Dagbani Wikipedia
dagwiki
https://dag.wikipedia.org/wiki/Sol%C9%94%C9%A3u
MediaWiki 1.39.0-wmf.25
first-letter
Miidiya
Diŋ'gahim
Yɛltɔɣa
Ŋun su
Ŋun su yɛltɔɣa
Wikipedia
Wikipedia yɛltɔɣa
Lahabali kɔligu
Lahabali kɔligu yɛltɔɣa
MiidiyaWiki
MiidiyaWiki yɛltɔɣa
Tɛmplet
Tɛmplet yɛltɔɣa
Sɔŋsim
Sɔŋsim yɛltɔɣa
Pubu
Pubu yɛltɔɣa
Salima
Salima yɛltɔɣa
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Aliu Mahama
0
1369
44216
34233
2022-08-21T23:12:27Z
Abubakari Khadijah
116
added link
wikitext
text/x-wiki
{{bio}}
{{E-Class}}
<!--{{Infobox ninsala
|honorific prefix=Alhaji
|name=Aliu Mahama
|nationality=Ghana
|birth_place=Tamale
|birth_date=3 March 1946
|pronunciation=
|citizenship=
|occupation=Siyaasalana
|alma mater=
|employer=University of Ghana
|ethnicity=Dagbana
|religion=Musulinsi
|education=Kwame Nkrumah University of Science and Technology
|party=Wɔbgu<br/>NPP
|known for=Ghana Zuɣulaanpaa (Vice president)
|predecessor=
|successor=John Dramani Mahama
|image=Alhaji Aliu Mahama.jpg|death_date=14 November 2012}}-->
'''Alhaji Aliu Mahama''' daa nyɛla [[Ghana]] enjiniiya ni [[siyaasa]] nira ŋun daa nyɛ [[zuɣulan' paa]] nti [[John Kofi Agyekum Kufuor]] gominanti silimiin-goli January dabaa ayɔpɔin dali yuuni 2001 (7th January 2001) nti kpa silimiin-gɔli January dabaa ayɔpɔin dali yuuni 2009(7th January 2009). Wabigu paati din nyɛ [[New Patriotic Party]] la ka o daa be, ŋuna n-daa lahi nyɛ [[Ghana]] tuuli musulimi tiŋgbaŋ zuɣulan' paa.<ref>{{cite web|title=What you need to know about Farouk Aliu Mahama the right person for the Yendi job|language=English|publisher=Ghana/atinkaonline.com|accessdate=June 6, 2020|url=https://www.atinkaonline.com/fm/what-you-need-to-know-about-farouk-aliu-mahama-the-right-person-for-the-yendi-job/}}https://www.atinkaonline.com/fm/what-you-need-to-know-about-farouk-aliu-mahama-the-right-person-for-the-yendi-job/</ref><ref name=":0" />
== Biɛhigu piligu mini shikuru baŋsim ==
Silimiin goli March dabaa ata dali yuuni 1946 (3rd March, 1946) ka bɛ daa dɔɣi [[Aliu Mahama]]. O daa chaŋla gominanti secondary school shɛli din be [[Tamali|Tamale]] la yuuni 1960 ti kpa yuuni 1967 n daa ti deei shɛhira gbaŋ din nyɛ 'O' level mini 'A' level. O daa tirisi la tooni n "daa lahi chaŋ karim zɔŋ karili shɛli din be [[Kumahi]] ka bɛ booni li [[Kwame Nkrumah University of Science and Technology]] la, o daa yina ni o shɛhira gbaŋ din nyɛ BSc miɛbu tabiibi(Building Technology) yuuni 1967 ti kpa yuuni 1971.
Ali Mahama daa lahi nyɛla [[Ghana Institute of Management and Public Administration]] (GIMPA) la karimbi' kuro. Din yɛn kpaŋsi o walima mini toontali baŋsim zuɣu, o daa lahi deei shɛhira gbana ayi lala karim zɔŋ ŋɔ maa puuni din nyɛ Project Planning mini Management nti pahi Toon tali(Leadership).
== Tuma ==
O daa pilla tuma tumbu [[Bolgatanga]] regional office din su state construction corporation n-nyɛ enjiniiya (Engineer) yuuni 1972 ti kpa yuuni 1975.
Bɛ daa pahi o la kpamli ka o leibi Assistant Regional Manager ka bɛ daa tahi o [[Koforidua]] regional corporation office yuuni 1975 ti kpa yuuni 1976. O daa lahi nyɛla regional manager zaŋti Tudu yaɣili ŋɔ na Tamale din gbaai silimiin-gɔli June yuuni 1976 ti kpa silimiin-gɔli August yuuni 1982.
Yuuni 1982 ka o daa kpa o maŋmaŋa tuma dini n daa nyɛ civil engineering mini mɛibu n tili yuli LIDRA Limited n daa leibi di kpema. O daa nyɛla Tudu yaɣili ŋɔ kontiraatanim laɣiŋgu daambolo yuuni 1996 hali ni silimiin-gɔli December 2000.
== Tuma chɛbu ==
Mahama ni di tiŋgbaŋ zuɣulan pa' tali buyi zuɣu, o daa pahila ban kpaɣiri bo [[New Patriotic Party]] toondantali zuɣu n zanti yuuni 2008 piibu-piibu, amaa bɛ ni daa chaŋ yuuni 2007 congress, o daa bi di nasara dama o daa nyɛla kɔbiga puuni vaabu ayɔbu(6%) din yiɣisi kalinli kɔbigi ni pihinahi ni ayɔbu(146), ka o daa yi siyaayasa ni.
== Kpibu ==
Ghana lahibali churi n daa wuligi o kum ŋuma ŋuma silimiin-gɔli November biɛɣ' piiya ni anahi dali yuuni 2012 [[Korle Bu]] Ashibiti titali ni, amaa ka o daŋ mini Ashibiti kpamba daa yina ti chihi lala yɛltɔɣili maa. Ka o daa bahi kpi lala Ashibiti titali maa ni silimiin-gɔli November biɛɣ' pia ni ayɔbu dali yuuni 2012 o yuun pihiyobu ni ayɔbu ni ka di nyɛla suhi mini gbali ni bɔɣu sababi. O kum nyaaŋa kaman chira anahi ka Ghana tiŋgbani zuɣulana [[Professor John Evans Fiifi Atta Mills]] gba kpi.<ref name=":0">{{cite web|url=https://www.modernghana.com/news/431171/1/aliu-mahama-was-ghanas-first-muslim-vice-president.html|title=Aliu Mahama Was Ghana's First Muslim Vice President|publisher=Modern Ghana|language=English|accessdate=19.11.2012}}</ref>
== Kundivihira ==
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Ghana siyaasanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun lahi ka o nyɛvuli ni]]
[[Pubu:Doo]]
itiezf8oyek5qyctt0y21ymvoytse75
44220
44216
2022-08-21T23:18:35Z
Abubakari Khadijah
116
ADDED LINK
wikitext
text/x-wiki
{{bio}}
{{E-Class}}
<!--{{Infobox ninsala
|honorific prefix=Alhaji
|name=Aliu Mahama
|nationality=Ghana
|birth_place=Tamale
|birth_date=3 March 1946
|pronunciation=
|citizenship=
|occupation=Siyaasalana
|alma mater=
|employer=University of Ghana
|ethnicity=Dagbana
|religion=Musulinsi
|education=Kwame Nkrumah University of Science and Technology
|party=Wɔbgu<br/>NPP
|known for=Ghana Zuɣulaanpaa (Vice president)
|predecessor=
|successor=John Dramani Mahama
|image=Alhaji Aliu Mahama.jpg|death_date=14 November 2012}}-->
'''Alhaji Aliu Mahama''' daa nyɛla [[Ghana]] enjiniiya ni [[siyaasa]] nira ŋun daa nyɛ [[zuɣulan' paa]] nti [[John Kofi Agyekum Kufuor]] gominanti silimiin-goli January dabaa ayɔpɔin dali yuuni 2001 (7th January 2001) nti kpa silimiin-gɔli January dabaa ayɔpɔin dali yuuni 2009(7th January 2009). Wabigu paati din nyɛ [[New Patriotic Party]] la ka o daa be, ŋuna n-daa lahi nyɛ [[Ghana]] tuuli musulimi tiŋgbaŋ zuɣulan' paa.<ref>{{cite web|title=What you need to know about Farouk Aliu Mahama the right person for the Yendi job|language=English|publisher=Ghana/atinkaonline.com|accessdate=June 6, 2020|url=https://www.atinkaonline.com/fm/what-you-need-to-know-about-farouk-aliu-mahama-the-right-person-for-the-yendi-job/}}https://www.atinkaonline.com/fm/what-you-need-to-know-about-farouk-aliu-mahama-the-right-person-for-the-yendi-job/</ref><ref name=":0" />
== Biɛhigu piligu mini shikuru baŋsim ==
Silimiin goli March dabaa ata dali yuuni 1946 (3rd March, 1946) ka bɛ daa dɔɣi [[Aliu Mahama]]. O daa chaŋla gominanti secondary school shɛli din be [[Tamali|Tamale]] la yuuni 1960 ti kpa yuuni 1967 n daa ti deei shɛhira gbaŋ din nyɛ 'O' level mini 'A' level. O daa tirisi la tooni n "daa lahi chaŋ karim zɔŋ karili shɛli din be [[Kumahi]] ka bɛ booni li [[Kwame Nkrumah University of Science and Technology]] la, o daa yina ni o shɛhira gbaŋ din nyɛ BSc miɛbu tabiibi(Building Technology) yuuni 1967 ti kpa yuuni 1971.
Ali Mahama daa lahi nyɛla [[Ghana Institute of Management and Public Administration]] (GIMPA) la karimbi' kuro. Din yɛn kpaŋsi o walima mini toontali baŋsim zuɣu, o daa lahi deei shɛhira gbana ayi lala karim zɔŋ ŋɔ maa puuni din nyɛ Project Planning mini Management nti pahi Toon tali(Leadership).
== Tuma ==
O daa pilla tuma tumbu [[Bolgatanga]] regional office din su state construction corporation n-nyɛ enjiniiya (Engineer) yuuni 1972 ti kpa yuuni 1975.
Bɛ daa pahi o la kpamli ka o leibi Assistant Regional Manager ka bɛ daa tahi o [[Koforidua]] regional corporation office yuuni 1975 ti kpa yuuni 1976. O daa lahi nyɛla regional manager zaŋti Tudu yaɣili ŋɔ na Tamale din gbaai silimiin-gɔli June yuuni 1976 ti kpa silimiin-gɔli August yuuni 1982.
Yuuni 1982 ka o daa kpa o maŋmaŋa tuma dini n daa nyɛ civil engineering mini mɛibu n tili yuli LIDRA Limited n daa leibi di kpema. O daa nyɛla Tudu yaɣili ŋɔ kontiraatanim laɣiŋgu daambolo yuuni 1996 hali ni silimiin-gɔli December 2000.
== Tuma chɛbu ==
Mahama ni di tiŋgbaŋ zuɣulan pa' tali buyi zuɣu, o daa pahila ban kpaɣiri bo [[New Patriotic Party]] toondantali zuɣu n zanti yuuni 2008 piibu-piibu, amaa bɛ ni daa chaŋ yuuni 2007 congress, o daa bi di nasara dama o daa nyɛla kɔbiga puuni vaabu ayɔbu(6%) din yiɣisi kalinli kɔbigi ni pihinahi ni ayɔbu(146), ka o daa yi siyaayasa ni.
== Kpibu ==
[[Ghana]] lahibali churi n daa wuligi o kum ŋuma ŋuma silimiin-gɔli November biɛɣ' piiya ni anahi dali yuuni 2012 [[Korle Bu]] Ashibiti titali ni, amaa ka o daŋ mini Ashibiti kpamba daa yina ti chihi lala yɛltɔɣili maa. Ka o daa bahi kpi lala Ashibiti titali maa ni silimiin-gɔli November biɛɣ' pia ni ayɔbu dali yuuni 2012 o yuun pihiyobu ni ayɔbu ni ka di nyɛla suhi mini gbali ni bɔɣu sababi. O kum nyaaŋa kaman chira anahi ka Ghana tiŋgbani zuɣulana [[Professor John Evans Fiifi Atta Mills]] gba kpi.<ref name=":0">{{cite web|url=https://www.modernghana.com/news/431171/1/aliu-mahama-was-ghanas-first-muslim-vice-president.html|title=Aliu Mahama Was Ghana's First Muslim Vice President|publisher=Modern Ghana|language=English|accessdate=19.11.2012}}</ref>
== Kundivihira ==
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Ghana siyaasanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun lahi ka o nyɛvuli ni]]
[[Pubu:Doo]]
0ll7813867tgzde4qkzllciiqmidl38
Naa Gbewaa
0
5548
44273
25205
2022-08-22T00:17:54Z
Abubakari Khadijah
116
ADDED LINK
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Naa Gbewaa''' ba n-daa nyɛ Naa Ʒipɔpora, ka O yabdoo mi daa nyɛ Naa Kpuɣinimbo (Kpuɣinambu). Naa Kpuɣinimbo ba n-daa nyɛ [[Tohaʒee]].
==O Taarihi==
Ka Tɔhi-ʒee mi dɔɣi [[Kpuɣinambu]]. Kpuɣinambu daa dɔɣila bidibisi ata. [[Gbewaa College of Education|Gbewaa]] mini [[Namʒishɛli]] ni [[Nyaɣili]]. [[Naa Gbewaa]] bi’shɛba bɛn kpalim maa bɛn daa dila nama m-be [[Dagbɔŋ]] tinsi ni.<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>
== O Bihi ==
#Zuu saa Laa ŋmɛmaŋa/ [[Shitobu]]
#[[ŋmamprugu]] - lana Nadima
#Bimbila ŋmantambu
#Salga-lana Kayikuni
#Zantaani Lana Yirigi Tili
#Kuɣu Naa Shibe Kpema
#Kariga Naa Beemoni
#Sunson Buɣuyɛlgu
#Saŋ-lana Shibebila
#Nyesuŋ-lana Yimbɛni
#Sakulo-lana Zaŋgobli
#Nyingali-lana Zibee
#Paɣaba-lana Lariwaaya
#Paɣaba-lana Yɛntɔri
#[[Gundo Naa]] Kachiɛɣu
#Zirili
#Fɔɣu
#Shebozaŋ Zaa
== Kundivihira ==
<references/>
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:Dagbaŋ Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun lahi ka o nyɛvuli ni]]
mte95d4iaoahuoic53x2bgsa4892p0p
Nyuli
0
6022
44341
16261
2022-08-22T10:28:42Z
Adam Kamaldeen
1825
Added a content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Nyuli''' nyɛla bindirigu shɛli tini kɔri pina ni. Di pina maa nyɛla pin'kara.
== Di balibu ==
# Alahali
# Anyɔɣiti
# Chamba
# Chɛnchito
# Diɣi
# Fuɣurili
# Guŋgumbo
# Guŋgunsalli
# Guŋguŋkpilli
# Gbiliŋgbi
#Kalinchaŋ
#Kaŋgbariŋga
#Kulikuliga
#Kpahijo
#Kpina/kpinu
#Kpiriŋga
#Laribako/laabako
#Lilia
#Nanuɣila
#Nyɛŋkpɛliŋga
#Nyusoli
#Nyuwɔɣipiɛlli
#Nyuwɔɣu
#Pakolzandee
#Sangalinjo
#Sayɛto
#Tawulli
#Tɛrili
#Wɔrilani
#Zɔŋ
== Di Daanfaani ==
1.Nyuli tiri pukpariba mini daa bihi liɣiri pam.
2.Nyuli lahi nyɛla bindiri shɛli ti ni dira ka di pahiri yaa ti ningbuna ni.
3.Gobnanti gba mali nyuli n-yiri tinduya ni nti deeri laɣ'kara.
4.Di lahi nyɛla binshɛli din kpaŋsiri ti kali.
== Kundivihira ==
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu: Lahabaya zaa]]
fy0gput6b0921tlarjdmmxzp5m9vfmh
Ras Mubarak
0
6283
44257
31943
2022-08-22T00:00:29Z
Abubakari Khadijah
116
ADDED LINK
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Ras Mubarak''' (Dɔɣibu: silimiin goli June dabaa ata, yuuni 1979) nyɛla bipolli ŋun nyɛ yuum pihinahi ni yini(41). O tuma yɛla [[Pupkarilim|pukparilim]] lahibali tibu, ka lahi nyɛ [[siyaasa]] nira. O nyɛla lɛm([[National Democratic Congress|NDC]]) paati nira, zaŋ chaŋ Ghana siyaayasa polo. O daa lahi niŋ la kpɛma n-zaŋ ti [[Ghana]] bipola tuma yaɣili, kamani yuma anahi zuɣu. Yuun 2016 piibu-piibu la ni, Ras Mubarak nyɛla ŋun daa yi ŋmɛri yila Ghana [[lahibali wuligibu]] [[tuma]] duu, [[walansi]] ni mini [[ninliha kpanjɔɣu]] puuni.
== O Piligu ==
== Shikuru Baŋsim ==
== O Tuma ==
== Kundivihira ==
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Kumbuŋ nima]]
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
[[Pubu:Jintɔri kuro]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
pshjrl34n5eysbf352jdvmf3eoarxej
Zujung
0
7845
44227
32971
2022-08-21T23:28:55Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{E-Class}}
'''Zujuŋ''' nyɛla fɔŋ shɛli din be Lamashe-Naa sulinsi ni, di biɛla [[Tamale Metropolitan Assembly]] din be [[Ghana]] tuduu yaɣili la bee [[Northern Region]], di zala kilomita ayi ni pirigili south-west [[Lamashegu]].<ref>https://mapcarta.com/N7256403013</ref> Zujuŋ nima nyɛla Lamashe-Naa sapashinnima. Zujuŋ nyɛla tiŋ shɛli din mali gbala palo din galisi ka tiŋ bɔbigu simsiri bɛ niriba ban kani ni. Lala gbala ŋɔ che ka Zujuŋ yuli chaŋ katiŋ pam.
== Piligu ==
== Kundivihira ==
[[Pubu:E-Class]]
<references />
[[Pubu:Tinsi]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ tinsi]]
[[Pubu:Tamale Metropolis Tinsi]]
{{Tamale tinsi}}
puncmu8ed73rofbv4ftfbq7uxm8s681
Jisonayili community library
0
8592
44269
39842
2022-08-22T00:14:36Z
Abubakari Khadijah
116
ADDED LINK
wikitext
text/x-wiki
[[Lahabali kɔligu:Image from GLAM workshop at Jisonayili Community Library 3.jpg|thumb|Jisonaayili Community Library]]
'''Jisonayili community library''' nyɛla karimbu duu din puuni viɛlli pam ka di be [[Jisonayili|Jisonaayili]] tingbani ni. Lala karimbu duu ŋɔ mali laati ni kɔnyur' suŋ, ka mali karim [[kundunima]] ka di zooi. Di mali kundinima din jɛndi bihi ni ninkura, tabiibi [[baŋsim]], [[laasabu malibu]], [[Pupkarilim|pukparilim]] ni lahabali suma.<ref>https://gh.near-place.com/jisonayili-islamic-primary-school-library-and-clinic-tamale</ref> [[Jisonaayili|Jisonayili]] community library biɛla luɣu shɛli din viɛli pam ka mali tihi ni mɔri pam.
== Kundivihira ==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
km26j80acmgixxorbol4upjaderjf3a
Gbunyaɣu
0
8623
44188
12552
2022-08-21T21:45:04Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
bqsnaeslcsilcg4k52jc8yxh7n6yffn
44189
44188
2022-08-21T22:00:36Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
353gjqoopxtlfq19lunodzcp1edteow
44190
44189
2022-08-21T22:02:33Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
cnkvkdyk9e0pqayqsycjkzxjmwfwyi6
44191
44190
2022-08-21T22:06:30Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
6pggln51499lo36qnx42ogeywa46h9t
44192
44191
2022-08-21T22:08:20Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
ckq3rzj0spcyxvl5olyuunzp9qo9erk
44193
44192
2022-08-21T22:09:49Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
bzijcl2bihdw3vi7lb7tx2v2y6f2he6
44194
44193
2022-08-21T22:12:10Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O anfaani nima ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
si2qz95usvaimggnvv32m0630ki07lo
44195
44194
2022-08-21T22:13:34Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O anfaani nima ==
O ni namdi zuliya shɛm
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
9s3dnl6dvpwjptpv0rhsk5c0rz6ujbr
44196
44195
2022-08-21T22:16:00Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
== O anfaani nima ==
O ni namdi zuliya shɛm
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
cfxa1z3br7dx0b3z3rgehpw946qqvv8
44197
44196
2022-08-21T22:17:23Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
== O anfaani nima ==
== O ni namdi zuliya shɛm ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
sv5f2yie87plwehmkvu68xfe4pu59y2
44198
44197
2022-08-21T22:18:46Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
== O anfaani nima ==
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
p344z33a5wv6w54kijmwwa0u2b1jq01
44199
44198
2022-08-21T22:23:37Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣj
# Mɔɣini gbunyaɣu
== O anfaani nima ==
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
qf6y5kzk75knkaafts1fbtmfmf3whlg
44200
44199
2022-08-21T22:25:34Z
Jahinfo
544
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref>
# Mɔɣini gbunyaɣu.
== O anfaani nima ==
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
0ic7z032n05pcsr2gllsqnplqqh1ehs
44201
44200
2022-08-21T22:28:05Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu.
== O anfaani nima ==
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
ey7g78etu0u9j6nroqvlik354q1n1b0
44202
44201
2022-08-21T22:30:22Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.
== O anfaani nima ==
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
76mqz87tktdmot1g0pkdx6qjp97kup1
44203
44202
2022-08-21T22:35:42Z
Jahinfo
544
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
jbyyybqvm06rfxpz62ead9tec14bi88
44204
44203
2022-08-21T22:41:37Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
85q1oepek237bjs6imn2l5fyxg2t8gi
44205
44204
2022-08-21T22:43:57Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu kpam gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
nz7atj68nwpj9jyi30fbq5mk6gcfbnz
44206
44205
2022-08-21T22:45:28Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu kpam gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#Silimiinsi nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
8aoq7qcqpfd796nk7j9eqgwltfy1ws0
44207
44206
2022-08-21T22:46:36Z
Jahinfo
544
Referencing
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu kpam gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#Silimiinsi nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.<ref>{{Cite web|title=5 Health Benefits of Duck Meat|url=https://mapleleaffarms.com/our-company/blog/5-health-benefits-of-duck-meat|access-date=2022-08-21|website=Maple Leaf Farms|language=en}}</ref>
== O ni namdi zuliya shɛm ==
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
hh79umysb7xjyldq7as4efshhduppe7
44208
44207
2022-08-21T22:50:23Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu kpam gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#Silimiinsi nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.<ref>{{Cite web|title=5 Health Benefits of Duck Meat|url=https://mapleleaffarms.com/our-company/blog/5-health-benefits-of-duck-meat|access-date=2022-08-21|website=Maple Leaf Farms|language=en}}</ref>
== O ni namdi zuliya shɛm ==
Gbunnya lɔɣu n yi du zaɣi nyaŋ ka gala nam o puli ni ka o naan nyɛ gala ŋɔ.
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
07m4ikxg8kx03tbehm9npb244c0ett6
44209
44208
2022-08-21T22:53:11Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu kpam gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#Silimiinsi nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.<ref>{{Cite web|title=5 Health Benefits of Duck Meat|url=https://mapleleaffarms.com/our-company/blog/5-health-benefits-of-duck-meat|access-date=2022-08-21|website=Maple Leaf Farms|language=en}}</ref>
== O ni namdi zuliya shɛm ==
Gbunnya lɔɣu n yi du zaɣi nyaŋ ka gala nam o puli ni ka o naan nyɛ gala ŋɔ. Gala yi nam gbunyaɣu puni, o yɛn nyɛli mi ka ŋuni dizuɣu hali ka di ti waɣi gbunnya bihi.
== O tuunbiɛri ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
27a64qmfqh7gf7juhvqr62vqc0szcfj
44210
44209
2022-08-21T22:58:16Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu kpam gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#Silimiinsi nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.<ref>{{Cite web|title=5 Health Benefits of Duck Meat|url=https://mapleleaffarms.com/our-company/blog/5-health-benefits-of-duck-meat|access-date=2022-08-21|website=Maple Leaf Farms|language=en}}</ref>
== O ni namdi zuliya shɛm ==
Gbunnya lɔɣu n yi du zaɣi nyaŋ ka gala nam o puli ni ka o naan nyɛ gala ŋɔ. Gala yi nam gbunyaɣu puni, o yɛn nyɛli mi ka ŋuni dizuɣu hali ka di ti waɣi gbunnya bihi.
== O tuunbiɛri ==
Gbunyari yi ti galisi luɣi shɛli bɛ ni tooi che dori binbira yɛligi ni,bɛ ni ka sabita la zuɣu
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
0ri9smadto4jop6b3clbl5vo337esev
44211
44210
2022-08-21T23:00:25Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu kpam gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#Silimiinsi nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.<ref>{{Cite web|title=5 Health Benefits of Duck Meat|url=https://mapleleaffarms.com/our-company/blog/5-health-benefits-of-duck-meat|access-date=2022-08-21|website=Maple Leaf Farms|language=en}}</ref>
== O ni namdi zuliya shɛm ==
Gbunnya lɔɣu n yi du zaɣi nyaŋ ka gala nam o puli ni ka o naan nyɛ gala ŋɔ. Gala yi nam gbunyaɣu puni, o yɛn nyɛli mi ka ŋuni dizuɣu hali ka di ti waɣi gbunnya bihi.
== O tuunbiɛri ==
Gbunyari yi ti galisi luɣi shɛli bɛ ni tooi che dori binbira yɛligi ni,bɛ ni ka sabita la zuɣu.
Bɛ lan nyɛla soŋdi daɣiri tingbani.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
cwygxuzymu577bmtcxhd7sw4esfrnno
44212
44211
2022-08-21T23:01:21Z
Jahinfo
544
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be binniɛma ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ ninsalinima ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu kpam gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#Silimiinsi nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.<ref>{{Cite web|title=5 Health Benefits of Duck Meat|url=https://mapleleaffarms.com/our-company/blog/5-health-benefits-of-duck-meat|access-date=2022-08-21|website=Maple Leaf Farms|language=en}}</ref>
== O ni namdi zuliya shɛm ==
Gbunnya lɔɣu n yi du zaɣi nyaŋ ka gala nam o puli ni ka o naan nyɛ gala ŋɔ. Gala yi nam gbunyaɣu puni, o yɛn nyɛli mi ka ŋuni dizuɣu hali ka di ti waɣi gbunnya bihi.
== O tuunbiɛri ==
Gbunyari yi ti galisi luɣi shɛli bɛ ni tooi che dori binbira yɛligi ni,bɛ ni ka sabita la zuɣu.
Bɛ lan nyɛla soŋdi daɣiri tingbani.<ref>{{Cite web|title=Ducks and the Environment {{!}} North Richland Hills, TX - Official Website|url=https://www.nrhtx.com/680/Ducks-and-the-Environment|access-date=2022-08-21|website=www.nrhtx.com}}</ref>
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
oa4i0x45vklen3dasyz0znojlcmpdcp
44213
44212
2022-08-21T23:05:04Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be [[binniɛma]] ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ [[ninsalinima]] ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla [[binniɛŋ]] ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu kpam gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#Silimiinsi nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.<ref>{{Cite web|title=5 Health Benefits of Duck Meat|url=https://mapleleaffarms.com/our-company/blog/5-health-benefits-of-duck-meat|access-date=2022-08-21|website=Maple Leaf Farms|language=en}}</ref>
== O ni namdi zuliya shɛm ==
Gbunnya lɔɣu n yi du zaɣi nyaŋ ka gala nam o puli ni ka o naan nyɛ gala ŋɔ. Gala yi nam gbunyaɣu puni, o yɛn nyɛli mi ka ŋuni dizuɣu hali ka di ti waɣi gbunnya bihi.
== O tuunbiɛri ==
Gbunyari yi ti galisi luɣi shɛli bɛ ni tooi che dori binbira yɛligi ni,bɛ ni ka sabita la zuɣu.
Bɛ lan nyɛla soŋdi daɣiri tingbani.<ref>{{Cite web|title=Ducks and the Environment {{!}} North Richland Hills, TX - Official Website|url=https://www.nrhtx.com/680/Ducks-and-the-Environment|access-date=2022-08-21|website=www.nrhtx.com}}</ref>
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
letjmw4x3ewfiuxwd2ttjp6ts3u2gmu
44214
44213
2022-08-21T23:07:53Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be [[binniɛma]] ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ [[ninsalinima]] ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla [[binniɛŋ]] ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu [[kpam]] gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#[[Silimiinsi]] nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.<ref>{{Cite web|title=5 Health Benefits of Duck Meat|url=https://mapleleaffarms.com/our-company/blog/5-health-benefits-of-duck-meat|access-date=2022-08-21|website=Maple Leaf Farms|language=en}}</ref>
== O ni namdi zuliya shɛm ==
Gbunnya lɔɣu n yi du zaɣi nyaŋ ka gala nam o puli ni ka o naan nyɛ gala ŋɔ. Gala yi nam gbunyaɣu puni, o yɛn nyɛli mi ka ŋuni dizuɣu hali ka di ti waɣi gbunnya bihi.
== O tuunbiɛri ==
Gbunyari yi ti galisi luɣi shɛli bɛ ni tooi che dori binbira yɛligi ni,bɛ ni ka sabita la zuɣu.
Bɛ lan nyɛla soŋdi daɣiri tingbani.<ref>{{Cite web|title=Ducks and the Environment {{!}} North Richland Hills, TX - Official Website|url=https://www.nrhtx.com/680/Ducks-and-the-Environment|access-date=2022-08-21|website=www.nrhtx.com}}</ref>
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
sym8fq6o8uxosivsx0hvcgzs0pi4yni
44215
44214
2022-08-21T23:10:41Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Gbunyaɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> Gbunyaɣu nyɛla binniɛŋ ŋun be [[binniɛma]] ban mali kpunkpama zuliyani.Gbunyaɣu lan nyɛla binniɛŋ sɔ [[ninsalinima]] ni wumsiri yiŋa. Gbunyaɣu mali la naba ayi,ka mali kobiri,ni kpunkpama. O lahi mali nangbani din waɣa ka nyɛ zaɣ'pati, ka lan gɔɣi di nyoli ni bela. O naba polo nyɛla din niŋ naba nyɛla zaɣi tati. Gbunyaɣu nyɛla [[binniɛŋ]] ŋun yu kom diɛmbu pam.
== O balibu ==
# Yiŋa gbunyaɣ.<ref>{{Cite web|title=Complete Duck Species List - A-Z|url=https://www.thespruce.com/duck-species-list-385436|access-date=2022-08-21|website=The Spruce|language=en}}</ref> Yiŋa gbunyaɣu pula buyi, bani n nyɛ;zaɣi lɔɣu mini zaɣi nyaŋ
# Mɔɣini gbunyaɣu. Mɔɣini gbunyaɣu gba mali la zaɣ'lɔɣu mini zaɣ'nyaŋ.<ref>{{Cite web|title=How to Tell the Difference Between Male and Female Ducks: 9 Steps|url=https://www.wikihow.com/Tell-the-Difference-Between-Male-and-Female-Ducks|access-date=2022-08-21|website=wikiHow|language=en}}</ref>
== O anfaani nima ==
# Gbunyaɣu nimdi nyɛla di kpaŋsiri ninsali koba ni yaa.
#Gbunyaɣu [[kpam]] gba nyɛla din mali alaafee n ti ninsala.
#[[Silimiinsi]] nyɛla ban mali Gbunyaɣu kpam n pahiri maani kpa dira pam.<ref>{{Cite web|title=5 Health Benefits of Duck Meat|url=https://mapleleaffarms.com/our-company/blog/5-health-benefits-of-duck-meat|access-date=2022-08-21|website=Maple Leaf Farms|language=en}}</ref>
== O ni namdi zuliya shɛm ==
Gbunnya lɔɣu n yi du zaɣi nyaŋ ka [[gala]] nam o puli ni ka o naan nyɛ gala ŋɔ. Gala yi nam gbunyaɣu puni, o yɛn nyɛli mi ka ŋuni dizuɣu hali ka di ti waɣi gbunnya bihi.
== O tuunbiɛri ==
Gbunyari yi ti galisi luɣi shɛli bɛ ni tooi che dori binbira yɛligi ni,bɛ ni ka [[sabita]] la zuɣu.
Bɛ lan nyɛla soŋdi [[Diɣiri|daɣiri]] tingbani.<ref>{{Cite web|title=Ducks and the Environment {{!}} North Richland Hills, TX - Official Website|url=https://www.nrhtx.com/680/Ducks-and-the-Environment|access-date=2022-08-21|website=www.nrhtx.com}}</ref>
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
pilmbiojmsmbf7bdk4l4vmfi5m9ehq7
Viɣu
0
8636
44262
12232
2022-08-22T00:09:31Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
iinrw9zp6qlwacsy0khgp4twp1pvvfe
44264
44262
2022-08-22T00:10:47Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
jt5wh7j9kdggs9ofj80b9ijs1upxc2b
44267
44264
2022-08-22T00:12:36Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
hwg25g6otdanojsuqku1vhvcmxy63kq
44268
44267
2022-08-22T00:13:30Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
pcz68e2fvzkw447v44agumox4ye4y0m
44270
44268
2022-08-22T00:15:37Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
mhv59o5wuzmwgskd5x0kyj350ro8626
44271
44270
2022-08-22T00:16:13Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
3tutsj7i23ly6of86guuvgmvxco0xyd
44272
44271
2022-08-22T00:17:40Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
7275q2xjxg9pkcukbqlannm6xq5dkyl
44274
44272
2022-08-22T00:18:34Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
== O zuliya nambu ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
1nenm60tt14mrg3yrpf0swmzofyw4uj
44275
44274
2022-08-22T00:21:41Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
== O zuliya nambu ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
o8qla3c9zhgi85qw2k28va854e7e4g3
44276
44275
2022-08-22T00:22:34Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
== O zuliya nambu ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
db0lhgy7wwyh7v9e63tkiqiyov3ahnc
44277
44276
2022-08-22T00:23:28Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# V'piɛlli zaɣi chichariga
== O zuliya nambu ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
lj32lh4w7e0mql6qsi8kr2ugdgk212b
44278
44277
2022-08-22T00:24:51Z
Jahinfo
544
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# V'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
8mb7lqepxpyad4aesan9kuj4fpuf0wh
44279
44278
2022-08-22T00:26:22Z
Jahinfo
544
Added interlinks
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
6ptwbccoa6ljmngrf0nx6dqngr6nysc
44280
44279
2022-08-22T00:29:41Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
cq8415u4hnszihzs01ibtb7y837qe3e
44281
44280
2022-08-22T00:30:44Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
dk7e5dku90iqjm47sbo59cw7cqnvxa1
44282
44281
2022-08-22T00:32:24Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
5yfb5mbeaylm9113vpzxpkjdtlhv3f6
44283
44282
2022-08-22T00:35:07Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs).
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
ptae1htuznf1le5esefemph4j6qnaln
44284
44283
2022-08-22T00:37:17Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
9l31c6fy5b5ljq5onwdrn14hvdvxsd8
44285
44284
2022-08-22T00:39:07Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
d5qnuwks9oe0umyp66nsnqmx83zabhb
44286
44285
2022-08-22T00:41:23Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
l7hjs24bb2yhvilybtb24bxhqsl8yxl
44287
44286
2022-08-22T00:42:29Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
7bgf37pcas64acsskwfg0cfhe118aoe
44288
44287
2022-08-22T06:05:04Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
== O dibu ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
5o053d0g90fb5wto1sk01wd60nzrrhf
44289
44288
2022-08-22T06:06:25Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
== O dibu ==
Viɣu nyɛla binɣirigu ŋun bidirigu nyɛ nimdi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
cmwlrfj9pg5nk1slm2d56pn8yinz0pu
44290
44289
2022-08-22T06:09:11Z
Jahinfo
544
Added a content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
== O dibu ==
Viɣu nyɛla binɣirigu ŋun bidirigu nyɛ nimdi. Viɣu mi dibu zaa doli la yuŋ, da yuŋ ka o tooi gɔra.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
t33tgq0pl3vnn9cum6crbl4sqfu5ubl
44291
44290
2022-08-22T06:12:28Z
Jahinfo
544
Added a content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
== O dibu ==
Viɣu nyɛla binɣirigu ŋun bidirigu nyɛ nimdi. Viɣu mi dibu zaa doli la yuŋ, da yuŋ ka o tooi gɔra. Viɣu diri la binniɛma kamani, saba, jangbarisi,sakɔri, ni binniɛn baligu ban pahi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
nhfnsbposdrziptsli5axqtkrh0bwbu
44292
44291
2022-08-22T06:14:14Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
== O dibu ==
Viɣu nyɛla binɣirigu ŋun bidirigu nyɛ nimdi. Viɣu mi dibu zaa doli la yuŋ, da yuŋ ka o tooi gɔra. Viɣu diri la binniɛma kamani, saba, jangbarisi,sakɔri, ni binniɛn baligu ban pahi. Viɣu ni mali balibu la zuɣu, bɛ shɛba tooi nyɛla ban diri zahama.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
pvi5c9tu9lfjxy5dbac76uwm5hlr4qi
44293
44292
2022-08-22T06:16:15Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
== O dibu ==
Viɣu nyɛla binɣirigu ŋun bidirigu nyɛ nimdi. Viɣu mi dibu zaa doli la yuŋ, da yuŋ ka o tooi gɔra. Viɣu diri la binniɛma kamani, saba, jangbarisi,sakɔri, ni binniɛn baligu ban pahi. Viɣu ni mali balibu la zuɣu, bɛ shɛba tooi nyɛla ban diri zahama. Ka bɛ shɛba gba lan tooi gbahiri bɛ binyiɣiri taba dira.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
7ypsc8nwfcurq17c1jy5ginpxqxymhj
44294
44293
2022-08-22T06:21:54Z
Jahinfo
544
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
== O dibu ==
Viɣu nyɛla binɣirigu ŋun bidirigu nyɛ nimdi. Viɣu mi dibu zaa doli la yuŋ, da yuŋ ka o tooi gɔra. Viɣu diri la binniɛma kamani, saba, jangbarisi,sakɔri, ni binniɛn baligu ban pahi. Viɣu ni mali balibu la zuɣu, bɛ shɛba tooi nyɛla ban diri zahama. Ka bɛ shɛba gba lan tooi gbahiri bɛ binyiɣiri taba dira.<ref>{{Cite web|last=Staff|first=AZ Animals|date=2021-10-25|title=What Do Owls Eat?|url=https://a-z-animals.com/blog/what-do-owls-eat/|access-date=2022-08-22|website=AZ Animals|language=en-US}}</ref>
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
2pu6v2gp32clt2b5x7ggt84ipuzd67z
44295
44294
2022-08-22T06:24:45Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Viɣu'''<ref>Naden, Tony. 2020. [https://www.webonary.org/dagbani/pictures-and-words/ Pictures and words], ''Dagbani Dictionary''.</ref> nyɛla [[noonsi]] puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka [[dabiɛm]] gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
== O balibu ==
Viɣu balibu zooya,
# Vi'ʒee zaɣi chichariga
# Vi'pupuɣu
# Vi'piɛlli zaɣi chichariga.<ref>{{Cite web|last=Lowe|first=Joe|date=2020-01-21|title=Owls of the United States: A List of all Species|url=https://abcbirds.org/blog20/owl-species-united-states/|access-date=2022-08-22|website=American Bird Conservancy|language=en}}</ref>
== O zuliya nambu ==
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
== O dibu ==
Viɣu nyɛla binɣirigu ŋun bidirigu nyɛ nimdi. Viɣu mi dibu zaa doli la yuŋ, da yuŋ ka o tooi gɔra. Viɣu diri la binniɛma kamani, saba, jangbarisi,sakɔri, ni binniɛn baligu ban pahi. Viɣu ni mali balibu la zuɣu, bɛ shɛba tooi nyɛla ban diri zahama. Ka bɛ shɛba gba lan tooi gbahiri bɛ binyiɣiri taba dira.<ref>{{Cite web|last=Staff|first=AZ Animals|date=2021-10-25|title=What Do Owls Eat?|url=https://a-z-animals.com/blog/what-do-owls-eat/|access-date=2022-08-22|website=AZ Animals|language=en-US}}</ref> Din bo ŋɔ wuhiya ni pɔi ka viɣu ti yɛn tiligi kum sheei o kula o binniɛn kpee.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Nooŋa]]
{{stub}}
tfdvcxg2nmz17picsi9s3r8htestavg
Wua
0
9055
44134
12954
2022-08-21T16:41:27Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
q9obsuww662zjlsp4rndv1ibjdced3u
44136
44134
2022-08-21T16:42:39Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
kru5il4e7p2tem0h7bscvpk2nac9mya
44137
44136
2022-08-21T16:44:21Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
90cdz4ava9pfnznj69yeq2v9z61bgcc
44139
44137
2022-08-21T16:46:42Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
hz811qzbi6qfz1ad2vdgojq595egx26
44141
44139
2022-08-21T16:51:21Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
ebnbipv8ix0hfg0u3ljfiilj2ywcuz4
44142
44141
2022-08-21T16:52:38Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
m47urew3ykx6jeb7cofbtqyeaeekugu
44143
44142
2022-08-21T16:54:54Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
tus6yq9xrz41san7ycxalt8edkd954l
44145
44143
2022-08-21T16:55:53Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni. Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
swfjukao8onkw9fo4kg4grsgidzsqyw
44146
44145
2022-08-21T16:57:16Z
Jahinfo
544
N yihi la bachi nima
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
tus6yq9xrz41san7ycxalt8edkd954l
44147
44146
2022-08-21T16:58:00Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
np2r8j5i3i1nh32abo5wv0i8kppv9nk
44148
44147
2022-08-21T16:59:10Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua ni namdi zuliya shɛm ==
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
1081m4ev84tii22q51hgz1omb97u3s1
44149
44148
2022-08-21T17:00:13Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua ni namdi zuliya shɛm ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun nyɛri gala.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
e7vr6oulcii0fuqsbk7my62n66zicvy
44150
44149
2022-08-21T17:02:50Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua ni namdi zuliya shɛm ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun nyɛri gala. Wua yi yɛn wɔɣi, shee wu'nyaŋ mini wu'lɔɣu n laɣim ka wu'nyaŋ ŋɔ niŋ gala.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
32kok7hmappd1r1x375bzj6v4zr1k4b
44151
44150
2022-08-21T17:05:26Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua ni namdi zuliya shɛm ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun nyɛri gala. Wua yi yɛn wɔɣi, shee Wu'nyaŋ mini wu'lɔɣu n laɣim ka wu'nyaŋ ŋɔ niŋ gala. Din nyaaŋa ka wu'nyaŋ ŋɔ naan yi gbi boɣili nyɛ gala maa pi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
n0dxxuhfhq2q6jyz0vsd5dptqhvxhhb
44152
44151
2022-08-21T17:07:36Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua ni namdi zuliya shɛm ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun nyɛri gala. Wua yi yɛn wɔɣi, shee Wu'nyaŋ mini wu'lɔɣu n laɣim ka wu'nyaŋ ŋɔ niŋ gala. Din nyaaŋa ka wu'nyaŋ ŋɔ naan yi gbi boɣili nyɛ gala maa pi. Ka wua ŋɔ naan kaari gala ŋɔ hali ka di ti wɔɣi wu'bihi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
j7qmjlkn8ux7our52775houciktk358
44154
44152
2022-08-21T17:08:29Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua balibu ==
== Wua ni namdi zuliya shɛm ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun nyɛri gala. Wua yi yɛn wɔɣi, shee Wu'nyaŋ mini wu'lɔɣu n laɣim ka wu'nyaŋ ŋɔ niŋ gala. Din nyaaŋa ka wu'nyaŋ ŋɔ naan yi gbi boɣili nyɛ gala maa pi. Ka wua ŋɔ naan kaari gala ŋɔ hali ka di ti wɔɣi wu'bihi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
0ctt09h108ryndjkw9klenl1z5jtt3h
44155
44154
2022-08-21T17:10:13Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la baŋli bee yuɣu. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka falisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n gangao yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua balibu ==
# Wu'lɔɣu
# Wu'nyaŋ
== Wua ni namdi zuliya shɛm ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun nyɛri gala. Wua yi yɛn wɔɣi, shee Wu'nyaŋ mini wu'lɔɣu n laɣim ka wu'nyaŋ ŋɔ niŋ gala. Din nyaaŋa ka wu'nyaŋ ŋɔ naan yi gbi boɣili nyɛ gala maa pi. Ka wua ŋɔ naan kaari gala ŋɔ hali ka di ti wɔɣi wu'bihi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
jgt0f5vxj64k2t5cptw8svgy7xkbe8i
44156
44155
2022-08-21T17:13:45Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la [[baŋli]] bee [[yuɣu]]. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka galisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n ganga o yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua balibu ==
# Wu'lɔɣu
# Wu'nyaŋ
== Wua ni namdi zuliya shɛm ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun nyɛri gala. Wua yi yɛn wɔɣi, shee Wu'nyaŋ mini wu'lɔɣu n laɣim ka wu'nyaŋ ŋɔ niŋ gala. Din nyaaŋa ka wu'nyaŋ ŋɔ naan yi gbi boɣili nyɛ gala maa pi. Ka wua ŋɔ naan kaari gala ŋɔ hali ka di ti wɔɣi wu'bihi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
c5qof6wfgzhdp16wj6ktg3x4txdsr4v
44157
44156
2022-08-21T17:15:15Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Wua'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref> ŋmani la [[baŋli]] bee [[yuɣu]]. O mali la naba anahi. Wua ŋmani baŋli bee yuɣu ŋɔ, amaa ka galisi gariba. Wua ningbunbaŋ kpɛm pam,ka pɔrisi. Lala pɔrisibu ŋɔ nyɛla din boogi n ganga o yaanga zuɣu ti yi o zuli ni.
== Wua biɛhigu sheei ==
Wua nyɛla binniɛŋ ŋun zooi ka o be kom ni,voli ni,mɔri ni,kuɣa ni,.o mi ni tooi lan be tiyɔɣu ni.Wua ni tooi lan du tia zuɣu soɣiya.
== Wua balibu ==
# Wu'lɔɣu
# Wu'nyaŋ
== Wua ni namdi zuliya shɛm ==
Wua nyɛla [[binniɛŋ]] ŋun nyɛri gala. Wua yi yɛn wɔɣi, shee Wu'nyaŋ mini wu'lɔɣu n laɣim ka wu'nyaŋ ŋɔ niŋ gala. Din nyaaŋa ka wu'nyaŋ ŋɔ naan yi gbi boɣili nyɛ gala maa pi. Ka wua ŋɔ naan kaari [[gala]] ŋɔ hali ka di ti wɔɣi wu'bihi.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Binneeŋa]]
{{stub}}
kt6ouhn24qsk4cr46r645ivqel2zldx
Nyimsa
0
9112
44237
42509
2022-08-21T23:37:57Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Nyimsa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla ti' shɛli din yuui [[Dagbaŋ]] ka mali anfaani pam. Dama di tiring ti mahim ti sambana ni dama nyimsa bi suuri zaa. Di kuli suurimi ka puhiri va' pala gariti va' kura maa ni ka dizuɣu che ka saha kam di mali mahim saha shɛli kam. ka lahi tiri ti yɔɣira ka ti mali pindi ti duri nti pahi buɣim dari. Hali pumpɔŋɔ, [[pukparigu]] baŋdiba kpahimya ti nya ka di wala gba mali anfaani pam. Bɛ yɛliya ni niri yi zaŋ di wala maa diɛli ka di kuui, ka a baɣisi li ka di niŋ zim, di nyɛla din gariti [[kariwana]] ni ka binniɛma ku tooi lahi kpe li, bee ka di ku du.
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
5tvsklztd5ayv4ad1r1yfjzh8ubv8r6
44246
44237
2022-08-21T23:47:25Z
Jahinfo
544
Correction of spellings
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Nyimsa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla ti' shɛli din yuui [[Dagbaŋ]] ka mali [[anfaani]] pam. Dama di tiri ti maham ti sambana ni, dama nyimsa bi suuri zaa. Di kuli suurimi ka puhiri va' pala gariti va' kura maa ni ka dizuɣu che ka saha kam di mali mahim saha shɛli kam. ka lahi tiri ti yɔɣira ka ti mali pindi ti duri n ti pahi buɣim dari. Hali pumpɔŋɔ, [[pukparigu]] baŋdiba kpahimya ti nya ka di wala gba mali anfaani pam. Bɛ yɛliya ni niri yi zaŋ di wala maa diɛli ka di kuui, ka a baɣisi li ka di niŋ zim, di nyɛla din gariti [[kariwana]] ni ka binniɛma ku tooi lahi kpe li, bee ka di ku du.
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
lo1uaqmhkdgxuacd08go2g3ytzmllqo
44248
44246
2022-08-21T23:48:18Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Nyimsa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla ti' shɛli din yuui [[Dagbaŋ]] ka mali [[anfaani]] pam. Dama di tiri ti maham ti sambana ni, dama nyimsa bi suuri zaa. Di kuli suurimi ka puhiri va' pala gariti va' kura maa ni ka dizuɣu che ka saha kam di mali mahim saha shɛli kam. ka lahi tiri ti yɔɣira ka ti mali pindi ti duri n ti pahi buɣim dari. Hali pumpɔŋɔ, [[pukparigu]] baŋdiba kpahimya ti nya ka di wala gba mali anfaani pam. Bɛ yɛliya ni niri yi zaŋ di wala maa diɛli ka di kuui, ka a baɣisi li ka di niŋ zim, di nyɛla din gariti [[kariwana]] ni ka binniɛma ku tooi lahi kpe li, bee ka di ku du.
== Di anfaani nima. ==
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
nwj4tncqvf39ntbmn67slincvnlqiod
44249
44248
2022-08-21T23:51:49Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Nyimsa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla ti' shɛli din yuui [[Dagbaŋ]] ka mali [[anfaani]] pam. Dama di tiri ti maham ti sambana ni, dama nyimsa bi suuri zaa. Di kuli suurimi ka puhiri va' pala gariti va' kura maa ni ka dizuɣu che ka saha kam di mali mahim saha shɛli kam. ka lahi tiri ti yɔɣira ka ti mali pindi ti duri n ti pahi buɣim dari. Hali pumpɔŋɔ, [[pukparigu]] baŋdiba kpahimya ti nya ka di wala gba mali anfaani pam. Bɛ yɛliya ni niri yi zaŋ di wala maa diɛli ka di kuui, ka a baɣisi li ka di niŋ zim, di nyɛla din gariti [[kariwana]] ni ka binniɛma ku tooi lahi kpe li, bee ka di ku du.
== Di anfaani nima. ==
# Nyimsa nyɛla tia ŋun mali mahim ka nira kam ni tooi ʒini di gbuni vuhi jɛlinsi.
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
add92sqq799jhj2m90867wtj4lvlpmb
44250
44249
2022-08-21T23:53:50Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Nyimsa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla ti' shɛli din yuui [[Dagbaŋ]] ka mali [[anfaani]] pam. Dama di tiri ti maham ti sambana ni, dama nyimsa bi suuri zaa. Di kuli suurimi ka puhiri va' pala gariti va' kura maa ni ka dizuɣu che ka saha kam di mali mahim saha shɛli kam. ka lahi tiri ti yɔɣira ka ti mali pindi ti duri n ti pahi buɣim dari. Hali pumpɔŋɔ, [[pukparigu]] baŋdiba kpahimya ti nya ka di wala gba mali anfaani pam. Bɛ yɛliya ni niri yi zaŋ di wala maa diɛli ka di kuui, ka a baɣisi li ka di niŋ zim, di nyɛla din gariti [[kariwana]] ni ka binniɛma ku tooi lahi kpe li, bee ka di ku du.
== Di anfaani nima. ==
# Nyimsa nyɛla tia ŋun mali mahim ka nira kam ni tooi ʒini di gbuni vuhi jɛlinsi.
# Nyimsa wɔla nyɛla Dagbama ni mali shɛli doori kpam, ka di mali bukaata ni yuma tibbu pɔlo.
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
c9gyf1qsz4yf72tijor3x5mjc46zi1e
44252
44250
2022-08-21T23:55:12Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Nyimsa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla ti' shɛli din yuui [[Dagbaŋ]] ka mali [[anfaani]] pam. Dama di tiri ti maham ti sambana ni, dama nyimsa bi suuri zaa. Di kuli suurimi ka puhiri va' pala gariti va' kura maa ni ka dizuɣu che ka saha kam di mali mahim saha shɛli kam. ka lahi tiri ti yɔɣira ka ti mali pindi ti duri n ti pahi buɣim dari. Hali pumpɔŋɔ, [[pukparigu]] baŋdiba kpahimya ti nya ka di wala gba mali anfaani pam. Bɛ yɛliya ni niri yi zaŋ di wala maa diɛli ka di kuui, ka a baɣisi li ka di niŋ zim, di nyɛla din gariti [[kariwana]] ni ka binniɛma ku tooi lahi kpe li, bee ka di ku du.
== Di anfaani nima. ==
# Nyimsa nyɛla tia ŋun mali mahim ka nira kam ni tooi ʒini di gbuni vuhi jɛlinsi.
# Nyimsa wɔla nyɛla Dagbama ni mali shɛli doori kpam, ka di mali bukaata ni yuma tibbu pɔlo.
# Nyimsa dari lan nyɛla Dagbamba ni mali shɛli niŋdi yɔɣira pindi duri.
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
hf7a98rbhrojy0p2dlwyp5di2so4kg9
44253
44252
2022-08-21T23:56:31Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Nyimsa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla ti' shɛli din yuui [[Dagbaŋ]] ka mali [[anfaani]] pam. Dama di tiri ti maham ti sambana ni, dama nyimsa bi suuri zaa. Di kuli suurimi ka puhiri va' pala gariti va' kura maa ni ka dizuɣu che ka saha kam di mali mahim saha shɛli kam. ka lahi tiri ti yɔɣira ka ti mali pindi ti duri n ti pahi buɣim dari. Hali pumpɔŋɔ, [[pukparigu]] baŋdiba kpahimya ti nya ka di wala gba mali anfaani pam. Bɛ yɛliya ni niri yi zaŋ di wala maa diɛli ka di kuui, ka a baɣisi li ka di niŋ zim, di nyɛla din gariti [[kariwana]] ni ka binniɛma ku tooi lahi kpe li, bee ka di ku du.
== Di anfaani nima. ==
# Nyimsa nyɛla tia ŋun mali mahim ka nira kam ni tooi ʒini di gbuni vuhi jɛlinsi.
# Nyimsa wɔla nyɛla Dagbama ni mali shɛli doori kpam, ka di mali bukaata ni yuma tibbu pɔlo.
# Nyimsa dari lan nyɛla Dagbamba ni mali shɛli niŋdi yɔɣira pindi duri.
# Nyimsa dari lan nyɛla pukpariba ni mali shɛli sari gaadiri nima.
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
sidzyf62111kqlmpj7i1z8pz3s8w5tr
44256
44253
2022-08-21T23:59:56Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Nyimsa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla ti' shɛli din yuui [[Dagbaŋ]] ka mali [[anfaani]] pam. Dama di tiri ti maham ti sambana ni, dama nyimsa bi suuri zaa. Di kuli suurimi ka puhiri va' pala gariti va' kura maa ni ka dizuɣu che ka saha kam di mali mahim saha shɛli kam. ka lahi tiri ti yɔɣira ka ti mali pindi ti duri n ti pahi buɣim dari. Hali pumpɔŋɔ, [[pukparigu]] baŋdiba kpahimya ti nya ka di wala gba mali anfaani pam. Bɛ yɛliya ni niri yi zaŋ di wala maa diɛli ka di kuui, ka a baɣisi li ka di niŋ zim, di nyɛla din gariti [[kariwana]] ni ka binniɛma ku tooi lahi kpe li, bee ka di ku du. Tɔ amaa nyimsa nima yi lee galisi tingbani luɣishɛli di nyuri la di tam.
== Di anfaani nima. ==
# Nyimsa nyɛla tia ŋun mali mahim ka nira kam ni tooi ʒini di gbuni vuhi jɛlinsi.
# Nyimsa wɔla nyɛla Dagbama ni mali shɛli doori kpam, ka di mali bukaata ni yuma tibbu pɔlo.
# Nyimsa dari lan nyɛla Dagbamba ni mali shɛli niŋdi yɔɣira pindi duri.
# Nyimsa dari lan nyɛla pukpariba ni mali shɛli sari gaadiri nima.
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
6p3o1ighwt8yxg4cfmaytyf1d6sqdj9
Taaŋa
0
9149
44185
43346
2022-08-21T19:03:40Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Taaŋa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla Dagbaŋ ti'gahinda la ni yini. Di nyɛla ti' shɛli din suuri zaa ka naan yi woli. Woligu saha ka di suura, ka wɔndi yim yuuni puli ni.
Taaŋa ŋɔ mali anfaani pam n-ti Dagbamba ni dunia zaa nangbanyini. Dagbam' paɣaba nyari buni pam di ni. Dinzuɣu ka shɛb' booni li Dagbam' paɣaba "kookoo." Dama di nyɛla ti' shɛli din kɔŋko daanfaani ni tooi soli paɣa mini o bihi ka lahi mali bɛ yɛlli kam.
== Taaŋa anfaaninima shɛŋa n-nyɛ : ==
1.Taaŋa ni ka ti nyari tama n-dira.
2.Di puuni ka paɣiba nyari kpihi
3.Di puuni ka ti lahi nyari kpam n-dira ka ʒiɛra ti ningbuna.
4.Ti tingbani ŋɔ gomnanti gba yipa dari kpihi paɣaba sani m-mali li kɔhiri tinduyanim' zuɣu ka nyari tinduyani liɣiri na n ti tumdi lɛbiginsim tuma.
5.Ti nyari chibo kpambirigu ni, ka lahi mali kpambir' kom m-pahiri tari ni n-tari ti duri ka di mali yaa.
6.Ti lahi ŋmari tia ŋɔ n-kpɛri lunsi, toya nti pahi tilisi.
7.Taansuri gba ŋmaari ʒim kabbu nir' yi ti nya dantulli.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
biqeksk76pwff0hzxnas0beu4yym0c6
44186
44185
2022-08-21T19:05:35Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Taaŋa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla [[Dagbaŋ]] ti'gahinda la ni yini. Di nyɛla ti' shɛli din suuri zaa ka naan yi woli. Woligu saha ka di suura, ka wɔndi yim yuuni puli ni.
Taaŋa ŋɔ mali anfaani pam n-ti [[Dagbamba]] ni dunia zaa nangbanyini. Dagbam' paɣaba nyari buni pam di ni. Dinzuɣu ka shɛb' booni li Dagbam' paɣaba "kookoo." Dama di nyɛla ti' shɛli din kɔŋko daanfaani ni tooi soli paɣa mini o bihi ka lahi mali bɛ yɛlli kam.
== Taaŋa anfaaninima shɛŋa n-nyɛ : ==
1.Taaŋa ni ka ti nyari tama n-dira.
2.Di puuni ka paɣiba nyari kpihi
3.Di puuni ka ti lahi nyari kpam n-dira ka ʒiɛra ti ningbuna.
4.Ti tingbani ŋɔ gomnanti gba yipa dari kpihi paɣaba sani m-mali li kɔhiri tinduyanim' zuɣu ka nyari tinduyani liɣiri na n ti tumdi lɛbiginsim tuma.
5.Ti nyari chibo kpambirigu ni, ka lahi mali kpambir' kom m-pahiri tari ni n-tari ti duri ka di mali yaa.
6.Ti lahi ŋmari tia ŋɔ n-kpɛri lunsi, toya nti pahi tilisi.
7.Taansuri gba ŋmaari ʒim kabbu nir' yi ti nya dantulli.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
b926amij9qbs00drk0ut9u3y2e0p5s2
44187
44186
2022-08-21T19:07:15Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Taaŋa'''<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref>nyɛla [[Dagbaŋ]] ti'gahinda la ni yini. Di nyɛla ti' shɛli din suuri zaa ka naan yi woli. Woligu saha ka di suura, ka wɔndi yim yuuni puli ni.
Taaŋa ŋɔ mali anfaani pam n-ti [[Dagbamba]] ni dunia zaa nangbanyini. Dagbam' paɣaba nyari buni pam di ni. Dinzuɣu ka shɛb' booni li Dagbam' paɣaba "kookoo." Dama di nyɛla ti' shɛli din kɔŋko daanfaani ni tooi soli [[paɣa]] mini o [[bihi]] ka lahi mali bɛ yɛlli kam.
== Taaŋa anfaaninima shɛŋa n-nyɛ : ==
1.Taaŋa ni ka ti nyari tama n-dira.
2.Di puuni ka paɣiba nyari kpihi
3.Di puuni ka ti lahi nyari kpam n-dira ka ʒiɛra ti ningbuna.
4.Ti tingbani ŋɔ gomnanti gba yipa dari kpihi paɣaba sani m-mali li kɔhiri tinduyanim' zuɣu ka nyari tinduyani liɣiri na n ti tumdi lɛbiginsim tuma.
5.Ti nyari chibo kpambirigu ni, ka lahi mali kpambir' kom m-pahiri tari ni n-tari ti duri ka di mali yaa.
6.Ti lahi ŋmari tia ŋɔ n-kpɛri lunsi, toya nti pahi tilisi.
7.Taansuri gba ŋmaari ʒim kabbu nir' yi ti nya dantulli.
==Kundivihira==
<references/>
[[Pubu:Tia]]
{{stub}}
jgjyy1t2l5jdii7zvnu7s4u995qs9r7
Kpini Chuɣu
0
9564
44239
37459
2022-08-21T23:40:28Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Kpini Chuɣu''' (Guinea fowl Festival) nyɛla [[chuɣu]] bila n-zaŋ ti [[Dagbamba]], [[Nanuŋ|Nanumba]] n'ti pahi [[Mampurisi]] yaɣa polo zaa.<ref>Naden, Tony. 2014. [https://www.webonary.org/dagbani/download/ ''Dagbani dictionary'']. Webonary.</ref><ref>{{Cite web|title=The Northern Region of Ghana - ghanagrio.com - ghanagrio.com|url=https://ghananation.com/tourism/The-Northern-Region.php|access-date=2021-09-26|website=ghananation.com|language=en}}</ref>.kpini chuɣu puhirila kpini Goli biɛɣu pishi ni ayɔpoi (27) dali.
== Di Piligu ==
[[Chuɣu]] ŋɔ piligu ni daa nyɛla Dagbamba zaŋ li mi dalim [[kpaŋ]] ni daa niŋ ti daanabi [[Muhammad]] biɛm shɛm. Ni dahinshɛli ka Anabi mini o sɔhibe nima chani luɣishɛli ka konyuri ti wumba hali ka bɛ bi mi bɛ ni lahi gbaari shɛm. Ka bɛ zaa ti gbarigi ka kuli bi zaɣisi ka bɛ kuli nya ko' bɔrili zaɣi gaŋ gaŋ gba n-lee gali bɛ nyɔri. Bɛ daa kuli bela lala wahala ŋɔ puuni ka kpaŋ ti yiɣina ti gari bɛ zuɣusaa ka ko'yɔra lu bɛ zuɣu na. Bɛ daa bɔli kpaŋna n-ti balim o balimbu kam ni o wuhiba [[kom]] ni be luɣishɛli ka bɛ chaŋ ti nyu. Kpaŋ daa bi garigi ba ka yiɣi chaŋ ka che ba. Bɛ daa kuli ʒimi walisira bɛ ni yɛn niŋ shɛm nya kom shɛli nyu. [[Dee]] daa yila mori ni na n-ti zaŋ Anabi mini o niriba maa ndaa gari tooni zaŋba chaŋ komni be shɛli ka bɛ ti nyu. Anabi daa mɔŋ la o niriba maa ni bɛ miri ka bɛ ti ŋuni dee nimdi ka lee wuhi [[kpaŋ]] ŋɔ maa mi bɛ ni yɛn niŋdi o shɛm yuuni kam.
== Di ni puhiri shɛm ==
== Di Anfaani ==
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Chuɣu]]
q48em13574aw2dwphf64q61c0jdwbp9
Naa Abdulai Mahamadu
0
9737
44118
44076
2022-08-21T13:45:23Z
Sir Amugi
124
Added a reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School|Tamale Senior High school]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi ( SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bori suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bi yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔn nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" di la Yɛni in 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni in 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
9372zk3kftau5so4jj1msdmczdjmlmp
44119
44118
2022-08-21T13:48:38Z
Sir Amugi
124
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School|Tamale Senior High school]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi ( SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bori suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bi yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bi daa kuli mi na ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔn nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" di la Yɛni in 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni in 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
rwwpxi1bnte1vf3vg701gmw14w9nfks
44120
44119
2022-08-21T14:05:16Z
AFAIBRAHIM
1206
/* O Ba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School|Tamale Senior High school]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi ( SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bori suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bi yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bi daa kuli mi na ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔn nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" di la Yɛni in 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni in 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
hrobktcdyl6kgp82iyfio771vv03fue
44130
44120
2022-08-21T16:12:07Z
154.160.25.222
/* O Ba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School|Tamale Senior High school]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi (SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bori suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bi yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bi daa kuli mi na ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔn nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" di la Yɛni in 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni in 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
a3rjtm99xse07wsebyeflngl3843bxp
44131
44130
2022-08-21T16:18:55Z
AFAIBRAHIM
1206
/* O Ba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi (SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bori suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bi yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bi daa kuli mi na ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔn nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" di la Yɛni in 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni in 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
99ew048vjweq7jd1qdiru9qy64loa8i
44132
44131
2022-08-21T16:27:14Z
AFAIBRAHIM
1206
/* O Ba Nam dibu */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi (SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bori suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bi yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bi daa kuli mi na ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔn nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" di la Yɛni in 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni in 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
dva3wpz583mjgce8xk743hjdb9jzl4b
44133
44132
2022-08-21T16:27:57Z
Adam Kamaldeen
1825
N kpehila bachinima
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi (SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bɔri suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan' ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bɛ yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bi daa kuli mi na ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔn nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" di la Yɛni in 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni in 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
sdv9ztd085ph7d0y19ba66uheetc5sy
44135
44133
2022-08-21T16:42:03Z
Adam Kamaldeen
1825
M Malimi niŋ
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi (SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bɔri suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan' ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bɛ yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bɛ daa kulimina ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔn nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" di la Yɛni in 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni in 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
g8t7737x6omwksz30d7ahqvixdwf63t
44138
44135
2022-08-21T16:45:27Z
Adam Kamaldeen
1825
N kpehila bachinima
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi (SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bɔri suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan' ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bɛ yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bɛ daa kulimina ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔŋ nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" di la Yɛni yuuni 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni in 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
g323c29chribm7whscdrlfc05b14r6o
44140
44138
2022-08-21T16:48:25Z
Adam Kamaldeen
1825
N kpehila bachinima
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi (SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bɔri suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan' ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bɛ yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bɛ daa kulimina ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔŋ nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" daa dila Yɛni yuuni 1938.
# "Naa Mahaman bila" di la Yɛni yuuni 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" di la Yɛni in 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
h4326ikm5um0jnyz6s553ke130gn933
44144
44140
2022-08-21T16:55:29Z
Adam Kamaldeen
1825
N kpehila bachinima
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi (SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bɔri suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan' ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana.Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bɛ yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bɛ daa kulimina ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔŋ nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" daa dila Yɛni yuuni 1938.
# "Naa Mahamaŋ bila" daa dila Yɛni yuuni 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" daa dila Yɛni yuuni 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
0xj8ngowd7kqaaa0l77k0466v57vet7
44153
44144
2022-08-21T17:07:53Z
AFAIBRAHIM
1206
/* O Ba Nam dibu */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Abdulai Mahamudu'''<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref> nyɛla [[Miɛŋ|Miɛŋ-]]<nowiki/>lana. O daa ʒinila o ba gbaŋ saha shɛli Naawuni ni daa bɔhi [[Yaa Naa Mahamudu Abdulai IV]]<ref>{{Cite web|last=Online|first=Peace FM|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai Funeral Starts Today|url=https://www.peacefmonline.com/pages/local/news/201812/370341.php|access-date=2022-08-20|website=Peacefmonline.com - Ghana news}}</ref> zuɣu, ka daa lɛbi Boliŋ-lana. O yuum-piya ni anahi ni ka o daa ʒini gbaŋ maa. O nyɛla bidib' tuuli o ba bihi ni. Bɛ daa dihi o la lala nam ŋɔ Alahari dali silimin goli March dabaata dali, yuuni 2019 (Sunday March 3, 2019)<ref>{{Cite web|date=2019-03-04|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu outdoored|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mion-Lana-Abdulai-Mahamadu-outdoored-727862|access-date=2022-07-17|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. Yaa Naa n-daa nyɛ ŋun daa yɛli o kparigu ŋɔ Gbewaa yili. O daa chani la [[SDA primary|SDA Primary]] shikuru din be [[Tamali|Tamale]] saha shɛli [[Nawuni|Naawuni]] ni daa bɔhi o ba zuɣu<ref>{{Cite web|date=2022-08-21|title=Meet the man who groomed and stood by the Mion Lana from his childhood until his death|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-the-man-who-groomed-and-stood-by-the-Mion-Lana-from-his-childhood-until-his-death-1606982|access-date=2022-08-21|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
Saha ŋɔ Miɛŋlana malila [[paɣaba]] anahi ni [[bihi]] pia ni ayi.
== O Piligu ==
O nyɛla Yaan-Naa Mahamadu IV bi'kpɛma. Yuuni 1974<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> ka bɛ dɔɣi o, ka o daa chaŋ SDA primary school din be [[Tamali|Tamale]]. Yuun'pia ni anahi ni ka o lɛbi Boliŋ-lana bɛ ni daa zaŋ o ba sɔɣi katini duu.
== O Ba ==
O ba n-daa nyɛ Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV. Bɛ daa dɔɣi o la silimiin-goli March, 1949 yuuni n-ti Naa Abdulai III (ŋmarigɔŋ). Naa Mahamadu daa chaŋla [[Gbewaa Secondary school|Gbewaa Secondary School]] din pa nyɛ [[Tamale Senior High School]] saha ŋɔ, o daa bela kariŋ zɔŋ duri ayi (SSS 2) ka o ba kpi.
=== O Ba Nam dibu ===
Naa Abdulai Mahamadu ba daa lɛbila o yaba [[Naa Abdulai ŋmarigɔŋ]] Gbaŋ-lana nti Dagbaŋ yuuni 1967. Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ʒini la Yani gbana zuɣu silimiin-goli September biɛɣu pia ni ata, yuuni 1969. O nyɛla [[Ndan Yaa Naa]]
ŋun pahiri pihita ni anu Dagbaŋ bɛ ni daa zaŋ o kpehi Katini duu n yina. Taarihi wuhiya, ni o daa nyɛla Naa so ŋun bɔri suhudoo, ka lahi nyɛ suɣulo-lana. O Nam salima n-nyɛ:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu"
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu"
"Buɣim datei baɣa ni gɔyuunsilan' ni".
O Nam dibu saha, [[Dagbaŋ]] daa niŋ abaraka ni taɣiri suŋ o tuuli yuma anu nam ni. O daa nyɛla [[Council of State]] puuni yino silimiin-goli September yuuni 1969<ref>{{Cite web|title=‘This an extremely difficult situation’ – Akufo-Addo on death of Yaa Naa’s heir apparent|url=https://www.modernghana.com/news/1178255/this-an-extremely-difficult-situation-akufo.html|access-date=2022-08-20|website=Modern Ghana|language=en}}</ref> Ghana. Di nyaaŋa o daa lɛbi Nanima [[jinaduu]] zuɣulana Tudu yaɣili ( President of Northern Regional House of Chiefs) silimiin-goli May, yuuni 1970.<ref name=":0" />
Taarihi wuhiya, ni di daa ŋmanila din diɛma ka o dimnima yiɣisi zani ni bɛ yihi o Nam ni, n ŋmari gbana ntiri Gɔbnanti ni o yihi o. Bɛla bɛla ka nyaan yibo mini noli naabu kpaŋsi. Silimiin-goli April biɛɣu pishi ni ata dali, yuuni 1974, ka lahabali wuligi gili Dagbaŋ zaa ni bi yihi Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV Nam ni ka di pala kali soli zuɣu, amaa Acheampong Gɔbnanti yaa.
==== O Ba kpibu ====
Silimiin-goli October biɛɣu pia ni anu dali, yuuni 1988, ka kom bori, Naa Mahamadu Abdulai IV daa zaŋ o nuu dihi buɣatiŋa. Silimiin-goli October biɛɣu pia ni ayopɔin dali yuuni 1988 ka bɛ daa simsi o [[Katini]].<ref name=":0" />
=== O Ba kuli maalibu ===
Bɛ daa maali la o ba kuli silimiin-goli December biɛɣu pia ni anahi hali ti gbaai Silimiin-goli December biɛɣu pishi ni anii yuuni 2018<ref>{{Cite web|last=MyNewsGH|date=2018-12-12|title=Farouk Aliu Mahama makes huge donation towards funeral rites of Ya-Naa Mahamadu Abdulai|url=https://www.mynewsgh.com/farouk-aliu-mahama-makes-huge-donation-towards-funeral-rites-of-ya-naa-mahamadu-abdulai/|access-date=2022-08-20|website=MyNewsGh|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>.
=== O paɣiba ===
Naa Mahamadu Abdulai IV daa mali la paɣiba pia ni anu , bɛ yuya n-nyɛ;
# Gbanzaliŋ
# Galibaŋ
# Koyibiga<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
# Pariwaa
# Gasinaba
# Yibilana
# Batamgali
# Balchisu Limam
# Azara Sakpɛɣu
# Fati Sunsɔŋ
# Zuweira
# Aramatu
# Azara Bimbila
# Safiatu
# Rahinatu<ref>{{Cite web|date=2018-12-28|title=Yaa-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|access-date=2022-08-20|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>
=== O Ba bihi ===
Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV daa ŋmaligi mi ka che bihi pia ni anahi, bɛ yuya n-doya ŋɔ ;
# Abdulai Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Alhassan Mahamadu
# Yakubu Mahamadu
# Abdulai Mahamadu
# Sulemana Mahamadu<ref name=":0">{{Cite web|last=Naatogmah|first=Abdul Karim|date=Friday 28th December, 2018|title=Yaan-Naa Mahamadu Abdulai IV funeral rites climaxed|url=https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Yaa-Naa-Mahamadu-Abdulai-IV-funeral-rites-climaxed-711694|url-status=live|access-date=Saturday 20th August, 2022|website=GhanaWeb}}</ref>
# Suɣiri Mahamadu
# Samata Mahamadu
# Fati Mahamadu
# Zenabu Mahamadu
# Mariama Mahamadu
# Awabu Mahamadu
== O Nam dibu ==
Bɛ daa dihi o mi Miɔŋlana silimin goli March dabaata yuuni 2019. Ka di nyɛla [[Gariba II|Naa Gariba II]] n-dihi o li.
== O HaƷi Niŋbu ==
Miɔŋlan Mahamaru Abdulai daa niŋ la haʒi yuuni 2019. Bɛ daa kulimina ka Covid-19 doro maa yiɣisi.
== Nanima ban di mion==
# Miɔŋlan "Sayɔra"
# Miɔŋlan "Mahamaru", "Naa Gungɔbli" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Miɔŋlan Mahamaru" bia.
# Miɔŋlan "Imoro" "Naa Saalan Ziblim" bia.
# Miɔŋlan "Simani" "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yiri", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Yissa", "Naa Andan Jangbariga" bia.
# Miɔŋlan "Mahami", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Salifu", "Naa Yakubu Nantoo" bia.
# Miɔŋlan "Kalim", "Naa Abla Naɣbiɛɣu" bia.
# Miɔŋlan "Ablai I", "Naa Andan Jirilɔŋ" bia.
# Miɔŋlan "Alásani", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Yakubu", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɛŋ Lan "Ziblim", "Naa Aburu Sataŋ" bia.
# Miɔŋlan "Ablai II", "Naa Mahamaru" bia.
== Miɔn nanima ban di Yɛni ==
Miɔŋ nanima ban di Yɛni zaŋ gbaai 1938 hali ni zuŋɔ n-nyɛ:
# "Naa Mahamaŋ kpɛma" daa dila Yɛni yuuni 1938.
# "Naa Mahamaŋ bila" daa dila Yɛni yuuni 1948.
# "Naa Andan Zolikuɣuli" daa dila Yɛni yuuni 1968.
== O daŋ ==
* Naa Yakubu Nantoo
" Nantoo che biɛm ka mɔɣa gari kɔbiga"
" balim balim,kɔligu ku chei yom"
" Ninvuɣ'yino ku bahi mɔni"
" Ninvuɣ'yino mi ku pa tantani"
* Naa Yakubu Nantoo n-daa dɔɣi Naa Ablai Naɣbiɛɣu ( Naa Abudu I)
" kambɔŋ dapuli Zaɣili kambɔŋ ʒibu, ka dabala ʒiri kambɔŋ bɔbili"
"Gbungburima laɣim kɔbiga ku luhi ŋandaa"
"Tiyɔɣu galim ʒiɛriga, ʒiɛriga biɛm zuɣu"
* Naa Ablai Naɣbiɛɣu n-dɔɣi Naa Alaasan Tipariga.
"Pakurugu bia"
" Tampima dundɔŋ ku zo saa"
"Zahim taala kuliga, ka chinchɛnsi wolim je"
"o daa zaŋla o mayili m-puhiri jiŋli, ka naanyi zaŋ o ba yili n-di Nam"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Aburu Sataŋkuɣili:
"Zagbaŋ Sanatu bia"
" Ʒiri doori baŋa, yɛlimaŋli lan' bini "
"Jɛrigu yɛli ni di yɛn niŋ, di yɛn niŋ ka nyin kpe ya?"
* Naa Alaasan Tipariga n-dɔɣi Naa Mahanmaŋ bila:
"Zambalan' dim kurugu, ka o nyina kabi niŋ kurugu ni"
"Suɣulo bin din gbamda ku kpalim soli"
"Kom dirila Saalan bia"
"Satim mi ku nyuui kuliga"
"Piɛri kɔbiga siɣiri kuliga, ka yu'bil kari kari na n-ti deei nasara".
* Naa Mahanmaŋ bila n-dɔɣi Naa Abdulai ŋmarugɔŋ:
"Saa paɣa bia - Alizini"
"Bɛ daa yi boli o tiŋa, o saɣirila saa zuɣu, ka bɛ ti boli o saa zuɣu ka o saɣi tiŋa"
"Ninsalinim di bɔri Naawuni nyabu, bɛ mi kutooi"
* Naa Ablai ŋmarugɔŋ n-dɔɣi o ba Naa Mahamadu:
"kuli noli din vɛila, ni laɣim nyuriba"
"Daripaɣ'bi' mankaanu"
"ŋun yaaŋa yɛlimma ku kpabi Mankaanu "
"Chi ku bi ka lahi niŋ wurugu "
" Buɣim datei baɣa ni goyuunsilan ni"
* Ka Nawuni yiko ka Naa Mahamadu dɔɣi, Miɔŋlan Ablai
" Binchɛra so gali".
Shɛli di kani n-diri Naa.
Amaa o saha n daa paai.
Naawuni malimi tiŋ' ka Naa dɔni.
== O kpibu ==
Naa Abdulai Mahamadu daa kpila<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Alaaba Silimin goli August biɛɣu pia ni ayopɔin, yuuni 2022.
Korle-Bu<ref>{{Cite web|date=2022-08-17|title=Heir apparent to Yaa Naa Mahama Abubakari Mahama II passes on - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/heir-apparent-to-yaa-naa-mahama-abubakari-mahama-ii-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Ashibiti din be Ankara din daa niŋ ka o nyɛ yuun pihinu ni ayi ka la<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Mion-Lana Abdulai Mahamadu passes on|url=https://gna.org.gh/2022/08/mion-lana-abdulai-mahamadu-passes-on/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>. Ka bɛ daa zaŋ o kuna n-ti sɔɣi Saambu dindali maa yuŋ<ref>{{Cite web|last=GNA|date=2022-08-18|title=Late Mion-Lana was a unifier - Tributes|url=https://gna.org.gh/2022/08/late-mion-lana-was-a-unifier-tributes/|access-date=2022-08-20|website=Ghana News Agency|language=en-US}}</ref>.
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Nanima]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
rg8frygojo99yn0ihohgagi3v5gpehd
Abdul Rahman Baba
0
9772
44245
22036
2022-08-21T23:47:09Z
Abubakari Khadijah
116
ADDED LINK
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
[[Lahabali kɔligu:12AbdulRahmanBaba.jpg|thumb]]
[[Lahabali kɔligu:2018-08-17 1. FC Schweinfurt 05 vs. FC Schalke 04 (DFB-Pokal) by Sandro Halank–469.jpg|thumb]]
'''Abdul Rahman Baba''' bee sokam ni mi so Baba Rahman ŋun nyɛ [[Ghana]] bolli ŋmɛriba puuni yino.<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/Baba_Rahman</ref>
O nyɛla [[Chelsea]] bol' ŋmɛr' si bɛ ni zaŋ paŋ Reading. Nuzaa polo ka o ŋmɛra.
== Biɛhagu piligu ==
== Bolli ŋmɛbu piligu ==
Baba Rahman nyɛla ŋun pili o bol' ŋmɛbo [[Dream FC]]. O lahi ŋme n-ti [[Asante Kototo]] Ghana.
== Tiŋduya bolli ŋmɛbu lahabaya ==
== Maŋmaŋ biɛhagu ==
== Kpaŋ maŋ piina ==
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Doo]]
[[Pubu:Africa]]
[[Pubu:Ninsala ŋun na be o nyɛvuli ni]]
[[Pubu:Dagbamba]]
[[Pubu:Dagbanli]]
[[Pubu:Ghana]]
l3sseplkkmps3nbzcqeppnniw9jqsfh
Burundi
0
10147
44260
33522
2022-08-22T00:07:24Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Burundi''' nyɛla maŋ' sulunsi tiŋgbani shɛli din be [[East Africa]].
== Kundivihira ==
{{Africa maŋsulunsi tiŋgbana}}
{{Reflist}}
c5244ccgnxc1n0s1oc4kgv4zgd5tzvw
Mohammed Amin Adam
0
10277
44258
20305
2022-08-22T00:02:09Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
Mohammed Amin Adam nyɛla ŋun yi [[Karaga District|Karaga]] din be [[Tamali|Northern Region]] la na, ka sokam lahi mi o Amin Anta.<ref>{{Cite web|date=2019-12-17|title=Dr. Mohammed Amin Adam has served the NPP with distinction|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Dr-Mohammed-Amin-Adam-has-served-the-NPP-with-distinction-818356|access-date=2021-09-10|website=GhanaWeb|language=en}}</ref>. O Lahi nyɛla ŋun be [[siyaasa]] puuni. Saha ŋɔ, ŋun nyɛ jintuɣra n zaŋti Karaga.<ref>{{Cite web|title=Parliament of Ghana|url=https://www.parliament.gh/mps?mp=228|access-date=2021-09-10|website=www.parliament.gh}}</ref>
== Maŋmaŋ Biɛhagu ==
== Baŋsim bɔhabu ==
== Siyaasa lahabali ==
== Kundivira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Siyaasa niriba]]
8dsvkuppfrxa4t6dnucf1vlfpkmbubs
Nyulidibu
0
10401
44254
39493
2022-08-21T23:56:59Z
Abubakari Khadijah
116
ADDED LINK
wikitext
text/x-wiki
Nyulidibu nyɛla [[Chuɣu]] shɛli [[Dagbamba]] ni puhira di yi ti niŋ ka bi ko n-kpuɣi nyuuli ka yɛn di nyupala maa.Di mi pala Dagbamba zaa ni puhiri shɛli amaa ban Mali nyuli tia n-ti pahi [[Kasiɣiritali|kasiɣiriba]] ni timanima.Lala niriba ŋɔ zaa yuuni yi paagi ka bɛ bi di nyuuli bɛ yinsi bɛ mi ku tooi dili luɣ' shɛli.
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
k9tjopbl677h9lk8ag8rqdftek0x0zk
Adaekese chuɣu
0
10405
44235
41837
2022-08-21T23:35:44Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Adaekese chuɣu''' nyɛla kambonsi ni puhiri [[chuɣu]] shɛli tudu ŋɔ na bee di nyɛla [[kambonsi]] chuɣu.
[[Pubu:Chuɣu]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:E-Class]]
gaous4z7mkde7nxe4uycfpxf9xpwn53
Kudum chuɣu
0
10437
44240
39307
2022-08-21T23:41:59Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
== '''Kundum''' chuɣu nyɛla Ahanta din be [[Western Region|Western region]] yaɣli nim ni puhiri [[chuɣu]] shɛli ==
== Di ni pili shɛm ==
== Di anfaani ==
== Kundivihira ==
[[Pubu:Chuɣu]]
sdvnm6v76yacl03ex3a2uewagnujcuy
Agimagonu chuɣu
0
10503
44265
37897
2022-08-22T00:11:18Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Ayimagonu''' chuɣu nyɛla [[chuɣu]] shɛli Dofor nanim mini bɛ niribi ni puhira bɛ tiŋ maa mɛrira [[Tongo Noofu District]].
== Di ni puhiri shɛm ==
Di puhibu saha, sokam yan lagm mi na n ti pahi yagli maa nanim zaa. Tuuli, bƐ na yan bahila kƆm pƆi, Ka naa kam Ŋun kanna yan Ʒila o nam bƆbri zuƔu.
== Di anfaani ==
== Kundivihira ==
{{Chuɣu}}
[[Pubu:Chuɣu]]
glr8lt14fqapjv3yp85em2vtludxdkw
Sungweh chuɣu
0
10539
44231
40904
2022-08-21T23:33:04Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
Di nyɛla [[chuɣu]] shɛli sampa _Jaman [[Nanima mini Magaaʒia nima|nanima]] mini biniriba ni puhiri shɛli Yuuni kam.
== Din pilishɛm ==
== Di Daanfaani ==
== Di vihig ==
[[Pubu:Chuɣu]]
sfpdi2kz5zlpkqn4wlrsn0ocbtr5r84
Namdu
0
10744
44296
39400
2022-08-22T06:44:51Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Namdu''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|Kumbungu district]] yaɣili m-be [[Northern Region]], [[Ghana]] tingbanni. Namdunima tuun' kpeeni nyɛla pukparilim. Namdu nyɛla tiŋa din pu fandi ata.
== Di Piligu ==
== Di Tarihi ==
== Di Daadam bieligu ==
== Kundivihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
rvz4zhpq3laswbvx3i37yjmqfx9cmxb
44297
44296
2022-08-22T06:48:22Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Namdu''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|Kumbungu district]] yaɣili m-be [[Northern Region]], [[Ghana]] tingbanni. Namdunima tuun' kpeeni nyɛla pukparilim. Namdu nyɛla tiŋa din pu fandi ata. Lala fana ŋɔ n nyɛ, Namdu Kurigu,Namdu wahini, n ti pahi Namdu silinbɔma.
== Di Piligu ==
== Di Tarihi ==
== Di Daadam bieligu ==
== Kundivihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
1rodj4pw4j11nzrxdbb13uixagwwhyp
44298
44297
2022-08-22T06:50:20Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Namdu''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|Kumbungu district]] yaɣili m-be [[Northern Region]], [[Ghana]] tingbanni. Namdunima tuun' kpeeni nyɛla pukparilim. Namdu nyɛla tiŋa din pu fandi ata. Lala fana ŋɔ n nyɛ, Namdu Kurigu,Namdu wahini, n ti pahi Namdu silinbɔma. Vo'naa n leeri Namdu.
== Di Piligu ==
== Di Tarihi ==
== Di Daadam bieligu ==
== Kundivihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
l87nmaqldylq3shz0rv4z9x6af6t5bj
Fidelity Bank Ghana
0
10835
44241
34262
2022-08-21T23:42:37Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
Fidelity Bank Ghana nyɛla baniki din be [[Ghana]].
[[Pubu:Ghana]]
cyi0s4xhz02j4uydoke9kekjbt8zv80
Ebenezer Gilbert Nii Narh Nartey
0
10949
44243
41035
2022-08-21T23:45:08Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{bio}}
'''Ebenezer Gilbert Nii Narh Nartey''',<ref>{{Cite web|last=Ghana|first=News|title=Election 2020: I am Grateful for the support - Outgoing NPP Ablekuma Central MP {{!}} News Ghana|url=https://newsghana.com.gh/election-2020-i-am-grateful-for-the-support-outgoing-npp-ablekuma-central-mp/|access-date=2021-12-01|website=https://newsghana.com.gh/|language=en-US}}</ref> o nyɛla [[jintora]] kuro zaŋti [[Ablekuma Central]]<ref>{{Cite web|title=Ghana Districts: A repository of all Local Assemblies in Ghana|url=https://www.ghanadistricts.com/Home/District/257|access-date=2021-12-01|website=www.ghanadistricts.com}}</ref> piibupiibu yaɣili din be [[Ankara|Aŋkara]] n-ti [[New Patriotic Party]] (NPP).
== Piligu bɛhigu mini Shikuru Baŋsim ==
== Siyaayasa ==
== Tuma ==
== Adiini ==
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Siyaasa niriba]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
kbi81xdv0mkd3g6i99iev3ex8gnky0y
44244
44243
2022-08-21T23:45:37Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{bio}}
'''Ebenezer Gilbert Nii Narh Nartey''',<ref>{{Cite web|last=Ghana|first=News|title=Election 2020: I am Grateful for the support - Outgoing NPP Ablekuma Central MP {{!}} News Ghana|url=https://newsghana.com.gh/election-2020-i-am-grateful-for-the-support-outgoing-npp-ablekuma-central-mp/|access-date=2021-12-01|website=https://newsghana.com.gh/|language=en-US}}</ref> o nyɛla [[jintora]] kuro zaŋti [[Ablekuma Central]]<ref>{{Cite web|title=Ghana Districts: A repository of all Local Assemblies in Ghana|url=https://www.ghanadistricts.com/Home/District/257|access-date=2021-12-01|website=www.ghanadistricts.com}}</ref> [[piibupiibu]] yaɣili din be [[Ankara|Aŋkara]] n-ti [[New Patriotic Party]] (NPP).
== Piligu bɛhigu mini Shikuru Baŋsim ==
== Siyaayasa ==
== Tuma ==
== Adiini ==
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
[[Pubu:Siyaasa niriba]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
8s5kwr0l3jmlhxkkuplodtwjjafoyzd
Voggu
0
11007
44309
33078
2022-08-22T07:44:06Z
Jahinfo
544
Correction of spellings
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{Reflist}}
{{E-Class}}
'''Voggu''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|kumbungu district]] yaɣili[[Northern Region|northern region]],tuduu polo.
==Taarihi==
==Tuma==
bɛ shɛbi nyɛla pʋkpɛriba ==
== Kundɛvihira ==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:E-Class]]
{{Kumbungu tinsi}}
1y28mwygxzneuocuys9ajt0fgytylz7
44310
44309
2022-08-22T07:46:46Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{Reflist}}
{{E-Class}}
'''Voggu''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|kumbungu district]] yaɣili[[Northern Region|northern region]],tuduu polo. Pukpariba mini Daabihi zaa be Voggu.
==Taarihi==
==Tuma==
bɛ shɛbi nyɛla pʋkpɛriba ==
== Kundɛvihira ==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:E-Class]]
{{Kumbungu tinsi}}
2kpnak9dvlact4l20fw7n9ke0kxmz34
44311
44310
2022-08-22T07:48:34Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{Reflist}}
{{E-Class}}
'''Voggu''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|kumbungu district]] yaɣili[[Northern Region|northern region]],tuduu polo. Pukpariba mini Daabihi zaa be Voggu. Voggu nyɛla Yaan Naa kpariboɣiri yini.
==Taarihi==
==Tuma==
bɛ shɛbi nyɛla pʋkpɛriba ==
== Kundɛvihira ==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:E-Class]]
{{Kumbungu tinsi}}
3e4scigkmco5itqjyk1p6kwamqq43o0
44312
44311
2022-08-22T07:49:59Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{Reflist}}
{{E-Class}}
'''Voggu''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|kumbungu district]] yaɣili[[Northern Region|northern region]],tuduu polo. Pukpariba mini Daabihi zaa be Voggu. Voggu nyɛla Yaan Naa kpariboɣiri yini. Amaa ka Voggu gba,lee su tinkpaŋ shɛŋa.
==Taarihi==
==Tuma==
bɛ shɛbi nyɛla pʋkpɛriba ==
== Kundɛvihira ==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:E-Class]]
{{Kumbungu tinsi}}
0unaqe465pcepx1zss943dwcpapkvki
44313
44312
2022-08-22T07:52:14Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{Reflist}}
{{E-Class}}
'''Voggu''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|kumbungu district]] yaɣili[[Northern Region|northern region]],tuduu polo. Pukpariba mini Daabihi zaa be Voggu. Voggu nyɛla Yaan Naa kpariboɣiri yini. Amaa ka Voggu gba,lee su tinkpaŋ shɛŋa. Tinkpaŋ shɛŋa Voggu ni leeri shɛŋa n-nyɛ Tiring, Gundaa,Jagbo ni Kpasogu.
==Taarihi==
==Tuma==
bɛ shɛbi nyɛla pʋkpɛriba ==
== Kundɛvihira ==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:E-Class]]
{{Kumbungu tinsi}}
ex66q154zvbbh9yi5l07tk2dc25egl9
Jagbo
0
11010
44178
33014
2022-08-21T18:44:21Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
{{Reflist}}
'''Jagbo''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|Kumbungu district]] [[Northern Region|northern region]], [[Ghana]] tingbanni. Pukpariba n galisi lala tiŋ ŋɔ ni.
==Taarihi==
==Tuma==
Salo pam ban be yaɣili ŋɔ maa tuma nyɛla pukparilim.
==Kundivihira==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:E-Class]]
{{Kumbungu tinsi}}
259l68m56fu5ba319e5d7v12665ufns
44179
44178
2022-08-21T18:48:41Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
{{Reflist}}
'''Jagbo''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|Kumbungu district]] [[Northern Region|northern region]], [[Ghana]] tingbanni. Pukpariba n galisi lala tiŋ ŋɔ ni. Vo'naa n leeri Jagbo.
==Taarihi==
==Tuma==
Salo pam ban be yaɣili ŋɔ maa tuma nyɛla pukparilim.
==Kundivihira==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:E-Class]]
{{Kumbungu tinsi}}
qqlqj7cqw9d5xqpic9o2xq2vixx0nq3
44180
44179
2022-08-21T18:51:31Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
{{Reflist}}
'''Jagbo''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|Kumbungu district]] [[Northern Region|northern region]], [[Ghana]] tingbanni. Pukpariba n galisi lala tiŋ ŋɔ ni. Vo'naa n leeri Jagbo.
== Di Shikuru ==
==Taarihi==
==Tuma==
Salo pam ban be yaɣili ŋɔ maa tuma nyɛla pukparilim.
==Kundivihira==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:E-Class]]
{{Kumbungu tinsi}}
32dlybbenqidv5yp6j58z8bfjtw87dm
44181
44180
2022-08-21T18:53:00Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
{{Reflist}}
'''Jagbo''' nyɛla tiŋ shɛli din be [[Kumbungu District|Kumbungu district]] [[Northern Region|northern region]], [[Ghana]] tingbanni. Pukpariba n galisi lala tiŋ ŋɔ ni. Vo'naa n leeri Jagbo.
== Di Shikuru ==
Jagbo nyɛla din mali primary Shikuru.
==Taarihi==
==Tuma==
Salo pam ban be yaɣili ŋɔ maa tuma nyɛla pukparilim.
==Kundivihira==
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:E-Class]]
{{Kumbungu tinsi}}
del2kz1yxsnl0wqg552hhv9h6c9e3yf
Tiring
0
11014
44182
42974
2022-08-21T18:56:15Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
'''Tiring''' nyɛla tiŋ' shɛli din be [[Northern Region|Northern Region Ghana]] ka be [[Kumbungu]] district yaɣili. Bɛ nyɛla [[Dagbamba]] ka bɛ zinli zuɣu yɛltɔɣa nyɛ [[Dagbanli|Dagbani]]. Lala tiŋ' ŋɔ nima tooi zoola pukpariba pam.
== Di Taarihi ==
== Di ni pili shɛm ==
== Di anfaani ==
== Kundivihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
[[Pubu:Kumbungu District]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
5376c4qv7vz6skz7soldixx0bjzvaqu
44183
44182
2022-08-21T18:58:27Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
'''Tiring''' nyɛla tiŋ' shɛli din be [[Northern Region|Northern Region Ghana]] ka be [[Kumbungu]] district yaɣili. Bɛ nyɛla [[Dagbamba]] ka bɛ zinli zuɣu yɛltɔɣa nyɛ [[Dagbanli|Dagbani]]. Lala tiŋ' ŋɔ nima tooi zoola pukpariba pam.
== Di Taarihi ==
== Di Shikuru ==
== Di ni pili shɛm ==
== Di anfaani ==
== Kundivihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
[[Pubu:Kumbungu District]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
7sk0x52k93v7u1x6bfexl18spfu8lqz
44184
44183
2022-08-21T18:59:28Z
Jahinfo
544
N yihi la bachi
wikitext
text/x-wiki
'''Tiring''' nyɛla tiŋ' shɛli din be [[Northern Region|Northern Region Ghana]] ka be [[Kumbungu]] district yaɣili. Bɛ nyɛla [[Dagbamba]] ka bɛ zinli zuɣu yɛltɔɣa nyɛ [[Dagbanli|Dagbani]]. Lala tiŋ' ŋɔ nima tooi zoola pukpariba pam.
== Di Taarihi ==
== Di Shikuru ==
== Di anfaani ==
== Kundivihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
[[Pubu:Kumbungu District]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
n5o89p3v5dz3aymqjz3i8rohq6rk445
Tibuŋ
0
11022
44305
40003
2022-08-22T07:13:17Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{E-Class}}
{{Databox}}
'''Tibuŋ''' ''Tibung'' nyɛla Yaa Naa kparibɔɣu ka o leera ka di be [[Kumbuŋ District|Kumbungu district]], [[Northern Region|Northern region]], [[Ghana]]. Tibuŋ zoola pukpariba ni daabihi.
== Taarihi==
== Tuma ==
== Salima ==
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Bachinima]]
[[Pubu:Bachinamdili]]
[[Pubu:Bachinamdimaŋli]]
fqnonlf4bgzhb3hth3a3d1zbfxv6jso
44306
44305
2022-08-22T07:15:50Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{E-Class}}
{{Databox}}
'''Tibuŋ''' ''Tibung'' nyɛla Yaa Naa kparibɔɣu ka o leera ka di be [[Kumbuŋ District|Kumbungu district]], [[Northern Region|Northern region]], [[Ghana]]. Tibuŋ zoola pukpariba ni daabihi. Tibuŋ nyɛla din su tiŋkpasi pam.
== Taarihi==
== Tuma ==
== Salima ==
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Bachinima]]
[[Pubu:Bachinamdili]]
[[Pubu:Bachinamdimaŋli]]
4t4fd8840wzfogiblvdgzi58r1wkk7r
44307
44306
2022-08-22T07:19:06Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{E-Class}}
{{Databox}}
'''Tibuŋ''' ''Tibung'' nyɛla Yaa Naa kparibɔɣu ka o leera ka di be [[Kumbuŋ District|Kumbungu district]], [[Northern Region|Northern region]], [[Ghana]]. Tibuŋ zoola pukpariba ni daabihi. Tibuŋ nyɛla din su tiŋkpasi pam. Tibuŋ ni su tinnkpaŋ shɛŋa shɛli n nyɛ; Kuli,Yuni,Buglan ni Ganvuliga.
== Taarihi==
== Tuma ==
== Salima ==
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Bachinima]]
[[Pubu:Bachinamdili]]
[[Pubu:Bachinamdimaŋli]]
iixo4aotl8529iw11cohznnw11gakre
44308
44307
2022-08-22T07:31:33Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{E-Class}}
{{Databox}}
'''Tibuŋ''' ''Tibung'' nyɛla [[Yaa Naa]] kparibɔɣu ka o leera ka di be [[Kumbuŋ District|Kumbungu district]], [[Northern Region|Northern region]], [[Ghana]]. Tibuŋ zoola [[pukpariba]] ni [[daabihi]]. Tibuŋ nyɛla din su tiŋkpasi pam. Tibuŋ ni su tinnkpaŋ shɛŋa shɛli n nyɛ; Kuli,Yuni,Buglan ni Ganvuliga.
== Taarihi==
== Tuma ==
== Salima ==
== Kundivihira ==
{{Reflist}}
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Bachinima]]
[[Pubu:Bachinamdili]]
[[Pubu:Bachinamdimaŋli]]
rt6q6d5r2pbdvotgv1raw0fd1v2s42v
Gundaa
0
11046
44299
39801
2022-08-22T06:55:05Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Gundaa: D'''i nyɛla tiŋ shɛli din be Kumbungu District Northern Region, Ghana.
== Taarihi ==
== Tuma ==
== Kundi vihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
[[Pubu:Kumbungu District]]
4orguk4xe1yhrijis9sjlo3cbkrtnv4
44300
44299
2022-08-22T06:56:07Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Gundaa: D'''i nyɛla tiŋ shɛli din be Kumbungu District Northern Region, Ghana. Pukpariba n zooi Gundaa.
== Taarihi ==
== Tuma ==
== Kundi vihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
[[Pubu:Kumbungu District]]
17oh7vspu99w8woolzsh6dijp3i7mdj
44301
44300
2022-08-22T06:57:15Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Gundaa: D'''i nyɛla tiŋ shɛli din be Kumbungu District Northern Region, Ghana. Pukpariba n zooi Gundaa. Amaa di lan nyɛla din mali daabihi biɛla.
== Taarihi ==
== Tuma ==
== Kundi vihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
[[Pubu:Kumbungu District]]
kmlii8kzq3pg4orwqvfqktq3lxcifzt
44302
44301
2022-08-22T07:02:22Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Gundaa: D'''i nyɛla tiŋ shɛli din be Kumbungu District Northern Region, Ghana. Gundaa nyɛla Voggu tiŋkpansi ni yini.Pukpariba n zooi Gundaa. Amaa di lan nyɛla din mali daabihi biɛla.
== Taarihi ==
== Tuma ==
== Kundi vihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
[[Pubu:Kumbungu District]]
6ymxwlrzwi03ozich82bac938d3begl
44303
44302
2022-08-22T07:07:59Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Gundaa: D'''i nyɛla tiŋ shɛli din be Kumbungu District Northern Region, Ghana. Gundaa nyɛla Voggu tiŋkpansi ni yini.Pukpariba n zooi Gundaa. Amaa di lan nyɛla din mali daabihi biɛla. Gundaa nyɛla tinkpaŋ din pu fana dibaa ata.
== Taarihi ==
== Tuma ==
== Kundi vihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
[[Pubu:Kumbungu District]]
3moq25lyswqmb4chypjplstrpqh1tin
44304
44303
2022-08-22T07:09:51Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Gundaa: D'''i nyɛla tiŋ shɛli din be Kumbungu District Northern Region, Ghana. Gundaa nyɛla Voggu tiŋkpansi ni yini.Pukpariba n zooi Gundaa. Amaa di lan nyɛla din mali daabihi biɛla. Gundaa nyɛla tinkpaŋ din pu fana dibaa ata. Gundaa fana dibaa ata ŋɔ n nyɛ, Gunda Kurigu,Gundaa Nayili, ni Gunda Silinbɔma.
== Taarihi ==
== Tuma ==
== Kundi vihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
[[Pubu:Kumbungu District]]
58qf98qxpe39yut0txo8d1g9sp4s7mq
Kunkulung
0
11075
44261
39321
2022-08-22T00:09:16Z
Abubakari Khadijah
116
ADDED LINK
wikitext
text/x-wiki
Kunkulung nyɛla din bɛ [[Ghana]] [[Northern Region]], [[Kumbuŋ District|Kumbungu district]] yaɣli. Tingmaa nyɛla din salo diibi galsi. Bɛ nyɛla [[dagbamba]] kabi [[tuma]] nyɛ [[Pupkarilim|pukparilim]].
== Taarihi ==
== Tuma ==
== Kundivihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
5fqcvpuxg81kx318kg259x08f7zpoyg
44263
44261
2022-08-22T00:09:57Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
Kunkulung nyɛla din bɛ [[Ghana]] [[Northern Region]], [[Kumbuŋ District|Kumbungu district]] yaɣli. Tiŋa maa nyɛla din salo diibi galsi. Bɛ nyɛla [[dagbamba]] kabi [[tuma]] nyɛ [[Pupkarilim|pukparilim]].
== Taarihi ==
== Tuma ==
== Kundivihira ==
{{Kumbungu tinsi}}
[[Pubu:Kumbungu District Tinsi]]
2fgzkmi7msz4tzjkqti2ndyaelq72sn
Banvim
0
11238
44266
41315
2022-08-22T00:12:02Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Banvim''' nyɛla tiŋ'shɛli din be [[Tamale Metropolitan Assembly]], [[Northern Region]], [[Ghana]] tingbani puuni. [[Banvum]] lahi nyɛla Yaan naa kpari bogu.
==Taarihi==
==Tarisi==
==Salima==
==Di Nanima==
==Di Shikuru==
==Kundivihira==
{{Reflist}}
{{Tamale tinsi}}
[[Pubu:Tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ tinsi]]
[[Pubu:Tamale Metropolis Tinsi]]
[[Pubu:Ghana tinsi]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:E-Class]]
f11xivxm5ix88f0sjd3gq8xxwv1ulio
Binkonalori
0
11415
44247
41349
2022-08-21T23:47:44Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
'''Binkonalori''' nyɛla tiŋ'shɛli din be [[Karaga District|Karaga Municipal Assembly]], [[Northern Region]], [[Ghana]] tiŋ gbaŋ ni.
==Taarihi==
==Tarisi==
==Salima==
==Di Nanima==
==Di Shikuru==
==Kundivihira==
{{Reflist}}
{{Karaga tinsi}}
[[Pubu:Tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ tinsi]]
[[Pubu:E-class]]
[[Pubu:Karaga Municipal Tinsi]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
bjpok1uzrmo3a1pfs5hp0eu56u4dm1w
Poagmado Polinaayili
0
11857
44233
36818
2022-08-21T23:33:57Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
Tiŋ ŋɔ nyɛla tiŋ' shɛli din be [[Zabzugu Municipalilty|Zabzugu Municipal Assembly]], [[Northern Region]], [[Ghana]] tiŋ gbaŋ ni.
==Taarihi==
==Tarisi==
==Salima==
==Di Nanima==
==Di Shikuru==
==Kundivihira==
{{Reflist}}
[[Pubu:Tinsi]]
[[Pubu:Dagbaŋ tinsi]]
[[Pubu: Zabzugu Municipal Tinsi]]
82lil50dohr8h4xo0shrvs3rk06jk2e
Human rights activist
0
12054
44251
39981
2022-08-21T23:54:19Z
Abubakari Khadijah
116
ADDED LINK
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
[[Lahabali kɔligu:Human Rights China.jpg|thumb|Ban zabiri Daadam Yolisim Zuɣu Anfooni]]
{{E-Class}}
== Ninvuɣ’ so ŋun zabiri Daadama yolisim bee bε ni simdi shεli zuɣu ==
'''Ninvuɣ’ so ŋun zabiri Daadama yolisim bee bε ni simdi shεli zuɣu''' nyεla ninvuɣ’ so ŋun su yaa bee niriba yaa, bee zalisi zabira ka kpaŋsira daadama yolisim bee bε ni simdi shεli zuɣu. Bε ni tooi nyεla lahibaligbahiriba, bee Andunia namatεri yilinima baŋdiba, buuzuli piεbiriba (molo mooniba), daabihi, laɣinsi, looyanima, [[Karimba nima dabisili|karimbanima]], kampeenima, ban kuli yεn zaŋ bε nua zaa niŋ, bee kuli la ninvuɣ’ so n-tumdi o ko. Bε ni tooi zabi yolisima ka di ŋmanila di pahi la bε tuma zuɣu bee ka di kuli nyεla sɔŋsim yaa. Bε lala tuma ŋɔ zuɣu, ban zabiri daadama yolisim zuɣu nima (HRDs) tooi nyεri yεla pam kamani meeli, ʒiri ŋman pa, varisigu, bε ku lahi kpe niriba ni, lirigu, hali saha shεli gba , di mini niŋ ka bε kuri bε shεba. Yuuni 2020, ninvuɣ' shɛba ban zabiri daadama yolisim zuɣu kamani kɔbishita ni pihita ni yini (331) ka bε daa ku tingbana pishi ni anu ni.<ref>{{Citation|title=Human rights defender|date=2022-04-11|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_defender&oldid=1082055111|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-04-15}}</ref><ref>{{Cite web|title=Human rights defenders under threat – A shrinking space for civil society|url=https://www.amnesty.org/en/documents/act30/6011/2017/en/|access-date=2022-04-15|website=Amnesty International|language=en}}</ref>
[[Andunia Tiŋgbaŋ Kara|Anduniya]] ŋɔ nyɛla varisigu yili n-zaŋ ti Ninvuɣ'shɛba ban zabiri Daadama yolisim bee bɛ ni simdi shɛli zuɣu. Yuuni 2019 frontline Defenders nima vihigu puuni, niriba ban kalinli daa yiɣisi tusaata (300) daa nyɛla niriba ni daa ku shɛba ka di nyɛla bɛ ni zabiri daadama yolisim zuɣu. Tiŋ'shɛli bɛ ni booni [[Colombia]] ka lala ninvuɣ'kuli ŋɔ daa zooi dama bɛ kalinli daa yiɣisi la tusaata ni yini (301). Ninvuɣ'shɛba bɛ ni booni philippines, Brazil, Honduras nti pahi Mexico n-daa nyɛ ban paya. Anduniya yili zaa, Ninvuɣ'shɛba ban zabiri Daadama yolisim bee bɛ ni simdi shɛli n-nyɛ ban nyari varisigu mini gadama biɛhigu ni zaŋ chaŋ politiisi mini ti tingbana biɛhigu taɣibu polo. <ref>{{Cite web|date=2020-05-16|title=10 Human Rights Activists Fighting for Change|url=https://www.humanrightscareers.com/issues/human-rights-activists/|access-date=2022-04-19|website=Human Rights Careers|language=en-US}}</ref>Banima n-nyɛ lala Niriba ŋɔ ni bɔzuɣu la bɛ sabira? Bɛ Niriba pia yuya n-nyɛ;
1.[[Nadia Murad]].
2.[[Raif(Raef) bin' Muhammed Badawi]].
3.[[Alexya Salvador]].
4.Tran Minh Nhat.
5.Michelle Bachelet.
6. Nancy Herz.
7. Befaqadu (Befakadu) Hailu.
8. Greta Thunberg.
9.Malala Yousafzai.
10. John Lewis
== Di Gbunni ==
Lala yεltɔɣ’ ŋmaa ŋɔ daa tuui yimila tinduya zuɣu daadama yolisima ni [[UN General Assembly]] nima ʒia la nyaaŋga ka bε daa saɣiti ka moli daadama yolisim ni bε talahi tuma molo, bɔna mini ʒilεli ni bɔna ni bε tabi sɔŋ ka gu daadama yolisima zaa ni bε yolsim so’ shεŋa zaa. A/RES/53/144,1998) ka sokam mi li Declaration of Human Rights Defenders la. lala molo ŋɔ mɔlibu ŋɔ bɔla gbunni zaɣ’ titali zaŋ ti ka bɔbili gbaai sokam di kpaŋsibu ni di daadama yolisima zabbu zuɣu.<ref>{{Citation|title=Human rights defender|date=2022-04-11|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_defender&oldid=1082055111|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-04-20}}</ref><ref>{{Citation|title=Human rights defender|date=2022-04-11|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_defender&oldid=1082055111|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-04-20}}</ref>
Yuuni 2005, UN nima duzuɣu kpεma zaŋ daadama yolisima ( Office of the United Nations High Commissioner For Human Rights) daa ŋma gbaŋ (Fact sheet 29) ni di tuɣi wuhi ka sɔŋ ban zabiri daadama yolisim.Lala gbaŋ ŋɔ wuhiya ni, “ di bi tu ni nira mali gban’ shεli pɔi ka naayi tooi lεbi ŋun zabiri daadama yolisim zuɣu,” amaa din tu nira mali shεli ka naanyi tooi nyε HDRs nyεla daadama Univεsiti la ni saɣi ti shεli.
== Varisa zaŋ ti Ban zabiri daadama yolisima zuɣu ==
Ban zabiri daadama yolisima zuɣu nyεla ban nyari varisa pam [[gɔmnantinima]] mini ʒɛŋgama zuɣu tuma durinima sani ni [[Pirinsi]], Linjima, ni ŋun kam pahi zaa sani. Varisa maa shεŋa n-nyε varisigu, pirinsi gbaabu, vihi dihibo, tuma ni karibu, kum.<ref>{{Cite web|date=2021-02-11|title=At least 331 human rights defenders were murdered in 2020, report finds|url=http://www.theguardian.com/global-development/2021/feb/11/human-rights-defenders-murder-2020-report|access-date=2022-04-20|website=the Guardian|language=en}}</ref> <ref>{{Cite web|title=United Nations Official Document|url=https://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/HRC/16/44|access-date=2022-04-20|website=www.un.org}}</ref>HRDs ban yuuni paɣaba yolisima zuɣu (WHRDs) bee ban ŋmεri kaya ni taada nagbankpeeni paɣaba polo nyεla ban nyεvuli ŋmεri salim bε tuma shεhi di bahi bahindi [[tinkpansi]] la. Ban zabiri daadama namatεri yolisim zuɣu (EHRDs) ban yuuni tingbani namatεri yolisim zuɣu,tingbani zuɣu, ni daadama nama yolisim zuɣu nyεla ban nyari varisigu kara n gari HRDs, yuuni 2020 69% ban daa nyε HRDs tumtumdiba ka bε daa ku andunia yaaŋga zuɣu zaa.
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:WikiForHumanRights 2022 in Northern Ghana]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
fq91ozzhe6v40n0rwegu0e27gb1459x
Mohammed Zakyi
0
12163
44255
40497
2022-08-21T23:57:52Z
Abubakari Khadijah
116
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Mohammed Zakyi''' nyɛla [[Ghana]] bɔlli ŋmɛra. O yɛla bɛ ni dɔɣi so yuuni 1998 silimin [[goli]] April dabaa ayɔbu dali<ref>{{Cite web|title=Ghana - Mohammed Zakyi - Profile with news, career statistics and history - Ghanasoccernet.com|url=https://ghanasoccernet.com/player-profiles/mohammed-zakyi/549946|access-date=2022-05-20|website=GhanaSoccernet|language=en}}</ref>.
== O Biɛhagu Piligu ==
== O Bɔliŋmɛbɔ Piligu ==
== O Tunduya Bɔliŋmɛbɔ Lahabali ==
== Kundivihira ==
[[Pubu:Ghana bɔli'ŋmɛriba]]
8cx8m31pjulqvm2j1o13l0fl76e5s4o
Felicia Aba Hagan
0
12213
44259
40737
2022-08-22T00:06:49Z
Abubakari Khadijah
116
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{E-Class}}
{{Reflist}}
'''Felicia Aba Hagan'''<ref>{{Cite web|title=Abura-Asebu-Kwamankese DCE Nominee Finally Confirmed|url=https://www.ghanastar.com/tag/felicia-aba-hagan|access-date=2022-08-22|website=GhanaStar|language=en-US}}</ref> nyɛla paɣa so ŋun be [[siyaasa]] ni. Ŋuna n-na nyɛ gɔmnanti fukumsi kpambala zaŋ ti Abura yaɣili, [[Central Region]],[[Ghana]].
== Piligu ==
== Baŋsim bobu ==
== Tuma ==
== Kundivihira ==
o4xqoavykbvcaeiq80k1faoc3es1i9d
Farida Bedwei
0
12358
44110
44109
2022-08-21T12:03:43Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos,Nigeria]], silimiin gɔli 6th,April,1979. O nyɛla [[compiuta]] tuun baŋda. Ka lan nyɛ "[[cofounder]]" of [[Logiciel]], [[fin-tech]] tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) [[nuchebansi]] mini daabilim "[[application]]" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi mɛbu]] polo,niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] "applications" la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi gɔmnanti shikuru Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la compiuta nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi shikuru baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, St. Michael information and technology centre la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be baŋsim ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la.
== O Tuma (Career) ==
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
2kp7zew74wmeu0lxkvz7p3nvrayijxa
44111
44110
2022-08-21T12:07:33Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos,Nigeria]], silimiin gɔli 6th,April,1979. O nyɛla [[compiuta]] tuun baŋda. Ka lan nyɛ "[[cofounder]]" of [[Logiciel]], [[fin-tech]] tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) [[nuchebansi]] mini daabilim "[[application]]" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi mɛbu]] polo,niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] "applications" la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi gɔmnanti shikuru Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la compiuta nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi shikuru baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, St. Michael information and technology centre la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be baŋsim ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005).
== O Tuma (Career) ==
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
jtl67eba38p1s2uaz652rwizjdua930
44112
44111
2022-08-21T12:20:25Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos,Nigeria]], silimiin gɔli 6th,April,1979. O nyɛla [[compiuta]] tuun baŋda. Ka lan nyɛ "[[cofounder]]" of [[Logiciel]], [[fin-tech]] tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) [[nuchebansi]] mini daabilim "[[application]]" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi mɛbu]] polo,niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] "applications" la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi gɔmnanti shikuru Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la compiuta nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi shikuru baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, St. Michael information and technology centre la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be baŋsim ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "Project Management shɛhira gbaŋ yuuni 2009, Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA) nima sani.
== O Tuma (Career) ==
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
jym5loftxsx0rg5i7854dlvvq0oj9s1
44113
44112
2022-08-21T12:43:18Z
Achiri Bitamsimli
23
updated the content
wikitext
text/x-wiki
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of Logiciel, fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi gɔmnanti shikuru Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la compiuta nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi shikuru baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, St. Michael information and technology centre la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be baŋsim ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "Project Management shɛhira gbaŋ yuuni 2009, Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA) nima sani.
== O Tuma (Career) ==
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
a43m6cx7hrmudcc175yjfj3fqs6x28v
44114
44113
2022-08-21T12:45:13Z
Achiri Bitamsimli
23
added a databox
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of Logiciel, fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi gɔmnanti shikuru Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la compiuta nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi shikuru baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, St. Michael information and technology centre la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be baŋsim ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "Project Management shɛhira gbaŋ yuuni 2009, Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA) nima sani.
== O Tuma (Career) ==
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
pmk0w19umts0b7no74uhdr607p28tch
44115
44114
2022-08-21T12:58:35Z
Jahinfo
544
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of Logiciel, fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi shikuru baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, St. Michael information and technology centre la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be baŋsim ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "Project Management shɛhira gbaŋ yuuni 2009, Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA) nima sani.
== O Tuma (Career) ==
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
ry15t4u8td9r1vkd8jx3fcr6dhfrxyq
44116
44115
2022-08-21T13:02:35Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of Logiciel, fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi shikuru baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "Project Management shɛhira gbaŋ yuuni 2009, Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA) nima sani.
== O Tuma (Career) ==
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
evqf1q8qv4llmr4ozflmontivk045ay
44117
44116
2022-08-21T13:09:57Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of Logiciel, fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
h1nntcg8x886q8wmcab4j92u3rvu458
44121
44117
2022-08-21T14:37:26Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la.
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
rspxou3zl8xjfgd8llfmhvsazxtlocq
44122
44121
2022-08-21T14:40:53Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions"
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
1u35g8jxhazp0jfpcela3mqeocaagag
44123
44122
2022-08-21T14:45:23Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tandi mebu kpamli.
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
7qk6dojeis33ufhyjbt9f1n4bzmxv2l
44124
44123
2022-08-21T14:52:48Z
Jahinfo
544
Added words
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli.
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
sp19mpsq2obaco26ciqx5neotrry974
44125
44124
2022-08-21T14:54:20Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010.
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
dmoohir289r1m8drmwb7ccct14zqx5n
44126
44125
2022-08-21T14:59:07Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu.
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
ai612s81kqhya3gug5u0l8e1jo0nekk
44127
44126
2022-08-21T15:02:39Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company ŋɔ n nyɛ,
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
0s4muph9r1fmj4b5ks7poi2uxdynyp8
44128
44127
2022-08-21T15:08:55Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company" ŋɔ n nyɛ, "content management system" zaŋti "Commission of Human Rights",ni "Administrative Justice",ni PayBureau, ni "enterprise web-based payroll application" zaŋ ti "KPMG Accra" .
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
tqffx9xqqphnywp21vt1umqk15awxio
44129
44128
2022-08-21T15:22:48Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company" ŋɔ n nyɛ, "content management system" zaŋti "Commission of Human Rights",ni "Administrative Justice",ni PayBureau, ni "enterprise web-based payroll application" zaŋ ti "KPMG Accra". Yuuni 2010, o daa lan nyɛla ŋun yi n chaŋ "G-Life Microfinance"
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
pf9c7s6y1rk2quteujd61pacj7s6qzt
44327
44129
2022-08-22T08:30:17Z
Achiri Bitamsimli
23
Corrections
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Cite web|last=CNN|first=Lauren Said-Moorhouse, for|title=This computer genius defeated her disability with tech|url=https://www.cnn.com/2015/02/13/africa/farida-bedwei-ghanaian-software-genius/index.html|access-date=2022-08-22|website=CNN}}</ref><ref>{{Cite web|title=Farida N. Bedwei|url=https://www.amazon.com/Farida-N.-Bedwei/e/B003HDWP50|access-date=2022-08-22|website=www.amazon.com|language=en-us}}</ref><ref>{{Cite web|title=Glitz top 100 inspirational women – Page 100 – Glitz Africa Magazine|url=https://www.glitzafrica.com/glitz-top-100-inspirational-women/100/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ntreh|first=Nii|date=2018-11-01|title=Ghanaian female IT engineer with brain illness gains the recognition of the BBC|url=https://yen.com.gh/118084-farida-bedwei-creates-a-superhero-character-cerebral-palsy.html|access-date=2022-08-22|website=Yen.com.gh - Ghana news.|language=en}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company" ŋɔ n nyɛ, "content management system" zaŋti "Commission of Human Rights",ni "Administrative Justice",ni PayBureau, ni "enterprise web-based payroll application" zaŋ ti "KPMG Accra". Yuuni 2010, o daa lan nyɛla ŋun yi n chaŋ "G-Life Microfinance"
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
ti1st0cfccx36yyhfu2s451pciwyzls
44335
44327
2022-08-22T09:02:28Z
Jahinfo
544
Referencing
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Cite web|last=CNN|first=Lauren Said-Moorhouse, for|title=This computer genius defeated her disability with tech|url=https://www.cnn.com/2015/02/13/africa/farida-bedwei-ghanaian-software-genius/index.html|access-date=2022-08-22|website=CNN}}</ref><ref>{{Cite web|title=Farida N. Bedwei|url=https://www.amazon.com/Farida-N.-Bedwei/e/B003HDWP50|access-date=2022-08-22|website=www.amazon.com|language=en-us}}</ref><ref>{{Cite web|title=Glitz top 100 inspirational women – Page 100 – Glitz Africa Magazine|url=https://www.glitzafrica.com/glitz-top-100-inspirational-women/100/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ntreh|first=Nii|date=2018-11-01|title=Ghanaian female IT engineer with brain illness gains the recognition of the BBC|url=https://yen.com.gh/118084-farida-bedwei-creates-a-superhero-character-cerebral-palsy.html|access-date=2022-08-22|website=Yen.com.gh - Ghana news.|language=en}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu.<ref>{{Cite web|last=McGrath|first=Alex|title=Meet Farida Bedwei: Superhero and Software Engineer – World Cerebral Palsy Day|url=https://worldcpday.org/meet-farida-bedwei-superhero-and-software-engineer/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref>
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>. O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company" ŋɔ n nyɛ, "content management system" zaŋti "Commission of Human Rights",ni "Administrative Justice",ni PayBureau, ni "enterprise web-based payroll application" zaŋ ti "KPMG Accra". Yuuni 2010, o daa lan nyɛla ŋun yi n chaŋ "G-Life Microfinance"
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
tgau00g4w70rrnh4ux1bhq0eyryh5zo
44336
44335
2022-08-22T09:05:43Z
Jahinfo
544
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Cite web|last=CNN|first=Lauren Said-Moorhouse, for|title=This computer genius defeated her disability with tech|url=https://www.cnn.com/2015/02/13/africa/farida-bedwei-ghanaian-software-genius/index.html|access-date=2022-08-22|website=CNN}}</ref><ref>{{Cite web|title=Farida N. Bedwei|url=https://www.amazon.com/Farida-N.-Bedwei/e/B003HDWP50|access-date=2022-08-22|website=www.amazon.com|language=en-us}}</ref><ref>{{Cite web|title=Glitz top 100 inspirational women – Page 100 – Glitz Africa Magazine|url=https://www.glitzafrica.com/glitz-top-100-inspirational-women/100/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ntreh|first=Nii|date=2018-11-01|title=Ghanaian female IT engineer with brain illness gains the recognition of the BBC|url=https://yen.com.gh/118084-farida-bedwei-creates-a-superhero-character-cerebral-palsy.html|access-date=2022-08-22|website=Yen.com.gh - Ghana news.|language=en}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu.<ref>{{Cite web|last=McGrath|first=Alex|title=Meet Farida Bedwei: Superhero and Software Engineer – World Cerebral Palsy Day|url=https://worldcpday.org/meet-farida-bedwei-superhero-and-software-engineer/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref>
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o.<ref>{{Cite web|title=The inspirational tech guru who's owning cerebral palsy like a boss - Rancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendationsRancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendations|url=https://www.rancard.com/the-inspirational-tech-guru-whos-owning-cerebral-palsy-like-a-boss/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref> O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref><ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref>.
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company" ŋɔ n nyɛ, "content management system" zaŋti "Commission of Human Rights",ni "Administrative Justice",ni PayBureau, ni "enterprise web-based payroll application" zaŋ ti "KPMG Accra". Yuuni 2010, o daa lan nyɛla ŋun yi n chaŋ "G-Life Microfinance"
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
fk6k8nkdspcpda8wnscsx0feeugalqv
44337
44336
2022-08-22T09:09:57Z
Jahinfo
544
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Cite web|last=CNN|first=Lauren Said-Moorhouse, for|title=This computer genius defeated her disability with tech|url=https://www.cnn.com/2015/02/13/africa/farida-bedwei-ghanaian-software-genius/index.html|access-date=2022-08-22|website=CNN}}</ref><ref>{{Cite web|title=Farida N. Bedwei|url=https://www.amazon.com/Farida-N.-Bedwei/e/B003HDWP50|access-date=2022-08-22|website=www.amazon.com|language=en-us}}</ref><ref>{{Cite web|title=Glitz top 100 inspirational women – Page 100 – Glitz Africa Magazine|url=https://www.glitzafrica.com/glitz-top-100-inspirational-women/100/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ntreh|first=Nii|date=2018-11-01|title=Ghanaian female IT engineer with brain illness gains the recognition of the BBC|url=https://yen.com.gh/118084-farida-bedwei-creates-a-superhero-character-cerebral-palsy.html|access-date=2022-08-22|website=Yen.com.gh - Ghana news.|language=en}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu.<ref>{{Cite web|last=McGrath|first=Alex|title=Meet Farida Bedwei: Superhero and Software Engineer – World Cerebral Palsy Day|url=https://worldcpday.org/meet-farida-bedwei-superhero-and-software-engineer/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref>
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o.<ref>{{Cite web|title=The inspirational tech guru who's owning cerebral palsy like a boss - Rancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendationsRancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendations|url=https://www.rancard.com/the-inspirational-tech-guru-whos-owning-cerebral-palsy-like-a-boss/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref> O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi.<ref>{{Cite web|title=Farida Bedwei story - Youngstars Foundation|url=https://www.youngstarsfoundation.org/my_story_faridabedwei.html|access-date=2022-08-22|website=www.youngstarsfoundation.org}}</ref>
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company" ŋɔ n nyɛ, "content management system" zaŋti "Commission of Human Rights",ni "Administrative Justice",ni PayBureau, ni "enterprise web-based payroll application" zaŋ ti "KPMG Accra". Yuuni 2010, o daa lan nyɛla ŋun yi n chaŋ "G-Life Microfinance"
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
g3xaltbvmxklecxdurrj2ftfoasz02b
44338
44337
2022-08-22T09:12:29Z
Jahinfo
544
Added a reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Cite web|last=CNN|first=Lauren Said-Moorhouse, for|title=This computer genius defeated her disability with tech|url=https://www.cnn.com/2015/02/13/africa/farida-bedwei-ghanaian-software-genius/index.html|access-date=2022-08-22|website=CNN}}</ref><ref>{{Cite web|title=Farida N. Bedwei|url=https://www.amazon.com/Farida-N.-Bedwei/e/B003HDWP50|access-date=2022-08-22|website=www.amazon.com|language=en-us}}</ref><ref>{{Cite web|title=Glitz top 100 inspirational women – Page 100 – Glitz Africa Magazine|url=https://www.glitzafrica.com/glitz-top-100-inspirational-women/100/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ntreh|first=Nii|date=2018-11-01|title=Ghanaian female IT engineer with brain illness gains the recognition of the BBC|url=https://yen.com.gh/118084-farida-bedwei-creates-a-superhero-character-cerebral-palsy.html|access-date=2022-08-22|website=Yen.com.gh - Ghana news.|language=en}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu.<ref>{{Cite web|last=McGrath|first=Alex|title=Meet Farida Bedwei: Superhero and Software Engineer – World Cerebral Palsy Day|url=https://worldcpday.org/meet-farida-bedwei-superhero-and-software-engineer/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref>
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o.<ref>{{Cite web|title=The inspirational tech guru who's owning cerebral palsy like a boss - Rancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendationsRancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendations|url=https://www.rancard.com/the-inspirational-tech-guru-whos-owning-cerebral-palsy-like-a-boss/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref> O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi.<ref>{{Cite web|title=Farida Bedwei story - Youngstars Foundation|url=https://www.youngstarsfoundation.org/my_story_faridabedwei.html|access-date=2022-08-22|website=www.youngstarsfoundation.org}}</ref><ref>{{Cite web|last=April 1979Lagos|first=Quick facts for kids Farida Bedwei Born Farida Nana Efua Bedwei6|last2=engineer|first2=Nigeria Nationality Ghanaian Citizenship Ghana Occupation Software|title=Farida Bedwei Facts for Kids|url=https://kids.kiddle.co/Farida_Bedwei|access-date=2022-08-22|website=kids.kiddle.co|language=en-us}}</ref>
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company" ŋɔ n nyɛ, "content management system" zaŋti "Commission of Human Rights",ni "Administrative Justice",ni PayBureau, ni "enterprise web-based payroll application" zaŋ ti "KPMG Accra". Yuuni 2010, o daa lan nyɛla ŋun yi n chaŋ "G-Life Microfinance"
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
t23oh6v5x8eyox3f5mc6rpmmmpxqrpk
44339
44338
2022-08-22T09:19:46Z
Jahinfo
544
Added a reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Cite web|last=CNN|first=Lauren Said-Moorhouse, for|title=This computer genius defeated her disability with tech|url=https://www.cnn.com/2015/02/13/africa/farida-bedwei-ghanaian-software-genius/index.html|access-date=2022-08-22|website=CNN}}</ref><ref>{{Cite web|title=Farida N. Bedwei|url=https://www.amazon.com/Farida-N.-Bedwei/e/B003HDWP50|access-date=2022-08-22|website=www.amazon.com|language=en-us}}</ref><ref>{{Cite web|title=Glitz top 100 inspirational women – Page 100 – Glitz Africa Magazine|url=https://www.glitzafrica.com/glitz-top-100-inspirational-women/100/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ntreh|first=Nii|date=2018-11-01|title=Ghanaian female IT engineer with brain illness gains the recognition of the BBC|url=https://yen.com.gh/118084-farida-bedwei-creates-a-superhero-character-cerebral-palsy.html|access-date=2022-08-22|website=Yen.com.gh - Ghana news.|language=en}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu.<ref>{{Cite web|last=McGrath|first=Alex|title=Meet Farida Bedwei: Superhero and Software Engineer – World Cerebral Palsy Day|url=https://worldcpday.org/meet-farida-bedwei-superhero-and-software-engineer/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref>
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o.<ref>{{Cite web|title=The inspirational tech guru who's owning cerebral palsy like a boss - Rancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendationsRancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendations|url=https://www.rancard.com/the-inspirational-tech-guru-whos-owning-cerebral-palsy-like-a-boss/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref> O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi.<ref>{{Cite web|title=Farida Bedwei story - Youngstars Foundation|url=https://www.youngstarsfoundation.org/my_story_faridabedwei.html|access-date=2022-08-22|website=www.youngstarsfoundation.org}}</ref><ref>{{Cite web|last=April 1979Lagos|first=Quick facts for kids Farida Bedwei Born Farida Nana Efua Bedwei6|last2=engineer|first2=Nigeria Nationality Ghanaian Citizenship Ghana Occupation Software|title=Farida Bedwei Facts for Kids|url=https://kids.kiddle.co/Farida_Bedwei|access-date=2022-08-22|website=kids.kiddle.co|language=en-us}}</ref>
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Cite web|last=poc2|date=2019-01-23|title=Farida Bedwei – Software Engineer|url=https://poc2.co.uk/2019/01/23/farida-bedwei-software-engineer/|access-date=2022-08-22|website=POC Squared|language=en}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Citation|title=Farida Bedwei|date=2022-05-28|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Farida_Bedwei&oldid=1090257432|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company" ŋɔ n nyɛ, "content management system" zaŋti "Commission of Human Rights",ni "Administrative Justice",ni PayBureau, ni "enterprise web-based payroll application" zaŋ ti "KPMG Accra". Yuuni 2010, o daa lan nyɛla ŋun yi n chaŋ "G-Life Microfinance"
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
lc7u2wewbdfo7me657vjh48hpwmuiam
44340
44339
2022-08-22T09:22:57Z
Jahinfo
544
Added a reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
'''Farida Nana Efua Bedwei''' nyɛla bɛ ni dɔɣi sɔ [[Lagos|Lagos, Nigeria]], silimiin goli 6th,April,1979. O nyɛla komputa tabiibi tuumbaŋda. Ka lan nyɛ "cofounder" of [[Logiciel]], fin-tech tuun zuɣu (company) din be [[Ghana]] la.<ref>{{Cite web|last=CNN|first=Lauren Said-Moorhouse, for|title=This computer genius defeated her disability with tech|url=https://www.cnn.com/2015/02/13/africa/farida-bedwei-ghanaian-software-genius/index.html|access-date=2022-08-22|website=CNN}}</ref><ref>{{Cite web|title=Farida N. Bedwei|url=https://www.amazon.com/Farida-N.-Bedwei/e/B003HDWP50|access-date=2022-08-22|website=www.amazon.com|language=en-us}}</ref><ref>{{Cite web|title=Glitz top 100 inspirational women – Page 100 – Glitz Africa Magazine|url=https://www.glitzafrica.com/glitz-top-100-inspirational-women/100/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ntreh|first=Nii|date=2018-11-01|title=Ghanaian female IT engineer with brain illness gains the recognition of the BBC|url=https://yen.com.gh/118084-farida-bedwei-creates-a-superhero-character-cerebral-palsy.html|access-date=2022-08-22|website=Yen.com.gh - Ghana news.|language=en}}</ref>. Farida Bedwei nyɛla ŋun mɛ (mali) nuchebansi mini daabilim "application" nima pam, ka lan nyɛ nivuɣiso ŋun mali [[baŋsim]] pam zaŋ kpa [[tandi]] mɛbu polo, niriba pam mi o baŋsim yɛla kadi nyɛla tandi ŋɔ mini nuchebansi malibu la zuɣu. Shɛba lan nyɛla ban mi o ka di ku nyɛla [[daabilim]] tuma bɔbu la zuɣu.<ref>{{Cite web|last=McGrath|first=Alex|title=Meet Farida Bedwei: Superhero and Software Engineer – World Cerebral Palsy Day|url=https://worldcpday.org/meet-farida-bedwei-superhero-and-software-engineer/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref>
== O ya (Nationality ). ==
O nyɛla Ghana bilichini. Ka o tiŋ bihili ([[Citizenship]]) sheei nyɛ Ghana. O tuma nyɛla compiuta tuunbaŋsim.
== O piligu (Early Life) ==
Bɛ daa dɔɣila Farida Bedwei Lagos,Nigeria. Amaa o daa nyɛla nyɛla ŋun biɛhigu jandi tiŋzuɣiri (Countries) ata. Dini n nyɛ [[Dominica|(Dominica]], [[Grenada]], ni [[UK]]), di ni daa niŋ ka o ba nyɛ tuuntuda zaŋ ti "[[United Nations Development programme]]" la. Bipuɣingi ŋɔ ni daa ti nyɛ yuun yini o dɔɣibu nyaaŋa,dɔri shɛli di yuli booni "[[cerebral palsy]]" la daa gbaagi o.<ref>{{Cite web|title=The inspirational tech guru who's owning cerebral palsy like a boss - Rancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendationsRancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendations|url=https://www.rancard.com/the-inspirational-tech-guru-whos-owning-cerebral-palsy-like-a-boss/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref> O mi ni o laamba daa kuna la [[Ghana]] o ni daa nyɛ yuma awɔi, bɛ daa lɛri o la shikuru baŋsim yiŋa hali ni o ni daa ti nyɛ yuun pia ni ayi.<ref>{{Cite web|title=Farida Bedwei story - Youngstars Foundation|url=https://www.youngstarsfoundation.org/my_story_faridabedwei.html|access-date=2022-08-22|website=www.youngstarsfoundation.org}}</ref><ref>{{Cite web|last=April 1979Lagos|first=Quick facts for kids Farida Bedwei Born Farida Nana Efua Bedwei6|last2=engineer|first2=Nigeria Nationality Ghanaian Citizenship Ghana Occupation Software|title=Farida Bedwei Facts for Kids|url=https://kids.kiddle.co/Farida_Bedwei|access-date=2022-08-22|website=kids.kiddle.co|language=en-us}}</ref>
== O shikuru (Education) ==
Bɛ daa wuhiri o la shikuru karim yiŋa hali ka o ti paai yuun pia ni ayi. Pɔi, ka naan yi zaŋɔ n kpehi [[gɔmnanti shikuru]] Ghana.<ref>{{Cite web|last=poc2|date=2019-01-23|title=Farida Bedwei – Software Engineer|url=https://poc2.co.uk/2019/01/23/farida-bedwei-software-engineer/|access-date=2022-08-22|website=POC Squared|language=en}}</ref> O ni daa paai yuun pia ni anu,o laamba daa nyɛ ka o zaŋsim be la [[compiuta]] nima yɛltɔɣa ni, ka bɛ daa zaŋɔ kpehi [[shikuru]] baŋsim bohimbu din niŋdi yuuni ka deeri shehira gbaŋ, [[St. Michael information and technology centre]] la ni. Farida daa nyɛla bia gari zaɣ'kura ni be [[baŋsim]] ŋɔ bohimbu shee. Lala zuɣu daa che ka o bɛ chaŋ senior high shikuru.<ref>{{Cite web|title=The inspirational tech guru who's owning cerebral palsy like a boss - Rancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendationsRancard {{!}} Connecting brands to relevant mobile audiences through trusted social recommendations|url=https://www.rancard.com/the-inspirational-tech-guru-whos-owning-cerebral-palsy-like-a-boss/|access-date=2022-08-22|language=en-US}}</ref> Din nyaaŋa o daa lan zaŋ deei yuun yini degree din daa nyɛ Computer Science dini shikuru yuli booni University of Hertfordshire din be United Kingdom la. O da niŋla bohimbu ŋɔ yuuni (2004 zaŋ chaŋ 2005). O daa lan deei "[[Project Management]]" [[shɛhira gbaŋ]] yuuni 2009, [[Ghana Institute of Management and Public Administration (GIMPA)]] nima sani.
== O Tuma (Career) ==
Farida Bedwei daa pili la "computer" tabiibi yaɣ'shɛŋa malibu company yuli booni soft company LTD (din yuli pa booni softtribe) la. Ka o daa lan yi ni chaŋ "Rancard solutions",ni ka o daa nyɛ tanmebɔ baŋsim kpamli,yuuni 2001 zaŋ chaŋ 2010. O ni daa be "Rancard Solutions ", o tuma daa nyɛla compiuta tabiibi yaɣa din na kani nambu ni taɣi shɛŋa din pun biɛni malibu ni kpaŋsibu. O ni daa tooi mali yaɣi shɛŋa ti "company" ŋɔ n nyɛ, "content management system" zaŋti "Commission of Human Rights",ni "Administrative Justice",ni PayBureau, ni "enterprise web-based payroll application" zaŋ ti "KPMG Accra". Yuuni 2010, o daa lan nyɛla ŋun yi n chaŋ "G-Life Microfinance"
== O ni ku bukaata shɛŋa ni o ni di kpaŋ maŋa pini shɛŋa (Achievements and awards) ==
== Kundivihira ==
ky2hroqz35x6obnbk4xsr4ikjsiqvz2
Duu
0
12359
44158
2022-08-21T17:23:16Z
Jahinfo
544
N pili la lahabali
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala.
l8umbnd2knu551z998elz5ibwaepoiq
44159
44158
2022-08-21T17:26:11Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu.
ew2pmn77swqykftwo5jspklqjyk4e1d
44160
44159
2022-08-21T17:27:55Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu moɣu.
pd1brbkagah6c36tmx89e7ghxtvx5oq
44161
44160
2022-08-21T17:30:05Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
lroheouso7ivy0hpf1dui51m9u8q29t
44162
44161
2022-08-21T17:32:38Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
7m0486nhjy19w2tgjb7em9ciy7lk2bw
44163
44162
2022-08-21T17:35:15Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
k78uiv3r2fio498nfopay7clzbfbewp
44164
44163
2022-08-21T17:36:23Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
5firjqb47k26w414h8cweyruoenkrnk
44165
44164
2022-08-21T17:37:28Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
iu1d9iho9dm6du1deforpjd43ev8ur8
44166
44165
2022-08-21T17:40:11Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# Pukpariba zaani bɛ pu zuri duu.
1xyw9vcs9sheiakhprctqg2nb5mna5w
44167
44166
2022-08-21T17:41:57Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# Pukpariba zaani bɛ pu zuri duu.
# Ninsalinima lan wumsiri binniɛma duri.
ow4n61qos622j9wlnwwblx2ez768rxf
44168
44167
2022-08-21T17:45:02Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# Pukpariba zaani bɛ pu zuri duu.
# Ninsalinima lan wumsiri binniɛma duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
jd87icn5fgzitqogoduz0jgaduobpuy
44169
44168
2022-08-21T17:52:35Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# Pukpariba zaani bɛ pu zuri duu.
# Ninsalinima lan wumsiri binniɛma duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
Tankpaɣu ka bɛ mali mɛri duu.
4468yp6kz6ms8erckhm8ghoi3rb0iay
44170
44169
2022-08-21T17:54:27Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# Pukpariba zaani bɛ pu zuri duu.
# Ninsalinima lan wumsiri binniɛma duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
Tankpaɣu ka bɛ mali mɛri duu. Amaa niraba pa mɛri la ʒemana duu ni siminti bulooku.
qbnsa7vo30eo4kbcahvefjl4pcq93tt
44171
44170
2022-08-21T17:59:02Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# Pukpariba zaani bɛ pu zuri duu.
# Ninsalinima lan wumsiri binniɛma duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
Tankpaɣu ka bɛ mali mɛri duu. Amaa niraba pa mɛri la ʒemana duu ni siminti bulooku. Dagbamba yi yɛn mɛ duu, bɛ bahiri la tambuli, ka tingbani maai ka bɛ zaŋ li nɔ tandi.
e3kbij0qi9bx3kdytw1sbetk5hnvu3d
44172
44171
2022-08-21T18:02:49Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# Pukpariba zaani bɛ pu zuri duu.
# Ninsalinima lan wumsiri binniɛma duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
Tankpaɣu ka bɛ mali mɛri duu. Amaa niraba pa mɛri la ʒemana duu ni siminti bulooku. Dagbamba yi yɛn mɛ duu, bɛ bahiri la tambuli, ka tingbani maai ka bɛ zaŋ li nɔ tandi. Nira ni tooi mɛ tan maŋa duu bee buloku duu.
tlx5xan0ojb4ipl9v96e5yj1ygkmku6
44173
44172
2022-08-21T18:11:21Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# Pukpariba zaani bɛ pu zuri duu.
# Ninsalinima lan wumsiri binniɛma duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
Tankpaɣu ka bɛ mali mɛri duu. Amaa niraba pa mɛri la ʒemana duu ni siminti bulooku. Dagbamba yi yɛn mɛ duu, bɛ bahiri la tambuli, ka tingbani maai ka bɛ zaŋ li nɔ tandi. Nira ni tooi mɛ tan maŋa duu bee buloku duu. Daadama tooi mali dahin yinga mɛri buloku duu, amaa di chihiri ka nira tooi zaŋ dahin yini mɛ tanmaŋa duu.
qydmi5ajcoye73nzxvzbq83xy6zcb2t
44174
44173
2022-08-21T18:19:26Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. Tankpaɣu ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# Pukpariba zaani bɛ pu zuri duu.
# [[Ninsalinima]] lan wumsiri [[binniɛma]] duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
Tankpaɣu ka bɛ mali mɛri duu. Amaa niraba pa mɛri la ʒemana duu ni siminti bulooku. Dagbamba yi yɛn mɛ duu, bɛ bahiri la tambuli, ka tingbani maai ka bɛ zaŋ li nɔ tandi. Nira ni tooi mɛ tan maŋa duu bee buloku duu. Daadama tooi mali dahin yinga mɛri buloku duu, amaa di chihiri ka nira tooi zaŋ dahin yini mɛ tanmaŋa duu.
02g4qzpf7bxdue0zo6luguqpluh8zi4
44175
44174
2022-08-21T18:20:51Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. [[Tankpaɣu]] ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# [[Pukpariba]] zaani bɛ pu zuri duu.
# [[Ninsalinima]] lan wumsiri [[binniɛma]] duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
Tankpaɣu ka bɛ mali mɛri duu. Amaa niraba pa mɛri la ʒemana duu ni siminti bulooku. Dagbamba yi yɛn mɛ duu, bɛ bahiri la tambuli, ka tingbani maai ka bɛ zaŋ li nɔ tandi. Nira ni tooi mɛ tan maŋa duu bee buloku duu. Daadama tooi mali dahin yinga mɛri buloku duu, amaa di chihiri ka nira tooi zaŋ dahin yini mɛ tanmaŋa duu.
9kteh119xcrcnu02zjt1zuhwwboe0kg
44176
44175
2022-08-21T18:22:19Z
Jahinfo
544
Added a link
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. [[Tankpaɣu]] ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# [[Pukpariba]] zaani bɛ pu zuri duu.
# [[Ninsalinima]] lan wumsiri [[binniɛma]] duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
Tankpaɣu ka bɛ mali mɛri duu. Amaa [[niraba]] pa mɛri la ʒemana duu ni siminti bulooku. Dagbamba yi yɛn mɛ duu, bɛ bahiri la tambuli, ka tingbani maai ka bɛ zaŋ li nɔ tandi. Nira ni tooi mɛ tan maŋa duu bee buloku duu. Daadama tooi mali dahin yinga mɛri [[buloku]] duu, amaa di chihiri ka nira tooi zaŋ dahin yini mɛ tanmaŋa duu.
3pe659penwlgnkh03hyxhhr9ysx33nh
44177
44176
2022-08-21T18:23:33Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
Duu nyɛla biɛhigu shee zaŋ ti ninsala. [[Tankpaɣu]] ka bɛ zaŋ n miɛ duu. Duu nyɛla zaɣi kpuli li bee zaɣi mɔɣu mɔɣu. Bɛ pindi la duu ni mɔri bee chamsi.
== Duu balibu ==
# Du'kpulli
# Du'mɔɣumɔɣu
== Duu anfaani nima ==
# Di nyɛla vuhim shee zaŋ ti ninsalinima
# [[Pukpariba]] zaani bɛ pu zuri duu.
# [[Ninsalinima]] lan wumsiri [[binniɛma]] duri.
== Duu ni mɛri shɛm ==
Tankpaɣu ka bɛ mali mɛri duu. Amaa [[niraba]] pa mɛri la ʒemana duu ni [[siminti]] bulooku. Dagbamba yi yɛn mɛ duu, bɛ bahiri la tambuli, ka tingbani maai ka bɛ zaŋ li nɔ tandi. Nira ni tooi mɛ tan maŋa duu bee buloku duu. [[Daadama]] tooi mali dahin yinga mɛri [[buloku]] duu, amaa di chihiri ka nira tooi zaŋ dahin yini mɛ tanmaŋa duu.
b8uk6uts1x1f1pz81h3f83menpyqfj8
Wuntaŋa
0
12360
44217
2022-08-21T23:16:02Z
Jahinfo
544
M pili la lahabali
wikitext
text/x-wiki
Wuntaŋa nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa.
5xw9mlfh3vbzg9vbpcetm90gnh48a1h
44218
44217
2022-08-21T23:16:44Z
Jahinfo
544
Bolded a text
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa.
32vg44bnzs1x4dg216y0ey3ptgqlo6q
44219
44218
2022-08-21T23:17:44Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa.
== O daanfani nima. ==
5sigx4s94zkpp22wnflc1zfqdod2s88
44221
44219
2022-08-21T23:18:40Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa.
== O daanfani nima. ==
== Kundivihira. ==
k2xajob2o1n99dzedyeydm3fo6wuv6f
44222
44221
2022-08-21T23:20:19Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa. Wuntaŋa ŋmani la gɔli ka lee yirina wuntaŋni.
== O daanfani nima. ==
== Kundivihira. ==
taki1ad3rvetp175oxxxfrverruyu51
44223
44222
2022-08-21T23:22:01Z
Jahinfo
544
Added a content
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa. Wuntaŋa ŋmani la gɔli ka lee yirina wuntaŋni. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri tulim.
== O daanfani nima. ==
== Kundivihira. ==
t7gjl3hou6k4scabf5npbmx59rcdsyu
44224
44223
2022-08-21T23:23:30Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa. Wuntaŋa ŋmani la gɔli ka lee yirina wuntaŋni. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri tulim.
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri neesim na wuntaŋni.
== Kundivihira. ==
dz19n14p5cz54arem7jcjcebe224xn8
44225
44224
2022-08-21T23:25:11Z
Jahinfo
544
Added a content
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa. Wuntaŋa ŋmani la gɔli ka lee yirina wuntaŋni. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri tulim.
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri neesim na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
== Kundivihira. ==
rj7kafgb9x64nijglygumrlih6s4bac
44226
44225
2022-08-21T23:27:52Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa. Wuntaŋa ŋmani la gɔli ka lee yirina wuntaŋni. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri tulim.
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri neesim na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
# Wuntaŋa tulim ŋɔ lan nyɛla anashaara nima ni mali shɛli maani laati parisi.
== Kundivihira. ==
6zdp6d5my5acw14bees2xmioaztzl0a
44228
44226
2022-08-21T23:29:32Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa. Wuntaŋa ŋmani la gɔli ka lee yirina wuntaŋni. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri tulim.
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri neesim na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
# Wuntaŋa tulim ŋɔ lan nyɛla anashaara nima ni mali shɛli maani laati parisi.
== O barina nima ==
== Kundivihira. ==
q8yhiqyfk3ndmjnppub2t277s4s1z4d
44229
44228
2022-08-21T23:31:06Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa. Wuntaŋa ŋmani la gɔli ka lee yirina wuntaŋni. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri tulim.
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri neesim na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
# Wuntaŋa tulim ŋɔ lan nyɛla anashaara nima ni mali shɛli maani laati parisi.
== O barina nima ==
# Saa yi ti zani shɛɣu ni, wuntaŋa yibu saɣindi bindira puri ni.
== Kundivihira. ==
hjyzh9b2hg759o5eu5b6dl7get7ux38
44230
44229
2022-08-21T23:32:21Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa. Wuntaŋa ŋmani la gɔli ka lee yirina wuntaŋni. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri tulim.
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri neesim na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
# Wuntaŋa tulim ŋɔ lan nyɛla anashaara nima ni mali shɛli maani laati parisi.
== O barina nima ==
# Saa yi ti zani shɛɣu ni, wuntaŋa yibu saɣindi bindira puri ni.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi ni tooi tahi ningbuŋ biisim na.
== Kundivihira. ==
9iy8fonzi13r20vncxemy50umvzp62z
44232
44230
2022-08-21T23:33:52Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla Naawuni nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be zuɣu saa. Wuntaŋa ŋmani la gɔli ka lee yirina wuntaŋni. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri tulim.
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri neesim na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
# Wuntaŋa tulim ŋɔ lan nyɛla anashaara nima ni mali shɛli maani laati parisi.
== O barina nima ==
# Saa yi ti zani shɛɣu ni, wuntaŋa yibu saɣindi bindira puri ni.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi ni tooi tahi ningbuŋ biisim na.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi vuri mɔɣa kom wuuni yomyom.
== Kundivihira. ==
rn5d5gypm32yn4xdtrf3xkkikgqdc8u
44234
44232
2022-08-21T23:35:32Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla [[Naawuni]] nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be [[zuɣu saa]]. Wuntaŋa ŋmani la [[goli]] ka lee yirina wuntaŋni. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri tulim.
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri neesim na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
# Wuntaŋa tulim ŋɔ lan nyɛla anashaara nima ni mali shɛli maani laati parisi.
== O barina nima ==
# Saa yi ti zani shɛɣu ni, wuntaŋa yibu saɣindi bindira puri ni.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi ni tooi tahi ningbuŋ biisim na.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi vuri mɔɣa kom wuuni yomyom.
== Kundivihira. ==
06nlwxxwc8xexonolpxff5xqnyca5rg
44236
44234
2022-08-21T23:37:04Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla [[Naawuni]] nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be [[zuɣu saa]]. Wuntaŋa ŋmani la [[goli]] ka lee yirina [[wuntaŋni]]. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri [[tulim]].
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri [[neesim]] na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
# Wuntaŋa tulim ŋɔ lan nyɛla anashaara nima ni mali shɛli maani laati parisi.
== O barina nima ==
# Saa yi ti zani shɛɣu ni, wuntaŋa yibu saɣindi bindira puri ni.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi ni tooi tahi ningbuŋ biisim na.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi vuri mɔɣa kom wuuni yomyom.
== Kundivihira. ==
o4m4y1h85ow0vd3dav8brfgpjent4y0
44238
44236
2022-08-21T23:39:45Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla [[Naawuni]] nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be [[zuɣu saa]]. Wuntaŋa ŋmani la [[goli]] ka lee yirina [[wuntaŋni]]. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri [[tulim]].
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri [[neesim]] na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
# Wuntaŋa tulim ŋɔ lan nyɛla [[anashaara nima]] ni mali shɛli maani [[laati]] parisi.
== O barina nima ==
# [[Saa]] yi ti zani shɛɣu ni, wuntaŋa yibu saɣindi bindira puri ni.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi ni tooi tahi ningbuŋ biisim na.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi vuri [[mɔɣa]] kom wuuni yomyom.
== Kundivihira. ==
cp8pjbwpu2d57tag4rc0555sp8pf643
44242
44238
2022-08-21T23:42:41Z
Jahinfo
544
Added a reference
wikitext
text/x-wiki
'''Wuntaŋa''' nyɛla [[Naawuni]] nama puuni bin yinga din nyɛ zaɣi kpulli ka be [[zuɣu saa]]. Wuntaŋa ŋmani la [[goli]] ka lee yirina [[wuntaŋni]]. Wuntaŋa lan nyɛla din vuhiri [[tulim]].<ref>{{Cite web|title=Sun|url=https://solarsystem.nasa.gov/solar-system/sun/overview|access-date=2022-08-21|website=NASA Solar System Exploration}}</ref>
== O daanfani nima. ==
# Wuntaŋa tahiri [[neesim]] na wuntaŋni.
# Wuntaŋa lan nyɛla din sɔŋdi daadama ka bɛ deeni bin maha ka di kuura.
# Wuntaŋa tulim ŋɔ lan nyɛla [[anashaara nima]] ni mali shɛli maani [[laati]] parisi.
== O barina nima ==
# [[Saa]] yi ti zani shɛɣu ni, wuntaŋa yibu saɣindi bindira puri ni.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi ni tooi tahi ningbuŋ biisim na.
# Wuntaŋa yin ti yaɣi vuri [[mɔɣa]] kom wuuni yomyom.
== Kundivihira. ==
o2tibdzvmm9ehy7hg4ho7ltjkzhljht
Sashiriga
0
12361
44314
2022-08-22T08:01:10Z
Jahinfo
544
M pili la lahabali
wikitext
text/x-wiki
Sashiriga nyɛla mɔɣini binniɛŋ.
sdwmc38kqeacxyep348evpyecmyyotx
44315
44314
2022-08-22T08:02:40Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
Sashiriga nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa.
hyky9akeazhuos5sm468idruqg7skkg
44316
44315
2022-08-22T08:03:43Z
Jahinfo
544
Bolded a text
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa.
gapin59bhkahk6l94z21ompig099o5s
44317
44316
2022-08-22T08:05:38Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.
hzluyypxzqc6bguoht6c5edczi8nm2h
44318
44317
2022-08-22T08:11:03Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.
== Kundivihira ==
msnu7k1fqo3tiqf1gdhdljbwwiweeu7
44319
44318
2022-08-22T08:12:00Z
Jahinfo
544
Added reference
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Kundivihira ==
5shvca2vbivpr5xtihr15h1vqexi723
44320
44319
2022-08-22T08:14:24Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
== Kundivihira ==
jwfv4nzltekjyo1znchm0q7jfbg4n56
44321
44320
2022-08-22T08:15:48Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
== Kundivihira ==
9vkaztsishoabr3gugsb6y826mqf742
44322
44321
2022-08-22T08:16:57Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
== Kundivihira ==
ajl3skuei570q3exg8i2qrvru17wyl1
44323
44322
2022-08-22T08:17:56Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Kundivihira ==
esheaoc4gdm76polystgk07g21htchf
44324
44323
2022-08-22T08:23:09Z
Jahinfo
544
Added a section
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
== Kundivihira ==
ck6llfse7dlzby8kuaig9fndymonflp
44325
44324
2022-08-22T08:25:04Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
Sahiriga biɛhigu shee nyɛla voli ni,tihi zuɣu bee tuturi ni.
== Kundivihira ==
sl7w64tnz9rh54z2nd4mer0n89mfqe7
44326
44325
2022-08-22T08:28:43Z
Jahinfo
544
Added information
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
Sahiriga biɛhigu shee nyɛla voli ni,tihi zuɣu bee tuturi ni.
== O zuliya Nambu ==
Sashiraga dɔɣiri mi.
== Kundivihira ==
g137p0145z7fp88hcn57kx6lbbe3k2e
44328
44326
2022-08-22T08:31:22Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
Sahiriga biɛhigu shee nyɛla voli ni,tihi zuɣu bee tuturi ni.
== O zuliya Nambu ==
Sashiraga dɔɣiri mi. Amaa pɔi ka sashiriga ti yɛn dɔɣi shee sashiri lɔɣu n du zaɣi nyaŋ ka o niŋ baɣili.
== Kundivihira ==
b7j7ik6rfy8gys4dk3tamdespixy7bl
44329
44328
2022-08-22T08:38:36Z
154.160.7.171
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
Sahiriga biɛhigu shee nyɛla voli ni,tihi zuɣu bee tuturi ni.
== O zuliya Nambu ==
Sashiraga dɔɣiri mi. Amaa pɔi ka sashiriga ti yɛn dɔɣi shee sashiri lɔɣu n du zaɣi nyaŋ ka o niŋ baɣili.
Sashirisi pam dɔɣirila silimin gɔli December yi ti yina kpe puuni.
== Kundivihira ==
o7ncmcqb6yvokz1s7scrfcjjrgelxm3
44330
44329
2022-08-22T08:41:33Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
Sahiriga biɛhigu shee nyɛla voli ni,tihi zuɣu bee tuturi ni.
== O zuliya Nambu ==
Sashiraga dɔɣiri mi. Amaa pɔi ka sashiriga ti yɛn dɔɣi shee sashiri lɔɣu n du zaɣi nyaŋ ka o niŋ baɣili.
Sashirisi pam dɔɣirila silimin gɔli December yi ti yina kpe puuni. Amaa bɛ shɛba gba lan dɔɣiri silimin gɔli January yi kuli zani.
== Kundivihira ==
2zfv0cwbypjy4lx7gpqwbgwlsqew8ha
44331
44330
2022-08-22T08:42:51Z
Jahinfo
544
Added content
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
Sahiriga biɛhigu shee nyɛla voli ni,tihi zuɣu bee tuturi ni.
== O zuliya Nambu ==
Sashiraga dɔɣiri mi. Amaa pɔi ka sashiriga ti yɛn dɔɣi shee sashiri lɔɣu n du zaɣi nyaŋ ka o niŋ baɣili.
Sashirisi pam dɔɣirila silimin gɔli December yi ti yina kpe puuni. Amaa bɛ shɛba gba lan dɔɣiri silimin gɔli January yi kuli zani. Binniɛma ŋɔ bela gba lan nyɛla ban dɔɣiri silimiin gɔli June ni.
== Kundivihira ==
golipftiorfj4k77r9n9fx700ks0sf2
44332
44331
2022-08-22T08:43:55Z
Jahinfo
544
Referencing
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini binniɛŋ. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
Sahiriga biɛhigu shee nyɛla voli ni,tihi zuɣu bee tuturi ni.
== O zuliya Nambu ==
Sashiraga dɔɣiri mi. Amaa pɔi ka sashiriga ti yɛn dɔɣi shee sashiri lɔɣu n du zaɣi nyaŋ ka o niŋ baɣili.
Sashirisi pam dɔɣirila silimin gɔli December yi ti yina kpe puuni. Amaa bɛ shɛba gba lan dɔɣiri silimin gɔli January yi kuli zani. Binniɛma ŋɔ bela gba lan nyɛla ban dɔɣiri silimiin gɔli June ni.<ref>{{Cite web|title=How Does a Squirrel Reproduce?|url=https://sciencing.com/a-squirrel-reproduce-4740406.html|access-date=2022-08-22|website=Sciencing|language=en}}</ref>
== Kundivihira ==
et9pkpinou71r865bo7sekgx06yziec
44333
44332
2022-08-22T08:48:02Z
Jahinfo
544
Added links
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini [[binniɛŋ]]. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani laringa. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
Sahiriga biɛhigu shee nyɛla voli ni,tihi zuɣu bee tuturi ni.
== O [[zuliya]] Nambu ==
Sashiraga dɔɣiri mi. Amaa pɔi ka sashiriga ti yɛn dɔɣi shee sashiri lɔɣu n du zaɣi nyaŋ ka o niŋ baɣili.
Sashirisi pam dɔɣirila silimin gɔli December yi ti yina kpe puuni. Amaa bɛ shɛba gba lan dɔɣiri silimin gɔli January yi kuli zani. [[Binniɛma]] ŋɔ bela gba lan nyɛla ban dɔɣiri silimiin gɔli June ni.<ref>{{Cite web|title=How Does a Squirrel Reproduce?|url=https://sciencing.com/a-squirrel-reproduce-4740406.html|access-date=2022-08-22|website=Sciencing|language=en}}</ref>
== Kundivihira ==
mh7h8keyrgtmupyfnd62qwwnx3uu1ie
44334
44333
2022-08-22T08:49:19Z
Jahinfo
544
Added a link
wikitext
text/x-wiki
'''Sashiriga''' nyɛla mɔɣini [[binniɛŋ]]. Sashiriga mali la naba anahi ka o biɛhigu ŋmani [[laringa]]. Sashiriga mali la zuli din mali kob'baligu ka poham ni tooi ʒe n yirigili.<ref>{{Cite web|title=Definition of squirrel {{!}} Dictionary.com|url=https://www.dictionary.com/browse/squirrel|access-date=2022-08-22|website=www.dictionary.com|language=en}}</ref>
== Sashiriga balibu ==
# Sashiri yiɣirigu
# Tiŋ sashiriga
# Tihi zuɣu sashiriga
== Sashiraga biɛhigu shee ==
Sahiriga biɛhigu shee nyɛla voli ni,tihi zuɣu bee tuturi ni.
== O [[zuliya]] Nambu ==
Sashiraga dɔɣiri mi. Amaa pɔi ka sashiriga ti yɛn dɔɣi shee sashiri lɔɣu n du zaɣi nyaŋ ka o niŋ baɣili.
Sashirisi pam dɔɣirila silimin gɔli December yi ti yina kpe puuni. Amaa bɛ shɛba gba lan dɔɣiri silimin gɔli January yi kuli zani. [[Binniɛma]] ŋɔ bela gba lan nyɛla ban dɔɣiri silimiin gɔli June ni.<ref>{{Cite web|title=How Does a Squirrel Reproduce?|url=https://sciencing.com/a-squirrel-reproduce-4740406.html|access-date=2022-08-22|website=Sciencing|language=en}}</ref>
== Kundivihira ==
e1ovdsxj8b2zkzwdgr9u0mlaqsq5vbo