]
|rowspan=5|[[Golden Earring]]
|My Killer My Shadow,<br>Turn the World Around,<br>Distant Love
|-
| [[Bloody Buccaneers (album)|Bloody Buccaneers]]
|[[19 april]] [[1991]]
|[[Going to the Run]],<br>Temporary Madness,<br>Pouring My Heart Out Again,<br>Making Love to Yourself,<br>Bloody Bucaneers
|-
| [[Face It (Golden Earring)|Face It]]
|Novimber [[1994]]
|[[Hold Me Now]],<br>Johnny Make Believe
|-
| [[Paradise in Distress (album)|Paradise in Distress]]
|[[12 april]] [[1999]]
|Paradise In Distress,<br>Whisper in a Crowd
|-
| [[Millbrook U.S.A.]]
|[[21 febrewaris]] [[2003]]
|Albino Moon,<br>A Sound I Never Heard
|-
|The Big Band Theory
|[[2008]]
|Barry Hay
|
|-
| [[Tits 'n Ass]]
|[[11 maaie]] [[2012]]
|[[Golden Earring]]
|Still Got the Keys to My First Cadillac
|-
|Barry Hay's Flying V Formation
|[[12 maaie]] [[2016]]
|Flying V Formation
|-
|For You Baby
|[[2019]]
|Barry Hay
|
|}
{{DEFAULTSORT:Hay, Barry}}
[[Kategory:Golden Earring]]
[[Kategory:Nederlânsk gitarist]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
m00u0m8qmjok6tkqx3yqampbi4rab4d
George Kooymans
0
157323
1086099
1072097
2022-08-04T20:25:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = 2015 Golden Earring - George Kooymans - by 2eight - DSC1419.jpg
| ôfbyldingstekst = George Kooymans yn 2015
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = George Kooymans
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[11 maart]] [[1948]]
| berteplak = [[De Haach]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Dong-Dong-Di-Ki-Di-Gi-Dong]],<br>[[Radar love]],<br>[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]],<br>[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[When the lady smiles]]
| jierren aktyf = [[1961]]-[[2021]]
| prizen =
| webside =
}}
'''George Kooymans''' ([[De Haach]], [[11 maart]] [[1948]]) is in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de gitarist en oprjochter fan de [[Golden Earring]].
==Kariêrre==
[[Ofbyld:George Kooymans - Golden Earring - 1974.jpg|thumb|left|160px|George Kooymans yn 1974]]
===Golden Earring (1961-2021)===
Yn [[1961]] rjochte de doetiids trettjin jierrige gitarist tegearre mei syn fjirtjin jierrige buorjonge en bassist [[Rinus Gerritsen]] de band ''The Golden Earrings'' op, neamd nei in nûmer fan de band [[The Hunters (Ingelske band)|The Hunters]]. Yn [[1969]] waard de namme feroarre yn ''Golden Earring''. Mei de Golden Earring brocht Kooymans 25 studio-albums en tsien live-albums út en behelle er fiif nûmer 1-hits.
===Solo karriêre===
Al fanôf de jierren 70 wie Kooymans op de mominten dat it wat rêstiger wie mei de Golden Earring as solo-artyst dwaande. Solo hat er trije studio-albums útbrocht.
===Vreemde Kostgangers (2016-2021)===
Yn [[2016]] rjochte er tegearre mei [[Henny Vrienten]] fan [[Doe Maar]] en [[Boudewijn de Groot]] de groep [[Vreemde Kostgangers]] op. Mei Vreemde Kostgangers had Kooymans twa studio-albums útbrocht.
==Priveelibben==
George Kooymans waard yn De Haach berne. Yn [[1969]] boaske er mei Melanie Gerritsen, de suster fan bassist Rinus Gerritsen; hja krigen twa bern. Ein [[2020]] die bliken dat George Kooymans de spiersykte [[Amyotrofe laterale sclerose|ALS]] hat, dit waard begjin [[2021]] bekend makke en betsjutte it ein fan syn kariêrre en fan de bands Golden Earring en Vreemde Kostgangers.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
| [[Just Ear-rings]]
|[[1965]]
|rowspan=7|[[Golden Earring]]
|[[Please Go]],<br>Lonely Everyday
|-
| [[Winter-Harvest]]
|[[27 jannewaris]] [[1967]]
|In My House,<br>Dream,<br>Call Me
|-
| [[Miracle Mirror]]
|[[1968]]
|The Truth About Arthur,<br>[[I've Just Lost Somebody]]
|-
| [[On the Double (Golden Earring)|On the Double]]
|[[18 april]] [[1969]]
|[[Just a Little Bit of Peace in My Heart]]
|-
| [[Eight Miles High (album)|Eight Miles High]]
|Novimber [[1969]]
|
|-
| [[Golden Earring (Wall of Dolls)|Golden Earring]]
|Septimber [[1970]]
|[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]]
|-
| [[Seven Tears (album)|Seven Tears]]
|Septimber [[1971]]
|[[She Flies on Strange Wings]]
|-
|Jojo
|[[1972]]
|George Kooymans
|
|-
| [[Together (Golden Earring)|Together]]
|Juny [[1972]]
|rowspan=11|[[Golden Earring]]
|[[Buddy Joe]]
|-
| [[Moontan]]
|Septimber [[1973]]
|[[Radar Love]],<br>Candy's Going Bad
|-
| [[Switch (Golden Earring)|Switch]]
|Maart [[1975]]
|Tons of Time,<br>Kill Me (Ce Soir),<br>The Switch
|-
| [[To the Hilt (album)|To the Hilt]]
|Jannewaris [[1976]]
|Sleepwalkin,<br>To the Hilt
|-
| [[Contraband (Golden Earring)|Contraband]]
|Desimber [[1976]]
|[[Bombay (liet fan Golden Earring)|Bombay]]
|-
| [[Grab It for a Second (album)|Grab It for a Second]]
|Septimber [[1978]]
|Movin' Down Life
|-
| [[No Promises...No Debts]]
|July [[1979]]
|[[Weekend Love]]
|-
| [[Prisoner of the Night (album)|Prisoner of the Night]]
|Oktober [[1980]]
|[[Long Blond Animal]],<br>No for an Answer
|-
| [[Cut (Golden Earring)|Cut]]
|[[10 septimber]] [[1982]]
|[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[The Devil Made Me Do It]]
|-
| [[N.E.W.S. (Golden Earring)|N.E.W.S.]]
|Maart [[1984]]
|[[When the Lady Smiles]],<br>Clear Night Moonlight,<br>N.E.W.S.
|-
| [[The Hole (Golden Earring)|The Hole]]
|Maaie [[1986]]
|Quiet Eyes,<br>Why Do I,<br>They Dance
|-
|Solo
|[[1987]]
|George Kooymans
|
|-
| [[Keeper of the Flame (Golden Earring)|Keeper of the Flame]]
|Maaie [[1989]]
|rowspan=5|[[Golden Earring]]
|My Killer My Shadow,<br>Turn the World Around,<br>Distant Love
|-
| [[Bloody Buccaneers (album)|Bloody Buccaneers]]
|[[19 april]] [[1991]]
|[[Going to the Run]],<br>Temporary Madness,<br>Pouring My Heart Out Again,<br>Making Love to Yourself,<br>Bloody Bucaneers
|-
| [[Face It (Golden Earring)|Face It]]
|Novimber [[1994]]
|[[Hold Me Now]],<br>Johnny Make Believe
|-
| [[Paradise in Distress (album)|Paradise in Distress]]
|[[12 april]] [[1999]]
|Paradise In Distress,<br>Whisper in a Crowd
|-
| [[Millbrook U.S.A.]]
|[[21 febrewaris]] [[2003]]
|Albino Moon,<br>A Sound I Never Heard
|-
|On location
|[[2010]]
|George Kooymans
|
|-
|Vreemde Kostgangers
|[[24 febrewaris]] [[2017]]
|rowspan=2|[[Vreemde Kostgangers]]
|
|-
|Nachtwerk
|[[24 novimber]] [[2017]]
|
|-
| [[Tits 'n Ass]]
|[[11 maaie]] [[2012]]
|[[Golden Earring]]
|Still Got the Keys to My First Cadillac
|}
{{DEFAULTSORT:Kooymans, George}}
[[Kategory:Golden Earring]]
[[Kategory:Nederlânsk gitarist]]
[[Kategory:Nederlânsk rock-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
jirm8qq1tra9vmeoitarwc6xjxp5oa9
1086234
1086099
2022-08-04T21:26:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = 2015 Golden Earring - George Kooymans - by 2eight - DSC1419.jpg
| ôfbyldingstekst = George Kooymans yn 2015
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = George Kooymans
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[11 maart]] [[1948]]
| berteplak = [[De Haach]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Dong-Dong-Di-Ki-Di-Gi-Dong]],<br>[[Radar love]],<br>[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]],<br>[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[When the lady smiles]]
| jierren aktyf = [[1961]]-[[2021]]
| prizen =
| webside =
}}
'''George Kooymans''' ([[De Haach]], [[11 maart]] [[1948]]) is in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de gitarist en oprjochter fan de [[Golden Earring]].
==Kariêrre==
[[Ofbyld:George Kooymans - Golden Earring - 1974.jpg|thumb|left|160px|George Kooymans yn 1974]]
===Golden Earring (1961-2021)===
Yn [[1961]] rjochte de doetiids trettjin jierrige gitarist tegearre mei syn fjirtjin jierrige buorjonge en bassist [[Rinus Gerritsen]] de band ''The Golden Earrings'' op, neamd nei in nûmer fan de band [[The Hunters (Ingelske band)|The Hunters]]. Yn [[1969]] waard de namme feroarre yn ''Golden Earring''. Mei de Golden Earring brocht Kooymans 25 studio-albums en tsien live-albums út en behelle er fiif nûmer 1-hits.
===Solo karriêre===
Al fanôf de jierren 70 wie Kooymans op de mominten dat it wat rêstiger wie mei de Golden Earring as solo-artyst dwaande. Solo hat er trije studio-albums útbrocht.
===Vreemde Kostgangers (2016-2021)===
Yn [[2016]] rjochte er tegearre mei [[Henny Vrienten]] fan [[Doe Maar]] en [[Boudewijn de Groot]] de groep [[Vreemde Kostgangers]] op. Mei Vreemde Kostgangers had Kooymans twa studio-albums útbrocht.
==Priveelibben==
George Kooymans waard yn De Haach berne. Yn [[1969]] boaske er mei Melanie Gerritsen, de suster fan bassist Rinus Gerritsen; hja krigen twa bern. Ein [[2020]] die bliken dat George Kooymans de spiersykte [[Amyotrofe laterale sclerose|ALS]] hat, dit waard begjin [[2021]] bekend makke en betsjutte it ein fan syn kariêrre en fan de bands Golden Earring en Vreemde Kostgangers.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
| [[Just Ear-rings]]
|[[1965]]
|rowspan=7|[[Golden Earring]]
|[[Please Go]],<br>Lonely Everyday
|-
| [[Winter-Harvest]]
|[[27 jannewaris]] [[1967]]
|In My House,<br>Dream,<br>Call Me
|-
| [[Miracle Mirror]]
|[[1968]]
|The Truth About Arthur,<br>[[I've Just Lost Somebody]]
|-
| [[On the Double (Golden Earring)|On the Double]]
|[[18 april]] [[1969]]
|[[Just a Little Bit of Peace in My Heart]]
|-
| [[Eight Miles High (album)|Eight Miles High]]
|Novimber [[1969]]
|
|-
| [[Golden Earring (Wall of Dolls)|Golden Earring]]
|Septimber [[1970]]
|[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]]
|-
| [[Seven Tears (album)|Seven Tears]]
|Septimber [[1971]]
|[[She Flies on Strange Wings]]
|-
|Jojo
|[[1972]]
|George Kooymans
|
|-
| [[Together (Golden Earring)|Together]]
|Juny [[1972]]
|rowspan=11|[[Golden Earring]]
|[[Buddy Joe]]
|-
| [[Moontan]]
|Septimber [[1973]]
|[[Radar Love]],<br>Candy's Going Bad
|-
| [[Switch (Golden Earring)|Switch]]
|Maart [[1975]]
|Tons of Time,<br>Kill Me (Ce Soir),<br>The Switch
|-
| [[To the Hilt (album)|To the Hilt]]
|Jannewaris [[1976]]
|Sleepwalkin,<br>To the Hilt
|-
| [[Contraband (Golden Earring)|Contraband]]
|Desimber [[1976]]
|[[Bombay (liet fan Golden Earring)|Bombay]]
|-
| [[Grab It for a Second (album)|Grab It for a Second]]
|Septimber [[1978]]
|Movin' Down Life
|-
| [[No Promises...No Debts]]
|July [[1979]]
|[[Weekend Love]]
|-
| [[Prisoner of the Night (album)|Prisoner of the Night]]
|Oktober [[1980]]
|[[Long Blond Animal]],<br>No for an Answer
|-
| [[Cut (Golden Earring)|Cut]]
|[[10 septimber]] [[1982]]
|[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[The Devil Made Me Do It]]
|-
| [[N.E.W.S. (Golden Earring)|N.E.W.S.]]
|Maart [[1984]]
|[[When the Lady Smiles]],<br>Clear Night Moonlight,<br>N.E.W.S.
|-
| [[The Hole (Golden Earring)|The Hole]]
|Maaie [[1986]]
|Quiet Eyes,<br>Why Do I,<br>They Dance
|-
|Solo
|[[1987]]
|George Kooymans
|
|-
| [[Keeper of the Flame (Golden Earring)|Keeper of the Flame]]
|Maaie [[1989]]
|rowspan=5|[[Golden Earring]]
|My Killer My Shadow,<br>Turn the World Around,<br>Distant Love
|-
| [[Bloody Buccaneers (album)|Bloody Buccaneers]]
|[[19 april]] [[1991]]
|[[Going to the Run]],<br>Temporary Madness,<br>Pouring My Heart Out Again,<br>Making Love to Yourself,<br>Bloody Bucaneers
|-
| [[Face It (Golden Earring)|Face It]]
|Novimber [[1994]]
|[[Hold Me Now]],<br>Johnny Make Believe
|-
| [[Paradise in Distress (album)|Paradise in Distress]]
|[[12 april]] [[1999]]
|Paradise In Distress,<br>Whisper in a Crowd
|-
| [[Millbrook U.S.A.]]
|[[21 febrewaris]] [[2003]]
|Albino Moon,<br>A Sound I Never Heard
|-
|On location
|[[2010]]
|George Kooymans
|
|-
|Vreemde Kostgangers
|[[24 febrewaris]] [[2017]]
|rowspan=2|[[Vreemde Kostgangers]]
|
|-
|Nachtwerk
|[[24 novimber]] [[2017]]
|
|-
| [[Tits 'n Ass]]
|[[11 maaie]] [[2012]]
|[[Golden Earring]]
|Still Got the Keys to My First Cadillac
|}
{{DEFAULTSORT:Kooymans, George}}
[[Kategory:Golden Earring]]
[[Kategory:Nederlânsk gitarist]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
t9a0f68k4fsevrr4d03rztqkis4pm40
Rinus Gerritsen
0
157324
1086097
1072096
2022-08-04T20:24:47Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Golden Earring @ Night At The Park 2014 (14551849082).jpg
| ôfbyldingstekst = Rinus Gerritsen yn 2014
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Marinus Gerritsen
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[9 augustus]] [[1946]]
| berteplak = [[De Haach]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Basgitaar]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Dong-Dong-Di-Ki-Di-Gi-Dong]],<br>[[Radar love]],<br>[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]],<br>[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[When the lady smiles]]
| jierren aktyf = [[1961]]-No
| prizen =
| webside =
}}
'''Marinus (Rinus) Gerritsen''' ([[De Haach]], [[9 augustus]] [[1946]]) is in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[bassist]]. Hy is bekend as de bassist en oprjochter fan de [[Golden Earring]].
==Karriêre==
[[Ofbyld:RinusGerritsen1971TopPop.png|thumb|left|200px|Rinus Gerritsen yn 1971]]
Yn 1961 rjochte de doetiids fjirtjin jierrige bassist tegearre mei syn trettjin jierrige buorjonge en gitarist [[George Kooymans]] de band ''The Golden Earrings'' op, neamd nei in nûmer fan de band [[The Hunters (Ingelske band)|The Hunters]]. Yn [[1969]] waard de namme feroare yn Golden Earring. Mei de Golden Earring brocht Gerritsen 25 studio-albums en tsien live-albums út en behelle er fiif nûmer 1-hits.
Yn [[1977]] waard by de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] toernee fan Golden Earring syn gitaar stellen, wêrnei 't syn heit in nije foar him makke. Dizze wite dûbeldnekke is in kombinaasje fan in 5-string en in 4-string basgitaar.
Yn [[1979]] kaam it earste solo-album fan Gerritsen út. en Yn [[1985]] iepene Gerritsen mei drummer [[Cesar Zuiderwijk]] in muzykwinkel yn De Haach.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
| [[Just Ear-rings]]
|[[1965]]
|rowspan=14|[[Golden Earring]]
|[[Please Go]],<br>Lonely Everyday
|-
| [[Winter-Harvest]]
|[[27 jannewaris]] [[1967]]
|In My House,<br>Dream,<br>Call Me
|-
| [[Miracle Mirror]]
|[[1968]]
|The Truth About Arthur,<br>[[I've Just Lost Somebody]]
|-
| [[On the Double (Golden Earring)|On the Double]]
|[[18 april]] [[1969]]
|[[Just a Little Bit of Peace in My Heart]]
|-
| [[Eight Miles High (album)|Eight Miles High]]
|Novimber [[1969]]
|
|-
| [[Golden Earring (Wall of Dolls)|Golden Earring]]
|Septimber [[1970]]
|[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]]
|-
| [[Seven Tears (album)|Seven Tears]]
|Septimber [[1971]]
|[[She Flies on Strange Wings]]
|-
| [[Together (Golden Earring)|Together]]
|Juny [[1972]]
|[[Buddy Joe]]
|-
| [[Moontan]]
|Septimber [[1973]]
|[[Radar Love]],<br>Candy's Going Bad
|-
| [[Switch (Golden Earring)|Switch]]
|Maart [[1975]]
|Tons of Time,<br>Kill Me (Ce Soir),<br>The Switch
|-
| [[To the Hilt (album)|To the Hilt]]
|Jannewaris [[1976]]
|Sleepwalkin,<br>To the Hilt
|-
| [[Contraband (Golden Earring)|Contraband]]
|Desimber [[1976]]
|[[Bombay (liet fan Golden Earring)|Bombay]]
|-
| [[Grab It for a Second (album)|Grab It for a Second]]
|Septimber [[1978]]
|Movin' Down Life
|-
| [[No Promises...No Debts]]
|July [[1979]]
|[[Weekend Love]]
|-
|Gerritsen-Van Dijk
|July [[1979]]
|Rinus Gerristen
|
|-
| [[Prisoner of the Night (album)|Prisoner of the Night]]
|Oktober [[1980]]
|rowspan=10|[[Golden Earring]]
|[[Long Blond Animal]],<br>No for an Answer
|-
| [[Cut (Golden Earring)|Cut]]
|[[10 septimber]] [[1982]]
|[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[The Devil Made Me Do It]]
|-
| [[N.E.W.S. (Golden Earring)|N.E.W.S.]]
|Maart [[1984]]
|[[When the Lady Smiles]],<br>Clear Night Moonlight,<br>N.E.W.S.
|-
| [[The Hole (Golden Earring)|The Hole]]
|Maaie [[1986]]
|Quiet Eyes,<br>Why Do I,<br>They Dance
|-
| [[Keeper of the Flame (Golden Earring)|Keeper of the Flame]]
|Maaie [[1989]]
|My Killer My Shadow,<br>Turn the World Around,<br>Distant Love
|-
| [[Bloody Buccaneers (album)|Bloody Buccaneers]]
|[[19 april]] [[1991]]
|[[Going to the Run]],<br>Temporary Madness,<br>Pouring My Heart Out Again,<br>Making Love to Yourself,<br>Bloody Bucaneers
|-
| [[Face It (Golden Earring)|Face It]]
|Novimber [[1994]]
|[[Hold Me Now]],<br>Johnny Make Believe
|-
| [[Paradise in Distress (album)|Paradise in Distress]]
|[[12 april]] [[1999]]
|Paradise In Distress,<br>Whisper in a Crowd
|-
| [[Millbrook U.S.A.]]
|[[21 febrewaris]] [[2003]]
|Albino Moon,<br>A Sound I Never Heard
|-
| [[Tits 'n Ass]]
|[[11 maaie]] [[2012]]
|Still Got the Keys to My First Cadillac
|}
{{DEFAULTSORT:Gerritsen, Rinus}}
[[Kategory:Golden Earring]]
[[Kategory:Nederlânsk bassist]]
[[Kategory:Nederlânsk rock-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1946]]
r3qiq7e62fiimld3b8vt7vhpnyh80v8
1086224
1086097
2022-08-04T21:22:49Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Golden Earring @ Night At The Park 2014 (14551849082).jpg
| ôfbyldingstekst = Rinus Gerritsen yn 2014
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Marinus Gerritsen
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[9 augustus]] [[1946]]
| berteplak = [[De Haach]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Basgitaar]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Dong-Dong-Di-Ki-Di-Gi-Dong]],<br>[[Radar love]],<br>[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]],<br>[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[When the lady smiles]]
| jierren aktyf = [[1961]]-No
| prizen =
| webside =
}}
'''Marinus (Rinus) Gerritsen''' ([[De Haach]], [[9 augustus]] [[1946]]) is in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[bassist]]. Hy is bekend as de bassist en oprjochter fan de [[Golden Earring]].
==Karriêre==
[[Ofbyld:RinusGerritsen1971TopPop.png|thumb|left|200px|Rinus Gerritsen yn 1971]]
Yn 1961 rjochte de doetiids fjirtjin jierrige bassist tegearre mei syn trettjin jierrige buorjonge en gitarist [[George Kooymans]] de band ''The Golden Earrings'' op, neamd nei in nûmer fan de band [[The Hunters (Ingelske band)|The Hunters]]. Yn [[1969]] waard de namme feroare yn Golden Earring. Mei de Golden Earring brocht Gerritsen 25 studio-albums en tsien live-albums út en behelle er fiif nûmer 1-hits.
Yn [[1977]] waard by de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] toernee fan Golden Earring syn gitaar stellen, wêrnei 't syn heit in nije foar him makke. Dizze wite dûbeldnekke is in kombinaasje fan in 5-string en in 4-string basgitaar.
Yn [[1979]] kaam it earste solo-album fan Gerritsen út. en Yn [[1985]] iepene Gerritsen mei drummer [[Cesar Zuiderwijk]] in muzykwinkel yn De Haach.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
| [[Just Ear-rings]]
|[[1965]]
|rowspan=14|[[Golden Earring]]
|[[Please Go]],<br>Lonely Everyday
|-
| [[Winter-Harvest]]
|[[27 jannewaris]] [[1967]]
|In My House,<br>Dream,<br>Call Me
|-
| [[Miracle Mirror]]
|[[1968]]
|The Truth About Arthur,<br>[[I've Just Lost Somebody]]
|-
| [[On the Double (Golden Earring)|On the Double]]
|[[18 april]] [[1969]]
|[[Just a Little Bit of Peace in My Heart]]
|-
| [[Eight Miles High (album)|Eight Miles High]]
|Novimber [[1969]]
|
|-
| [[Golden Earring (Wall of Dolls)|Golden Earring]]
|Septimber [[1970]]
|[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]]
|-
| [[Seven Tears (album)|Seven Tears]]
|Septimber [[1971]]
|[[She Flies on Strange Wings]]
|-
| [[Together (Golden Earring)|Together]]
|Juny [[1972]]
|[[Buddy Joe]]
|-
| [[Moontan]]
|Septimber [[1973]]
|[[Radar Love]],<br>Candy's Going Bad
|-
| [[Switch (Golden Earring)|Switch]]
|Maart [[1975]]
|Tons of Time,<br>Kill Me (Ce Soir),<br>The Switch
|-
| [[To the Hilt (album)|To the Hilt]]
|Jannewaris [[1976]]
|Sleepwalkin,<br>To the Hilt
|-
| [[Contraband (Golden Earring)|Contraband]]
|Desimber [[1976]]
|[[Bombay (liet fan Golden Earring)|Bombay]]
|-
| [[Grab It for a Second (album)|Grab It for a Second]]
|Septimber [[1978]]
|Movin' Down Life
|-
| [[No Promises...No Debts]]
|July [[1979]]
|[[Weekend Love]]
|-
|Gerritsen-Van Dijk
|July [[1979]]
|Rinus Gerristen
|
|-
| [[Prisoner of the Night (album)|Prisoner of the Night]]
|Oktober [[1980]]
|rowspan=10|[[Golden Earring]]
|[[Long Blond Animal]],<br>No for an Answer
|-
| [[Cut (Golden Earring)|Cut]]
|[[10 septimber]] [[1982]]
|[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[The Devil Made Me Do It]]
|-
| [[N.E.W.S. (Golden Earring)|N.E.W.S.]]
|Maart [[1984]]
|[[When the Lady Smiles]],<br>Clear Night Moonlight,<br>N.E.W.S.
|-
| [[The Hole (Golden Earring)|The Hole]]
|Maaie [[1986]]
|Quiet Eyes,<br>Why Do I,<br>They Dance
|-
| [[Keeper of the Flame (Golden Earring)|Keeper of the Flame]]
|Maaie [[1989]]
|My Killer My Shadow,<br>Turn the World Around,<br>Distant Love
|-
| [[Bloody Buccaneers (album)|Bloody Buccaneers]]
|[[19 april]] [[1991]]
|[[Going to the Run]],<br>Temporary Madness,<br>Pouring My Heart Out Again,<br>Making Love to Yourself,<br>Bloody Bucaneers
|-
| [[Face It (Golden Earring)|Face It]]
|Novimber [[1994]]
|[[Hold Me Now]],<br>Johnny Make Believe
|-
| [[Paradise in Distress (album)|Paradise in Distress]]
|[[12 april]] [[1999]]
|Paradise In Distress,<br>Whisper in a Crowd
|-
| [[Millbrook U.S.A.]]
|[[21 febrewaris]] [[2003]]
|Albino Moon,<br>A Sound I Never Heard
|-
| [[Tits 'n Ass]]
|[[11 maaie]] [[2012]]
|Still Got the Keys to My First Cadillac
|}
{{DEFAULTSORT:Gerritsen, Rinus}}
[[Kategory:Golden Earring]]
[[Kategory:Nederlânsk bassist]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1946]]
1va74zpgkzc5v3xqeg7vr4huvxwgud0
Cesar Zuiderwijk
0
157338
1086100
1072098
2022-08-04T20:25:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = 2015 Golden Earring - Cesar Zuiderwijk - by 2eight - DSC1513.jpg
| ôfbyldingstekst = Cesar Zuiderwijk yn 2015
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Cornelis Johannes Zuiderwijk
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[18 july]] [[1948]]
| berteplak = [[De Haach]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Radar love]],<br>[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]],<br>[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[When the lady smiles]]
| jierren aktyf =
| prizen =
| webside =
}}
'''Cornelis Johannes (Cesar) Zuiderwijk''' ([[De Haach]], [[18 july]] [[1948]]) is in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[drummer]]. Hy is bekend as de drummer fan de [[Golden Earring]].
==Karriêre==
Op syn alfde begjint er mei gitaarspyljen. Nei twa jier stapt er oer op drums. Cesar Zuiderwijk wie drummer by de Haagske [[blues]]band [[Livin' Blues]] doe't er yn [[1970]] frege waard om by de Golden Earring drummer [[Sieb Warner]] te ferfangen.
Yn [[1985]] iepene Zuiderwijk mei bassist [[Rinus Gerritsen]] in muzykwinkel yn De Haach. Yn datselde jier spilet Zuiderwijk tegearre mei [[jazz]]muzikant [[Jasper van 't Hof]] yn it ienmalige gearwurkingsferbân ''Labyrinth''. [[Julya Lo'ko]] wurdt oanlutsen as sjongeres fan dit projekt. Zuiderwijk is ek aktyf as dosint. Hy sjocht yn septimber [[1992]] in dream útkommen as er mei tûzen drummers op in driuwend ponton op de Maas yn [[Rotterdam]] musisearret en [[Radar Love]] útfiert.
Yn [[2019]] sette Cesar Zuiderwijk tegearre mei de [[Flaanderen|Flaamske]] drummer [[Mario Goossens]] fan [[Triggerfinger]] útein mei it muzikale projekt [[Sloper (muzykprojekt)|Sloper]]. Yn [[2020]] brochten se de ep Sloper út.
Mei de Golden Earring hat Zuiderwijk njoggentjin studio-albums útbrocht en mei livin' Blues ien album.
==Priveelibben==
Zuiderwijk is twa kear troud en hat út syn earste houlik twa bern. Nei de skieding troude er yn [[2010]] wer. Yn 1985 komt Cesar yn it nijs as de plysje nei in ynbraak yn syn hûs op souder in pistoal fynt. Zuiderwijk soe dit jierren earder nei in Amerikaanske toernee meismokkele hawwe yn syn drumstel. Hy wurdt feroardiele ta in moanne finzenisstraf.
== Diskografy ==
[[Ofbyld:CesarZuiderwijk1971TopPop.png|thumb|right|200px|Cesar Zuiderwijk yn 1971]]
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
| Hell's Session
|[[1969]]
|[[Livin' Blues]]
|
|-
| [[Golden Earring (Wall of Dolls)|Golden Earring]]
|Septimber [[1970]]
|rowspan=19|[[Golden Earring]]
|[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]]
|-
| [[Seven Tears (album)|Seven Tears]]
|Septimber [[1971]]
|[[She Flies on Strange Wings]]
|-
| [[Together (Golden Earring)|Together]]
|Juny [[1972]]
|[[Buddy Joe]]
|-
| [[Moontan]]
|Septimber [[1973]]
|[[Radar Love]],<br>Candy's Going Bad
|-
| [[Switch (Golden Earring)|Switch]]
|Maart [[1975]]
|Tons of Time,<br>Kill Me (Ce Soir),<br>The Switch
|-
| [[To the Hilt (album)|To the Hilt]]
|Jannewaris [[1976]]
|Sleepwalkin,<br>To the Hilt
|-
| [[Contraband (Golden Earring)|Contraband]]
|Desimber [[1976]]
|[[Bombay (liet fan Golden Earring)|Bombay]]
|-
| [[Grab It for a Second (album)|Grab It for a Second]]
|Septimber [[1978]]
|Movin' Down Life
|-
| [[No Promises...No Debts]]
|July [[1979]]
|[[Weekend Love]]
|-
| [[Prisoner of the Night (album)|Prisoner of the Night]]
|Oktober [[1980]]
|[[Long Blond Animal]],<br>No for an Answer
|-
| [[Cut (Golden Earring)|Cut]]
|[[10 septimber]] [[1982]]
|[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[The Devil Made Me Do It]]
|-
| [[N.E.W.S. (Golden Earring)|N.E.W.S.]]
|Maart [[1984]]
|[[When the Lady Smiles]],<br>Clear Night Moonlight,<br>N.E.W.S.
|-
| [[The Hole (Golden Earring)|The Hole]]
|Maaie [[1986]]
|Quiet Eyes,<br>Why Do I,<br>They Dance
|-
| [[Keeper of the Flame (Golden Earring)|Keeper of the Flame]]
|Maaie [[1989]]
|My Killer My Shadow,<br>Turn the World Around,<br>Distant Love
|-
| [[Bloody Buccaneers (album)|Bloody Buccaneers]]
|[[19 april]] [[1991]]
|[[Going to the Run]],<br>Temporary Madness,<br>Pouring My Heart Out Again,<br>Making Love to Yourself,<br>Bloody Bucaneers
|-
| [[Face It (Golden Earring)|Face It]]
|Novimber [[1994]]
|[[Hold Me Now]],<br>Johnny Make Believe
|-
| [[Paradise in Distress (album)|Paradise in Distress]]
|[[12 april]] [[1999]]
|Paradise In Distress,<br>Whisper in a Crowd
|-
| [[Millbrook U.S.A.]]
|[[21 febrewaris]] [[2003]]
|Albino Moon,<br>A Sound I Never Heard
|-
| [[Tits 'n Ass]]
|[[11 maaie]] [[2012]]
|Still Got the Keys to My First Cadillac
|}
{{DEFAULTSORT:Zuiderwijk, Cecar}}
[[Kategory:Golden Earring]]
[[Kategory:Nederlânsk drummer]]
[[Kategory:Nederlânsk rock-artyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
qqv17ut4an0fah0z4net95z4c157x2e
1086233
1086100
2022-08-04T21:26:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = 2015 Golden Earring - Cesar Zuiderwijk - by 2eight - DSC1513.jpg
| ôfbyldingstekst = Cesar Zuiderwijk yn 2015
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Cornelis Johannes Zuiderwijk
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[18 july]] [[1948]]
| berteplak = [[De Haach]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Radar love]],<br>[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]],<br>[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[When the lady smiles]]
| jierren aktyf =
| prizen =
| webside =
}}
'''Cornelis Johannes (Cesar) Zuiderwijk''' ([[De Haach]], [[18 july]] [[1948]]) is in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[drummer]]. Hy is bekend as de drummer fan de [[Golden Earring]].
==Karriêre==
Op syn alfde begjint er mei gitaarspyljen. Nei twa jier stapt er oer op drums. Cesar Zuiderwijk wie drummer by de Haagske [[blues]]band [[Livin' Blues]] doe't er yn [[1970]] frege waard om by de Golden Earring drummer [[Sieb Warner]] te ferfangen.
Yn [[1985]] iepene Zuiderwijk mei bassist [[Rinus Gerritsen]] in muzykwinkel yn De Haach. Yn datselde jier spilet Zuiderwijk tegearre mei [[jazz]]muzikant [[Jasper van 't Hof]] yn it ienmalige gearwurkingsferbân ''Labyrinth''. [[Julya Lo'ko]] wurdt oanlutsen as sjongeres fan dit projekt. Zuiderwijk is ek aktyf as dosint. Hy sjocht yn septimber [[1992]] in dream útkommen as er mei tûzen drummers op in driuwend ponton op de Maas yn [[Rotterdam]] musisearret en [[Radar Love]] útfiert.
Yn [[2019]] sette Cesar Zuiderwijk tegearre mei de [[Flaanderen|Flaamske]] drummer [[Mario Goossens]] fan [[Triggerfinger]] útein mei it muzikale projekt [[Sloper (muzykprojekt)|Sloper]]. Yn [[2020]] brochten se de ep Sloper út.
Mei de Golden Earring hat Zuiderwijk njoggentjin studio-albums útbrocht en mei livin' Blues ien album.
==Priveelibben==
Zuiderwijk is twa kear troud en hat út syn earste houlik twa bern. Nei de skieding troude er yn [[2010]] wer. Yn 1985 komt Cesar yn it nijs as de plysje nei in ynbraak yn syn hûs op souder in pistoal fynt. Zuiderwijk soe dit jierren earder nei in Amerikaanske toernee meismokkele hawwe yn syn drumstel. Hy wurdt feroardiele ta in moanne finzenisstraf.
== Diskografy ==
[[Ofbyld:CesarZuiderwijk1971TopPop.png|thumb|right|200px|Cesar Zuiderwijk yn 1971]]
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
| Hell's Session
|[[1969]]
|[[Livin' Blues]]
|
|-
| [[Golden Earring (Wall of Dolls)|Golden Earring]]
|Septimber [[1970]]
|rowspan=19|[[Golden Earring]]
|[[Back Home (liet fan Golden Earring)|Back Home]]
|-
| [[Seven Tears (album)|Seven Tears]]
|Septimber [[1971]]
|[[She Flies on Strange Wings]]
|-
| [[Together (Golden Earring)|Together]]
|Juny [[1972]]
|[[Buddy Joe]]
|-
| [[Moontan]]
|Septimber [[1973]]
|[[Radar Love]],<br>Candy's Going Bad
|-
| [[Switch (Golden Earring)|Switch]]
|Maart [[1975]]
|Tons of Time,<br>Kill Me (Ce Soir),<br>The Switch
|-
| [[To the Hilt (album)|To the Hilt]]
|Jannewaris [[1976]]
|Sleepwalkin,<br>To the Hilt
|-
| [[Contraband (Golden Earring)|Contraband]]
|Desimber [[1976]]
|[[Bombay (liet fan Golden Earring)|Bombay]]
|-
| [[Grab It for a Second (album)|Grab It for a Second]]
|Septimber [[1978]]
|Movin' Down Life
|-
| [[No Promises...No Debts]]
|July [[1979]]
|[[Weekend Love]]
|-
| [[Prisoner of the Night (album)|Prisoner of the Night]]
|Oktober [[1980]]
|[[Long Blond Animal]],<br>No for an Answer
|-
| [[Cut (Golden Earring)|Cut]]
|[[10 septimber]] [[1982]]
|[[Twilight Zone (liet fan Golden Earring)|Twilight Zone]],<br>[[The Devil Made Me Do It]]
|-
| [[N.E.W.S. (Golden Earring)|N.E.W.S.]]
|Maart [[1984]]
|[[When the Lady Smiles]],<br>Clear Night Moonlight,<br>N.E.W.S.
|-
| [[The Hole (Golden Earring)|The Hole]]
|Maaie [[1986]]
|Quiet Eyes,<br>Why Do I,<br>They Dance
|-
| [[Keeper of the Flame (Golden Earring)|Keeper of the Flame]]
|Maaie [[1989]]
|My Killer My Shadow,<br>Turn the World Around,<br>Distant Love
|-
| [[Bloody Buccaneers (album)|Bloody Buccaneers]]
|[[19 april]] [[1991]]
|[[Going to the Run]],<br>Temporary Madness,<br>Pouring My Heart Out Again,<br>Making Love to Yourself,<br>Bloody Bucaneers
|-
| [[Face It (Golden Earring)|Face It]]
|Novimber [[1994]]
|[[Hold Me Now]],<br>Johnny Make Believe
|-
| [[Paradise in Distress (album)|Paradise in Distress]]
|[[12 april]] [[1999]]
|Paradise In Distress,<br>Whisper in a Crowd
|-
| [[Millbrook U.S.A.]]
|[[21 febrewaris]] [[2003]]
|Albino Moon,<br>A Sound I Never Heard
|-
| [[Tits 'n Ass]]
|[[11 maaie]] [[2012]]
|Still Got the Keys to My First Cadillac
|}
{{DEFAULTSORT:Zuiderwijk, Cecar}}
[[Kategory:Golden Earring]]
[[Kategory:Nederlânsk drummer]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
hniwg23curlb6l1w56nh28w51jce5zc
Jett Rebel
0
157663
1086231
1073005
2022-08-04T21:25:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Jett Rebel (2015).jpg
| ôfbyldingstekst = Jett Rebel yn (2015)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Jelte Steven Tuinstra
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[24 jannewaris]] [[1991]]
| berteplak = [[De Haach]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = Multy
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[2012]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Jett Rebel''', berne as '''Jelte Steven Tuinstra''' ([[De Haach]], [[24 jannewaris]] [[1991]]), is in [[Nederlânsk]] multy-ynstrumintalist.
Jett Rebel brocht yn [[2014]] syn debútalbum ''Venus & Mars'' út. Jett Rebel is in solo-artyst dy 't yn wikseljende bandformaasjes live optreedt. Soms allinne, soms mei in achtkoppige band, dan wer yn in trijemansformaasje. De teksten fan Jett Rebel gean benammen oer humaniteit, gelikensens, antyrasisme, gendergelikensens en ferdraachsumens. Jett Rebel hat sân studio-albums en twa live-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Singles
|-
|Venus & Mars
|[[9 april]] [[2014]]
|rowspan=2|Vosmeijer
|Do You Love Me At All,<br>Louise,<br>Tonight,<br>On Top Of The World
|-
|Hits For Kids
|[[30 oktober]] [[2014]]
|Pineapple Morning
|-
|Truck
|[[22 jannewaris]] [[2016]]
|rowspan=4|Baby Tiger
|It's Cruel
|-
|Don't Die On Me Now
|[[26 augustus]] [[2016]]
|Lucky Boy
|-
|Super Pop
|[[13 jannewaris]] [[2017]]
|All The Way
|-
|7
|[[28 septimber]] [[2018]]
|Amy,<br>Good Boy,<br>Perfect Lady
|-
|Pre-Apocalypse Party Playlist
|[[20 augustus]] [[2021]]
|JJ Music V.o.F
|Love Right Now,<br>Behave
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Tight Like A Baby Tiger<br>(Live At The Paradiso)
|[[30 juny]] [[2015]]
|rowspan=2|Baby Tiger
|-
|Live Forever
|[[29 novimber]] [[2019]]
|}
{{DEFAULTSORT:Rebel, Jett}}
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1991]]
cn4whc9haamiy9zkr5qtp6e12jgy2t8
Lucas Hamming
0
157678
1086226
1078284
2022-08-04T21:23:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Studio-albums */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = RR14 Lucas Hamming op Robles Rock 2014.jpg
| ôfbyldingstekst = Lucas Hamming yn (2014)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Lucas Boudewijn Hamming
| nasjonaliteit = {{NEDnasj}}
| berne = [[13 novimber]] [[1993]]
| berteplak = [[Blaricum (plak)|Blaricum]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Popmuzyk|Pop]],<br>[[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = Gitaar
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[2009]]–No
| prizen =
| webside =
}}
'''Lucas Boudewijn Hamming''' ([[Blaricum (plak)|Blaricum]], [[13 novimber]] [[1993]]) is in [[Nederlân|Nederlânsk]] sjonger.
Hamming brocht yn [[2015]] syn debútalbum ''HAM'' út. Lucas Hamming hat trije studio-albums útbrocht.
{{stobbe-muzyk}}
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Singles
|-
|HAM
|[[7 oktober]] [[2015]]
|rowspan=2|PIAS
|Never Let You Down,<br>Fool,<br>Write Me Again,<br>Don't You Go
|-
|Luck Is For Suckers
|[[17 maart]] [[2017]]
|Be Good Or Be Gone,<br>Luck Is For Suckers
|-
|Postponed
|[[22 oktober]] [[2021]]
|
|}
{{DEFAULTSORT:Hamming, Lucas}}
[[Kategory:Nederlânsk popartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
[[Kategory:Nederlânsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk sjonger]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1993]]
8mp1mqlwibb8aqqv4skuw5gxgo6k5lb
Syd Barrett
0
157722
1086241
1073761
2022-08-04T21:30:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Studio-albums */ red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Syd barrett.jpg
| ôfbyldingstekst = Syd Barrett
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Roger Keith Barrett
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[6 jannewaris]] [[1946]]
| berteplak = [[Cambridge]]
| stoarn = [[7 july]] [[2006]]
| stjerplak = [[Cambridge]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1968]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Roger Keith (Syd) Barrett''' ([[Cambridge]], [[6 jannewaris]] [[1946]] - [[7 july]] [[2006]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]] en [[gitarist]]. Hy is bekend as ien fan de oprjochters fan [[Pink Floyd]]
==Karriêre==
===Pink Floyd (1965-1968)===
Syd Barrett wie yn [[1965]] de orzjinele sjonger en gitarist fan Pink Floyd. Fanwegen syn ferslaving oan [[drugs]] en syn dêrtroch ûnfoarsisbere gedrach waard gitarist Syd Barret, yn [[1968]] ûntslein. Mei Pink Floyd hat Barret twa studioalbums útbrocht, en is al ien fan de skriuwers fan in tal Pink Floyd nûmers op it tredde album fan Pink Floyd. De nûmers ''Shine On You Crazy Diamond'' en ''Wish You Were Here'' binne opdroegen oan Barret.
=== Solo karriêre (1968-1970)===
Nei syn ûntslach by Pink Floyd gie Barret solo fjirder Yn jannewaris [[1970]] kaam it album ''The Madcap Laughs'' út. Solo hat Syd Barret ek twa studioalbums útbrocht.
==Priveelibben==
Syd Barrett waard berne yn Cambridge [[Cambridgeshire]] Ingelân as fjirde yn in gesin fan fiif. Syn heit wie [[patolooch]]. Yn [[1965]] gie Barrett nei Londen om in keunstoplieding te dwaan. Nei syn karriêre as muzikant libbe Barrett oan't syn dea as keunstskilder yn it âlderlik hûs yn Cambridge. Der waard in soad spekulearre oer de geastestastân fan Syd Barrett. In soad neamden him [[skizofreen]], alhoewol't er net alle symptomen fertoande foar dizze oandwaning. De diagnoaze fan [[bipolêre steurnis]] waard ek neamd. Oare boarnen hâlde dan wer út dat Syd Barrett it [[syndroom fan Asperger]] hie. Barretts famylje hat lykwols nea gegevens frijjûn oer de psychyske tastân fan harren famyljelid dus dat bliuwt spekulaasje. Wol is der troch de famylje befêstige dat Barrett ea yn in priveeklinyk opnommen waard, mar sûnder dat dêr terapy of medisinen oan ferbûn wie. Syd Barret ferstoar op 7 july 2006 oan [[Kanker|pankreäskanker]].
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! band !! Singles
|-
|[[The Piper at the Gates of Dawn]]
|[[4 augustus]] [[1967]]
|rowspan=2|[[Pink Floyd]]
|Flaming
|-
|[[A Saucerful of Secrets]]
|[[29 juny]] [[1968]]
|Let There Be More Light
|-
|The Madcap Laughs
|[[3 jannewaris]] [[1970]]
|rowspan=2|Syd Barrett
|Octopus
|-
|Barrett
|[[14 novimber]] [[1970]]
|
|}
{{DEFAULTSORT:Barret, Syd}}
[[Kategory:Pink Floyd]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1946]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2006]]
ngzwbwg1ahaljd7u3bl7562mpcuj4l7
Richard Wright (toetsenist)
0
157733
1086265
1074088
2022-08-04T21:38:37Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Richard William Wright, 1971, Meddle.jpg
| ôfbyldingstekst = Richard Wright (1971)
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = Richard Wright
| echte namme = Richard William Wright
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[28 july]] [[1943]]
| berteplak = [[Londen]]
| stoarn = [[15 septimber]] [[2008]]
| stjerplak = [[Londen]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = [[Oargel]],<br>[[Piano]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1962]] – [[2008]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Richard William Wright''' ([[Londen]], [[28 july]] [[1943]] - [[15 septimber]] [[2008]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[toetsenist]]. Hy is bekend as ien fan de oprjochters fan [[Pink Floyd]]
==Karriêre==
===Pink Floyd (1965-1979)===
Richard Wright wie yn [[1965]] ien fan de oprjochters fan Pink Floyd. Hy spile yn 'e earste jierren in wichtige rol en brocht ferskate nûmers yn yn it repertoire fan 'e band. Letter soe Wright him minder dwaande hâlde mei it skriuwen fan teksten, en him mear talizze op it skriuwen fan ynstrumintale nûmers. By de opnamen fan [[The Wall (album fan Pink Floyd)|The Wall]] waard hy troch [[Roger Waters]] oan de kant set, it resultaat fan sawol groeiende ûnmin tusken Waters en Wright, en ek fan persoanlike problemen. Hy waard lykwols wol as sesjemuzikant ynhierd by de toernee dy't folge op it ferskinen fan The Wall. Mei hat Richard Wright offisjeel tsien studioalbums útbrocht.
=== Solo karriêre ===
Syn earste soloprojekt wie it album Wet Dream yn [[1978]]. Ek brocht er noch in tal albums út mei oare muzikanten ûnder oaren yn [[1970]] mei earder Pink Floyd sjonger [[Syd Barrett]]. Yn [[1996]] kaam syn twadde solo-album út hjirop wurke Wright gear mei [[Sinéad O'Connor]]. Solo hat Richard Wright twa studioalbums útbrocht.
==Priveelibben==
Yn [[1964]] boaske Wright mei ''Juliette Gale'' sjongeres fan ien fan de bands dy't foarôf giene oan Pink Floyd hja giene yn [[1982]] by inoar wei. Nei Gale boaske Wright yn [[1984]] mei ''Franka'' dit houlik duorre oant't [[1994]]. Yn [[1995]] gie er foar de tredde kear in houlik dis kear mei ''Mildred Hobbs'' it hâld stân oant [[2007]]. Wright hat twa bêrn út de lêste twa houliken. Yn [[2008]] ferstoar Richard Wright op 65 jierrige leeftiid oan de gefolgen fan [[Kanker|longkanker]].
[[Ofbyld:Rickwright.jpg|thumb|right|250px|Richard Wright yn [[2006]]]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[The Piper at the Gates of Dawn]]
|[[4 augustus]] [[1967]]
|rowspan=4|[[Pink Floyd]]
|Flaming
|-
|[[A Saucerful of Secrets]]
|[[29 juny]] [[1968]]
|Let There Be More Light
|-
|-
|[[Ummagumma]]
|[[7 novimber]] [[1969]]
|
|-
|[[Atom Heart Mother]]
|[[2 oktober]] [[1970]]
|
|-
|Barrett
|[[14 novimber]] [[1970]]
|[[Syd Barrett]]
|
|-
|[[Meddle]]
|[[5 novimber]] [[1971]]
|rowspan=4|[[Pink Floyd]]
|One of These Days
|-
|[[The Dark Side of the Moon]]
|[[1 maart]] [[1973]]
|[[Money (liet fan Pink Floyd)|Money]],<br>Us and Them
|-
|[[Wish You Were Here (album fan Pink Floyd)|Wish You Were Here]]
|[[12 septimber]] [[1975]]
|Have a Cigar,<br> [[Shine On You Crazy Diamond]] (Part I)
|-
|[[Animals (album fan Pink Floyd)|Animals]]
|[[21 jannewaris]] [[1977]]
|
|-
|Wet Dream
|[[22 septimber]] [[1978]]
|Richard Wright
|
|-
|[[The Wall (album fan Pink Floyd)|The Wall]]
|[[30 novimber]] [[1979]]
|[[Pink Floyd]]
|[[Another Brick in the Wall]], Part 2,<br>Run Like Hell,<br>[[Comfortably Numb]]
|-
|Identity
|[[9 april]] [[1984]]
|Zee
|
|-
|Broken China
|[[7 oktober]] [[1996]]
|Richard Wright
|}
{{DEFAULTSORT:Wright, Richard}}
[[Kategory:Pink Floyd]]
[[Kategory:Ingelsk toetsenist]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1943]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2008]]
pilwyqtaoqiic429fxcisckc2w9jqij
David Gilmour
0
157736
1086250
1074042
2022-08-04T21:34:18Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = David Gilmour and stratocaster.jpg
| ôfbyldingstekst = David Gilmour jierren 70
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = David Jon Gilmour
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[6 maart]] [[1946]]
| berteplak = [[Cambridge]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1963]] – No
| prizen =
| webside =
}}
'''David Jon Gilmour''' ([[Cambridge]], [[6 maart]] [[1946]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]] en sjonger. Hy is bekend as sjonger en gitarist fan [[Pink Floyd]]
==Karriêre==
===Pink Floyd ===
David Gilmour kaam yn [[1967]] by Pink Floyd as ûndersteuning fan syn freon [[Syd Barrett]] dy't ta gefolch fan [[drugs]] it paad bjuster wie, mar al rap moast Gilmour Barrett folslein ferfange. Doe't [[Roger Waters]] nei rûzje yn [[1985]] de groep ferliet, waard Gilmour de nije lieder fan Pink Floyd.
=== Solo karriêre ===
Njonken syn karriêre by Pink Floyd brocht er ek soloalbums út en spile yn de stille perioades fan Pink Floyd by tal fan grutte artysten as sesjemuzikant, of produsearre ek sels. Solo hat Gilmour fjouwer studioalbums útbrocht.
==Priveelibben==
Gilmoure waard berne yn Cambridge, [[Cambridgeshire]], Ingelân, as soan fan in [[heechlearaar]] [[Soölogy]]. Yn [[1962]] begûn David oan in studzje moderne talen. David Gilmour hat twa kear troud west, yn [[1975]] boaske er mei Amerikaansk model [[Virginia Hasenbein]], hja krigen fjouwer bêrn, yn [[1990]] gie it pear nei fyftjin jier útinoar. Yn [[1994]] boaske David op 'e nij no mei skriuwster [[Polly Samson]] mei har hat Gilmour trije bêrn op 'e wrâld setten.
== Diskografy ==
===Albums===
[[Ofbyld:David Gilmour Argentina 2015 (cropped).jpg|thumb|right|250px|David Gilmour yn 2015]]
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|-
|[[A Saucerful of Secrets]]
|[[29 juny]] [[1968]]
|rowspan=7|[[Pink Floyd]]
|Let There Be More Light
|-
|[[Ummagumma]]
|[[7 novimber]] [[1969]]
|
|-
|[[Atom Heart Mother]]
|[[2 oktober]] [[1970]]
|
|-
|[[Meddle]]
|[[5 novimber]] [[1971]]
|One of These Days
|-
|[[The Dark Side of the Moon]]
|[[1 maart]] [[1973]]
|[[Money (liet fan Pink Floyd)|Money]],<br>Us and Them
|-
|[[Wish You Were Here (album fan Pink Floyd)|Wish You Were Here]]
|[[12 septimber]] [[1975]]
|Have a Cigar,<br> [[Shine On You Crazy Diamond]] (Part I)
|-
|[[Animals (album fan Pink Floyd)|Animals]]
|[[21 jannewaris]] [[1977]]
|
|-
|David Gilmour
|[[17 juny]] [[1978]]
|David Gilmour
|There's No Way Out of Here
|-
|[[The Wall (album fan Pink Floyd)|The Wall]]
|rowspan=2|[[Pink Floyd]]
|[[30 novimber]] [[1979]]
|[[Another Brick in the Wall]], Part 2,<br>Run Like Hell,<br>[[Comfortably Numb]]
|-
|[[The Final Cut (album fan Pink Floyd)|The Final Cut]]
|[[21 maart]] [[1983]]
|Not Now John
|-
|About Face
|[[5 maart]] [[1984]]
|David Gilmour
|Blue Light,<br>Love on the Air
|-
|[[A Momentary Lapse of Reason]]
|[[7 septimber]] [[1987]]
|rowspan=2|[[Pink Floyd]]
|Learning to Fly,<br>On the Turning Away,<br>One Slip
|-
|[[The Division Bell]]
|[[28 maart]] [[1994]]
|Take It Back,<br>High Hopes
|-
|On an Island
|[[6 maart]] [[2006]]
|David Gilmour
|On an Island,<br>Take a Breath,<br>Smile,<br>This Heaven
|-
|[[The Endless River]]
|[[10 novimber]] [[2014]]
|[[Pink Floyd]]
|Louder than Words
|-
|Rattle That Lock
|[[18 septimber]] [[2015]]
|David Gilmour
|Rattle That Lock,<br>Today,<br>Faces of Stone,<br>In Any Tongue
|}
{{DEFAULTSORT:Gilmour, David}}
[[Kategory:Pink Floyd]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1946]]
4g90ri26yce8m5xx9y5gxia06258bl4
Roger Waters
0
157768
1086263
1074089
2022-08-04T21:37:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Roger Waters en el Palau Sant Jordi de Barcelona (The Wall Live) - 04 (crop).jpg
| ôfbyldingstekst = Roger Waters 2011
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = George Roger Waters
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[6 septimber]] [[1943]]
| berteplak = [[Great Bookham]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = [[Basgitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1964]] – No
| prizen =
| webside =
}}
'''George Roger Waters''' ([[Great Bookham]], [[Surrey|Greefskip Surry]], [[6 septimber]] [[1943]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[bassist]]. Hy is bekend as oprjochter, bassist en lietsjesskriuwer fan [[Pink Floyd]]. Roger Waters is de heit fan toetsenist [[Harry Waters]].
==Karriêre==
===Pink Floyd (1965-1985)===
Roger Waters wie yn [[1965]] de orzjinele bassist en ien fan de oprjochters fan Pink Floyd. Yn [[1985]] stapte Waters mei rûzje út de band. Der bruts in perioade oan fan rjochtsaken en allerhanne juristerij, mei as ynset it rjocht om de namme Pink Floyd te brûken. Waters claimde it artistike brein fan de groep te wêzen, mar [[Nick Mason]] en benammen [[David Gilmour]] fierden oan dat sy ek gesichtsbepalend wiene. De rjochter stelde Waters yn it ûngelyk, mar kende him wol in oandiel yn de takomstige royaltys ta. Dat foarrjocht wie al earder [[Syd Barrett]] tafallen, lykwols sûnder rjochtsaak. Mei Pink Floyd had Waters alve studio-albums útbrocht.
=== Solo karriêre ===
Yn [[1984]] brocht Waters syn earste solo-album út, ''The Pros and Cons of Hitch Hiking'', in plaat dy't doe tagelyk mei The Wall troch him skreaun wie. Op de plaat binne lange, stevige gitaarsolo's fan [[Eric Clapton]] te hearren. Solo hat Roger Waters fiif studio-albums útbrocht.
==Priveelibben==
Roger Waters waard berne yn Great Bookham, greefskip Surry, Ingelân, as soan fan in [[luitenant]] dy't seis moane foar't er berne waard omkaam by de [[lâning by Anzio]] yn [[Itaalje]]. Dat barren hat altyd fan grutte ynfloed west op it libben en de lietsjes fan Waters. Waters is fiif kear boaske en hat twa bêrn.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band!! Singles
|-
|[[The Piper at the Gates of Dawn]]
|[[4 augustus]] [[1967]]
|rowspan=10|[[Pink Floyd]]
|Flaming
|-
|[[A Saucerful of Secrets]]
|[[29 juny]] [[1968]]
|Let There Be More Light
|-
|[[Ummagumma]]
|[[7 novimber]] [[1969]]
|
|-
|[[Atom Heart Mother]]
|[[2 oktober]] [[1970]]
|
|-
|[[Meddle]]
|[[5 novimber]] [[1971]]
|One of These Days
|-
|[[The Dark Side of the Moon]]
|[[1 maart]] [[1973]]
|[[Money (liet fan Pink Floyd)|Money]],<br>Us and Them
|-
|[[Wish You Were Here (album fan Pink Floyd)|Wish You Were Here]]
|[[12 septimber]] [[1975]]
|Have a Cigar,<br> [[Shine On You Crazy Diamond]] (Part I)
|-
|[[Animals (album fan Pink Floyd)|Animals]]
|[[21 jannewaris]] [[1977]]
|
|-
|[[The Wall (album fan Pink Floyd)|The Wall]]
|[[30 novimber]] [[1979]]
|[[Another Brick in the Wall]], Part 2,<br>Run Like Hell,<br>[[Comfortably Numb]]
|-
|[[The Final Cut (album fan Pink Floyd)|The Final Cut]]
|[[21 maart]] [[1983]]
|Not Now John
|-
|The Pros and Cons of Hitch Hiking
|[[30 april]] [[1984]]
|rowspan=5|Roger Waters
|The Pros and Cons of Hitch Hiking,<br>Every Stranger's Eyes
|-
|Radio K.A.O.S.
|[[15 juny]] [[1987]]
|Radio Waves,<br>Sunset Strip,<br>The Tide Is Turning (After Live Aid),<br>Who Needs Information
|-
|Amused to Death
|[[1 septimber]] [[1992]]
|What God Wants, Part I,<br>The Bravery of Being Out of Range,<br>Three Wishes
|-
|Is This the Life We Really Want?
|[[2 juny]] [[2017]]
|Smell the Roses,<br>Déjà Vu,<br>The Last Refugee
|-
|Igor Stravinsky's The Soldier's Tale
|[[26 oktober]] [[2018]]
|
|}
{{DEFAULTSORT:Waters, Roger}}
[[Kategory:Pink Floyd]]
[[Kategory:Ingelsk bassist]]
[[Kategory:Ingelsk lietsjeskriuwer]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1943]]
8sxwfintbipkjv1oynqdm5abe0omfg4
Nick Mason
0
157772
1086255
1074090
2022-08-04T21:35:42Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Nick Mason Goodwood Festival of Speed 2016 001.jpg
| ôfbyldingstekst = Nick Mason 2016
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Nicholas Berkeley Mason
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[27 jannewaris]] [[1944]]
| berteplak = [[Birmingham]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1962]] – No
| prizen =
| webside =
}}
'''Nicholas Berkeley Mason''' [[Oarder fan it Britske Ryk|CBE]] ([[Birmingham]], [[27 jannewaris]] [[1944]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[drummer]]. Hy is bekend as oprjochter, en drummer fan [[Pink Floyd]].
==Karriêre==
===Pink Floyd ===
Nick Mason wie yn [[1965]] ien fan de oprjochters fan Pink Floyd. Hy is de iennige dy 't sûnt de oprjochting yn 1965 altyd diel útmakke hat fan de band. Mei Pink Floyd had Mason fjirtjin studio-albums útbrocht.
=== Solo karriêre ===
Yn [[1981]] brocht Mason syn earste solo-album út, ''Fictitious Sports'', tegearre mei [[Carla Bley]]. Solo hat Nick Mason twa studio-albums útbrocht.
==Priveelibben==
Nick Mason is twa kear boaske en hat twa soannen. Mason hat ek hobby-koereur west en hat in oantal kear meidien oan de [[24 oeren fan Le Mans]] en hat in grut tal klassike raceauto's yn syn besit.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band!! Singles
|-
|-
|[[The Piper at the Gates of Dawn]]
|[[4 augustus]] [[1967]]
|rowspan=9|[[Pink Floyd]]
|Flaming
|-
|[[A Saucerful of Secrets]]
|[[29 juny]] [[1968]]
|Let There Be More Light
|-
|-
|[[Ummagumma]]
|[[7 novimber]] [[1969]]
|
|-
|[[Atom Heart Mother]]
|[[2 oktober]] [[1970]]
|
|-
|[[Meddle]]
|[[5 novimber]] [[1971]]
|One of These Days
|-
|[[The Dark Side of the Moon]]
|[[1 maart]] [[1973]]
|[[Money (liet fan Pink Floyd)|Money]],<br>Us and Them
|-
|[[Wish You Were Here (album fan Pink Floyd)|Wish You Were Here]]
|[[12 septimber]] [[1975]]
|Have a Cigar,<br>[[Shine On You Crazy Diamond]] (Part I)
|-
|[[Animals (album fan Pink Floyd)|Animals]]
|[[21 jannewaris]] [[1977]]
|
|-
|[[The Wall (album fan Pink Floyd)|The Wall]]
|[[30 novimber]] [[1979]]
|[[Another Brick in the Wall]], Part 2,<br>Run Like Hell,<br>[[Comfortably Numb]]
|-
|Fictitious Sports
|[[3 maaie]] [[1981]]
|Nick Mason
|
|-
|[[The Final Cut (album fan Pink Floyd)|The Final Cut]]
|[[21 maart]] [[1983]]
|[[Pink Floyd]]
|Not Now John
|-
|Profiles
|[[29 july]] [[1985]]
|Nick Mason
|Lie for a Lie
|-
|[[A Momentary Lapse of Reason]]
|[[7 septimber]] [[1987]]
|rowspan=3|[[Pink Floyd]]
|Learning to Fly,<br>On the Turning Away,<br>One Slip
|-
|[[The Division Bell]]
|[[28 maart]] [[1994]]
|Take It Back,<br>High Hopes
|-
|[[The Endless River]]
|[[10 novimber]] [[2014]]
|Louder than Words
|}
{{DEFAULTSORT:Mason, Nick}}
[[Kategory:Pink Floyd]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1944]]
mepi2vdzrzkmz4c6415wtblomxhaoex
John Bonham
0
158059
1086104
1076878
2022-08-04T20:26:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = John Bonham 1975.jpg
| ôfbyldingstekst = John Bonham yn 1975
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = John Henry Bonham
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[31 maaie]] [[1948]]
| berteplak = [[Redditch]]
| stoarn = [[25 septimber]] [[1980]]
| stjerplak = [[Clewer]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]],<br>[[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Stairway to Heaven]],<br>[[Whole Lotta Love]]
| jierren aktyf = [[1964]] - [[1980]]
| prizen =
| webside =
}}
'''John Henry Bonham''' ([[Redditch]] [[Worcestershire]], [[31 maaie]] [[1948]] - [[Clewer]] [[Berkshire]], [[25 septimber]] [[1980]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[drummer]]. Hy waard bekend as de drummer fan [[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]. Bonham waard postúm mei syn mei-bandleden fan Led Zeppelin yn [[1995]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame. John Bonham is de heit van drummer [[Jason Bonham]].
==Karriêre==
John Bonham krige, doe't er tsien jier âld wie, fan syn mem in lytse trommel. Op syn 15e krige er fan syn heit syn earste drumstel. Nei't er skoalle ferlitten hie, begûn er yn [[1964]] yn syn earste band mei ''Terry Web and The Spiders''. Ek drumde hy foar inkelde oare lokale bands. Doe't er letter besleat fulltime drummer te wurden, sleat er him oan by in band mei de namme ''A Way of Life'', mar dy band hold al gau op en Bonham waard dêrnei drummer by de [[blues]]band, ''Crawling King Snakes'' mei ûnder oare sjonger [[Robert Plant]]. Yn [[1967]] waard er frege werom te kommen yn it op 'e nij oprjochte ''A Way of Life''. Yn de perioade by de band dy't dêrop folge bleau hy kontakt hâlden mei Robert Plant. Doe't Plant de band ''Band of Joy'' oprjochte, wie John Bonham dan ek de earste kar. Dy band hold it lykwols ek net lang út.
===Led Zeppelin===
Doe't [[Jimmy Page]] in nije band begjinne woe nei it útinoar fallen fan [[The Yardbirds]] kaam hy fia [[Terry Reid]] telâne by Robert Plant dy't dêrnei Bonham oan Page foarstelde as drummer. Mei de komst fan Bonham yn [[1968]] einige de syktocht fan Jimmy Page nei in drummer foar syn nije band; ''The New Yardbirds'', wêrfan't de namme letter feroare yn ''Led Zeppelin''. Mei Led Zeppelin hat Bonham acht studioalbums útbrocht.
==Priveelibben==
Bonham waard berne yn Redditch, [[Worcestershire]], [[Grut Brittanje]] as de âldste yn in gesin fan trije. Syn broer Mick Bonham wie diskjockey en syn suske [[Deborah Bonham]] is sjongeres. Bonham wie boaske mei Pat Phillips en it pear krige twa bêrn. John Bonham ferstoar op 25 septimber 1980 nei't er ien liter [[wodka]] dronken hie, en doe't er dêrnei syn eigen spui ynazeme hie, late dat ta in [[longoedeem]]. Trije moanne nei it ferstjerren fan Bonham makken de trije oerbleaune bandleden fan Led Zeppelin bekend op te hâlden mei de band.
== Diskografy ==
[[Ofbyld:John Bonham statue in Mercian Square, Redditch (50482344491).jpg|thumb|260px|monumint yn Redditch ta neitins oan John Bonham]]
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Led Zeppelin (album)|Led Zeppelin]]
|[[12 jannewaris]] [[1969]]
|rowspan=8|[[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]
|Good Times Bad Times
|-
|[[Led Zeppelin II]]
|[[22 oktober]] [[1969]]
|[[Whole Lotta Love]]
|-
|[[Led Zeppelin III]]
|[[5 oktober]] [[1970]]
|Immigrant Song
|-
|[[Led Zeppelin IV|Sûnder titel]]<br><small>''Led Zeppelin IV''</small>
|[[8 novimber]] [[1971]]
|Black Dog,<br>Rock and Roll
|-
|[[Houses of the Holy (album fan Led Zeppelin)|Houses of the Holy]]
|[[28 maart]] [[1973]]
|[[Over the Hills and Far Away (liet fan Led Zeppelin)|Over the Hills and Far Away]],<br>D'yer Mak'er"
|-
|[[Physical Graffiti]]
|[[24 febrewaris]] [[1975]]
|Trampled Under Foot
|-
|[[Presence (album fan Led Zeppelin)|Presence]]
|[[31 maart]] [[1976]]
|Candy Store Rock
|-
|[[In Through the Out Door]]
|[[15 augustus]] [[1979]]
|Fool in the Rain
|}
{{DEFAULTSORT:Bonham, John}}
[[Kategory:Led Zeppelin]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1980]]
sy1urwd2zztz4n7kjdi0965b0459fmc
John Paul Jones (bassist)
0
158071
1086105
1076879
2022-08-04T20:26:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = John Paul Jones - 2010.jpg
| ôfbyldingstekst = John Paul Jones yn 2010
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = John Richard Baldwin
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[3 jannewaris]] [[1946]]
| berteplak = [[Sidcup]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]],<br>[[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint = [[Basgitaar]],<br>[[Oargel]],<br>[[Piano]],<br>[[Mellotron]],<br>[[Gitaar]],<br>[[Mandoline]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Stairway to Heaven]],<br>[[Whole Lotta Love]]
| jierren aktyf = [[1961]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''John Paul Jones''', berne as '''John Richard Baldwin''' ([[Sidcup]], [[3 jannewaris]] [[1946]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[bassist]]. Hy waard benammen bekend as de bassist fan [[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]. Jones waard mei syn mei-bandleden fan Led Zeppelin yn [[1995]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Led Zeppelin (album)|Led Zeppelin]]
|[[12 jannewaris]] [[1969]]
|rowspan=8|[[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]
|Good Times Bad Times
|-
|[[Led Zeppelin II]]
|[[22 oktober]] [[1969]]
|[[Whole Lotta Love]]
|-
|[[Led Zeppelin III]]
|[[5 oktober]] [[1970]]
|Immigrant Song
|-
|[[Led Zeppelin IV|Sûnder titel]]<br><small>''Led Zeppelin IV''</small>
|[[8 novimber]] [[1971]]
|Black Dog,<br>Rock and Roll
|-
|[[Houses of the Holy (album fan Led Zeppelin)|Houses of the Holy]]
|[[28 maart]] [[1973]]
|[[Over the Hills and Far Away (liet fan Led Zeppelin)|Over the Hills and Far Away]],<br>D'yer Mak'er"
|-
|[[Physical Graffiti]]
|[[24 febrewaris]] [[1975]]
|Trampled Under Foot
|-
|[[Presence (album fan Led Zeppelin)|Presence]]
|[[31 maart]] [[1976]]
|Candy Store Rock
|-
|[[In Through the Out Door]]
|[[15 augustus]] [[1979]]
|Fool in the Rain
|-
|The Sporting Life
|[[6 septimber]] [[1994]]
|rowspan=3|John Paul Jones
|
|-
|Zooma
|[[6 septimber]] [[1999]]
|
|-
|The Thunderthief
|[[15 juny]] [[2001]]
|
|}
{{DEFAULTSORT:Jones, John Paul}}
[[Kategory:Led Zeppelin]]
[[Kategory:Ingelsk bassist]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1946]]
s12eis03dhjhcmz0u93yhs1ly2f25is
Jimmy Page
0
158079
1086107
1076876
2022-08-04T20:27:04Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Jimmy Page at the Echo music award 2013.jpg
| ôfbyldingstekst = Jimmy Page yn 2013
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = James Patrick Page
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[9 jannewaris]] [[1944]]
| berteplak = [[Heston]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]],<br>[[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Stairway to Heaven]],<br>[[Whole Lotta Love]]
| jierren aktyf = [[1961]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''James Patrick Page''' OBE, ([[Heston]], [[Middelseks]] [[9 jannewaris]] [[1944]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy waard benammen bekend as de gitarist en oprjochter fan [[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]. Page waard twa kear opnommen yn de Rock and Roll Hall of Fame; yn [[1992]] as lid fan [[The Yardbirds]] en yn [[1995]] as lid fan Led Zeppelin.
==Karriêre==
[[Ofbyld:Jimmy Page early.jpg|thumb|160px|left|Jimmy Page yn 1973]]
Jimmy Page begûn as tolve jierrige mei [[gitaar]]spyljen. In jier letter naam Page diel oan in troch de [[British Broadcasting Corporation|BBC]] organisearre talintejacht. Letter ferliet Page de oplieding ta laboratoariumassistint om fulltime muzikant te wurden. Nei in pear jier toeren mei ''The Crusaders'', in band van sjonger [[Neil Christian]], moast er as gefolch fan de [[Sykte fan Pfeiffer]] mei it toeren ophâlde en gie er wer werom nei skoalle dizze kear in oplieding oan in keunstakademy. Yn syn stúdzjetiid kaam Page faak op yn de Marquee Club yn de Londenske útgeanswyk West End. Hy hie dêr optredens mei de gitaristen [[Jeff Beck]] en [[Eric Clapton]], mei wa 't er doe befreone wie. Mike Leander, doetiids producer by de Ingelske platemaatskippij Decca Records, bea Page wurk oan as sesjemuzikant. As sesjemuzikant wurke Page ûnder oare foar de Ingelske bands [[The Who]] en [[The Kinks]]. Yn [[1965]] waard Page ynhierd troch doetiidsk [[Rolling Stones]] manager [[Andrew Loog Oldham]], as producer en haad fan de ôfdieling A&R fan syn krekt oprjochte platelabel ''Immediate Records''. Hoewol't Page gearwurke hat mei ferskate renommearre artysten binne in soad fan dizze iere opnamen allinnich beskikber as [[bootleg]]s wêrfan't der, troch de Ingelske Led Zeppelin fanclub, yn de rin fan de jierren ferskate útbrocht binne. Page hold op as sesjemuzikant doe 't de ynfloed fan platelabel Stax Records late ta mear gebrûk fan blaas-en orkestpartijen binnen de popmuzyk ta skea fan gitaarmuzyk.
===The Yardbirds (1966–1968)===
Yn it hjerst fan [[1964]] waard Page frege om gitarist Eric Clapton te ferfangen yn de Ingelske rockband The Yardbirds, mar hy wiisde it foarstel ôf út loyaliteit oan syn freon. Yn febrewaris [[1965]] stapte Clapton sels op en Page krige wer it oanbod om him te ferfangen, mar hy wie net ree om syn doe noch lukrative bestean as sesjemuzikant op te jaan. Yn [[1966]] besocht Page in konsert fan The Yardbirds yn [[Oxford]]. Nei it optreden socht er de band op en kundige mei-oprjochter en bassist [[Paul Samwell-Smith]] syn fuortgean oan. Page bea himsels oan as ferfanger en dat waard troch de oare leden fan de band akseptearre. Ynearsten spile er noch bas, mar al gau skeakele er oer nei it spyljen fan gitaar, tegearre mei Beck, nei 't gitarist Chris Dreja oerstapt wie op basgitaar. Nei it fuortgean fan sjonger [[Keith Relf]] en drummer [[Jim McCarty]] yn july [[1968]] siet Page mei in probleem. Hy moast in nije band foarmje om oan de ferplichtingen foldwaan te kinnen foar in al boekte konserttoer yn [[Skandinaavje]]. Bassist [[Chris Dreja]] gie net yn op Page syn foarstel om diel út te meitsjen fan de nije band en stoarte him op in karriêre as fotograaf. Op oanrieden fan sjonger [[Terry Reid]] naam er sjonger [[Robert Plant]] yn de earm, dy't op syn beurt drummer [[John Bonham]] oanrette. Bassist [[John Paul Jones (bassist)|John Paul Jones]] bea himsels oan by Page, de twa koene inoar fan ferskate mienskiplike studiosesjes. De nije band gong nei Skandinavië as ''The New Yardbirds''.
===Led Zeppelin (1968-1980)===
Koart nei weromkomst fan út Skandinaavje fan ''The New Yardbirds'' waard de namme feroare; ynearsten yn ''Lead Zeppelin''. Manager [[Peter Grant]] feroare it úteinlik yn ''Led Zeppelin'' om foar te kommen dat de namme ferkeard útsprutsen wurde soe (''Leed Zeppelin''). Led Zeppelin wurdt sjoen as ien fan de grûnlizzers fan de [[hardrock]]. It typyske lûd fan Led Zeppelin wie benammen it resultaat fan Page's ynfloed as produsint en muzikant. Hoewol't de band altyd kommersjeel suksesfol bleau namen de muzikale aktiviteiten en live-optredens yn de perioade [[1971]]-[[1979]] bot ôf troch yndividuele problemen fan de bandleden. Yn [[1980]] ferstoar drummer John Bonham. Trije moanne dêrnei waard de band opheft. Mei Led Zeppelin had Jimmy Page acht studio-albums útbrocht.
===De jierren nei Led Zeppelin===
[[Ofbyld:Jimmy Page - A.R.M.S. Concert, Oakland, Ca. 1983.jpg|thumb|right|200px|Jimmy Page yn 1983]]
De earste tiid nei it ferstjerren fan drummer Bonham wegere Page noch in gitaar oan te reitsjen. Letter bestie syn wurk benammen út koarte gearwurkingen mei oare [[rockmuzyk|rockbands]], reünys en it skriuwen fan [[soundtrack]]s. Ek waard er aktyf yn [[filantropy]]sk wurk. De earste kear dat Page nei de dea fan Bonham it poadium beklom wie by in konsert fan [[Nick Beck]] maart [[1981]]. Yn 1981 besocht ek er tegearre mei bassist [[Chris Squire]] en drummer [[Alan White]] fan de Ingelske rockband [[Yes (band)|Yes]] in nije band op te rjochtsjen ûnder de namme ''XYZ'' <small>(e'''X'''-'''Y'''es-'''Z'''eppelin)</small>. Nei in pear studiosesjes en in demo-opname mei fjouwer nûmers, waard dit projekt alwer rap beëinige.
Yn [[1983]] trede Page op tidens it ARMS ''(Action Research for [[Multiple sclerose]])'' Benefytkonsert yn [[Londen]]. Dit wie in rige konserten ta eare fan de Ingelske bassist, en lid fan de Ingelske rockband [[Small Faces]], [[Ronnie Lane]] dy't dizze sykte hie. Hjirnei folge ek noch in ARMS toernee yn [[Feriene Steaten|Amearika]]
Mei John Paul Jones naam er yn [[1984]] de muzyk op foar de film [[Scream for Help (film)|Scream for Help]]. Yn itselde jier naam hy tegearre mei Robert Plant as ''The Honeydrippers'', it album ''The Honeydrippers: Volume One'' op.
Yn [[1988]] ferskynde ''Outrider'', it earste en oant no ta iennichste soloalbum fan Page. Robert Plant fersoarge de sang op it nûmer ''The Only One''. Yn ruil dêrfoar wurke Page mei oan twa nûmers op Plants soloalbum ''Now and Zen'', dat ek yn 1988 útkaam. Page, Plant en Jones treden ek op by it ''Atlantic Records 40th Anniversary'' konsert op [[14 maaie]] 1988, wêrby't [[Jason Bonham]] it plak efter it drumstel ynnaam fan syn yn 1980 ferstoarne heit.
Yn [[2005]] waard Page beneamd ta offisier yn de Oarder fan it Britske Ryk (OBE), as erkenning foar syn ynset foar it ''Action for Brazil's Children Trust (ABC Trust)'' en de stifting ''Task Brasil''.
Op [[24 augustus]] [[2008]], by de slutingsseremoanje fan de [[Olympyske Simmerspullen 2008|Olympyske Spelen yn Peking]], spile Page in oanpaste ferzje fan it nûmer [[Whole Lotta Love]], tegearre mei de Ingelske sjongeres [[Leona Lewis]].
==Priveelibben==
Page waard berne yn Heston, Middelseks, Ingelân, as soan fan in personiels foaroanman yn in fabryk foar keunststofcoatings, en in doktersassistinte. Jimmy Page had ferskate langere relaasjes hân en hat fjouwer bêrn. Jimmy Page had yn de jierren 70 in skoftke [[drugs|harddrugs]] brûkt, mar wist dêr yn de iere jierren 80 alwer fan ôf te kommen. Page syn ynteresse yn it okkulte begûn as fyftjinjierrige skoaljonge. Yn it begjin fan de santiger jierren hie Page in okkulte boekhannel en útjouwerij yn [[Londen]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Led Zeppelin (album)|Led Zeppelin]]
|[[12 jannewaris]] [[1969]]
|rowspan=8|[[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]
|Good Times Bad Times
|-
|[[Led Zeppelin II]]
|[[22 oktober]] [[1969]]
|[[Whole Lotta Love]]
|-
|[[Led Zeppelin III]]
|[[5 oktober]] [[1970]]
|Immigrant Song
|-
|[[Led Zeppelin IV|Sûnder titel]]<br><small>''Led Zeppelin IV''</small>
|[[8 novimber]] [[1971]]
|Black Dog,<br>Rock and Roll
|-
|[[Houses of the Holy (album fan Led Zeppelin)|Houses of the Holy]]
|[[28 maart]] [[1973]]
|[[Over the Hills and Far Away (liet fan Led Zeppelin)|Over the Hills and Far Away]],<br>D'yer Mak'er"
|-
|[[Physical Graffiti]]
|[[24 febrewaris]] [[1975]]
|Trampled Under Foot
|-
|[[Presence (album fan Led Zeppelin)|Presence]]
|[[31 maart]] [[1976]]
|Candy Store Rock
|-
|[[In Through the Out Door]]
|[[15 augustus]] [[1979]]
|Fool in the Rain
|-
|Outrider
|[[19 juny]] [[1988]]
|Jimmy Page
|
|}
{{DEFAULTSORT:Page, Jimmy}}
[[Kategory:Led Zeppelin]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1944]]
kszwt2dgjbveosbnu6vzqs5kcpn1vb2
Robert Plant
0
158094
1086109
1076877
2022-08-04T20:27:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Robert-Plant.jpg
| ôfbyldingstekst = Robert Plant yn 1973
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Robert Anthony Plant
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[20 augustus]] [[1948]]
| berteplak = [[West Bromwich]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]],<br>[[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Blues]]
| ynstrumint = [[Mûlharp]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = [[Stairway to Heaven]],<br>[[Whole Lotta Love]]
| jierren aktyf = [[1966]] - No
| prizen =
| webside =
}}
'''Robert Anthony Plant''' ([[West Bromwich]], [[Staffordshire]] [[20 augustus]] [[1948]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[sjonger]]. Hy waard benammen bekend as de sjonger fan [[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]. Plant waard mei syn mei-bandleden fan Led Zeppelin yn [[1995]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
==Karriêre==
[[Ofbyld:Robert Plant.jpg|thumb|left|200px|Robert Plant yn 2007]]
Nei mar twa wike ferliet er de oplieding ta accountant om diel út te meitsjen fan de [[blues]]scene yn de Ingelske [[Midlands]]. Plant song mei ferskate bands, wêrûnder de ''Crawling King Snakes'', dy't him yn kontakt brochten mei drummer [[John Bonham]]. Hja spilen beide yn de ''Band of Joy'' en mongen blues mei nijere psychedelyske trends. Op oanrieden fan sjonger [[Terry Reid]] kaam Robert Plant yn de kunde mei [[Jimmy Page]] dy't in nije sjonger socht foar syn band. De band, dy 't yn 1968 ynearsten de " New Yardbirds " neamd waard, waard al gau bekend as Led Zeppelin.
Mei Led Zeppelin had Jimmy Page acht studio-albums útbrocht. Nei it ein fan Led Zeppelin yn [[1980]] gie Plant fierder as soloartiest.
==Priveelibben==
Robert Plant is twa kear boaske west en hat út dizze relaasjes fjouwer bêrn werfan ien al op jonge leeftiid ferstoar ta gefolch fan in [[mage]] sykte. Plant skreau mei Jimmy Page it nûmer ''All My Love'' as earbetoan oan syn soan.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Led Zeppelin (album)|Led Zeppelin]]
|[[12 jannewaris]] [[1969]]
|rowspan=8|[[Led Zeppelin (band)|Led Zeppelin]]
|Good Times Bad Times
|-
|[[Led Zeppelin II]]
|[[22 oktober]] [[1969]]
|[[Whole Lotta Love]]
|-
|[[Led Zeppelin III]]
|[[5 oktober]] [[1970]]
|Immigrant Song
|-
|[[Led Zeppelin IV|Sûnder titel]]<br><small>''Led Zeppelin IV''</small>
|[[8 novimber]] [[1971]]
|Black Dog,<br>Rock and Roll
|-
|[[Houses of the Holy (album fan Led Zeppelin)|Houses of the Holy]]
|[[28 maart]] [[1973]]
|[[Over the Hills and Far Away (liet fan Led Zeppelin)|Over the Hills and Far Away]],<br>D'yer Mak'er"
|-
|[[Physical Graffiti]]
|[[24 febrewaris]] [[1975]]
|Trampled Under Foot
|-
|[[Presence (album fan Led Zeppelin)|Presence]]
|[[31 maart]] [[1976]]
|Candy Store Rock
|-
|[[In Through the Out Door]]
|[[15 augustus]] [[1979]]
|Fool in the Rain
|-
|Pictures at Eleven
|[[28 juny]] [[1982]]
|rowspan=11|Robert Plant
|Burning Down One Side,<br>Pledge Pin
|-
|The Principle of Moments
|[[11 july]] [[1983]]
|Big Log,<br>In the Mood,<br>Other Arms
|-
|Shaken 'n' Stirred
|[[20 maaie]] [[1985]]
|Little by Little
|-
|Now and Zen
|[[29 febrewaris]] [[1988]]
|Heaven Knows,<br>Tall Cool One,<br>Ship of Fools
|-
|Manic Nirvana
|[[19 maart]] [[1990]]
|Hurting Kind (I've Got My Eyes on You),<br>Your Ma Said You Cried in Your Sleep Last Night
|-
|Fate of Nations
|[[25 maaie]] [[1993]]
|I Believe,<br>If I Were A Carpenter,<br>Calling To You,<br>29 Palms
|-
|Dreamland
|[[16 july]] [[2002]]
|Morning Dew,<br>Song to the Siren,<br>Last Time I Saw Her
|-
|Mighty ReArranger
|[[25 april]] [[2005]]
|Shine It All Around,<br>The Enchanter
|-
|Band of Joy
|[[14 septimber]] [[2010]]
|
|-
|Lullaby and... The Ceaseless Roar
|[[9 septimber]] [[2014]]
|
|-
|Carry Fire
|[[13 oktober]] [[2017]]
|The May Queen,<br>Bones of Saints,<br>Bluebirds Over the Mountain
|}
{{DEFAULTSORT:Plant, Robert}}
[[Kategory:Led Zeppelin]]
[[Kategory:Ingelsk sjonger]]
[[Kategory:Ingelsk blues-artyst]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1948]]
d5ai5rqndt0jnplhgrq83qjp93gg37v
Alan White (drummer)
0
158372
1086264
1078361
2022-08-04T21:38:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = AlanWhite.jpg
| ôfbyldingstekst = Alan White yn 2003
| ôfbyldingsbreedte = 200px
| echte namme = Alan White
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[14 juny]] [[1949]]
| berteplak = [[Pelton]]
| stoarn = [[26 maaie]] [[2022]]
| stjerplak = [[Seattle]]
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]]
| ynstrumint = [[drums]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1967]]-[[2022]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Alan White''' ([[Pelton]], [[14 juny]] [[1949]] - [[26 maaie]] [[2022]]) wie in [[Ingelân|ingelsk]] [[drummer]]. Hy waard bekend as drummer fan [[Yes (band)|Yes]].
White begûn op syn trettjinde yn in lokale bands te spyljen. Nei de nedige bekendheid bemachtige te hawwen, waard him yn 1968 frege om te spyljen by ''Ginger Baker's Airforce'' (mei ûnder oaren [[Steve Winwood]]). In jier letter waard er troch [[John Lennon]] by de ''Plastic Ono Band'' frege. Ek wie er te hearren op it album ''All Things Must'' Pass fan [[George Harrison]]. Under in toer mei [[Joe Cocker]] yn [[1972]] waard White frege om by Yes spyljen te kommen as opfolger fan [[Bill Bruford]], dy't nei [[King Crimson]] ôfset waard. White bleau oant syn ferstjerren lid fan de band en wie op alle offisjele albums fan Yes fan 1972 ôf oant syn ferstjerren te hearren. White wie net allinnich perkusjonist, mar spile ek fertsjinstlik piano. Yn [[1975]] brocht er it soloalbum ''Ramshackled'' út; yn [[2006]] in cd ûnder de groepsnamme White, mei deselde titel.
Op 26 maaie 2022 ferstoar White yn de âlderdom fan 72 jier yn syn hûs yn Seattle.
{{DEFAULTSORT:White, Alan}}
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1949]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
frhmgyh933839246iswfcjq9ehmijgu
John Deacon
0
158565
1086248
1079814
2022-08-04T21:33:44Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = John Deacon (1977).jpg
| ôfbyldingstekst = John Deacon yn 1977
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = John Richard Deacon
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[19 augustus]] [[1951]]
| berteplak = [[Leicester]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Basgitaar]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Bohemian Rhapsody]],<br>[[Somebody to Love (liet fan Queen)|Somebody to Love]],<br>[[We Will Rock You (liet)|We Will Rock You]],<br>[[We Are the Champions (liet fan Queen)|We Are the Champions]],<br>[[Crazy Little Thing Called Love]],<br>[[Under Pressure (liet fan Queen en Bowie)|Under Pressure]],<br>[[Radio Ga Ga]],<br>[[I Want to Break Free]]
| jierren aktyf = [[1965]]–[[1997]]
| prizen =
| webside =
}}
'''John Richard Deacon''' ([[Leicester]], [[19 augustus]] [[1951]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[bassist]]. Hy is bekend as de bassist fan [[Queen (band)|Queen]]. Deacon en syn mei-bandleden fan Queen waarden yn [[2001]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
==Karriêre==
Deacon begûn as tolve jierrige mei gitaarspyljen. Deacon studearre elektroanika yn Londen. Hy hie fan syn fjirtjinde ôf al by in pear lytse bands sitten, lykas ''The Opposition'' en syn eigen bandsje ''Deacon''. Hy spile earst gitaar, mar bespile úteinlik foaral de basgitaar om't de oarspronklike bassist út syn band set waard. Hoewol't er him fan [[1969]] oant [[1970]] in skoft fokust hat op syn stúdzje, woe er al gau wer diel wêze fan in band. Yn febrewaris [[1971]] moete hy [[Roger Taylor (Queen)|Roger Taylor]] en [[Brian May]] yn in disko yn Londen fia in freon. [[Freddie Mercury]], Taylor en May hiene yn 1970 al de band Queen foarme, en hja sieten destiids sûnder bassist. Deacon wie ynearsten net ynteressearre doe't er se live seach yn oktober 1970, mar besleat nei de moeting yn febrewaris 1971 dochs audysje by de band te dwaan en waard oannaam. John Deacon bleau nei it ferstjerren fan sjonger Freddie Mercury yn [[1991]] noch in skoft by Queen, tegearre mei Brian May en Roger Taylor. Mar yn [[1997]] hat bassist John Deacon himsels weromlutsen út it iepenbiere libben en hat sûnt noch mar sporadysk kontakt mei Brian May, Roger Taylor en manager Jim Beach. Hy stapte yn 1997 út de band omdat er fynt dat Queen yn it sin brocht wurde moast sa't de band yn har heechtiidsdagen wie.
==Priveelibben==
Deacon is sûnt 1975 boaske mei Veronica Tetzlaff, en tegearre hawwe sy seis bern.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Queen (album)|Queen]]
|[[13 july]] [[1973]]
|rowspan=15|[[Queen (band)|Queen]]
|[[Keep Yourself Alive]],<br>Liar
|-
|[[Queen II (album)|Queen II]]
|[[8 maart]] [[1974]]
|[[Seven Seas of Rhye]]
|-
|[[Sheer Heart Attack (album)|Sheer Heart Attack]]
|[[8 novimber]] [[1974]]
|[[Killer Queen]],<br>Now I'm Here
|-
|[[A Night at the Opera (album fan Queen)|A Night at the Opera]]
|[[21 novimber]] [[1975]]
|[[Bohemian Rhapsody]],<br>[[You're My Best Friend (liet fan Queen)|You're My Best Friend]]
|-
|[[A Day at the Races (album fan Queen)|A Day at the Races]]
|[[10 desimber]] [[1976]]
|[[Somebody to Love (liet fan Queen)|Somebody to Love]],<br>[[Tie Your Mother Down]],<br>Teo Torriatte (Let Us Cling Together),<br>Good Old-Fashioned Lover Boy,<br>Long Away
|-
|[[News of the World (album fan Queen)|News of the World]]
|[[28 oktober]] [[1977]]
|[[We Are the Champions (liet fan Queen)|We Are the Champions]],<br>Spread Your Wings,<br>It's Late
|-
|[[Jazz (album fan Queen)|Jazz]]
|[[10 novimber]] [[1978]]
|[[Bicycle Race (liet fan Queen)|Bicycle Race]],<br>[[Don't Stop Me Now]],<br>Mustapha,<br>Jealousy
|-
|[[The Game (album fan Queen)|The Game]]
|[[30 juny]] [[1980]]
|[[Crazy Little Thing Called Love]],<br>Save Me,<br>Play the Game,<br>[[Another One Bites the Dust]],<br>Need Your Loving Tonight
|-
|[[Flash Gordon]]
|[[8 desimber]] [[1980]]
|Flash
|-
|[[Hot Space]]
|[[21 maaie]] [[1982]]
|[[Under Pressure (liet fan Queen en Bowie)|Under Pressure]],<br>Body Language,<br>Las Palabras de Amor,<br>Calling All Girls,<br>Staying Power,<br>Back Chat
|-
|[[The Works (album fan Queen)|The Works]]
|[[27 febrewaris]] [[1984]]
|[[Radio Ga Ga]],<br>[[I Want to Break Free]],<br>[[It's a Hard Life]],<br>[[Hammer to Fall (liet fan Queen)|Hammer to Fall]]
|-
|[[A Kind of Magic (album)|A Kind of Magic]]
|[[2 juny]] [[1986]]
|[[One Vision (liet fan Queen)|One Vision]],<br>Princes of the Universe,<br>[[A Kind of Magic (liet)|A Kind of Magic]],<br>One Year of Love,<br>[[Friends Will Be Friends]],<br>[[Pain Is So Close to Pleasure]],<br>[[Who Wants to Live Forever]]
|-
|[[The Miracle (album fan Queen)|The Miracle]]
|[[22 maaie]] [[1989]]
|[[I Want It All (liet fan Queen)|I Want It All]],<br>[[Breakthru (liet fan Queen)|Breakthru]],<br>[[The Invisible Man (liet fan Queen)|The Invisible Man]],<br>Scandal,<br>The Miracle
|-
|[[Innuendo (album)|Innuendo]]
|[[4 febrewaris]] [[1991]]
|[[Innuendo (liet)|Innuendo]],<br>I'm Going Slightly Mad,<br>[[Headlong (liet fan Queen)|Headlong]],<br>[[These Are the Days of Our Lives]],<br>[[The Show Must Go On]]
|-
|[[Made in Heaven]]
|[[6 novimber]] [[1995]]
|[[Heaven for Everyone]],<br>A Winter's Tale,<br>[[Too Much Love Will Kill You]],<br>I Was Born to Love You,<br>Let Me Live,<br>You Don't Fool Me
|}
{{DEFAULTSORT:Deacon, John}}
[[Kategory:Queen]]
[[Kategory:Ingelsk bassist]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1951]]
karsdngri2z3i880jnl3sx91ewzry73
Brian May
0
158568
1086256
1079815
2022-08-04T21:35:57Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = BrianMayNov1977.jpg
| ôfbyldingstekst = Brian May yn 1977
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Brian Harold May
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[19 july]] [[1947]]
| berteplak = [[Hampton (Londen)|Hampton]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[gitaar]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = [[Bohemian Rhapsody]],<br>[[Somebody to Love (liet fan Queen)|Somebody to Love]],<br>[[We Will Rock You (liet)|We Will Rock You]],<br>[[We Are the Champions (liet fan Queen)|We Are the Champions]],<br>[[Crazy Little Thing Called Love]],<br>[[Under Pressure (liet fan Queen en Bowie)|Under Pressure]],<br>[[Radio Ga Ga]],<br>[[I Want to Break Free]]
| jierren aktyf = [[1965]] – No
| prizen =
| webside =
}}
[[Ofbyld:Brian May 2017 Guitar Cropped.jpg|thumb|left|180px|Brian May yn 2017]]
'''Brian Harold May''' [[Oarder fan it Britske Ryk|CBE]] ([[Hampton (Londen)|Hampton]] [[19 july]] [[1947]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[gitarist]]. Hy is bekend as de oprjochter en gitarist fan [[Queen (band)|Queen]]. May en syn mei-bandleden fan Queen waarden yn [[2001]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame.
== Karriêre ==
Yn [[1968]] rjochte May de band ''Smile'' op, mei [[Tim Staffell]] as sjonger en bassist, letter kaam drummer [[Roger Taylor (Queen)|Roger Taylor]] hjir by. Dizze band bestie mar twa jier, fan [[1968]] oant [[1970]].
Neidat Smile ophâlden wie sette Brian May mei drummer Roger Taylor in nije band op, in sjonger waard fûn yn [[Freddie Mercury|Farrokh Bulsara]] dy't himsels letter Freddie Mercury neamde en ek de betinker is fan de bandnamme Queen. In bassist wie dreger te finen mar yn [[1971]] waard [[John Deacon]] de bassist fan Queen.
Nei it ferstjêren fan Freddie Mercury yn [[1991]] gie May solo fierder yn [[1992]] brocht hy syn earste solo album ''Back to the Light'' út.
== Priveelibben ==
Brian May waard berne yn Hampton, [[Londen]], [[Ingelân]], as iennichst bêrn fan in technysk tekener. May folge fanôf 1970 in stúdzje [[stjerrekunde]] yn Londen mar studearre pas yn [[2007]] ôf. May is twa kear boaske en hat út syn earste houlik trije bêrn. May is al jierren aktyf as beskermer fan [[Das|dassen]].
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Queen (album)|Queen]]
|[[13 july]] [[1973]]
|rowspan=14|[[Queen (band)|Queen]]
|[[Keep Yourself Alive]],<br>Liar
|-
|[[Queen II (album)|Queen II]]
|[[8 maart]] [[1974]]
|[[Seven Seas of Rhye]]
|-
|[[Sheer Heart Attack (album)|Sheer Heart Attack]]
|[[8 novimber]] [[1974]]
|[[Killer Queen]],<br>Now I'm Here
|-
|[[A Night at the Opera (album fan Queen)|A Night at the Opera]]
|[[21 novimber]] [[1975]]
|[[Bohemian Rhapsody]],<br>[[You're My Best Friend (liet fan Queen)|You're My Best Friend]]
|-
|[[A Day at the Races (album fan Queen)|A Day at the Races]]
|[[10 desimber]] [[1976]]
|[[Somebody to Love (liet fan Queen)|Somebody to Love]],<br>[[Tie Your Mother Down]],<br>Teo Torriatte (Let Us Cling Together),<br>Good Old-Fashioned Lover Boy,<br>Long Away
|-
|[[News of the World (album fan Queen)|News of the World]]
|[[28 oktober]] [[1977]]
|[[We Are the Champions (liet fan Queen)|We Are the Champions]],<br>Spread Your Wings,<br>It's Late
|-
|[[Jazz (album fan Queen)|Jazz]]
|[[10 novimber]] [[1978]]
|[[Bicycle Race (liet fan Queen)|Bicycle Race]],<br>[[Don't Stop Me Now]],<br>Mustapha,<br>Jealousy
|-
|[[The Game (album fan Queen)|The Game]]
|[[30 juny]] [[1980]]
|[[Crazy Little Thing Called Love]],<br>Save Me,<br>Play the Game,<br>[[Another One Bites the Dust]],<br>Need Your Loving Tonight
|-
|[[Flash Gordon]]
|[[8 desimber]] [[1980]]
|Flash
|-
|[[Hot Space]]
|[[21 maaie]] [[1982]]
|[[Under Pressure (liet fan Queen en Bowie)|Under Pressure]],<br>Body Language,<br>Las Palabras de Amor,<br>Calling All Girls,<br>Staying Power,<br>Back Chat
|-
|[[The Works (album fan Queen)|The Works]]
|[[27 febrewaris]] [[1984]]
|[[Radio Ga Ga]],<br>[[I Want to Break Free]],<br>[[It's a Hard Life]],<br>[[Hammer to Fall (liet fan Queen)|Hammer to Fall]]
|-
|[[A Kind of Magic (album)|A Kind of Magic]]
|[[2 juny]] [[1986]]
|[[One Vision (liet fan Queen)|One Vision]],<br>Princes of the Universe,<br>[[A Kind of Magic (liet)|A Kind of Magic]],<br>One Year of Love,<br>[[Friends Will Be Friends]],<br>[[Pain Is So Close to Pleasure]],<br>[[Who Wants to Live Forever]]
|-
|[[The Miracle (album fan Queen)|The Miracle]]
|[[22 maaie]] [[1989]]
|[[I Want It All (liet fan Queen)|I Want It All]],<br>[[Breakthru (liet fan Queen)|Breakthru]],<br>[[The Invisible Man (liet fan Queen)|The Invisible Man]],<br>Scandal,<br>The Miracle
|-
|[[Innuendo (album)|Innuendo]]
|[[4 febrewaris]] [[1991]]
|[[Innuendo (liet)|Innuendo]],<br>I'm Going Slightly Mad,<br>[[Headlong (liet fan Queen)|Headlong]],<br>[[These Are the Days of Our Lives]],<br>[[The Show Must Go On]]
|-
|Back to the Light
|[[28 septimber]] [[1992]]
|Brian May
|Driven by You,<br>[[Too Much Love Will Kill You]],<br>Back to the Ligt,<br>Resurrection,<br>Last Horizon
|-
|[[Made in Heaven]]
|[[6 novimber]] [[1995]]
|[[Queen (band)|Queen]]
|[[Heaven for Everyone]],<br>A Winter's Tale,<br>[[Too Much Love Will Kill You]],<br>I Was Born to Love You,<br>Let Me Live,<br>You Don't Fool Me
|-
|Ghost of a Smile
|[[1997]]
|Smile
|
|-
|Another World
|[[1 juny]] [[1998]]
|rowspan=2|Brian May
|Business,<br>On My Way Up,<br>Another World,<br>Why Don't We Try Again
|-
|La musique de Furia
|[[23 novimber]] [[2000]]
|
|}
===As gastmuzikant===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Single(s) !! Album !! Utbrocht yn !! Mei band
|-
|If We Believe
|You Like It Clean
|2002
|[[Lynn Carey Saylor]]
|-
|[[Somebody to Love (liet fan Queen)|Somebody to Love]]
|Gems for Ruby
|[[2009]]
|[[Catherine Porter]]
|-
|Rockstar
|Bad Intentions
|[[2012]]
|[[Dappy]]
|-
|Blue on Black
|And Justice for None
|[[2019]]
|[[Five Finger Death Punch]]
|}
{{DEFAULTSORT:May, Brian}}
[[Kategory:Queen]]
[[Kategory:Ingelsk gitarist]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
ijq9xan8iw2gnfq3ytjmd1zbufiprmk
Roger Taylor (Queen)
0
158581
1086262
1079816
2022-08-04T21:37:41Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = RogerTaylordec2017.jpg
| ôfbyldingstekst = Roger Taylor yn 2017
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Roger Meddows Taylor
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[26 july]] [[1949]]
| berteplak = [[King's Lynn]]
| stoarn =
| stjerplak =
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Rockmuzyk|Rock]],<br>[[Hardrock]]
| ynstrumint = [[drums]]
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| grutste hit(s) = [[Bohemian Rhapsody]],<br>[[Somebody to Love (liet fan Queen)|Somebody to Love]],<br>[[We Will Rock You (liet)|We Will Rock You]],<br>[[We Are the Champions (liet fan Queen)|We Are the Champions]],<br>[[Crazy Little Thing Called Love]],<br>[[Under Pressure (liet fan Queen en Bowie)|Under Pressure]],<br>[[Radio Ga Ga]],<br>[[I Want to Break Free]]
| jierren aktyf = [[1968]] – No
| prizen =
| webside =
}}
'''Roger Meddows Taylor''' OBE ([[King's Lynn]] [[26 july]] [[1949]]) is in [[Ingelân|Ingelsk]] [[drummer]]. Hy is bekend as de oprjochter en drummer fan [[Queen (band)|Queen]]. Taylor en syn mei-bandleden fan Queen waarden yn [[2001]] opnaam yn de Rock and Roll Hall of Fame. Roger Taylor is de heit fan drummer [[Rufus Taylor]]
== Karriêre ==
Yn [[1968]] kaam drummer [[Roger Taylor (Queen)|Roger Taylor]] by de troch [[Brian May]] en [[Tim Staffell]] oprjochte band ''Smile''. Dizze band bestie mar twa jier, fan [[1968]] oant [[1970]].
Neidat Smile ophâlden wie sette Roger Taylor mei gitarist Brian May in nije band op, in sjonger waard fûn yn de persoan fan [[Freddie Mercury|Farrokh Bulsara]] dy't himsels letter Freddie Mercury neamde en ek de betinker is fan de bandnamme Queen. In bassist wie dreger te finen mar yn [[1971]] waard [[John Deacon]] de bassist fan Queen. Yn [[1977]] gie Taylor al solo as projekt neist Queen. Taylor syn earste solo-album ''Fun in Space'' kaam yn [[1981]] út.
== Priveelibben ==
Roger Taylor waard berne yn [[King's Lynn]], [[Norfolk (greefskip)|Norfolk]], [[Ingelân]], as jongste yn in gesin fan twa. Taylor is twa kear boaske en hat fiif bern út trije relaasjes.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|[[Queen (album)|Queen]]
|[[13 july]] [[1973]]
|rowspan=9|[[Queen (band)|Queen]]
|[[Keep Yourself Alive]],<br>Liar
|-
|[[Queen II (album)|Queen II]]
|[[8 maart]] [[1974]]
|[[Seven Seas of Rhye]]
|-
|[[Sheer Heart Attack (album)|Sheer Heart Attack]]
|[[8 novimber]] [[1974]]
|[[Killer Queen]],<br>Now I'm Here
|-
|[[A Night at the Opera (album fan Queen)|A Night at the Opera]]
|[[21 novimber]] [[1975]]
|[[Bohemian Rhapsody]],<br>[[You're My Best Friend (liet fan Queen)|You're My Best Friend]]
|-
|[[A Day at the Races (album fan Queen)|A Day at the Races]]
|[[10 desimber]] [[1976]]
|[[Somebody to Love (liet fan Queen)|Somebody to Love]],<br>[[Tie Your Mother Down]],<br>Teo Torriatte (Let Us Cling Together),<br>Good Old-Fashioned Lover Boy,<br>Long Away
|-
|[[News of the World (album fan Queen)|News of the World]]
|[[28 oktober]] [[1977]]
|[[We Are the Champions (liet fan Queen)|We Are the Champions]],<br>Spread Your Wings,<br>It's Late
|-
|[[Jazz (album fan Queen)|Jazz]]
|[[10 novimber]] [[1978]]
|[[Bicycle Race (liet fan Queen)|Bicycle Race]],<br>[[Don't Stop Me Now]],<br>Mustapha,<br>Jealousy
|-
|[[The Game (album fan Queen)|The Game]]
|[[30 juny]] [[1980]]
|[[Crazy Little Thing Called Love]],<br>Save Me,<br>Play the Game,<br>[[Another One Bites the Dust]],<br>Need Your Loving Tonight
|-
|[[Flash Gordon]]
|[[8 desimber]] [[1980]]
|Flash
|-
|Fun in Space
|[[6 april]] [[1981]]
|Roger Taylor
|Future Management,<br>Let's Get Crazy,<br>My Country
|-
|[[Hot Space]]
|[[21 maaie]] [[1982]]
|rowspan=2|[[Queen (band)|Queen]]
|[[Under Pressure (liet fan Queen en Bowie)|Under Pressure]],<br>Body Language,<br>Las Palabras de Amor,<br>Calling All Girls,<br>Staying Power,<br>Back Chat
|-
|[[The Works (album fan Queen)|The Works]]
|[[27 febrewaris]] [[1984]]
|[[Radio Ga Ga]],<br>[[I Want to Break Free]],<br>[[It's a Hard Life]],<br>[[Hammer to Fall (liet fan Queen)|Hammer to Fall]]
|-
|Strange Frontier
|[[25 juny]] [[1984]]
|Roger Taylor
|Man on Fire,<br>Strange Frontier,<br>Beautiful Dreams
|-
|[[A Kind of Magic (album)|A Kind of Magic]]
|[[2 juny]] [[1986]]
|[[Queen (band)|Queen]]
|[[One Vision (liet fan Queen)|One Vision]],<br>Princes of the Universe,<br>[[A Kind of Magic (liet)|A Kind of Magic]],<br>One Year of Love,<br>[[Friends Will Be Friends]],<br>[[Pain Is So Close to Pleasure]],<br>[[Who Wants to Live Forever]]
|-
|Shove It
|[[13 april]] [[1988]]
|The Cross
|
|-
|[[The Miracle (album fan Queen)|The Miracle]]
|[[22 maaie]] [[1989]]
|[[Queen (band)|Queen]]
|[[I Want It All (liet fan Queen)|I Want It All]],<br>[[Breakthru (liet fan Queen)|Breakthru]],<br>[[The Invisible Man (liet fan Queen)|The Invisible Man]],<br>Scandal,<br>The Miracle
|-
|Mad, Bad and Dangerous to Know
|[[26 maart]] [[1990]]
|The Cross
|
|-
|[[Innuendo (album)|Innuendo]]
|[[4 febrewaris]] [[1991]]
|[[Queen (band)|Queen]]
|[[Innuendo (liet)|Innuendo]],<br>I'm Going Slightly Mad,<br>[[Headlong (liet fan Queen)|Headlong]],<br>[[These Are the Days of Our Lives]],<br>[[The Show Must Go On]]
|-
|Blue Rock
|[[9 septimber]] [[1991]]
|The Cross
|
|-
|Happiness?
|[[5 septimber]] [[1994]]
|Roger Taylor
|Nazis 1994,<br>Foreign Sand,<br>Happiness?
|-
|[[Made in Heaven]]
|[[6 novimber]] [[1995]]
|[[Queen (band)|Queen]]
|[[Heaven for Everyone]],<br>A Winter's Tale,<br>[[Too Much Love Will Kill You]],<br>I Was Born to Love You,<br>Let Me Live,<br>You Don't Fool Me
|-
|Electric Fire
|[[28 septimber]] [[1998]]
|rowspan=3|Roger Taylor
|Pressure On,<br>Surrender
|-
|Fun on Earth
|[[11 novimber]] [[2013]]
|The Unblinking Eye (Everything Is Broken),<br>Sunny Day,<br>Up,<br>Be with You
|-
|Outsider
|[[1 oktober]] [[2021]]
|Gangsters Are Running This World,<br>Isolation,<br>We're All Just Trying to Get By
|}
{{DEFAULTSORT:Taylor, Roger}}
[[Kategory:Queen]]
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk rockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1949]]
ovongps201i1ufn7j2cxni7yc626z5b
List fan ferdivedaasjeparken yn Nederlân
0
159910
1086149
1085731
2022-08-04T20:55:35Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
Dit is in '''list fan [[ferdivedaasjepark]]en yn [[Nederlân]]'''. In ferdivedaasjepark, attraksjepark, amusemintspark, temapark of pretpark (hollanisme) is in rekreaasje-oard dêr't jin tsjin betelling fermeitsje kin
==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
|
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}
===Drinte===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}
===Flevolân===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''.
|}
===Grinslân===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}
===Gelderlân===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}
===Limburch===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
|
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}
===Noard-Brabân===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}
===Noard-Hollân===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bloemendaal]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|Attraksje
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Goaiske Marren]]
|[[1930]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Inkhuzen]]
|[[1973]]
|Temapark
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}
===Oerisel===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Hardenberg]]
|[[1963]]
|Attraksje
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[1936]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[1924]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:2021-08-05 Dinoland Zwolle ZvD 10.jpg|100px]]
|[[Dinoland Zwolle]]
|[[Swol]]
|[[Swol]]
|[[2015]]
|belibbingspark
|Op it eardere terrein fan it [[Ecodrome]] iepene.
|-
|
|[[Speelpark Hoge Boekel]]
|[[Ynskedee]]
|[[Ynskedee]]
|
|Attraksje
|
|}
===Seelân===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Attraksje/Miniatuerpark
|Fuortkaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:4354 Vrouwenpolder, Netherlands - panoramio (4).jpg|100px]]
|[[Neeltje Jans]]
|[[Vrouwenpolder]]
|[[Feare (gemeente)|Feare]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|Lei op it eardere wurkeilân Neeltje Jans, ûnderdiel fan de [[Easterskeldekearing]].
|}
===Súd-Hollân===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Wassenaar]]
|[[1935]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1938]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1952]]
|Miniatuerpark
|
|-
|[[Ofbyld:20190922 Archeon ZvD 03.jpg|100px]]
|[[Archeon]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[1994]]
|belibbingspark
|Jout de prehistoaryske en midsiuwske skiednis wer.
|}
==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class="wikitable"
|-
!colspan=8|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Slúten
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Belibbingspark
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Miniatuerpark
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=8|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Temapark
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it attraksjepark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|Belibbingspark
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Miniatuerpark
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|Attraksje
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|Temapark
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|-
|
|[[Autotron]]
|[[Rosmalen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1972]]
|[[2003]]
|Temapark
|-
|[[Ofbyld:20150819 Ecodrome Zwolle.jpg|100px]]
|[[Ecodrome]]
|[[Swol]]
|[[Oerisel]]
|[[1962]]
|[[2012]]
|Belibbingspark
|Yn [[2015]] waard op it eardere terrein fan de Ecodrome it belibbingspark [[Dinoland Zwolle]] iepene.
|}
[[Kategory:Ferdivedaasjepark yn Nederlân| ]]
[[Kategory:Ferdivedaasjepark]]
[[Kategory:List]]
6gj06634uoo20tmazehykukex64bpac
List fan bistetunen yn Nederlân
0
159914
1086148
1085667
2022-08-04T20:55:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
Dit is in '''list fan [[Dieretún|Bistetúnen]]''' yn [[Nederlân]]. In [[bistetún]], dieretún of mei in anglisisme ''zoo'' (koart foar ''zoological garden'', soölogyske tún) is in samling libbene, fan oarsprong wylde bisten, dy't yn finzenskip holden wurde op in plak dêr't se besjoen wurde kinne troch it publyk.
Dizze list bestiet benammen út bistetunen dy't lid binne fan de ''Nederlandse Vereniging van Dierentuinen (NVD)'' dy't yn [[1966]] oprjochte waard. Fia de ''NVD'' wurkje de 13 grutte Nederlânske bistetunen gear op it mêd fan belied, útwikseling fan ynformaasje, edukaasje, ûndersyk en natuerbehâld. In pear lytsere bistetunen yn Nederlân binne feriene yn ''Dier en Park''.
===List fan Hjoeddeiske bistetunen yn Nederlân===
{| class="wikitable"
|-
!colspan=6|Bistetunen yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Bistetún
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:7186 Aquazoo.Leeuwarden.GroteWielen.jpg|100px]]
|[[AquaZoo Friesland|AquaZoo]]
|[[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
|[[Ljouwert (gemeente)|Ljouwert]]
|[[1994]]
| oprjochte as Otterpark Aqualutra
|-
|
|[[Dierepark SanjesZoo]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[2012]]
|ûnderdiel fan [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|-
!colspan=6|Bistetunen yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Bistetún
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Apenheul Primate Park (6488535799).jpg|100px]]
|[[Apenheul]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1971]]
|
|-
|[[Ofbyld:NL-Artis-ingang.jpg|100px]]
|[[Artis]]
|[[Amsterdam]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1838]]
|âldste bistetún fan Nederlân
|-
|[[Ofbyld:Springtime at the entrance of Burgers Zoo Arnhem-Schaarsbergen at 19 March 2015 - panoramio.jpg|100px]]
|[[Burgers' Zoo]]
|[[Arnhim]]
|[[Gelderlân]]
|[[1913]]
|
|-
|
|[[DierenPark Amersfoort]]
|[[Amersfoart]]
|[[Utert (provinsje)|Utert]]
|[[1948]]
|-
|
|[[Dierenrijk]]
|[[Mierlo]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[2004]]
|-
|[[Ofbyld:Blijdorp entree.jpg|100px]]
|[[Diergaarde Blijdorp]]
|[[Rotterdam]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1855]]
|
|-
|
|[[GaiaZoo]]
|[[Kerkrade]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2005]]
|Oant 2011 hjitte de bistetún GaiaPark.
|-
|[[Ofbyld:Ouwehands bord.JPG|100px]]
|[[Ouwehands Dierenpark]]
|[[Rhenen]]
|[[Utert (provinsje)|Utert]]
|[[1932]]
|By de Slach om de Grebbeberch waard in grut part fan de bistetún ferwoaste.
|-
|[[Ofbyld:Entrance Safaripark Beekse Bergen Netherlands.JPG|100px]]
|[[Safaripark Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1968]]
|-
|
|[[Vogelpark Avifauna]]
|[[Alphen aan den Rijn]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1950]]
|
|-
|[[Ofbyld:Wildlands Adventure Zoo Emmen at night, Emmen (2019) 01.jpg|100px]]
|[[Wildlands Adventure Zoo Emmen]]
|[[Emmen]]
|[[Drinte]]
|[[2016]]
|Tenei kaam út it [[Noorder Dierenpark Emmen]].
|-
|
|[[ZooParc Overloon]]
|[[Overloon]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[2000]]
|
|}
===List fan eardere bistetunen yn Nederlân===
{| class="wikitable"
|-
! width=100px|
! Bistetún
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Vernieuwdetoegangspoort.jpg|100px]]
|Animali Vogel- en dierenpark
|[[Eindhoven]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1951]]
|[[1961]]
|Yn 2020 binne de oerbleaune restanten fan it park hielendal ôfbrutsen. Allinnich it poartgebou is behâlden bleaun.
|-
|[[Ofbyld:Overzicht wandelpad door het dierenpark, bij de ingang van de Vlindertuin en de uitgang van het park - Emmen - 20530278 - RCE.jpg|100px]]
|[[Noorder Dierenpark]]
|[[Emmen]]
|[[Drinte]]
|[[1935]]
|[[2015]]
|Yn [[2016]] opgien yn [[Wildlands Adventure Zoo Emmen]].
|-
|[[Ofbyld:Exterieur TOEGANGSHEK - Wassenaar - 20307566 - RCE.jpg|100px]]
|Dierenpark Wassenaar
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1937]]
|[[1985]]
|
|-
|
|Dierenpark Wissel
|[[Wissel (Epe)|Wissel]]
|[[Gelderlân]]
|[[1967]]
|[[2015]]
|Tichtgien ta gefolch fan it fallisemint fan it memmebedriuw Zodiac Zoos
|-
|
|Dolfirama
|[[Zandvoort]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1969]]
|[[1988]]
|
|-
|[[Ofbyld:DolfirodamScharendijke1974.jpg|100px]]
|Dolfirodam
|[[Rotterdam]],<br>[[Scharendijke]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1970]]
|[[1980]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Trichterberggroeve (1).jpg|100px]]
|Grottenaquarium Valkenburg
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Súd-Limburch]]
|fyftiger jierren
|[[2014]]
|
|-
|[[Ofbyld:Haagse dierentuin, Olifantenverblijf 1863.jpg|100px]]
|Haagse Dierentuin
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1863]]
|[[1943]]
|De bistetún moast yn 1943 plak meitsje foar de [[Atlantikwall]].
|-
|
|Klant’s Dierentuin
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Súd-Limburch]]
|[[1947]]
|[[1973]]
|
|-
|
|Labyrinth Boekelo
|[[Boekelo (Ynskedee)|Boekelo]]
|[[Oerisel]]
|[[2002]]
|[[2012]]
|-
|
|Tilburgs dierenpark
|[[Tilburg]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1932]]
|[[1973]]
|
|-
|
|Tropisch Oosten
|[[Silvolde]]
|[[Gelderlân]]
|[[1952]]
|[[1981]]
|
|}
[[Kategory:Dieretún yn Nederlân| ]]
[[Kategory:Dieretún]]
[[Kategory:List]]
347swhq6qh1zlbywmhfeg4q3ixe3q5a
Ridderkerk
0
159951
1086009
1085973
2022-08-04T15:32:59Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981-2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk (2021):<ref name=alle/>
* [[Bolnes]] - 7.770 ynwenners
* [[Oostendam]] - 615 ynwenners
* Ridderkerk - 25.866 ynwenners
* [[Rijsoord]] - 3.015 ynwenners
* [[Slikkerveer]] - 9.405 ynwenners
Totaal 46.671 ynwenners yn 2021.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|left|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
lm994nj94h5vw5k486426lv8kbb9pw1
1086049
1086009
2022-08-04T18:23:42Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk (2021):<ref name=alle/>
* [[Bolnes]] - 7.770 ynwenners
* [[Oostendam]] - 615 ynwenners
* Ridderkerk - 25.866 ynwenners
* [[Rijsoord]] - 3.015 ynwenners
* [[Slikkerveer]] - 9.405 ynwenners
Totaal 46.671 ynwenners yn 2021.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|left|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
3krtxwe3b75no05rha3pkt51a0a9rku
1086067
1086049
2022-08-04T19:49:36Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Ridderkerk
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Ridderkerk Netherlands.svg
| wapen = Ridderkerk wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0597 (2016).png
| kaart1 = Gem-Ridderkerk-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Ridderkerk
| oerflak = 25,26 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/ridderkerk/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 23,48 km²
| wetter = 1,79 km²
| ynwennertal = 47.099 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.006 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731149 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Ridderkerk}}
| boargemaster = [[Anny Attema]]
| list = [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2981–2989 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.ridderkerk.nl/ www.ridderkerk.nl]
}}
'''Ridderkerk''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 47.100 ynwenners.
Ridderkerk leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]], [[Molelannen]], [[Alblasserdam]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Barendrecht]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], en oan de rivieren de [[Nije Maas]], [[Noard (rivier)|Noard]] en it [[Waaltsje]].
Der binne grutte strang [[grifformeard]]e tsjerken.
== Plakken ==
Doarpen yn de gemeente Ridderkerk (2021):<ref name=alle/>
* [[Bolnes]] - 7.770 ynwenners
* [[Oostendam]] - 615 ynwenners
* Ridderkerk - 25.866 ynwenners
* [[Rijsoord]] - 3.015 ynwenners
* [[Slikkerveer]] - 9.405 ynwenners
Totaal 46.671 ynwenners yn 2021.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 47.099
|-
| 2020 || 46.189
|-
| 2015 || 45.149
|-
| 2010 || 44.746
|-
| 2005 || 45.106
|-
| 2000 || 46.839
|-
| 1996 || 46.650
|-
|}
[[Ofbyld:Singelkerk vanaf Kerkpad.jpg|left|thumb|Herfoarme Singeltsjerke]]
{{Clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.ridderkerk.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/ridderkerk Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_36_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 36' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Ridderkerk| ]]
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
g85xug4knhzcnm7d0lfymwyzq4xhof9
Alec John Such
0
159958
1086135
1085637
2022-08-04T20:34:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Alec John Such
| nasjonaliteit = {{USAnasj}}
| berne = [[14 novimber]] [[1951]]
| berteplak = [[Yonkers (New York)|Yonkers]]
| stoarn = [[4 juny]] [[2022]]
| stjerplak = [[Horry County (Súd-Karolina)|Horry County]]
| etnisiteit =
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = Basgitaar
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[You Give Love a Bad Name]],<br>[[Always (Liet fan Bon Jovi)|Always]]
| jierren aktyf = [[1983]]–[[1994]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Alec John Such''' ([[Yonkers (New York)|Yonkers]] [[New York (steat)|New York]], [[14 novimber]] [[1951]] – [[Horry County]] [[Súd-Karolina]], [[4 juny]] [[2022]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[bassist]]. Hy waard benammen bekend fan de band [[Bon Jovi]].
Foardat er him by Bon Jovi oansleat spile Such earder mei [[Richie Sambora]] by ''Message'' en by ''Phantom's Opera'' mei [[Tico Torres]]. Yn [[1994]] ferliet hy de band en is nea offisjeel ferfongen. Syn ûnoffisjele ferfanger is [[Hugh McDonald]].
Nei syn Bon Jovi-tiid waard Alec John Such manager fan in pear lokale bands út [[Nij-Jersey]] en wie dêrneist eigener fan in motorsaak yn [[New York (stêd)|New York]].
Such ferstoar yn [[2022]] yn de âldens fan 70 jier.
{{DEFAULTSORT:Such, Alec John}}
[[Kategory:Amerikaansk bassist]]
[[Kategory:Amerikaansk hardrockartyst]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1951]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
sywq8i6qil1zysabjd6eww29jm13ix8
Ric Parnell
0
159959
1086108
1085742
2022-08-04T20:27:19Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme =
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[13 augustus]] [[1951]]
| berteplak = [[Hammersmith]]
| stoarn = [[1 maaie]] [[2022]]
| stjerplak = [[Missoula (Montana)|Missoula]] {{Flagge US}}
| etnisiteit = {{ENGetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) =
| jierren aktyf = [[1968]]–[[2022]]
| prizen =
| webside = [https://www.imdb.com/name/nm0663198/ IMDb-profyl]
}}
'''Ric Parnell''' ([[Hammersmith]], [[13 augustus]] [[1951]] - [[Missoula (Montana)|Missoula]] [[Montana]] [[Feriene Steaten]], [[1 maaie]] [[2022]]) wie in [[Ingelân|Ingelsk]] [[drummer]]. Hy waard bekend as drummer fan [[Atomic Rooster]]. Mar Parnell is it bêst bekend fanwegen syn rol as de drummer ''Mick Shrimpton'' yn de cultfilm [[This Is Spinal Tap]].
Yn [[1970]] wie er lid fan de [[hardrock]]band ''Horse'', dy 't ien album opnaam foardat er út inoar gie. Koart dêrnei kaam er efkes ta de progressive [[Rockmuzyk|rockband]] Atomic Rooster, wêrnei't er nei mar twa moanne by de band wei gie. Tsjin de ein fan [[1971]] waard er útnûge om him wer by Atomic Rooster te foegjen, diskear bleau er lang genôch om op de lêste twa albums fan de band te spyljen.
Nei't Atomic Rooster ta in ein kaam wie, foege Parnell him by de [[Itaalje|Italjaanske]] band ''Tritons'', nei Tritons wie Par-mei-oprjochter fan de Italiaanske prog-rockband ''Ibis''. Parnell wie de drummer en mei-tekstskriuwer fan harren album út [[1974]], ''Sun Supreme''. Parnell ferliet de band foardat it twadde album útkaam.
Yn 1975 wie Parnell lid fan de mear pop/rock-oriïntearre band ''Stars'', dy't in album sûnder titel útbrocht foardat ek dizze band útelkoar gie. Dat waard folge troch in perioade fan twa albums as drummer fan de Italjaansk/Britske jazzfusionband ''Nova'' yn [[1977]] en [[1978]]. Nei't er Nova ferlitten hie, bleau Parnell yn de jierren santich en tachtich foar ferskate oare bands en artysten spyljen.
Parnells grutte trochbraak kaam yn [[1984]] doe't er de rol fan ''Mick Shrimpton'' spile yn de mockumentary This Is Spinal Tap. Syn karakter wie ien fan in lange rige ûngelokkige drummers dy 't allegearre omkomme troch bûtenissige ûngelokken, Parnells karakter Mick Shrimpton kaam troch brân om it libben.
Spinal Tap waard in echte band, naam in soundtrackalbum op en promoatte de film mei liveshows. Om't it karakter fan Parnell ''Mick Shrimpton'' ferstoar yn This Is Spinal Tap, Naam Parnell foar de optredens nei it útbringen fan de film de rol fan syn ''"twillingbroer"'' drummer Ric Shrimpton oan. Dit gie troch op it reünyalbum ''Break Like the Wind'' fan de band út [[1992]] en de byhearrende toernee.
Parnell ferstoar yn 2022 yn de âldens fan 70 jier.
== Keppeling om utens ==
* [https://www.discogs.com/artist/592153-Ric-Parnell diskografy by Discogs]
{{DEFAULTSORT:Parnell, Ric}}
[[Kategory:Ingelsk drummer]]
[[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
[[Kategory:Ingelsk filmakteur]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1951]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
r6n1klrh1onsl6tdxrh8dma3ulktftz
Manny Charlton
0
159966
1085995
1085672
2022-08-04T14:45:35Z
FreyaSport
40716
/* Karriêre */ Diskografy
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Nazareth 03121976 01 640.jpg
| ôfbyldingstekst = Manuel Charlton (1976)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Manuel Charlton
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[25 july]] [[1941]]
| berteplak = [[La Línea de la Concepción]] {{Flagge ES}}
| stoarn = [[5 july]] [[2022]]
| stjerplak = [[Teksas]] {{Flagge US}}
| etnisiteit = {{SCOetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]]
| jierren aktyf = [[1958]]-[[2022]]
| prizen =
| webside = [http://www.mannycharltonband.com Offijele webside Manny Charlton]
}}
'''Manuel (Manny) Charlton''' ([[La Línea de la Concepción]], [[Spanje]], [[25 july]] [[1941]] - [[Teksas]], [[Feriene Steaten]], [[5 july]] [[2022]]) wie in [[Skotlân|Skotsk]] [[gitarist]]. Hy waard bekend as mei-oprjochter fan [[Nazareth (band)|Nazareth]].
==Karriêre==
Foardat er by Nazareth kaam, spile Charlton yn in pear bands, benammen de ''Mark 5'' en letter de ''Red Hawks'', Oant er lid waard fan de band ''The Shadettes.'' Yn [[1968]] feroare de band harren namme yn Nazareth, ynspirearre troch de iepeningstekst fan ''The Weight'', in liet fan [[The Band]]. Charlton wie ek jierrenlang de produsint fan de band, as opfolger fan [[Roger Glover]] van [[Deep Purple (band)|Deep Purple]], nei't de band besletten hie in nije rjochting yn te slaan foar it album ''Hair of the Dog''.<br>
Charlton produsearre ek de titelleaze [[Dan McCafferty]]-debút-album yn [[1975]], mei in single ''Out of Time''. Hy soe in rige suksesfolle Nazareth-albums produsearje, oant en mei ''No Mean City'' yn [[1979]].
[[Axl Rose]] fan [[Guns N' Roses]] woe yn't earstoan dat ''"de man dyt Nazareth's Hair of the Dog produsearre"'' produsearje soe wat it trochbrekken fan de band wurde moatte soe. Charlton krige it fersyk fan ''Geffen Records'' en produsearre yn juny [[1986]] ferskate opnamen yn Sound City Studios te Los Angeles. Oan de ein fan de sesje hiene se 25 nûmers op tape. Nei dit earste wurk gie Charlton werom nei Nazareth yn [[Jeropa]] en Guns N' Roses hierde [[Mike Clink]] yn om it album te produsearjen. Charltons produksjes binne opnaam as bonussen op de werútjefte fan ''[[Appetite for Destruction]]'' yn [[2018]].
Nei it ferlitten fan Nazareth yn [[1990]] spile Charlton in pear soloshows yn it Skotske klupsirkwy en brocht er syn earste soloalbum ''Drool'' út yn [[1997]], mei [[Neil Miller]] op sang. It jier dêrnei ferhuze er nei Teksas, dêr't er de [[Manny Charlton Band]] (MCB) oprjochte. De nije band brocht in pear albums út foardat se yn [[2003]] útinoar giene.
Tusken [[2003]] en [[2005]] brocht Charlton wer wat solowurk út en begjin 2006 kaam Charlton by de [[Sweden|Sweedske]] [[Rockmuzyk|rockband]] ''From Behind'', dy’t harren debútalbum mei de titel ''Game Over'' útbrocht en toerde om it album te stypjen troch Jeropa foardat se ein [[2007]] útinoar giene. Charlton brocht doe in solo-album ''Americana Delux''e út, mei nûmers as [[Fleetwood Mac]]'s ''Tusk''.
Charlton wie in oantal jierren boaske mei Isabel mei wa't er in soan en dochter krige. Yn [[1997]] ferhuze Charlton nei Texas yn Amearika, dêr't er boaske mei in Julie. Yn [[2015]] ferhuze er nei [[Cordoba]] yn Spanje.
By in besite oan de Feriene Steaten ferstoar Charlton op 5 july 2022 yn Teksas, yn 'e âldens fan 80 jier.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|rowspan=17|[[Nazareth (band)|Nazareth]]
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|Drool
|[[1999]]
|rowspan=2|Manny Charlton
|
|-
|Bravado
|[[2000]]
|
|-
|Stonkin
|[[2002]]
|rowspan=2|[[Manny Charlton Band]]
|
|-
|Klone This
|[[2003]]
|
|-
|Say The Word
|[[2004]]
|rowspan=3|Manny Charlton
|
|-
|Sharp
|[[2004]]
|
|-
| Sharp Re-Loaded
|[[2005]]
|
|-
|Game Over
|[[2006]]
|[[From Behind (band)|From Behind]]
|
|-
|Americana Deluxe
|[[2007]]
|Rowspan=2|Manny Charlton
|
|-
|Then There's This
|[[2008]]
|
|-
|Hellacious
|[[2013]]
|[[Manny Charlton Band]]
|It Does Something
|-
|Solo
|[[2016]]
|Manny Charlton
|
|}
{{DEFAULTSORT:Charlton, Manny}}
[[Kategory:Skotsk gitarist]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1941]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
hy39wl4smrmw5nkhvwznzngidji5d4d
1086008
1085995
2022-08-04T15:32:57Z
FreyaSport
40716
/* Diskografy */
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Nazareth 03121976 01 640.jpg
| ôfbyldingstekst = Manuel Charlton (1976)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Manuel Charlton
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[25 july]] [[1941]]
| berteplak = [[La Línea de la Concepción]] {{Flagge ES}}
| stoarn = [[5 july]] [[2022]]
| stjerplak = [[Teksas]] {{Flagge US}}
| etnisiteit = {{SCOetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]]
| jierren aktyf = [[1958]]-[[2022]]
| prizen =
| webside = [http://www.mannycharltonband.com Offijele webside Manny Charlton]
}}
'''Manuel (Manny) Charlton''' ([[La Línea de la Concepción]], [[Spanje]], [[25 july]] [[1941]] - [[Teksas]], [[Feriene Steaten]], [[5 july]] [[2022]]) wie in [[Skotlân|Skotsk]] [[gitarist]]. Hy waard bekend as mei-oprjochter fan [[Nazareth (band)|Nazareth]].
==Karriêre==
Foardat er by Nazareth kaam, spile Charlton yn in pear bands, benammen de ''Mark 5'' en letter de ''Red Hawks'', Oant er lid waard fan de band ''The Shadettes.'' Yn [[1968]] feroare de band harren namme yn Nazareth, ynspirearre troch de iepeningstekst fan ''The Weight'', in liet fan [[The Band]]. Charlton wie ek jierrenlang de produsint fan de band, as opfolger fan [[Roger Glover]] van [[Deep Purple (band)|Deep Purple]], nei't de band besletten hie in nije rjochting yn te slaan foar it album ''Hair of the Dog''.<br>
Charlton produsearre ek de titelleaze [[Dan McCafferty]]-debút-album yn [[1975]], mei in single ''Out of Time''. Hy soe in rige suksesfolle Nazareth-albums produsearje, oant en mei ''No Mean City'' yn [[1979]].
[[Axl Rose]] fan [[Guns N' Roses]] woe yn't earstoan dat ''"de man dyt Nazareth's Hair of the Dog produsearre"'' produsearje soe wat it trochbrekken fan de band wurde moatte soe. Charlton krige it fersyk fan ''Geffen Records'' en produsearre yn juny [[1986]] ferskate opnamen yn Sound City Studios te Los Angeles. Oan de ein fan de sesje hiene se 25 nûmers op tape. Nei dit earste wurk gie Charlton werom nei Nazareth yn [[Jeropa]] en Guns N' Roses hierde [[Mike Clink]] yn om it album te produsearjen. Charltons produksjes binne opnaam as bonussen op de werútjefte fan ''[[Appetite for Destruction]]'' yn [[2018]].
Nei it ferlitten fan Nazareth yn [[1990]] spile Charlton in pear soloshows yn it Skotske klupsirkwy en brocht er syn earste soloalbum ''Drool'' út yn [[1997]], mei [[Neil Miller]] op sang. It jier dêrnei ferhuze er nei Teksas, dêr't er de [[Manny Charlton Band]] (MCB) oprjochte. De nije band brocht in pear albums út foardat se yn [[2003]] útinoar giene.
Tusken [[2003]] en [[2005]] brocht Charlton wer wat solowurk út en begjin 2006 kaam Charlton by de [[Sweden|Sweedske]] [[Rockmuzyk|rockband]] ''From Behind'', dy’t harren debútalbum mei de titel ''Game Over'' útbrocht en toerde om it album te stypjen troch Jeropa foardat se ein [[2007]] útinoar giene. Charlton brocht doe in solo-album ''Americana Delux''e út, mei nûmers as [[Fleetwood Mac]]'s ''Tusk''.
Charlton wie in oantal jierren boaske mei Isabel mei wa't er in soan en dochter krige. Yn [[1997]] ferhuze Charlton nei Texas yn Amearika, dêr't er boaske mei in Julie. Yn [[2015]] ferhuze er nei [[Cordoba]] yn Spanje.
By in besite oan de Feriene Steaten ferstoar Charlton op 5 july 2022 yn Teksas, yn 'e âldens fan 80 jier.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|rowspan=17|[[Nazareth (band)|Nazareth]]
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|Drool
|[[1999]]
|rowspan=2|Manny Charlton
|
|-
|Bravado
|[[2000]]
|
|-
|Stonkin
|[[2002]]
|rowspan=2|[[Manny Charlton Band]]
|
|-
|Klone This
|[[2003]]
|
|-
|Say The Word
|[[2004]]
|rowspan=3|Manny Charlton
|
|-
|Sharp
|[[2004]]
|
|-
| Sharp Re-Loaded
|[[2005]]
|
|-
|Game Over
|[[2006]]
|[[From Behind (band)|From Behind]]
|
|-
|Americana Deluxe
|[[2007]]
|Rowspan=2|Manny Charlton
|
|-
|Then There's This
|[[2008]]
|
|-
|Hellacious
|[[2013]]
|[[Manny Charlton Band]]
|It Does Something
|-
|Solo
|[[2016]]
|Manny Charlton
|
|}
{{DEFAULTSORT:Charlton, Manny}}
[[Kategory:Skotsk gitarist]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1941]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
jodn1zhj28atytyygx53oooiao13bvj
1086022
1086008
2022-08-04T16:21:15Z
Drewes
2754
red
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding = Nazareth 03121976 01 640.jpg
| ôfbyldingstekst = Manuel Charlton (1976)
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Manuel Charlton
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[25 july]] [[1941]]
| berteplak = [[La Línea de la Concepción]] {{Flagge ES}}
| stoarn = [[5 july]] [[2022]]
| stjerplak = [[Teksas]] {{Flagge US}}
| etnisiteit = {{SCOetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Gitaar]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]]
| jierren aktyf = [[1958]]-[[2022]]
| prizen =
| webside = [http://www.mannycharltonband.com Offijele webside Manny Charlton]
}}
'''Manuel (Manny) Charlton''' ([[La Línea de la Concepción]], [[Spanje]], [[25 july]] [[1941]] - [[Teksas]], [[Feriene Steaten]], [[5 july]] [[2022]]) wie in [[Skotlân|Skotsk]] [[gitarist]]. Hy waard bekend as mei-oprjochter fan [[Nazareth (band)|Nazareth]].
==Karriêre==
Foardat er by Nazareth kaam, spile Charlton yn in pear bands, benammen de ''Mark 5'' en letter de ''Red Hawks'', oant er lid waard fan de band ''The Shadettes.'' Yn [[1968]] feroare de band syn namme yn Nazareth, ynspirearre troch de iepeningstekst fan ''The Weight'', in liet fan [[The Band]]. Charlton wie ek jierrenlang de produsint fan de band, as opfolger fan [[Roger Glover]] fan [[Deep Purple (band)|Deep Purple]], nei't de band besletten hie in nije rjochting yn te slaan foar it album ''Hair of the Dog''.<br>
Charlton produsearre ek it titelleaze [[Dan McCafferty]]-debútalbum yn [[1975]], mei in single ''Out of Time''. Hy soe in rige suksesfolle Nazarethalbums produsearje, oant en mei ''No Mean City'' yn [[1979]].
[[Axl Rose]] fan [[Guns N' Roses]] woe yn't earstoan dat ''"de man dyt Nazareth's Hair of the Dog produsearre"'' produsearje soe wat it trochbrekken fan de band wurde moatte soe. Charlton krige it fersyk fan ''Geffen Records'' en produsearre yn juny [[1986]] ferskate opnamen yn Sound City Studios te Los Angeles. Oan de ein fan de sesje hiene se 25 nûmers op tape. Nei dit earste wurk gie Charlton werom nei Nazareth yn [[Jeropa]] en Guns N' Roses hierde [[Mike Clink]] yn om it album te produsearjen. Charltons produksjes binne opnaam as bonussen op de werútjefte fan ''[[Appetite for Destruction]]'' yn [[2018]].
Nei it ferlitten fan Nazareth yn [[1990]] spile Charlton in pear soloshows yn it Skotske klupsirkwy en brocht er syn earste soloalbum ''Drool'' út yn [[1997]], mei [[Neil Miller]] op sang. It jier dêrnei ferhuze er nei Teksas, dêr't er de [[Manny Charlton Band]] (MCB) oprjochte. De nije band brocht in pear albums út foardat se yn [[2003]] útinoar giene.
Tusken [[2003]] en [[2005]] brocht Charlton wer wat solowurk út en begjin 2006 kaam Charlton by de [[Sweden|Sweedske]] [[Rockmuzyk|rockband]] ''From Behind'', dy’t harren debútalbum mei de titel ''Game Over'' útbrocht en troch Europa toerde om it album te stypjen foardat se ein [[2007]] útinoar giene. Charlton brocht doe in solo-album ''Americana Delux''e út, mei nûmers as [[Fleetwood Mac]]'s ''Tusk''.
Charlton wie in oantal jierren boaske mei Isabel mei wa't er in soan en dochter krige. Yn [[1997]] ferhuze Charlton nei Texas yn Amearika, dêr't er boaske mei in Julie. Yn [[2015]] ferhuze er nei [[Cordoba]] yn Spanje.
By in besite oan de Feriene Steaten ferstoar Charlton op 5 july 2022 yn Teksas, yn 'e âldens fan 80 jier.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|rowspan=17|[[Nazareth (band)|Nazareth]]
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|Drool
|[[1999]]
|rowspan=2|Manny Charlton
|
|-
|Bravado
|[[2000]]
|
|-
|Stonkin
|[[2002]]
|rowspan=2|[[Manny Charlton Band]]
|
|-
|Klone This
|[[2003]]
|
|-
|Say The Word
|[[2004]]
|rowspan=3|Manny Charlton
|
|-
|Sharp
|[[2004]]
|
|-
| Sharp Re-Loaded
|[[2005]]
|
|-
|Game Over
|[[2006]]
|[[From Behind (band)|From Behind]]
|
|-
|Americana Deluxe
|[[2007]]
|Rowspan=2|Manny Charlton
|
|-
|Then There's This
|[[2008]]
|
|-
|Hellacious
|[[2013]]
|[[Manny Charlton Band]]
|It Does Something
|-
|Solo
|[[2016]]
|Manny Charlton
|
|}
{{DEFAULTSORT:Charlton, Manny}}
[[Kategory:Skotsk gitarist]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1941]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]
4fj6ltipclskt3x09h0nm5dn7gcp2eg
Trije-ienheidkatedraal (Magadan)
0
159984
1086146
1085757
2022-08-04T20:52:27Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Trije-ienheidkatedraal
<small>Свято-Троицкий собор</small>
| ôfbylding = Orthodox cathedral Magadan.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Magadan Oblast.svg|20px]] [[Magadan (oblast)|Magadan]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Ofbyld:Flag of Magadan.svg|20px]] [[Magadan]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|59_34_0_N_150_48_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|59° 34' N 150° 48' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = 2001-2008
| sloopjier =
| arsjitekt = Vladimir en Elena Kolosov
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status =
| monumintnûmer =
| hichte = 71,2 (ynklúsyf krús)
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [https://magadan-eparchy.ru/ magadan-eparchy.ru]
}}
De '''Trije-ienheidkatedraal''' ([[Russysk]]: Свято-Троицкий собор; ''Svjato Troitski sobor'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokse]] [[katedraal]] yn [[Magadan]], [[Ruslân]]. De katedraal is de grutste otterdokse katedraal yn it Russyske Fiere Easten.
== Skiednis ==
De katedraal waard boud op it plak dêr't it 'Hûs fan de Sovjets' boud wurde soe. Fan dat nea foltôge gebou waarden de fûneminten en de metalen frames fan de earste twa ferdjippings brûkt om de katedraal te bouwen. Yn 2001 waard útein set en fanwegen de ôfmjittings wurken ferskillende oannimmers oan it projekt. Keunstners út de ikoanestêd Palech wurken oan it beskilderjen fan de alterromte, yn in letter stadium folge de beskildering fan de hiele katedraal.
It tsjerkegebou wurdt beskôge as in monumint foar de slachtoffers fan [[Joazef Stalin|Stalin's]] terreur. By de ynwijing fan de katedraal op 1 septimber 2011 betocht patriarch [[Kirill fan Moskou|Kirill]] wiidweidich de slachtoffers fan de [[Gûlag]]. Hy neamde de katedraal it symboal fan de oerwinning op it kwea. Yn dat ramt fertelde de patriarch ek dat syn heit yn dat tiidrek op de jûn foar syn trouwen oppakt waard, om 't er meisongen hawwe soe yn in amateurkoar yn ien fan de tsjerken fan [[Sint-Petersburch]].<ref>[https://orthochristian.com/48448.html Side Otterdoks Kristendom]</ref>
Foar de bou tsjinne de âlde russyske arsjitektuer fan Vladimir en Novgorod as foarbyld.
De bou fan de katedraal koste mear as 900 miljoen rûbel en waard mooglik makke troch de regionale oerheid en jeften fan partikulieren.
Yn 2015 waard der in monumint op it katedraalplein oprjochte foar [[Innosintius fan Moskou|Sint-Innosintius]], de apostel fan [[Sibearje]].
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Троицкий собор (Магадан)]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Holy Trinity Cathedral (Magadan)|Trije-ienheidkatedraal (Magadan)}}
}}
[[Kategory:Bouwurk yn Magadan (oblast)]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 2008]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
hwab2jggpvvyqyxvbslzy6yl7jm4cay
Barendrecht
0
159998
1085978
1085971
2022-08-04T12:08:11Z
Drewes
2754
standerdisaasje opmaak
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Barendrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Barendrecht vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1 = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Barendrecht
| oerflak = 21,73 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 19,58 km²
| wetter = 2,15 km²
| ynwennertal = 48.714 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster = [[Govert Veldhuijzen]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2991-2994 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.
Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
3oljdysmsrs20z1le15qwm8trkl95g9
1086006
1085978
2022-08-04T15:29:29Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Barendrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Barendrecht vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1 = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Barendrecht
| oerflak = 21,73 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 19,58 km²
| wetter = 2,15 km²
| ynwennertal = 48.714 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster = [[Govert Veldhuijzen]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2991-2994 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.
Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}
[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
pcp3rrw2nfonyco6gi96tjudtkapa6q
1086050
1086006
2022-08-04T18:24:28Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Barendrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Barendrecht vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1 = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Barendrecht
| oerflak = 21,73 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 19,58 km²
| wetter = 2,15 km²
| ynwennertal = 48.714 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster = [[Govert Veldhuijzen]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2991–2994 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.
Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}
[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
8751udpkdieqgquy0qarti2v3goqpai
1086065
1086050
2022-08-04T19:46:57Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Barendrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Barendrecht vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1 = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Barendrecht
| oerflak = 21,73 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 19,58 km²
| wetter = 2,15 km²
| ynwennertal = 48.714 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster = [[Govert Veldhuijzen]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2991–2994 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.
Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}
[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
ifmg0cogu69d1lfjdwm40x3syi5r8m3
1086078
1086065
2022-08-04T20:17:17Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Barendrecht
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Barendrecht vlag.svg
| wapen = Coat of arms of Barendrecht.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0489 (2016).png
| kaart1 = Gem-Barendrecht-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = Barendrecht
| oerflak = 21,73 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/barendrecht/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 19,58 km²
| wetter = 2,15 km²
| ynwennertal = 48.714 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 2.488 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (29 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731124 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Barendrecht}}
| boargemaster = [[Govert Veldhuijzen]]
| list = [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 0180
| postkoade = 2991–2994 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.barendrecht.nl/ www.barendrecht.nl]
}}
'''Barendrecht''' is in [[wenkearn|plak]] en [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 48.700 ynwenners.
Barendrecht leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Ridderkerk]], [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Albrandswaard]], en oan de rivieren de [[Alde Maas]] en it [[Waaltsje]].
De gemeente ûntstie yn 1836 út in fúzje fan 'e eardere gemeente [[East-Barendrecht]] en [[West-Barendrecht]].
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 48.714
|-
| 2020 || 48.714
|-
| 2015 || 47.521
|-
| 2010 || 46.449
|-
| 2005 || 39.294
|-
| 2000 || 28.848
|-
| 1996 || 23.077
|-
|}
[[Ofbyld:Koninginnedag, 30 of april, some years ago in Holland.jpg|left|thumb|Ald Barendrecht]]
[[Ofbyld:Eindpunt van tramlijn 25 bij Carnisselande.jpg|left|thumb|Nij Barendrecht]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.barendrecht.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/barendrecht Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_51_N_4_32_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 51' NB, 4° 32' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Barendrecht| ]]
[[Kategory:Plak yn Barendrecht]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]
h0zffrrpdhy6pf0t758t6cvb3id5wve
Kategory:Barendrecht
14
159999
1086079
1085826
2022-08-04T20:17:30Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1836]]
jxj4gocdxk06ibx24ick9lm2peuj02l
Oerlis:Oedmoersje
1
160009
1085983
1085941
2022-08-04T12:55:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* "Basjkirostan" */
wikitext
text/x-wiki
==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan "Udmoersje" yn "Oedmoersje", om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan "Udmoersje" wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as "Ud-", rymt op "put". Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de "Oekraïne" hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen.
Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan "Oedmoertsje". (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn "Kroaasje", "Dalmaasje", ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as "út", mei haadletter "Ut", en "ûle", mei haadletter "Ule" útsprekke as "ut" en "ule". Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary > Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' > Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? <br> As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
=="<span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>"==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme "Basjkirostan" feroare yn "Basjkortostan". "Basjkirostan" is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar "Basjkirostan" is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan "Basjkortostan" of fan "Basjkierje". Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm "Basjkirostan" foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: "''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer."'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: "''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''" Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin <span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat "Basjkirostan" myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik "Basjkirostan" brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer "Bajkortostan" net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in mouwe oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
7i736qen8tl3qdbb6vglfpfei58ymsg
1085984
1085983
2022-08-04T13:33:25Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Udmoersje fersus Oedmoersje */ Antwurd
wikitext
text/x-wiki
==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan "Udmoersje" yn "Oedmoersje", om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan "Udmoersje" wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as "Ud-", rymt op "put". Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de "Oekraïne" hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen.
Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan "Oedmoertsje". (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn "Kroaasje", "Dalmaasje", ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as "út", mei haadletter "Ut", en "ûle", mei haadletter "Ule" útsprekke as "ut" en "ule". Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary > Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' > Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? <br> As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Ik kin wat Kneppelfreed hjirboppe seit prima folgje, en oer it algemien bin ik ek in oanhinger fan konsekwintens, mar ik fyn al dat de stavering der is om 'e útspraak te ûnderstypjen en net oarsom. Dus yn dit gefal bepleitsje ik in útsûndering.
:::Neffens my is der in ferskil tusken de toponimen dy't RomkeHoekstra hjirboppe opneamt (Uglitsj, Ust-Ilimsk, Usman, ensfh.) en Oedmoersje. Dy nammen binne allegear plaknammen dy't wy inkeld út it Russysk transliterearje. Dus dat wy dan de U = haadletter û-kapke oan it begjin skriuwe, fyn ik net sa hiele raar, al is it dêr ek net befoarderlik foar in goede útspraak. (As Romke trouwens op basis fan dizze diskusje fynt dat it om 'e útspraak better is om dizze útsûndering foar de hiele transliteraasje fan it Russysk en oare talen troch te fieren, soe ik my dêr wol yn fine kinne, mar dat is wer in hiel oar ferhaal. Dat is dan net konsekwint, mar wol praktysk.)
:::Oedmoersje, lykwols, is net allinne transliterearre (dan soe it ''Udmoertija'' wêze), mar ek ferfryske. It liket my dan in lyts stapke om te sizzen: om 'e útspraak dúdlik oan te jaan skriuwe we it mei in Oe- oan it begjin. Sjoch, de oblasten dy't Romke de lêste tiid beskreaun hat, binne wol gruttere gebieten, mar se binne allegear neamd nei stêden wêrfan't de nammen allinne transliterearre en net ferfryske binne (in útsûndering as Moskou bûten beskôging litten). Oedmoersje is lykwols in histoarysk gebiet, it heitelân fan 'e Oedmoerten. Yn it ferline is hjir op 'e Wikipedy ris ôfpraat dat wy nammen fan folken ferfryskje soene (sjoch [[Oerlis:Sjajinnen]]), dus we ferfryskje "Oedmoerten" en dêrfan is dan Oedmoersje wer ôflaat. It soe nammers frjemd wêze it iene wol te ferfryskjen en it oare net.
:::De oare republiken yn Ruslân jildt itselde foar; al dy republiken wiene oarspronklik autonome gebieten foar etnyske minderheden. Sa kom ik ek by Komy en Mary; de Komy en de Mary binne lânseigen folken, dus dan moatte dy nammen ferfryske wurde. En in -i oan 'e ein moat yn 'e Fryske stavering om in (earlik sein ûnbegryplike) reden in -y wurde (sjoch de troch de F.A. foarskreaune staverings fan Haïty en Dzjibûty). De republyk fan 'e Komy hjit ek Komy, dus dan liket it my logysk dat dat ek mei in -y oan 'e ein moat. De republyk fan 'e Mary hjit Mari El; dat "El" oan 'e ein (ik fermoedzje dat dat "lân" betsjut, want ik haw ris in kaart sjoen dêr't de republyk op oanjûn stie as "Marylân") makket dat der net folle Frysk oan is, dat dêr haw ik Mari earst mar ris mei in -i stean litten. Miskien moat dat foar de konsekwintens ek mar in -y wurde.
:::Ik bin it mei Kneppelfreed iens dat it allegear in stik ienfâldiger wêze soe as we gewoan Ûdmoersje, Ûkraïne, ensfh. skriuwe mochten, mar ja. Dat Ut en Ule ek ferkeard útsprutsen wurde kinne, is wier, mar it ferskil is dat dat ynboargere wurden binne, wêrfan't de Fryske lêzer achte wurde kin de útspraak te witten. Ik fyn dat dat net opgiet foar Udmoersje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 15.33 (CEST)
=="<span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>"==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme "Basjkirostan" feroare yn "Basjkortostan". "Basjkirostan" is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar "Basjkirostan" is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan "Basjkortostan" of fan "Basjkierje". Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm "Basjkirostan" foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: "''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer."'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: "''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''" Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin <span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat "Basjkirostan" myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik "Basjkirostan" brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer "Bajkortostan" net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in mouwe oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
73qo1snwn6hsjvk9kmwdr23nguzg5xj
1085987
1085984
2022-08-04T14:02:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* "Basjkirostan" */ in ear oannaaie en wat op 'e mouwe spjeldzje - ik helje dingen trochinoar...
wikitext
text/x-wiki
==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan "Udmoersje" yn "Oedmoersje", om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan "Udmoersje" wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as "Ud-", rymt op "put". Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de "Oekraïne" hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen.
Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan "Oedmoertsje". (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn "Kroaasje", "Dalmaasje", ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as "út", mei haadletter "Ut", en "ûle", mei haadletter "Ule" útsprekke as "ut" en "ule". Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary > Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' > Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? <br> As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Ik kin wat Kneppelfreed hjirboppe seit prima folgje, en oer it algemien bin ik ek in oanhinger fan konsekwintens, mar ik fyn al dat de stavering der is om 'e útspraak te ûnderstypjen en net oarsom. Dus yn dit gefal bepleitsje ik in útsûndering.
:::Neffens my is der in ferskil tusken de toponimen dy't RomkeHoekstra hjirboppe opneamt (Uglitsj, Ust-Ilimsk, Usman, ensfh.) en Oedmoersje. Dy nammen binne allegear plaknammen dy't wy inkeld út it Russysk transliterearje. Dus dat wy dan de U = haadletter û-kapke oan it begjin skriuwe, fyn ik net sa hiele raar, al is it dêr ek net befoarderlik foar in goede útspraak. (As Romke trouwens op basis fan dizze diskusje fynt dat it om 'e útspraak better is om dizze útsûndering foar de hiele transliteraasje fan it Russysk en oare talen troch te fieren, soe ik my dêr wol yn fine kinne, mar dat is wer in hiel oar ferhaal. Dat is dan net konsekwint, mar wol praktysk.)
:::Oedmoersje, lykwols, is net allinne transliterearre (dan soe it ''Udmoertija'' wêze), mar ek ferfryske. It liket my dan in lyts stapke om te sizzen: om 'e útspraak dúdlik oan te jaan skriuwe we it mei in Oe- oan it begjin. Sjoch, de oblasten dy't Romke de lêste tiid beskreaun hat, binne wol gruttere gebieten, mar se binne allegear neamd nei stêden wêrfan't de nammen allinne transliterearre en net ferfryske binne (in útsûndering as Moskou bûten beskôging litten). Oedmoersje is lykwols in histoarysk gebiet, it heitelân fan 'e Oedmoerten. Yn it ferline is hjir op 'e Wikipedy ris ôfpraat dat wy nammen fan folken ferfryskje soene (sjoch [[Oerlis:Sjajinnen]]), dus we ferfryskje "Oedmoerten" en dêrfan is dan Oedmoersje wer ôflaat. It soe nammers frjemd wêze it iene wol te ferfryskjen en it oare net.
:::De oare republiken yn Ruslân jildt itselde foar; al dy republiken wiene oarspronklik autonome gebieten foar etnyske minderheden. Sa kom ik ek by Komy en Mary; de Komy en de Mary binne lânseigen folken, dus dan moatte dy nammen ferfryske wurde. En in -i oan 'e ein moat yn 'e Fryske stavering om in (earlik sein ûnbegryplike) reden in -y wurde (sjoch de troch de F.A. foarskreaune staverings fan Haïty en Dzjibûty). De republyk fan 'e Komy hjit ek Komy, dus dan liket it my logysk dat dat ek mei in -y oan 'e ein moat. De republyk fan 'e Mary hjit Mari El; dat "El" oan 'e ein (ik fermoedzje dat dat "lân" betsjut, want ik haw ris in kaart sjoen dêr't de republyk op oanjûn stie as "Marylân") makket dat der net folle Frysk oan is, dat dêr haw ik Mari earst mar ris mei in -i stean litten. Miskien moat dat foar de konsekwintens ek mar in -y wurde.
:::Ik bin it mei Kneppelfreed iens dat it allegear in stik ienfâldiger wêze soe as we gewoan Ûdmoersje, Ûkraïne, ensfh. skriuwe mochten, mar ja. Dat Ut en Ule ek ferkeard útsprutsen wurde kinne, is wier, mar it ferskil is dat dat ynboargere wurden binne, wêrfan't de Fryske lêzer achte wurde kin de útspraak te witten. Ik fyn dat dat net opgiet foar Udmoersje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 15.33 (CEST)
=="<span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>"==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme "Basjkirostan" feroare yn "Basjkortostan". "Basjkirostan" is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar "Basjkirostan" is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan "Basjkortostan" of fan "Basjkierje". Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm "Basjkirostan" foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: "''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer."'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: "''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''" Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin <span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat "Basjkirostan" myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik "Basjkirostan" brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer "Bajkortostan" net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in ear oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
qy41bq5dbbd353bgbugucsul5btfrhj
1086011
1085987
2022-08-04T15:39:22Z
RomkeHoekstra
10582
/* Udmoersje fersus Oedmoersje */ Antwurd
wikitext
text/x-wiki
==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan "Udmoersje" yn "Oedmoersje", om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan "Udmoersje" wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as "Ud-", rymt op "put". Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de "Oekraïne" hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen.
Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan "Oedmoertsje". (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn "Kroaasje", "Dalmaasje", ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as "út", mei haadletter "Ut", en "ûle", mei haadletter "Ule" útsprekke as "ut" en "ule". Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary > Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' > Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? <br> As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Ik kin wat Kneppelfreed hjirboppe seit prima folgje, en oer it algemien bin ik ek in oanhinger fan konsekwintens, mar ik fyn al dat de stavering der is om 'e útspraak te ûnderstypjen en net oarsom. Dus yn dit gefal bepleitsje ik in útsûndering.
:::Neffens my is der in ferskil tusken de toponimen dy't RomkeHoekstra hjirboppe opneamt (Uglitsj, Ust-Ilimsk, Usman, ensfh.) en Oedmoersje. Dy nammen binne allegear plaknammen dy't wy inkeld út it Russysk transliterearje. Dus dat wy dan de U = haadletter û-kapke oan it begjin skriuwe, fyn ik net sa hiele raar, al is it dêr ek net befoarderlik foar in goede útspraak. (As Romke trouwens op basis fan dizze diskusje fynt dat it om 'e útspraak better is om dizze útsûndering foar de hiele transliteraasje fan it Russysk en oare talen troch te fieren, soe ik my dêr wol yn fine kinne, mar dat is wer in hiel oar ferhaal. Dat is dan net konsekwint, mar wol praktysk.)
:::Oedmoersje, lykwols, is net allinne transliterearre (dan soe it ''Udmoertija'' wêze), mar ek ferfryske. It liket my dan in lyts stapke om te sizzen: om 'e útspraak dúdlik oan te jaan skriuwe we it mei in Oe- oan it begjin. Sjoch, de oblasten dy't Romke de lêste tiid beskreaun hat, binne wol gruttere gebieten, mar se binne allegear neamd nei stêden wêrfan't de nammen allinne transliterearre en net ferfryske binne (in útsûndering as Moskou bûten beskôging litten). Oedmoersje is lykwols in histoarysk gebiet, it heitelân fan 'e Oedmoerten. Yn it ferline is hjir op 'e Wikipedy ris ôfpraat dat wy nammen fan folken ferfryskje soene (sjoch [[Oerlis:Sjajinnen]]), dus we ferfryskje "Oedmoerten" en dêrfan is dan Oedmoersje wer ôflaat. It soe nammers frjemd wêze it iene wol te ferfryskjen en it oare net.
:::De oare republiken yn Ruslân jildt itselde foar; al dy republiken wiene oarspronklik autonome gebieten foar etnyske minderheden. Sa kom ik ek by Komy en Mary; de Komy en de Mary binne lânseigen folken, dus dan moatte dy nammen ferfryske wurde. En in -i oan 'e ein moat yn 'e Fryske stavering om in (earlik sein ûnbegryplike) reden in -y wurde (sjoch de troch de F.A. foarskreaune staverings fan Haïty en Dzjibûty). De republyk fan 'e Komy hjit ek Komy, dus dan liket it my logysk dat dat ek mei in -y oan 'e ein moat. De republyk fan 'e Mary hjit Mari El; dat "El" oan 'e ein (ik fermoedzje dat dat "lân" betsjut, want ik haw ris in kaart sjoen dêr't de republyk op oanjûn stie as "Marylân") makket dat der net folle Frysk oan is, dat dêr haw ik Mari earst mar ris mei in -i stean litten. Miskien moat dat foar de konsekwintens ek mar in -y wurde.
:::Ik bin it mei Kneppelfreed iens dat it allegear in stik ienfâldiger wêze soe as we gewoan Ûdmoersje, Ûkraïne, ensfh. skriuwe mochten, mar ja. Dat Ut en Ule ek ferkeard útsprutsen wurde kinne, is wier, mar it ferskil is dat dat ynboargere wurden binne, wêrfan't de Fryske lêzer achte wurde kin de útspraak te witten. Ik fyn dat dat net opgiet foar Udmoersje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 15.33 (CEST)
::::Nijsgjirrich ferhaal oer de yndianen. Al soe ik nea begripe wat in 'sû' is as ik dat wurd yn in rigel tsjin komme soe. Yn de twadde alinea wurdt it my dúdlik werom't Oedmoersje wol en Uglitsj wer net mei in 'oe' skreaun wurde moat. Sa fier hie ik noch net tocht. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 17.39 (CEST)
=="<span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>"==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme "Basjkirostan" feroare yn "Basjkortostan". "Basjkirostan" is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar "Basjkirostan" is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan "Basjkortostan" of fan "Basjkierje". Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm "Basjkirostan" foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: "''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer."'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: "''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''" Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin <span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat "Basjkirostan" myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik "Basjkirostan" brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer "Bajkortostan" net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in ear oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
hgirycu98ye5m65nj1p1i141ysgk600
1086074
1086011
2022-08-04T20:09:53Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Udmoersje fersus Oedmoersje */ Antwurd
wikitext
text/x-wiki
==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan "Udmoersje" yn "Oedmoersje", om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan "Udmoersje" wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as "Ud-", rymt op "put". Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de "Oekraïne" hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen.
Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan "Oedmoertsje". (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn "Kroaasje", "Dalmaasje", ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as "út", mei haadletter "Ut", en "ûle", mei haadletter "Ule" útsprekke as "ut" en "ule". Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary > Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' > Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? <br> As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Ik kin wat Kneppelfreed hjirboppe seit prima folgje, en oer it algemien bin ik ek in oanhinger fan konsekwintens, mar ik fyn al dat de stavering der is om 'e útspraak te ûnderstypjen en net oarsom. Dus yn dit gefal bepleitsje ik in útsûndering.
:::Neffens my is der in ferskil tusken de toponimen dy't RomkeHoekstra hjirboppe opneamt (Uglitsj, Ust-Ilimsk, Usman, ensfh.) en Oedmoersje. Dy nammen binne allegear plaknammen dy't wy inkeld út it Russysk transliterearje. Dus dat wy dan de U = haadletter û-kapke oan it begjin skriuwe, fyn ik net sa hiele raar, al is it dêr ek net befoarderlik foar in goede útspraak. (As Romke trouwens op basis fan dizze diskusje fynt dat it om 'e útspraak better is om dizze útsûndering foar de hiele transliteraasje fan it Russysk en oare talen troch te fieren, soe ik my dêr wol yn fine kinne, mar dat is wer in hiel oar ferhaal. Dat is dan net konsekwint, mar wol praktysk.)
:::Oedmoersje, lykwols, is net allinne transliterearre (dan soe it ''Udmoertija'' wêze), mar ek ferfryske. It liket my dan in lyts stapke om te sizzen: om 'e útspraak dúdlik oan te jaan skriuwe we it mei in Oe- oan it begjin. Sjoch, de oblasten dy't Romke de lêste tiid beskreaun hat, binne wol gruttere gebieten, mar se binne allegear neamd nei stêden wêrfan't de nammen allinne transliterearre en net ferfryske binne (in útsûndering as Moskou bûten beskôging litten). Oedmoersje is lykwols in histoarysk gebiet, it heitelân fan 'e Oedmoerten. Yn it ferline is hjir op 'e Wikipedy ris ôfpraat dat wy nammen fan folken ferfryskje soene (sjoch [[Oerlis:Sjajinnen]]), dus we ferfryskje "Oedmoerten" en dêrfan is dan Oedmoersje wer ôflaat. It soe nammers frjemd wêze it iene wol te ferfryskjen en it oare net.
:::De oare republiken yn Ruslân jildt itselde foar; al dy republiken wiene oarspronklik autonome gebieten foar etnyske minderheden. Sa kom ik ek by Komy en Mary; de Komy en de Mary binne lânseigen folken, dus dan moatte dy nammen ferfryske wurde. En in -i oan 'e ein moat yn 'e Fryske stavering om in (earlik sein ûnbegryplike) reden in -y wurde (sjoch de troch de F.A. foarskreaune staverings fan Haïty en Dzjibûty). De republyk fan 'e Komy hjit ek Komy, dus dan liket it my logysk dat dat ek mei in -y oan 'e ein moat. De republyk fan 'e Mary hjit Mari El; dat "El" oan 'e ein (ik fermoedzje dat dat "lân" betsjut, want ik haw ris in kaart sjoen dêr't de republyk op oanjûn stie as "Marylân") makket dat der net folle Frysk oan is, dat dêr haw ik Mari earst mar ris mei in -i stean litten. Miskien moat dat foar de konsekwintens ek mar in -y wurde.
:::Ik bin it mei Kneppelfreed iens dat it allegear in stik ienfâldiger wêze soe as we gewoan Ûdmoersje, Ûkraïne, ensfh. skriuwe mochten, mar ja. Dat Ut en Ule ek ferkeard útsprutsen wurde kinne, is wier, mar it ferskil is dat dat ynboargere wurden binne, wêrfan't de Fryske lêzer achte wurde kin de útspraak te witten. Ik fyn dat dat net opgiet foar Udmoersje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 15.33 (CEST)
::::Nijsgjirrich ferhaal oer de yndianen. Al soe ik nea begripe wat in 'sû' is as ik dat wurd yn in rigel tsjin komme soe. Yn de twadde alinea wurdt it my dúdlik werom't Oedmoersje wol en Uglitsj wer net mei in 'oe' skreaun wurde moat. Sa fier hie ik noch net tocht. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 17.39 (CEST)
:::::Dat is dus yndie it neidiel fan it ferfryskjen fan sokke folkenammen, dat inkelen in folslein oare stavering krije. Ik haw eins ek wat in probleem mei Sû, want ik begryp ek wol dat net ien dat direkt snapt, mar ja, dat is no ienris de útspraak en dêr is net folle oan te dwaan. Myn oplossing is dan om de earste kear dat it yn in artikel foarkomt te skriuwen fan "Sû (''Sioux'')". Dan is dat ek wer dúdlik. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 22.09 (CEST)
=="<span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>"==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme "Basjkirostan" feroare yn "Basjkortostan". "Basjkirostan" is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar "Basjkirostan" is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan "Basjkortostan" of fan "Basjkierje". Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm "Basjkirostan" foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: "''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer."'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: "''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''" Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin <span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat "Basjkirostan" myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik "Basjkirostan" brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer "Bajkortostan" net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in ear oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
72cg1dyn9xso9ou7ajnnzcjgd1fpesu
1086280
1086074
2022-08-05T03:45:12Z
Kneppelfreed
2013
/* Udmoersje fersus Oedmoersje */
wikitext
text/x-wiki
==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan "Udmoersje" yn "Oedmoersje", om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan "Udmoersje" wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as "Ud-", rymt op "put". Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de "Oekraïne" hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen.
Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan "Oedmoertsje". (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn "Kroaasje", "Dalmaasje", ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as "út", mei haadletter "Ut", en "ûle", mei haadletter "Ule" útsprekke as "ut" en "ule". Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary > Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' > Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? <br> As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Ik kin wat Kneppelfreed hjirboppe seit prima folgje, en oer it algemien bin ik ek in oanhinger fan konsekwintens, mar ik fyn al dat de stavering der is om 'e útspraak te ûnderstypjen en net oarsom. Dus yn dit gefal bepleitsje ik in útsûndering.
:::Neffens my is der in ferskil tusken de toponimen dy't RomkeHoekstra hjirboppe opneamt (Uglitsj, Ust-Ilimsk, Usman, ensfh.) en Oedmoersje. Dy nammen binne allegear plaknammen dy't wy inkeld út it Russysk transliterearje. Dus dat wy dan de U = haadletter û-kapke oan it begjin skriuwe, fyn ik net sa hiele raar, al is it dêr ek net befoarderlik foar in goede útspraak. (As Romke trouwens op basis fan dizze diskusje fynt dat it om 'e útspraak better is om dizze útsûndering foar de hiele transliteraasje fan it Russysk en oare talen troch te fieren, soe ik my dêr wol yn fine kinne, mar dat is wer in hiel oar ferhaal. Dat is dan net konsekwint, mar wol praktysk.)
:::Oedmoersje, lykwols, is net allinne transliterearre (dan soe it ''Udmoertija'' wêze), mar ek ferfryske. It liket my dan in lyts stapke om te sizzen: om 'e útspraak dúdlik oan te jaan skriuwe we it mei in Oe- oan it begjin. Sjoch, de oblasten dy't Romke de lêste tiid beskreaun hat, binne wol gruttere gebieten, mar se binne allegear neamd nei stêden wêrfan't de nammen allinne transliterearre en net ferfryske binne (in útsûndering as Moskou bûten beskôging litten). Oedmoersje is lykwols in histoarysk gebiet, it heitelân fan 'e Oedmoerten. Yn it ferline is hjir op 'e Wikipedy ris ôfpraat dat wy nammen fan folken ferfryskje soene (sjoch [[Oerlis:Sjajinnen]]), dus we ferfryskje "Oedmoerten" en dêrfan is dan Oedmoersje wer ôflaat. It soe nammers frjemd wêze it iene wol te ferfryskjen en it oare net.
:::De oare republiken yn Ruslân jildt itselde foar; al dy republiken wiene oarspronklik autonome gebieten foar etnyske minderheden. Sa kom ik ek by Komy en Mary; de Komy en de Mary binne lânseigen folken, dus dan moatte dy nammen ferfryske wurde. En in -i oan 'e ein moat yn 'e Fryske stavering om in (earlik sein ûnbegryplike) reden in -y wurde (sjoch de troch de F.A. foarskreaune staverings fan Haïty en Dzjibûty). De republyk fan 'e Komy hjit ek Komy, dus dan liket it my logysk dat dat ek mei in -y oan 'e ein moat. De republyk fan 'e Mary hjit Mari El; dat "El" oan 'e ein (ik fermoedzje dat dat "lân" betsjut, want ik haw ris in kaart sjoen dêr't de republyk op oanjûn stie as "Marylân") makket dat der net folle Frysk oan is, dat dêr haw ik Mari earst mar ris mei in -i stean litten. Miskien moat dat foar de konsekwintens ek mar in -y wurde.
:::Ik bin it mei Kneppelfreed iens dat it allegear in stik ienfâldiger wêze soe as we gewoan Ûdmoersje, Ûkraïne, ensfh. skriuwe mochten, mar ja. Dat Ut en Ule ek ferkeard útsprutsen wurde kinne, is wier, mar it ferskil is dat dat ynboargere wurden binne, wêrfan't de Fryske lêzer achte wurde kin de útspraak te witten. Ik fyn dat dat net opgiet foar Udmoersje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 15.33 (CEST)
::::Nijsgjirrich ferhaal oer de yndianen. Al soe ik nea begripe wat in 'sû' is as ik dat wurd yn in rigel tsjin komme soe. Yn de twadde alinea wurdt it my dúdlik werom't Oedmoersje wol en Uglitsj wer net mei in 'oe' skreaun wurde moat. Sa fier hie ik noch net tocht. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 17.39 (CEST)
:::::Dat is dus yndie it neidiel fan it ferfryskjen fan sokke folkenammen, dat inkelen in folslein oare stavering krije. Ik haw eins ek wat in probleem mei Sû, want ik begryp ek wol dat net ien dat direkt snapt, mar ja, dat is no ienris de útspraak en dêr is net folle oan te dwaan. Myn oplossing is dan om de earste kear dat it yn in artikel foarkomt te skriuwen fan "Sû (''Sioux'')". Dan is dat ek wer dúdlik. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 22.09 (CEST)
Dan litte we it mar by Oedmoersje. Der sille grif wol wer mear gefallen komme dêr't we oer stroffelje sille mei de stavering. Fral dy û/oe kwestje bliuwt in ferhaal apart.Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 05.44 (CEST)
=="<span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>"==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme "Basjkirostan" feroare yn "Basjkortostan". "Basjkirostan" is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar "Basjkirostan" is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan "Basjkortostan" of fan "Basjkierje". Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm "Basjkirostan" foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: "''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer."'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: "''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''" Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin <span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat "Basjkirostan" myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik "Basjkirostan" brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer "Bajkortostan" net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in ear oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
0k8ifr61hg2n4ulvrc2alenaqocu97z
1086281
1086280
2022-08-05T03:48:28Z
Kneppelfreed
2013
/* "Basjkirostan" */
wikitext
text/x-wiki
==Udmoersje fersus Oedmoersje==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Goeie. Ik haw de namme feroare fan "Udmoersje" yn "Oedmoersje", om't ik de earste staveringsfariant bot beswierlik fyn. It is wier dat we ôfsprutsen hiene om 'e û-klank yn it Russysk te transliterearjen as in 'û', útsein as er foar in '-r' stiet, dan as 'oe'. Mar as we hjir skriuwe fan "Udmoersje" wurdt it troch eltsenien dy't de namme net ken, en dat is frijwol eltsenien, ferkeard útsprutsen, as "Ud-", rymt op "put". Ofwiken fan wenstige staveringsregels komt yn it Frysk mear foar, bgl. mei de é, dy't eins sûnt begjin jierren '80 net mear yn 'e Fryske stavering foarkomt, mar oanholden wurdt foar wurden as 'mandélich' en 'grouwélich' om in ferkearde útspraak foar te kommen. Wat de û/oe-stavering oangiet, ek de "Oekraïne" hat bgl. de Oe- oan it begjin. Dan is foar eltsenien de útspraak dúdlik, en dat liket my wichtiger as dat we ús rücksichtslos oan 'e regels/ôfspraken hâlde sûnder ús om praktyske dingen te bekroadzjen.
Noch even in oar puntsje. Ik seach dat jo skriuwe fan Oedmoersje - Oedmoeren - Oedmoersk. Dat is grif in gefolch fan it feit dat ik de -t- út 'e stavering smiten haw fan "Oedmoertsje". (Sa stie it earst yn 'e navigaasjeboks.) Neffens my heart dy -t- dêr net thús, sa't er ek net foarkomt yn "Kroaasje", "Dalmaasje", ensfh. Mar yn 'e ferbûging komt er dan wol wer foar 't ljocht: Kroaasje - Kroäten - Kroätysk en Dalmaasje - Dalmatysk. Neffens my soe it dêrom ek Oedmoersje - Oedmoerten - Oedmoertysk wêze moatte. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 3 aug 2022, 23.49 (CEST)
:Dei {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}} as ik my dêr even mei bemuoie mei. It is lêstich yn de Fryske stavering dat haadletters net mei kapkes en streekjes skreaun wurde. Frjemden sille wurden as "út", mei haadletter "Ut", en "ûle", mei haadletter "Ule" útsprekke as "ut" en "ule". Ik fyn suver dat we wat konsekwint wêze moatte. Fansels sille der útsûnderings wêze. Oekraïne, Joegoslaavje en ek Oezbekistan binne sa ynboargere dat sels de wurdboeken se as sa stavere hawwe. Om my hiene se leaver Ukraïne, Jûgoslaavje of Uzbekistan hjitten, mar dat is myn miening. Mar as it perfoarst Oedmoersje wêze moat dan is 't om my ek wol goed.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Om't hjir ynearsten net mei in transliteraasjelist wurke waard en de nammen yn 'e regel sûnder transliteraasje streekrjocht út oare talen oernommen waarden - faak út it Dútsk, Nederlânsk of Ingelsk - tocht ik dat dit ek sa'n gefal wie. Ik kom boppedat soartgelikense saken tjin mei de i/y/ij (Komy ha ik bygelyks feroare yn Komi, Mary > Mari) en de v/w. Hoe no om te gean mei bygelyks Uglitsj, Ust-Ilimsk, Uva, Unzja, Usman, Ust-Omtsjûg, Uren (Urenski-rajon), Uvarovo, Uzlvaja (Uzlovski-rajon), Udomlja of in wurd lykas 'Успенский' > Uspenski, om mar wat plaknammen/wurden te neamen dy't ik op grûn fan de list sa transliterearre ha? <br> As de russyske 'y' folgjend op in 'r' no fanwegen de útspraak ek oan it begjin fan nammen/wurden mei in 'oe' transliterearre wurde moatte, dan is it boppedat needsaak om de list by te wurken. Want dy list moat it útgongspunt wêze. Ik kin it fierder wol goed folgje wat Ieneach fan 'e Esk hjir oer Oedmoersje skriuwt, dus poerbêst dat it oanpast is. Mar it is ynkonsekwint as dy oare nammen dan sa stean bliuwe. En earlik sein hat it my eartiids ek feruvere dat it Oekraïne wie ynstee fan Ukraïne, mar goed dat is no ienris sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.06 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Ik kin wat Kneppelfreed hjirboppe seit prima folgje, en oer it algemien bin ik ek in oanhinger fan konsekwintens, mar ik fyn al dat de stavering der is om 'e útspraak te ûnderstypjen en net oarsom. Dus yn dit gefal bepleitsje ik in útsûndering.
:::Neffens my is der in ferskil tusken de toponimen dy't RomkeHoekstra hjirboppe opneamt (Uglitsj, Ust-Ilimsk, Usman, ensfh.) en Oedmoersje. Dy nammen binne allegear plaknammen dy't wy inkeld út it Russysk transliterearje. Dus dat wy dan de U = haadletter û-kapke oan it begjin skriuwe, fyn ik net sa hiele raar, al is it dêr ek net befoarderlik foar in goede útspraak. (As Romke trouwens op basis fan dizze diskusje fynt dat it om 'e útspraak better is om dizze útsûndering foar de hiele transliteraasje fan it Russysk en oare talen troch te fieren, soe ik my dêr wol yn fine kinne, mar dat is wer in hiel oar ferhaal. Dat is dan net konsekwint, mar wol praktysk.)
:::Oedmoersje, lykwols, is net allinne transliterearre (dan soe it ''Udmoertija'' wêze), mar ek ferfryske. It liket my dan in lyts stapke om te sizzen: om 'e útspraak dúdlik oan te jaan skriuwe we it mei in Oe- oan it begjin. Sjoch, de oblasten dy't Romke de lêste tiid beskreaun hat, binne wol gruttere gebieten, mar se binne allegear neamd nei stêden wêrfan't de nammen allinne transliterearre en net ferfryske binne (in útsûndering as Moskou bûten beskôging litten). Oedmoersje is lykwols in histoarysk gebiet, it heitelân fan 'e Oedmoerten. Yn it ferline is hjir op 'e Wikipedy ris ôfpraat dat wy nammen fan folken ferfryskje soene (sjoch [[Oerlis:Sjajinnen]]), dus we ferfryskje "Oedmoerten" en dêrfan is dan Oedmoersje wer ôflaat. It soe nammers frjemd wêze it iene wol te ferfryskjen en it oare net.
:::De oare republiken yn Ruslân jildt itselde foar; al dy republiken wiene oarspronklik autonome gebieten foar etnyske minderheden. Sa kom ik ek by Komy en Mary; de Komy en de Mary binne lânseigen folken, dus dan moatte dy nammen ferfryske wurde. En in -i oan 'e ein moat yn 'e Fryske stavering om in (earlik sein ûnbegryplike) reden in -y wurde (sjoch de troch de F.A. foarskreaune staverings fan Haïty en Dzjibûty). De republyk fan 'e Komy hjit ek Komy, dus dan liket it my logysk dat dat ek mei in -y oan 'e ein moat. De republyk fan 'e Mary hjit Mari El; dat "El" oan 'e ein (ik fermoedzje dat dat "lân" betsjut, want ik haw ris in kaart sjoen dêr't de republyk op oanjûn stie as "Marylân") makket dat der net folle Frysk oan is, dat dêr haw ik Mari earst mar ris mei in -i stean litten. Miskien moat dat foar de konsekwintens ek mar in -y wurde.
:::Ik bin it mei Kneppelfreed iens dat it allegear in stik ienfâldiger wêze soe as we gewoan Ûdmoersje, Ûkraïne, ensfh. skriuwe mochten, mar ja. Dat Ut en Ule ek ferkeard útsprutsen wurde kinne, is wier, mar it ferskil is dat dat ynboargere wurden binne, wêrfan't de Fryske lêzer achte wurde kin de útspraak te witten. Ik fyn dat dat net opgiet foar Udmoersje. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 15.33 (CEST)
::::Nijsgjirrich ferhaal oer de yndianen. Al soe ik nea begripe wat in 'sû' is as ik dat wurd yn in rigel tsjin komme soe. Yn de twadde alinea wurdt it my dúdlik werom't Oedmoersje wol en Uglitsj wer net mei in 'oe' skreaun wurde moat. Sa fier hie ik noch net tocht. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 17.39 (CEST)
:::::Dat is dus yndie it neidiel fan it ferfryskjen fan sokke folkenammen, dat inkelen in folslein oare stavering krije. Ik haw eins ek wat in probleem mei Sû, want ik begryp ek wol dat net ien dat direkt snapt, mar ja, dat is no ienris de útspraak en dêr is net folle oan te dwaan. Myn oplossing is dan om de earste kear dat it yn in artikel foarkomt te skriuwen fan "Sû (''Sioux'')". Dan is dat ek wer dúdlik. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 22.09 (CEST)
Dan litte we it mar by Oedmoersje. Der sille grif wol wer mear gefallen komme dêr't we oer stroffelje sille mei de stavering. Fral dy û/oe kwestje bliuwt in ferhaal apart.Gr.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 05.44 (CEST)
=="<span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>"==
{{Ping|RomkeHoekstra}} Nochris goeie. Ik hie op dizze side ek de namme "Basjkirostan" feroare yn "Basjkortostan". "Basjkirostan" is nammentlik neat. De republyk hjit Basjkortostan en is it heitelân fan 'e Basjkieren, dus it soe ferfryske wurde kinne ta Basjkierje. Mar "Basjkirostan" is in ferbastere tuskenbeiden foarm dy't yn gjin inkele taal foarkomt. Ik begriep net hoe't jo dêrby kamen, mar no sjoch ik dat se it op nl: sa skriuwe. As jo nei it [https://www.wikidata.org/wiki/Q5710 item op Wikidata] geane, sjogge jo dat de Ned. Wikipedy de iennichste is dy't dy foarm brûkt; alle oare talen hawwe in fariant fan "Basjkortostan" of fan "Basjkierje". Ik haw ris eefkes by nl: sjoen, en yn 'e diskusje op [[:nl:Overleg:Basjkirostan]] wurdt dit selde punt oanhelle dat ik hjir ek meitsje. It skynt dat de Nederlandse Taalunie de foarm "Basjkirostan" foarskriuwt en hoewol't eltsenien it deroer iens dat dat in foarm is dy't totaal nergens op slacht, is it wurd fan 'e Taalunie op nl: hillich. De konklúzje is: "''Het gaat hier helaas over een doodgewone typefout van een medewerker van de Taalunie, die ze weigeren na te kijken en te corrigeren. En dit is jammer."'' Earder yn 'e diskusje wurdt sein: "''Maar er is niets aan te doen; van de lijst afwijken is geen optie, dat zou een precedent scheppen dat discussies over andere namen weer zou kunnen doen losbarsten.''" Litte wy asjebleaft net meidwaan oan dizze waansin. Basjkortostan of Basjkierje, ien fan beiden, mar gjin <span style="text-decoration: line-through;">Basjkirostan</span>. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 00.36 (CEST)
: {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|RomkeHoekstra}}, ik tink dat "Basjkirostan" myn skuld wie. Doe't ik de trochferwiisbalke oan it meitsjen wie, haw ik tink ik "Basjkirostan" brûkt, want ik haw dy fan de Nederlânsktalige ôfsjoen. Ik haw by it lemma oer "Bajkortostan" net fierder nei de oare talen sjoen. Myn ekskús dêrfoar. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2022, 04.31 (CEST)
::Ik hie noch niet mei dy republyk te set west en ha yn it lemma oer Oedmoersje de namme sa út de trochferwiisbalke helle.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 4 aug 2022, 09.13 (CEST)
:::{{Ping|Kneppelfreed|RomkeHoekstra}} Kneppelfreed, dêr hoege jo jo net foar te ûntskuldigjen; jo hiene der wierskynlik noch nea fan heard en binne op nl: ôfgien. Ik fyn it healwiis dat se dêr in foarm brûke wêrfan't se witte dat dy eins fout is. Sa naaie se minsken in ear oan dy't der sûnder euvelmoed fan útgeane dat se dêr witte wêr't se it oer hawwe. Mar litte we hjir tenei Basjkortostan of Basjkierje skriuwe, makket my net safolle út wat, as it mar net Basjkirostan is. [[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan 'e Esk|oerlis]]) 4 aug 2022, 14.54 (CEST)
::::Ja ik hie yndie noch nea fan Basjkortostan, as hoe it ek mar hjitte mei, heard. Wol nuver dat se om in typflater by de Taaluny eltsenien winliken foar de gek hâlde mei in ferkearde namme. No dat moatte se dêr by nl ek mar útsykje. Dan hâlde wy ús gewoan oan de wiere namme. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2022, 05.48 (CEST)
qyxegrra6i31ecg8rutj4o7inqotd8f
Albrandswaard
0
160025
1085979
1085968
2022-08-04T12:13:21Z
Drewes
2754
Standertopmaak
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161-3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
8ai3h5gy2xzl1qv778rnzwo4lvhg22n
1086051
1085979
2022-08-04T18:25:12Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
17yu0sthbtyzhnyd3ewp1sm2tyc4a01
1086062
1086051
2022-08-04T19:45:24Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
30ieomh6e7zr6jwghmovejhorjefyz5
1086075
1086062
2022-08-04T20:14:58Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjocht yn 1985]]
jpmqi2d6uotgpapfqcdapnlfhu9ghwr
1086077
1086075
2022-08-04T20:15:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
/* Keppelingen om utens */ sa
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks gemeente yn Nederlân
| namme = Albrandswaard
| ôfbyld =
| ôfbyldtekst =
| flagge = Albrandswaard flag.svg
| wapen = Albrandswaard wapen.svg
| kaart = NL - locator map municipality code GM0613 (2016).png
| kaart1 = Gem-Albrandswaard-OpenTopo.jpg
| provinsje = [[Súd-Hollân]]
| haadplak = [[Poortugaal]]
| oerflak = 23,76 km² <ref name=alle>[https://allecijfers.nl/gemeente/albrandswaard/ AlleCijfers]</ref>
| lân = 21,67 km²
| wetter = 2,09 km²
| ynwennertal = 25.934 <small>(01-01-2022)</small><ref name=alle/>
| befolkingstichtens = 1.197 ynw./km²
| gemeenteried = '''Perioade 2022—2026 (21 sitten):<ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20220316/731126 Kiesraad]</ref> {{Gemeenteried Albrandswaard}}
| boargemaster = [[Jolanda de Witte]]
| list = [[Demokraten 66|D66]]
| oprjochte =
| tiidrek1 =
| yndieling_tiidrek1 =
| tiidrek2 =
| yndieling_tiidrek2 =
| tiidrek3 =
| yndieling_tiidrek3 =
| tiidrek4 =
| yndieling_tiidrek4 =
| tiidrek5 =
| yndieling_tiidrek5 =
| ferkearsieren =
| netnûmer = 010
| postkoade = 3161–3176 <ref name=alle/>
| webstee = [https://www.albrandswaard.nl/ www.albrandswaard.nl]
}}
'''Albrandswaard''' is in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] yn de [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]]. Yn 2022 hat de gemeente neffens it [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]] likernôch 25.900 ynwenners.
Albrandswaard leit op it eilân [[Iselmonde (eilân)|Iselmonde]] en grinzet oan de gemeenten [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Barendrecht]], [[Hoekske Waard (gemeente)|Hoekske Waard]] en [[Nissewaard]], en oan de rivier de [[Alde Maas]].
[[Poortugaal]] en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente; dat wiene oarspronklik selstannige gemeenten, mar yn 1985 binne se fusearre ta Albrandwaard.
== Untwikkeling ynwennertal ==
Befolkingsûntwikkeling sûnt 1996:<ref name=alle/>
{| class="wikitable"
|-
! Jier !! Ynwenners
|-
| 2022 || 25.934
|-
| 2020 || 25.590
|-
| 2015 || 25.148
|-
| 2010 || 24.191
|-
| 2005 || 20.606
|-
| 2000 || 16.420
|-
| 1996 || 15.325
|-
|}
[[Ofbyld:WLM - RobertsNL - 32473.jpg|left|thumb|Kastiel fan Rhoon]]
[[Ofbyld:Rhoonse Grienden P1300163.jpg|left|thumb|Natoer in Albrandswaard]]
{{clear}}
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.albrandswaard.nl/ Webstee fan de gemeente]
* [https://www.plaatsengids.nl/albrandswaard Plaatsengids]
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
}}
{{Koördinaten|51_52_N_4_25_E_type:city_scale:16_region:NL|51° 52' NB, 4° 25' EL}}
{{GemeentenSúd-Hollân}}
[[Kategory:Albrandswaard| ]]
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]
7tlgl2keafsxbjbk6qgfvtxxnstxhyi
Kategory:Albrandswaard
14
160026
1086076
1085939
2022-08-04T20:15:14Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
kt
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1985]]
p7ybbajzq8idhctu0dzwuujkszcc17e
Rhoon
0
160028
1085977
1085970
2022-08-04T12:04:52Z
Drewes
2754
de--->it
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:BAG woonplaatsen - Gemeente Albrandswaard.png|rjochts|thumb|Lizzing yn Albrandswaard]]
'''Rhoon''' is in plak yn de gemeente [[Albrandswaard]] en in eardere gemeente yn de Nederlânskse provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 16.270 ynwenners (2021).
Rhoon en [[Poortugaal]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente Albrandswaard. Poortugaal is it haadplak.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/rhoon Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/woonplaats/rhoon/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Albrandswaard]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1985]]
k85jipvlh40u4b4tx2i7reg5meoktri
Poortugaal
0
160029
1086005
1085969
2022-08-04T15:27:23Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:BAG woonplaatsen - Gemeente Albrandswaard.png|rjochts|thumb|Lizzing yn Albrandswaard]]
'''Poortugaal''' is it haadplak fan de gemeente [[Albrandswaard]] en in eardere gemeente yn de Nederlânskse provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 9.490 ynwenners (2021).
Poortugaal en [[Rhoon]] binne de ienige twa doarpen yn de gemeente Albrandswaard.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/poortugaal Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/woonplaats/poortugaal/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Albrandswaard]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1985]]
7kfd4rbex3vln0sh18i7zz4ek6n6nc8
Izjevsk
0
160030
1085991
1085948
2022-08-04T14:25:57Z
Drewes
2754
- tikfl.
wikitext
text/x-wiki
{{Stêd mei flagge|
Ofbyld = [[Ofbyld:Aerial photographs of Izhevsk-108.jpg|300px]] |
Flagge = [[Ofbyld:Flag of Izhevsk (Udmurtia).svg|border|100px]] |
Wapen = [[Ofbyld:Coat of Arms of Izhevsk (Udmurtia).svg|40px]] |
Ynwennertal = 645.183 <small>(2022)</small>|
Oerflak = 315,15 km² <small>(ynkl. wetter)</small>|
Befolkingstichtens = 2.047,23 ynw./km² |
Stêdekloft = |
Hichte = 140 m |
Lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]] |
Bestj. ienh. 1 = Autonome republyk|
Namme bestj. ienh. 1= [[Oedmoersje]] |
Bestj. ienh. 2 = Gemeente |
Namme bestj. ienh. 2= Stedsdistrikt|
Stifting = [[1760]] |
Postkoade = |
Tiidsône = UTC+4 |
Simmertiid = |
Koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_51_00_N_53_13_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 51' N 53° 13' E}} |
Webside = [http://www.izh.ru/en/welcome www.izh.ru]|
}}
'''Izjevsk''' ([[Russysk]]: Ижевск) is in stêd oan de rivier de [[Izj]] (in sydrivier fan de [[Kama (rivier)|Kama]]) yn de autonome republk [[Oedmoersje]] yn [[Ruslân]]. De stêd hiet fan 1984 oant 1987 'Oestinov' (Устинов, ''Ustinov'') en is it kulturele hert fan de republyk. Izjevsk telt twa universteiten, hegeskoallen, musea en teäters.
== Skiednis ==
It plak ûntstie yn 1760 ûnder de namme 'Izjevski Zavod' (Ижевский завод) as in delsetting fan de wurknimmers fan in izerfabryk mei deselde namme. Foar it izerfabryk wie de rivier de Izj fan grut belang en om't wetterkrêft foar de izerproduksje nedich wie, waard in daam lein, sadat de Opslachmar fan Izjevsk ûnstie.
Rebellen fan [[Jemeljan Pûgatsjov]] besetten yn 1774 de stêd en fernielden it fabryk. Yn 1807 waard troch tsaar [[Aleksander I fan Ruslân|Aleksander I]] besletten in wapenfabryk te bouwen by it yn 1775 wer iepene izerfabryk. Noch yn itselde jier sette de bou fan in haadgebou fan it fabryk neffens plannen fan de arsjitekt Sergei Dûdin útein. Om sa gau mooglik in goed rinnende fabryk te krijen waarden foar dat doel faklju út [[Denemark]], [[Dútslân]] en [[Sweden]] en mynbouwers út de [[Oeral]] oanlutsen. It izerfabryk en it wapenfabryk waarden yn 1884 nasjonalisearre en dêrnjonken waarden tagelyk noch ferskillende partikuliere wapenfabriken stifte.
[[Ofbyld:Izhevsk1918.jpg|thumb|left|250px|''Izjevsk yn 1918'']]
De stêd wie yn 1918 in plak dêr in opstân ûntstie fan in ferbûn fan [[Mensjewisme|mensjewiken]], sosjaal-revolúsjonêren en in lokaal ferbân tsjin it hearskjende [[bolsjewisme]]. It late ta in machtswikseling yn augustus 1918, mar al yn novimber dat jier krige de bolsjewiken mei help fan it [[Reade leger]] de stêd wer yn hannen.
[[Ofbyld:Izhevsk City Council-2.jpg|thumb|260px|''Stedskantoar'']]
Sûnt 1921 is Izjevsk de haadstêd fan de republyk Oedmoersje (dy't ynearsten de namme 'Votjaakske Autonome Oblast' krige). Fan 1926 oant 1939 fertrijefâldige de befolking him troch de yndustrialisaasjepolityk yn it ramt fan it Fiifjierreplan.
Yn de hjerst fan 1941 yn de [[Twadde Wrâldkriich]] ferhûze in diel fan de wapenyndustry yn de frontgebieten nei Izjevsk. Dêr waarden yn dy tiid miljoenen wapens yn it fabryk IzjMech produsearre, dy't letter troch [[Michail Kalasjnikov]] bekend waard om syn AK-47.
De partijleiders doopten de stêd yn 1984 om yn 'Oestinov', in ferneaming nei Dmitri Oestinov, dy't jierren in wichtige rol spile yn de lokale wapenyndustry. Mar nei protesten krige de stêd yn 1987 de âlde namme werom.
[[Ofbyld:Aerial photographs of Izhevsk-29.jpg|thumb|260px|''Arsenaal fan Izjevsk'']]
== Ekonomy ==
Noch jimmeroan binne de wapenfabriken in belangrike wurkjouwers. De Izjmazj-fabriken, dy't yn de Twadde Wrâldkriich út dielen fan fabriken út it westen boud waarden, binne de grutste en produsearje njonken lytsere wapens ek auto's.
== It besjen wurdich ==
[[Ofbyld:Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk)-41.jpg|thumb|260px|''Aleksander Nevskikatedraal'']]
* [[Aleksander Nevskikatedraal (Izjevsk)|Aleksander Nevskikatedraal]]
* [[Michaelkatedraal (Izjevsk)|Michaelkatedraal]]
* De 350 meter lange wapenfabryk fan de stêd (tsjintwurdich regearingsgebou fan de republyk)
* De Tataarske wyk mei in moskee en in soad tradisjonele houten hûzen, dy't lykwols stadichoan troch moderne hûzen ferfongen wurde.
* Nasjonaal museum fan de Republyk Oedmoersje
Wat bûten de stêd leit by it doarp Lûdorvai it iepenlofmuseum mei lokale houten arsjitektuer.
== Oars ==
Yn Izjevsk is ek it ferneamde AK-47-gewear ûntwurpen troch Michail Kalasjnikov.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Izjevsk]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Izhevsk|Izjevsk}}
}}
{{DEFAULTSORT:Izjevsk}}
[[Kategory:Plak yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1760]]
jx50owxd6wz5z6917p7gjv35w0sv2xo
Happy New Year (liet)
0
160032
1085976
1085955
2022-08-04T12:03:28Z
Drewes
2754
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks Single
| ôfbylding =
| ôfbyldingtekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = Happy New Year
| B-kant = [[Andante, Andante]]
| artyst = [[ABBA]]
| album = [[Super Trouper (album)|Super Trouper]]
| taal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Popmuzyk|Pop]]
| útbrocht = [[15 desimber]] [[1980]]
| opnommen = jannewaris [[1980]]
| doer = 4:23
| label = [[Polar Music]]
| skriuwer = [[Benny Andersson]],<br>[[Björn Ulvaeus]]
| komponist =
| produsint = [[Benny Andersson]],<br>[[Björn Ulvaeus]]
| fideoclip = [https://www.youtube.com/watch?v=3Uo0JAUWijM ABBA - Happy New Year]
| ferkocht =
| hitlisten =
| prizen =
| sertifisearre = {{DENf}} Goud
| tal covers =
}}
'''''Happy New Year''''' is in nûmer dat oarspronklik opnaam is troch [[ABBA]] yn [[1980]] en útbrocht op it album [[Super Trouper (album)|Super Trouper]] út [[1980]]. ''Happy New Year'' wie it sechsde nûmer op it album en waard op [[15 desimber]] 1980 útbrocht as fjirde single fan it album.
==Oer it nûmer==
''Happy New Year'' waard skreaun troch [[Benny Andersson]] en [[Björn Ulvaeus]]. It ferneamde nûmmer fan ABBA waard mar yn in lyts oantal lannen útbrocht op single, en is letter ek nochris in tal kear útbrocht.
==Muzikanten==
* [[Agnetha Fältskog]] – Sang
* [[Anni-Frid Lyngstad]] – Sang
* [[Björn Ulvaeus]] – Sang & Gitaar
* [[Benny Andersson]] – Sang & Toetsen
[[Kategory:Liet fan ABBA]]
[[Kategory:Single út 1980]]
[[Kategory:Popliet]]
[[Kategory:Ingelsktalich liet]]
icr1h09xw3yft79p6ufypz20q6xj6a2
Nazareth (band)
0
160034
1085980
2022-08-04T12:19:16Z
FreyaSport
40716
wurk
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Ynfoboks band
| band_namme = Nazareth
| ôfbylding = Nazareth1small.jpg
| ûnderskrift = Nazareth 1971
| nasjonaliteit = {{SCOetn}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Hardrock]]
| bestean = [[1968]] -
| record label =
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Dan McCafferty]] <small>''(sang)'' (1968–2013)</small><br>[[Darrell Sweet]] <small>''drums'' (1968–1999) †</small><br>[[Manny Charlton]] <small>''gitaar'' (1968–1990) †</small><br>[[Zal Cleminson]] <small>''gitaar'' (1978–1980)</small><br>[[Billy Rankin]] <small>''gitaar'' (1980–1983, 1990–1994)</small><br>[[John Locke (toetsenist)|John Locke]] <small>''toetsen'' (1980–1982) †</small><br>[[Ronnie Leahy]] <small>''toetsen'' (1994–2002)</small><br>[[Linton Osborne]] <small>''sang'' (2014–2015)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Carl Sentance]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Jimmy Murrison]]
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Pete Agnew]]
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Lee Agnew]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}DevilDriver is in [[Skotlân|Skotske]] [[hardrock]]band oprjochte yn [[1968]] yn [[Dunfermline]]. De band brocht yn [[1971]] syn debútalbum ''Nazareth'' út. Nazareth hat fiifentweintich studio-albums en acht live-albums útbrocht.
[[Kategory:Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1968]]
hkc15beiy22y7jkohqtpgc5k4s0vudj
1085985
1085980
2022-08-04T13:33:42Z
FreyaSport
40716
Albums
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Ynfoboks band
| band_namme = Nazareth
| ôfbylding = Nazareth1small.jpg
| ûnderskrift = Nazareth 1971
| nasjonaliteit = {{SCOetn}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Hardrock]]
| bestean = [[1968]] -
| record label = Pegasus,<br>Peg,<br>Mooncrest,<br>Mountain Records,<br>A&M,<br>NEMS,<br>Vertigo,<br>Griffin Records,<br>Polydor,<br>Steamhammer,<br>Edel,<br>Union Square Music,<br>Frontiers
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Dan McCafferty]] <small>''(sang)'' (1968–2013)</small><br>[[Darrell Sweet]] <small>''drums'' (1968–1999) †</small><br>[[Manny Charlton]] <small>''gitaar'' (1968–1990) †</small><br>[[Zal Cleminson]] <small>''gitaar'' (1978–1980)</small><br>[[Billy Rankin]] <small>''gitaar'' (1980–1983, 1990–1994)</small><br>[[John Locke (toetsenist)|John Locke]] <small>''toetsen'' (1980–1982) †</small><br>[[Ronnie Leahy]] <small>''toetsen'' (1994–2002)</small><br>[[Linton Osborne]] <small>''sang'' (2014–2015)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Carl Sentance]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Jimmy Murrison]]
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Pete Agnew]]
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Lee Agnew]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}DevilDriver is in [[Skotlân|Skotske]] [[hardrock]]band oprjochte yn [[1968]] yn [[Dunfermline]]. De band brocht yn [[1971]] syn debútalbum ''Nazareth'' út. Nazareth hat fiifentweintich studio-albums en acht live-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|Pegasus
|Dear John,<br>Morning Dew,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|Peg
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|rowspan=4|Mooncrest
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|rowspan=3|Mountain Records
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You),<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|rowspan=2|A&M
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|NEMS
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|rowspan=4|Vertigo
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|No Jive
|[[1991]]
|Griffin Records
|Every Time It Rains,<br>Tell Me That You Love Me
|-
|Move Me
|[[1994]]
|Polydor
|Move Me
|-
|Boogaloo
|[[25 augustus]] [[1998]]
|Steamhammer
|
|-
|The Newz
|[[31 maart]] [[2008]]
|rowspan=2|Edel
|
|-
|Big Dogz
|[[15 april]] [[2011]]
|
|-
|Rock 'n' Roll Telephone
|[[3 juny]] [[2014]]
|Union Square Music
|
|-
|Tattooed on My Brain
|[[12 oktober]] [[2018]]
|rowspan=2|Frontiers
|
|-
|Surviving the Law
|[[15 april]] [[2022]]
|
|}
[[Kategory:Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1968]]
h2lkw1vlzytlls6h5ntkwwfq8rbaezc
1085986
1085985
2022-08-04T13:34:15Z
FreyaSport
40716
/* Diskografy */
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Ynfoboks band
| band_namme = Nazareth
| ôfbylding = Nazareth1small.jpg
| ûnderskrift = Nazareth 1971
| nasjonaliteit = {{SCOetn}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Hardrock]]
| bestean = [[1968]] -
| record label = Pegasus,<br>Peg,<br>Mooncrest,<br>Mountain Records,<br>A&M,<br>NEMS,<br>Vertigo,<br>Griffin Records,<br>Polydor,<br>Steamhammer,<br>Edel,<br>Union Square Music,<br>Frontiers
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Dan McCafferty]] <small>''(sang)'' (1968–2013)</small><br>[[Darrell Sweet]] <small>''drums'' (1968–1999) †</small><br>[[Manny Charlton]] <small>''gitaar'' (1968–1990) †</small><br>[[Zal Cleminson]] <small>''gitaar'' (1978–1980)</small><br>[[Billy Rankin]] <small>''gitaar'' (1980–1983, 1990–1994)</small><br>[[John Locke (toetsenist)|John Locke]] <small>''toetsen'' (1980–1982) †</small><br>[[Ronnie Leahy]] <small>''toetsen'' (1994–2002)</small><br>[[Linton Osborne]] <small>''sang'' (2014–2015)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Carl Sentance]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Jimmy Murrison]]
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Pete Agnew]]
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Lee Agnew]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}DevilDriver is in [[Skotlân|Skotske]] [[hardrock]]band oprjochte yn [[1968]] yn [[Dunfermline]]. De band brocht yn [[1971]] syn debútalbum ''Nazareth'' út. Nazareth hat fiifentweintich studio-albums en acht live-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|Pegasus
|Dear John,<br>Morning Dew,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|Peg
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|rowspan=4|Mooncrest
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|rowspan=3|Mountain Records
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You),<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|rowspan=2|A&M
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|NEMS
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|rowspan=5|Vertigo
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|No Jive
|[[1991]]
|Griffin Records
|Every Time It Rains,<br>Tell Me That You Love Me
|-
|Move Me
|[[1994]]
|Polydor
|Move Me
|-
|Boogaloo
|[[25 augustus]] [[1998]]
|Steamhammer
|
|-
|The Newz
|[[31 maart]] [[2008]]
|rowspan=2|Edel
|
|-
|Big Dogz
|[[15 april]] [[2011]]
|
|-
|Rock 'n' Roll Telephone
|[[3 juny]] [[2014]]
|Union Square Music
|
|-
|Tattooed on My Brain
|[[12 oktober]] [[2018]]
|rowspan=2|Frontiers
|
|-
|Surviving the Law
|[[15 april]] [[2022]]
|
|}
[[Kategory:Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1968]]
45w2ic6690s87z58utp7fh2rw48gdq1
1085988
1085986
2022-08-04T14:05:40Z
FreyaSport
40716
/* Studio-albums */ Live-albums
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Ynfoboks band
| band_namme = Nazareth
| ôfbylding = Nazareth1small.jpg
| ûnderskrift = Nazareth 1971
| nasjonaliteit = {{SCOetn}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Hardrock]]
| bestean = [[1968]] -
| record label = Pegasus,<br>Peg,<br>Mooncrest,<br>Mountain Records,<br>A&M,<br>NEMS,<br>Vertigo,<br>Griffin Records,<br>Polydor,<br>Steamhammer,<br>Edel,<br>Union Square Music,<br>Frontiers
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Dan McCafferty]] <small>''(sang)'' (1968–2013)</small><br>[[Darrell Sweet]] <small>''drums'' (1968–1999) †</small><br>[[Manny Charlton]] <small>''gitaar'' (1968–1990) †</small><br>[[Zal Cleminson]] <small>''gitaar'' (1978–1980)</small><br>[[Billy Rankin]] <small>''gitaar'' (1980–1983, 1990–1994)</small><br>[[John Locke (toetsenist)|John Locke]] <small>''toetsen'' (1980–1982) †</small><br>[[Ronnie Leahy]] <small>''toetsen'' (1994–2002)</small><br>[[Linton Osborne]] <small>''sang'' (2014–2015)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Carl Sentance]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Jimmy Murrison]]
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Pete Agnew]]
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Lee Agnew]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}DevilDriver is in [[Skotlân|Skotske]] [[hardrock]]band oprjochte yn [[1968]] yn [[Dunfermline]]. De band brocht yn [[1971]] syn debútalbum ''Nazareth'' út. Nazareth hat fiifentweintich studio-albums en acht live-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|Pegasus
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|Peg
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|rowspan=4|Mooncrest
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|rowspan=3|Mountain Records
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|rowspan=2|A&M
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|NEMS
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|rowspan=5|Vertigo
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|No Jive
|[[1991]]
|Griffin Records
|Every Time It Rains,<br>Tell Me That You Love Me
|-
|Move Me
|[[1994]]
|Polydor
|Move Me
|-
|Boogaloo
|[[25 augustus]] [[1998]]
|Steamhammer
|
|-
|The Newz
|[[31 maart]] [[2008]]
|rowspan=2|Edel
|
|-
|Big Dogz
|[[15 april]] [[2011]]
|
|-
|Rock 'n' Roll Telephone
|[[3 juny]] [[2014]]
|Union Square Music
|
|-
|Tattooed on My Brain
|[[12 oktober]] [[2018]]
|rowspan=2|Frontiers
|
|-
|Surviving the Law
|[[15 april]] [[2022]]
|
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|'Snaz
|[[1981]]
|A&M
|-
|BBC Radio 1 Live in Concert
|[[1991]]
|Windsong International
|-
|Live at the Beeb
|[[1998]]
|Snapper
|-
|Back to the Trenches
|[[22 maaie]] [[2001]]
|Receiver
|-
|Homecoming
|[[23 april]] [[2002]
|Eagle
|-
|Alive & Kicking
|[[18 novimber]] [[2003]]
|Direct Source
|-
|The River Sessions Live 1981
|[[2004]]
|River Records
|-
|Live in Brazil
|[[2007]]
|MNF Brazil
|}
[[Kategory:Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1968]]
9y5xv346aev7dnld726snif6o3rl1f3
1085989
1085988
2022-08-04T14:14:22Z
FreyaSport
40716
/* Live-albums */ Kompilaasje-albums
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Ynfoboks band
| band_namme = Nazareth
| ôfbylding = Nazareth1small.jpg
| ûnderskrift = Nazareth 1971
| nasjonaliteit = {{SCOetn}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Hardrock]]
| bestean = [[1968]] -
| record label = Pegasus,<br>Peg,<br>Mooncrest,<br>Mountain Records,<br>A&M,<br>NEMS,<br>Vertigo,<br>Griffin Records,<br>Polydor,<br>Steamhammer,<br>Edel,<br>Union Square Music,<br>Frontiers
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Dan McCafferty]] <small>''(sang)'' (1968–2013)</small><br>[[Darrell Sweet]] <small>''drums'' (1968–1999) †</small><br>[[Manny Charlton]] <small>''gitaar'' (1968–1990) †</small><br>[[Zal Cleminson]] <small>''gitaar'' (1978–1980)</small><br>[[Billy Rankin]] <small>''gitaar'' (1980–1983, 1990–1994)</small><br>[[John Locke (toetsenist)|John Locke]] <small>''toetsen'' (1980–1982) †</small><br>[[Ronnie Leahy]] <small>''toetsen'' (1994–2002)</small><br>[[Linton Osborne]] <small>''sang'' (2014–2015)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Carl Sentance]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Jimmy Murrison]]
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Pete Agnew]]
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Lee Agnew]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}DevilDriver is in [[Skotlân|Skotske]] [[hardrock]]band oprjochte yn [[1968]] yn [[Dunfermline]]. De band brocht yn [[1971]] syn debútalbum ''Nazareth'' út. Nazareth hat fiifentweintich studio-albums en acht live-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|Pegasus
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|Peg
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|rowspan=4|Mooncrest
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|rowspan=3|Mountain Records
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|rowspan=2|A&M
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|NEMS
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|rowspan=5|Vertigo
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|No Jive
|[[1991]]
|Griffin Records
|Every Time It Rains,<br>Tell Me That You Love Me
|-
|Move Me
|[[1994]]
|Polydor
|Move Me
|-
|Boogaloo
|[[25 augustus]] [[1998]]
|Steamhammer
|
|-
|The Newz
|[[31 maart]] [[2008]]
|rowspan=2|Edel
|
|-
|Big Dogz
|[[15 april]] [[2011]]
|
|-
|Rock 'n' Roll Telephone
|[[3 juny]] [[2014]]
|Union Square Music
|
|-
|Tattooed on My Brain
|[[12 oktober]] [[2018]]
|rowspan=2|Frontiers
|
|-
|Surviving the Law
|[[15 april]] [[2022]]
|
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|'Snaz
|[[1981]]
|A&M
|-
|BBC Radio 1 Live in Concert
|[[1991]]
|Windsong International
|-
|Live at the Beeb
|[[1998]]
|Snapper
|-
|Back to the Trenches
|[[22 maaie]] [[2001]]
|Receiver
|-
|Homecoming
|[[23 april]] [[2002]
|Eagle
|-
|Alive & Kicking
|[[18 novimber]] [[2003]]
|Direct Source
|-
|The River Sessions Live 1981
|[[2004]]
|River Records
|-
|Live in Brazil
|[[2007]]
|MNF Brazil
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht yn
|-
| Greatest Hits
|[[1975]]
|-
| Hot Tracks
|[[1976]]
|-
|The Very, Very Best of Nazareth
|[[1984]]
|-
|The Ballad Album
|[[1985]]
|-
|The Ballad Album Vol.2
|[[1990]]
|-
|The Singles Collection
|[[1990]]
|-
|From the Vaults
|[[1993]]
|-
|The Singles Collection
|[[1994]]
|-
|Greatest Hits Volume II
|[[1998]]
|-
|The Very Best Of Nazareth
|[[2001]]
|-
|The Ballads
|[[2002]]
|-
|Maximum XS
|[[2004]]
|-
| Golden Hits Nazareth
|[[2004]]
|-
|The Anthology
|[[2009]
|-
|The Singles
|[[2012]]
|}
[[Kategory:Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1968]]
i7ue5o4763ehd6486fvka9wvmf5wj8v
1085990
1085989
2022-08-04T14:15:20Z
FreyaSport
40716
/* Diskografy */ [[]]
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Ynfoboks band
| band_namme = Nazareth
| ôfbylding = Nazareth1small.jpg
| ûnderskrift = Nazareth 1971
| nasjonaliteit = {{SCOetn}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Hardrock]]
| bestean = [[1968]] -
| record label = Pegasus,<br>Peg,<br>Mooncrest,<br>Mountain Records,<br>A&M,<br>NEMS,<br>Vertigo,<br>Griffin Records,<br>Polydor,<br>Steamhammer,<br>Edel,<br>Union Square Music,<br>Frontiers
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Dan McCafferty]] <small>''(sang)'' (1968–2013)</small><br>[[Darrell Sweet]] <small>''drums'' (1968–1999) †</small><br>[[Manny Charlton]] <small>''gitaar'' (1968–1990) †</small><br>[[Zal Cleminson]] <small>''gitaar'' (1978–1980)</small><br>[[Billy Rankin]] <small>''gitaar'' (1980–1983, 1990–1994)</small><br>[[John Locke (toetsenist)|John Locke]] <small>''toetsen'' (1980–1982) †</small><br>[[Ronnie Leahy]] <small>''toetsen'' (1994–2002)</small><br>[[Linton Osborne]] <small>''sang'' (2014–2015)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Carl Sentance]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Jimmy Murrison]]
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Pete Agnew]]
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Lee Agnew]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}DevilDriver is in [[Skotlân|Skotske]] [[hardrock]]band oprjochte yn [[1968]] yn [[Dunfermline]]. De band brocht yn [[1971]] syn debútalbum ''Nazareth'' út. Nazareth hat fiifentweintich studio-albums en acht live-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|Pegasus
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|Peg
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|rowspan=4|Mooncrest
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|rowspan=3|Mountain Records
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|rowspan=2|A&M
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|NEMS
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|rowspan=5|Vertigo
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|No Jive
|[[1991]]
|Griffin Records
|Every Time It Rains,<br>Tell Me That You Love Me
|-
|Move Me
|[[1994]]
|Polydor
|Move Me
|-
|Boogaloo
|[[25 augustus]] [[1998]]
|Steamhammer
|
|-
|The Newz
|[[31 maart]] [[2008]]
|rowspan=2|Edel
|
|-
|Big Dogz
|[[15 april]] [[2011]]
|
|-
|Rock 'n' Roll Telephone
|[[3 juny]] [[2014]]
|Union Square Music
|
|-
|Tattooed on My Brain
|[[12 oktober]] [[2018]]
|rowspan=2|Frontiers
|
|-
|Surviving the Law
|[[15 april]] [[2022]]
|
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|'Snaz
|[[1981]]
|A&M
|-
|BBC Radio 1 Live in Concert
|[[1991]]
|Windsong International
|-
|Live at the Beeb
|[[1998]]
|Snapper
|-
|Back to the Trenches
|[[22 maaie]] [[2001]]
|Receiver
|-
|Homecoming
|[[23 april]] [[2002]]
|Eagle
|-
|Alive & Kicking
|[[18 novimber]] [[2003]]
|Direct Source
|-
|The River Sessions Live 1981
|[[2004]]
|River Records
|-
|Live in Brazil
|[[2007]]
|MNF Brazil
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht yn
|-
| Greatest Hits
|[[1975]]
|-
| Hot Tracks
|[[1976]]
|-
|The Very, Very Best of Nazareth
|[[1984]]
|-
|The Ballad Album
|[[1985]]
|-
|The Ballad Album Vol.2
|[[1990]]
|-
|The Singles Collection
|[[1990]]
|-
|From the Vaults
|[[1993]]
|-
|The Singles Collection
|[[1994]]
|-
|Greatest Hits Volume II
|[[1998]]
|-
|The Very Best Of Nazareth
|[[2001]]
|-
|The Ballads
|[[2002]]
|-
|Maximum XS
|[[2004]]
|-
| Golden Hits Nazareth
|[[2004]]
|-
|The Anthology
|[[2009]]
|-
|The Singles
|[[2012]]
|}
[[Kategory:Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1968]]
n383vp81t5ryfrwueq6ea81jy511v7a
1085992
1085990
2022-08-04T14:27:47Z
FreyaSport
40716
Nazareth
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Nazareth
| ôfbylding = Nazareth1small.jpg
| ûnderskrift = Nazareth 1971
| nasjonaliteit = {{SCOetn}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Hardrock]]
| bestean = [[1968]] -
| record label = Pegasus,<br>Peg,<br>Mooncrest,<br>Mountain Records,<br>A&M,<br>NEMS,<br>Vertigo,<br>Griffin Records,<br>Polydor,<br>Steamhammer,<br>Edel,<br>Union Square Music,<br>Frontiers
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Dan McCafferty]] <small>''(sang)'' (1968–2013)</small><br>[[Darrell Sweet]] <small>''drums'' (1968–1999) †</small><br>[[Manny Charlton]] <small>''gitaar'' (1968–1990) †</small><br>[[Zal Cleminson]] <small>''gitaar'' (1978–1980)</small><br>[[Billy Rankin]] <small>''gitaar'' (1980–1983, 1990–1994)</small><br>[[John Locke (toetsenist)|John Locke]] <small>''toetsen'' (1980–1982) †</small><br>[[Ronnie Leahy]] <small>''toetsen'' (1994–2002)</small><br>[[Linton Osborne]] <small>''sang'' (2014–2015)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Carl Sentance]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Jimmy Murrison]]
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Pete Agnew]]
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Lee Agnew]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}DevilDriver is in [[Skotlân|Skotske]] [[hardrock]]band oprjochte yn [[1968]] yn [[Dunfermline]]. De band brocht yn [[1971]] syn debútalbum ''Nazareth'' út. Nazareth hat fiifentweintich studio-albums en acht live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Nazareth waard oprjochte yn [[1968]] en bestie oarspronklik út [[Dan McCafferty]] op sang, gitarist [[Manny Charlton]], bassist [[Pete Agnew]] en [[Darrell Sweet]] op drums. De band bestie tsien jier yn dizze gearstalling, oant yn [[1978]] gitarist [[Zal Cleminson]] it fiifde bandlid waard. Sûnt dy tiid feroare de gearstalling geregeldwei troch sawol leden dy't fuortgiene as nij kamen , hoewol't de oprjochters lange tiid diel útmakken fan de groep. Nazareth brocht fiif albums út foar yn 1975 it sechsde ferskynde: [[Hair of the Dog]]. Doe stie ûnder mear it nûmer [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]], dat Nazareths grutste hit waard.
Begjin [[2013]] hearden de orizjinele leden McCafferty en Pete Agnew noch (en sûnder tuskenskoften) ta Nazareth. Gitarist Charlton ferliet de band yn [[1990]] en ferstoar yn [[2022]]. Drummer Darrell Sweet ferstoar yn 1999 op 51-jierrige leeftiid oan in hertoanfal en waard ferfongen troch [[Lee Agnew]], de soan fan Pete.
Yn [[2013]] by optredens yn [[Kanada]] en [[Switserlân]] waard sjonger McCafferty net goed op it poadium. Letter moast er troch syn oanhâldende sûnensproblemen Nazareth ferlitte. De sjonger waard ferfongen troch [[Linton Osborne]], dy't op syn beurt yn [[2015]] opfolge waard troch [[Carl Sentance]].
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|Pegasus
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|Peg
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|rowspan=4|Mooncrest
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|rowspan=3|Mountain Records
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|rowspan=2|A&M
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|NEMS
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|rowspan=5|Vertigo
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|No Jive
|[[1991]]
|Griffin Records
|Every Time It Rains,<br>Tell Me That You Love Me
|-
|Move Me
|[[1994]]
|Polydor
|Move Me
|-
|Boogaloo
|[[25 augustus]] [[1998]]
|Steamhammer
|
|-
|The Newz
|[[31 maart]] [[2008]]
|rowspan=2|Edel
|
|-
|Big Dogz
|[[15 april]] [[2011]]
|
|-
|Rock 'n' Roll Telephone
|[[3 juny]] [[2014]]
|Union Square Music
|
|-
|Tattooed on My Brain
|[[12 oktober]] [[2018]]
|rowspan=2|Frontiers
|
|-
|Surviving the Law
|[[15 april]] [[2022]]
|
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|'Snaz
|[[1981]]
|A&M
|-
|BBC Radio 1 Live in Concert
|[[1991]]
|Windsong International
|-
|Live at the Beeb
|[[1998]]
|Snapper
|-
|Back to the Trenches
|[[22 maaie]] [[2001]]
|Receiver
|-
|Homecoming
|[[23 april]] [[2002]]
|Eagle
|-
|Alive & Kicking
|[[18 novimber]] [[2003]]
|Direct Source
|-
|The River Sessions Live 1981
|[[2004]]
|River Records
|-
|Live in Brazil
|[[2007]]
|MNF Brazil
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht yn
|-
| Greatest Hits
|[[1975]]
|-
| Hot Tracks
|[[1976]]
|-
|The Very, Very Best of Nazareth
|[[1984]]
|-
|The Ballad Album
|[[1985]]
|-
|The Ballad Album Vol.2
|[[1990]]
|-
|The Singles Collection
|[[1990]]
|-
|From the Vaults
|[[1993]]
|-
|The Singles Collection
|[[1994]]
|-
|Greatest Hits Volume II
|[[1998]]
|-
|The Very Best Of Nazareth
|[[2001]]
|-
|The Ballads
|[[2002]]
|-
|Maximum XS
|[[2004]]
|-
| Golden Hits Nazareth
|[[2004]]
|-
|The Anthology
|[[2009]]
|-
|The Singles
|[[2012]]
|}
[[Kategory:Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1968]]
trcyps66oe7mzpacu143m70dses2rfi
1085994
1085992
2022-08-04T14:42:26Z
Drewes
2754
Bandnamme
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Nazareth
| ôfbylding = Nazareth1small.jpg
| ûnderskrift = Nazareth 1971
| nasjonaliteit = {{SCOetn}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Hardrock]]
| bestean = [[1968]] -
| record label = Pegasus,<br>Peg,<br>Mooncrest,<br>Mountain Records,<br>A&M,<br>NEMS,<br>Vertigo,<br>Griffin Records,<br>Polydor,<br>Steamhammer,<br>Edel,<br>Union Square Music,<br>Frontiers
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Dan McCafferty]] <small>''(sang)'' (1968–2013)</small><br>[[Darrell Sweet]] <small>''drums'' (1968–1999) †</small><br>[[Manny Charlton]] <small>''gitaar'' (1968–1990) †</small><br>[[Zal Cleminson]] <small>''gitaar'' (1978–1980)</small><br>[[Billy Rankin]] <small>''gitaar'' (1980–1983, 1990–1994)</small><br>[[John Locke (toetsenist)|John Locke]] <small>''toetsen'' (1980–1982) †</small><br>[[Ronnie Leahy]] <small>''toetsen'' (1994–2002)</small><br>[[Linton Osborne]] <small>''sang'' (2014–2015)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Carl Sentance]]
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Jimmy Murrison]]
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Pete Agnew]]
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Lee Agnew]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Nazareth''' is in [[Skotlân|Skotske]] [[hardrock]]band oprjochte yn [[1968]] yn [[Dunfermline]]. De band brocht yn [[1971]] syn debútalbum ''Nazareth'' út. Nazareth hat fiifentweintich studio-albums en acht live-albums útbrocht.
==Skiednis==
Nazareth waard oprjochte yn [[1968]] en bestie oarspronklik út [[Dan McCafferty]] op sang, gitarist [[Manny Charlton]], bassist [[Pete Agnew]] en [[Darrell Sweet]] op drums. De band bestie tsien jier yn dizze gearstalling, oant yn [[1978]] gitarist [[Zal Cleminson]] it fiifde bandlid waard. Sûnt dy tiid feroare de gearstalling geregeldwei troch sawol leden dy't fuortgiene as nij kamen , hoewol't de oprjochters lange tiid diel útmakken fan de groep. Nazareth brocht fiif albums út foar yn 1975 it sechsde ferskynde: [[Hair of the Dog]]. Doe stie ûnder mear it nûmer [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]], dat Nazareths grutste hit waard.
Begjin [[2013]] hearden de orizjinele leden McCafferty en Pete Agnew noch (en sûnder tuskenskoften) ta Nazareth. Gitarist Charlton ferliet de band yn [[1990]] en ferstoar yn [[2022]]. Drummer Darrell Sweet ferstoar yn 1999 op 51-jierrige leeftiid oan in hertoanfal en waard ferfongen troch [[Lee Agnew]], de soan fan Pete.
Yn [[2013]] by optredens yn [[Kanada]] en [[Switserlân]] waard sjonger McCafferty net goed op it poadium. Letter moast er troch syn oanhâldende sûnensproblemen Nazareth ferlitte. De sjonger waard ferfongen troch [[Linton Osborne]], dy't op syn beurt yn [[2015]] opfolge waard troch [[Carl Sentance]].
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|Pegasus
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|Peg
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|rowspan=4|Mooncrest
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|rowspan=3|Mountain Records
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|rowspan=2|A&M
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|NEMS
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|rowspan=5|Vertigo
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|No Jive
|[[1991]]
|Griffin Records
|Every Time It Rains,<br>Tell Me That You Love Me
|-
|Move Me
|[[1994]]
|Polydor
|Move Me
|-
|Boogaloo
|[[25 augustus]] [[1998]]
|Steamhammer
|
|-
|The Newz
|[[31 maart]] [[2008]]
|rowspan=2|Edel
|
|-
|Big Dogz
|[[15 april]] [[2011]]
|
|-
|Rock 'n' Roll Telephone
|[[3 juny]] [[2014]]
|Union Square Music
|
|-
|Tattooed on My Brain
|[[12 oktober]] [[2018]]
|rowspan=2|Frontiers
|
|-
|Surviving the Law
|[[15 april]] [[2022]]
|
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|'Snaz
|[[1981]]
|A&M
|-
|BBC Radio 1 Live in Concert
|[[1991]]
|Windsong International
|-
|Live at the Beeb
|[[1998]]
|Snapper
|-
|Back to the Trenches
|[[22 maaie]] [[2001]]
|Receiver
|-
|Homecoming
|[[23 april]] [[2002]]
|Eagle
|-
|Alive & Kicking
|[[18 novimber]] [[2003]]
|Direct Source
|-
|The River Sessions Live 1981
|[[2004]]
|River Records
|-
|Live in Brazil
|[[2007]]
|MNF Brazil
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht yn
|-
| Greatest Hits
|[[1975]]
|-
| Hot Tracks
|[[1976]]
|-
|The Very, Very Best of Nazareth
|[[1984]]
|-
|The Ballad Album
|[[1985]]
|-
|The Ballad Album Vol.2
|[[1990]]
|-
|The Singles Collection
|[[1990]]
|-
|From the Vaults
|[[1993]]
|-
|The Singles Collection
|[[1994]]
|-
|Greatest Hits Volume II
|[[1998]]
|-
|The Very Best Of Nazareth
|[[2001]]
|-
|The Ballads
|[[2002]]
|-
|Maximum XS
|[[2004]]
|-
| Golden Hits Nazareth
|[[2004]]
|-
|The Anthology
|[[2009]]
|-
|The Singles
|[[2012]]
|}
[[Kategory:Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1968]]
fld7a5zs5fgq8xapdym155u8sij7vo7
Kategory:Skotske hardrockband
14
160035
1085981
2022-08-04T12:21:24Z
FreyaSport
40716
Kategory:Skotske hardrockband
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Skotsk hardrock-artyst]]
[[Kategory:Hardrockband|Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Skotske band nei muzyksjenre|Hardrock]]
[[Kategory:Britske hardrockband| ]]
2qp5nv1ktsrv0xps6zv922jdcdr9oaz
1086083
1085981
2022-08-04T20:20:47Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Skotsk hardrockartyst|Hardrockband]]
[[Kategory:Hardrockband|Skotske hardrockband]]
[[Kategory:Skotske band nei muzyksjenre|Hardrock]]
[[Kategory:Britske hardrockband| ]]
hbi0a1emcscvr5op1k8jxm9zdy11fwx
Kategory:Skotsk hardrock-artyst
14
160036
1085982
2022-08-04T12:22:23Z
FreyaSport
40716
Kategory:Skotsk hardrock-artyst
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Skotsk muzikant|Hardrock]]
[[Kategory:Britsk hardrock-artyst| ]]
[[Kategory:Hardrock-artyst]]
om59h683asp3k71g9q5baf5ays1flno
1086086
1085982
2022-08-04T20:22:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
red
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Skotsk muzikant|Hardrock]]
[[Kategory:Britsk hardrockartyst| ]]
[[Kategory:Hardrockartyst]]
i9n71mcoimxy7lekqnmtr7rju21g04p
Darrell Sweet
0
160037
1085997
2022-08-04T14:53:55Z
FreyaSport
40716
wurk
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Darrell Antony Sweet
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[16 maaie]] [[1947]]
| berteplak = [[Bournemouth]]
| stoarn = [[30 april]] [[1999]]
| stjerplak = [[New Albany (Indiana)|New Albany]] {{Flagge US}}
| etnisiteit = {{SCOetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]]
| jierren aktyf = [[1963]]–[[1999]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Darrell Antony Sweet''' ([[Bournemouth]], [[Ingelân]], [[16 maaie]] [[1947]] - [[New Albany (Indiana)|New Albany]], [[Feriene Steaten]], [[30 april]] [[1999]]) wie in [[Skotlân|Skotsk]] [[drummer]]. Hy waard bekend as mei-oprjochter fan [[Nazareth (band)|Nazareth]].
{{DEFAULTSORT:Sweet, Darrell}}
[[Kategory:Skotsk drummer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
rl5tp9swmjj4ci2zn4iqmergosb0fu5
1086003
1085997
2022-08-04T15:00:17Z
FreyaSport
40716
flagge
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Darrell Antony Sweet
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[16 maaie]] [[1947]]
| berteplak = [[Bournemouth]] {{Flagge GB-ENG}}
| stoarn = [[30 april]] [[1999]]
| stjerplak = [[New Albany (Indiana)|New Albany]] {{Flagge US}}
| etnisiteit = {{SCOetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]]
| jierren aktyf = [[1963]]–[[1999]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Darrell Antony Sweet''' ([[Bournemouth]], [[Ingelân]], [[16 maaie]] [[1947]] - [[New Albany (Indiana)|New Albany]], [[Feriene Steaten]], [[30 april]] [[1999]]) wie in [[Skotlân|Skotsk]] [[drummer]]. Hy waard bekend as mei-oprjochter fan [[Nazareth (band)|Nazareth]].
{{DEFAULTSORT:Sweet, Darrell}}
[[Kategory:Skotsk drummer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
g5kvhlr4tjnwsdwpbr8ljmbiazm0zdd
1086004
1086003
2022-08-04T15:09:55Z
FreyaSport
40716
oanfolling
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Darrell Antony Sweet
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[16 maaie]] [[1947]]
| berteplak = [[Bournemouth]] {{Flagge GB-ENG}}
| stoarn = [[30 april]] [[1999]]
| stjerplak = [[New Albany (Indiana)|New Albany]] {{Flagge US}}
| etnisiteit = {{SCOetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]]
| jierren aktyf = [[1963]]–[[1999]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Darrell Antony Sweet''' ([[Bournemouth]], [[Ingelân]], [[16 maaie]] [[1947]] - [[New Albany (Indiana)|New Albany]], [[Feriene Steaten]], [[30 april]] [[1999]]) wie in [[Skotlân|Skotsk]] [[drummer]]. Hy waard bekend as mei-oprjochter fan [[Nazareth (band)|Nazareth]].
==Karriêre==
Sweet yn syn iere jierren by de ''Burntisland pipe band''. Hy wie ek ien fan de leden fan ''The Shadettes'' dat yn [[1968]] Nazareth waard. As ien fan de oprjochters fan Nazareth spile er drums fan 1968 oant syn dea yn 1999. Hy spile op de earste 20 albums fan Nazareth.
Sweet stoar yn [[1999]] oan in [[hert]]oanfal, wylst de band him tariede op it twadde part fan harren Amerikaanske toernee ta stipe fan it album, ''Boogaloo''. Sweet wie troud en hie twa bern.
{{DEFAULTSORT:Sweet, Darrell}}
[[Kategory:Skotsk drummer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
abkqj0ui6cqf2ncgd36uhgg1kb4hbfw
1086010
1086004
2022-08-04T15:35:52Z
FreyaSport
40716
Diskografy
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Darrell Antony Sweet
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[16 maaie]] [[1947]]
| berteplak = [[Bournemouth]] {{Flagge GB-ENG}}
| stoarn = [[30 april]] [[1999]]
| stjerplak = [[New Albany (Indiana)|New Albany]] {{Flagge US}}
| etnisiteit = {{SCOetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]]
| jierren aktyf = [[1963]]–[[1999]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Darrell Antony Sweet''' ([[Bournemouth]], [[Ingelân]], [[16 maaie]] [[1947]] - [[New Albany (Indiana)|New Albany]], [[Feriene Steaten]], [[30 april]] [[1999]]) wie in [[Skotlân|Skotsk]] [[drummer]]. Hy waard bekend as mei-oprjochter fan [[Nazareth (band)|Nazareth]].
==Karriêre==
Sweet yn syn iere jierren by de ''Burntisland pipe band''. Hy wie ek ien fan de leden fan ''The Shadettes'' dat yn [[1968]] Nazareth waard. As ien fan de oprjochters fan Nazareth spile er drums fan 1968 oant syn dea yn 1999. Hy spile op de earste 20 albums fan Nazareth.
Sweet stoar yn [[1999]] oan in [[hert]]oanfal, wylst de band him tariede op it twadde part fan harren Amerikaanske toernee ta stipe fan it album, ''Boogaloo''. Sweet wie troud en hie twa bern.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|rowspan=20|[[Nazareth (band)|Nazareth]]
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|No Jive
|[[1991]]
|Every Time It Rains,<br>Tell Me That You Love Me
|-
|Move Me
|[[1994]]
|Move Me
|-
|Boogaloo
|[[25 augustus]] [[1998]]
|
|}
{{DEFAULTSORT:Sweet, Darrell}}
[[Kategory:Skotsk drummer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
iyxr9no1cpi3virh6bqr3luch5er9qi
1086036
1086010
2022-08-04T17:38:39Z
Drewes
2754
wikitext
text/x-wiki
{{Sjonger of muzikant
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| echte namme = Darrell Antony Sweet
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| berne = [[16 maaie]] [[1947]]
| berteplak = [[Bournemouth]] {{Flagge GB-ENG}}
| stoarn = [[30 april]] [[1999]]
| stjerplak = [[New Albany (Indiana)|New Albany]] {{Flagge US}}
| etnisiteit = {{SCOetn}}
| regionale identiteit =
| sjenre = [[Hardrock]]
| ynstrumint = [[Drums]]
| sjongtaal =
| grutste hit(s) = [[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]]
| jierren aktyf = [[1963]]–[[1999]]
| prizen =
| webside =
}}
'''Darrell Antony Sweet''' ([[Bournemouth]], [[Ingelân]], [[16 maaie]] [[1947]] - [[New Albany (Indiana)|New Albany]], [[Feriene Steaten]], [[30 april]] [[1999]]) wie in [[Skotlân|Skotsk]] [[drummer]]. Hy waard bekend as mei-oprjochter fan [[Nazareth (band)|Nazareth]].
==Karriêre==
Sweet siet yn syn iere jierren by de ''Burntisland pipe band''. Hy wie ek ien fan de leden fan ''The Shadettes'' dat yn [[1968]] Nazareth waard. As ien fan de oprjochters fan Nazareth spile er drums fan 1968 oant syn dea yn 1999. Hy spile op de earste 20 albums fan Nazareth.
Sweet stoar yn [[1999]] oan in [[hert]]oanfal, wylst de band him tariede op it twadde part fan harren Amerikaanske toernee ta stipe fan it album, ''Boogaloo''. Sweet wie troud en hie twa bern.
== Diskografy ==
===Albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Band !! Single(s)
|-
|Nazareth
|novimber [[1971]]
|rowspan=20|[[Nazareth (band)|Nazareth]]
|Dear John,<br>Morning Dew <small>''([[Bonnie Dobson]] cover)''</small>,<br>
|-
|Exercises
|july [[1972]]
|
|-
|Razamanaz
|maaie [[1973]]
|Broken Down Angel,<br>Bad Bad Boy,<br>Razamanaz
|-
|Loud 'n' Proud
|novimber [[1973]]
|This Flight Tonight <small>''([[Joni Mitchell]] cover)''</small>
|-
|Rampant
|[[26 april]] [[1974]]
|Shanghai'd in Shanghai
|-
|[[Hair of the Dog]]
|[[3 april]] [[1975]]
|[[Love Hurts (liet fan The Everly Brothers)|Love Hurts]] <small>''([[The Everly Brothers]] cover)''</small>,<br>Hair of the Dog
|-
|Close Enough for Rock 'n' Roll
|rowspan=2|[[1976]]
|Carry Out Feelings,<br>Loretta
|-
|Play 'n' the Game
|I Want To (Do Everything for You) <small>''([[Joe Tex]] cover)''</small>,<br>Somebody to Roll,<br>I Don't Want to Go On Without You <small>''([[The Drifters]] cover)''</small>
|-
|Expect No Mercy
|[[1977]]
|Gone Dead Train,<br>Shot Me Down,<br>Place in Your Heart
|-
|No Mean City
|[[1979]]
|May the Sunshine,<br>Star
|-
|Malice in Wonderland
|[[1980]]
|Holiday
|-
|The Fool Circle
|febrewaris [[1981]]
|
|-
|2XS
|jannewaris [[1982]]
|Love Leads to Madness,<br>Games,<br>Dream On
|-
|Sound Elixir
|juny [[1983]]
|Where Are You Now
|-
|The Catch
|[[1984]]
|Party Down,<br>Ruby Tuesday <small>''([[The Rolling Stones]] cover)''</small>
|-
|Cinema
|[[1986]]
|Cinema
|-
|Snakes 'n' Ladders
|jannewaris [[1989]]
|Piece of My Heart <small>''([[Erma Franklin]] cover)''</small>
|-
|No Jive
|[[1991]]
|Every Time It Rains,<br>Tell Me That You Love Me
|-
|Move Me
|[[1994]]
|Move Me
|-
|Boogaloo
|[[25 augustus]] [[1998]]
|
|}
{{DEFAULTSORT:Sweet, Darrell}}
[[Kategory:Skotsk drummer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1947]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1999]]
0o671bexz6hwsdl8a5hs09ejl85uh4q
Kategory:Skotsk drummer
14
160038
1085998
2022-08-04T14:55:09Z
FreyaSport
40716
Kategory:Skotsk drummer
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Skotsk muzikant|Drummer]]
[[Kategory:Britsk drummer| ]]
[[Kategory:Drummer]]
sw5oe78flxpeju68yczg2oea1jk0v6j
Rijsoord
0
160039
1086016
2022-08-04T16:06:01Z
Soimip
43534
Side makke mei "'''Rijsoord''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]] en in eardere gemeente yn de Nederlânskse provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 3.015 ynwenners (2021). == Keppelingen om utens == * [https://www.plaatsengids.nl/rijsoord Plaatsengids] * [https://allecijfers.nl/wijk/rijsoord-ridderkerk/ AlleCijfers] {{Stobbe}} [[Kategory:Plak yn Ridderkerk]] [[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]] [[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1855]]"
wikitext
text/x-wiki
'''Rijsoord''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]] en in eardere gemeente yn de Nederlânskse provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 3.015 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/rijsoord Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/rijsoord-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1855]]
2f5l6fe669hefx068ua6c6tzfe97naj
1086030
1086016
2022-08-04T16:40:27Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Ridderkerk-rijsoord.png|thumb|Lizzing yn Ridderkerk]]
'''Rijsoord''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]] en in eardere gemeente yn de Nederlânskse provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 3.015 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/rijsoord Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/rijsoord-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1855]]
rq57hnw0gyecfigkqqq4d5daqjpvrkb
Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1855
14
160040
1086018
2022-08-04T16:10:47Z
Soimip
43534
Side makke mei "[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn de 19e iuw|1855]] [[Kategory:1855]]"
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn de 19e iuw|1855]]
[[Kategory:1855]]
2utzda47k38s2dlvt6j3if8648ntmjl
Bolnes
0
160041
1086019
2022-08-04T16:15:45Z
Soimip
43534
Side makke mei "'''Bolnes''' is in plak yn de Nederlânske gemeente [[Ridderkerk]]. It doarp hat 7.770 ynwenners (2021). == Keppelingen om utens == * [https://www.plaatsengids.nl/bolnes Plaatsengids] * [https://allecijfers.nl/wijk/bolnes-ridderkerk/ AlleCijfers] {{Stobbe}} [[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]"
wikitext
text/x-wiki
'''Bolnes''' is in plak yn de Nederlânske gemeente [[Ridderkerk]]. It doarp hat 7.770 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/bolnes Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/bolnes-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
qb7lnfjuuffr254jypisjcuzdmhsdw2
1086026
1086019
2022-08-04T16:27:50Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
'''Bolnes''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]], Nederlânske provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 7.770 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/bolnes Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/bolnes-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
hftacqz5mj48pdp1ddrmpcgfubo44np
1086028
1086026
2022-08-04T16:38:02Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Ridderkerk-bolnes.png|thumb|Lizzing yn Ridderkerk]]
'''Bolnes''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]], Nederlânske provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 7.770 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/bolnes Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/bolnes-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
nk5kskvhy0lqvpcferf8wmgl86444iu
Oostendam
0
160042
1086020
2022-08-04T16:17:41Z
Soimip
43534
Side makke mei "'''Oostendam''' is in plak yn de Nederlânske gemeente [[Ridderkerk]]. It doarp hat 615 ynwenners (2021). == Keppelingen om utens == * [https://www.plaatsengids.nl/oostendam Plaatsengids] * [https://allecijfers.nl/wijk/oostendam-ridderkerk/ AlleCijfers] {{Stobbe}} [[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]"
wikitext
text/x-wiki
'''Oostendam''' is in plak yn de Nederlânske gemeente [[Ridderkerk]]. It doarp hat 615 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/oostendam Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/oostendam-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
mxkmkd0aisozkr5whkr9iktyvghl0d7
1086025
1086020
2022-08-04T16:26:50Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
'''Oostendam''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]], Nederlânske provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 615 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/oostendam Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/oostendam-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
m2byusbyeaitswwvhqw620q50bjmsqm
1086029
1086025
2022-08-04T16:39:40Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Ridderkerk-oostendam.png|thumb|Lizzing yn Ridderkerk]]
'''Oostendam''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]], Nederlânske provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 615 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/oostendam Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/oostendam-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
2ggahe10794rmdzebkua6mgbh2hht5p
Slikkerveer
0
160043
1086021
2022-08-04T16:19:37Z
Soimip
43534
Side makke mei "'''Slikkerveer''' is in plak yn de Nederlânske gemeente [[Ridderkerk]]. It doarp hat 9 405 ynwenners (2021). == Keppelingen om utens == * [https://www.plaatsengids.nl/slikkerveer Plaatsengids] * [https://allecijfers.nl/wijk/slikkerveer-ridderkerk/ AlleCijfers] {{Stobbe}} [[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]"
wikitext
text/x-wiki
'''Slikkerveer''' is in plak yn de Nederlânske gemeente [[Ridderkerk]]. It doarp hat 9
405 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/slikkerveer Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/slikkerveer-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
nafpr98j6gkxohx6v5iqxpi7u1z00fx
1086023
1086021
2022-08-04T16:23:36Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
'''Slikkerveer''' is in plak yn de Nederlânske gemeente [[Ridderkerk]], provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 9.405 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/slikkerveer Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/slikkerveer-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
c5j3oov0si7w2ctj4uezrh8gjxi2aq0
1086024
1086023
2022-08-04T16:25:46Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
'''Slikkerveer''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]], Nederlânske provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 9.405 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/slikkerveer Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/slikkerveer-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
6aumxqx91k85ig0uqr21so9alja2iba
1086031
1086024
2022-08-04T16:41:06Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Ridderkerk-slikkerveer.png|thumb|Lizzing yn Ridderkerk]]
'''Slikkerveer''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]], Nederlânske provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 9.405 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/slikkerveer Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/slikkerveer-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
4avasen2uz44vkmmmwmxtiyp2nfjvrp
1086033
1086031
2022-08-04T17:18:51Z
Drewes
2754
Dêre
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:Ridderkerk-slikkerveer.png|thumb|Lizzing yn Ridderkerk]]
'''Slikkerveer''' is in plak yn de gemeente [[Ridderkerk]], Nederlânske provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 9.405 ynwenners (2021) en leit súdlik fan de gearfoeging fan de rivieren de [[Noard (rivier)|Noard]] en de [[Lek (rivier)|Lek]] yn de [[Nije Maas]] op it eilân IJsselmonde.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/slikkerveer Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/wijk/slikkerveer-ridderkerk/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Ridderkerk]]
dufgltlc52zooga4n7hr89j5hkz4btz
Heerjansdam
0
160044
1086034
2022-08-04T17:27:42Z
Soimip
43534
Side makke mei "[[Ofbyld:BAG woonplaatsen - Gemeente Zwijndrecht.png|rjochts|thumb|Lizzing yn Zwijndrecht]] '''Heerjansdam''' is in plak yn de gemeente [[Zwijndrecht (Nederlân)|]] en in eardere gemeente yn de Nederlânskse provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 3.800 ynwenners (2021). == Keppelingen om utens == * [https://www.plaatsengids.nl/heerjansdam Plaatsengids] * [https://allecijfers.nl/woonplaats/heerjansdam/ AlleCijfers] {{Stobbe}} Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)..."
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:BAG woonplaatsen - Gemeente Zwijndrecht.png|rjochts|thumb|Lizzing yn Zwijndrecht]]
'''Heerjansdam''' is in plak yn de gemeente [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en in eardere gemeente yn de Nederlânskse provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 3.800 ynwenners (2021).
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/heerjansdam Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/woonplaats/heerjansdam/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 2003]]
bcv4sa5pomnvtrwndfxkjmbydsdujt1
1086035
1086034
2022-08-04T17:33:16Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:BAG woonplaatsen - Gemeente Zwijndrecht.png|rjochts|thumb|Lizzing yn Zwijndrecht]]
'''Heerjansdam''' is in plak yn de gemeente [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en in eardere gemeente yn de Nederlânskse provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 3.800 ynwenners (2021).
Sûnt 2003 makket Heerjansdam diel út fan de gemeente Zwijndrecht.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/heerjansdam Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/woonplaats/heerjansdam/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 2003]]
4u42myzk09rgm3cgw5awcttxkeqi15t
1086038
1086035
2022-08-04T17:39:37Z
Drewes
2754
- Frollânsk
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:BAG woonplaatsen - Gemeente Zwijndrecht.png|rjochts|thumb|Lizzing yn Zwijndrecht]]
'''Heerjansdam''' is in plak yn de gemeente [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]] en in eardere gemeente yn de Nederlânskse provinsje [[Súd-Hollân]]. It doarp hat 3.800 ynwenners (2021).
Sûnt 2003 is Heerjansdam part fan de gemeente Zwijndrecht.
== Keppelingen om utens ==
* [https://www.plaatsengids.nl/heerjansdam Plaatsengids]
* [https://allecijfers.nl/woonplaats/heerjansdam/ AlleCijfers]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Plak yn Zwijndrecht (Nederlân)]]
[[Kategory:Eardere gemeente yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 2003]]
78ruj21hqlc59qftonio1jcnvu3ihwu
Michaelkatedraal (Izjevsk)
0
160045
1086041
2022-08-04T17:58:04Z
RomkeHoekstra
10582
Side makke mei "{{Ynfoboks bouwurk | namme = Sint-Michaelkatedraal <small>Свято-Михайловский собор</small> | ôfbylding = Saint Michael the Archangel Church (Izhevsk)-53.jpg | ôfbyldingsbreedte = 280px | ôfbyldingstekst = | lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]] | bestjoerlike ienheid 1 = | namme bestjoerlike ienheid 1= | bestjoerlike ienheid 2 = oblast..."
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Sint-Michaelkatedraal
<small>Свято-Михайловский собор</small>
| ôfbylding = Saint Michael the Archangel Church (Izhevsk)-53.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Izjevsk]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_58_N_53_12_19_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 12' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = Oarspronklik: 1897-1907 <br> Weropbou: 2003-2007
| sloopjier = 1937
| arsjitekt = Ivan Tsjarûsjin
| boustyl =
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status =
| monumintnûmer =
| hichte = 67 meter
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://xn--90ajfzbmd.xn--p1ai/ Side fan de katedraal]
}}
De '''Michaelskatedraal''' ([[Russysk]]: Свято-Михайловский собор; ''Svjato-Michajlovski sobor'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokse]] [[katedraal]] yn [[Izjevsk]] yn de [[Ruslân|Russyske Federaasje]]. De oan de aartsingel [[Michael (aartsingel)|Michael]] wijde katedraal is in replika fan de ûnder [[Joazef Stalin|Stalin]] ferneatige katedraal.
== Skiednis==
[[Ofbyld:Holy Mikhail Kathedral (old).jpg|thumb|left|200px|''De âlde katedraal'']]
Oarspronklik lei op it plak in begraafplak mei in Trije-ienheidskapel, dy't yn 1810 ôfbaarnde. Yn 1855 waard de kapel ferfongen troch in grutte stiennen oan de aartsingel Michael wijde kapel. Yn 1876 waard der útein set mei it ynsammeljen fan jild foar in nije tsjerke op it plak fan de kapel. Yn 1893 namen de wurknimmers it beslút om 1% fan harren lean ôf te dragen foar de bou fan de tsjerke. It ûntwerp mocht de arsjitekt Ivan Tsjarûsjin. In betingst by de bou wie dat de nije tsjerke net grutter wurde mocht as de [[Aleksander Nevskikatedraal (Izjevsk)|Aleksander Nevskikatedraal]].
De earste Michaelkatedraal waard tusken 1897 en 1907 op de heechste heuvel fan de stêd boud. Yn dy tiid wie de katedraal ien fan de grutste gebouwen fan de stêd. De bou stie ûnder lieding fan Ivan Tsjarûsjin en koste doe 350.000 rûbel.
De hichte fan it neobyzantynske gebou wie 70 meter en dêrmei wie de katedraal it heechste gebou fan Izjevsk.
Nei de [[Oktoberrevolúsje]] namen de autoriteiten op 19 maart 1929 it beslút om de Michaelkatedraal, de Aleksander Nevskikatedraal en de Foarbeatsjerke te sluten foar de earetsjinst. Op 27 maart 1929 waard de katedraal sletten en troch de autoriteiten fersegele. Fan 1932 oant 1937 krige in museum de tsjerke yn gebrûk en op 8 april 1937 foel it beslut fan de Ried fan Folkskommissarissen om de tsjerke te ferneatigjen en al gau dêrnei waard de tsjerke opblaasd.
== Weropbou ==
[[Ofbyld:Saint Michael the Archangel Church (Izhevsk)-6.jpg|thumb|left|250px|''Ynterieur'']]
Yn de jierren 1980 wiene wer lûden te hearren dy't der foar pleiten om de katedraal wer op te bouwen. De grûn foar dat doel waard yn 1995 werom jun en doe setten ek de tariedings útein. Twa jier letter waard in boukommisje stifte, dêr't ek de Oedmoerdyske president Aleksandr Volkov syn sit yn naam. Mear as 45.000 partikulieren (wêrûnder Michael Kalasjnikov) en 500 bedriuwen joegen jild foar de weropbou, dy't tusken 2003 en 2007 plakfûn.
Op 5 augustus 2007 waard it haadalter fan de Michaeltsjerke ynwijd troch patriarch [[Aleksi II fan Moskou|Aleksi II]] dy't de earste liturgy yn de tsjerke fierde yn oanwêzigens fan de president fan Oedmoersje en oare offisjele fertsjintwurdigers.
Sûnt july 2017 is de tsjerke de katedraal fan it bisdom Izjevsk en Oedmoersje.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Собор Святого Архистратига Михаила (Ижевск)]]
* [http://temples.ru/card.php?ID=3727 Temples.ru]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Saint Michael the Archangel Church (Izhevsk)|Michaelkatedraal (Izjevsk)}}
}}
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 2007]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
h9yzeqzehsh0njx51j2zb0oqd60a7rt
Berjocht:Gemeenteried Zwijndrecht (Nederlân)
10
160046
1086057
2022-08-04T19:13:49Z
Soimip
43534
Side makke mei "{| class="infobox" style="font-size:11px; width:100%; text-align:center;" | style="width:100px; background:#35639F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Algemeen Belang Zwijndrecht" | Algemeen Belang Z'drecht | style="width:20px; background:#00A7EB; color:#072E65; text-align:center; cursor:help;" title="KristenUny" | [[CU]] + | style="width:20px; background:#E95F0F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Steatkundich Grifformearde Partij" |..."
wikitext
text/x-wiki
{| class="infobox" style="font-size:11px; width:100%; text-align:center;"
| style="width:100px; background:#35639F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Algemeen Belang Zwijndrecht" | Algemeen Belang Z'drecht
| style="width:20px; background:#00A7EB; color:#072E65; text-align:center; cursor:help;" title="KristenUny" | [[CU]] +
| style="width:20px; background:#E95F0F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Steatkundich Grifformearde Partij" | + [[SGP]]
| style="width:30px; background:#FF7609; color:#0D1D6F; text-align:center; cursor:help;" title="Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy" | [[VVD]]
| style="width:30px; background:#3CB371; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Kristen Demokratysk Appèl" | [[CDA]]
| style="width:20px; background:#39A935; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="GrienLinks" | [[GL]]
| style="width:20px; background:#35639F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Zwijndrechtse Plus Partij" | Z'drechtse Plus Partij
| style="width:20px; background:#E2001A; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Partij fan de Arbeid" | [[PvdA]]
| style="width:10px; background:#00AF3F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Demokraten 66" | [[D66]]
|-
| 10
| 4
|
| 3
| 3
| 2
| 2
| 2
| 1
|}
<noinclude>
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)|~]]
[[Kategory:Berjochten]]
<noinclude/>
kfkw8arczbikpppdmx3t445bnty5mhk
1086058
1086057
2022-08-04T19:15:22Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
{| class="infobox" style="font-size:11px; width:100%; text-align:center;"
| style="width:100px; background:#35639F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Algemeen Belang Zwijndrecht" | Algemeen Belang Zwijndrecht
| style="width:20px; background:#00A7EB; color:#072E65; text-align:center; cursor:help;" title="KristenUny" | [[CU]] +
| style="width:20px; background:#E95F0F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Steatkundich Grifformearde Partij" | + [[SGP]]
| style="width:30px; background:#FF7609; color:#0D1D6F; text-align:center; cursor:help;" title="Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy" | [[VVD]]
| style="width:30px; background:#3CB371; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Kristen Demokratysk Appèl" | [[CDA]]
| style="width:20px; background:#39A935; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="GrienLinks" | [[GL]]
| style="width:20px; background:#35639F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Zwijndrechtse Plus Partij" | Z'drechtse Plus Partij
| style="width:20px; background:#E2001A; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Partij fan de Arbeid" | [[PvdA]]
| style="width:10px; background:#00AF3F; color:white; text-align:center; cursor:help;" title="Demokraten 66" | [[D66]]
|-
| 10
| 4
|
| 3
| 3
| 2
| 2
| 2
| 1
|}
<noinclude>
[[Kategory:Zwijndrecht (Nederlân)|~]]
[[Kategory:Berjochten]]
<noinclude/>
3zhpegx2azjb3nwu630vz5y1ronlmlm
Iselmûne (eilân)
0
160047
1086061
2022-08-04T19:43:27Z
Soimip
43534
Side makke mei "'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' ([[Nederlânsk]]: ''IJsselmonde'') is in [[lânstreek]] yn it suden fan 'e [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]], dy't ek wol beskôge wurdt as ien fan 'e [[Súdhollânske Eilannen]]. De namme is ôflaat fan de rivier de [[Hollânske Isel]]. Iselmûne omfieme seis ûnderskate gemeenten: * [[Albrandswaard]] * [[Barendrecht]] * [[Hendrik-Ido-Ambacht]] * [[Ridderkerk]] * [[Rotterdam]] (suden) * [[Zwijndrecht (Nederlân)|]] {{Stobbe}..."
wikitext
text/x-wiki
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' ([[Nederlânsk]]: ''IJsselmonde'') is in [[lânstreek]] yn it suden fan 'e [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]], dy't ek wol beskôge wurdt as ien fan 'e [[Súdhollânske Eilannen]]. De namme is ôflaat fan de rivier de [[Hollânske Isel]].
Iselmûne omfieme seis ûnderskate gemeenten:
* [[Albrandswaard]]
* [[Barendrecht]]
* [[Hendrik-Ido-Ambacht]]
* [[Ridderkerk]]
* [[Rotterdam]] (suden)
* [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Diel fan Súd-Hollân]]
[[Kategory:Eilân yn Súd-Hollân]]
rmn5oiv5ukcaoewnnd3nunzwns117uv
1086069
1086061
2022-08-04T19:52:51Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:IJsselmonde osm.png|thumb|Iselmûne]]
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' ([[Nederlânsk]]: ''IJsselmonde'') is in [[lânstreek]] yn it suden fan 'e [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]], dy't ek wol beskôge wurdt as ien fan 'e [[Súdhollânske Eilannen]]. De namme is ôflaat fan de rivier de [[Hollânske Isel]].
Iselmûne omfieme seis ûnderskate gemeenten:
* [[Albrandswaard]]
* [[Barendrecht]]
* [[Hendrik-Ido-Ambacht]]
* [[Ridderkerk]]
* [[Rotterdam]] (suden)
* [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Diel fan Súd-Hollân]]
[[Kategory:Eilân yn Súd-Hollân]]
qrhbulnuixft5o8mh21aahfr8k6w9ay
1086072
1086069
2022-08-04T19:58:01Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:IJsselmonde osm.png|thumb|Iselmûne]]
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' ([[Nederlânsk]]: ''IJsselmonde'') is in [[lânstreek]] yn it suden fan 'e [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]], dy't ek wol beskôge wurdt as ien fan 'e [[Súdhollânske Eilannen]]. De namme is ôflaat fan de rivier de [[Hollânske Isel]].
De [[Zwijndrechter Waard]] is in diel fan it eilân Iselmûne.
Iselmûne omfieme seis ûnderskate gemeenten:
* [[Albrandswaard]]
* [[Barendrecht]]
* [[Hendrik-Ido-Ambacht]]
* [[Ridderkerk]]
* [[Rotterdam]] (suden)
* [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Diel fan Súd-Hollân]]
[[Kategory:Eilân yn Súd-Hollân]]
g51w3bgijou885y4ievh7vz548nixt1
1086073
1086072
2022-08-04T19:59:01Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:IJsselmonde osm.png|thumb|Iselmûne]]
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' ([[Nederlânsk]]: ''IJsselmonde'') is in [[lânstreek]] yn it suden fan 'e [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]], dy't ek wol beskôge wurdt as ien fan 'e [[Súdhollânske Eilannen]]. De namme is ôflaat fan de rivier de [[Hollânske Isel]].
De [[Zwijndrechter Waard]] (Nederlânsk: ''Zwijndrechtse Waard'') is in diel fan it eilân Iselmûne.
Iselmûne omfieme seis ûnderskate gemeenten:
* [[Albrandswaard]]
* [[Barendrecht]]
* [[Hendrik-Ido-Ambacht]]
* [[Ridderkerk]]
* [[Rotterdam]] (suden)
* [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Diel fan Súd-Hollân]]
[[Kategory:Eilân yn Súd-Hollân]]
ekcf8e3lnaf6qv1h8w3pwp46oizurwu
1086344
1086073
2022-08-05T10:39:50Z
Soimip
43534
wikitext
text/x-wiki
[[Ofbyld:IJsselmonde osm.png|thumb|Iselmûne]]
'''Iselmûne''' of '''Iselmonde''' ([[Nederlânsk]]: ''IJsselmonde'') is in [[lânstreek]] yn it suden fan 'e [[Nederlân]]ske provinsje [[Súd-Hollân]], dy't ek wol beskôge wurdt as ien fan 'e [[Súdhollânske Eilannen]]. De namme is ôflaat fan de rivier de [[Hollânske Isel]].
De [[Zwijndrechter Waard]] (Nederlânsk: ''Zwijndrechtse Waard'') is in diel fan it eilân Iselmûne.
Yn it noarden foarmet de [[Nije Maas]] de grins, yn it easten de [[Noard (rivier)|Noard]], yn it suden en westen de [[Alde Maas]].
Iselmûne omfieme seis ûnderskate gemeenten:
* [[Albrandswaard]]
* [[Barendrecht]]
* [[Hendrik-Ido-Ambacht]]
* [[Ridderkerk]]
* [[Rotterdam]] (suden)
* [[Zwijndrecht (Nederlân)|Zwijndrecht]]
{{Stobbe}}
[[Kategory:Diel fan Súd-Hollân]]
[[Kategory:Eilân yn Súd-Hollân]]
s77nt2kdievxcjl8tg22um89tn4jsm4
Aleksander Nevskikatedraal (Izjevsk)
0
160048
1086063
2022-08-04T19:45:31Z
RomkeHoekstra
10582
Side makke mei "{{Ynfoboks bouwurk | namme = Aleksander Nevskikatedraal <small>Собор Александра Невского</small> | ôfbylding = Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk)-41.jpg | ôfbyldingsbreedte = 280px | ôfbyldingstekst = | lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]] | bestjoerlike ienheid 1 = | namme bestjoerlike ienheid 1= | bestjoerlike ienheid 2 = ob..."
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Aleksander Nevskikatedraal
<small>Собор Александра Невского</small>
| ôfbylding = Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk)-41.jpg
| ôfbyldingsbreedte = 280px
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 =
| namme bestjoerlike ienheid 1=
| bestjoerlike ienheid 2 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Udmurtia.svg|20px]] [[Oedmoersje]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[Izjevsk]]
| adres = Ul. Maksima Gorkogo
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_50_38_N_53_12_04_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 50' N 53° 12' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
| boujier = 1818-1823
| sloopjier =
| arsjitekt = Simjon E. Dûdin <br> Andrejan Zacharov (restauraasje)
| boustyl = Russsysk klassisisme
| oerbrêget =
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/get_info.php?id=181210001700006 181210001700006]
| hichte =
| lingte =
| oerflak =
| tal ferdjippings =
| kosten =
| webside = [http://www.alnevsobor.ru/ Side fan de katedraal]
}}
De '''Aleksander Nevskikatedraal''' ([[Russysk]]: Собор Александра Невского; ''Sobor Aleksandra Nevskogo'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokse]] tsjerke yn [[Izjevsk]] yn [[Ruslân]]. De tsjerke wie fan 1994-2017 de haadtsjerke fan it bisdom Izjevsk en Oedmoersje. Sûnt dat jier is dy status gien nei de [[Michaelkatedraal (Izjevsk)|Michaelkatedraal]] yn Izjevsk.
== Bou ==
By in grutte brân yn 1810 gyng by in stêdbrân de âlde Elíakatedraal ferlern. De arsjiteket Simjon Emeljanovitsj Dûdin levere in plan foar in nije tsjerke mei trije tuorren, mar dat ûntwerp waard fanwegen de útwrydske pracht en de hege boukosten ôfwiisd. Ynstee dêrfan fersochten de autoriteiten om it ûntwerp fan de [[Andréaskatedraal (Kronstaddt)|Andréaskatedraal]] fan [[Kronstadt]] as foarbyld te nimmen. Dûdin feroare syn ûntwerp yn in ienfâldiger gebou en makke dêrby mear gebrûk fan lokaal boumateriaal. De bou waard yn 1823 foltôge.
== Sluting ==
[[Ofbyld:Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk) Interior-3.jpg|thumb|left|250px|''Ynterieur'']]
Yn maart 1922 waard beslach lein op it goud, it sulver en de edelstiennen fan de katedraal. Yn 1929 folge de sluting troch de autoriteiten nei in fersyk fan de jongereinôfdieling fan de Uny fan Ateïsten en yn itselde jier waard de klokketoer sloopt en de katedraal ferboud ta in ferieningsgebou. Letter waarden alle 24 klokken yn beslach nommen. Sûnt 1930 die de katedraal tsjinst as Museum foar it Ateïsme en wer wat letter folge de ferbouwing fan de katedraal ta de bioskoop Kolossus. Yn 1937 folge de ôfbraak fan de koepel.
== Weromjefte ==
De katedraal waard yn 1990 werom jûn oan de Russysk-Otterdokse Tsjerke. Nei in tarieding fan it restauraasjeplan fan arsjitekt S.A. waard yn 1992 útein set mei de restauraasje. Tsjin it ein fan 1993 waard de restauraasje foltôge. Ek de toer waard wer rekonstruearre en op 2 jannewaris 1994 fûn de ynwijing plak. Tagelyk mei de restauraasje waard ek in grêfkapel boud foar it grêf fan Andrei Derjabin, de stifter fan de wapenfabriken yn Izjevsk.
Yn 5 oktober 1994 waard troch in beslút fan de synoade de tsjerke in katedraal.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Собор Александра Невского (Ижевск)]]
* [http://temples.ru/card.php?ID=3727 Temples.ru]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Saint Alexander Nevsky Cathedral (Izhevsk)|Aleksander Nevskikatedraal (Izjevsk)}}
}}
[[Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1823]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
9q7ib3ayeknkl6vz6ynn2h4rdjwegy8
Iselmonde (eilân)
0
160049
1086064
2022-08-04T19:46:12Z
Soimip
43534
Ferwiist troch nei [[Iselmûne (eilân)]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Iselmûne (eilân)]]
e0sj2xeo38nflrcyk5pktdfansti25p
Kategory:Sweedsk hardrock-artyst
14
160050
1086082
2022-08-04T20:19:45Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Sweedsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Sweedsk hardrockartyst]] fan de trochferwizing: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Sweedsk hardrockartyst]]
74wgcpmaxhb575txnzuhgum36aj6kt7
Kategory:Noarsk hardrock-artyst
14
160051
1086091
2022-08-04T20:23:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Noarsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Noarsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Noarsk hardrockartyst]]
ndi43mez142ek37fypk8lvsjbrytccr
Kategory:Frysk hardrock-artyst
14
160052
1086094
2022-08-04T20:23:49Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Frysk hardrockartyst]]
mras8c6nbqpfxiz97zcm79t6s3n6fa5
Kategory:Nederlânsk hardrock-artyst
14
160053
1086102
2022-08-04T20:25:49Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Nederlânsk hardrockartyst]]
mha1ksn0sjdxqubq5piqx6wuxlcz9oh
Kategory:Ingelsk hardrock-artyst
14
160054
1086112
2022-08-04T20:28:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Ingelsk hardrockartyst]]
29qtiq63ge7y8e6j71g5rs1rgecwp8o
Kategory:Finsk hardrock-artyst
14
160055
1086115
2022-08-04T20:28:51Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Finsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Finsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Finsk hardrockartyst]]
the9fgb0mrzsn7xpyeeumxfdzbxyre2
Kategory:Dútsk hardrock-artyst
14
160056
1086120
2022-08-04T20:31:21Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Dútsk hardrockartyst]]
4aospaw2810thc5ejhdyquqy9vboc5q
Kategory:Deensk hardrock-artyst
14
160057
1086124
2022-08-04T20:32:03Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Deensk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Deensk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Deensk hardrockartyst]]
7x06og1bcm6dws87ftilf31qag12ht1
Kategory:Britsk hardrock-artyst
14
160058
1086126
2022-08-04T20:32:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Britsk hardrockartyst]]
siribjntzbq2ryt3xqoihknejtfgq72
Kategory:Australysk hardrock-artyst
14
160059
1086131
2022-08-04T20:33:12Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Australysk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Australysk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Australysk hardrockartyst]]
ov7y611kw9y5us1m9d3w9obut423i5u
Kategory:Amerikaansk hardrock-artyst
14
160060
1086137
2022-08-04T20:34:31Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Amerikaansk hardrockartyst]]
9wy63o3rhoo6alte15gny94mxrf00tv
Kategory:Hardrock-artyst
14
160061
1086140
2022-08-04T20:34:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Hardrock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Hardrockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Hardrockartyst]]
9janei9713fnwc1v9y77jrpnqtb7nyw
Kategory:Bouwurk yn Oedmoersje
14
160062
1086141
2022-08-04T20:46:18Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Oedmoersje]]
[[Kategory:Bouwurk yn Ruslân nei dielgebiet|Oedmoersj]]
kvja232sdt6j387bzqtwiewa81y9a0o
Kategory:Oedmoersje
14
160063
1086142
2022-08-04T20:47:36Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Republyk yn Ruslân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1920]]
tvzn9n55caveaziuqfluds4uk15rv8m
1086143
1086142
2022-08-04T20:48:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Republyk fan Ruslân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1920]]
nvbypw3jbf86ti2u4h9k571bznccia6
Kategory:Plak stifte yn 1760
14
160064
1086144
2022-08-04T20:49:47Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:1760]]
[[Kategory:Plak stifte yn de 18e iuw|1760]]
jcxavvoreiw8keweyxai71o41s5it0v
Kategory:Plak yn Oedmoersje
14
160065
1086145
2022-08-04T20:51:07Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Settlements in Udmurtia|Plakken yn Oedmoersje}}
[[Kategory:Oedmoersje]]
[[Kategory:Plak yn Jeropeesk Ruslân|Oedmoersje]]
4562p4u6qumdmp62jrikwrpkn9bwqmh
Kategory:Bouwurk yn Magadan (oblast)
14
160066
1086147
2022-08-04T20:53:08Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Buildings and structures in Magadan Oblast|Bouwurken yn Magadan (oblast)}}
[[Kategory:Magadan (oblast)]]
[[Kategory:Bouwurk yn Ruslân nei dielgebiet|Magadan oblast]]
almj8hb1zgnli1ig5cyrm9e98o8czbr
Kategory:Amerikaansk rock-artyst
14
160067
1086165
2022-08-04T21:02:20Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Amerikaansk rockartyst]]
bqejuvcwyvx29o515wnx87syj7q22ff
Kategory:Australysk rock-artyst
14
160068
1086170
2022-08-04T21:04:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Australysk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Australysk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Australysk rockartyst]]
cea2qgep4tgc1p1b6bd3viqor3kmhhm
Kategory:Welsk rock-artyst
14
160069
1086175
2022-08-04T21:06:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Welsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Welsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Welsk rockartyst]]
2423gu1d1dfyeybn2fqgqsp4xymje6l
Kategory:Skotsk rock-artyst
14
160070
1086179
2022-08-04T21:07:05Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Skotsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Skotsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Skotsk rockartyst]]
h20rkhh7yu827kduih2m5xwxtz6lshi
Kategory:Britsk rock-artyst
14
160071
1086182
2022-08-04T21:07:31Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Britsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Britsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Britsk rockartyst]]
66p96u07i7057t2fwhsycs9r9bs8rr0
Kategory:Dútsk rock-artyst
14
160072
1086186
2022-08-04T21:08:22Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Dútsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Dútsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Dútsk rockartyst]]
piq5krwf7s5ajxh6z7gadmutnujq3ze
Kategory:Frysk rock-artyst
14
160073
1086195
2022-08-04T21:10:33Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Frysk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Frysk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Frysk rockartyst]]
c0u9ldbuahqaxljdjgwbd4bwov89k5k
Kategory:Iersk rock-artyst
14
160074
1086202
2022-08-04T21:13:34Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Iersk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Iersk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Iersk rockartyst]]
tt4hkkabu2ys2ob325rbtpv21wb95gc
Kategory:Yslânsk rock-artyst
14
160075
1086207
2022-08-04T21:16:00Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Yslânsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Yslânsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Yslânsk rockartyst]]
id5vcjm8pnj3hsfz8a3h4oqvk4o5l8y
Kategory:Israelysk rock-artyst
14
160076
1086210
2022-08-04T21:17:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
dat wie in fersin
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Israelysk rockartyst]]
2kgxvvb6yqvwt0kmh9dc4x5xm9130ar
Kategory:Kanadeesk rock-artyst
14
160077
1086214
2022-08-04T21:18:42Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Kanadeesk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Kanadeesk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Kanadeesk rockartyst]]
svkrw6x9yecq0lwr98dthogaza55de5
Kategory:Sweedsk rock-artyst
14
160078
1086219
2022-08-04T21:20:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Sweedsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Sweedsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Sweedsk rockartyst]]
qixvb4ks2i0eryrqemyfqb66aenw5kh
Kategory:Amerikaansk popartyst
14
160079
1086229
2022-08-04T21:24:55Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk muzikant|Popartyst]]
[[Kategory:Amerikaansk sjonger|Popartyst]]
02fiu60fquh9ctygrkf0135sul1tuml
Kategory:Nederlânsk rock-artyst
14
160080
1086237
2022-08-04T21:27:15Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Nederlânsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Nederlânsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Nederlânsk rockartyst]]
g5in1zcqlsn9z36vzmnxvbru3jvuzor
Kategory:Australysk popartyst
14
160081
1086239
2022-08-04T21:28:23Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Popartyst]]
[[Kategory:Australysk muzikant|Popartyst]]
[[Kategory:Australysk sjonger|Popartyst]]
iu1qskkb6wljpucur1mg1fg1k79gyez
Kategory:Ingelsk rock-artyst
14
160082
1086268
2022-08-04T21:39:06Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Ingelsk rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Ingelsk rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Ingelsk rockartyst]]
2t8e0gno2hrub67og94z0b6pditikdl
Kategory:Rock-artyst
14
160083
1086270
2022-08-04T21:39:50Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Rock-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Rockartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Rockartyst]]
s6gud7ni0z4ppa7lw4pr2emmirghu79
Kategory:Amerikaansk funk-artyst
14
160084
1086274
2022-08-04T21:42:10Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Amerikaansk funk-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Amerikaansk funkartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Amerikaansk funkartyst]]
sjp25pwhmepbywf26pjjegoxics5598
Kategory:Funk-artyst
14
160085
1086276
2022-08-04T21:42:29Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ieneach fan 'e Esk hat de side [[Kategory:Funk-artyst]] omneamd ta [[Kategory:Funkartyst]]: red
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[:Kategory:Funkartyst]]
fw1d3t56z4wma7z7gue55v2gudvcbao
Safarypark
0
160086
1086277
2022-08-04T21:52:49Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nije side
wikitext
text/x-wiki
[[File:Giraffa camelopardalis -Safaripark Beekse Bergen-11July2009.jpg|right|thumb|250px|[[Sjiraffe]]n om in [[auto]] mei besikers hinne yn it [[Safaripark Beekse Bergen]].]]
In '''safarypark''' is in [[dieretún]] dêr't besikers yn har eigen [[auto]] trochhinne ride kinne, of oars yn in oar ferfiermiddel, lykas in [[autobus|toerbus]], wylst de [[eksoat]]yske [[bisten]] yn relative frijheid omrinne. Besikers kinne yn sokke parken fan tichteby de bisten besjen yn in om-en-by dat har natuerlike [[habitat]] sa deun as mar mooglik is benei komt. De frijheid fan 'e bisten is net folslein om't se yn it foarste plak yn it park finzen holden wurde en om't teffens de [[karnivoar]]en faninoar en de [[herbivoar]]en skaat wurde om it opiten fan 'e feesteapel foar te kommen.
It earste safarypark, yn 'e sin fan in dieretún dêr't de eksoatyske bisten min ofte mear frij omrûnen, wie it [[Longleat Safari Park]], dat yn [[1966]] iepen gie yn it [[Ingelske greefskip]] [[Wiltshire]], op it [[lângoed]] fan 'e wat eksintrike [[ealman]] [[Alexander Thynn, 7e markys fan Bath]] ([[1932]]-[[2020]]). It idee dêrfoar kaam fan [[Jimmy Chipperfield]] ([[1912]]-[[1990]]), earder ien fan 'e [[direkteur]]s fan it [[Chipperfield's Circus]], ien fan 'e âldste [[sirkus]]sen yn it [[Feriene Keninkryk]]. It iennichste safarypark yn [[Nederlân]] is op 't heden [[Safaripark Beekse Bergen]], by [[Hilvarenbeek]], yn [[Noard-Brabân]], dat sûnt [[1968]] bestiet. Fan [[1968]] oant [[1995]] omfieme [[Burgers' Zoo]] yn [[Arnhim]] ek in safarypark.
In safarypark is grutter as in 'tradisjonele' dieretún, mar lytser as in [[wyldreservaat]]. It [[Kanada|Kanadeeske]] [[African Lion Safari]] yn [[Hamilton (Ontario)]] beslacht 3,0 [[km²]], wylst in wyldreservaat lykas it [[Nasjonaal Park Tsavo East]] yn [[Kenia]] 11.747 km² mjit. In protte safaryparken wurkje mei oan ynternasjonale konservaasjeprogramma's foar [[IUCN-status|bedrige]] [[soarte|bistesoarten]], lykas [[oaljefant]]en, [[noashoarn]]en, [[sjiraffe]]n, [[liuw]]en, [[tiger]]s, [[jachtloaihoars]]en en [[hyenahûn]]en.
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Safari_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Safari parks}}
}}
[[Kategory:Safarypark| ]]
[[Kategory:Dieretún]]
[[Kategory:Yntroduksje út 1966]]
jdqemx0pr6ek9vz5ab2ajkpmnnc1y45
Kategory:Safarypark
14
160087
1086278
2022-08-04T21:54:02Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
nij
wikitext
text/x-wiki
[[Kategory:Dieretún]]
[[Kategory:Yntroduksje út 1966]]
i8hwnj3z4xhfb9e2vqlabdln9jz96fi
Safaripark
0
160088
1086279
2022-08-04T21:56:40Z
Ieneach fan 'e Esk
13292
Ferwiist troch nei [[Safarypark]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Safarypark]]
3b5qg2ecqpgcj6qy7pb3p1gfdyypalc
Samson (band)
0
160089
1086343
2022-08-05T10:02:30Z
FreyaSport
40716
wurk
wikitext
text/x-wiki
{{wurk}}
{{Ynfoboks band
| band_namme = Samson
| ôfbylding = Samson Logo.gif
| ûnderskrift = Logo fan Samson
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| bestean = [[1977]] - [[2002]]
| record label =
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Scott Higham]] <small>''drums''</small><br>[[Clive Burr]] <small>''drums'' (1977) †</small><br>[[Mark Newman]] <small>''sang'' (1978)</small><br>[[John McCoy]] <small>''bas'' (1979)</small><br>[[Bruce Dickinson|Bruce Bruce]] <small>''sang'' (1979-1981)</small><br>[[Mel Gaynor]] <small>''drums'' (1981)</small><br>[[Pete Jupp]] <small>''drums'' (1982-1985)</small><br>[[Merv Goldsworthy]] <small>''bas'' (1985-1986)</small><br>[[Edgar Patrik]] <small>''drums'' (1985)</small><br>[[Dave Colwell]] <small>''gitaar'' (1985)</small><br>[[Kevin Riddles|Skids]] <small>''bas'' (1986)</small><br>[[Chris Shirley]] <small>''drums'' (1986-1987)</small><br>[[Mark Brabbs]] <small>''drums'' (1986, 2001)</small><br>[[Sam Blue]] <small>''drums'' (1986)</small><br>[[Dave Boyce]] <small>''bas'' (1987-1989)</small><br>[[Toby Sadler]] <small>''toetsen'' (1987-1990)</small><br>[[Charlie McKenzie]] <small>''drums'' (1988-1991)</small><br>[[Mick White]] <small>''sang'' (1988)</small><br>[[Peter Scallan]] <small>''sang'' (1990)</small><br>[[Tony Tuohy]] <small>''drums'' (1993)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Nicky Moore]] †
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Paul Samson]] †
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Chris Aylmer]] †
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Barry Graham Purkis|Thunderstick]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Samson''' wie in [[Ingelân|Ingelske]] [[New wave of British heavy metal|NWOBHM]] [[metal]]band oprjochte yn [[1977]] yn [[Londen]]. De band brocht yn [[1979]] syn debútalbum ''Survivors'' út. De teksten fan de band gean benammen oer it [[libben]], en de [[Maatskippij]]. Samson hat njoggen studio-albums en fiif live-albums útbrocht. Op [[9 augustus]] [[2002]] kaam in ein oan de band nei't gitarist en opjrochter fan de band [[Paul Samson]] op 49 jierrige leeftiid ferstoar oan de gefolgen fan [[kanker]].
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Samson/1607 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Ingelske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1977]]
[[Kategory:Band opheft yn 2002]]
gtngjh8cq1692u53x037obr8nma4fwl
1086348
1086343
2022-08-05T11:42:32Z
FreyaSport
40716
Samson
wikitext
text/x-wiki
{{Ynfoboks band
| band_namme = Samson
| ôfbylding = Samson Logo.gif
| ûnderskrift = Logo fan Samson
| nasjonaliteit = {{GBRnasj}}
| sjongtaal = [[Ingelsk]]
| sjenre = [[Metal]]
| bestean = [[1977]] - [[2002]]
| record label = Laser,<br>Gem,<br>RCA,<br>Polydor,<br>Raw Power,<br>Communiqué
| manager =
| prizen =
| webside =
| hjoeddeistige_leden =
| âld_leden = [[Scott Higham]] <small>''drums''</small><br>[[Clive Burr]] <small>''drums'' (1977) †</small><br>[[Mark Newman]] <small>''sang'' (1978)</small><br>[[John McCoy]] <small>''bas'' (1979)</small><br>[[Bruce Dickinson|Bruce Bruce]] <small>''sang'' (1979-1981)</small><br>[[Mel Gaynor]] <small>''drums'' (1981)</small><br>[[Pete Jupp]] <small>''drums'' (1982-1985)</small><br>[[Merv Goldsworthy]] <small>''bas'' (1985-1986)</small><br>[[Edgar Patrik]] <small>''drums'' (1985)</small><br>[[Dave Colwell]] <small>''gitaar'' (1985)</small><br>[[Kevin Riddles|Skids]] <small>''bas'' (1986)</small><br>[[Chris Shirley]] <small>''drums'' (1986-1987)</small><br>[[Mark Brabbs]] <small>''drums'' (1986, 2001)</small><br>[[Sam Blue]] <small>''drums'' (1986)</small><br>[[Dave Boyce]] <small>''bas'' (1987-1989)</small><br>[[Toby Sadler]] <small>''toetsen'' (1987-1990)</small><br>[[Charlie McKenzie]] <small>''drums'' (1988-1991)</small><br>[[Mick White]] <small>''sang'' (1988)</small><br>[[Peter Scallan]] <small>''sang'' (1990)</small><br>[[Tony Tuohy]] <small>''drums'' (1993)</small>
| funksje1 = Sang
| lid1 = [[Nicky Moore]] †
| funksje2 = Gitaar
| lid2 = [[Paul Samson]] †
| funksje3 = Bas
| lid3 = [[Chris Aylmer]] †
| funksje4 = Drums
| lid4 = [[Barry Graham Purkis|Thunderstick]]
| funksje5 =
| lid5 =
| funksje6 =
| lid6 =
| âldfunksje1 =
| âldlid1 =
}}
'''Samson''' wie in [[Ingelân|Ingelske]] [[New wave of British heavy metal|NWOBHM]] [[metal]]band oprjochte yn [[1977]] yn [[Londen]]. De band brocht yn [[1979]] syn debútalbum ''Survivors'' út it lêste album ''P.S....'' waard yn [[2006]] postúm útbrocht. De teksten fan de band gean benammen oer it [[libben]], en de [[Maatskippij]]. Yn de rin fan de jierren hat Samson in protte bandleden ferspile, benammen sjongers en drummers, werfan sjonger [[Bruce Dickinson]] ''"Bruce Bruce"'' dy't fan Samson oerstapte nei [[Iron Maiden]] de bekendste is. Op [[9 augustus]] [[2002]] kaam in ein oan de band nei't gitarist en opjrochter fan de band [[Paul Samson]] op 49 jierrige leeftiid ferstoar oan de gefolgen fan [[kanker]]. Samson hat njoggen studio-albums en fjouwer live-albums útbrocht.
== Diskografy ==
===Studio-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label !! Single(s)
|-
|Survivors
|juny [[1979]]
|Laser
|
|-
|Head On
|juny [[1980]]
|Gem
|Hard Times,<br>Vice Versa
|-
|Shock Tactics
|maaie [[1981]]
| RCA
|Riding with the Angels <small>''([[Russ Ballard]] cover)''</small>
|-
|Before the Storm
|novimber [[1982]]
|rowspan=2|Polydor
|Life on the Run,<br>Losing My Grip,<br>Red Skies
|-
|Don't Get Mad, Get Even
|[[1984]]
|Are You Ready?,<br>The Fight Goes On
|-
|Joint Forces
|maaie [[1986]]
|Raw Power
|No Turning Back
|-
|Refugee
|[[1990]]
|rowspan=2|Communiqué
|
|-
|Samson
|[[1993]]
|
|-
|P.S....
|[[4 oktober]] [[2006]]
|Angel Air
|
|}
===Live-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op !! Label
|-
|Thank You and Goodnight
|[[1985]]
|Metal Masters
|-
|Live at Reading '81
|desimber [[1990]]
|Raw Fruit
|-
|Live at the Marquee
|1994
|Thunderbolt
|-
|Live in London
|[[8 maaie]] [[2001]]
|Zoom Club
|}
===Kompilaasje-albums===
{| class="wikitable"
|- align="left"
! Album !! Utbrocht op
|-
|Last Rites
|[[1984]]
|-
|Head Tactics
|[[1986]]
|-
|Pillars of Rock
|[[1990]]
|-
|1988
|[[1993]]
|-
|Burning Emotion /<br>The Best of 1985-1990
|[[1995]]
|-
|The BBC Sessions
|[[1997]]
|-
|The Masters
|[[10 novimber]] [[1998]]
|-
|Past Present and Future
|rowspan=2|[[1999]]
|-
|Test of Time
|-
|There and Back
|[[2001]]
|-
|Riding with the Angels:<br>The Anthology
|juny [[2002]]
|-
|Tomorrow and Yesterday
|[[2006]]
|-
|Joint Forces: 1986-1993
|[[21 july]] [[2017]]
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [https://www.metal-archives.com/bands/Samson/1607 Metal Archives]
}}
[[Kategory:Ingelske metalband]]
[[Kategory:Band oprjochte yn 1977]]
[[Kategory:Band opheft yn 2002]]
1qabf9jbrtjnhl18x0eh0qjooo2ji9d