Dagbani Wikipedia
dagwiki
https://dag.wikipedia.org/wiki/Sol%C9%94%C9%A3u
MediaWiki 1.39.0-wmf.23
first-letter
Miidiya
Diŋ'gahim
Yɛltɔɣa
Ŋun su
Ŋun su yɛltɔɣa
Wikipedia
Wikipedia yɛltɔɣa
Lahabali kɔligu
Lahabali kɔligu yɛltɔɣa
MiidiyaWiki
MiidiyaWiki yɛltɔɣa
Tɛmplet
Tɛmplet yɛltɔɣa
Sɔŋsim
Sɔŋsim yɛltɔɣa
Pubu
Pubu yɛltɔɣa
Salima
Salima yɛltɔɣa
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Solɔɣu
0
1
42085
41174
2022-08-03T16:13:10Z
Yahaya Mohammed Mubarak
1831
Content update
wikitext
text/x-wiki
__NOTOC__
<center>{{Top Banner}}
Gomnanti karimbanima kolaji, pusiga bɛ ni pa mi shɛli Gbewaa College of Education daa nyɛla din kpa yuuni 1953. Di daa me mi n-tam tiŋgbani shɛli din daa lebi Gana sulinsi ni yuuni 1956 tiŋ pahibu piibupiibu la nyaaŋa. Pɔi ni lala piibupiibu maa lala tiŋgbani maa daa booni la Trans-Volta Togoland.<br>
{{Create New Article}}
{{Feature Articles All}}
[[Pubu:Solɔɣu]]
902eufc5de22l2q8qamhtju1xh731sy
42093
42085
2022-08-03T17:19:26Z
Yahaya Mohammed Mubarak
1831
Content update
wikitext
text/x-wiki
__NOTOC__
<center>{{Top Banner}}
Gomnanti karimbanima kolaji, pusiga bɛ ni pa mi shɛli Gbewaa College of Education daa nyɛla din kpa yuuni 1953. Di daa me mi n-tam tiŋgbani shɛli din daa lebi Gana sulinsi ni yuuni 1956 tiŋ pahibu piibupiibu la nyaaŋa. Pɔi ni lala piibupiibu maa lala tiŋgbani maa daa booni la Trans-Volta Togoland.<br>
{{Create New Article}}Silimiingi goli September 1953, kolaji ŋɔ daa kpuɣi shikurubihi bidibisi pia ni anahi, ni bɛ piligi baŋsim mee (Certificate'B Course), karimbanima ayopɔin (7) n-daa beni, n-ti pahi karimba kpema. Di daa ku kpalim mi n-nyɛ dabba karim zoŋ hali ni yuuni 1976 ka daa lebi dabba mini paɣaba kolaji.{{Feature Articles All}}
[[Pubu:Solɔɣu]]
9radau4ukji9p1fbcr1687v9tatpr1w
42101
42093
2022-08-03T21:52:26Z
Dnshitobu
19
Updated info
wikitext
text/x-wiki
__NOTOC__
<center>{{Top Banner}}
<br>
{{Create New Article}}
{{Feature Articles All}}
[[Pubu:Solɔɣu]]
7782969b0m207jnhh3wm6gahxj8gfaq
42102
42101
2022-08-03T22:10:32Z
Dnshitobu
19
Protected "[[Solɔɣu]]" ([Mali niŋ=Allow only autoconfirmed users] (indefinite) [Vuuma=Allow only autoconfirmed users] (indefinite))
wikitext
text/x-wiki
__NOTOC__
<center>{{Top Banner}}
<br>
{{Create New Article}}
{{Feature Articles All}}
[[Pubu:Solɔɣu]]
7782969b0m207jnhh3wm6gahxj8gfaq
Senior High Shikuriti din bɛ Tamale
0
12265
42103
41966
2022-08-03T22:50:15Z
Abubakari Khadijah
116
added reference
wikitext
text/x-wiki
# [[Tamale Senior High School|TAMALE SENIOR HIGH SCHOOL]]<ref>{{Citation|title=Tamale Senior High School|date=2022-04-29|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tamale_Senior_High_School&oldid=1085189915|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-07-31}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ghana|first=Skynews|date=2022-05-02|title=Tamale Senior High School Courses And Details - Skynewsgh|url=https://skynewsgh.com/tamale-senior-high-school-courses-and-details/|access-date=2022-07-31|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2021-07-12|title=Tamale Senior High School - Explore Schools in Ghana Find and connect with all schools in Ghana SHS Vocational, Universities and more.|url=https://ghanaschoolsonline.org/listing/tamale-senior-high-school/|access-date=2022-07-31|language=en}}</ref>
# [[Anbariya Senior High School|AMBARIYA SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[Bimbila Senior High School|BIMBILA SENIOR HIGH SCHOOL]]<ref>{{Citation|title=Bimbilla Senior High School|date=2022-07-06|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bimbilla_Senior_High_School&oldid=1096784336|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-03}}</ref>
# [[BUSINESS SENIOR HIGH SCHOOL]], [[Tamali|TAMALE]]
# [[DABOKPA VOC/TECHNICAL INSTITUTE]]
# [[DAGBON STATE SENIOR HIGH/TECH SCHOOL]]▪ E. P. AGRIC SENIOR HIGH/TECH SCHOOL
# [[Ghana Senior High School (Tamale)|GHANA SENIOR HIGH SCHOOL, TAMALE]]<ref>{{Citation|title=Ghana Senior High School (Tamale)|date=2022-04-10|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghana_Senior_High_School_(Tamale)&oldid=1081843448|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-07-31}}</ref><ref>{{Cite web|date=2011-02-05|title=HISTORY|url=https://ghanascan.wordpress.com/about/|access-date=2022-08-01|website=GHANA SENIOR HIGH SCHOOOL, TAMALE|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=GHANA SENIOR HIGH SCHOOL, TAMALE, GHANA, Northern (+233 24 777 7765)|url=https://vymaps.com/GH/GHANA-SENIOR-HIGH-SCHOOL-TAMALE-GHANA-2817214/|access-date=2022-08-01|website=vymaps.com}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ghana|first=Skynews|date=2022-05-16|title=Ghana Senior High School Tamale Courses And Details - Skynewsgh|url=https://skynewsgh.com/ghana-senior-high-school-tamale-courses-and-details/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# [[GUSHEGU SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[ISLAMIC SCIENCE SENIOR HIGH SCHOOL]],TAMALE
# [[Kalpohin Senior High school|KALPOHIN SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[KARAGA SENIOR HIGH SCHOOL]] (KASSEC)
# [[Kasuliyili Senior High School|KASULIYILI SENIOR HIGH SCHOOL]] (KASEC)
# [[KPANDAI SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[Kumbungu Senior High School|KUMBUNGU SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[NORTHERN SCHOOL OF BUSINESS]], TAMALE<ref>{{Cite web|last=Ghana|first=Skynews|date=2022-06-12|title=Full List Of Senior High Schools In the Northern Region-Education Ghana - Skynewsgh|url=https://skynewsgh.com/full-list-of-senior-high-schools-in-the-northern-region-education-ghana/|access-date=2022-07-22|language=en-US}}</ref>
# [[PONG-TAMALE SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[AL-MAKTOUM ISLAMIC SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[PRESBYTERIAN SENIOR HIGH SCHOOL]], TAMALE
# [[SABOBA E.P. SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[SANG COMMUNITY DAY SCHOOL]]
# [[SAVELUGU SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[TOLON SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[SAVELUGU VOCATIONAL INSTITUTE]]
# [[ST. CHARLES SENIOR HIGH SCHOOL]], TAMALE
# [[TAMALE COMMUNITY DEVELOPMENT VOCATIONAL TRAINING INSTITUTE]]
# [[Tamale Girls Senior High School (Paɣ'Naa)|TAMALE GIRLS SENIOR HIGH SCHOOL, (PAƔANAA)]]
# [[TOLON TECHNICAL INSTITUTE]]
# [[WAPULI COMMUNITY SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[Wulensi Senior High School|WULENSI SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[ZABZUGU SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[ZION SENIOR HIGH SCHOOL]], TAMALE
== KUNDIVIHIRA ==
6er6a6prcwethlr9nq5bjatesk2r8o0
42104
42103
2022-08-03T23:02:27Z
Abubakari Khadijah
116
Added reference
wikitext
text/x-wiki
# [[Tamale Senior High School|TAMALE SENIOR HIGH SCHOOL]]<ref>{{Citation|title=Tamale Senior High School|date=2022-04-29|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tamale_Senior_High_School&oldid=1085189915|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-07-31}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ghana|first=Skynews|date=2022-05-02|title=Tamale Senior High School Courses And Details - Skynewsgh|url=https://skynewsgh.com/tamale-senior-high-school-courses-and-details/|access-date=2022-07-31|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2021-07-12|title=Tamale Senior High School - Explore Schools in Ghana Find and connect with all schools in Ghana SHS Vocational, Universities and more.|url=https://ghanaschoolsonline.org/listing/tamale-senior-high-school/|access-date=2022-07-31|language=en}}</ref>
# [[Anbariya Senior High School|AMBARIYA SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[Bimbila Senior High School|BIMBILA SENIOR HIGH SCHOOL]]<ref>{{Citation|title=Bimbilla Senior High School|date=2022-07-06|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bimbilla_Senior_High_School&oldid=1096784336|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-08-03}}</ref><ref>{{Cite web|date=2021-07-15|title=Bimbilla Senior High School - Explore Schools in Ghana Find and connect with all schools in Ghana SHS Vocational, Universities and more.|url=https://ghanaschoolsonline.org/listing/bimbilla-senior-high-school/|access-date=2022-08-03|language=en}}</ref>
# [[BUSINESS SENIOR HIGH SCHOOL]], [[Tamali|TAMALE]]
# [[DABOKPA VOC/TECHNICAL INSTITUTE]]
# [[DAGBON STATE SENIOR HIGH/TECH SCHOOL]]▪ E. P. AGRIC SENIOR HIGH/TECH SCHOOL
# [[Ghana Senior High School (Tamale)|GHANA SENIOR HIGH SCHOOL, TAMALE]]<ref>{{Citation|title=Ghana Senior High School (Tamale)|date=2022-04-10|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghana_Senior_High_School_(Tamale)&oldid=1081843448|work=Wikipedia|language=en|access-date=2022-07-31}}</ref><ref>{{Cite web|date=2011-02-05|title=HISTORY|url=https://ghanascan.wordpress.com/about/|access-date=2022-08-01|website=GHANA SENIOR HIGH SCHOOOL, TAMALE|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=GHANA SENIOR HIGH SCHOOL, TAMALE, GHANA, Northern (+233 24 777 7765)|url=https://vymaps.com/GH/GHANA-SENIOR-HIGH-SCHOOL-TAMALE-GHANA-2817214/|access-date=2022-08-01|website=vymaps.com}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ghana|first=Skynews|date=2022-05-16|title=Ghana Senior High School Tamale Courses And Details - Skynewsgh|url=https://skynewsgh.com/ghana-senior-high-school-tamale-courses-and-details/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# [[GUSHEGU SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[ISLAMIC SCIENCE SENIOR HIGH SCHOOL]],TAMALE
# [[Kalpohin Senior High school|KALPOHIN SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[KARAGA SENIOR HIGH SCHOOL]] (KASSEC)
# [[Kasuliyili Senior High School|KASULIYILI SENIOR HIGH SCHOOL]] (KASEC)
# [[KPANDAI SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[Kumbungu Senior High School|KUMBUNGU SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[NORTHERN SCHOOL OF BUSINESS]], TAMALE<ref>{{Cite web|last=Ghana|first=Skynews|date=2022-06-12|title=Full List Of Senior High Schools In the Northern Region-Education Ghana - Skynewsgh|url=https://skynewsgh.com/full-list-of-senior-high-schools-in-the-northern-region-education-ghana/|access-date=2022-07-22|language=en-US}}</ref>
# [[PONG-TAMALE SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[AL-MAKTOUM ISLAMIC SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[PRESBYTERIAN SENIOR HIGH SCHOOL]], TAMALE
# [[SABOBA E.P. SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[SANG COMMUNITY DAY SCHOOL]]
# [[SAVELUGU SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[TOLON SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[SAVELUGU VOCATIONAL INSTITUTE]]
# [[ST. CHARLES SENIOR HIGH SCHOOL]], TAMALE
# [[TAMALE COMMUNITY DEVELOPMENT VOCATIONAL TRAINING INSTITUTE]]
# [[Tamale Girls Senior High School (Paɣ'Naa)|TAMALE GIRLS SENIOR HIGH SCHOOL, (PAƔANAA)]]
# [[TOLON TECHNICAL INSTITUTE]]
# [[WAPULI COMMUNITY SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[Wulensi Senior High School|WULENSI SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[ZABZUGU SENIOR HIGH SCHOOL]]
# [[ZION SENIOR HIGH SCHOOL]], TAMALE
== KUNDIVIHIRA ==
sj18kvq2mo3ivpi78r015tnk0ff56a1
Business Senior High School (Tamale)
0
12273
42011
42010
2022-08-03T12:01:16Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
=== Di tuma saha ===
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
4i6xri376uzmd0ff55mv4c731hqjald
42012
42011
2022-08-03T12:01:38Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
=== Di tuma saha ===
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
4i0a4u752w8cro9ggcmoc3sffrh6xxq
42013
42012
2022-08-03T12:03:57Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di tuma saha */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
p3qiwf1u1txmrdxkagcka5xmuq1x5ml
42014
42013
2022-08-03T12:08:51Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ll64mawjb4hj3uk6rk1whcr0ky2w1di
42015
42014
2022-08-03T12:09:02Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
pa8hc4as1r6l3p4w4c5z1gj1kahp692
42016
42015
2022-08-03T12:09:12Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
lpj5arv7oazy8iaqtf2v43ek3npurrl
42017
42016
2022-08-03T12:09:21Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
6p9ilke5olhlv7hu3csim2enxmwo721
42018
42017
2022-08-03T12:09:30Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
an6i3lcn0osne602y5sk4zzf8ta0ihq
42019
42018
2022-08-03T12:09:43Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
r7r15l68i318bipm264kuhc3r4xdnd0
42020
42019
2022-08-03T12:09:52Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
fskbnnvcifg91t1s41rgjf3hr55o5xb
42021
42020
2022-08-03T12:10:07Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
biy0n2xyfzz11szusyk3mdk9uflate4
42022
42021
2022-08-03T12:10:16Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
j4u7i9k425om4zy5c662gcsfc2x396t
42023
42022
2022-08-03T12:10:29Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ir10j2j1zllgatw52yoh3798lxn56jl
42024
42023
2022-08-03T12:10:40Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
hsb30wjxp680fikllg8rjwsh5r7af15
42025
42024
2022-08-03T12:10:55Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimbi'kura */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
msy5eljnoblulbeewj8j0hddy3s6qt6
42026
42025
2022-08-03T12:11:17Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu.
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
jk0gi05q65f8p3ajfc91ursdob1un4g
42027
42026
2022-08-03T12:11:27Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]]
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
msy5eljnoblulbeewj8j0hddy3s6qt6
42028
42027
2022-08-03T12:13:53Z
AFAIBRAHIM
1206
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
- Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
f483vmqv37hzasxo3xcnxaldghdt6bs
42029
42028
2022-08-03T12:16:20Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
- General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
agzgjwjokapaiktz0inycb6o6425s9i
42030
42029
2022-08-03T12:17:03Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
- Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
hrrrm6u9kyjf8ns9z84zrk9uxshrrub
42031
42030
2022-08-03T12:17:19Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
- General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
dzbcmtedud8344kil77x7tfkse7a44a
42032
42031
2022-08-03T12:17:36Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]],French ni din pahi,n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
cjp9z11ffxcq8bzhw3gq1r0995glrzk
42033
42032
2022-08-03T12:17:55Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
huyabn5td6qxueq56916mtcsc89tp1r
42034
42033
2022-08-03T12:18:08Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
3rua6repkl29oenc8c0h1bphlmmstv4
42035
42034
2022-08-03T12:18:31Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ppqc3q7xtqf7wlqblkypgiqxfwpm3ij
42036
42035
2022-08-03T12:19:01Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ri4tizl0d4dtp8bdne6v1wt7p8jbepf
42037
42036
2022-08-03T12:19:21Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
b05m7ksh3d9edlmqnruaghc028zdghg
42038
42037
2022-08-03T12:19:33Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
t068hm29hueyg04snsquojh20o9phfu
42039
42038
2022-08-03T12:19:41Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
62ihqq1jznx0w98fp1332x0boa8f20o
42040
42039
2022-08-03T12:19:56Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963 - 1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
029kfhyuij3nejiwcqpd9rraoa4m15d
42041
42040
2022-08-03T12:24:16Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di karimba kpamba */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɔri di laɣafu pa nyɛ saha ŋɔ Gh 0.012 pesewas, laɣafu nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
18r52dqvmepef0peh20b71w6org7ocz
42042
42041
2022-08-03T12:48:48Z
Basiru amina
465
Add content to taarihi
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
hzmhyrm1b76pqf6hby4f8rg1ukotekt
42043
42042
2022-08-03T13:23:33Z
Basiru amina
465
Add content to taarihi
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yelimugisirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
fima2gq9ul32bh79ph8a1ggsjzbdx30
42044
42043
2022-08-03T13:35:44Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yelimugisirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka karimbanim kalinli chaŋ ata (3), n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Apagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
6a6yozvyex84kbz61vz6ij69nl1y27y
42045
42044
2022-08-03T13:39:42Z
Basiru amina
465
Add content to taarihi
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yelimugisirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Apagsara ni nachimba che a gbegu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu go na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
n1hd5bq9dw4qef1xoaj1p41ecyhwx4u
42046
42045
2022-08-03T13:41:42Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yelimugisirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Apagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋo na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
qzvs9c41baqzll6vorfe0knh8yvmjzl
42047
42046
2022-08-03T13:42:00Z
Yakubu Rafia
1788
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Apagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋo na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
7uyix9pen9d0lc50kjuiqytbbzduk2m
42048
42047
2022-08-03T13:42:03Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Apagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, agahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋo na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
0txt55vue8vhkgq88m8cvwaz6k6smuz
42049
42048
2022-08-03T13:42:24Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Apagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, agahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
0wtpvoldj5695gb74uhaff2cdhb39i7
42050
42049
2022-08-03T13:43:51Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yoli tiim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
rp8s7a0cjs7ob1rbmr4jlpnl0o06lxh
42051
42050
2022-08-03T13:45:04Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma bagsim teeku
Ti bi yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
en7h0rs2mcppuwzmjhf2e3fufg2q2ms
42052
42051
2022-08-03T13:45:39Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
p80t0cn2z40v5zw9ilrkj5spez1rjpy
42053
42052
2022-08-03T13:46:06Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye sheli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
asoy4ptjlxj9n3aap98sc5pn7mjw8c4
42054
42053
2022-08-03T13:46:28Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nye shɛli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
jisgaom8zbsf9uouaeogjd0i2t3a2oo
42055
42054
2022-08-03T13:47:00Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tehisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
kczkmrsrpx6lshi2au9081h6xkkfikf
42056
42055
2022-08-03T13:48:41Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shega daa nyela zagpala ka di zugu che ka bɛ yuli n-zyemli ka ka zaga dini kamani bɛ ni mali zaga n-ti Arts mini Science sheli yela bɛ ni pun mi ka karimbila kam gun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deei li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinim puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanim kalinli daa chaŋ ata (3), ka n-kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
0rsnvaonbyihehuxn9o4k43wu9tpr45
42057
42056
2022-08-03T13:49:11Z
Yakubu Rafia
1788
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi bagsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
kmculrk6cy8sxo6pc4745h1aj5t8z75
42058
42057
2022-08-03T13:49:13Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbangmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
eiu933h9o3jxvrhiebkbxuf624sc5wc
42059
42058
2022-08-03T13:50:02Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzugiri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
mf1sirin6ngoadore7xy7kspp6ssaj5
42060
42059
2022-08-03T13:51:02Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikuri bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
pfysglhe9ua6olcgamyb4g24snfz22t
42061
42060
2022-08-03T13:51:10Z
Yakubu Rafia
1788
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikur' bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisong teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ecih6tykf0sgwdnd0ctcn6u77y7brva
42062
42061
2022-08-03T13:51:42Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikur' bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ teha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
qtx08orks5fgexsdf38wgklg4eg5ef0
42063
42062
2022-08-03T13:52:01Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikur' bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
Labi yili bahigu buyi
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
7xsnsspqmylt3onvzzt3fqoe7nh72zc
42064
42063
2022-08-03T13:52:36Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣi yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikur' bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
c7zo1cr6mfx9ws9w7xex8nscuqeb4fv
42065
42064
2022-08-03T13:53:28Z
Yakubu Rafia
1788
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikur' bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛla [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
di7liqtved166powadtil257xpplk6w
42066
42065
2022-08-03T13:55:18Z
Yakubu Rafia
1788
/* Pubu yaɣili */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikur' bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha go
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
11zoh9w3y0a2kpbt6l5663gz6syew8z
42067
42066
2022-08-03T13:56:06Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikur' bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zugupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
2i9yyomtlw8swa8n37w827x4ya1wgmc
42068
42067
2022-08-03T13:57:17Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikur' bihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
fs26yqs45vgakffbxqx1xq8cuqtszts
42069
42068
2022-08-03T13:57:19Z
Yakubu Rafia
1788
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zang suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
86f793ng2lzzidvrldck98wzlbmbrh8
42070
42069
2022-08-03T13:57:49Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yen che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia nima mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ct7wnrf4qr212h0v5fbtmw9hakjkq20
42071
42070
2022-08-03T13:59:26Z
Yakubu Rafia
1788
/* Di nia jihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
6x518padfayxng2b5dyfgztgh85ylfm
42072
42071
2022-08-03T14:01:09Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni nangbanyini na!!!!
Ti ni suhi sheli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
09sc0bnagb3l9j9yimoa0dv8qbo3c9j
42073
42072
2022-08-03T14:02:03Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbeɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
8tg1ozh2k2haioi20flmdc00yozn7sp
42074
42073
2022-08-03T14:03:53Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpugi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
el7hsozygvlvc1memfdlnqwcnd10e8t
42075
42074
2022-08-03T14:04:23Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Kpaŋmaŋ */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 nangbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
pl9wm2owrih12fviz0qu8r3b73a9h3t
42076
42075
2022-08-03T14:04:53Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpagibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ctxnhoqeumhwittlx89kkn4ndj9ulq6
42077
42076
2022-08-03T14:05:45Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Kpaŋmaŋ */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashei (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
cdp0t85leq4j5gbxisj6skbgstckdpx
42078
42077
2022-08-03T14:06:01Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Kpaŋmaŋ */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A pagsara ni nachimba che a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
r2va4de0dpybcqzw53iklcbzhd2128h
42079
42078
2022-08-03T14:07:09Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋ ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
3g77ckuu8j8h9enhacccoc2i8lc605f
42080
42079
2022-08-03T14:12:51Z
Yakubu Rafia
1788
/* Kpaŋmaŋa */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yigisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaga, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nye karim bagsim din nye laasabu maalibu mini bohimbu yaga shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛmli ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
8k4u3ckht59obxtze2498fxf93mtzo5
42081
42080
2022-08-03T14:35:57Z
Adam Kamaldeen
1825
/* Taarihi */Correct spelling
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nye tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bɛ yolitim ti ni yina ani maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
8827x84nurkibx5t7416pdnboo7gats
42082
42081
2022-08-03T14:45:04Z
Adam Kamaldeen
1825
/* Shikuru Anthem */Correct spelling
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
a4i99d2plx66xrfig1ohgfjxzn021z6
42083
42082
2022-08-03T15:57:51Z
Basiru amina
465
Add content to taarihi
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
jr4w7y38yxh3afehf4lyc4imhai8tgc
42084
42083
2022-08-03T16:01:10Z
Basiru amina
465
Add content to taarihi
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini tagiri shega din nig doli.
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
5fur4d0t0xirg92e39im5nh4on5c9hz
42086
42084
2022-08-03T16:14:59Z
Basiru amina
465
Add content to di ni mali binshega
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini tagiri shega din nig doli.
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shei
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
jkj4blpym5an4zu7c2dwn3q15adm56j
42087
42086
2022-08-03T16:19:09Z
Basiru amina
465
Add content to di ni mali binshega
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini tagiri shega din nig doli.
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts(Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
3d59bnzoyaf5qtujp78vwvjojcmih39
42088
42087
2022-08-03T16:36:33Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini tagiri shega din nig doli.
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi,bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
fxmn2m4cv70hsickxojmy3v8y53sz00
42089
42088
2022-08-03T16:37:47Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini tagiri shega din nig doli.
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli Kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
dvbr1n37mm0ua12y15y9kjk5pjukeo8
42090
42089
2022-08-03T16:42:02Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini tagiri shega din nig doli.
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
mh6l0gfxpuufclpoahu3lfhmn72e30n
42091
42090
2022-08-03T17:00:58Z
Alhaj Darajaati
22
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
plvrdw9gj29o5urkyxkt5rc9mpv13qi
42092
42091
2022-08-03T17:15:37Z
Alhaj Darajaati
22
Added a reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
dau4kw27u8cb35wniav5ui3quh6tf9r
42094
42092
2022-08-03T17:40:40Z
Alhaj Darajaati
22
Added a reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director, Dagbani Wikimedian User Group. <ref>{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
pe9xkuem9ajolakkams1j0wtfpmnbf1
42095
42094
2022-08-03T17:43:15Z
Alhaj Darajaati
22
Added a reference
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director,<ref name=":0" /> Dagbani Wikimedian User Group. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ah4piudr84rnrrjqkmga9tj8hb8q972
42096
42095
2022-08-03T17:45:09Z
Alhaj Darajaati
22
Added a link
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, Mion Constituency.
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
fqj1fgtmdt5towtac2rxzc8o3y6oxca
42097
42096
2022-08-03T17:49:06Z
Alhaj Darajaati
22
Added a link
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. Mohammed Abubakari Naporoo, Youth Organizer, [[Miɛŋ]] .
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
rxfh0f61b5wb10mzizeksmwiwi736h7
42098
42097
2022-08-03T17:50:38Z
Alhaj Darajaati
22
Added a link
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] .
#Mr. Sadik Shahadu, Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
nbc584dbvnqo4y832mbfs00pxkuncrp
42099
42098
2022-08-03T17:52:28Z
Alhaj Darajaati
22
Added a link
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#Yɛlizoli Gaa-Naa
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
k36n5vqyxft665g5w6mf9y70vzoy791
42100
42099
2022-08-03T17:54:27Z
Alhaj Darajaati
22
Added a link
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikuri bila yuli n daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛli hali ka shikuri bihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yen yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikuru bila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nohi ka O ba daa kɔhi pɔi ka naa yi nya lala lagfu maa n-ti O. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bohimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla zaɣ'pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbila kam ŋun be shikuru maani mali nimmohi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bɛni.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
gwalagk243nluorufwm35z8gv3l0ypy
42105
42100
2022-08-04T06:41:44Z
Attah Mohammed
1126
Maliniŋ
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa deeli ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bipuɣiŋsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bohinbu yaga shega daa nyela be ni pahi ka daa tagi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yen che ka dimini taɣiri shɛŋa din niŋ doli.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi kalinli tuhikɔbi-siyi ni kɔbisita ni pihinii ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita pihita yini ( 1331), ka bipuɣiŋsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ayɔbu ( 1056). Karimbanim kpa kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maga, ka mali tiɛhi zilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karim baŋsim bɔbu yaɣili mini duniya zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bi ni kpuɣiri bi shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba.
== Bɛ ni kpuɤiri di shikuribihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikuru bihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdi mi n-doli zahimbu shɛhira gbaŋ shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri duniya yaɣa Junior high shikurti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimba kpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nim yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tin'duyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubila naai, bɛ ni ti o shikuru maa buku bila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bori ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahimbami ni bɔhi shɛŋa shikurunim'maa maŋmaŋ'ni setti din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpɛna bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
7m5ukis65ylqzrxhealonk7w6gv4qoh
42106
42105
2022-08-04T07:06:38Z
Attah Mohammed
1126
Maliniŋ
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi la kalinli tuhikɔbishii ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini ( 1331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu ( 1056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ruyfdzsgzhukyhnidx2xitbilg36ps0
42107
42106
2022-08-04T07:32:14Z
Alhaj Darajaati
22
/* Di karimbi'kura */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi la kalinli tuhikɔbishii ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini ( 1331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu ( 1056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji Wumbei Fuseini,CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
sqt5dztxppgmjxyck3cz95ccrd27rde
42108
42107
2022-08-04T08:18:01Z
Alhaj Darajaati
22
/* Di karimbi'kura */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi la kalinli tuhikɔbishii ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini ( 1331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu ( 1056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawums Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
q7s0zf3ds4qughhrigo7hwn91oykegk
42109
42108
2022-08-04T08:20:46Z
Alhaj Darajaati
22
Added references
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi la kalinli tuhikɔbishii ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini ( 1331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu ( 1056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
orhblqnlrgozr9z6lj4y7pvapxm8x9q
42110
42109
2022-08-04T08:51:20Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi la kalinli tuhikɔbishii ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini (1331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu ( 1056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin ( 147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
ixv9dunppdnto89r1gjjjt3nl89pnnp
42111
42110
2022-08-04T08:52:36Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi yiɣisi la kalinli tuhikɔbishii ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini (1331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
qjfbaqa8nmy4kr6pcadkjzbvmi3126y
42112
42111
2022-08-04T09:02:14Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tuhikɔbishii ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini (1331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
6pn1xvensfh31t8dkd0tt0cf6mrbtjk
42113
42112
2022-08-04T09:05:12Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin ( 2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini (1331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
l9edha0qo4s9fo1aoerb0su1e9l2as8
42114
42113
2022-08-04T09:06:40Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-$booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
sja1d0pi0o5y8reqictz2zil6kyxeav
42115
42114
2022-08-04T09:08:38Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko nyɛla kalinli tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
gb9o6r3aqvlvywc3itibc8xrzml46nq
42116
42115
2022-08-04T09:11:34Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili, kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
m42cjewupq6u7akanng0z5v5o56by7k
42117
42116
2022-08-04T09:14:16Z
AFAIBRAHIM
1206
/* Taarihi */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
tcgcz7b8erm30z2gkd5316gvs6ebypn
42118
42117
2022-08-04T09:41:26Z
Alhaj Darajaati
22
/* Di karimbi'kura */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], New Patriotic Party Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - A paɣ'sara ni A nachimba chɛ a gbɛɣu
Bisco, a gahimya
Nyini n-nyɛ tuuli kohimma ni damma shikuru tudu ŋɔ na!!!!
<nowiki>*</nowiki>Labi yili*
Bisco! A nyɛla kohimma ni damma baŋsim teeku
Ti bi yolitiɛm ti ni yina a ni maa
Bisco, a tɛhisuma ni nyɛ shɛli m-bala
Ni a yihi baŋsim din gahim kamani, gbaŋ-ŋmariba, laasabu maaniba ni tuma duzuɣuri kpamba
<nowiki>*</nowiki>Labi yili bahigu buyi*
Cheliya ka ti zaa tabisɔŋ tɛha ŋɔ
Ni ti zuɣupuri, ti suhuri, ni ti nuhi
Ka di zaŋ suhudoo, yurilim ni naŋgbanyini na!!!!
Ti ni suhi shɛli m bala yaa ti duuma.
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
12bfwl8sreahqirv5227w8tbfihm9wq
42119
42118
2022-08-04T09:47:41Z
Alhaj Darajaati
22
/* Shikuru Anthem */
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
Atani nti kpa Alizumma bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], New Patriotic Party Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Your Sons and Daughters salutes you
Bisco the great
The first Business School of the North!!!!
<nowiki>*</nowiki>Repeat or Say 2 X*
Bisco! The bank of business professionals
We are proud to be products of Tamale Bisco
The constant dreams of Bisco
Is to produce the best, Secretaries, Accountants and Managers
<nowiki>*</nowiki>Repeat the final part 2X as well*
Let's all pursue this purpose
With heads and hearts and hands
To bring home peace, love and unity!!!!
This we pray oh lord
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
3j6v83b2qe71jypz8kmahtncbw5mjig
42120
42119
2022-08-04T10:49:43Z
Marikanzy
1534
/* Di tuma saha */ Added an interlink
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
[[Atani]] nti kpa [[Alizimba|Alizumma]] bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], New Patriotic Party Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Your Sons and Daughters salutes you
Bisco the great
The first Business School of the North!!!!
<nowiki>*</nowiki>Repeat or Say 2 X*
Bisco! The bank of business professionals
We are proud to be products of Tamale Bisco
The constant dreams of Bisco
Is to produce the best, Secretaries, Accountants and Managers
<nowiki>*</nowiki>Repeat the final part 2X as well*
Let's all pursue this purpose
With heads and hearts and hands
To bring home peace, love and unity!!!!
This we pray oh lord
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
q7lwggqimankrkftjt8mwe39rtccp6g
42121
42120
2022-08-04T10:51:46Z
Marikanzy
1534
/* Kundivihira */ added a category
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
[[Atani]] nti kpa [[Alizimba|Alizumma]] bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], New Patriotic Party Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Your Sons and Daughters salutes you
Bisco the great
The first Business School of the North!!!!
<nowiki>*</nowiki>Repeat or Say 2 X*
Bisco! The bank of business professionals
We are proud to be products of Tamale Bisco
The constant dreams of Bisco
Is to produce the best, Secretaries, Accountants and Managers
<nowiki>*</nowiki>Repeat the final part 2X as well*
Let's all pursue this purpose
With heads and hearts and hands
To bring home peace, love and unity!!!!
This we pray oh lord
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
3m4xo16vwddvbk1vdyjh0lxunql08sv
42122
42121
2022-08-04T10:54:22Z
Marikanzy
1534
/* Kundivihira */ added a category
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
[[Atani]] nti kpa [[Alizimba|Alizumma]] bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], New Patriotic Party Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Your Sons and Daughters salutes you
Bisco the great
The first Business School of the North!!!!
<nowiki>*</nowiki>Repeat or Say 2 X*
Bisco! The bank of business professionals
We are proud to be products of Tamale Bisco
The constant dreams of Bisco
Is to produce the best, Secretaries, Accountants and Managers
<nowiki>*</nowiki>Repeat the final part 2X as well*
Let's all pursue this purpose
With heads and hearts and hands
To bring home peace, love and unity!!!!
This we pray oh lord
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Shikuriti]]
enavqmkixhnh18gci9ta214d0mx3z67
42123
42122
2022-08-04T10:56:39Z
Marikanzy
1534
/* Kundivihira */ added a category
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
[[Atani]] nti kpa [[Alizimba|Alizumma]] bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], New Patriotic Party Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Your Sons and Daughters salutes you
Bisco the great
The first Business School of the North!!!!
<nowiki>*</nowiki>Repeat or Say 2 X*
Bisco! The bank of business professionals
We are proud to be products of Tamale Bisco
The constant dreams of Bisco
Is to produce the best, Secretaries, Accountants and Managers
<nowiki>*</nowiki>Repeat the final part 2X as well*
Let's all pursue this purpose
With heads and hearts and hands
To bring home peace, love and unity!!!!
This we pray oh lord
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhambu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Shikuriti]]
[[Pubu:Northern Region]]
cod4oauck5vln1tajyyshoitgl8b9py
42124
42123
2022-08-04T10:58:09Z
Marikanzy
1534
/* Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) */ Correction of spellings errors
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
[[Atani]] nti kpa [[Alizimba|Alizumma]] bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di biɛla pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], New Patriotic Party Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Your Sons and Daughters salutes you
Bisco the great
The first Business School of the North!!!!
<nowiki>*</nowiki>Repeat or Say 2 X*
Bisco! The bank of business professionals
We are proud to be products of Tamale Bisco
The constant dreams of Bisco
Is to produce the best, Secretaries, Accountants and Managers
<nowiki>*</nowiki>Repeat the final part 2X as well*
Let's all pursue this purpose
With heads and hearts and hands
To bring home peace, love and unity!!!!
This we pray oh lord
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhimbu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhimbu din jɛndi duɣibu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Shikuriti]]
[[Pubu:Northern Region]]
r2cvv8oz9ihf6hapfrv6f4vouysko61
42125
42124
2022-08-04T11:26:00Z
Adam Kamaldeen
1825
/* Pubu yaɣili */Correct spelling
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
[[Atani]] nti kpa [[Alizimba|Alizumma]] bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di bela pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛli ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], New Patriotic Party Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Your Sons and Daughters salutes you
Bisco the great
The first Business School of the North!!!!
<nowiki>*</nowiki>Repeat or Say 2 X*
Bisco! The bank of business professionals
We are proud to be products of Tamale Bisco
The constant dreams of Bisco
Is to produce the best, Secretaries, Accountants and Managers
<nowiki>*</nowiki>Repeat the final part 2X as well*
Let's all pursue this purpose
With heads and hearts and hands
To bring home peace, love and unity!!!!
This we pray oh lord
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhimbu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhimbu din jɛndi duɣibu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Shikuriti]]
[[Pubu:Northern Region]]
dwe0gto6tqnzruxu4ongw9a7ltmd4j8
42126
42125
2022-08-04T11:30:48Z
Adam Kamaldeen
1825
/* Di nia waɤinlli */Correct spelling
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}
{{D-Class}}
'''Business Senior High School'''<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/about|access-date=2022-07-31|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> nyɛla [[Shikuru|shikuri]] shɛli din be Tudu polo, [[Tamali|Tamale]].
== Di tuma saha ==
[[Atani]] nti kpa [[Alizimba|Alizumma]] bin din gbaai kurug'ayopɔin ni labi hali ni kurug'ata ni labi.
== Shikuru maa "code" ==
0080104 (Bɛ ni mali shɛli sabiri WASSCE zahimbu)
== Taarihi ==
Silimiin-goli [[September]] dabaa awɔi yuuni 1963 ka Business Senior High School pili. Ŋun daa kpa shikuru maa yuli m-booni Reverend [[Samuel Benjamin Gogoe]] ŋun daa yi Tarkwa<ref>{{Cite web|title=Business Senior High, Tamale History {{!}} SchoolsInGh.com|url=https://www.schoolsingh.com/senior-high-schools/business-senior-high-tamale/history|access-date=2022-08-01|website=schoolsInGh|language=en}}</ref> din be [[Western Region]] yaɣili la. Di bela maali anahi ni [[Nyankpala]]<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-01|language=en-GB}}</ref>, ka ba daansi ni alepile paaki kurili din be Tamale Central yaɣili la.
Chira ayi nyaaŋa shikuri maa ni daa kpa, di tuuli shikurubila yuli n-daa booni Mumuni Musah ŋun pa su MIMA Construction Limited saha ŋɔ. Ŋuni n-daa lɛbi di tuuli Senior Prefect (Shikurubihi kpɛma). Lala n-daa kuli nyɛ li hali ka shikurubihi ŋɔ kalinli ti paai pia ni ayi (12). Daliri din daa che ka shikuru ŋɔ bi lahi nyari bihi daa nyɛla shikuru yɔri, bɛ ni daa yɛli ni bɛ yɛn yɔrila laɣafu din yiɣisi shiiri pia ni ayi lala saha maa (saha ŋɔ, Gh 0.012p) chira ata kam nyaaŋa, lala laɣafu ŋɔ nyɛbu daa nyɛla tɔm n-ti bihi laamba. Kamani tuuli shikurubila ŋun nyɛ Alhaj Musah daa yɛliya ni nɔhi ka o ba daa kɔhi pɔi ka naan yi nya lala laɣafu maa n-ti o. Yɛlimuɣusirili din daa kuli lahi beni n-nyɛ karim baŋsim din nyɛ laasabu maalibu mini bɔhimbu yaɣ' shɛŋa daa nyɛla zaɣ' pala ka di zuɣu che ka bɛ yuli n-ʒɛm li ka ka zaɣa dini kamani bɛ ni mali zaɣa n-ti Arts mini Science shɛli yɛla bɛ ni pun mi ka karimbia kam ŋun be shikuru maa ni mali nimmɔhi di polo. Saha ŋɔ zaa shikuru maa daa na nyɛla ninvuɣ' yino bini.
Yuuni 1965, ka [[Gomnanti]] daa dee li ka di pahi Ghana Gomnanti shikuritinima puuni ka daa labi m-boli li Tamale Commercial Institute. Ka di karimbanima kalinli daa chaŋ ata (3), ka kpuɣi shikurubihi kalinli din daa yiɣisi kɔbiga ni yini (101). Bidibisi kalinli daa nyɛla pihiyɔbu ni ayi (62) ka bi'puɣinsi nyɛ pihinahi yini kani (39). Bɔhimbu yaɣa shɛŋa daa nyɛla bɛ ni pahi ka daa taɣi boli shikuru maa yuli Commercial Secondary School din yɛn che ka di mini taɣiri shɛŋa din niŋ doli taba.
Saha ŋɔ, shikuri ŋɔ karimbihi kalinli yiɣisi la tusaayi ni kɔbisita ni pihinii ni ayopɔin (2,387). Bidibisi ko kalinli nyɛla tuhili ni kɔbisita ni pihita ni yini (1,331), ka bi'puɣinsi mi nyɛ tuhili ni pihinu ni ayɔbu (1,056). Karimbanima gba kalinli saha ŋɔ yiɣisila kɔbigi ni pihinahi ni ayopɔin (147).<ref>{{Cite web|last=Mumuni|first=Inusah Alhassan|date=2022-07-31|title='BOSA' holds second 'home coming' event at BISCO|url=https://factsnewsroom.com/2022/07/31/bosa-holds-second-home-coming-program-at-bisco/|access-date=2022-08-03|website=Facts Newsroom|language=en-US}}</ref>
== Di kpabu yuuni ==
Silimiingoli September dabaa awɔi, yuuni 1963 ka shikuri ŋɔ daa kpa.
== Pubu yaɣili ==
Di bela pubu yaɣili din nyɛ [[Gomnanti Shikuru]]
== Di taachi ==
Di taachi nyɛla [[suhudoo]] mini [[nangbanyini]]
== Di nia jihi ==
Di bo wuhirisuŋ n-ti di shikurubihi zaa ka di yi di ko ka che shikuru shɛŋa ŋan kpalim, din yɛn che ka bɛ [[Shikuru bihi|shikurubihi]] maa nia mini di yɛlibɔra pali ka di nyɛla shaawar’suma shɛŋa bɛ ni laɣindi gbaara, yuunisuŋ ni gbubirisuŋ shɛli shikuru ŋɔ ni yɛn ti ba.
== Di nia waɤinlli ==
Ni di yihi ban yɛn kpaŋsiri bɛ maŋa, ka mali tɛhizilima, ni shikuru ban yirina ni shɛhira gbana din viɛla ka mali dariza n-ti karimbaŋsim bɔbu yaɣili mini dunia zaa tuma din be Ghana ni zaŋ ti kpa.
== Bɛ ni kpuɣiri bi' shɛba ==
Shikuru ŋɔ kpuɣirila paɣaba mini dabba zaa.
== Bɛ ni kpuɤiri bɛ shikurubihi shɛm ==
Bɛ kpuɣirila shikurukbihi pala yuuni kam ka di doli computer tabibi ka be Ghana Eduacation Service fukumsi ni. Lala maʒini ŋɔ tumdimi n-doli zahimbu shɛhira gban' shɛŋa bɛ ni kpɛhi ka di yuli booni [[Basic Education Certificate Examination]] (B.E.C.E). Lala zahimbu maa nyɛla bɛ ni kpari shɛli tiri dunia yaɣa Junior high shikuruti. Lala zahimbu gbana ŋɔ bela [[West African Examination Council]] (WAEC) ka doli karimbakpamba ban be Junior High School tingbani ŋɔ ni. Computer yi pii shikurubihi ŋɔ naai, [[Ghana Education service (GES)|Ghana Education Service]] nima gba yɛn laɣim la yuya ŋɔ n-zaŋ ti shikuruti. Lala yuya ŋɔ yɛn tabilila shikuriti da'paɣa zuɣu ka sokam tooi nya.
Soli lahi beni n-ti tiŋduyanima ban bɔri ni bɛ kpe shikuru maa ni, din ŋuna shikuru maa maŋmaŋa n-yɛn zahim ba. Shikurubihi ban yi Senior High School shɛŋa bee ban na kuli pili Senior High School ka bɔri ni bɛ tuɣi bɛ Karim shikuru maa ni gba ni tooi nya shikuru maa "admistration." Bɛ yi kpuɣi shikurubia naai, bɛ ni ti o shikuru maa bukubila. Lala buku ŋɔ ni sɔŋ shikurubihi pala ka bɛ baŋ shikuru maa soya ni di zalisi zaa. Bɛ lahi zaŋdi bɛ zaŋsim niŋdi tiŋduya karimbihi ban bɔri ni bɛ kana ti bɔhim shikuru maa ni, dini nyɛ bɛ yɛn zahim ba mi m-bɔhi ba bɔhi shɛŋa shikurunima maa maŋmaŋ ni mali din yɛn niŋ ka bɛ gba tooi kuli nya admission kpena bɛ shikuru maa puuni nti bɔhim.
== Karim baŋsim yaɤa din be shikuru ŋɔ ni ==
# Business (laasabu maalibu)
# General Arts (Taarihi, bala kaman [[Dagbanli]], French ni din pahi, n ti pahi Geography)
# Home Economics (bɔhambu din jɛndi duɣubu mini biɛhagu gbubiri suŋ)
# General Science (tabibi bɔhambu)
== Yiya dinbe shikuru ŋɔ ni ==
# Ferguson, ka di kom nyɛ zaɣi ʒee.
# Aggrey, ka di kom nyɛ zaɣi dɔzim.
# Nkrumah, ka di kom nyɛ zaɣi vakahili.
# Danquah, ka di kom nyɛ zaɣi nuɣiso.
# Gogoe, ka di kom nyɛ zaɣi pielli.
# Seidu Seini, ka di kom nyɛ zaɣi orange bee nuɣiso din be di shim.
== Di karimba kpamba ==
# Rev. Samuel B. Gogoe, yuuni 1963-1970.
# J.A. Braimah Jnr, yuuni 1971-1972.
# Godwin Seth Senanunyam Tamakloe, yuuni 1972-1976.
# Mr. Michael N. Okyere, yuuni 1976-1978.
# D.N. Loriba, yuuni 1978-1979.
# John E. Bawah , yuuni 1979-1980.
# Mr. Seidu Seini, yuuni 1980-1998.
# Mr. J.B Dakurah, yuuni 1998-2004.
# Awudu Rauf, yuuni 2004-2010.
# Mr. S.B. Awari, yuuni 2010-2014.
# Iddrisu Neindow, yuuni 2014-2016.
# Alhaji Zack Ishmael Abu, silimiingoli January biɛɣu pia ni yini yuuni 2016 nti kpa silimiingoli September, biɛɣu pihita yinika yuuni 2016.
# Ndeego J. Matthew, yuuni 2016-2021.
# Mrs. Sussana Fati Braimah, 2021 hali na ni saha ŋɔ.
== Di karimbi'kura ==
# [[Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu]]<ref>{{Cite web|last=Mohammed|first=Mutaka|date=2022-07-31|title=BISCO marked 2nd Home Coming in Tamale|url=https://diamondfmonline.com/bisco-marked-2nd-home-coming-in-tamale/|access-date=2022-08-01|website=Diamond 93.7FM|language=en-US}}</ref> - Ghana Attorney General kuro.
# Alhaji Mumuni Musah, Managing Director of Mima Construction Ltd
# Alhaji [[Wumbei Fuseini]],CEO, Mawumus<ref>{{Cite web|date=2021-12-14|title=Mawums Limited donates ₵130k to Bisco Old Students Association towards construction of sick bay - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/mawums-limited-donates-%e2%82%b5130k-to-bisco-old-students-association-towards-construction-of-sick-bay/|access-date=2022-08-04|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> Agencies Ltd
# Hajia Fati Forgor, District Finance Officer, Kpandai District Assembly<ref>{{Cite web|last=admin|title=Bisco old students urge present students to maintain high academic standards|url=https://justicefmonline.com/bisco-old-students-urge-present-students-to-maintain-high-academic-standards/|access-date=2022-08-01|language=en-US}}</ref>
# Col. Issahaku Mohammed, Ghana Armed Forces
# Col. Fuseini Salifu, Ghana Armed Forces
# Hajia Fati Musah, Manager, ADB Tamale
# Alhaji Mohammed Saani Yakubu, Country Director, Actionaid DR Congo
# Alhaji Bashiru Aliyu, Head, Engineering Control, Stanbic Bank
# Nurudeen Bawa, National Health Insurance Scheme, Accra
# Alhaji Ahmed Imoro, Director of Finance, National Health Insurance Authority
# Mr. Didi Dramani, Assistant Coach, Ghana Black Stars
# Mr. Shaibu Ibrahim Tanko, Director of Sports, UDS
# Mr. Amidu Shiraz Labaran, Partner KPMG in Ghana
# Prof. Paul Issahaku, Canada
# Mr. Iddrisu Alhassan Iddrisu, Branch Manager, Stanbic Bank
# Mrs. Anatu Mahama Amin, CEO, Betty Aruna Prestige Memorial School
# Mohammed Ibn Abdallah, Media Practitioner, Diamond FM
# Alhaji Mohammed Baba Inusah, Principal Assistant, Clerk of Parliament
# Mr. Emmanuel Afreh Owusu, Senior Assistant Registrar, UCC
# Dr. Alhassan Andani, Senior Lecturer, UDS
#COP Timothy Yoosa Bonga, Former Northern Regional Police Commander.
#Boting Naa Moses Alhassan, Retired Chief Director, Ministry of Roads and Highways.
#Hajia Sherifa Yahaya Iddi, Principal Midwifery Officer, Tamale West Hospital.
#Alhaji Nurideen Mahama, Retired Regional Director, Audit Service.
#Mrs. Selina Ziddah, Head of Audit Service in Gomoah West District.
#Alhaji Aminu Issahaku, Municipal Finance Officer, Yilo Krobo Municipality.
#Ms. Duduyeri Bridget, Development Worker.
#Mr. Abdul Mumin Mohammed General, Public Policy Expert.
#Mr. Ibrahim Abdallah, Manager and Lead Specialist, MTN Ghana.
#Mr. Sulemana M. Murijan, Finance Manager, Securities and Exchange Commission.
#Mr. Shamwill Abdul-Karim, Parliament House.
#Dr. Ibrahim Abdul-Jalil, Director, Dar Al Istithmar.
#Dr. Iddrisu Abdul Malik, Country Advisor, Institute for Fiscal Studies, UK.
#Mr. Sulemana Misbaw, Founder and CEO of Tamaha Ghana.
#Mr. Iddrisu Mohammed Hussein, General Manager, Finance & Admin, Royal Crown Packaging.
#Mrs. Hamidatu Muktar Adam, Sagani TV
#Alhaji Mohammed Faisal Amadu, Lecturer, UDS.
#Mr. Chentiba Ahmed Taufique, Lecturer, UDS.
#Mr. Abudulai Munkaila, Lecturer, UPSA.
#Mr. Alhassan Mohammed Hafiz, ODCP Professional and Consultant.
#Mr Achagwe Luguje, Director General of Ghana Ports and Harbour.
#Alhaji Muniru Muktar, Head of Customer Service, GCB Bank plc.
#Hajia Fauzia Amadu, Controller and Accountant General Department.
#Mrs Margaret Afi Tenkorang, Superintendent of police at the CID Headquarters
#Rev. Timothy Ernest Annoh, Presbyterian Church of Ghana.
#Dr. Issac Owusu Mensah, Director of Research at the office of the President.
#Prof. Daniel A. Bagah, Member, Council of State.
#Mr. Peter Kennedy Anum, Sahara Radio, United Kingdom.
#Mr. [[Mohammed Abubakari Naporo|Mohammed Abubakari Naporoo]], New Patriotic Party Youth Organizer, [[Miɛŋ]] Constituency .
#Mr. [[Sadik Shahadu]], Executive Director,<ref name=":0" /> [[Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedian User Group]]. <ref name=":0">{{Cite web|date=2022-07-02|title=Digitizing the Dagbani Language [Article]|url=https://citinewsroom.com/2022/07/digitizing-the-dagbani-language-article/|access-date=2022-08-03|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref>
#Mr. Yussif Abdul Rasheed, Project Manager, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Abdul-Rafiu Fuseini, Facilitator, Dagbani Wikimedian User Group.
#Mr. Mumuni Yirifa Yunus, Programmes Manager, Radio Justice Tamale.
#Mr. Alhassan Mashood Damba, General Manager, Radio Justice Tamale
#Chief Naa Mohammed Alhassan, Kpeni Naa.
#[[Yelzoli Gaa Naa|Yɛlizoli Gaa-Naa]]
#Alhaji Iddrisu Nashiru, Chief Executive Officer, Hollard Life Insurance Ghana.
#Mr. Issahaku Abdul Latif, Northern Regional Director, National Health Insurance Authority.
#Mr. Ibrahim Shaibu Sawayo, Head of Sports, Radio Justice
== Shikuru Anthem ==
Bisco - Your Sons and Daughters salutes you
Bisco the great
The first Business School of the North!!!!
<nowiki>*</nowiki>Repeat or Say 2 X*
Bisco! The bank of business professionals
We are proud to be products of Tamale Bisco
The constant dreams of Bisco
Is to produce the best, Secretaries, Accountants and Managers
<nowiki>*</nowiki>Repeat the final part 2X as well*
Let's all pursue this purpose
With heads and hearts and hands
To bring home peace, love and unity!!!!
This we pray oh lord
== Kpaŋmaŋa ==
Bana n-daa kpuɣi yuuni 2017 naŋgbankpeeni kpaɣibu la jaashɛi (No Yawa Project).<ref>{{Cite web|title=Business Senior High School, Tamale - Contacts & Business Details|url=https://www.yellowpagesghana.com/schools/business-senior-high-school-tamale/|access-date=2022-08-03|language=en-GB}}</ref>
== Di ni mali bin shɛŋa (Facilities) ==
# Tabibi wuhibu ni bɔhimbu duu (Science Lab)
# Tabibi maʒina duu (Computer Lab)
# Bɔhimbu din jɛndi duɣibu mini biɛhagu gbubiri suŋ duu (Home Economics Lab)
# Bolli paaki
# Nuuni bolli din labira (Handball) paaki
# Nuuni bolli (Volley ball) paaki
# Bindirigu dibu shee
# Bindirigu dugibu shei (dudurigu ni)
# Bukunima biehigu shee
== Kundivihira ==
<references />
[[Pubu:Ghana]]
[[Pubu:E-Class]]
[[Pubu:Dagbaŋ]]
[[Pubu:Lahabaya zaa]]
[[Pubu:Shikuriti]]
[[Pubu:Northern Region]]
osh072i1iraqbtwlr31purukabtjddm