Википеди cvwiki https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%C4%95%D0%BF_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%C4%83 MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Медиа Ятарлă Сӳтсе явасси Хутшăнакан Хутшăнаканăн канашлу страници Википеди Википеди сӳтсе явмалли Ӳкерчĕк Ӳкерчĕке сӳтсе явмалли MediaWiki MediaWiki сӳтсе явмалли Шаблон Шаблона сӳтсе явмалли Пулăшу Пулăшăва сӳтсе явмалли Категори Категорине сӳтсе явмалли TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля Гаджет Обсуждение гаджета Определение гаджета Обсуждение определения гаджета Волгоград облаçĕ 0 3349 751638 750587 2022-08-23T05:28:22Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{РФ субъекчĕ |RuNm = Волгоград облаçĕ |OfNm1 = Волгоградская область |OfNm2 = |FSFlag = [[Ӳкерчĕк:Flag of Volgograd Oblast.svg|150px]] |FSCoA = [[Ӳкерчĕк:Coat of Arms of Volgograd oblast.svg|150px]] |FlagLnk = Волгоград облаçĕн ялавĕ |CoALnk = Волгоград облаçĕн гербĕ |FSMap = [[Ӳкерчĕк:RussiaVolvograd.png|300px|Волгоград облаçĕ Раççей картти çинче]] |FSCtrWhat = Тĕп хули |FSCtrNm = [[Волгоград]] |AreaRnk = 34 |TotArea = 112&nbsp;877 |WaterPrcnt = кăштах кăна |PopRnk = 17 |PopQty = 2&nbsp;635&nbsp;640 |PopCtDate = 2006 |PopDens = 23.3 |FedDistrNm = [[Атăлçи федераллă округĕ]] |EcRegNm = [[Атăл-Вятка районĕ]] |CadNo = |LangLangs = s |OfLangs = [[вырăс чĕлхи|вырăс]] |HeadTtl = Губернатор |HeadNm = [[Масюта Николай Кириллович|Николай Масюта]] |ViceTtl = |ViceNm = |LegislTtl = |LegislNm = |FSAnthem = [[Волгоград облаçĕн гимнĕ]] |FSUTC = +0300 }} '''Волгоград облаçĕ''', — [[Кăнтăрти Федераллă округ]]а кĕрекен область. Тĕп хули [[Волгоград]] шутланать. Хĕвеланăç енчен хĕвелтухăç енне, çавăн пекех çурçĕртен кăнтăр еннеле {{çухрăм|400}} ытла тăсăлать. Чикĕ тăршшĕ {{çухрăм|2221.9}}. Облаçре 1506 хула-ял вырнаçнă. Волгоград облаçĕ [[Сарăту облаçĕ|Сарӑту]], [[Ростов облаçĕ|Ростов]], [[Аçтăрхан облаçĕ|Аҫтӑрхан]], [[Воронеж облаçĕ]]семпе, [[Калмăк Республики|Калмăк Республикипе]] тата [[Казахстан]] республикипе юнашар вырнаçнă. == Транспорт == Область тăрăх иртекен чукун çулĕсен тăршшĕ 1, 6 пин çухрăм, шыв çулĕсем — 1,5 пин çухрăм, автомобиль çулĕсем — 14 пин çухрăм. == Хулисем == * [[Волгоград]] * [[Волжски]] * [[Дубовка]] * [[Жирновск]] * [[Камышин]] * [[Котельниково]] * [[Палласовка]] * [[Серафимович]] * [[Суровикино]] * [[Калач-Дон-Çинче]] * [[Котово]] * [[Краснослободск]] * [[Ленинск]] * [[Михайловка]] * [[Николаевск]] * [[Новоаннинский]] * [[Петров Валĕ]] * [[Урюпинск]] * [[Фролово]] == Каçăсем == {{Commonscat|Volgograd Oblast}} * [http://www.volganet.ru/ Волгоград облаçĕн администрациĕн сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161203042636/http://www.volganet.ru/ |date=2016-12-03 }} {{Кăнтăрти Федераллă округ}} {{stub}} [[Категори:Раççей]] [[Категори:Волгоград облаçĕ| ]] d2swlqk1ivkmq4o1p5b58yaw8sny1it Атăлçи Пăлха́р 0 3496 751593 735414 2022-08-23T01:27:49Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Пăлхар (пĕлтерĕшсем)}} [[File:Volga-Bulgaria.jpg|thumb|300px|Атăлçи Пăлхар]] '''Атăлçи Пăлхар''', Нухрат Пӑлхар<ref>{{книга| автор = Мадуров Д.Ф.| заглавие = Серебряная Булгария. Основные вехи истории| ссылка = | ответственный = | место = | издательство = СПб.: Алетейя| год = 2018| том = | страниц =264 | страницы = | isbn = | ref = }}</ref> ({{lang-ru|Волжская Болгария, Серебряная Болгария}}, {{lang-tt|Идел буе Болгары}}), — вăтам ĕмĕрсенчи ([[VII ĕмĕр|VII]]-[[XIII ĕмĕр|XIII]]) патшалăх. Тĕпрен илсен, хальхи [[Чăваш Ен]], [[Тутарстан]] республикисем вырăнĕнче вырнаçнă пулнă. Патшалăха 660 çулсем патнелле туса хунă. Тĕп хули [[Пăлхар]] пулнă. == Кунçул == Атăлçи Пăлхар патшалăхĕ [[Араб халифачĕ]]пе, [[Висанти]]пе тата [[Руç]]пе тачă çыхăну тытса тăнă, вĕсемпе суту-илӳ тунă. Атăлти Пăлхарĕ Тухăçпа Анăçа çыхăнтаракан çул çинче тăни питĕ аталанма пулăшнă. [[1006]] çулта Руçпе суту-илӳ килĕшĕвне алă пусса çирĕплетнĕ. Вырăссем Пăлхар çине тапăннине [[977]], [[985]], [[994]], [[997]], [[1120]], [[1164]], [[1172]], [[1183]], [[1220]] çирĕплетме пулать. Пăлхарсем хăйсем те татăшах вырăссен хулисене тапăннă. Çапла [[Пăлхар]]а тăшмансенчен сыхлас тесе тĕп хулана [[Пӳлĕр]]е куçарнă. [[XIII ĕмĕр]]ти 20-мĕш çулсенче Атăлти Палхар патшалăхĕ Европăри патшалăхсенчен чи малтан монголсен çарĕсемпе тĕл пулнă. Монголсем [[1223]] çулта тапăнса килнине вĕсем сирсе янă. [[1229]] тата [[1232]] çулсенче монголсем тепĕр хут тапăнса килнĕ. Кунхинче те пăлхарсем вĕсене çапса аркатнă. Монголсенчен хурушлăх тухнă пирки [[1229]] çулта Атăлçи Пăлхар [[Руç]]пе мирлешнĕ. Çапах та [[1236]] çулта [[монголсем]] [[Пăлхар]]а çапса аркатнă. [[Пăлхар]], [[Пӳлĕр]], [[Çăкату]] хулисене аркатнă, [[Сувар]] тата [[Керменчук]] хулисене вăйлă ватнă. Атăлçи Пăлхара çĕнтерсе илнĕ хыççăн монголсем Руç çине тата половецсен (кăпчаксен) çĕрĕ çине тапăнса кайнă. Пăлхарсем вара монголсем хăйсене çĕнтерсе илнипе килĕшсех кайман, вĕсем пăлханма пуçланă. Çавăнпа та [[1241]] çулта монголсен ку çĕрсене çĕнĕрен çĕнтерсе илме тивнĕ. == Патшалăх тытăмлăхĕ == {{Çырмалла}} == Атăлçи Пăлхарăн патшисем == * [[Айтар]] * [[Алмас]] * [[Вырăх]], — Алмаспа пĕр вăхăтра пурăннă [[чăваш]] кĕрешӳçи. * [[Паттăр-Мумин]] * [[Тукки]] * [[Челпир]] * [[Шилкка]] * [[Ылттăнпик]] == Чаплă çынсем == * [[Валем Хуçа]] — авалхи чăвашсен пӳлĕхçи. * [[Пачман]] — Атăлти Пăлхарăн пикĕ. * [[Пăлхарпи]] — Атăлти Пăлхарăн патшин — [[Атам]]ăн — хĕрĕ. * [[Ылттăнчеч]] — Атăлти Пăлхар пикĕ. * [[Пуян (пăлхарсен пикĕ)|Пуян]] — Атăлти Пăлхар пикĕ. * [[Тинекку (пăлхарсен пикĕ)|Тинекку]] — Атăлти Пăлхар пикĕ. * [[Сăвар-Элтти]] == Вуламалли == * "О происхождении чувашского народа", Шупашкар, [[1957]] * "Болгары и чуваши", [[Шупашкар]], [[1984]]. * [[Каховский Василий Филиппович|Каховский В.Ф.]], "Происхождение чувашского народа", [[1965]]. * Фахрутдинов Р.Г., «Очерки по истории Волжской Болгарии», «Наука» пичет кăларăвĕ, [[1984]]. * [[Николаев, Василий Васильевич|Николаев В. В.]], "Чуваши. Этническая история и традиционная культура.", [[Мускав]], [[2000]]. * Николаев В. В., "История предков чувашей. XXX в. до н.э. — XV в.н.э.", [[Шупашкар]], [[2005]]. * [[Комиссаров Гурий Иванович|Кури Вантер]], "Чăваш халахĕн историйĕ", [[Шупашкар]], "[[Ялав]]" библиотеки, [[1990]]. * М.П.Петров-Тенехпи, «О происхождении чуваш» * Ашмарин Н.И., "Болгары и чуваши", [[Хусан]], [[1902]]; Шупашкар, [[1984]]. * "О состоянии и мерах улучшения массово-политической и идеологической работы в Татарской партийной организации", Постановление ВКП (б), [[çурла, 9]], [[1944]]. * В. Д. Дмитриев, "Откуда мы родом" статья, "Чăваш Ен" хаçат, 1991. * С. М. Шпилевский, "Авалхи хуласем" * [[Юхма Мишши]], «Авалхи чăвашсем, [[Шупашкар]], [[1996]]. * А. Кондратов, "Земля людей — земля языков", [[Мускав]], [[1974]]. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == {{commonscat|Volga Bulgaria}} * ''Бариев Р.'' [http://www.kitap.net.ru/bariev.php Волжские Булгары: история и культура] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080327200450/http://kitap.net.ru/bariev.php |date=2008-03-27 }} * [http://archeologia.narod.ru/bulbul.htm Болгар: зеленая альтернатива] * [http://www.bolgar.info Болгарский Государственный историко-архитектурный музей-заповедник] * [http://suvar.net/article Публикации о Суваре] * [http://lince.srumandmass.com/readarticle.php?article_id=40 Волжская Булгария]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120119144632/http://lince.srumandmass.com/readarticle.php?article_id=40 |date=2012-01-19 }} * ''[[Голубовский, Пётр Васильевич|Голубовский П. В.]]'' [http://runivers.ru/lib/detail.php?ID=1032189 Болгары и хазары, восточные соседи Руси при Владимире Святом] * ''Давлетшин Г.'' [http://tashlar.narod.ru/text/davletshin.htm Болгаро-татарские надгробные памятники] * [http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/fadlan.htm Ибн-Фадлан. «Записка» о путешествии на Волгу] * ''Кучкин В. А.'' [http://teacher.syktsu.ru/09/liter/007.htm О маршрутах походов древнерусских князей на государство волжских болгар в XII — первой трети XIII в.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070926223245/http://teacher.syktsu.ru/09/liter/007.htm |date=2007-09-26 }} * [http://www.kcn.ru/tat-ru/history/h_bulg.ru.html Статья о Волжской Болгарии на сайте Казанского Государственного Университета] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050226235038/http://www.kcn.ru/tat-ru/history/h_bulg.ru.html |date=2005-02-26 }} * ''Хакимзянов Ф., Мустафина Д.'' [http://tashlar.narod.ru/text/hakimz-bolgar.htm Эпиграфические памятники города Булгар] * [http://chuvash.org/wiki/Атăлçи%20Пăлхар Атăлçи Пăлха́р] * [https://www.youtube.com/watch?v=mOknVSUxMdQ Волжские монеты Бунт Емельяна Пугачева 1773 - 1775 годов История Суваро Булгары] {{medieval-stub}} {{Атăлçи Пăлхарăн тытăмçисем}} {{Авалхи чăваш хулисем}} {{Монголсен анăç харçи}} {{Тĕрĕк патшалăхĕсем}} {{Хасар Ен}} [[Категори:Чăвашсем]] [[Категори:Атăлти Пăлхар|Атăлти Пăлхар]] [[Категори:Çухалнă патшалăхсем]] cqryyqua4zkbyyier7skifwq4ylu0fw Афанасьев Алексей Андриянович 0 3591 751595 717954 2022-08-23T01:48:12Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Çыравçă |Ят = Алексей Афанасьев |Ӳкерчĕк = |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă вăхăт = [[1925]], [[юпа, 19]] |Çуралнă вырăн = [[Тăмпарлă]] [[ял]]ĕ, [[Павлă районĕ]], {{ÇВ|Тутар АССР|Тутарстанра}} |Вилнĕ вăхăт = [[1985]], [[пуш, 21]] |Вилнĕ вырăн = [[Павлă]] посëлок, [[Павлă районĕ]], {{ВВ|Тутар АССР|Тутарстанра}} |Пăхăнулăх = {{Flagicon|USSR}} {{Flagicon|RUS}} |Ĕçлев тĕсĕ = [[чăвашсем|чăваш]] [[проза|прозăçи]], [[сăвăç]]ĕ, тăлмачĕ |Хастар çулсем = |Тĕлĕ = |Жанр = [[повеç]], [[роман]], [[калав]], [[поэма]] |Ĕçсен чĕлхи = [[чăваш чĕлхи|чăваш]], [[вырăс чĕлхи|вырăс]], [[удмурт чĕлхи|удмурт]] |Чыславсем = 3 степеньлĕ Мухтав [[орденĕ]], медальсем |Викивулавăш = }} {{Пĕр хушаматлисем|Афанасьев}} '''Афанасьев Алексей Андриянович''' ([[1925]], [[юпа, 19]], [[Тутар АССР]], [[Павлă районĕ]] [[Тăмпарлă]] [[ял]]ĕ — [[1985]], [[пуш, 31]], [[Павлă]] паçулки (халĕ хула), [[Тутарстан]]) — [[чăвашсем|чăваш]] çыравçи, [[сăвăç]], тăлмачă<ref>[http://nasledie.nbchr.ru/personalii/pisateli/afanasev-a/ Писатели : Афанасьев Алексей Андриянович]</ref>, Тăван çĕршывăн аслă вăрçин участникĕ (1943-1945), СССР ÇП пайташĕ ([[1949]]). ==Пурнăçĕ== [[1925]] çулхи [[юпа, 19|юпа уйăхĕн 19]] [[Тутарстан]]ăн [[Павлă районĕ]]нчи [[Тăмпарлă]] [[ял]]ĕнче çуралнă. [[1932]]-[[1935]] çулсенче колхоз çамрăкĕсен шкулĕнче вĕреннĕ. [[Удмурт чĕлхи]]пе литературине ачасене вĕрентнĕ. [[1943]] çулхи кăрлачра хĕсмете чĕннĕ. [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи]]не ([[Карели]]не финнсенчен ирĕке кăларнă çапăçусенче) хутшăннă. Вăрçăран таврăнсан Пĕкĕлмери вĕрентекенсен институтне вĕренсе тухнă, кайран ачасене вĕрентнĕ. Вуннă çул Павлă районĕн «Знамя» хаçат редакторĕнче ĕçленĕ. 1960 çулта вăл каллех учитель ĕçне куçнă. [[1985]] çулхи [[Пуш, 21|пуш уйăхĕн 21-мĕшĕнче]] [[Тутарстан]]ри [[Павлă]] [[Поселок|посëлокĕнче]] (халĕ хула) вилнĕ. == Пултарулăх ĕçĕсем == Алексей Афанасьев «Телей уççи» ([[1944]], [[1965]]) сăвăллă юмаха çырнă. Унăн çак сăвă кĕнекисене асăнмалла: * «Хура ылтăн» ([[1957]]); * «Сăвăсем» ([[1959]]); * «Туслăхпа юрату» ([[1963]]); * «Çунатлă çамрăклăх» ([[1976]]); * «Заставăри тревога» ([[1980]]). * «Юманлăх çулçă тăкмарĕ» романĕ [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kcht_0_0000116/index.html 1982] , [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kchl_0_0000055/index.html 1985] çулта пичетленсе тухнă. Çавăн пекех Алексей Афанасьев удмурт çыравçисен ĕçĕсене чăвашла куçарнă. Унсăр пуçне [[Иванов Константин Васильевич|К. Ивановăн]] «Нарспи» поэмине (1940 çулта вăл Ижевскре тухакан «Молот» [[журнал]]та пичетленнĕ), [[Осипов Пётр Николаевич|П.Н. Осиповăн]] «Айдар» тата [[Алга Александр Егорович|А.Е. Алган]] «Шыв арманĕ» ĕçĕсене [[удмурт чĕлхи]] çине куçарнă. == Чыславсепе парнесем == [[Мухтав орденĕ]] (III степень) медальсем Тутар АССР Верховнăй Совет Президиумĕн Хисеп грамоти «<nowiki/>[[Халăха вĕрентес ĕç отличникĕ]]<nowiki/>» значок == Вуламалли == # Алексеев, А. А. Çурри чăваш та эс, çурри удмурт / А. А. Алексеев // Хыпар. – 1995. – 26 юпа. # Дмитриев, В. Пирĕн Алексей Афанасьев / В. Дмитриев // Ялав. – 1989. – № 12. – С. 19. # Прокопьева, Р. «Хамăр савнă сар хĕрсем уйăх витĕр çеç кулаççĕ» / Р. Прокопьева // Хыпар. – 1995. – 26 юпа. # Смирнова, Н. Илемлĕ сăмах ăсти / Н. Смирнова // Хыпар. – 2010. – 20 юпа. – С. 4. # Афанасьев Алексей Андриянович // [http://www.lib.cap.ru/new_chuv10.asp Чуваши Татарстана = Тутарстан чăвашĕсем <nowiki>: [кн.-альбом]</nowiki>]. – Чебоксары, 2006. – C. 489. # Афанасьев, П. Афанасьев Алексей Андриянович // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. – Чебксары, 2006. – С. 43-44. # Станьял, В. П. Афанасьев Алексей Андриянович / В. П. Станьял // [http://enc.cap.ru/?lnk=899&t=prsn Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2006. – Т. 1 : А-Е. – С. 155.] == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://litkarta.nbchr.ru/cgi-bin/irbis64r_14/cgiirbis_64.exe?LNG=&Z21ID=&I21DBN=KZDKR&P21DBN=KZDKR&S21FMT=lk_biogr&C21COM=S&S21P03=I=&S21STR=-874223 Литературная карта Чувашии]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://nasledie.nbchr.ru/personalii/pisateli/afanasev-a/ Культурное наследие Чувашии] * [http://www.old.nbchr.ru/index2.php?option=com_irbis_calendar Çулталăк кĕнеки] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170829121419/http://www.old.nbchr.ru/index2.php?option=com_irbis_calendar |date=2017-08-29 }} * * [http://gov.cap.ru/info.aspx?gov_id=49&id=1083831 Галерея памяти: мастер художественного слова (к 85-летию со дня рождения Алексея Афанасьев] * [http://www.chuvrdub.ru/base/base.html?mode=lit&id=13 Список литературы о жизни и творчестве]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[Категори:Сăвăçсем, алфавитпа]] [[Категори:Çыравçăсем, алфавитпа]] [[Категори:Тăлмачсем, алфавитпа]] [[Категори:Чăваш тăлмачĕсем]] [[Категори:Чăваш сăвăçисем]] [[Категори:Чăваш çыравçисем]] [[Категори:Раççей тăлмачĕсем]] [[Категори:Раççей сăвăçисем]] [[Категори:Раççей çыравçисем]] [[Категори:1925 çулта çуралнисем]] [[Категори:Юпан 19-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:1985 çулта вилнисем]] [[Категори:Пушăн 31-мĕшĕнче вилнисем]] 1y67sjsse6cp2tx3uwg8z0celqhaht0 Владивосток 0 4218 751634 750664 2022-08-23T05:23:41Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Хула çинчен|Владивосток|[[Ӳкерчĕк:Vladivostok gerb.png|Владивосток гербĕ]]|[[Раççей]]|[[Тинĕсçум Енĕ]]|[[1860]]|[[1880]]|586,8|2005||43°7′ ç. ш.|131°54′ х. т. д.}} '''Владивосток''', — [[Лăпкă океан]] хĕрринче вырнаçнă [[Раççей]] хули. Кунта [[Тинĕсçум ен|Тинĕс Енчи]] администрациĕ вырнаçнă. Хула ертӳçи — [[Николаев Владимир Викторович]]. == Истори == [[Китай]] çăлкуçĕсем палартнă тăрах ку вырăнта ĕлĕк-авалах çынсем йышлăн пурăннă. Кăна археологсем шыраса тупнă япаласем те палăртаççĕ. [[Аслă Петĕр кӳлмекĕ]] çинчен Европăра [[1852]] çултанпа çеç пĕлме пуçланă. [[1859]] çулта [[Муравьёв-Амурский Николай Николаевич]] Аслă Петĕр кӳлмекне [[карап]] çинче пăхнă çаврăннă вăхăтра Ылтăн Мăйрака бухтăна асăрханă. Вăл палăртнă тăрах кунта хӳтĕленме питĕ лайăх пулнă. Бухта [[Константинополь]]ти Ылтăн Мăйрака бухти евĕрлĕ курăннипе вăл ăна та Ытлăн Мăйрака ята парас тенĕ. Малтан ку бухтăн китайла тата акăлчанла ячĕсем пулнă. Николай Муравьёв-Амурский бухтăра хӳтлĕх никĕслеме хушнă, ятне '''Владивосток''' панă. Ячĕ вырăс «владеть» тата «восток» [[сăмах]]ĕсене пĕрлештерсе пулнă. [[1860]] çулхи çĕртме уйăхĕн 20 (çĕнĕ стиль тăрăх — [[утă, 2|утă уйăхĕн 2]]) [[Шефнер Алексей Карлович|Алексей Карлович Шефнер]] ертсе пыракан «Маньчжур» транспортчĕ бухтăра çар постне йĕркеленĕ. [[1862]] çулта çар постĕнчен порт туса хунă. [[1863]] çулта Владивостокра пĕрремĕш ача çуралнă. [[1880]] çулта хула шайне кĕртнĕ. [[1883]] çулхи [[пуш, 16|пуш уйăхĕн 16]] [[Александр III]] [[патша]] [[Владивосток гербĕ|хулан пĕрремĕш гербне]] алă пусса çирĕплетнĕ. == Паллă çыннисем == * [[Юл Бриннер]], американ актёрĕ. == Тăванла хуласем == * [[Сан Диего]] ([[Калифорни]], [[АПШ]]); * [[Такома]] ([[Вашингтон (штат)|Вашингтон]], [[АПШ]]); * [[Ниигата]] ([[Япони]]); * [[Акита]] ([[Япони]]); * [[Хакодате]] ([[Япони]]); * [[Пусан]] ([[Корея Республики]]); * [[Далянь]] ([[Китай]]). == Каçăсем == * [http://www.vlc.ru/ Хула администрациĕн сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101113013846/http://www.vlc.ru/ |date=2010-11-13 }} {{commons|Vladivostok|Владивосток}} [[Категори:Владивосток| ]] ipw34ntw92lk09fgxlbi40r0fiknrs6 Абхази 0 8430 751574 719024 2022-08-22T20:08:53Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Патшалăх |ChNm = Абхази |NationName = Аҧсны Аҳәынҭқарра |FlagTitle = [[Абхази ялавĕ]] |PicFlag = [[Ӳкерчĕк:Flag_of_Abkhazia.svg|152px]] |LctCn = |CoA = [[Ӳкерчĕк:Coat_of_arms_of_Abkhazia.svg|112px]] |CoATitle = [[Абхази гербĕ]] |LNGs = [[абхаз чĕлхи|абхаз]] тата [[вырăс чĕлхи|вырăс]] чĕлхисем (Грузи Коституцийĕпе килĕшӳллĕн [[грузи чĕлхи|грузипе]] [[абхаз чĕлхи|абхаз]] чĕлхисем) |CapCn = [[Сухум]] |BigCity = [[Сухум]] |TitleGl = [[Абхази президенчĕсем|Президент]] |PrezName = [[Хаджимба Рауль Джумкович]] |MinList = [[Абхази премьер-министрĕсем|Премьер-министр]] |MName = [[Валерий Бганба]] |SqNumb = |SqAll = 8600 |YearP = 2000 |NasPop = 250 000 |NasPlot = 29 |NasNum = |Valuta = [[Вырăс тенки]] |GTOt = +03 |GTDo = +03 |GimnName = [[Абхази республикин гимнĕ]] |Domen = |Tel = }} '''Абхази''' ({{lang-ab|Аҧсны}} [апсны́], {{lang-ka|აფხაზეთი}} [апхазе́ти]) — хут çинче [[Грузи]] шутне кĕрекен [[республика]]. Хăйне уйрăм патшалах тесе шутлать, анчах та ыттисем унпа килешсех каймаççĕ халлĕхе. Республика малтанхи Абхази АССРĕн çĕрĕсем çинче йеркеленнĕ. [[Грузи]] шутне кĕрет пулсан та [[Тбилиси]]не пăхăнмасть. Абхазин ирĕклĕхне тĕнчери пĕр [[патшалăх]] та йышăнман. Абхази хăйĕн почтă маркисене кăларать. Укçи — [[Раççей тенки]]. [[Ӳкерчĕк:Карта Абхазии обзорная.svg|thumb|300px|Абхази]] [[Ӳкерчĕк:Gagra.jpg|thumb|300px|Гагра]] == Кун-çулĕ == {{main|Абхази кун-çулĕ}} Совет Союзĕнче — [[Совет Социаллă Абхази Республики]] тата [[Абхази Автономи Совет Социаллă Республики]] ([[Грузи ССРĕ]] шутĕнче) пулнă. == Тавралăхĕ == {{main|Абхази тавралăхĕ}} [[Ӳкерчĕк:Abkhazia map-krc.svg|250px|left|thumb|Абхази çĕр пичĕ]] [[Ӳкерчĕк:Ridge view from pitsunda cape.jpg|thumb|left|200px|Пицунда сăмсахĕ çинчен пăхсан]] == Хулисем == Тĕп хули — [[Сухум]]. Ытти хуласем: [[Гагра]], [[Гудаута]], [[Очамчира]], [[Ткуарчал]], [[Çĕнĕ Афон]], [[Гал]], [[Пицунда]] - курорт-посёлок. == Халăхĕ == ==Халăх йышĕ== Абхазсене Раççей Федерацийĕн тулаш паспорчĕсене панă пирки вĕсем Раççей гражданĕсем шутланаççĕ. Абхазинче пурăннă грузинсем вăрçă вăхăтĕнче килĕсене пăрахса тарнă, хăшĕсем вара вăрçă хыççăн каялла таврăннă. Халăх йышĕ — 320 пин çын (2001): [[абхазсем]], [[эрменсем]], [[вырăссем]], [[грузинсем]], [[грексем]], [[эстонсем]], [[нимĕçсем]], [[поляксем]]. {| border=1 !Çăлкуç/çул !Пурĕпе !Грузинсем !Абхазсем !Вырăссем !Эрменсем !Грексем |- |1926 халăх çыравĕ |201 000 |67 494 |55 918 |12 553 |25 677 |14 045 |- |ПСЭ, 1-мĕш кăл., 1926 |174 126 |31 350 |83 794 |? |? |? |- |1959 халăх çыравĕ |405 000 |158 200 |56 197 |86 700 |64 400 |? |- |1970 халăх çыравĕ |? |199 596 |77 276 |? |? |? |- |1979 халăх çыравĕ |486 082 |213 322 |83 087 |79 730 |73 350 |13 642 |- |1989 халăх çыравĕ |525 061 |239 872 |93 267 |74 913 |76 541 |14 664 |- |2003 халăх çыравĕ |215 272 |45 953 |94 606 |23 420 |44 870 |1 486 |}{{Çăлкуç?}} === Чĕлхесем === Абхази Республикин патшалăх чĕлхи абхаз конституципе килĕшӳллĕ — [[абхаз чĕлхи]]. [[Вырăс чĕлхи]]пе абхаз чĕлхипе пĕрлех патшалăх органĕсенче тата урăх йĕркелӳсенче усă кураççĕ. Патшалăх Абхазире пурăнакан пур этнос ушкăнне те тăван чĕлхепе калаçма ирĕк парать<ref>[http://www.abkhaziagov.org/ru/state/sovereignty/index.php Конституция Республики Абхазия] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120119103715/http://www.abkhaziagov.org/ru/state/sovereignty/index.php |date=2012-01-19 }}, Статья 6.</ref>. == Çутçанталăкĕ == Вĕçĕ-хĕррисĕр тинĕс, шавлă юханшывсем, субтропик курăкĕсемпе йывăçĕсем ку вырăна самай илем кӳреççĕ. Юханшывсем Хура тинĕсе юхса кĕреççĕ. Чи пысăккисем — [[Кодор (юханшыв)|Кодор]] (Кудры), [[Бзыбь (юханшыв)|Бзыбь]], [[Кяласур (юханшыв)|Кяласур]], [[Гумиста (юханшыв)|Гумиста]] — вĕсем шывĕсем тулли. Вĕсем çумăр шывĕпе, çавăн пекех çуркунне юр шывĕпе тулаççĕ. Сăртсем хушшинче питĕ илемлĕ кӳлĕсем (вĕсен шучĕ 180 ытла) вырнаçнă. Вĕсенчен чи паллăраххисем — [[Рица]] тата [[Амткял]]. Вăрмансенче тĕрлĕ чĕрчунсем тĕл пулаççĕ: [[упа]], [[хир сысни]], [[çӳлевĕç]], паха пăлан (благородный олень), хир качаки, тур; çӳлерех вырăнсенче — серна, [[кавказ ăсанĕ]]; айлăмĕсенче — шакалсем; юханшывсемпе кӳлĕсенче — [[ăркай]], [[лосось]], [[сазан]], [[шăла]] и т.ы.т. Абхазинче [[Рица çутçанталăк управĕ|Рица]], [[Гумиста çутçанталăк управĕ|Гумиста]], [[Пицунда çутçанталăк управĕ]]сем вырнаçнă. Пицунда сăмсахĕнче авалхи пицунда хырĕсем сыхланса юлнă. Тусем çинче ытларах бук йывăçĕсем (хутран-ситрен иккĕмĕш шайра — самшит), çӳл ту айăккинче — çемçе чăрăшпа чăрăшсем. 2000 м çӳллĕрех субальп криволесье), альп ту çаранĕсем тата вак чул çинчи ӳсекен курăк-йывăç вырăнĕ пуçланать. Республикăн самай пысăк лаптăкĕнче (75 % патнелле) сăртсем вырнаçнă. Чи çӳллĕ вырăнĕ — [[Домбай-Ульген сăрчĕ]] (4046 м). Тĕп ту хырçи урлă Абхазине сăрт каççисем çитереççĕ — [[Клухорски сăрт каççи|Клухорски]] (2781 м), [[Марух сăрт каççи|Марух]] (2739 м) т.ыт. Абхазирен Грузине каякан çулсемпе халĕ усă курмаççĕ — вĕсем çинче минă айне лекме пулать. Кăнтăр-хĕвелтухăçĕнчен Абхазине Колхида айлăмĕ кĕрет. Айлăмăн ансăн пайĕ Кодори юханшывĕн хĕррипе çурçĕр-хĕвеланăçнелле тăсăлать. Сăртсемпе айлăмсем хушшинче сăртлăхсем ункă евĕр. Абхазиинче карстлă пулăмсем самай тĕл пулаççĕ: [[Курак çĕр шăтăкĕ|Курак]], Абрскила, [[Анакопи çĕр шăтăкĕ]]сем т.ыт. == Пайланăвĕ == [[Ӳкерчĕк:Abkhazia districts map numbered.svg|right|300px]] {{main|Абхази административлă пайĕсем}} Абхази 7 уйрăм çĕр çине (патшалăх элемĕ çинчи 7 çăлтăр çакна пĕлтерет) пайланать — [[Садзен]], [[Бзып]], [[Гумаа]], [[Абжуа]], [[Самурзакано]], [[Дали-Цебелда]], [[Псху-Аибга]]. Абхази çĕрĕ Кавказ лешьенĕн çурçĕр-хĕвеланăçĕче вырнаçнă. Республикăн кăнтăр-хĕвеланăç енче [[Хура тинĕс]] вырнаçнă. Тинĕс хĕрри яка та тӳрĕ, çыран хĕрринче вет чуллă сарлака пляжсем вырнаçнă. {{Абхази}} == Экономика == {{stub}} {{main|Абхази экономики}} === Эрех тăвасси === {{main|Абхази эрехĕсем}} === Авиатранспорт === {{main|Абхази авиалинисем}} === Чукун çул транспорчĕ === {{main|Абхази чукун çулĕ}} === Банксем === {{main|Абхази наци банкĕ}} === Сота çыхăнăвĕ === {{main|Абхази сота çыхăнăвĕн операторĕсем}} == Абхази хĕçпăшаллă вăйĕсем == {{main|Абхази хĕçпăшаллă вăйĕсем}} == Этеплĕх == === Тĕн === {{main|Тĕн Абхазире}} Абхазире нумайрахăшĕ — христиансем. [[2003]] çулти шутлавпа тĕрлĕ тĕн халăхра епле сарални<ref name=sav>''Крылов А. Б.'' [http://religion.ng.ru/printed/problems/2004-03-17/4_abkhazia.html Секрет абхазской веротерпимости.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120304083559/http://religion.ng.ru/printed/problems/2004-03-17/4_abkhazia.html |date=2012-03-04 }} НГ-религия от 17 марта 2004.</ref>. * 60 % — [[Христос тĕнĕ|христиансем]] * 16 % — [[Ислам|мăсăльмансем]] * 3 % — [[Религия в Абхазии#«Абхазская религия»|абхазской религии]] * 5 % — [[халăх тĕнĕ|халăх тĕнне]] тытса пыракансем * 8 % — [[Атеизм|атеистсем]] тата ĕненӳсĕр çынсем * 2 % — урăх конфессисем * 6 % — хуравлама пултарайманнисем Хăш [[Этнографи|этнограф]] шухăшĕпе, чылай абхаз — [[халăх тĕнĕ]]пе килĕшӳллĕ пурăнать, хăйсене христиансем е мăсăльмансем тесе калаççĕ пулсан та<ref name=sav/>. Христиансем Абхазире [[Иисус Христос]] Турă Ывăлĕ вырăнне хумаççĕ, чиркӳсене çӳремеççĕ, [[причасти]] тумаççĕ тата [[типĕ]] тытмаççĕ. [[Мăсăльман]]сем сысна какайне çиеççĕ, эрех ĕçеççĕ, не делают обрезания и [[хадж|Меккăна çитмеççĕ]]. Никам та тенĕ пекех [[Евангели]]е е [[Коран]]а вуламасть. Пур тĕн уявне — христиансен, мăсăльмансен е халăх йăлин —тĕрлĕ ĕненӳ халăхĕ пĕрле кĕрекере лараççĕ.<ref name=mono>''Крылов А. Б.'' [http://abkhazia.narod.ru/religion.htm Хальхи абхазсен тĕнĕ: прамонотеизм реликчĕ.]</ref> === Мусăк === Абхазская народная музыка [[Многоголосие|многоголосна]]. [[Музыкальный строй]] абхазских песен (культовых, охотничьих, трудовых) свидетельствует об их древнем происхождении<ref name="me1">Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Т 1. А — Гонг. 1072 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1973</ref>. Абхаз халăх мсăк инструменчĕсем: аюмаа (кĕтеслĕ арфа), ахымаа (цитра евĕр инструмент), апхерца (2 хĕлĕхлĕ смычковый инструмент), ачариан (флейта ăрачĕ)<ref name="me1" />. Абхаз халăхĕн мусăк пултарулăхне [[Баланчивадзе Андрей Мелитонович|А. М. Баланчивадзе]], Г. 3. Чхиквадзе, [[Ахобадзе Владимир Виссарионович|В. В. Ахобадзе]], [[Шведов Дмитрий Николаевич|Д. Н. Шведов]], [[Мшвелидзе Шалва Михайлович|Ш. М. Мшвелидзе]], И. Е. Кортуа, А. Позднеев тата нумай ăста пуçтарна<ref name="me1" />. Абхаз фольколорĕпе хайланă мусăк ĕçĕсем: опера «[[Изнанники (опера)|Изнанники]]» [[Шведов Дмитрий Николаевич|Д. Н. Шведов]], «[[Мзия (опера)|Мзия]]» [[Баланчивадзе Андрей Мелитонович|Баланчивадзе]] ([[1949]] çулта [[Грузи оперăпа балет Палиашвили ячĕллĕ театрĕ|Тбилиси оперăпа балет театрĕнче]] лартнă<ref name="me1" />. === Театр === [[1921]] çулта, Абхазире совет влаçне çирĕплетсен, театр ушкăнĕ ĕçе пикенет. [[1930]] çулта Сухумра [[Абхаз драма С. Чанба ячĕллĕ театрĕ|Абхаз наци театрне]] уçнă. [[1967]] çулта театăра [[Чанба Самсон Яковлевич|С. Чанба]] ятне тивĕçтернĕ.<ref name="bse1" /> Истоки театральной культуры Абхазии в народных играх, обрядах и устном народном творчестве.<ref name="bse1">Большая Cоветская Энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 1. А — Ангоб. 1969. 608 стр., илл.; 47 л. илл. и карт, 1 отд. л. табл.</ref> === Радиостанцисем === * [[Radio SOMA]] * [[Абхаз радио]] === Инçекурав === [[Абхази телеканалĕсем]]: [[АГТРК]], [[Абаза ТВ]], [[InterTV]] === Тетел === {{main|Тетел Абхазире}} == Пичет кăларăмĕсем == Республикăри пысăк хуласенче çак хаçат тухать: * [[Республика Абхазия (хаçат)|«Республика Абхазия»]] * [[Эхо Абхазии (хаçат)|«Эхо Абхазии»]] * [[Нужная Газета (хаçăт)|«Нужная Газета»]] * [[Айдгылара (хаçат)|«Айдгылара»]] * [[Форум (хаçат)|«Форум»]] * [[Чегемская Правда (хаçат)|«Чегемская Правда»]] * [[Новый День (хаçат)|«Новый День»]] * [[Бзыбь (хаçат)|«Бзыбь»]] Журналсем: * «Абхазия» * «Фатима» == Официаллă элчелĕхсем == * ''Абхазия'' ** Сухум — ''Мускав элчелĕхĕ'' * ''Раççей Федерацийĕ'' ** Мускав ** Санкт-Петербург ** ''Адыгея'' — Майкоп ** ''Пушкăртстан'' — Ĕпхӳ ** ''Тутарстан'' — Хусан ** ''Карачай-Черкеси'' — Черкесск ** ''Кабарда-Балкари'' — Нальчик * ''Приднестровье'' — Тирасполь * ''Аслă Британи'' — Лондон * ''Болгари'' — Софи == Абхази паллă çыннисем == <div style="-moz-column-count:3; column-count:3;"> * [[Аджинджал Беслан Алексеевич|Беслан]] тата [[Аджинджал Руслан Алексеевич|Руслан Аджинджалы]] * [[Ардзинба Владислав Григорьевич|Владислав Ардзинба]] — Абхазин пĕрремĕш президенчĕ * [[Багапш Сергей Васильевич|Сергей Багапш]] — Абхазин хальхи президенчĕ * [[Берия Лаврентий Павлович|Лаврентий Берия]] — патшалăх тата политика ĕçченĕ * [[Бокерия Лео Антонович|Лео Бокерия]] — кардиохирург * [[Векуа Илья Несторович|Илья Векуа]] * [[Воронов Юрий Николаевич|Юрий Воронов]] * [[Воуба Диана|Диана Воуба]] * [[Георгиади Ксения Анестовна|Ксения Георгиади]] * [[Герзмава Хибла|Хибла Герзмава]] * [[Гицба Алиса|Алиса Гицба]] * [[Гогуа Алексей Ночевич|Алексей Гогуа]] * [[Гулиа Дмитрий Иосифович|Дмитрий Гулиа]] — абхаз çыравçи тата драматург * [[Гурцкая Диана Гудаевна|Диана Гурцкая]] — поп-юрăç * [[Дараселия Виталий Кухинович|Виталий Дараселия]] — совет футболисчĕ * [[Зантария Даур|Даур Зантария]] * [[Инал-Ипа Шалва Денисович|Шалва Инал-Ипа]] * [[Искандер Фазиль Абдулович|Фазиль Искандер]] — прозаик тата сăвăç * [[Кириенко Сергей Владиленович|Сергей Кириенко]] — Раççейĕн пулнă премьерĕ * [[Лакербай Михаил Александрович|Михаил Александрович Лакербай]] — çыравçă, драматург, театровед * [[Лакоба Нестор Аполлонович|Нестор Лакоба]] — 30-мĕш çулсенчи Абхази ертӳçи * [[Лакоба Станислав Зосимович|Станислав Лакоба]] * [[Пачалия Шарах Абзегович|Шарах Пачалия]] — театр режиссёрĕ, актёр, драматург, [[СССР халăх артисчĕ]] (1982) * [[Смыр Гиви Шалвович|Гиви Смыр]] * [[Соткилава Зураб Лаврентьевич|Зураб Соткилава]] — совет опера юрăçи * [[Хаджимба Рауль Джумкович|Рауль Хаджимба]] * [[Цагурия Леван|Леван Цагурия]] * [[Цвейба Ахрик Сократович|Ахрик Цвейба]] * [[Чанба Нодар Викторович|Нодар Чанба]] * [[Чанба Самсон Яковлевич|Самсон Чанба]] * [[Шервашидзе Александр Константинович|Александр Шервашидзе]] * [[Шинкуба Баграт Васильевич|Баграт Шинкуба]] * [[Шоуа Александр|Александр Шоуа]] </div> == Паллă вырăнсем == * [[Ацангуара]] — пĕчĕк чулсенчен карта евĕр тунă авалхи çурт-йĕр ([[VI ĕмĕр|VI]]—[[X ĕмĕр]]сем). == Абхази галерейи == <center> <gallery> Image: Novoafonsky monastyr.jpg| Çĕнĕ Афон мăнастырĕ Image: GagraColonnade.jpg| Гагра Image: Gegsky1.jpg| Гега шыв сикки Image: Sukhum1.jpg| Сухум курăмĕ 1 Image: Aloisi_villa_Sukhumi.jpg| Сухум курăмĕ 2 Image:On_quay._Sukhum.jpg|Сухум, тинĕс хĕрринче Image:Botanical garden.Sukhum.jpg|Сухум ботаника сачĕ |Сухум Чанба ячĕллĕ драма театрĕ </gallery></center> == Çавăн пекех пăхăр == {{wikiatlas|Abkhazia}} * [[Грузин-абхаз хирĕçĕвĕ]] * [[Абхаз-грузин чикки]] * [[Совет Социаллă Абхази Республики]] * [[Абхаз литератури]] * [[Абхази конституцийĕ]] * [[Тарба (абхаз хушамачĕ)]] * [[Абхази аристократийĕ]] * [[Ингури ГЭСĕ]] == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * http://abkhazia.ru/ * [http://www.abhazia.com Абхазия.com сайт] * [http://www.abkhaziagov.org Абхази Республики Президенчĕн официаллă сайчĕ] * [http://www.abkhaziagov.org/ru/state/sovereignty/independence.php Акт о государственной независимости Республики Абхазия] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224193838/http://www.abkhaziagov.org/ |date=2018-12-24 }} * [http://www.abkhaziagov.org/ru/state/sovereignty/index.php Абхази Республикин Конституцийĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120119103715/http://www.abkhaziagov.org/ru/state/sovereignty/index.php |date=2012-01-19 }} * [http://www.apsnypress.info Абхази республикин «Апсныпресс» патшалăх хыпар агентстви] * [http://kvkz.ru/knews/ab Абхази çĕнĕ хыпарĕсем] * [http://www.apsny.ru АПСНЫ.ru — АБХАЗИ ПОРТАЛĔ] * [http://www.abhazia.in Абхазия сегодня — хыпар порталĕ] * [http://www.dioskuria.ru Абхази паян] * [http://www.abkhazia.gov.ge Официальный сайт правительства Автономной Республики Абхазия] * [http://apsny-life.com/gallery/index.php Apsny-Life. Жизнь Абхазии в видео и фотографиях.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080909232753/http://apsny-life.com/gallery/index.php |date=2008-09-09 }} * [http://www.kolhida.ru Абхазин археологипе этнографийĕ] * [http://www.abkhazeti.info Абхази: истори хучĕсем] * [http://www.apsny.ru/history/history.php?page=content/nov_hist/de_facto.htm Абхазин çĕнерех историйĕ ]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120803042552/http://www.apsny.ru/history/history.php?page=content%2Fnov_hist%2Fde_facto.htm |date=2012-08-03 }} * [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnabkhazia.html Абхази халăх йышĕн тĕплĕ хыпарĕсем] 1886, 1926, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2003 çулсенчи халăх çыравĕсем тăрăх. * [http://www.anyha.info/ Абхази Православи Епархин официаллă cайчĕ] * [http://www.newsru.com/world/06sep2008/sng.html Абхази СНГ тата Белорусипек Раççей Пĕрлĕхĕ шутне кĕме хатĕр] {{Арамаçи}} [[Категори:Абхази|*]] pp3ybhn6krwlp5wk68d0gcnpwwp2int Куба 0 9833 751714 728030 2022-08-23T10:04:57Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Куба''' ({{lang-es|Cuba}}), официаллă ят '''Куба Республики''' (República de Cuba) — [[Кариб тинĕсĕ]]н çурçĕрĕнчи [[утрав]] çинчи патшалăх. Тĕп хули — [[Гавана]]. == Халăх йышĕ == Утрав çинче 11 мĕльюн 164 пин яхăн çын пурăнать. == Тавралăхĕ == Куба Мăн Антил утравĕсем çинче вырнаçнă. Чи пысăккисем — Куба тата [[Хувентуд]] («çамрăклăх», малтан Пинос утравĕ пулнă). Куба 14 провинцирен тата пĕр уйрăмлă муниципаллă çĕртен (Isla de la Juventud) тăрать. * [[Исла де ла Хувентуд]] (Çамрăклăх утравĕ) * [[Пинар дель Рио]] * [[Гавана]] * [[Сьюдад де ла Гавана (Гавана хули)]] * [[Матансас]] * [[Сьенфуэгос (провинци)]] * [[Вилья Клара]] * [[Санкти Спиритус]] * [[Сьего де Авила]] * [[Камагуэй]] * [[Лас Тунас]] * [[Гранма]] * [[Ольгин]] * [[Сантьяго де Куба]] * [[Гуантанамо]] == Истори == Кунта пĕрремĕш Европа çынни [[Христофор Колумб]] çитнĕ, вăл архипелагăн тухăç çыранне 1492 çулхи чӳк уйăхĕнче ура пуснă. [[1511]] çулта [[Диего Веласкес де Куэльяр]] утравсен халăхне пăхăнтарнă, [[Баракоа]] фортне йĕркелесе тунă та Кубăн пĕрремĕш [[Испани]] пуçлăхĕ пулса тăнă. [[1514]] çул тĕлне утрав çĕрĕсенче çичĕ пурăнан вырăнсем йĕркеленĕ. [[1515]] çулта Веласкес хăйĕн тĕп хваттерне [[Сантьяго де Куба]] хулана куçарнă, каярахпа вара вăл Кубăн шĕкĕр хули вырăнне йышăнать. [[Колонизаци]] тапхăрĕнче вырăнти халăхпа хытă вăрçнă: кунта малтан [[таино]] инди йăхĕсем пурăннă, вĕсен шайĕ утравра 75 % çитнĕ пулнă. [[1898]] çулта [[АПШ]] Испанипе вăрçă пуçланă, çĕнтернĕ. Куба АПШ пăхăнăвне лекет. [[Конституци]]ре АПШ утрав çине хăйсен çарĕсене кĕртме пултарни пирки çырнă пулнă. [[1953]] çулхи [[утă, 26]] революционерсен ушкăнĕ, [[Фидель Кастро]] ертсе пынипе [[Монкада]] казармисене тапăннă. Анчах та çак чух вĕсем ăнăçу тупайман, çакăнта хутшăнакансене тĕрмесене хупса лартнă. [[1955]] çулта революционерсене амнистиленĕ. [[1956]] çулхи [[раштав, 2]] революционерсен тепĕр ушкăнĕ «Гранма» яхтăпа утрав çине аннă. [[1959]] çулхи [[кăрлач, 1]] пăлхавçăсем Гаванăна пырса кĕнĕ. == Çавăн пекех пăхăр == * [[Че Гевара]] * [[Куба пиллĕкĕшĕ]] == Вуламалли == == Каçăсем == * [http://www.parlamentocubano.cu/ Национальная ассамблея]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160708043039/http://www.parlamentocubano.cu/ |date=2016-07-08 }} * {{dmoz|Regional/Caribbean/Cuba}} * {{Wikiatlas|Cuba}} * {{cite web |title = Сайт посольства Республики Куба в Российской Федерации |author=|website=|url = http://misiones.minrex.gob.cu/ru/rossiyskoy-federacii |archiveurl = |archivedate = |date=|publisher=}} {{Социализм патшалăхĕсем}} {{Куба президенчĕсем}} {{Çурçĕр Америка}} {{Анăç-Инди}} [[Категори:Куба| ]] [[Категори:Патшалăхсем — ПНО пайташĕсем]] o2eiafsonuj3qnukpmkp3epaxmryemn Аниме 0 10139 751590 744930 2022-08-23T00:23:16Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Аниме''' ({{lang-ja|アニメ}}, {{lang-en|animation}} — анимаци) — [[Япони]] [[мультипликаци]]йĕ. Ытти çĕршывсен мультипликацийĕпе танлаштарсан анимен ытларах пайне пĕчĕк ачасемшĕн мар çулти çынсемшĕн е çамрăк ачасемшĕн хатĕрлесе кăлараççĕ. Çавăнпа вăл пĕтĕм тĕнчепех питĕ популярлă. [[Телесериал]] е уйрăм фильм форминче тухать. Тĕрлĕ сюжетлă, тĕрлĕ стильллĕ, тĕрлĕ жанрлă.<br /> [[аниме-сериал|Аниме-сериалсен]] ытларахăшĕ – Япони комиксĕсене([[манга|мангăна]]) [[экранизацилени]].<ref>[https://kinobar.vip/anime/ Мультфильм жанра аниме]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <br /> ---- [[Аниме историйĕ]].<br /> [[Аниме жанрĕсем]].<br /> == Уйрăм картинăсем: == <br /> [[Çĕнĕ ăру Евангелионĕ]] [[Улăп тапăнни]] [[Хурçă алхимиçĕ]] [[Гиасс код: пăлхавлă Лелуш]] [[Килсĕр-çуртсăр Турă]] [[Тĕттӗм керменçĕ|Тĕттĕм керменçĕ]] [[Эсрел типтерĕ]] [[Пуласлăх кун-кĕнеки]] [[Чикĕ леш енче]] [[Пăрасит: пурнăç вĕреневĕ]] [[Штейнĕм хапхи]] <br /> [[Чобитсем]]<br /> т. ыт. т. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}}{{Аниме тата манга}} [[Категори:Аудиостатьясем]] [[Категори:Аниме]] [[Категори:Японире ăслайланисем]] g2mcm5jh7knmuza2xgm7rt38ga2e0cc Вепс чĕлхи 0 11717 751629 715266 2022-08-23T05:09:49Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:Veps bukvar.jpg|thumb|Вепс букварĕ]] '''Вепс чĕлхи''' (вепсле: ''vepsän kel' ''), — [[вепссем]] калаçакан чĕлхи. [[Балтика-финн ушкăнĕ|Балтика-финн ушкăнне]] кĕрекен [[финн-угр чĕлхисем|финн-угор]] чĕлхи. [[2002]] çулхи [[2002 çулхи Раççĕй халăх переписĕ|перепись]] тăрăх вепс чĕлхипе калаçма пĕлекенсен шучĕ 5800. 3 дилекчĕ пур: çурçĕрри, вăррăммипе кăнтăрри. == Тĕпчени == Вепс чĕлхине тĕпчеме [[Эллиас Лённрот]] пуçланă. Вăл 1853 çулта пĕрремĕш вепс чĕлхи çинчен кăтартса паракан статьине çырнă. [[Август Альквист]] 1850 çулсенче вепс пурăнакан çĕрĕ тăрăх çӳренĕ, фольклор материалне пухса шведле-вепсле сăмахсарне хатĕрленĕ. 1913 çулта пĕрремĕш вепсле-вырăсла сăмахсар тухнă. 1930 çулсенче вепс çырулăхне аталантарма пуçласан, латиница çинчен никĕслекен алфавитне усă курнă. Лениннград облаçĕнчи Видла, Ошта, Капша, Шола тата Оята хулисенче 49 пуçламăш тата 5 вăтам вепс шкулĕ уçнă. [[1937]] çулччен 19 шкул кĕнеки, вепсле-вырăсла сăмахсар, вуламалли кĕнекесем пичетлесе кăларнă. Вăрçă хыççăн вепс шкулĕсем хупалнă, телленмелле мар вепс чĕлхи пĕтсе кая пуçланă. Вепс чĕлхи çĕмьере калаçни валли çĕç пулса тăнă. 1990 çулсен пуçламăшĕнче лару-тăрăвĕ кăштах лайăхланнă: Карелире вепс чĕлхине аталантаракан программа ĕçлесе пырать. Вепс чĕлхипе «Kodima» ("Тăван çĕршыв") хаçат тухать. == Алфавичĕ == 1930 çулсенче латиница усă курса çырнă: {| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF" | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | A a | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ä ä | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | B b | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | C c | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ç ç | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | D d | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | E e | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | F f |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | G g | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | H h | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | I i | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | J j | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | K k | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | L l | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | M m | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | N n |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | O o | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ö ö | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | P p | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | R r | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | S s | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ş ş | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | T t | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | U u |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | V v | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Y y | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Z z | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ƶ ƶ | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | ı | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | ’ |} 1937 кирилица çине куçтарма тăрăшнă пулин те, вăл сарăлма кайман. Паян кун диакритика паллисене усă курса латиницăпа çыраççĕ.: {| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF" | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | A a | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | B b | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | C c | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Č č | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | D d | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | E e | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | F f | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | G g |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | H h | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | I i | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | J j | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | K k | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | L l | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | M m | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | N n | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | O o |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | P p | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | R r | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | S s | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Š š | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Z z | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ž ž | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | T t | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | U u |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | V v | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ü ü | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ä ä | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ö ö | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | ’ |} Пĕтĕм историнче вепс чĕлхипе 70 кĕнеке пичетленĕ. Чылайăшĕ - вĕренӳ вуламалли. Вепс чĕлхи хальхи чи паллă литература ĕçченĕ [[Абрамов Николай Викторович|Николай Абрамов]] сăвăçă. Вепс чĕлхине Петразаводскри Лённрот ячĕллĕ гимназире вĕрентеççĕ, тата факультатив майĕпе Ленинград облаçĕнчи хăш-пĕр шкулсенче вĕренме май параççĕ. Çавăн пекех ăна виçĕ институтра вĕрентеççĕ: Петразоводскри университетре, Карели педагогика институтĕнче, Санкт-Петербургри патшалăх университетĕнчи Çурçĕр халăхĕсен институтĕнче. == Чĕлхе тĕслĕхĕсем == * Minä pagižen vepsän kelel. (Эпĕ вепс чĕлхипе калаçатăп) * Minä armastan sindai. (Эпĕ сана юрататăп) * Kuna sinä mäned? (Ăçта эсĕ каятăн?) * Тоšta völ kerdan, en el'genda. (Тата кала, ăнланмастăп) == Каçăсем == * [https://web.archive.org/web/20091026192217/http://geocities.com/meidenkodima/ Санкт-Петербургри Вепссен Пĕрлешĕвĕ] * [http://meidenkodima.borda.ru/ Вепс канашлăвĕ] * [http://vepswik.atwiki.com/ Вепс вики] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071011141743/http://vepswik.atwiki.com/ |date=2007-10-11 }} * [http://www.onego.ru/win/pages/aberi/index.html Нина Зайцева. Вепс чĕлхи историйĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071002123312/http://www.onego.ru/win/pages/aberi/index.html |date=2007-10-02 }} (вырăсла, финнла) {{Финн-угр чĕлхисем}} [[Категори:Вепс чĕлхи]] [[Категори:Финн-угр чĕлхисем]] [[Категори:Раççей чĕлхисем]] 7jlxzjv9r1gigpi1j1bobudnhkobz16 Бейсик инглиш 0 12121 751600 715063 2022-08-23T03:01:16Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Бейсик-инглиш''' (Basic English) — тĕнчери [[шутласа кăларнă чĕлхе]]. Хăй ăшĕ-çийĕпе ансат (çăмăллатнă) [[акăлчан чĕлхи]] шутланать. Тĕп уйрăмлăхĕ (чăн акăлчан чĕлхинчен — чылай кĕскетнĕ [[сăмахсар]]ĕ (1000 сахал сăмах). Акăлчан грамматики бейсик-инглишра тĕп чĕлхири пекех. Хăш-пĕр енĕсемпе [[çăмăллатнă акăлчан чĕлхи]]пе (Simple English) çав тери çывăх. Simple English чĕлхипе уйрăм википеди аталанать. == Каçăсем == * [http://de.wiktionary.org/w/index.php?title=Wiktionary:Englisch/W%C3%B6rterliste_des_Basic_English Сăмахсен шутлăхĕ]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://simple.wikipedia.org/ simple.wikipedia.org] * Charles Kay Ogden, ''[http://ogden.basic-english.org/booksum1.html Basic English: A General Introduction with Rules and Grammar]'', London: Paul Treber * Charles Kay Ogden, ''[http://crockford.com/wrrrld/begr.html Basic English and Grammatical Reform]'', Cambridge: The Orthological Institute. (1937). * I. A. Richards & Christine Gibson, ''Learning Basic English: A Practical Handbook for English-Speaking People'', New York: W. W. Norton & Co. (1945) * [http://www.basic-english.org www.basic-english.org](with downloads) * [[Wiktionary:Wiktionary:Basic English template|Wiktionary:Basic English template]] (uses Basic English word list as a basis for studying equivalent basic words in other languages) *[http://www.world-english.org/ World English Organization] *[https://web.archive.org/web/20010902230430/http://www.voanews.com/specialenglish/ VOA News - Voice of America Special English - News Radio for English Learners] *[http://www.online-utility.org/english/simple_basic_helper.jsp Online tool which might help you to write Basic English texts] - Detect words which are not in some dictionary. Ogden's Basic English dictionary list included. *[http://www.langmaker.com/outpost/eswldeng.htm Essential World English] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060818175724/http://www.langmaker.com/outpost/eswldeng.htm |date=2006-08-18 }} - some criticisms of Basic English and suggestions for overcoming its problems {{Шухăшласа кăларнă чĕлхесем}} [[Категори:Шутласа кăларнă чĕлхесем]] [[Категори:Акăлчан чĕлхи]] m7zwmphkr8f06ht8zx25y4un8kil3o3 Аджи Мурад Эскендерович 0 12332 751578 714668 2022-08-22T20:30:29Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕр хушаматлисем|Аджи}} {{Çыравçă |Ят = Мурад Эскендерович Аджи |Ӳкерчĕк = |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Мурад Эскендерович Аджиев |Суя ятсем = Мурад Аджи |Çуралнă вăхăт = [[1944]] çулхи [[раштав, 9|раштавăн 9-мĕшĕ]] |Çуралнă вырăн = Мускав |Вилнĕ вăхăт = |Вилнĕ вырăн = |Гражданлăх = {{Flagicon|USSR}} {{Flagicon|RUS}} |Ĕçлев тĕсĕ = çыравçă<ref name="автобио"/><ref name="ekarab">''Карабаев Э.'' [http://www.msn.kg/ru/news/30462/ «Зеленые» перспективы Кыргызстана] // МСН (Киргизия), 11.12.2009</ref>, публицист<ref name="albania"/><ref name="tatarstan"/> |Хастар çулсем = |Тĕлĕ = |Жанр = [[фолк-хистори]] |Ĕçсен чĕлхи = [[Вырăс чĕлхи|вырăс]] |Дебют = «Мы — из рода половецкого!» (1992) |Сайт = [http://www.adji.ru www.adji.ru] |Викиампар = |Викивулавăш = }} '''Мура́д Эскенде́рович Аджи́ев''' ([[1994]] çултанпа ''Мурад Аджи'' суя ятпа пичетленет; [[раштав, 9|раштавăн 9-мĕшĕ]], [[1944]], [[Мускав]] çур.) — çыравçă, публицист, [[фолк-хистори]] жанрĕнче ĕçлет<ref name="folk">«Фолк-хистори» терминпа Аджиевăн çак хайлавĕсене асăнаççĕ: * {{статья |автор=Петров А. Е. |каçă=http://vivovoco.rsl.ru/VV/PAPERS/HISTORY/PETROFOM.HTM |пуçелĕк=Перевернутая история. Лженаучные модели прошлого |кăларăм=[[Новая и новейшая история]] |номер=3 |çул=2004 |ref=Петров А. Е.}} * {{статья |автор=[[Володихин Дмитрий Михайлович|Володихин Д. М.]] |каçă=http://www.scepsis.ru/library/id_148.html |пуçелĕк=Феномен Фольк-Хистори |кăларăм=Международный исторический журнал |номер=5 |çул=1999 |ref=Володихин}} * {{статья |автор=[[Володихин, Дмитрий Михайлович|Володихин Д. М.]] |каçă=http://vivovoco.rsl.ru/VV/PAPERS/HISTORY/FOLKHIST.HTM |пуçелĕк=«Новая хронология» как авангард фольк-хистори |кăларăм= [[Новая и новейшая история]] |номер=3 |çул=2000 |ref=Володихин}} * {{кĕнеке|автор=Олейников Д. |каçă пайĕ=http://www.adfontes.veles.lv/stirup_seen/rus_peas/olejnikov.htm |пай=КНИГА — ПОЛЫНЬ |пуçелĕк= ''Володихин Д., Елисеева О., Олейников Д.'' История России в мелкий горошек |вырăн= М. |издательство=ЗАО «Мануфактура», ООО «Издательство „Единство“» |çул=1998 |страниц=256 |ref=Олейников}} ** Переизд. в сборнике: ''Володихин Д., Елисеева О., Олейников Д.'' История на продажу. Тупики псевдоисторической мысли.— М.: Вече, 2005. * ''Елисеев Г. А.'' [http://udod.www3.50megs.com/murad.html Выдумки, ложь. Великая Степь] // Русское Средневековье.— М.: Восток, 1999. ISBN 5-93084-008-3, ISBN 978-5-93084-008-7. Также опубл. в сборниках: ** ''Володихин Д. М.'' Духовный мир.— М.: Мануфактура, 1999.— 169 с.— ISBN 5-93084-008-3, ISBN 978-5-93084-008-7. ** ''Лаушкин А. В.'' Ложь «новых хронологий»: как воюют с христианством А. Т. Фоменко и его единомышленники.— М.: Паломник, 2001.— 173 с.— ISBN 5-87468-011-X, ISBN 978-5-87468-011-4. * {{статья |пуçелĕк = Конференция, посвященная проблеме фольк-хистори | каçă = http://history.machaon.ru/all/number_06/anonsvak/6/index.html |кăларăм = Международный исторический журнал |çул = 1999 | номер = 6}} * ''Ажгихина Н.'' Терминатор мировой истории // [[Независимая газета|НГ]]-Наука, 19.01.2000.— [https://web.archive.org/web/20110404112202/http://scireg.informika.ru/text/magaz/newpaper/messedu/cour0002/500.html Архивная копия от 17.02.2012] * ''Бисенбаев А. К.'' [http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/History/bisenb/05.php Глава XI. Центральноазиатский феномен фольк-хистори] // Другая Центральная Азия.— Алматы: Аркасс, 2003.— 300 с.— ISBN 9965-25-049-9 * ''Никитин Н.'' [http://nash-sovremennik.ru/p.php?y=2006&n=3&id=5 Паранаука на марше. Мурад Аджи против «официальных» историков] // «Наш современник», № 3, 2006. Версия — [http://www.adfontes.veles.lv/stirup_seen/m_adzi/nikitin.htm «Феномен Мурада Аджи»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120319112440/http://www.adfontes.veles.lv/stirup_seen/m_adzi/nikitin.htm |date=2012-03-19 }} // * ''Лучанский А.'' [http://www.ctt.sbras.ru/HBC/hbc.phtml?14+382+1 Мракобесие в эфире Первого канала] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140303230431/http://www.ctt.sbras.ru/HBC/hbc.phtml?14+382+1 |date=2014-03-03 }} // Наука в Сибири, № 28-29 (2563—2564). 20.07.2006. * {{статья | автор = Кралюк П. | пуçелĕк = Болезнь евразийства. Рефлексия русского самосознания в «альтернативной истории» | каçă = http://www.day.kiev.ua/18446/ | кăларăм = День | тĕс = хаç. | çул = 2003 | номер = 72 | страницы = }} * ''Колодяжный И.'' [http://www.litrossia.ru/article.php?article=126 Разоблачение фолк-хистори] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120415060747/http://www.litrossia.ru/article.php?article=126 |date=2012-04-15 }} // [[Литературная Россия]], № 11. — 17 марта 2006 года. * ''Юрченко И. Ю.'' Казачество как феномен в жанре «фолк-хистори» постсоветской псевдоисториографии // Сборники конференций НИЦ «Социосфера», 2012.— № 15.<br />«''Отдельного упоминания заслуживают произведения в жанре фолк-хистори Мурада Аджи (М. Э. Аджиева)…''»</ref><ref name="adji">{{статья | автор = Аджи М. | пуçĕлек = Моя горькая-горькая «фолк-хистори». Встреча вторая | каçă = http://www.adji.ru/interview_2_2.html | кăларăм = adji.ru | çул = февраль 2005 }} </ref>, унта хăйне евĕрлĕ ăслăх евĕр<ref name="pseudo">По отношению к сочинениям Аджиева или к его гипотезе термины «лженаука (лжеистория)», «псевдонаука (псевдоистория)», «квазинаука (квазиистория)», «паранаука» и аналогичные применяются в следующих работах: * {{кĕнеке|автор=Гаджиев М. С., Кузнецов В. А., Чеченов И. М.|пай=Глава III. Мифы о «великих предках»|пуçелĕк=История в зеркале паранауки: Критика современной этноцентристской историографии Северного Кавказа|вырăн=М.|издательство=Ин-т этнологии и антропологии РАН им. Н. Н. Миклухо-Маклая|год=2006|страницы=61—100|страниц=300}} * {{sfn0|Петров А. Е.|2004}} * {{sfn0|Володихин|1999}} * ''Семёнов Ю.'' [http://scepsis.ru/library/id_155.html История (историология) как строгая наука] * ''Петров В. Б.'' [http://hbar.phys.msu.ru/fat/sc&kvazy.html История о квазиистории] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180821172137/http://hbar.phys.msu.ru/fat/sc%26kvazy.html |date=2018-08-21 }} // ''Найдыш В. М., РУДН.'' Наука и квазинаучные формы культуры.— М.: МПУ Сигналъ, 1999.— 306 с. (автор — кандидат философских наук, доцент РУДН, см. {{cite web| author=| datepublished=| url=http://web-local.rudn.ru/web-local/prep/prep_1478/| title=Петров Василий Борисович. Личные данные| publisher=// Учебный портал РУДН| accessdate=2011-12-21|archiveurl=http://www.webcitation.org/65AAtHFB0|archivedate=2012-02-03}}) * ''Кошеленко Г. А., Маринович Л. П.'' [http://hbar.phys.msu.ru/gorm/fomenko/koshel2.htm Лысенковщина, фоменковщина — далее везде?] // Мифы «новой хронологии». Материалы конференции на историческом факультете МГУ имени М. В. Ломоносова 21 декабря 1999 года.— М.: Русская панорама, 2000. ISBN 5-93165-046-X * ''Бисенбаев А. К.'' [http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/History/bisenb/05.php Глава XI. Центральноазиатский феномен фольк-хистори] // Другая Центральная Азия.— Алматы: Аркасс, 2003.— 300 с.— ISBN 9965-25-049-9 * {{cite web|url=http://nash-sovremennik.ru/p.php?y=2006&n=3&id=5|title=Паранаука на марше. Мурад Аджи против «официальных» историков|author=Никитин Н. И.|date=|work=|publisher=// «[[Наш современник]]», 2006.— №3.|accessdate=2013-04-02|lang=|archiveurl=http://www.webcitation.org/6FehOSUiO|archivedate=2013-04-05}} (автор — кандидат исторических наук, старший научный сотрудник Института российской истории РАН). Более ранняя версия статьи — {{cite web |url=http://www.litrossia.ru/archive/143/criticism/3551.php |title=Феномен Мурада Аджи|author=|date=|work=|publisher=// «[[Литературная Россия]]», 2005.— № 15.|accessdate=2013-04-02|lang=|archiveurl=http://www.webcitation.org/6FehPCoHW|archivedate=2013-04-05}}</ref> «Халăхсен Аслă куçăвĕ» пирки, автор шухăшĕпе, тĕрĕксем хăйсен тăван кĕтесĕнчен — [[Алтай]]ран — тапраннă гипотезăна ăнлантарнă. Кĕнекесем Мурад Аджие чаплăха кăларнă<ref name="tatarstan">[http://tatmsk.tatarstan.ru/rus/index.htm/news/186169.htm В Москве состоялась встреча с писателем Мурадом Аджи] // Пресс-центр Полномочного представительства Республики Татарстан в Российской Федерации, 10.03.2013.</ref>, Раççейре те, тĕрĕк чĕлхиллĕ ют çĕр-шывсенче кăсăклантарнă<ref name="tur-gosud">См. например: * ''Издибаев Т.'' [http://panorama.kz/archiv/2000/16.htm Издана первая книга трилогии Мурада Аджи об истории тюркского мира] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101223142501/http://panorama.kz/archiv/2000/16.htm |date=2010-12-23 }} // Panorama (Казахстан) № 16, 21.04.2000 * [http://www.regnum.ru/news/495184.html Ильхам Алиев принял дагестанского писателя Мурада Аджи] // ИА REGNUM, 9.08.2005 * ''Гусейнзаде Э.'' [http://ru.trend.az/life/culture/952199.html О кыпчаках, или новое прочтение истории в фильме Мурада Аджи] // Международное Информационное агентство «Тренд» (Азербайджан), 5.07.2007 * ''Вюгарлы В.'' [http://ru.trend.az/news/culture/952208.html Уровень правды Мурада Аджи] // Международное Информационное агентство «Тренд» (Азербайджан), 5.07.2007. * ''Корниенко А.'' [http://www.litrossia.ru/2007/49/02110.html Дерево Мурада Аджи] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111019012506/http://www.litrossia.ru/2007/49/02110.html |date=2011-10-19 }} // [[Литературная Россия]], 7.12.2007 * ''Карабаев Э.'' [http://www.msn.kg/ru/news/30462/ «Зеленые» перспективы Кыргызстана] // МСН (Киргизия), 11.12.2009 * ''Аспандиярова А.'' [http://www.kazpravda.kz/c/1009081732 Книга, которая должна была появиться раньше] // Казахстанская правда</ref>. [[Географ]] ăсти, [[экономика]] ăслăхĕсен кандидачĕ. == Кун-çулĕпе ĕçĕ-хĕлĕ == == Ĕçĕсем == * Аджи М. Полынь Половецкого поля: Из родословной кумыков, карачаевцев, балкарцев, казаков, казахов, татар, чувашей, якутов, гагаузов, крымских татар, части русских, украинцев и других народов, ведущих свое начало от тюркского (кипчакского) корня и забывших его. – М.: ТОО «ПИК-КОНТЕКСТ», [[1994]]. ISBN 5-7358-0177-5 * Аджи М. Тайна святого Георгия, или подаренное Тенгри: Из духовного наследия тюрков.— М.: МБФ «Джарган», [[1997]] * Аджи М. Европа. Тюрки. Великая Степь.— 1-е изд.— М.: Мысль, [[1998]]. ISBN 5-244-00914-1 * Аджи М. Кипчаки. Древняя история тюрков и Великой Степи. Книга для школьников и их родителей.— М.: «Новости», [[1999]]. ISBN 5-88149-044-4 * Аджи М. Кипчаки. Огузы. Средневековая история тюрков и Великой Степи. Книга для школьников и их родителей.— М.: «Новости», [[2001]]. ISBN 5-88149-076-2 * Аджи М. Тюрки и мир: сокровенная история. — М. : АСТ, [[2008]]. ISBN 5-17-050082-3 ISBN 978-5-17-050082-6 * Аджи М. Азиатская Европа.— М.: АСТ, [[2008]]. ISBN 5-17-048283-3 ISBN 978-5-17-048283-2 * Аджи М. Дыхание Армагеддона. — М.: АСТ, Хранитель, [[2011]]. ISBN 5-17-073768-8 ISBN 978-5-17-073768-0 * Аджи М. Без Вечного Синего Неба — М.: АСТ, [[2010]]. ISBN 978-5-17-065941-8; ISBN 978-5-271-27149-6 == Вуламалли == * ''[[Кузьмин Аполлон Григорьевич|Кузьмин А. Г.]]'' [http://www.zlev.ru/47_9.htm Мародеры на дорогах истории] // «[[Литературная Россия]]», 1994.— № 10. * ''[[Кузьмин, Аполлон Григорьевич|Кузьмин А. Г.]]'' [http://www.zlev.ru/41_12.htm Евразийский Капкан] // «[[Молодая гвардия (журнал)|Молодая Гвардия]]», 1994.— № 12. * ''Никитин Н.'' [http://www.adfontes.veles.lv/stirup_seen/m_adzi/nikitin.htm Феномен Мурада Аджи] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120319112440/http://www.adfontes.veles.lv/stirup_seen/m_adzi/nikitin.htm |date=2012-03-19 }} // Литературная Россия, 2005.— № 15. (автор — кандидат исторических наук, старший научный сотрудник Института российской истории РАН) * ''Добродомов И.'' Есть апломб, нет фактов // Литературная Россия, 2007.— № 26. (автор — доктор филологических наук) * ''Юрченко И. Ю.'' Проблема этноидентификации северокавказского казачества в интерпретации новейшего неопантюркизма в произведениях Мурада Аджи (Аджиева М. Э.) // Наше Отечество. Страницы истории. Сборник научных трудов.— Выпуск 5 / под ред. проф. В. С. Порохни.— М., 2009. (автор — кандидат исторических наук, доцент кафедры истории Московского авиационного института, доцент Межвузовского центра по историческому образованию в технических вузах РФ) * {{cite web |url=http://hist-edy.ru/hist/book11/Yurchenko.pdf |title=Казаки — тюрки? Трактовка проблемы этнического происхождения казачества в неопантюркистской историографии (на примере новых книг Мурада Аджи (Аджиева М. Э.))|author=Юрченко И. Ю.|date=|work=|publisher=// Журнал «Историческая и социально-образовательная мысль», 2011.— №5.— Краснодар: Негосударственное образовательное частное учреждение дополнительного профессионального образования «Кубанская многопрофильная академия подготовки, переподготовки, повышения квалификации специалистов» |accessdate=2013-03-14|lang=|deadlink=403}} ({{ISSN|2075-9908}}), {{cite web|url=http://scholar.googleusercontent.com/scholar?q=cache:AxhsufZCrbMJ:scholar.google.com/&hl=ru&as_sdt=0|title=копия в архиве академии Google|author=|date=|work=|publisher=|accessdate=2013-03-14|lang=}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.adji.ru www.adji.ru] — официальный сайт Мурада Аджиева * {{cite web|url=http://www.adfontes.veles.lv/stirup_seen/rus_peas/olejnikov.htm |title=КНИГА — ПОЛЫНЬ|author=Олейников Д.|date=|work=|publisher=// ''Володихин Д., Елисеева О., Олейников Д.'' История России в мелкий горошек.— М.: ЗАО «Мануфактура», ООО «Издательство „Единство“», 1998.— 256 с.|accessdate=2013-03-14|lang=|archiveurl=http://www.webcitation.org/6F9wQSsz3|archivedate=2013-03-16}} [[Категори:Тĕрĕк халăхĕсен тĕпчевçисем]] [[Категори:Кăпчак халăхĕн тĕпчевçисем]] jczgt39jf8wjbk87imed35wf80yvkbx Алтай Ен 0 12599 751589 749848 2022-08-22T21:12:27Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{РФ субъекчĕ |RuNm = Алтай Ен |OfNm1 = Алтайский край |OfNm2 = &nbsp; |FSFlag = Flag of Altai Krai.svg |FSCoA = Coat of Arms of Altai Krai.svg |FlagLnk = Алтай Енĕн ялавĕ |CoALnk = Алтай Енĕн гербĕ |FSMap = Map of Russia - Altai Krai (with Crimea).svg |FSCtrWhat = Тĕп хули |FSCtrNm = [[Барнаул]] |AreaRnk = 22 |TotArea = 167&nbsp;996 |WaterPrcnt = |PopRnk = 23 |PopQty = 2&nbsp;317&nbsp;153 |PopCtDate = 2020 |PopDens = 13,79 |FedDistrNm = [[Çĕпĕр федераци тăрăхĕ]] |EcRegNm = [[Анăç Çĕпĕр районĕ]] |CadNo = 22 |LangLangs = s |OfLangs = [[вырăс чĕлхи|вырăс]] |HeadTtl = Кĕпернатор |HeadNm = [[Томенко Виктор Петрович|В. П. Томенко]] |ViceTtl = |ViceNm = |LegislTtl = |LegislNm = |FSAnthem = [[Алтай Енĕн гимнĕ]] |FSUTC = +0600 }} '''Алтай Енĕ''' ({{lang-ru|Алтайский край}}) — [[Раççей Патшалăхĕ|Раççей Патшалăхĕн]] [[Çĕпĕр федераци тăрăхĕ|Çĕпĕр тăрăхне]] кĕрекен ен. субъект. Тĕп хули — '''[[Барнаул]]'''. Лаптăкĕ 169&nbsp;100 km², халăх йышĕ 2&nbsp;523&nbsp;308<ref name="ROSSTAT Adm"> Статья ''Численность населения российской федерации, по городам, поселкам городского типа и районам, на 1 января 2007 года'' ('''РОССТАТ''' издательстви)</ref><small>(2007 çулхи кăрлач 1)</small>. == Пайланăвĕ == Алтай Енĕче 12 хула, ЗАТО Сибирский (?? ЗАТО - хупнă администрациллĕ-териториаллĕ пайĕ), 60 ял районĕ (ун хушшинче [[Алтай Енĕн нимĕç ял районĕ]] пур). == Вуламалли == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == {{Commonscat|Altai Krai}} {{Çӳрев |Тема = Алтай Ен |Викиампар = Category:Altai Krai |Викихыпар = Категори:Алтай Ен }} * [http://www.altairegion22.ru Официаллă сайт] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090306051826/http://www.altairegion22.ru/ |date=2009-03-06 }} * [http://altai.news-city.info/docs/ Законодательные и нормативные акты Алтайского края] * [http://terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=22 Алтайский край в справочнике-каталоге «Вся Россия»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071202082439/http://terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=22 |date=2007-12-02 }} * [http://www.altai-photo.ru Алтай фотографисенче] * [http://rosmaps.ru/russia/altaiskii-krai/ Алтай Ен карттисем] * [http://www.classbase.ru/okato/index/parent/1 Состав Алтайского края по ОКАТО] * [https://barnaul-gid.ru/ Барнаул] {{Çĕпĕр федераци тăрăхĕ}} {{Раççей Федераци субъекчĕсем}} [[Категори:Алтай Ен|*]] kwusnav2rg27yx4ue24gwnpu1zrbixu Брежнев Леонид Ильич 0 13290 751612 717088 2022-08-23T04:09:33Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Леони́д Ильи́ч Бре́жнев''' ([[кăрлач, 1]] [[1907]] ([[раштав, 19]] [[1906]]) Каменское хули, халĕ [[Днепродзержинск]], [[Днепропетровск облаçĕ]] ([[Украина]]) – [[чӳк, 10]] [[1982]], [[Мускав]]) — [[ССКП ТК]] пĕрремĕш Секретарĕ — [[1964]] ([[1966|1966 çултанпа]] Тĕп Секретарь) тата [[СССР Аслă Канашĕ]]н Президиумĕн Ертӳçи [[1960]]–[[1964]] тата [[1977]]–[[1982]] çулсенче. Тăватă хут [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]], [[Социаллă Ӗç Паттăрĕ]]. == Парти ĕçĕ-хĕлĕ == [[Ӳкерчĕк:Brezhnev 1942.jpg|thumb|250px|left|Л. И. Брежнев (чи сылтăмри) [[1942|1942 çулта]]]] [[Ӳкерчĕк:Brezhnev 1973.jpg|thumb|200px|left|Л. И. Брежнев [[1973|1973 çулта]]]] Л. Брежнев Илья Яковлевич Брежнев ([[1874]]–[[1930]]) çемйинче çуралнă. [[1921|1921 çултанпа]] [[Курск]] сĕт-çу заводĕнче ĕçленĕ. [[Курскри çĕре тивĕçтерекен техникум]]ран ([[1927]]) тата Днепродзержинскри металлурги институтĕнчен (малтан Каменскри промăçлă ĕçченĕсен техникумĕ) ([[1935]]) вĕренсе тухнă. [[1929]]-30 çулсенче [[Свердловск облаçĕ]]н Бисерск райисполкомĕн ертӳçин çумĕ, [[1936]]-37 Днепродзержинскри металлурги техникумĕн директорĕ пулса вăй хунă . ВКП(б) пайташĕ [[1931|1931 çултанпа]]. [[1935]]-36 çулсенче хĕсмет хисепне пурнăçланă. [[1938|1938 çулта]] — Украина компартийĕн Днепропетровск обком уйрăмĕн ертӳçи, [[1939]] – обком секретарĕ [http://www.biografii.ru/biogr_dop/breznev_l_i/breznev_l_i.htm] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080219065617/http://www.biografii.ru/biogr_dop/breznev_l_i/breznev_l_i.htm |date=2008-02-19 }}. [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи]] пуçлансан, халăха Хĕрлĕ Çара мобилизацилес ĕçе йĕркелесе, промăçлăха эвакуацилес ĕçе ертсе пырать, кайран вăрçакан çарта политика ĕç вырăнĕсенче ĕçлет: [[Кăнтăр фрончĕ]]н политика тытăмĕн пуçлăхĕн çумĕ, [[1943]] çултанпа — [[18-мĕш çар (СССР)|18-мĕш çар]] политуйрăмĕн пуçлăхĕ, генерал-майор ([[1943]])[http://www.biografii.ru/biogr_dop/breznev_l_i/breznev_l_i.htm] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080219065617/http://www.biografii.ru/biogr_dop/breznev_l_i/breznev_l_i.htm |date=2008-02-19 }} [http://www.ng.ru/style/2006-12-15/24_brezhnev.html]. [[1945]], çĕртме — [[4-мĕш Украин фрончĕ]]н политика тытăмĕн пуçлăхĕ. Брежнев [[1946]]–[[1950]] çулсенче — Запорож, каярах Днепропетровск обкомĕн пĕрремĕш секретарĕ. [[1950|1950 çултанпа]] Молдави КП ТК пĕрремĕш секретарĕ. Партин XIX съездĕнче ([[1952]]) [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]] шантарса сĕннипе Брежнева партин ТК президиумĕн пайташĕ пулса ĕçлеттерсе тĕрĕслеме суйланă. 1953–1954 çулсенче Совет Çарĕн тата Тинĕс çар флочĕн Тĕп политика тытăмĕн пуçлăхĕн çумĕ.<ref>Л. И. Брежнев: Материалы к биографии. М., 1991.</ref> [[1954|1954 çулта]] [[Хрущёв Никита Сергеевич|Н. С. Хрущёв]] сĕннипе Брежнева [[Казахстан]]а куçараççĕ, унта вăл малтан иккĕмĕш, [[1955|1955 çултанпа]] — [[Казахстан]] КП ТК пĕрремĕш секретарĕ пулса тăрăшать. [[1957|1957 çултанпа]] ССКП Президиум пайташĕ тата [[ССКП ТК]] секретарĕ. Хрущёв ăна питĕ шанса сĕннипе, Лонид Ильича [[1960|1960 çулта]] СССР Аслă Канаш Президиумĕн ертӳçи пулма çирĕплетеççĕ. [[1964|1964 çулта]] Брежнев [[Хрущёв Никита Сергеевич|Хрущёва]] хирĕç кавара ертсе пырать, ăна ĕç вырăнĕнчен кăларса ярать те хăй [[ССКП]] ТК пĕрремĕш секретарĕ пулса тăрать. == Брежнев влаçа алла илни == [[1964]] çулта «ленин коллективлă ертӳлĕх принципĕсем» йĕркипе пурăнмалла тенĕ. Брежневпа тан, патшалăха тытса пырас ĕçре [[Шелепин Александр Николаевич|А. Н. Шелепин]], [[Подгорный Николай Викторович|Н. В. Подгорный]] и [[Косыгин Алексей Николаевич|А.Н.Косыгин]] паллă вырăн йышăннă.[http://www.i-u.ru/biblio/archive/valiullin_istorija/04.aspx] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080323133529/http://www.i-u.ru/biblio/archive/valiullin_istorija/04.aspx |date=2008-03-23 }}. Анчазх та Брежнев аппарат кĕрешĕвĕпе меллесе Шелепинпа Подгорнăя влаçран аякка тăратать, сĕмлĕ ĕç вырăнĕсене хăйне парăннă юлташĕсене ([[Андропов Юрий Владимирович|Ю. В. Андропова]], [[Тихонов Николай Александрович|Н. А. Тихонова]], [[Щёлоков Николай Анисимович|Н. А. Щелокова]], [[Черненко Константин Устинович|К. У. Черненко]], [[Цвигун Семён Кузьмич|С. К. Цвигуна]]) лартать. Косыгина хăтарман пулсан та, çапах та вăл хатĕрленĕ экономика политикине пĕрмаях Брежнев пăсса пынă [http://www.i-u.ru/biblio/archive/valiullin_istorija/04.aspx] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080323133529/http://www.i-u.ru/biblio/archive/valiullin_istorija/04.aspx |date=2008-03-23 }}. [[1970]]-мĕш çулсем пуçламĕшне парти аппарачĕ Брежнева хăйĕн çынни, система хӳтĕлевçи тесе шанма тытăнать. Парти номенклатури этем пĕрлĕхĕнчи кирек епле улшăнусене хирĕç пулнă, хăйне влаç, тăнăç, анлă пахалăх паракан режима упраса тăма тăрмашнă.<ref>Медведев Р. А. Личность и эпоха. Политический портрет Л. И. Брежнева. М., 1991. Кн. 1.</ref><ref>[http://bordon.ya1.ru/internet/russ/brejnev.html Л.Млечин. Л.И.Брежнев. Статья для энциклопедии Кирилла и Мефодия] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071228015959/http://bordon.ya1.ru/internet/russ/brejnev.html |date=2007-12-28 }}</ref> [http://www.i-u.ru/biblio/archive/valiullin_istorija/04.aspx] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080323133529/http://www.i-u.ru/biblio/archive/valiullin_istorija/04.aspx |date=2008-03-23 }} == Çавăн пекех пăхăр == * [http://www.youtube.com/watch?v=2KQSZXK9Dss БРЕЖНЕВ çинчен ВИДЕО] == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * ''Боффа Д.'' [http://scepsis.ru/library/id_811.html «От СССР к России. История неоконченного кризиса. 1964-1994» Глава I - «Брежнев, Косыгин и общество на распутье»] * ''Кавун М.'' «Леонид Брежнев: Карьера и жизнь генсека» (3 пай) ** http://www.realnest.com.ua/information/articles/444 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100502062550/http://www.realnest.com.ua/information/articles/444 |date=2010-05-02 }} ** http://www.realnest.com.ua/information/articles/448 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927082155/http://www.realnest.com.ua/information/articles/448 |date=2007-09-27 }} ** http://www.realnest.com.ua/information/articles/452 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927082145/http://www.realnest.com.ua/information/articles/452 |date=2007-09-27 }} {{Совет Союзĕн Маршалĕсем}} {{Тĕпсек}} <!--Categories--> [[Категори:1907 çулта çуралнисем]] [[Категори:Кăрлачăн 1-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:Днепродзержинскра çуралнисем]] [[Категори:1982 çулта вилнисем]] [[Категори:Чӳкĕн 10-мĕшĕнче вилнисем]] [[Категори:Мускавра вилнисем]] [[Категори:ССКП пайташĕсем]] [[Категори:ССКП ТК пайташĕсем]] [[Категори:ССКП ТК Тĕп секретарĕсем]] [[Категори:СССР Аслă Канаш Президиумĕн ертӳçисем]] [[Категори:ССКП ТК Политбюро пайташĕсем]] [[Категори:Иккĕмĕш Тĕнче вăрçине хутшăннисем]] [[Категори:Совет Союзĕн маршалĕсем]] [[Категори:Ленин орден кавалерĕсем]] [[Категори:Совет Союзĕн Паттăрĕсем]] [[Категори:Тăватă хут Совет Союзĕн Паттăрĕсем]] [[Категори:Социаллă Ӗç Паттăрĕсем]] [[Категори:Хĕрлĕ Ялав орден кавалерĕсем]] [[Категори:Октябрь Революци орден кавалерĕсем]] [[Категори:Хĕрлĕ Çăлтăр орден кавалерĕсем]] [[Категори:Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи орден кавалерĕсем]] [[Категори:Богдан Хмельницкий орден кавалерĕсем]] [[Категори:Virtuti Militari орден кавалерĕсем]] [[Категори:Шурă Розă орден кавалерĕсем]] [[Категори:Ленин парни лауреачĕсем]] jfcu45axm5ukbmo5jf5ogpz1emtx5qz Исаак Ньютон 0 13327 751682 656784 2022-08-23T08:01:35Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg|мини|И.Ньютон. Г.Кнеллер ӗҫӗ.]] '''[[Сэр]] Исаак Ньютон''' ({{lang-en|Sir Isaac Newton}}, [[раштав, 25]] [[1642]] — [[пуш, 20]] [[1727]] [[Юлиан кун йĕрки]]пе, е [[кăрлач, 4]] [[1643]] — [[пуш, 31]] [[1727]] [[Григориан кун çулĕ]]пе) — чаплă [[Аслă Британи|акăлчан]] [[физик]]ĕ, [[математик]]ĕ тата [[астроном]]ĕ. == Кун-çулĕ == [[Ӳкерчĕк:StatueOfIsaacNewton.jpg|thumb|<center>Ньютон статуйи, Тринити-колледж</center>|right]] == Тĕпчев ĕçĕ-хĕлĕ == === Математикăлла анализ === === Туртăм теорийĕ === === Оптика тата çутă теорийĕ === [[Ӳкерчĕк:NewtonsTelescopeReplica.jpg|thumb|<center>Ньютон рефлектăрĕ</center>|right]] == Вуламалли == * История математики под редакцией [[Юшкевич, Адольф Павлович|А. П. Юшкевича]] в трёх томах, М.: Наука. :* Том 2 [http://ilib.mccme.ru/djvu/istoria/istmat2.htm Математика XVII столетия. (1970)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110918072945/http://ilib.mccme.ru/djvu/istoria/istmat2.htm |date=2011-09-18 }} * ''Владимир Карцев'', НЬЮТОН. М.: "Молодая гвардия". 1987, серия ЖЗЛ. * [http://vivovoco.astronet.ru/VV/BOOKS/NEWTON/REFER.HTM С. И. Вавилов. Исаак Ньютон. 2-е дополненное издание. М.-Л.: Изд. АН СССР, 1945 г.] * [http://www.math.ru/lib/book/djvu/istoria/bell.djvu '''Белл Э. Т.''' Творцы математики. М.: Просвещение, 1979.] * [http://ilib.mccme.ru/djvu/arnold/ngbg.htm В. И. Арнольд, «Гюйгенс и Барроу, Ньютон и Гук»]. М., Наука, 1989 г., 96 с. {{Commons|Isaac Newton}} [[Категори:1643 çулта çуралнисем]] [[Категори:Кăрлач, 4 çуралнисем]] [[Категори:1727 çулта вилнисем]] [[Категори:Пуш, 31 вилнисем]] [[Категори:Лондонра вилнисем]] [[Категори:Математиксем]] [[Категори:Аслă Британи математикĕсем]] [[Категори:XVII ĕмĕрĕн математикĕсем]] [[Категори:XVIII ĕмĕрен математикĕсем]] [[Категори:Аслă Британи физикĕсем]] 2h4oj0qywqxvnaquhr9ongpdu99d7he Кашкăр 0 13837 751704 746014 2022-08-23T09:07:38Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:Canis lupus 265b.jpg|thumb|250px|Кашкăр]] '''Кашкăр''', '''сăрă кашкăр''', '''ахаль кашкăр''' ({{lang-la|Canis lupus}}) — вăрăм [[кĕлетке]]ллĕ, вăйлă та çивĕч чĕрчун. Вăл тăнă чухне хӳрине аялалла усать, чупнă чухне çӳлелле çĕклет, хăранă вăхăтра, [[йытă]] пек, ури хушшине хĕстерет, савăнсан - пăлтăртаттарать. Кашкăр [[вăрман]] чĕрчунĕ, анчах [[сĕм вăрман]]сене кăмăлламасть. Йăвине [[ял]]сем çывăхнерех тума тăрăшать. Вăл пысăк чĕрчунсемпе [[килти выльăх]]а тапăнма юратать. [[Мулкач]]сене, [[сăвăр]]сене, [[пăсара]]сене, [[шăши]]сене, [[чĕрĕп]]сене тытса çиет. [[Апат]] çимесĕр кашкăрсем темиçе [[кун]] та пурăнма пултараççĕ. Кашкăр [[çемье]]ллĕ чĕрчун шутланать. Аçипе ами пĕр пĕрлешсен виличченех пĕрле пурăнаççĕ. Пуслăхра 5-7 [[çура]] пулать. Вĕсем [[чăтлăх]] [[çырма]]ри [[шăтăк]]ран 3 эрне иртсен тухма тытăнаççĕ. 3-4 [[уйăх]] тултариччен çуррисене апат ашшĕ-амăшĕ тупса парать. Кайран ашшĕпе амăшĕ чĕрĕ апат тытма вĕрентеççĕ. [[Хĕл]] каçах пĕрле [[сунар]]а çӳреççĕ. Сунарта кашнин хăйĕн палăртнă ĕç пур. Кашкăрсен [[этем]]сĕр пуçне урăх тăшмансем çук. Апла пулин те вĕсене [[сăвăс]]сем, [[пăрçа]]сем самаях аптратаççĕ. Кашкăрсен хисепне [[сунарçă]]сем ытлашши ӳсме памаççĕ, çавăнпа та вĕсен йышĕ республикăра 50-60 [[пуç]]ран иртмест. == Вуламалли == {{викивулавăш}} * [[Брем Альфред|А. Брем]]. [http://arcticwolf.narod.ru/logovoarctic/stati/3.html «Чĕрчунсен пурнăçĕ» пухăмран статья] * [http://ec-dejavu.ru/w/Wolf.html В. В. Иванов. Волк // Мифы народов мира; Г. Бедненко. Образ Волка у индоевропейцев] * [http://chelyaby-priut.ucoz.ru/publ/47-1-0-2637 Кашкăр сăнарлĕ герб.] * [http://www.rusrep.ru/2010/15/interview_badridzhe/ Шура Буртин. Между человеком и волком] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131014080348/http://rusrep.ru/2010/15/interview_badridzhe |date=2013-10-14 }} // [[Русский репортёр]] № 15 (143), 2010 çулхи акан 22-мĕшĕ == Каçăсем == {{commonscat|Wolves in heraldry|Кашкăр геральдикăра}} {{Çӳрев |Тема = Кашкăр |Портал = |Викисăмахсар = кашкăр |Викикĕнеке = |Викикаларăш = |Викивулавăш = |Викитĕссем = |Викихыпар = |Викиампар = |Метавики = |Проект = }} * [http://www.canislupus.ru Кашкăрсене тĕпчени тата сыхлани] * [http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?Mammals/210.html Позвоночные животные России: Волк] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201128181031/http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?Mammals%2F210.html |date=2020-11-28 }} * [http://www.poimai.ru/stati/article626.html Кашкăрсен кĕçĕн тĕсĕсем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071018151215/http://poimai.ru/stati/article626.html |date=2007-10-18 }} * [http://www.dikiezveri.com/wolf1.html Кашкăрсем пирки хыпар] * [http://smalltalks.ru/soderjanie/5-volchii-beg.html Кашкăр чуппи] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101005045044/http://smalltalks.ru/soderjanie/5-volchii-beg.html |date=2010-10-05 }} {{Кашкăр кĕçĕн тĕсĕсем}} {{Герб кĕлеткисем}} [[Категори:Кашкăрсем]] [[Категори:Кашкăр йышшисем]] [[Категори:Сĕтпе ӳсекенсем| ]] [[Категори:Чĕрчунсем]] [[Категори:Чĕрчунсем, алфавитпа]] [[Категори:Çăткăнсем]] 91w75smv8x4qdkmrtvadklvebh2rlrq Калевала 0 13943 751693 716035 2022-08-23T08:43:17Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{урăх пĕлтерĕшсем}} {{Литература хайлавĕ | Ячĕ = Калевала | Тăван ячĕ = Kalevala | Ӳкерчĕк = «Калевала», титульный лист первого издания.jpg | Ӳкерчĕке алпусни = 1835 çулта пичетленĕ пĕрремĕш кăларăмĕн титул листа | Жанр = эпос | Викивулавăш-текст = Калевала }} '''«Ка́левала»''' ({{lang2|krl|fi|Kalevala}}) — [[Карелы|карело]]-[[Финны|финский]] [[поэтический эпос]], состоящий из 50 [[Руническая песня|рунических песен]]. [[File:Kalevala1.jpg|thumb|200px]] [[Ӳкерчĕк:Gallen-Kallela The defence of the Sampo.png|thumb|Сампо хӳтелени]] '''Калевала''' ([[финн чĕлхи|финнла]] ''Kalevala''), — [[карелсем|карелпа]] [[финнсем|финн]] халăхĕсен сăвăллă эпосĕ. 50 юрăран тăрать. Эпоса эпикăллă юрăсене усă курса çырнă. Хатĕрлекенĕ — [[Элиас Лёнăрт]] (''Elias Lönnrot''), вăл уйрăм юрăсене пухса вĕсен чи ăнăçлă тĕсĕсене суйласа илсе вĕсене çыхăнтарнă. Элиас юрăсене икĕ хут якатнă. Чи малтан [[1835]] çулта, кайран — [[1849]]-мĕшĕнче. Калевала посёлокĕнче хыр ларать, халапсем тăрăх Лёнăрт ун айĕнче çак ĕçе хатĕрленĕ тет. == Каçăсем == * [http://kalevala.gov.karelia.ru/songs/song1.shtml Калевала тексчĕ вырăсла, Эйно Киурупа Армас Мишин куçарăвĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080619081623/http://kalevala.gov.karelia.ru/songs/song1.shtml |date=2008-06-19 }} * [http://kalevala.onego.ru/1.htm Калевалăна хатĕрленин историйĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100122031259/http://kalevala.onego.ru/1.htm |date=2010-01-22 }} * [http://www.niksula.cs.hut.fi/~xyu/kale-gb/gapic.html Калевала валли ӳкернĕ ӳкерчĕксем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080701140043/http://www.niksula.cs.hut.fi/~xyu/kale-gb/gapic.html |date=2008-07-01 }} * [http://www.gov.karelia.ru/gov/Regions/Kalevala/vienan_karyala2.html Калевала сали] {{Калевала}} [[Категори:Финн-укăр халаплăхĕ]] [[Категори:Финлянди халăхĕн пултарулăхĕ]] 6fdrxky19sncrmnpfnatf8khapsiphh Адыгей 0 15134 751579 716630 2022-08-22T20:36:57Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{РФ субъекчĕ |RuNm = Адыгей Республики |OfNm1 = Адыгэ Республик<br> |OfNm2 = Республика Адыгея |FSFlag = Flag of Adygea.svg |FSCoA = Coat of arms of Adygea.svg |FlagLnk = Адыгей Республикин ялавĕ |CoALnk = Адыгей Республикин гербĕ |FSMap = Map of Russia - Adygea.svg |FSCtrWhat = Тĕп хули |FSCtrNm = [[Майкоп]] |AreaRnk = 81 |TotArea = 7&nbsp;792 |WaterPrcnt = кăштах кăна |PopRnk = 76 |PopQty = 463&nbsp;088 |PopCtDate = 2020 |PopDens = 59,43 |FedDistrNm = [[Кăнтăр Федераци тăрăхĕ]] |EcRegNm = [[Çурçĕр Кавказ]] |CadNo = 01 |LangLangs = s |OfLangs = [[вырăс чĕлхи|вырăс]], [[адыгей чĕлхи|адыгей]] |HeadTtl = Пуçлăхĕ |HeadNm = [[Кумпилов Мурат Каральбиевич|Мурат Кумпилов]] |ViceTtl = Премьер-министр |ViceNm = [[Наролин Александр Владимирович|Александр Наролин]] |LegislTtl = Патшалăх Канашĕн Председателĕ |LegislNm = |FSAnthem = [[Адыгей Республикин гимнĕ]] |FSUTC = +0300 }} '''Адыгей Республики''' ({{lang-ady|Адыгэ Республик}}, {{lang-ru|Республика Адыгея}}) — Раççей Федерацийĕн субъекчĕ. Тĕп хули — [[Майкоп]]. == Истори == {| class="standard" !Халăх ||Йышĕ [[2002]] çулта, пин ([http://www.perepis2002.ru/index.html?id=17 *]) |- |[[Вырăссем]]|| 288,3 (64,5 %) |- |[[Адыгсем]] (Черкессем)|| 108,1 (24,2 %) |- |[[Эрменсем]]|| 15,3 (3,4 %) |- |[[Украинсем]]|| 9,1 (2 %) |- |[[Куртсем]]|| 3,6 |- |[[Тутарсем]]|| 3,5 |- |[[Турккăсем]]|| 3,4 |- |[[Беларуссем]]|| 1,9 |- |[[Чикансем]]|| 1,8 |- |[[Грексем]]|| 1,7 |- |[[Азербайджансем]]|| 1,4 |- |[[Нимĕçсем]]|| 1,2 |- |[[Чеченсем]]|| 1,1 |- |<small> показаны народы c численностью более 1000 человек </small> |} [[Image:Adygea.png|thumb|250px|right]] == Экономика == === Театăрсем === * [[Адыгей драма театăрĕ]] ([[Майкоп]]) * [[Адыгей Камерăллă кĕвĕ театăрĕ]] ([[Майкоп]]) == Паллă çыннисем == * [[Шахан-Гирей Хакурате]] * [[Нух Асланчериевич Берзегов|Нух Берзегов]] * [[Аслан Джаримов]] * [[Хазрет Совмен]] * Хусен Андрухаев * Исхак Машбаш * Владимир Чернов * Сергей Алифиренко * Якуб Коблев * Ася Еутых * Тембот Керашев * Казбек Биржев * Анатолий Березовой == Каçăсем == {{commons|Category:Adygea}} * [http://www.adygheya.ru/ Адыгей республикин фициаллă сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110515161545/http://www.adygheya.ru/ |date=2011-05-15 }} * [http://terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=1 Республика Адыгея в справочнике-каталоге "Вся Россия"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090409211525/http://www.terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=1 |date=2009-04-09 }} * [http://adigeya.spektr.info/ Республика Адыгея на Открытом портале Юга России]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnadyghea.html История национального состава Адыгеи] * [http://AdygaAbaza.ru/ Пур тĕнчери Абаза-Адыг (Черкес) сайчĕсем] {{Раççей Федераци субъекчĕсем}} [[Категори:Адыгей]] r1j7dzl2q7wandhrcik4dyqem1c05qj Вăрăм хӳреллĕ кăсăя 0 15512 751623 719869 2022-08-23T04:45:53Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:Schwanzmeise.jpg|200px|thumb|Вăрăм хӳреллĕ кăсăя]] '''Вăрăм хӳреллĕ кăсăя''' - çерçирен самях пĕчĕк кайăк. [[Хутăш вăрман]]сенче пурăнать. Çăмартисем (10-12) [[шупка]], [[кĕрен]]рех пăнчăсемлĕ. Ами 12-18 [[кун]] пусса ларать. Çак йышши [[кăсăясем|кăсăя]]сен юрри кĕске, анчах вĕсем пĕр вĕçĕмсĕр пĕр-пĕрне чĕнсе чĕриклетеççĕ. Вăрăм хӳреллĕ кăсăя [[çын]]на час хăнăхать, алла пырать. Пирĕн тăрăхран вĕçсе каймаççĕ. Ытти йышши кăсăясемпе тата [[шăнчас]]па пĕрле ушкăнланса пĕр çĕртен тепĕр çĕре куçса çӳреççĕ. [[Кĕркунне]] ытти çĕртен куçса килнĕ вăрăм хӳреллĕ кăсăясем пирки пирĕн тăрăхра вĕсен йышĕ самаях ӳсет. == Литература == * [http://enc-dic.com/print/enc_sovet/Dlinnohvostaja-sinica-14582.html Длиннохвостая синица]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305010940/http://enc-dic.com/print/enc_sovet/Dlinnohvostaja-sinica-14582.html |date=2016-03-05 }} * ''Михеев А. В.'' [http://zoomet.ru/mix/mixeev_oglav.html Полевой определитель птичьих гнёзд.] — {{М.}}: Просвещение, 1975. (См. [http://zoomet.ru/mix/mixeev_2_15_9.html описание] длиннохвостой синицы.) * ''Михеев А. В.'' [http://www.mdk-arbat.ru/bookcard_all4.aspx?Book_id=242428 Биология птиц. Полевой определитель птичьих гнёзд.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928055136/http://www.mdk-arbat.ru/bookcard_all4.aspx?Book_id=242428 |date=2007-09-28 }} — {{М.}}: Топикал, 1996. — С. 404—405. — ISBN 978-5-7657-0022-8. == Каçăсем == * [http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?birds/632.html Позвоночные животные России: Длиннохвостая синица] * [http://birds.krasu.ru/www/index.php?f=species&ids=355 Длиннохвостая синица] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080307021557/http://birds.krasu.ru/www/index.php?f=species&ids=355 |date=2008-03-07 }} на сайте Андрея Байкалова [http://birds.krasu.ru/www/index.php?f=main «Птицы Средней Сибири»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080307021555/http://birds.krasu.ru/www/index.php?f=main |date=2008-03-07 }} * [http://www.2.uniyar.ac.ru/projects/bio/zoomuseum/Aegithalos_caudatus.htm Длиннохвостая синица] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101024225722/http://www.2.uniyar.ac.ru/projects/bio/zoomuseum/Aegithalos_caudatus.htm |date=2010-10-24 }} на сайте [http://www.2.uniyar.ac.ru/projects/bio/CATHEDRAES/kafzoology.htm кафедры зоологии и экологии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080307013832/http://www.2.uniyar.ac.ru/projects/bio/CATHEDRAES/kafzoology.htm |date=2008-03-07 }} [http://www.2.uniyar.ac.ru/russian/index.php Ярославского государственного университета имени П. Г. Демидова] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110318023959/http://www.2.uniyar.ac.ru/russian/index.php |date=2011-03-18 }} * [http://birds.lipetsk.ru/cem_dlinnoch.htm Длиннохвостая синица] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100921085010/http://birds.lipetsk.ru/cem_dlinnoch.htm |date=2010-09-21 }} на сайте [http://birds.lipetsk.ru/ «Птицы Липецкой области»] * [http://house-fauna.narod.ru/ugolok/ugolok8.htm Длиннохвостая синица] — отрывок из книги В. Г. Гусева [http://house-fauna.narod.ru/ugolok/index.html «Живой уголок»] на сайте [http://house-fauna.narod.ru/index.html «Любимые домашние животные и растения»] {{Кăсăя йышшисем}} <!--Interwiki--> [[Категори:Чĕрчунсем, алфавитпа]] [[Категори:1758 çулта çырнă чĕрчунсем]] [[Категори:Вăрăм хӳреллĕ кăсăясем]] [[Категори:Евразин вĕçен кайăкĕсем]] 4ltr4e8wm4shx6352eus8mhtnu18aoi Израиль 0 15925 751678 741544 2022-08-23T07:47:59Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:Israel in its region (pre 1967 territory).svg|thumb|]] [[Ӳкерчĕк:Flag of Israel.svg|мини|справа]] '''Израиль''', официаллă ячĕ '''Израиль патшалăхĕ''' ({{lang-he|מדינת ישראל}}, {{lang-ar|دولة اسرائيل}}) — [[Ази]]н кăнтăр-анăçĕнчи, [[Вăтаçĕр тинĕсĕ]]н тухăç çыран çĕрĕсенчи [[патшалăх]]. Çурçĕрте [[Ливан]]па, çурçĕр-тухăçенче — [[Сири]]пе, тухăçра — с [[Иордани]]пе, кăнтăр-анăçра — [[Икĕпат]]па чикĕ тытать.Тĕп хули - [[Иерусалим]]. [[1947]] çулхи [[чӳк, 29|чӳк уйăхĕн 29-мĕшĕнче]] [[ПНО Генераллă Ассамблейи]]н йышăннă 181-мĕш №-лĕ резолюцийĕн йĕркипе, (''вул. [[Палестинăна ПНО планĕпе пайлани]]'') [[1948]] çулхи [[çу, 14|çу уйăхĕн 14-мĕшĕнче]] йĕркеленĕ. [[Израилĕн ирĕклĕх декларацийĕ|Ирĕклĕх Деклараципе]] килĕшӳллĕ, Израиль еврейсен патшалăхĕ шутланать. == Этимологи == [[Ӳкерчĕк:Angel and Jacob.jpg|right|thumb|150px|Пирĕштипе çапăçакан Иаков]] == Чикĕсем == [[Ӳкерчĕк:Is-wb-gs-gh v3.png|thumb|230px|Израиль çĕрĕсем]] Израиль Азин кăнтăр-анăçĕнче вырнаçнă, çĕршывăн çĕрĕсем анăçра — [[Вăтаçĕр тинĕсĕ|Вăтаçĕр]], кăнтăрта — [[Хĕрлĕ тинĕс|Хĕрлĕ]] тинĕсĕсене тухать, тухăç ра çĕршыв чиккин йĕрĕ [[Иордан (юханшыв)|Иордан]] шывĕ юххипе пырать. == Ертÿçисем == {| class="wikitable" |- ! Премьер-министрĕсем !! Ертнĕ çулсем !! Премьер-министĕсем !! Ертнĕ çулсем |- | [[Давид Бен-Гурион]] || 1948-1954 || Ицхак Шамир || 1986-1992 |- | Моше Шарет (Черток) || 1954-1955 || Ицхак Рабин || 1992-1995 |- | [[Давид Бен-Гурион]] || 1955-1963 || Шимон Перес || 1995-1996 |- | Леви Эшколь || 1963-1969 || Беньямин Нетаньяху || 1996-1999 |- | Игаль Алон || 1969-1969 || [[Эхуд Барак]] || 1999-2001 |- | [[Голда Меир]] || 1969-1974 || [[Ариэль Шарон]] || 2001-2006 |- | [[Ицхак Рабин]] || 1974-1977 || Эхуд Ольмерт || 2006-2009 |- | Менахем Бегин || 1977-1983 || [[Беньямин Нетяньяху]] || 2009 çултан |- | Ицхак Шамир || 1983-1984 || 1 || 1 |- | Шимон Перес || 1984-1986 || 2 || 2 |} == Физикăпа географи пахалăхĕсем == === Геологипе рельефĕ === [[Ӳкерчĕк:Gan Hashlosha National Park Pool1 200704.JPG|180px|thumb|Сахне]] === Климачĕ === Израильте [[субтропиксем|субтропик]] вăтаçĕр тинĕс климачĕ хуçаланать. [[Галилей]]ре çул хушшипе 1080 мм нӳрĕк ӳкет. [[Эйлат]]таврашĕнче вăтамран çул хушши 20 мм çеç ӳкет. 700 мм — [[Иудей (ту)|Иудей]] тăвĕсем çинче, 100 мм — [[Негев]]ĕн тухăçĕнче. Температура питĕ улшăнуллă, уйрăмах хĕл кунĕсенче. Ту çĕрĕсенче сивĕ, хăш чух юр çăвать. [[Хермон]] тăвĕн тăрри çулĕпе тенĕ пекех юр пĕркеннĕ, Иерусалимра пĕрре те пулин юр çăвать.<ref>{{harvnb|Goldreich|2003|p=85}}</ref> Çав вăхăтрах тинĕс çум хулисенче — [[Тель-Авив]]па [[Хайфа|Хайфăра]] — вăтаçĕр тинĕс климачĕ тăрать: сив çумăрлă [[хĕлле|хĕлпе]] тăсăлăвлă шăрăх [[çулла|çусем]]. Азири чи шăрăха (53,7&nbsp;°C, е 129&nbsp;°F) [[1942]] çулта Иордан айлăмĕнчи [[Тират Цви]] кибуцĕ çумĕнче палăртнă. Çу-авăн уйăхĕсенче нӳрĕк сайра ӳкет. === Шыв янтă пуррисем === [[Ӳкерчĕк:Ein shokek.jpg|thumb|180px|Эйн Шокек]] [[Шыв янтă пурлăхĕ]] çĕршывра çителĕксĕр. === Флора === === Фауна === == Халăх йышĕ == [[Ӳкерчĕк:Population of Israel since 1949.svg|thumb|180px|Израиль халăх йышĕн улшăнăвĕ (1949—2008)]] Патшалăхра пĕтĕмпе 7.750 пин çын ( 2010 ) пурăнать, чылайăш [[еврейсем]] ( 5.840 пин çын ; 75,3 % ) тата [[арабсем]] ( 1.588 пин çын ; 20,5 % ) == Истори == == Тĕнсем == === Спорт === [[Ӳкерчĕк:Ramat Gan Stadium.jpg|thumb|180px|[[Рамат-Гана стадионĕ]], Израилĕн чи пысăк стадионĕ]] == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == {{Wikiatlas|Israel}} <small>(ивритла, акăлчанла тата арапла)</small> * [http://www.britannica.com/nations/Israel Israel] в [[Британника Энциклопеди]]нче * [http://www.columbia.edu/cu/lweb/indiv/mideast/cuvlm/Israel.html Israel] [[Колумби университечĕ]]н библиотекинче * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/middle_east/country_profiles/803257.stm Israel] [[Би-би-си]] сайтĕнче * [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/iltoc.html Israel] [[Конгресс библиотекинче]] * [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html The World Factbook:Israel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224211321/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html |date=2018-12-24 }} [[ЦРУ]] сайчĕ çинче * [http://www.waronline.org/IDF/Articles/articles.html Израилĕн Хӳтĕлев Çарĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081224115511/http://www.waronline.org/IDF/Articles/articles.html |date=2008-12-24 }} === Израилĕн официаллă сайчĕсем === * [http://www.mid.ru/ns-rasia.nsf/1083b7937ae580ae432569e7004199c2/432569d80021985f43256c44002dadf2?OpenDocument Израиль çинчен хыпар тупмалли, РФ МИД сайтĕнче] * [http://www.president.gov.il/ Израиль президенчĕ] * [http://knesset.gov.il/main/ru/home.asp Кнессет — Израилĕн парламенчĕ] * [http://gov.il/FirstGov Израилĕн министăрсен кабинечĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081201154524/http://www.gov.il/firstgov |date=2008-12-01 }} * [http://moscow.mfa.gov.il/mfm/web/main/missionhome.asp?MissionID=78& Израилĕн Раççейри элчилĕхĕн официаллă сайчĕ] * [http://www.iaec.gov.il/pages_e/card_e.asp ИАЭК официаллă сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081201170130/http://www.iaec.gov.il/pages_e/card_e.asp |date=2008-12-01 }} * [http://www.idf.il/ Израилĕн Хӳтĕлев Çарĕ] * [http://www.police.gov.il/ Израилĕн полици] * [http://www.ips.gov.il/ Израиль тĕрмисен хĕсмечĕ] * [http://www.shabak.gov.il/ ISA: Israel Security Agency] * [http://www.mohr.gov.il/ Моссад] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130605013258/http://www.mohr.gov.il/ |date=2013-06-05 }} {{Мандат территорйĕ пулнисем}} [[Категори:Израиль]] [[Категори:Патшалӑхсем, алфавитпа]] oyx25vmsskye3g6je8z3bokkt0c2np3 Вулкан (геологи) 0 16283 751641 719135 2022-08-23T05:38:27Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:Destructive plate margin.png|thumb|200px|[[Стратовулкан]]а тапратаса яракан механисăм тĕслĕхĕ.]] [[Ӳкерчĕк:Stromboli Eruption.jpg|thumb|200px|[[Стромболи]]ри (Итали) вулкан пĕрхĕнни.]] [[Ӳкерчĕк:Aa_large.jpg|thumb|200px|Шăранчăк]] '''Вулкан''' — [[Çĕр витĕмĕ]] [[геологи]] ĕç-хĕлĕпе çĕр çине пĕрхĕнсе тухакан [[шăранчăк (вулканологи)|шăранчăк]], вулкан [[пăсĕ]]сем, чулсем (вулкан бомбисем), [[пирокластикă юхăмĕ]]сем. Вулкансене тĕпчекен [[ăслăлăх]] — [[вулканологи]]. == Вулкансем == {|class="wikitable" align="right" style="font-size:90%; spacing:30px;" ! colspan="3" bgcolor="#a0a0a0"| Тĕнчен чи çӳллĕ (тинĕс шайĕнчен виçсен) вулканĕсем |- class="shadow" ! Вулкан !! Çĕршыв !! Çӳллĕшĕ, м |- | [[Котопакси]] || {{Эквадор ялавĕ|20px}} Эквадор || 5896 |- class="shadow" | [[Попокатепетль]] || {{Мексика ялавĕ|20px}} Мексика || 5452 |- | [[Сангай]] || {{Эквадор ялавĕ|20px}} Эквадор || 5410 |- class="shadow" | [[Ключевская сопка]] || {{Раççей ялавĕ|20px}} Раççей (Камчатка) || 4750 |- | [[Мауна-Лоа]] || {{АПШ ялавĕ|20px}} АПШ (Гавайсем) || 4170 |- class="shadow" | [[Фако]] || {{Камерун ялавĕ|20px}} Камерун || 4070 |- | [[Тейде]] || {{Испани ялавĕ|20px}} Испани (Канар утравĕсем) || 3718 |- class="shadow" | [[Семеру]] || {{Индонези ялавĕ|20px}} Индонези (Ява у.) || 3676 |- | [[Колима (вулкан)|Колима]] || {{Мексика ялавĕ|20px}} Мексика || 3658 |- class="shadow" | [[Шивелуч]] || {{Раççей ялавĕ|20px}} Раççей (Камчатка) || 3283 |- | [[Этна]] || {{Итали ялавĕ|20px}} Итали (Сицили у.) || 3263 |} === Вуламалли === * [http://ec-dejavu.ru/v/Volcano.html М. Ямпольский. Вулкан в европейской культуре XVIII—XIX вв.] // Ямпольский М. Наблюдатель. М., 2000, с. 95-110 * Н.В.Короновский, А.Ф.Якушева, "Основы геологии", Мускав, Высшая школа,1991. == Каçăсем == * [http://wiki.web.ru/wiki/Категория:Вулкансем пирки Чĕрĕ вулкансем.]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://science.howstuffworks.com/volcano.htm/printable «Вулкан мĕлле ĕçлет» Tom Harris] * [http://geo.web.ru/db/section_page.html?s=121107000 Хальхи вулкансем пĕрхĕнтерни, пулăмсен мониторингĕ, вулканологи кенекисемпе статйисем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211109163812/http://geo.web.ru/db/section_page.html?s=121107000 |date=2021-11-09 }} * [http://students.web.ru/db/msg.html?mid=1164991 Новый подход к определению понятия «действующий вулкан» И. В. Мелекесцев, О. А. Брайцева, В. В. Пономарева] * [http://www.avo.alaska.edu/ Вулкан фотографисем, Аляска вулкан обсерватори сайтĕнче] * [http://gorod.tomsk.ru/index-1163550018.php Вулкан çинчен кăсăкла] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080624022812/http://gorod.tomsk.ru/index-1163550018.php |date=2008-06-24 }} * [http://ru-news.org/?nid=341 Тĕнчен чи илĕртӳллĕ вулканĕсем ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090522184536/http://www.ru-news.org/?nid=341 |date=2009-05-22 }} * [http://www.vokrugsveta.ru/publishing/vs/archives/?item_id=2667 «Тĕнчесем пĕрхĕнни» — планетăсен вулкан вар-ĕçлĕхĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080227050229/http://www.vokrugsveta.ru/publishing/vs/archives/?item_id=2667 |date=2008-02-27 }} * [http://www.vulkany.com Сирĕн вулкан çинчен пĕлесси.] {{Commons|Volcano}} {{stub}} [[Категори:Вулканологи]] [[Категори:Вулкансем|*]] 67coqlo5kbgsm4qotzn9aiq1ag9zgzu Владимер облаçĕ 0 16525 751635 722341 2022-08-23T05:23:45Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Улти́мĕр о́блаçĕ''' — [[Раççей Федерацийĕ]]н субъекчĕ, [[Раççей Федерацийĕн Тĕп федераллă округĕ|Тĕп федераллă округĕ]] шутне кĕрет. [[Мускав облаçĕ|Мускав]], [[Ярославль облаçĕ|Ярославль]], [[Иваново облаçĕ|Иваново]], [[Кисан облаçĕ|Кисан]] тата [[Чулхула облаçе|Чулхула]] облаçĕсемпе чикĕ тытать. ''Лаптăкĕ'' — 29 000 çм²<br /> ''Халăх йышĕ''— 1449,5 пин çын ([[2007]]) ''Облаç тĕпĕ'' — [[Улатимĕр (хула)|Улатимĕр]] хули, [[Улатимĕр (хула)|Улатимĕртен]] [[Мускав]]а çитме — 190 çм. [[1944]] çулхи [[çурла,14]] йĕркеленĕ. == Тавралăхĕ == Улатимĕр облаçĕ Раççейĕн Европа пайĕн варринче, Атăл — Ока шывĕсем хушшинче, Мускавран 200 çм тухăçалла вырнаçнă. Улатимĕр облаçĕ çурçĕртен кăнтăралла 170 çм, анăçран тухăçалла 280 çм саралса выртать. == Истори == == Халăхĕ == * Йышĕ — 1449,5 пин çын ([[2007]]) (1472,6 — [[2006]]; 1487,2 — [[2005]]) * Йышлăхĕ: 50,0 çын/çм² (2007) * Хулара пурăнакансен пайĕ: 77,7 % (2007) (77,5 % — (2006) 78,5 % — (2005)) Облаçре çак тĕрлĕ халăх йăва çавăрнă. {| class="standard" !Халăх||Йышĕ, [[2002]] çулта, пин ([http://www.perepis2002.ru/index.html?id=17 *]) |- |[[Вырăссем]]|| 1443,9 |- |[[Украинсем]]|| 16,8 |- |[[Тутарсем]]|| 8,7 |- |[[Белоруссем]]|| 5,7 |- |[[Эрменсем]]|| 5,0 |- |[[Мордвасем]]|| 3,6 |- |[[Азербайджансем]]|| 3,1 |- |[[Чăвашсем]]|| 2,3 |- |[[Чикансем]]|| 2,3 |- |[[Молдавансем]]|| 2,1 |- |[[Нимĕçсем]]|| 1,4 |- |[[Грузинсем]]|| 1,0 |- |[[Çармăссем]]|| 1,0 |- |<small> 1000 ытла çын ушкăнлă халаха кăна кăтартнă </small> |} == Административла пайĕсем == [[2006]] çултанпа Улатимĕр облаçĕн территрине 125 муниципал йĕркелевĕ, çав шутра 5 хула тăрăхĕ, 16 муниципал районĕ, 26 хула евĕр пурăну вырăнĕ, 80 ял пурăну вырăнĕ кĕрет. [[Ӳкерчĕк:Vladimir oblast numbered.png|thumb|right|220px|I — [[Улатимĕр (хула)|Улатимĕр]], II — [[Гусь-Хрустальный]], III — [[Ковров]], IV — [[Муром]]]] <div align="left"> {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em" |- | bgcolor="#C0C0C0" | '''10 пин ытла çынлă пурăну вырăнĕсем'''<br /> [[2007]] кăрлач, 1 тĕлне |- | <table width="440" border="0" cellspacing="1" cellpadding="0"> <tr align="left"> <td width="35%" style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Улатимĕр (хула|Улатимĕр]]</td> <td width="15%" style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">339,9</td> <td width="35%" style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Лакинск]]</td> <td width="15%" style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">16,1</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Ковров]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">150,9</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Покров (хула)|Покров]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">15,6</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Муром]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">120,8</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Меленки]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">15,5</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Александров (хула)|Александров]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">63,4</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Струнино]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">15,5</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Гусь-Хрустальный]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">62,7</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Карабаново]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">15,4</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Кольчугино]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">45,9</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Петушки (хула)|Петушки]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">15,0</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Вязники]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">42,2</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Камешково]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">13,7</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Киржач]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">31,0</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Гороховец]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">13,6</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Собинка]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">20,0</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Судогда]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">12,5</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Юрьев-Польский]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">19,5</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Суздаль]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">11,1</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Радужный (Улатимĕр облаçĕ)|Радужный]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">17,8</td> </tr> </table> |} </div> == Хуçалăхĕ == == Каçăсем == * [http://avo.ru/ Улатимĕр облаç администрацийĕн официаллă серверĕ] * [http://www.avo.ru/ Улатимĕр тата Улатимĕр облаçĕн официаллă серверĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090130071707/http://www.avo.ru/ |date=2009-01-30 }} * [http://www.isles.ru/depository/region_33.html Улатимĕр облаçĕн архитектура палăкĕсем] * [http://terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=33 Улатимĕр облаçĕ «Вся Россия» хыпарлă каталогра] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080516071855/http://terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=33 |date=2008-05-16 }} * [http://www.zsvo.ru/ Улатимĕр облаçĕн Саккун тăваканПухăвĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120128144103/http://www.zsvo.ru/ |date=2012-01-28 }} * [http://sbchf.narod.ru/uzk33.html Узкоколейные железные дороги Владимирской области]{{Ĕçлемен каçă|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} на [http://sbchf.narod.ru/ «Cайте о железной дороге»] Сергея Болашенко {{Вăта федераци тăрăхĕ}} {{Раççей Федераци субъекчĕсем}} [[Категори:Улатимĕр облаçĕ]] hin6k9duhw9p6qh2odvead2ne7uhlmu Карел Республики 0 16774 751699 716087 2022-08-23T08:57:57Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{cleanup}} {{РФ субъекчĕ |RuNm = Карел Республики<br> |OfNm1 = Республика Карелия<br> |OfNm2 = {{lang-krl|Karjalan tašavalta}}<br> |OfNm3 = {{lang-fi|Karjalan tasavalta}} |FSFlag = Flag of Karelia.svg |FSCoA = Coat of Arms of Republic of Karelia.svg |FlagLnk = Карел Республикин ялавĕ |CoALnk = Карел Республикин гербĕ |FSMap = Map of Russia - Karelia.svg |FSCtrWhat = Тĕп хули |FSCtrNm = [[Петрозаводск]] |AreaRnk = 18 |TotArea = 180&nbsp;520 |WaterPrcnt = кăштах кăна |PopRnk = 69 |PopQty = 614&nbsp;064 |PopCtDate = 2020 |PopDens = 3,4 |FedDistrNm = [[Çурçĕр-Анăç Федераллă Округĕ]] |EcRegNm = [[Кайри Çĕпĕр]] |CadNo = 10 |LangLangs = s |OfLangs = [[вырăс чĕлхи|вырăс]] (патшалăх),<br> [[карел чĕлхи|карел]], [[вепс чĕлхи|вепс]] тата<br> [[финн чĕлхи|финн]] (официал) |HeadTtl = Руспубликăн пуçлăхĕ |HeadNm = [[Парфенчиков Артур Олегович|Артур Парфенчиков]] |ViceTtl = Правительствăн председателĕ |ViceNm = |LegislTtl = Госсовет председателĕ |LegislNm = |FSAnthem = [[Карел Республикин гимнĕ]] |FSUTC = +0300 }} '''Карели Республики''' (лив. {{lang-krl|Karjalan tazavaldu}}, собств. {{lang-krl|Karjalan tašavalta}}, {{lang-fi|Karjalan tasavalta}}<ref>{{cite web|url=http://gov.karelia.ru/gov/Different/karelia3_f.html|deadlink=yes|title=Karjalan tasavalta (tiivistetty info)|lang=fi|accessdate=2011-05-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110912052138/http://gov.karelia.ru/gov/Different/karelia3_f.html|archivedate=2011-09-12}}</ref>, {{lang-vep|Karjalan Tazovaldkund}}; краткие названия: '''Карели<ref name="const">[http://www.gov.karelia.ru/Constitution/mlaw01_c.html Конституция Республики Карелия] — статья 1</ref>, Ка́рьяла<ref name="const" />''') — [[Çурçĕр-Анăç федераллă округĕ|Çурçĕр-Хевеланăç федераллă округа]] кĕрекен республика. == Тавралăхĕ == == Республикăн кун-çулĕ == {| class="standard" !Тапхăр !Ячĕ !Асăрхаттарни |- ! VII ĕм. — XI ĕм. |'''[[Карели кнеçлĕхĕ]] (Varšinaiš Karjala)''' |Патшалăх |- ! XI ĕм. — 1338 ç. |'''Карели çĕрĕ''' |Новгород республики шутĕнчи автономи (1338 çулта после Карели хăй ирĕклĕхне тухасшăн кĕрешнĕшĕн [[Новгород республики]] Карели кнеçлĕхĕн автономи статусне туртса илет). |- !XVI ĕм. — 27.03.1617 ç. |'''Корел çурри''' |Новгород çĕрĕн Вод лаптăкĕ. |- !27.03.1617 ç. — 30.08.1721 ç. |'''Карел херцăклăхĕ''' |Херцăклăх (ленсемпе графлăхсем) Швеци шутĕнче |- !08.06.1920 ç. — 27.07.1923 ç. |'''Карели Ӗç Коммуни''' |РСФСР/СССР шутĕнчи автономи |- !25.07.1923 ç. — 31.03.1940 ç. |'''Автономлă Карели Совет Социаллă Республики''' |РСФСР/СССР шутĕнчи автономи |- !31.03.1940 ç. — 16.07.1956 ç. |'''[[Карел-Фин Совет Социаллă Республики]]''' |СССР шутĕнчи союз республики |- !16.07.1956 ç. — 11.11.1991 ç. |'''Карели Автономлă Совет Социалилă Республики''' |РСФСР/СССР шутĕнче автономи |- ! 11.11.1991 çултанпа |'''Карели Республики (Карели, Карьяла)''' |Административлă-территориллĕ пайĕ Раççей шутĕнче (РФ Конституцийĕпе, РФ субъекчĕсем пурĕ те пĕр-пĕринпе тан ирĕк тивĕçлĕ) |} == Каçăсем == * [http://gov.karelia.ru Карели Республикин официаллă сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191001043351/http://karelia.ru/ |date=2019-10-01 }} * [http://www.karelia-zs.ru/ Карели Республикин Саккун тăвакан Пухăвĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120118182936/http://www.karelia-zs.ru/ |date=2012-01-18 }} * [http://terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=10 Карели Республики «Пĕтĕм Раççей» хыпар каталогĕнче] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101231034918/http://terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=10 |date=2010-12-31 }} * [http://photocity.ru/karelia.php Карелири фотографисем] * [http://eawarn.ru/content/view/24/44/ Этнос лару-тăрăвĕ, Карелири хирĕçӳсем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080603023146/http://eawarn.ru/content/view/24/44/ |date=2008-06-03 }} * [http://www.soros.karelia.ru/projects/1998/atlas/ Карели Республикин балти-финн халăх этнодемографи атласĕ] * [http://ogv.karelia.ru/ Олонец кĕперне хыпарĕсем — Карелин XIX ĕмĕрти тата XX ĕмĕр пуçламăшĕнчи çăлкуçĕсем] * [http://www.all-karelia.ru/karelian_map.html Карелин интерхастар картти] * [http://biarmia.narod.ru/topo/karelia.htm Топографи карттисем] * [http://st.volny.edu/index.html Этнические процессы в Карелии] * [http://web2.0karelia.ru/ Карелипе ертсе çӳрекенĕ] * [http://avtokarelia.ru/ Карелин автомобиль порталĕ] {{Раççей Федераци субъекчĕсем}} {{Финн-укăр патшалăхĕсемпе автономисем}} {{Баренц тавралăхĕ}} {{stub}} [[Категори:Карели Республики|*]] [[Категори:Баренц тавралăхĕ]] 07r58kgqnijktnaispj9tw1v175wzck Мерецков Кирилл Афанасьевич 0 18104 751736 711806 2022-08-23T11:52:39Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Мерецко́в, Кири́лл Афана́сьевич''' ([[çĕртме, 7]] [[1897]], [[Мускав облаçĕ|Мускав кĕпернин]] Назарьево ялĕ — [[раштав, 30]] [[1968]], [[Мускав]]), [[Совет Союзĕн Маршалĕ]] ([[юпа, 26]] [[1944]]), [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]] ([[1940]]). == Кун-çулĕ == == Ӗçĕсем == * Неколебимо, как Россия. М., 1965; * На службе народу. Страницы воспоминаний. Изд. 2-е. М., 1971; * Моя юность. Изд. 2-е. М., 1975. * Мерецков К. А. Непоколебимо, как Россия, М., 1965 * Мерецков К. А. На службе народу, М., 1983 == Вуламалли == * Егоров П. Я. Маршал Мерецков. М., 1974; * Цунц М. 3. В огне четырех войн. М., 1972. == Каçăсем == {{Warheroes|id=1084}} * {{hrono|http://www.hrono.ru/biograf/mereckov.html}} * [http://militera.lib.ru/memo/russian/meretskov/index.html Мерецков Кирилл Афанасьевич. На службе народу.] * [http://www.erlib.com/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%91%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD._%D0%9B%D0%B5%D0%B4%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD/12/ А. Бушков. Самый странный маршал.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140819214852/http://www.erlib.com/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%91%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD._%D0%9B%D0%B5%D0%B4%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD/12/ |date=2014-08-19 }} {{stub}} {{Совет Союзĕн Маршалĕсем}} {{«Çĕнтерӳ» орден кавалерĕсем}} {{Совет Союзĕн Паттăрĕсем}} [[Категори:Иккĕмĕш Тĕнче вăрçине хутшăннисем]] [[Категори:СССР çарпуçĕсем]] [[Категори:Пĕрремĕш юланутçăсем]] [[Категори:Совет Союзĕн Маршалĕсем]] [[Категори:Совет Союзĕн Паттăрĕсем]] [[Категори:СССР Аслă Канаш депутачĕсем]] [[Категори:«Çĕнтерӳ» орден кавалерĕсем]] [[Категори:Суворов орден кавалерĕсем]] [[Категори:Кутузов орден кавалерĕсем]] [[Категори:Ленин орден кавалерĕсем]] [[Категори:Хĕрлĕ Ялав орден кавалерĕсем]] [[Категори:Октябрь Революци орден кавалерĕсем]] [[Категори:Таса Олаф Мăн хĕресĕĕн кавалерĕсем]] [[Категори:Çынсем, алфавитпа]] [[Категори:Çĕртмен 7-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:1897 çулта çуралнисем]] [[Категори:Раштавăн 30-мĕшĕнче вилнисем]] [[Категори:1968 çулта вилнисем]] [[Категори:Испанири граждан вăрçине хутшăннисем]] [[Категори:ССКП пайташĕсем]] [[Категори:Кремль некропольне пытарнисем]] 4rsy0gbj3i8f9uruwp1vyhpdhrqcaza Воронеж облаçĕ 0 19848 751639 750909 2022-08-23T05:34:28Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:Voronezh Oblast monument.JPG|300px|Воронеж облаçне Курск енчен кĕнĕ çĕрти [[А144]] трасси|thumb]] [[Ӳкерчĕк:Корова у Дона.JPG|thumb|300px|right|[[Тан]] [[Воронеж]] çумĕнчи Придонской посёлокĕ патĕнче]] [[Ӳкерчĕк:Большое озеро.JPG|thumb|300px|right|[[Воронеж]] çумĕнчи [[Подклетное]] посёлокĕ патĕнчи кӳлĕ]] '''Воро́неж о́блаçĕ''' — [[Раççей Федерацийĕ]]н субъекчĕ, [[Раççей]] [[Европа]] пайĕн варринчи облаç. [[1934]] çулхи [[çĕртме, 13]] йĕркеленĕ. [[Раççей Федерацийĕн вар федераци тăрăхĕ]] шутне кĕрет. Облаçĕн административлă тĕпĕ — [[Воронеж]] хули. Воронеж облаçĕн ертӳçи — [[Гордеев Алексей Васильевич|Алексей Васильевич Гордеев]]. <div align="center"> {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em" |- | bgcolor="#C0C0C0" | '''10 пин ытла çын пурăну вырăнĕсем'''<br /> [[2007]] çулхи кăрлачăн 1-мĕшĕ тĕлне |- | <table width="600" border="0" cellspacing="1" cellpadding="0"> <tr align="left"> <td width="35%" style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Воронеж]]</td> <td width="15%" style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">848,0</td> <td width="35%" style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Бобров (хула)|Бобров]]</td> <td width="15%" style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">20,1</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Борисоглебск]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">66,6</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;"> [[Анна (Воронеж облаçĕ)|Анна]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">19,5</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Россошь]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">62,0</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Поворино]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">17,8</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Лиски]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">54,8</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;"> [[Придонской]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">17,0</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Нововоронеж]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">35,6</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;"> [[Грибановский]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">16,7</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Острогожск]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">32,3</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;"> [[Сомово]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">13,6</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Бутурлиновка]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">26,2</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Богучар]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">13,4</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Павловск (Воронеж облаçĕ)|Павловск]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">25,7</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;"> [[Таловая (Воронеж облаçĕ)|Таловая]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">13,1</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Семилуки]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">24,4</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;"> [[Кантемировка]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">12,6</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;"> [[Новая Усмань]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">22,5 (2003)</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Эртиль]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">12,1</td> </tr> <tr align="left"> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;font-weight:bold;"> [[Калач (Воронеж облаçĕ)|Калач]]</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;">20,3</td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;"></td> <td style="font-family:Verdana, Arial;font-size:10px;"></td> </tr> </table> |} </div> == Халăх == Воронеж облаçĕн халăх йышĕ [[2008]] çулхи [[кăрлач, 1]] тĕлне 2 280,4 пин çын пулнă. Çав шутра хулара — 1 436,3 пин çын (63 %), ялсенче — 844,1 пин çын (37 %). Воронеж хула тăрăхĕнче — 920,9 пин çын (2007), çав шутра хула халăхĕ — 883,6 пин çын (95,9 %), ял халăхĕ — 37,3 пин çын (4,1 %). Çав шутра Воронежра — 840,7 пин çын. === Воронеж облаçĕн демографи кăтартăвĕсем === {| class="standard" !Кăтарту (çын) ||[[2002]] г. ||[[2005]] ç.|| [[2006]] ç. |- |Çуралнисем||style="text-align:right"|19 043||style="text-align:right"|19 417||style="text-align:right"|19 257 |- |Вилнисем|| style="text-align:right"|45 031||style="text-align:right"|43 639||style="text-align:right"|41 806 |- |'''Халăх ӳкĕмĕ'''|| style="text-align:right"|'''-25 988'''||style="text-align:right"|'''-24 222'''||style="text-align:right"|'''-22 549''' |- |Килнисем|| style="text-align:right"|33 705||style="text-align:right"|33 903||style="text-align:right"|32 313 |- |Кайнисем|| style="text-align:right"|28 962||style="text-align:right"|30 727||style="text-align:right"|30 951 |- |'''Халăх миграци ӳсĕмĕ'''|| style="text-align:right"|'''4 743'''||style="text-align:right"|'''3 176'''||style="text-align:right"|'''1 362''' |- |Пур ӳсĕм (ӳкĕм)|| style="text-align:right"|-21 245||style="text-align:right"|-21 046||style="text-align:right"|-21 187 |} === Тĕрлĕ халăх йышĕ === {| class="standard" !Халăх ||Йышĕ [[2002]] çулта, ([http://www.perepis2002.ru/index.html?id=17 *]) |- |[[Вырăссем]]|| 2 239 524 |- |[[Украинсем]]|| 73 716 |- |Хăш халăхлăхне кăтартман|| 11 857 |- |[[Эрменсем]]|| 8 813 |- |[[Белоруссем]]|| 5 013 |- |[[Чикансем]]|| 4 779 |- |[[Азербайджансем]]|| 4 177 |- |[[Тутарсем]]|| 3 486 |- |[[Турккăсем]]|| 3 436 |- |[[Нимĕçсем]]|| 1 958 |- |[[Чеченсем]]|| 1 815 |- |[[Чăвашсем]]|| 1 705 |- |[[Грузинсем]]|| 1 704 |- |[[Еврейсем]]|| 1 475 |- |[[Молдавансем]]|| 1 400 |- |[[Мордвасем]]|| 1 217 |- |<small> 1000 ытла çынлă халăха кăтартнă </small> |} == Административлă-территори пайланăвĕ тата вырăнти хăй тытăмлăхĕ == === Кун-çулĕ === * [[1934]] çулта облаç 84 района пайланнă: Алексеевский, Алешковский, Аннинский, Архангельский, Березовский, Бобровский, Богучарский, Бондарский, Борисоглебский, Буденновский, Бутурлиновский, Вейделевский, Верхнекарачанский, Верхнемамонский, Верхнехавский, Воробьевский, Воронцовский, Гремяченский, Грязинский, Давыдовский, Данковский, Добринский, Добровский, Дрязгинский, Елань-Коленовский, Елецкий, Жердевский, Задонский, Земетчинский, Землянский, Инжавинский, Калачеевский, Кантемировский, Кирсановский, Козловский (Мичуринский), Коротоякский, Краснинский, Лебедянский, Левороссошанский, Лев-Толстовский, Липецкий, Лискинский, Лосевский, Михайловский, Мордовский, Моршанский, Мучкапский, Нижнедевицкий, Никитовский, Никифоровский, Новокалитвянский, Новоусманский, Новохоперский, Ольховатский, Острогожский, Павловский, Панинский, Песковский, Петропавловский, Пичаевский, Подгоренский, Покрово-Марфинский, Ракшинский, Раненбургский, Рассказовский, Репьевский, Ржаксинский, Рождественскохавский, Ровеньский, Россошанский, Сампурский, Семилукский, Сосновский, Становлянский, Староюрьевский, Таловский, Тамбовский, Токаревский, Уваровский, Усманский, Хлевенский, Шаталовский, Шехманский и Щучинский. [[1935]] çулта тата 44 района туса хунă: Алгасовский, Белогорьевский, Боринский, Варейкисовский, Ведугский, Водопьяновский, Волчковский, Воскресенский, Гавриловский, Глазковский, Грачевский, Грибановский, Дегтянский, Евдаковский, Избердеевский, Красивский (Красновский), Ладомировский, Ламской, Лысогорский, Меловатский, Октябрьский, Писаревский, Платоновский, Полетаевский, Полянский, Радченский, Рудовский, Садовский, Соседский, Терновский, Токайский, Троекуровский, Трубетчинский, Уколовский, Уметский, Хворостянский, Хоботовский, Хохольский, Хреновской, Чибисовский, Чигольский, Шпикуловский, Шульгинский тата Юрловский. * [[1937]] çулта Варейкисовский, Воскресенский, Данковский, Добровский, Ламской, Лебедянский, Лев-Толстовский, Октябрьский, Раненбургский, Сосновский, Старо-Юрьевский, Троекуровский тата Трубетчинский районĕсене Кисан облаçе шутне кĕртнĕ; Алгасовский, Бондарский, Гавриловский, Глазковский, Дегтянский, Земетчинский, Избердеевский, Инжавинский, Кирсановский, Красивский, Лысогорский, Мичуринский, Моршанский, Никифоровский, Пичаевский, Платоновский, Покрово-Марфинский, Ракшинский, Рассказовский, Рудовский, Сампурский, Соседский, Тамбовский, Уметский, Хоботовский тата Юрловский — Тамбов облаçĕ шутне; Елецкий, Задонский, Краснинский, Становлянский тата Чибисовский — Орёл облаçĕ шутне — кĕртнĕ. * [[1938]] çулта çĕнĕрайонсене йĕркеленĕ: Абрамовский, Голосновский, Каменский, Козловский, Лимановский, Талицкий, Туголуковский, Шапкинский тата Эртильский. * [[1939]] çулта Волчковский, Жердевский, Каменский, Мордовский, Мучкапский, Полетаевский, Ржаксинский, Токаревский, Туголуковский, Уваровский, Шапкинский, Шехманский, Шпикуловский тата Шульгинский районĕсем Тамбов облаçне кĕнĕ. 2 çĕнĕ района туса хунă: Каширский тата Синеляпиговский. * [[1941]] çулта Байчуровский тата Старокриушанский районсене, [[1944]] — Дмитряшевский тата Поворинский районсен йеркеленĕ. [[1946]] çулта Дрязгинский района Молотовский ята куçарнă. [[1949]] çулта Борисоглебский района пăрахăçланă. * [[1954]] çулта Алексеевский, Буденовский, Вейделевский, Ладомировский, Никитовский, Ровеньский, Уколовский тата Шаталовский районсем Белгород облаçне куçнă; Боринский, Водопьяновский, Грачевский, Грязинский, Дмитряшевский, Добринский, Липецкий, Молотовский, Талицкий, Усманский, Хворостянский тата Хлевенский — Липецк облаçне хушăннă; Алешковский, Байчуровский, Верхне-Карачанский, Грибановский, Козловский, Новохоперский, Песковский, Поворинский, Полянский тата Терновский — Балашов облаçне кĕнĕ; Богучарский, Кантемировский, Михайловский, Писаревский тата Радченский — Каменск облаçне куçарнă. * [[1957]] çулта Балашов облаçĕнчен Воронеж облаçнеçак районсене панă: Алешковский, Байчуровский, Верхнекарачанский, Грибановский, Новохоперский, Песковский, Поворинский, Полянский тата Терновский, Каменск облаçĕнчен Воронеж облаçне Богучарский, Кантемировский тата Михайловский районĕсене куçарнă. Çав çултах Белогорьевский, Лимановский, Меловатский, Садовский, Синеляпиговский тата Токайский районĕсене пăрахăçланă. * [[1959]] çулта Абрамовский, Ведугский, Каширский, Новокалитвянский, Песковский, Полянский, Старокриушанский тата Чигольский районĕсене пăрахăçланă. Левороссошанский района Нововоронежский ята куçарнă. [[1960]] çулта Алешковский, Байчуровский, Воронцовский, Голосновский, Рождественско-Хавский тата Хреновской районĕсене пăрахăçланă. Тепĕр çултан Давыдовский тата Коротоякский районсене пăрахăçланă, Борисоглебский района çĕнĕрен туса хунă. [[1962]] çулта Лосевский тата Щучинский районсене пăрахăçланă. Тепĕр çултан 22 района: Архангельский, Березовский, Бобровский, Верхнекарачанский, Верхнемамонский, Верхнехавский, Воробьевский, Гремяченский, Евдаковский, Елань-Коленовский, Землянский, Кантемировский, Михайловский, Нижнедевицкий, Нововоронежский, Новохоперский, Ольховатский, Петропавловский, Поворинский, Репьевский, Терновский тата Эртильский туса хунă. * [[1964]] çулта Кантемир тата Тернов районĕсене, [[1965]] çулта — Бобровский, Верхнехавский, Нижнедевицкий, Новохоперский, Ольховатский, Петропавловский, Рамонский, Репьевский тата Эртильский районĕсене туса хунă. [[1970]] çулта Верхнемамонский тата Поворинский районĕсене, [[1973]] çулта — Каменский, [[1977]] çулта — Воробьевский тата Каширский — районĕсене йĕркеленĕ. * [[2006]] çулта вырăнти тытăмлăх йышăнăвĕпе Борисоглеб районе пăрахăçланă, анчах та çакна федераци влаçĕ çирĕплетмен, района çавншкалах хăварнă. === Хальхи лару-тăру === == Паллă вырăнĕсем == == Каçăсем == * [http://www.govvrn.ru/ Воронеж облаç администрацийĕн официаллă порталĕ] * [http://www.vrnoblduma.ru/ Воронеж облаç Думи] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120122041605/http://www.vrnoblduma.ru/ |date=2012-01-22 }} * [http://www.gfu.vrn.ru/ Воронеж облаçĕн финанс-бюджет политикин департаменчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090705034854/http://www.gfu.vrn.ru/ |date=2009-07-05 }} * [http://www.guvd.vrn.ru/index.php?inc=GIBDD&rinc=r_Sluzhb Воронеж облаçĕн ГУВД официаллă сайчĕ]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.usd.vrn.ru/law/z_ocmsvo.html Управление Судебного департамента в Воронежской области] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081009181807/http://www.usd.vrn.ru/law/z_ocmsvo.html |date=2008-10-09 }} * [http://www.vrn-uk.ru/6.htm Управление культуры и туризма Воронежской области] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090509062836/http://www.vrn-uk.ru/6.htm |date=2009-05-09 }} * [http://www.museum.ru Воронеж облаçĕн музейĕсем] {{Воронеж облаçĕ}} {{Вăта федераци тăрăхĕ}} {{Раççей Федераци субъекчĕсем}} [[Категори:Воронеж облаçĕ| ]] c7avubqp9ou0g1y77idibyz233plvke Википеди:Канашлу/Ют чĕлхе 4 20213 751724 751544 2022-08-23T10:48:21Z AAkhmedova (WMF) 29386 wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ == [[:ru:Участник:Kaiyr/Главы нацсубъектов РФ#Главы обкома АССР|Национальность первых секратарей Чувашского обкома]] == Можете написать национальность следующих глав Чув. АСССР? * Соснин, Яков Павлович (6.05.1889-1.03.1986) — Председатель уездного комитета РКП(б)— 1918—1919 * Чарыков, Иван Матвеевич (9(22).09.1902-1964) — Первый секретарь областного комитета ВКП(б) — 4 марта 1940 — 2 декабря 1948 * Волков, Алексей Алексеевич (26.12.1889(7.01.1890)-4.03.1942) — Первый секретарь областного комитета ВКП(б) — 1 октября 1938 — 4 марта 1940[7] * Петров, Александр Петрович (13.12.1933-) — Первый секретарь областного комитета КПСС — 25 октября 1988 — 2 июня 1990--[[Хутшăнакан:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Kaiyr|сӳтсе явни]]) 13:05, 12 Раштав уйăхĕн 2015 (UTC) Петров А.П. однозначно чуваш. --[[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 17:35, 3 Утă уйăхĕн 2016 (UTC) Соснин как сюда затесался? Чувашская автономия не является "продолжением" или "правопреемницей" Чебоксарского уезда Казанской губернии. Чарыков и Волков — русские (после террора 1937-38 годов ещё долго не выдвигали представителя коренной (титульной) национальности на высшую должность). --[[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 18:12, 3 Утă уйăхĕн 2016 (UTC) == [[Герман (Кокель)]] == Моджет ли кто-нибудь создать статью о епископе Германе? Просто хочется, чтобы была. Вот тут [http://gov.cap.ru/Publication.aspx?gov_id=58&id=247012&type=publ источник на чувашском языке]. К тому же многое написано в [[:ru:Герман (Коккель)|русскоязычной статье]]. ~ [[Хутшăнакан:Чръный человек|Чръный человек]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Чръный человек|обсуждение]]) 18:23, 24 нарăс уйăхĕн 2014 (UTC) == Wiki Loves Monuments - 2012 == Здравствуйте. Прошу обратить внимание на обсуждение: [[:ru:Википедия:Форум/Общий#Разыскиваются]] и на страницу координации [[commons:Commons:Wiki Loves Monuments 2012 in Russia]]. В настоящий момент координатора по Чувашии в этом проекте нет. [[Хутшăнакан:AndyVolykhov|AndyVolykhov]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AndyVolykhov|обсуждение]]) 10:32, 11 пуш уйăхĕн 2012 (UTC) == Страницы на чувашском в Commons == Меня попросили проверить содержимое [[:commons:Тĕп страница]] и [[:commons:Template:Sisterprojects-cv]]. Ввиду незнания языка, прошу это сделать за меня :-) --[[Хутшăнакан:EugeneZelenko|EugeneZelenko]] 15:52, 16 нарăс уйăхĕн 2011 (UTC) :Переводил страницу я. Есть там некоторые шероховатости, но думаю их в ближайшее время исправим. Надо ещё родственные проекты Викимедиа наладить, доработать заглавную страницу Википедии — там нет ссылки на вики-проекты. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] 21:21, 16 нарăс уйăхĕн 2011 (UTC) == О причинах успеха Википеди == Доброго времени! Недавно в [[:ru:Обсуждение Википедии:Проект:Малые разделы Википедии на языках России|проекте поддержки разделов википедии на языках России и СНГ]] задались вопросом о случаях помощи со стороны правительственных структур. Кто-то предположил, что Чувашскую википедию поддерживает правительство Чувашской республики. Так ли это на самом деле, если есть какая-то помощь, в чем она заключается? И вообще, расскажите, пожалуйста, о причинах успеха Вашего динамично развивающегося проекта. С уважением, участник проекта поддержки малых википедий Ру-вики --[[Хутшăнакан:HalanTul|HalanTul]] 01:27, 7 нарăс уйăхĕн 2011 (UTC) :О случаях поддержки Чувашской Википедии со стороны ЧР ничего не известно. --[[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 18:58, 23 Раштав уйӑхӗн 2021 (UTC) == Small request == Hello! I am a Polish wikipedian and I would like to ask you for writing a new article about former Polish President who won the Nobel Peace Prize in 1983 – '''Lech Wałęsa'''. I have looked for his article in your Wikipedia but without success. Polish Wikipedians will be grateful for your help. Thank you so much in advance! PS article in English you can find '''[[w:en:Lech Wałęsa|here]]'''. Best wishes from Poland, [[Хутшăнакан:Patrol110|Patrol110]] 19:42, 25 авăн 2009 (UTC) ==The LocalisationUpdate extension has gone live== The LocalisationUpdate extension is now enabled for all Wikimedia projects. From now on new localisations that become available in SVN will become available to your project within 24 hours. Your localisations get into SVN from [http://translatewiki.net translatewiki.net] typically within a day and at worst in two days. This is a huge improvement from the old practice where the localisations became available with new software. This could take weeks, even months. The localisations done by our community at translatewiki.net are committed to SVN typically every day. When the system messages in English are the same as the local messages, they will now be inserted in a file and are available for use in all our projects in a timely manner ===What this means for you=== Local messages have an impact on the performance of our system. It is best when messages are as much as possible part of the system messages. In order to remove unnecessary duplication, all the messages that have a local localisation and are '''exactly''' the same as the system message will be removed. What we ask you to do is to compare and proof read the messages in translatewiki.net and the local messages. You can then either remove local messages when the translatewiki.net message is to be preferred or, you can update the message at translatewiki.net. Messages that are specific to your project will have to stay as they are. You do want to check if the format and the variables of the message are still the same. ===Why localise at translatewiki.net=== When you localise at translatewiki.net, your messages will be used in all Wikimedia projects and eventually in all MediaWiki based projects. This is how we provide the standard support for your language. When messages change, at translatewiki.net you will be prompted to revisit your translations. Localising is more efficient because we have innovated the process to make you more efficient; there is text explaining about messages and we have applied AJAX technology to reduce the number of clicks you have to make. ==Translatewiki.net update== *Currently 34.51% of the MediaWiki messages and 0.07% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|translatewiki.net]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Хутшăнакан:GerardM|GerardM]] 18:02, 28 авăн 2009 (UTC) *Currently 34.12% of the MediaWiki messages and 0.07% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|translatewiki.net]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Хутшăнакан:GerardM|GerardM]] 10:31, 1 чӳк 2009 (UTC) *Currently 34.79% of the MediaWiki messages and 0.07% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|translatewiki.net]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Хутшăнакан:GerardM|GerardM]] 16:30, 30 чӳк 2009 (UTC) *Currently 34.66% of the MediaWiki messages and 0.07% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|translatewiki.net]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Хутшăнакан:GerardM|GerardM]] 14:43, 4 кăрлач 2010 (UTC) *PS Please help us complete [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3ATranslate&task=untranslated&group=core-mostused&language={{CONTENTLANGUAGE}}&limit=100 the most wanted messages].. ==How can we improve the usability for your language== We expect that with the implementation of LocalisationUpdate the usability of MediaWiki for your language will improve. We are now ready to look at other aspects of usability for your language as well. There are two questions we would like you to answer: Are there issues with the new functionality of the Usability Initiative Does MediaWiki support your language properly The best way to answer the first question is to visit the translatewiki.net. Change the language to your language, select the “vector” skin and add the advanced tool bar in in the preferences and check out the new functionality. And make some changes in your user page. When there is a need to improve on the localisation, please make the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-ui-0-all necessary changes]s . It should update your localisation straight away. We would like you to report each issue individually at http://meta.wikimedia.org/wiki/Usability_issues. When there are problems with the support of MediaWiki for your language, we really want to know about this. It is best to report each issue separately. In this way there will be no large mass of issues to resolve but we can address each issue on its own. Consider issues with the display of characters, the presentation of your script, the position of the side bar, the combination of text with other languages, scripts. It is best to try this in an environment like the prototype wiki as it provides you with a clean, basic and up to date environment. The prototype wiki is available for five languages but you can select any of them, change the preferences to your language and test out MediaWiki for your language. We would like you to report each issue individually at http://meta.wikimedia.org/wiki/Language issues. The issues you raise will all be assessed. It is important to keep each issue separate, because this will make it easier to understand the issues and find solutions. PS This text has been approved by Naoko, Brion and Siebrand. Thanks, [[Хутшăнакан:GerardM|GerardM]] 18:02, 28 авăн 2009 (UTC) ==Wikimania Scholarships== The call for applications for Wikimania Scholarships to attend Wikimania 2010 in Gdansk, Poland (July 9-11) is now open. The Wikimedia Foundation offers Scholarships to pay for selected individuals' round trip travel, accommodations, and registration at the conference. To apply, visit the [[wm2010:Main Page|Wikimania 2010]] [[wm2010:Scholarships|scholarships information page]], click the secure link available there, and fill out the form to apply. For additional information, please visit the Scholarships information and FAQ pages: * [[wm2010:Scholarships|Scholarships]] * [[wm2010:Scholarships/FAQ|Scholarships FAQ]] Yours very truly, [[m:User:Cary Bass|Cary Bass]]</br> Volunteer Coordinator</br> Wikimedia Foundation ==Fundraising 2010== Hello Wikimedians, As many of you are aware, we are now two months away from the Fundraiser for the Wikimedia Foundation, 2010. We have lofty goals, and we can meet them and exceed them! The meta translators are already actively engaged in the annual drive to distribute our messages and we encourage you to do the same, but we would like to point everyone to the developments we've made in banner messages- from creation to commentary to the ones that will go live for test and for the drive itself in November. It's one of our goals to make sure that all volunteers know that there is a place for them in the Fundraising drive. We've started the setup on [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010 meta] for both [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010/Messages banner submission], [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010/Banner_testing statistical analysis], and [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010/Committee grouping volunteers together] that would like to find specific focus and work in that area. This year the Wikimedia Foundation is taking a proactive stance in reaching out to each and every Wikimedia project and volunteer to find innovation, collaboration, and collation of ideas from the community driven process. The staff working on this is comprised of long-time Wikimedians with as much care and concern for the success of this drive as the volunteers, and we want you to actively participate and have a voice. Use the talk pages on meta, talk to your local communities, talk to others, talk to us. Engagement is what we strive for, without each other we would never had made Wikimedia succeed. Everyone is welcome to contact any of us on staff at any time with a timely response to follow. We actively encourage focusing discussion on meta so we can all work together. Please translate this message into your language if you can and post it below. See you on the wiki! [[Хутшăнакан:Kpeterzell|Keegan, WMF Fundraiser 2010]] 06:59, 11 авăн 2010 (UTC) ==Fundraising and your wiki== Greetings, please translate this message if you can. [[m:Fundraising 2010|Fundraising 2010]] is preparing to start, and we want your project to be a part of the global movement to support free knowledge. The Wikimedia Foundation is engaging with local communities that build the projects to play an active part in this year's fundraiser. This year we will be working to best serve all the language communities by providing messages that are best suited for each location. To do this, we need your help. We are [[m:Fundraising_2010/Messages|testing messages]] and we want to be sure that our messages will work with your language. If it does not and your community can come up with your own banner in the spirit of supporting free knowledge, we invite you to submit your proposals and be active in this process. Wikimedia is for you, join us in supporting free knowledge in your local community! [[Хутшăнакан:Kpeterzell|Keegan, WMF Fundraiser 2010]] 05:08, 15 авăн 2010 (UTC) ==Beat Jimmy== Please translate this message. The Fundraising Committee is issuing all interested community members a challenge: [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010 we want you to beat Jimmy]. The appeal from Jimmy Wales and the corresponding banner have been tested head-to-head with other successful banners, and the results are clear: it's our best performing message... by a lot. This year we have a lofty fundraising goal; we need all of our banners to bring in donations like the Jimmy Appeal, but no one wants to keep the Jimmy banner up for two months. We want to run donor quotes, and other wonderful ideas, but we have to have banners that work as well as or better than the Jimmy appeal. We've just released the highlights from a [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010#Focus_Group donor focus group], and the results of our [http://meta.wikimedia.org/wiki/File:FR_Donor_survey_report.pdf donor survey]. With one month to the launch of the fundraiser, the messages we test must be driven by data from our tests and surveys - we can no longer rely on instinct alone. We've redesigned our fundraising meta pages with the Jimmy challenge; check out the survey results and propose/discuss banners that reflect these findings. Add the banners you think will 'beat Jimmy' [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010/Messages/BeatJimmy here] to be tested Tuesday October 12 against Jimmy. [[Хутшăнакан:Kpeterzell|Keegan, WMF Fundraiser 2010]] 03:05, 8 юпа 2010 (UTC) == Multilingual Challenge == {| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#CCFFCC;" |- | style="color:red;" | Please help: replace this red text with a translation of the English message below. Thank you! |- | style="color:black;" | '''Announcing [[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|the Derby Multilingual Challenge]]'''<br /> This is the first multilingual Wikipedia collaboration. All Wikipedians can take part, in any Wikipedia language. The challenge runs from 1 May until 3 September 2011.<br /> '''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|Sign up now!]]'''<br /> <small>" Wikipedia is particularly pleased to see that Derby Museums are encouraging the creation of articles in languages other than English." ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital Jimmy Wales, 14 January 2011])</small> |} [[Хутшăнакан:Andrew Dalby|Andrew Dalby]] 11:56, 2 çу уйăхĕн 2011 (UTC) ==Language support group for Chuvash== The Wikimedia Foundation has brought together a new team of developers who are dedicated to language support. This team is to support all the languages and consequently it is not realistic to expect that the team members can provide proper support for your language. It is for this reason that we are looking for volunteers who will make up a [[:translatewiki:language support team|language support team]]. This language support team will be asked to provide us with information about their language. Such information may need to be provided either to us or on a website that we will indicate to you. Another activity will be to test software that will likely have an effect on the running of the MediaWiki software. We are looking for people who clearly identify their ability. Formal knowledge is definitely appreciated. As much of the activity will be concentrated on [[:translatewiki:Main Page|translatewiki.net]], it will be a plus when team members know how to localise at translatewiki.net. Thanks, [[Хутшăнакан:Gmeijssen|Gmeijssen]] 17:24, 19 юпа уйăхĕн 2011 (UTC) ==2011 Fundraising Is Almost Here== [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|left]] Hello Wikipedians, my name is Alex and I am working for the Wikimedia Foundation during the 2011 Fundraiser. This year's fundraiser is intended to be a collaborative and global effort; we recognize that messages which may perform well in the United States don't necessarily translate well, or appeal to international audiences. <br> I'm contacting you as I am currently looking for volunteers who are willing to contribute to this project by helping [[m:Fundraising_2011/Translation|translate]] and [[m:Fundraising_2011/Local_testing|localize messages]] into your local language, suggesting [[m:Fundraising_2011/communityappeal|community appeals]] for us to use, and to provide us with feedback on the [[m:Fundraising_2011|Fundraising Meta Page]]. We've started the setup on [[m:Fundraising_2011|meta]] for both [[m:Fundraising_2011/Translation|translation]], [[m:Fundraising_2011/Tech_stats_and_resources|statistical analysis]], and [[m:Fundraising_2011/Local_testing|local discussion and testing]]. We actively encourage focusing discussion on meta so we can all work together. <br>Use the talk pages on meta, talk to your local communities, talk to others, talk to us. Engagement is what we strive for, without each other we would never had made Wikimedia succeed. The staff working on this fundraiser is comprised of long-time Wikimedians with as much care and concern for the success of this drive as the volunteers, and we want you to actively participate and have a voice. Everyone is welcome to contact any of us on staff at any time with a timely response to follow. I look forward to working with you during this year's fundraiser. If someone could translate this message I would really appreciate it so that everyone is able to understand our goals and contribute to this year's campaign.<br>[[Хутшăнакан:Azariv|Azariv]] 23:22, 31 юпа уйăхĕн 2011 (UTC) == Wikimedia Polska scholarships for Wikimania 2014 == Dear Colleagues, Wikimania 2014 kicks off in London, UK in just over three months. As in previous years, Wikimedia Polska, Wikimedia's local chapter from Poland, is going to fund four Wikimania scholarships for non-Polish Wikimedians from Central and Eastern Europe (including the Asian part of the former Soviet Union). Our scholarships cover flights, accommodation (without meals), insurance and conference fee. Deadline for scholarship applications is 13th of May (23:59 Warsaw time). For all the rules and for details on how to apply, please visit [https://pl.wikimedia.org/wiki/Wikimania_2014/regulamin/en our wiki]. On behalf of Wikimedia Polska's Scholarships Commission, [[Хутшăнакан:Powerek38|Powerek38]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Powerek38|обсуждение]]) 19:04, 30 ака уйăхĕн 2014 (UTC) == Вики-сабантуй == Приглашаю всех в [[:wmru:Вики-Сабантуй 2015|вики-сабантуй]] который пройдет 24-26 апреля 2015 года в Уфе. Регистрация [[:wmru:Вики-Сабантуй 2015/Международная конференция/Участники|тут]]. Срок подачи заявок: до 31 марта 2015 года включительно. --[[Хутшăнакан:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Kaiyr|обсуждение]]) 17:14, 2 раштав уйăхĕн 2014 (UTC) ==Википедия на сибирскотатарском языке== В инкубаторе заработала Википедия на языке сибирских татар. Поддержите проект. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_Siberian_Tatar_Wikipedia] --[[Ятарлă:Вклад/95.110.48.170|95.110.48.170]] 15:29, 8 пуш уйăхĕн 2015 (UTC) == Научно-практическая конференция "Традиционная культура тюркских народов: проблемы и перспективы" == Конференция ([https://www.facebook.com/events/1560360044205229/ facebook], [http://mincult.tatarstan.ru/rus/index.htm/news/394656.htm официальная новость]) проходит в [[Канаш]]е 9-11 апреля, оплачивается дорога и проживание утвержденных участников. Я заявился к участию от имени [[:tt:Википедия:Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр|тюркских Википедий]] и членов проекта [[:ru:Проект:Разделы Википедии на региональных языках России|Проект:Разделы Википедии на региональных языках России]], приготовил ''[[m:User talk:Frhdkazan|аннотацию доклада]]'' (на английском и русском, отправить необходимо до 13 марта), но по работе в даты мероприятия буду во Франции. Буду благодарен комментариям по улучшению аннотации (24 часа) и готовым представлять интересы тюркских Википедий на самом мероприятии. -- [[:tt:Кулланучы:Frhdkazan|frhdkazan]] ([[:tt:Кулланучы бәхәсе:Frhdkazan|бәхәс]]) 11 мар 2015, 14:04 (UTC) == Feedback request: VisualEditor's special character inserter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''I apologize for writing in English. Please translate this message so that all of your editors can read it. Thank you!'' Hi everybody, my name is Erica, and I am a Community Liaison at the Wikimedia Foundation. I'm writing to you because the [[:mw:Editing/Team|Editing team at WMF]] wants to know what you think about [[:mw:VisualEditor|VisualEditor]] and its new {{int:visualeditor-specialcharacterinspector-title}} tool. This change will affect all users on [[:mw:VisualEditor/Rollouts|about 50 Wikipedias]], including your Wikipedia. Many editors at these Wikipedias need a special character tool to be able to write articles correctly, which is why we are asking you now. The new special character inserter tool is available in VisualEditor now. Admins at your wiki can change the contents by following [[:mw:VisualEditor/Special characters|the directions at mediawiki.org]]. [[File:VisualEditor special character inserter March 2015.png|alt=Screenshot from VisualEditor that shows the special character inserter|centre|thumb|800x800px|New design for the special character inserter. The red arrow points to the button for the tool, which is marked with Ω (omega).]] '''To test the {{int:visualeditor-specialcharacterinspector-title}}''' tool''', please:''' # '''Opt-in to VisualEditor''' by going to [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures]] and choosing "{{int:visualeditor}}". Save your preferences. # '''Edit any article or your user page''' in VisualEditor by clicking on the new "{{int:vector-view-edit}}" tab at the top of the page. See the [[:mw:Help:VisualEditor/User guide]] for information on how to use VisualEditor. # '''Please post your comments and the language(s) that you tested''' at [[:mw:VisualEditor/Feedback#Updated_special_character_inserter_tool_54649|the feedback thread on Mediawiki.org]]. The developers would like to know what you think about this new design. It is important that they hear from as many editors as possible. You may leave your comments in any language. When the special character tool has been refined a little more based on your thoughts, we will offer VisualEditor by default to all editors at ''this'' wiki. If you want to help prepare, please read [[mw:Help:VisualEditor/VE_as_the_main_editor|the advice on mediawiki.org]]. Thank you, [[User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] [[User talk:Elitre (WMF)|(talk)]] 18:33, 12 пуш уйăхĕн 2015 (UTC) </div> <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Phase_5_wikis&oldid=11481628 --> == VisualEditor coming to this wiki == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:VisualEditor-logo.svg|right|frameless]] ''Hello again. Please excuse the English. I would be grateful if you can translate this message!'' <mark>[[:mw:VisualEditor/Portal|'''VisualEditor''']] is coming to all editors at this Wikipedia on Monday, March 30th.</mark> {{int:visualeditor}} is software that allows people to edit articles without needing to learn wikitext code (like typing <nowiki>[[</nowiki> to start a link). You don't have to wait until the deployment to test it; '''you can test {{int:visualeditor}} right now.''' To turn it on, select [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|"Beta"]] in your preferences. Choose "{{int:visualeditor}}" and click save. Now, when you press the "{{int:vector-view-edit}}" button to edit an article, you will get the new VisualEditor software. To use the wikitext editor, you can press "{{int:visualeditor-ca-editsource}}". (After the deployment, everyone will automatically have the option to use either VisualEditor or the current wikitext editor.) For more information about how to use VisualEditor, see [[:mw:Help:VisualEditor/User guide]]. More information about [[:mw:Help:VisualEditor/VE_as_the_main_editor|preparing for VisualEditor is posted here]]. * It's easier to add templates if you've added [[:mw:TemplateData|TemplateData]] instructions to them. * Please help translate the pages about VisualEditor here and on MediaWiki.org, and its user interface. See [[:mw:VisualEditor/TranslationCentral|VisualEditor TranslationCentral]] for general information. To translate the user guide, go to [[:mw:Help:VisualEditor/User_guide|the MediaWiki.org page]], and select "{{int:translate-tag-translate-link-desc}}". Your language should be available from the drop-down menu on the right. Once you've done this, you'll see the document in English side by side with any translation work already done in your language. You can add new translations or change old translations. To translate the user interface, you need to create an account at translatewiki.net. Contact me personally if you need help with that. * We need your help to improve the software! Please let us know if you find any problems. You can report issues in [[:phab:|Phabricator, the new bug tracking system]] or on the [[:mw:VisualEditor/Feedback|central feedback page]] on MediaWiki.org. If you notice major issues affecting your project, please leave a note on my talk page. If it's an emergency (like an unexpected bug causing widespread problems), reach out to James Forrester, the Product Manager, at jforrester@wikimedia.org or on [[:m:IRC|IRC]] in the #mediawiki-visualeditor channel. <div style="float: right;">[[:m:VisualEditor/Newsletter/Phase 5 wikis|''Wrong target page? Fix it here'']]'' • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Sign up for VisualEditor's multilingual newsletter]] </div> Thank you, and happy editing! --[[User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] [[User talk:Elitre (WMF)|(talk)]] 19:38, 19 пуш уйăхĕн 2015 (UTC) </div> <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Phase_5_wikis&oldid=11630509 --> == VisualEditor now active here == <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[Image:VisualEditor - Icon - Help.svg|thumb|upright|Click this icon while in VisualEditor for a link to the [[:mw:Help:VisualEditor/User guide|User Guide]].]] Hello again (and again, apologies for using English on this page. Please do translate my message, if you can!). As some of you have noticed, '''this Wikipedia now has [[:mw:VisualEditor|{{int:visualeditor}}]] (VisualEditor or "VE") enabled for all users'''. There are now two tabs for editing: "{{int:vector-view-edit}}" and "{{int:visualeditor-ca-editsource}}". Click "{{int:vector-view-edit}}" to use VisualEditor. Click "{{int:visualeditor-ca-editsource}}" to edit using wikitext markup. All edits using VisualEditor will be tagged with "Tag:{{Int:visualeditor}}" in recent changes, watchlists, and page histories. To access the [[:mw:Help:VisualEditor/User guide|User Guide for VisualEditor]], click on the "(?)" icon in VisualEditor's toolbar. If you wish to disable VisualEditor, this can be done under [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing|"Editing" in your preferences]]. Please report any software "bugs" or errors you find at [[:mw:VisualEditor/Feedback|MediaWiki’s VisualEditor Feedback page]]. Translations for the user interface and its help guide are still needed: you can '''learn how to support your community with this and other tasks at [[:mw:Help:VisualEditor/VE as the main editor|this instructions page]]'''. Please contact me if you need further help though. Happy editing, [[:mw:User:Elitre (WMF)|User:Elitre (WMF)]] [[:mw:User talk:Elitre (WMF)|(talk)]] 15:09, 30 Пуш уйăхĕн 2015 (UTC) </div> <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Phase_5_wikis&oldid=11630802 --> == VisualEditor News #2—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=VisualEditor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> With [[:mw:Citoid|Citoid]] in VisualEditor, you click the 'book with bookmark' icon and paste in the URL for a reliable source: [[File:Citoid in VisualEditor Screen Shot 2015-04-02.png|alt=Screenshot of Citoid's first dialog|centre|frameless|230x230px]] Citoid looks up the source for you and returns the citation results. Click the green "Insert" button to accept its results and add them to the article: [[File:Citoid results in VisualEditor Screen Shot 2015-04-02.png|alt=Screenshot of Citoid's initial results|centre|frameless|230x230px]] After inserting the citation, you can change it. Select the reference, and click the "Edit" button in the context menu to make changes. [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|The user guide]] has more information about how to use VisualEditor. </div></div> Since the last newsletter, the [[:mw:VisualEditor|Editing Team]] has fixed many bugs and worked on VisualEditor's performance, the [[:mw:Citoid|Citoid]] reference service, and support for languages with complex input requirements. Status reports are posted [[:mw:VisualEditor/changelog|on Mediawiki.org]]. The worklist for April through June is available [[phab:project/sprint/board/1113/|in Phabricator]]. The weekly '''task triage meetings''' continue to be open to volunteers, each Wednesday at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20150401T11&p1=224&am=30 11:00 (noon) PDT] (18:00 UTC). You do not need to attend the meeting to nominate a bug for consideration as a Q4 blocker. Instead, go to Phabricator and "associate" the [[phab:tag/editing_department_2014_15_q4_blockers/|Editing team's Q4 blocker project]] with the bug. Learn how to join the meetings and how to nominate bugs at [[:mw:Talk:VisualEditor/Portal|mw:Talk:VisualEditor/Portal]]. === Recent improvements === VisualEditor is now substantially faster. In many cases, opening the page in VisualEditor is now faster than opening it in the wikitext editor. The new system has improved the code speed by 37% and [[:mw:RESTBase|network speed]] by almost 40%. The Editing team is slowly adding '''auto-fill features''' '''for citations'''. This is currently available only at the French, Italian, and English Wikipedias. The '''[[:mw:Citoid|Citoid service]]''' takes a [[:en:URL|URL]] or [[:en:Digital object identifier|DOI]] for a reliable source, and returns a pre-filled, pre-formatted bibliographic citation. After creating it, you will be able to change or add information to the citation, in the same way that you edit any other pre-existing citation in VisualEditor. Support for [[:en:ISBN|ISBNs]], [[:en:PubMed#PubMed_identifier|PMIDs]], and other identifiers is planned. Later, editors will be able to improve precision and reduce the need for manual corrections by contributing to the Citoid service's definitions for each website. Citoid requires good [[:mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] for your citation templates. If you would like to request this feature for your wiki, please post a request in the [[phab:tag/citoid/|Citoid project on Phabricator]]. Include links to the TemplateData for the most important citation templates on your wiki. The '''special character inserter''' has been improved, based upon feedback from active users. After this, VisualEditor was made available to all users of Wikipedias on the [[:mw:VisualEditor/Rollouts|Phase 5]] list on 30 March. This affected 53 mid-size and smaller Wikipedias, including '''Afrikaans''', '''Azerbaijani''', '''Breton''', '''Kyrgyz''', '''Macedonian''', '''Mongolian''', '''Tatar''', and''' Welsh'''. Work continues to support languages with complex requirements, such as Korean and Japanese. These languages use [[w:input method editor|input method editors]] ("IMEs”). Recent improvements to cursoring, backspace, and delete behavior will simplify typing in VisualEditor for these users. The design for the image selection process is now using a "masonry fit" model. Images in the search results are displayed at the same height but at variable widths, similar to bricks of different sizes in a masonry wall, or the [[:mw:Special:MyLanguage/Help:Images#Mode parameter|"packed" mode in image galleries]]. This style helps you find the right image by making it easier to see more details in images. You can now '''drag and drop categories''' to re-arrange their order of appearance ​on the page. The pop-up window that appears when you click on a reference, image, link, or other element, is called the "context menu". It now displays additional useful information, such as the destination of the link or the image's filename. The team has also added an explicit "Edit" button in the context menu, which helps new editors open the tool to change the item. '''Invisible templates are marked by a puzzle piece icon''' so they can be interacted with. Users also will be able to see and edit HTML anchors now in section headings. Users of the TemplateData GUI editor can now set a string as an optional text for the 'deprecated' property in addition to boolean value, which lets you tell users of the template what they should do instead. ([https://phabricator.wikimedia.org/T90734 T90734]) === Looking ahead === The special character inserter in VisualEditor will soon use the same special character list as the wikitext editor. Admins at each wiki will also have the option of creating a custom section for frequently used characters at the top of the list. Instructions for customizing the list will be posted [[:mw:VisualEditor/Special_characters|at mediawiki.org]]. The team is discussing a test of VisualEditor with new users at the English Wikipedia, to see whether they have met their goals of making VisualEditor suitable for those editors. The timing is unknown, but might be relatively soon. ([https://phabricator.wikimedia.org/T90666 T90666]) === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=VisualEditor/Feedback&lqt_method=talkpage_new_thread mw:VisualEditor/Feedback]. * Can you translate from English into any other language? Please check [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3AMessageGroupStats&x=D&group=ext-visualeditor-ve&suppressempty=1 this list] to see whether more interface translations are needed for your language. [[m:User talk:Elitre (WMF)|Contact us]] to get an account if you want to help! * The design research team wants to see how real editors work. Please [https://jfe.qualtrics.com/form/SV_6R04ammTX8uoJFP sign up for their research program]. * File requests for language-appropriate "{{Int:visualeditor-annotationbutton-bold-tooltip}}" and "{{Int:visualeditor-annotationbutton-italic-tooltip}}" icons for the character formatting menu [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/create/?projects=PHID-PROJ-dafezmpv6huxg3taml24 in Phabricator]. Subscribe, unsubscribe or change the page where this newsletter is delivered at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]]. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! — <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span> </div> 19:48, 10 Ака уйăхĕн 2015 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Keegan (WMF)@metawiki, используя список на странице http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=11742174 --> == VisualEditor News #3—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=VisualEditor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> When you click on a link to an article, you now see more information: <br><br> [[File:VisualEditor-context menu-link tool.png|alt=Screenshot showing the link tool's context menu|centre|frameless|230x230px]] <br> The link tool has been re-designed: <br><br> [[File:VisualEditor link tool 2015.png|alt=Screenshot of the link inspector|centre|frameless|230x230px]] <br> There are separate tabs for linking to internal and external pages. [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|The user guide]] has more information about how to use VisualEditor. </div></div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|Editing Team]] has created new interfaces for the link and citation tools and fixed many bugs and changed some elements of the design. Some of these bugs affected users of VisualEditor on mobile devices. Status reports are posted [[mw:VisualEditor/changelog|on mediawiki.org]]. The worklist for April through June is available [[phab:project/sprint/board/1113/|in Phabricator]]. A [[m:Research:VisualEditor's_effect_on_newly_registered_editors/May_2015_study|test of VisualEditor's effect on new editors]] at the English Wikipedia has just completed the first phase. During this test, half of newly registered editors had VisualEditor automatically enabled, and half did not. The main goal of the study is to learn which group was more likely to save an edit and to make productive, unreverted edits. Initial [[m:Research:VisualEditor's_effect_on_newly_registered_editors/May_2015_study#Results|results will be posted at Meta]] later this month. === Recent improvements === '''Auto-fill features''' '''for citations''' are available at a few Wikipedias through the '''[[:mw:Citoid|citoid service]]'''. Citoid takes a [[:en:URL|URL]] or [[:en:Digital object identifier|DOI]] for a reliable source, and returns a pre-filled, pre-formatted bibliographic citation. If Citoid is enabled on your wiki, then the design of the citation workflow changed during May. All citations are now created inside a single tool. Inside that tool, choose the tab you want ({{int:citoid-citeFromIDDialog-mode-auto}}, {{int: citoid-citeFromIDDialog-mode-manual}}, or {{int:citoid-citeFromIDDialog-mode-reuse}}). The cite button is now labeled with the word "{{int:visualeditor-toolbar-cite-label}}" rather than a book icon, and the autofill citation dialog now has a more meaningful label, "{{Int:Citoid-citeFromIDDialog-lookup-button}}", for the submit button. The '''link tool''' has been redesigned based on feedback from Wikipedia editors and user testing. It now has two separate sections: one for links to articles and one for external links. When you select a link, its pop-up context menu shows the name of the linked page, a thumbnail image from the linked page, Wikidata's description, and appropriate icons for disambiguation pages, redirect pages and empty pages (where applicable). Search results have been reduced to the first five pages. Several bugs were fixed, including a dark highlight that appeared over the first match in the link inspector. ([[phab:T98085|T98085]]) The '''special character inserter''' in VisualEditor now uses the same special character list as the wikitext editor. Admins at each wiki can also create a custom section for frequently used characters at the top of the list. Please read the instructions for customizing the list [[mw:VisualEditor/Special_characters|at mediawiki.org]]. Also, there is now a tooltip to describing each character in the special character inserter. ([[phab:T70425|T70425]]) Several improvements have been made to '''templates'''. When you search for a template to insert, the list of results now contains descriptions of the templates. The parameter list inside the template dialog now remains open after inserting a parameter from the list, so that users don’t need to click on "{{Int:visualeditor-dialog-transclusion-add-param}}" each time they want to add another parameter. ([[phab:T95696|T95696]]) The team added a '''new property for TemplateData''', "{{int: templatedata-doc-param-example}}", for template parameters. This optional, translatable property will show up when there is text describing how to use that parameter. ([[phab:T53049|T53049]]) The '''design''' of the main toolbar and several other elements have changed slightly, to be consistent with the MediaWiki theme. In the Vector skin, individual items in the menu are separated visually by pale gray bars. Buttons and menus on the toolbar can now contain both an icon and a text label, rather than just one or the other. This new design feature is being used for the cite button on wikis where the Citoid service is enabled. The team has released a long-desired improvement to the handling of '''non-existent images'''. If a non-existent image is linked in an article, then it is now visible in VisualEditor and can be selected, edited, replaced, or removed. === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=VisualEditor/Feedback&lqt_method=talkpage_new_thread mw:VisualEditor/Feedback]. * The weekly task triage meetings continue to be open to volunteers, usually on Wednesday at 12:00 (noon) PDT (19:00 UTC). Learn how to join the meetings and how to nominate bugs at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. You do not need to attend the meeting to nominate a bug for consideration as a Q4 blocker, though. Instead, go to Phabricator and "associate" the [[phab:tag/editing_department_2014_15_q4_blockers/|VisualEditor Q4 blocker project]] with the bug. * If your Wikivoyage, Wikibooks, Wikiversity, or other community wants to have VisualEditor made available by default to contributors, then please contact [[:m:User:Jdforrester (WMF)|James Forrester]]. * If you would like to request the Citoid automatic reference feature for your wiki, please post a request in the [[phab:tag/citoid/|Citoid project on Phabricator]]. Include links to the [[:mw:Help:TemplateData|TemplateData]] for the most important citation templates on your wiki. *The team is planning the second VisualEditor-related "translathon" for July. Please follow [https://phabricator.wikimedia.org/T91108 this task on Phabricator] for details and updates! Announcements will follow in due course. Subscribe, unsubscribe or change the page where this newsletter is delivered at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]]. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! — <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span> </div>10:44, 13 Çĕртме уйăхĕн 2015 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=12206605 --> == Please join the 2nd edition of the VisualEditor Translathon == <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:VisualEditor-logo-pacifico.svg|right|200px]] Hello! I'm pleased to announce the 2nd edition of the '''VisualEditor Translathon'''. It is a translation rally, focused on interface messages and help pages related to [[:mw:VisualEditor|VisualEditor]]. In order to participate, you need to '''[[:betawiki:Project:VisualEditor/2015_Translathon|sign up on the Translathon page]]''' on TranslateWiki. The top 3 contributors will each win a Wikipedia t-shirt of their choice from [//store.wikimedia.org/ the Wikipedia store]<ref>You can choose between any short-sleeve shirt, or other items for the same value.</ref>. Translations made between '''July 15th and July 19th''' ([//www.timeanddate.com/time/zones/cdt CDT time zone]) qualify<ref>This means both new translations, and updates for messages in the "Outdated" tab of the translation interface.</ref>. If you are at [//wikimania2015.wikimedia.org/wiki/Wikimania Wikimania Mexico] this year, you are also welcome to join a related sprint during the hackathon in '''Workplace 1 - Don Américo, Thursday 16 July at 4pm (CDT)''' at the conference venue, so you can meet other fellow translators and [//wikimania2015.wikimedia.org/wiki/Hackathon#Hackathon_Day_2 get support if you need some]. Interface messages have the priority. You will need to create an account at translatewiki.net in order to work on them, if you don't have one. ''It is recommended to create the account ASAP'', so that it can be confirmed in time. You can also help translate documentation pages about VisualEditor on mediawiki.org. You can use your Wikipedia account to work there. You will find instructions, links and other details [[:betawiki:Project:VisualEditor/2015_Translathon|on the Translathon page]]. Thanks for your attention, and happy translating! <br> [[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] 20:56, 13 Утă уйăхĕн 2015 (UTC) <references /> </div> <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Phase_5_wikis&oldid=11630802 --> == VisualEditor News #4—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[:m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2015/August|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=VisualEditor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> You can add quotations marks before and after a title or phrase with a single click. Select the relevant text. Find the correct quotations marks in the special character inserter tool (marked as Ω in the toolbar).<br><br> [[File:VisualEditor Special character inserter quotation 2.png|alt=Screenshot showing the special character tool, selected text, and the special character that will be inserted|centre|frameless|230px]] <br> Click the button. VisualEditor will add the quotation marks on either side of the text you selected.<br><br> [[File:VisualEditor Special character inserter quotation 3.png|alt=Screenshot showing the special character tool and the same text after the special character has been inserted|centre|frameless|230px]] <br> You can read and help translate [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use VisualEditor. </div></div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|Editing Team]] have been working on mobile phone support. They have fixed many bugs and improved language support. They post weekly status reports [[mw:VisualEditor/changelog|on mediawiki.org]]. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. Their [[mediawikiwiki:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are improving language support and functionality on mobile devices. === Wikimania === The team attended Wikimania 2015 in Mexico City. There they participated in the Hackathon and met with individuals and groups of users. They also made several presentations about [[c:File:How_we_made_VisualEditor_faster.pdf|VisualEditor]] and the [[:c:File:Wikimania_2015_–_Editing_Department_–_Beyond_Editing.pdf|future of editing]]. Following Wikimania, we announced winners for the [https://translatewiki.net/wiki/Project:VisualEditor/2015_Translathon VisualEditor 2015 Translathon]. Our thanks and congratulations to users ''Halan-tul'', ''Renessaince'', ''<span lang="ne" dir="ltr">जनक राज भट्ट</span> (Janak Bhatta)'', ''Vahe Gharakhanyan'', ''Warrakkk'', and ''Eduardogobi''. For '''interface messages''' (translated at [https://translatewiki.net translatewiki.net]), we saw the initiative affecting 42 languages. The average progress in translations across all languages was 56.5% before the translathon, and 78.2% after ('''+21.7%'''). In particular, Sakha improved from 12.2% to 94.2%; Brazilian Portuguese went from 50.6% to 100%; Taraškievica went from 44.9% to 85.3%; Doteli went from 1.3% to 41.2%. Also, while 1.7% of the messages were outdated across all languages before the translathon, the percentage dropped to 0.8% afterwards (-0.9%). For '''documentation messages''' (on mediawiki.org), we saw the initiative affecting 24 languages. The average progress in translations across all languages was 26.6% before translathon, and 46.9% after ('''+20.3%'''). There were particularly notable achievements for three languages. Armenian improved from 1% to 99%; Swedish, from 21% to 99%, and Brazilian Portuguese, from 34% to 83%. Outdated translations across all languages were reduced from 8.4% before translathon to 4.8% afterwards (-3.6%). [https://translatewiki.net/wiki/Project:VisualEditor/2015_Translathon#Graphs_(interface_messages_only) We published some graphs] showing the effect of the event on the Translathon page. We thank the translators for participating and the translatewiki.net staff for facilitating this initiative. === Recent improvements === '''Auto-fill features for citations''' can be enabled on each Wikipedia. The tool uses the '''[[:mw:Citoid|citoid service]]''' to convert a [[:en:URL|URL]] or [[:en:Digital object identifier|DOI]] into a pre-filled, pre-formatted bibliographic citation. You can see an animated GIF of the quick, [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/VisualEditor/GIFs#Auto-citing_a_source|simple process at mediawiki.org]]. So far, about a dozen Wikipedias have enabled the auto-citation tool. To enable it for your wiki, follow the [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/Citoid/Enabling_Citoid_on_your_wiki|instructions at mediawiki.org]]. Your wiki can customize the first section of the '''special character inserter''' in VisualEditor. Please follow the [[mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/Special_characters|instructions at mediawiki.org]] to put the characters you want at the top. In other changes, if you need to fill in a [[:mw:CAPTCHA|CAPTCHA]] and get it wrong, then you can click to get a new one to complete. VisualEditor can now display and edit [[mediawikiwiki:Extension:Graph|Vega-based graphs]]. If you use the Monobook skin, VisualEditor's appearance is now more consistent with other software. === Future changes === The team will be changing the '''appearance of selected links''' inside VisualEditor. The purpose is to make it easy to see whether your cursor is inside or outside the link. When you select a link, the link label (the words shown on the page) will be enclosed in a faint box. If you place your cursor inside the box, then your changes to the link label will be part of the link. If you place your cursor outside the box, then it will not. This will make it easy to know when new characters will be added to the link and when they will not. On the English Wikipedia, 10% of newly created accounts are now offered both the visual and the wikitext editors. A [[m:Research:VisualEditor's_effect_on_newly_registered_editors/May_2015_study|recent controlled trial]] showed no significant difference in survival or productivity for new users in the short term. New users with access to VisualEditor were very slightly less likely to produce results that needed reverting. You can learn more about this by watching a video of the [[mediawikiwiki:Wikimedia_Research/Showcase#July_2015|July 2015 Wikimedia Research Showcase]]. The proportion of new accounts with access to both editing environments will be gradually increased over time. Eventually all new users have the choice between the two editing environments. === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [[:mw:VisualEditor/Feedback|mw:VisualEditor/Feedback]]. This feedback page is now using [[mw:Flow|Flow]] instead of LiquidThreads. * <mark>Can you read and type in Korean or Japanese?</mark> Language engineer [[mw:User:DChan (WMF)|David Chan]] needs people who know which tools people use to type in some languages. If you speak Japanese or Korean, you can help him test support for these languages. Please see the instructions at [[mw:VisualEditor/IME Testing#What to test|mediawiki.org]] if you can help. * If your wiki would like '''VisualEditor enabled on another namespace''', you can file a request in Phabricator. Please include a link to a community discussion about the requested change. * Please file requests for language-appropriate "{{Int:visualeditor-annotationbutton-bold-tooltip}}" and "{{Int:visualeditor-annotationbutton-italic-tooltip}}" icons for the styling menu [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/create/?projects=PHID-PROJ-dafezmpv6huxg3taml24 in Phabricator]. * The design research team wants to see how real editors work. Please [https://jfe.qualtrics.com/form/SV_6R04ammTX8uoJFP sign up for their research program]. * The weekly task triage meetings continue to be open to volunteers, usually on Tuesdays at 12:00 (noon) PDT (19:00 UTC). Learn how to join the meetings and how to nominate bugs at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. You do not need to attend the meeting to nominate a bug for consideration as a Q1 blocker, though. Instead, go to Phabricator and "associate" the main [[phab:project/profile/483/|VisualEditor project]] with the bug. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! </div> —[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]], 22:28, 14 Çурла уйăхĕн 2015 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=12980645 --> == VisualEditor News #5—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[m:VisualEditor/Newsletter/2015/October|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=VisualEditor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> You can use the visual editor on smartphones and tablets.<br><br>[[File:Switching edit modes to VisualEditor on Mobile web.png|alt=Screenshot showing the menu for switching from the wikitext editor to the visual editor|centre|frameless|230x230px]]<br> Click the pencil icon to open the editor for a page. Inside that, use the gear menu in the upper right corner to "{{int:mobile-frontend-editor-switch-visual-editor}}". The editing button will remember which editing environment you used last time, and give you the same one next time. The desktop site will be switching to a system similar to this one in the coming months. <br><br>You can read and help translate [[:mw:VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor. </div></div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|VisualEditor Team]] has fixed many bugs, added new features, and made some small design changes. They post weekly status reports [[mw:VisualEditor/changelog|on mediawiki.org]]. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. Their [[mediawikiwiki:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are improving support for languages like Japanese and Arabic, making it easier to edit on mobile devices, and providing rich-media tools for formulæ, charts, galleries and uploading. === Recent improvements === '''Educational features:''' The first time ever you use the visual editor, it now draws your attention to the {{Int:visualeditor-annotationbutton-link-tooltip}} and {{Int:visualeditor-toolbar-cite-label}} tools. When you click on the tools, it explains why you should use them. ([[Phab:T108620|T108620]]) Alongside this, the welcome message for new users has been simplified to make editing more welcoming. ([[Phab:T112354|T112354]]) More in-software educational features are planned. '''Links:''' It is now easier to understand when you are adding text to a link and when you are typing plain text next to it. ([[Phab:T74108|T74108]], [[Phab:T91285|T91285]]) The editor now fully supports ISBN, PMID or RFC numbers. ([[Phab:T109498|T109498]], [[Phab:T110347|T110347]], [[Phab:T63558|T63558]]) These [[:en:Help:Magic_links|"magic links"]] use a custom link editing tool. '''Uploads:''' Registered editors can now '''upload images''' and other media to Commons while editing. Click the new tab in the "{{int:visualeditor-toolbar-insert}} {{int:visualeditor-dialogbutton-media-tooltip}}" tool. You will be guided through the process without having to leave your edit. At the end, the image will be inserted. This tool is limited to one file at a time, owned by the user, and licensed under Commons's standard license. For more complex situations, the tool links to more advanced upload tools. You can also drag the image into the editor. This will be available in the wikitext editor later. '''Mobile:''' Previously, the visual editor was available on the mobile Wikipedia site only on tablets. Now, editors can use it on all devices regardless of size if they wish. ([[Phab:T85630|T85630]]) Edit conflicts were previously broken on the mobile website. Edit conflicts can now be resolved in both wikitext and visual editors. ([[Phab:T111894|T111894]]) Sometimes templates and similar items could not be deleted on the mobile website. Selecting them caused the on-screen keyboard to hide with some browsers. Now there is a new "{{int:Visualeditor-contextitemwidget-label-remove}}" button, so that these things can be removed if the keyboard hides. ([[Phab:T62110|T62110]]) You can also edit table cells in mobile now. '''Rich editing tools:''' You can now add and edit '''sheet''' '''music''' in the visual editor. ([[Phab:T112925|T112925]]) There are separate tabs for advanced options, such as MIDI and Ogg audio files. ([[Phab:T114227|T114227]], [[Phab:T113354|T113354]]) When editing '''formulæ''' and other blocks, errors are shown as you edit. It is also possible to edit some types of '''graphs'''; adding new ones, and support for new types, will be coming. On the '''English Wikipedia''', the visual editor is now automatically available to anyone who creates an account. The preference switch was moved to the normal location, under [[Special:Preferences]]. === Future changes === You will soon be able to '''switch from the wikitext to the visual editor''' after you start editing. ([[phab:T49779|T49779]]) Previously, you could only switch from the visual editor to the wikitext editor. Bi-directional switching will make possible a '''single edit tab.''' ([[phab:T102398|T102398]]) This project will combine the "{{int:vector-view-edit}}" and "{{int:visualeditor-ca-editsource}}" tabs into a single "{{int:vector-view-edit}}" tab, similar to the system already used on the mobile website. The "{{int:vector-view-edit}}" tab will open whichever editing environment you used last time. === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [[:mw:VisualEditor/Feedback|VisualEditor/Feedback]]. This feedback page uses [[mw:Flow|Flow]] for discussions. * <mark>Can you read and type in Korean or Japanese?</mark> Language engineer [[mw:User:DChan (WMF)|David Chan]] needs people who know which tools people use to type in some languages. If you speak Japanese or Korean, you can help him test support for these languages. Please see the instructions at [[mw:VisualEditor/IME Testing#What to test|What to test]] if you can help, and report it on Phabricator ([[phab:T110654|Korean]] - [[phab:T109818|Japanese]]) or on Wikipedia ([[:ko:위키백과:시각편집기/IME|Korean]] - [[:ja:Wikipedia:ビジュアルエディター/フィードバック/IME|Japanese]]). * Local admins can [[mediawikiwiki:Citoid/Enabling_Citoid_on_your_wiki|set up the Citoid automatic reference feature for your wiki]]. If you need help, then please post a request in the [[phab:tag/citoid/|Citoid project on Phabricator]]. Include links to the [[:mw:Help:TemplateData|TemplateData]] for the most important citation templates on your wiki. * The weekly task triage meetings are open to volunteers. Learn how to join the meetings and how to nominate bugs at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. You do not need to attend the meeting to nominate a bug for consideration, though. Instead, go to Phabricator and "associate" the main [[phab:project/profile/483/|VisualEditor project]] with the bug. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! </div>—[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]], 18:17, 30 Юпа уйăхĕн 2015 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=14334116 --> == Помощь экологам == * Добрый день! Экологи обратились за помощью перевести статью о национальном парке на разные языки. Буду очень благодарен если создадите на чувашском языке хотя бы небольшую статью о [[:uk:Джарилгацький національний парк|Джарылгачском национальном парке]] (а по возможности и о самом [[:uk:Джарилгач|острове]]). С уважением, --[[Хутшăнакан:Visem|Visem]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Visem|сӳтсе явни]]) 22:49, 24 Чӳк уйăхĕн 2015 (UTC) == VisualEditor News #6—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=The visual editor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> A new, simpler system for editing will offer a single Edit button. Once the page has opened, you can switch back and forth between visual and wikitext editing. [[File:VisualEditor single edit tab preference dialog.png|alt=Screenshot showing a pop-up dialog for switching from the wikitext editor to the visual editor|centre|frameless|230x230px]]<br> If you prefer having separate edit buttons, then you can set that option in your preferences, either in a pop-up dialog the next time you open the visual editor, or by going to [[Special:Preferences]] and choosing the setting that you want: <br><br>[[File:VisualEditor single edit tab in preferences 2015-12-18.png|alt=Screenshot showing a drop-down menu in Special:Preferences|centre|frameless|230x230px]] The current plan is for the default setting to have the Edit button open the editing environment you used most recently. <br><br>You can read and help translate [[:mw:VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor. </div></div> ''[[m:VisualEditor/Newsletter/2015/December|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|visual editor team]] has fixed many bugs and expanded the mathematics formula tool. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. Their [[mediawikiwiki:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are improving support for languages such as Japanese and Arabic, and providing rich-media tools for formulæ, charts, galleries and uploading. === Recent improvements === You can '''switch from the wikitext editor to the visual editor''' after you start editing. The '''LaTeX mathematics formula editor''' has been significantly expanded. ([[phab:T118616|T118616)]] You can see the formula as you change the LaTeX code. You can click buttons to insert the correct LaTeX code for many symbols. === Future changes === The '''single edit tab''' project will combine the "{{int:vector-view-edit}}" and "{{int:visualeditor-ca-editsource}}" tabs into a single "{{int:vector-view-edit}}" tab, like the system already used on the mobile website. ([[phab:T102398|T102398]], [[phab:T58337|T58337]]) Initially, the "{{int:vector-view-edit}}" tab will open whichever editing environment you used last time. Your last editing choice will be stored as a cookie for logged-out users and as an account preference for logged-in editors. Logged-in editors will be able to set a default editor in the {{int:prefs-editing}} tab of [[Special:Preferences]] in the drop-down menu about "{{int:visualeditor-preference-tabs}}". The visual editor will be offered to all editors at the following Wikipedias in early 2016: [[w:am:|Amharic]], [[w:bug:|Buginese]], [[w:cdo:|Min Dong]], [[w:cr:|Cree]], [[w:gv:|Manx]], [[w:hak:|Hakka]], [[w:hy:|Armenian]], [[w:ka:|Georgian]], [[w:pnt:|Pontic]], [[w:sh:|Serbo-Croatian]], [[w:ti:|Tigrinya]], [[w:xmf:|Mingrelian]], [[w:za:|Zhuang]], and [[w:zh-min-nan:|Min Nan]]. ([[phab:T116523|T116523]]) Please post your comments and the language(s) that you tested at [[:mw:Topic:St8y4ni42d0vr9cv|the feedback thread on mediawiki.org]]. The developers would like to know how well it works. Please tell them what kind of computer, web browser, and keyboard you are using. In 2016, the '''feedback pages''' for the visual editor on many Wikipedias will be redirected to mediawiki.org. ([[phab:T92661|T92661]]) === Testing opportunities === * Please try the new system for the '''single edit tab''' on [https://test2.wikipedia.org test2.wikipedia.org]. You can edit while logged out to see how it works for logged-out editors, or you can create a separate account to be able to set your account's preferences. <mark>Please share your thoughts about the single edit tab system at [[mediawikiwiki:Topic:Suspcq0bf5nd3gsd|the feedback topic on mediawiki.org]] or [https://jfe.qualtrics.com/form/SV_6R04ammTX8uoJFP sign up for formal user research]</mark> (type "single edit tab" in the question about other areas you're interested in). The new system has not been finalized, and your feedback can affect the outcome. The team particularly wants your thoughts about the options in Special:Preferences. The current choices in Special:Preferences are: ** {{int:visualeditor-preference-tabs-remember-last}}, ** {{int:visualeditor-preference-tabs-prefer-ve}}, ** {{int:visualeditor-preference-tabs-prefer-wt}}, and ** {{int:visualeditor-preference-tabs-multi-tab}}. (This is the current state for people already using the visual editor. None of these options will be visible if you have disabled the visual editor in your preferences at that wiki.) * <mark>Can you read and type in Korean or Japanese?</mark> Language engineer [[mw:User:DChan (WMF)|David Chan]] needs people who know which tools people use to type in some languages. If you speak Japanese or Korean, you can help him test support for these languages. Please see the instructions at [[mw:VisualEditor/IME Testing#What to test|What to test]] if you can help, and report it on Phabricator ([[phab:T110654|Korean]] - [[phab:T109818|Japanese]]) or on Wikipedia ([[:ko:위키백과:시각편집기/IME|Korean]] - [[:ja:Wikipedia:ビジュアルエディター/フィードバック/IME|Japanese]]). If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. {{int:Feedback-thanks-title}} </div> [[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]], 00:06, 25 Раштав уйăхĕн 2015 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=15165847 --> == VisualEditor News #1—2016 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[:m:VisualEditor/Newsletter/2016/February|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=The visual editor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> Among experienced editors, the visual editor's table editing is one of the most popular features. [[File:VisualEditor table menu move column.png|alt=Screenshot showing a pop-up menu for column operations in a table|centre|frameless|230x230px]] If you select the top of a column or the end of a row, you can quickly insert and remove columns and rows. Now, you can also rearrange columns and rows. Click "Move before" or "Move after" to swap the column or row with its neighbor. You can read and help translate [[:mw:VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor.</div></div> Since the last newsletter, the [[:mw:VisualEditor/Portal|VisualEditor Team]] has fixed many bugs. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. Their [[:mw:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are improving support for Japanese, Korean, Arabic, Indic, and Han scripts, and improving the single edit tab interface. === Recent changes === You can '''switch from the wikitext editor to the visual editor''' after you start editing. This function is available to nearly all editors at most wikis except the Wiktionaries and Wikisources. Many local '''feedback pages''' for the visual editor have been redirected to [[:mw:VisualEditor/Feedback]]. You can now re-arrange columns and rows in '''tables''', as well as copying a row, column or any other selection of cells and pasting it in a new location. The '''formula editor''' has two options: you can choose "Quick edit" to see and change only the LaTeX code, or "Edit" to use the full tool. The full tool offers immediate preview and an extensive list of symbols. === Future changes === The '''[[:mw:VisualEditor/Single edit tab|single edit tab]]''' project will combine the "{{int:vector-view-edit}}" and "{{int:visualeditor-ca-editsource}}" tabs into a single "{{int:vector-view-edit}}" tab. This is similar to the system already used on the mobile website. ([[phab:T102398|T102398]]) Initially, the "{{int:vector-view-edit}}" tab will open whichever editing environment you used last time. Your last editing choice will be stored as an account preference for logged-in editors, and as a cookie for logged-out users. Logged-in editors will have these options in the {{int:prefs-editing}} tab of [[Special:Preferences]]: * {{int:visualeditor-preference-tabs-remember-last}}, * {{int:visualeditor-preference-tabs-prefer-ve}}, * {{int:visualeditor-preference-tabs-prefer-wt}}, and * {{int:visualeditor-preference-tabs-multi-tab}}. (This is the state for people using the visual editor now.) The visual editor uses the same search engine as [[Special:Search]] to find links and files. This search will get better at detecting typos and spelling mistakes soon. These improvements to search will appear in the visual editor as well. The visual editor will be offered to all editors at most [[:mw:VisualEditor/Rollouts|"Phase 6" Wikipedias]] during the next few months. This will affect the following languages, amongst others: [[:w:ja: |'''Japanese''']], [[:w:ko:|'''Korean''']], [[:w:ur: |'''Urdu''']], [[:w:fa: |'''Persian''']], [[:w:ar: |'''Arabic''']], [[:w:ta: |'''Tamil''']], [[:w:mr: |'''Marathi''']], [[:w:ml: |'''Malayalam''']], [[:w:hi: |'''Hindi''']], [[:w:bn: |'''Bengali''']], [[:w:as: |'''Assamese''']], [[:w:th: |'''Thai''']], [[:w:arc: |'''Aramaic''']]. === Let's work together === * Please try out the newest version of the '''[[:mw:VisualEditor/Single edit tab|single edit tab]]''' on [[test2wiki:Special:Random|test2.wikipedia.org]]. You may need to restore the default preferences (at the bottom of [[test2wiki:Special:Preferences]]) to see the initial prompt for options. Were you able to find a preference setting that will work for your own editing? Did you see [[:c:File:VisualEditor single edit tab preference dialog.png|the large preferences dialog box]] when you started editing an article there? * <mark>Can you read and type in Korean, Arabic, Japanese, Indic, or Han scripts?</mark> Does typing in these languages feels natural in the visual editor? Language engineer [[:mw:User:DChan (WMF)|David Chan]] needs to know. Please see the instructions at [[:mw:VisualEditor/IME Testing#What to test]] if you can help. Please post your comments and the language(s) that you tested at [[:mw:Topic:St8y4ni42d0vr9cv|the feedback thread on mediawiki.org]]. * Learn how to improve the "automagical" [[:mw:citoid|citoid]] referencing system in the visual editor, by creating [[:en:Zotero|Zotero]] translators for popular sources in your language! Join the [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2016-February/084840.html Tech Talk about "Automated citations in Wikipedia: Citoid and the technology behind it"] with Sebastian Karcher on 29 February 2016. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. {{int:Feedback-thanks-title}} </div> [[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]], 21:22, 26 Нарăс уйăхĕн 2016 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=15385167 --> == Wikimania 2016: call fors posters, discussions and trainings == Hi people,<br/> the calls for posters, discussions and trainings for Wikimania 2016 are officially opened, you can find all the relevant links on the conference wiki: https://wikimania2016.wikimedia.org/wiki/Submissions The calls will be closed on March 20. Posters will be reviewed just to make sure that there aren't things which are too much out of scope. Since we have a whole village we will surely find places to attach them, even if we they will be a lot! Discussions will be managed by a guiding committee who will work on the wiki to meld all the proposals and suggestions. Trainings will be reviewed by the programme committee. Please note that we request that each training has at least 3-5 interested attendees in order to be put in the programme. By the beginning of April we will have a first list of all the accepted proposals. If you have questions we suggest you to ask them on the discussion pages on wiki, so that everyone will be able to see them (and their answers, of course). We are looking forward to read your ideas! --[[Хутшăнакан:Yiyi|Yiyi]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Yiyi|сӳтсе явни]]) 14:06, 28 Нарăс уйăхĕн 2016 (UTC) == Editing News #2—2016 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2016/June|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="float:right;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center|alt=VisualEditor]]'''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> It's quick and easy to insert a references list. [[File:VisualEditor References List Insert Menu-en.png|alt=Screenshot showing a dropdown menu with many items|center|frameless|150px]] Place the cursor where you want to display the references list (usually at the bottom of the page). Open the "{{int:visualeditor-toolbar-insert}}" menu and click the "{{int:cite-ve-dialogbutton-referenceslist-tooltip}}" icon (three books). If you are using several groups of references, which is relatively rare, you will have the opportunity to specify the group. If you do that, then only the references that belong to the specified group will be displayed in this list of references. Finally, click "{{int:visualeditor-dialog-action-insert}}" in the dialog to insert the {{int:cite-ve-dialogbutton-referenceslist-tooltip}}. This list will change as you add more footnotes to the page. You can read and help translate [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor.</div></div> Since the last newsletter, the [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor|VisualEditor Team]] has fixed many bugs. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. Their [[:mw:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are improving support for Arabic and Indic scripts, and adapting the visual editor to the needs of the Wikivoyages and Wikisources. === Recent changes === The visual editor is now available to all users at most [[Wikivoyage:|Wikivoyages]]. It was also enabled for all contributors at the French Wikinews. The '''[[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/Single edit tab|single edit tab]]''' feature combines the "{{int:vector-view-edit}}" and "{{int:visualeditor-ca-editsource}}" tabs into a single "{{int:vector-view-edit}}" tab. It has been deployed to several Wikipedias, including Hungarian, Polish, English and Japanese Wikipedias, as well as to all Wikivoyages. At these wikis, you can change your settings for this feature in the "{{int:prefs-editing}}" tab of [[Special:Preferences]]. The team is now reviewing the feedback and considering ways to improve the design before rolling it out to more people. === Future changes === The "{{int:Savearticle}}" button will say "{{int:Publishpage}}". This will affect both the visual and wikitext editing systems. More [[M:Editing/Publish|information is available on Meta]]. The visual editor will be offered to all editors at the remaining [[:mw:VisualEditor/Rollouts|"Phase 6" Wikipedias]] during the next few months. The developers want to know whether typing in your language feels natural in the visual editor. Please post your comments and the language(s) that you tested at [[:mw:Topic:St8y4ni42d0vr9cv|the feedback thread on mediawiki.org]]. This will affect several languages, including: [[:w:ar: |'''Arabic''']], [[:w:hi: |'''Hindi''']], [[:w:th: |'''Thai''']], [[:w:ta: |'''Tamil''']], [[:w:mr: |'''Marathi''']], [[:w:ml: |'''Malayalam''']], [[:w:ur: |'''Urdu''']], [[:w:fa: |'''Persian''']], [[:w:bn: |'''Bengali''']], [[:w:as: |'''Assamese''']], [[:w:arc: |'''Aramaic''']] and others. The team is working with the volunteer developers who power Wikisource to provide the visual editor there, for opt-in testing right now and eventually for all users. ([[phab:T138966|T138966]]) The team is working on a modern wikitext editor. It will look like the visual editor, and be able to use the citoid service and other modern tools. This new editing system may become available as a Beta Feature on desktop devices around September 2016. You can read about this project in a [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/VisualEditor/Roadmap/Update_2016-06-23|general status update on the Wikimedia mailing list]]. === Let's work together === * Do you teach new editors how to use the visual editor? Did you help [[:mw:Citoid/Enabling Citoid on your wiki|set up the Citoid automatic reference feature for your wiki]]? Have you written or imported [[:mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] for your most important citation templates? <mark>Would you be willing to help new editors and small communities with the visual editor? Please sign up for the new [[:mw:Help:VisualEditor/Community Taskforce|'''VisualEditor Community Taskforce''']].</mark> * Learn how to improve the "automagical" [[:mw:citoid|citoid]] referencing system in the visual editor, by creating [[w:en:Zotero|Zotero]] translators for popular sources in your language! Watch the [[Mw:Citoid/Zotero's Tech Talk|Tech Talk by Sebastian Karcher]] for more information. If you aren't reading this in your preferred language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. {{int:Feedback-thanks-title}} </div> [[:m:User:Elitre (WMF)]], 17:20, 3 Утă уйăхĕн 2016 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=15741003 --> == Editing News #3—2016 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[:m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2016/October|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="float:right;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center|alt=VisualEditor]]'''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> Did you know that you can easily re-arrange columns and rows in the visual editor? [[File:VisualEditor table editing menu.png|alt=Screenshot showing a dropdown menu with options for editing the table structure|center|frameless|232x232px]] Select a cell in the column or row that you want to move. Click the arrow at the start of that row or column to open the dropdown menu (shown). Choose either "Move before" or "Move after" to move the column, or "Move above" or "Move below" to move the row. You can read and help translate [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor. </div></div> Since the last newsletter, the [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor|VisualEditor Team]] has mainly worked on a new wikitext editor. They have also released some small features and the new map editing tool. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. You can find links to the list of work finished each week at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. Their [[:mw:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are fixing bugs, releasing the 2017 wikitext editor as a [[mediawikiwiki:Beta_Features|beta feature]], and improving language support. === Recent changes === *You can now set text as small or big.[https://phabricator.wikimedia.org/T53613] *Invisible templates have been shown as a puzzle icon. Now, the name of the invisible template is displayed next to the puzzle icon.[https://phabricator.wikimedia.org/T141861] A similar feature will display the first part of hidden HTML comments.[https://phabricator.wikimedia.org/T147089] *Categories are displayed at the bottom of each page. If you click on the categories, the dialog for editing categories will open.[https://phabricator.wikimedia.org/T145267] *At many wikis, you can now add [[mediawikiwiki:Maps|maps]] to pages. Go to the Insert menu and choose the "Maps" item. The Discovery department is adding more features to this area, like geoshapes. You can read more at mediawiki.org.[https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Discovery#Maps] *The "Save" button now says "Save page" when you create a page, and "Save changes" when you change an existing page.[https://phabricator.wikimedia.org/T139033] In the future, the "{{int:Savearticle}}" button will say "{{int:Publishpage}}". This will affect both the visual and wikitext editing systems. More [[:m:Editing/Publish|information is available on Meta]]. *Image galleries now use a visual mode for editing. You can see thumbnails of the images, add new files, remove unwanted images, rearrange the images by dragging and dropping, and add captions for each image. Use the "Options" tab to set the gallery's display mode, image sizes, and add a title for the gallery.[https://phabricator.wikimedia.org/T45037] === Future changes === The visual editor will be offered to all editors at the remaining 10 [[:mw:VisualEditor/Rollouts|"Phase 6" Wikipedias]] during the next month. The developers want to know whether typing in your language feels natural in the visual editor. Please post your comments and the language(s) that you tested at [[:mw:Topic:St8y4ni42d0vr9cv|the feedback thread on mediawiki.org]]. This will affect several languages, including [[:w:th:|'''Thai''']], [[:w:my:|'''Burmese''']] and [[:w:arc:|'''Aramaic''']]. The team is working on a modern wikitext editor. The [[Mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]] will look like the visual editor and be able to use the citoid service and other modern tools. This new editing system may become available as a Beta Feature on desktop devices in October 2016. You can read about this project in a [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/Roadmap/Update_2016-06-23|general status update on the Wikimedia mailing list]]. === Let's work together === * Do you teach new editors how to use the visual editor? Did you help [[:mw:Citoid/Enabling Citoid on your wiki|set up the Citoid automatic reference feature for your wiki]]? Have you written or imported [[:mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] for your most important citation templates? <mark>Would you be willing to help new editors and small communities with the visual editor? Please sign up for the new [[:mw:Help:VisualEditor/Community Taskforce|'''VisualEditor Community Taskforce''']].</mark> *If you aren't reading this in your preferred language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. {{int:Feedback-thanks-title}} —[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] </div> 17:50, 15 Юпа уйăхĕн 2016 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=15960088 --> ==Football team== Hello. Sorry for writing in English. Is the article [[Футбол клубĕ]] in the correct wikidata item? Please check [[:d:Q15944511]] and [[:d:Q476028]]. [[Хутшăнакан:Xaris333|Xaris333]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Xaris333|сӳтсе явни]]) 02:50, 1 Кăрлач уйăхĕн 2017 (UTC) == Editing News #1—2017 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[:m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2017/May|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="float:right;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center|alt=VisualEditor]]'''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> Did you know that you can review your changes visually? [[File:VisualEditor visual diff tool - visual diff.png|alt=Screenshot showing some changes to an article. Most changes are highlighted with text formatting.|center|frameless|245x245px]]When you are finished editing the page, type your edit summary and then choose "{{Int:visualeditor-savedialog-label-review}}". In visual mode, you will see additions, removals, new links, and formatting highlighted. Other changes, such as changing the size of an image, are described in notes on the side. [[File:VisualEditor visual diff tool - toggle button.png|alt=Toggle button showing visual and wikitext options; visual option is selected.|center|frameless|220x220px]] Click the toggle button to switch between visual and wikitext diffs. [[File:VisualEditor visual diff tool - wikitext diff.png|alt=Screenshot showing the same changes, in the two-column wikitext diff display.|center|frameless|245x245px]] The wikitext diff is the same diff tool that is used in the wikitext editors and in the page history. You can read and help translate [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor. </div></div> Since the last newsletter, the [[:mw:VisualEditor|VisualEditor Team]] has spent most of their time supporting [[:mediawikiwiki:2017_wikitext_editor|the 2017 wikitext editor mode]] which is available inside the visual editor as a Beta Feature, and adding [[:mediawikiwiki:VisualEditor/Diffs|the new visual diff tool]]. Their workboard is available [[:phab:project/board/483/|in Phabricator]]. You can find links to the work finished each week at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. Their [[:mw:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are fixing bugs, supporting the 2017 wikitext editor as a [[:mw:Beta Features|beta feature]], and improving the visual diff tool. === Recent changes === *A '''new wikitext editing mode''' is available as a Beta Feature on desktop devices. The [[:mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]] has the same toolbar as the visual editor and can use the citoid service and other modern tools. Go to [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures]] to enable the {{Int:Visualeditor-preference-newwikitexteditor-label}}. * A new '''[[:mediawikiwiki:VisualEditor/Diffs|visual diff tool]]''' is available in VisualEditor's visual mode. You can toggle between wikitext and visual diffs. More features will be added to this later. In the future, this tool may be integrated into other MediaWiki components. [https://phabricator.wikimedia.org/T143350] * The team have added [[:mediawikiwiki:Editing/Projects/Columns_for_references|multi-column support for lists of footnotes]]. The <code><nowiki><references /></nowiki></code> block can automatically display long lists of references in columns on wide screens. This makes footnotes easier to read. You can [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/edit/form/1/?projects=Cite,VisualEditor,Wikimedia-Site-requests&title=Convert%20reference%20lists%20over%20to%20`responsive`%20on%20XXwiki&priority=10&parent=159895 '''request multi-column support'''] for your wiki. [https://phabricator.wikimedia.org/T33597] * You can now use your web browser's function to switch typing direction in the new wikitext mode. This is particularly helpful for RTL language users like Urdu or Hebrew who have to write JavaScript or CSS. You can use Command+Shift+X or Control+Shift+X to trigger this. [https://phabricator.wikimedia.org/T153356] * The way to switch between the visual editing mode and the wikitext editing mode is now consistent. There is a drop-down menu that shows the two options. This is now the same in desktop and mobile web editing, and inside things that embed editing, such as Flow. [https://phabricator.wikimedia.org/T116417] * The {{Int:visualeditor-categories-tool}} item has been moved to the top of the {{Int:visualeditor-pagemenu-tooltip}} menu (from clicking on the "hamburger" icon) for quicker access. [https://phabricator.wikimedia.org/T74399] There is also now a "Templates used on this page" feature there. [https://phabricator.wikimedia.org/T149009] * You can now create <code><nowiki><chem></nowiki></code> tags (sometimes used as <code><nowiki><ce></nowiki></code>) for chemical formulas inside the visual editor. [https://phabricator.wikimedia.org/T153365] * Tables can be set as collapsed or un-collapsed. [https://phabricator.wikimedia.org/T157989] * The {{Int:visualeditor-specialcharacter-button-tooltip}} menu now includes characters for Canadian Aboriginal Syllabics and angle quotation marks (‹› and ⟨⟩) . The team thanks the volunteer developer, [[:S:en:User:Tpt|Tpt]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T108626] * A bug caused some section edit conflicts to blank the rest of the page. This has been fixed. The team are sorry for the disruption. [https://phabricator.wikimedia.org/T154217] * There is a new keyboard shortcut for citations: <code>Control</code>+<code>Shift</code>+<code>K</code> on a PC, or <code>Command</code>+<code>Shift</code>+<code>K</code> on a Mac. It is based on the keyboard shortcut for making links, which is <code>Control</code>+<code>K</code> or <code>Command</code>+<code>K</code> respectively. [https://phabricator.wikimedia.org/T99299] === Future changes === * The team is working on a syntax highlighting tool. It will highlight matching pairs of <code><nowiki><ref></nowiki></code> tags and other types of wikitext syntax. You will be able to turn it on and off. It will first become available in VisualEditor's built-in wikitext mode, maybe late in 2017. [https://phabricator.wikimedia.org/T101246] * The kind of button used to {{Int:Showpreview}}, {{Int:showdiff}}, and finish an edit will change in all WMF-supported wikitext editors. The new buttons will use [[Mw:OOjs UI|OOjs UI]]. The buttons will be larger, brighter, and easier to read. The labels will remain the same. You can test the new button by editing a page and adding <code>&ooui=1</code> to the end of the URL, like this: https://www.mediawiki.org/wiki/Project:Sandbox?action=edit&ooui=1 The old appearance will no longer be possible, even with local CSS changes. [https://phabricator.wikimedia.org/T162849] * The [[:mediawikiwiki:File:Edit_toolbar_-_2.png|outdated 2006 wikitext editor]] will be removed later this year. It is used by approximately 0.03% of active editors. See [[:mw:Editor|a list of editing tools on mediawiki.org]] if you are uncertain which one you use. [https://phabricator.wikimedia.org/T30856] *If you aren't reading this in your preferred language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. {{int:Feedback-thanks-title}} —[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] </div> 18:05, 12 Çу уйăхĕн 2017 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=16160401 --> == [[m:Requests for comment/Global centralnotice for the blockade of the Turkish government]] == Hi, you are invited to participate in the discussion on the proposal to make a banner through [[m: centralnotice]] to inform more people around the world about what the Turkish government has done about Wikipedia, ie all the language versions of Wikipedia are You are obscured, so in Turkey it is impossible to view the * .wikipedia.org site. To hope that the Turkish government will remove the block, it is necessary to raise awareness of this fact around the world because it is important to succeed in this mission because Wikipedia can not be seen in Turkey. With this message also for those interested, I invite him to sign the [[m:Response to 2017 ban in Turkey|Wikimedian appeal]]. If you have any questions or questions do not hesitate to contact me. Thanks best regards. --[[User:Samuele2002|<span style="color:#0080C0;">'''Samuele'''2002</span>]] <small>[[User Talk:Samuele2002|'''<font face="Cursive"><font color="#F50">(Talk!)</font></font>''']]</small> 10:37, 21 Çу уйăхĕн 2017 (UTC) == Топонимы по-чувашски == Коллеги, в русском Викиучебнике есть вот такая страница: https://ru.wikibooks.org/wiki/Чувашский_язык/Географические_названия . Я исправил несколько грубых ошибок, касающихся русских названий, но проверить аналогичные чувашские, увы, не в состоянии, хотя подозреваю неточности. Не хотелось бы иметь ошибки на такой важной странице. Посмотрите, пожалуйста. [[Хутшăнакан:91i79|91i79]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:91i79|сӳтсе явни]]) 10:12, 5 Авăн уйăхĕн 2017 (UTC) * Адриатика тинĕсĕ. Азов тинĕсĕ. Туçи Алтай. Туçи Карабах. Ионика тинĕсĕ. Тиррен тинĕсĕ. Курил утравĕсем. Маньчжури. Маршалл утравĕсем. Çĕмĕрле районĕ. Фергана айлăмĕ. Филадельфи. --[[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 10:42, 5 Авăн уйăхĕн 2017 (UTC) == Editing News #1—2018 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[m:VisualEditor/Newsletter/2018/February|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="float:right;width:270px;margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center]] '''Did you know?'''<div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> Did you know that you can now use the [[mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/Diffs|visual diff tool]] on any page? [[File:Wikitext diff paragraph move correcting vandalism 2018.png|alt=Screenshot showing some changes, in the two-column wikitext diff display|center|frameless|250px]] Sometimes, it is hard to see important changes in a wikitext diff. This screenshot of a wikitext diff (click to enlarge) shows that the paragraphs have been rearranged, but it does not highlight the removal of a word or the addition of a new sentence. If you [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|enable the Beta Feature]] for "{{Int:visualeditor-preference-visualdiffpage-label}}", you will have a new option. It will give you a new box at the top of every diff page. This box will let you choose either diff system on any edit. [[File:VisualEditor visual diff tool - toggle button.png|alt=Toggle button showing visual and wikitext options; visual option is selected|center|frameless|200px]] Click the toggle button to switch between visual and wikitext diffs. In the visual diff, additions, removals, new links, and formatting changes will be highlighted. Other changes, such as changing the size of an image, are described in notes on the side. [[File:Visual diff paragraph move correcting vandalism 2018.png|alt=Screenshot showing the same changes to an article. Most changes are highlighted with text formatting.|center|frameless|250px]] This screenshot shows the same edit as the wikitext diff. The visual diff highlights the removal of one word and the addition of a new sentence. You can read and help translate [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor. </div></div> Since [[m:VisualEditor/Newsletter/2017/May|the last newsletter]], the [[mw:Editing|Editing Team]] has spent most of their time supporting [[mw:2017 wikitext editor|the 2017 wikitext editor mode]], which is available inside the visual editor as a Beta Feature, and improving [[mw:VisualEditor/Diffs|the visual diff tool]]. Their work board is available [[phab:project/view/3236/|in Phabricator]]. You can find links to the work finished each week at [[mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. Their [[mw:Editing team/Current priorities|current priorities]] are fixing bugs, supporting the 2017 wikitext editor, and improving the visual diff tool. ===Recent changes=== *The '''[[mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]]''' is [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|available as a Beta Feature]] on desktop devices. It has the same toolbar as the visual editor and can use the citoid service and other modern tools. The team have been comparing the performance of different editing environments. They have studied how long it takes to open the page and start typing. The study uses data for more than one million edits during December and January. Some changes have been made to improve the speed of the 2017 wikitext editor and the visual editor. Recently, the 2017 wikitext editor opened fastest for most edits, and the 2010 WikiEditor was fastest for some edits. More information will be posted at [[mw:Contributors/Projects/Editing performance]]. *The '''[[mw:VisualEditor/Diffs|visual diff tool]]''' was developed for the visual editor. It is now available to all users of the visual editor and the 2017 wikitext editor. When you review your changes, you can toggle between wikitext and visual diffs. You can also [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|enable the new Beta Feature]] for "Visual diffs". The Beta Feature lets you use the visual diff tool to view other people's edits on page histories and [[Special:RecentChanges]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T167508] *[[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|'''Wikitext syntax highlighting''']] is available as a Beta Feature for both [[mw:2017 wikitext editor|the 2017 wikitext editor]] and the 2010 wikitext editor. [https://phabricator.wikimedia.org/T101246] *The [[mw:Citoid|citoid service]] automatically translates URLs, DOIs, ISBNs, and PubMed id numbers into wikitext citation templates. It is very popular and useful to editors, although it can be a bit tricky to set up. <mark>Your wiki can have this service. Please [[mw:Special:MyLanguage/Citoid/Enabling Citoid on your wiki|read the instructions]]. You can [[phab:T127354|ask the team to help you enable citoid at your wiki]]</mark>. ===Let's work together=== *The team will talk about editing tools at an upcoming [[m:Wikimedia Foundation metrics and activities meetings|Wikimedia Foundation metrics and activities meeting]]. *Wikibooks, Wikiversity, and other communities may have the visual editor made available by default to contributors. If your community wants this, then please contact [[mw:User talk:Deskana (WMF)|Dan Garry]]. *The <code><nowiki><references /></nowiki></code> block can [[mw:Special:MyLanguage/Contributors/Projects/Columns for references|automatically display long lists of references in columns]] on wide screens. This makes footnotes easier to read. You can [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/edit/form/1/?projects=Cite,VisualEditor,Wikimedia-Site-requests&title=Convert%20reference%20lists%20over%20to%20`responsive`%20on%20XXwiki&priority=10&parent=159895 '''request multi-column support'''] for your wiki. [https://phabricator.wikimedia.org/T33597] *If you aren't reading this in your preferred language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly. We will notify you when the next issue is ready for translation. {{Int:Feedback-thanks-title}} —[[mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] </div> 20:56, 2 Пуш уйăхĕн 2018 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=17790200 --> == Editing News #2—2018 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2018/October|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="float:right;width:270px;margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> Did you know that you can use the visual editor on a mobile device? [[File:Mobile editing watchlist star editing pencil.png|alt=Screenshot showing the location of the pencil icon|center|frameless|250px]] Tap on the pencil icon to start editing. The page will probably open in the wikitext editor. You will see another pencil icon in the toolbar. Tap on that pencil icon to the switch between visual editing and wikitext editing. [[File:Visual editing mobile switch wikitext.png|alt=Toolbar with menu opened|center|frameless|250px]] Remember to publish your changes when you're done. You can read and help translate [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor.</div></div> Since the last newsletter, the [[mw:Editing|Editing Team]] has wrapped up most of their work on the [[mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]] and [[mw:VisualEditor/Diffs|the visual diff tool]]. The team has begun investigating the needs of editors who use mobile devices. Their work board is available [[phab:project/view/3236/|in Phabricator]]. Their [[mw:Wikimedia Audiences/2018-19 Q2 Goals#Contributors|current priorities]] are fixing bugs and improving mobile editing. === Recent changes === *The Editing team has published an [[mw:Mobile editing using the visual editor report|initial report about mobile editing]]. *The Editing team has begun a design study of visual editing on the mobile website. New editors have trouble doing basic tasks on a smartphone, such as adding links to Wikipedia articles. You can [[c:File:Visual Editor Heuristic - Results.pdf|read the report]]. *The Reading team is working on a [[mw:Reading/Web/Advanced mobile contributions|separate mobile-based contributions project]]. *The 2006 wikitext editor is [[mw:Contributors/Projects/Removal of the 2006 wikitext editor|no longer supported]]. If you used [[:File:Edit toolbar - 2.png|that toolbar]], then you will no longer see any toolbar. You may choose another editing tool in your [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing|editing preferences]], [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|local gadgets]], or [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|beta features]]. *The Editing team described the history and status of [[mw:Extension:VisualEditor|VisualEditor]] in [[m:Wikimedia monthly activities meetings/2018-03|this recorded public presentation]] (starting at 29 minutes, 30 seconds). *The Language team released [[mw:Content translation/V2|a new version of Content Translation]] (CX2) last month, on [[foundationsite:2018/09/30/international-translation-day/|International Translation Day]]. It integrates the visual editor to support templates, tables, and images. It also produces better wikitext when the translated article is published. [https://wikimediafoundation.org/2018/09/30/content-translation-version-two/] === Let's work together === * The Editing team wants to improve visual editing on the mobile website. <mark>Please read [[mw:Visual-based mobile editing/Ideas/October 2018|their ideas]] and tell the team what you think would help editors who use the mobile site.</mark> *The [[m:Community Wishlist Survey 2019|Community Wishlist Survey]] begins next week. *If you aren't reading this in your preferred language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly. We will notify you when the next issue is ready for translation. {{int:Feedback-thanks-title}} —[[mw:User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[mw:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 14:17, 2 Чӳк уйăхĕн 2018 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Johan (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=17790200 --> == Multilingual Shared Templates and Modules == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Hello cv-wiki community! ({{int:please-translate}}) I recently organized a project to share templates and modules between wikis. It allows modules and templates to be “language-neutral”, and store all text translations on Commons. This means that it is enough to copy/paste a template without any changes, and update the translations separately. If someone fixes a bug or adds a new feature in the original module, you can copy/paste it again without any translation work. My bot ''DiBabelYurikBot'' can help with copying. This way users can spend more time on content, and less time on updating and copying templates. Please see [[mw:WP:TNT|project page]] for details and ask questions on talk page. P.S. I am [[meta:Affiliate-selected_Board_seats/2019/Nominations/Yuri_Astrakhan_(yurik)|currently running]] for the Wikimedia board, focusing on content and support of multi-language communities. If you liked my projects like maps, graphs, or this one, I will be happy to receive your support. (any [[meta:Affiliate-selected_Board_seats/2019/Eligible_entities|registered user group]] can vote). Thank you! --[[User:Yurik|Yurik]] ([[meta:User talk:Yurik|talk]]) 06:03, 11 Çу уйăхĕн 2019 (UTC)</div> == Editing News #1—July 2019 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[m:VisualEditor/Newsletter/2019/July|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="float:right;width:270px;margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center]] <big>'''Did you know?'''</big> <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> Did you know that you can use the visual editor on a mobile device? Every article has a pencil icon at the top. Tap on the pencil icon [[File:OOjs UI icon edit-ltr.svg|frameless|16x16px]] to start editing. '''<big>Edit Cards</big>''' [[File:EditCards-v.20.png|alt=Toolbar with menu opened|center|frameless|250px]] This is what the new '''Edit Cards for editing links''' in the mobile visual editor look like. You can try the prototype here: '''[[mw:Topic:V394zwrigth8ii7c|📲 Try Edit Cards]].''' </div></div> Welcome back to the [[mw:Editing|Editing]] newsletter. Since [[m:VisualEditor/Newsletter/2018/October|the last newsletter]], the team has released two new features for the [[mw:VisualEditor on mobile|mobile visual editor]] and has started developing three more. All of this work is part of the team's goal to [[m:Wikimedia Foundation Annual Plan/2018-2019/Audiences#Outcome 3: Mobile Contribution|make editing on mobile web simpler]]. Before talking about the team's recent releases, we have a question for you: <strong>Are you willing to try a new way to add and change links?</strong> If you are interested, we would value your input! You can try this new link tool in the mobile visual editor on a separate wiki. <em>Follow these instructions and share your experience:</em> <strong>[[mw:Topic:V394zwrigth8ii7c|📲 Try Edit Cards]].</strong> === Recent releases === The mobile visual editor is a simpler editing tool, for smartphones and tablets using the [[mw:Reading/Web/Mobile#About|mobile site]]. The Editing team recently launched two new features to improve the mobile visual editor: # [[mw:VisualEditor on mobile/Section editing|Section editing]] #* The purpose is to help contributors focus on their edits. #* The team studied this with an A/B test. [[mw:VisualEditor on mobile/Section editing#16 June 2019|This test showed]] that contributors who could use section editing were '''1% more likely to publish''' the edits they started than people with only full-page editing. # [[mw:VisualEditor on mobile#March 1, 2019|Loading overlay]] #* The purpose is to smooth the transition between reading and editing. Section editing and the new loading overlay are '''now available to everyone''' using the mobile visual editor. === New and active projects === This is a list of our most active projects. [[mw:Help:Watching pages|Watch]] these pages to learn about project updates and to share your input on new designs, prototypes and research findings. *[[mw:VisualEditor on mobile/Edit cards|Edit cards]]: This is a clearer way to add and edit links, citations, images, templates, etc. in articles. You can try this feature now. <em>Go here to see how:</em> [[mw:Topic:V394zwrigth8ii7c|📲 <em>Try Edit Cards</em>]]. *[[mw:VisualEditor on mobile/Toolbar refresh|Mobile toolbar refresh]]: This project will learn if contributors are more successful when the editing tools are easier to recognize. *[[mw:VisualEditor on mobile/VE mobile default|Mobile visual editor availability]]: This A/B test asks: ''Are newer contributors more successful if they use the mobile visual editor?'' We are collaborating with [[mw:VisualEditor on mobile/VE mobile default#26 June 2019 %E2%80%93 Participating wikis and test start date|20 Wikipedias]] to answer this question. *[[mw:VisualEditor on mobile/Usability improvements|Usability improvements]]: This project will make the mobile visual editor easier to use. The goal is to let contributors stay focused on editing and to feel more confident in the editing tools. === Looking ahead === * '''Wikimania:''' Several members of the Editing Team will be attending [[wmania:|Wikimania]] in August 2019. They will lead a session about mobile editing in the [[wmania:2019:Community Growth/Visual editing on mobile: An accessible editor for all|Community Growth space]]. Talk to the team about how editing can be improved. * '''Talk Pages:''' In the coming months, the Editing Team will begin [[mw:Talk pages consultation 2019|improving talk pages]] and communication on the wikis. === Learning more === The [[mw:VisualEditor on mobile|VisualEditor on mobile]] is a good place to learn more about the projects we are working on. The team wants to talk with you about anything related to editing. If you have something to say or ask, please leave a message at [[mw:Talk:VisualEditor on mobile|Talk:VisualEditor on mobile]]. [[user:PPelberg (WMF)|PPelberg (WMF)]] ([[mw:user_talk:PPelberg (WMF)|talk]]) & [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[mw:user_talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 18:32, 23 Утă уйăхĕн 2019 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Trizek (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=19175117 --> == Editing News #2 – Mobile editing and talk pages == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <em>[[m:VisualEditor/Newsletter/2019/October|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em> Inside this newsletter, the [[mw:Editing|Editing team]] talks about their work on the [[mw:Mobile visual editor|mobile visual editor]], on [[mw:Talk pages project|the new talk pages project]], and at [[wikimania:|Wikimania 2019]]. === Help === <strong>What talk page interactions do you remember?</strong> Is it a story about how someone helped you to learn something new? Is it a story about how someone helped you get involved in a group? Something else? Whatever your story is, we want to hear it! Please tell us a story about how you used a talk page. <mark>Please share a link to a memorable discussion, or describe it on the <strong>[[mw:Topic:V8d91yh8gcg404dj|talk page for this project]]</strong>.</mark> The team wants your examples. These examples will help everyone develop a shared understanding of what this project should support and encourage. === Talk pages project === The [[mw:Talk pages consultation 2019|Talk Pages Consultation]] was a global consultation to define better tools for wiki communication. From February through June 2019, more than 500 volunteers on 20 wikis, across 15 languages and multiple projects, came together with members of the Foundation to create a product direction for a set of discussion tools. The [[mw:Talk pages consultation 2019/Phase 2 report|Phase 2 Report]] of the Talk Page Consultation was published in August. It summarizes the product direction the team has started to work on, which you can read more about here: [[mw:Talk pages project|Talk Page Project project page]]. The team needs and wants your help at this early stage. They are starting to develop the first idea. Please add your name to the [[mw:Talk pages project#Getting involved|<strong>"Getting involved"</strong>]] section of the project page, if you would like to hear about opportunities to participate. === Mobile visual editor === The Editing team is trying to make it simpler to edit on mobile devices. The team is changing the [[mw:VisualEditor on mobile|visual editor on mobile]]. If you have something to say about editing on a mobile device, please leave a message at [[mw:Talk:VisualEditor on mobile|Talk:VisualEditor on mobile]]. ==== [[mw:VisualEditor on mobile/Edit cards|Edit Cards]] ==== [[File:Edit Cards-before-v3-comparison.png|thumb|486x486px|What happens when you click on a link. The new Edit Card is bigger and has more options for editing links.]] * On 3 September, the Editing team released [[:File:Edit Cards comparison v2 and v3.png|version 3 of Edit Cards]]. Anyone could use the new version in the mobile visual editor. * There is an [[:File:Edit Cards comparison v2 and v3.png|updated design]] on the Edit Card for adding and modifying links. There is also a new, [[mw:VisualEditor on mobile/Edit cards#2 September 2019 - v3 deployment timing|combined workflow for editing a link's display text and target]]. * Feedback: You can try the new Edit Cards by opening the mobile visual editor on a smartphone. Please post your feedback on the [[:mw:Topic:V5rg0cqmikpubmjj|Edit cards talk page]]. ==== [[mw:VisualEditor on mobile/Toolbar refresh|Toolbar]] ==== [[File:Toolbar-comparison-v1.png|thumb|486px|The editing toolbar is changing in the mobile visual editor. The old system had two different toolbars. Now, all the buttons are together. [[mw:Topic:V79x6zm8n6i4nb56|Tell the team what you think about the new toolbar]].]] * In September, the Editing team updated the mobile visual editor's editing toolbar. Anyone could see these changes in the mobile visual editor. ** <em>One toolbar:</em> All of the editing tools are located in one toolbar. Previously, the toolbar changed when you clicked on different things. **<em>New navigation:</em> The buttons for moving forward and backward in the edit flow have changed. **<em>Seamless switching:</em> an [[phab:T228159|improved workflow]] for switching between the visual and wikitext modes. * Feedback: You can try the refreshed toolbar by opening the mobile VisualEditor on a smartphone. Please post your feedback on the [[mw:Topic:V79x6zm8n6i4nb56|Toolbar feedback talk page]]. === Wikimania === The Editing Team attended [[wmania:2019:Program|Wikimania 2019]] in Sweden. They led a session on [[wmania:2019:Community Growth/Visual editing on mobile: An accessible editor for all|the mobile visual editor]] and a session on [[wmania:2019:Community Growth/After Flow: A new direction for improving talk pages|the new talk pages project]]. They tested [[mw:VisualEditor on mobile/Toolbar refresh#v1 prototype|two]] new [[mw:VisualEditor on mobile/Edit cards#v3 prototype|features]] in the mobile visual editor with contributors. You can read more about what the team did and learned in [[mw:VisualEditor on mobile#Wikimania Stockholm: Overview|the team's report on Wikimania 2019]]. === Looking ahead === * <strong>Talk Pages Project:</strong> The team is thinking about the first set of proposed changes. The team will be working with a few communities to pilot those changes. The best way to stay informed is by adding your username to the list on the project page: [[mw:Talk pages project#Getting involved|<strong>Getting involved</strong>]]. * <strong>Testing the mobile visual editor as the default:</strong> The Editing team plans to post results before the end of the calendar year. The best way to stay informed is by adding the project page to your watchlist: [[mw:VisualEditor on mobile/VE mobile default|<strong>VisualEditor as mobile default project page</strong>]]. * <strong>Measuring the impact of Edit Cards:</strong> This study asks whether the project helped editors add links and citations. The Editing team hopes to share results in November. The best way to stay informed is by adding the project page to your watchlist: [[mw:VisualEditor on mobile/Edit cards|<strong>Edit Cards project page</strong>]]. – [[User:PPelberg (WMF)|PPelberg (WMF)]] ([[mw:User talk:PPelberg (WMF)|talk]]) & [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[mw:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 11:12, 29 Юпа уйăхĕн 2019 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Johan (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/VE_201910/3&oldid=19500848 --> == Яндекс Переводчик == Добрый день, Вчера была включена поддержка машинного перевода на чувашский язык с помощью Яндекс Переводчика в [[Special:CX|Переводе содержания]]. Естественно, '''все переводы должны быть исправлены людьми перед публикацией'''. Машинный перевод только заполняет первую версию, чтобы было легче начинать. Надеюсь, что теперь переводить статьи на чувашский язык будет легче! --[[Хутшăнакан:Amire80|Дядя Лёша / Амир Э. Аарони]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Amire80|сӳтсе явни]]) 13:16, 7 Нарăс уйăхĕн 2020 (UTC) == Editing news 2020 #1 – Discussion tools == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <em>[[m:VisualEditor/Newsletter/2020/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em> [[File:TalkPages-Reply-v1.0.png|thumb|300px|alt=Screenshot showing what the Reply tool looks like|This early version of the Reply tool automatically signs and indents comments.]] The [[mw:Editing|Editing team]] has been working on [[mw:Talk pages project|the talk pages project]]. The goal of the talk pages project is to help contributors communicate on wiki more easily. This project is the result of the [[mw:Talk pages consultation 2019|Talk pages consultation 2019]]. [[File:TalkPages-Reply-v2.0.png|thumb|300px|alt=Reply tool improved with edit tool buttons|In a future update, the team plans to test a tool for easily linking to another user's name, a rich-text editing option, and other tools.]] The team is building a [[mw:Talk pages project/replying|new tool for replying]] to comments now. This early version can sign and indent comments automatically. <strong>Please [[mw:Talk pages project/replying/prototype testing#Reply%20version%201.0|test the new Reply tool]].</strong> *On 31 March 2020, the new {{Int:discussiontools-replylink}} tool was offered as a [[mw:Beta Feature|Beta Feature]] editors at four Wikipedias: [[w:ar:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Arabic]], [[w:nl:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Dutch]], [[w:fr:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|French]], and [[w:hu:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Hungarian]]. If your community also wants early access to the new tool, contact [[User:Whatamidoing (WMF)]]. *The team is planning some upcoming changes. <strong>Please [[mw:Talk pages project/replying#Version%202.0|review the proposed design]] and share your thoughts on the talk page.</strong> The team will test features such as: **an easy way to mention another editor ("pinging"), **a rich-text visual editing option, and **other features identified through user testing or recommended by editors. To hear more about Editing Team updates, please add your name to the [[mw:Talk pages project#Get involved|<strong>"Get involved"</strong>]] section of the project page. You can also watch [[File:MediaWiki Vector skin blue star watchlist icon.svg|frameless|16px]] these pages: [[mw:Talk pages project|the main project page]], [[mw:Talk pages project/Updates|Updates]], [[mw:Talk pages project/replying|Replying]], and [[mw:Talk pages project/replying/prototype testing|User testing]]. – [[user:PPelberg (WMF)|PPelberg (WMF)]] ([[mw:User talk:PPelberg (WMF)|talk]]) & [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[mw:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 19:24, 8 Ака уйăхĕн 2020 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Quiddity (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Quiddity_(WMF)/sandbox2&oldid=19967064 --> == vandalism on [[%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8:%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB]] ? == there are several hyperlinks with "sevices cleaning". i believe they are incorrect. [[Хутшăнакан:Vishnuvardhan leela|Vishnuvardhan leela]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Vishnuvardhan leela|сӳтсе явни]]) 12:49, 1 Çĕртме уйăхĕн 2020 (UTC) == Editing news 2020 #2 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <em>[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2020/June|Read this in another language]] • [[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em> [[File:TalkPages-Reply-v2.0.png|alt=Mockup of the new reply feature, showing new editing tools|thumb|400x400px|The new features include a toolbar. [[mw:Talk:Talk pages project/replying|What do you think should be in the toolbar?]]]] This issue of the [[mw:Special:MyLanguage/Editing|Editing]] newsletter includes information the [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project|Talk pages project]], an effort to help contributors communicate on wiki more easily. * [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying|<strong>Reply tool</strong>]]: This is available as a Beta Feature at the four partner wikis (Arabic, Dutch, French, and Hungarian Wikipedias). The Beta Feature is called "{{int:discussiontools-preference-label}}". The Beta Feature will get [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying#Version%202.0|new features]] soon. The new features include writing comments in a new visual editing mode and pinging other users by typing <code>@</code>. You can [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying/prototype testing#Reply%20tool%20version%202.0|test the new features]] on the [[mw:Special:MyLanguage/Beta Cluster|Beta Cluster]] now. Some other wikis will have a chance to try the Beta Feature in the coming months. * [[mw:Special:MyLanguage/New requirements for user signatures|<strong>New requirements for user signatures</strong>]]: Soon, users will not be able to save invalid custom signatures in [[Special:Preferences]]. This will reduce signature spoofing, prevent page corruption, and make new talk page tools more reliable. Most editors will not be affected. * [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion|<strong>New discussion tool</strong>]]: The Editing team is beginning work on a simpler process for starting new discussions. You can [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion#Design|see the initial design on the project page]]. * [[m:Special:MyLanguage/Research:Usage of talk pages|<strong>Research on the use of talk pages</strong>]]: The Editing team worked with the [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Research|Wikimedia research team]] to study how talk pages help editors improve articles. We learned that new editors who use talk pages make more edits to the main namespace than new editors who don't use talk pages. – [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 20:32, 17 Çĕртме уйăхĕн 2020 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Trizek (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&oldid=20184653 --> == Editing news 2020 #3 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <em>[[m:VisualEditor/Newsletter/2020/July|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em> [[File:50M@2x.png|thumb|alt=A gold star with a blue ribbon, and the text 50m|More than <strong>50 million edits</strong> have been made using the visual editor on desktop.|400px]] Seven years ago this month, the [[mw:Editing team|Editing team]] offered the visual editor to most Wikipedia editors. Since then, editors have achieved many milestones: * More than <strong>50 million edits</strong> have been made using the visual editor on desktop. * More than <strong>2 million new articles</strong> have been created in the visual editor. More than 600,000 of these new articles were created during 2019. * The visual editor is <strong>increasingly popular</strong>. The proportion of all edits made using the visual editor has increased every year since its introduction. * In 2019, <strong>35% of the edits by newcomers</strong> (logged-in editors with ≤99 edits) used the visual editor. This percentage has <strong>increased every year</strong>. * Almost <strong>5 million edits on the mobile site</strong> have been made with the visual editor. Most of these edits have been made since the Editing team started improving the [[mw:Mobile visual editor|mobile visual editor]] in 2018. * On 17 November 2019, the [https://discuss-space.wmflabs.org/t/first-edit-made-to-wikipedia-from-outer-space/2254 <strong>first edit from outer space</strong>] was made in the mobile visual editor. 🚀 👩‍🚀 * Editors have made more than <strong>7 million edits in the 2017 wikitext editor</strong>, including starting <strong>600,000 new articles</strong> in it. The [[mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]] is VisualEditor's built-in wikitext mode. You can [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|enable it in your preferences]]. [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 12:55, 9 Утă уйăхĕн 2020 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=20232673 --> == Wikimania 2021: Individual Program Submissions == [[File:Wikimania logo with text 2.svg|right|200px]] Dear all, Wikimania 2021 will be [[:wikimania:2021:Save the date and the Core Organizing Team|hosted virtually]] for the first time in the event's 15-year history. Since there is no in-person host, the event is being organized by a diverse group of Wikimedia volunteers that form the [[:wikimania:2021:Organizers|Core Organizing Team]] (COT) for Wikimania 2021. '''Event Program''' - Individuals or a group of individuals can submit their session proposals to be a part of the program. There will be translation support for sessions provided in a number of languages. See more information [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines#Language Accessibility|here]]. Below are some links to guide you through; * [[:wikimania:2021:Submissions|Program Submissions]] * [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines|Session Submission Guidelines]] * [[:wikimania:2021:FAQ|FAQ]] Please note that the deadline for submission is 18th June 2021. '''Announcements'''- To keep up to date with the developments around Wikimania, the COT sends out weekly updates. You can view them in the Announcement section [[:wikimania:2021:Announcements|here]]. '''Office Hour''' - If you are left with questions, the COT will be hosting some office hours (in multiple languages), in multiple time-zones, to answer any programming questions that you might have. Details can be found [[:wikimania:2021:Organizers#Office hours schedule|here.]] Best regards, [[Хутшăнакан:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:MediaWiki message delivery|сӳтсе явни]]) 04:18, 16 Ҫӗртме уйӑхӗн 2021 (UTC) On behalf of Wikimania 2021 Core Organizing Team <!-- Сообщение отправил Участник:Bodhisattwa@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=21597568 --> == Editing news 2021 #2 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <em>[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2021/June|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em> [[File:Reply Tool A-B test comment completion.png|alt=Junior contributors comment completion rate across all participating Wikipedias|thumb|296x296px|When newcomers had the Reply tool and tried to post on a talk page, they were more successful at posting a comment. ([https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ Source])]] Earlier this year, the Editing team ran a large study of [[mw:Talk pages project/Replying|the Reply Tool]]. The main goal was to find out whether the Reply Tool helped [[mw:Talk pages project/Glossary|newer editors]] communicate on wiki. The second goal was to see whether the comments that newer editors made using the tool needed to be reverted more frequently than comments newer editors made with the existing wikitext page editor. The key results were: * Newer editors who had automatic ("default on") access to the Reply tool were [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ more likely] to post a comment on a talk page. * The comments that newer editors made with the Reply Tool were also [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ less likely] to be reverted than the comments that newer editors made with page editing. These results give the Editing team confidence that the tool is helpful. <strong>Looking ahead</strong> The team is planning to make the Reply tool available to everyone as an opt-out preference in the coming months. This has already happened at the Arabic, Czech, and Hungarian Wikipedias. The next step is to [[phab:T280599|resolve a technical challenge]]. Then, they will deploy the Reply tool first to the [[phab:T267379|Wikipedias that participated in the study]]. After that, they will deploy it, in stages, to the other Wikipedias and all WMF-hosted wikis. You can turn on "{{int:discussiontools-preference-label}}" [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|in Beta Features]] now. After you get the Reply tool, you can change your preferences at any time in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]]. –[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 14:13, 24 Ҫӗртме уйӑхӗн 2021 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Elitre (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=21624491 --> == Познакомьтесь с новыми членами Редакционного Комитета по разработке Устава Движения == <section begin="announcement-content"/> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Процесс выборов и отбора в Редакционный Комитет Устава Движения завершен. * Опубликованы [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|результаты выборов]]. 1018 человек проголосовали за избрание семи членов в комитет: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_Knipel_(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne_Clin_(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice_Wiegand_(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82_Buczy%C5%84ski_(Aegis_Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan_J_Al-Taie_(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell_(Ciell)|Ciell (Ciell)]]'''. * Шесть членов были отобраны в процессе отбора [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|партнерами]]: * Фонд Викимедиа [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|назначил]] двух членов: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Runa_Bhattacharjee_(Runab_WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Jorge_Vargas_(JVargas_(WMF))|Jorge Vargas (JVargas (WMF))]]'''. Комитет соберется в ближайшее время, чтобы начать свою работу. Комитет может назначить до трех дополнительных членов, чтобы сбалансировать недостаток многообразия и опыта. Если вы хотите участвовать в процессе разработки [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Устава Движения]], следите за обновлениями [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|на Мета]] и присоединяйтесь к [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram группе]. С благодарностью, команда по Стратегии Движения и Управлению<section end="announcement-content"/> [[Хутшăнакан:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:MNadzikiewicz (WMF)|сӳтсе явни]]) 09:06, 2 Чӳк уйӑхӗн 2021 (UTC) == Узнайте, как гранты на реализацию Стратегии движения могут поддержать ваши планы по Стратегии движения == <section begin="announcement-content"/>Гранты по реализации Стратегии движения предоставляют более 2 000 долларов США на осуществление планов Стратегии движения. Узнайте больше о [[:m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|грантах на реализацию Стратегии движения, критериях и способах подачи заявок]].<section end="annoumcent-content"/> С уважением, [[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 15:58, 9 Чӳк уйӑхӗн 2021 (UTC) == Предстоящий приём обратной связи по поводу выборов в Совет попечителей == :''Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Совет попечителей готовит приём обратной связи от сообщества по поводу предстоящих выборов в Совет, которые пройдут с 7 января по 10 февраля 2022 года. Несмотря на то, что подробности обратной связи будут уточнены за неделю до начала приёма, мы подтвердили, что будут заданы два нижеприведенных вопроса: * Каким образом можно обеспечить справедливую представленность формирующихся сообществ среди членов Совета? * Какое участие должны принимать кандидаты во время выборов? Дополнительные вопросы могут быть внесены в список. Команда по Стратегии Движения и Управлению хочет дать время членам сообщества и партнёрским организациям рассмотреть и подготовить идеи по подтвержденным вопросам до начала запуска. Мы приносим извинения за то, что на данный момент у нас нет полного списка вопросов. Дополнительно могут быть поставлены два или три вопроса. Наша задача состоит в том, чтобы не перегружать сообщество запросами, но предоставить уведомление и приветствовать обратную связь по этим важным вопросам. '''Хотите ли Вы помочь организовать разговор на местном уровне во время приёма обратной связи?''' Свяжитесь с [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy_and_Governance командой по Стратегии Движения и Управлению] на Meta, в [https://t.me/wmboardgovernancechat Телеграмме] или по электронной почте по адресу msg@wikimedia.org. Если у Вас есть вопросы или проблемы, свяжитесь с нами. Команда по Стратегии Движения и Управлению будет минимально задействована до 3 января. Пожалуйста, извините за задержку с ответом в это время. Мы также понимаем, что некоторые члены сообщества и партнёрские организации не работают во время декабрьских праздников. Мы приносим свои извинения, если наше сообщение дошло до Вас, когда Вы были в отпуске. С уважением, Команда по Стратегии Движения и Управлению Фонда Викимедиа [[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 18:54, 23 Раштав уйӑхӗн 2021 (UTC) == Приём ваших отзывов по поводу выборов в Совет попечителей открыт == :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Приём обратной связи по поводу выборов в Совет попечителей объявлен открытым и завершится <s>7</s> 16 февраля 2022 года. В настоящем приглашении к приёму обратной связи команда по Стратегии и управлению движением применяет другой подход. Этот подход принимает во внимание отзывы сообщества полученные в 2021 году. Вместо того чтобы выдвигать предложения, этот приём обратной связи состоит из ключевых вопросов полученных от Совета попечителей. Ключевые вопросы были сформулированы на основе отзывов о выборах в Совет попечителей 2021 года. Цель состоит в том, чтобы вдохновить коллективное обсуждение и совместную разработку предложений по этим ключевым вопросам. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia%20Foundation%20Board%20of%20Trustees/Call%20for%20feedback:%20Board%20of%20Trustees%20elections/ru Присоединяйтесь к обсуждению.] С уважением, Команда по Стратегии и управлению движением [[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 10:33, 12 Кӑрлач уйӑхӗн 2022 (UTC) == Новости Стратегии движения и управления – Выпуск 5 == <section begin="ucoc-newsletter"/> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Новости Стратегии движения и управления'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Выпуск 5 — Январь 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Прочитайте полный текст вестника''']]</span> ---- Добро пожаловать в пятый выпуск Новостей о Стратегии движения и управления (ранее именуемый как Новости Универсального кодекса поведения)! Этот обновлённый бюллетень содержит актуальные новости и события, касающиеся Устава Движения, Универсального кодекса поведения, грантов на реализацию Стратегии движения, выборов в Совет попечителей и других соответствующих тем по Стратегии движения и управлению. Этот информационный бюллетень будет выпускаться ежеквартально. Дополнительные новости будут рассылаться подписчикам еженедельно или раз в две недели. Пожалуйста, не забудьте подписаться [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|здесь]], чтобы получать эти обновления. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Приглашение к обратной связи по поводу выборов в Совет попечителей''' - Мы приглашаем вас поделиться своим мнением о предстоящих выборах в Совет попечителей Фонда Викимедиа. Приём ваших отзывов по поводу этих выборов был объявлен 10 января 2022 года и завершится 7 февраля 2022 года. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|продолжить чтение]]) *'''Ратификация Универсального кодекса поведения''' - В 2021 году Фонд Викимедиа обратился к сообществам с вопросом о том, как обеспечить соблюдение текста политики Универсального кодекса поведения. Пересмотренный проект руководства по обеспечению соблюдения будет готов для голосования сообществ в марте. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|продолжить чтение]]) *'''Гранты на реализацию Стратегии движения''' - Продолжая рассматривать ряд интересных проектных предложений, мы поощряем и приветствуем новые предложения и идеи, направленные на конкретную инициативу из рекомендаций Стратегии движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|продолжить чтение]]) *'''Преобразование информационного бюллетеня''' - В связи с преобразованием Информационного бюллетеня УКП в Информационный бюллетень Стратегии движения и управления, мы приглашаем вас присоединиться к команде фасилитаторов для разработки и определения новых направлений этого информационного бюллетеня. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|продолжить чтение]]) *'''Блог «Diff»''' - Ознакомьтесь с самыми последними публикациями по Стратегии движения и управлению Фонда на Викимедиа Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|продолжить чтение]])</div><section end="ucoc-newsletter"/> [[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 17:37, 23 Кӑрлач уйӑхӗн 2022 (UTC) == Целевая группа по развитию лидерства: Ваши отзывы и рекомендации приветствуются == <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Команда по вопросам развития сообщества Фонда Викимедиа поддерживает создание глобальной Целевой группы по развитию лидерства с активным участием сообществ. Целью данной группы является консультирование работы по развитию лидерства. Команда просит Вас высказаться по поводу обязанностей Целевой группы по развитию лидерства. На этой Мета-странице анонсировано предложение о создании [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Целевой группы по развитию лидерства]] и о том, как [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|Вы можете помочь]]. Отзывы о предложении принимаются с 7 по 25 февраля 2022 года.<section end="announcement-content" /> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 17:00, 8 Нарӑс уйӑхӗн 2022 (UTC) === <section begin="announcement-header" />Заявки на участие в Рабочей группе по развитию лидерства принимаются до 10 апреля 2022 года<section end="announcement-header" /> === <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Команда по развитию сообщества принимает заявки от заинтересованных членов сообщества на участие в Рабочей группе по развитию лидерства. Цель рабочей группы — предоставление рекомендаций по развитию лидерства, обмен идеями и рекомендациями по инициативам развития лидерства в сообществах. Группа будет работать с сообществами над определением понятия лидерства и составлением плана развития лидерства, среди прочих. '''[https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Participate/ru Приём заявок]''' открыт '''до 10 апреля 2022 года'''. Будет предоставлена языковая поддержка, поэтому знание английского языка не является обязательным условием. К сожалению, с марта 2022 года члены из русскоязычного сообщества и проектов не смогут получать компенсацию из-за действующих санкций SWIFT. Участники_цы сообщества находящиеся за пределами РФ могут получать финансовую компенсацию в размере $100 каждые два месяца, которые способствуют участию в волонтерской деятельности. Более подробную информацию о создаваемой группе можно прочитать [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure/ru здесь]. Отчёт о результатах обратной связи доступен на Мета-вики. -[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 10:19, 4 Ака уйӑхӗн 2022 (UTC) == Обновленная информация о Руководстве по обеспечению правоприменения Универсального кодекса поведения == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Привет всем, '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Руководство по обеспечению правоприменения Универсального кодекса поведения]]''' (УКП) было опубликовано 24 января 2022 года в качестве предлагаемого способа применения [[m:Universal Code of Conduct|политики]] в масштабах движения. Комментарии к руководству можно оставить здесь или на [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|странице обсуждения]]. 25 февраля 2022 года в 12:00 UTC, и 4 марта 2022 года в 15:00 UTC пройдет обсуждение вопросов о руководстве и процессе ратификации. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Вы можете присоединиться, чтобы обсудить вопросы с членами Комитета по разработке Руководства и командой проекта УКП]].''' Ознакомьтесь с [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|таймлайном на Мета-вики]]. Период голосования с 7 по 21 марта. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Подробности на странице информации о голосовании]]'''. Благодарим Вас за участие. С уважением, Команда по Стратегии движения и управлению Фонда Викимедиа [[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 18:46, 16 Нарӑс уйӑхӗн 2022 (UTC) <section end="announcement-content" /> == Началось голосование по тексту Руководства по применению УКП == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' 7 марта в 00:00 UTC началось голосование по [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/ru обновленному тексту Руководства по обеспечению применения] [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/ru Универсального кодекса поведения]! Голосование завершится в понедельник 21 марта 2022 года в 00:00 UTC. Ознакомьтесь с [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information/ru подробной информацией о голосовании и праве на участие в голосовании]. '''[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting/ru Проголосуйте здесь]'''. Универсальный кодекс поведения (УКП) устанавливает базовый уровень приемлемого поведения для всего Движения. Обновленный текст Руководства по применению был опубликован 24 января 2022 года в качестве предлагаемого способа применения правил УКП в рамках всего Движения Викимедиа. Более подробная информацию [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Project/ru о проекте УКП]. Отзывы и комментарии принимаются на странице обсуждения проекта Мета-вики на любом удобном для вас языке. По вопросам к команде по УКП пишите на: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org С уважением, Команда по Стратегии и Управлению Движением Фонда Викимедиа --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 13:05, 7 Пуш уйӑхӗн 2022 (UTC) === <section begin="announcement-header" />Голосование завершено. Спасибо всем за участие! <section end="announcement-header" /> === <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information/Announcement|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' 21 марта 2022 года завершилось голосование по ратификации [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|обновлённого Руководства по обеспечению правоприменения]] [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Универсального кодекса поведения]] (УКП). В голосовании приняли участие более {{#expr:2300}} викимедийцев из разных регионов нашего Движения. Группа по проверке итогов голосования приступила к работе. Потребуется примерно две недели, чтобы они завершили подсчет голосов. Окончательные итоги голосования будут объявлены [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|здесь]] вместе с соответствующей статистикой и резюме комментариев, как только они будут доступны. [[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 18:11, 22 Пуш уйӑхӗн 2022 (UTC) === Следующие шаги: Универсальный кодекс поведения (УКП) и Руководство по обеспечению правоприменения УКП === После изучения результатов голосования и комментариев, Комитет по делам сообщества принял решение о проведении нового раунда консультаций с сообществом. После этого доработанный текст Руководства будет вынесен на повторное голосование. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/April_2022_-_Board_of_Trustees_on_Next_steps:_Universal_Code_of_Conduct_(UCoC)_and_UCoC_Enforcement_Guidelines/ru Подробнее об этом здесь]. --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 11:31, 23 Ака уйӑхӗн 2022 (UTC) === <section begin="announcement-header" />Отчёт об отзывах участниц_ков голосования по Руководству по обеспечению правоприменения УКП<section end="announcement-header" />=== ---- Новость от команды по проекту УКП об отчёте по результатам комментариев сообщества. --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 09:53, 26 Ҫу уйӑхӗн 2022 (UTC) ---- <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Доброго дня, Команда проекта УКП завершила анализ отзывов, полученных в ходе голосования по Руководству по обеспечению правоприменения УКП. В 2022 году черновая версия Руководства по правоприменению УКП было вынесено на голосование в сообществе Викимедиа. В голосовании приняли участие представители 137 сообществ, из них топ-9 сообществ: Английская, Немецкая, Французская, Русскоязычная, Польская, Испанская, Китайская, Японская, Итальянская Википедии и Мета-вики. Проголосовавшие имели возможность представить комментарии по содержанию документа. Комментарии оставили 658 участниц_ков. 77% комментариев на английском языке. Комментарии были представлены на 24 языках, при этом наибольшее количество отзывов было написано на английском (508), немецком (34), японском (28), французском (25) и русском (12) языках. Отчёт будет направлен в Revision Drafting Committee для доработки Руководства по обеспечению правоприменения на основе отзывов. Версия отчёта для общественности и перевод [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|'''опубликованы на Мета-вики''']]. {{int:please-translate}} Мы ещё раз благодарим всех, кто принял участие в голосовании и обсуждениях. Приглашаем всех внести свой вклад в следующих обсуждениях сообщества. Более подробную информацию об Универсальном кодексе поведения и Руководстве по его применению можно найти [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|на Мета-вики]]. От лица команды проекта Универсального кодекса поведения<br /><section end="announcement-content" /> ===Поправки к Руководству по обеспечению правоприменения Универсального кодекса поведения (УКП)=== :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' ---- Новость от команды по проекту УКП - [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal%20Code%20of%20Conduct/Drafting%20committee/ru Комитет по пересмотру] принимает ваши комментарии и предложения по улучшению текста Руководства по обеспечению правоприменения. --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 16:41, 2 Ҫӗртме уйӑхӗн 2022 (UTC) ---- Доброго дня, После проведённого голосования по Руководству, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Комитет Совета по делам сообщества (CAC)]] [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ предложил пересмотреть несколько разделов Руководства с целью внесения улучшений]. Проанализировав полученные комментарии, Комитет по делам сообщества принял решение начать ещё один раунд консультаций с сообществом. После этих обсуждений у сообщества будет возможность проголосовать по обновлённому тексту Руководства по обеспечению правоприменения УКП. Комитет также предложил пересмотреть спорное примечание в пункте 3.1 самого УКП. Согласно анализу, в комментариях были выделены три основные группы вопросов: 1. О прохождении (обязательного) обучения по УКП и его применению; 2. О балансе защиты конфиденциальности и надлежащей процедуры; 3. О требовании, чтобы определенные группы пользователей подтвердили, что они признают и будут придерживаться Универсального кодекса поведения. Комитет по пересмотру просит Вас оставить комментарии и ответы на следующих страницах: [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Обсуждение пересмотра Руководства по применению]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Обсуждение пересмотра текста правил]] От лица команды проекта Универсального кодекса поведения == <section begin="announcement-header" />Новости Стратегии Движения и Управления — Выпуск 6<section end="announcement-header"/> == <section begin="ucoc-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Новости Стратегии Движения и Управления'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Выпуск 6, апрель 2022 года'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Читать полную версию информационного бюллетеня''']]</span> ---- Добро пожаловать в шестой выпуск новостей Стратегии движения и управления! Обновлённый бюллетень содержит информацию, в частности, о новостях и событиях связанных с Уставом движения, Универсальным кодексом поведения, грантами на реализацию Стратегии движения, выборами в Совет попечителей. Информационный бюллетень выходит ежеквартально, а обновления — еженедельно. Не забудьте [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|подписаться]], чтобы получать последующие выпуски. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Развитие лидерства -''' формируется Рабочая группа! - Приём заявок на участие в Рабочей группе по развитию лидерства завершился 10 апреля 2022 года. Для участия в рабочей группе будут отобраны до 12 членов сообщества. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|продолжить чтение]]) *'''Голосование по ратификации Универсального кодекса поведения -''' С 7 по 21 марта было проведено глобальное голосование по Руководству по обеспечению правоприменения УКП через SecurePoll. Более 2300 пользователей с правом голоса, по меньшей мере из 128 домашних вики-проектов поделились мнениями и комментариями. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|продолжить чтение]]) *'''Дискуссии движения о хабах -''' 12 марта провели глобальное обсуждение по вопросам региональных и тематических хабов. В нём приняли участие 84 викимедийцев со всего движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|продолжить чтение]]) *'''Гранты по Стратегии движения по-прежнему открыты! -''' С начала года было одобрено шесть проектных предложений общей суммой порядка 80 000 долларов США. У вас есть проектная идея по Стратегии движения? Свяжитесь с нами! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|продолжить чтение]]) *'''Комитет по разработке Устава движения приступил к работе! -''' Комитет из пятнадцати членов, избранный в октябре 2021 года, согласовал основные ценности, методы работы, а также приступил к составлению плана работы над проектом Устава движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|продолжить чтение]]) *'''Еженедельные обновления по Стратегии движения -''' Участвуйте и подписывайтесь! - Команда по Стратегии движения и управлению запустила портал обновлений, где собраны все страницы Стратегии движения на Мета-вики. Подпишитесь и получайте последние новости о текущих проектах. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|продолжить чтение]]) *'''Блог «Diff» -''' Прочитайте последние публикации о Стратегии движения на Викимедиа Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|продолжить чтение]]) </div><section end="ucoc-newsletter"/> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 11:11, 14 Ака уйӑхӗн 2022 (UTC) == <section begin="announcement-header" />Присоединяйтесь к обсуждению Годового плана Фонда Викимедиа с Марьяной Искандер<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|''Вы можете найти перевод этого сообщения на другие языки на Мета-вики''.]] :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Добрый день, [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Команды по Коммуникациям движения]] и по [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Стратегии движения и управлению]] приглашают вас обсудить '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|Годовой план Фонда Викимедиа на 2022-23 годы]]'''. Эти беседы являются продолжением [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|тура прослушиваний исполнительного директора Фонда Викимедиа]] [[m:User:MIskander-WMF|Марьяны Искандер]]. Беседы посвящены следующим вопросам: * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|Стратегия движения Викимедиа до 2030 года]] определяет направление «знания как услуга» и «равенство знаний». Фонд Викимедиа стремиться планировать свою деятельность в соответствии с этими двумя целями. Как, по вашему мнению, Фонд Викимедиа должен применить эти цели в своей работе? * Фонд Викимедиа продолжает искать пути улучшения работы на региональном уровне. Мы усилили региональный подход в таких направлениях, как гранты, новые функции и беседы с сообществом. Что работает успешно? Что может быть улучшено? * Каждый может внести свой вклад в процесс разработки Стратегии движения. Расскажите о своей деятельности, идеях, пожеланиях и извлечённых уроках. Как Фонд Викимедиа может лучше поддерживать волонтёров и партнёрских организаций, работающих в рамках Стратегии движения? Вы можете найти [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''график встреч на Мета-вики''']]. Информация доступна на нескольких языках. На встречах могут принять участие все желающие. Синхронный перевод на русский язык будет доступен во встрече, которая состоится 23 апреля в [https://zonestamp.toolforge.org/1650722420 14.00 UTC]. С уважением,<br /><section end="announcement-content" /> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 09:25, 15 Ака уйӑхӗн 2022 (UTC) === Обсуждение Годового плана Фонда состоится сегодня в 14.00 UTC === Напоминаем, что сегодня, 23 апреля, в 14.00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1650722420 проверьте ваше местное время]) состоится встреча с [https://meta.wikimedia.org/wiki/User:MIskander-WMF Марьяной Искандер], где вы можете обсудить [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Annual_Plan/2022-2023/draft/ru '''Годовой план Фонда Викимедиа на 2022-2023 годы''']. Будет обеспечен синхронный перевод на русский язык. Ссылка на Zoom встречу: https://wikimedia.zoom.us/j/5792045919 --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 09:42, 23 Ака уйӑхӗн 2022 (UTC) == <section begin="announcement-header" />Объявление о выдвижении кандидатур в Совет попечителей Фонда Викимедиа 2022<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Совет попечителей объявляет поиск кандидатов на участие в выборах в Совет 2022 года. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Подробнее на Мета-вики''']]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Выборы в Совет попечителей 2022 года]] объявляются открытыми! Просим вас рассмотреть возможность выдвижения своей кандидатуры для службы в Совете попечителей. Совет попечителей Фонда Викимедиа осуществляет контроль за деятельностью Фонда Викимедиа. В состав Совета входят попечители от сообществ и партнёрских организаций, а также назначенные попечители. Каждый попечитель служит три года. Сообщество Викимедиа имеет возможность голосовать за попечителей от сообществ и партнёрских организаций. Участники_цы сообщества будут голосовать за два места в Совете попечителей в 2022 году. Это возможность улучшить представительство, разнообразие и компетентность Совета как команды. Вы являетесь потенциальным кандидатом? Узнайте подробности на странице [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Подать заявку на выдвижение своей кандидатуры]]. Благодарим вас за поддержку, Команда по Стратегии движения и управлению от лица Комитета по выборам и Совета попечителей<br /><section end="announcement-content" /> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 09:27, 25 Ака уйӑхӗн 2022 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Editing news 2022 #1</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="message"/><i>[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</i> [[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]] The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages. New editors are more successful with this new tool. You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]]. Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test. You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].<section end="message"/> </div> [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] 18:54, 2 Ҫу уйӑхӗн 2022 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Quiddity (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=22019984 --> == <section begin="announcement-header" />Выборы в Совет попечителей Фонда Викимедиа 2022. Приглашаем волонтёров<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Команда по Стратегии движения и управлению приглашает членов сообщества принять участие в качестве волонтёров на предстоящих выборах в Совет попечителей. Идея программы "Волонтёры на выборах" возникла во время выборов в Совет попечителей Викимедиа в 2021 году. Программа была успешной. Благодаря помощи волонтёров на выборах мы смогли увеличить охват сообществ и участие в выборах на 1 753 избирателя по сравнению с 2017 годом. Общая явка составила 10,13%, что на 1,1 процентных пункта больше. Были представлены 214 википроектов. Но 74 вики, не участвовавших в 2017 году, дали голоса на выборах 2021 года. Хотите помочь изменить ситуацию с участием? Волонтёры на выборах будут помогать в следующем: * Переводить короткие сообщения и анонсировать текущий избирательный процесс на каналах сообщества * По желанию: Мониторить каналы сообщества на предмет комментариев и вопросов Волонтёры должны: * Соблюдать политику дружественного пространства во время бесед и мероприятий * Представлять руководящие принципы и информацию о голосовании сообществу в нейтральном ключе Вы хотите стать волонтёром на выборах и обеспечить представительство вашего сообщества в голосовании? Подпишитесь [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|здесь]], чтобы получать обновления. Вы можете использовать [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|страницу обсуждения]] для вопросов о переводе.<br /><section end="announcement-content" /> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 11:36, 6 Ҫу уйӑхӗн 2022 (UTC) ==Протестируйте новый форум Стратегии движения== Добрый день. Приглашаем вас протестировать и поделиться мнением о [https://forum.movement-strategy.org/ новом форуме Стратегии Движения]. Форум предлагает улучшенный способ обсуждения [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement%20Strategy/ru Стратегии Движения] в многоязычной и удобной для использования платформе. Пожалуйста, расскажите, что вы думаете об этом форуме, ответив на [https://forum.movement-strategy.org/t/movement-strategy-forum-community-review/46 вопросы для сообщества]. [https://forum.movement-strategy.org/t/say-hello/79/43 Здесь] вы можете поприветствовать сообщество на любом языке! Функциональный форум доступен для тестирования до 24 июля. Вы можете перевести посты используя кнопку 🌐, также можете делиться комментариями на любом удобном вам языке. Если отзывы сообщества будут положительными, форум будет запущен в августе 2022 года перед Викиманией. Если нет, команда будет следовать полученным отзывам, менять предложение или закрывать форум. Подробнее на [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy/Forum/Proposal/ru Мета]. С уважением,--[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 09:20, 2 Ҫӗртме уйӑхӗн 2022 (UTC) == <section begin="announcement-header" /> Выдвижение предложений для Компаса избирателя 2022 года <section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Всем привет, Приглашаем членов сообщества принять участие в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|выборах в Совет попечителей 2022 года]] и выдвинуть [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/ru свои предложения для Компаса избирателя]. Компас избирателя - это инструмент, помогающий голосующим выбрать тех кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют вашим убеждениям и взглядам. Члены сообщества предложат кандидатам свои предложения, на которые кандидаты ответят по шкале Ликерта (согласен/нейтрален/не согласен). Ответы кандидатов будут загружены в инструмент "Компас избирателя". Голосующие смогут ввести свои ответы по предложениям (согласен/не согласен/нейтрален). В конце вы увидите тех кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют вашим убеждениям и взглядам. Ниже приведена временная шкала по использованию Компаса избирателя: * 8 - 20 июля: Члены сообщества выдвигают предложения для Компаса избирателя * * 21 - 22 июля: Комитет по выборам рассматривает предложения на предмет ясности и удаляет предложения, не относящиеся к теме * * 23 июля - 1 августа: Волонтеры голосуют по предложениям * * 2 - 4 августа: Комитет по выборам отбирает 15 лучших предложений * * 5 - 12 августа: кандидаты определяют свои позиции по предложениям * * 15 августа: Компас избирателя открывается для голосующих, чтобы помочь им в принятии решения во время голосования. Комитет по выборам отберет 15 лучших предложений в начале августа. Комитет по выборам будет наблюдать за процессом при поддержке команды по Стратегии движения и управлению. Команда по Стратегии движения и управлению проверит, чтобы вопросы были четкими, не было дубликатов, опечаток и так далее. С уважением, Команда по Стратегии движения и управлению ''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''.<br /><section end="announcement-content" /> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 11:44, 12 Утӑ уйӑхӗн 2022 (UTC) == <section begin="announcement-header" /> Объявление шести кандидатов на выборах в Совет попечителей 2022 года<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Всем привет, По итогам голосования представителей партнёрских организаций были отобраны следующие кандидаты в Совет попечителей 2022 года: * Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]]) * Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]]) * Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]]) * Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]]) * Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]]) * Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]]) Вы можете посмотреть дополнительную информацию о [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|результатах]] и [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|статистике]] этих выборов. Партнёрские организации выбрали своих представителей для голосования. Представители партнёрских организаций задали кандидатам вопросы, на которые кандидаты ответили в середине июня. Ответы кандидатов и информация, предоставленная Комитетом по анализу, послужили основой для представителей при принятии решений. Пожалуйста, найдите минутку, чтобы поблагодарить представителей партнёрских организаций и членов Комитета по анализу за участие в этом процессе и содействие в расширении разнообразия Совета попечителей. Эти часы добровольной работы объединяют нас в понимании и перспективе. Благодарим вас за участие. Выражаем благодарность также членам сообщества, которые выдвинули свою кандидатуру в Совет попечителей. Рассмотрение вопроса о вступлении в Совет попечителей — нелегкое решение. Время и преданность, которые кандидаты продемонстрировали к этому моменту, говорит об их приверженности этому движению. Поздравляем кандидатов, которые прошли на следующий этап. Выражаем огромную признательность и благодарность тем кандидатам, которые не были отобраны. Пожалуйста, продолжайте делиться своим лидерским потенциалом с Викимедиа. Что теперь? [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Ознакомьтесь с результатами процесса отбора представителями партнёрских организаций]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|Узнайте о следующих шагах]]. С уважением, Команда по Стратегии движения и управлению ''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''.<br /><section end="announcement-content" /> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 19:21, 20 Утӑ уйӑхӗн 2022 (UTC) == <section begin="announcement-header" />Новости Стратегии движения и управления – Выпуск 7<section end="announcement-header"/> == <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Новости Стратегии движения и управления'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Выпуск 7 — Июль - сентябрь 2022 года'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Прочитайте полный текст''']]</span> ---- Информационный бюллетень знакомит с новостями и событиями о реализации [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|рекомендаций Стратегии движения]] Викимедиа. В бюллетене содержится информация об управлении Движением, а также о проектах и мероприятиях, поддерживаемых командой Фонда Викимедиа по Стратегии движения и управлению (MSG). Информационный бюллетень MSG выходит ежеквартально. Для желающих внимательнее следить за нашими процессами предлагается бюллетень «Еженедельные новости Стратегии движения»‎. Чтобы оставаться в курсе новостей, не забудьте подписаться на рассылку [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|здесь]]. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Устойчивость движения''': Опубликован ежегодный отчёт Фонда Викимедиа об устойчивом развитии. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|продолжить чтение]]) * '''Улучшение пользовательского опыта''': последние улучшения интерфейса настольной версии проектов Викимедиа. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|продолжить чтение]]) * '''Безопасность и инклюзивность''': последние новости о процессе пересмотра Руководства по обеспечению правоприменения Универсального кодекса поведения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|продолжить чтение]]) * '''Обеспечение справедливости при принятии решений''': отчёты об обсуждениях по поводу пилотных хабов, последние достижения Комитета по разработке Устава движения и новое исследование по проектированию будущего участия в движении Викимедиа. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|продолжить чтение]]) * '''Координация между заинтересованными сторонами''': запуск службы поддержки для партнёрских организаций и волонтёрских сообществ, работающих над партнёрством в области контента. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|продолжить чтение]]) * '''Развитие лидерства''': обновления о проектах лидерства от организаторов движения Викимедиа в Бразилии и Кабо-Верде. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|продолжить чтение]]) * '''Управление внутренними знаниями''': запуск нового портала для технической документации и ресурсов сообщества. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|продолжить чтение]]) * '''Инновации в области свободных знаний''': высококачественные аудиовизуальные ресурсы для научных экспериментов и новый набор инструментов для транскрипции устных культур. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|продолжить чтение]]) * '''Оценка, итерация и адаптация''': результаты пилотного проекта Equity Landscape ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|продолжить чтение]]) * '''Другие новости и обновления''': новый форум для обсуждения реализации Стратегии движения, предстоящие выборы в Совет попечителей Фонда Викимедиа, новый подкаст для обсуждения Стратегии движения, а также кадровые изменения в команде Фонда по Стратегии движения и управлению. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|продолжить чтение]]) </div><section end="msg-newsletter"/> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 07:49, 25 Утӑ уйӑхӗн 2022 (UTC) == <section begin="announcement-header" /> Проголосуйте за утверждения для Компаса избирателя<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Всем привет, Приглашаем членов сообщества [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|проголосовать за утверждения для использования в Компасе избирателя]] на выборах в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Совет попечителей 2022 года.]] Вы можете проголосовать за те утверждения, которые вы хотите видеть в Компасе избирателя на Мета-вики. Компас избирателя — это инструмент, который помогает голосующим выбрать кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют их убеждениям и взглядам. Члены сообщества предложат утверждения, в отношении которых кандидаты должны дать ответы, используя шкалу Лайкерта (соглашаюсь/нейтрально/не соглашаюсь). Ответы кандидатов будут добавлены в Компас избирателя. Затем участники голосования смогут пользоваться компасом, добавляя свои ответы относительно утверждений (соглашаюсь/нейтрально/не соглашаюсь). Как результат, компас покажет кандидатов, которые лучше всего отвечают убеждениям и взглядам участников голосования. Ниже приведена временная шкала по использованию Компаса избирателя: *<s>8 — 20 июля: Члены сообщества выдвигают утверждения для Компаса избирателя</s> *<s>21 — 22 июля: Комитет по выборам рассматривает утверждения на предмет ясности и удаляет те утверждения, которые не относятся к теме</s> *23 июля — 1 августа: Члены сообщества голосуют за утверждения *2 — 4 августа: Комитет по выборам отбирает 15 лучших утверждений *5 — 12 августа: Кандидаты позиционируют себя в отношении утверждений *16 августа: Компас избирателя открывается для голосующих, чтобы помочь им в принятии решения во время голосования. Комитет по выборам отберёт 15 лучших утверждений в начале августа. С уважением, Команда по Стратегии движения и управлению. ''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''. <section end="announcement-content" /> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 11:14, 27 Утӑ уйӑхӗн 2022 (UTC) == <section begin="announcement-header" /> Перенос сроков голосования на выборах в Совет попечителей Фонда Викимедиа в 2022 году<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Всем привет, Я пишу вам сегодня по поводу графика голосования на выборах в Совет попечителей. Как многие из вас уже знают, в этом году мы предлагаем [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|Компас избирателя]], чтобы помочь голосующим определить позиции кандидатов по некоторым ключевым вопросам. Несколько кандидатов попросили увеличить количество символов в их ответах, чтобы они могли дать более развернутые ответы. Избирательная комиссия считает, что их аргументация соответствует целям справедливого и равноправного избирательного процесса. Чтобы к началу голосования обеспечить перевод более длинных заявлений, Избирательная комиссия и Целевая группа по отбору членов Совета решили отложить начало голосования на одну неделю. Это самое оптимальное время, предложенное сотрудниками, работающими над проведением выборов. Несмотря на то, что не все захотят использовать Компас избирателя для принятия решения в голосовании, Избирательная комиссия посчитала более уместным предоставить перевод заявлений для членов сообщества на разных языках. Голосование начнется 23 августа в 00:00 UTC и завершится 6 сентября в 23:59 UTC. С уважением, Матанья, от имени Избирательной комиссии <section end="announcement-content" /> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 09:32, 17 Ҫурла уйӑхӗн 2022 (UTC) == Присоединяйтесь к форуму Стратегии движения == Всем привет, [https://forum.movement-strategy.org/ Форум Стратегии движения] (MS Forum) — это многоязычное пространство для совместного обсуждения всех вопросов, связанных с реализацией Стратегии движения. Приглашаем всех участников Движения к сотрудничеству на форуме Стратегии движения. Цель форума - построение сотрудничества между сообществами с помощью инклюзивной и многоязычной платформы. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy Стратегия движения] — это совместная работа по созданию будущего движения Викимедиа. Каждый может внести свой вклад в Стратегию движения — от одного комментария до разработки проекта. Присоединяйтесь к форуму со своей учетной записью Викимедиа, участвуйте в беседах и задавайте вопросы на своем языке. Команда по Стратегии движения и управлению (MSG) выдвинула предложение о создании форума в мае 2022 года. Был проведен 2-х месячный период рассмотрения предложения сообществом, который завершился 24 июля 2022 года. Вы можете ознакомиться с отчетом об обзоре сообщества [https://forum.movement-strategy.org/t/ms-forum-community-review-report/1436 здесь]. Мы будем рады видеть вас на форуме! С уважением, Команда по Стратегии движения и управлению --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 07:26, 22 Ҫурла уйӑхӗн 2022 (UTC) == <section begin="announcement-header" /> Голосование сообщества на выборах в Совет попечителей 2022 года объявляется открытым<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Всем привет, Период голосования сообщества на выборах в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Совет попечителей 2022 года]] объявляется открытым. Ниже приведены ссылки, необходимые для голосования: * Воспользуйтесь [https://board-elections-compass-2022.toolforge.org/ Компасом избирателя], где представлены позиции кандидатов по 15 различным вопросам. * Прочитайте [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|заявления кандидатов]] и [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Affiliate_Organization_Participation/Candidate_Questions|их ответы на вопросы партнёрских организаций]]. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Получите информацию о том, какие навыки нужны Совету попечителей]] и как [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Комитет по анализу определил, что кандидаты соответствуют этим навыкам]]. Если вы готовы проголосовать, перейдите на [[Special:SecurePoll/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2022|SecurePoll]] и проголосуйте сейчас. ''' Голосование проходит с 23 августа 00:00 (UTC) по 6 сентября 23:59 (UTC).''' Чтобы узнать о своем праве на участие в голосовании, посетите [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Voter_eligibility_guidelines|эту страницу]]. С уважением, Команда по Стратегии движения и управлению ''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Избирательной комиссии''.<br /><section end="announcement-content" /> --[[Хутшăнакан:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:AAkhmedova (WMF)|сӳтсе явни]]) 10:48, 23 Ҫурла уйӑхӗн 2022 (UTC) kwrvlwynydd0w3p6f901tawyf8dc7xp Алтăр çăлтăр 0 20747 751588 714750 2022-08-22T21:12:23Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Çăлтăрлăх |Тĕнчери ят=Ursa Major |Камăнлăх ӳкĕм=Ursae Majoris |Чăвашла ят=Алтăр çăлтăр |Кĕскетни=UMa |Символ=Алтăр |Тӳрĕ хăпарни 1=7<sup>h</sup>&nbsp;58<sup>m</sup> |Тӳрĕ хăпарни 2=14<sup>h</sup>&nbsp;25<sup>m</sup> |Склонени 1=+29° |Склонени 2=+73°&nbsp;30′ |Лаптăк=1280 |Лаптăкĕпе вырăн=3 |Çутă çăлтăрсем= * [[Алиот]] (ε&nbsp;UMa)&nbsp;— 1,76<sup>m</sup> * [[Дубхе]] (α&nbsp;UMa)&nbsp;— 1,81<sup>m</sup> * [[Бенетнаш]] (η&nbsp;UMa)&nbsp;— 1,86<sup>m</sup> * [[Мицар]] (ζ&nbsp;UMa)&nbsp;— 2,23<sup>m</sup> * [[Мерак]] (β&nbsp;UMa)&nbsp;— 2,34<sup>m</sup> * [[Фекда]] (γ&nbsp;UMa)&nbsp;— 2,41<sup>m</sup> |Метеор юхăмăсем= * [[Урсидсем]] * [[Леонид-Урсидсем]] * [[Ака Урсичĕсем]] |Юнашар çăлтăрлăхсем= * [[Вĕрçĕлен (çăлтăрлăх)|Вĕрçĕлен]] * [[Жираф (çăлтăрлăх)|Жираф]] * [[Рысь (çăлтăрлăх)|Рысь]] * [[Малый Лев (çăлтăрлăх)|Малый Лев]] * [[Лев (çăлтăрлăх)|Лев]] * [[Волосы Вероники (çăлтăрлăх)|Волосы Вероники]] * [[Гончие Псы (çăлтăрлăх)|Гончие Псы]] * [[Волопас (çăлтăрлăх)|Волопас]] |Чи çӳллĕ широти=90 |Чи лутра широти=16 |Уйăх=пуш |Асăрхаттарусем= }} '''Алтăр çăлтăр''' ('''Пысăк упа''') — çичĕ çăлтăр, Кашкăрпа Пăлан çăлтăрĕ, Ала çăлтăр <ref>А. Д. Ахвандерова, И. И. Краснова Особенности названий звезд в говорах Чувашского языка </ref> Çак(лат. ''Ursa Major'') — тӳпен çурçĕр çурчăмăрĕнчи çăлтăрлăх. Алтăр çăлтăрăн çичĕ [[çăлтăр]]ĕ алтăр евĕр курăнать. == Кун-çулĕ == [[Клавдий Птолемей]] «[[Альмагест]]» [[Çăлтăр тӳпин каталогĕ|çăлтăр тӳпин каталогне]] кĕртнĕ. [[Авалхи грек халаплăхĕ|Грек халапĕ]] кăтартнипе, [[Зевс]] чипер [[Каллисто]] нимфăна [[Гера]] тавăрăвĕнчен çăлас тесе Алтăр çăлтăр туса хурать. [[Сиракузы|Сиракузăри]] [[Филемон]] каласа кăтартнă пирки халапĕсенче, Зевс-пепке икĕ крит нимфине [[Кронос]]ран пытарса тӳпене Алтăр çăлтăр тата Ала çăлтăр тĕсĕпе куçарать. [[Китай]] астрономинче алтăрăн çичĕ çăлтăрĕ Çурçĕр алтăр (Бэйдоу) ятлă. Авал алтăрăн алли полюс çинелле кăтартнă, çавăнпа китайсем вăхăта шутланă чухне усă курнă. == Кăсăк фактсем == * Алтăр çăлтăра [[Аляска ялавĕ]] çине ӳкернĕ. * Алтăр çăлтăра Шурă тинĕс Карели ялавĕ çинче ӳкернĕ (1918 çулхи çĕртмен 21-мĕшĕнче çирĕплетнĕ). == Галерейă == <gallery> : Image:Ursa Major2.jpg|Алтăр çăлтăра кăтартакан кĕнекери [[Сидней Холл]] сăнарĕ : Image:Ursa Major constellation Hevelius.jpg|Алтăр çăлтăр [[Гевелий Ян|Ян Гевелийĕн]] атласĕнче. : Image:Starry Night Over the Rhone.jpg|[[Рона çийĕнчи çăлтăр каç]], [[Винсент ван Гог]]ăн хайлавĕ</gallery> == Каçăсем == {{commons|Ursa Major|Алтăр çăлтăр}} * [http://wikisky.org/?object=UMa&zoom=2&locale=RU '''WIKISKY.ORG:''' Алтăр çăлтăр] * [http://www.astromyth.tau-site.ru/Constellations/UMa.htm Астрохалап: Алтăр çăлтăр] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100104041201/http://www.astromyth.tau-site.ru/Constellations/UMa.htm |date=2010-01-04 }} * [http://www.allthesky.com/constellations/ursamajor/ Алтăр çăлтăр фотографисем {{ref-en}}] * [https://web.archive.org/web/20040517103928/http://www.aavso.org/vstar/vsots/ursamyth.shtml AAVSO: Алтăр çăлтăр халапĕсем {{ref-en}}] == Çавăн пекех пăхăр == * [[Ала çăлтăр]] * [[Пĕчĕк упа]] == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} {{Çăлтăрлăхсем}} {{Альмагест}} [[Категори:Çăлтăрлăхсем]] [[Категори:Алтăр çăлтăр|*]] [[Категори:Катастеризмсем]] a8oyfqyxy819qskrggz0ee0iluue4qh Çупах 0 20993 751566 731425 2022-08-22T19:14:55Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:AbramisBramaCarpBream.JPG|thumb|справа|250|Çупах]] '''Çупах''' - [[карп]] йышне кĕрекен [[пулă]]. Çупах кĕлетки 50 сантиметра, йывăрăшĕ 5 килограма çитме пултарать. Ытларах чухне кĕлетки 30 сантиметртан, йывăрăшĕ 1 килограмран иртмест. [[Вăлч]]а питĕ нумай сапать, хăвăрт хунать, кирек мĕнле условисенче те пурăнма пултарать. Ытти пулăсемпе танлаштарсан [[çупах]] çӳхерех. Шултра хуппи сăрăрах шурă тĕслĕ. Çупах çитĕннĕçемĕн тĕксĕмленсе пырать, çапах та тĕсĕ мĕнле условисенче пурăннинчен те килет. Çупах лăпкă та тарăн [[шыв]]ра пурăнма кăмăллать, çывăхра [[тăм]]лă та чăнкă [[çыран]] пулсан хăйне тата лайăхрах туять. Шăрăх çанталăкра вара, шывра [[кислород]] сахал чухне çупах ăшăхрах вырăна тухать. Çупахсем [[йыш]]па çӳреме кăмăлларах параççĕ. Вăлча сапнă вăхăтра тата ун хыççăнхи пĕр [[тапхăр]] вак ушкăнпа пурăнаççĕ.[[ Апат]]не шыв тĕпĕнче шыраççĕ, [[шыв хуранĕ]]семпе тата вак [[рак]]семпе тăранаççĕ. [[Ăман]]сене, тĕрлĕ хурт-кăпшанка тиркемеççĕ, хăш чухне [[шыв ӳсен-тăранĕ]]сен çамрăк [[хунав]]ĕсене те чăмлаççĕ. Шывра йышлăн ĕрчет пулин те, çупаха тытма питĕ йывăр. Çак пулă пит сыхчă, апата тиркет, шăв-шава пачах кăмăлламасть. Вăлта çине тирекен ăман е урăх чĕр апат, пăтă таврашĕ анчах хатĕрленĕскер пулмалла. Нумай выртнă е пăсăла пуçланă апатран çупах пăрăнса çеç иртет. Вĕтĕрех çупахсене пулăçсем час-часах [[çупах ай]] е [[хăрпанкă]] теççĕ. == Вуламалли == * Решетников Ю. С., Котляр А. Н., Расс Т. С., Шатуновский М. И. Пятиязычный словарь названий животных. Рыбы. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. / под общей редакцией акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., 1989. — С. 133. — 12 500 экз. — ISBN 5-200-00237-0. * Лещ в базе данных FishBase (англ.) * Промысловые рыбы России: В 2 т. / Под ред. О. Ф. Гриценко, А. Н. Котляра, Б. Н. Котенёва. — М.: Изд-во ВНИРО, 2006. — Т. 1. — С. 168—170. — 656 с. — ISBN 5-85382-229-2. * Targońska K. et al. Influence of temperature during four following spawning seasons on the spawning effectiveness of common bream, Abramis brama (L.) under natural and controlled conditions (англ.) // Journal of Thermal Biology : журнал. — 2014. — Vol. 39, no. January. — P. 17—23. — ISSN 0306-4565. — DOI:10.1016/j.jtherbio.2013.11.005. * Васильев В. П. Эволюционная кариология рыб. — М.: Наука, 1985. — 300 с. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.sevin.ru/vertebrates/fishes/88.html Лещ] в информационной поисковой системе по [[Биоразнообразие|биоразнообразию]] [http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html «Позвоночные животные России»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130518092423/http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html |date=2013-05-18 }} на [http://www.sevin.ru/ сайте] [[Институт проблем экологии и эволюции имени А. Н. Северцова|Института проблем экологии и эволюции имени А. Н. Северцова]] {{stub}} {{Каçă çук}} [[Категори:Карп йышшисем]] 5htmwvh20bwb03ckljaw21ehiem0v7m Вырăс Википедийĕ 0 21144 751643 715365 2022-08-23T05:41:30Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Сайт карточки | websitename = Вырăс Википедийĕ | логотип = [[Ӳкерчĕк:Wikipedia-logo-v2-ru.svg|Вырăс Википеди логотипĕ]] | URL = <span class="plainlinks">[http://ru.wikipedia.org/ ru.wikipedia.org]</span> | скриншот = [[Ӳкерчĕк:RussianWikipediaMainPage2ndMay2008.png|border|250px|Тĕп страницăн скриншочĕ]] | коммерциллĕх = Çук | тĕс = [[Интернет-энциклопеди проекчĕ|Эреш энциклопедийĕ]] | регистраци = Кирлех мар | чĕлхесем = вырăс | вырнаçни = [[Майами]], [[Флорида]], [[АПШ]] | харпăрçă = [[Фонд Викимедиа]] | автор = | ĕçе пуçланă вăхăт = [[2001]] çулхи [[çу, 11]] | ĕçе вĕçленĕ вăхăт = | хальхи статус = Ӗçлет, аталанса пырать | çаврăнăш = | таса тупăш = | телефон = }} '''Вырăс Википе́дийĕ'''. Официаллă ячĕ пирки консенсус çук, çавăнпа та тĕрлĕ вариантсемпе усă кураççĕ. Вулăр: [[Википеди:Ыйтнисем/Вырăс уйрăмĕн ячĕ]]. Çак вариантсем: ''вырăс «Википедийĕ»'', ''«Вырăс Википедийĕ»'', ''Вырăс чĕлхиллĕ Википеди'', ''Википедин вырăс чĕлхиллĕ уйрăмĕ'', ''РуВика'', ''РуВики'', ''ru-wiki''.</ref><ref>''Википеди'' сăмаха е ятне кавычкăпа хупма пултараççĕ. Пĕр енчен, пичет кăларăмĕсене, çав шутра энциклопедисене, кавычкăпа кăтартмала, тепĕр енчен — этем пĕрлĕх юхăмĕсен, этеплĕх йĕркелĕвĕсен ячĕсене кавычкăсăрах палăртаççĕ (А. Э. Мильчин, Л. К. Чельцова «Справочник издателя и автора», глава [http://diamondsteel.ru/useful/handbook/3.html Названия (употребление прописных букв, кавычек; слитное, дефисное, раздельное написание)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090803124708/http://diamondsteel.ru/useful/handbook/3.html |date=2009-08-03 }}).</ref> — [[Википеди]]н —ирĕклĕ0 энциклопедин— [[вырăс чĕлхи|вырăс]] уйрăмĕ. Халĕ унта статья йышĕ {{NUMBEROFARTICLES}}. Уйрăм статья шучĕпе вуннăмĕш вырăн йышăнать. «Вырăс» ят (çакăн пекех урăх чĕлхе ячĕсем те — [[Акăлчан Википедийĕ]], [[Франци Википедийĕ]] т.ур.) этноса е патшалăха мар,статьяна çырнă чĕлхене кăтартать. [[2009]] çулхи юпа уйăхĕнче Википедин [[Яндекс.Каталог]]ра [[цитатăланă тематика индексĕ|ЦТИ]] 31 000 танлашнă, вăл вара [[Рунет]] сайчĕсем хушшинче 9-мĕш вырăна тухать<ref>[http://yaca.yandex.ru/yca/ungrp/cat/ Яндекс. Каталог]</ref>. [[alexa.com]] статистикипе Википедин вырăс уйрăмĕ пиллĕкĕмĕш-улттăмĕш вырăнта пулать ([[франци Википедийĕ|франци википедипе]] пĕрле; [[акăлчан Википедийĕ|акăлчан]], [[япун Википедийĕ|япун]], [[нимĕç Википедийĕ|нимĕç]] тата [[испан Википедийĕ|испан]] хыççăн), Википедине кĕрекенсен 3,5 % йышĕ вырăс викине керсе тухать<ref name="alex">[http://www.alexa.com/data/details/traffic_details/wikipedia.org alexa.com хыпарĕсем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090331035029/http://www.alexa.com/data/details/traffic_details/wikipedia.org |date=2009-03-31 }}</ref>. == Кун-çулĕ == {{main|Википеди:Вырăс уйрăмĕн кун-çулĕ}} * [[2001]] çулхи [[çу, 11]] — Википедин вырăс уйрăмне уçнине пелтернĕ<ref>[http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikipedia-l/2001-May/000116.html Jason Richey çырăвĕ wikipedia-l почтăпа ярса пани] çу, 11 — 2001</ref>. Вăл http://russian.wikipedia.com{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} доменĕнче вырнаçнă пулнă. * [[2004]] çулхи [[раштав, 30]] — '''10-пиннĕмĕш''' статьяна çырса кĕртнĕ. * [[2005]] çул ** [[çĕртме, 5]] — '''20-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[çурла, 23]] — '''30-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[раштав, 31]] — '''50-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. * [[2006]] çул ** [[çурла, 16]] — '''100-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[чӳк, 29]] — вырăс Википедине «Ăслăх тата Пĕлӳç» палартăвĕнче «[[Рунет парни]]не панă». * [[2007]] çул ** [[пуш, 10]] — '''150-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[авăн, 4]] — '''200-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[юпа, 27]]—[[юпа, 28]] — [[Санкт-Петербург]] хулинче [[Санкт-Петербург информаци технологисен, механикăпа оптика патшалăх университечĕ|Санкт-Петербург информаци технологисен, механикăпа оптика патшалăх университетĕнче]] пĕрремĕш [[Википеди:Вики-конференци-2007|Вики-конференци]] иртнĕ. ** [[чӳк, 27]] — «Рунет парнине» çав номинацирех тивĕçнĕ. [[Ӳкерчĕк:Ruwiki top10.png|thumb|Вырăс Википедийĕ пĕрремĕш вуннăра]] * [[2008]] çул ** [[пуш, 17]] — '''250-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[çу, 19]] — Вырăс Википедийĕ тĕнче Википедин вуннине кĕрет, латиницăпа мар усă куракан алфавитлă иккĕмĕш (япунсен хыççăн) уйрăм пулса тăрать. ** [[утă, 18]] — '''300-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[юпа, 18]]—[[юпа, 19]] — [[Мускав]]ра [[Ăслăлăх педагогика К. Д. Ушинский ячĕллĕ библиотеки]]нче иккĕмĕш [[Википеди:Вики-конференци-2008|Вики-конференци]] иртрĕ. * [[2009]] ** [[кăрлач, 22]] — '''350-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[çĕртме, 16]] — '''400-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[юпа, 7]] — 20 000 000 тӳрлетӳ кĕртнĕ. ** [[юпа, 24]]—[[юпа, 25]] [[Санкт-Петербург]]ра [[Санкт-Петербург информаци технологисен, механикăпа оптика патшалăх университечĕ|Санкт-Петербург информаци технологисен, механикăпа оптика патшалăх университетĕнче]] виççемĕш [[Википеди:Вики-конференци-2009|Вики-конференци]] иртнĕ. ** [[чӳк, 6]] — '''450-пиннĕмĕш''' статьяна çырнă. ** [[чӳк, 25]] — вырăс Википедийĕ [[Рунет парни]]не «Ăслăх тата Пĕлӳç» номинацинче тивĕçет. == Тытăм == '''Аппарат хатĕрлĕхĕ'''. Вырăс уйрăмĕ Википедин ытти пайĕсемпе пĕрле темиçе çĕртен тытăнса тăракан сервер кластерĕнче ĕçлет. Тĕплĕнрех [[meta:Hardware]] {{ref-en}} вулăр. '''Программа хатĕрлĕхĕ'''. [[MediaWiki]] движокпа усă кураççĕ. Усă курнакан MediaWiki вермипе унăн саралăвĕсем пирки [[Служебная:Version|çакăнта]] пĕлме юрать. '''Ăшлăхĕ'''. Статьясен массивĕ ([[Служебная:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]]), [[Служебная:Specialpages|ятарстраницăсен]] массивĕ. === Статья тематики === [[2009]] çулхи [[çĕртме, 16]] тĕлне тематикăпа чи нумай статьяллисем<ref>[[Ятарлă:Mostlinkedcategories|Чи нумай каçăллă категорисем]]</ref>: * Çынсем — 79 пинрен ытла; * Пурăну вырăнĕсем — 64 пин ытла; * [[илемлĕ фильм|Фильмсем]] — 13 пине яхăн; * [[Çĕнĕ пĕрлĕ каталог|NGC]] объекчĕсем — 7,8 пине яхăн. * Галактикăсем — 6 пине яхăн. == Хутшăнакансем == === Хутшăнакансен географийĕ === 2007 çулхи юпа уйăхĕн хыпарĕпе вырăс Википедине хутшăнакансем (хăйсем кăтартнă информаципе) 30 ытла патшалăхра пурăнаççĕ. Паллах, чылайăшĕ [[Раççей]]рен. Шĕкĕр хуласенче йышĕ темиçе çĕр: 800 хутшăнакан хăйне [[:Категори:Википеди:Мускавран хутшанаканĕсем|Мускавран хутшăнакансем]], 400 ытла — [[:Категори:Википеди:Санкт-Петербургран хутшăнакансем|Санкт-Петербургран хутшăнакансем]]. Украина, Германи, Израиль тата АПШ патшалăхĕсенче кашнинче, 50—150 вырăс Википедине хутшанакан пулать. === Викитĕлпулусем === Википедин хăш хутшăнакĕнĕсем ''[[Википеди:Викитĕлпулусем|викитĕлпулусенче]]'' куçа-куçăн курса та калаçаççĕ. Пĕрремĕш хут Вырăс Википедине хутшăнакансем [[2005]] çулхи [[çу, 1|çăвăн 1-мĕшĕнче]] [[Санкт-Петербург]]ра тĕл пулса тĕрле ыйтăва сӳтсе явнă. == Парнесем == ==== Рунет парни ==== [[Ӳкерчĕк:Wikipedia-logo-ru-premiaruneta.png|thumb|120px|right|Вырăс Википедин логотипĕ Рунет парнине тивĕçнĕ хыççăн]] ==== РОТОР тата РОТОР++ ==== [[РОТОР]] эреш конкурсĕ, унăн уйрăмлăхĕ — проекта номинацие кĕртме тата уншăн сасăлама [[Рунет]]ăн ([[ЕЖЕ]] пĕрлĕхĕн пайташĕсем) паллă ĕçченĕсем çеç хутшăнма пултараççĕ. * РОТОР-2009 ([[2009]], çу). Вырăс Википедийĕ «Çулăн ăслăх-пĕлӳлĕх сайчĕ» номинацинче çĕнтерет, вырăс Википедин редакторĕсем «Çулăн редакторĕ» номинацинче II-мĕш вырăна тухаççĕ. Çаплах ăмăртăва [[Викитека]] тата [[Викисклад]] проекчĕсем хутшăннă.<ref>[http://ezhe.ru/POTOP/results.html?do=res;2009 РОТОР-2009]</ref> * РОТОР-2008 ([[2008]], çу). Вырăс Википедийĕ «Çулăн тетел-этем пĕрлĕхĕ» номинацире çĕнтерет, «Çулăн ăслăх-пĕлӳлĕх сайчĕ» номинацинче тăваттăмĕш хут II-мĕш вырăна тухать, пĕрремĕш вырăна «[[Элементы.ру]]» проект тухать.<ref>[http://ezhe.ru/POTOP/results.html?do=res;2008 РОТОР-2008]</ref> * РОТОР-2007 ([[2007]], пуш). Вырăс Википедийĕ икĕ чыслă иккĕмĕш вырăна йышăнать: «Çулăн тетел-этем пĕрлĕхĕ» номинацинче ([[Хабрахабр]] проект мала тухать) тата «Çулăн ăслăх-пĕлӳлĕх сайчĕ» номинацинче (пĕрремĕш — [[Вокруг света (журнал)|Вокруг света]]). Пурĕпе 220 ытла çын сасăланă. <ref>[http://ezhe.ru/POTOP/results.html?do=res;2007 РОТОР 2007]</ref> * РОТОР-2006 ([[2006]]). Вырăс Википедийĕ «Çулăн ăслăх-пĕлӳлĕх сайчĕ» номинацинче иккĕмĕш вырăна, «Математика этюдĕсем» проекта мала ярса, йышăнать. Сасăлăва 141 çын хутшăннă.<ref>[http://ezhe.ru/POTOP/results.html?do=res;2006;14 РОТОР 2006. Номинация «Научно-образовательный сайт года»]</ref> * РОТОР++ ([[2005]]). Википедин «Çулăн ăслăх-пĕлӳлĕх сайчĕ» номинацинче иккĕмĕш вырăн, пĕрремĕшне «[[Элементы.ру]]» проекта иртерсе йышăннă<ref>[http://ezhe.ru/POTOP++/results.html?do=res;2005;14 РОТОР++ 2005. Номинация «Научно-образовательный сайт года»]</ref>. ==== Ылтăн сайт ==== [[Ылтăн сайт]] — пĕтĕм раççей уçă интернет-конкурс; [[1998]] çулта [[IBS]], [[APC]], [[Intel]] тата [[Microsoft]] IT-корпорацисем никĕс хунă. * Ылтăн сайт — 2007 ([[2007]] çулхи [[раштав, 6]]). Вырăс Википедийĕ «Классика» номинацин лауреачĕ пулса тăрать<ref>[http://www.goldensite.ru/text.aspx?id=GS-Archive_2007_Final Итоги конурса «Золотой сайт 2007»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140108005556/http://goldensite.ru/text.aspx?id=GS-Archive_2007_Final |date=2014-01-08 }}</ref>. == Авторитетлă çăлкуçсем Вырăс Википеди пирки == * [[Российская Газета]], [[Раççей Федерацин правительстви]]н официаллă пичет органĕ пĕрмаях Вырăс Википедине асăнать<ref>[http://www.rg.ru/2007/11/28/premiya-runet.html «В Сети — удача. В центре имени Мейерхольда вручили „Премии Рунета“], „[[Российская газета]]“ — Центральный выпуск № 4529 от 28 ноября 2007: ''»Одним из лауреатов в ней стал русский раздел электронной библиотеки «Википедия».''</ref><ref>[http://www.rg.ru/2009/06/26/jackson-anons.html «Майкла Джексона, возможно, нет в живых»], опубликовано на сайте rg.ru 26 июня 2009: ''«Никакого официального подтверждения печальной новости пока нет, однако всемирная свободная энциклопедия Wikipedia (ее пишут и редактируют сами пользователи) уже [[Джексон Майкл|обозначила]] сегодняшний день как дату смерти певца»''</ref><ref>[http://www.rg.ru/2007/11/28/runet-gosudarstvo-anons.html "В номинации «Государство и общество» «Премии Рунета — 2007» победили порталы «Вести.ру», «Известия.ру» и «Другие дети.ру»], опубликовано на сайте rg.ru 28 ноября 2007: ''«Самыми „научными и образовательными“ были признаны сайты „Википедия.ру“, „Элементы.ру“ и сеть учителей Майкрософта.»'' </ref>. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Çавăн пекех пăхар == {{Навигаци |Тема = Вырăс Википедийĕ |Викисклад = Category:Russian Wikipedia |Викиçĕнĕхыпарсем = Категори:Вырăс Википедийĕ }} * [[Википеди:Пирĕн уйрамăн кун-çулĕ|Вырăс Википеди кун-çулĕ]] * [[Википеди:Викимедиа Раççей|Викимедиа Раççей]] * [[Википеди:Калăпăш томсенче]] * [[Çĕпĕр Википедийĕ]] == Каçăсем == {{main|Википеди:Пресса Википеди пирки}} * [http://stats.wikimedia.org/RU/TablesWikipediaRU.htm Вырăс википеди статистики] {{Раççей википеди уйрăмĕсем}} {{Википедисем 50000}} {{Славян Википедисем}} {{Вырăс универсал энциклопедисем}} [[Категори:Википеди уйрăмĕсем]] [[Категори:Вырăс энциклопедисем]] [[Категори:Рунет]] [[Категори:2001 çулта пулса тухнисем]] tshufz520nqyg2nr3omdu2xv4rmr8sv Çарăмсан (Çарăмсан районĕ) 0 22107 751562 714525 2022-08-22T18:47:27Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Çарăмсан (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Çарăмсан '''Şарămsan''' |тăван çĕлĕк = |герб = Coat of Arms of Tatarstan.svg |ялав = Flag of Tatarstan.svg |lat_deg =54 |lat_min =39 |lat_sec =00 |lon_deg =51 |lon_min =30 |lon_sec =21 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Тутарстан |регион тапăлра = Тутарстан |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Çарăмсан районĕ |район тапăлра = Çарăмсан районĕ{{!}}Çарăмсан |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Çарăмсан ял тăрăхĕ (Çарăмсан районĕ) |пурăнан тăрăх тапăлра = Çарăмсан ял тăрăхĕ (Çарăмсан районĕ){{!}}Çарăмсан (Çарăмсан районĕ) |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = 5635 |халăх çыравĕн çулĕ = 2002 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = |конфесси йышĕ = |этнохороним = çарăмсансем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 422354 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = 843хх |автомобиль кочĕ = 16, 116 |цифрăллă идентификатор = 92210000016 |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Çарăмсан (Çeремсен)''', '''Şаrămsan''' — [[Тутарстан]]ри [[Тутарстанăн Çарăмсан районĕ|Çарăмсан районĕн]] [[администраци центрĕ]]. ==Тавралăхĕ== ==Халăх йышĕ ял тытăмĕ== {| class='standard' style='text-align: center;' ! colspan=6 | Халăх йышĕ. |- class='bright' ! 1959 ! 1970 ! 1979 ! 1989 ! 2002 |- |3136<ref>[http://www.webgeo.ru/db/1959/rus-assr.htm Перепись 1959 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111028015130/http://www.webgeo.ru/db/1959/rus-assr.htm |date=2011-10-28 }}</ref> |3548<ref>[http://www.webgeo.ru/db/1970/rus-povol.htm Перепись 1970 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111028021603/http://www.webgeo.ru/db/1970/rus-povol.htm |date=2011-10-28 }}</ref> |3816<ref>[http://www.webgeo.ru/db/1979/rus-povol.htm Перепись 1979 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111028023649/http://www.webgeo.ru/db/1979/rus-povol.htm |date=2011-10-28 }}</ref> |4452<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php Перепись 1989 года]</ref> |5635<ref name="gks2002">[http://perepis2002.ru/ct/html/TOM_01_04_1.htm Перепись 2002 года]</ref> |} ==Кун-çулĕ== ==Вуламалли== * Научный отчет по проекту "Чуваши Приволжского округа". Шупашкар, 2002. 192 с. == Паллă ентешсем == * [[Курасанов Пётр Семёнович|П. С. Курасанов]] — совет вăрçă ĕçченĕ, [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]] (1945). ==Асăрхавсем== {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.e-vid.ru/index-m-192-p-63-article-19306.htm Черемшанская крепость] // «Время и Деньги» Выпуск: 145(2600), 2007 çулхи çурлан 7-мĕшĕ * [http://www.museum.ru/M2104 Çарăмсанри астăвăм центре] * [http://makovski.ru/books/55 Буклет о Черемшанском районе (сайт ИД Маковского)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170612195057/http://www.makovski.ru/books/55 |date=2017-06-12 }} {{Çарăмсан районĕ}} {{Tatar-geo-stub}} {{Тутарстанри чăваш ялĕсем}} [[Категори:Тутарстанри Çарăмсан районĕн ялĕсем]] [[Категори:Тутарстан]] feg710k8bexzgqxez3rkwgjf4dc7f96 FreeBSD 0 22181 751553 714349 2022-08-22T17:16:04Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:FreeBSD.png|thumb|FreeBSD 6.2 терминалĕ]] '''FreeBSD''' - пăхăнман [[UNIX-евĕрлĕ]] [[операци системи]], [[AT&T]] [[UNIX]] несĕлĕ. Вăл [[x86]], [[DEC Alpha]], [[Sun Microsystems|Sun]] [[UltraSPARC]], [[IA-64]], [[AMD64]], [[PowerPC]], [[NEC]] PC-98 та [[ARM]] ĕçле. Юлашки версийĕ FreeBSD 8. == Кун-çулĕ == == Система версисем == [[2009]] çулхи [[чӳк, 25]] тĕлне FreeBSD системин юлашки релизĕн 8.0. === FreeBSD 4 === === FreeBSD 5 === === FreeBSD 6 === === FreeBSD 7 === === FreeBSD 8 === === FreeBSD 9 === == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Вуламалли == * Christopher Negus, Francois Caen, BSD UNIX Toolbox: 1000+ Commands for FreeBSD, OpenBSD and NetBSD, Wiley, May 5 2008, 309 стр., ISBN 0-470-37603-1. * [http://farrokhi.net/ Babak Farrokhi] , Network Administration with FreeBSD 7: Building, securing, and maintaining networks with the FreeBSD operating system, Packt Publishing, April 14 2008, 280 стр., ISBN 1-84719-264-5. * Bryan J. Hong, Building a Server with FreeBSD 7, No Starch Press, April 1 2008, 288 стр., ISBN 5-8459-0741-1. * Joseph Kong, Designing BSD Rootkits: An Introduction to Kernel Hacking, No Starch Press, April 10 2007, 144 стр., ISBN 1-59327-142-5. * {{кĕнеке |автор = [[Брайан Таймэн]]. |пуçелĕк = FreeBSD 6. Полное руководство |тăван ят = FreeBSD 6 Unleashed |вырăн = М. |издательство = [[Вильямс (издательство)|«Вильямс»]] |çул = 2007 |страниă = 1056 |isbn = 5-8459-0741-1 }} * Harald Zisler, FreeBSD, Franzis Verlag GmbH, August 31 2006, 381 стр., ISBN 3-7723-6538-8 * {{кĕнеке |автор = Родерик Смит. |пуçелĕк = Полный справочник по FreeBSD |тăван ят = FreeBSD: The Complete Reference |вырăн = М. |издательство = [[Вильямс (издательство)|«Вильямс»]] |çул = 2005 |страницă = 672 |isbn = 5-8459-0576-1 }} * Yanek Korff, Paco Hope, Bruce Potter., ''Mastering FreeBSD and OpenBSD Security'', O’Reilly, March 2005. ISBN 0-596-00626-8. * {{кĕнеке |автор = Майкл Лукас. |пуçелĕк = FreeBSD. Подробное руководство |тăван ят = Absolute BSD. The Ultimate Guide to FreeBSD |каçă = http://symbol.ru/catalog/book/176697 |вырăн = СПб. |издательство = [[Символ-Плюс (издательство)|Символ-Плюс]] |çул = 2004 |страницă = 616 |isbn = 5-93286-066-9 }} * Dru Lavigne. BSD Hacks, 100 Industrial-Strength tips for BSD users and administrators. O’Reilly, May 2004. ISBN 0-596-00679-9. * Michael Urban, Brian Tiemann. FreeBSD Unleashed, Second Edition. Sams Publishing, April 2003. ISBN 0-672-32456-3. * Greg Lehey. The Complete FreeBSD, 4th Edition, Documentation from the Source. O’Reilly, April 2003. ISBN 0-596-00516-4. * Marshall Kirk McKusick, [[George V. Neville-Neil]]. [http://www.awprofessional.com/titles/0201702452 The Design and Implementation of the FreeBSD Operating System] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050208021554/http://www.awprofessional.com/titles/0201702452 |date=2005-02-08 }}. Addison Wesley Professional, August, 2004. ISBN 0-201-70245-2. * Ted Mittelstaedt. The FreeBSD Corporate Networkers Guide. Addison-Wesley, December 2000. Paperback, book & CD edition, 401 pages. ISBN 0-201-70481-1. * The FreeBSD Handbook, Volume 1: User Guide, 3rd Edition. FreeBSD Documentation Project. FreeBSD Mall, November 2003. ISBN 1-57176-327-9. * The FreeBSD Handbook, Volume 2: Admin Guide, 3rd Edition. FreeBSD Documentation Project. FreeBSD Mall, September 2004. ISBN 1-57176-328-7. == Каçăсем == * [[BSD]] * [http://www.freebsd.org/ru/ Официаллă сайт]{{ref-ru}} * [http://www.freebsdsoftware.org/freebsd-8 FreeBSD 8] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100615075938/http://www.freebsdsoftware.org/freebsd-8 |date=2010-06-15 }} FreeBSD 8 review {{ref-en}} {{Шаблон:Unix-like}} [[Категори:BSD]] 5n6bliqjljm95udlns1qe6800ogt9cx Машков Владимир Львович 0 23993 751735 750163 2022-08-23T11:45:27Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{пĕр хушаматлисем|Машков}} {{Кинематографист | Ят = Владимир Машков |Ӳкерчĕк = Vladimir Mashkov 2018.jpg | Алпусни = | Çуралнă чухнехи ят = Владимир Львович Машков | Çуралнă вăхăт = 27.11.1963 | Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Тулă|Тулăра}}, [[СССР]] | Вилнĕ вăхăт = | Вилнĕ вырăн = | Гражданлăх = [[Раççей]] | Професси = {{Актёр|Раççей|СССР|XX ĕмĕр|XXI ĕмерти}} | Хастарлă çулсем = | Тĕлĕ = | Чыславсем = {{Раççей Федерацин тава тивĕçлĕ артисчĕ}} {{Раççей халăх артисчĕ}} | imdb_id = 0556343 | Сайт = }} '''Влади́мир Льво́вич Машко́в''' ([[1963]] çур.) — [[СССР|совет]] тата [[раççей]] [[театр]]па [[синематограф|кино]] [[актёр]]ĕ, [[Раççей тава тивĕçлĕ артисчĕ]] (1996), [[Раççей халăх артисчĕ]] (2010)<ref name="781-2010">[http://graph.document.kremlin.ru/page.aspx?1;1288242 Чыслă ята Раççей Федерацин Президенчĕн 29.06.2010 781 № -лĕ хушăвĕпе тивĕçтернĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130927193918/http://graph.document.kremlin.ru/page.aspx?1;1288242 |date=2013-09-27 }}</ref>. == Кун-çулĕ == [[1963]] çулхи [[чӳк, 27]] [[Тулă]] хулинче çуралнă<ref>[http://kino-teatr.ru/kino/acter/m/ros/2776/bio/ Владимир Машковăн биографийĕ]</ref>. Ашшĕ пукане театрĕн актёрĕ пулнă, амăшĕ, юнĕпе [[италсем|итал]] хĕрарăмĕ, çав театртах [[режиссёр]] вырăнĕнче ĕçленĕ. [[1960-мĕш çулсем|1960-мĕш çулсенче]] Машковсен çемьи [[Новокузнецк]]а куçса каять, [[1970-мĕш çулсем|1970-мĕшсенче]] — [[Çĕн Çĕпĕр]]е çитеççĕ, кунта Владимир Машков Университетăн биологи факультетне вĕренме кĕрет, анчах та ĕмĕтне улăштарса, иепĕр çултан вăл Çĕн Çĕпĕрти театр училищине ăсталăха пухма кĕрет. Студентăн характерĕ ансат пулман, çавăнпа та [[1984]] çулта ăна училищĕрен вăрçнăшăн кăларса янă. Çапах та Машков алă усмасть, [[Мускав]]а çитет, МХАТ [[МХАТ шкул-студийĕ|шкул-студине]] вĕренме кĕрет, [[Тарханов Михаил Михайлович|Тарханов]] ăста лаççинче тăрăшать. Кунтан та ăна ытла кăра кăмăллă пулнăран хăваласа яраççĕ, вара вăл [[МХАТ]]ра декоратор ĕç вырăнне йышăнать. Тепĕртакран, Владимир Машков [[Табаков Олег Павлович|Олег Табаков]] патĕнче вĕренет, вĕренӳ хыççăн унăн театăрĕнче ĕçлет. Владимир Машков [[синематограф|кинора]] пĕрремĕш хут [[1989]] çулта, «[[Зелёный огонь козы (фильм)|Зелёный огонь козы]]» фильмра курăнать, [[1989]] çулта вăл «[[Делай — раз! (фильм)|Делай — раз!]]» тата «[[Любовь на острове смерти (фильм)|Любовь на острове смерти]]» фильмсенче вылять. [[1990]] çулта [[МХАТ шкул-студийĕ|МХАТ шкул-студинчен]] ([[Табаков Олег Павлович|Олег Табаковăн]] курсĕнче вĕренсе тухать<ref>[http://mhatschool.theatre.ru/people/alumni/1990/ МХАТ шкул-студин 1990-мĕш çулсенче вĕренсе тухнисем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130412185728/http://mhatschool.theatre.ru/people/alumni/1990/ |date=2013-04-12 }}</ref>). Владимир Машковшăн [[1994]] çул ăнăçлă пулать — вăл раççей çамрăк режиссёрĕсемпе ĕçлет: [[Евстигнеев Денис Евгеньевич|Денис Евстигнеевăн]] «[[Лимита (фильм)|Лимита]]», [[Тодоровский Валерий Петрович|Валерий Тодоровскин]] «[[Подмосковные вечера (фильм)|Подмосковные вечера]]» фильмĕсене сăнарлать. Çакăн хыççăн Владимир Машков [[Шахназаров Карен Георгиевич|Карен Шахназаровy]] «[[Американская дочь (фильм)|Американская дочь]]» фильмĕнче ĕçлет. Çавăн чухнех Владимир Машков театр режиссёрĕ пулса [[Мускаври Олег Табаков е/п театр-студи|Олег Табаковăн театр-студин]] сцени çинче «Звёздный час по местному времени», «Страсти по Бумбарашу» тата «Смертельный номер» спектакльсем лартать. [[А. П. Чехов ячĕллĕ МХТ]] сценинче Владимир Львович «№ 13», «[[Аркадтй Райкин ячĕллĕ «Сатирикон» театрĕ|Сатириконра]]» — «[[Трёхгрошовая опера (пьеса)|Трёхгрошовая опера]]» пьесăсене хайлать. 1997 çулта Владимир Машков «Вор» фильмра тĕп рольне сăнарлать — фильма каярах [[Оскар (парне)|Оскар]] номинацине тăраççĕ. === Театр «Сатирикон» === * [[1996]] — [[Трёхгрошовая опера (пьеса)|«Трехгрошовая опера»]] === А. П. Чехов ячĕллĕ МХАТ === * [[2001]] — «№ 13» == Фильмографи == === Актёр === # [[1989]] — [[Зелёный огонь козы (фильм)|Зелёный огонь козы]] — ''Никита'' # [[1990]] — [[Делай — раз!]] — ''Сержант Шипов'' # [[1990]] — [[Ха-Би-Ассы (фильм)|Ха-Би-Ассы]] — ''Ха-би-асс'' # [[1991]] — [[Казус импровизус (фильм)|Казус импровизус]] — ''Толя'' # [[1991]] — [[Любовь на острове смерти (фильм)|Любовь на острове смерти]] — ''Стив, ăсчах-тĕпчевçĕ'' # [[1992]] — [[Аляска, сэр! (фильм)|Аляска, сэр!]] — ''Андрей Львов, вырăс эмигранчĕ, автогонщик, Анджей Полянский ятпа çӳрекенскер'' # [[1993]] — [[Я — Иван, ты — Абрам (фильм)|Я — Иван, ты — Абрам]] — ''Аарон — коммунист-подпольщик'' # [[1994]] — [[Лимита (фильм)|Лимита]] — ''Иван Ворошилов, провинцирен килнĕ пултаруллă программист'' # [[1994]] — [[Подмосковные вечера (фильм)|Подмосковные вечера]] — ''Сергей'' # [[1995]] — [[Американская дочь (фильм)|Американская Дочь]] — ''Алексей, мускав ресторанĕнчи мусăкçă'' # [[1996]] — [[Двадцать минут с ангелом (фильм)|Двадцать минут с ангелом]] # [[1997]] — [[Сирота Казанская (фильм)|Сирота Казанская]] — ''ларечник Фёдор'' # [[1997]] — [[Вор (фильм, 1997)|Вор]] — ''Толян'' # [[1998]] — [[Две луны, три солнца (фильм)|Две луны, три солнца]] — ''Алексей'' # [[1998]] — [[Сочинение ко Дню Победы (фильм)|Сочинение ко Дню Победы]] — ''Лев Моргулис ывăлĕ'' # [[1999]] — [[Мама (фильм, 1999)|Мама]] — ''Николай, Полинăн ывăлĕсенчен пĕри'' # [[2000]] — [[Русский бунт (фильм, 2000)|Русский бунт]] — ''[[Емельян Пугачёв]]'' # [[2000]] — [[Танцы в голубой игуане (фильм)|Танцы в голубой игуане]] # [[2001]] — [[15 минут славы (фильм)|15 минут славы]] (15 Minuten Ruhm, АПШ, Германи) — ''Милош Карлова (Milos Karlova)'' # [[2001]] — [[Американская рапсодия (фильм)|Американская рапсодия]] (An American Rhapsody, Венгри, АПШ) # [[2001]] — [[Давай сделаем это по-быстрому (фильм)|Давай сделаем это по-быстрому]] (The Quickie, Франци, Германи, Аслă Британи) — ''Олег Волков'' # [[2001]] — [[В тылу врага (фильм, 2001)|В тылу врага]] (Behind Enemy Lines, АПШ) — ''Сaшa'' # [[2002]] — [[Олигарх (фильм)|Олигарх]] — ''Платон Маковский'' # [[2003]] — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''Парфен Рогожин, купец-миллионер'' # [[2003]] — [[Красная Америка (фильм)|Красная Америка]] # [[2004]] — [[Папа (фильм, 2004)|Папа]] — ''Абрам Шварц'' # [[2005]] — [[Статский советник (фильм)|Статский советник]] — ''Козырь'' # [[2006]] — [[Охота на пиранью (фильм)|Охота на пиранью]] — ''пĕрремĕш рангри капитан Кирилл Мазур '' # [[2006]] — [[Питер FM (фильм)|Питер FM]] — ''мужик в тапках'' # [[2007]] — [[Ликвидация (телесериал)|Ликвидация]] — ''[[Давид Гоцман|Давид Маркович Гоцман]], угрозыск подполковникĕ'' # [[2008]] — [[Домовой (фильм)|Домовой]] — ''Домовой'' # [[2010]] — [[Кандагар (фильм, 2010)|Кандагар]] — ''второй пилот Серега'' # [[2010]] — [[Край (фильм)|Край]] — ''Игнат'' # [[2011]] — [[Миссия невыполнима 4]] — ''вырăс ятарлă агенчĕ'' === Режиссёр === # [[1997]] — [[Сирота казанская (фильм)|Сирота казанская]] # [[2004]] — [[Папа (фильм, 2004)|Папа]] === Сценарист === # [[2004]] — [[Папа (фильм, 2004)|Папа]] === Продюсер === # [[2004]] — [[Папа (фильм, 2004)|Папа]] == Чыславсемпе парнесем == * [[Раççей тава тивĕçлĕ артисчĕ]] (1996) * [[Чайка (театр парни)|«Чайка»]] парни (1997, [[Трёхгрошовая опера (пьеса)|«Трехгрошовая опера»]] пьесăна лартнăшăн) «Утăм ту» номинацире (чи хăюллă режиссёр) * [[Чайка (театр парни)|«Чайка»]] парни (1997, О. П. Табаковпа пĕрле, «Анекдоты» спектакль) «Двойной удар» номинацире (чи ăнăçлă актёр дуэчĕ). * [[Табаков Олег Павлович|Олег Табаковăн]] Ырă кăмăллăх фончĕн парни [[Ликвидация (телесериал)|Ликвидация]] сериалăнчи ''Давид Гоцман'' ролĕшĕн * Арçын паха ролĕ — фильм [[Вор (фильм, 1997)|«Вор»]] (ОРФК стран СНГ и Балтии) * Арçын паха ролĕ — фильм [[Вор (фильм, 1997)|«Вор»]] («Киношок») * Арçын паха ролĕ — фильм [[Вор (фильм, 1997)|«Вор»]] ([[Ника (кинопарне)|«Ника»]]) * Арçын паха ролĕ — фильм [[Папа (фильм, 2004)|«Папа»]] «Европа чӳречи» КФ * Паха актёр — фильм [[Вор (фильм, 1997)|«Вор»]] ([[Ылтăн Така|«Ылтăн така»]]) * Хăвăрт карьерăшăн парне — ТКФ «Балти ĕнчи-98» ([[Рига]]). Ĕнчĕ — жемчуг. * [[Кĕмĕл Георгий|«Кĕмĕл Георгий»]] паха арçын ролĕшĕн Мускаври ТКФ-2001 («The Quickie») * Арçын паха ролĕ — фильм [[Лимита (фильм)|«Лимита»]] ([[Кинотавр|«Кинотавр»]]) * Арçын паха ролĕ — [[Ликвидация (телесериал)|Ликвидация]] сериал, («[[Ылтăн ăмăрткайăк]]» 2008 çулта инçекуравра) * Арçын паха ролĕ — [[Ликвидация (телесериал)|Ликвидация]] сериал («[[ТЭФИ]]» парни, 2008) * [[2008]] — [[ФХХ парни]] «Актер ĕçĕ» номинацире «Ликвидация» илемлĕ фильмра Давид Гоцмана сăнарланăшăн. * [[Кăвак парăс|«Кăвак парас»]] парне — фильм [[Лимита (фильм)|«Лимита»]] (Сан-Рафаэльри вырăс кино кинофестивалĕ) * [[Кĕмĕл çăлтăр|«Кĕмĕл çăлтăр»]] парне — [[Лимита (фильм)|«Лимита»]] фильм ([[Европа çамрăк çăлтăрĕсем|«Европа çамрăк çăлтăрĕсем»]] тĕнче кинофестивалĕ) * Раççей халăх артисчĕ (2010)<ref name="781-2010" /> == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb name|id=0556343|name=Владимир Машков}} * [http://www.natali.ua/materials/show.html?p=3&idr=163&id=972 Русский в Голливуде. (Владимир Машков. Интервью)] * [http://www.liveinternet.ru/users/2210709/profile/ Машков пирки блог.] * [http://mirfilm.ru/upsdowns/556.html Машков – раççей синематографĕн маттур сăнĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101009122323/http://mirfilm.ru/upsdowns/556.html |date=2010-10-09 }} {{ФХХ парни}} {{Шаблон:«Ника» парни арçын паха ролĕшĕн 1987—2000}} {{«Ылтăн ăмăрткайăк» премийĕ/ Арçын рольне кинора питĕ лайăх сăнарланăшăн}} [[Категори:Халĕ пурăнакансем]] [[Категори:Новокузнецкра çуралнисем]] [[Категори:МХАТ шкул-студинче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:«Ника» парнин лауреачĕсем]] i1hqcetlg5m514jtsxbh862q3h79bx2 Mail.ru 0 24140 751554 714362 2022-08-22T17:20:45Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{урăх пĕлтерĕшсем|Mail|Mail}} {{Сайт карточки |ячĕ = Mail.ru |логотип = mailru.png |URL = <span class="plainlinks">[http://www.mail.ru/ mail.ru]</span> |скриншот = [[Ӳкерчĕк:Mail.ru.png|250px]] |алпусни = Тетел-порталăн тĕп страници |коммерци = пур |тĕс = [[тетел-портал]], [[шырав системи]], [[блог]], [[FAQ]] сервис, [[электронлă почтă]], [[çырусене хăвăрт çӳретмелли программа]] |регистраци = кирлех мар |чĕлхесем = [[вырăс чĕлхи|вырас]] |вырнаçăвĕ = |харпăрçă = [[Mail.ru Group]] |автор = [[Гришин Дмитрий Сергеевич|Дмитрий Гришин]] |уçăлнă = [[юпа, 15]] [[1998]]<ref> {{cite web | url = http://corp.mail.ru/news.html?action=show&id=672 | title = Mail.Ru 10-çуллăхне уявлать | lang = ru | archiveurl = http://www.webcitation.org/5sHcGuWQg | archivedate = 2010-08-27 }}</ref> |хупăннă = |хальхи статус = хастарлă |çаврăнăш = |таса тупăш = |телефон = }} '''Mail.ru''' — раççей Тетелĕн пысăк коммуникаци порталĕ. Уйăхсерен ăна 50 миллион çын кĕрет. == Харпăрçăсем == 2010 çулхи утă уйăхĕ телне Mail.ru 100 % акцийĕ [[Digital Sky Technologies]] пайăр фондне кĕнĕ ([[Юрий Мильнер]], [[Григорий Фингер]] тата [[Усманов Алишер Бурханович|Алишер Усманов]] усламçăсем аллинче). [[2007]] çулхи кăрлачра Mail.ru 30 % акцине [[Naspers]] кăнтăр африка компанийĕ 165 млн доллар парса туяннă.<ref>[http://corp.mail.ru/news.html?action=show&id=383&mode=1 Компания Mail.ru<!-- Заголовок добавлен ботом -->] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070515025933/http://corp.mail.ru/news.html?action=show&id=383&mode=1 |date=2007-05-15 }}</ref> 2007 çулхи юпара вăлах 26 млн долл. тăкакласа хăйĕн пайне 2,6 % ӳстерет. Çапла, Mail.ru пĕтĕм пурлăхне 1 млрд долл. хакланă, ку Рунетри чи пуян актив шутланать.<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=830279&NodesID=4|title=Mail.ru вырос до $1 млрд|publisher=Коммерсантъ|date=2007 çулхи чӳкĕн 28-мĕшĕ|accessdate=2009 çулхи авăнăн 26-мĕшĕ}}</ref> == Ĕç-пуçĕ == === Проектсем === === Клиентсем === [[Мобильные ТелеСистемы|МТС]], [[Билайн]], [[Мегафон]], [[Спортмастер]], [[Microsoft]], [[Nokia]], [[Альфа-банк]], [[Nestle]], [[М.видео]], [[Red Bull GmbH|Red Bull]], [[Apple]], [[Samsung]], [[Alcatel]] тата ур. === Статистика === {| class="infobox" style="float: right; width: 20em; font-size: 90%; line-height: 1.25em;" cellspacing="5" |- !colspan="2"|<small>Сайта халăх кăмăлланин рейтингĕ, тĕрлĕ çĕршывсенче страницăсене кĕрсе пăхнă шутпа</small><ref>[http://www.alexa.com/siteinfo/mail.ru# Сайтăн халăх кăмăллани, статистика енĕпе Alexa.com рейтингĕ, 2010 çулхи авăн 26-мĕшĕ тĕлне] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150315090304/http://www.alexa.com/siteinfo/mail.ru |date=2015-03-15 }}</ref> |- |style="white-space:nowrap;background-color:#FFBB60;" align="center"|Патшалăх |style="white-space:nowrap;background-color:#40CC40;" align="center"|Вырăн |- |{{KAZ}}||1 |- |{{RUS}}||2 |- |{{UZB}}||2 |- |{{UKR}}||4 |- |{{BLR}}||5 |- |{{GER}}||245 |- |{{USA}}||1205 |} == Тиркев == == Кăсăк фактсем == * Mail.ru сервисĕсем: ** edu.mail.ru порталăн çăмăл версийĕ, янравсăр. ** pro.mail.ru çинче [[AJAX]]- веб-интерфейсăн веб почти: канлĕ, хăвăрт тата янравсăр. ** [[OpenID]] (openid.mail.ru) — сайтсене, блогсене тата канашлусене кĕмелли пĕрлехи вырăнĕ. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == {{commonscat}} * [http://mail.ru/ Официаллă сайт] * {{cite web|url=http://www.cnews.ru/news/top/index.shtml?2008/06/19/305780|title=Mail.ru обогнал «Яндекс»|publisher=CNews|date=2008 çулхи çĕртмен 19-мĕшĕ|accessdate=???}} * {{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=906597|title=Портальный отчёт. Рентабельность Mail.ru в два раза выше, чем у Google|publisher=Коммерсантъ|date=2008 çулхи çĕртмен 27-мĕшĕ|accessdate=???}} * {{cite web|url=http://habrahabr.ru/blog/mailru/45048.html|title=Словари@mail.ru заговорили вслух|publisher=[[Хабрахабр]]|date=???|accessdate=???}} * {{cite web|url=http://www.cio-world.ru/business-practice/comments/453135/|author=Вадим Ференец.|title=Mail.ru уходит в отрыв|date=2009 çулхи çурлан 27-мĕшĕ|work=CIO World|publisher=Компьютерра|accessdate=30 августа 2009|description=Интервью с Владимиром Габриеляном, техническим директором Mail.ru, и Фёдором Сигаевым, ведущим системным архитектором Mail.ru}} {{mail.ru}} {{Электронлă почтă|typecat=1}} [[Категори:Mail.ru| ]] [[Категори:Раççей сайчĕсем]] lefkpl8digrjgidycnyl7lx0uadkkvd Кардиохирурги 0 24196 751698 719230 2022-08-23T08:57:49Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Кардиохирурги''' ('''чĕре-тымарсен хирургийĕ''', [[АПШ]]ра çаплах '''кардиоторакальлĕ хирурги''') — [[чĕре-тымарсен системи]]н патологине пĕтерекен [[хирурги]]пе [[кардиологи]]н облаçĕ. Тĕслĕхрен, кардиохирурги [[чĕрен чикев чирĕ|ЧЧЧ]] сиплевĕн ăнăçлă, [[миокард инфаркчĕ]]н аталанăвне чаракан мелĕ шутланать.<ref>[http://www.medicus.ru/cardiology/pats/?cont=article&art_id=2609 Medicus.ru Кардиохирургия без границ]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Пĕрлехи хыпарсем == [[Медицина]] ăслăхĕн тĕллевĕсенчен пĕрри – чĕре чирĕсене сиплес меслетсене эффективлăрах тăвасси, мĕншĕн тесен çак чирсене пула нумай çын сусăр юлаççĕ, çĕре кĕреççĕ. Кардиохирурги практикинче çĕнĕ меслетсемпе анлă усă курма пуçлани халиччен сыватайман мильон чирлекенсен пурнăçне тăсма тата ĕçе юрăхлă пулма майсем уçса парать. Хальхи вăхăтра чĕрен клапăн аппаратне лартасси ăнăçлă пулса пырать. [[Чĕре]] хирургине нумай хушă кивĕлле терапи меслĕчĕсемпе сипленĕ хыççăн сиплев учрежденине лекнĕ амак пуснă çынсем ыттисенчен уйрăлса тăраççĕ. Çак чирпе аспланакансене чĕрене çав тери кăткăс операци тума сĕнни шиклентерет, мĕншĕн тесен [[психологи]] тĕлĕшĕнчен çыншăн чĕре ытти органсенчен çӳллĕрех туйăнать. Вăл юн уçласа куçаракан ахаль насос çеç мар, пурнăç шăпине тытса пыракан орган, И.П.Павлов каланă пек, «сисĕмлĕ чун органĕ». Чирлĕ çыннăн психикине операци умĕнхи тапхăрти кардиохирурги лару-тăрăвĕ хăйĕн пулăмĕпе экстремаллă пулнă май япăх витĕм кÿрет. Сурана каснă хыççăн чирлисен кăмăл-туйăмĕ улшăнать. Çакă кардиохирургин хăйне евĕрлĕхĕпе, организма лартнă протез ĕçлеме пуçланипе çыхăннă. Чĕрене клапăнсем лартнă хыççăн психологи тĕлĕшĕнчен ытларахăшĕн ятарлă симптомокомплекс пуçланать. Ăслăхра ăна [[Скумин синдромĕ]] теççĕ<ref>[http://fsds.org.ua/?p=890 Клинические разделы медицины. Искусственное сердце. Справочник для студентов] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160313141107/http://fsds.org.ua/?p=890 |date=2016-03-13 }}</ref>. == Тĕнчери паллă кардиохирургсем == * [[Кристиан Барнард]] * [[Майкл Дебейки]] * [[Дентон Кули]] * [[Джон Кирклин]] * [[Уолтон Лиллехай]] * [[Дональд Росс]] * [[Рене Февалоро]] * [[Марко Турина]] == Паллă совет тата раççей кардиохирургĕсем == * [[Бураковский Владимир Иванович]] * [[Бакулев Александр Николаевич]] * [[Мешалкин Евгений Николаевич]] * [[Ильин Владимир Николаевич]] * [[Амосов Николай Михайлович]] * [[Колесов Василий Иванович]] * [[Бокерия Лео Антонович]] * [[Петровский Борис Васильевич]] * [[Шумаков Валерий Иванович]] * [[Ревишвили Амиран Шотаевич]] * [[Соловьев Глеб Михайлович]] * [[Шевченко Юрий Леонидович]] * [[Акчурин Ренат Сулейманович]] * [[Дземешкевич Сергей Леонидович]] * [[Фальковский Георгий Эдуардович]] * [[Покровский Анатолий Владимирович]] * [[Просовский Анатолий Вячеславович]] == Çавăн пекех пăхăр == * [[Скуминăн психотренингĕ]] * [[Торакальлĕ хирурги]] == Вуламалли == * Амосов Н. М., Бендет Я. А. Терапевтические аспекты кардиохирургии. — Кейӳ: Здоровье, 1983. — 296 с. * Бендет Я. А., Морозов С. М., Скумин В. А. Психологические аспекты реабилитации больных после хирургического лечения пороков сердца. // Кардиология. — 1980. — № 6. — C. 45—50. * [[Бобина Людмила Анатольевна|Бобина Л. А.]] [http://kult-zdor.ru/?page_id=906 Синдром Скумина как нозологическая форма] // К Здоровью через культуру. — 2010. — № 18. — С. 22-36. ISSN 0204-3440 * [[Скумин, Виктор Андреевич|Скумин В. А.]] Непсихотические нарушения психики у больных с приобретёнными пороками сердца до и после операции. // Журнал невропатологии и психиатрии им. С. С. Корсакова. — 1982. — Вып.11. — C. 1730—1735. * [[Скумин, Виктор Андреевич|Скумин В. А.]], Бобина Л. А. Пропедевтика культуры здоровья. Çĕнĕ Шупашкар: Терос, 1994. — 192 с. ISBN 5-88167-002-7 * [[Скумин, Виктор Андреевич|Скумин В. А.]] Культура здоровья. Избранные лекции. — Шупашкар, 2002. — 264 с. ISBN 5-88167-019-1 * Филатов А. Т., [[Скумин, Виктор Андреевич|Скумин В. А.]] В. А. Психопрофилактика и психотерапия в кардиохирургии. — Киев: Здоров’я, 1985. — 72 с. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://medarticle45.moslek.ru/articles/44922.htm Чĕрепе чĕре тымарĕсен хирургийĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110401112149/http://medarticle45.moslek.ru/articles/44922.htm |date=2011-04-01 }} * [http://www.sibmed.ru/cpcs/ Журнал «Патология кровообращения и кардиохирургия»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081022125057/http://sibmed.ru/cpcs/ |date=2008-10-22 }} * [http://www.dhzb.ru/ Нимĕçсен Берлинри кардиологи центрĕ (DHZB)] * [http://www.stenting.ru Сердечно-сосудистая хирургия для врачей] * [http://www.stent.ru Сердечно-сосудистая хирургия пациентам] * [http://www.med-edu.ru/child/cardio/ Кардиохирурги пирки видео — операцисемпе семинарсем] {{surgery-stub}} [[Категори:Кардиохирурги|*]] [[Категори:Медицина]] 7kl71xpypbqvgfmw76jtf5122y78vxd Беттанкур Лилиан 0 24582 751606 719100 2022-08-23T03:19:51Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Беттанкур}} {{Пайăр çын |ят = Лилиан Бетанкур |тăван ят = Liliane Bettencourt |портрет = |калăпăш = |алпусни = |çуралнă вăхăт = [[1922]], [[юпа, 21]] |çуралнă вырăн = {{ÇВ|Парис|Парисре}}, [[Франци]] |гражданлăх = {{Flagicon|France}} |вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[авăн, 21]] |вилнĕ вырăн = {{ВВ|Парис|Парисре}}, [[Франци]] |ĕçлев тĕсĕ = [[L'Oréal]] тĕп акционерĕ, [[усламçă]] |ачасем = Франсуаза Бетанкур Майерс }} '''Лилиан Бетанкур''' ([[1922]] çулхи [[юпа, 21]] çуралнă - [[2017]], [[авăн, 21]]) — франс усламçи тата меценачĕ, малтан вăл [[свет арăслан ами]] (?) пулнă. Бетанкур — хăйĕн ашшĕ 1909 çулта йĕркеленĕ ''[[L'Oréal]]'' компанин харпăрçи. Хăйĕн 20 миллиард АПШ доллар пурлăхĕпе тĕнчери чи пуян хĕрарăмсенчен пĕри шутланать<ref name=Forbes1>[http://www.forbes.com/lists/2010/10/billionaires-2010_Liliane-Bettencourt_F6EZ.html #17 Liliane Bettencourt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150110234521/http://www.forbes.com/lists/2010/10/billionaires-2010_Liliane-Bettencourt_F6EZ.html |date=2015-01-10 }}, ''[[Forbes]]'', 10 March 2010. Accessed 26 June 2010.</ref>. == Кун-çулĕпе ĕçĕ-хĕлĕ == Бетанкур [[Париж]]ра çуралнă, ''L’Oréal'' косметика пысăк компанисенчен пĕрин никĕслевçи [[Эжен Шуллер]] çемьинче пĕртен-пĕр ача пулнă. Унăн амăшĕ [[1927]] çулта, Лилиан ун чухне 5 çулта çеç пулнă, çĕре кĕрет, хĕр ачана ашшĕ, урăх пачах авланмасăр, пăхса çитĕнтерет<ref name=EvenStan1>[http://www.thisislondon.co.uk/standard/article-23721648-the-bitter-family-battle-for-the-loral-billion.do The bitter family battle for the L’Oréal billion] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110208190857/http://www.thisislondon.co.uk/standard/article-23721648-the-bitter-family-battle-for-the-loral-billion.do |date=2011-02-08 }}, [[London Evening Standard]], 20 Jul 2009. Accessed 27 Jun 2010.</ref>.15 çул тултарсан хĕр ача ашшĕн компанинче вĕренсе ĕçлеме тытăнать<ref>[http://in.reuters.com/article/idINIndia-49948920100707 Factbox — L’Oreal heiress Liliane Bettencourt], [[Reuters]], 7 Jul 2010. Accessed 7 Jul 2010.</ref><ref>[http://www.montrealgazette.com/business/Oreal+marks+100th+birthday/1666772/story.html L’Oreal marks 100th birthday]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Montreal Gazzette. Accessed 8 Jul 2010.</ref>. [[1950]] çулта вăл [[1960]]-мĕш çулсенче министр пулса ĕçленĕ [[Андре Бетанкур]] франци политикне качча тухать. 70-мĕш çулсенче упăшки ''L’Oréal'' председателĕн çумĕ пулса тăрать. == Ырă кăмăллăх ĕç-пуçĕ == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.loreal.com L’Oréal компанин официаллă сайчĕ] * [http://www.fondationbs.org/ Bettencourt Schueller Foundation компанин официаллă сайчĕ] * [https://web.archive.org/web/20110603231831/http://www.forbes.com/2005/03/18/cz_sh_0318oreal_bill05.html Лилиан Бетанкур пирки Forbes статьи] [[Категори:1922 çулта çуралнисем]] [[Категори:Юпан 21-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:Авăнăн 21-мĕшĕнче вилнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Франци усламçисем]] [[Категори:Филантропсем]] [[Категори:Франци миллиардерĕсем]] 6pd5unayuy907ntfftgd2wsu5fmrn33 Калуга 0 25215 751694 721352 2022-08-23T08:45:51Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Хула çинчен|Калуга|[[Ӳкерчĕк:Coat_of_Arms_of_Kaluga.svg|120px]]|[[Раççей]]|[[Калуга облаçĕ]]|[[1371]]||327 650<ref>http://www.gks.ru/wps/PA_1_0_S5/Documents/jsp/Detail_default.jsp?category=1112178611292&elementId=1140096199984 - Численность населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2010 года</ref>|2010|125,5|54° 32'|36° 16'}} [[Ӳкерчĕк:Flag_of_Kaluga.svg|thumb|120px|Калуга ялавĕ]] '''Калуга''' — Раççей хули, [[Калуга облаçĕ|Калуга облаçĕн]] административлă тĕпĕ. Мускав çитме — 150 çм. Калуга Вăта Раççей çӳллĕшĕнче, Раççей европа пайĕнче, Хура Атăлăн икĕ çыранĕнче, Яченка ятлă юппипе юнашар вырнаçнă. [[Мускав]]-[[Киев]] чукун çул çинчи станци. Хула администрацин пуçлăхĕ [[Полежаев Николай Васильевич|Николай Полежаев]]<ref>[http://www.kaluga-gov.ru/index.php?newsid=2117 Депутаты избрали новое руководство города » Официальный сайт Городской Управы г. Калуга]</ref> Хула виçĕ округа пайланать: Ленин (114,7 пин çын),</br>Мускав (101,0пин çын),</br>Октябрь (пин çын). == Истори == Пĕрремĕш хут Калуга хулине 1371-мĕш çулта Литва кĕнеçĕ [[Ольгерд]] Констанитнополь патриархне [[Филофей]] патне çырнă çырура асăннă. {| |{{начало цитаты}}Против своего крестного целования, взяли у меня города: Ржеву, Сишку, Гудин, Осечен, Горышено, Рясну, Луки, Кличень, Вселук, Волго, Козлово, Липицу, Тесов, Хлепен, Фомин городок, Березуеск, Калугу, Мценеск. ''(Грамота литовского князя Ольгерда к патриарху Филофею)'' {{конец цитаты}} |{{начало цитаты}}А се даю сыну своему, князю Аньдрею, Можаеск со всеми волостми, и с тамгою, и с мыты, и с бортью, и с селы, и со всеми пошлинами, и с отьездными волостми. А волости Можаиские: Исмея, Числов, Боянь, Берестов, Поротва, Колоча, Тушков, Вышнее, Глиньское, Пневичи с Загорьем, Болонеск. А Коржань да Моишин холм придал есмь к Можаиску. А се волости отъездные: Верея, Рудь, Гордошевичи, Гремичи, Заберега, Сушов, да село Репиньское, да Ивановское Васильевича в Гремичах. А Колуга и Роща сыну же моему, князю Андрею. ''(Духовная грамота (вторая) великого князя Дмитрия Ивановича)'' {{конец цитаты}} |} [[Ӳкерчĕк:Kaluga COA (Kaluga Governorate) (1777).png|left|thumb|90px|Герб (1777)]] 1776-мĕш çулта Калуга кĕпернине никĕсленĕ. == Экономика == [[Ӳкерчĕк:Kaluga01 0812 170g.jpg|thumb|250px|Облаç администрацин çурчĕ]] Совет Союзĕ вăхăтĕнче 90% таран оборона промăçлăхĕнче ĕçленĕ. === Халăх шучĕ === {| class="standard" ! 1825<ref>Статистическое изображение городов и посадов Российской империи по 1825 год. Сост. из офиц. сведений по руководством директора Департамента полиции исполнительной Штера. Спб., 1829.</ref> || 1833<ref>Обозрение состояния городов российской империи в 1833 году / Изд. при министерстве внутренних дел. — Спб., 1834.</ref> || 1840<ref>Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи. Сост. в Стат. отд. Совета МВД. — Спб., 1840.</ref> || 1847<ref>Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи [по 1 мая 1847 года]. Сост. в Стат. отд. Совета МВД. Спб., 1852.</ref> || 1856<ref>Статистические таблицы Российской империи, составленные и изданные по распоряжению министра внутренних дел Стат. отделом Центрального статистического комитета. [Вып. 1]. За 1856-й год. Спб., 1858.</ref> || 1863<ref>Статистический временник Российской империи. Серия 1. Вып. 1. Спб., 1866.</ref> || 1867<ref>Статистический временник Российской империи. Серия 2. Вып. 1. — Спб., 1871, с. 167.</ref> || 1870<ref>Статистический временник Российской империи. Серия 2. Вып. 10. Спб., 1875, с. 91.</ref> || 1885<ref>Статистика Российской империи. 1: Сборник сведений по России за 1884—1885 гг. Спб., 1887, с. 19.</ref> || 1897<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=494 Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г.]</ref> || 1910<ref>Города России в 1910 г. — Спб., 1914.</ref> || 1917<ref name=autogenerated1>Города Союза ССР / НКВД РСФСР, Стат. отдел — М., 1927, с. 40—41.</ref> |- | 26 431 || 26 168 || 35 290 || 29 611 || 31 027 || 34 668 || 36 080 || 38 608 || 40 102 || 49 513 || 49 291 || 60 421 |- ! 1920<ref name=autogenerated1 /> || 1923<ref name=autogenerated1 /> || 1926<ref>Всесоюзная перепись населения 1926 года = Recensement de la population de L’U.R.S.S. 1926 / Центральное статистическое управление СССР; Отд. переписи. Т.2. Западный район. Центрально-Промышленный район: народность, родной язык, возраст, грамотность. — М.: Изд. ЦСУ СССР, 1928.</ref> || 1937<ref>Всесоюзная перепись населения 1937 года: Общие итоги. Сборник документов и материалов. — М.: РОССПЭН, 2007, с. 70.</ref> || 1939<ref>Итоги Всесоюзной переписи населения 1959 года. РСФСР. — М., 1963.</ref> || 1959<ref>[http://www.webgeo.ru/db/1959/rus-1.htm Перепись населения СССР 1959 года] {{Webarchive|url=https://archive.today/20120529192622/http://www.webgeo.ru/db/1959/rus-1.htm |date=2012-05-29 }}</ref> || 1970<ref>[http://webgeo.ru/db/1970/rus-centr.htm Перепись населения СССР 1970 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120110083612/http://webgeo.ru/db/1970/rus-centr.htm |date=2012-01-10 }}</ref> || 1979<ref>[http://webgeo.ru/db/1979/rus-centr.htm Перепись населения СССР 1979 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120110133003/http://webgeo.ru/db/1979/rus-centr.htm |date=2012-01-10 }}</ref> || 1989<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу]</ref> || 2002<ref>[http://perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населенных пунктов — райцентров и сельских населенных пунктов с населением 3 тысячи и более человек]</ref> || 2009<ref>[http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 г.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110927190627/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls |date=2011-09-27 }}</ref> |- | 40 675 || 43 285 || 51 565 || 79 107 || 89 396 || 134 235 || 210 906 || 265 013 || 311 399 || 334 751 || 326 998 |} === Аслă шкулсем === * [[К.Э. Циолковский ячĕллĕ Калуга патшалăх университечĕ]] [[Ӳкерчĕк:Mgtu-kaluga.jpg|thumb|250px|МВТУн Калугăри филиалĕ]] * Калужский филиал [[Московский государственный технический университет им. Н. Э. Баумана|Московского государственного технического университета им. Н. Э. Баумана]] * Калужский филиал [[Российский государственный гуманитарный университет|Российского государственного гуманитарного университета]] * Калужский филиал [[Северо-Западная академия государственной службы|Северо-западной академии государственной службы]] * Калужский филиал [[Всероссийский заочный финансово-экономический институт|Всероссийского заочного финансово-экономического института]] * Калужский филиал [[Российский государственный аграрный университет|Московской сельскохозяйственной академии]] * Калужский филиал [[Современная гуманитарная академия|Современной гуманитарной академии]] (СГА) * Калужский филиал [[Академия бюджета и казначейства|Академии бюджета и казначейства]] (КФ АБиК МФ РФ) * Калужский филиал [[Российская международная академия туризма|Российской международной академии туризма]] — Калужский институт туристского бизнеса (КИТБ) * Калужский филиал [[Международный славянский институт|Международного славянского института]] * Калужский филиал [[Российская правовая академия Министерства юстиции Российской Федерации|Российской правовой академии Министерства юстиции Российской Федерации]] (КФ РПА МЮ РФ) * Калужский филиал [[Московский гуманитарно-экономический институт|Московского гуманитарно-экономического института]] * Калужский филиал [[Санкт-Петербургский государственный университет сервиса и экономики]] (КФ С-Пб ГУСЭ) * Калужский филиал (Российский государственный открытый технический университет путей сообщения)(КФ РГОТУПС) * Калужский филиал [[Институт международного права и экономики имени А.С.Грибоедова|Института международного права и экономики имени А. С. Грибоедова]] (ИМПЭ им. А. С. Грибоедова) === Хисеплĕ гражданĕсем === Хулан хисеплĕ граждансен шутĕнче<ref>[http://www.kaluga-gov.ru/index.php?newsid=3 Почетные граждане города Калуги - Официальный сайт Городской Управы г. Калуга]</ref>: * [[Гетман Андрей Лаврентьевич]] (Совет Союзĕн Паттăрĕ). * [[Гагарин Юрий Алексеевич]] (Совет Союзĕн Паттăрĕ). * [[Карпов Александр Терентьевич]] (летчик-истребитель, Совет Союзĕн Паттăрĕ (икĕ хут)). == Тăванлă хуласем == Калугăн 3 тăванлă хула:: * {{Германи ялавĕ}} [[Зуль]] ({{lang-de|Suhl}}), [[Германи]] ([[1969]]) <ref>[http://www.kaluga-gov.ru/index.php?newsid=144 Зуль (Германия) " Официальный сайт Городской Управы г. Калуга]</ref><ref>[http://suhltrifft.de/content/view/29/810/lang,ru/ Официальный сайт города Зуль]</ref> * {{Швейцари ялавĕ}} [[Биннинген]] ({{lang-de|Binningen}}), [[Швейцари]] ([[1992]]) <ref>[http://www.kaluga-gov.ru/index.php?newsid=145 Биннинген (Швейцария) " Официальный сайт Городской Управы г. Калуга]</ref> * {{Финлянди ялавĕ}} [[Лахти]] ({{lang-fi|Lahti}}), [[Финлянди]] ([[1994]]) <ref>[http://www.lahti.fi/www/cms.nsf/pages/04EFD6075E5D7C18C22571FE003817E3 Официальный сайт города Лахти] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100220013129/http://www.lahti.fi/www/cms.nsf/pages/04EFD6075E5D7C18C22571FE003817E3 |date=2010-02-20 }}</ref><ref>[http://www.kaluga-gov.ru/index.php?newsid=146 Лахти (Финляндия) " Официальный сайт Городской Управы г. Калуга]</ref> == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == {{Commonscat|Kaluga}} * [http://www.kaluga-gov.ru/ Хула управин официаллă сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181114060331/http://www.kaluga-gov.ru/ |date=2018-11-14 }} * [http://duma.kaluga.ru/ Калугăн хула думи] * [http://map.kaluga.ru/ Хула картти] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100225122417/http://www.map.kaluga.ru/ |date=2010-02-25 }} * [http://www.heraldicum.ru/russia/subjects/towns/kaluga.htm Калуга гербĕн историйĕ * {{dmoz|World/Russian/Страны_и_регионы/Европа/Россия/Субъекты_Федерации/Калужская_область/Калуга/}} * [http://kalugafoto.com/ Калуга сăнӳкерчĕкĕсем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100313081741/http://www.kalugafoto.com/ |date=2010-03-13 }} {{Калуга облаçĕ}} {{Хура Атăл}} [[Категори:Раççей хулисем]] [[Категори:Калуга|*]] [[Категори:Ока çинчи хуласем]] [[Категори:Ят улаштарнă хуласем]] [[Категори:1371 çулта никĕсленĕ хуласем]] [[Категори:Ленин орденне илнĕ хуласем]] [[Категори:Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав орденне илнĕ хуласем]] 03z7tvkznyt06qjmw4gmils1z8v769z Малави 0 25991 751730 561090 2022-08-23T11:31:14Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Патшалăх |ChNm = Малави |NationName = Republic of Malawi<br />Dziko la Malaŵi |FlagTitle = [[Малави ялавĕ]] |PicFlag = [[Ӳкерчĕк:Flag_of_Malawi.svg|125px]] |LctCn = [[Ӳкерчĕк:Location Malawi AU Africa.svg|250px]] |CoA = [[Ӳкерчĕк:Coat of Arms of the Republic of Malawi.svg|125px]] |CoATitle = [[Малави гербĕ]] |LNGs = [[акăлчан чĕлхи]], [[ньянджа (чĕлхе)|ньянджа]] |CapCn = [[Лилонгве]] |BigCity = [[Блантайр]] |TitleGl = [[Малави президенчĕсем|Президент]] |PrezName = [[Мутарика Бингу ва|Бингу ва Мутарика]] |MinList = |MName = |SqNumb = 98 |SqAll = &nbsp;118&nbsp;494 |YearP = 2008 |NasPop = 13&nbsp;931&nbsp;000 |NasPlot = 118 |NasNum = 65 |Valuta = малави квачи |GTOt = +02 |GTDo = +02 |GimnName = [[Малави патшалăхĕн гимнĕ]] |Domen = [[.mw]] |Tel = 265 }} '''Мала́ви республики''' ({{lang-en|Republic of Malawi}}; 1964-мĕш çулччен Нья́саленд ({{lang-en|Nyasaland}} — кăнтăр [[Африка|Африкăри]] патшалăх. Кăнтăр тата кăнтăр-хĕвелтухăçĕнче [[Мозамбик]]па чикĕ тытать (чикĕ тăршшĕ 1569 çх), хĕвеланăçĕнче [[Замби]]пе (837 çх), çурçĕрте - Танзанипе (475 çх). Хĕвелтухăçĕнчи Мозамбикпа Танзани чикки Ньяса кулллипе иртет. == Административла пайлану == {| class="wikitable sortable" |-bgcolor="#cccccc" !№||Провинци||Центр||Лаптăкĕ<br />пин кв. км||Халăх<br />йышĕ<br />çын |- |1.||Балака||Балака||2,193||253098 |- |2.||Блантайр||Блантайр||2,012||809397 |- |3.||Чикуава||Чикуава||4,755||356682 |- |4.||Чирадзулу||Чирадзулу||0,767||236050 |- |5.||Мачинга||Мачинга||3,771||369614 |- |6.||Мангочи||Мангочи||6,273||610239 |- |7.||Муланже||Муланже||2,056||428322 |- |8.||Мванза||Мванза||2,259||138015 |- |9.||Нсанье||Нсанье||1,942||194924 |- |10.||Фаломбе||Фаломбе||1,394||231990 |- |11.||Фиоло||Фиоло||1,715||458976 |- |12.||Зомба||Зомба||2,580||546661 |- |13.||Читипа||Читипа||4,288||126799 |- |14.||Каронга||||3,355||194572 |- |15.||Ликома||Ликома||0,018||13 |- |16.||Мзимба||Мзимба||10,430||610944 |- |17.||Нкхата Бай||Нкхата Бай||4,071||164761 |- |18.||Румпхи||Румпхи||4,769||128360 |- |19.||Дедза||Дедза||3,624||486682 |- |20.||Доуа||Доуа||3,041||411387 |- |21.||Касунгу||Касунгу||7,878||480659 |- |22.||Лилонгве||Лилонгве||6,159||1346360 |- |23.||Мчинджи||Мчинджи||3,356||324941 |- |24.||Нхотакота||Нхотакота||4,259||229460 |- |25.||Нитчеу||Нитчеу||3,424||370757 |- |26.||Нтчиси||Нтчиси||1,655||167880 |- |27.||Салима||Салима||2,196||248214 |} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mi.html Книга мировых фактов ЦРУ: Малави] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224211305/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mi.html |date=2018-12-24 }} * [http://www.malawi.gov.mw Малави правительствин официаллă сайчĕ] * [http://www.guide2malawi.com/ Сайт с туристической информацией о Малави] {{Африка}} {{Африка союзĕ}} [[Категори:Малави| ]] [[Категори:Тинĕс патне тухман çĕршывсем]] [[Категори:Унитарлă патшалăхсем]] [[Категори:Акăлчан чĕлхиллĕ патшалăхсемпе территорисем]] e1fr0ps25rx0ccbkgbkxrmj4tzkfnl8 Замби 0 25998 751674 751056 2022-08-23T07:31:50Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Патшалăх |ChNm = Замби республики |NationName = Republic of Zambia {{ref-en}} <br />Dziko la Zambia {{ref-ny}} |FlagTitle = [[Замби ялавĕ]] |PicFlag = [[Ӳкерчĕк:Flag_of_Zambia.svg|125px]] |LctCn = [[Ӳкерчĕк:Location Zambia AU Africa.svg|250px]] |CoA = [[Ӳкерчĕк:Coat_of_Arms_of_Zambia.svg|125px]] |CoATitle = [[Замби гербĕ]] |LNGs = [[акăлчан чĕлхи]] |CapCn = [[Лусака]] |BigCity = [[Лусака]] |TitleGl = [[Замби президенчĕсем|Президент]] |PrezName = [[Хакаинде Хичилема]] |MinList = |MName = |SqNumb = 38 |SqAll = &nbsp;752&nbsp;614 |YearP = 2002 |NasPop = 12&nbsp;935&nbsp;000 |NasPlot = 17,2 |NasNum = 71 |Valuta = замби квачи |GTOt = +02 |GTDo = +02 |GimnName = [[Замби патшалăхĕн гимнĕ]] |Domen = [[.zm]] |Tel = 260 }} '''Замби''' ({{lang-en|Zambia}} {{IPA|[ˈzæmbiə]}}) - тĕп [[Африка|Африкăри]] тинĕс патне тухман çĕршыв. Çурçĕрте [[Конго Демократиллĕ Республики|Конго Демократи Республикипе]] чикĕ тытать, çурçĕр-хĕвелтухăçĕнче [[Танзани]]пе, [[Малави]]пе хĕвелтухăçĕнче, [[Зимбабве]]пе, [[Ботсвана]]па, [[Намиби]]пе тата [[Мозамбик]]па кăнтăрта, [[Ангола|Анголăпа]] хĕвеланăçĕнче. == Административла пайлану == [[Ӳкерчĕк:Zambia provinces named.png|right|250px|Замби провинцисем]] Замби районсем çине пайланакан провинцинчен тăрать {| class="wikitable" ! Провинци !! Административла тĕпĕ !! лаптăкĕ, кв. км. !! Халăх йышĕ (2000), пин çын |- | [[Тĕп провинци (Замби)|Тĕп]] || [[Кабве]] || 94 395 || 1 012,257 |- | [[Коппербелт]] || [[Ндола]] || 31 328 || 1 581,221 |- | [[Хĕвелтухăç провинци (Замби)|Хĕвелтухăç]] || [[Чипата]] || 69 106 || 1 306,173 |- | [[Луапула]] || [[Манса]] || 50 567 || 775,363 |- | [[Лусака (провинци)|Лусака]] || [[Лусака]] || 21 896 || 1 391,329 |- | [[Çурçĕр провинци (Замби)|Çурçĕр]] || [[Касама]] || 147 826 || 1 258,696 |- | [[Çурçĕр-хĕвеланăç провинци (Замби)|Çурçĕр-хĕвеланăç провинци]] || [[Солвези]] || 125 827 || 583,350 |- | [[Кăнтăр провинци (Замби)|Кăнтăр]] || [[Ливингстон (Замбия)|Ливингстон]] || 85 283 || 1 212,124 |- | [[Хĕвеланăç провинция (Замби)|Хĕвеланăç]] || [[Монгу]] || 126 386 || 765,088 |} === Пысăк хуласем (2000) === * [[Лусака]] — 1 084 703 * [[Ндола]] — 374 757 * [[Китве-Нкана]] — 363 734 * [[Кабве]] — 176 758 * [[Чингола]] — 147 448 * [[Муфулира]] — 122 336 * [[Луаншья]] — 115 579 * [[Ливингстон (Замби)|Ливингстон]] — 97 488 * [[Касама]] — 74 243 * [[Чипата]] — 73 110 == Халăхĕ == Халăх йышĕ 12 935 пин <ref name=unpop>{{cite paper | url=http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf | title=World Population Prospects, Table A.1| version=2008 revision | format=.PDF | publisher=United Nations | author=Department of Economic and Social Affairs Population Division | date=2009 | accessdate= 2009-03-12}}</ref> Çулталăкра ӳсни - 1,6 % (в 2010). Фертильность — пĕр хĕрарăм вăтамран 5,07 ача çуратать. Ачасем вилни —1000 çуралнă ача çине 99,9. Вăтамран 38,9 çул пурăнаççĕ (2010-мĕш çул, тĕнчере 223-мĕш вырăн). ВИЧ вирусĕ пĕтĕм халăхăн 15,2 % юнĕнче сарăлнă (2007 çулхи хаклав, тĕнчере 7-мĕш вырăн). Хулара 35 % (2008) пурăнать. Этно тытăмĕ - [[Бемба (халăх)|бемба]] 35 %, [[тонга (халăх)|тонга]] 15 %, [[малави]] 13 %, [[лози]] 9 %. Шуррисем - 0,3 %. Официаллă чĕлхесем - [[Бемба (халăх)|бемба]] 35,1 %, [[ньянджа]] 10,7 %, [[тонга (халăх)|тонга]] 10,6 %, [[лози]] 5,7 %, лунда 2,2 %, каонде 2 %, лувале 1,7 %, [[акăлчан чĕлхи]]. Ытти чĕлхесем те сарăлнă: чева 4,9 %, нсенга 3,4 %, тумбука 2,5 %, лала 2 % тата 60 яхăн абориген чĕлхисем (халăх йышĕн 22 % ). Халăхăн 80 % хутла пĕлет. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Вуламалли == * ''Юдин Ю. А.'' Федерация Родезии и Ньясаленда // Новые формы колониального управления / М.1960 * ''Сванидзе Н. А.'' Сельское хозяйство Северной Родезии / М.1963 * ''Демкина Л. А.'' Крах Федерации Родезии и Ньясаленда / М.1965 * ''Коновалов Е. М.'' Республика Замбия / М.1965 * ''Франгулян В. И.'' Экономика Республики Замбия / М.1967 * ''Поляков Б. С.'' Замбия / М.1969 * ''Иванов Ю. М.'' Развитие капитализма в африканской деревне Родезии и Замбии / М.1970 * ''Березин В. И.'' Замбия на пути завоевания экономической независимости / М.1972 * ''Александров Ю., Линец Ю.'' Замбия / М. 1973 * ''Заварнов Н. А.'' Высшие органы власти и управления в государствах Восточной Африки (Танзания, Замбия, Кения, Уганда) / М.1973 * ''Чуваева М. А.'' Республика Замбия // Пути и метода экономического развития стран Африки / М.1975 * ''Перышкин Е. В.'' Политическая система Республики Замбия / М.1980 * Республика Замбия (справочник) / М.1982 * ''Велич А.'' Гуманизм в Замбии // Международная политика — 1969 — № 473 == Каçăсем == * [http://www.statehouse.gov.zm Правительство Замбии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050619081520/http://www.statehouse.gov.zm/ |date=2005-06-19 }} * [http://www.parliament.gov.zm Национальная ассамблея Замбии] * [http://www.zambiatourism.com Туристический портал Замбии] * [http://www.thezambian.com The Zambian] * [http://zambia-planet-tourizm.blogspot.com/ Туризм в Замбии] * [http://www.zana.gov.zm Замбийское новостное агентство] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081105105123/http://www.zana.gov.zm/ |date=2008-11-05 }} * [http://www.nrzam.org.uk/ Northern Rhodesia and Zambia. Photographs and Information from the Fifties and Sixties] {{Африка}} {{Африка союзĕ}} {{Африка патшалăхĕсем}} [[Категори:Замби|*]] [[Категори:Тинĕс патне тухман çĕршывсем]] [[Категори:Унитарлă патшалăхсем]] [[Категори:Акăлчан чĕлхиллĕ патшалăхсемпе территорисем]] 6ffzjh1ihm65vwrxtmiclnip825g030 Клин (хула) 0 26409 751711 477320 2022-08-23T09:32:45Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Клин''' — [[Мускав облаçĕ|Мускав облаçĕнчи]] хула.[[Клин районĕ|Клин районĕн]] тĕп хули. == Кун-çулĕ == [[1317]] çулта никĕсленĕ. == Халах йыше == Хулара 95,3 пин çын ( 2010 ) пурăнать. == Компанисем == * УАО «Нафта-хим»; * УАО «Клинри аш-какай комбиначĕ»; * SAN InBev; * Reckitt Benckiser. [[Ӳкерчĕк:Klin-sobor.jpg|200px|thumb|left|Клин соборĕ]] == Вуламалли == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://klincity.ru Хулан официаллă сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200606201741/http://www.klincity.ru/ |date=2020-06-06 }} {{Мускав облаçĕн райцентрĕсем}} kdvmtqnwckdj6zfxx538of4p4axxbpi Çутçанталăк философийĕн математикăлла пуçламăшĕсем 0 26876 751568 748528 2022-08-22T19:25:38Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Çутçанталăк философин математика пуçламăшĕсем''' ({{lang-la|Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica}}) — [[Ньютон Исаак|Ньютонăн]] тĕп хуракан ĕçĕ, унта вăл [[классика механики]]н никĕслекен [[пĕтĕм тĕнчери туртăм саккунĕ]]пе [[Ньютон саккунĕсем|Ньютонăн виçĕ саккунне]] ăнлантарса панă. == Хайлавăн кун-çулĕ == Çак ĕçе тума тытăнни, [[Евклид]]ăн «[[Евклидăн пуçламăшĕсем|Пуçламăшĕсемпе]]» пĕр танах, [[1682]] çулта пуçланать, ун чухне [[Галлей комети]] иртсе пыни [[тӳпе механики]]не питĕ çӳле хăпартнă. [[Галлей Эдмонд|Эдмонд Галлей]] [[Ньютон Исаак|Ньютона]] хăйĕн «пĕрлехи куçăм теорине» пичетлеме ӳкĕтленĕ. Ньютон килĕшмен. Вăл пĕрмаях хăйĕн тĕпчев ĕç-хĕлĕнчен уйрăласшăн пулман. Галлей [[1684]] çулхи çурла уйăхĕнче Кембриджа çитсе хăйсем [[Рен Кристофер|Ренпа]] тата [[Гук Роберт|Гукпа]] туртăмлăх саккунĕнчен планета орбитисен эллипсăллăхне тупасси пирки канашланă, анчах та епле тавассине чухласа илеймен. Ньютон хăйĕн çирĕплетӳ пурине пĕлтерет, тепĕртакран ăна Галлея ярса парать. Лешĕ тӳрех пĕтĕмлетӳпе меслечĕн паллăлăхне ăнланса илет, чӳк уйăхĕнче каллех Ньютон патне пырать те ăна хăйĕн тĕпчев ĕçĕсене пичетлеме çавăрать{{sfn |Карцев В. П.|1987|с=194-195, 205-206.|name=K194}}. [[1684]] çулхи [[раштав, 10|раштавăн 10-мĕшĕнчи]] [[Патшалăх этем пĕрлешĕвĕ]]нче протоколĕсенче çапла çырнă<ref name=K194/>: <blockquote> Галлей хуçа … анчахрах Кембриджра Ньютон м-па тĕл пулнă та вăл ăна кăсăк «De motu» [Куçам пирки] трактата кăтартнă. Галлей хуçа шухăшĕпе, Ньютон асăннă çак трактата Пĕрлешӳре кăтартма килĕшнĕ.</blockquote> == Вырăсла куçарнисем == {{Çӳрев |Викивулавăш = :la:Philosophiae Naturalis Principia Mathematica}} * ''Исаак Ньютон.'' Математические начала натуральной философии. Перевод с латинского и примечания [[Крылов Алексей Николаевич|А. Н. Крылова]]. М.: Наука, 1989. 688&nbsp;стр. ISBN 5-02-000747-1. Серия: Классики науки. ** [http://www.math.ru/lib/book/djvu/klassik/newton.djvu Текст на math.ru] &nbsp;&nbsp;&nbsp; [http://ilib.mccme.ru/djvu/klassik/newton.htm на mccme.ru] ==Kуçарнисем== [https://cudl.lib.cam.ac.uk/view/PR-ADV-B-00039-00001/1 1687], [https://cudl.lib.cam.ac.uk/view/PR-ADV-B-00039-00002/1 1713], 1726 (@ https://cudl.lib.cam.ac.uk/) == Вуламалли == * {{статья |автор=Антропова В. И. |кăларăм=[[Историко-математические исследования]] |номер=17 |пуçелĕк=О геометрическом методе «Математических начал натуральной философии» И. Ньютона |издательство=[[Наука (издательство)|Наука]] |место=М. |год=1966 |страницы=205-228 }} * {{кĕнеке |автор=Белл Э. Т. |пуçелĕк=Творцы математики |вырăн = М. |издательство=Просвещение |çул=1979 |страниц=256 |каçă=http://www.math.ru/lib/book/djvu/istoria/bell.djvu }} * {{кĕнеке |автор=Вавилов С. И. |пуçелĕк=Исаак Ньютон |ref= |вырăн=М.-Л. |издательство=Изд. АН СССР |год=1945 |кăларам=2-мĕш хуш. кăл. |каçă=http://vivovoco.astronet.ru/VV/BOOKS/NEWTON/REFER.HTM }} * История математики под редакцией [[Юшкевич, Адольф Павлович|А. П. Юшкевича]] в трёх томах. Том 2. [http://ilib.mccme.ru/djvu/istoria/istmat2.htm Математика XVII столетия.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110918072945/http://ilib.mccme.ru/djvu/istoria/istmat2.htm |date=2011-09-18 }} М.: Наука. 1970. * {{кĕнеке |автор=Карцев В. П. |пуçелĕк=Ньютон| сери=ЖЗЛ |каçă=http://www.ega-math.narod.ru/Bell/Kartsev.htm |вырăн=М. |издательство=Молодая гвардия |çул=1987 |ref=Карцев В. П. }} * {{кĕнеке |автор=Кудрявцев П. С. |пуçелĕк=Курс истории физики |издательство=Просвещение |вырăн=М. |çул=1974 |ref=Кудрявцев П. С. |каçă=http://www.edu.delfa.net/Interest/biography/biblio.htm }} * {{кĕнеке |автор=Спасский Б. И. |пуçелĕк=История физики |кăларăм=Изд. 2-е |каçă=http://osnovanija.narod.ru/history.html |вырăн=М. |издательство=Высшая школа |çул=1977 |том=1 }} * {{gutenberg author|id=Isaac_Newton|name=Isaac Newton}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} [[Категори:Математика литератури]] [[Категори:Физика кĕнекисем]] [[Категори:Астрономи кĕнекисем]] c7oxfk6j3ikkm1y9txwx51rfqmslhvn Владимир (хула) 0 26882 751636 715312 2022-08-23T05:23:48Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Улати́мĕр''' — [[Раççей]] историн хула, [[Улатимĕр облаçĕ]]н [[администраци центрĕ]]. [[Клязьма (юханшыв)|Клязьмăн]] сулахай çыранĕнче тăрать, [[Мускав]]ран 193 çм тухăçалла вырнаçнă. [[Çурçĕр-Тухăç Руçĕ]]н авалхи тĕп хули; çĕр-шыври çулçӳрев центрĕсенчен пĕри; [[Раççей ылтăн кăшăлĕ]] йышне кĕрет. Автомобиль ([[Атăл (автоçул)|М-7 «Атăл»]]) тата чукун çул (Мускав — [[Чулхула]]: [[Улатимĕр (чарăну)|Улатимĕр]]) магистралĕсенчи транспорт çыххи. == Этеплĕх тата ӳнерлĕх == [[Ӳкерчĕк:Vladimir asv2019-01 img05 Golden Gate.jpg|thumb|[[Ылтăн хапха (Улатимĕр)|Ылтăн хапха]]]] == Спорт == == Паллă ентешсем == * [[Лазарев Михаил Петрович|М. П. Лазарев]] адмирал * [[Столетов Александр Григорьевич|А. Г. Столетов]] физик * [[Столетов Николай Григорьевич|Н. Г. Столетов]] генерал, [[Шипка хӳтлевĕ]]н паттăрĕ * [[Танеев, Сергей Иванович|С. И. Танеев]], композитор * [[Воронин Николай Николаевич|Н. Н. Воронин]], юрист * [[Казанский Николай Александрович|Н. А. Казанский]], архитектуровед тата археолог, истори ăслăлăх тухтăрĕ, ботаник-флорист * [[Левитан, Юрий Борисович|Ю. Б. Левитана]] диктор * [[Баталов Алексей Владимирович|А. В. Баталов]], актёр тата режиссёр * [[Андрианов Николай Ефимович|Николай Андрианов]], темиçе хутчен олимп чемпионĕ == Тăванлă хуласем == Улатимĕр çак хуласемпе тăванлă çыхăну тытать<ref>[http://www.vladimir-russia.info/city_info/sister_cities.htm Sister Cities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170215232244/http://www.vladimir-russia.info/city_info/sister_cities.htm |date=2017-02-15 }}{{ref-en}}</ref>: * {{Итали ялавĕ}} [[Ангьяри]], [[Итали]] * {{Китай ялавĕ}} [[Баоцзи]], [[Китай]] * {{АПШ ялавĕ}} [[Блумингтон-Нормал]], [[Иллинойс]], [[АПШ]] * {{Беларуç ялавĕ}} [[Бобруйск]], [[Беларуç]]<ref>[http://vladimir.news-city.info/docs/sistemsi/dok_pegiez.htm Решение Владимирского городского Совета народных депутатов от 24.12.1998 № 278 «О договоре о породнении городов Владимир (Россия) и Бобруйск (Республика Беларусь)»]</ref> * {{Польша ялавĕ}} [[Еленя-Гура]], [[Польша]] * {{Германи ялавĕ}} [[Йена (гхула)|Йена]], [[Германи]] * {{Канада ялавĕ}} [[Калгари]], [[Канада]] * {{Итали ялавĕ}} [[Кампобассо]], [[Итали]] * {{Аслă Британи ялавĕ}} [[Кентербери]], [[Аслă Британи]] * {{Финлянди ялавĕ}} [[Керава]], [[Финлянди]] * {{Болгари ялавĕ}} [[Кырджали]], [[Болгари]] * {{АПШ ялавĕ}} [[Мэрион (Индиана)|Мэрион]], [[АПШ]] * {{Япони ялавĕ}} [[Нара (город)|Нара]], [[Япони]] * {{АПШ ялавĕ}} [[Сарасота (Флорида)|Сарасота]], [[Флорида]], [[АПШ]] * {{Франци ялавĕ}} [[Сент]], [[Франци]] * {{Итали ялавĕ}} [[Тренто]], [[Итали]] * {{Чехи ялавĕ}} [[Усти-над-Лабем]], [[Чехи]] * {{Китай ялавĕ}} [[Чунцин]], [[Китай]] * {{Германи ялавĕ}} [[Эрланген]], [[Германи]] == Вуламалли == # Интересное о крае. Люди, история, жизнь, природа земли Владимирской / Сост. Н. С. Софронов. — Ярославль: Верх.-Волж. кн. изд-во, 1973. — 376 с. # О крае родном. Люди, история, жизнь, природа земли Владимирской / Сост. Н. С. Софронов. — Ярославль: Верх.-Волж. кн. изд-во, 1978. — 280 с. # ''Воронин Н. Н.'' Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли. — М.: Искусство, 1974. — 304 с. # ''Софронов Н. С.'' Это интересно знать. — Ярославль: Верх.-Волж. кн. изд-во, 1980. # ''Скворцов А. И., Строгова Л. П., Шагова О. А.'' Владимир: Путеводитель-справочник. — Ярославль, Верх.-Волж. кн. изд-во, 1984. — 304 с. # ''Дмитриев Ю. А., Дятлова Н. И., Савинова Р. Ф.'' Улицы Владимира. — Ярославль: Верх.-Волж. кн. изд-во, 1989. — 256 с. # ''Дмитриев Ю. А., Зенкович А. А., Савинова Р. Ф.'' Владимир вчера, сегодня, завтра. — Ярославль: Верх.-Волж. кн. изд-во, 1983. — 288 с. # ''Бубнов С. Л.'' Памятники Владимира: Справочник-путеводитель. — Владимир: Посад, 2003. — 128 с. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|2}} == Каçăсем == {{Портал|Улатимĕр}} {{commonscat|Vladimir}} * [http://www.vladimir-city.ru/ Вырăнти хăй тытăмлăх органĕсен официаллă информаци серверĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110311114049/http://www.vladimir-city.ru/ |date=2011-03-11 }} * [http://www.avo.ru/ Улатимĕр облаçĕн администрацин официаллă сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090130071707/http://www.avo.ru/ |date=2009-01-30 }} * [http://vgv.avo.ru/ Виртуаллă Улатимĕр — Улатимĕр хулипе облаçĕн тетел-энциклопедисем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100116141326/http://vgv.avo.ru/ |date=2010-01-16 }} * [http://www.museum.vladimir.ru/ Улатимĕр-Суздаль управлă музей] * [http://www.old-vladimir.ru/ Ватă Улатимĕр хулин сайчĕ] {{Раççей ылтăн кăшăлĕ}} {{М-7 автомагистраль çинчи пурăну вырăнĕсем}} {{Улатимĕр облаçĕ}} {{Клязьма çинчи пурăнан вырăнсем}} {{Мускав — Чулхула ЧÇ пурăнан вырăнсем}} {{Руçĕн тата Раççейĕн тĕп хулисем}} [[Категори:Владимир| ]] [[Категори:Раççей ылтăн кăшăлĕ]] [[Категори:Малтанхи тĕп хуласем]] [[Категори:Клязьма çинчи хуласем]] [[Категори:Авалхи Руçĕн хулисем]] ir2xmo1yhuznquzoltp98tw69vr7j56 Ловать (юханшыв) 0 28385 751726 711598 2022-08-23T10:55:14Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Юханшыв|Ячĕ =Ловать |Нацилле ячĕ = {{lang-orv|Ловоть}} |Ӳкерчĕк =Lovat'.JPG |Ӳкерчĕке ăнлантарни =Ловать [[Холм (хула)|Холм]] хулинче |Ӳкерчĕк анлăшĕ = |Карттă = Volkhov-Ilmen.png |Карттăн алпусни = Волхов бассейнĕ |Карттăн анлăшĕ = |Тăршшĕ = 530 |Бассейн лаптăкĕ = 21900 |Бассейн = Волхов /Нева (юханшыв)/Балти тинĕсĕ |Шыв тăкакĕ =105 |Виçнĕ вырăн = 193 км |Шыв пуçламăшĕ = кӳлĕ [[Ловатец (кӳлĕ)|Ловатец]] ([[Витебск облаçĕ]] [[Беларуç|Белоруссии]]) |Шыв пуçламăшĕн вырнаçăвĕ = |Шыв пуçламăшĕн çӳллĕшĕ = 170 |s_lat_dir =N |s_lat_deg =55 |s_lat_min = 50|s_lat_sec =51.3 |s_lon_dir = E |s_lon_deg =30 |s_lon_min =17 |s_lon_sec =52 |Шыв вăрри = [[Ильмень (кӳлĕ)|Ильмень]] кӳлĕ |Шыв вăррин вырнаçăвĕ = |Шыв вăррин çӳллĕшĕ = |m_lat_dir = N |m_lat_deg =58 |m_lat_min = 12|m_lat_sec =42 |m_lon_dir = E |m_lon_deg =31 |m_lon_min =26 |m_lon_sec =40 |Юханшыв тайлăмĕ = |Патшалăх = Беларуç |Регион= Витебск облаçĕ/Псков облаçĕ/Новгород облаçĕ |Бассейн категорийĕ = |Commmons =Lovat River }} '''Ло́вать''' ({{lang-orv|Ловоть}}) —[[Белорусси|Белоруссипе]] [[Раççей Патшалăхĕ|Раççейри]] юханшыв. Белорусинчи [[Витебск облаçĕ|Витебск]] тата [[Псков облаçĕ|Псковпа]] [[Новгород облаçĕ]]сем тăрăх юхать. Шыв юххин 55 % мартăн çуррипе çу уйăхĕччен иртет, утă уйăхĕпе юпа уйăхĕччен 23 %, ытти 22 % хĕлле <ref name="a">[https://web.archive.org/web/20120319132322/http://priroda.pskov.ru/vodopolzovanie/velikoluksky-raion Данные Комитета Псковской области по природопользованию и охране окружающей среды. Великолукский район — водопользование.]</ref>. Юханшыв хĕрринче [[Великие Луки]], [[Холм (хула)|Холм]] тата [[Парфино]] хеп вырнаçнă. Илмень кӳллине кĕнĕ чухне [[Пола (юханшыв)|Полапа]] пĕрле 400 км² лаптаклă дельта тăваççĕ. Пысăк юпписем сулахайра: [[Насва (Ловать юппи)|Насва]], [[Локня (Ловать юппи)|Локня]], [[Редья (юханшыв)|Редья]], [[Полисть (Ловать юппи)|Полисть]]; сылтăмра: [[Кунья (Ловать юппи)|Кунья]]. Чи пысăк юппи — Кунья Ловате Холм хулинче кĕрет. <gallery caption="" widths="150px" heights="150px" perrow=""> Ӳкерчĕк:Lovat reka.jpg Ӳкерчĕк:Lovat1.JPG </gallery> == Вуламалли == *{{кĕнеке|пуçелĕк=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.9: Кулібін - Малаіта|ответственный=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|место=Мн.|издательство=БелЭн|год=1999|том =9|страниц=560|isbn=985-11-0155-9 (т. 9)|тираж=10&nbsp;000}} (на белор. языке) * {{кĕнеке|пуçелĕк=Природа Белоруссии: Популярная энциклопедия|ответственный=Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др|издание=2-е изд|место=Мн.|издательство=БелСЭ им. П. Бровки|год=1989|страниц=599|isbn=5-85700-001-7|тираж=40&nbsp;000}} * {{ВТ-ЭСБЕ|Ловать}} ==Асăрхавсем== {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{из БСЭ|http://bse.sci-lib.com/article070998.html|title=Ловать}} * [http://www.aquaexpert.ru/enc/reservoir/lovat/ Ловать] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190913192415/http://www.aquaexpert.ru/enc/reservoir/lovat/ |date=2019-09-13 }} * [https://web.archive.org/web/20120319132322/http://priroda.pskov.ru/vodopolzovanie/velikoluksky-raion Комитет Псковской области по природопользованию и охране окружающей среды. Великолукский район — водопользование.] {{Ловать тата Пола}} {{Pskov-obl-geo-stub}} {{NovgObl-geo-stub}} {{VitebskObl-geo-stub}} [[Категори:Новгород облаçĕн юханшывĕсем]] [[Категори:Псков облаçĕн юханшывĕсем]] [[Категори:Витебск облаçĕн юханшывĕсем]] [[Категори:Ильмене кĕрекен юханшывсем]] 1vguucwi8pgnm3swdg9pq9divzrrzpz Богдашкино (Чартаклă районĕ) 0 28635 751608 650050 2022-08-23T03:40:16Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki :'''''[[Пухтел (пĕлтерĕшсем)|Пухтел]]''' ятлă ялсемпе ан пăтраштарăр'' {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Богдашкино |тăван çĕлĕк = |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54|lat_min = 23|lat_sec = 9 |lon_deg = 49|lon_min =4 |lon_sec = 43 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Богдашкино ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Богдашкино ял хутлăхĕ{{!}}Богдашкино |шалти пайлану = |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = 113 |пурăнан халăх = 600 |халăх çыравĕн çулĕ = |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = |конфесси йышĕ = |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433404 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 73256813001 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Богда́шкино''' — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]н [[Чартаклă районĕ|Чартаклă районĕнчи]] ял. [[Чартаклă (Чĕмпĕр облаçĕ)|Чартаклă]] ĕçтеш паççулкинчен 16 çм вырнаçнă. Халăх йышĕ — 600 çын ытла, чылайрахăшĕ [[нимĕçсем]]. [[Казахстан]]ран тата [[Вăтам Ази]]рен таврăнакан нимĕçсем Богдашкино ялĕнче [[1989]] çулта тĕпленме тытăннă. «Фройндштадт» тата «Возрождение» агрофермăсене туса хунă, чăкăт-çу савучĕ ĕçлет. [[1990]]-мĕш çулсенче «Нимĕç [[Наци районĕ|наци пурăнан вырăнĕ]]» статус пулнă, каярах ăна пăрахăçланă. == Йыш пирки тĕплĕнрех == [[2010]]-мĕш çулхи çырсатуху кăтартнă тăрăх: [[вырăссем]] (65,2%), [[нимĕçсем]] (20,5%), украинсем (6,3%), [[тутарсем]] (2,5%), чăвашсем (2,5%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Ницилĕхе кăтартманнисемсĕр.</ref> == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == {{Чартаклă районĕ}} {{Ulyan-obl-geo-stub}} [[Категори:Пурăнан вырăнсем, алфавитпа]] [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕнчи Чартаклă районĕн пурăнан вырăнĕсем]] gf1dc5ijd7420nqh598eheyinrkv3ls Бутяков Сергей Николаевич 0 29289 751617 715160 2022-08-23T04:33:59Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Çар ĕçченĕ |ят = Сергей Николаевич Бутяков |çуралнă вăхăт = [[1916]] çул, [[авăн, 28|авăнăн 28-мĕшĕ]] |вилнĕ вăхăт = [[1940]] çул, [[нарăс, 11|нарăсăн 11-мĕшĕ]] |çуралнă вырăн = Раççей Империйĕ, Хусан кĕперни, {{ÇВ|Шупашкар уесĕ|Шупашкар уесĕнче}}, халь Раççей, Чăваш Ен, {{ÇВ|Куславкка районĕ|Куславкка районĕнче}} [[Анат Шуршу]] ялĕ<br /> |вилнĕ вырăн = СССР, {{ВВ|Ленинград облаçĕ|Ленинград облаçĕнче}}, [[Приозерск районĕ]], [[Саркола]] ялĕ |ӳкерчĕк = |анлăш = 200px |ӳкерчĕке ăнлантарни = |витлев = |пăхăнулăх = {{Flagicon|USSR}} [[СССР]] |хĕсмет çулĕсем = 1937-1940 |хисеп = {{СССР, Кĕçĕн лейтенант}} |çар ăрачĕ = {{ТанкистССП}} |командăланă = |чаç = |çапăçусем = [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи|Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи]] |чыславсем = {{{!}} style="background:transparent" {{!}} {{Ылтăн Çăлтăр медалĕ}} {{!}}} {{{!}} style="background:transparent" {{!}} {{Ленин орденĕ}} {{!!}} {{!}}- {{!}}} |çыхăнусем = |отставкăра = }} '''Бутяков Сергей Николаевич''' - [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]]<ref group='БС1'>{{cite web|url=http://www.az-libr.ru/Persons/000/Src/0006/d73bdebc.shtml|title=Бутяков Сергей Николаевич|archiveurl=http://www.webcitation.org/68QtfuZpa|archivedate=2012-06-15}}</ref>, <ref group='ГС'>{{cite web|url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=4651|title=Бутяков Сергей Николаевич|archiveurl=http://www.webcitation.org/68QtgZdu6|archivedate=2012-06-15}}</ref>, <ref group='НЛ'>Бутяков Сергей Николаевич. Наградной лист. Страницы: {{cite web|url=http://podvignaroda.mil.ru/filter/filterimage?path=VS/001/033-0793756-0007/00000377.jpg&id=150004723&id=150004723&id1=7574ffe8216ec463172b76339ea288c6|title=1|archiveurl=http://www.webcitation.org/68QtirmQo|archivedate=2012-06-15}} {{cite web|url=http://podvignaroda.mil.ru/filter/filterimage?path=VS/001/033-0793756-0007/00000378.jpg&id=150004725&id=150004725&id1=d3b431b5ee62393eba201c90eabb3461|title=2|archiveurl=http://www.webcitation.org/68QtjQIOC|archivedate=2012-06-15}} {{cite web|url=http://podvignaroda.mil.ru/filter/filterimage?path=VS/001/033-0793756-0007/00000379.jpg&id=150004726&id=150004726&id1=505a7b3907dcdaa88113541a3cda1d16|title=3|archiveurl=http://www.webcitation.org/68Qtk032s|archivedate=2012-06-15}}</ref> , [[танкист]], [[кĕçĕн лейтенант]], [[Чăвашсем|чăвашсенчен]] пĕрремĕш Совет Союзĕн Паттăрĕн чысне тивĕçнĕ. == Кун-çулĕ == [[1916]] çулхи [[авăн, 28|авăнăн 28-мĕшĕнче]] хальхи [[Куславка районĕ|Куславкка районĕнчи]] [[Анат Шуршу]] ялĕнче çуралнă. Ачалăхне [[Звенигово]] хулинче ирттернĕ. 6-мĕш класс хыççăн ФЗУ шкулĕнче [[Тимĕрçĕ|тимĕрçĕ]] ăсталăхне алла илнĕ. [[1937]]-мĕш çулта Хĕрлĕ Çара хĕсмете чĕннĕ, [[танк]] шкулне вĕренме лекнĕ. Кайран 50-мĕш перевçĕ дивизин 398-мĕш танк полкĕн танк командирĕ пулса тăнă. Тухăç Беларуçине ирĕке кăларнă кампанине хутшаннă. [[Совет-финн вăрçи]]нче [[Карел пымакĕ]]нчи çапăçусене хутшăнса [[Маннергейм йĕрĕ|Маннергейм йĕрне]] татса каçнă чухне палăрнă. 1940-мĕш çулхи [[нарăс, 11|нарăсăн 11-мĕшĕнче]] Бутяковăн танкĕ малтисен хушшинче 48.5 тӳпемне вирхĕнсе çитнĕ. Механик-водитель амансан унăн вырăнне ларса атакăна малалла тăснă. Финн салтакĕсем танка персе çĕмĕрсен, аманнă пулсан та, танк хускалайманнине шута илмесĕр, тăшман еннелле тупăран тата [[пулемет|пулеметсенчен]] пенĕ. Тăшманăн тепĕр снарячĕ лексен танка çулăм хыпса илет, пĕтĕм экипаж паттăррăн вилет. == Чыславсем == *[[Совет Союзĕн Паттăрĕ]] (7.4.1940); *[[Ленин орденĕ]]; == Асăнмалăх == * Бутяков урамĕ (Звенигово хули); * Салтака кайиччен Бутяков ĕçленĕ завода Бутяков ятне панă, завод умĕнче тата культура çурче умĕнче Паттăрăн бюстне вырнаçтарнă <ref>[http://butjk.yachtsworld.ru/ ОАО "СУДОСТРОИТЕЛЬНО-СУДОРЕМОНТНЫЙ ЗАВОД им.БУТЯКОВА С.Н."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120312001217/http://butjk.yachtsworld.ru/ |date=2012-03-12 }}</ref> * Тăван килĕн çурчĕ çине 2005-мĕш çулта асăну хăмине çапнă. ==Асăрхавсем== {{асăрхавсем}} ; Биографи «{{Кĕнеке:Герои Советского Союза|1}}» кĕнекере az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|2|group=БС1}} ; {{Кĕнеке:Герои Советского Союза|3}}» az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|group=БС3}} ; [['Патшалăх паттăрĕсем' (сайт)|Патшалăх паттăрĕсем]] {{асăрхавсем|group=ГС}} ; Халăх хастарлăхĕ сайтри награда лисчĕсем {{асăрхавсем|group=НЛ}} ; Ытти асăрхавсем {{асăрхавсем|group=Ас}} == Вуламалли == *Герои Советского Союза. Краткий биографический словарь. Том 1. М.: Воениз., 1988 * Наши земляки - Герои Советского Союза. 3-е изд. Чебоксары, 1980. ==Каçăсем== {{warheroes|id=4651}} * [http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=65&id=249756 Наши земляки - Герои Советского Союза] * [http://www.komarh.tk/70let/2010-03-25-05-48-52/277-2010-03-25-09-42-55 Бутяков Сергей Николаевич]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{Совет Союзĕн Паттăрĕсем}} {{Chuvashia-bio-stub}} <!--Categories--> {{DEFAULTSORT:Бутяков,Сергей, Николаевич}} [[Категори:Совет Союзĕн Паттăрĕсем]] [[Категори:Авăнăн 28-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:1916 çулта çуралнисем]] [[Категори:1940 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 11-мĕшĕнче вилнисем]] c6b8ofpvhko97h8vubl97ww74ab3c17 Бухара (Шаран районĕ) 0 33701 751618 715162 2022-08-23T04:34:13Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = ял |чăвашла çĕлĕк = Бухара |тăван çĕлĕк = |герб = Coat_of_Amrs_of_Bashkortostan.svg |ялав = Flag of Bashkortostan.svg |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Пушкăрт Республики {{!}} Пушкăрт |регион тапăлра = |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Пушкăртстанăн Шаран районĕ |район тапăлра = Шаран районĕ |пурăнан вырăн тĕсĕ = |пурăнан вырăн = |пурăнан вырăн тапăлра = |шалти пайлану = |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ячĕсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = 0 |халăх çырав çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = |конфесси йышĕ = |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ =[[UTC+5]], [[çулла]] [[UTC+6]] |почтă индексĕ = 452643 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 80258835002 |Commons-ри категори = |сайт = }} '''Бухара ''' — [[Пушкăрт Республики]]н [[Шаран районĕ]]нче вырнаçнă пурăнан вырăн. Почтă индексĕ — 452643, ОКАТО кочĕ — 80258835002. == Демографи == Пурăнан халăх динамики: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Пĕрлехи демографи кăтартăвĕсем'''<ref name='хыпар кĕнеки' /><ref name='башстат'>[http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC+%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC+%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8+%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD.pdf Численность населения по населенным пунктам Республики Башкортостан] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190517104742/http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC+%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC+%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8+%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD.pdf |date=2019-05-17 }}</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Мĕнпур пурăнан халăх || colspan=2 | Пурăнан халăх улшăнăвĕ 2002—2010 |--- class='shadow' | 2002 || 2009 || çын || % |--- | 6|| 0|| -6|| -100,00 |} == Тавралăхĕ == {{Çырмалла}} == Кун-çулĕ == {{Çырмалла}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.asmo-rb.ru Пушкăрт Республикин муниципаллă йĕркеленĕвĕсен канашĕ]. {{Bashkir-geo-stub}} {{Шаран районĕ}} [[Категори:Пушкăртстанăн пурăнан вырăнĕсем]] [[Категори:Пурăнан вырăнсем, алфавитпа]] [[Категори:Пушкăртстанăн Шаран районĕ]] gu75oyti5itrqwj8ape6p3dv4k01xwb Вăта федераци тăрăхĕ 0 39014 751625 717099 2022-08-23T04:48:50Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{РФ федераци тăрăхĕ | Ячĕ = Вăта ФТ | Ӳкерчĕк = Map of Russia - Central Federal District.svg | ФТ центрĕ = [[Мускав]] | Территори = 650 205 км² (3,8 %) | Халăх йышĕ = 38 678 913 (2013) (26.98 %) | Йышлăх = 59,49 çын/çм² | Хула халăх йышĕ = 70,7 | Субъект шучĕ = 18 | Хула шучĕ = 300 | Промăçлă ĕç тупăшĕн калăпăшĕ = 1,3 трлн тен. (2002) | Пĕр çынна валли тупăш = 5284 тен. ([[2002]]) | Пĕтĕмĕшле элчĕ = [[Беглов Александр Дмитриевич|Беглов Александр Дмитриевич]] | Официаллă сайт = http://www.pfo.ru }} '''Вăта федера́ци тăрăхĕ (ВФТ)''' — [[Раççей]]ĕн анăç пайĕнчи администрациллĕ йĕркелев. РФ от [[2000]] çулхи [[çу, 13|çăвăн 13-мĕшĕнче]] РФ президенчĕн хутайĕпе туса хунă. Шутне облаçсемпе федераци шайĕнчи хула кĕрет. == Географи == == Наци йышĕ == 2002 çулхи халăх çыравĕпе Вăта федераци тăрăхĕнче 38 млн 000 пин 651 çын пурăннă. Наци йышĕпе: # Вырăçсем — 34 млн. 703 тыс. 066 чел. (91,32 %) # Украинсем — 756 тыс. 087 чел. (1,99 %) # Нацилĕхне кăтартманнисем — 736 пин 020 çын (1,93 %) # Тутарсем — 288 пин 216 çын (0,77 %) # Эрменсем — 249 пин 220 çын (0,66 %) # Беларуссем — 186 пин 326 çын (0,49 %) # Азербайджансем — 161 пин 859 çын (0,43 %) # Еврейсем — 103 пин 710 çын (0,27 %) # Грузинсем — 80 пин 651 çын (0,21 %) # Молдавансем — 67 пин 811 çын (0,18 %) # Мордва — 67 пин 497 çын (0,18 %) # Таджиксем — 46 пин 738 çын (0,12 %) # Чăвашсем — 46 пин 101 çын (0,12 %) # Чикансем — 45 пин 858 çын (0,12 %) # Узбексем — 38 пин 676 çын (0,1 %) # Нимĕçсем — 33 пин 190 çын (0,09 %) # Чеченсем — 28 пин 861 çын (0,08 %) # Осетинсем — 17 пин 655 çын (0,05 %) # Ытти халăхсем — 17 пин 270 çын (0,05 %) # Корейсем — 16 пин 720 çын (0,04 %) 2010 çулхи халăх çыравĕпе Вăта федераци тăрăхĕнче 38 млн 445 пин 765 çын пурăннă. Наци йышĕпе: # Вырăссем — 34 млн. 240 пин 603 çын (89,06 %) # Нациллĕхне кăтартман çынсем — 1 млн. 944 пин 531 çын (5.06 %) # Ытти халăх çыннисем — 2 млн. 260 пин 631 çын (5,88 %) == Пысăк хуласем == * [[Мускав]] — 11 979 529 çын * [[Воронеж]] — 1 000 000 çын (2012-раштав-17)<ref>[http://top.rbc.ru/society/17/12/2012/836948.shtml В Воронеже родился миллионный житель] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130305084646/http://top.rbc.ru/society/17/12/2012/836948.shtml |date=2013-03-05 }}</ref> * [[Ярославль]] — 595 155 çын. * [[Рязань]] — 528 000 çын. * [[Липецк]] — 509 098 çын. * [[Тулă]] — 493 813 çын. * [[Курск]] — 428 000 çын. * [[Брянск]] — 412 753 çын. * [[Иваново]] — 408 826 çын. * [[Тĕвер]] — 406 918 çын. * [[Белгород]] — 373 528 çын. * [[Улатимĕр (хула)|Улатимĕр]] — 345 373 çын. * [[Калуга]] — 327 589 çын. * [[Орёл]] — 316 838 çын. * [[Смулен]] — 314 469 çын. * [[Тамбов]] — 309 410 çын. * [[Кострома]] — 269 711 человек. * [[Ватă Оскол]] — 220 816 çын. </div> == Çăлкуçсем == * Центральный федеральный округ // ''Чепалыга А. Л., Чепалыга Г. И.'' Регионы России: Справочник. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: Дашков и К°, 2004. — 100 с. — С. 26-39. ISBN 5-94798-490-3 == Каçăсем == * [http://www.oscfo.ru/ Вăта федераци тăрăхĕн пĕрлĕлĕх канашĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110804064647/http://oscfo.ru/ |date=2011-08-04 }} * [http://cfo-info.com/pravo/ Вăта федераци тăрăхĕн саккун тăваслăхĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100822155841/http://cfo-info.com/pravo/ |date=2010-08-22 }} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|2}} {{Раççейĕн федераци тăрăхĕсем}} {{Вăта федераци тăрăхĕ}} {{Вăта федераци тăрăхĕн хулисем (100 пин ытла пурăнан çын)}} [[Категори:Вăта федераци тăрăхĕ|*]] rp31sqtch9k6negydr2f4gdwfe83b6m Алиса (рок-ушкăн) 0 39979 751587 714733 2022-08-22T21:10:43Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Алиса}} {{Мусăк ушкăнĕ | Ячĕ = АлисА | Лого = Alisa logo for wiki.svg | Лого_анлăшĕ = 200px | Фото = Alisa autographs2.jpg | Фото_анлăшĕ = 250px | Фото_ăнлантарни = Сыктывкарта. 2007 çул | Пысăкăш = 260 | Çулсем = [[1983]] — хал. вăхăт | Ăçтан = [[Ленинград]]<br />[[Санкт-Петербург]] | Патшалăх = {{Flagicon|USSR}}<br /> {{Flagicon|RUS}} | Чĕлхи = [[вырăс чĕлхи|вырăс]] | Жанрсем =[[çĕнĕ хум (мусăк)|çĕнĕ хум]]<ref>{{cite web|url=http://allmusic.com/artist/alisa-p854636|publisher=AllMusic|title=Alisa on Allmusic|archiveurl=http://www.webcitation.org/6187VoJjT|archivedate=2011-08-22}}</ref>, [[рок-н-ролл]], [[панк-рок]], [[пост-панк]], <small>(малтанхи пултарулăхĕ)</small> [[хард-рок]], [[уайт-метал]], [[индастриал-метал]], [[христианский рок]], [[хеви-метал]]<ref>[http://nnm.ru/blogs/dmitriyon/alisa_-_izgoy_2005/#comment_13970731 Алиса — Изгой (2005)]</ref> | Лейбл = {{nobr|[[CD-Maximum]]}}, [[Союз (концерн)|Союз]], {{nobr|[[Moroz Records]]}}, [[Extraphone]], {{nobr|[[Rec Records]]}}, {{nobr|[[CD Land]]}}, {{nobr|[[Mainstream Production]]}}, {{nobr|[[Real Records]]}}, {{nobr|[[Grand Records]]}} | Йыш = [[Кинчев Константин Евгеньевич|Константин Кинчев]]<br />[[Самойлов Пётр Сергеевич|Пётр Самойлов]]<br />[[Лёвин Евгений Петрович|Евгений Лёвин]]<br />[[Романов Игорь Евгеньевич|Игорь Романов]]<br />[[Вдовиченко Андрей Николаевич|Андрей Вдовиченко]]<br />[[Парфёнов Дмитрий Александрович|Дмитрий Парфёнов]] | Сайт = [http://www.alisa.net alisa.net] |Хутшăнакансен урăх проекчĕсем = [[Разные люди]], [[Земляне (ушкăн)|Земляне]], [[Автоматические удовлетворители]], [[Хрустальный Шар]] тата ур. }} '''«Али́са»''' — 1983 çулта [[Ленинград]]ра йĕркеленнĕ [[СССР|совет]] тата [[раççей]] рок-ушкăнĕ. «Алиса» лидерĕ — вокалист [[Кинчев Константин Евгеньевич|Константин Кинчев]]. Халĕ «Алиса» çĕнĕ альбомсене хастар çырать, фестивальсенче хедлайнер пулса ĕçлет<ref>{{статья |автор = Ирина Якутенко |пуçелĕк = Тысяча пластинок |каçă = http://lenta.ru/articles/2011/03/07/top13/ |кăларăм = Lenta.Ru |çул = 1996 |номер = 5 }}</ref><ref>{{статья |автор = Мария Свешникова |пуçелĕк = Я всегда настроена на его волну |каçă = http://www.alisa.net/pressa.php?action=2008&disk=press262 |кăларăм = Труд |çул = 2008 }}</ref><ref>{{статья |автор = Денис Ступников |пуçелĕк = «Алиса» взяла главные призы на премии «Чартова дюжина» |каçă = http://www.km.ru/music/502f9d12eca148eabc1090266f46e22e |кăларăм = KM.ru |çул = 2008 }}</ref><ref>{{cite web | url = http://www.rocknadvolgoi.ru/news/45/ | title = Новости | work = Лидер группы «Алиса» о Роке над Волгой и не только.... | publisher = Рок над Волгой - крупнейший рок-фестиваль страны | accessdate = 2011-12-28 | lang = | archiveurl = http://www.webcitation.org/658g5sbQy | archivedate = 2012-02-02 }}</ref>. Читатели «Комсомольской правды» назвали «Алису» самой влиятельной группой русского рока<ref>[http://kp.md/daily/23312/30228/ Группы, которые изменили наш мир] — [[Комсомольская правда]]</ref>. По опросам «Ромир», «Алиса» входит в десятку самых популярных рок-групп России<ref>[http://www.romir.ru/news/res_results/220.html Ромир: Цифры и факты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100303133631/http://www.romir.ru/news/res_results/220.html |date=2010-03-03 }}</ref>. == Кун-çулĕ == {{Çырмалла}} == Вуламалли == * {{КЕКРРМ|2009|42—48}} * [http://www.rollingstone.ru/articles/151/26,5 Мистер Мускул] — интервью К. Кинчева журналу [[Rolling Stone]] * [http://www.ozon.ru/context/detail/id/199256/ «Алиса» (история группы)] на ozon.ru * Святослав Задерий. [http://goldenunder.sakhaworld.org/books-r/zaderiy/zaderiy.php Дети равновесия: «Алиса», Саш-Баш и др.]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} == Каçăсем == {{commons|Category:Alisa}} * [http://www.alisa.net/ Официаллă сайт] * {{youtube.com|AlisAChannel}} * {{facebook|alisanet}} * {{myspace|kinchev|Константин Кинчев}} * {{twitter|AlisA_Official}} * {{lj-community|alisa_ru}} * {{musicbrainz artist|id=a1f0bd3b-6977-4ab2-8d5c-2464bada895d|name=Алиса}} * {{moskva.fm|алиса|Алисы}} * [http://rock-fan.ru/28-alisa.html История группы Алиса] {{недоступная ссылка|число=11|месяц=05|год=2013}} * [http://alisa-tver.ru/ Фан-сайт. Раритетные аудио и видеозаписи группы] * [http://www.rock-n-roll.ru/text/encyclopedia/%c0/%c0%cb%c8%d1%c0/ История группы]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071020000700/http://www.rock-n-roll.ru/text/encyclopedia/%C0/%C0%CB%C8%D1%C0/ |date=2007-10-20 }} на сайте rock-n-roll.ru * [http://www.novoskop.ru/news/alisa-vystupit-s-kontsertom-v-belgrade/ Алиса выступит с концертом в Белграде] * [http://ru-news.ru/art_desc.php?aid=3237 Сербское народное движение выразило уважение Константину Кинчеву] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130816204235/http://ru-news.ru/art_desc.php?aid=3237 |date=2013-08-16 }} * [http://ru-news.ru/art_desc.php?aid=3706 Выступление Алисы на 2-ом международном байкерском фестивале «Narva Bike 2009»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131209193746/http://ru-news.ru/art_desc.php?aid=3706 |date=2013-12-09 }} * [http://www.ytime.com.ua/ru/50/1586 Песни группы АЛИСА: история и комментарии (проект «РОК-ПЕСНИ: толкование»)] * [kommersant ru / doc / 2143508#t129451219 Статья Алексея Любимова (Лунные песни с солнечной символикой)] {{Алиса}} [[Категори:Алиса (ушкăн)| ]] [[Категори:Раççей рок-ушкăнĕсем]] [[Категори:СССР рок-ушкăнĕсем]] [[Категори:1980-мĕш çулсенчи рок-ушкăнсем]] [[Категори:1990-мĕш çулсенчи рок-ушкăнсем]] [[Категори:2000-мĕш çулсенчи рок-ушкăнсем]] [[Категори:2010-мĕш çулсенчи рок-ушкăнсем]] [[Категори:Христиан рок-ушкăнĕсем]] [[Категори:Ленинград рок-клубĕ]] 09nobm8u76hp0xrsszinbpxxlxg1svt Алексеевка (Кушкă районĕ) 0 40261 751585 714725 2022-08-22T21:08:59Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" style="margin-left:1em; background:#f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" | align="center" | [[Ӳкерчĕк:Coat of Arms of Samara oblast.png|120px|Самар облаçĕн гербĕ]] | align="center" | [[Ӳкерчĕк:Flag of Samara Oblast.svg|140px|Самар облаçĕн ялавĕ]] |---- bgcolor="#b9e4FF" ! bgcolor="#b9e4FF" | [[Самар облаçĕн гербĕ|Гербĕ]] ! bgcolor="#b9e4FF" | [[Самар облаçĕн ялавĕ|Ялавĕ]] |---- bgcolor="#e3e3e3" ! colspan="2" bgcolor="#e3e3e3" | '''Алексеевка''' |---- | [[Патшалăх]] || [[Раççей Федерацийĕ]] |---- | [[Республика]] || [[Самар облаçĕ]] |---- | [[Район]] || [[Самар облаçĕн Кушкă районĕ|Кушкă районĕ]] |---- | [[Ял тăрăхĕ]] || Аслă Константиновка ял тăрăхĕ |---- | Никĕсленĕ (çул) || XX-мĕш ĕмĕр пуçламăшĕ |---- | [[Лаптăк]] || км² |---- | [[Халăх йышĕ]] || 88<small> (2009) </small> |---- | [[Йышлăхĕ]] || /км² |---- | [[Телефон префиксĕ]] || +7 848хх |---- | [[Почта индексĕ]] || 446812 |---- | Геогр. широти || 54°20′11″ Ç/N |---- | Геогр. долготи || 50°131′51″ Т/E |---- | Вăхăт тăрăхĕ || [[UTC+3]], [[çулла]] [[UTC+4]] |---- | ОКАТО (код) || 36 224 808 004 |---- |} '''Алексеевка''' — [[Самар облаçĕ]]нчи [[Самар облаçĕн Кушкă районĕ|Кушкă районĕ]]н [[ял]]ĕ. Шкулта 2 вулавăш, культура çурчĕ, шкул пур. ==Истори== XX-мĕш ĕмĕр пуçламăшĕнче Кивĕ Шăнтал вулăсĕнчи чăваш ялĕсен çыннисем [[Моховой]] станци патне каякан [[чукун çул]] хĕрринче никĕсленĕ. ==Каçăсем== * [http://koshki.samgd.ru/representative_organs/s431/ Сельское поселение Большая Константиновка] * [http://www.riasamara.ru/rus/news/region/municipal_news/article30164.shtml Вехи истории Кошкинского района]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://vkoshkah.ru/ Информационный портал Кошкинского района]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121230224621/http://vkoshkah.ru/ |date=2012-12-30 }} * [http://medianet.yartel.ru/schools/elhovskaya/images/stories/polzovatel/koshki.doc История Кошкинского района в названиях и документах. Краеведческий справочник. (Арнольдов Н.А)] ==Асăрхатарусем== {{асăрхавсем}} {{stub}} {{Кушкă районĕ}} [[Категори:Самар облаçĕнчи Кушкă районĕн ялĕсем]] [[Категори:Самар облаçĕнчи чăваш ялĕсем]] pmz8rv9yjghwbboyh31k7cacrlhj1sh Джорджо Деметро Галларо 0 55590 751661 719172 2022-08-23T06:45:35Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Джорджо Деметрио Галларо''' ([[Поццалло]], 1948 çул, кăрлач, 16) — Сицилири (Итали) [[Итал-албан католици чиркĕвĕ]]н [[Пьяна-дельи-Альбанези епархийĕ|Пьяна-дельи-Альбанези епархин]] суйланă епископĕ. == Биографи == Галларо [[Поццалло]] хулинче 1948 çулхи кăрлачăн 16-мĕшĕнче çуралнă<ref>"[http://www.corrierediragusa.it/articoli/attualit%C3%A0/pozzallo/30032-don-giorgio-gallaro-e-vescovo-pozzallo-in-festa.html Don Giorgio Gallaro è vescovo, Pozzallo in festa]" (). ''[[Corriere di Ragusa]]''. 1 April 2015. Retrieved on 3 April 2015.</ref>.[[Ното (Сицили)|Ното]] семининче вĕренсе тухсан, вăл [[Лос-Анджелес]]а куçса каять, унта [[1972]] çулта ăна сăвапçă санне кĕртнĕ, [[АПШ]]-ри тухăç йăлиллĕ прихутсенче тăрăшать.<ref>[http://www.magaze.it/wps/2015/03/31/nominato-vescovo-delleparchia-di-piana-degli-albanesi-il-rev-do-giorgio-demetrio-gallaro/ Nominato Vescovo dell'Eparchia di Piana degli Albanesi il Rev.do Giorgio Demetrio Gallaro]</ref> == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.eparchiapiana.it/SelfSiteinfo.asp?idPag=96&idSez=4 Eparchy's Bishop page] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306164242/http://www.eparchiapiana.it/SelfSiteinfo.asp?idPag=96&idSez=4 |date=2012-03-06 }} {{Ref-it}} {{DEFAULTSORT:Галларо, Джорджо Деметро}} [[Категори:Итали епископĕсем]] [[Категори:1948 çулта çуралнисем]] [[Категори:Халĕ пурăнакансем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Поццолло]] 1e8r3hmbpwip8myqk8hltzxqs21ei2a Архимед 0 55820 751592 714907 2022-08-23T01:05:10Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Ăсчах |Ят = Архимед |Тăван ят = Αρχιμήδης |Ӳкерчĕк = Retrato de un erudito (¿Arquímedes?), por Domenico Fetti.jpg |Анлăшĕ = 260px |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Алпусни = |Çуралнă вăхăт = -[[287]] |Çуралнă вырăн ={{ÇВ|Сиракузы|Сиракузăра}} |Вилнĕ вăхăт = -[[212]] |Вилнĕ вырăн = {{ВВ|Сиракузы|Сиракузăра}} |Гражданлăх = |Ăслăх сфери = [[Математика]], [[механика]], [[инженери]] |Ĕçлев вырăнĕ = |Ăсчах степенĕ= |Ăсчах хисепĕ = |Альма-матер = |Ăслăлăх ертӳçи = |Паллă вĕренекенсем = |Паллă = |Чыславсемпе парнесем = |Сайт = }} ''' Архимед ''' – (-287, Сиракузы -212, Сиракузы) - [[Математика]], [[механика]], [[инженери]] енĕпе ĕçленĕ авалхи Греци ăсчахĕ. [[Механика]], [[гидростатика]] никĕсленĕ. == Литература == «Çавракăша виçни» кĕнекинче Архимед [[пи|<math>\pi</math>]] хисепе çывхартнине кăтартнă: «''архимед хисепĕ''» <math>3\frac{1}{7}</math>. Вăл ку хисепĕн тĕрĕслехне те палартнă: <math>3\frac{10}{71} < \pi < 3\frac{1}{7}</math>. Вăл круг тавра тата круг ăшĕнче 96-кĕтеслĕх туса вĕсен тăршшĕне виçнĕ. [[Ӳкерчĕк:Archimedes pi.svg|thumb|left|220px|<center><math>\pi</math></center> хисеп шутламалли Архимед меслечĕн схеми]] [[Ӳкерчĕк:Archimedes-screw one-screw-threads with-ball 3D-view animated small.gif|frame|Архимед винчĕпе япаласем хăпартни]] === Текстсемпе куçарусем === '''вырăс чĕлхипе''': * ''Архимедовы'' теоремы, Андреем Таккветом, езуитом, выбранные и Георгием Петром Домкиио сокрашенные… / Пер. с лат. И. Сатарова. СПб., 1745. С. 287—457. * ''Архимеда'' Две книги о шаре и цилиндре, измерение круга и леммы. / Пер. Ф. Петрушевского. СПб., [[1823]]. 240 стр. * ''Архимеда'' Псаммит, или Изчисление песку в пространстве равном шару неподвижных звезд. / Пер. Ф. Петрушевского. СПб., 1824. 95 стр. * Новое сочинение ''Архимеда''. Послание Архимеда к Эратосфену о некоторых теоремах механики. / Пер. с нем. Одесса, 1909. XVI, 28 стр. * О квадратуре круга (Архимед, Гюйгенс, Ламберт, Лежандр). / Пер. с нем. под ред. С. Н. Бернштейна. (Серия «Библиотека классиков точного знания», 3). Одесса, 1911. 156 стр. ** 3-е изд. (Серия «Классики естествознания»). М.-Л.: ОНТИ. 1936. 235 стр. 5000 экз. * ''Архимед''. Исчисление песчинок (Псаммит). / Пер. и прим. Г. Н. Попова. (Серия «Классики естествознания»). М.-Л., Гос. техн.-теор. изд. 1932. 102 стр. * ''Архимед''. Сочинения. / Перевод, вступительная статья и комментарии И. Н. Веселовского. Перевод арабских текстов Б. А. Розенфельда. М.: Гос. изд-во физ.-мат. лит-ры (Физматгиз), [[1962]]. 640 стр. 4000 экз. ** [http://ilib.mccme.ru/djvu/klassik/arhimed.htm На ilib.mccme.ru] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130208105427/http://ilib.mccme.ru/djvu/klassik/arhimed.htm |date=2013-02-08 }} ** [http://www.math.ru/lib/book/djvu/klassik/arhimed.djvu На math.ru] '''Франс чĕлхипе''': * Издание в серии «[[Collection Budé]]»: ''Archiméde''. Oeuvres. ** T. I: De la sphère et du cylindre. — La Mesure du cercle. — Sur les conoïdes et les sphéroïdes. Texte établi et traduit par Ch. Mugler. 2e tirage 2003. XXX, 488 p. ** T. II: Des spirales. — De l'équilibre des figures planes. — L’Arénaire. — La Quadrature de la parabole. Texte établi et traduit par Ch. Mugler. 2e tirage 2002. 371 p. ** T. III: Des corps flottants. — Stomachion. — La Méthode. — Le livre des lemmes. — Le Problème des boeufs. Texte établi et traduit par Ch. Mugler. 2e tirage 2002. 324 p. ** T. IV: Commentaires d’Eutocius. — Fragments. Texte établi et traduit par Ch. Mugler. 2e tirage 2002. 417 p. === Тĕпчевсем === [[File:Archimedous Panta Sozomena.tif|thumb|''Archimēdous Panta sōzomena'', 1615]] * {{статья |автор=Башмакова И. Г. |пуçелĕк=Дифференциальные методы у Архимеда |кăларăм=[[Историко-математические исследования]] |номер=6 |издательство=ГИТТЛ |место=М. |çул=1953 |страницы=609—658 }} * {{статья |автор=Башмакова И. Г. |пуçелĕк=Трактат Архимеда «О плавающих телах» |кăларăм=[[Историко-математические исследования]] |номер=9 |издательство=ГИТТЛ |вырăн=М. |çул=1956 |страницы=759—788 }} * {{статья |автор=Башмакова И. Г. |пуçелĕк=Лекции по истории математики в Древней Греции |кăларăм=[[Историко-математические исследования]] |номер=11 |издательство=[[Физматгиз]] |вырăн=М. |çул=1958 |страницы=363-406 |ref=Башмакова И. Г. }} *{{статья|автор=Бондаренко С.Б.|пуçелĕк=Философские взгляды Архимеда (к 2300-летию со дня рождения) |кăларăм=[[Философия науки]]| номер=2|издательство=[[Институт философии и права СО РАН]] |вырăн=Новосибирск | çул=2013 | страницы=176-185}} *{{статья|автор=Бондаренко С.Б.|пуçелĕк=Жизнь и смерть Архимеда Сиракузского |кăларăм=[[Вопросы культурологии]]| номер=10|издательство=[[ИД ПАНОРАМА]] |вырăн=М. | çул=2014 | страницы=38-42}} * ''Ван дер Варден.'' [http://naturalhistory.narod.ru/Person/Modern/Waerden/Nauka_1/N_1_Ogl.htm Пробуждающаяся наука. Математика древнего Египта, Вавилона и Греции. Перевод с голландского.] М.: Физматгиз, 1959. * ''Веселовский И. Н.'' Архимед. М.: Учпедгиз, 1957. 111 стр. 30000 экз. * ''Житомирский С. В.'' Астрономические работы Архимеда. ''Историко-астрономические исследования'', 11, 1977, с. 319—397. * ''Житомирский С. В.'' [http://www.edu.delfa.net/Interest/biblio/arhimed.pdf Архимед: Пособие для учащихся.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070310195841/http://edu.delfa.net/Interest/biblio/arhimed.pdf |date=2007-03-10 }} М.: Просвещение, 1981. 112 стр. 100000 экз. * ''Житомирский С. В.'' Античная астрономия и орфизм. М.: Янус-К, 2001. * История математики под редакцией [[Юшкевич, Адольф Павлович|А. П. Юшкевича]] в трёх томах, М.: Наука. [http://ilib.mccme.ru/djvu/istoria/istmat1.htm Том I. С древнейших времен до начала Нового времени. (1970)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181125105114/http://ilib.mccme.ru/djvu/istoria/istmat1.htm |date=2018-11-25 }} * ''Каган В. Ф.'' Архимед, краткий очерк о жизни и творчестве. М.-Л.: Гостехиздат, 1949. 52 стр. 20000 экз. * ''Лурье С. Я.'' [http://www.history.vuzlib.net/book_o093.html Архимед.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100206072449/http://www.history.vuzlib.net/book_o093.html |date=2010-02-06 }} М.-Л.: Изд-во АН СССР, 1945. * ''Чвалина А. ''Архимед''. М.-Л.: ОНТИ, 1934. * ''Щетников А. И.'' Архимед, корабль Гиерона и «золотое правило механики». ''Сибирский физический журнал'', 1995, № 4, с. 74-76. * ''Щетников А. И.'' Задача Архимеда о быках, алгоритм Евклида и уравнение Пелля. ''Математика в высшем образовании'', № 2, 2004, с. 27-40. * ''Aaaboe A., Berggern J. L.'' Didactical and other remarks on some theorems of Archimedes and infinitesimals. ''Centaurus'', 38, 1996, p. 295—316. * ''Berggern J. L.'' A lacuna in Book I of Archimedes’ Sphere and Cylinder. ''Historia mathematica'', 4, 1977, p. 1-5. * ''Berggern J. L.'' Spurious theorems in Archimedes’ Equilibria of Planes. ''Archive for History of Exact Sciences'', 16, 1977, p. 87-103. * ''Christianidis J. et al.'' Having a Knack for the Non-intuitive: Aristarchus’s Heliocentrism through Archimedes’s Geocentrism, History of Science, V. 40, Part 2, No. 128, June 2002, 147—168. [http://www.shpltd.co.uk/hscont40.html Статья на сайте журнала] * ''[[Дейкстерхёйс Эдуард Ян|Dijksterhuis E. J.]]'' Archimedes. Copenhagen, 1956. * ''Drachmann A. G.'' Fragments from Archimedes in Heron’s Mechanics. ''Centaurus'', 8, 1963, p. 91-146. * ''Heath T. L.'' The works of Archimedes. (Repr. NY: Dover, 2002) * ''Netz R., Saito K., Tschernetska N.'' A new reading of Method Proposition 14: Preliminary evidence from the Archimedes palimpsest. ''SCIAMVS'', 2, 2001, p. 9-29; 3, 2002, p. 109—127. ==Каçăсем== {{Commons|}} * {{ВТ-ЭСБЕ|Архимед}} * [http://www.wilbourhall.org/index.html Греческие тексты сочинений] * Архимед. [http://www.univer.omsk.su/omsk/Edu/Math/aarhimed.htm БИОГРАФИЯ] на univer.omsk.su. * {{Кĕнеке:Храмов Ю. А.:Физики|пай = Архимед|с =20|пай каçи = 80}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} [[Категори:Архимед]] [[Категори:Механиксем]] [[Категори:Физиксем]] oq919nngmtlpggwkvnl83m9c9pu6i11 Гилязов Аяз Мирсаидович 0 56700 751651 719153 2022-08-23T06:01:34Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕр хушаматлисем|Гилязов}} {{Çыравçă |Ят = Аяз Мирсаидович Гилязов |Ӳкерчĕк = |Ӳкерчĕке ăнлантарни ăнлантарни = |Çуралнă вăхăт = [[1928]], [[кăрлач, 17]] |Çуралнă вырăн = [[Чукмарлă]] ял, {{ÇВ|Сарман районĕ|Сарман районĕнче}}, {{ÇВ|Тутар АССР|Тутарстанра}}, [[РСФСР]], [[СССР]] |Вилнĕ вăхăт = [[2002]], [[пуш, 13]] |Вилнĕ вăхăт = {{ВВ|Тутарстан|Тутарстанра}}, {{ВВ|Хусан|Хусанта}} |Гражданлăх = СССР, РФ |Ĕçлев тĕсĕ = XX ĕмĕрти СССР, Раççей прозăçи, драматургĕ |Хастар çулсем = |Тĕлĕ = {{s|[[социаллă реализм]]}} |Жанр = [[повеç]], [[роман]], [[калав]], [[пьеса]] |Ĕçсен чĕлхи = [[тутар чĕлхи|тутар]] |Парнесем = {{РСФСР Горький ячĕллĕ парни|1987}} |Чыславсем = {{РСФСР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ|1985}} }} '''Ая́з Мирсаи́дович Гиля́зов''' ({{lang-tt|Аяз Гыйләҗев}}; [[1928]]—[[2002]]) — тутар, совет тата раççей çыравçи. Тутарстан Республикин халăх çыравçи ([[1993]]). == Биографи == Аяз Гилязов [[1928]] çулхи [[кăрлач, 17|кăрлачăн 17-мĕшĕнче]] Хусан кĕпернине кĕнĕ Сарман чиркӳ ялĕнче, (халĕ [[Тутарстан]]) вĕрентӳçĕ çемьинче çуралнă. Ачалăхĕ Зай районĕнчи [[Тури Багряж]] ялĕнче иртнĕ. Вырăнти шкулта тулли мар вăтам пĕлӳ илсен тăван района таврăннă та Сарманти вăтам шкулта вĕренсе тухнă. [[1948]] çулта [[Хусан патшалăх университечĕ|Хусан патшалăх университетне]] вĕренме кĕнĕ. [[1950]] çулта ăна аресленĕ те [[Карлаг|караганда лагерьне]] хупнă. Пиллĕк хĕн курнă хыççăн Аяз Гилязов Хусана таврăннă та вĕренĕве малалла тăснă. Тепĕр çул çурăран «[[Чаян]]» тата «[[Азат хатын]]» журналсенче ĕçе пикеннĕ. «Совет эдэбияты» (халĕ «[[Казан утлары]]») журналăн проза уйрăмĕн редакторĕ пулса ĕçленĕ. [[1955]] çулта ăна реабилициленĕ. [[1963]] çулта [[ССРС ÇП]] çумĕнчи Аслă литература курсĕсенче вĕренсе тухнă. Калавсем, очерксем, фельетонсем, статьясем çырнă. Каярах, повеç Гилязовăн юратнă жанрĕ пулса тăрать. Аяз Мирсаидович 2002 çулхи [[пуш, 13|пушăн 13-мĕшĕнче]] çут тĕнчерен уйрăлса кайна. === Пайăр пурнăçĕ === == Литература ĕçĕ == == Паллă ĕçĕсем == * [[Их было четверо (повесть)|«Их было четверо»]] ([[1958]]) * [[Три аршина земли (повесть)|«Три аршина земли»]] ([[1963]]) * «Жемчужина Зая» ([[1963]]) * «В середине» ([[1969]]) * [[За околицами луга зеленые (роман)|«За околицами луга зеленые»]] ([[1970]]) * «Весенние караваны» ([[1972]]) * «Диляра» ([[1973]]) * [[Любовь и ненависть (повесть)|«Любовь и ненависть»]] ([[1976]]) * [[В пятницу вечером (повесть)|«В пятницу вечером»]] ([[1980]]) * [[Взлетел петух на плетень (повесть)|«Взлетел петух на плетень»]] ([[1981]]) == Чыславсемпе парнесем == * ТАССР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ ([[1978]] * [[Тутарстан Республикин Габдулла Тукай ячĕллĕ патшалăх парни]] ([[1983]] — «Эрнекун каçхине» тата «Автан çатан çине вĕçсе хăпарчĕ» повеçсемшĕн) * [[РСФСР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ]] ([[1985]]) * [[РСФСР М. Горький ячĕллĕ патшалăх парни]] ([[1987]] — «Шурăмпуç чухне» повеçсем пухмачĕшĕн) * [[Тутарстан Республикин халăх çыравçи]] ([[1993]] — тутар литератури аталанăвне питĕ пысăк ӳсĕм кӳнĕшĕн) == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.tatar.ru/?DNSID=4fd75803312df0f69963b92747e50434&node_id=1175&id=1683 Гилязов Аяз Мирсаидович]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110708163653/http://tatarstan.ru/?DNSID=fd151609a63de20a213c3eb8bf2aa026 |date=2011-07-08 }} * [http://shp.by.ru/spravka/encyclop/bes/4q/4g.shtm Аяз Гилязов. Большой энциклопедический словарь] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100129225105/http://shp.by.ru/spravka/encyclop/bes/4q/4g.shtm |date=2010-01-29 }} * [http://kitap.net.ru/gilyazov3.php Аяз Гилязов Татарская электронная библиотека] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304121509/http://kitap.net.ru/gilyazov3.php |date=2016-03-04 }} * [http://kitap.net.ru/gilyazov.php Аяз Гилязов в Татарской электронной библиотеке] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150831044003/http://kitap.net.ru/gilyazov.php |date=2015-08-31 }} * [http://www.megabook.ru/Article.asp?AID=624725 Аяз Гилязов Энциклопедия Кирилла и Мефодия]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/102914 Аяз Гилязов на Академик.ru] * [http://www.1000kzn.ru/article/ru/657/381/ Лента Казани — Аяз Гилязов] * [http://www.tatmir.ru/article.shtml?article=876&section=0&heading=0 «Татарский мир» Интервью Искандера Гилязова] * [http://www.grigoriyantipenko.narod.ru/news/777.html Татар-информ Интервью Мансура Гилязова] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130905140159/http://www.grigoriyantipenko.narod.ru/news/777.html |date=2013-09-05 }} * [http://www.evening-kazan.ru/article.asp?from=section&section_id=7&id=31810&artcount=3802&artoffset=0&limit=20 «Вечерняя Казань» Интервью Фатиха Кутлу]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.intertat.ru/clauses/?pid=8280/&lang=ru «Аяз Гилязов для меня — солнце»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120618173825/http://www.intertat.ru/ru/ |date=2012-06-18 }} * [http://www.tatar-inform.ru/news/2008/09/17/132849/ Татар-информ «В Татарстане проходят съемки фильма „Три аршина земли“»]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.chelny-week.ru/gazeta/articles/4546.html «Челнинская неделя» «Кино по Гилязову» ] * [http://www.e-vid.ru/index-m-192-p-63-article-5652.htm «Время и деньги» — Состоялась премьера инсценировки М.Гилязова по повести Аяза Гилязова «Яра»] [[Категори:Çыравçăсем, алфавитпа]] [[Категори:Тутарстан çыравçисем]] [[Категори:Тутар çыравçисем]] [[Категори:Тутар драматургĕсем]] [[Категори:Тутарстан халăх çыравçисем]] dc4c9iy9dgckm6xmz9nfwfgcihd24jr 705(К) «Лира» проекчĕн шывай киммисем 0 56797 751552 714330 2022-08-22T16:54:55Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Шывай кимми |Ячĕ = 705/705К «Лира» проекчĕн АТШК |Тăван ячĕ = ПЛАТ проекта 705/705К «Лира» |Схема = Alfa class SSN.svg |Капăрлату = Alfa_class_submarine_2.jpg |Алпусни = |Ялав = |Порт = |Антарнă = |Кăларнă = |Статус = |Тĕс = [[АТШК]] |Проект = 705, 705К «Лира» |КБ = [[Малахит (конструктор бюровĕ)|СКБ-143]] |Тĕп конструктор = |NATO = «Alfa» |Хăват хатĕрĕ = * 1 [[Реактор с жидкометаллическим теплоносителем|РЖМТ]] ОК-550 (БМ-40А<ref name="705К">проект 705К</ref>) 155 МВт * 1 ГТЗА 40000 л. в. * АТГ 2 × 1500 кВт |Шывçи хăвăртлăхĕ = 14 çыхă |Шывай хăвăртлăхĕ = '''41 çыхăна çити''' |Ĕçлев тарăнăшĕ = 320 м |Чи тарăнăшĕ = 450 м |Экипаж = 32 çын |Автономлăх = 50 талăк |Шыв кăларăшĕ = 2300 (2280<ref name="705К"/>) т |Тулли шыв кăларăшĕ = 3180 т |Тăршшĕ = 81,4 (79,6<ref name="705К"/>) м |Анлăшĕ = 10,0 м (13,5 м стабилизаторсемпе) |Çӳллĕшĕ = |Анса ларни = 7,6 м |Артиллери = |Торпедăсем = 6 [[торпеда аппарачĕ|ТА]], калибрĕ — 533 мм.<br />Боезапас: 20 торпедă: САЭТ-60 е СЭТ-65, е 24 мины: ПМР-1 тата ПМР-2. |Ракетăсем = |СХХ = |Авиаци = |Хакĕ = |commons = Alfa class submarines }} '''705, 705К «Лира» проекчĕн шывай киммисем''' ([[НАТО классификацийĕ|НАТО классификаципе]] — «Alfa») — [[СССР|совет]] атом [[шывай кимми]]сен серийĕ. Пысăках мар питĕ хăвăрт куçакан пĕр[[Авăс винчĕ|валлă]] [[Титан (элемент)|титан]] корпусĕллĕ шывай кимĕсен хăвăртлăхĕпе тата манёвр енĕпе тĕнчере аналог пулман, вĕсене тăшманăн [[шывай кимми|субмаринисене]] пĕтерме тунă. Кулленхи юсăва тума питĕ кăткăс пулни тата [[перестройка]] тапранса кайни çак субмаринăсен карьерине пĕтерет. Проекта [[Малахит (конструктор бюровĕ)|СКБ-143]] хатĕрленĕ. Проект идейне [[Петров Анатолий Борисович|А. Б. Петров]] конструктор сĕннĕ. Тĕп конструкторĕ — [[Русанов Михаил Георгиевич|М. Г. Русанов]], [[1977]]-па — {{nobr|В. В. Ромин}}. == Кимĕсем == {|class="standard" style="text-align:center" |+'''Çурçĕр флочĕ''' |----- ! Номер ! Кĕртнĕ вăхăт ! Тăвакан предприяти |----- | style="background-color:#efefef;" | [[К-64]] | align="center" | 1971, раштав, 31 | rowspan=4 | Судомех № 196, <br />[[Ленинград|Ленинград хула]] |----- | style="background-color:#efefef;" | [[К-316]] | align="center" | 1978, авăн, 30 |----- | style="background-color:#efefef;" | [[К-373]] | align="center" | 1979, раштав, 29 |----- | style="background-color:#efefef;" | [[К-463]]<ref name="705К"/> | align="center" | 1981, раштав, 30 |----- | style="background-color:#efefef;" | [[К-123 (1976)|К-123]] | align="center" | 1977, раштав, 12 | rowspan=3 | [[Севмаш|Çурçĕрти машинăтавакан<br />предприяти]],<br />[[Северодвинск|Северодвинск хула]] |----- | style="background-color:#efefef;" | [[К-432]]<ref name="705К"/> | align="center" | 1978, раштав, 31. |----- | style="background-color:#efefef;" | [[К-493]]<ref name="705К"/> | align="center" | 1981, авăн, 30 |----- |} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.submarine.id.ru/sub.php?705 ПЛАТ — Проект 705, 705К «Лира»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050911025859/http://www.submarine.id.ru/sub.php?705 |date=2005-09-11 }} submarine.id.ru * [http://www.deepstorm.ru/DeepStorm.files/45-92/nts/705/list.htm Проект 705 и 705К «Лира»] deepstorm.ru * [http://www.submarine.id.ru/thumbs/705/index.shtml Фотогалерея на submarine.id.ru] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070515165942/http://www.submarine.id.ru/thumbs/705/index.shtml |date=2007-05-15 }} * [http://pilot.strizhi.info/2006/08/21/410 «Сюжет про лодки проекта 705»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080611031929/http://pilot.strizhi.info/2006/08/21/410 |date=2008-06-11 }} pilot.strizhi.info * [http://doci.nnm.ru/arhiv_diletanta/31.05.2006/podvodnyj_istrebitel_ili_proekt_705/ Подводный истребитель или Проект 705]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://xn----7sbb5ahj4aiadq2m.xn--p1ai/typhoon/2001/705-2.shtml русская-сила.рф // ''В. А. Собакин'' Автоматизация общекорабельных систем и комплексная автоматизация АПЛ проекта 705. Альманах «Тайфун» № 4/2001 (35)] * [http://oko-planet.su/history/historysng/104420-vospominaniya-komandira-k-493-pr705-k.html ''Капитан 1 ранга Б. Г. Коляда.'' Воспоминания командира К-493 пр.705-К Альманах «Тайфун» № 10 / 2000 г. ] == Вуламалли == * {{кĕнеке |автор = Апальков Ю. В. |пуçелĕк = Подводные лодки Советского Союза. 1945-1991 гг. Т. II |вырăн = М |издательство = Моркнига |çул = 2011 |isbn = 978-5-903081-42-4 }} * {{кĕнеке |автор = Апальков Ю. В. |пуçелĕк = Подводные лодки Советского Союза. 1945-1991 гг. Т. III |вырăн = М |издательство = Моркнига |çул = 2012 |isbn = 978-5-903081-43-1 }} {{705(К) проекчĕн АТШК}} {{РФ ТÇФ АШК}} {{Титан шывай киммисем}} fhweup17bsqxa9hitvl69dsedh31g81 Куркова Равшана Бахрамовна 0 57205 751719 716395 2022-08-23T10:17:35Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{пĕр хушаматлисем|Куркова}} {{Кинематографист |ят = Равшана Бахрамовна Куркова (Матчанова) |тăван ят = |ӳкерчĕк = Куркова Равшана.jpg |анлăшĕ = |ӳкерчĕке ăнлантарни = «Мама» фильма 2012 çулхи нарăсăн 22-мĕшĕнче кăтартнă чухне |çуралнă чухнехи ят = Равшана Бахрамовна Матчанова |çуралнă вăхăт = [[1980]], [[çурла, 22]] |çуралнă вырăн = {{ÇВ|Ташкент|Ташкентра}}, [[Узбек ССР]], [[СССР]] |професси = XX - XXI ĕмĕрсенчи раççей актриси |гражданлăх = {{UZB}}, {{RUS}} |хастар çулсем = [[1992]]-па |тĕлĕ = |киностуди = |чыславсем = «Новое кино. 21 век» тĕнчери кинофестивалĕн парни, хĕрарăм рольне лайăх вылянăшăн }} {{external media |topic = |subtopic = |font-size = |align = |clear = |width = |image1 = [http://spletnik.ru/img/2011/02/mavrina/20110204-kurkova002.jpg Равшана Куркова] |image2 = |image3 = }} '''Равша́на Бахра́мовна Курко́ва''' ({{lang-uz|Равшона Баҳром қизи Куркова, Ravshona Bahrоm qizi Kurkova}}, 1980, [[çурла, 22]], Ташкент, Узбек ССР) — [[раççей]] актриси. == Биографи == Равшана Матчанова 1980 çулхи çурлан 22-мĕшĕнче Ташкент хулинче, [[узбек]] [[актёр]]ĕсен çемьинче çуралнă. == Кăсăк фактсем == * Пулас актриса япун чĕлхине вĕреннĕ. * Ячĕ перс чĕлхинчен тухнă, «равшан» ([роушан] пек вуланать) «çутă» пĕлтерĕшлĕ. == Фильмографи == * 1992 [[Тайна папоротников]] ,Нигора * 1998, [[С Днем рождения!]] * 2002, [[Воровка 2. Счастье напрокат]], Наташа, сокурсница Юли * 2006, [[Острог. Дело Фёдора Сеченова ]], Марина Валерьевна Гамаюн * 2006, [[Ненасытные]] * 2007, [[Три девушки]], Майя * 2007, [[Родные и близкие]], Вика * 2007, [[Мёртвые дочери]], Рита * 2008, [[На краю стою]], Фирюза * 2008, [[Одна ночь любви (телесериал)|Одна ночь любви]] Лейла чикан майри * 2009, [[Искушение святого Тыну]], Надежда * 2009, [[Братаны]], Алиса * 2009, [[Офицеры (телесериал)|Офицеры]], Каби * 2009, [[Барвиха (телесериал)|Барвиха]], Анжела * 2009, [[Любовь в большом городе 2]], Елена * 2009 ,[[Ахтамар]] * 2010, [[Братаны]], Алиса * 2010, [[Глухарь в кино]], Вера * 2010, [[Последняя встреча (телесериал)|Последняя встреча]], Карменсита * 2011 ,[[Золотые]], Анжела * 2011, [[Вдребезги (фильм, 2011)|Вдребезги]], Бонни * 2011, [[Дед Мороз всегда звонит… трижды!]] Марго * 2011, [[Остров ненужных людей]], Нелли * 2012, [[Мамы]], Кристина * 2012, [[Майский дождь]], Арина * 2013, [[Что творят мужчины!]], Алиса * 2013, [[Метель (фильм, 2013)|Метель]], Аня * 2013, [[Пока ещё жива]], Маги * 2014, [[Беглецы (фильм, 2014)|Беглецы]], Настя * 2014, [[Нереальная любовь (фильм, 2014)|Нереальная любовь]], Ольга * 2014, [[Федька (фильм,2015)|Федька]], Пушпа * 2015, [[Влюблённые женщины (телесериал, 2015)|Влюблённые женщины]], Евгения == Каçăсем == * {{imdb name|2045831}} * [http://www.cosmo.ru/in_focus/stars_bio/1071852/Ravshana_Kurkova/bio/ Биография Равшаны Курковой на Cosmo.ru]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131116152538/http://www.cosmo.ru/in_focus/stars_bio/1071852/Ravshana_Kurkova/bio/ |date=2013-11-16 }} * {{ruskino|http://ruskino.ru/art/5312| Страница Равшаны Курковой}} * {{vimeo|22077462|Музыкальный видеоклип с участием Равшаны Курковой и Ярослава Малого}} * [http://www.ok-magazine.ru/exclusive/item20923.php Артём Ткаченко и Равшана Куркова]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.kiz.ru/content/stars/ravshana_kurkova13061.html Равшана Куркова: «У меня ностальгия по будущему» — «Красота и здоровье», январь 2012 г.]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://buro247.ru/culture/expert/intervyu-buro-24-7-ravshana-kurkova.html Равшана Куркова: «И хорошее, и плохое рано или поздно становится известно», февраль 2014 г.] [[Категори:Узбексем]] == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} sygaryyfam2se6i5dx3ye25jsphreov Евдокимов Ярослав Александрович 0 58598 751666 719186 2022-08-23T07:04:04Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Мусăкçă |Патшалăх = {{USSR}}<br />{{BLR}} {{RUS}} |Ят = Ярослав Евдокимов |Тăван ят = Ярослав Олександрович Євдокимов (uk.) |Фото = Ярослав_Евдокимов_в_ЦКиОМ_Северодвинска.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = Ярослав Евдокимов [[МАУ «Центр культуры и общественных мероприятий» Северодвинска|ЦКиОМ Северодвинска]] (2014 год) |Çуралнă чухнехи ят = Ярослав Олександрович Євдокимов |Тулли ят = Ярослав Александрович Евдокимов |Çуралнă вăхăт = [[1946]], [[чӳк, 22]] |Çуралнă вырăн = Ровно, {{ялавлани|СССР}} |Вилнĕ вăхăт = |Вилнĕ вырăн = |Хастар çулсем = 1975-па - |Профессисем = юрăç |Юрăç сасси = лирика-драмăлла баритон, çутă тембрлă тĕслĕ;сасăн сайра тĕсĕ — баритон-мартин (тенор баритонĕ) |Жанр = эстрада |Лейблсем = Мелодия АЗГ [C60-27587-88 003]<br /> MTM Ltd.<br /> United Music<br /> CD Land<br /> Астра |Чыславсем = {{Беларуç ССР тава тивĕçлĕ артисчĕ}} {{Беларуç халăх артисчĕ}} {{РФ тава тивĕçлĕ артисчĕ}} |Сайт = http://www.yaevdokimov.com }} {{пĕр хушаматлисем|Евдокимов}} '''Ярослав Александрович Евдоки́мов''' ([[1946]], [[чӳк, 22]] çур.)<ref name=autogenerated31>[http://issuu.com/movazbor/docs/bielaruskaja_encyklapedyja.06-______4df61a3b872099/97] Беларуская энцыклапедыя. Т. 6.&nbsp;— Мн., 1998.с.397.</ref><ref name=autogenerated30>[Золотой фонд Энциклопедии. Музыка. Репринтное издание "Музыкального энциклопедического словаря 1990 года". — М.:Большая Российская энциклопедия, 2003. 674 с. ил. — С.189. ISBN5-82270-254-4. УДК-78(03), ББК 85.3я2 М89.]</ref> — юрăç (баритон). [[Раççей Федерацин тава тивĕçлĕ артисчĕ]]. [[Беларуç халăх артисчĕ]]. == Биографи == === Ачалăхĕпе яшлăхĕ === Ярослав Александрович Евдокимов 1946 çулхи [[чӳк, 22|чӳкĕн 22-мĕшĕнче]]<ref name=autogenerated31 /><ref name=autogenerated30 />  в [[Ровно]], [[Украина]],<ref name=autogenerated1>[http://www.oblgazeta.ru/culture/13950/ Артист Ярослав Евдокимов рассказал «ОГ» о своих корнях] [[Областная газета]], 12 ноября 2013</ref> тĕрмере çуралнă — амăшне, Анастасия Харитоновна Очеретовича репрессиленĕ.<ref>[http://www.0362.ua/article/318405 У Рівному там, де катували людей, зараз грають в більярд. Сайт м.Рівне]</ref> Вăрçă хыççăнхи çулсене Норильск хулинче иртернĕ. Игоррь Шадханăн «Снег — судьба моя» документлă фильмĕнче Ярослав амăшĕ ывăлне тĕрмере çуратнине каласа парать. Ашшĕ - Александр Игнатьевич Евдокимов [[Перĕм облаçĕ]]н Красновишер районĕнче çуралнăскерне, репрессиленĕ.<ref name=autogenerated1 /> Ярославăн ачалăхĕ [[Ровно облаçĕ]]н ([[Украина Совет Социаллă Республики|Украина ССР]]) [[Корецки районĕ]]нчи [[Корысть (Ровно облаçĕ)|Корысть]] ялĕнче иртнĕ<ref name=autogenerated1 />. == Пресса артист пултарулăхĕ пирки == === Раççей Федерацин периодики === * Агафонов А. Фантазер Евдокимов дал концерт в одной из зон Красноярска / Агафонов Андрей // Красноярский комсомолец. — 1992. — 15 августа. (Kaleda.ru.)[http://kaleda.ru/articles/2073] * Кушанашвили О. Ярослав Евдокимов — жертва травли / Отар Кушанашвили // Новый взгляд. — 1993. — 14 августа.[http://www.newlookmedia.ru/?p=11849] * Снежинская А. Евдокимов уже обгоняет поезд / Алена Снежинская // Музыкальная правда. — 1995. — 29 сентября.[http://www.newlookmedia.ru/?p=13735] * Снежинская А. Ярослав Евдокимов: «Хочется остаться одному, но долго не протянешь» / Алена Снежинская // Моя газета. — 1995. — 4 октября.[http://www.newlookmedia.ru/?p=15573] * Гусейнова Ю. Ярослав Евдокимов: «Можете меня пощупать» / Юлия Гусейнова // Ежедневные новости. — 2000. — 16 марта.[http://daily.novostivl.ru/archive/index.php?f=ct&t=000316ct01] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150615225112/http://daily.novostivl.ru/archive/index.php?f=ct&t=000316ct01 |date=2015-06-15 }}, [http://ya.084vrn.ru/index2.php?mod=3], [http://daily.novostivl.ru/archive/?f=td&t=000316] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150615220027/http://daily.novostivl.ru/archive/?f=td&t=000316 |date=2015-06-15 }} * Вдовина Т. Горячий Хлопец! / Татьяна Вдовина // Столица Саранск.[http://ya.084vrn.ru/index2.php?mod=4] * Каледа Г. Ярослав Евдокимов: "Я удивился, когда узнал, что Киркоров вдруг запел мою песню «Роза красная»! / Геннадий Каледа // Kaleda.ru. — 2000. — 27 марта.[http://kaleda.ru/articles/2074] * Сегал Л. Ярослав Евдокимов / Лариса Сегал // Relga. — 2000. — 23 сентября.[http://www.relga.ru/Environ/WebObjects/tgu-www.woa/wa/Main?textid=1417&level1=main&level2=articles] * Катанян Д. Ярослав Евдокимов: «Я не светский человек» / Дмитрий Катанян // ТРР-Телевидение и радио. — 2000. — № 13.[http://ya.084vrn.ru/index2.php?mod=9] * Муранова М. Батька расшугал певчих птах / Марина Муранова // Независимая газета. — 2002. — 25 января.[http://www.ng.ru/capacity/2002-01-25/10_bird.html] * Архипова Е., Белобрагин В. Ярослав Евдокимов: «Мне в детстве дарили в основном деревянные самодельные игрушечки» / Екатерина Архипова, Виталий Белобрагин // Люди и игрушки. — 2002. — 14 октября.[http://www.aprilclub.pro/content/toys/42-yaroslav-evdokimov-mne-v-detstve-darili-v-osnovnom-derevyannye-samodelnye-igrushechki] * Американская улыбка Ярослава Евдокимова // CITYOUT Санкт-Петербург. — 2002. — 25 ноября.[http://peterout.ru/articles/yarevdok] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610090954/http://peterout.ru/articles/yarevdok |date=2015-06-10 }} * Беляев А., Камтаринов М., Муранова М. Женюсь на одной, а остальные? / Александр Беляев, Марк Камтаринов, Марина Муранова // Российская газета. — 2004. — 4 марта.[http://www.rg.ru/2004/03/04/prazdnik.html] * Логвинов И. Душа раскрывается в песне / Игорь Логвинов // Гудок. — 2004. — 13 октября.[http://www.gudok.ru/newspaper/?ID=764256] * Безрук С. Ярослав Евдокимов: «Очарование доброты» / Сергей Безрук // Неделя в Подлипках. — 2005. — 6 октября. * Зацепина О. В Тюмени Ярослав Евдокимов бьет рекорды продаж / Ольга Зацепина // NewsProm.Ru. — 2006. — 14 февраля.[http://newsprom.ru/news/1282.html] * Давлетшина Р. Красивый «Фантазер» / Рита Давлетшина // Магнитогорский металл. — 2006. — 27 февраля.[http://magmetall.ru/contribution/2483.htm] * Курпатина Ж. Ярослав Евдокимов: «Уважающим себя певцам — не место на телевидении!» / Жанна Курпатина // АиФ-Смоленск. — 2006. — 2 марта.[http://www.smolnews.ru/news/299] * Воеводин И. Ярослав Евдокимов: «Мое творчество от печки» / Игорь Воеводин // Московская правда. — 2006. — 11 марта.[http://www.pressmon.com/cgi-bin/press_view.cgi?id=110..] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610090610/http://www.pressmon.com/cgi-bin/press_view.cgi?id=110.. |date=2015-06-10 }} * Королев А. Поет, как дед / Арсений Корольев // Симбирский курьер. — 2006. — 6 апреля.[http://www.sm-k.narod.ru/archives/2006/apr/36/23.htm] * Ярослав Евдокимов: «Мой тур приурочен к моему 60-летию» // АС Байкал ТВ. Медиахолдинг. — 2006.[http://as.baikal.tv/gallery/gallery.php?gid=56] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610091336/http://as.baikal.tv/gallery/gallery.php?gid=56 |date=2015-06-10 }} * Гарипова Н. Ярослав Евдокимов: «Поверьте, скучно не будет» / Наталия Гарипова // Вечерние Челны. — 2006. — 26 апреля.[http://v-chelny.ru/release/20060427/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610105749/http://v-chelny.ru/release/20060427/ |date=2015-06-10 }} * Боровлева И. Секрет молодости Ярослава Евдокимова / Ирина Боровлева // Вечерний Ставрополь. — 2006. — 28 апреля.[http://www.vechorka.ru/gazeta/?b=view&articleID=4..]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * В Ставрополе Ярослав Евдокимов искал Полину // Комсомольская правда. — 2006. — 28 апреля.[http://www.stav.kp.ru/daily/23698.4/197586/] * Ярослав Евдокимов: «С Минском меня связывает только дочка» // Комсольская правда. — 2006. — 27 июля.[http://www.kp.by/daily/23746/142266/] * Заруцкая Н. Ярослав Евдокимов: говорил на русском, пел на белорусском / Наталья Заруцкая // Российская газета. Союз. — 2006. — 5 октября.[http://www.pressmon.com/cgi-bin/press_view.cgi?id=204..] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610090925/http://www.pressmon.com/cgi-bin/press_view.cgi?id=204.. |date=2015-06-10 }} * Покоева И. К нам едет Евдокимов / Ирина Покоева // Пятница. — 2006. — 3 ноября.[http://baikalpress.ru/friday/2006/43/003002.html] * Новинская К. Музыка под снегом / Ксения Новинская // Премьер. Вологодская областная газета. — 2006. — 16 ноября.[http://premier.region35.ru/archive/2006/11/np478/s4.h..] * Покоева И. Ярослав Евдокимов выступил в Иркутске / Ирина Покоева // Пятница. — 2006. — 17 ноября.[http://baikalpress.ru/friday/2006/45/017001.html] * До концерта Ярослава Евдокимова в Южно-Сахалинске считали дни // Компания «Корпорация Событий». — 2006. — 26 ноября.[http://www.eventscorp.ru/press.php?entry=dokontsertay..]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Кокина-Славина Т. Ярослав Евдокимов: «Певцы самые плохие мужья» / Татьяна Кокина-Славина // Нижегородский рабочий. — 2006.[http://www.kokina.ru/art2006-11.htm] * Авдюшкина Н. Ярослав Евдокимов: «В Москве реализоваться гораздо легче» / Наталия Авдюшкина // Газета 35. — 2006. — 28 нояб. — С. 17. * Возвращение рядового Евдокимова // Вечерний Северодвинск. — 2006. — 7 декабря.[http://old.vdvsn.ru/papers/vs/2006/12/07/52582/] * Звездова В. Ярослав Евдокимов / Вера Звездова // Нижегородские новости. — 2006. — 18 декабря.[http://www.nnews.nnov.ru/news/2006/12/18/culture/evdokimov/] * Ивашечкина М. В Брянске Ярослав Евдокимов ходил по воде / Мария Ивашечкина // Комсомольская правда-Брянск. — 2007. — 1 марта.[http://mediacratia.ru/owa/mc/mc_publications.html?a_i..] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610130647/http://mediacratia.ru/owa/mc/mc_publications.html?a_i.. |date=2015-06-10 }} * Зиновьева С. Ярослав Евдокимов: «Пою душой и сердцем» / Светлана Зиновьева // Родник (Раменское). — 2007. — 7 марта. * Грошева И. Ярослав Евдокимов спел для тюменки Лидии и для Туры / Инна Грошева // Вслух.ru. — 2007. — 26 марта.[http://www.vsluh.ru/news/society/109588.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304213446/http://www.vsluh.ru/news/society/109588.html |date=2016-03-04 }} * Рыкусов В. После концерта / Вадим Рыкусов // Правда Севера. — 2007. — 27 октября.[http://www.arhpress.ru/ps/2007/10/27/11.shtml] * Ярослав Евдокимов: «На современной эстраде мне места нет!» // Новые рубежи. — 2007. * Воинский Т. Голос Ярослава / Тодор Воинский // Тюменская правда. — 2008. — 12 января. [http://tyum-pravda.ru] * Романов С. «Рай — в душе человека!» — интервью с Ярославом Евдокимовым / Сергей Романов // Вечный Зов. — 2008.[http://www.vzov.ru/arhiv_n.shtml] * Смирнова О. Ярослав Евдокимов спел вместе с туляками / Ольга Смирнова // MysloНовости. — 2008. — 3 марта.[http://myslo.ru/news/arhiv/news-15224] * Ермолина Л. Кумир остался прежним / Людмила Ермолина // Алтайская правда. — 2008. — 10 апреля.[http://www.ap.altairegion.ru/100-08/8.html] * Щиголева Е. «Пою душой и сердцем» / Елена Щиголева // Вечерний Барнаул. — 2008. — 11 апреля.[http://www.marktreview.net/2008/poyu-dushoi-i-serdtsem] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610091911/http://www.marktreview.net/2008/poyu-dushoi-i-serdtsem |date=2015-06-10 }} * Евдокимов устроил в цирке дискотеку // PenzaInform.ru. Культура. — 2008. — 29 апреля.[http://www.penzainform.ru/news/culture/2008/04/29/evd..]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Ярослав Евдокимов: «Я приехал в Саратов голодный и злой» // Комсомольская правда. — 2008. — 4 мая.[http://saratov.kp.ru/daily/24091/322146/] * Ярослав Евдокимов: «Благодаря «Майскому вальсу» я купил квартиру» // Теленеделя. — 2008. — 7 июня. * Звездова В. Звёздная быль / Вера Звездова // Online Газета. — 2008. — 25 сентября.[http://hhb.ru/gazeta/115.html] * Одним из самых удачных концертов назвал Ярослав Евдокимов гастроли в Вологде // Новости Вологды и Вологодской области. — 2008. — 27 октября.[http://newsvo.ru/rubrics/kultura/2008/10/27/14:03:10...] * Золотых О. Евдокимов споет о «Колодце» / Ольга Золотых // Вечерний Челябинск. — 2008. — 2 декабря.[http://vecherka.su/articles/society/43929/] * Евдокимов расцеловал волгоградок. Любимцы публики // Родной город. — 2008. — 17 декабря. * Киян М. Уфимцы помогли Ярославу Евдокимоу справиться с последствиями кризиса / Мила Киян // Комсомольская правда. — 2008. — 19 декабря.[http://www.ufa.kp.ru/daily/24217/420160/] * Кокина-Славина Т. Ярослав Евдокимов: На подлости реагирую мгновенно и с яростью / Татьяна Кокина-Славина // ЭКСПРЕСС газета. — 2009. — 5 ноября.[http://www.eg.ru/daily/stars/15385/] * Кокина-Славина Т. Пусть Киев с вас берет пример! / Татьяна Кокина-Славина // Нижегородские новости. — 2009. — 9 ноября.[http://www.nnews.nnov.ru/news/2009/11/09/culture/ewdokimof/] * Астафьев Н. Снова праздник на нашей улице / Николай Астафьев // Волго-Невский Проспект.— 2009.&nbsp;— 30 ноября.[http://vnpinfo.ru/arkhiv/item/2453-Snova_prazdnik_na_nashey_ulitce_2453.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304080913/http://vnpinfo.ru/arkhiv/item/2453-Snova_prazdnik_na_nashey_ulitce_2453.html |date=2016-03-04 }} * Кузьмина О. Евдокимов пел на заказ / Оксана Кузьмина // Открытая для Всех и Каждого. — 2010. — 2 февраля.[http://www.opengaz.ru/stat/evdokimov-pel-na-zakaz] * Мирошниченко М. Ярослав Евдокимов пустил самарцев в пляс / Мария Мирошниченко // Комсомольская правда. — 2010. — 3 ноября.[http://hab.kp.ru/daily/24585/755010/] * Штименко С. Брянских женщин восхитил все тот же Ярослав Евдокимов / Светлана Штименко // ИА Город_24. — 2010. — 21 ноября.[http://grigoriyantipenko.ru/news/647.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304194722/http://grigoriyantipenko.ru/news/647. |date=2016-03-04 }} * Лапина Т. Ярослав Евдокимов: «Я благодарен пиратам!» / Татьяна Лапина // Телепульт. — 2010. — 23 ноября. * Баркова М., Мирошниченко М. Как встретят новый год звезды шоу-бизнеса / Марина Баркова, Мария Мирошниченко // Комсомольская правда. — 2010. — 27 декабря.[http://www.kp.ru/daily/24614.5/782833/] * Лычагин В. На сцене «Октября» / Владимир Лычагин // Общественно-политическая газета Климовского специализированного патронного завода имени Ю. В. Андропова. — 2011. — 15 апреля.[http://info-profile.ru/article.aspx?articleId=1528&issueId=236]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Седых Г. Ярослав Евдокимов / Галина Седых // Прогноз развития. — 2011. — 8 мая. * Чернова М. Неожиданное откровение / Марина Чернова // Премьер. Вологодская областная газета. — 2011. — 24 мая.[http://premier.region35.ru/gazeta/np712/s10.html] * Максименко Л. Ярослав Евдокимов, узнав про открытие музея ГУЛАГа в Кузбассе. признался, что тоже родился в тюрьме / Лариса Максименко // Комсомольская правда. — 2011. — 4 ноября.[http://www.kp.ru/daily/25782/2765872/] * Попова Т. Евдокимов вылечил омичку песнями / Татьяна Попова // Omsk GAZETA. — 2011. — 8 ноября.[http://omskgazeta.ru/kultura/evdokimov_vyilechil_omic..] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610091833/http://omskgazeta.ru/kultura/evdokimov_vyilechil_omic.. |date=2015-06-10 }} * Баркова М. Ярослав Евдокимов думал, что в Самаре живут одни украинцы / Марина Баркова // Комомольская правда. — 2012. — 17 февраля.[http://samara.kp.ru/daily/25836/2810197/] * Подъяблонская Т. Ветеранов Воронежа поздравит певец Ярослав Евдокимов / Татьяна Подъяблонская. — Комсомольская правда. — 2012. — 3 мая.[http://vrn.kp.ru/online/news/1144284/] * Воеводин И. «Фантазер» Ярослав Евдокимов в гостях у «Московской правды» / Игорь Воеводин // Московская правда. — 2012. — 28 мая.[http://maxpark.com/user/42415/content/1359810] * Евдан Ю. Ярослав Евдокимов пропел «Многая лета» саммиту АТЭС во Владивостоке / Юрий Евдан // PrimaMedia. — 2012. — 28 июня.[http://primamedia.ru/news/apec/28.06.2012/213571/vyacheslav-evdokimov-propel-quot-mnoguyu-letu-quot-sammitu-ates-vo-vladivostoke.html] * Павлюченко О. Ярослав Евдокимов: «Врать не умею, живу как все» / Олеся Павлюченко // Свеча. — 2012. — 25 июня.[http://www.svecha-news.ru/gazeta/issue/1225/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610091125/http://www.svecha-news.ru/gazeta/issue/1225/ |date=2015-06-10 }} * Кузьмин В. Евдокимов за Дунаем / Валерий Кузьмин // Коммунар. — 2012. — 10 июля.[http://www.kommunar.info/index.php?option=com_content&view=article&id=2993:2012-07-09-03-57-00&catid=82:2011-02-17-00-54-48&Itemid=105] * Карпач М. О концерте Ярослава Евдокимова в городском дворце культуры / Михаил Карпач // Приамурские Ведомости. Он-лайн газета Хабаровска. — 2012. — 13 июля. [http://www.lred.ru/index.php/smiarticles/7493-о-%D0%B..]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Воеводин И. В попутчиках бродяга ветер / Игорь Воеводин // Гудок. — 2012. — 24 августа.[http://www.gudok.ru/newspaper/?ID=682511&archive=]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Желтов П. В наше время такого не было / Павел Желтов // Приазовские степи. — 2012. — 10 октября.[http://eysk.bezformata.ru/listnews/nashe-vremya-takogo-ne-bilo/7197310/] * В Советском районе Воронежа провели праздничный концерт для ветеранов войны // Коммуна. Инфопортал Воронежа и Воронежской области. — 2013. — 25 января.[http://www.communa.ru/index.php?ELEMENT_ID=67846] * Бонд А. Концерт Ярослава Евдокимова в Зеленоградском ДК / Алекс Бонд // Мобильный репортёр. — 2013. — 24 февраля.[http://www.mreporter.ru/reports/24195] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150712233505/http://www.mreporter.ru/reports/24195 |date=2015-07-12 }} * Юдина Д. Ярослав Евдокимов: «Ульяновск — очень чистый город» / Дарья Юдина // Аргументы и факты. — 2013. — 30 апреля.[http://www.ul.aif.ru/persona/details/165058] * Абумова Е. Помнит сердце, не забудет никогда / Елена Абумова // Хакасия. — 2013. — 17 мая.[http://gazeta19.ru/news/14794] * Жителей Советского района Воронежа поздравили с 40-летием со дня его основания // Коммуна. — 2013. — 24 июня.[http://www.voronezh.ru/inform/news/2013/33483314.html] * Дурнова Т. С наступлением заката / Татьяна Дурнова // Наше время. — 2013. — 13 сентября.[http://нвремя.рф/news/culture/with_onset_of_sunset/] * С юбилеем, Россошь! Фото. Видео // Сайт города Россошь. — 2013. — 15 сентября.[http://rossoshru.ru/uspehi-goroda/s-yubileem-rossosh-..]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Салтыкова Е. Артист Ярослав Евдокимов рассказал «ОГ» о своих корнях / Елена Салтыкова // Областная газета (Свердловская обл.). — 2013. — 12 ноября.[http://www.oblgazeta.ru/culture/13950/] * Евдокимов нашёл украинцев в Уфе // Комсомольская правда. — 2013. — 4 декабря.[http://www.ufa.kp.ru/photo/gallery/10386/] * Зверева Н. Ярослав Евдокимов: «Когда я вспоминаю детство, мне хочется пойти перекусить / Наталья Зверева // Афиша. — 2013. — 16 декабря.[http://afisha.93.ru/text/afisha/737053.html] * Васильева В. Музыка, с которой так хочется жить / Валентина Васильева // Вести Стрельны. — 2013. — 26 декабря. — С. 2.[http://www.mo-strelna.ru/upload/userfiles/files/vs_24_end(1).pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610090944/http://www.mo-strelna.ru/upload/userfiles/files/vs_24_end(1).pdf |date=2015-06-10 }} * Зверева Н. Ярослав Евдокимов: „Мне нравятся женщины, которых есть за что жалеть“ / Наталья Зверева // Метро74. — 2014. — 14 января.[http://metro74.ru/content/14-01-2014/yaroslav-evdokim..]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Евполов Д. Известный певец Ярослав Евдокимов выступил в Барнауле / Дмитрий Евполов // Amic.ru. — 2014. — 15 апреля.[http://www.amic.ru/news/261119/] * Евполов Д. Известный певец Ярослав Евдокимов: „Теплее, чем в Барнауле, нигде не принимали“ / Дмитрий Евполов // Amic.ru. — 2014. — 16 апреля.[http://www.amic.ru/news/261322/] * В Пензенском драмтеатре выступил певец Ярослав Евдокимов // PenzaInform.ru. — 2014. — 3 июня.[http://www.penzainform.ru/news/culture/2014/06/03/v_penzenskom_dramteatre_vistupil_pevetc_yaroslav_evdokimov.html] * Ярослав Евдокимов в Волгограде пел по заявкам и говорил о смысле жизни // Родной город. — 2014. — 5 июня.[http://rodgor-vlg.ru/jaroslav-evdokimov-v-volgograde-pel-po-zajavkam-i-govoril-o-smysle-zhizni.html] * В Волгограде Ярослав Евдокимов раскрыл секрет счастья // Родной город. — 2014. — 11 июня.[http://rodgor-vlg.ru/v-volgograde-jaroslav-evdokimov-raskryl-sekret-schastja.html] * Брюзгина В. На подтанцовках у Ярослав Евдокимова / Валентина Брюзгина // Куранты-Маяк. — 2014. — 20 июня.[http://www.kurant-mayak.ru/news-3-2655.html] * Карандюк К. Вопрос дня: Что вам особенно памятно? / Кирилл Карандюк // Российская Газета. — 2014. — 18 сентября.[http://www.rg.ru/2014/09/18/vopros.html] * Марченко И. Кто созидал, создавал и верил... / Инна Марченко // Газета «Наш выбор». — 2014.&nbsp;— 25 сентября.[http://www.energomash-stroy.ru/press/nv/156/kto-sozidal-sozdaval-i-veril] * Ручников П. С песней по жизни / Петр Ручников // Тверская жизнь. — 2014. — 21 октября.[http://www.tverlife.ru/news/82698.html] * Королькова И. „XXI век и война. Это страшно, не должно быть вражды!“: известный певец выступил на тагильской сцене» / Ирина Королькова // TagilCity.ru. — 2015. — 16 февраля.[http://tagilcity.ru/news/restnews/xxi-vek-i-voyna.-eto-strashno-ne-dolzhno-byt-vrazhdy-izvestnyy-pevec-vystupil-na-tagilskoy-scene-foto.html] * В Курске на торжественном собрании к 23 февраля споет Ярослав Евдокимов // Новости Курска от 46ТВ. — 2015. — 20 февраля.[http://www.46tv.ru/line/kursk/037586/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610091504/http://www.46tv.ru/line/kursk/037586/ |date=2015-06-10 }} * «Бокситогорский десант» в плену у музыки // Новый путь. — 2015. — 7 апреля.[http://adm.boksitogorsk.ru/smi/np-news/3434/] * Волкова А. Проникновенную встречу нескольких поколений подготовила к празднику Победы Управа Советского района г. Воронежа / Алина Волкова // Экономика и жизнь. Черноземье. — 2015. — 6 мая.[http://www.eizh.ru/articles/sotsiosfera/proniknovennuyu-vstrechu-neskolkikh-pokoleniy-podgotovila-k-prazdniku-pobedy-uprava-sovetskogo-rayon/] * Егоров С. Денис Глушаков: «Фантазера» ставлю. Но диджеем быть не планирую / Сергей Егоров // Sovsport.ru. — 2015. — 19 сентября.[http://www.sovsport.ru/gazeta/article-item/842192] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150921003155/http://www.sovsport.ru/gazeta/article-item/842192 |date=2015-09-21 }}, [http://fanat1k.ru/news-136307-denis-glushakov-fantazera-stavlyu.php] * Ильинский Д. Ярослав Евдокимов: Мама думала, что я женюсь на Ротару / Дмитрий Ильинский // Собеседник RU. — 2015. — 5 ноября.[http://so-l.ru/news/show/yaroslav_evdokimov_mama_dumala_chto_ya_zhenyus_na_ro] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151117021221/http://so-l.ru/news/show/yaroslav_evdokimov_mama_dumala_chto_ya_zhenyus_na_ro |date=2015-11-17 }} * Гончаров М. Чествование тружеников и концерт / Михаил Гончаров // «Родина». Общественно-политическая газета Ивнянского района. — 2015. — 03 октября. Выпуск № 80-81 (9656-9657).[http://gazeta-rodina.ru/article/86709/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151125070013/http://gazeta-rodina.ru/article/86709/ |date=2015-11-25 }} * Вахитов А. Ярослав Евдокимов споет в Уфе свои лучшие песни / Азат Вахитов // МКRU Уфа. — 2015. — 26 ноября.[http://ufa.mk.ru/articles/2015/11/26/yaroslav-evdokimov-spoet-v-ufe-svoi-luchshie-pesni. Ярослав Евдокимов споет в Уфе свои лучшие песни]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Лучший голос Белоруссии выступит в Стерлитамаке // Cityopen.ru. — 2015. — 02 декабря. [http://cityopen.ru/?p=35187 Лучший голос Белоруссии выступит в Стерлитамаке] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151208104628/http://cityopen.ru/?p=35187 |date=2015-12-08 }} * Хлапова Н. В Ярославле выступит Ярослав Евдокимов / Наталья Хлапова // Комсомольская правда. — 2015. — 10 декабря.[http://www.kp.ru/online/news/2241656/ В Ярославле выступит Ярослав Евдокимов] === Ютçĕр пресси === ==== Беларуç Республикин периодики ==== * Астапенка А. Песня – гэта хваляванне / А. Астапенка // Маладосць. – 1987. – № 9. – С. 165–170. * Загородний Г. В поисках своей песни / Г. Загородний // Неман. – 1990. – № 1. – С. 171–173. * Ерохин Р. «Может, крепко любят меня?..» / Р.Ерохин // Беларуская думка. – 1991. − №11. – С. 50-55. * Сафронова И. Скорпион с чарующим голосом подарил Галине Лукашенко «розу красную» / И. Сафронова // Вечер. Могилев. – 1998. – 11 нояб. – С. 3. * Марадудина Н. Ярослав Евдокимов: «Слышу о себе много чепухи» / Нина Марадудина // Вечерний Минск.&nbsp;— 1999.&nbsp;— 12 марта. [http://www.vminsk.by/news/30/11744/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610105708/http://www.vminsk.by/news/30/11744/ |date=2015-06-10 }} * Евдокимов Я. «Роза красная» Ярослава Евдокимова / А. Клыга // Гомел. праўда. – 1999. – 18 сак. * Ядревский Г. Евдокимов пролетел над городом «фанерой» / Г. Ядревский // Вечер. Брест. – 1999. – 3 нояб. – С. 1–2. * Еўдакімаў Я. Не хачу быць рабом свайго голасу! / Т. Якушава // Культура. – 1999. – № 18/19. – С. 16. * Шлык Ф. Ярослава Евдокимова в Бобруйске помнят / Ф. Шлык // Нар. газ. – 1999. – 3 крас. – С. 6. * Ярослав Евдокимов. Отречение // Хартия'97&nbsp;— Новости Беларуси.&nbsp;— 2001.&nbsp;— 11 июля.[http://www.charter97.org/rus/news/2001/08/24/07] * Эйсмант М. Бунтар Яраслаў Еўдакімаў: вядомы беларускі спявак Я. Еўдакімаў адмовіўся ад звання «Народны артыст Беларусі» / М. Эйсмант // Нар. воля. – 2001. – 25 кастр. * Улевич О. Композитор Лученок ищет киллера для певца Евдокимова? / Ольга Улевич // Комсомольская правда в Белоруссии. — 2000. − 4 октября.[http://www.voltaire.ru/press.php?article=kompozitor_luchenok_ishet_killera_dlja_pevca_evdokimova Комсомольская правда. — 2000. − 4 октября.] * Калі Лукашэнка застанецца пры ўладзе, Яраслаў Еўдакімаў адмовіцца ад званьня народнага артыста // Хартия'97&nbsp;— Новости Беларуси.&nbsp;— 2001.&nbsp;— 23 жніўня.[https://charter97.org/bel/news/2001/08/23/17] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151117035055/https://charter97.org/bel/news/2001/08/23/17 |date=2015-11-17 }}[http://charter97.org/bel/news/2001/08/24/07] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160314201436/https://charter97.org/bel/news/2001/08/24/07 |date=2016-03-14 }} * Рымашэўская В. ВЯДОМЫ БЕЛАРУСКІ СЬПЯВАК ЯРАСЛАЎ ЕЎДАКІМАЎ АДМОВІЎСЯ АД ЗВАНЬНЯ "НАРОДНЫ АРТЫСТ БЕЛАРУСІ" / Вольша Рымашэўская // Радыё Свабода. — Менск. — 2001.&nbsp;— 8 лістапада.[http://www.svaboda.mobi/a/24839261.html] * Падбярэскі З. “Кветка шчасьця” / Зьміцер Падбярэскі // Радыё Свабода. — Менск. — 2002.&nbsp;— 28 красавіка.[https://archive.today/20150731065022/http://www.svaboda.org/content/article/24870502.html] * Шавыркін М. Лiст з 45-га. Анталогія беларускай песні / Мiхась Шавыркін // Звязда. Беларуская Газета. — 2005. — 28 красавiка [http://old2.zviazda.by/second.html?r=5&p=33&archiv=28042005] * Андриевич В., Хлыстун В. Белорусский вокзал встречает Победителей // Владимир Андриевич, Виктор Хлыстун // Звязда. Беларуская Газета. — 2005. — 12 мая. № 84 (25416).[http://old2.zviazda.by/second.html?r=39&p=42&archiv=12052005] * Варабей М. Яраслаў ЕЎДАКIМАЎ: «Я не шукаю для сябе тытулаваных кампазiтараў&nbsp;— мне патрэбны таленавiтыя» / Марына Варабей // news. 21. BY.&nbsp;— 2005.&nbsp;— 24 лістапада.[http://news.21.by/2005/11/24/8903.html] * Ярослав Евдокимов: «Мне не нравится то, что в Беларуси происходит. Выборы прошли какие-то странные» // Хартия'97&nbsp;— Новости Беларуси.&nbsp;— 2006.&nbsp;— 27 июля.[http://charter97.org/bel/news/2006/07/27/evdokimov] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610203447/http://charter97.org/bel/news/2006/07/27/evdokimov |date=2015-06-10 }} * Яраслаў Еўдакімаў: Мне не падабаецца атмасфэра у Беларусі // Наша Ніва.&nbsp;— 2006.&nbsp;— 27 ліпеня.[http://nn.by/?c=ar&i=2924] * Ярослав Евдокимов: в Беларуси я персона нон грата // Новости TUT.BY.&nbsp;— 2006.&nbsp;— 12 ноября.[http://news.tut.by/culture/77138.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610090408/http://news.tut.by/culture/77138.html |date=2015-06-10 }} * Шевчук И. Дело было в армии… / Игорь Шевчук // NAVINY.BY.&nbsp;— 2007.&nbsp;— 23 февраля.[http://naviny.by/rubrics/society/2007/2/23/ic_articles_116_149820/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150621123006/http://naviny.by/rubrics/society/2007/2/23/ic_articles_116_149820/ |date=2015-06-21 }} * Слуцкая А. Госконтроль обвиняет Ярослава Евдокимова в захвате земли / Александра Слуцкая // «КП» в Белоруссии. — 2007. — 31 июля.[http://www.belaruspartisan.org/life/114376/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160308180501/http://www.belaruspartisan.org/life/114376/ |date=2016-03-08 }} * Миклошевский З. Передать незаконно возведенные дворцы детям / Зенон Миклошевский // Заўтра тваёй краіны. — 2007.&nbsp;— 28 сентября.[http://www.zautra.by/cont/print.php?sn_nid=994] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160310192357/http://www.zautra.by/cont/print.php?sn_nid=994 |date=2016-03-10 }} * Андрэеў І. Ці адбяруць лецішча ў Яраслава Еўдакімава? / Ігар Андрэеў // Тут і цяпер. — 2009. — 15 студзеня.[http://news.tut.by/society/126566.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160127062454/http://news.tut.by/society/126566.html |date=2016-01-27 }} * Павловская Д. Ярослав Евдокимов ушел в религию / Даша Павловская // Народная воля.&nbsp;— 2009.&nbsp;— 12 ноября.[http://www.nv-online.info/by/22/300/3199/] * Юрый Антонаў, Сафія Ратару і Яраслаў Еўдакімаў апошні тыдзень у Полацку. — Краязнаўчы музей, Полацк.— 2009.&nbsp;— 21 жніўня.[http://local.polotsk.museum.by/be/node/34193] * Гілевіч Н. У віры быцця і дум… Роздумы. Хто зацікаўлны? (10.11.2002) / Ніл Гілевіч // Верасень.&nbsp;— 2014.&nbsp;— №&nbsp;1.&nbsp;— С. 173–174.[http://tbm-mova.by/files/blocks/28579-1.pdf] * Бяласін Я. Казак выставіў партрэты вядомых літаратараў, артыстаў і спартоўцаў / Яўген Бяласін // Брестский курьер. — 2016. — 17 февраля.[http://www.bk-brest.by/2016/02/kazak-expozicia/] ==== Украина периодики ==== * Кононенко А. В. В Славутиче поют романсы / Алексей Кононенко // Зеркало недели. Украина. — 1995. — 17 марта. — С. 6.[http://gazeta.zn.ua/CULTURE/v_slavutiche_poyut_romansy.html] * Я. Евдокимов: «Хочу приехать ещё раз». Славутич К. В. — 1995. — № 3. — с. 7.[http://media.slavutich.org/view/divisions/romansislav.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150610130709/http://media.slavutich.org/view/divisions/romansislav.html |date=2015-06-10 }} * Котлова Т. «Роза красная моя» / Татьяна Котлова // Академия. — 2002. — 6 декабря.[http://www.dgma.donetsk.ua/~np/2002/2002_22/evdok.htm], [http://subscribe.ru/archive/press.world.akademia/200301/20114852.text] * Стретта О. Ярослав Евдокимов: «Ныне россиянин» / Ольга Стретта // Донецкий кряж. — 2002. — 12 декабря.[http://media.ukr-info.net/smi/view_article.cgi?sid=3&nid=83&aid=877] * Кручинин О. В Белоруссию я не вернусь / Олег Кручинин //[http://ya.084vrn.ru/index2.php?mod=1] * Марчук Л. Ярослав Євдокимов: «Я пишаюсь тим, що я українець»/ Людмила Марчук // Рівне Час. — 2007. — 11 жовтня. — С. 6. * Вальчук П. Ярослав Євдокимов — наш земляк. І син репресованої жінки / Поліна Вальчук // Сім днів. — 2007. — 12 жовтня. — С. 3. * Омелянчук І. Короткі миті материнського щастя: про незвичайну долю матері народного артиста Білорусі, заслуженого артиста Росії Я. Євдокимова Анастасії Очеретович / Інна Омелянчук // Урядовий кур'єр. — 2007. — 12 жовтня. — С. 7. * Новак С. Народний артист Білорусі Євдокимов мріє оселитися на Рівненщині / Сергій Новак // ВІСНИК+К. — 2007. — 21 листопада.[http://visnyk.lutsk.ua/2007/11/21/5061/] * Смик О. Ярослав Євдокимов / Олександр Смик // Своя музика. — 2007. — № 1. — 15 грудня. * Гранишевская Е. Ярослав Евдокимов: «У меня связи с Запорожьем прервались» / Елена Гранишевская // Суббота+. — 2008. — 10 января. * Жукова Т. «Вас так мало!» — писали Евдокимову восторженные поклонники / Татьяна Жукова // Акцент. — 2009. — 4 февраля.[http://south-sudan.ru/index2.php?mod=2]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Бородин С. Красивый «Фантазер» Ярослав Евдокимов / Сергей Бородин // Семейная газета. — 2009. — 21 мая.[http://www.liveinternet.ru/users/4843572/post285506358/] * Рівненське міжрайонне управління водного господарства // Сайт. — 2009. — 14 липня.[http://dimonedk.narod.ru/index6.htm] * Тубіна С. Мама зірки — співака Ярослава Євдокимова, уродженця Рівного — Анастасія Очеретович / Світлана Тубіна // Вісті Рівненщини. — 2009. — 23 липня. — С. 1,13. * Тубіна С. Мати зірки / Світлана Тубіна // Голос України. — 2009. — 5 серпня . — С. 6. [http://www.golos.com.ua/edition_archive] * Омелянчук І. Ярослав Євдокимов: «Мені не вистачає мами й України» / Інна Омелянчук // Дивосвіт. — 2010. -­ № 3. — С. 33-­35. * Панченко С. Зелене купало в літо упало… / Світлана Панченко // Замкова гора. — 2011. — 9 липня.[http://ostroh.rv.ua/zamkova_gora/2011/862/zelene_kupalo_v] * Пшебільська Л. На Рівненщині посвідку на постійне проживання отримала мати Ярослава євдокимова, Народного артиста Білорусі / Людмила Пшебільська // Міграція. — 2013. — 25 березня.[http://migraciya.com.ua/News/destiny-immigrants/ua-there-were-a-permanent-residence-permit-have-received-yaroslav-evdokimov-peoples-artist-of-belarus/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140717195010/http://migraciya.com.ua/News/destiny-immigrants/ua-there-were-a-permanent-residence-permit-have-received-yaroslav-evdokimov-peoples-artist-of-belarus/ |date=2014-07-17 }} * Пшебільська Л. There were a permanent residence permit have received Yaroslav Evdokimov, People’s Artist of Belarus / Людмила Пшебільська // Migration. Міграція. — 2013. — 25 березня.[http://en.migraciya.com.ua/News/destiny-immigrants/en-there-were-a-permanent-residence-permit-have-received-yaroslav-evdokimov-peoples-artist-of-belarus/] * Залуговская М. Ярослав Евдокимов: «Стараюсь быть лучше, чем на самом деле» / Маша Залуговская // Деснянка вільна + Деснянская неделя. — 2013. — 15 августа. — С.7.[https://web.archive.org/web/20160810124504/https://issuu.com/desnjnka/docs/457/7], [http://issuu.com/desnjnka/docs/457/6] == Каçăсем == * [http://www.uaestrada.org/spivaki/evdokymov-yaroslav Ярослав Евдокимов на сайте «Золотий Фонд української естради»]{{ref-uk}} * [https://en.wikipedia.org/wiki/Evdokimov_Yaroslav_Alexandrovich Yaroslav Alexandrovich Evdokimov] {{ref-en}} * [https://www.youtube.com/watch?v=BPTUk86PJUs Ярослав Евдокимов - Несе Галя воду]{{ref-uk}} * [http://unicat.nlb.by/opac/pls/dict.dic_tst_first?tu=r&l_siz=20&qstr=&name_view=va_all&a_001=BY-NLB-ar87248 Сводный электронный каталог системы корпоративной каталогизации] * [https://www.youtube.com/channel/UCuYsnBRWlRDKAPZegdy78NQ Канал на YouTube] * [http://sovetpesni.ru/86/ Ярослав Евдокимов на сайте «Песни советских композиторов»] * [http://www.pisni.org.ua/persons/1225.html Ярослав Евдокимов на сайте «Украинские песни»]{{ref-uk}} * [http://donbass56.narod.ru/evdokimov.html Ярослав Евдокимов на сайте «Советская эстрада»] * [http://www.discogs.com/search/?q=Ярослав+евдокимов&type=all Ярослав Євдокимов на сайті «Discogs»] {{ref-ru}} * [https://itunes.apple.com/us/artist/yaroslav-evdokimov/id620565874 Ярослав Євдокимов на сайті «iTunes»] {{ref-en}} * [https://itunes.apple.com/kz/artist/yaroslav-evdokimov/id620565874 Ярослав Євдокимов на сайті «iTunes»] {{ref-kz}} * [https://itunes.apple.com/tr/artist/aroslav-evdokimov/id620565874?l=tr Ярослав Євдокимов на сайті «iTunes»] {{ref-tr}} * [http://new.1000plastinok.net/Yaroslav_Evdokimov/ Ярослав Евдокимов на сайте 1000 пластинок] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160307172928/http://new.1000plastinok.net/Yaroslav_Evdokimov/ |date=2016-03-07 }} * [http://esu.com.ua/search_articles.php?id=17301 Евдокимов Ярослав Александрович. Энциклопедия Современной Украины]{{ref-uk}} * [http://ukrbizness.org/rovnenskaya-oblast Ярослав Евдокимов. Имиджевый сайт № 1. Ровенская область] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150912025149/http://ukrbizness.org/rovnenskaya-oblast |date=2015-09-12 }} * [http://ru.ogo.ua/news/solovey-sovetskoy-estradyi-rodilsya-v-tyurme-na-rovenschine Ярослав Евдокимов. РУМ — интерессные новости. Новости Ровно Online] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304232327/http://ru.ogo.ua/news/solovey-sovetskoy-estradyi-rodilsya-v-tyurme-na-rovenschine |date=2016-03-04 }} * [http://bibl.korets.in.ua/index.php?option=com_content&view=article&id=376:2015-05-28-09-02-28&catid=7:2010-09-11-17-54-40&Itemid=21 Ярослав Евдокимов. Корецкая центральная районна библиотека. Кореччина — Известные люди края]{{ref-uk}} * [http://fenixclub.com/index.php?showtopic=150845 Ярослав Евдокимов. Киноклуб «Феникс»] * [http://music70-80.narod.ru/solist-1-1.htm Ярослав Евдокимов на сайте Моя любимая музыка ретро] * [http://muzperekrestok.ru/index.php?topic=13468.0 Ярослав Евдокимов на сайте Музыкальный перекресток] * [http://laminortv.ru/persons/2007/ Ярослав Евдокимов на сайте Ля минор. Первый российський телеканал душевных песен] * [http://sovetpesni.ru/86/ Ярослав Евдокимов на сайте Песни советских композиторов] * [https://www.wizardfox.net/forum/index.php?search/3409053/&q=Ярослав+Евдокимов&o=relevance Ярослав Евдокимов на форуме общества WizardFox!]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.zvezdi.ru/artists/evdokimov_yaroslav Ярослав Евдокимов на сайте Звезды.ру] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151002071958/http://www.zvezdi.ru/artists/evdokimov_yaroslav |date=2015-10-02 }} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|2}} [[Категори:XX ĕмĕрти юрăçсем]] [[Категори:XXI ĕмĕрти юрăçсем]] [[Категори:СССР юрăçисем]] [[Категори:Юрăçсем, алфавитпа]] [[Категори:Баритонсем]] [[Категори:Беларуç юрăçисем]] [[Категори:Раççей юрăçисем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Украина]] [[Категори:Украинăра çуралнисем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Ровно]] [[Категори:Украина юрăçисем]] l20valyyc315dxyipie5ai39r9fb4z4 Авдеев Александр Фёдорович (Совет Союзĕн Паттăрĕ) 0 59636 751575 662649 2022-08-22T20:16:32Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Çар ĕçченĕ |Ят = Авдеев Александр Фёдорович |Нацилле ячĕ = |çуралнă вăхăт = [[1917]] |вилнĕ вăхăт = {{ВилнĕВăхăт|12|08|1942 }} |çуралнă вырăн = Раççей Империйĕ, [[Тамбов кĕперни]], Тамбов уесĕ, Большая Талинка сали |вилнĕ вырăн = Воронеж облаçĕ, Çĕнĕ Усмань районĕ, Çĕнĕ Усмань сали |ӳкерчĕк = |ӳкерчĕке ăнлантарни = |ӳкерчĕк анлăшĕ = |витлев = |пăхăнулăх = [[СССР]] |хĕсмет çулĕсем = [[1938]]—[[1942]] |хисеп = {{СССР, Капитан}} |çар ăрачĕ = Çар авиацийĕ |командăланă = |чаç =[[Ленинград фрончĕ|Ленинград фрончĕн]] [[СССР ВВС]] [[23-мĕш çар (СССР)|23-мĕш çарĕн]] 5-мĕш хутăш авиаци дивизин 153-мĕш истребитель авиаци полкĕн [[эскадрилья]] командирĕн çумĕ |çапăçусем = [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи|Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи]] |чыславсем = {{{!}} {{!}} {{Ылтăн Çăлтăр медалĕ}} {{!}}- {{!}} {{Ленин орденĕ}} {{!!}}{{Хĕрлĕ Ялав орденĕ}} {{!!}} {{Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕ}} {{!}}- {{!}}} |çыхăнусем = |отставкăра = }} '''Авдеев Александр Фёдорович (Совет Союзĕн Паттăрĕ)''' — ( [[1917]]<ref>Год рождения приведён по книге: «{{Книга:Герои Советского Союза.1», а также книгам памяти Москвы и Тамбовской области. Точной даты рождения по имеющимся источникам не найдено, однако на {{cite web.url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=548.title=сайте «Герои Страны».archiveurl=http://www.webcitation.org/68cLl6CJB.archivedate=2012-06-22{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} указана другая дата рождения Авдеева А. Ф. — КÇ5.августа.1916 год.23.июляа</ref>&nbsp-—12.08.1942 ), [[Ленинград фрончĕ|Ленинград фрончĕн]] [[СССР ВВС]] [[23-мĕш çар (СССР)|23-мĕш çарĕн]] 5-мĕш хутăш авиаци дивизин 153-мĕш истребитель авиаци полкĕн [[эскадрилья]] командирĕн çумĕ , Капитан , [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]]<ref name = "enciklop2007">{{кĕнеке | автор = | часть = Авдеев Александр Фёдорович | ссылка часть = | пуçелĕк = Авиационная энциклопедия в лицах | оригинал = | ссылка = | викитека = | ответственный = Отв. [[Ефимов Александр Николаевич|А. Н. Ефимов]] | издание = | место = Москва | издательство = Барс | год = 2007 | том = | страницы = 14 | столбцы = | страниц = 712 | серия = | isbn = 978-5-85914-075-6 | doi = | тираж = | ref = }}</ref>. . Указ дати - 10.02.1943 . == Чысĕсем == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{Warheroes|id=548}}{{V|23|12|2009}} * [http://airaces.narod.ru/all6/avdeev.htm Красные Соколы] * [http://ava.org.ru/iap/28g.htm Фото Авдеева А.Ф. в 28 гиап] {{Совет Союзĕн Паттăрĕсем}} 8u6geisvcgibvots9uiodygmngenqdz Адамия Ной Петрович 0 59689 751577 724403 2022-08-22T20:28:59Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 2 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Çар ĕçченĕ |Ят = Адамия Ной Петрович |Нацилле ячĕ = |çуралнă вăхăт = {{ÇуралнăВăхăт|21|12|1917|8}} |вилнĕ вăхăт = {{ВилнĕВăхăт|03|07|1942}}<ref>Точной даты смерти не установлено. Пропал без вести в начале июля 1942 года при оставлении города [[Севастополь|Севастополя]]. Дата '''3 июля 1942 года''' приводится{{cite web|url=http://www.obd-memorial.ru/Image2/imagelink?path=1b201813-b9b8-4469-8ec2-5a9491d311b8|title=в донесении о безвозвратных потерях|archiveurl=http://www.webcitation.org/67zhfSTet|archivedate=2012-05-28}}</ref> |align=center|<ref>{{cite web|url=http://www.az-libr.ru/Persons/000/Src/0006/107088c6.shtml|title=Адамия Ной Петрович|archiveurl=http://www.webcitation.org/67zhg9qvI|archivedate=2012-05-28}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=2822|title=Адамия Ной Петрович|archiveurl=http://www.webcitation.org/66VNtlaK0|archivedate=2012-03-28}}</ref> |çуралнă вырăн = |вилнĕ вырăн = |ӳкерчĕк = Адамия Ной Петрович.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Ӳкерчĕк анлăшĕ = |витлев = |пăхăнулăх = [[СССР]] |хĕсмет çулĕсем = |хисеп = {{СССР, старшина}} |çар ăрачĕ = ТинĕсФлочĕ |командăланă = |чаç =[[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи тапхăрĕнчи СССР Хура тинĕс флочĕ|Хура тинĕс флочĕн]] 7-мĕш тинĕс пехотин бригадин инструктор-[[снайпер]], автоматчиксен [[взвод|взвочĕн]] командирĕ |çапăçусем = [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи|Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи]] |чыславсем = {{{!}} {{!}} {{Ылтăн Çăлтăр медалĕ}} {{!}}} {{{!}} {{!}} {{Ленин орденĕ}} {{!}}} |çыхăнусем = |отставкăра = }} '''Адамия Ной Петрович''' — ( КÇ21.декабря.1917.8-03.07.1942<ref>Точной даты смерти не установлено. Пропал без вести в начале июля 1942 года при оставлении города [[Севастополь.Севастополя]]. Дата '''3 июля 1942 года''' приводится{{cite web.url=http://www.obd-memorial.ru/Image2/imagelink?path=1b201813-b9b8-4469-8ec2-5a9491d311b8.title=в донесении о безвозвратных потерях.archiveurl=http://www.webcitation.org/67zhfSTet.archivedate=2012-05-28{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> .align=center.<ref>{{cite web.url=http://www.az-libr.ru/Persons/000/Src/0006/107088c6.shtml.title=Адамия Ной Петрович.archiveurl=http://www.webcitation.org/67zhg9qvI.archivedate=2012-05-28}}</ref><ref>{{cite web.url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=2822.title=Адамия Ной Петрович.archiveurl=http://www.webcitation.org/66VNtlaK0.archivedate=2012-03-28{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}), [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи тапхăрĕнчи СССР Хура тинĕс флочĕ|Хура тинĕс флочĕн]] 7-мĕш тинĕс пехотин бригадин инструктор-[[снайпер]], автоматчиксен [[взвод|взвочĕн]] командирĕ, старшина , [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]] . Указ дати - 24.07.1942. == Чысĕсем == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://sun.tsu.ru/mminfo/2020/000462771/1942/1942_032.pdf Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза начальствующему и рядовому составу Военно-Морского флота» от 24 июля 1942 года] // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1942. — 14 августа (№ 32 (191)). — С. 1. {{Совет Союзĕн Паттăрĕсем}} hdyw68005qasy8itz1hinennslt18qv Ахмадулина Белла Ахатовна 0 61135 751597 714978 2022-08-23T02:03:48Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Çыравçă |Ят = Белла Ахмадулина |Ӳкерчĕк = Bella Akhmadulina.jpg |Анлăшĕ = 250px |Ӳкерчĕке ăнлантарни = [[Раççей Федерацин патшалăх парни]]не тивĕçтернĕ хыççăн, 2005 çул<br />(çĕртме, 12) |Çуралнă чухнехи ят = Изабелла Ахатовна Ахмадулина |Çуралнă вăхăт = [[1937]], [[ака, 10]] |Çуралнă вырăн = {{ÇВ|Мускав|Мускавра}}, [[РСФСР]], [[СССР]] |Вилнĕ вăхăт = [[2010]], [[чӳк, 28]] |Вилнĕ вырăн = {{ВВ|Переделкино|Переделкинăра}}, [[Ленин районĕ (Мускав облаçĕ)|Ленин районĕ]], [[Мускав облаçĕ]], [[Раççей]] |Гражданлăх = {{SUN}} →<br />{{RUS}} |Ĕçлев тĕсĕ = XX, XXI ĕм. совет, раççей потесси, тăлмачĕ |Хастар çулсем = |Тĕлĕ = |Жанр = [[лирика]] |Ĕçсен чĕлхи = [[Вырăс чĕлхи|вырăс]] |Парнесем = {{{!}} style="background: transparent" {{!}} {{Раççей патшалăх парни}}{{!!}}{{Раççей Федераци Президенчĕн парни}}{{!!}}{{СССР патшалăх парни}} {{!}}} |Чыславсем = {{{!}} style="background: transparent" {{!}} {{Тăван Çĕршыв умĕнчи тивĕçлĕхшĕн 2 степеньлĕ орден}}{{!!}}{{Тăван Çĕршыв умĕнчи тивĕçлĕхшĕн 3 степеньлĕ орден}} {{!}}} {{{!}} style="background: transparent" {{!}} {{Халăхсен туслăхĕн орденĕ}} {{!}}} |Викиампар = }} '''Бе́лла''' ('''Изабе́лла''') '''Аха́товна Ахмаду́лина''' ({{lang-tt|Белла Әхәт кызы Әхмәдуллина, Bella Əxət qızı Əxmədullina}}; [[ака, 10]], [[1937]], [[Мускав]] — [[чӳк, 29]], [[2010]], [[Переделкино]]) — [[СССР|совет]] тата [[раççей]] поэтесси, тăлмачĕ, [[XX ĕмĕр]]ĕн иккĕмĕш пайĕнчи вырăс лирика паллă сăвăçисенчен пĕрри. Раççей çыравçисен пĕрлешĕвĕн пайташĕ, Вырăс [[ПЕН-клуб|ПЕН-центрĕн]] ĕçтăвкомĕн пайташĕ. == Биографи == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|2}} == Каçăсем == * {{ЖЗ|http://magazines.russ.ru/authors/a/ahmadulina/|Белла Ахмадулина}} * [http://uionv.com/Bellarus.htm Белла Ахмадулина читает свои стихи] * [http://ahmadulina.ouc.ru/ Произведения Беллы Ахмадулиной в Библиотеке поэзии] * [http://www.abella.in www.abella.in — Белла Ахатовна Ахмадулина. Биография и стихотворения] * [http://www.litera.ru/stixiya/authors/axmadulina.html Ахмадулина на Стихии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060412172902/http://www.litera.ru/stixiya/authors/axmadulina.html |date=2006-04-12 }} * [http://perelmuterverlag.de/page5.html Библиография переводов на немецкий язык]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130129125411/http://www.perelmuterverlag.de/page5.html |date=2013-01-29 }} * [http://www.vtoraya-literatura.com/publ_121.html Белла Ахмадулина «Озноб» (1968), pdf] * [http://stroki.net/content/blogcategory/13/13/ Стихи Ахмадулиной на stroki.net] * [http://www.mberg.net/ona_bila_poet/ Михаил Берг. Она была поэт] * [http://www.rian.ru/analytics/20101129/302450565.html Анатолий Королев, писатель, член Русского Пен-Клуба. Белла Ахмадулина: свеча на ветру] * [[Диксон, Виталий Алексеевич|Виталий Диксон, писатель, член Русского Пен-Клуба.]] [http://newswe.com/index.php?go=Pages&in=print&id=2940 Иркутская история про двух дам с собачкой] * [http://www.runyweb.com/articles/culture/literature/bella-akhmadulina-in-new-york.html Белла Ахмадулина в Нью-Йорке. История одной фотографии. Автор Наташа Шарымова, RUNYweb.com — Русский Нью-Йорк онлайн] * [[Евтушенко, Евгений Александрович|Е. Евтушенко]], [[Берг, Михаил Юрьевич|М. Берг]] и [[Диксон, Виталий Алексеевич|В. Диксон]] [http://enc.vkarp.com/2011/02/20/а-ахмадулина-белла-изабелла-ахатовна/ о Белле Ахмадулиной на сайте режиссёра и драматурга В. Карпа «Зеркало сцены».] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170514103030/http://enc.vkarp.com/2011/02/20/%D0%B0-%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B0-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B0-%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B0-%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0/ |date=2017-05-14 }} * [http://poetarium.narod.ru/akhmadulina/september.htm Перевод стихотворения Б. Ахмадулиной на малайский язык] [[Категори:Вырăс сăвăçисем]] [[Категори:Булат Окуджава ячĕллĕ преми лауреачĕсем]] [[Категори:А. М. Горький ячĕллĕ литература институтĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Мессерер-Плисецкисем]] [[Категори:РӲА хисеплĕ пайташĕсем]] [[Категори:ПЕН-клуб пайташĕсем]] [[Категори:Чĕре чирĕпе вилнисем]] [[Категори:Вырăсланнă итальянсем]] [[Категори:Новодевичье çăвинче пытарнисем]] 2sg8v8dqu67y8xlr4r2lejo09q2kgc2 Çĕпĕр шăланĕ 0 61738 751558 742524 2022-08-22T18:37:22Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:Cruise of the revenue steamer Corwin in Alaska and the N. W. Arctic ocean in 1881 Notes and memoranda (1883) (14732554056).jpg|мини|Çĕпĕр шăланĕ]] '''Çĕпĕр шăланĕ''' ({{lang-la|lanius cristatus}}) — [[Çерçи евĕрлисем|çĕрçи]] пек çăткăн вĕçен кайăк. Çĕпĕр шăланĕн тăршшĕ 18 см, йывăрăшĕ 34,5 г. Çӳлти пайĕ хăмăртан хĕрлĕ-хăмăр тĕслĕ. Хӳри вăрăм, вĕçĕ çаврака. Куçĕсем урлă пур шăлансен пек хура йĕр иртет. Йĕрĕ хĕлхи вăхăтра шуранкарах. Хура йĕр çийĕн куç харширен çӳллĕрех шурă йĕр пур. Аялти пайĕ хăйма-шурă тĕслĕ хырăмĕпе аяккисем хĕрлĕрех тĕслĕ. Вăта Çĕпĕр, Камчатка, Сахалинпа çурçĕр Японире пурăнать. Кăнтăрта Алтая, Монголине, Маньчжурине тата Кореяпа Китая çити саланнă. Жизненное пространство — это полярная и арктическая зона, а также степные и пустынные зоны и горные регионы. Çĕпĕр шăланĕн йăвине инди куккукĕ хăйĕн çăмартине хăварать. == Выламалли == *Игнатьев Н. Г., Павлов И. П. Чĕрчун ячĕсен чăваш-вырăс-латин словарĕ. — Шуп.: Чăваш кĕнеке издательстви, 1993. *Hans-Günther Bauer, Einhard Bezzel und Wolfgang Fiedler (Hrsg): Das Kompendium der Vögel Mitteleuropas: Alles über Biologie, Gefährdung und Schutz. Band 2: Passeriformes — Sperlingsvögel, Aula-Verlag Wiebelsheim, Wiesbaden 2005, ISBN 3-89104-648-0 == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == {{Çӳрев |Тема = Çĕпĕр шăланĕ |Викиампар= Category:Lanius cristatus }} * [http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?birds/468.html Позвоночные животные России: Сибирский жулан] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210122131108/http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?birds%2F468.html |date=2021-01-22 }} [[Категори:Чĕрчунсем, алфавитпа]] [[Категори:Шăлан кайăкĕсем]] [[Категори:Шăлан кайăк йышшисем]] [[Категори:1758 çулта çырнă чĕрчунсем]] [[Категори:Азири вĕçен кайăксем]] sj86rgjd3yzy7d76ra086ncbhm5x35h Батюк Яков Петрович 0 62251 751598 579767 2022-08-23T02:52:42Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Çар ĕçченĕ |Ят = Батюк Яков Петрович ({{lang-uk|Батюк Яків Петрович}}) |Нацилле ячĕ = |çуралнă вăхăт = {{ÇуралнăВăхăт |12|05|1918}} |вилнĕ вăхăт = {{ВилнĕВăхăт |07|09|1943}} |çуралнă вырăн = |вилнĕ вырăн = |Ӳкерчĕк = BatjukJak.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Ӳкерчĕк анлăшĕ = |витлев = |пăхăнулăх = СССР |хĕсмет çулĕсем = |хисеп = |çар ăрачĕ = {{ПартизанССП}} |командăланă = |чаç = |çапăçусем = |чыславсем = {{{!}} style=`background:transparent` {{!}} {{Ылтăн Çăлтăр медалĕ}} {{!}}} {{{!}} style=`background:transparent` {{!}} {{Ленин орденĕ}} {{!}}- {{!}}} |çыхăнусем = |отставкăра = }} '''Батюк Яков Петрович''' — ( {{Date|12|05|1918}}-{{Date|07|09|1943}}), [[Нежин]]ти çамрăк комсомолĕцсен вăрттăн организацин ертÿçи, , [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]] <ref group='БС1'>{{cite web|url=http://www.az-libr.ru/Persons/000/Src/0006/ca7cffd1.shtml|title=Батюк Яков Петрович|archiveurl=http://www.webcitation.org/68OVflucY|archivedate=2012-06-13}}</ref>}}</ref>, <ref group='ГС'>{{cite web|url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=1104|title=Батюк Яков Петрович|archiveurl=http://www.webcitation.org/68OVgULyU|archivedate=2012-06-13{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} . Указ дати - {{Date|08|05|1965}}. == Чысĕсем == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ; Биографи «{{Кĕнеке:Герои Советского Союза|1}}» кĕнекере az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|2|group=БС1}} ; {{Кĕнеке:Герои Советского Союза|3}}» az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|group=БС3}} ; [['Патшалăх паттăрĕсем' (сайт)|Патшалăх паттăрĕсем]] {{асăрхавсем|group=ГС}} ; Халăх хастарлăхĕ сайтри награда лисчĕсем {{асăрхавсем|group=НЛ}} ; Ытти асăрхавсем {{асăрхавсем|group=Ас}} == Каçăсем == {{Совет Союзĕн Паттăрĕсем}} 973uj8tk0h5h8yhsdcnsbydotsu89af Борисов Михаил Владимирович 0 63288 751610 631762 2022-08-23T03:54:07Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕр хушаматлисем| Борисов}} {{Çар ĕçченĕ |Ят = Борисов Михаил Владимирович |Нацилле ячĕ = |çуралнă вăхăт = {{ÇуралнăВăхăт|16|04|1923}} |вилнĕ вăхăт = {{ВилнĕВăхăт|16|04|2012}}<ref group='Пр'>{{cite web|url=http://www.kianews.com.ua/node/44437|title=Ушёл из жизни один из трёх ялтинцев — Героев Советского Союза|archiveurl=http://www.webcitation.org/68Pty3DEk|archiveВилнĕВăхăт=2012-06-14}}</ref> |çуралнă вырăн = |вилнĕ вырăн = |ӳкерчĕк = Михаил Владимирович Борисов.jpg |ӳкерчĕке ăнлантарни = |ӳкерчĕк анлăшĕ = |витлев = |пăхăнулăх = СССР |хĕсмет çулĕсем = |хисеп = {{СССР, Подполковник}} |çар ăрачĕ = {{ÇарАвиацийĕССП}} |командăланă = |чаç =[[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи тапхăрĕнчи СССР Балти флочĕ|Балти флочĕн]] [[СССР Сывлăш-Çар вăйĕсем|Сывлăш-Çăр вăйĕсен]] 8-мĕш мина-торпеда авиаци дивизин 51-мĕш мина-торпеда авиаци полкĕ |çапăçусем = |чыславсем = {{{!}} style=`background:transparent` {{!}} {{Ылтăн Çăлтăр медалĕ}} {{!}}} {{{!}} style=`background:transparent` {{!}} {{Ленин орденĕ}}{{!!}} {{Хĕрлĕ Ялав орденĕ}} {{!!}} {{Хĕрлĕ Ялав орденĕ}} {{!!}} {{Хĕрлĕ Ялав орденĕ}} {{!}}- {{!}} {{Хĕрлĕ Ялав орденĕ}} {{!!}} {{Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçин 1 степеньлĕ орденĕ}} {{!!}} {{Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕ}} {{!!}} {{Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕ}} {{!}}- {{!}} {{Тăван Çĕршывăн 1941-1945 çç. Аслă вăрçинче Германие çĕнтернĕшĕн медаль}} {{!!}} {{«Тăван Çĕршывăн 1941-1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни çирĕм çул» медаль}} {{!!}} {{«Тăван Çĕршывăн 1941-1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни вăтăр çул» медаль}} {{!!}} {{«Тăван Çĕршывăн 1941-1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни хĕрĕх çул» медаль}} {{!}}- {{!}}} |çыхăнусем = |отставкăра = }} '''Борисов Михаил Владимирович''' — (16.04.1923-16.04.2012<ref group='Пр'>{{cite web.url=http://www.kianews.com.ua/node/44437.title=Ушёл из жизни один из трёх ялтинцев — Героев Советского Союза.archiveurl=http://www.webcitation.org/68Pty3DEk.archivedate=2012-06-14{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>), [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]] <ref group='БС1'>{{cite web|url=http://www.az-libr.ru/Persons/000/Src/0006/6db422b7.shtml|title=Борисов Михаил Владимирович|archiveurl=http://www.webcitation.org/68PtzdyTL|archivedate=2012-06-14}}</ref>, <ref group='ГС'>{{cite web|url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=12764|title=Борисов Михаил Владимирович|archiveurl=http://www.webcitation.org/68Pu0KIGm|archivedate=2012-06-14}}</ref>, <ref group='НЛ'>Борисов Михаил Владимирович. Наградной лист. Страницы: {{cite web|url=http://podvignaroda.mil.ru/filter/filterimage?path=VS_Gatchina/002/3-1-496/00000047.jpg&id=50055872&id1=20653807f0ddd5e00ca527dab9895637|title=1}} {{cite web|url=http://podvignaroda.mil.ru/filter/filterimage?path=VS_Gatchina/002/3-1-496/00000048.jpg&id=50055874&id1=4ef6a7fbbcfcab509ecdfc0d5769226a|title=2}}</ref> . Указ дати - {{Date|06|03|1945}}. Совет Союзĕн Паттăрĕ чысне илнĕ вăхăтра [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи тапхăрĕнчи СССР Балти флочĕ|Балти флочĕн]] [[СССР Сывлăш-Çар вăйĕсем|Сывлăш-Çăр вăйĕсен]] 8-мĕш мина-торпеда авиаци дивизин 51-мĕш мина-торпеда авиаци полкĕн [[эскадрилья]] командирĕ çумĕ, [[лейтенант]]. == Чысĕсем == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ; Биографи «{{Кĕнеке:Герои Советского Союза|1}}» кĕнекере az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|2|group=БС1}} ; {{Кĕнеке:Герои Советского Союза|3}}» az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|group=БС3}} ; [['Патшалăх паттăрĕсем' (сайт)|Патшалăх паттăрĕсем]] {{асăрхавсем|group=ГС}} ; Халăх хастарлăхĕ сайтри награда лисчĕсем {{асăрхавсем|group=НЛ}} ; Ытти асăрхавсем {{асăрхавсем|group=Ас}} {{асăрхавсем|group=Пр}} == Каçăсем == {{Совет Союзĕн Паттăрĕсем}} {{stub}} p44n7rhdyvdemg40thlawvp451vcixy Бочарников Георгий Алексеевич 0 63333 751611 715124 2022-08-23T03:59:26Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕр хушаматлисем| Бочарников}} {{Çар ĕçченĕ |Ят = Бочарников Георгий Алексеевич |Нацилле ячĕ = |çуралнă вăхăт = {{ÇуралнăВăхăт|17|05|1920}} |вилнĕ вăхăт = {{ВилнĕВăхăт|12|01|2012}}<ref group='Пр'>{{cite web|url=http://www.tihvesti.ru/news/ikh_imena_dlja_nas_svjashhenny/2012-02-20-1922|title=Их имена для нас священны|archiveurl=http://www.webcitation.org/68Q68B2FS|archiveВилнĕВăхăт=2012-06-14}}</ref> |çуралнă вырăн = |вилнĕ вырăн = |ӳкерчĕк = |ӳкерчĕке ăнлантарни = |ӳкерчĕк анлăшĕ = |витлев = |пăхăнулăх = СССР |хĕсмет çулĕсем = |хисеп = {{СССР, Старшина}} |çар ăрачĕ = {{АртиллериССП}} |командăланă = |чаç =[[1-мĕш Беларуç фрончĕ]]н [[5-мĕш тапăнакан çар]]ĕн 9-мĕш перевçĕсен корпусĕн 301-мĕш перевçĕсен дивизин 823-мĕш артиллери полкĕн 7-мĕш тупă артиллери батареин [[Артиллери орудийĕ|оруди]] командирĕ |çапăçусем = |чыславсем = {{{!}} style=`background:transparent` {{!}} {{Ылтăн Çăлтăр медалĕ}} {{!}}} {{{!}} style=`background:transparent` {{!}} {{Ленин орденĕ}} {{!}}- {{!}}} |çыхăнусем = |отставкăра = }} '''Бочарников Георгий Алексеевич''' — (17.05.1920-12.01.2012<ref group='Пр'>{{cite web.url=http://www.tihvesti.ru/news/ikh_imena_dlja_nas_svjashhenny/2012-02-20-1922.title=Их{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} имена для нас священны.archiveurl=http://www.webcitation.org/68Q68B2FS.archivedate=2012-06-14{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>), [[1-мĕш Беларуç фрончĕ]]н [[5-мĕш тапăнакан çар]]ĕн 9-мĕш перевçĕсен корпусĕн 301-мĕш перевçĕсен дивизин 823-мĕш артиллери полкĕн 7-мĕш тупă артиллери батареин [[Артиллери орудийĕ|оруди]] командирĕ, [[старшина]], [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]] <ref group='БС1'>{{cite web|url=http://www.az-libr.ru/Persons/000/Src/0006/55f18639.shtml|title=Бочарников Георгий Алексеевич|archiveurl=http://www.webcitation.org/68Q6AFvEh|archivedate=2012-06-14}}</ref>, <ref group='ГС'>{{cite web|url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=9136|title=Бочарников Георгий Алексеевич|archiveurl=http://www.webcitation.org/68Q6AuZYi|archivedate=2012-06-14}}</ref>, <ref group='НЛ'>Бочарников Георгий Алексеевич. Наградной лист. Страницы: {{cite web|url=http://podvignaroda.mil.ru/filter/filterimage?path=VS/001/033-0793756-0006/00000554.jpg&id=150004135&id=150004135&id1=01f85ea753861cb5f8f694cbd8ea3cd2|title=1|archiveurl=http://www.webcitation.org/68Q6DFtRK|archivedate=2012-06-14}} {{cite web|url=http://podvignaroda.mil.ru/filter/filterimage?path=VS/001/033-0793756-0006/00000555.jpg&id=150004137&id=150004137&id1=9e1e03a2f2cc78f9196e3aad6a2506c2|title=2|archiveurl=http://www.webcitation.org/68Q6DpWYW|archivedate=2012-06-14}}</ref> . Указ дати - {{Date|15|05|1946}}. == Чысĕсем == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ; Биографи «{{Кĕнеке:Герои Советского Союза|1}}» кĕнекере az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|2|group=БС1}} ; {{Кĕнеке:Герои Советского Союза|3}}» az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|group=БС3}} ; [['Патшалăх паттăрĕсем' (сайт)|Патшалăх паттăрĕсем]] {{асăрхавсем|group=ГС}} ; Халăх хастарлăхĕ сайтри награда лисчĕсем {{асăрхавсем|group=НЛ}} ; Ытти асăрхавсем {{асăрхавсем|group=Ас}} {{асăрхавсем|group=Пр}} == Каçăсем == {{Совет Союзĕн Паттăрĕсем}} {{stub}} k9ogvrfdtlenp1s369g6a9y791wka73 Лорд Уолтер 0 63811 751728 711605 2022-08-23T10:58:18Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Çыравçă |Ят = Уолтер Лорд |Тăван ят = Walter Lord |Ӳкерчĕк = Walter Lord.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = Уолтер Лорд 1958 çулта |Çуралнă вырăн = [[1917]], [[юпа, 8]] |Çуралнă вырăн = {{ÇВ|Балтимор|Бальтморта}}, [[Мэриленд]], [[АПШ]] |Вилнĕ вăхăт = [[2002]], [[çу, 19]] |Вилнĕ вырăн = [[Манхэттен]], {{ВВ|Нью-Йорк|Нью-Йоркра}}, [[АПШ]] |Гражданлăх = {{USA}} |Ĕçлев тĕсĕ = çыравçă, историк |Хастар çулсем = 1952 — 1986 |Тĕлĕ = |Жанр = Истори калавĕсем |Ĕçсен чĕлхи = }} {{пĕр хушаматлисем|Лорд (пĕлтерĕшсем){{!}}Лорд}} '''Уолтер Лорд''' ({{lang-en|Walter Lord}}; [[1917]], [[юпа, 8]] — [[2002]], [[çу, 19]]) — [[АПШ|американ]] çыравçи, '' [[«Титаник» пĕтни|«Титаник» лайнер пĕтнĕ]] пирки каласа паракан истори-документла ''«Юлашки каç» кĕнекене çырнипе паллăскер. == Биографи == == Публикацисем == Лорд вуниккĕ историлле ĕçе хайланă:<ref>{{Cite web | url = http://www.titanic1.org/people/walter-lord.asp | title = Titanic Historical Society, Inc. : Walter Lord | work = titanic1.org | accessdate = 31 August 2010 | archiveurl = http://www.webcitation.org/69B94OqcC | archivedate = 2012-07-15 }}</ref><ref>{{Cite web | url = http://www.princeton.edu/matheycollege/council-and-clubs/walter-lord-society/ | title = Mathey College - Walter Lord Society | work = princeton.edu | accessdate = 31 August 2010 | deadlink = 404 }}</ref> * ''Фремантле кун кĕнеки'' (1952) * ''Юлашки каç'' (1955) * ''Намăс кунĕ'' (1957) * ''Лайăх çулсем'' (1960) * ''Время стоять'' (1961) * ''Пири и полюс'' (1963) * ''Пулни ăсран каймасть'' (1965) * ''Невероятная победа (196''7) * ''Шурăмпуçăн ирхи çучĕ'' (1972) * ''Одинокая бессменная вахта'' (1977) * ''Дюнкерк асамĕ'' (1982) * ''Ночь живёт'' (1986) == Çавăн пекех == * [[Титаник]] == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|2}} == Каçăсем == * {{Find a Grave|7025992|Уолтер Лорд}} * [http://www.titanic1.org/people/walter-lord.asp Tribute by the Titanic Historical Society]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120717055526/http://www.titanic1.org/people/walter-lord.asp |date=2012-07-17 }} [[Категори:АПШ историкĕсем]] [[Категори:Титаник]] [[Категори:Принстон университетĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Балтиморта пытарнисем]] 7qn769wn054wyfj2arv0yc7fwutxv0p Джеральд Форд 0 63822 751660 719791 2022-08-23T06:43:13Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Gerald R. Ford, Official White House photograph 1974 (2).jpg|мини|справа|Джеральд Рудольф Форд]] '''Джеральд Рудольф Форд кĕçĕнни''' ({{lang-en|Gerald Rudolph Ford Jr.}}, [[утă, 14]] [[1913]] Омаха, Небраска штачĕ, - [[раштав, 26]] [[2006]] Миридж, Калифорни штачĕ — американ патшалăх ĕçченĕ, [[АПШ]] Республикан партин 38-мĕш президенчĕ (1974-1977). == Пурнăçĕпе ĕçĕ-хĕлĕ == == Вуламалли == * Ford, Gerald R. A Time To Heal: The Autobiography of Gerald R. Ford. — N. Y.: Harper & Row Publishers, 1979. == Çавăн пекех пăхăр == * [[АПШ президенчĕсен ят-йышĕ]] == Каçăсем == * [http://www.whitehouse.gov/history/presidents/gf38.html О Джеральде Форде на сайте Белого дома] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070411050922/http://www.whitehouse.gov/history/presidents/gf38.html |date=2007-04-11 }} * [https://archive.today/20161022031443/http://www.pokazuha.ru/view/topic.cfm?key_or=1166276&nblock=1&nc=98692 Два дня из жизни Приморья: Встреча Л. И. Брежнева и Дж. Форда] * [http://www.americanpresident.org/history/geraldford/ Краткая биография]{{ref-en}} * [http://lenta.ru/articles/2006/12/27/ford/ Несчастливый президент. Умер 38-й президент США Джеральд Форд]{{ref-ru}} [[Lenta.ru]]-[[2006]] * {{АПШ президенчĕсем}} [[Категори:АПШ президенчĕсем]] [[Категори:Президентсен шучĕсем]] [[Категори:Америка ертӳçисен шучĕсем]] [[Категори:Пайăр çынсем, алфавитпа]] [[Категори:Истори]] 79q16wm8ygugw16ue8yn45myo0idkg5 Гайдуков Семён Васильевич 0 66951 751648 632414 2022-08-23T05:48:51Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕр хушаматлисем|Гайдуков}} {{Çар ĕçченĕ |Ят = Гайдуков Семён Васильевич {{lang-uk|Гайдуков Семен Васильович}} |Нацилле ячĕ = |çуралнă вăхăт = [[1925]] |вилнĕ вăхăт = {{ВилнĕВăхăт|6|06|1996}}<ref group='Пр'>{{cite web|url=http://www.volgadmin.ru/ru/MPCity/WarHeroes.aspx|title=«Наши земляки — Герои Советского Союза» на «Портале Волгограда»|archiveurl=http://www.webcitation.org/68104JfFk|archivedate=2012-05-29}}</ref> |çуралнă вырăн = |вилнĕ вырăн = |ӳкерчĕк = Гайдуков С.В. (для списка).jpg |ӳкерчĕке ăнлантарни = |ӳкерчĕк анлăшĕ = |витлев = |пăхăнулăх = СССР |хĕсмет çулĕсем = |хисеп = [[ефрейтор]] |çар ăрачĕ = {{ПехотаССП}} |командăланă = |чаç =3-мĕш Беларуç фрончĕн 43-мĕш çарĕн 26-мĕш перевçĕсен дивизин 349-мĕш перевçĕсен полкĕн пулемёт ротин пулемётчикĕ |çапăçусем = [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи]] |чыславсем = {{{!}} style=`background:transparent` {{!}} {{Ылтăн Çăлтăр медалĕ}} {{!}}} {{{!}} style=`background:transparent` {{!}} {{Ленин орденĕ}} {{!}}- {{!}}} |çыхăнусем = |отставкăра = }} ''Гайдуков Семён Васильевич {{lang-uk|Гайдуков Семен Васильович}}'' — ([[1925]]-06.06.1996<ref group='Пр'>{{cite web.url=http://www.volgadmin.ru/ru/MPCity/WarHeroes.aspx.title=«Наши земляки — Герои Советского Союза» на «Портале Волгограда».archiveurl=http://www.webcitation.org/68104JfFk.archivedate=2012-05-29{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>), [[Совет Союзĕн Паттăрĕ]] <ref group='БС1'>{{cite web|url=http://www.az-libr.ru/Persons/000/Src/0006/3247537c.shtml|title=Гайдуков Семён Васильевич|archiveurl=http://www.webcitation.org/67y3wS7Gz|archivedate=2012-05-27}}</ref>, <ref group='ГС'>{{cite web|url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=18067|title=Гайдуков Семен Васильович}}</ref>, <ref group='НЛ'>Гайдуков Семён Васильевич. Наградной лист. Страницы: {{cite web|url=http://podvignaroda.mil.ru/filter/filterimage?path=VS/001/033-0793756-0010/00000111.JPG&id=150006616&id=150006616&id1=9c39308d97548336840a0ddaaae5fb0d|title=1|archiveurl=http://www.webcitation.org/68105x7ux|archivedate=2012-05-29}} {{cite web|url=http://podvignaroda.mil.ru/filter/filterimage?path=VS/001/033-0793756-0010/00000112.JPG&id=150006618&id=150006618&id1=93484609f7ac6942a5237d1fc2a90a52|title=2|archiveurl=http://www.webcitation.org/68106Xew5|archivedate=2012-05-29}}</ref>. Указ дати - {{Date|19|04|1945}}. Совет Союзĕн Паттăрĕн чысне илнĕ вăхăтра [[3-мĕш Беларуç фрончĕ]]н [[43-мĕш çар (СССР)|43-мĕш çарĕн]] 26-мĕш перевçĕсен дивизин 349-мĕш перевçĕсен полкĕн пулемёт [[Рота (çăр)|ротин]] пулемётчикĕ, [[ефрейтор]]. == Чысĕсем == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ; Биографи «{{Кĕнеке:Герои Советского Союза|1}}» кĕнекере az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|2|group=БС1}} ; {{Кĕнеке:Герои Советского Союза|3}}» az-libr.ru сайтра. {{асăрхавсем|group=БС3}} ; [['Патшалăх паттăрĕсем' (сайт)|Патшалăх паттăрĕсем]] {{асăрхавсем|group=ГС}} ; [[Халăх хастарлăхĕ(электронлă архив)|Халăх хастарлăхĕ сайтри награда лисчĕсем]] {{асăрхавсем|group=НЛ}} ; Ытти асăрхавсем {{асăрхавсем|group=Ас}} {{асăрхавсем|group=Пр}} == Каçăсем == {{Совет Союзĕн Паттăрĕсем}} {{stub}} dtyvr2os9cg0l0twn60b6vyous22tho Вырăс Питенкĕ 0 67242 751644 715367 2022-08-23T05:41:42Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Вырăс Питенкĕ |тăван çĕлĕк = Вырăс Питенкĕ |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54|lat_min = 40 |lat_sec = 35 |lon_deg = 48|lon_min = 20 |lon_sec = 32 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = 30000 |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чĕмпĕр районĕ |район тапăлра = Чĕмпĕр районĕ{{!}}Чĕмпĕр |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Ăнтăр ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Ăнтăр ял хутлăхĕ{{!}}Ăнтăр |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = XVII ĕмĕр |пĕрремĕш асăну = 1679 |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = 124 |пурăнан халăх = 250 |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = вырăссем, чăвашсем, тутарсем |конфесси йышĕ = православсем, мăсăльмансем |этнохороним = вырăспитенкĕсем |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433340 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84254 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73252870010 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Вырăс Питенкĕ''' ({{lang-ru|Русская Беденьга}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕ]]нчи [[ял]]. == Ял йыш == [[2010]]-мĕш çулти çырсатухупа килĕшуллĕн: [[чăвашсем]] — (48,4%), [[вырăссем]] — (44,7%), [[тутарсем]] (4,9%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулти çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе каламаннисене шута илмесĕр.</ref>. Çапла вара, малтан вырăссем çеç пурăннă ялта хальхи вăхăтра чи пысăк йыш чăннипе чăвашсем пулса тăраççĕ. ==Истори== ==Вуламалли== == Паллă çынсем == == Çавăн пекех пăхăр == *[[Çĕнĕ Питенкĕ]]. ==Асăрхавсем== {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ Ульяновск-Чĕмпĕр энциклопедийĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160322145826/http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ |date=2016-03-22 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чĕмпĕр районĕ}} {{Чĕмпĕр облаçĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕ]][[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕн ялĕсем]] topnqqa60jt5567jgms11b3ozqrrbwy Крестниккав 0 67713 751712 668768 2022-08-23T09:58:23Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Крестниккав |тăван çĕлĕк = [[File:Памятник ВОВ в Крестниково.jpg|thumb|280px|Крестниккав. Палăк]] |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =54 |lat_min =30 |lat_sec =32 |lon_deg =48 |lon_min =03 |lon_sec =44 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Аслă Накаткин ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Аслă Накаткин ял хутлăхĕ{{!}}Аслă Накаткин |шалти пайлану = |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = 1672 |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = 724 |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = вырăссем, чăвашсем |конфесси йышĕ = |этнохороним = крестниккавсем |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433622 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 842 45 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73254825006 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Крестниккав''' ({{lang-ru|Крестниково}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ]]нчи [[ял]]. [[Аслă Накаткин|Аслă Накаткин]] çумĕнче [[Бирюч (юханшыв)|Бирюч]] юханшывĕ хĕрринче вырнаçнă. Ялта администрачи çурчĕ, СХПК правленийĕ, вăтам шкул, фельдшер пункчĕ, вулавăш, почта, пасар пур. 2002 çулта ялта 680 ытла çын пурăннă. == Кунçул == ==Халăх йышĕ== {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Пĕрлехи демографи кăтартăвĕсем''' |--- class='bright' | colspan=2 | Мĕнпур пурăнан халăх || colspan=2 | |--- class='shadow' | 1913 || 2002 || 2010 |--- |? || 696 || 724 |} [[2010]]-мĕш çулхи çырсатухупа килĕшÿллĕн: [[вырăссем]] (62,2%), [[чăвашсем]] (25,3%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатухăвăн бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каламаннисене шута илмесĕр.</ref> [[2002]]-мĕш çулхи çавнашкал кăтартусем: вырăссем (62%), чăвашсем (26%), мĕнпурĕ 694 [[çын]]<ref>[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. == Паллă çынсем, ытти харкамлăхсем == == Сăнсем == {| <gallery> Лето. Крестниково.jpg |Çу Крестниково. Осень.jpg |Кĕр Крестниково. Зима.jpg |Хĕл Крестниково. Весна.jpg |Çур </gallery> |} ==Вуламалли== *Научный отчет по проекту "Чуваши Приволжского округа". Чебоксары, 2002. 192 с. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} ==Каçăсем== {{Чăнлă районĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕ]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕн ялĕсем]] 5xd6srcoynue4o96xybp89obr3kiy2h Вырăс Чăнлă 0 67720 751645 715372 2022-08-23T05:42:07Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Вырăс Чăнлă |тăван çĕлĕк = {{lang-ru|Русская Цильна}} |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =54 |lat_min =42 |lat_sec =21 |lon_deg =47 |lon_min =57 |lon_sec =18 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Йĕпе Пăкăрна ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Йĕпе Пăкăрна ял хутлăхĕ{{!}}Йĕпе Пăкăрна |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = XVII ĕмĕр |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = 680 |халăх çыравĕн çулĕ = 2002 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[чăвашсем]], [[вырăссем]] |конфесси йышĕ = |этнохороним = вырăсчăнлăсем |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433608 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 842 45 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73254845006 |категория Commons-ра = |сайт = }} {{Капăрлатмалла}} '''Вырăс Чăнлă''' - ({{lang-ru|Русская Цильна}}) [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ]]нчи [[ял]]. [[Аслă Накаткин|Аслă Накаткинран]] 30 çухрăмра [[Чăнлă (юханшыв)|Чăнлă]] юханшывĕ хĕрринче вырнаçнă. == Кун-çулĕ == ==Халăх йышĕ== {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Пĕрлехи демографи кăтартăвĕсем''' |--- class='bright' | colspan=2 | Мĕнпур пурăнан халăх || colspan=2 | |--- class='shadow' | 1913 || 2002 || 2010 |--- | ? || 351 || 341 |} [[2010]] мĕш çулхи çырсатухупа килĕшÿллĕн: [[чăвашсем]] (49,2%), [[вырăссем]] (37,9%), [[тутарсем]] (12,9%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырса туху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каламаннисене шутламасăр.</ref> Çапла вара унччен вырăс ялĕ пулнă тĕлте халĕ ытларах чăвашсем пурнаççĕ. == Паллă çынсем == ==Вуламалли== *Научный отчет по проекту "Чуваши Приволжского округа". Чебоксары, 2002. 192 с. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} ==Каçăсем== * [http://www.bankgorodov.ru/place/Rysskaya-Cilna Русская Цильна.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181221041308/http://www.bankgorodov.ru/place/rysskaya-cilna |date=2018-12-21 }} * [http://www.komandirovka.ru/cities/russkaya-tsilna/ Село Русская Цильна, Ульяновская область] {{Чăнлă районĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн чăваш ялĕсем]] [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕн ялĕсем]] 7fwggde1y7x9l17eatzceh5ftci13bh Йăрăм пуçлă хăмăш кайăкĕ 0 70740 751687 721823 2022-08-23T08:09:47Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:Sedge Warbler - Slovenia S4E6104 (17304652486).jpg|мини|справа]] '''Йăрăм пуçлă хăмăш кайăкĕ''' ({{lang-la|Acrocephalus schoenobaenus}}) — {{lang-la|Acrocephalidae}} йышне кĕрекен юрлакан кайăк. == Вуламалли == * Бёме Р. Л., Флинт В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Птицы. Латинский, русский, английский, немецкий, французский / Под общей редакцией акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., «РУССО», 1994. — С. 330. — 2030 экз. — ISBN 5-200-00643-0. == Каçăсем == * [http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?birds/529.html Позвоночные животные России: Камышовка-барсучок] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140116082050/http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?birds%2F529.html |date=2014-01-16 }} [[Категори:Хăмăш кайăкĕсем]] [[Категори:1758 çулта çырнă чĕрчунсем]] [[Категори:Чĕрчунсем, алфавитпа]] [[Категори:Вĕçен кайăксен йышĕсем]] [[Категори:Европăри вĕçен кайăксем]] d59j6b3mi0f90qj9g0dekritk34yomj Кульццав (Кивĕ Хăлатка районĕ) 0 71209 751718 649335 2022-08-23T10:12:58Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Кульццав (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Кульццав |тăван çĕлĕк = Кульццав |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =52|lat_min =37 |lat_sec = 32.4624 |lon_deg =47|lon_min =44 |lon_sec = 30.6636 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Кивĕ Хăлатка районĕ |район тапăлра = Кивĕ Хăлатка районĕ{{!}}Кивĕ Хăлатка |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Хула тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Кивĕ Хăлатка хула тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Кивĕ Хăлатка хула тăрăхĕ{{!}}Кивĕ Хăлатка |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = православсем, |этнохороним = кульццавсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433951 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7(84249) 33141 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73239551009 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Кульццав''' ({{lang-ru|Кольцовка}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕн Кивĕ Хăлатка районĕ]]нчи ял, [[чăвашсем]] тата [[вырăссем]] пурăнаççĕ. Ку [[пурăнакан вырăн]] — районти пĕртен-пĕр чăвашсемлĕ ял мар: [[истори]] тĕлĕшпе те, хальхи тăрăм енĕпе те. == Ял йышĕ тата тытăмĕ == [[2010]]-мĕш çулхи çырсатуху кăтартăвĕсемпе: чăвашсем (50%), вырăсем (50%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Ницилĕхне пĕлтерменнисене шута илмесĕр.</ref>. Анчах та кунта хальхи вăхăтра мĕпурĕ те 12 [[çын]] кăна. ==Истори== {{Цитата пуçламăшĕ}} {{oq|ru|}} {{Цитата вĕçĕ}} ==Вуламалли== == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == ==Асăрхавсем== {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.komandirovka.ru/cities/koltsovkamdy/ Хутор Кольцовка, Ульяновская область.] {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Кивĕ Хăлатка районĕ}} 50hzwg1wx75pnrol2z6mgazdlkhtwl4 Бережная Ирина Григорьевна 0 72236 751604 613846 2022-08-23T03:13:50Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{пĕр хушаматлисем|Бережная}} {{Политик |Ят = Ирина Бережная |Тăван ят = {{lang-uk|Ірина Григоріївна Бережна}} |Ӳкерчĕк = Бережная, Ирина Григорьевна.jpg |Анлăшĕ = 250px |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Ирина Григорьевна Чернило<ref name="skelet-info"><nowiki>http://skelet-info.org/irina-berezhnaya-istoriya-o-tom-kak-vyrosla-i-sdulas-glavnaya-grud-verxovnoj-rady/</nowiki></ref><ref>https://lb.ua/file/person/159_berezhnaya_irina_grigorevna.html</ref> |Псевдонимсем = |Çуралнă вăхăт = [[1980]], [[çурла, 13]] |Çуралнă вырăн = {{ÇВ|Ворошиловград|Луганскра}}, [[Украина ССР]], [[СССР]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]] [[çурла, 5]] |Вилнĕ вырăн = [[Задарска]], {{ВВ|Хорвати|Хорватире}} |Гражданлăх = {{ялавлани|Украина}} |Пĕлӳ илнĕ = [[Киеври Тарас Шеыченко ячĕллĕ наци университечĕ]] |Ăсчах степенĕ = юридици ăслăхĕсен кандидачĕ |Ăсчах хисепĕ = |Парти = [[Регионсен партийĕ]] |Тĕп идейĕсем = |Ĕçлев тĕсĕ = украин право пĕлӳçи, политикĕ, юрисчĕ, радиоертӳçи, услмçи |Ашшĕ = Григорий Иосифович Чернило (24.10.1947 çур.)<ref name="allukraina">http://nomer.today/allukraina/</ref><ref name="skelet-info" /> |Амăшĕ = Елена Петровна Бережная (17.10.1956 çур.)<ref name="allukraina" /><ref name="skelet-info" /> |Ачасем = Даниэлла (2009 çулхи утăн 5-мĕшĕнче çур.) |Чыславем = {{Украинăн тава тивĕçлĕ юрисчĕ}} |Автограф = |Автограф анлăшĕ = |Сайт = {{URL|berezhnaya.com.ua}} |Викиампар = }} '''Ирина Григорьевна Бережна́я''' ({{lang-uk|Ірина Григоріївна Бережна}}; [[çурла, 13]], [[1980]], [[Луганск|Ворошиловград]], [[УССР]], [[СССР]] — [[ҳцрла, 5]], [[2017]], [[Задарска]], [[Хорвати]]) — украин политика тата [[пĕрлĕх ĕçченĕ]], Украинăн Аслă Радăн VI тата VII чĕнĕвĕсен депутачĕ (2007—2014), Украинăн Аслă Радăн Тĕнчери правосуди ыйтăвĕсен комитечĕн пайташĕ, хăшпĕр çĕршывсемпе парламентсем хушшинчи çыхăну тытакан группăн пайташĕ. == Биографи == [[1980]] çулхи [[çурла, 13|çурлан 13-мĕшĕнче]] [[Луганск|Ворошиловградра (халĕ Луганск)]] Елена Петровна Бережная юрист çемьинче çуралнă<ref>https://antikor.com.ua/articles/127451-irina_berehnaja_istorija_o_tom_kak_vyrosla_i_sdulasj_glavnaja_grudj_verhovnoj_rady</ref>. 2002 çулта [[Киеври Тарас Шевченко ячĕллĕ наци университечĕ|Киеври Тарас Шевченко ячĕллĕ наци университетĕнче]] «Право пĕлĕвĕ» ăстаçăлăхпа вĕренсе тухнă. 19 çулта турфирмăна уçнă<ref name="replyua.net">http://replyua.net/izvestnye-lyudi/5422-pravoved-i-politik-irina-berezhnaya.html</ref>, тепĕр 2 çултан тупăшлă бизнес-проекта хăпартнă<ref name="replyua.net" />. == Чыславсем == * [[Украинăн тава тивĕçлĕ юрисчĕ]] (2011) == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|2}} == Каçăсем == * [http://berezhnaya.com.ua/ Официаллă сайт]{{ref-uk}} * [http://vashepravo.com.ua/ Ваше право с Ириной Бережной]{{ref-uk}} * [http://vybory2012.comments.ua/person/Berezhnaya-Irina-Grigorevna Ирина Григорьевна Бережная на сайте Comments.Ua в разделе «Парламентские выборы 2012»]{{ref-ru}} * [https://golospravdy.com/berezhnaya-shokirovala-vedushhix-radio-vesti-v-pryamom-efire/ Ирина Бережная шокировала ведущих радио «Вести» в прямом эфире]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{ref-ru}} [[Категори:Украинăн Аслă Радăн VI чĕнĕвĕн халăх депутачĕсем]] [[Категори:Украинăн Аслă Радăн VII чĕнĕвĕн халăх депутачĕсем]] [[Категори:Украинăн регионсен партийĕн пайташĕсем]] [[Категори:Украинăн хĕрарăм-политикĕсем]] [[Категори:Философи тухтăрĕсем]] [[Категори:«Мĕн? Ăçта? Хăçан?» вылявçисем]] [[Категори:Автомобиль катастрофисенче вилнисем]] [[Категори:Зверинецкое çăвине пытарнисем]] rnhb8run1na4jygcbqr87s8lornik1r Арбузовски 0 72495 751591 649489 2022-08-23T00:44:54Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki ''[[Арбузовка]] тенипе ан пăтраштарăр'' {{ПВ-Раççей |статус = ял |чăвашла çĕлĕк = Арбузовски |тăван çĕлĕк = {{lang-ru|Арбузовский}} |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =54.57905 |lat_min = |lat_sec = |lon_deg =48.1952125 |lon_min = |lon_sec = |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Хула тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Чăнлă хула хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Чăнлă хула хутлăхĕ{{!}}Чăнлă |шалти пайлану = |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = паллă мар |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[чăвашсем]], [[вырăссем]], |конфесси йышĕ = |этнохороним = арбузовскисем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433607 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 842 45 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73254805001 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Арбузовски''' ({{lang-ru|Арбузовский}}), — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]]чи [[ял]]. [[Сĕве (юханшыв)|Сĕве]] шывĕн сулахай çыранĕнче, [[Чăнлă]] [[паççулкă|поççолăкĕн]] çумĕнче, [[Телешовка]] тата [[Арбузовка]] ялĕсем хушшинче вырнаçнă. == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == [[2010]]-мĕш çулта 40 [[çын]] пурăннă: [[чăвашсем]] (67,5%), [[вырăссем]] (22,5%), [[мордвасем]] (10%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи [[çырсатуху]] кăтартăвĕсем.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каланисене çеç шута илнĕ</ref>. Курăнать ĕнтĕ, пурнаканнисенчен çурри ытла чăвашсем. == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * [http://uly.2rus.org/arbuzovskiy/karta/ Карта посёлка Арбузовский, Цильнинский район.] * [http://www.bankgorodov.ru/place/selo_arbyzovka_cilninskii-raion_ Арбузовка.] {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] jion71dkvs4mvpp7p82clate8sgigvj Европа (спутник) 0 73683 751667 715621 2022-08-23T07:05:17Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="width: 18em;" |+ style="font-size:larger;" | Европа (спутник) |- | colspan="2" style="text-align:center; background: #E8AB79;" | [[Ӳкерчĕк:Europa-moon.jpg|250px]] |- ! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" | '''[[Орбита|Орбита пахалăхĕсем]]''' |- | категори | |- ! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" | '''Уçни''' |- | уçакан | [[Галилей Галилео|Галилео Галилей]] |- | уçнă вырăн | [[Падуа университече]], [[Итали]] |- | уçнă вăхăт | 1610 |- ! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" | '''[[Орбита|Орбита пахалăхĕсем]]''' |- | style="vertical-align:top;" |[[Афели]] | |- | [[Перигели]] | |- | [[Мăн çуртĕнĕл]] | 671 100 [[километр|км]] |- | [[Орбитăллă эксцентриситет]] | 0,0094 |- | [[Орбитăллă тапхăрĕ]] | |- | [[Сидери тапхăрĕ]] | 3,551 кун |- | [[Орбитăллă хăвăртлăхĕ]] | 49 476,1 км/ç |- | [[Вăтам аномали]] | |- | [[Тайăм (астрономи)|Тайăмĕ]] | 0,466° Юпитер экваторне; 1,79° [[эклиптика|эклиптикăна]] |- | [[Хăпаракан çыххин долготти]] | |- | [[Перицентрăн аргуменчĕ]] | |- | [[Планета спутникĕсем|Спутниксем]] | |- ! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" | '''Физика пахалăхĕсем''' |- | Размер | |- | Экваториаллă радиус | |- | Полярлă радиус | |- | style="vertical-align:top;" | [[Çаврăну эллипсоичĕ|Планета пичĕн лаптăкĕ]] | {{s|30,61 млн км²}} |- | Хĕсĕнни | |- | style="vertical-align:top;" | [[Калăпăшĕ]] | {{s|15,93 млрд км³}} |- | style="vertical-align:top;" | [[Йывăрăшĕ]] | 4,8017{{e|22}} кг |- | Вăтам [[тачăлăх]]ĕ | 3,014±0,05 г/см³ |- | Экватăрти йывăрăшăн вăйĕ | 1,315 м/ç² |- | [[Иккĕмĕш космос хăвăртлăхĕ]] 2,026 км/ç |- | Сидерлĕ çаврăнăвăн тапхăрĕ | синхронлă (Юпитер патне пер енĕпе çаврăннă) |- | [[Çаврăну хăвăртлăхĕ|Эквтăрти çаврăну йĕрлĕ хăвăртлăхĕ]] | |- | [[Планетăн çаврăну тĕнĕлĕн тайăмĕ|Çаврăну тĕнĕлĕ эклиптика тайăмĕ]] | 0,1° патнелле |- | style="vertical-align:top;" | çурçĕр полюсĕнче [[Тӳррĕн хăпарни]] | |- | Тайăнни | |- | [[Альбедо]] | 0,67±0,03 ([[геометри альбеди|геометри]]) |- ! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" |'''Планета пичĕн температури''' |- | 50 [[Кельвин|K]] (полюссенче) —<br />110 K (экваторта)<ref name=Encyclopedia_2007/> Чи сивĕ |- ! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" | '''[[Атмосфера|атмосферăн]] йышĕ''' |- | Планета питĕнчи пусăмĕ | 0,1 мкПа, е 10−12 атм |- | align="center" colspan="2" | |} '''Европа''' ({{lang-grc|Ἐυρώπη}}), е '''Юпитер II'''  — [[Хĕвел системи]]нчи Юпитерăн улттăмĕш спутникĕ. [[Галилей Галилео]] 1610-мĕш çулхи кăрлач уйăхенче спутника тата 3 пысăк спутникĕсемпе пĕрле уçнă([[Каллисто (спутник)|Каллисто]], [[Европа (спутник)|Европа]] тата [[Ганимед (спутник)|Ганимед]])<ref name=Galilei>Galilei, G.; [https://archive.is/20010223011934/http://www.physics.emich.edu/jwooley/chapter9/Chapter9.html ''Sidereus Nuncius''] (March 13, 1610)</ref>. Курăнакан çăлтăр виçи - 5,29±0,02m ([[Планетăсем хирĕç тăни]]нче). [[Юпитер (планета)|Юпитер]] тавра çăврăнать. [[Ӳкерчĕк:001221 Cassini Jupiter & Europa & Callisto.jpg|left|thumb|Каллисто (аялта тата сулахай), Юпитер (çӳлте тата сылтăм) тата Европа ([[Пысăк хĕрлĕ пăнчă]]ран аяларах тата сулахайрах ). «[[Кассини-Гюйгенс|Кассини]]» аппарат туна фото]] == Çавăн пекех пăхăр == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} <ref name=IAUMoonDiscoveries>{{cite web |url = http://planetarynames.wr.usgs.gov/Page/Planets |title = Planet and Satellite Names and Discoverers |publisher = USGS |lang = en |accessdate = 2011-08-26 |archiveurl = https://www.webcitation.org/64vZNw3k6?url=http://planetarynames.wr.usgs.gov/Page/Planets |archivedate = 2012-01-24 }}</ref> <ref name=NASA_SSE>{{cite web |url = http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Europa&Display=Facts&System=Metric |title = Europa: Facts & Figures |publisher = NASA SSE |lang = en |accessdate = 2013-11-28 |archiveurl = https://www.webcitation.org/64vZMxghF?url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Europa |archivedate = 2012-01-24 }}</ref> <ref name=ssd_jpl_nasa>{{cite web |url = http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par |title = Planetary Satellite Physical Parameters |publisher = JPL's Solar System Dynamics group |lang = en |date = 2013-09-03 |accessdate = 2013-11-28 |archiveurl = https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par |archivedate = 2010-01-18 }}</ref> <ref name=Bills_2005>{{cite journal |title=Free and forced obliquities of the Galilean satellites of Jupiter |author=Bills B. G. |year=2005 |journal=Icarus |volume=175 |issue=2 |pages=233–247 |doi=10.1016/j.icarus.2004.10.028 |bibcode=2005Icar..175..233B }}</ref> <ref name=McGrath_2009>{{публикация|книга |автор=McGrath M. A., Hansen C. J., Hendrix A. R. |ответственный=R. T. Pappalardo, W. B. McKinnon, K. K. Khurana |заглавие=Europa |часть=Observations of Europa's Tenuous Atmosphere |pages=485–506 |год=2009 |издательство=University of Arizona Press |isbn=9780816528448 |ссылка=https://books.google.com/books?id=Jpcz2UoXejgC&pg=PA485 |ссылка часть=http://www.igpp.ucla.edu/public/mkivelso/refs/PUBLICATIONS/McGrath%20et%20al%20submitted.pdf |bibcode=2009euro.book..485M }}</ref> <ref name=Marazzini_2005>{{cite journal |last=Marazzini |first=Claudio |year=2005 |title=I nomi dei satelliti di Giove: da Galileo a Simon Marius (The names of the satellites of Jupiter: from Galileo to Simon Marius) |journal=Lettere Italiane |volume=57 |issue=3 |pages=391–407 }}</ref> <ref name=Showman_1997>{{cite journal |last=Showman|first=Adam P.|coauthors=Malhotra, Renu |title=Tidal Evolution into the Laplace Resonance and the Resurfacing of Ganymede |journal=Icarus |volume=127 |year=1997 |issue=1 |pages=93–111 |url=http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1997.pdf |doi=10.1006/icar.1996.5669 |bibcode=1997Icar..127...93S }}</ref> <ref name=Gailitis_1982>{{cite journal |author=Gailitis A. |title=Tidal heating of Io and orbital evolution of the Jovian satellites |journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society |volume=201 |pages=415–420 |year=1982 |bibcode=1982MNRAS.201..415G }}</ref> <ref name=Kivelson_2000>{{cite journal |last=Kivelson |first=Margaret G. |coauthors=Khurana, Krishan K.; Russell, Christopher T.; Volwerk, Martin; Walker, Raymond J.; and Zimmer, Christophe |year=2000 |title=Galileo Magnetometer Measurements: A Stronger Case for a Subsurface Ocean at Europa |journal=[[Science (журнал)|Science]] |volume=289 |issue=5483 |pages=1340–1343 |doi=10.1126/science.289.5483.1340 |pmid=10958778 |bibcode=2000Sci...289.1340K }}</ref> <ref name=Cowen_2008>{{cite web |author = Ron Cowen |title = A Shifty Moon |url = http://www.sciencenews.org/view/generic/id/32135/title/A_shifty_moon |work = Science News |lang = en |date = 2008-05-14 |archiveurl = https://www.webcitation.org/66NzvaYA5?url=http://www.sciencenews.org/view/generic/id/32135/title/A_shifty_moon |archivedate = 2012-03-23 }}</ref> <ref name=waterworld>{{cite web |url = http://teachspacescience.org/cgi-bin/search.plex?catid=10000304&mode=full |title = Europa: Another Water World? |work = Project Galileo: Moons and Rings of Jupiter |publisher = NASA, Jet Propulsion Laboratory |year = 2001 |lang = en |accessdate = 2007-08-09 |archiveurl = https://www.webcitation.org/64vZX0Uc1?url=http://teachspacescience.org/cgi-bin/search.plex?catid=10000304 |archivedate = 2012-01-24 }}</ref> <ref name=gazetteer_Europa_craters>{{cite web |url=http://planetarynames.wr.usgs.gov/SearchResults?target=EUROPA&featureType=Crater,%20craters |title=Nomenclature Search Results. Europa. Crater, craters |publisher=International Astronomical Union (IAU) Working Group for Planetary System Nomenclature (WGPSN) |work=Gazetteer of Planetary Nomenclature |accessdate=2013-11-28 |lang=en }}</ref> <ref name=Arnett_1996>{{cite web |author=Arnett, Bill |title=Europa |url=http://www.astro.auth.gr/ANTIKATOPTRISMOI/nineplanets/nineplanets/europa.html |lang=en |date=1996-11-07 }}</ref> <ref name=Kattenhorn_2002>{{cite journal |author=Kattenhorn S. A. |title=Nonsynchronous Rotation Evidence and Fracture History in the Bright Plains Region, Europa |journal=Icarus |volume=157 |issue=2 |pages=490–506 |year=2002 |doi=10.1006/icar.2002.6825 |bibcode=2002Icar..157..490K }}</ref> <ref name=Head_1998>{{cite journal |author=Head J. W., Pappalardo R. T., Greeley R., Sullivan R., Galileo Imaging Team |title=Origin of Ridges and Bands on Europa: Morphologic Characteristics and Evidence for Linear Diapirism from Galileo Data |year=1998 |journal=29th Annual Lunar and Planetary Science Conference, March 16-20, 1998, Houston, TX, abstract no. 1414 |bibcode=1998LPI....29.1414H |url=http://www.lpi.usra.edu/meetings/LPSC98/pdf/1414.pdf }}</ref> <ref name=Brien_2000>{{cite journal |title=Tidal Heat in Europa: Ice Thickness and the Plausibility of Melt-Through |author=O'Brien, David P.; Geissler, Paul; and Greenberg, Richard |journal=Bulletin of the American Astronomical Society |year=2000 |month=October |volume=30 |pages=1066 |bibcode=2000DPS....32.3802O }}</ref> <ref name=photojournal_PIA00586>{{cite web |url = http://photojournal.jpl.nasa.gov/catalog/PIA00586 |title = PIA00586: Pwyll Crater on Europa |accessdate = 2011-08-26 |archiveurl = https://www.webcitation.org/64vZmtImI?url=http://photojournal.jpl.nasa.gov/catalog/PIA00586 |archivedate = 2012-01-24 }}</ref> <ref name=Billings_2005>{{cite journal |title=The great thickness debate: Ice shell thickness models for Europa and comparisons with estimates based on flexure at ridges |author=Billings S. E., Kattenhorn S. A. |journal=Icarus |volume=177 |issue=2 |pages=397–412 |year=2005 |doi=10.1016/j.icarus.2005.03.013 |bibcode=2005Icar..177..397B }}</ref> <ref name=Tyler_2008>{{cite journal |last=Tyler |first=Robert H. |title=Strong ocean tidal flow and heating on moons of the outer planets |journal=Nature |date=2008-12-11 |volume=456 |issue=7223 |pages=770–772 |doi=10.1038/nature07571 |pmid=19079055 |bibcode=2008Natur.456..770T }}</ref> <ref name=Zimmer_2000>{{cite journal |author=Zimmer C., Khurana K. K. |title=Subsurface Oceans on Europa and Callisto: Constraints from Galileo Magnetometer Observations |journal=Icarus |year=2000 |volume=147 |issue=2 |pages=329–347 |doi=10.1006/icar.2000.6456 |bibcode=2000Icar..147..329Z |url=http://www.igpp.ucla.edu/people/mkivelson/Publications/ICRUS147329.pdf }}</ref> <ref name=Brown_2013>{{cite journal |author=Brown M. E., Hand K. P. |year=2013 |title=Salts and Radiation Products on the Surface of Europa |journal=The Astronomical Journal |volume=145 |issue=4 |pages=1–7 |bibcode=2013AJ....145..110B |doi=10.1088/0004-6256/145/4/110 |arxiv=1303.0894 |url=http://www.gps.caltech.edu/~mbrown/papers/ps/europa-osiris.pdf }}</ref> <ref name=Keck_Observatory_2013>{{cite web |title=Astronomers Open Window Into Europa’s Ocean |url=http://www.keckobservatory.org/recent/entry/astronomers_open_window_into_europas_ocean |publisher=W. M. Keck Observatory |lang=en |date=2013-03-05 }}</ref> <ref name=EuropaOxygen_1995>{{cite web |author=Villard R., Hall D. |url=http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/1995/12/text |title=Hubble Finds Oxygen Atmosphere on Jupiter's Moon, Europa |publisher=hubblesite.org |lang=en |date=1995-02-23 |accessdate=2013-11-28 }}</ref> <ref name=Kliore_1997>{{cite journal |last=Kliore |first=Arvydas J. |coauthors=Hinson, D. P.; Flasar, F. Michael; Nagy, Andrew F.; Cravens, Thomas E. |year=1997 |month=July |title=The Ionosphere of Europa from Galileo Radio Occultations |journal=[[Science (журнал)|Science]] |volume=277 |issue=5324 |pages=355–358 |doi=10.1126/science.277.5324.355 |pmid=9219689 |bibcode=1997Sci...277..355K }}</ref> <ref name=Liang_2005>{{cite journal |last=Liang |first=Mao-Chang |coauthors=Lane, Benjamin F.; Pappalardo, Robert T.; Allen, Mark; and Yung, Yuk L. |title=Atmosphere of Callisto |journal=Journal of Geophysical Research |year=2005 |volume=110 |issue=E2 |pages=E02003 |doi=10.1029/2004JE002322 |bibcode=2005JGRE..110.2003L |url=http://yly-mac.gps.caltech.edu/ReprintsYLY/N164Liang_Callisto%2005%20copy/Paper%20Callisto/Liang_callisto_05.pdf }}</ref> <ref name=Hand_2007>{{cite journal |title=Energy, Chemical Disequilibrium, and Geological Constraints on Europa |author=Hand, Kevin P.; Carlson, Robert W.; Chyba, Christopher F. |journal=Astrobiology |year=2007 |month=December |volume=7 |issue=6 |pages=1006–1022 |url=http://yly-mac.gps.caltech.edu/Reprintsyly/A_RecentPapers/yung_mars_2010/zjunk/yung_mars_2010/russell_mars_ch4_c/handAB07energy.pdf |doi=10.1089/ast.2007.0156 |pmid=18163875 |bibcode=2007AsBio...7.1006H }}</ref> <ref name=Smyth_2006>{{cite journal |last=Smyth |first=William H. |coauthors=Marconi, Max L. |year=2006 |title=Europa's atmosphere, gas tori, and magnetospheric implications |journal=Icarus |volume=181 |issue=2 |pages=510–526 |bibcode=2006Icar..181..510S |doi=10.1016/j.icarus.2005.10.019 }}</ref> <ref name=Brown_2001>{{cite journal |author=Brown M. E. |year=2001 |title=Potassium in Europa's Atmosphere |journal=Icarus |volume=151 |issue=2 |pages=190–195 |bibcode=2001Icar..151..190B |doi=10.1006/icar.2001.6612 |url=http://www.gps.caltech.edu/~mbrown/papers/ps/k.pdf }}</ref> <ref name=Chamberlin_1999>{{cite web |title = Creatures Of The Abyss: Black Smokers and Giant Worms |author = Chamberlin, Sean |year = 1999 |publisher = Fullerton College |url = http://earthscape.org/t2/chs01/chs01i/chs01ib.html |lang = en |accessdate = 2007-12-21 |deadlink = 404 }}{{Недоступная ссылка|date=Октябрь 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> <ref name=EuropaLife>{{cite web |title = Thin ice opens lead for life on Europa |author = Chandler, David L. |date = 2002-10-20 |url = https://www.newscientist.com/article/dn2929 |publisher = New Scientist |lang = en |archiveurl = https://www.webcitation.org/66Nzwn9bU?url=http://www.newscientist.com/article/dn2929 |archivedate = 2012-03-23 }}</ref> <ref name=Jones_2001>{{cite web |url = https://www.newscientist.com/article/dn1647 |title = Bacterial explanation for Europa's rosy glow |author = Jones, Nicola |publisher = New Scientist |lang = en |date = 2001-12-11 |accessdate = 2011-08-26 |archiveurl = https://www.webcitation.org/66NzxmNgX?url=http://www.newscientist.com/article/dn1647 |archivedate = 2012-03-23 }}</ref> <ref name=Phillips_2006>{{cite web |url = http://www.space.com/2954-time-europa.html |title = Time for Europa |author = Phillips, Cynthia |date = 2006-09-28 |publisher = Space.com |lang = en |accessdate = 2011-08-26 |archiveurl = https://www.webcitation.org/64va6r0GX?url=http://www.space.com/2954-time-europa.html |archivedate = 2012-01-24 }}</ref> <ref name=Pioneer_Odyssey_1977>{{книга |автор=Fimmel R. O., Swindell W., Burgess E. |часть=Results at the New Frontiers |заглавие=Pioneer Odyssey |ссылка=http://history.nasa.gov/SP-349/sp349.htm |ссылка часть=http://history.nasa.gov/SP-349/ch6.htm |год=1977 |pages=101–102 }}</ref> <ref name=Bhardwaj_2007>{{статья |автор=Bhardwaj A., Elsner R. F., Randall Gladstone G. et al. |заглавие=X-rays from solar system objects |издание=Planetary and Space Science |год=2007 |volume=55 |номер=9 |pages=1135–1189 |doi=10.1016/j.pss.2006.11.009 |bibcode=2007P&SS...55.1135B |arxiv=1012.1088 }}</ref> <ref name=Powell_2005>{{cite journal |title=NEMO: A mission to search for and return to Earth possible life forms on Europa |author=Powell, Jesse |coauthors=Powell, James; Maise, George; and Paniagua, John |journal=Acta Astronautica |volume=57 |issue=2—8 |pages=579—593 |year=2005 |month=July |doi=10.1016/j.actaastro.2005.04.003 |bibcode=2005AcAau..57..579P }}</ref> <ref name=Goodman_1998>{{cite web |url = http://www.madsci.org/posts/archives/oct98/905357947.As.r.html |title = Re: Galileo at Europa |author = Goodman, Jason C. |date = 1998-09-09 |publisher = MadSci Network forums |lang = en |accessdate = 2011-08-26 |archiveurl = https://www.webcitation.org/64vf9Q8cf?url=http://www.madsci.org/posts/archives/oct98/905357947.As.r.html |archivedate = 2012-01-24 }}</ref> <ref name=McKay_2002>{{cite journal |title=Planetary protection for a Europa surface sample return: The Ice Clipper mission |author=McKay, Christopher P. |journal=Advances in Space Research |volume=30 |issue=6 |pages=1601–1605 |year=2002 |doi=10.1016/S0273-1177(02)00480-5 |bibcode=2002AdSpR..30.1601M }}</ref> <ref name=Thermal>{{cite web |title = Dual Drill Designed for Europa’s Ice |author = Jeremy Hsu. |url = http://www.astrobio.net/exclusive/3463/dual-drill-designed-for-europa’s-ice |publisher = Astrobiology Magazine |lang = en |date = 2010-04-15 |archiveurl = https://www.webcitation.org/64vfAXYyt?url=http://www.astrobio.net/exclusive/3463/dual-drill-designed-for-europa%E2%80%99s-ice |archivedate = 2012-01-24 }}</ref> == Литература == * {{кĕнеке |автор =[[Бурба, Георгий Александрович|Бурба Г. А.]] |ответственный =Отв. ред. [[Флоренский Кирилл Павлович|К. П. Флоренский]] и Ю. И. Ефремов |пуçелĕк =Номенклатура деталей рельефа галилеевых спутников Юпитера |ссылка = |место =Москва |издательство =Наука |год =1984 |страниц =84 |ref = }} * {{кĕнеке|автор=Ротери Д.|пуçелĕк=Планеты|место=М.|издательство=Фаир-пресс|год=2005|isbn=5-8183-0866-9}} * Спутники Юпитера. Под ред. Д. Моррисона. — М.: Мир, 1986. В 3-х томах, 792 с. * {{кĕнеке|автор=Robert T. Pappalardo, William B. McKinnon, Krishan K. Khurana, Lunar and Planetary Institute|заглавие=Europa|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Jpcz2UoXejgC|издательство=University of Arizona Press|год=2009|серия=Space Science Series|allpages=727|isbn=0816528446|ref=Pappalardo, McKinnon, Khurana}} == Каçăсем == * [http://www.allplanets.ru/solar_sistem/jupiter/Europa.htm Статья «Скрытый океан Европы», Планетные системы] // на сайте allplanets.ru * [http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Europa Europa: Overview]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151107083728/https://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Europa |date=2015-11-07 }} // NASA{{ref-en}} * [http://klx.com/europa/links.html Список веб-страниц, посвящённых Европе] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127005625/http://www.klx.com/europa/links.html |date=2006-01-27 }}{{ref-en}} * [http://tvroscosmos.ru/frm/vestidata/2011/vesti03_12_11_2.php Европа — индекс обитаемости] // Сюжет [[Телестудия Роскосмоса|телестудии Роскосмоса]] * [http://lenta.ru/news/2014/03/14/ice/ Лед Европы воссоздали на Земле] {{Хĕвел системи}} {{Юпитер спутникĕсем}} [[Категори:Юпитер спутникĕсем]] [[Категори:1610-мĕш çулта уçнă астрономи объекчĕсем]] ce0xtlkvgjp0hq9qic8objfhkuigi23 Кстово районĕ 0 74102 751713 716353 2022-08-23T10:03:46Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki == Сиплев объекчĕсем == [[File:VelikiVrag-Medpunkt-1435.jpg|thumb|250px|Аслă Çырмари медпункт]] * Районăн тĕп пульници. * Тĕп поликлиника. * 5 № трестăн поликлиники * УАП «Лукойл» поликлиники. * Ача-пăча поликлиники. * Стоматологи поликлиники. * Ача çыратмалли çурт. * Инфекци пульници. * Работкинăри 2 № район пульници. == Каçăсем == * [http://www.zsno.ru/?id=958 Законодательное Собрание Нижегородской области: Кстовский район] * [http://kstovo.ru Новости города Кстово] (из СМИ "Земляки") * [http://www.kstovo-nn.ru/ Новости города Кстово и Кстовского района] * [http://www.government.nnov.ru/?id=3869 Кстовский район] (официальная информация; список населённых пунктов) * [https://web.archive.org/web/20120205222341/http://www.nne.ru/blagochin/kstovo.php Нижегородская епархия: Кстовский благочиннический округ] Историпе * ''А. Борисовский.'' [http://www.nounb.sci-nnov.ru/fulltext/acg/nn-sbornik/pdf/sb2-novolik.pdf «Описание Кстовской, Ново-ликеевской, Шолокшанской, Чернухинской и Слободской волостей Нижегородского уезда»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927213429/http://www.nounb.sci-nnov.ru/fulltext/acg/nn-sbornik/pdf/sb2-novolik.pdf |date=2007-09-27 }} «Нижегородский сборник» под редакцией [[Гациский, Александр Серафимович|А. С. Гациского]], Том 2. (1860-е годы) * ''Ягодинский И. П.'' [http://www.nounb.sci-nnov.ru/fulltext/acg/nn-sbornik/pdf/sb7-nn-bezvod.pdf «Промыслы села Безводного»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927212931/http://www.nounb.sci-nnov.ru/fulltext/acg/nn-sbornik/pdf/sb7-nn-bezvod.pdf |date=2007-09-27 }} (1870-80-е гг) * ''Маракин Ф. И.'' [http://www.nounb.sci-nnov.ru/fulltext/acg/nn-sbornik/pdf/sb10-likeevo.pdf «Село Новое Ликеево и Новоликеевская Ивановская ярмарка»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927212520/http://www.nounb.sci-nnov.ru/fulltext/acg/nn-sbornik/pdf/sb10-likeevo.pdf |date=2007-09-27 }} (около 1890 г.) * ''Т. Доброзраков.'' [http://www.nounb.sci-nnov.ru/fulltext/acg/nn-sbornik/pdf/sb5-borisov.pdf «Село Борисовское с его приходскими селениями Нижегородского уезда»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927222948/http://www.nounb.sci-nnov.ru/fulltext/acg/nn-sbornik/pdf/sb5-borisov.pdf |date=2007-09-27 }} (1870-80-е гг) == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} {{Кстово районĕ}} {{Чулхула облаçĕ}} [[Категори:Кстово районĕ]] e82zsprfy79bfx0kvlmafpb2szx5j5t Ăнтăр 0 74264 751570 714594 2022-08-22T19:37:35Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Ăнтăр |тăван çĕлĕк = |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54|lat_min = 36 |lat_sec = 32 |lon_deg = 48|lon_min = 23 |lon_sec = 31 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = 30000 |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чĕмпĕр районĕ |район тапăлра = Чĕмпĕр районĕ{{!}}Чĕмпĕр |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Ăнтăр ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Ăнтăр ял хутлăхĕ{{!}}Ăнтăр |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = XVII ĕмĕр |пĕрремĕш асăну = 1679 |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = 124 |пурăнан халăх = 250 |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = вырăссем, чăвашсем, тутарсем |конфесси йышĕ = православсем, мăсăльмансем |этнохороним = вырăспитенкĕсем |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433340 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84254 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73252870010 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Ăнтăр''' ({{lang-ru|Ундоры}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕ]]нчи [[ял]]. "Ăнтăр" тени юри шуталаса тупнă сăмах мар. Кунти чăвашсем чăнах та çапла каланă, калаççĕ. == Ял йыш == [[2010]]-мĕш çулти çырсатухупа килĕшуллĕн: [[чăвашсем]] — (17,5%), [[вырăссем]] — (62,7%), [[тутарсем]] — (11,5%),мордвасем — (6,5%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулти çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе каламаннисене шута илмесĕр.</ref>. ==Истори== ==Вуламалли== == Паллă çынсем == == Çавăн пекех пăхăр == * [[Çĕнĕ Питенкĕ]]. ==Асăрхавсем== {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ Ульяновск-Чĕмпĕр энциклопедийĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160322145826/http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ |date=2016-03-22 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чĕмпĕр районĕ}} {{Чĕмпĕр облаçĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕ]][[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕн ялĕсем]] 9bymgsqipgruuxlvve6cdvf5cy24f0k Бахтин Михаил Михайлович 0 74334 751599 715053 2022-08-23T02:55:31Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{пĕр хушаматлисем|Бахтин}} {{Философ |ят = Михаил Михайлович Бахтин |тăван ят = |портрет = Mikhail bakhtin.jpg |çуралнă вăхăт = [[1895]] [[чӳк, 17]] |çуралнă вырăн = {{ÇВ|Орёл|Орёлра}} |вилнĕ вăхăт = [[1975]], [[пуш, 7]] |вилнĕ вырăн = {{ВВ|Мускав|Мускавра}} |гражданлăх = {{Раççей империйĕ}}→<br>{{Ялавлани|РСФСР|1918}}→<br>{{URS}} |чĕлхе = [[вырăс чĕлхи|вырăс]] |шкул = [[Вырăс философийĕ]], [[антиинтеллектуализм]], [[неокантиантлăх]] |тĕлĕ = [[Анăç философийĕ]] |тапхăр = [[Хальхи философи]] |кăсăксем = [[Чĕлхе философийĕ]], [[диалог философийĕ]], [[ӳнер философийĕ]], [[литература пĕлĕвĕ]], [[тĕн философийĕ]], [[этика]], [[эстетика]] |идейăсем = [[Полифонизм]], [[диалогизм]], [[смеховая культура]], [[хронотоп]], [[карнавализация]], [[мениппея]] |малтанхисем = [[Достоевский Фёдор Михайлович|Ф. М. Достоевский]], [[Иванов Вячеслав Иванович|В. И. Иванов]], [[Мейер Александр Александрович|А. А. Мейер]] тата ытти [[вырăс тĕнĕн философийĕ|вырăс тĕнĕн философĕсем]], [[Кант Иммануил|И. Кант]], [[Ницше Фридрих|Ф. Ницше]] |хыççăнхисем = [[Бочаров Сергей Георгиевич|С. Г. Бочаров]], [[Тюпа Валерий Игоревич|В. И. Тюпа]], [[Кристева Юлия|Ю. Кристева]], [[Тодоров Цветан|Ц. Тодоров]], [[Кожинов Вадим Валерианович|В. В. Кожинов]], [[Гачев Георгий Дмитриевич|Г. Д. Гачев]] |lib = }} '''Михаи́л Миха́йлович Бахти́н''' (чӳк, 17, 1895, [[Орёл]] — [[пуш, 7]], [[1975]], [[Мускав]]) — [[Вырăс философийĕ|вырăс философĕ]], [[культуролог]], европа культурипе ӳнерĕн теоретикĕ. Чĕлхе, [[эпос]] формисене тата европа [[Роман (жанр)|роман]] жанрне тĕпченĕ. Европа романĕн çĕнĕ теорине, çав шутра литература хайлавĕнчи полифонизм (нумай саслăх) теорине, тăваканĕ. [[Рабле Франсуа|Франсуа Рабле]] романĕн пултарулăх принципĕсене тĕпченĕ май, Бахтин теорию халăхăн универсаллă кулăш культури теорине аталантарнă. Бахтин [[полифонизм (литература)|полифонизм]], [[кулăш культури]], [[хронотоп]], [[карнавализаци]], [[мениппея]] литература пĕлĕвĕн ăнлавĕсене ăслăха кĕртнĕ. [[Стилистика|стилистикăпа]] [[калаçу жанрĕсен]] пĕрлехи теорипе темиçе [[лингвистика]] ĕç хайланă. «[[Бахтин çаври]]» ятлă ăслăх-философи кĕтесĕн ăс-тăн ертӳçи. == Биографи == [[Орёл]] хулара нумай ачаллă çемьере çуралнă. Ашшĕ банкра ĕçленĕ. Каярах вĕсем [[Вильна|Вильнăра]] (халĕ Вильнюс; 1905—1911) тата [[Одесса|Одессăра]] (1911 — ?) пурăннă. Хăй каласа панипе, [[Петербургри университет|Петроградри]] тата [[Одессăри университет|Çĕнраççей университечĕсенче]] (çирĕплетекен документсем çук) пĕлӳ илнĕ. Пиччĕшĕ — [[Бахтин Николай Михайлович|Николай]], философ, аваллăха тĕпчекенĕ. 1918 çултанпа [[Невель]]ре пурăннă, пĕрлехи ĕçлев шкулĕнче вĕрентнĕ. Унтах Бахтин таврашĕнче пĕр майлă шухăшлакан интеллектуалсем — [[Каган Матвей Исаевич|М. И. Каган]], [[Пумпянский Лев Васильевич|Л. В. Пумпянский]], [[Волошинов Валентин Николаевич|В. Н. Волошинов]], [[Юдина Мария Вениаминовна|М. В. Юдина]], [[Зубакин Борис Михайлович|Б. М. Зубакин]] — чăмăртаннă. 1919 çулта Михаил Михайлович пĕрремĕш статьяна — «Искусство и ответственность» — пичетленĕ. [[File:Bakhtin.JPG|thumb|270px| ]] 1920 çултанпа [[Витебск]]ре пурăннă, пединститутра тата консерваторире вĕрентнĕ, философипе, эстетикăпа, литературăпа лекцисем вуланă. Унăн юлташĕсен шутĕнче [[Медведев Павел Николаевич|П. Н. Медведев]], В. Н. Волошинов тата [[Соллертинский Иван Иванович|И. И. Соллертинский]] пулнă. 1920—1924 çулсенче [[Достоевский, Фёдор Михайлович|Достоевский]] пирки вĕçлеймен философи трактачĕсене çырнă. 1921 çулта Елена Александровна Околовича качча илнĕ. 1936 çулта, ссылкă вĕçленсен, мăн хуласенче пурăнма чарнипе, Бахтина [[Саранск]]а, [[Мордва патшалăх Н. П. Огарёв ячĕллĕ университечĕ|Мордва патшалăх педагогика институтне]] ĕçлеме кайма тивнĕ, анчах унтан та 1937 çулта тухса каймалла пулнă та 1945 çулчен [[Калинин облаçĕ|Калинин]] облаçĕнчи [[Савёлово (станци)|Савёлово]] станцинче 14 № шкулта вĕрентнĕ. 1938 çулта [[остеомиелит]] вĕрĕлсе кайнипе сылтăм урине татнă<ref name="нфэ" />. Вăрçăччен Бахтин СССР Ăслăх Академин А. М. Горький ячĕллĕ Тĕнчери литература институчĕн (ИМЛИ) литература секцин ĕçĕсене хутшăннă, унта роман теорипе 2 доклад туса панă<ref>{{Статья|автор=Паньков Н. А.|пуçелĕк=М. М. Бахтин и теория романа|кăларăм=Вопросы литературы|çул=2007|issn=}}</ref>. Пĕрремĕш докладне — «Слово в романе» — 1940 çулхи юпан 14-мĕшĕнче («Вопросы литературы» журнал, 1965, № 8 пичет.) тата иккĕмĕшне — «Роман как литературный жанр» 1941 çулхи пушăн 24-мĕшĕнче («Вопросы литературы» журнал, 1970, № 1 пичет.) вуласа панă<ref>{{Кĕнеке|автор=Бахтин М.|каçă пайĕ=http://imli.ru/upload/elibr/teoriya/Bahtin_M.M._Voprosy_literatury_i_estetiki_1975.pdf|пуçелĕк=Вопросы литературы и эстетики. Исследования разных лет|вырăн=Мускав|издательство=Художественная литература|çул=1975|страницы=4|страниц=|isbn=}}</ref>. Çав çултах вăл [[Саранск]]а таврăннă та [[Мордва патшалăхĕн Н. П. Огарёв ячĕллĕ университечĕ|Мордва патшалăх педагогика институтĕнче]] (1957-па — Мордва патшалăх университечĕ) 1961 çулчен мĕнпур литература кафедринче вăйне хунă. 1946 çулхи чӳкĕн 15-мĕшĕнче Бахтин Мускавра, Тĕнчери литература институтĕнче, «Рабле в истории реализма» темăпа<ref>{{Кенеке|автор=Паньков Н. А.|каçа пайĕ=http://www.twirpx.com/file/718680/|пуçелĕк=Стенограмма заседания Учёного совета Института мировой литературы им. А. М. Горького. Защита диссертации тов. Бахтиным на тему «Рабле в истории реализма» 15 ноября 1946 г. // Вопросы биографии и научного творчества М. М. Бахтина|вырăн=Мускав|издательство=Издательство Московского университета|çул=2009|страницы=169—243|страниц=|isbn=}}</ref> хӳтĕленĕ <ref>{{Кенеке|автор=Паньков Н. А.|каçă пайĕ=http://www.twirpx.com/file/718680/|пуçелĕк=Стенограмма заседания Учёного совета Института мировой литературы им. А. М. Горького. Защита диссертации тов. Бахтиным на тему «Рабле в истории реализма» 15 ноября 1946 г. // Вопросы биографии и научного творчества М. М. Бахтина|вырăн=Мускав|издательство=Издательство Московского университета|çул=2009|страницы=169—243|страниц=|isbn=}}</ref> . Хăй вăхăтĕнче манăçа тухнăскер (1930 - 1963 çулсенче хаçатсенче 3 ытла паллăрах мар статья çеç пичетленнĕ), Бахтин 1960-мĕш çулсенче Совет Союзĕнчи ăслăх уçлăхне, ăна вĕрентӳçĕ вырăнне хунă пĕр шухăшлисем пулăшнипе, таврăнма пултарнă. 1960 çулта ун патне литература пĕлевçисем (Тĕнчери литература институчĕн ăсчахĕсем [[Кожинов Вадим Валерианович|В. В. Кожинов]], [[Бочаров Сергей Георгиевич|С. Г. Бочаров]], [[Гачев Георгий Дмитриевич|Г. Д. Гачев]], П. В. Палиевский, В. Д. Сквозников<ref>{{Кĕнеке|автор=Паньков Н. А.|пуçелĕк=Вопросы биографии и научного творчества М. М. Бахтина|вырăн=Мускав|издательство=Издательство Московского университета|çул=2009|страницы=486—487|страниц=|isbn=}}</ref>.) пĕрле çыру янă. 1969 çулта [[Саранск]]ран [[Мускав]]а куçса килнĕ. 1960—1970-мĕш çулсенче Бахтин хăйĕн статьисене ИМЛИ кăларăмĕсенче — «Вопросы литературы» журналпа «Контекст» пухмачĕ — пичетленĕ. Рабле пирки, [[Достоевский Фёдор Михайлович|Достоевский]] пирки (тĕрĕссипе çĕнĕ редакципе) кĕнекесене кăларнă, «Вопросы литературы и эстетики. Исследования разных лет» ĕçе (автор вилнĕ хыççăнах тухнăскер) хатĕрленĕ. Введени çăвин 21-мĕш участокĕнче пытарнă<ref>{{Cite web|accessdate = 2015-11-26|title = Где дремлют мёртвые.|url = http://bozaboza.narod.ru/bahtin.html|publisher = bozaboza.narod.ru}}</ref>. == Пичетленĕ ĕçĕсем == * К философии поступка // Философия и социология науки и техники. Ежегодник. 1984—1985. — М., 1986. (Бахтин начинает писать эту работу в 24 года (1919—1921 гг.). Многие страницы рукописи были утеряны или написаны неразборчиво. В работе автор создаёт собственную философскую концепцию, основываясь на философии [[Кант, Иммануил|Канта]]. В первой части исследования он рассматривает принципы [[Архитектоника|архитектоники]] действительного мира, «не мыслимого, а переживаемого»). * [http://www.vehi.net/dostoevsky/bahtin/index.html Проблемы творчества Достоевского] Л., «Прибой», 1929. — 244 с., 2 000 экз.; Киев, 1994. * Проблемы поэтики Достоевского. — М., 1963; 1974; 1979 (4-е изд.); Киев, 1994 (5-е изд.). * Творчество [[Рабле, Франсуа|Франсуа Рабле]] и народная культура средневековья и Ренессанса. — М., 1965; 1990. * Вопросы литературы и эстетики. — М., 1975. * [http://teatr-lib.ru/Library/Bahtin/esthetic/ Эстетика словесного творчества]. — М., 1979. * Литературно-критические статьи. — М., 1986. * {{кĕнеке | автор = Бахтин М. М. | пуçелĕк = Эстетика словесного творчества | яваплă = Походаев В. С. | вырăн = Мускав | издательство = Искусство | çул = 1986 | том = | страниц = 258 | страницы = 445 | ref = Бахтин }} * Тетралогия. — М., 1998. * '''Собрание сочинений''': В 7 т. / Институт мировой литературы им. А. М. Горького РАН. — М., 1996—''':''' : '''Т. 1.''' Философская эстетика 1920-х годов. — М.: Русские словари; Языки славянской культуры, [[2003]]. — 957 с. : '''Т. 2.''' Проблемы творчества Достоевского. Статьи о Толстом. Записи курса лекций по истории русской литературы. — М.: Русские словари, [[2000]]. — 799 с. : '''Т. 3.''' Теория романа (1930—1961 гг.). — М.: Языки славянских культур, 2012. — 880 с. — ISBN 978-5-9551-0500-0. : '''Т. 4 (1).''' Франсуа Рабле в истории реализма (1940). Материалы к книге о Рабле (1930—1950-е гг.). Комментарии и приложения. — М.: Языки славянских культур, [[2008]]. — 1120 с. — ISBN 978-5-9551-0266-5. : '''Т. 4 (2).''' Творчество Франсуа Рабле и народная культура средневековья и Ренессанса. Рабле и Гоголь (Искусство слова и народная смеховая культура). — М.: Языки славянских культур, [[2010]]. — 752 с. : '''Т. 5.''' Работы 1940-х — начала 1960-х годов. — М.: Русские словари, [[1997]]. — 732 с. — ISBN 5-89216-011-4. : '''Т. 6.''' Проблемы поэтики Достоевского. Работы 1960—1970 гг. — М.: Русские словари; Языки славянской культуры, [[2002]]. — 800 с. * Эпос и роман. Сборник. — СПб.: Азбука, 2000. — 304 с., 10 000 экз. — ISBN 5-267-00273-9. * Беседы с В. Д. Дувакиным. — М.: Согласие, [[2002]]. — 398 с. — ISBN 5-86884-099-2. == Литература == * {{кĕнеке |автор={{nobr|[[Библер, Владимир Соломонович|Библер В. С.]]}} |пуçелĕк=М. М. Бахтин, или Поэтика культуры |вырăн={{М.}} |издательство=[[Прогресс (издательство)|Прогресс]] |çул=1991 |страниц=176 }} * {{кĕнеке |автор= {{nobr|Аверинцев С. С.}}, {{nobr|Давыдов Ю. Н.}}, {{nobr|Турбин В. Н.}} и др.|пуçелĕк=М. М. Бахтин как философ |вырăн={{М.}} |издательство=[[Наука (издательство)|Наука]] |çул=1992 |страниц=256|isbn=5-02-008110-8. }} * {{кĕнеке |автор=Emerson С. |пуçелĕк=Первые сто лет М. Бахтина |оригинал=The First Hundred Years of M.Bachtin |вырăн=Princeton, New Jersey |издательство= |çул=1997 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref= }} * {{кĕнеке |автор= |пай=Личность и творчество М. М. Бахтина в оценке русской и мировой гуманитарной мысли |пуçелĕк=Бахтин М. М.: pro et contra |оригинал=яваплă=Сост., вступ. ст. и коммент. К. Г. Исупова, хронограф В. И. Лаптуна |вырăн={{СПб.}} |издательство=РХГИ |çул=2001 |том=I |страницы= |столбцы= |страниц=552 |серия=Русский путь |isbn=5-88812-114-2. |тираж= |ref= }} * {{кĕнеке |автор= |пуçелĕк=Творчество и наследие М. М. Бахтина в контексте мировой культуры пуçелĕк=Бахтин М. М.: pro et contra |оригинал= |яваплă=Сост., и коммент. К. Г. Исупова; библиография О. Ю. Осьмухиной, Т. Г. Юрченко, О. Е. Осовского, Н. Б. Панковой |вырăн={{СПб.}} |издательство=[[Русская христианская гуманитарная академия|РХГИ]] |çул=2002 |том=II |страницы= |столбцы= |страниц=712 |серия=Русский путь |isbn=5-88812-127-4. |тираж= |ref= }} * {{кĕнеке |автор=[[Алпатов Владимир Михайлович|Алпатов В. М.]] |пуçелĕк=Волошинов, Бахтин и лингвистика |вырăн=М. |издательство=Языки славянских культур |çул=2005 |том= |страницы= |столбцы= |страниц=432 |серия=Studia philologica |isbn=5-9551-0074-1 |тираж=1500 |ref= }} * {{кĕнеке | автор = [[Клюева Ирина Васильевна|Клюева И. В.]], [[Лисунова Людмила Михайловна|Лисунова Л. М.]] | пуçелĕк = М. М. Бахтин — мыслитель, педагог, человек | вырăн = Саранск | издательство = | çул = 2010 | страницы = | страниц = 468 | isbn = 978-5-7493-1479-3 | тираж = 300 | ref = }} (обл.) * {{кĕнеке |автор={{nobr|[[Махлин Виталий Львович|Махлин В. Л.]]}} |пуçелĕк=Михаил Михайлович Бахтин |вырăн={{М.}} |издательство=[[РОССПЭН|Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН)]] |çул=2010 |страниц=440|серия=Философия России второй половине XX в.|isbn=978-5-8243-1371-0.}} * {{кĕнеке |автор={{nobr|Тамарченко Н.}} |пуçелĕк= «Эстетика словесного творчества» М. М. Бахтина и русская философско-филологическая традиция |яваплă=|вырăн={{М.}} |издательство=Изд-во Кулагиной |çул=2011 |страницы=|страниц=400|isbn=978-5-903955-06-0.|isbn2=|тираж=500}} * {{кĕнеке |автор={{nobr|Сломский В.}} |пуçелĕк=Михаил Михайлович Бахтин — философ известный и неизвестный |вырăн=Брест |издательство=[[Брестский государственный университет имени А. С. Пушкина|БрГУ]] |çул=2013 |страницы=|страниц=155 |isbn=978-985-473-957-1. |isbn2=}} ;Интернетри Бахтин пирки хыпарсем: * ''[[Аверинцев Сергей Сергеевич|Аверинцев С. С.]]'' [http://ec-dejavu.ru/n/Ne_smeh.html Бахтин, смех, христианская культура] // М. М. Бахтин как философ. — {{М.}}: Наука, 1992. — С. 7—19. * ''[[Бузгалин Александр Владимирович|Бузгалин А. В.]], Булавка Л. А.'' [http://www.alternativy.ru/ru/avtory/sledujushhie_sto_let_mbahtina Следующие сто лет М. Бахтина: Диалектика диалога ''versus'' метафизика постмодернизма] // Вопросы философии. — 2000. — № 6. — С. 119—132. * ''Соболевский А.'' [http://www.litrossia.ru/archive/78/person/1838.php Провидец] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071019003838/http://www.litrossia.ru/archive/78/person/1838.php |date=2007-10-19 }} // Литературная Россия. — 2001. — 23 февраля. * ''Исупов К. Г.'' [http://ec-dejavu.ru/b/Bahtin.html Уроки М. М. Бахтина] // М. М. Бахтин: Pro et Contra. Личность и творчество М. М. Бахтина в оценке русской и мировой гуманитарной мысли. — Т. I. — {{СПб.}}: РХГИ, 2001. — С. 7—44. * ''Медведев Ю. П., Медведева Д. А.'' [http://www.zvezdaspb.ru/index.php?page=8&nput=567 Круг М. М. Бахтина как «мыслительный коллектив»] // Звезда. — 2006. — № 7. — С. 197—198. * {{статья|автор=Кунильский А. Е.|пуçелĕк=Смех Достоевского: прав ли Бахтин?|каçă=http://www.zpu-journal.ru/zpu/2007_4/Kunilskiy/27.pdf|кăларăм=[[Знание. Понимание. Умение]]|çул=2007|месяц=|число=|том=|номер=4|страницы=148—154|issn=}} * ''[[Иглтон Терри|Иглтон Т.]]'' [http://www.russ.ru/Kniga-nedeli/Vmestit-v-sebya-mnogoobrazie-slovo-Bahtina-i-slovo-o-Bahtine Вместить в себя многообразие: слово Бахтина и слово о Бахтине] (Перевод Иосифа Фридмана) — рецензия на книгу: Mikhail Bakhtin: The word in the world by Graham Pechey. * [http://nevmenandr.net/scientia/festschrift/festschrift.pdf Хронотоп и окрестности.] под ред. Б. В. Орехова. — Уфа: Вагант, 2011. — 387 с. — ISBN 978-5-9635-0312-6. * ''Медведев Ю. П., Медведева Д. А.'' [http://zvezdaspb.ru/index.php?page=8&nput=1806 Круг М. М. Бахтина. К обоснованию феномена] // [[Звезда (журнал XX—XXI веков)|Звезда]]. СПб., 2012. — № 3. — С. 202—215. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.krugosvet.ru/enc/istoriya/BAHTIN_MIHAIL_MIHALOVICH.html Статья о Бахтине в Энциклопедии Кругосвет]. * [http://www.biografija.ru/show_bio.aspx?id=8722 Биография Бахтина на сайте Биография.ру]. * ''Барски, Роберт''. [http://www.isfp.co.uk/russian_thinkers/mikhail_bakhtin.html Михаил Бахтин, 1895—1975] // Галерея Международного Общества Философов.{{ref-en}} * [http://www.gumer.info/authors.php?name=Бахтин+М. Книги М. Бахтина в библиотеке Гумер]. * [http://bakhtin.flexum.ru/ Поисковые машины по текстам Бахтина]. * ''[[Новиков, Владимир Иванович|Новиков, Владимир]]''. Михаил Бахтин: синтез филологии и философии // [http://www.tvkultura.ru/issue.html?id=105548 телеканал «Культура»]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. [[Категори:СССР литература пĕлевçисем]] [[Категори:СССР филологĕсем]] [[Категори:СССР лингвисчĕсем]] [[Категори:СССР философĕсем]] [[Категори:Чĕлхе философĕсем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Саранск]] [[Категори:Франсуа Рабле]] [[Категори:Филологи ăслăхĕсен кандидачĕсем]] [[Категори:Ӳнер философĕсем]] [[Категори:Литература философĕсем]] [[Категори:Эстетсем]] [[Категори:Введени çăвинче пытарнисем]] 0iajlsxbbbx94icm6kfyf9r9td7ganh Авдотьино 0 74494 751576 714650 2022-08-22T20:17:03Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Авдотьино |тăван çĕлĕк = {{lang-ru|Авдотьино}} |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54|lat_min = 23 |lat_sec = 13 |lon_deg = 48|lon_min = 02 |lon_sec = 14 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = 30000 |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чĕмпĕр районĕ |район тапăлра = Чĕмпĕр районĕ{{!}}Чĕмпĕр |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = п/м |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = 44 |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = авдотьинăсем |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433340 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84254 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Авдотьино''' ({{lang-ru|Авдотьино}}, {{lang-tt|Авдотьино}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕ]]нчи [[ял]]. Пурăнакансенчен чи пысăк йыш (60,9%; [[2010]]) — [[чăвашсем]]. == Ялйыш == [[2010]]-мĕш çулти çырсатухупа килĕшуллĕн: чăвашсем (60,9%), вырăссем (25%), тутарсем (9,4%), белруссем (4,7%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне палăртнисене шута илсе.</ref>. [[2002]]-мĕш çулта мĕнпурĕ çын пулнă, [[тутарсем]] — ()<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулти çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе каламаннисене шута илмесĕр.</ref>. [[2010]]-мĕш çул тĕлне 128 [[çын]] çеç тăрса юлнă. ==Истори== ==Вуламалли== == Паллă çынсем == == Çавăн пекех пăхăр == * [[Çĕнĕ Питенкĕ]]. ==Асăрхавсем== {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ Ульяновск-Чĕмпĕр энциклопедийĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160322145826/http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ |date=2016-03-22 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чĕмпĕр районĕ}} {{Чĕмпĕр облаçĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕ]][[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕн ялĕсем]] rw660g4u9yi83ygjilxd05z4t0kzmac Еделево (Кузоват районĕ) 0 74549 751669 715637 2022-08-23T07:08:25Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Еделево (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Еделево |тăван çĕлĕк = {{lang-myv|Еделево}} |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 53|lat_min = 24 |lat_sec = |lon_deg = 47|lon_min = 44 |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Кузоват районĕ |район тапăлра = Кузоват районĕ{{!}}Кузоват |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Еделево ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Еделево ял хутлăхĕ{{!}}Еделево |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = XVII ĕмĕр |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[ирçесем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = еделевăсем |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433763 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = 84237 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73216820000 |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Еделево''' ({{lang-ru|Еделево}}, {{lang-myv|Еделево}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]н [[Кузоват районĕ]]нчи [[ял]]. Пурăнакансенчен чи пысăк йыш [[ирçесем]]. Ял ятне [[ирçе чĕлхи|ирçелле]] ятарласа урăхла каланисене тупса палăртман. Ахăртнех, пурте "Еделево" теççĕ пулмалла. == Ялйыш == Ялти [[урам]]сен вырăсла ячĕсем ак çапла<ref>[http://mapdata.ru/ulyanovskaya-oblast/kuzovatovskiy-rayon/selo-edelevo/ Карта Ульяновской области Карта Кузоватовского района Карта села Еделево в Ульяновской области]</ref>: Улица Гагарина, Гражданская улица, Красноармейский переулок, Ленинградская улица, Молодежная улица, Московская улица, Набережная улица, Новая улица, Песчаная улица, Пролетарский переулок, Советская улица, Ульяновская улица, Школьная улица. [[Ирçе чĕлхи|Ирçелле]] ятсем паллă мар. Ку ялта çынсем ĕлĕкренпех нумайăн пурăннă. Çавна май пĕр вахăтра "иккĕмĕш Киттай" тенĕ<ref>[[Аслă Накаткин]]а "Иккĕмĕш Шупашкар" тенипе танлаштарăр.</ref>. [[2010]]-мĕш çулти çырсатухупа килĕшуллĕн 986 çын пурăннă, пурте тенĕ пекех [[ирçесем]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулти çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе каламаннисене шута илмесĕр.</ref>. [[2002]]-мĕш çулта мĕнпурĕ 1350 çын пулнă, вĕсенчен 55% çеç [[ирçесем]] (документсенче "эрзя") пек пулса тухнă<ref>[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>; анчах та кун пек цифра ултавлă, мĕншĕн тесен хăшпĕрисем "мордвин" е "мордва" тенĕ те, çапла вара çынсем çак статистикăна кĕмен. ==Истори== [[Ял]] историйĕ пирки ак çакăн пек [[хыпар]]сем пур<ref>«Генеалогические изыскания в селе Еделево (Архангельское) Сызранского уезда Симбирской Губернии». И. Сивопляс, А.Давыдов. Ульяновск-Самара, 2013.</ref><ref>[http://сельскиешколыроссии.рф/?bgmp=моу-сш-с-еделево-кузоватовский-район МОУ СШ с.Еделево Кузоватовский район Страница школы в «Энциклопедии сельских школ России»]</ref>: {{Цитата пуçламăшĕ}} {{oq|ru|По течению реки Алатырь, в городке, на месте которого в последствии возник Ардатов, сидели князья Еделевы. В конце 17 века при царе Фёдоре Алексеевиче, они переселились из Ардатова на пожалованные им земли на реке Томышевка ( ныне село Еделево).}} <Куçару: Улатăр шывĕн таршшĕпе, кайран вăл тĕлте Ардатов никесленнĕ [[вырăн]]та, Еделев кнеçсем пурăннă. 17-мĕш ĕмĕр вĕçĕнче, Фёдор Алексеевич патшара чухне, вĕсем Ардатовран Томышевка шывĕ çинчи хăйсене шанса панă çĕрсем çине куçса кайнă (хальхи Еделево ялĕ).> {{Цитата вĕçĕ}} Камсем-ха вĕсем Еделевсем? Чĕмпĕрти таврапĕлÿçĕсен перлешĕвĕ çак ятлах тепĕр [[ял]] пирки çапла пĕлтерет<ref>[http://73history.ru/set-prroekti/1000-pos-ul/444-edelevo КРАЕВЕДЧЕСКИЙ КОМПАС ЦЕНТР РАЗВИТИЯ ИСТОРИИ И КУЛЬТУРЫ РЕГИОНА АНО ЦЕНТР СТРАТЕГИЧЕСКИХ ИССЛЕДОВАНИЙ УЛЬЯНОВСКОЙ ОБЛАСТИ» ]</ref>: {{Цитата пуçламăшĕ}} {{oq|ru|ЕДЕЛЕВО – бывшее село Майнского района, ранее – бывшего Буинского уезда Симбирской губернии. Находилось в 4 км к северо-западу от села Новые Маклауши на реке Иерусалимка, позднее была переименована в Руссалимку. По сведениям краеведа С.Л.Сытина, была основана мордовским мурзой И.А.Еделевым в 1675 году.}} <Куçару: Еделево Майна районĕнче пулнă ял, унчченхи Чĕмпĕр кĕпернин Пăва уесне кĕнĕ. Çĕнĕ Мăклавăш ялĕнчен 4 километр çурçĕр-хĕвеланăçнерех Руссалимка пулса тăнă Иерусалимка шывĕ çинче вырнаçнă пулнă. С.Л.Сытин таврапĕлÿçĕ пĕлтернĕ тăрăх, яла И.А.Еделев 1675-мĕш çулта никĕсленĕ.> {{Цитата вĕçĕ}} Ахăртнех çак икĕ яла никĕслекенсем пĕр йăхран тухнă çынсемех пулнă пулас. Эппин, ятсем пĕр пек пулни те ăнсăртран мар. Тĕлĕнмелле пулин те, яла çутçанталăк газĕ [[2017]]-мĕш çул тĕлне çеç çитнĕ пулас<ref>[http://ulrg.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=554:2017-05-03-07-11-56&catid=14:2010-04-02-04-34-31&Itemid=73 В селах Кивать и Еделево Кузоватовского района Ульяновской области состоялись пуски газа.]</ref>. Ялти [[шкул]]та факультативлă майпа [[ирçе чĕлхи]]не вĕрентеççĕ. Анчах та хăш классенче тата миçе сехет — çакă паллă мар. Пуçламăш классенче вĕрентекен Селькова О.В. облаçра иккĕмĕш хут ирттернĕ "Тăван-чĕлхе вĕрентевçи — 2012" конкурс çĕнтерÿçи шутланать<ref name="Ш">[http://grazit.ru/istoriya-shkoli-s-edelevo-kuzovatovskogo-rajona-uleyanovskoj-o.html История школы с. Еделево Кузоватовского района Ульяновской области.]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. ==Вуламалли== == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == * Деревнин Виктор Петрович, — бизнесмен, меценат, ООО "ПЖРЭП" тата ООО "Сервис-благоустройство" ертÿçи ([[Похвиçнĕ]] хули). * Кистанов Михаил Тимофеевич ([[1949]] çур.) — "Халăх вĕрентĕвĕн шеплĕхçи" [[ят]]а тивĕçнĕ ([[1980]])<ref name="Ш" />. * Коткова Лидия Николаевна ([[1951]] çур.) — "Халăх вĕрентĕвĕн шеплĕхçи" [[ят]]а тивĕçнĕ ([[1996]])<ref name="Ш" />. * Селькова Ольга Васильевна ([[1966]] çур.) — "Халăх вĕрентĕвĕн шеплĕхçи" [[ят]]а тивĕçнĕ ([[2006]])<ref name="Ш" />. * Селькова Степанида Ивановна ([[1932]] çур.) — РСФСР тава тивĕçлĕ [[вĕрентекен|вĕрентевçи]] ([[1980]])<ref name="Ш" />. === Урăх тĕлте çуралса ÿссе кунта пурăннисем === * Климушкина Галина Владимировна ([[1947]] çур.) — "Халăх вĕрентĕвĕн шеплĕхçи" [[ят]]а тивĕçнĕ ([[2006]])<ref name="Ш" />. * Князькина Мария Петровна ([[1931]] çур.) — "Халăх вĕрентĕвĕн шеплĕхçи" [[ят]]а тивĕçнĕ ([[2006]])<ref name="Ш" />. Çавăн пекех "Халăх вĕрентĕвĕн шеплĕхçи" [[ят]]а кунти [[шкул]]тах ĕçленĕ Склярова Агриппина Сергеевна ([[1925]] çур.) тивĕçнĕ. Анчах та вăл ăçта çуралса ÿсни паллă мар<ref name="Ш" />. == Çавăн пекех пăхăр == * [[Çĕнĕ Питенкĕ]]. ==Асăрхавсем== {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.komandirovka.ru/cities/edelevo_ulyan._obl./ Село Еделево Кузоватовского района Ульяновской области.] * [http://www.ul.aif.ru/incidents/v_sele_edelevo_ulyanovskoy_oblasti_sgorel_dom_mnogodetnoy_semi В селе Еделево Ульяновской области сгорел дом многодетной семьи] — * [http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ Ульяновск-Чĕмпĕр энциклопедийĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160322145826/http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ |date=2016-03-22 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Кузоват районĕ}} {{Чĕмпĕр облаçĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕ]][[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Кузоват районĕн ялĕсем]] r5zuizf0qm9lycjlwhmr3cdsorgsh11 Дубравка (Мелекес районĕ) 0 74570 751664 650003 2022-08-23T06:59:06Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Урăх пĕлтерĕшсем|Дубравка (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Дубравка |тăван çĕлĕк = {{lang-ru|Дубравка}} |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =53.8664385 |lat_min = |lat_sec = |lon_deg =49.44246 |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Мелекес районĕ |район тапăлра = Мелекес районĕ{{!}}Мелекес |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Рязаново ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Рязаново ял тăрăхĕ{{!}}Рязаново |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = {{!}} |пĕрремĕш асăну = {{!}} |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = çын{{!}} |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[чăвашсем]], [[вырăссем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = дубравкăсем |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433528 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73222825009 |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Дубравка''' ({{lang-ru|Дубравка}}), {{lang-tt|Дубравка}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Мелекес районĕ|Мелекес районĕн]] чăвашсем те (вырăссемпе пĕрле) пурăнакан [[ял]]. Чи çывăхри чăваш ялĕ — [[Чăваш Сăскан]]. == Тавралăхĕ == == Истори == == Ял тытăмĕ, халăх йышĕ == [[2002]]-мĕш çулта 129 [[çын]] пурăннă, вĕсенчен 51% [[вырăссем]], 34% [[чăвашсем]]<ref>[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. [[2010]]-мĕш çулта вара: мĕнпурĕ 65 çын, вĕсенчен чăвашсем (24%), вырăссем (69,2%), тутарсем (6,2%)<ref>.[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулти çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе каламаннисене шута илмесĕр.</ref>. Ялти урамсен вырăсла ячĕсем: Чăвашла ятсем паллă мар. == Паллă çынсем == == Вуламалли == ==Асăрхавсем== {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://сельскиешколыроссии.рф/?bgmp=мкоу-сш-с-филипповка-им-насырова-с-а-ме МКОУ СШ с. Филипповка им. Насырова С.А. Мелекесский район Страница школы в «Энциклопедии сельских школ России»] {{Мелекес районĕ}} {{Ulyan-obl-geo-stub}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕнчи Мелекес районĕн ялĕсем]] [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕнчи чăваш ялĕсем]] n5x5kfsytgfm9rppdhlva6i2cpxf4n4 Кивĕ Мăклавăш (Майна районĕ) 0 74677 751709 656941 2022-08-23T09:17:34Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Кивĕ Мăклавăш (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Кивĕ Мăклавăш |тăван çĕлĕк = |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54|lat_min =27 |lat_sec = |lon_deg = 47|lon_min =27 |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Майна районĕ |район тапăлра = Майна районĕ{{!}}Майна |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Кивĕ Мăклавăш ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Кивĕ Мăклавăш ял хутлăхĕ{{!}}Кивĕ Мăклавăш |шалти пайлану = |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = http://search.tatar73.ru |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = |конфесси йышĕ = |этнохороним = кивĕмăклавăшсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433141 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84244 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73220860001 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Çĕнĕ Мăклавăш''' ({{lang-ru|Старые Маклауши}}, {{lang-tt|Иске Маклавыш}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕн Майна районĕ]]нчи ял, нумайрах [[вырăссем]] пурăнаççĕ. Мăклă юханшыв хĕрринче, Майна паç. 50км çурçеререх вырнаçнă вырнаçнă. Ял чăвашсем [[пурăнакан вырăн]] пек никĕсленнĕ. Каярах унта [[ирçесем]] тата [[вырăссем]] пырса вырнаçнă. Хальхи вăхăтра тĕрлĕ наци çыннисем пурнаççĕ. Чи пысăк йыш — вырăссем, йышăн пĕрре пиллĕкмĕш пайĕ (1/5) [[чăвашсем]]. == Ял тытăмĕ, йышĕ == [[File:Flag of Staromaklaushinskoe (Ulyanovsk oblast).png|left|thumb|Кивĕ Мăклавăш ял тăрăхĕн ялавĕ]] Кивĕ Мăклавăш — çав ятлă ял тăрăхĕн тĕп ялĕ. [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] кăтартавĕсем: [[вырăссем]] (70,6%), чăвашсем (19,6%), [[тутарсем]] (7%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне кăтарнисене шутласа, шута илсе.</ref> Урамсен вырăсла ячĕсем ак çапла: улица Варгалы, улица Горная, улица Заглядовка, улица Кирилловка, улица Кирпичная, улица Колхозная, улица Молодежная, улица Оторвановка, улица Поселенновка, улица Сквозная, улица Теплая. Урăх челхесемпе, вăл шутра чăвашла, ятсем епле пулни паллă мар. ==Истори== ==Вуламалли== == Паллă çынсем == ==Асăрхавсем== {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Майна районĕ}} {{Чĕмпĕр облаçĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕ]][[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Майна районĕн ялĕсем]] 0x4lwabhzqudjo7xh7bmolr4ft4bf9f Лаишевка Станцийĕ (ял) 0 74859 751721 716440 2022-08-23T10:33:42Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Лаишевка Станцийĕ |тăван çĕлĕк = {{lang-ru|поселок станция Лаишевка}} |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54|lat_min = 24 |lat_sec = |lon_deg = 48|lon_min = 12 |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чĕмпĕр районĕ |район тапăлра = Чĕмпĕр районĕ{{!}}Чĕмпĕр |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Тимирязевски ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Тимирязевски ял хутлăхĕ{{!}}Тимирязевски |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = п/м |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433315 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84254 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73252845002 |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Лаишевка Станцийĕ''' ({{lang-ru|поселок станция Лаишевка}}, {{lang-tt|}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕ]]нчи [[ял]]. Пурăнакансенчен чи пысăк йыш (56%; [[2002]]) — [[чăвашсем]]. == Ялйыш == [[2002]]-мĕш çулта 493 çын, вĕсенчен 56% — чăвашсем. [[2010]]-мĕш çулти çырсатухупа килĕшуллĕн: мĕнпурĕ 474 çын пулнă, чăвашсем — (49,1%), вырăссем — (31,6%), [[тутарсем]] — (16,1%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулти çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе каламаннисене шута илмесĕр.</ref>. ==Истори== [[1942]]-мĕш çулта никĕсленĕ<ref>[http://ru.esosedi.org/RU/ULY/8870782/st_laishevka/ ст.Лаишевка.]</ref>. ==Вуламалли== == Паллă çынсем == == Çавăн пекех пăхăр == * [[Çĕнĕ Питенкĕ]]. ==Асăрхавсем== {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://mapdata.ru/ulyanovskaya-oblast/ulyanovskiy-rayon/poselok-pri-stancii-laishevka/ Карта Ульяновской области Карта Ульяновского района Карта поселка Лаишевка в Ульяновской области] * [http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ Ульяновск-Чĕмпĕр энциклопедийĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160322145826/http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ |date=2016-03-22 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чĕмпĕр районĕ}} {{Чĕмпĕр облаçĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕ]][[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕн ялĕсем]] cw58k6c3g69kr06grxq32jumlfsrn9d Ломы 0 74865 751727 711603 2022-08-23T10:57:20Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Ломы |тăван çĕлĕк = {{lang-ru|Ломы}} |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54|lat_min = 4 |lat_sec = 56 |lon_deg = 48|lon_min = 19 |lon_sec =47 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чĕмпĕр районĕ |район тапăлра = Чĕмпĕр районĕ{{!}}Чĕмпĕр |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Тимирязевски ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Тимирязевски ял хутлăхĕ{{!}}Тимирязевски |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = п/м |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433315 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84254 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73252845002 |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Ломы''' ({{lang-ru|Ломы}}, {{lang-tt|}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕ]]нчи [[ял]]. Пурăнакансенчен пысăк йыш (44%; [[2002]]) — [[чăвашсем]]<ref name="Б">[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. == Ялйыш == [[2002]]-мĕш çулта 230 çын, вĕсенчен 44% — чăвашсем, вырăссем — 44%<ref name="Б"/>. [[2010]]-мĕш çулти çырсатухупа килĕшуллĕн: мĕнпурĕ 245 [[çын]]: чăвашсем — (39,2%), вырăссем — (52,7%), [[тутарсем]] — (2,9%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулти çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе каламаннисене шута илмесĕр.</ref>. Ку [[çырсатуху]]ра чăвашсен пĕр пайĕ ăçта кайса тата мĕншĕн "çухални" (йыш чакни) паллă мар. ==Истори== [[]]-мĕш çулта никĕсленĕ. ==Вуламалли== == Паллă çынсем == == Çавăн пекех пăхăр == * [[Торфоболото]]. ==Асăрхавсем== {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://mapdata.ru/ulyanovskaya-oblast/ulyanovskiy-rayon/poselok-pri-stancii-laishevka/ Карта Ульяновской области Карта Ульяновского района Карта поселка Лаишевка в Ульяновской области] * [http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ Ульяновск-Чĕмпĕр энциклопедийĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160322145826/http://www.ul-sim-encyclopedia.zsuo.ru/ |date=2016-03-22 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чĕмпĕр районĕ}} {{Чĕмпĕр облаçĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕ]][[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Чĕмпĕр районĕн ялĕсем]] qddlaiui9saq1ajbl5apx7m3e90yb8e Ишимбай районĕ 0 74987 751684 715883 2022-08-23T08:07:01Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Администрациллĕ виçе |Тĕс1 = {{Тĕс|Раççей}} |Тĕс2 = |Чăвашла ячĕ = Ишимбай районĕ |Тăван ячĕ = Ишембай районы<br><small> Ишембай районы муниципаль районы</small> |Герб = Coat of Arms of Ishimbai rayon (Bashkortostan).png |Ялав = Flag of Ishimbaysky rayon.svg |Ялава ăнлантарни = Ишимбай районĕн ялавĕ |Патшалăх = {{RUS}} |lat_dir = N |lat_deg = 55 |lat_min = 31 |lat_sec = |lon_dir = E |lon_deg = 58 |lon_min = 16 |lon_sec = |Гимн = |Статус = [[муниципаллă район]] |Кĕрет = [[Пушкăртстан]] |Тытăмĕ = {{nobr|14 муниципаллă йĕркеленӳ}} |Тĕп хула = [[Ишимбай]] хула |Вăхăт = 1930 |Пуçлăх = Агафонов Олег Михайлович |Пуçлăх тĕсĕ = Муниципаллă район канашĕн председателĕ |Пуçлăх2 = Гайсин Марат&nbsp;Хусаинович |Пуçлăх тĕсĕ2 = Муниципаллă район администрацин пуçлăхĕ |ШВП = |ШВП çулĕ = |ШВП вырăнĕ = |ШВП пурăнан кашни çынна = |ШВП пурăнан кашни çынна вырăнĕ = |Чĕлхе = пушкăрт, вырăс |Чĕлхесем = |Пурăнан халăх = 88 092 |Çырав çулĕ = |Пурăнан халăх проценчĕ = 2,17 |Пурăнан халăх вырăнĕ = 4 |Йышлăх = 88 092 |Йышлăх вырăнĕ = |Наци йышĕ = [[пушкăртсем]] - 41,5 %, [[вырăссем]] - 42,2 %, [[тутарсем]] - 12,3 %, [[чăвашсем]] - 1,8 % |Конфесси йышĕ = мăсăльмансем, христиансем |Лаптăк = 4106,06<ref name='80_8006001'>[http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst80/DBInet.cgi?pl=8006001 Республика Башкортостан. Общая площадь земель муниципального образования]</ref> |Лаптăк проценчĕ = |Лаптăк вырăнĕ = 7 |Максималлă çӳллĕш = 845 |Вăтам çӳллĕшĕ = |Минималлă çӳллĕш = |Карттă = Location of Ishimbayskiy rayon (Bashkortostan).svg |Администрациллĕ виçен картти = |АВ карттин пысăккăшĕ = 300px |ВăхăтТăрăхĕ = {{s|{{MSK+2}}}} |Аббревиатура = |ISO = |FIPS = |Телефон кочĕ = 34794 |Почтă индексĕсем = |Тетел-домен = |Автомобиль номерĕсен кочĕсем = 02, 102 |Сайт = http://www.ishimbaimr.ru |Commons-ри категори = |Асăрхавсем = }} '''Ишимбай райо́нĕ''' ({{lang-ba|Ишембай районы}}) — [[Пушкăртстан]] ([[Раççей Федерацийĕ]]) йышĕнчи [[Пушкăртстанăн администрациллĕ-территориллĕ пайланăвĕ#Администрациллĕ-территориллĕ тытăмлăхĕ|администрациллĕ-территориллĕ виçе]] ([[Раççей районĕсем|район]]) тата [[муниципаллă йĕркеленӳ]] ([[муниципаллă район]]). [[Администраци центрĕ]] — Ĕпхӳрен км вырнаçнă [[Ишимбай]] хула. == Паллă çынсем == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.ishimbaimr.ru Официальный сайт администрации муниципального района Ишимбайский район Республики Башкортостан]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100125021320/http://ishimbaimr.ru/ |date=2010-01-25 }} {{Ишимбай районĕ}} {{Пушкăртстан}} [[Категори:Пушкăртстан районĕсем]] [[Категори:Ищимбай районĕ]] [[ru:Ишимбайский район]] dnm3vw9o2zni3aha4frk7qjpq5ogwlk Гросс-Константиновка 0 75141 751654 650306 2022-08-23T06:21:34Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Гросс-Константиновка |тăван çĕлĕк = |герб = Coat of Arms of Samara oblast.png |ялав = Flag of Samara Oblast.svg |lat_deg =54 |lat_min =15 |lat_sec =16 |lon_deg =50 |lon_min =18 |lon_sec =23 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Самар облаçĕ |регион тапăлра = Самар облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Кушкă районĕ районĕ |район тапăлра = Кушкă районĕ районĕ{{!}}Кушкă районĕ |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Аслă Константиновка ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Аслă Константиновка ял тăрăхĕ{{!}}Аслă Константиновка |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = 1859 |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = 313 |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 446816 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 848 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 36 224 828 005 |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Гросс-Константиновка''' е '''Аслă Константиновка''' ({{lang-ru|Большая Константиновка}}) — [[Самар облаçĕ]]нчи [[Самар облаçĕн Кушкă районĕ| Кушкă районĕн]] [[ял]]ĕ. Нимĕçсем никĕсленĕ, нимĕçсем пурăннă. Анчах та вĕсене репрессилесен кунта ытларах [[чăвашсем]] пурăнма тытăннă. Тĕпрен илсен юнашарти [[Çĕнĕ Калмăйăр]] çыннисем килсе вырнаçнă<ref>[http://www.siedlung.rusdeutsch.ru/ru/Siedlungsorte/81?c=1 Большая Константиновка (Гросс-Константиновка)]</ref>. ==Кунçулĕ== [[Ял]]а [[1859]]-мĕш çулта никĕсленĕ, [[ят]]а Константин Павлович аслă кнеçе хисеплесе панă, мĕншĕн тесен лешĕ Польша Ĕмпÿлĕхĕн [[енпуç]]ĕнче тăнă, — [[нимĕçсем]] вара шăпах çав тăрăхран куçса килнĕ. ==Халăх йышĕ== {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=4 | '''Пĕтĕмĕшле демографи кăтартăвĕсем''' |--- class='bright' | colspan=4 | Пĕтĕмпе|| colspan=2 | |--- class='shadow' |çул ||1926 ||1930 || 2010 |--- |çын ||318 ||342 || 313 |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]]па килĕшÿллĕн: [[чăвашсем]] (74,6%), [[вырăссем]] (19,6%), [[мордва]] (4,2%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене шута илсе.</ref> ==Вуламалли== * {{кĕнеке|пуçелĕк=Энциклопедия чувашских сёл Самарской области (историко-этнографические материалы)|автор=[[Виктор Симаков|Симаков, В.]]|вырăн=Самара|издательство=Издательство «НТЦ»|çул=2008|isbn=978-5-98229-167-7}} * Арнольдов Н.А. Из истории немцев Кошкинского района Самарской области (1858–1941) / Н.А.Арнольдов, М.Н. Арнольдов. – Самара: ГУ СО «Дом дружбы народов», 2009. – 152 с. * Немцы России: населенные пункты и места поселения: энциклопедический словарь / Сост. В.Ф.Дизендорф. – М.: «ЭРН», 2006. – 472 с. * Савченко И.А. Российские немцы в Самарском крае. Историко-краеведческие очерки / И.А.Савченко, С.И.Дубинин. – Самара: Изд-во «Самарский университет», 1994. * Флейман Е.А. Немцы Константиновской волости: из Царства Польского в Самарскую губернию (1864–1917) / Е.А.Флейман. – Самара: ООО «Тандем», 2014. – 296 с. * Alexandertal // The Mennonite Encyclopedia: A Comprehensive Reference Work on the Anabaptist–Mennonite Movement: in 4 vol. / Ed by Harold S.Bender, C. Henry Smith. – Hillsboro, Kansas: Mennonite Brethren Publishing House; Newton, Kansas: Mennonite Publication Office; Scottdale, Pennsylvania: Mennonite Publishing House, 1955. – Vol. 1. A–C. – P. 45–48. * Alt–Samara // The Mennonite Encyclopedia: A Comprehensive Reference Work on the Anabaptist–Mennonite Movement: in 4 vol. / Ed by Harold S.Bender, C. Henry Smith. – Hillsboro, Kansas: Mennonite Brethren Publishing House; Newton, Kansas: Mennonite Publication Office; Scottdale, Pennsylvania: Mennonite Publishing House, 1955. – Vol. 1. A–C. – P. 83. * Vorübergehende Heimat.150 Jahre Beten und Arbeiten in Alt-Samara (Alexandertal und Konstantinow) / Herausgegeben von Viktor Fast. – Steinhagen: „Samenkorn“, 2009. – 672 s. ==Асăрхавсем== {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * Администрация муниципального района Кошкинский Самарской области: Официальный сайт // http://www.kadm63.ru. * Собрание представителей муниципального района Кошкинский Самарской области: Официальный сайт // http://www.koshki.samgd.ru/territory/info. {{Кушкă районĕ}} {{Samar-obl-geo-stub}} [[Категори:Самар облаçĕнчи Кушкă районĕн ялĕсем]] [[Категори:Самар облаçĕнчи чăваш ялĕсем]] e52chu37ozfec6blol61k0q0cqed6fd Залесье (Кушкă районĕ) 0 75502 751672 650587 2022-08-23T07:31:20Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Залесье |тăван çĕлĕк = |герб = Coat of Arms of Samara oblast.png |ялав = Flag of Samara Oblast.svg |lat_deg =54.2499585 |lat_min = |lat_sec = |lon_deg =50.548848 |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Самар облаçĕ |регион тапăлра = Самар облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Кушкă районĕ районĕ |район тапăлра = Кушкă районĕ районĕ{{!}}Кушкă районĕ |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Аслă Романовка ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Аслă Романовка ял тăрăхĕ{{!}}Аслă Романовка |шалти пайлану = |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = Рейнишфельд, Фюрстенштейн |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = вырăссем, чăвашсем |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 446816 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 848 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 36 224 828 005 |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Залесье''' ({{lang-ru|Залесье}}, ĕлĕк чух: ''Рейнсфельд'', е ''Рейнишфельд''<ref>[http://www.siedlung.rusdeutsch.ru/ru/Siedlungsorte/87?c=1 Каменный Овраг (Фюрстенштейн)]</ref>) — [[Самар облаçĕ]] [[Самар облаçĕн Кушкă районĕ| Кушкă районĕн]] [[ял]]ĕ. [[Нимĕçсем]] никĕсленĕ, нимĕçсем пурăннă. Анчах та вĕсене репрессилесен кунта ытларах урăх халăх çыннисем, вăл шутра [[чăвашсем]] те, пурăнма тытăннă. == Истори == ==Халăх йышĕ== {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=4 | '''Пĕрлехи демографи кăтартăвĕсем''' |--- class='bright' | colspan=4 | Пĕтĕмпе|| colspan=2 | |--- class='shadow' |çул ||2002 ||2010 || |--- |çын || || || |} [[2002]]-мĕш çулта ялта 479 [[çын]]: 52% вырăссем, 40% чăвашсем пурăннă<ref>[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] кăтартăвĕсем: [[чăвашсем]] (29,7%), [[вырăссем]] (60,6%), чеченсем (3,7%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе кăтартнисене шута илсе</ref> Çапла вара 8 çул хушшинче чăвашсен йыш шайĕ 10 процент чухлĕ чакнă. Çакăн сăлтавĕсем паллă мар. ==Вуламалли== * {{кĕнеке|пуçелĕк=Энциклопедия чувашских сёл Самарской области (историко-этнографические материалы)|автор=[[Виктор Симаков|Симаков, В.]]|вырăн=Самара|издательство=Издательство «НТЦ»|çул=2008|isbn=978-5-98229-167-7}} * Арнольдов Н.А. Из истории немцев Кошкинского района Самарской области (1858–1941) / Н.А.Арнольдов, М.Н. Арнольдов. – Самара: ГУ СО «Дом дружбы народов», 2009. – 152 с. * Немцы России: населенные пункты и места поселения: энциклопедический словарь / Сост. В.Ф.Дизендорф. – М.: «ЭРН», 2006. – 472 с. * Савченко И.А. Российские немцы в Самарском крае. Историко-краеведческие очерки / И.А.Савченко, С.И.Дубинин. – Самара: Изд-во «Самарский университет», 1994. * Флейман Е.А. Немцы Константиновской волости: из Царства Польского в Самарскую губернию (1864–1917) / Е.А.Флейман. – Самара: ООО «Тандем», 2014. – 296 с. * Alexandertal // The Mennonite Encyclopedia: A Comprehensive Reference Work on the Anabaptist–Mennonite Movement: in 4 vol. / Ed by Harold S.Bender, C. Henry Smith. – Hillsboro, Kansas: Mennonite Brethren Publishing House; Newton, Kansas: Mennonite Publication Office; Scottdale, Pennsylvania: Mennonite Publishing House, 1955. – Vol. 1. A–C. – P. 45–48. * Alt–Samara // The Mennonite Encyclopedia: A Comprehensive Reference Work on the Anabaptist–Mennonite Movement: in 4 vol. / Ed by Harold S.Bender, C. Henry Smith. – Hillsboro, Kansas: Mennonite Brethren Publishing House; Newton, Kansas: Mennonite Publication Office; Scottdale, Pennsylvania: Mennonite Publishing House, 1955. – Vol. 1. A–C. – P. 83. * Vorübergehende Heimat.150 Jahre Beten und Arbeiten in Alt-Samara (Alexandertal und Konstantinow) / Herausgegeben von Viktor Fast. – Steinhagen: „Samenkorn“, 2009. – 672 s. ==Асăрхавсем== {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * Администрация муниципального района Кошкинский Самарской области: Официальный сайт // http://www.kadm63.ru. * Собрание представителей муниципального района Кошкинский Самарской области: Официальный сайт // http://www.koshki.samgd.ru/territory/info. {{Кушкă районĕ}} {{Samar-obl-geo-stub}} [[Категори:Самар облаçĕнчи Кушкă районĕн ялĕсем]] [[Категори:Самар облаçĕнчи чăваш ялĕсем]] gh4hud04wvlsk25tff1bjsdm7hq964g Гранновка 0 75966 751653 650484 2022-08-23T06:15:19Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Гранновка |тăван çĕлĕк = |герб = Coat of Arms of Samara oblast.png |ялав = Flag of Samara Oblast.svg |lat_deg = 54.1579655|lat_min = |lat_sec = |lon_deg =50.409263 |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Самар облаçĕ |регион тапăлра = Самар облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Кушкă районĕ районĕ |район тапăлра = Кушкă районĕ районĕ{{!}}Кушкă районĕ |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Надеждино ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Надеждино ял тăрăхĕ{{!}}Надеждино |шалти пайлану = |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = 2010-мĕш çул тĕлне никам та пурăнман |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 446816 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 848 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 36 224 828 005 |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Гранновка''' ({{lang-ru|Гранновка}}, ĕлĕк чух: ) — [[Самар облаçĕ]]нчи [[Самар облаçĕн Кушкă районĕ| Кушкă районĕн]] [[ял]]ĕ. == Кунçул == ==Халăх йышĕ== {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=4 | '''Пĕтĕмĕшле демографи кăтартăвĕсем''' |--- class='bright' | colspan=4 | Пĕтĕмпе|| colspan=2 | |--- class='shadow' |çул ||2002 ||2010 || |--- |çын ||2 ||0 || |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]]па килĕшÿллĕн никам та пурăнман<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Ницилĕхе палартнисене шута илсе.</ref> [[2002]]-мĕш çулта мĕнпурĕ 2 [[çын]] пурăннă, вĕсенчен 50% — вырăссем, 50% — [[чăвашсем]]<ref>[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. Çапла вара ун чухне Гранновкăна чăваш ялĕсен шутне кертмелли формаллĕ сăлтав пулнă теме пулать. ==Вуламалли== * {{кĕнеке|пуçелĕк=Энциклопедия чувашских сёл Самарской области (историко-этнографические материалы)|автор=[[Виктор Симаков|Симаков, В.]]|вырăн=Самара|издательство=Издательство «НТЦ»|çул=2008|isbn=978-5-98229-167-7}} * Арнольдов Н.А. Из истории немцев Кошкинского района Самарской области (1858–1941) / Н.А.Арнольдов, М.Н. Арнольдов. – Самара: ГУ СО «Дом дружбы народов», 2009. – 152 с. * Немцы России: населенные пункты и места поселения: энциклопедический словарь / Сост. В.Ф.Дизендорф. – М.: «ЭРН», 2006. – 472 с. * Савченко И.А. Российские немцы в Самарском крае. Историко-краеведческие очерки / И.А.Савченко, С.И.Дубинин. – Самара: Изд-во «Самарский университет», 1994. * Флейман Е.А. Немцы Константиновской волости: из Царства Польского в Самарскую губернию (1864–1917) / Е.А.Флейман. – Самара: ООО «Тандем», 2014. – 296 с. * Alexandertal // The Mennonite Encyclopedia: A Comprehensive Reference Work on the Anabaptist–Mennonite Movement: in 4 vol. / Ed by Harold S.Bender, C. Henry Smith. – Hillsboro, Kansas: Mennonite Brethren Publishing House; Newton, Kansas: Mennonite Publication Office; Scottdale, Pennsylvania: Mennonite Publishing House, 1955. – Vol. 1. A–C. – P. 45–48. * Alt–Samara // The Mennonite Encyclopedia: A Comprehensive Reference Work on the Anabaptist–Mennonite Movement: in 4 vol. / Ed by Harold S.Bender, C. Henry Smith. – Hillsboro, Kansas: Mennonite Brethren Publishing House; Newton, Kansas: Mennonite Publication Office; Scottdale, Pennsylvania: Mennonite Publishing House, 1955. – Vol. 1. A–C. – P. 83. * Vorübergehende Heimat.150 Jahre Beten und Arbeiten in Alt-Samara (Alexandertal und Konstantinow) / Herausgegeben von Viktor Fast. – Steinhagen: „Samenkorn“, 2009. – 672 s. ==Асăрхавсем== {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * Администрация муниципального района Кошкинский Самарской области: Официальный сайт // http://www.kadm63.ru. * Собрание представителей муниципального района Кошкинский Самарской области: Официальный сайт // http://www.koshki.samgd.ru/territory/info. {{Кушкă районĕ}} {{Samar-obl-geo-stub}} [[Категори:Самар облаçĕнчи Кушкă районĕн ялĕсем]] [[Категори:Самар облаçĕнчи чăваш ялĕсем]] c71794sf18jqu8nbvdk54b7zqrekg5i Ейӳ 0 76561 751670 715639 2022-08-23T07:09:16Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{урăх пĕлтерĕшсем|Ейӳ (пĕлтерĕшсем)}} [[File:KatrinaNewOrleansFlooded edit2.jpg|thumb|250px|[[Нью-Орлеан]], [[Луизиана]], [[Катрина (ураган)|Катрина]] ураган чухне, 2005 çул]] [[File:FEMA - 35691 - Areal of a washed out road in Wisconsin.jpg|мини|250px|Кроуфиш юханшывĕ (Висконсин, АПШ) çинче шыв аннă хыççăнхисем, 2008 ç.]] '''Ейӳ''' е шыв илни е шыв анни — чылай территори çĕрне юханшыври, кӳлĕри, шыв усравĕнчи е тинĕсри шыв шайĕ хăпарнипе [[экономика|экономикăна]], социаллă сфераңа тата [[çутçанталăк хутлăхĕ|çутçанталăк хутлăхне]] материаллă сиен кӳни. [[Анăç Европа|Анăç Европăри]] чылай юханшыв — [[Дунай]], [[Сена]], [[Рона]], [[По (юханшыв)|По]] тата ыттисем çинче, çаплах Китайри [[Янцзы]]па [[Хуанхэ]] çинче, [[АПШ]]-ри [[Миссисипи (юханшыв)|Миссисипипе]] [[Огайо]] çинче ейӳсем пулаççĕ. Совет Союзĕн территоринче [[Днепр]] ([[1931]]), [[Атăл]] ([[1908]] тата [[1926]]) çинче, Раççей Федерацинче - [[Амур]] çинче (2013) шыв илни пулнă. == Шыв илнисен тĕсĕсем == [[File:Bundesarchiv B 422 Bild-0086, Köln, Rheinufer, Hochwasser.jpg|thumb|Çыранран тухнă [[Рейн]] . [[Кёльн]] (1983)]] == Раççей Федерацинчи ейӳсем == [[File:Si100 0602.JPG|thumb|[[Бийск]]ри ейӳ, (72 сехет ытла çумăр çунă хыççăн), 2006 çул]] === Краснодар Енри ейӳсем === === Мускаври ейӳсем === {{main|Мускаври ейӳсем}} === Санкт-Петербургри ейӳсем === [[File:St petersburg dam.jpg|thumb|500px|Санкт-Петербурга çурçĕр енчен ([[Сестрорецк]] патĕнче) ейӳрен хӳтĕленмелли çурт-йĕр комплексĕ. 2005 çул]] {{main|Санкт-Петербургри ейӳсем}} == Çав. пекех == * [[Сочири ейӳ (2015)]] * [[Всемирный потоп]] * [[Гидрологи]] * [[Нидерландра ейӳрен хӳтĕленни]] * [[Кĕтмен ейӳ]] * [[Типĕ çанталăк]] == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Литература == * {{ВТ-ЭСБЕ|Наводнения}} == Каçăсем == * [http://www.sentex.net/~tcc/cfdb.html База данных по крупнейшим наводнениям (на английском языке)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080511203441/http://www.sentex.net/~tcc/cfdb.html |date=2008-05-11 }} {{en icon}} * [http://nevariver.ru/flood.php Общая информация и хронология наводнений в Санкт-Петербурге на реке Неве] * [http://gonzoblog.ru/post/2009/03/04/Navodnenia_v_Moskve.aspx Наводнения в Москве]. * [http://theecology.ru/interesting/samie-uzhasaushie-navodneniya-v-istorii Самые ужасающие наводнения в истории] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170122185056/http://theecology.ru/interesting/samie-uzhasaushie-navodneniya-v-istorii |date=2017-01-22 }}. * «[http://winmedia.kingcounty.gov/dnr/dnrp/FloodPSARussian.wmv Russian — King County Flood Safety Video].» {{ru icon}} ( {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131203021256/http://winmedia.kingcounty.gov/dnr/dnrp/FloodPSARussian.wmv |date=2013-12-03 }}) — King County Flood Control District, [[Кинг (округ, Вашингтон)|Округ Кинг]], [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]], [[АПШ]] — [https://www.youtube.com/watch?v=TKfTmMoee5E YouTube] {{Çутçанталăк инкекĕсем}} [[Категори:Ейӳсем|*]] [[Категори:Гидрологи]] p7itt4coolb84k6tdhuhs5qwvlcllz9 Мирный (антарктика станцийĕ) 0 76575 751738 641411 2022-08-23T11:58:12Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{урăх пĕлтерĕшсем|Мирный}} {{Антарктика станцийĕ |ячĕ=Мирный |фото=Антарктида.JPG |алпусни=Мирный кăрлачра {{nobr|1982 ç.}} |статус=ĕçлекен |никĕсленĕ вăхăт= [[нарăс, 13]] - [[1956]] |патшалăх={{Раççей ялавĕ}} [[РФ]] |пурăнан халăх=15—20 |синоптика индексĕ= 89592 |çӳллĕш=39,9 м |lat_dir=S | lat_deg=66 | lat_min=33 | lat_sec=20 |lon_dir=E | lon_deg=93 | lon_min=00 | lon_sec=11 |карттă пысăкăшĕ= |пата позицийĕ=left }} '''Ми́рный''' — [[СССР|совет]], [[РФ|раççей]] [[Поляр станцийĕ|антарктика станцийĕ]], [[Дейвис тинĕсĕ]]н<ref name=gzt>{{cite web |url = http://www.gazeta.ru/science/2011/12/07_a_3863070.shtml |title = «Работа в Антарктиде по-прежнему сопряжена с опасностью» |author = Михаил Орлов |date = 2011-12-07 |publisher = [[Газета.Ru]] |accessdate = 2015-01-03 }}</ref> [[Тĕрĕслĕх çыранĕ]]нче,<ref name="mi">[http://www.vokrugsveta.ru/encyclopedia/index.php?title=%22%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9%22 «Мирный»]</ref>), [[Мэри Королева Çĕрĕ]]нче вырнаçнă<ref>[http://gufo.me/content_geogenc/korolevy-mjeri-zemlja-44711.html Мэри Королева Çĕрĕ]нче вырнаçнă</ref>. Халаплă «[[Мирный (шлюп)|Мирный]]» шлюпа чысласа ят панă<ref name=sloop />. == Истори == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Литература == * {{кĕнеке|пай=3.3 Станция Мирный|автор = Саватюгин Л. М., М. А. Преображенская|пуçелĕк = Российские исследования в Антарктике|том=1 : (Первая—Двадцатая советская антарктическая экспедиция)|вырăн=СПб.|издательство=[[Гидрометеоиздат]]|çул=1999| страницы=23—32|isbn=5-286-01265-5|ref=Саватюгин, Преображенская}} == Каçăсем == * [https://web.archive.org/web/20120903054833/http://www.aari.nw.ru/projects/Antarctic/stations/aaa_ru.html Российские станции на карте Антарктиды] {{antarctica-stub}} {{Раççей антарктика станцисем}} {{Антарктикăри поляр станцисем}} [[Категори:Антарктика станцийĕ]] [[Категори:Çĕр çинчи экстремаллă вырăнсем]] [[Категори:Раççей Антарктикăра]] sbigeqnbd5x1xdjudb4ddemoqrbobkp Беллинсгаузен (антарктика станцийĕ) 0 76588 751602 641410 2022-08-23T03:03:41Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{урăх пĕлтерĕшсем|Беллинсгаузен}} {{Антарктика станцийĕ |ячĕ=Беллинсгаузен |фото=Антарктида.JPG |алпусни=Мирный кăрлачра {{nobr|1982 ç.}} |статус=ĕçлекен |никĕсленĕ вăхăт= [[нарăс, 22]] - [[1968]] |патшалăх={{Раççей ялавĕ}} [[РФ]] |пурăнан халăх=15—20 |синоптика индексĕ= 89592 |çӳллĕш=39,9 м |lat_dir=S | lat_deg=62 | lat_min=12 | lat_sec=0.0 |lon_dir=W | lon_deg=58 | lon_min=57 | lon_sec=40.0 |карттă пысăкăшĕ= |пата позицийĕ=left }} «'''Беллинсгаузен'''» — [[Ватерлоо (утрав)|Ватерлоо (Кинг Джордж) утравĕ]] çинчи [[СССР|совет]], [[РФ|раççей]] [[Поляр станцийĕ|антарктика станцийĕ]]. [[Беллинсгаузен Фаддей Фаддеевич|Фаддей Беллинсгаузена]] чысласа ят панă. [[Совет Антарктика экспедицийĕ]] 1968 çулхи [[нарăс, 22|нарăсăн 22-мĕшĕнче]] никĕсленĕ. == Истори == == Галерея == <gallery class=center widths="175"> 2005-02-25 Trinity Church at Bellingshaussen.jpg|[[Церковь Святой Троицы (Антарктика)|Церковь Святой Троицы]] 2005-02-25 Inside Trinity Church.jpg|Внутри Церкви Святой Троицы Bellingshausen-at-night-4755.JPG|Беллинсгаузен ночью Russian Antarctic Base Bellinghausen.JPG|Беллинсгаузен в 2012 году </gallery> == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Литература == * {{кĕнеке|пай=15.3 Станция Беллинсгаузен|автор = Саватюгин Л. М., М. А. Преображенская|пуçелĕк = Российские исследования в Антарктике|том=1 : (Первая—Двадцатая советская антарктическая экспедиция)|вырăн=СПб.|издательство=[[Гидрометеоиздат]]|çул=1999| страницы=185—193|isbn=5-286-01265-5|ref=Саватюгин, Преображенская}} == Каçăсем == {{commonscat-inline|Bellingshausen Station|Антарктическая станция Беллинсгаузен}} * [https://web.archive.org/web/20120903054833/http://www.aari.nw.ru/projects/Antarctic/stations/aaa_ru.html Российские станции на карте Антарктиды] * [https://web.archive.org/web/20081014201752/http://bellinshausen.com/ Bellinshausen.com]<!-- возможно он не работает временно --> * {{LJ-community|bellinshausen|Беллинсгаузен. Российская антарктическая станция на о. Кинг Джордж}} {{antarctica-stub}} {{Раççей антарктика станцисем}} {{Антарктикăри поляр станцисем}} [[Категори:Антарктика станцийĕ]] [[Категори:Çĕр çинчи экстремаллă вырăнсем]] [[Категори:Раççей Антарктикăра]] i876od7apoihiyddckys6h49wezve9d Богородски-Репьёвка 0 77395 751609 715110 2022-08-23T03:41:02Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Богородски-Репьёвка |тăван çĕлĕк = {{lang-ru|Богородская Репьёвка}} |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =54 |lat_min =42 |lat_sec =21 |lon_deg =47 |lon_min =57 |lon_sec =18 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Йĕпе Пăкăрна ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Йĕпе Пăкăрна ял хутлăхĕ{{!}}Йĕпе Пăкăрна |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = XVII ĕмĕр |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = 680 |халăх çыравĕн çулĕ = 2002 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[чăвашсем]], [[вырăссем]] |конфесси йышĕ = |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = +3 |почтă индексĕ = 433608 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 842 45 |автомобиль кочĕ = 73 |цифрăллă идентификатор = 73254845006 |категория Commons-ра = |сайт = }} {{Капăрлатмалла}} '''Богородски-Репьёвка''' ({{lang-ru|Богородски-Репьёвка}}), [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ]]нчи [[ял]]. [[Аслă Накаткин|Аслă Накаткинран]] 15 çухрăмра вырнаçнă. == Кунçул == ==Халăх йышĕ== {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Пĕрлехи демографи кăтартăвĕсем''' |--- class='bright' | colspan=2 | Мĕнпур пурăнан халăх || colspan=2 | |--- class='shadow' | 1913 || 2002 || 2010 |--- | ? || ? || ? |} [[2010]] мĕш çулхи çырсатухупа килĕшÿллĕн: [[чăвашсем]] (54,4%), [[вырăссем]] (37,4%), [[тутарсем]] (6,8%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырса туху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каламаннисене шутламасăр.</ref> Çапла вара унччен вырăс ялĕ пулнă тĕлте халĕ ытларах чăвашсем пурнаççĕ. == Паллă çынсем == ==Вуламалли== *Научный отчет по проекту "Чуваши Приволжского округа". Чебоксары, 2002. 192 с. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} ==Каçăсем== * [http://www.bankgorodov.ru/place/Rysskaya-Cilna Русская Цильна.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181221041308/http://www.bankgorodov.ru/place/rysskaya-cilna |date=2018-12-21 }} * [http://www.komandirovka.ru/cities/russkaya-tsilna/ Село Русская Цильна, Ульяновская область] {{Чăнлă районĕ}} <!--Categories--> [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн чăваш ялĕсем]] [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕн ялĕсем]] szqd9piuxr9vjaqvshitlpcd7klphbu Дубравка (Чăнлă районĕ) 0 78450 751665 715603 2022-08-23T06:59:07Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Дубравка}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Дубравка |тăван çĕлĕк = Дубравка |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54.367349|lat_min = |lat_sec = |lon_deg = 47.7756945|lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[вырăссем]], [[чăвашсем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = дубравкăсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Дубравка''' ({{lang-ru|Дубравка}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. 1954-мĕш çулччен Соплевка ятлă пулнă, вара ăна, илемсĕр тесе, улаштарнă. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || 16 || 12 |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (75%), чăвашсем (25%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Г.Б. Матвеев, Е.А. Ягафова. [http://enc.cap.ru/?t=publ&lnk=3934 Чуваши Ульяновские]. Чăваш электронла энциклопедийĕнчи статья. * Научный отчет по проекту "Чуваши Приволжского округа", [[Шупашкар]], 2002. 192 с. * [[Мĕтри Юман]]. Ульяновск енчи чăвашсем. // Мĕтри Юман. Çырнисен пуххи. Шупашкар, [[1997]]. — С.435-438. * [[Ромашкин Валериан Фёдорович|Ромашкин, Валериан Федорович.]] Чуваши Симбирского Поволжья : ( Расселение, состав, этногенез, культура, религия ) / В. Ф. Ромашкин, В.Н. Федоров, Л.П. Шабалина. - Ульяновск: Симбирская книга, 1998. - 168 с. : ил. * Культура и быт низовых чувашей. Ч., 1984. * [[Иванов Виталий Петрович|Иванов В.П.]] Этническая география чувашского народа. Ч., 2005. * [[Ягафова Екатерина Андреевна|Ягафова Е.А.]] Чуваши Урало-Поволжья (история и традиционная культура этнотерриториальных групп). Ч., 2007. * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] j9stk0z8fax9tk7tliton7ho3jrv10g Источник 0 78458 751683 715869 2022-08-23T08:04:00Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Источник}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Источник |тăван çĕлĕк = Источник |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54.4140225|lat_min = |lat_sec = |lon_deg = 47.7110245|lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[чăвашсем]], [[тутарсем]], [[вырăссем]], |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Источник''' ({{lang-ru|Источник}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || 108 || 86 |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: чăвашсем (52,3%), тутарсем (26,7%), [[вырăссем]] (20,9%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] 9mlxnqy04pap7un8pqip2joljg50bs1 Карабаевка (Чăнлă районĕ) 0 78459 751697 716078 2022-08-23T08:54:28Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Карабаевка}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Карабаевка |тăван çĕлĕк = Карабаевка |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54.427797|lat_min = |lat_sec = |lon_deg = 47.7228155|lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[вырăссем]], [[чăвашсем]], тутарсем |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Карабаевка''' ({{lang-ru|Карабаевка}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. [[Вырăссем]], [[чăвашсем]], тутарсем пурăнаççĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази]</ref> |- class='bright' || 542 || 476 |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (48,1%), чăвашсем (34,2%), тутарсем (16,2%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палăртнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] el1tfpygskqykw1z5jw1c4r7kyj49gj Гафидовка 0 78460 751649 715426 2022-08-23T05:54:29Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Гафидовка}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Гафидовка |тăван çĕлĕк = Гафидовка |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54.426237|lat_min = |lat_sec = |lon_deg = 47.637278|lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[вырăссем]], [[чăвашсем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Гафидовка''' ({{lang-ru|Гафидовка}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || ? || ? |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (%), чăвашсем (%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] lgkm0vvjenwerz75w5qykgrpgyffpdd Буйковка 0 78462 751613 715145 2022-08-23T04:23:04Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Буйковка}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Буйковка |тăван çĕлĕк = Буйковка |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54.4188035|lat_min = |lat_sec = |lon_deg =47.6287125 |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[вырăссем]], [[чăвашсем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Буйковка''' ({{lang-ru|Буйковка}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || ? || ? |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (%), чăвашсем (%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] bwj0yretsijot4pnx2azmzo18i9scac Беленки 0 78467 751601 715068 2022-08-23T03:02:54Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Беленки}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Беленки |тăван çĕлĕк = Беленки |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54.40653|lat_min = |lat_sec = |lon_deg =47.5553155 |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = |конфесси йышĕ = |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Беленки''' ({{lang-ru|Беленки}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази]</ref> |- class='bright' || 0 || 0 |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (0%), чăвашсем (0%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] 66307jz46zcafakzj1580fmc81j6qg2 Герасимовка (Чăнлă районĕ) 0 78468 751650 715449 2022-08-23T05:58:20Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Герасимовка}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Герасимовка |тăван çĕлĕк = Герасимовка |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54.3945115|lat_min = |lat_sec = |lon_deg =47.561662 |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[вырăссем]], [[чăвашсем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Герасимовка''' ({{lang-ru|Герасимовка}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || ? || ? |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (%), чăвашсем (%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] qozeml7o6llh92qlnyzb9p6ir360l93 Кивĕ Никулино 0 78469 751710 716150 2022-08-23T09:18:14Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Кивĕ Никулино}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Кивĕ Никулино |тăван çĕлĕк = [[File:20151017- DSC5577.JPG|thumb|280px|Ялти çурт]] |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54.4040405|lat_min = |lat_sec = |lon_deg = 47.579853|lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Çĕнĕ Никулино ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Çĕнĕ Никулино ял хутлăхĕ{{!}}Çĕнĕ Никулино |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[вырăссем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = кивĕникулинăсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Кивĕ Никулино''' ({{lang-ru|Старое Никулино}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улăштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || 17 || 7 |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (100%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Сăнсем == <gallery> File:Старое Никулино 13.JPG|thumb|Ялти [[çурт]] File:Старое Никулино 11.JPG|thumb|Чиркÿ ишĕлчĕкĕсем File:Старое Никулино 16.JPG|thumb|Чиркÿ-приххут шкулĕн ([[1988]]) ишĕлчĕкĕсем File:Старое Никулино 22.JPG|thumb|Чиркÿри фреска </gallery> == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] 8tmerf7ep3iasov5ofv0bft8jp4hqev Марьевка 0 78475 751734 711763 2022-08-23T11:40:58Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Марьевка}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Марьевка |тăван çĕлĕк = Марьевка |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54|lat_min =36 |lat_sec = 41.004 |lon_deg = 48|lon_min =9 |lon_sec = 39.672 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[вырăссем]], [[чăвашсем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Марьевка''' ({{lang-ru|Марьевка}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || ? || ? |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (%), чăвашсем (%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] f976prt1m1q8as6ijyvcupx1j7trn2m Кашинка 0 78476 751703 716120 2022-08-23T09:07:30Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Кашинка}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Кашинка |тăван çĕлĕк = Кашинка |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg = 54|lat_min =37 |lat_sec = 56.1 |lon_deg =48 |lon_min =8 |lon_sec = 39.768 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[вырăссем]], [[чăвашсем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Кашинка''' ({{lang-ru|Кашинка}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || ? || ? |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (%), чăвашсем (%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] ib5dz1fgqnwki0n0pcdz70y06wm4ayi Çĕнĕ Ирикеево 0 78477 751556 714447 2022-08-22T18:10:09Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Çĕнĕ Ирикеево}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Çĕнĕ Ирикеево |тăван çĕлĕк = Çĕнĕ Ирикеево |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =54.6673868 |lat_min = |lat_sec = |lon_deg = 48.081505|lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[тутарсем]] |конфесси йышĕ = |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Çĕнĕ Ирикеево''' ({{lang-ru|Новое Ирикеево}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. [[Тутарсем]] пурăнаççĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || ? || ? |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (%), чăвашсем (%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] 3ggkatlmlk0l4ilwp97yezz376e3k0l Дубенки (Майна районĕ) 0 78486 751663 715599 2022-08-23T06:58:13Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Дубенки}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Дубенки |тăван çĕлĕк = Дубенки |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =54 |lat_min =26 |lat_sec = 18.47 |lon_deg = 47|lon_min =33 |lon_sec = 37.21 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Майна районĕ |район тапăлра = Майна районĕ{{!}}Майна |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Кивĕ Мăклавăш ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Кивĕ Мăклавăш ял хутлăхĕ{{!}}Кивĕ Мăклавăш |шалти пайлану = |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял вырăнĕ |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = |конфесси йышĕ = |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Дубенки''' ({{lang-ru|Дубенки}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Майна районĕ|Майна районĕн]] ял пулнă [[вырăн]]. Хальхи вăхăтра унта никам та пурăнмасть. [[Ял]] 1970-мĕш çулсенчех пĕтнĕ. Вăл [[вăхăт]]ра ял хăш района кĕни паллă мар (Те Чăнлă, те Майна...). Анчах та хальхи вăхăтра ку [[вырăн]] — Майна районĕнче. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарнă. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || 0 || 0 |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (0%), чăвашсем (0%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Майна районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Майна районĕ]] 4sdyxsfy3a4wcqhgwlohk1so89pbocs Каша Уйăрăшĕ 0 78488 751702 716119 2022-08-23T09:07:21Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Каша}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Каша Уйăрăшĕ |тăван çĕлĕк = Каша Уйăрăшĕ |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =54.694488|lat_min = |lat_sec = |lon_deg = 48.148235|lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Тутар Каши ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Тутар Каши ял хутлăхĕ{{!}}Тутар Каши |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = |конфесси йышĕ = |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Каша Уйăрăшĕ''' ({{lang-ru|Елховое}}, {{lang-tt|Кәшә (разъезд)}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || 10 || 0 |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (0%), чăвашсем (0%), тутарсем (0%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] emtd0dnnlwpledjv6x60kgc3c95srkt Йĕпе Пăкăрна 0 78490 751688 715905 2022-08-23T08:10:48Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Йĕпе Пăкăрна}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Йĕпе Пăкăрна |тăван çĕлĕк = Йĕпе Пăкăрна |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =54.673341|lat_min = |lat_sec = |lon_deg =48.051271 |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Йĕпе Пăкăрна ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Йĕпе Пăкăрна ял хутлăхĕ{{!}}Йĕпе Пăкăрна |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[тутарсем]], [[вырăссем]], [[чăвашсем]] |конфесси йышĕ = православсем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Йĕпе Пăкăрна''' ({{lang-ru|Йĕпе Пăкăрна}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. [[Тутарсем]], [[вырăссем]], [[чăвашсем]] пурăнаççĕ. Ку ялăн, çывăхра тата кунтах та чăвашсем пурăннă майăн, ятарлă чăвашла ят та пулма пултарать. Анчах та унашкаллине халлĕхе тупса палăртман. Тупăнсан — статья ятне улаштарма тивет. Шырав малалла пырать. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || 530 || 558 |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: тутарсем (38,3%), [[вырăссем]] (32,6%), чăвашсем (27,1%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] sve3ttoq7jw3rov8c0mhuu93mmt3mn5 Кĕçĕн Чăнлă (Чăнлă районĕ) 0 78491 751691 715977 2022-08-23T08:30:59Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Кĕçĕн Чăнлă (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Кĕçĕн Чăнлă |тăван çĕлĕк = |герб = Coat of Arms of Ulyanovsk Oblast.png |ялав = Флаг Ульяновской области (2013).svg |lat_deg =54.667312 |lat_min = |lat_sec = |lon_deg = 47.991308|lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăкăшĕ = |район карттин пысăкăшĕ = |регион = Чĕмпĕр облаçĕ |регион тапăлра = Чĕмпĕр облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Чăнлă районĕ |район тапăлра = Чăнлă районĕ{{!}}Чăнлă |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = ял хутлăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = ял хутлăхĕ{{!}} |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2010 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = [[тутарсем]] |конфесси йышĕ = мăссăльмансем |этнохороним = |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 433610 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 84 245 |автомобиль кочĕ = 73, 173 |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Кĕçĕн Чăнлă''' ({{lang-ru|Малая Цильна}}) — [[Чĕмпĕр облаçĕ]]нчи [[Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ|Чăнлă районĕн]] ялĕ. [[Тутарсем]] пурăнаççĕ. == Тавралăх == == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == {| class='standard' style='text-align: center;' width=64% |- class='bright' ! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 çулхи çырсатуху базинчен.]</ref> !! [[2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/dataCatalogueExplorer.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази</ref> |- class='bright' || ? || ? |} [[2010]]-мĕш çулхи [[çырсатуху]] тĕлĕшпе: [[вырăссем]] (%), чăвашсем (%).<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010 çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхе палартнисене çеç шута илсе</ref> == Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем == == Вуламалли == * Краткая чувашская региональная энциклопедия. Пензенская, Саратовская, Ульяновская области. Ульяновск, 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем == * Ырьят, Анатолий. [http://emali.kanash.su/1940.html ĔÇ КĔНЕКИНЧЕ – ПĔР ЙĔРКЕ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321174429/http://emali.kanash.su/1940.html |date=2019-03-21 }} {{Ulyan-obl-geo-stub}} {{Чăнлă районĕ}} [[Категори:Чĕмпĕр облаçĕн ялĕсем]] [[Категори:Чăнлă районĕ]] hhl78u5f71ibf8tu15vkirij9ywn9ma Александровка (Бирилюсса районĕ) 0 81169 751584 669001 2022-08-22T21:07:13Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Александровка (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Александровка |тăван çĕлĕк = Александровка |герб = Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg |ялав = Flag of Krasnoyarsk Krai.svg |lat_deg =57 |lat_min =06 |lat_sec = 30 |lon_deg =90 |lon_min =13 |lon_sec = 45 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Красноярск Ен |регион тапăлра = Красноярск Ен |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Бирилюсса районĕ |район тапăлра = Бирилюсса районĕ{{!}}Бирилюсса |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Кирчиж ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Кирчиж ял тăрăхĕ{{!}}Кирчиж |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = паллă мар |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |Пурăнан халăх = 408 |халăх çыравĕн çулĕ = 2012 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = тутарсем, чăвашсем, вырăссем, украинсем |конфесси йышĕ = христиансем, мăсăльмансем |этнохороним = александровкăсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 653241 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 83846 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 32222824005 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Александровка''' ({{lang-ru|Александровка}}) — [[Красноярск Ен]]ри [[Бирилюсса районĕ]]нчи ял. Ăна час-часах чăваш ялĕсен шутне кĕртеççĕ. Анчакх та унта пурнаканнисенчен чи пысăк пайĕ — [[тутарсем]] (мĕнпур пурнакансен çуррине яхăн). Анчах та ку пурнакансен йышĕ хăвăрт чакнипе тата кунта кÿршĕ ялсенчен тутарсем нумайăн пурăнма куçнипе çыхăннă теме пулать. [[2002]]-мĕш сулхи кăтартусем: 59 [[çын]]: [[вырăссем]] (46%), [[чăвашсем]] (47%)<ref name="Б">[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. [[2010]]-мĕш çулхи кăтартусем: 33 çын, тутарсем — (47,7%), вырăссем — (34,6%), чăвашсем — (12,1%), [[украинсем]] — (5,6%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каламаннисене шута илмесĕр</ref> == Кунçул == {{Цитата|}} == Тавралăх == ==Паллă çынсем, ытти харкамлăхсем== == Вуламалли == *Храмов Г. И. [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kich_0_0000160.pdf Чуваши на берегах Енисея. (Книга 1.) Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2016. — 112 с. *Храмов Г. И. [https://ddn24.ru/upload/izdaniya/tchuvash/tchuvash_2.pdf Чуваши на берегах Енисея. Книга 2. Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2017. — 160 с. *Храмов Г. И. Чуваши на берегах Енисея. Книга 3. События из жизни чувашей/ Г.И.Храмов. *Максимов, Леонид Сергеевич. Чуваши Восточной Сибири / Л. С. Максимов; [предисл. А. И. Васильева, А. И. Иванова]. - [Иркутск, 2006] (Тип. "На Чехова"). - 234 с., [16] л. фот., цв. фот. : портр., фот., ил., табл. *"Юлташ" из далекого Иркутска : [об издании чуваш. газ.] // Совет. Чувашия. - 2004. - 7 авг. - С. 1. *Максимов, Л. [http://nasledie.nbchr.ru/upload/pdf/irkutsk.pdf Чувашская диаспора Приангарья] // Максимов, Л. Чуваши Восточной Сибири / Л. Макимов. – Иркутск, 2006. – С. 10. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем== * [http://nasledie.nbchr.ru/etnos/chuvashi/rasselenie/sibfo/jultash-irkutsk/ Национально-культурная автономия чувашей «Юлташ» Иркутской области] {{stub}} {{Бирилюсса районĕ}} [[Категори:Бирилюсса районĕ]] [[Категори:Красноярск Енри чăваш ялĕсем]] [[Категори:Красноярск крайĕнчи чăваш ялĕсем]] gxuwmux0r8s54dbqq62hkknr97eux6y Кызыкчуль 0 81249 751720 669161 2022-08-23T10:26:28Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Кызыкчуль (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Кызыкчуль |тăван çĕлĕк = Кызыкчуль |герб = Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg |ялав = Flag of Krasnoyarsk Krai.svg |lat_deg =55 |lat_min =31 |lat_sec = 34 |lon_deg =90 |lon_min =54 |lon_sec = 45 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Красноярск Ен |регион тапăлра = Красноярск Ен |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Балахта районĕ |район тапăлра = Балахта районĕ{{!}}Балахта |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Грузенка ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Грузенка ял тăрăхĕ{{!}}Грузенка |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = паллă мар |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |Пурăнан халăх = 408 |халăх çыравĕн çулĕ = 2012 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = христиансем |этнохороним = кызыкчульсемсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 653241 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 83846 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 32222824005 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Кызыкчуль ''' ({{lang-ru|Кызыкчуль}}) — [[Красноярск Ен]]ри [[Балахта районĕ]]нчи ял. Ăна час-часах чăваш ялĕсен шутне кĕртеççĕ. Ял ячĕ те «чăвашла» илтĕннĕ пек туйăнать. [[2002]]-мĕш сулхи кăтартусем: 6 [[çын]]: [[вырăссем]] (50%), [[чăвашсем]] (33%)<ref name="Б">[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. [[2010]]-мĕш çулхи кăтартусем: çын, тутарсем — (%), вырăссем — (%), чăвашсем — (%), [[украинсем]] — (%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каламаннисене шута илмесĕр</ref> == Кунçул == {{Цитата|}} == Тавралăх == ==Паллă çынсем, ытти харкамлăхсем== == Вуламалли == *Храмов Г. И. [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kich_0_0000160.pdf Чуваши на берегах Енисея. (Книга 1.) Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2016. — 112 с. *Храмов Г. И. [https://ddn24.ru/upload/izdaniya/tchuvash/tchuvash_2.pdf Чуваши на берегах Енисея. Книга 2. Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2017. — 160 с. *Храмов Г. И. Чуваши на берегах Енисея. Книга 3. События из жизни чувашей/ Г.И.Храмов. *Максимов, Леонид Сергеевич. Чуваши Восточной Сибири / Л. С. Максимов; [предисл. А. И. Васильева, А. И. Иванова]. - [Иркутск, 2006] (Тип. "На Чехова"). - 234 с., [16] л. фот., цв. фот. : портр., фот., ил., табл. *"Юлташ" из далекого Иркутска : [об издании чуваш. газ.] // Совет. Чувашия. - 2004. - 7 авг. - С. 1. *Максимов, Л. [http://nasledie.nbchr.ru/upload/pdf/irkutsk.pdf Чувашская диаспора Приангарья] // Максимов, Л. Чуваши Восточной Сибири / Л. Макимов. – Иркутск, 2006. – С. 10. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем== * [http://nasledie.nbchr.ru/etnos/chuvashi/rasselenie/sibfo/jultash-irkutsk/ Национально-культурная автономия чувашей «Юлташ» Иркутской области] {{Krasnoyar-kr-geo-stub}} {{Балахта районĕ}} [[Категори:Балахта районĕ]] [[Категори:Красноярск Енри чăваш ялĕсем]] [[Категори:Красноярск крайĕнчи чăваш ялĕсем]] q2p82pkyuc0yjqddw9wwqtwdel2m21v Малая-Тумна 0 81250 751731 669156 2022-08-23T11:31:34Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Малая-Тумна (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Малая-Тумна |тăван çĕлĕк = Малая-Тумна |герб = Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg |ялав = Flag of Krasnoyarsk Krai.svg |lat_deg =55 |lat_min =19 |lat_sec = 33 |lon_deg =91 |lon_min =44 |lon_sec = 08 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Красноярск Ен |регион тапăлра = Красноярск Ен |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Балахта районĕ |район тапăлра = Балахта районĕ{{!}}Балахта |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Огур ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Огур ял тăрăхĕ{{!}}Огур |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = паллă мар |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |Пурăнан халăх = 408 |халăх çыравĕн çулĕ = 2012 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = христиансем |этнохороним = кызыкчульсемсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 653241 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 83846 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 32222824005 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Малая-Тумна''' ({{lang-ru|Малая Тумна}}) — [[Красноярск Ен]]ри [[Балахта районĕ]]нчи ял. Ăна час-часах чăваш ялĕсен шутне кĕртеççĕ. Ял ячĕ те «чăвашла» илтĕннĕ пек туйăнать. [[2002]]-мĕш сулхи кăтартусем: 263 [[çын]]: [[вырăссем]] (65%), [[чăвашсем]] (26%)<ref name="Б">[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. [[2010]]-мĕш çулхи кăтартусем: çын, тутарсем — (%), вырăссем — (%), чăвашсем — (%), [[украинсем]] — (%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каламаннисене шута илмесĕр</ref> == Кунçул == {{Цитата|}} == Тавралăх == ==Паллă çынсем, ытти харкамлăхсем== == Вуламалли == *Храмов Г. И. [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kich_0_0000160.pdf Чуваши на берегах Енисея. (Книга 1.) Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2016. — 112 с. *Храмов Г. И. [https://ddn24.ru/upload/izdaniya/tchuvash/tchuvash_2.pdf Чуваши на берегах Енисея. Книга 2. Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2017. — 160 с. *Храмов Г. И. Чуваши на берегах Енисея. Книга 3. События из жизни чувашей/ Г.И.Храмов. *Максимов, Леонид Сергеевич. Чуваши Восточной Сибири / Л. С. Максимов; [предисл. А. И. Васильева, А. И. Иванова]. - [Иркутск, 2006] (Тип. "На Чехова"). - 234 с., [16] л. фот., цв. фот. : портр., фот., ил., табл. *"Юлташ" из далекого Иркутска : [об издании чуваш. газ.] // Совет. Чувашия. - 2004. - 7 авг. - С. 1. *Максимов, Л. [http://nasledie.nbchr.ru/upload/pdf/irkutsk.pdf Чувашская диаспора Приангарья] // Максимов, Л. Чуваши Восточной Сибири / Л. Макимов. – Иркутск, 2006. – С. 10. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем== * [http://nasledie.nbchr.ru/etnos/chuvashi/rasselenie/sibfo/jultash-irkutsk/ Национально-культурная автономия чувашей «Юлташ» Иркутской области] {{Krasnoyar-kr-geo-stub}} {{Балахта районĕ}} [[Категори:Балахта районĕ]] [[Категори:Красноярск Енри чăваш ялĕсем]] [[Категори:Красноярск крайĕнчи чăваш ялĕсем]] 3bakgu3it4c64kzyvwkx1dklo2bqmwl Беловка 0 81251 751603 669154 2022-08-23T03:05:23Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Беловка (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Беловка |тăван çĕлĕк = Беловка |герб = Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg |ялав = Flag of Krasnoyarsk Krai.svg |lat_deg =56 |lat_min =47 |lat_sec = 00 |lon_deg =91 |lon_min =08 |lon_sec = 00 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Красноярск Ен |регион тапăлра = Красноярск Ен |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Большой-Улуй районĕ |район тапăлра = Большой-Улуй районĕ{{!}}Большой-Улуй |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Кытат ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Кытат ял тăрăхĕ{{!}}Кытат |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = паллă мар |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |Пурăнан халăх = 408 |халăх çыравĕн çулĕ = 2012 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = христиансем |этнохороним = беловкасемсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 653241 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 83846 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 32222824005 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Беловка ''' ({{lang-ru|Беловка}}) — [[Красноярск Ен]]ри [[Большой-Улуй районĕ]]нчи ял. Ăна час-часах чăваш ялĕсен шутне кĕртеççĕ. Ял ячĕ те «чăвашла» илтĕннĕ пек туйăнать. [[2002]]-мĕш сулхи кăтартусем: 13 [[çын]]: [[вырăссем]] (54%), [[чăвашсем]] (46%)<ref name="Б">[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. [[2010]]-мĕш çулхи кăтартусем: çын, тутарсем — (%), вырăссем — (%), чăвашсем — (%), [[украинсем]] — (%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каламаннисене шута илмесĕр</ref> == Кунçул == {{Цитата|}} == Тавралăх == ==Паллă çынсем, ытти харкамлăхсем== == Вуламалли == *Храмов Г. И. [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kich_0_0000160.pdf Чуваши на берегах Енисея. (Книга 1.) Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2016. — 112 с. *Храмов Г. И. [https://ddn24.ru/upload/izdaniya/tchuvash/tchuvash_2.pdf Чуваши на берегах Енисея. Книга 2. Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2017. — 160 с. *Храмов Г. И. Чуваши на берегах Енисея. Книга 3. События из жизни чувашей/ Г.И.Храмов. *Максимов, Леонид Сергеевич. Чуваши Восточной Сибири / Л. С. Максимов; [предисл. А. И. Васильева, А. И. Иванова]. - [Иркутск, 2006] (Тип. "На Чехова"). - 234 с., [16] л. фот., цв. фот. : портр., фот., ил., табл. *"Юлташ" из далекого Иркутска : [об издании чуваш. газ.] // Совет. Чувашия. - 2004. - 7 авг. - С. 1. *Максимов, Л. [http://nasledie.nbchr.ru/upload/pdf/irkutsk.pdf Чувашская диаспора Приангарья] // Максимов, Л. Чуваши Восточной Сибири / Л. Макимов. – Иркутск, 2006. – С. 10. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем== * [http://nasledie.nbchr.ru/etnos/chuvashi/rasselenie/sibfo/jultash-irkutsk/ Национально-культурная автономия чувашей «Юлташ» Иркутской области] {{Krasnoyar-kr-geo-stub}} {{Большой-Улуй районĕ}} [[Категори:Большой-Улуй районĕ]] [[Категори:Красноярск Енри чăваш ялĕсем]] [[Категори:Красноярск крайĕнчи чăваш ялĕсем]] j6mwbzq3wjj0zj23e2ya1pyvo9g52if Булановка 0 81253 751614 669155 2022-08-23T04:24:12Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Булановка (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Булановка |тăван çĕлĕк = Булановка |герб = Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg |ялав = Flag of Krasnoyarsk Krai.svg |lat_deg =56 |lat_min =28 |lat_sec = 45.0336 |lon_deg =92 |lon_min =49 |lon_sec = 25.536 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Красноярск Ен |регион тапăлра = Красноярск Ен |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Емельяново районĕ |район тапăлра = Емельяново районĕ{{!}}Емельяново |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Талое ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Талое ял тăрăхĕ{{!}}Талое |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = паллă мар |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |Пурăнан халăх = 408 |халăх çыравĕн çулĕ = 2012 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = христиансем |этнохороним = булановкăсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 653241 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 83846 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 32222824005 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Булановка''' ({{lang-ru|Булановка}}) — [[Красноярск Ен]]ри [[Балахта районĕ]]нчи ял. Ăна час-часах чăваш ялĕсен шутне кĕртеççĕ. Ял ячĕ те «чăвашла» илтĕннĕ пек туйăнать. [[2002]]-мĕш сулхи кăтартусем: 57 [[çын]]: [[вырăссем]] (60%), [[чăвашсем]] (30%)<ref name="Б">[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. [[2010]]-мĕш çулхи кăтартусем: çын, тутарсем — (%), вырăссем — (%), чăвашсем — (%), [[украинсем]] — (%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каламаннисене шута илмесĕр</ref> == Кунçул == {{Цитата|}} == Тавралăх == ==Паллă çынсем, ытти харкамлăхсем== == Вуламалли == *Храмов Г. И. [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kich_0_0000160.pdf Чуваши на берегах Енисея. (Книга 1.) Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2016. — 112 с. *Храмов Г. И. [https://ddn24.ru/upload/izdaniya/tchuvash/tchuvash_2.pdf Чуваши на берегах Енисея. Книга 2. Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2017. — 160 с. *Храмов Г. И. Чуваши на берегах Енисея. Книга 3. События из жизни чувашей/ Г.И.Храмов. *Максимов, Леонид Сергеевич. Чуваши Восточной Сибири / Л. С. Максимов; [предисл. А. И. Васильева, А. И. Иванова]. - [Иркутск, 2006] (Тип. "На Чехова"). - 234 с., [16] л. фот., цв. фот. : портр., фот., ил., табл. *"Юлташ" из далекого Иркутска : [об издании чуваш. газ.] // Совет. Чувашия. - 2004. - 7 авг. - С. 1. *Максимов, Л. [http://nasledie.nbchr.ru/upload/pdf/irkutsk.pdf Чувашская диаспора Приангарья] // Максимов, Л. Чуваши Восточной Сибири / Л. Макимов. – Иркутск, 2006. – С. 10. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем== * [http://nasledie.nbchr.ru/etnos/chuvashi/rasselenie/sibfo/jultash-irkutsk/ Национально-культурная автономия чувашей «Юлташ» Иркутской области] {{Krasnoyar-kr-geo-stub}} {{Емельяново районĕ}} [[Категори:Емельяново районĕ]] [[Категори:Красноярск Енри чăваш ялĕсем]] [[Категори:Красноярск крайĕнчи чăваш ялĕсем]] g4gq1e5a3ylyzjosn276fkqkmhd5s8b Лобачевка 0 81257 751725 669186 2022-08-23T10:54:53Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Лобачевка (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Лобачевка |тăван çĕлĕк = Лобачевка |герб = Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg |ялав = Flag of Krasnoyarsk Krai.svg |lat_deg =55 |lat_min =50 |lat_sec = 03 |lon_deg =96 |lon_min =21 |lon_sec = 26 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Красноярск Ен |регион тапăлра = Красноярск Ен |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Илански районĕ |район тапăлра = Илански районĕ{{!}}Илански |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Южно-Александровски ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Южно-Александровски ял тăрăхĕ{{!}}Южно-Александровски |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = паллă мар |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |Пурăнан халăх = 408 |халăх çыравĕн çулĕ = 2012 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = христиансем |этнохороним = лобачевкăсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 653241 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 83846 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 32222824005 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Лобачевка''' ({{lang-ru|Лобачевка}}) — [[Красноярск Ен]]ри [[Илански районĕ]]нчи ял. Ăна час-часах чăваш ялĕсен шутне кĕртеççĕ. [[2002]]-мĕш сулхи кăтартусем: 61 [[çын]]: [[вырăссем]] (59%), [[чăвашсем]] (39%)<ref name="Б">[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. [[2010]]-мĕш çулхи кăтартусем: çын, тутарсем — (%), вырăссем — (%), чăвашсем — (%), [[украинсем]] — (%)<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref><ref>Нацилĕхне каламаннисене шута илмесĕр</ref> == Кунçул == {{Цитата|}} == Тавралăх == ==Паллă çынсем, ытти харкамлăхсем== == Вуламалли == *Храмов Г. И. [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kich_0_0000160.pdf Чуваши на берегах Енисея. (Книга 1.) Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2016. — 112 с. *Храмов Г. И. [https://ddn24.ru/upload/izdaniya/tchuvash/tchuvash_2.pdf Чуваши на берегах Енисея. Книга 2. Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2017. — 160 с. *Храмов Г. И. Чуваши на берегах Енисея. Книга 3. События из жизни чувашей/ Г.И.Храмов. *Максимов, Леонид Сергеевич. Чуваши Восточной Сибири / Л. С. Максимов; [предисл. А. И. Васильева, А. И. Иванова]. - [Иркутск, 2006] (Тип. "На Чехова"). - 234 с., [16] л. фот., цв. фот. : портр., фот., ил., табл. *"Юлташ" из далекого Иркутска : [об издании чуваш. газ.] // Совет. Чувашия. - 2004. - 7 авг. - С. 1. *Максимов, Л. [http://nasledie.nbchr.ru/upload/pdf/irkutsk.pdf Чувашская диаспора Приангарья] // Максимов, Л. Чуваши Восточной Сибири / Л. Макимов. – Иркутск, 2006. – С. 10. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем== * [http://nasledie.nbchr.ru/etnos/chuvashi/rasselenie/sibfo/jultash-irkutsk/ Национально-культурная автономия чувашей «Юлташ» Иркутской области] {{Krasnoyar-kr-geo-stub}} {{Илански районĕ}} [[Категори:Илански районĕ]] [[Категори:Красноярск Енри чăваш ялĕсем]] [[Категори:Красноярск крайĕнчи чăваш ялĕсем]] ansoynlyvzn5z76rp6u4nxllmid91qe Малиновка (Назарово районĕ) 0 81259 751732 669189 2022-08-23T11:31:57Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Малиновка (пĕлтерĕшсем)}} {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Малиновка |тăван çĕлĕк = Малиновка |герб = Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg |ялав = Flag of Krasnoyarsk Krai.svg |lat_deg =55 |lat_min =44 |lat_sec = 04 |lon_deg =90 |lon_min =47 |lon_sec = 40 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Красноярск Ен |регион тапăлра = Красноярск Ен |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Назарово районĕ |район тапăлра = Назарово районĕ{{!}}Назарово |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Сахапта ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Сахапта ял тăрăхĕ{{!}}Сахапта |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = паллă мар |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |Пурăнан халăх = 408 |халăх çыравĕн çулĕ = 2012 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем, вырăссем |конфесси йышĕ = христиансем |этнохороним = лобачевкăсем |вăхăт тăрăхĕ = |почтă индексĕ = 653241 |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 83846 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = 32222824005 |категория Commons-ра = |сайт = }} '''Малиновка''' ({{lang-ru|Малиновка}}) — [[Красноярск Ен]]ри [[Назарово районĕ]]нчи ял. Ăна час-часах чăваш ялĕсен шутне кĕртеççĕ. [[2002]]-мĕш сулхи кăтартусем: 3 [[çын]]: [[вырăссем]] (67%), [[чăвашсем]] (33%)<ref name="Б">[http://lingvarium.org/russia/settlem-database.shtml База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России".]</ref>. [[2010]]-мĕш çулхи кăтартусем: 3 çын<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml 2010-мĕш çулхи çырсатуху бази.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |date=2015-09-15 }}</ref> == Кунçул == {{Цитата|}} == Тавралăх == ==Паллă çынсем, ытти харкамлăхсем== == Вуламалли == *Храмов Г. И. [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kich_0_0000160.pdf Чуваши на берегах Енисея. (Книга 1.) Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2016. — 112 с. *Храмов Г. И. [https://ddn24.ru/upload/izdaniya/tchuvash/tchuvash_2.pdf Чуваши на берегах Енисея. Книга 2. Этнографический обзор/ Г.И.Храмов.] — Красноярск, 2017. — 160 с. *Храмов Г. И. Чуваши на берегах Енисея. Книга 3. События из жизни чувашей/ Г.И.Храмов. *Максимов, Леонид Сергеевич. Чуваши Восточной Сибири / Л. С. Максимов; [предисл. А. И. Васильева, А. И. Иванова]. - [Иркутск, 2006] (Тип. "На Чехова"). - 234 с., [16] л. фот., цв. фот. : портр., фот., ил., табл. *"Юлташ" из далекого Иркутска : [об издании чуваш. газ.] // Совет. Чувашия. - 2004. - 7 авг. - С. 1. *Максимов, Л. [http://nasledie.nbchr.ru/upload/pdf/irkutsk.pdf Чувашская диаспора Приангарья] // Максимов, Л. Чуваши Восточной Сибири / Л. Макимов. – Иркутск, 2006. – С. 10. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} ==Каçăсем== * [http://nasledie.nbchr.ru/etnos/chuvashi/rasselenie/sibfo/jultash-irkutsk/ Национально-культурная автономия чувашей «Юлташ» Иркутской области] {{Krasnoyar-kr-geo-stub}} {{Назарово районĕ}} [[Категори:Назарово районĕ]] [[Категори:Красноярск Енри чăваш ялĕсем]] [[Категори:Красноярск крайĕнчи чăваш ялĕсем]] nxlz1i3g3jx6xbrg153rkmmnsakajbv Вирус 0 81505 751633 670412 2022-08-23T05:20:22Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:SARS-CoV-2 without background.png|thumb|SARS-CoV-2 without background]] '''Вирус''' (нумайлă хисепре '''вируссем''', {{lang-la|virus}} — [[наркăмăш]]) — [[пайрăмсăррисем|пайрăмсăр]] [[Инфекци|инфекцилле]] агент, чĕрĕ [[пайрăм]]сен ăшĕнче çеç пурăнать<ref>Инфекцилес палăрăм пирки тĕрлĕрен калаççĕ. [https://archive.is/20130416184519/http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/74714/%D0%92%D0%B8%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B Пысăк Совет энциклопедийĕнче] ку палăрăма вирус палăртавне кĕртеççĕ, [https://archive.is/20130416135658/http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/89114 Пысăк Энциклопедилле сăмахсарта] тата [https://archive.is/20130416150234/http://dic.academic.ru/dic.nsf/dic_biology/911/%D0%92%D0%98%D0%A0%D0%A3%D0%A1%D0%AB Биологилле энциклопедилле сăмахсарта], инфекцилессине вирус палăртавне кĕртмеççĕ.</ref>. Вируссем мĕнпур йышши [[организм]]сене витереççĕ, [[ӳсентăран]]семпе [[чĕрчун|чĕрчунсенчен]] пуçласа [[бактери|бактерисем]] тата [[Архей|архей]]сем таран (бактерисен вирусĕсене [[Бактериофаг|бактериофагсем]] теççĕ). Çавăн пекех [[Суперпаразитизм|урăх вируссем тĕлĕнче çеç реплицирлекен вируссем]] пур ([[сателлит вирус]]сем). == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} {{biology-stub}} [[Категори:Микробиологи]] [[Категори:Вирусологи]] [[Категори:Медицина]] [[Категори:Сывлăх]] s17iasosisc4x99t58gqnktjutpwmy6 Атăлçи Пăлхар ислам йышăнни 0 81552 751594 736268 2022-08-23T01:28:15Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Component letters in Allah.svg|thumb||Арабла «Аллах» сăмах çапла çырăнать: 1. алиф 2. хамза васль 3. лям 4. лям 5. шадда 6. йĕрке тăрринчи алиф 7. ха]] [[File:727px-NE 800ad.jpg|thumb|[[Атăлçи Пăлхар]] карттă çинче]] [[File:Jewellery 3 Volga Bulgaria GIM.jpg|thumb|Ылттăн тата кĕмĕл хăлха çаккисем. Атăлçи Пăлхар, 10-14 ĕмĕрсем. Зооморфла (кайăк евĕрлĕ) кĕлетке пурри курăнать]] [[File:Jewellery 2 Volga Bulgaria GIM.jpg|thumb|Кунта каллех зооморфла кĕлетке пур (çÿлте, варринче)]] '''Атăлçи Пăлхар ислам йышăнни''' — [[истори]]лле пулăм. Хальхи эрăн пĕрремĕш пинçуллăхĕн вĕçĕнче пулса иртнĕ. Çак пулăма [[Багдад халифачĕ|Багдадран]] килнĕ элчĕлĕх [[922]]-мĕш çулта [[Атăлçи Пăлхар]]та пулнипе çыхăнтараççĕ. Ислама йышăнаканни Алмуш элтепер тата ун çывахĕнчи аслă çынсем пулнă. Сăлтавĕ — хасарсен витĕмĕнчен хăтăласси. Хальхи [[хаçат]]ра кун пирки ак çапла çырса кăтартнă<ref>[http://suvar.chuvash.org/3680.html КАМСЕМ ЭПИР? ХĂШ ЙĂХРАН?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210205022754/http://suvar.chuvash.org/3680.html |date=2021-02-05 }} — Сувар, ■ 11(897)№, 2011, пуш, 18</ref>: {{Цитата|Ислам [[тĕн]]не Пăлхар [[патшалăх]]ĕнче 921<ref>Кунта йăнăш. Чăннипе 922-мĕш çулта</ref> çултах йышăнма пуçланă. Ун чухнехи Пăлхар [[патша|патши]] Эльмуш (Алмуш) вăл [[вăхăт]]ри вăйлă [[Багдад халифачĕ]]пе çывăхланма тĕв тăвать. Атăл тăрăхне Багдад элчисемпе, ытти ислам миссионерĕсемпе пĕрле килнĕ посольство секретарĕ, Ахмед ибн Фадлан дипломат хăй курса çӳренисем çинчен çырса пынисенче çапларах [[сыпăк]] пур: «Эльтепер мана каларĕ: «Ман ятпа хутба (проповедь) калама мĕнле май пур-ши?» – терĕ. Эпĕ каларăм: «Сан ятупа аçу ятне каласа», – терĕм. Вăл каларĕ: «Анчах та ман [[атте]] тĕрĕс тĕне ĕненекен çын пулман, манăн та минбар (мечĕтри кĕлĕ каламалли вырăн (кафедра) çинчен ун [[ят]]не асăнас килмест, эпĕ те унччен ют тĕнпе пурăннă, манăн хамăн ятăма асăнтарас килмест, мĕншĕн тесен мана ят параканĕ çак тĕне тытакан çын пулман. Ман [[хуçа]], тĕрĕс тĕне тытакансен пуçлăхĕ, мĕн ятлă?» – терĕ. Эпĕ каларăм: «Джафар», – терĕм. Вăл каларĕ: «Мана ун ятне илме юрать-и?» – терĕ. Эпĕ каларăм: «Юрать», – терĕм. Вăл каларĕ: «Апла, эппин, эпĕ хама Джафар тесе, аттене Абдаллах тесе ят хутăм ĕнтĕ, кун пирки хатиба (кĕлĕ калакана) пĕлтерме хуш», – терĕ. Эпĕ çапла турăм та, хатиб ун ячĕпе хутба калама пуçларĕ: «Эй, Аллах! Хăвăн чуруна, Джафара, Абдаллах ывăлне, пăлхарсен [[пуçлăх]]не упраса усра!» – терĕ» («Революцичченхи чăваш литератури» [[кĕнеке]]рен, 1 т., 35-36 стр., [[Шупашкар]], [[1984]]). }} == Мĕн паллă-ха Атăлçи Пăлхар исламĕ пирки? == Мĕн паллă-ха Атăлçи Пăлхар исламĕ пирки? Паллах, Ибн-Фадлан мĕн çырса хăварни паллă. Кунсăр пуçне каярахри ытти [[автор]]сем çырса хăварнисем пур. [[Авалхи Руç]]ран ислам вĕрентевçисене яма та ыйтса пăхнă<ref>Лешсем кайран «ислам эрех ĕçтермест» тесе кусене пăрахаçланă.</ref>. Анчах та вăл тапхăртан пĕр [[мичĕт]] те, пĕр [[минарет]] та сыхланса юлман. [[Ылттăн Урта]] чухнехисем çеç пур ([[Пăлхар]] хули, [[Наровчат]] ялĕ). Çав вăхăтрах археологи тĕпчевĕсем вăхăтĕнче тупнă артефактсенчен чылайăшĕ ислам культури патне те пымаççĕ — вĕсенче [[зооморфизм]], [[антропоморфизм]] паллисем хуçаланаççĕ. С. М. Червонная каланинчен<ref>Червонная С. М. Искусство Татарии. История изобразительного искусства и архитектуры с древнейших времён до 1917 года. М., «Искусство», [[1987]]. — с.97.</ref>: {{Цитата пуçламăшĕ}} {{oq|ru|в домонгольский период булгары как бы неторопливо приспасабливали своё творчество к теологическим и эстетическим нормативам ислама, не слишком резко разрывая со своими собственными языческими традициями, прежде всего с поэтикой «звериного стиля» в искусстве}}'''<'''Куçару: монголчченхи тапхăрта пăлхарсем хăйсен пултарулăхне исламăн [[теологи]]лле тата [[эстетика|эстетикăлла]] нормативĕсемпе васкамасăр килĕштерттернĕ темелле, хăйсен ыр-хаярла традицийĕсенчен, чăн малтанах [[ӳнер]]ти «янавар стилĕн» поэтикинчен, питех уйрăлман'''>''' {{Цитата вĕçĕ}} [[Суваризм|«Сăвар ыйтăвĕ»]] пирки уйрăммăн каласа хăвармалла. Атăлçи Пăлхарти темĕнле йăх Алмуша хирĕç тăрса ислама йышăнман имĕш. [[Пăлхав]]çăсене «Вырыг» текенскер ертсе пынă. Çав йăха «сăвар» тенĕ имĕш. Чăннипе вара вăл ята [[Ковалевский Андрей Петрович|А. П. Ковалевский]] малтан «саван» пек вуланă. Çапла вара сăмах чăнах та «сăвар» пек вуланасси иккеленÿллĕ. Çитменнине, ибн Фадлан текстĕнче ислам пирки сăмах пымасть. Сăвар текен [[хула]] та нихçан исламсăрлăхпа уйрăлса тăман. Унта мăссăльмансем пурăннă. Çапла вара, пăлхарсене исламлăх тĕрекĕ пек, сăварсене исламсăрлăх тĕрекĕ пек кăтартма пăхни каймасть. Тÿррипе каласан, юлашкинчен асăннисен, [[сăварсем|сăварсен]], паларăмĕсем те Атăлçи Пăлхарта питех курăнмаççĕ. Р.Х.Фахрутдинов питех те вичкĕннĕн хирĕçленĕ<ref>Фахрутдинов Р.Г. О степени заселенности булгарами территории современной Чувашской АССР. - Вопросы этногенеза тюркоязычных народов Среднего Поволжья. Казань 1971, стр. 197-198. — [http://samah.chv.su/s/2/чăваш Цитатăланă вырăн.]</ref>: {{Цитата пуçламăшĕ}} {{oq|ru|Племя "суваз" — явная выдумка, рожденная потребностью найти предков чуваш... Натяжки некоторых чувашских исследователей (В.Д.Димитриев, В.Ф.Каховский и др.), пытающихся доказать трансформацию "сван" — "суваз" — "чуваш", основаны на простой лингвистической эквилибристике... Поэтому нет смысла ни в настоящем, ни в прошлом чувашском языке искать "сувазов" и превращать их в чуваши... В толковании истории вот этих вымышленных "булгаро-сувазов" отдельные авторы доходят до вымыслов}}<Куçару: "Суваз" йăхĕ — куçкĕрет шутласа кăларнăскер, чăвашсен несĕлĕсене тупассипе çыхăннăскер... Хăшпĕр чăваш тĕпчевçисен (В.Д.Димитриев, В.Ф.Каховский ...) турткаларăшĕсем; "сван" — "суваз" — "чуваш" трансформаци лингвистикăлла ансат эквилибристикăпа çыхăннă... Çавна кура аваллăхра та, паянлăхра та "суваз" шырамалли нушасем çук тата ăна "чăваш" туса хума та кирлĕ мар... "Пăлхар-сăваз" историне ăнлантарса хăшпĕр авторсем çавăн пек халапсем патне пырса тухаççĕ.> {{Цитата вĕçĕ}} [[File:Keçe manara.JPG|thumb|left|Пĕчĕк манара, [[XIV]] [[ĕмĕр]]. Паянхи сăн. Пăлхар хулашĕ. ]] Кунта асăннă [[Димитриев Василий Димитриевич|В.Д.Димитриев]], [[Каховский Василий Филиппович|В.Ф.Каховский]] тата ыттисем те чăннипе суваристсем пулман, вĕсем А.П.Ковалевский гипотезине тиркевсĕр, тĕплĕ тишкерÿсĕр йышăннă е, йышăнмасан та, шел пулин те, çийĕнчех татăклăн сирсе яман. Çавă çеç. == [[Ылтăн Уртан Пăлхар Улусĕ]]нчи ислам == Ылтăн Уртан Пăлхар Улусенчи ислам пирки ытлаванах паллă. Вăл япалана «хыпашласа» та пăхма пулать. Пăлхар хулашĕнче çав вăхăтри мичĕт ишелчĕкĕсем, минарет сыхланса юлнă. Ылттăн Урта тапхăрĕнчи ислам монголсем киличченхи ислампа (1236-мĕш çулчченхи) ислампа мĕнле çыхăнура тăни пирки калама йывăр. Çак вăхăтри Атăлçи Пăлхарта (Ылттăн Урта улусĕнче) мăссăльмансем вăй илесси урăх çĕртен куçса килнисемпе çыхăннă теме май пур. Калăпăр, Хорезмран. Джучи Улусĕнче хайĕнче (Ылттăн Уртара) ислам «тĕппипех» вăй илесси Узбек хан чухне пулса иртнĕ. Çав вăхăтрах унран самай маларахри Берке хан та мăссăльман пулни пирки калани пур. Анчах та ку ун чух çирĕп традицие куçайман-ха. Чул палăксем çинчи эпитафисем те ислам палиллĕ. Вĕсенчи çырулăх — р-чĕлхеллĕ тĕрĕк чĕлхин (хальхи [[чăваш чĕлхи]]н несĕлĕн), анчах вĕсене майлаштаракансем пурте мăссăльмансем пулнă. Кунашкал чул палăксем лаотас йăла хăй те мигрантсемпе пĕрле килнĕ темелле. Монголсемчченхи Атăлçи Пăлхарта унашкал йăла пулман. {| class="wikitable" |+Пăлхарти 1308-мĕш çулхи палăкăн çырăвĕ !Транскрипци<ref name=":0> Хакимзянов Ф. С. Новые булгарские эпиграфические памятники из Закамья // Чувашский язык: история и этимология / Сборник статей. – Чебоксары, 1987. – 104 с.. — С. 45,44.</ref> !Вырăсла куçарни<ref name=":0" /> !-sam/-sem аффикс !Хальхи чăваш чĕлхипе еплерех майлашăнни |- |1) Ăl-hökmü li-l-lahi! |1) Суд Аллаха! | | |- |2) Huwä-l-häjji-l-läzi lä jamutu, |2) Он живой, который не умирает, | |Ку(этот, тот), вăл(он) |- |3) wa küllü häjjin siwahu säjamutu. |3) а все живущее, кроме него, умрет! | | |- |4) Gölämasämnä säwan mäsjidsämnä |4) Любившего ученых, мечети |Gölämasäm, mäsjidsäm |саван (любящий), мичĕтсемпе (мечетям) |- |5) gämarät tonan akile χäjratlü |5) воздвигавшего, милостивого, | |кӑмӑл(милость), тунăн(делавшего) |- |6) älü bäräkatlü mün suwar jali |6) благодетельного, мюн-суварского рода | |Сувар (Сувар), мăн (большой), ял (деревня) |- |7) …Gali χojа oulï Ăträč |7) … Гали-ходжы сына, Атряч. | |хуçан(хозяина), ывăл(сын) |- |8) χojа oulï Ăbübäker χojа |8) ходжы, (его) сына Абубекир-ходжы, (его) 44 | | |- |9) oulï Alïp χojа bälükü. |9) сына Алп-ходжы надмогильный памятник. | |ывăлăн(сына), палăк(памятник), улăп(богатырь) |- |10) Dönjaran köčrü: tariχa jе- |10) Из мира переселился: по летосчислению семь | |тĕнчерен(из мира) куçрĕ (перешел, переселился) |- |11) ti jüг säker jo°l jömadi-l-u |11) сот восемь лет, джу | |çичĕ çĕр(семьсот), саккăр(восемь), çул(лет) |- |12) lä ajχï jijirem äkeši kön äti. |12) мада — I месяца двадцать второй день был | |уйăхĕ(месяца), çирĕм(двадцать), иккĕмĕш(второй), кун(день) |} [[Хисеп (грамматика)|Нумайлă хисеп]] [[аффикс]]не йышăннă [[сăмах]]сенчен пĕри — [[мичĕт|«мичĕт»]]. Чăннипе тепĕр çавнашкал сăмахĕ пирки те («галим») çавнах каламалла, мĕншĕн тесен вăл — арабизм. Çапли çапла та, чĕлхи вара — чăвашăн ([[пăлхар чĕлхисем|р-чĕлхе]]). == Вырăнти исламăн малалли шăписем == [[File:Firinat xalikov war.jpg|thumb|Кул-Шариф имам хăйĕн вĕренекенĕсемпе пĕрле [[Хусан]]а хÿтĕлет. Фирхад Халиков карччынĕ]] [[File:Kazan Marjani Mosque 08-2016 img2.jpg|thumb|Хусанти чи ватă [[мичĕт]] (Марджани мичĕчĕ)]] [[XV]] ĕмĕрĕн пĕрремĕш çурринче [[Хусан ханлăхĕ]] йĕркеленет. Никĕçлевçĕсем, паллах, мăссăльмансем пулнă. Тĕн тĕлĕшпе мĕнлерех йĕрке тата [[политика]] тытса пыни паллă мар. Ислам ĕçлевçисенчен [[Кул-Шариф]] текенни историе кĕрсе юлнă. Вăл кунти мăссăльмансен тĕн енĕпе чи аслă пуçлăхĕ пулнă теççĕ. 1552-мĕш çулта, Хусана хÿптĕрленĕ чухне, пуçне хунă. [[Шибагутдин Марджани]] Кул-Шарифа историре чăн пулнă çын тесе шутланă. Паянхи кун Хусанти тĕп мичĕт, хулан Кремлĕнче вырнаçнăскер, шăпах çав Кул-Шариф ячĕпе хисепленет. Вăтам Атăл тăрăхĕнче ислам Хусан ханлăхне аркатнă хыççăн [[XVIII]] [[ĕмĕр]] вĕçĕччен еплерех пурăнни уçăмлах мар темелле<ref>[https://arzamas.academy/materials/1703 Расшифровка От взятия Казани до строительства мечетей]</ref>. Анчах та [[1767]]-мĕш çулта [[Хусан]]а Кĕтерне патша килсе кайни паллă. Вăл унта чултан мичĕтсем лартма ирĕк панă. Анчах та вăл çакна вырăнти паллă тутарсем ыйтнипе тунă тени [[легенда]] шутланать. Екатерина II Императрицăн «Оренбург магометан ăс-тĕн пухăвĕ» тăвассин Указĕпе [[1788]]-мĕш çулхи сентябрĕн 22-мĕшĕнче мăссăльмансен Раççейри пĕрремĕш [[организаци]]йĕ (ОМДС) уçăлнă та [[1789]]-мĕш çулхи декабрĕн 4-мĕшĕнче [[Ĕпхӳ]]ре ĕçлеме тытăннă. Ăна çавăнти енпуç О. А. Игельстром ислам тĕнĕн çыннисене «тĕрĕслес» тата вĕсенчен «шанчăклисене» уйăрас тĕллевсемпе ыйтнипе тунă. Организаци çапла майпа [[1917]]-мĕш çулччен пурăннă; юлашки [[муфтий]] — Баязитов, Мухаммат-Сафа ([[1915]]—[[1917]]). ОМДСăн чи аслă муфтийĕсен (пуçлахĕсен) тулли йышĕ çакăн пек: * [[Хусаинов, Мухаммеджан|Мухаммеджан Хусаи́нов]] — (22.09.1788 — 17.07.1824) * [[Габдрахимов, Габдессалям|Габдесаллям Габдрахи́мов]] — (30.09.1825 — 31.01.1840) * [[Сулейманов, Габдулвахид|Габдулвахид Сулейма́нов]] — (10.06.1840 — 4.08.1862) * [[Тевкелев Салимгарей Шангареевич|Салимгарей Тевкелев]] — (28.04.1865 — 2.01.1885) * [[Султанов Мухамедьяр Мухаметшарипович|Мухамедьяр Султа́нов]] — (2.01.1886 — 12.06.1915) * [[Баязитов Мухаммат-Сафа Гатауллович|Мухаммат-Сафа Баязитов]] — (28.07.1915 — 22.03.1917) Паянхи пĕтĕмĕшле тата организацилле [[тăрăм]] çакăн пек — Раççей мăссăльманĕсен ăс-тĕн тĕп ертÿлĕхе (Раççей ЦДУМĕ, Ĕпхÿ хулинче вырнаçнă)<ref>[https://helpinver.com/catalog/nekommercheskie-organizatsii/religioznye-organizatsii/tsentralnoe-dukhovnoe-upravlenie-musulman-rossii/ Центральное духовное управление мусульман России] — Хелпинвер. Открой новую Россию.</ref>. Унăн регионти организацийĕсем (тытăмсем) пур. Вăл шутра, самахран, [[Чăваш Ен]]ре тата [[Тутарстан]]та та. Чăваш Енри мфтиятăн пуçлăхĕ — [[Крганов Альбир Рифкатович]]([[1976]] çур.). Вăл çавăн пекех [[Мускав]]ри муфтиятăн пуçлăхĕ те пулса тăрать. Калас пулать, муфтиятсем, кута асăннисемсĕр пуçне, Раççейре татах та пур е пулма пултараççĕ. Вĕсен пĕлтерĕшĕсемпе тата пĕр-пĕринпе еплерех çыхăнура тăнине ятарлă литературапа паллашсан пĕлме пулать<ref>Силантьев Р. А. Ислам в современной России. Энциклопедия. — М.: Алгоритм, 2008. — 576 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-9265-0467-2.</ref><ref>Сулейманов, Раис Равкатович|Сулейманов Р. Р. [http://www.ng.ru/ng_religii/2018-02-07/13_436_umma.html Умма прирастает «меньшевиками»]. Независимая газета. 07.02.2018.</ref>. == Хăйне «чăваш мăссăльманĕ» теекен çын çырнинчен<ref>Ислам хулканĕ. [https://hulkan.livejournal.com/tag/Атăлçи%20пăлхар%20чăваш%20мăсăльман Атăлçи пăлхар кун-çулĕ чăваш мăсăльман ăспарулăхăн пайĕ.]</ref> == Атăлçи Пăлхар— вăтам ĕмĕрсенчи (VII-XIII) патшалăх. Хальхи Чăваш Ен, ТутЛтăнарстан республикисем вырăнĕнче вырнаçнă пулнă, унăн çĕрĕсем хальхи Чулхулапа Урал тăвĕсем таран çитнĕ. Патшалăха 660 çулсем патнелле туса хунă. Тĕп хули Пăлхар пулнă. Атăлçи Пăлхар питĕ вăйлă патшалăх пулнă. Патшалăх ăспарулăх енĕпе вăйлă аталаннă — паллă çыравçăсем, ăсчахсем пурăннă. Атăлçи Пăлхар патшалăхĕ Араб халифачĕпе, Висантипе тата Вырăçпе тачă çыхăну тытса тăнă, вĕсемпе сутту-илÿ тунă. Атăлçи Пăлхарĕ Тухăçпа Анăçа çыхăнтаракан çул çинче тăни питĕ аталанма пулăшнă. X ĕмĕртен пуçласа Атăлçи пăлхарсем Ислам тĕнне йышăна, çак пулăм вĕсене тепĕр çывăх çĕршывсенчен маларах турĕ, мĕншĕн тесен мăсăльмансен халифачĕ ку вăхăтра питĕ вăйлă аталанса кайрĕ. Халифатран килнĕ нумай кесĕпсем- тимĕрпе, чулпа, тирпе ĕçлени, та-та çавсемпе сутту-илене туса Атăлçи Пăлхар патшалăхĕ пуянланса та вăйланса çитрĕ. ХIII—XIX ĕмĕрсенчи Атăлçи пăлхар çырулăхĕн палăкĕсенче араб паллисемпе ик тĕслĕ тĕрĕк чĕлхепе çырнă пĕри зетацизмпе тепри ротацизмпе(çавна Калинин ăсчах йĕркеллĕ туса палăртрĕ).( Collapse ) [[File:Памятный знак-Музей Болгар.jpg|thumb|left|Пăлхар хулашĕн таврашĕнче Атăлçи Пăлхар ислам йышăннине халалласа <big>хальхи вăхăтра</big> туса лартнă палăк-çурт]] Вара ма Алмас ханĕ Ислам тĕнне йышăна ши? Ку ыйтăвĕ çине хурав пама истори ăсчахсем пĕр шухăшлă мар, пĕрисем вăл çак майпа пуян та аталаннă Çывăх Хĕвел тухăç та Ази çĕршыв çине çул уçнă теççĕ, тĕприсем халăха пĕрлештерме наци идейине пек куна тунă теççĕ, кашнин шухăшра тĕрĕсси пур. Алмас иудей тĕнне те йышăнма пултарнă, мĕншĕн тесен Ăталçи Пăлхар иудей хазарсене парăннă, куланай тÿленнĕ, иудĕй тĕнне йышăнсан вара тăван пек пулĕ те пĕртак çăмăллăха курĕ, анчах ун чура та тарçă пулас килмен, Алмас хăйĕн тăван халăха ирĕк парас килнĕ. Истори ăсчахсен калани тăрах Ăталçи Пăлхара христианлаха кĕрекен те пулнă пĕртак, çавăнпа Алмас ханĕ христиан тĕнне те кĕме пултарнă, анчах иудей хазарсем христианлĕ Византипе туслă пулнă, вара христианлаха кĕрсен хазарсемпе вăрçма май пулман та-та христианлахĕ тĕрĕс мар тĕнне, Иисусăн вĕренÿ мар çавăнпа пуль Алмас уна йышăнман. Вырăс ĕмпĕвĕ Владимир вара православийĕн капăрлăх та пуянлăх йăла-йĕркесене курнă та тĕлĕнсе кайнă ăссăр христианлаха кĕнĕ. Анчах православи вырăссене пĕрлештермен, пачах пĕр-пĕринпе çавăн пекех çапăçса пурăннă. Мĕн вара ятлă нумай турă ĕненекенне Ислама кĕрттернĕ? Коранра Çулти Турă калана: Аса илеççĕ усăллă ăс панине ăс-тăнлă çынсем анчах. (3-мĕш Имран йышĕ ятла сури 7-мĕш аячĕ) Ĕмĕртенпе этем пурнăçăн пĕлтерĕш пирки, тĕнчен тытăмĕ пирки, вилĕм та ун хыççăн тĕнчи пирки, ăнланма мар вартан япаласем пирки, ĕненÿлĕх пирки, усал та ырă хушшинче хирĕçÿ пирки ыйтăвĕсемпе нуша курать, пĕтĕм ыйтăвĕсен тĕнне хурав парать. Мĕнпе вара Ислам Алмаса майласа çавăрнă? Эп шутлăп, чи малтан çак тĕнне такама та çăмăл ăнлантарнипе та уçăмлăхпа майласа çавăрттарать, та-та Чăнлăх мĕнле те пулсан урăх пулать-и?! Хадисра каласа панă:«Пĕррехинче, эпир Аллах Элчипе пĕрле ларнă чух,-Ÿмер каласа парать- капах шура тумтирпе этем килчĕ, ун çÿçсем питĕ хура пулнă, анчах [тумтирте та çÿç çинче те тусан е пылчăк пулман] çул çÿревçĕ пек мар. Пирĕн хушшинче уна никам та палласа илмен. Этем тÿрех Мăхăмат Наби патне килнĕ те ун умра, чĕркуççисем тĕкĕниччен ларнă. Алă сыпписене пĕçĕ çине хунă та ыйтнă: — Йе Мăхăмат, Ислам мĕн вăл ăнлантăр-ха? —Ислам — вăл,- тавăрнă Мăхăмат- Ăрăмлакан Пĕрре те эп— Турăн элчи, çирĕп кĕнтелесе калани(шахада); тума тивĕçлĕ намас туни; закят тÿленни, тума тивĕçлĕ Рамасан [уйăхра] типе тытни та-та Мекка патне кайса кĕл тунни çынăн май пулсассăн. Алмас ханăн ăн-пуçĕ выльăх туртнине çĕнтернĕ, та-та унăн чĕрĕ Чăнлăха йышăнма валли уçă пулнă Альхамдулиллах, вара вăл тĕрĕс тĕнне суйларĕ, çак пирĕн аслă асаттине Çулти Турă каçарăр та Çăтмаха кĕрттер. Алмас питĕ хăюллă та паттăр этем пулнă, мĕншĕн тесен ун йĕри-тавра ытларах нумай турă ĕненекенсем пурăннă, ÿпкевне кăтартса Вырăх суя патша пек. [[File:Bolgar mosque.jpeg|thumb|Пăлхар хулашĕн таврашĕнче <big>хальхи вăхăтра</big> туса лартнă Шурă мичĕт]] XI ĕмĕрте Ăталçи Пăлхар чи малтанхи ăсчахсен хушшинче Бурхан-ад-дин эл-Булгари пулнă. Вăл фармакологи, риторика та-та тĕнлĕ ĕçсем пулă чапа тухнă. Сулиман ипн Дауд ас-Саксини-Сăвари тĕнлĕ ăсчахĕ, çыравçă Сăвар хулинче çуралса ÿснĕ кайран Саксин хулинче пурăннă, ун ĕçсем Хĕвел тухăç енче вăйлă саралса кайнă. Вăл перс чĕлхипе „Сăрсен тĕрĕсси -пайăркисен çутти“ дидактикăллă ĕçне çырса, унтан араб чĕлхи çине куçарнă „Чирлĕ чунсене савăнтаракан“ ят парса. Вара юлашкинчен ик малтанхи çынисен кескерлетни тĕсĕ „Чирлĕ чунсене савăнтаракан пахча чечекĕ“. Сулиман ипн Дауд ас-Саксини-Сăвари çак çырнисене медресера вĕрентекеншĕн Апу-л-Аля Хамит эл-Булгаришĕн çырнă. Апу-л-Аля Хамит эл-Булгари Хĕвел тухăç енче палла ăсчахĕ пулнă ăслăлăх та тĕнлĕ мăсăльман литературине лайăх пĕлнĕ. Пăлхар ăсчахсене Хорасан, та Вăтам Азийĕре хисепленĕ. Хăш-пĕрсем Хĕвел тухăç енче пурăнса ĕçлесе лайăх тĕнлĕ те тÿрĕ-шар вырăнсене илнĕ. Ходжа Ахмет Булгари, газневид патшалахăн, Махмуд I Газневи (967-1030) патшăн вĕрентекен пулнă. Ăталçи Пăлхарта математика, астрономи, хими, медицина, географи, истори та-та тĕпри ăслăлăхсем питĕ вăйлă ăнталаса кайнă. Ăталçи Пăлхарта темиçĕ календарь пулнă. Асторономи пĕлÿсем Çывăх та Вăтам Хĕвел тухăç енчен, Вăтам Азирен килнĕ, çак вăхăтра астрономи унта чылай аталаннă. Кесĕп ĕçĕ сарăлсан, та-та фармакологи ăслăлăх килсен хими вĕренме вăхат çитнине палăртнă. Пăлхарсем тимĕр, пăхăр, никель, кĕмĕл, йĕс, ылтăн, кÿкĕрт, хурă тăхлан, тăхлан, чĕкĕ мĕл, сурьма та-та тĕпри металлсемпе пĕлсе усă курнă. Пăлхар тимĕрçĕсем чаплă тимĕрне туса, металлсене шăратса çыпăçтарма майне пĕлнĕ, тĕслĕ пăхăр, йĕс та-та тĕпри металл шăранчăксене тунă. Пăхăр, ылтăн, кĕмĕл çинчен капăрлăх та йăла япаласен тума ăсталăхăн пахалăхĕ ÿссе çитме математикăн ăслăлăхне лайăх пĕлмелле пулнă. Халифатра медицини ăслăлăхĕ вăйлă пулнă Авиценна медицини ăсчахăн ĕçсене халь те хисеплеççĕ, Ăталçи Пăлхарта та унăн çырнисемпе усă курнă. Пăлхар медицини ăсчахсене Хĕвел тухăç çĕршывсенче хисепленĕ. Вĕсенчен ик тăванла медицини ăсчахсем Таджетдин та-та Хасан ипн Юнас эль-Булгари. Таджетдин эль-Булгари „Аптранирен чи лайăх эмел“ çырнине çырнă, вара Бадр-ад-дин Махмут ипн Усман Хасанран эль-Булгари 1220-21 ç. тĕпер хут çак ĕçне çырма ытнă вара лĕш çырнă. Мăсăльман çĕршывсенче палла пăлхар медицини ăсчахĕ Бурхан-ад-дин Ипрахим ипн Юсахв Булгари „Ахаль эмелсем пирки“ ĕçне çырнă. Пĕтем Хĕвел тухăç енче палла пăлхар медицини ăсчахĕ Ходжа Булгари Ганзи хулинче пурăннă, унă сăвăç Хаким Санаи ывăллăха илнĕ, Ходжа Булгари çамрăкра 39 çулта вилнĕ. == Вуламалли == * Ковалевский А. П. Книга Ахмеда Ибн-Фадлана о его путешествии на Волгу в 921—922 гг. X., [[1956]] * Давлетшин, Г.М. Волжская Булгария: духовная культура. Издательство: Казань: Татарское книжное издательство Переплет: мягкий; 192 страниц; [[1990]] г. * Измайлов, И. Л., Ислам в Волжской Булгарии: распространение и региональные особенности // История и современность. — [[2011]]. — № 2. — С. 34—51. [[File:Kazan Zakabannaya Mosque 08-2016.jpg|thumb|left|[[Хусан]]та [[Атăлçи Пăлхар]] ислам йышăннăранпа 1000 çул çитнипе ([[1922]]) çыхăнтаракан Кабан леш енчи мичĕт ([[1924]]-[[1926]], архитекторĕ А. Е. Печников)]] *Измайлов Искандер Лерунович, доктор исторических наук (ИИ им. Ш. Марджани АН РТ, г. Казань, РФ). — Религиозная ситуация в Волжской Булгарии в X—XIII вв. (комплексный анализ источников). — Доклад. 7 октября 2021 г., г. Чебоксары. *Измайлов, И. Л., ИСЛАМ В ВОЛЖСКОЙ БУЛГАРИИ В СВЕТЕ ИСТОРИКО-АРХЕОЛОГИЧЕСКИХ ИСТОЧНИКОВ // Татары и чуваши — ветви одного древа: Материалы Всероссийской научнопрактической конференции (Чебоксары, Казань, 7—8 октября 2021 г.) / сост. и отв. ред. Г.А. Николаев, Р.Р. Исхаков; Ин-т истории им. Ш. Марджани АН РТ; ЧГИГН. — Казань—Чебоксары: Новое Время, 2021. — 432 с. — с.34-45. * Хузин Ф.Ш. О распространении ислама среди булгар (по археологическим источникам) // Проблемы археологии и истории Татарстана. Вып. 2. Казань: Изд-во МОиН РТ, 2010. С. 59—64. *Хузин Ф.Ш., Хамидуллин Б.Л. Еще раз о соотношении язычества и ислама в домонгольской культуре Волжской Булгарии // Филология и культура. 2013. С. 214—221. *Zimonyi I. Volga Bulghars and Islam // Bamberger Zentralasienstudien (Konferenzakten ESCAS IV Bamberg 8—12. October 1991. Baldauf I., Friederich M. (Hrs.) (Islamkundliche Untersuchungen. Band 185). Bamberg, 1991. pр. 235—240. == Каçăсем == {{commonscat|Volga Bulgaria}} *[[https://www.youtube.com/watch?v=DwfhZUue5oc Малые города России: Болгар - город зарождения ислама на Руси] * ''Бариев Р.'' [http://www.kitap.net.ru/bariev.php Волжские Булгары: история и культура] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080327200450/http://kitap.net.ru/bariev.php |date=2008-03-27 }} * [http://archeologia.narod.ru/bulbul.htm Болгар: зеленая альтернатива] * [http://www.bolgar.info Болгарский Государственный историко-архитектурный музей-заповедник] * [http://suvar.net/article Публикации о Суваре] * [http://lince.srumandmass.com/readarticle.php?article_id=40 Волжская Булгария]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120119144632/http://lince.srumandmass.com/readarticle.php?article_id=40 |date=2012-01-19 }} * ''[[Голубовский, Пётр Васильевич|Голубовский П. В.]]'' [http://runivers.ru/lib/detail.php?ID=1032189 Болгары и хазары, восточные соседи Руси при Владимире Святом] * ''Давлетшин Г.'' [http://tashlar.narod.ru/text/davletshin.htm Болгаро-татарские надгробные памятники] * [http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/fadlan.htm Ибн-Фадлан. «Записка» о путешествии на Волгу] * ''Кучкин В. А.'' [http://teacher.syktsu.ru/09/liter/007.htm О маршрутах походов древнерусских князей на государство волжских болгар в XII — первой трети XIII в.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070926223245/http://teacher.syktsu.ru/09/liter/007.htm |date=2007-09-26 }} * [http://www.kcn.ru/tat-ru/history/h_bulg.ru.html Статья о Волжской Болгарии на сайте Казанского Государственного Университета] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050226235038/http://www.kcn.ru/tat-ru/history/h_bulg.ru.html |date=2005-02-26 }} * ''Хакимзянов Ф., Мустафина Д.'' [http://tashlar.narod.ru/text/hakimz-bolgar.htm Эпиграфические памятники города Булгар] * [http://chuvash.org/wiki/Атăлçи%20Пăлхар Атăлçи Пăлха́р] * [https://www.rbc.ru/rbcfreenews/5fa2bceb9a794703bc7ece1f Путин пообещал «достойно» отметить 1100-летие принятие ислама Булгарией] * [https://www.business-gazeta.ru/news/491999 Путин поручил Мишустину и Минниханову подготовить предложения по празднованию 1100-летия принятия ислама в Болгаре] * [https://realnoevremya.ru/news/196982-idei-prazdnovaniya-prinyatiya-islama-volzhskoy-bulgariey-predstavyat-1-fevralya Путин поручил кабмину Татарстана подготовить идеи празднования 1100-летия принятия ислама Волжской Булгарией] * [https://ria.ru/20200615/1572971302.html Оргкомитет 1100-летия принятия ислама Булгарией создали в ДУМ РФ] * [https://www.idelreal.org/a/31229550.html Хуснуллин возглавил оргкомитет 1100-летия принятия ислама в Волжской Булгарии]. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} {{medieval-stub}} {{Ислам}} {{Тĕн (ислам)}} [[Категори:Атăлçи Пăлхар]] [[Категори:Чăвашсем]] [[Категори:Ислам]] [[Категори:Тĕн]] bcjl2c9so65xipa2s8sov4x4xdpe5vw Людовик I Ырă Чыслăскер 0 84681 751729 725983 2022-08-23T11:06:23Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пайăр çын |ят = Ырă чыслă Людовик I |тăван ят = Hludovicus Pius |портрет = Louis the pious.jpg |портрета ăнлантарни = |ĕçлев тĕсĕ = |çуралнă вăхăт = |çуралнă вырăн = |гражданлăх = |пăхăнулăх = |вилнĕ вăхăт = |вилнĕ вырăн = |амăшĕ = |ашшĕ = |упăшка = |арăм = |ачасем = |парнесемпе чыславсем = |сайт = |викиампар = }} '''Ырă чыслă Людовик I''' ({{lang-lat|Hludovicus Pius}}; ака/авӑн 778 — 20 ҫӗртме 840) — Каролингсен династийӗнчен тухнӑ Аквитани патши (781—814), франксен королӗ тата Тухӑҫ императорӗ (814—840). [[Аслă Карл]]ӑн ывӑлӗ. == Пурнӑҫӗ == == Ӗҫӗ-хӗлӗ == * == Вуламалли == *Гизо Ф. История цивилизации во Франции. — М.: Издательский дом «Рубежи XXI», 2006. — Т. 2. — 320 с. — ISBN 5-347-00013-9. *Губанов И. Б. Культура и общество скандинавов эпохи викингов. — СПб.: Издательство Санкт-Петербургского университета, 2004. — 142 с. — ISBN 5-288-03418-4. *Джонс Г. Викинги. Потомки Одина и Тора / пер. с англ. З. Ю. Метлицкой. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2005. — 445 с. — 6000 экз. — ISBN 5-9524-0402-2. *Левандовский А. П. Карл Великий. Через Империю к Европе. — М.: Соратник, 1995. — 272 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-87883-014-0. *Люблинская А. Д.. Источниковедение истории средних веков. — Л.: Издательство Ленинградского университета, 1955. — 367 с. — 4000 экз. {{Сăвапланă Рим империн императорĕсем}} {{Франци историйĕ}} == Каҫӑсем == *https://web.archive.org/web/20121213062013/http://fmg.ac/Projects/MedLands/CAROLINGIANS.htm#LouisIEmperorB [[Категори:Франци историйĕ]] [[Категори:Истори]] [[Категори:Каролингсем]] 04nlcnu5cx1ca1ba7hzeqpf8hmv9zk8 Биологилле систематика 0 86623 751607 750334 2022-08-23T03:25:47Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Ӳкерчĕк:Biological classification L Pengo vflip russian.svg|мини|Биологилле систематика вырăсла. Тăхăр тĕп [[таксон]]а кăтартнă]] [[File:Biological classification L Pengo vflip.svg|thumb|left|Биологилле систематика латтыньле. Тăхăр тĕп [[таксон]]а кăтартнă]] ''' Биологилле систематика'''<ref>Биологи систематика тени тĕрĕс мар пулнă пулĕччĕ, мĕншĕн тесен кунта биологие хăйне мар, организмсене системăлаççĕ</ref> - ăслав дисциплини. [[Ăслăх|Ăслăлăх]]. Асăннă ăслав дисциплинин тĕллевĕ тата тĕллевчĕкĕсем — чĕрĕ [[организм]]сен [[классификаци|классификацине]] туса çавăнпа, органикăлла тĕнчен тытăмне майлаштарса, ĕçлевлĕх енĕпе усă курасси. Классификаци тени кунта хальхи тата унчченхи мĕнпур организмсене пĕр çыхăнуллă (ăнсăртла мар) тытăма кĕртнине пĕлтĕрет{{sfn|Шипунов|1999}}. Малтан ăславçă, тĕпрен илсен, тулаш паллăсене çеç палăртать пулсан, каярахпа вăл пулăмсен тымарĕсемпе çыхăннă '''Натураллă тытăм''' патне пырса тухма тивĕçлĕ. Хайхи Натураллă тытăм патнелле тем пек ăнтăлсан та, ун патне туллин пырса тухма май çук шутланать{{sfn|Любарский|1996}}. == Тĕп [[таксон]]сен чăвашла куçарăвĕсем == {{columns-list|4| * [[Пурнăç]] * [[Домен]] * [[Уйрăм (биологи)|Уйрăм]] * [[Класс (биологи)|Класс]] * [[Ушкӑн (биологи)|Йĕрке]] * [[Йыш (биологи)|Йыш]] * [[Рет (биологи)|Рет]] * [[Йӑх (биологи)|Йӑх]] * [[Тĕс (биологи)|Тĕс]] }} Кунта самаях çĕнĕ ăнлав пек шутланаканни ''çийпатшалăх'', е биологилле [[Домен (биологи)|домен]] тени. Ăна [[1990]]-мĕш çулта [[Вёзе, Карл|Карл Вёзе]] сĕннĕ те çапла вара мĕнпур биологилле [[организм]]сене виçĕ домен çине пайласси патне пырса тухнă: * [[эукариот]]сем — [[пайрăм]]ĕсем тĕшрен тăракан домен. * [[бактери]]сем — прокариотла микроорганизмсен доменĕ * [[архей]]сем — тĕшсĕр тата мембранăллă оргаеллăсăр пĕр пайрăмлă микроорганизмсен доменĕ. Тата çакна палăртмала. Усентăрансен тĕнчинче тата Чĕрчунсен тĕнчинче таксонсен хăшпĕр ячĕсем, йăлана кĕнĕ тăрăх, уйрăлса тăма та пултараççĕ. == Таксонсен ячĕсене тата вĕсен пĕлтерĕшĕсене черетлесе тата ăнлантарса тухни == {| class="wikitable" |+ Рангсен тулли иерархийĕ (отрядран кĕçĕнреххисем) |- ! Чăвашла ят ! Тĕнчери ят ! [[Чĕрчун]]сем ! [[Ӳсентăран]]сем ! [[Кăмпа]]сем ! [[Бактери]]сем ! [[Архей]]сем |- | '''[[отряд (биологи)|отряд]]'''<ref name="прим.1">Зоологире çеç</ref>/'''[[Отряд (биологи)|йĕрке]]''' | [[d:Q36602|ordo]] | ''-iformes, -ida''<ref name="прим.2">Официаллă мар. Стандартламан (Международный кодекс зоологической номенклатуры. Издание четвертое = International Code of Zoological Nomenclature. Fourth Edition / Принят Международным союзом биологических наук: пер. с англ. и фр. И. М. Кержнера. — Изд. 2-е, испр. — М.: Товарищество научных изданий КМК, 2004. — С. 72. — 224 с. — ISBN 5-87317-142-4.)</ref> | align="center" colspan="4" | ''-ales'' |- | [[айотряд]]<ref name="прим.1"/>/[[аййĕрке]] | [[d:Q5867959|subordo]] | + | align="center" colspan="3" | ''-ineae'' | - |- | [[инфраотряд]]<ref name="прим.1"/>/[[инфрайĕрке]] | [[d:Q2889003|infraordo]] | + | align="center" colspan="3" | ''-aria'' | - |- | [[парвотряд]]<ref name="прим.1"/> (микротряд) | [[d:Q6311258|parvordo]] | + | align="center" colspan="4" | - |- | [[секци (зоологи)|секци]]<ref name="прим.1"/> | [[d:Q10861426|sectio]] | + | align="center" colspan="4" | - |- | [[айсекци (зоологи)|айсекци]]<ref name="прим.1"/> | [[d:Q10861375|subsectio]] | + | align="center" colspan="4" | - |- | [[гигайыш|гига -]]<ref>{{cite web|url=http://taxonomicon.taxonomy.nl/TaxonName.aspx?id=1009391&tree=0.1|title=Gigafamily †Dryomorpha - Nomenclature & Taxonomy - The Taxonomicon|accessdate=2013-04-13|archive-date=2013-06-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20130609055917/http://taxonomicon.taxonomy.nl/TaxonName.aspx?id=1009391&tree=0.1|deadlink=no}}</ref> / [[мегайыш|мега -]] / [[Грандйыш|гранд -]] / [[гиперйыш]]<ref name="прим.1"/> | ? | + | align="center" colspan="4" | - |- | [[çиййыш]] | [[d:Q2136103|suprafamilia]] | ''-oidea'' | align="center" colspan="3" | ''-acea'' | - |- | [[эпийыш]]<ref name="прим.1"/> | [[d:Q10296147|epifamilia]] | ''-oidae''<ref name="прим.2"/> | align="center" colspan="4" | - |- | '''[[йыш (биологи)|йыш]]''' | [[d:Q35409|familia]] | ''-idae'' | align="center" colspan="4" |''-aceae'' |- | [[аййыш (биологи)|аййыш]] | [[d:Q2455704|subfamilia]] | ''-inae'' | align="center" colspan="3" | ''-oideae'' | - |- | [[инфрайыш]] | [[d:Q5481039|infrafamilia]] | ''-odd''<ref name="прим.2"/> | align="center" colspan="3" | + | - |- | [[çийтриба]] | [[d:Q14817220|supratribus]] | + | align="center" colspan="3" | + | - |- | [[триба (биологи)|триба]] | [[d:Q227936|tribus]] | ''-ini'' | align="center" colspan="3" |''-eae'' | - |- | [[айтриба]] | [[d:Q6307846|subtribus]] | ''-ina'' | align="center" colspan="3" |''-inae'' | - |- | [[инфратриба]] | infratribus | ''-ad''<ref name="прим.2"/> | align="center" colspan="3" |+ | - |- | '''[[рет (биологи)|рет]]''' | [[d:Q34740|genus]] | + | + | + | + | + |- | [[айрет]] | [[d:Q3238261|subgenus]] | - | ''subgen., subg.'' | ? | - | - |- | [[çийсекци (ботаника)|çийсекци]] | supersectio | - | ''supersect.'' | ? | - | - |- | [[секци (ботаника)|секци]] | [[d:q3181348|sectio]] | - | ''sect.'' | ? | - | - |- | [[айсекци (ботаника)|айсекци]] | [[d:Q5998839|subsectio]] | - | ''subsect.'' | ? | - | - |- | [[сери (ботаника)|сери]] | [[d:Q3025161|series]] | - | ''ser.'' | ? | - | - |- | [[айсери (ботаника)|айсери]] | [[d:Q13198444|subseries]] | - | ''subser.'' | ? | - | - |- | [[çийтĕс]] | [[d:Q3845115|supraspecies]] | + | + | ? | ? | - |- | '''[[тĕс (биологи)|тĕс]]''' | [[d:Q7432|species]] | + | + | + | + | + |- | [[айтĕс]] | [[d:q68947|subspecies]] | ''subsp.'' / ''ssp.'' | ''subsp.'' / ''ssp.'' | ''subsp.'' (калăпăр, сахалтан та, çĕпре тĕлĕшпе) | - | - |- | {{comment|[[урăхлăх]]|ботаникăра}}/{{comment|вариетет|зоологире тата бактериологире}} | [[d:Q767728|varietas]] | ''var.''<ref name="прим.3">Айтĕс тенипе синонимлă</ref> | ''var.'' | ''var.'' | ''var.''<ref name="прим.3"/> | - |- | [[айурăхлăх]] | [[d:Q630771|subvarietas]] | - | ''subvar.'' | ? | ? | - |- | [[форма (ботаника)|форма]] | [[d:Q279749|forma]] | - ([[Полиморфизм (биологи)|морфа]]/[[d:Q5469884|форма]]?) | ''f.'' | ? | ? | - |- | [[айформа]] | [[d:Q13202655|subforma]] | - | ''subf.'' | ? | ? | - |} == Çавăн пекех == * [[Чĕлхесен классификацийĕ]] ** '''[[Чĕлхесен генетикăлла классификацийĕ]]''' == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Вуламалли == *Багоцкий С. В. Революция в систематике // Химия и жизнь. — 2010. — № 6. *Любарский Г. Ю. Архетип, стиль и ранг в биологической систематике // Труды Зоологического музея МГУ. — 1996. — Т. 35. *Павлинов И. Я. (ред.). Современная систематика: методологические аспекты // Труды Зоологического музея МГУ. — М.: Изд-во МГУ, 1996. — Т. 34. *Павлинов И. Я. Основные подходы в биологической систематике // Электронная газета «Биология». — М., 2010. — № 17—19. Архивировано 6 августа 2019 года. (Проверено 25 июня 2010) *Система органического мира / А. Л. Тахтаджян // Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 23). *Систематика / В. Г. Гептнер // Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 23). *Шипунов А. Б. . Основы теории систематики: Учебное пособие. — М.: Открытый лицей ВЗМШ, Диалог-МГУ, 1999. — 56 с. *Wheeler W.C. . Systematics. A Course of Lectures. — Wiley-Blackwell, 2012. — 426 с. — ISBN 9780470671696. *Schuh, Randall T. and Andrew V. Z. Brower. 2009. Biological Systematics: Principles and Applications, 2nd edn. ISBN 978-0-8014-4799-0 *Simpson, Michael G. 2005. Plant Systematics. ISBN 978-0-12-644460-5 *Wiley, Edward O. and Bruce S. Lieberman. 2011. Phylogenetics: Theory and Practice of Phylogenetic Systematics, 2nd ed. ISBN 978-0-470-90596-8 == Каҫӑсем == * [[v:en:Introduction to Taxonomy|Введение в таксономию]] в английском Викиверситете{{ref-en}} * [http://zmmu.msu.ru/musei/podrazdeleniya/sektor-teriologii/sotrudniki-sektora/pavlinov-iya/biblioteka Библиотека И. Я. Павлинова (книги по истории и теории систематики и номенклатуры).]zmmu.msu.ru {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210916215534/https://zmmu.msu.ru/musei/podrazdeleniya/sektor-teriologii/sotrudniki-sektora/pavlinov-iya/biblioteka |date=2021-09-16 }} * [http://mr-1.ru/HT/system_description.htm Систематика органического мира] * [http://www.sasb.org.au Society of Australian Systematic Biologists] * [http://www.systbio.org/ Society of Systematic Biologists] * [http://www.cladistics.org/The Willi Hennig Society]{{Ĕçлемен каçă|date=Июль 2019 |bot=InternetArchiveBot }} [[Категори:Биологи систематики]] [[Категори:Биологи]] [[Категори:Систематика]] 36t9609k80zjrs6phk0hy6rtejz4nut Алиева Мехрибан Ариф кызы 0 87317 751586 739960 2022-08-22T21:10:21Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Mehriban Aliyeva on 2021 IDWGS (cropped).jpg|thumb|Мехрибан Алиф кызы Алиева]] '''Мехрибан Ариф кызы Алиева''' (çуралнă чухнехи [[хушамат]] '''Пашаева''', {{lang-az|Mehriban Arif qızı Əliyeva}}); [[1964]], август, 26, [[Баку]]) — патшалăх, политика тата пĕрлĕх ĕçлевçи, [[Азербайджан]] патшалăхĕн пĕрремĕш<ref>Вăхăт тăрăх мар, хальхи тăрăма кура.</ref> вице-президенчĕ ([[2017]]-мĕш çултан пуçласа). Философи ăславĕсен кандидачĕ (2005). Азербайджанăн хальхи президенчĕн [[Ильхам Алиев]]ăн мăшăрĕ, унчченхи президентăн [[Гейдар Алиев]]ăн [[кин]]ĕ. == Каçăсем == * [http://www.mehriban-aliyeva.org Официальный веб-сайт Мехрибан Алиевой] * [https://web.archive.org/web/20080816204041/http://www.izvestia.ru/azerbaijan/article1807989/ Интервью Мехрибан Алиевой] * [http://www.washingtontimes.com/news/2008/jun/17/azerbaijans-first-lady/ Azerbaijans first lady. A role model for Muslim women. (The Washington Times)] * [https://web.archive.org/web/20110722145022/http://azerbaycan.li/foto/mehriban-aliyeva/ Фото Мехрибан Алиевой] * {{ref-az}}[http://www.preslib.az/eres1.html?f4 Посол Доброй Воли]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [https://www.youtube.com/watch?v=tnkKM_kU2Q0 Владимир Путин встретился с первым вице-президентом Азербайджана Мехрибан Алиевой.] ==Асăрхавсем== {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.mehriban-aliyeva.org Официальный веб-сайт Мехрибан Алиевой] * [https://web.archive.org/web/20080816204041/http://www.izvestia.ru/azerbaijan/article1807989/ Интервью Мехрибан Алиевой] * [http://www.washingtontimes.com/news/2008/jun/17/azerbaijans-first-lady/ Azerbaijans first lady. A role model for Muslim women. (The Washington Times)] * [https://web.archive.org/web/20110722145022/http://azerbaycan.li/foto/mehriban-aliyeva/ Фото Мехрибан Алиевой] * {{ref-az}}[http://www.preslib.az/eres1.html?f4 Посол Доброй Воли]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120226060045/http://www.preslib.az/eres1.html?f4 |date=2012-02-26 }} {{«Гейдар Алиев» орденĕн кавалерĕсем}} {{Гейдар Алиев ячĕллĕ премин лауреачĕсем}} [[Категори:Алиевсем (Азербайджан)|Мехрибан Ариф кызы]] [[Категори:Азербайджан вице-президенчĕсем]] [[Категори:ЮНЕСКО]] [[Категори:Азербайджан парламенчĕн депутачĕсем]] [[Категори:Азербайджанри хĕрарăм-политиксем]] [[Категори:«Çĕнĕ Азербайджан» партин пайташĕсем]] [[Категори:Азербайджан медицина ĕçлевçисем]] [[Категори:Азербайджан офтальмологĕсем]] [[Категори:Гейдар Алиев орденĕн кавалерĕсем]] [[Категори:1-мĕш МГМУра вĕреннисем]] 4w3zoeg5pqjkvvl4jces3imwhq2pz66 Ваниль 0 87695 751626 722728 2022-08-23T04:58:12Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{taxobox | name = Ваниль | image file = Vanilla planifolia - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-278.jpg | image title = Ваниль | image descr = Vanilla planifolia | regnum = Ӳсентăрансем | divisio = | classis = | ordo = | familia = | genus = | latin = Vanílla | section name = Тĕссем | section text = | range map = | range legend = | wikispecies = | commons = | itis = | ncbi = }} '''Ваниль''' (лат. Vanílla) — [[Орхидлисем|орхидлисен]] йышӗн нумайҫуллӑ лианасен йӑхӗ. Темиҫе (икӗ-виҫӗ) тӗсӗсен ҫимӗҫесене те «ваниль» теҫҫӗ тата апат-ҫимӗҫ тутне техӗмлеме хушаҫҫӗ. Латинла йӑх ячӗ испан чӗлхинчен vainilla — «пӗчӗк хутаҫ» пулса куҫарӑнать. Анчах ботанка енчен илсен, ваниль ҫимӗҫне, пур орхидлисем пекех, «пӗчӗк арча» теҫҫӗ (чӑн хутаҫлисенен уйрӑм, шалти хушшисене хуплани ҫук). Паллӑ тӗс — лаптӑк ҫулҫӑллӑ ваниль (Vanilla planifolia). == Тӗслӗхсем == <gallery perrow=6 widths=200 heights=200> </gallery> == Вуламалли == *Ваниль // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907. *Ручкина Н. Ваниль // Химия и жизнь : журнал. — 2011. — № 1. Архивировано 7 ноября 2016 года. *Бернардино де Саагун, Куприенко С.А. Общая история о делах Новой Испании. Книги X-XI: Познания астеков в медицине и ботанике / Ред. и пер. С. А. Куприенко.. — К.: Видавець Купрієнко С.А., 2013. — 218 с. — (Месоамерика. Источники. История. Человек). — ISBN 978-617-7085-07-1. *Tim Ecott. Vanilla: Travels in Search of the Luscious Substance. — Penguin UK, 2005. *Ken Cameron. Vanilla Orchids: Natural History and Cultivation. — Timber Press, 2012. — 212 p. *Ваниль / Головкин Б. Н. // Большой Кавказ — Великий канал [Электронный ресурс]. — 2006. — С. 581. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 4). — ISBN 5-85270-333-8. == Каҫӑсем == * [http://www.accessdata.fda.gov/scripts/cdrh/cfdocs/cfcfr/CFRSearch.cfm?fr=169.175 FDA Requirements for Vanilla Extract]{{ref-en}} — требования в США к пищевому экстракту ванили * [http://unitproj.library.ucla.edu/biomed/spice/index.cfm?displayID=27 ''Spices'' at UCLA History & Special Collections]{{ref-en}} о пряности * [http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567 FAOSTAT]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120619130038/http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567 |date=2012-06-19 }}{{ref-en}} — данные о мировом производстве ванили {{botanics-stub}} [[Категори:Ӳсентăрансем, алфавитпа]] [[Категори:Орхидея йышшисем]] [[Категори:Ваниль]] jpgww1igg42goddv7ctvjm2gri2fef9 Азербайджанпа Турци чикки 0 87993 751580 693873 2022-08-22T20:38:39Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Azərbaycan-Türkiye kesilmiş versiyon.png|thumb|[[Азербайджан]] (хăмăр тĕс) тата [[Турци]] (симĕс тĕс) карттă çинче]] [[File:Nakhichevan detail map.png|thumb|Nakhichevan detail map]] '''Азербайджанпа Турци чикки''', вăл [[Аракс (юханшыв)|Аракс]] шывĕн [[юхлăх]]ĕ тăрăх 9 — 11 километр чухлĕ<ref> Халатов В. | Геополитический узел Южного Кавказа | Журнал «География» № 2/2006</ref> е ытларах та тăсăлать. Çак [[вăрăмăш]]а, вăл [[фрактал]]ла объект пулнине кура, юхлăх йĕрĕ те улшăнсах тăнăран, татах та пысăкрах [[тĕллĕх]]пе палăртма çук. Ку чикĕ урлă Турцирен Азербайджанăн Нахичевань регионне çеç çитме пулать, тĕп пая çитме çук, мĕншĕн тесен [[Армени]]н [[Зангезур]] (Сюник облаçĕ) текен регионĕ урлă чăрмав пулса тăрать. Çакнашкал лару-тăру [[1930]]-мĕш çулсенчен пуçласа тытăнса тăрать темелле. Çак тĕлтен Аракс урлă Турцие каçас пулсан, юханшыв хыççăн тата тепĕр 35 километр чухлĕ никам та пурăнман ансăр хушăкпа иртмелле. Çав хушăка '''Садарак коридорĕ''' теççĕ. Вăл тенчери чи паллă геполитикăлла коридорсен шутне кĕрет. == Каçăсем == *[https://www.fmgnews.info/52564-nahichevan-na-styke-treh-civilizaciy.html Нахичевань на стыке трех цивилизаций] * https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2096.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181001204523/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2096.html |date=2018-10-01 }} == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} [[Категори:Азербайджан чиккисем]] [[Категори:Азербайджан-турккă хутшăнăвĕсем]] [[Категори:Геополитика коридорĕсем]] 3j32xmc2uvkxnyzgjya48g9u9t7og0z Маргарет Бурк-Уайт 0 89062 751733 717247 2022-08-23T11:37:09Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пайăр çын |ят = Маргарет Бурк-Уайт |тăван ят = Margaret Bourke-White |портрет = Margaret Bourke-White 1955.jpg |анлăшĕ = |портрета ăнлантарни = Маргарет Бурк-Уайт |çуралнă чухнехи ят = |ĕçлев тĕсĕ = фотограф |çуралнă вăхăт = [[1904]], [[çĕртме, 14]] |çуралнă вырăн = {{ÇВ|Бронкс|Бронксра}}, Нью-Йорк, [[АПШ]] |гражданлăх = {{USA}} |пăхăнулăх = |вилнĕ вăхăт = [[1971]], [[çурла, 27]] |вилнĕ вырăн = {{ВВ|Стамфорд|Стамфордра}}, Фэрфилд, Коннектикут, АПШ |ашшĕ = |амăшĕ = |упăшка = |арăм = |ачасем = |парнесемпе чыславсем = Наци хĕрарăмĕсен мухтав залĕ (1990); Коннектикут хĕрарăмĕсен мухтав залĕ |викиампар = }} '''Маргарет Бурк-Уайт''' — (англ. Margaret Bourke-White, 14 ҫӗртме 1904 — 27 ҫурла 1971) — [[АПШ|Америка]] фотографӗ тата фотожурналисчӗ. == Кун-çулĕ == Маргарет Бурк-Уайт пӗррӗмӗш хӗрарӑм — ҫар журналисчӗ фронтра ӗҫлеме ирӗк панӑ пӗрремӗш хӗрарӑм. 1941 ҫулта вӑл [[Совет Социализм Республикисен Пĕрлешĕвĕ|ССРП]]-е пулнӑ. Шӑп та ҫав вӑхӑтра Германи тапӑнмалла мар пакта пӑснӑ. Вӑл Германи тапӑнса вӑрҫӑ пуҫланӑ чухне Мускври чикӗ лешенчен пӗртен пӗр фотографӗ пулнӑ. == Ӗҫӗ-хӗлӗ == Бухенвальд концентраци лагерне, Лейпциг-Текла ӗҫ лагерне ирӗке кӑларнине документлӑ фотоӳкерчӗксем тунӑ. Вӑрҫӑ хуҫҫӑн Индире, Пакистанпа Кӑнтӑр Африкара ӗҫленӗ. <gallery mode="packed" heights="170px"> </gallery> == Вуламалли == *Siegel B. An eye on the world: Margaret Bourke-White, photographer. New York: F. Warne, 1980 *Goldberg W. Margaret Bourke-White: a biography. New York: Harper & Row, 1986. *Kay Flavell M. You Have Seen Their Faces: Gisèle Freund, Walter Benjamin and Margaret Bourke-White as Headhunters of the Thirties. Berkeley: University of California Press, 1994 == Каҫӑсем == * [https://archive.md/lmExt/cb59b07d2059fc373c194b8b46756cf8297e205b.png Маргарет Бурк-Уайт] * [http://photo.far-for.net/content.php?r=22&p=35 История фотографии: Маргарет Бурк-Уайт — Странствующий репортер] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191220073207/http://photo.far-for.net/content.php?r=22&p=35 |date=2019-12-20 }}{{ref-ru}} * [https://web.archive.org/web/20130515044913/http://www.lkwdpl.org/wihohio/bour-mar.htm Женщины в истории: Маргарет Бурк-Уайт]{{ref-en}} * [http://www.masters-of-photography.com/B/bourke-white/b-w.html Мастера фотографии: Маргарет Бурк-Уайт]{{ref-en}} * [http://www.photoisland.net/pi_hist_text.php?lng=1&hist_id=76 (рус.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200719083618/http://photoisland.net/pi_hist_text.php?lng=1&hist_id=76 |date=2020-07-19 }} * [http://andcvet.narod.ru/berlin45/11/sam1.html (рус.)] * [https://archive.fo/20161025212442/http://bigpicture.ru/?p=209488 Россия глазами Маргарет Берк-Уайт (1931—1941): Магнитогорск, 1931 год] * [https://archive.fo/20171125220148/http://skif-tag.livejournal.com/1016615.html?thread=6204967%23t6204967 Россия глазами Маргарет Берк-Уайт (1931—1941): Фотокор «LIFE» в Москве лета 1941-го] * [https://archive.today/20190412185053/https://www.theatlantic.com/photo/2011/09/world-war-ii-women-at-war/100145/ World War II: Women at War] * [https://www.forbes.ru/forbes-woman-photogallery/419649-ya-budu-vashim-zerkalom-12-zhenshchin-fotografov-izmenivshih-nash?photo=5] [[Категори:Фотографсем, алфавитпа]] [[Категори:Фотографи историйĕ]] [[Категори:АПШ фотографĕсем]] [[Категори:Колумби университетĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Пердью университетĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Корнелл университетĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Мичиган университетĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:XX ĕмĕрти фотографсем]] [[Категори:Журналистсем, алфавитпа]] [[Категори:1904 çулта çуралнисем]] [[Категори:Çĕртмен 14-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:1971 çулта вилнисем]] [[Категори:Çурлан 27-мĕшĕнче вилнисем]] 94iawtxfdfa8llh7yyy70qd7jkrqa4n Вивиан Майер 0 89102 751632 719125 2022-08-23T05:15:05Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пайăр çын |ят = Вивиан Майер |тăван ят = |портрет = Vivian_Maier.jpg |анлăшĕ = |портрета ăнлантарни = Вивиан Майер |çуралнă чухнехи ят = |ĕçлев тĕсĕ = фотограф |çуралнă вăхăт = [[1926]], [[нарăс, 1]] |çуралнă вырăн = {{ÇВ|Нью-Йорк|Нью-Йоркра}}, [[АПШ]] |гражданлăх = |пăхăнулăх = |вилнĕ вăхăт = [[2009]], [[ака, 20]] |вилнĕ вырăн = {{ВВ|Чикаго|Чикагăра}}, [[АПШ]] |ашшĕ = |амăшĕ = |упăшка = |арăм = |ачасем = |парнесемпе чыславсем = |викиампар = Category: }} '''Вивиан Майер''', '''Вивьен Майер''' (англ. Vivian Maier; 1.1.1926, [[Нью-Йорк]] — 20.4.2009, [[Чикаго]]) — Америка фотоӳнерҫи, урам фотографийӗн жанрӗнче. Пурнӑҫӗ вӑхӑтӗнче вӑл фотограф пулнине пӗлмен, вилес умӗн унӑн кивҫене кӗрсе кайнӑ пирки архивне аукционра сутса янӑ чухне ӑнсӑртран фотоархивне тупнӑ. 100 000 яхӑн фотоӳкерчӗк 1960-1970-ҫулсенчи урамри пурнӑҫа ҫутатса параҫҫӗ. == Кун-çулĕ == == Ӗҫӗ-хӗлӗ == == Вуламалли == *Vivian Maier: Street Photographer. Brooklyn, NY: powerHouse, 2011. ISBN 978-1-57687-577-3. Edited by John Maloof. With an introduction by Maloof and a foreword by Geoff Dyer. *Vivian Maier: Out of the Shadows. Chicago, IL: CityFiles, 2012. ISBN 978-0-9785450-9-3. Edited by Richard Cahan and Michael Williams. *Vivian Maier: Self-Portraits. Brooklyn, NY: powerHouse, 2013. ISBN 978-1-57687-662-6. Edited by John Maloof. *Eye to Eye: Photographs by Vivian Maier. Chicago, IL: CityFiles, 2014. ISBN 978-0-9915418-0-5. Edited and with text by Richard Cahan and Michael Williams. *Vivian Maier: A Photographer Found. London: Harper Design, 2014. ISBN 978-0-06-230553-4. Edited by John Maloof with text by Marvin Heiferman and Howard Greenber == Каҫӑсем == * [http://www.vivianmaier.com Официальный сайт] * [http://vivianmaier.blogspot.com/ Блог о Вивьен Майер, который ведёт Джон Малуф] * [http://vivianmaierprints.com/ Сайт Джеффa Голдштейнa] * [https://web.archive.org/web/20110528160852/http://artpages.org.ua/palitra/meri-poppins-i-strit-fotografiya.html Мэри Поппинс и стрит-фотография] * [http://www.chicagomag.com/Chicago-Magazine/January-2011/Vivian-Maier-Street-Photographer/index.php?cparticle=1&siarticle=0#artanc/ The Life and Work of Street Photographer Vivian Maier (англ.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161219233051/http://www.chicagomag.com/Chicago-Magazine/January-2011/Vivian-Maier-Street-Photographer/index.php?cparticle=1&siarticle=0#artanc/ |date=2016-12-19 }} * [https://web.archive.org/web/20190121154058/https://flashbak.com/twenty-wonderful-vivian-maier-self-portraits-366773/ Twenty Wonderful Vivian Maier Self-Portraits] * [https://www.forbes.ru/forbes-woman-photogallery/419649-ya-budu-vashim-zerkalom-12-zhenshchin-fotografov-izmenivshih-nash?photo=10] [[Категори:Пайăр çынсем, алфавитпа]] [[Категори:Фотографсем, алфавитпа]] [[Категори:XX ĕмĕрти фотографсем]] [[Категори:АПШ фотографĕсем]] [[Категори:1926 çулта çуралнисем]] [[Категори:Нарăсăн 1-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2009 çулта вилнисем]] [[Категори:Акан 20-мĕшĕнче вилнисем]] krz435cxsu6uc21xhz5pcua30sg0k19 Кузьмин Аполлон Григорьевич 0 89483 751716 716366 2022-08-23T10:09:20Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{пĕр хушаматлисем|Кузьмин}} {{пĕр ятлисем|Кузьмин Аполлон}} {{Ăсчах |Ят = Аполлон Григорьевич Кузьмин |Ӳкерчĕк = Apollon-kuzmin-1.jpg |Анлăшĕ = |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă вăхăт = [[1928]], [[авăн, 8]] |Çуралнă вырăн = |Вилнĕ вăхăт = [[2004]], [[çу, 9]] |Вилнĕ вырăн = |Ăслăх сфери = [[Раççей историйĕ]] |Ĕç вырăнĕ = [[ССРП ĂА истори институчĕ|ССРП ĂА ТИ]], [[Мускав патшалăх университечĕ|МПУ]], [[Мускаври педагогика патшалăх университечĕ|МППУ]] |Ăсчах степенĕ = истори ăслăхĕсен тухтăрĕ ([[1971]]) |Ăсчах хисепĕ = академик |Альма-матер = [[Рязаньри патшалăх университечĕ|РППИ]] ([[1956]]) |Ăслăх ертӳçи = [[Тихомиров Михаил Николаевич|М. Н. Тихомиров]] |Паллă вĕренекенсем = [[Карпов Алексей Юрьевич|А. Ю. Карпов]],<br>[[Перевезенцев Сергей Вячеславович|С. В. Перевезенцев]],<br> [[Сергеев Сергей Михайлович (историк)|С. М. Сергеев]], [[Талина Галина Валерьевна|Г. В. Талина]], [[Фомин Вячеслав Васильевич|В. В. Фомин]] |Паллă = [[Руç çулĕсене çырнисем|вырăссен çулĕсене çырнисене]] тĕпчекенĕ, [[Антинорманизм|антинорманист]] }} '''Аполлон Григорьевич Кузьмин''' == Биографи == == Литература == * Памяти Аполлона Григорьевича Кузьмина // Отечественная история. — 2004. — № 6. — С. 212‒213. * {{кĕнеке |автор = |пай = Кузьмин Аполлон Григорьевич |пуçелĕк = Историки России XX века: Биобиблиографический словарь: в 2-х томах |каçă = |яваплă = Авт.-сост. [[Чернобаев, Анатолий Александрович|А. А. Чернобаев]]; Под ред. [[Динес, Владимир Александрович|В. А. Динеса]] |вырăн = Сарăту |издательство = [[Сарăтури патшалăх социаллă-экономика университечĕ]] |çул = 2005 |том = 1 (А—Л) |страницы = 500 |страниц = 576 |isbn = 5-87309-438-1 |тираж = 2000 }} * ''[[Фомин Вячеслав Васильевич|Фомин В. В.]]'' [http://www.portal-slovo.ru/history/41572.php А. Г. Кузьмин и его вклад в изучение ранней истории Руси] // Вестник Липецкого государственного педагогического университета. Серия гуманитарных наук. 2008. Вып. 2. * {{кĕнеке | автор = [[Перевезенцев Сергей Вячеславович|Перевезенцев С. В.]] | пай = Летописец Земли Русской: очерк-воспоминание. Памяти Аполлона Григорьевича Кузьмина | пуçелĕк = Изгнание норманнов из русской истории. Вып. 1 | каçă = | яваплă = Сост. и ред. В. В. Фомин; [[Институт российской истории РАН]] | вырăн = М. | издательство = Русская панорама | çул = 2010 | страницы = 513—534 | страниц = 552 | серия = | isbn = 978-5-93165-203-0 | тираж = 1000 | ref = }} * ''[[Лачаева Марина Юрьевна|Лачаева М. Ю.]]'' [http://www.voskres.ru/history/latshaeva.htm Аполлон Кузьмин: Русский интеллигент и историк] // Новая книга России. 2008. № 11. С. 35-42. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|2}} == Каçăсем == * {{hrono|http://hrono.ru/biograf/bio_k/kuzmin_ag.php}} * [http://mpgu.su/scientists/kuzmin-apollon-grigorevich/ Статья] на сайте [[Московский педагогический государственный университет|МПГУ]] * [https://web.archive.org/web/20140202175021/http://rusinst.ru/articletext.asp?rzd=1&id=5939 Статья] на сайте Института русской цивилизации * [http://sovross.ru/old/2004/062/062_8_2.htm Некролог] в газете «[[Советская Россия (газета)|Советская Россия]]» * [http://zlev.ru/37_70.htm Некролог] в журнале «Золотой лев» * [https://web.archive.org/web/20140203061737/http://library.rsu.edu.ru/archives/5847 Некролог] в журнале «[[Российская история|Отечественная история]]» * [https://archive.today/20140607215129/http://www.adfontes.veles.lv/conditor/kuzmin.htm#selection-83.78-83.137 Некролог] на сайте «Ad fontes» * ''Равель А.'' [http://ng.ru/ng_exlibris/2004-07-22/8_mail.html Кто же кого «срезал»?] * ''Меркулов В. И.'' [http://russdom.ru/oldsayte/2006/200605i/20060534.shtml Он никогда не предавал] * ''[[Перевезенцев, Сергей Вячеславович|Перевезенцев С. В.]]'' [http://portal-slovo.ru/history/39442.php Русский характер (очерк-воспоминание к 80-летию со дня рождения А. Г. Кузьмина)] * ''Самоваров А.'' [http://otchizna.info/Arhiv2009/Otchizna3/Marksizm.htm Марксизм или национализм?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304103006/http://otchizna.info/Arhiv2009/Otchizna3/Marksizm.htm |date=2016-03-04 }} * ''Каштанов Д.'' [https://web.archive.org/web/20121030194711/http://polit.ru/article/2012/05/28/antinormanism_kuzm/ Изгнание варягов: феномен антинорманизма] * ''Каштанов Д.'' [https://web.archive.org/web/20121030191034/http://polit.ru/article/2012/06/11/Kuzmin2/ Русь «арианская»: феномен антинорманизма] * [https://web.archive.org/web/20140203053842/http://www.rsu.edu.ru/news/85-let-so-dnya-rozhdeniya-apollona-kuzmina 85 лет со дня рождения Аполлона Кузьмина] * ''[[Меркулов, Всеволод Игоревич|Меркулов В. И.]]'' [http://pereformat.ru/2014/05/kuzmin/ Памяти профессора Аполлона Григорьевича Кузьмина | Переформат.ру. 07.05.2014] * ''Спицын Е.'' [https://xn--h1aagokeh.xn--p1ai/special_posts/%D0%BD%D0%B0%D1%88%D0%B8-%D1%83%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8F-%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%BE%D0%BD-%D0%B3%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87-%D0%BA%D1%83%D0%B7/ Профессор в кругу проблем] * [http://zlev.ru/41_26.htm Арийские руны на Влесовых струнах (кому и зачем нужны исторические фальшивки?)] * [http://www.voskres.ru/history/kuzmin.htm «Красота наша погыбе»: Русь и Золотая Орда] tqeoaiulzubg9xa6u3ax8hrpnetlkwh Догонсем 0 90073 751662 719178 2022-08-23T06:52:10Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Халăх}} [[File:Banani.jpg|250px|thumb|Банани, догонсен ялĕ.]] '''Дого́нсем''' (тăван ячĕ ''Dogom'', ''Dogon'' тата ур., пĕр. х. ''Dogone''; [[Фула (чĕлхе)|фула]] ''Haɓe'', пĕр. х. ''Kado'', тӳр. «халăх тĕнĕпе пурăнакансем») — [[Мали]]н кăнтăр-тухăçĕнче ( кăнтăр-тухăçри [[Мопти]] [[Мали администрациллĕ пайланăвĕ|облаç]]) пурăнакан халăх. Живут (пĕрле йышпа е [[фульбе]]пе хутăшла) [[Бандиагара]] картлашки районĕнче, юнашар плато çинче тата Сено тӳремĕнче, çаплах [[Буркина-Фасо]]ри чикĕрен инçе мар темиçе ялта вырнаçнă. [[Догон чĕлхисем|Догон чĕлхисемпе]] пуплеççĕ. Чылайăшĕ [[лингва-франка]] рольне вылякан [[фула (чĕлхе)|фула]] чĕлхене, çаплах [[бамана]] чĕлхене пĕлеççĕ. Малири патшалăх чĕлхи статусĕллĕ [[франс чĕлхи]]не пĕлекен çын сахал. Халăхăн мĕнпур йышĕ — 800 пине яхăн çын (2007, хаклани)<ref>{{кĕнеке |пуçелĕк=Ethnic Groups of Africa and the Middle East: An Encyclopedia |издательство=[[ABC-CLIO]] |isbn=9781598843620 |страницы=86 |каçă=https://books.google.com/?id=SPBfnT_E1mgC&pg=PA86&dq=dogon+ghana#v=onepage&q=dogon%20ghana&f=false |чĕлхе=en |автор=Shoup, John A. |çул=2011}}</ref>. Кунта ытларах [[мăсăльмансем]], хăшпĕр çĕрте халăх йăлине тытаççĕ, 10 % яхăн — [[христиансем]] (католиксем тата протестантсем). == Этнос-лингва енĕпе пайлани == [[File:Dogon-lg-ru.png|thumb|300px|Догон чĕлхисем]] == Хальхи культурăра == Догонсене [[Алексей Санаев]]ăн [https://web.archive.org/web/20180612233239/http://www.sanaev.net/ «Уругуру»] приключени романĕнче асăннă. Вĕсем пирки [[Уэллс Эдмонд|Эдмонд Уэллс]] «Энциклопедия относительного и абсолютного знания» кĕнекинче (5-мĕш томĕнче) çырнă. Догонсем тата Номмо пирки [[Роббинс Том|Том Роббинс]] «Сонные глазки и пижама в лягушечку» романĕнче çырнă. Çаплах догонсене тата вĕсен космологине [[Дик Филип Киндред|Филип Дик]] «ВАЛИС» романĕнче çырса кăтартнă. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Литература == * ''Beaudoin G.'' Les Dogon du Mali. P.,1997. * ''Calame-Griaule G.'' Ethnologie et langage: la parôle chez les Dogon. P., 1965 * ''Desplagnes L.'' Le Plateau central nigerien. P., 1907 * ''Griaule M.'' Dieu d’eau. Entretiens avec Ogotemmêli. P., 1948 * ''Griaule M.'' Masques dogons. P., 1938 * ''Griaule M., Dieterlen G.'' The Dogon of the French Sudan. 1948 * ''Guerrier E.'' La cosmogonie des Dogon. L’arche du Nommo. P., 1975 * ''Hochstetler, J. Lee, Durieux J. A., Durieux-Boon E. I. K.'' [http://www.sil.org/silesr/2004/silesr2004-004.pdf Sociolinguistic Survey of the Dogon language area] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121007163129/http://www.sil.org/silesr/2004/silesr2004-004.pdf |date=2012-10-07 }}. SIL Electronic Survey Reports 2004—004: 187 p. * ''Laude J.'' African Art of the Dogon: The Myths of the Cliff Dwellers. N.Y., 1973 * ''Palau Marti M.'' Les Dogons. P., 1957 * ''Paulme D.'' Organisation sociale des Dogons. P., 1940 * ''Wanono N. & Renaudea, M.'' Les Dogon. P., 1996 == Каçăсем == * {{cite web |author=Герштейн, Михаил. |url=http://www.africana.ru/relig/verovanija/dogon/new.htm |ref=Герштейн, М. |title=Новейшие сведения о загадке Догонов |accessdate=2017-01-04 |description= }} * [https://web.archive.org/web/20140413124055/http://cuar.in.ua/cuar/Tribes/Dogon/Dogon-a.htm Искусство племени догон] Мириманов В. Б. Искусство тропической Африки. * [http://www.outdoors.ru/book/namore/alm1978/1978-36.php Пришедшие на плато Бандиагара.] Статья из сборника «На суше и на море», 1978. * [https://web.archive.org/web/20050502021159/http://archeo.unige.ch/ounjougou/linguistic.html The contribution of linguistics and language studies in unravelling the history of the Dogon Plateau]. * [http://www.skepdic.com/dogon.html Dogon and Sirius] from ''The Skeptic’s Dictionary''. * [http://www.debunker.com/texts/dogon.html Excerpt from The Sirius Mystery]" by James Oberg. * [http://dogontourism.com Travel to Dogon country] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211201044329/http://dogontourism.com/ |date=2021-12-01 }}. * [http://dogon-guide.com/gallery.html Photos of Dogon country]. [[Категори:Догонсем]] [[Категори:Буркина-Фасо халăхĕсем]] [[Категори:Судан облаçайĕнчи халăхсем]] mr6cnh1rtgombjteimxs7iugkduoeo0 Иркутск облаçĕ 0 90442 751681 702883 2022-08-23T08:00:39Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Ирку́тск о́блаçĕ''' — [[РФ|Раççей Федерацин]] [[Раççей Федерацин Çĕпĕр федераци тăрăхĕ|Çĕпĕр федераци тăрăхĕн]] кăнтăр-тухăçĕнчи субъекчĕ. 1937 çулхи [[авăн, 26|авăнăн 26-мĕшĕнче]] [[Тухăç-Çĕпĕр облаçĕ|РСФСР Тухăç-Çĕпĕр облаçне]] Иркутск тата [[Чита облаçĕ|Чита облаçĕсем]] çине пайланипе пулса тăнă. == Истори == {{main|Иркутск облаçĕн историйĕ|Иркутск кĕпĕрни}} == Географи == == Пурăнан халăх == {{main|Иркутск облаçĕнче пурăнан халăх}} {{main|Иркутск облаçĕнчи хуласем}} == Литература == * {{nobr|Распутин В. Г.}} [[Сибирь, Сибирь…]] // Артиздат — Иркутск, 2000. * {{nobr|Polunina N. M., Korobov S. A., Sutton J. M., Korobova G. W.}} Her Majesty — Queen of Siberia // Издательство Коробова. — Иркутск, 2008. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|2}} == Каçăсем == * [http://Иркутск.рф/ Официальный портал Иркутской области] * [http://www.irk.gov.ru/ Официальный сайт Законодательного собрания Иркутской области] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150322174841/http://www.irk.gov.ru/ |date=2015-03-22 }} * [http://irkutsk.news-city.info/docs/ Законодательство Иркутской области] * {{cite web |title = Иркутская область в справочнике-каталоге «Вся Россия» |url = http://www.terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=38 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20081014145949/http://www.terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&id=38 |archivedate = 2008-10-14 |deadlink = yes }} * [http://irkipedia.ru Энциклопедия Иркутской области] * [https://web.archive.org/web/20150316045813/http://pribaikal.ru/towns-district.html Иркутская область: города и районы] * [http://www.liveroads.ru/index.php?id=text&show=perechen_irkut_obl Перечень объектов исторического и культурного наследия федерального (общероссийского) значения Иркутской области] {{Иркутск облаçĕ темăсенче}} {{Иркутск облаçĕ}} {{Çĕпĕр федераци тăрăхĕ}} {{Раççей Федерацин субъекчĕсем}} [[Категори:Иркутск облаçĕ|*]] gahijoabgnibt7omvjpvy0yebznsdet Квантла гравитаци 0 91108 751707 745395 2022-08-23T09:09:23Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Quantum gravity.svg|thumb|left|Quantum gravity]] {{ПРТ}} '''Ква́нтла гравита́ци''' — [[теорилле физика|теорилле физикăри]] тĕпчевсен [[гравитаци|гравитацилле хире-хирĕç вăйăма]] [[квант]]ла майсемпе çырса кăтартма ăнтăлакан уйрăм енĕ. Ĕç ăнсан, тен, гравитацие ытти никĕсле хире-хирĕç вăйăмсемпе (вĕсене [[Стандартлă модель]] текенскерĕпе çырса кăтартаççĕ) пĕрлештерме май килĕ, çапла вара «[[Мĕнпурĕн теорийĕ]]» текенскерĕ çуралма пултарĕ. == Вуламалли == * ''[[Горелик, Геннадий Ефимович|Горелик Г. Е.]]'' [http://ufn.ru/ufn05/ufn05_10/Russian/r0510d.pdf Матвей Бронштейн и квантовая гравитация. К 70-летию неразрешённой проблемы.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617064948/http://ufn.ru/ufn05/ufn05_10/Russian/r0510d.pdf |date=2012-06-17 }} // [[Успехи физических наук]], том 175, № 10 (октябрь 2005). * Пенроуз Р. . Путь к реальности, или законы, управляющие Вселенной. Полный путеводитель = The Road to Reality: A Complete Guide to the Laws of the Universe / Пер. с англ. А. Р. Логунова, Э. М. Эпштейна. — М.—Ижевск: ИКИ, НИЦ «Регулярная и хаотическая динамика», 2007. — 912 с. — ISBN 978-5-93972-618-4. * Approaches to Quantum Gravity. Toward a New Understanding of Space, Time and Matter / Ed. by D. Oriti. — Cambridge: Cambridge University Press, 2009. — xix + 583 p. — ISBN 978-0-521-86045-1. == Каçăсем == * [http://postnauka.ru/video/6498 Квантовая гравитация]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130506063445/http://postnauka.ru/video/6498 |date=2013-05-06 }} // Лекция Д. И. Казакова в проекте [[ПостНаука]] (13.11.2012) * ''Пол Шеллард и др.'' [https://web.archive.org/web/20060325011907/http://cosmo.labrate.ru/cambrige/qg_home.html Квантовая гравитация] ([http://www.damtp.cam.ac.uk/user/gr/public/qg_home.html Quantum Gravity]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120210000000/https://www.webcitation.org/65LPKLl8F?url=http%3A%2F%2Fwww.damtp.cam.ac.uk%2Fresearch%2Fgr%2Fpublic%2Fqg_home.html |date=2012-02-10 }}). // Пер. с англ. В. Г. Мисовца. <small>Ссылка проверена 08:45, 23 ноября 2007 (UTC).</small> * ''[[Смолин, Ли]].'' [http://www.rodon.org/sl/nsfvtsunichzes/#a18 Неприятности с физикой: взлёт теории струн, упадок науки и что за этим следует]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140201222027/http://www.rodon.org/sl/nsfvtsunichzes/#a18 |date=2014-02-01 }} * ''Merali, Zeeya.'' [http://sci-lib.com/article419.html Разделение времени и пространства. Новая квантовая теория отвергает пространство-время Эйнштейна]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110703051018/http://sci-lib.com/article419.html |date=2011-07-03 }} // Scientific American. (December 2009). [[Категори:Квантла гравитаци]] [[Категори:Гравитаци теорийĕсем]] [[Категори:Гравитаци]] [[Категори:Хальхи физикăн татса паман ыйтăвĕсем]] au7f6slkx7324sun5g0ykq6u50722nn Акцентлă сăвă 0 94966 751583 723649 2022-08-22T21:02:01Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Акцентлă сăвă''' — [[ирĕклĕ сăвă|ирĕклĕ сăвва]] çывăх, анчах та пусăм пысăк пĕлтерĕш йышăнкан тата [[састаш]]семлĕ [[сăвă]]. Чăвашсем (чăвашла калаçакансем) хушшинчи сăвă [[ĕçлевлĕх]]ĕнчи акцентлă сăвă пирки [[Микки Микули]] нумай çырнă. Анлă пĕлтерĕшпе «акцентлă сăвă» тени [[изотонизм]] (тоникăлла сăвă) [[ăнлав]]па тÿр килет. Ансăртарах пĕлтерĕшпе — çав тоникăлла сăввăн пĕр палăрăмĕ (тĕсĕ) пулса тăрать: тоникăлла сăвăран [[тактовик]], [[вальă]] тенисене шухăшпа кăларса пăрахатăн та, мĕн юлни çав хайхи ансăр пĕлтерĕшлĕ акцентлă сăвă пулать. Акцентлă сăвă мĕн иккенне ăнланма [[Çеçпĕл Мишши]]н «Йăвăр шухăшсем» сăвви пулăшма пултарать<ref>Ку тĕслĕх Микки Микулин (Н. И. Ивановăн) «Чăваш сăвви» кĕнекинчен ([[1977]]).</ref>: {{Цитата пуçламăшĕ}} <poem> Шупашкартан тухрăм, тÿрех утрăм, &emsp;&emsp;&emsp; U U U — — U U — — U Атăл тăвайккийĕ çине ухрăм &emsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; — U U U — U U — — U </poem> {{Цитата вĕçĕ}} Кунта сăввăн икĕ йĕркине çеç илсе кăтарнă. Анчах малалла та çавнашкал çемĕ пырать. == Çавăн пекех == * [[Изотонизм]] * [[Тактовик]] * [[Вальă]] == Литература == * Жирмунский В. М. Введение в метрику. Теория стиха, Л., 1925; * Тимофеев Л. И. Из наблюдений над поэтикой Маяковского, в кн.: Творчество Маяковского, М., 1952; * Никонов В. Ритмика Маяковского, «Вопр. лит-ры», 1958, № 7. * Акцентный стих // Литературная энциклопедия терминов и понятий / Под ред. А. Н. Николюкина. — Институт научной информации по общественным наукам РАН: Интелвак, 2001. — Стб. 25 — 1596 с. — ISBN 5-93264-026-X. * Акцентный стих // Словарь литературоведческих терминов / Ред.-сост.: Л. И. Тимофеев и С. В. Тураев. — М.: «Просвещение», 1974. — С. 10—11. — 509 с. — 300 000 экз. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/2-statya/8612-aktsentnyj-stikh Башкирская энциклопедия]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304200145/http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/2-statya/8612-aktsentnyj-stikh |date=2016-03-04 }} * [http://feb-web.ru/feb/kle/kle-abc/ke1/ke1-1273.htm КЛЭ] [[Категори:Тоникăлла сăвăçырав]] [[Категори:Сăвă]] [[Категори:Изотонизм]] trgn7y7l7u2j523qog6aki5sg25yh2d Çĕрлехи экипаж 0 95055 751559 740935 2022-08-22T18:41:37Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Çĕрлехи экипаж |ТăвЯчĕ = Ночной экипаж |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Борис Токарев]] |Актёрсем = [[Игорь Пьянков]],<br>[[Переверзев, Федор Иванович|Фёдор Переверзев]],<br>[[Павел Лопуховский]],<br>[[Деревещикова, Анастасия Викторовна|Анастасия Деревщикова]] |Сценарист = [[Анатолий Усов]] |Оператор = [[Алексей Найдёнов]] |Композитор = [[Николай Левиновский]] |Патшалăх = {{USSR}} |Çул = 1987 |Компани = [[Мосфильм]] |Вăхăт = | imdb_id = 0093644 }} '''Çĕрлехи экипаж''' ({{lang-ru|Ночной экипаж}}) — [[Мосфильм]] киностудире [[Борис Токарев]] режиссёр 1987 çулта ӳкернĕ совет мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == * [[Игорь Пьянков]] — ''Сергей Петухов («Петух»), учащийся ПТУ'' ([[Быстрицкий Сергей Вениаминович|Сергей Быстрицкий]] калаçать) * [[Переверзев Фёдор Иванович|Фёдор Переверзев]] — ''Николай Головин («Балда»), икĕ çул вĕренекенскер'' * [[Павел Лопуховский]] — ''Сазонов («Малыш», «Молодой»)'' * [[Деревщикова Анастасия Викторовна|Анастасия Деревщикова]] — ''Нина Мадонова («Мадонна»), шкул директорĕн хĕрĕ'' * [[Гладунко Людмила Михайловна|Людмила Гладунко]] — ''Вера Игоревна Мадонова, шкул директорĕ, Нина амăшĕ'' * [[Рыбников Николай Николаевич|Николай Рыбников]] — ''Никитин, таксист'' * [[Кокшенов Михаил Михайлович|Михаил Кокшенов]] — ''милиционер'' * [[Кузьмичёв Александр Павлович|Александр Кузьмичёв]] — ''«Ляля» ашшĕ'' * [[Кабо Ольга Игоревна|Ольга Кабо]] — ''медсестра Катя'' * [[Смирнова Надежда Львовна|Надежда Смирнова]] — ''«Ляля», шкулта вĕренсе тухакан, шкулти пĕрремĕш хитрескер'' * [[Наталья Рахвалова]] — ''Маша, пионерсен аслă ертӳçи'' * [[Петренко Василий Васильевич (актёр)|Василий Петренко]] — ''таксист'' * [[Маликов Николай Максимович|Николай Максимов]] — ''милиционер'' * [[Усачёв Дмитрий Александрович|Дмитрий Усачёв]] — ''Виталий'' * [[Вигдоров Александр Семёнович|Александр Вигдоров]] — ''тухтăр'' * [[Виноградова Мария Сергеевна|Мария Виноградова]] — ''вĕрентӳç'' * [[Величко Наталья Яковлевна|Наталья Величко]] — ''вĕрентӳç'' * [[Лобышева-Ганчук Марина Георгиевна|Марина Лобышева-Ганчук]] — ''вĕрентӳç'' * [[Чигарев Михаил Михайлович|Михаил Чигарёв]] — ''шкул ачин ашшĕ'' * [[Зикора Виталий Григорьевич|Виталий Зикора]] — ''Юрий, Нина ашшĕ'' * [[Матушкина Надежда Игоревна|Надежда Матушкина]] — ''Юрий арăмĕ'' * [[Токарев Борис Васильевич|Борис Токарев]] — ''эпизод'' <small>(титрсенче кăтартман)</small> * [[Уральский Виктор Владимирович|Виктор Уральский]] — ''лаша хуçи'' == Литература == * {{статья|автор=Левин Е.|пуçелĕк=Мусора у тебя в голове!|кăларăм=[[Искусство кино]]|çул=1988|номер=10|ссылка=|страницы=79-81}} * {{статья|автор=|пуçелĕк=Баллада о Сереге|кăларăм=[[Спутник кинозрителя]]|çул=1988|номер=6}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0093644 | title=«Ночной экипаж»}} * [http://ruskino.ru/mov/3110 Фильм «Ночной экипаж» на Рускино]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110510110556/http://ruskino.ru/mov/3110 |date=2011-05-10 }} * {{imdb title | id=0093644 | title=«Ночной экипаж»}} * [https://web.archive.org/web/20131203013503/http://cinema.mosfilm.ru/films/film/1980-1989/nochnoj-ekipazh/ «Ночной экипаж»] в виртуальном кинотеатре «Мосфильма» {{Борис Токаревăн фильмĕсем}} {{USSR-film-stub}} [[Категори:«Мосфильм» студин фильмĕсем]] [[Категори:ССРП 1987 çулхи фильмĕсем]] [[Категори:ССРП драма фильмĕсем]] [[Категори:ССРП çамрăксен фильмĕсем]] [[Категори:Вырăсла фильмсем]] [[Категори:Такси пирки фильмсем]] [[Категори:Мускав пирки фильмсем]] [[Категори:ССРП 80-мĕш çулсенчи çамрăксем]] 5f8xx3wgvln3l5sykdbqv5rmq6tcd5m Вырăс ĕмпӳлĕхĕ 0 95080 751642 723754 2022-08-23T05:41:23Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki :''Ку ăнлава '''[[Вырăс патшалăхĕ]]''' тенипе пăтраштармалла мар'' {{Раççей кун-çулĕ}} '''Вырăс ĕмпÿлĕхĕ'''{{sfn|''Костомаров Н. И.''|loc=2004, [http://books.google.ru/books?id=&q=%22Русское%20царство%22&f=false С. 340.]}}<ref>[http://www.krugosvet.ru/node/42951?page=0,1#part-26 Крым ханлăхĕ]</ref> е [[Висанти|висанти]] варианчĕпе '''Раççей ĕмпÿлĕхĕ'''<ref>[http://www.gramota.ru/spravka/trudnosti/36_186 Раççей тата вырăс] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150417012707/http://gramota.ru/spravka/trudnosti/36_186 |date=2015-04-17 }} // Справочно-информационный портал [[Грамота.ру]] − русский язык для всех (www.gramota.ru){{v|15|01|2014}}</ref><ref>''[[Зимин Александр Александрович|Зимин А. А.]], [[Хорошкевич Анна Леонидовна|Хорошкевич А. Л.]]'' [http://annales.info/rus/zimin/rvig03.htm Россия времени Ивана Грозного.] — {{М}}: [[Наука (издательство)|Наука]], 1982.</ref><ref>[[Перевезенцев Сергей Вячеславович|''Перевезенцев С. В.'']] [http://books.google.ru/books?ei=N3r2Te74MsjHtAaMw6yvBg&ct=book-thumbnail&hl=de&id=OZXwAAAAMAAJ&dq=Смысл+русской+истории&q=Российское+царство#search_anchor Смысл русской истории.] — {{М}}: «Вече», 2004.</ref> — [[Вырăс патшалăхĕ]]н [[1478]] - [[1721]] çулсенчи официаллă ячĕ 1721 çулхи юпан 22-мĕшĕнче Петербургри Виçпĕрлев соборĕнче Петĕр I патшана „император“ титула панă. Çак кунта ĕнтĕ Раççей патшалăхĕ официаллă [[Раççей империйĕ|Раççей империне]] куçнă. 1547 çулта [[Пĕтĕм Руç патши]] тата [[Аслă Мускав кнеçĕ]] [[Иван IV|Иван IV Хаярскерне]] [[Патша]] тесе кăшăлланă, тулли титулпа тивĕçтернĕ: «''Аслă хуçа, Турă кăмăлĕпе пĕтĕм Руç патши тата Улатимĕр, Мускав, Новгород, Псков, Рязань, Тĕвер, Югор, Перĕм, Вятка, Пăлхар тата ухăххисен аслă кнеçĕ''»<ref>Хрестоматия по древней русской литературе / Сост. Н. К. Гудзий — {{М}}: Просвещение, 1973. — С. 296.</ref>, каярахпа, Вырăс патшалăхĕн чиккисем сарăлса пынипе, титул çумне «''Хусан патши, Аçтăрхан патши'', ''Çĕпĕр патши''», «''тата Çурçĕрти пĕтĕм çĕршывсене тытса тăракан'' хушăннă»<ref>Именной царский указ «[http://www.runivers.ru/bookreader/book9809/#page/763/mode/1up О титулах царском и государевой печати]», 1667. — цит. по [http://www.portal-slovo.ru/history/35633.php?ELEMENT_ID=35633&PAGEN_2=2 ''Талина Г. В.'' Предисловие // Царская власть в XVII веке: титулование и положение] // образовательный интернет-портал «Слово» (www.portal-slovo.ru) {{v|03|12|2013}}</ref>. Титулатура йĕркипе Вырăс патшалăхĕ умĕн [[Аслă Мускав кнеçлĕхĕ]], хыççăн [[Раççей империйĕ]] пулнă<ref name="Комм4" group="~">«Смена внешних форм правления — сначала великое княжение, с 1547 года царство, с 1722 года империя — требовала и смены знаков власти, создания новых, переосмысления старых». — {{sfn0|''Хорошкевич А. Л.''|1993|loc=[http://heraldry.hobby.ru/gub/large2.html Большой государственный герб Российской империи. Венцы и короны, скипетры и державы]}}</ref><ref group="~" name="Комм5">«С 1547 года, с венчания Ивана IV на царство, Русь стала называться Россией. Официальное название страны — Российское государство, Россия» — {{кĕнеке |пай=Гл. 2. — § 1|каçă пайĕ=|пуçелĕк=Культурология: Учебное пособие|яваплă=Сост. и отв. ред. {{s|А. А. Радугин}}|вырăн={{М}} |издательство=Центр |çул=2001 |страниц=304|isbn=5-88860-046-6}}</ref><ref name="Комм6" group="~">«16 января 1547 года великий князь Иван IV Васильевич принял царский титул, а Московское великое княжество превратилось в Российское царство» — {{cite web|url=http://www.otechestvo.org.ua/main/20071/3105.htm|title=Первый царь|author={{s|Перевезенцев С}}, д-р. ист. наук|authorlink=Перевезенцев, Сергей Вячеславович|date=2007-01-31|publisher=«Единое Отечество»|accessdate=2017-11-03|deadlink=1|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070507152756/http://www.otechestvo.org.ua/main/20071/3105.htm|archivedate=2007-05-07}}</ref>. Çапах та тепĕр, историографире ытларах тымар янă, вырăс историне тапхăрлани тăрăх, пĕрлĕ те ирĕклĕ чăмăртаннă [[Вырăс патшалăхĕ]] çур ĕмĕр маларах — [[Иван III Васильевич]] астулра ларнă чухне çуралнă, çак ĕнтĕ [[Пĕтĕм Руç патши]] тутулĕпе çыхăннă. [[Руçе пĕрлештерни|Вырăс çĕрĕсене пĕрлештерес]] (çав шутра монголсем тапăннипе [[Аслă Литва кнеçлĕхĕ]]пе [[Польша короллĕхĕ|Польша]] йышне кĕнисене те) тата [[Киев Руçĕ|авалхи вырăс патшалăхне]] çĕнĕрен тăвас шухăш Вырăс патшалăхĕн историнче çухалман, ăна Раççей империйĕ те малалла тăснă<ref>{{кĕнеке|автор=''[[Флоря Борис Николаевич|Флоря Б. Н.]]''|пуçелĕк=Русское государство и его западные соседи (1655-1661 гг.)|вырăн=М|издательство=Индрик |çул =2010|страницы=10|страниц=|isbn=978-5-91674-082-0}}</ref>{{sfn|''Пашуто В. Т., Флоря Б. Н., Хорошкевич А. Л.''|1982}}. == Истори == {{main|Руçе пĕрлештерни|Вырăс патшалăхĕн территорине йĕркелени}} [[File:Growth of Russia 1547-1725 true borders.png|250px|мини|Вырăс патшалăхĕ 1547—1725 çулсенче.]] XIV—XV ĕмĕрсенче вакланнă вырăс çĕрĕсене темиçе политика центрĕ таврашĕнче пуçтарма тытăннă, юлашкинчен çак процесс чăмăртаннă Вырăс патшалăхĕ патне çитерет, тулашĕнчи политика конкуренчĕсене Руç çĕрĕсеншĕн кĕрешнĕ ĕçре пусарма май парать. [[Çурçĕр-тухăç Руçе пĕрлештерни]] Иван III тата [[Василий III]] астулра ларнă чухне вĕçленет. Иван III çаплах [[монгол-тутар пусмăрлăхĕ]] хыççăн, урта ханне [[Монгол-тутар пусмăрлăхне сирпĕнтерни|пăхăнма пăрахнă]] Руçĕн пĕрремĕш [[суверенитет|суверен]]-тăрăмçи пулса тăрать. Вăл пĕтĕм Руç ''хуçи'' титула йышăнать{{sfn|''Пашуто В. Т., Флоря Б. Н., Хорошкевич А. Л.''|1982|loc=С. 157}}. == Çав. пекех == {{commonscat|Tsardom of Russia}} * [[Руçе пĕрлештерни]] == Комментарисем == {{асăрхавсем|group=Комм}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|group="асăр."}} {{асăрхавсем|2}} == Литература == === Статьяра усă курни === * {{кĕнеке|автор=[[Богоявленский, Сергей Константинович|Богоявленский С. К.]], [[Веселовский, Степан Борисович|Веселовский С. Б.]]|пай=Местное управление|пуçелĕк=Очерки истории СССР. Период феодализма, XVII в.|яваплă= А. А. Новосельский тата Н. В. Устюгов ред.|вырăн=М.|издательство=|çул=1955|страницы=384|isbn=|ref=''Богоявленский С. К., Веселовский С. Б.''}} * {{Кĕнеке:Костомаров}} * {{кĕнеке|автор=[[Пашуто, Владимир Терентьевич|Пашуто В. Т.]], [[Флоря, Борис Николаевич|Флоря Б. Н.]], [[Хорошкевич, Анна Леонидовна|Хорошкевич А. Л.]]|пуçелĕк =Древнерусское наследие и исторические судьбы восточного славянства|каçă=http://www.inslav.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=1205:-1982&catid=29:2010-03-24-13-39-59&Itemid=62|вырăн=М.|издательство=Наука|çул=1982|ref=''Пашуто В. Т., Флоря Б. Н., Хорошкевич А. Л.''}} * {{кĕнеке|автор=Скрынников Р. Г.|пуçелĕк=История Российская. IX−XVII вв.|вырăн=М.|издательство=Издательство «Весь мир»|çул=1997|ref=''Скрынников Р. Г.''}} * {{кĕнеке|автор=Хорошкевич А. Л.|пуçелĕк=Символы русской государственности|вырăн=М.|издательство=Издательство МГУ|çул=1993|isbn=5-211-02521-0|ref=''Хорошкевич А. Л.''}} * {{кĕнеке|автор=Хорошкевич А. Л.|пуçелĕк=Русское государство в системе международных отношений конца XV − начала XVI в|вырăн=М.|çул=1980|ref=''Хорошкевич А. Л.''}} * {{кĕнеке|автор=Шубинский С. Н.|пуçелĕк=Исторические очерки и рассказы.|каă=http://historydoc.edu.ru/catalog.asp?ob_no=14205&cat_ob_no=12369|кăларăм=6-мĕш кăл.|вырăн=СПб.|çул=1911|ref=''Шубинский С. Н.''}} * {{кĕнеке|пуçелĕк=Российский гуманитарный энциклопедический словарь: В 3-х т.|каçă=http://slovari.yandex.ru/~книги/Гуманитарный%20словарь/|вырăн=М.|издательство=Гуманит. изд. центр «ВЛАДОС»: Филол. фак. С.-Петерб. гос. ун-та|çул=2002|ref=РГЭС}} === Хушма === * [http://www.runivers.ru/lib/detail.php?ID=332441 Акты Московского государства (в 3 томах).] — {{СПб}}: Типография Императорской академии наук, 1890−1901. * {{cite web|url=http://www.portal-slovo.ru/rus/history/49/60/5369/$print_text/|author=Волков В. А.|title=Конец Смутного времени|publisher= // Православный образовательный портал «Слово» (www.portal-slovo.ru)|accessdate=2014-01-15|deadlink=+|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080430130230/http://www.portal-slovo.ru/rus/history/49/60/5369/$print_text/|archivedate=2008-04-30}} * {{cite web|url=http://www.portal-slovo.ru/download/history/Volkov10.pdf|author=Волков В. А.|title=Освобождение Москвы и воссоздание русской государственности (1612−1618 гг.)|publisher= // Православный образовательный портал «Слово» (www.portal-slovo.ru)|accessdate=2014-01-15|deadlink=+}} * ''Вертков К. А.'' Типы русских гуслей // Славянский муз. фольклор. — {{М}}, 1972. * ''[[Гневушев, Андрей Михайлович|Гневушев А. М.]]'' [http://dlib.rsl.ru/viewer/01003814964 Сибирские города в смутное время.] — Киев: Тип. 2-й артели, 1914. (Российская государственная библиотека) * ''Каргалов В. В.'' Московские воеводы XVI−XVII вв. — {{М}}, 2002. * {{кĕнеке|пуçелĕк =Очерки истории СССР. Период феодализма, XVII в.|яваплă=А. А. Новосельский тата Н. В. Устюгов ред.|вырăн=М.|издательство=|çул=1955}} * ''Семёнов Игорь, к.и.н.'' [https://archive.is/20130126191803/www.istrodina.com/rodina_articul.php3?id=2703&n=131 Охота в посольском обычае Кремля XV−XVII веков // Журнал «Родина», 2008 — № 8.] * ''Соколов Ф. В.'' Гусли звончатые. — {{М}}, 1959. * ''Тихомиров Д. П.'' История гуслей. Очерки. — Тарту, 1962. * [http://rusk.ru/st.php?idar=8635 ''Ульянов О. Г.'' Рождение царства Русского // Сайт «Русская линия» (rusk.ru), 17.07.2006.]; впервые: «Вертикаль власти» — {{М}}, май 2003. — С. 52−56. * ''Усачев А. С.'' Степенная книга и древнерусская книжность времени митрополита Макария. — {{М}}−{{СПб}}, 2009. * ''Фаминцын А. С.'' Гусли − рус. нар. муз. инструмент. — {{СПб}}, 1890. * [http://new.runivers.ru/lib/book4369/53121/ ''Чечулин Н. Д.'' Города Московского государства в XVI веке // «Записки историко-филологическаго факультета Императорскаго С.-Петербургскаго универститета. Т. 22.» — {{СПб}}: Тип. И. Н. Скороходова, 1889. — 353 с.] * {{кĕнеке|автор=[[Мельник, Александр Гаврилович|Мельник А. Г.]]|пуçелĕк=[https://www.academia.edu/9987573 Практика посвящений храмов во имя патрональных великокняжеских и царских святых в XVI веке] // Царь и царство в русском общественном сознании|издательство=Изд-во Института российской истории РАН|çул=1999|вырăн=М.|страницы=38-48|isbn=5-8055-0009-4}} * ''Шамин Степан.'' [https://archive.is/20130103120120/www.istrodina.com/rodina_articul.php3?id=81&n=9 Первые регулярные почты в России // Журнал «Родина», 2001. — № 12.] * ''Шишков Александр, к.и.н.'' [https://archive.is/20130103085429/www.istrodina.com/rodina_articul.php3?id=1716&n=90 Очищение от Смуты // Журнал «Родина», 2005. — № 11.] == Каçăсем == * [http://www.istorichka.ru/texts/1094015050/view/ Очерк об истории Русского государства в 1508−1598 годах // Сайт «ИСТОРИЧКА. Доклады по истории» (www.istorichka.ru){{v|15|01|2014}}] * [http://www.infoliolib.info/rlit/drl/grozny.html Переписка Ивана Грозного с Андреем Курбским // Университетская электронная библиотека «INfOLIO» (www.infoliolib.info){{v|15|01|2014}}] * [http://www.pushkinskijdom.ru/Default.aspx?tabid=5115 Сочинения Ивана Семёновича Пересветова / Подготовка текста М. Д. Каган-Тарковской, перевод А. А. Алексеева, комментарии Я. С. Лурье // Электронные публикации Института русской литературы (Пушкинского Дома) РАН (www.pushkinskijdom.ru){{v|15|01|2014}}] * [http://www.drevnyaya.ru/drusa.php Интернет-ресурсы (каталог научных работ, посвящённых Древней Руси − Словари, справочно-библиографические издания, журналы и сериальные издания) // Сайт научного журнала «Древняя Русь. Вопросы медиевистики» (www.drevnyaya.ru){{v|15|01|2014}}] * [http://liber.rsuh.ru/?q=node/1166 Россия в Средние века и раннее Новое время // Сайт научной библиотеки Российского государственного гуманитарного университета (liber.rsuh.ru){{v|15|01|2014}}] * [http://www.youtube.com/watch?v=wuZ50HnDYTI&feature=plcp «Российская государственность в Допетровскую эпоху. XVII в.». — Телепередача из цикла «Молодые учёные России», телеканал «Просвещение», эфир от 27 августа 2012.] {{Руç}} [[Категори:Европăри тахçанхи патшалăхсем]] [[Категори:Вырăс патшалăхĕ| Вырăс патшалăхĕ]] [[Категори:Патшалăхсем]] ohp47l39ku9ssc865omxs4ubwv74qia Кăмăл-сипет 0 96906 751690 729665 2022-08-23T08:15:55Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Кăмăл-сипет''', е '''несĕп'''<ref>[[Нисеп]] тенипе ан пăтраштарăр</ref>, çавăн пекех '''несĕп-сипет''' тата '''этеплĕх''' тенисем тĕл пулма пултарать, — çыннăн [[мораль пахалăхĕ]], этем суйлавлăха кĕрсе усă куракан йĕркесем. Час-часах [[мораль]] тенин синонимĕ пек усă курăнать, тепĕр чухне — [[этика]] тенин синонимĕ пек<ref name="apresyan">[[Апресян Рубен Грантович|Апресян Р. Г.]] [http://iph.ras.ru/elib/2124.html Нравственность] // [[Новая философская энциклопедия]]. — М.: Мысль, 2000. — Т. 3.</ref>. Кăмăл-сипет «Этика» текен ăслав дисциплинин уйрăм ăнлавĕ пулса тăрать<ref> А.А.Гусейнов, Р.Г.Апресян. Этика: Учебник. — Москва: Гардарики, 2000. — С. 5. — 472 с. — ISBN 5-8297-0012-3</ref>. <!--В ряде философских систем понятие нравственности обособляется от морали, хотя такая концептуализация носит авторский характер и не всегда соответствует обыденному словоупотреблению<ref name="nfe-moral" />. В таком, более узком смысле, понятие нравственности используется для обозначения части или уровня морали в целом<ref name="nfe-moral">[[Апресян, Рубен Грантович|Апресян Р. Г.]] [http://iph.ras.ru/enc_eth/35.html Мораль] // [[Новая философская энциклопедия]]. — М.: Мысль, 2000. — Т. 3.</ref>, при этом под нравственностью в ряде случаев подразумевают внутреннюю или интериоризированную сторону морали, в то время как последняя рассматривается как внешняя по отношению к индивиду<ref name="MiN">[http://iph.ras.ru/uplfile/ethics/RC/ed/f/8.html «Мораль» и «нравственность»]</ref>.--> == Çавăн пек == * [[Категорилле императив]] == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == * [[Аристотель]] — Евдемова этика * [[Никомахова этика (Аристотель)|Аристотель — Никомахова этика]] * [[Швейцер, Альберт|Швейцер Альберт]] — Культура и этика * [[Адорно, Теодор|Адорно Теодор В.]] Проблемы философии морали / Пер. с нем. М. Л. Хорькова. — М.: Республика, 2000. — 239 с. — (Б-ка этической мысли). ISBN 5-250-02744-X * [[Гусейнов, Абдусалам Абдулкеримович|Гусейнов А. А.]], Иррлитц Г. Краткая история этики. — М.: Мысль, 1987 * ''Поляков А. П.'' Наука и нравственность. — М.: Политиздат, 1971 == Каçăсем == * [http://terme.ru/dictionary/173/word/%CD%D0%C0%C2%D1%D2%C2%C5%CD%CD%CE%D1%D2%DC tereme.ru «нравственность» в словарях] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091209024414/http://terme.ru/dictionary/173/word/%CD%D0%C0%C2%D1%D2%C2%C5%CD%CD%CE%D1%D2%DC |date=2009-12-09 }} * [http://feb-web.ru/feb/sl18/slov-abc/14/slf19203.htm Нравственность] — статья в Словаре русского языка XVIII в. * [http://www.abccba.ru/abc16.php Этимология и генезис терминов «этика», «мораль», «нравственность»] * [http://www.countries.ru/library/ethic/etterm.htm Нравственность, мораль и этика] [[Категори:Этика]] [[Категори:Гегель философийĕн ăнлавĕсем]] [[Категори:Çын]] q2ry01v34bhwbeh7jvvc03phajcrvqn Ăс-хакăл тăвăмлăхĕ 0 97162 751571 731385 2022-08-22T19:42:46Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Ăс-хакăл тăвăмлăхĕ''' ({{lang-de|die geistige Produktion}}) — [[марксизм]]ра: идейăсене, хаклăлăхсене, принципсене е «ятарлă пĕрлĕхле формăри ăс-тăна» коллективлă майпа çуратса малалла талантарни<ref>Лавриненко В. Н., Ратников В. П., Философия: учебник для вузов. ЮНИТИ-ДАНА, 2010. — c.604 ISBN 978-5-238-01378-7</ref>. Ăс-хакăл тăвăлăхĕ тени [[ăслăх]], [[ӳнер]] тата [[тĕн]] тенисене пырса тивет<ref>[http://socmoc.com/socmoc.php?socmoc=63186620&socmoc2=1911838276 Духовное производство и духовное потребление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091109024722/http://socmoc.com/socmoc.php?socmoc=63186620&socmoc2=1911838276 |date=2009-11-09 }}</ref>. Çав вăхăтарх [[мораль]], [[тивĕç-ирĕк]] тата [[политика]] тенисем ку шута кĕмеççĕ, вĕсем ахаль [[тăвăмлăх]] çумĕ пек шутланаççĕ. == Ăс-хакăл тăвăмлăхĕ тата ăс-хакăл культури == Ăс-хакăл тăвăмлăхĕ ăс-хакăл культурин пайĕ пек шутланать. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://filosof.historic.ru/enc/item/f00/s03/a000352.shtml Духовное производство] == Литература == * Духовное производство: социально-философский аспект проблемы духовной деятельности. — М.: Наука, 1981. [[Категори:Тăвăмлăх]] [[Категори:Марксизм]] [[Категори:Ăс-хакăл]] q78zwqaq0zvsxqxxvv429qnq0fzdbwc Ăслав-тĕпчев карапĕ 0 97396 751572 731992 2022-08-22T19:45:20Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Akademik Mstislav Keldysh.jpg|thumb|Akademik Mstislav Keldysh. [[Ăслав-тĕпчев карапĕ]]]] '''Ăслав-тĕпчев карапĕ''' е '''экспедици карапĕ''' == Каçăсем == * [http://www.researchvessels.org OCEANIC International Research Vessels Database] * [http://www.irizar.org Unofficial (English Language) Homepage of the research icebreaker "ARA Almirante Irizar] * [http://www.marine.csiro.au/nationalfacility Australian research vessel facilities] * [http://www.ccg-gcc.gc.ca/vessels-navires/main_e.htm Canadian research fleet] * [http://www.ifremer.fr/fleet/navires/index.html Ifremer Fleet] * [https://web.archive.org/web/20071006095808/http://www.moc.noaa.gov/ NOAA Marine Operations] * [http://www.sio.ucsd.edu/ Scripps Institution of Oceanography]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130607114348/http://www.sio.ucsd.edu/ |date=2013-06-07 }} {{Карапсем}} [[Категори:Ăслав-тĕпчев карапĕсем| ]] [[Категори:Карапсем]] [[Категори:Ăслăх]] [[Категори:Тĕпчев]] dl6mm9uwjma6zo47imvw86apjx7gxrz Глумов кунçыравĕ 0 97455 751652 733102 2022-08-23T06:04:19Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Глумов кунçырăвĕ |ТăвЯчĕ = Дневник Глумова |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Сергей Эйзенштейн]] |Продюсер = |Сценарист = [[Эйзенштейн Сергей Михайлович|Сергей Эйзенштейн]] |Актёрсем = |Оператор = [[Франциссон Борис Владимирович|Борис Франциссон]] |Композитор = |Патшалăх = {{USSR}} |Çул = 1923 |Компани = [[Госкино]] |Вăхăт = | imdb_id = 0013992 }} '''Глумов кунçыравĕ''' ({{lang-ru|Дневник Глумова}}) — [[Госкино]] киностудире [[Сергей Эйзенштейн]] режиссёр 1923 çулта ӳкернĕ совет мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0013992 | title=«Дневник Глумова»}} * [http://www.imdb.com/title/tt0013992// Дневник Глумова на imdb.com]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161001231144/http://www.imdb.com/title/tt0013992/ |date=2016-10-01 }} [[Категори:1923 çулхи фильмсем]] [[Категори:Сергей Эйзенштейн фильмĕсем]] [[Категори:ССРП кĕске фильмĕсем]] [[Категори:ССРП 1923 çулхи фильмĕсем]] [[Категори:ССРП хура-шурă фильмĕсем]] [[Категори:Фильмсем, алфавитпа]] 63ur0zq5pbu19j8t5cj597xrqdhovdp Вăрман чăнлавĕ (фильм, 1926) 0 97488 751624 741432 2022-08-23T04:46:42Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Вăрман калавĕ |ТăвЯчĕ = Лесная быль |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Юрий Тарич]] | Продюсер = | Сценарист = [[Тарич Юрий Викторович|Юрий Тарич]]<br>[[Михась Чарот]] | Актёрсем = Т. Котельникова<br>Л. Данилов | Оператор = [[Шлюглейт Давид Абрамович|Давид Шлюглейт]] | Композитор = |Патшалăх = {{USSR}} |Çул = 1926 |Компани = [[Белгоскино]] |Вăхăт = | imdb_id = 5229214 }} '''Вăрман калавĕ''' ({{lang-ru|Лесная быль}}) — [[Белгоскино]] киностудире [[Юрий Тарич]] режиссёр 1926 çулта ӳкернĕ совет мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == [[File:Lesnaya byl.jpg|400px|right|thumb|«Вăрман чăнлавĕ» фильма çапнă чухне. Ӳнерлекен ушкăн тата актёрсем [[Чапскисен кил йăви паркĕн комплексĕ (Станьково)|Гуттен-Чапскисен кил йăви]] çумĕнче, [[Прилуки (Минск районĕ)|Прилуки]] совхоз, [[БССР]].]] {{ВРоляхВерх}} {{ВРолях| Л. Данилов  || Гришка}} {{ВРолях| Т. Котельникова || Гелька}} {{ВРолях| [[Жуков Александр Иванович (актёр)|Александр Жуков]] || Казюк | панский объездчик}} {{ВРолях| [[Клюквин Иван Сергеевич|Иван Клюквин]] | тимĕрçĕ | Андрей }} {{ВРолях| Мстислав Котельников || Степан | вăрттăн большевик}} {{ВРолях| [[Корш-Саблин Владимир Владимирович|Владимир Корш-Саблин]] | адъютант}} {{ВРолях| П. Рожицкий || Жабинский | ксендз }} {{ВРолях| Н. Арменев | пан | Драбский }} {{ВРолях| [[Кравченко Галина Сергеевна|Галина Кравченко]] || Ванда}} {{ВРолях| [[Борисов Степан Степанович|Степан Борисов]] | поляк вахмистрĕ}} {{ВРолях| А. Закатов | поручик }} {{ВРолях| А. Отрадин | кĕтӳç | Левон |Гришка ашшĕ}} {{ВРолях| К. Чебышева | экономка | }} {{ВРолях| [[Червяков Александр Григорьевич|Александр Червяков]] ||| ревком ертӳçи }} {{ВРолях| [[Адамович Иосиф Александрович|Иосиф Адамович]] ||| ревком ертӳç }} {{ВРолях| [[Кнорин Вильгельм Георгиевич|Вильгельм Кнорин]] ||| ревком ертӳçи }} {{ВРолях| Василий Макаров | вăрманçă }} {{ВРолях| [[Кедров Иван Васильевич|Иван Кедров]] | эпизодсенче }} {{ВРолях| [[Свидерский Валентин И.|Валентин Свидерский]] | эпизодсенче }} {{ВРоляхНиз}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=5229214 | title=«Лесная быль»}} * [http://www.ctv.by/lesnaya-byl-pervyy-belorusskiy-film-prosmotr-tolko-dlya-izbrannyh ''«Лесная быль» — первый белорусский фильм, просмотр только для избранных''] — статья на сайте телеканала [[СТВ (телеканал, Белоруссия)|СТВ]]. * [https://web.archive.org/web/20160307170333/http://2011.russiancinema.ru/index.php?e_dept_id=2&e_movie_id=12635 «Лесная быль»] на сайте «Энциклопедия отечественного кино» * [http://news.tut.by/society/325321.html ''Минск боевой: пехота идет к цирку, а на Октябрьской площади подстрелили красного кавалериста'']{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121217142827/http://news.tut.by/society/325321.html |date=2012-12-17 }} — статья на сайте [[TUT.BY]]. {{Юрий Таричăн фильмĕсем}} [[Категори:Повеçсене экранизациленисем]] [[Категори:ССРП 1926 çулхи фильмĕсем]] [[Категори:«Беларуçфильм» студин фильмĕсем]] [[Категори:ССРП сасăсăр фильмĕсем]] [[Категори:ССРП хура-шурă фильмĕсем]] q2hwp5icgs0c7djc7zhq06la5uoo3cs Кузнецова Екатерина Олеговна 0 97910 751715 733809 2022-08-23T10:08:41Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Кинематографист | ят = Екатерина Кузнецова | ӳкерчĕк = Екатерина_Кузнецова.jpg | ӳкерчĕке ăнлантарни = | çуралнă чухнехи ят = Кузнецова Екатерина Олеговна | çуралнă вăхăт = [[1987]], [[утă, 12]] | çуралнă вырăн = {{ÇВ|Киев|Киевре}}, [[Украина ССР]], [[ССРП]] | гражданлăх = {{UKR}} | професси = XXI ĕмĕрти украин, раççей актриси | хастар çулсем = 2005 — х. в. | тĕлĕ = мелодрама, камит, боевик | чыславсемпе парнесем= | imdb_id = | сайт = }} '''Екатерина Олеговна Кузнецова''' (12.7.1987, [[Киев]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] çур.) — [[Украина|украин]] тата [[РФ|раççей]] театрпа кино актриси<ref>[https://www.vokrug.tv/person/show/ekaterina_kuznecova/ Екатерина Кузнецова]</ref><ref>[https://www.ivi.ru/person/ekaterina-kuznetsova-22124 Екатерина Кузнецова (''Ekaterina Kuznetsova''): Фильмография, фото, биография. Актёр, Художник].</ref>. == Биографи == 1987 çулхи утăн 12-мĕшĕнче [[Киев]]ре çуралнă. Ашшĕ — футболист, тава тивĕçлĕ спорт ăсти [[Кузнецов Олег Владимирович (футболист)|Олег Кузнецов]], амăшĕ — украин çăмăл атлечĕ Алла Борисенко. Профессионал евĕрлĕ вокалистка пулса ĕçленĕ, 10 çула яхăн Киеври «Огонёк» хорта юрланă. Опера юрăçи пулма ĕмĕтленнĕ, çапах та театр училищине вĕренме кĕнĕ ([[Шоу Джордж Бернард|Бернард Шоу]] хайланă «Пигмалион» пьесинче [[Бенюк Богдан Михайлович|Богдан Бенюк]], [[Хостикоев Анатолий Георгиевич|Анатолий Хостикоев]] тата унăн арăмĕ, [[Сумская Наталья Вячеславовна|Наталья Сумская]] вылянă спектакле курнă хыççăн çăк шухăш çирĕпленнĕ). 2009 çулта [[Киеври И. К. Карпенко-Карой ячĕллĕ театр, кино тата телекуравĕн наци университечĕ|Киеври И. К. Карпенко-Карой ячĕллĕ театр, кино тата телекуравĕн наци университетĕнче]] (С. А. Моисеев курсĕнче пĕлӳ илнĕ). [[Киеври Çамрăк академи театрĕ]]пе пĕрле ĕçленĕ<ref>[http://www.nashfilm.ru/kinostars/5191.html Екатерина Кузнецова: «Хулиганка» в формате 3d] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161115143717/http://www.nashfilm.ru/kinostars/5191.html |date=2016-11-15 }}</ref>. Магистратурăра вĕреннĕ чухне [[UA: Пĕрремĕш|Пĕрремĕш наци каналĕнче]] ирхи эфирсене ирттернĕ. Кайран «Леприконсы» группăн «Городок» клипĕнче (2004) çапăннă. 2008 çулхи кĕркунне [[1+1 (телеканал)|1+1]] украин телеканалĕнче «Санăншăн ташлатăп!» телепроекта хутшăннă, унта вăл Мурат Нудельпе пĕрле çĕнтернĕ. Экран çинче 2006 çулта пĕрремĕш хут тухнă, «Дьявол из Орли. Ангел из Орли» украин-раççей телесериалĕнче пĕчĕк роле вылянă <ref>[http://www.vokrug.tv/person/show/Ekaterina_Kuznecova/ сайт «Вокруг ТВ»]</ref>. Кинори пĕрремĕш хăтланăвĕ — «Возвращение Мухтара 2» сериалĕнче [[Спортсменка|спортсменкăна]] вылянă. Каярахпа — «Только любовь» сериал. Унчен «Начать сначала. Марта» (2008 год), «Женщина, не склонная к авантюрам» (2008 год), «Большая разница» (2008 год), «Сердцу не прикажешь» (2007 год), «Дьявол из Орли. Ангел из Орли» (2006 год). «[[Самый лучший фильм 3-ДЭ|Самый лучший фильм 3D]]» çапăннă. «Кухня» сериалĕнче ĕçленĕ. [[Пронин Евгений Сергеевич|Евгений Пронин]] актёра качча кайнă (официаллă 2014 çулта). 2015 çулхи пуш уйăхĕнче мăшăр уйрăлнă, анчах та документне тепĕр çултан çеç хатĕрленĕ<ref>{{Cite news|title=Ведущая «Суперзірки» Катя Кузнецова: «Российский актёр Евгений Пронин недавно сделал мне…»|author=|url=http://fakty.ua/10939-veducshaya-superzirki-katya-kuznecova-rossijskij-akter-evgenij-pronin-nedavno-sdelal-mne-predlozhenie|work=Факты и комментарии|date=2010-02-12|accessdate=2017-06-03|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://7days.ru/caravan-collection/2015/10/ekaterina-kuznetsova-perezagruzka.htm|title=Екатерина Кузнецова: «Женя меня очень сильно обидел»|publisher=7Дней.ру|lang=ru|accessdate=2017-06-03}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://7days.ru/lifestyle/family/zvezda-seriala-kukhnya-rasstalas-s-muzhem.htm|title=Звезда сериала «Кухня» рассталась с мужем|author=|website=|date= |publisher=7Дней.ру|lang=ru|accessdate=2017-06-03}}</ref><ref>{{Cite news|title=Кухня: Актриса Екатерина Кузнецова борется с котлетами|author=|url=http://tv.ua/interview/59448-kukhnya-aktrisa-ekaterina-kuznecova-rasskazala-o-prichinakh-raznoglasijj-s-muzhem.html|work= |date=2014-11-21|accessdate=2017-06-03|language=ru}}</ref>. 2019 çулхи авăнăн 29-мĕшĕнче [[Ольга Бузова|Ольга Бузовăпа]], [[Александр Белькович|Александр Бельковичпе]], Александр Роговпа тата [[Евгений Папунаишвили|Евгений Папунаишвилипе]] пĕрле «[[Форт Боярд (телевăйă)|Форт Боярд]]» вăйăна хутшăннă<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6n6lN1xtIo4|title=Форт Боярд {{!}} Выпуск 1|lang=ru|accessdate=2020-02-05}}</ref>. == Фильмографи == * {{çул кинора|2005}} — [[Возвращение Мухтара 2]] — ''Эльза'' * {{çул кинора|2006}} — [[Психопатка]] — ''Елена, дочь юбиляра'' * {{çул кинора|2006}} — [[Дьявол из Орли. Ангел из Орли]] — ''Мирей Ормонд'' * {{çул кинора|2007}} — [[Сердцу не прикажешь (телесериал)|Сердцу не прикажешь]] — ''Майя Савельева, дочь поварихи'' * {{çул кинора|2008}} — [[Большая разница (фильм)|Большая разница]] — ''Полина'' * {{çул кинора|2008}} — [[Начать сначала. Марта]] — ''Светлана Литвинова'' * {{çул кинора|2008}} — [[Женщина, не склонная к авантюрам]] — ''Анжела, подруга Андрея'' * {{çул кинора|2010}} — [[Только любовь (телесериал)|Только любовь]] — ''Алина'' * {{çул кинора|2010}} — [[Совсем другая жизнь]] — ''Галина'' * {{çул кинора|2011}} — [[Самый лучший фильм 3-ДЭ (фильм)|Самый лучший фильм 3-ДЭ]] — ''Варя, девушка без памяти, сбитая Максом и Саней'' * {{çул кинора|2011}} — [[Белые розы надежды]] — ''Аня, дочь Жени'' * {{çул кинора|2012}}—{{год в кино|2014}} — [[Кухня (телесериал)|Кухня]] — ''Александра Бубнова, официантка'' * {{çул кинора|2012}} — [[Подари мне воскресенье]] — ''Лиза Коломийцева'' * {{çул кинора|2013}} — [[Торговый центр (телесериал)|Торговый центр]] — ''Анна Фадеева'' * {{çул кинора|2013}} — [[Королева бандитов]] — ''Полина Поливанова'' * {{çул кинора|2013}} — [[Залётчики]] — ''Бритни'' * {{çул кинора|2013}} — [[Быстрее, чем кролики]] — ''Лена, проститутка/ секретарша <small>(в альтернативной версии)</small>'' * {{çул кинора|2014}} — [[Чиста вода у истока]] — ''Лида Селезнёва'' * {{çул кинора|2014}} — [[Королева бандитов 2]] — ''Полина Поливанова'' * {{çул кинора|2014}} — [[Год в Тоскане (телесериал)|Год в Тоскане]] — ''Рита'' * {{çул кинора|2015}} — [[Частное пионерское 2]] — ''Алла Сергеевна, медсестра'' * {{çул кинора|2015}} — [[Война полов]] — ''Юлия'' * {{çул кинора|2015}} — [[Анка с Молдаванки]] — ''Аня Ксенаки'' * {{çул кинора|2015}} — [[Гастролёры (телесериал, Россия)|Гастролёры]] — ''Ева, племянница мэра, возлюбленная Микаса'' <small>(8-я серия)</small> * {{çул кинора|2015}} — [[Напарницы]] — ''Юлия Соколова'' * {{çул кинора|2016}} — [[Поездка за счастьем]] — ''Катя Игнатьева'' * {{çул кинора|2016}} — [[Круговорот (телесериал)|Круговорот]] — ''Варвара Семёновна Гришина'' * {{çул кинора|2016}} — [[Экспресс-командировка]] — ''Екатерина Игнатьева'' * {{çул кинора|2017}} — [[Куба (телесериал)|Куба]] — ''Эрика Одинцова'' * {{çул кинора|2017}} — [[Отчаянный домохозяин]] — ''Марина'' * {{çул кинора|2017}} — [[Радуга в небе]] — ''Мария'' * {{çул кинора|2018}} — [[Журналюги (телесериал)|Журналюги]] — ''Карина'' * {{çул кинора|2018}} — [[Чужая кровь]] — ''Зиночка'' * {{çул кинора|2018}} — [[Каждому своё (телесериал)|Каждому своё]] — ''Вероника'' * {{çул кинора|2018}} — [[Кто ты? (фильм)|Кто ты?]] — ''Инга Штефан, психотерапевт'' * {{çул кинора|2019}} — [[Вокально-криминальный ансамбль]] — ''Рита, начинающая певица'' * {{çул кинора|2019}} — [[Знахарь (телесериал, 2019)|Знахарь]] — ''Марина Семёнова, девушка, влюблённая в нейрохирурга Павла Андреева'' * {{çул кинора|2019}} — [[Сумасшедшая свадьба 2]] — ''Наталия Сердюк'' * {{çул кинора|2019}} — [[Куба (телесериал)|Куба 2]] — ''Эрика Одинцова'' * {{çул кинора|2020}} — [[Тень звезды]] — ''Рената'' * {{çул кинора|2020}} — [[Трейдер (фильм)|Трейдер]] — ''Татьяна'' * {{çул кинора|2020}} — [[Родком]] — ''Даша Афанасьева'' * {{çул кинора|2021}} — [[Крюк (телесериал)|Крюк]] — ''Лада Соколова, врач-[[кардиолог]]'' * {{çул кинора|2021}} — [[Вампиры средней полосы]] — ''Анна Петровна Остроумова, вампир-следователь, капитан Смоленского уголовного розыска'' * {{çул кинора|2021}} — [[Самка богомола]] — ''Лиза'' == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [https://web.archive.org/web/20131109010411/http://showbiz.delfi.ua/news/dossier/dose-ekaterina-kuznecova.d?id=1800520 Катерина Кузнецова: Досье] * [https://web.archive.org/web/20180315000053/http://www.hlst.ru/name/ekaterina_kuznetsova Фільмографія Катерина Кузнецова] * [http://www.vokrug.tv/person/show/Ekaterina_Kuznecova/ Екатерина Кузнецова: Досье на сайте «Вокруг ТВ»] * [http://www.odnoklassniki.ru/profile/557668087678 Екатерина Кузнецова: Профиль на сайте ''Odnoklassniki''] * [http://teleserialer.ru/blog/kuhnya/341.html Екатерина Кузнецова снова откладывает свадьбу!] // ''teleserialer''.''ru'' * [https://web.archive.org/web/20160823102329/http://fashiony.ru/page.php?id_n=41559 Молодая и перспективная Катя Кузнецова] * [http://www.rostov.kp.ru/daily/26125.2/3017566/ Екатерина Кузнецова из «Кухни»: «Две свадьбы мне сейчас не осилить!»] // Комсомольская правда. * [http://www.maximonline.ru/devushki/stars/_article/katya-kuznecova/ Катя Кузнецова: Возвращение в два дэ] // [[Maxim]]. [[Категори:1987 çулта çуралнисем]] [[Категори:Утăн 12-мĕшĕнче çуралнисем]] 5az76bxzrsv82vocq6nm8mmgzeno2wm Вырăс мăянĕ 0 98966 751646 736593 2022-08-23T05:42:25Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Amaranthus retroflexus full1.jpg|thumb|Amaranthus retroflexus full1]] {{Пĕлтерĕшсем|Мăян (пĕлтерĕшсем)}} '''Вырăс мăянĕ'''<ref>[http://slovari.yandex.ru/~книги/Толковый%20словарь%20Даля/ПОДСВЕКОЛЬНИК/ Толковый словарь Даля. — 1863—1866] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151003030402/http://slovari.yandex.ru/~%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9%20%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C%20%D0%94%D0%B0%D0%BB%D1%8F/%D0%9F%D0%9E%D0%94%D0%A1%D0%92%D0%95%D0%9A%D0%9E%D0%9B%D0%AC%D0%9D%D0%98%D0%9A/ |date=2015-10-03 }}</ref> ({{lang-la|Amaránthus retrofléxus}}) — [[пĕрçуллăх ӳсентаран|пĕрçуллăх]] [[курăк]]ла ÿсентăран, {{bt-ruslat|Амарант|Amaranthus}} [[рет (биологи)|ретĕнчи]] [[Тĕс (биологи)|тĕс]], {{bt-ruslat|Амарантлисем|Amaranthus}} [[йыш (биологи)|йышран]]. <big>Чăваш халăхĕн кулленхи чĕлхинче «мăян» çав тери анлăн усă куракан сăмахсенчен пĕри шутланать. Çав мăхăтрах мăянăн тĕсĕсем те пайтах.</big> Час-часах мăян, суя мăян, шурă мăян, хура мăян, чăваш мăян, вырăс мăян тата урăхла та каланисене илтме пулать. <big>Вĕсене пурне те [[ботаника]] тĕлĕшĕнчи специалистсен йĕркене кĕртсе майлаштарас пулать.</big> Суя мăян тата мăян тенисене илес пулсан вара, кунта ÿсентăрансен генеалоги енчен çывăх, анчах тĕрлĕ таксонсемпе çыхăннă пĕрлĕхĕсем пирки сăмах пырать. Асăннă ÿсентăрансем пурте тенĕ пекех çумкурăк пулнăран, ахаль хресчене çавнашкал уйрăмлăхсене пĕлни кирлех те мар темелле. Анчах та хăшпĕрисем çиме юрăхлă шутланаççĕ. Вĕсене, çавна кура, çиме юрахсăррисенчен уйăрма пĕлни кирлĕ. Çакă уйрăмах выçлăх çулĕсенче (1921, 1922 тата ытти те) пысăк пĕлтерĕшлĕ пулнă. == Этимологи == Ку ÿсентаран Çурçĕр Америкăран килсе ернĕ. Малтан Европăра пулман. Ку ĕнер-паян мар, тахçанах пулнă. Ун чухнехи чăвашсем нимле «Америка» çинчен те пĕлмен. Çавăнпа та вĕсем ÿсентăрана «Америка мăянĕ» мар, «вырăс мăянĕ» тенĕ. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == * Васильченко И. Т. Amaranthus retroflexus L. — Щирица запрокинутая // Флора СССР : в 30 т. / гл. ред. В. Л. Комаров. — М. ; Л. : Изд-во АН СССР, 1936. — Т. 6 / ред. тома Б. К. Шишкин. — С. 362—363. — 956, XXXVI с. — 5200 экз. *Губанов И. А. и др. 506. Amaranthus retroflexus L. — Амарант запрокинутый, или Щирица обыкновенная // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3 т. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл., 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 115. — ISBN 9-87317-128-9. == Каçăсем == {{wikisource|Ботанический словарь (Анненков)/Amaranthus retroflexus/ДО|Amaranthus retroflexus}} * {{Плантариум|2577|Щирица запрокинутая|{{V|01|08|2012}}}} [[Категори:Амарант йышшисем]] [[Категори:Çумкурăксем]] [[Категори:Инвазив]] [[Категори:Species Plantarum кĕнекере çырса кăтартнă ӳсентăрансем]] akwftwrzk8fk8qvqb6e04gpq6n2xmww Лаптак сăртлăх 0 99579 751722 738767 2022-08-23T10:38:38Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:AthertonTableland.jpg|right|thumb|[[Квинсленд]]ри [[Атертон (плато)|Атертон]] лаптак сăртлăх.]] '''Лаптак сăртлăх''' — 1000 метр çӳллĕшлĕ ытла туçи [[рельеф]]ĕнчи лаптак е кăштах хумлăрах шывлăхпа уйăрăлнă анлă çĕр лаптăкĕсен çийĕ. Хăш чухне хĕсĕк [[айлăм]]семпе уйăрăлнă. Чи пысăк лаптак сăртлăхсем — [[Вăтам Çĕпĕр лаптак сăртлăхĕ|Вăтам Çĕпĕр]] ([[РФ]]), [[Анатоли лаптак сăртлăхĕ|Анатоли]] ([[Турци]]). == Çав. пекех == * [[Плато]] * [[Сăрт]] == Литература == {{кĕнеке |пуçелĕк = Географический энциклопедический словарь |яваплă = А. Ф. Трешников |вырăн = Мускав |издательство = Советская энциклопедия |çул = 1989 |том = 1 |страницы = 229 |страниц = 332}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.announcement.ru/enc_search.html?search=1&where%5B%5D=bse&where%5B%5D=ush&where%5B%5D=dal&where%5B%5D=enc&search_word=%CF%CB%CE%D1%CA%CE%C3%CE%D0%DC%C5&how_search=title Определение понятия в словарях]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151010180215/http://www.announcement.ru/enc_search.html?search=1&where%5B%5D=bse&where%5B%5D=ush&where%5B%5D=dal&where%5B%5D=enc&search_word=%CF%CB%CE%D1%CA%CE%C3%CE%D0%DC%C5&how_search=title |date=2015-10-10 }} {{geo-term-stub}} [[Категори:Лаптак сăртлăхсем|*]] 8tew70hloap910e9ig4uz6tvjnqk9r5 Механикăллă пианино валли вĕçленмен пьеса 0 99810 751737 745369 2022-08-23T11:54:56Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Механикăллă пианино валли вĕçленмен пьеса |ТăвЯчĕ = Неоконченная пьеса для механического пианино |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Никита Михалков]] | Сценарист = [[Михалков Никита Сергеевич|Никита Михалков]]<br>[[Адабашьян Александр Артёмович|Александр Адабашьян]] | Актёрсем= [[Калягин Александр Александрович|Александр Калягин]]<br>[[Соловей Елена Яковлевна|Елена Соловей]] | Оператор = [[Лебешев Павел Тимофеевич|Павел Лебешев]] | Композитор = [[Артемьев Эдуард Николаевич|Эдуард Артемьев]] |Патшалăх = {{USSR}} |Çул = 1977 |Компани = [[Мосфильм]] |Вăхăт = | imdb_id = 0076446 }} '''Механикăллă пианино валли вĕçленмен пьеса''' ({{lang-ru|Неоконченная пьеса для механического пианино}}) — [[Мосфильм]] киностудире [[Никита Михалков]] режиссёр 1977 çулта ӳкернĕ совет мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0076446 | title=«Неоконченная пьеса для механического пианино»}} * [http://www.nytimes.com/movie/review?res=9F0CE4DB103BF930A15757C0A964948260 Обзор и критика фильма]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180308042738/http://www.nytimes.com/movie/review?res=9F0CE4DB103BF930A15757C0A964948260 |date=2018-03-08 }} [[NY Times]] * [http://re-movie.ru/kalyagin-diary/ Александр Калягин о работе с Никитой Михалковым в фильме «Неоконченная пьеса для механического пианино»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180308042505/http://re-movie.ru/kalyagin-diary/ |date=2018-03-08 }} {{Антон Чеховăн хайлавĕсене экранизациленисем}} {{Никита Михалковăн фильмĕсем}} [[Категори:ССРП 1977 çулхи фильмĕсем]] [[Категори:«Мосфильм» студин фильмĕсем]] [[Категори:ССРП драма фильмĕсем]] [[Категори:ГФР драма фильмĕсем]] [[Категори:Фильмсем, Эдуард Артемьевăн мусăкĕпе]] [[Категори:Вырăсла фильмсем]] 4p9rvmnhmswxkkeorctjt3xsmm2sqv9 Йывăрлăхсем урлă çăлтăрсем патне (фильм) 0 99838 751689 739619 2022-08-23T08:12:42Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Йывăрлăхсем урлă çăлтăрсем патне |ТăвЯчĕ = Через тернии к звёздам |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Ричард Викторов]] | Сценарист = [[Кир Булычёв]]<br>[[Викторов Ричард Николаевич|Ричард Викторов]] | Актёрсем = [[Ледогоров Вадим Игоревич|Вадим Ледогоров]]<br>[[Лазарев Александр Сергеевич|Александр Лазарев]]<br>[[Ледогоров Игорь Вадимович|Игорь Ледогоров]]<br>[[Елена Метёлкина]]<br>[[Фадеева Елена Алексеевна|Елена Фадеева]] | Композитор = [[Рыбников Алексей Львович|Алексей Рыбников]] | Оператор = [[Рыбин Александр Георгиевич|Александр Рыбин]] |Патшалăх = {{USSR}} |Çул = 1980 |Компани = [[Киностудия им. Горького]] |Вăхăт = | imdb_id = 0126237 }} '''Йывăрлăхсем урлă çăлтăрсем патне''' ({{lang-ru|Через тернии к звёздам}}) — [[Горький ячĕллĕ киностуди]]ре [[Ричард Викторов]] режиссёр 1980 çулта ӳкернĕ совет мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == {{ВРоляхВерх}} {{ВРолях|[[Метёлкина Елена Владимировна|Елена Метёлкина]] | |''Нийя''}} {{ВРолях|[[Лиелдиджс Улдис|Улдис Лиелдидж]] | |''Сергей Лебедев''}} {{ВРолях|[[Ледогоров Вадим Игоревич|Вадим Ледогоров]] | |''Степан Лебедев''}} {{ВРолях|[[Фадеева Елена Алексеевна|Елена Фадеева]] | |''Мария Павловна Лебедева''}} {{ВРолях|[[Дворжецкий Вацлав Янович|Вацлав Дворжецкий]] | |''Пётр Петрович Лебедев''}} {{ВРолях|[[Семенцова Надежда Мефодьевна|Надежда Семенцова]] | |''Надежда Иванова''}} {{ВРолях|[[Ледогоров Игорь Вадимович|Игорь Ледогоров]] | |''Ракан''}} {{ВРолях|[[Стриженов Глеб Александрович|Глеб Стриженов]] | |''Глан''}} {{ВРолях|[[Ясулович Игорь Николаевич|Игорь Ясулович]] | |''Торки''}} {{ВРолях|[[Фёдоров Владимир Анатольевич (актёр)|Владимир Фёдоров]] | |''Туранчокс''}} {{ВРолях|[[Лазарев Александр Сергеевич|Александр Лазарев]] | |''Виктор Климов''}} {{ВРолях|[[Михайлов Александр Яковлевич (актёр)|Александр Михайлов]] | |''Олег Дрейер''}} {{ВРолях|[[Щербаков Борис Васильевич|Борис Щербаков]] | |''Эдуард Колотун''}} {{ВРолях|[[Карельских Евгений Константинович|Евгений Карельских]] | |''«Пушкин» çăлтăр карапĕн командирĕ Дёмин''}} {{ВРолях|[[Нильская Людмила Валерьяновна|Людмила Нильская]] | |''Селена''}} {{ВРолях|[[Носик Валерий Бенедиктович|Валерий Носик]] | |''Лий''}} {{ВРолях|[[Ванин Алексей Захарович|Алексей Ванин]] | |''робот Бармалей''}} {{ВРолях|[[Тимофеев Николай Дмитриевич (актёр)|Николай Тимофеев]] | |''Контакт канашĕн председателĕ Роман Долинин''}} {{ВРолях|[[Радченко Светлана Ивановна|Светлана Радченко]] | |''робот Глаша''}} {{ВРолях|[[Крюков Андрей Сергеевич|Андрей Крюков]]| |''инопланетянин-осьминог Пруль''}} {{ВРолях|[[Ковальков Владислав Тимофеевич|Владислав Ковальков]] | |''«Пушкин» çăлтăр карапĕн штурманĕ''}} {{ВРолях|[[Бочаров Анатолий Иванович|Анатолий Бочаров]] | |''Тэр''}} {{ВРолях|Х. Осепян | |''археолог Хуан''}} {{ВРолях|[[Карапетян Артём Яковлевич|Артём Карапетян]] | |''пресс-конференцинчи ăсчах''}} {{ВРолях|[[Вязовик Владимир Ильич|Владимир Вязовик]] | |''пресс-конференцинчи ăсчах''}} {{ВРолях|[[Володин Борис Генрихович|Борис Володин]] | |''пресс-конференцинчи ăсчах''}} {{ВРоляхНиз}} === 2001 çулта сасă çырни === * [[Германова Любовь Алексеевна|Любовь Германова]] — ''Нийя'' * [[Тарадайкин Игорь Георгиевич|Игорь Тарадайкин]] — ''Сергей Лебедев'' * [[Кононов Михаил Иванович|Михаил Кононов]] — ''Пётр Лебедев'' * [[Савина Ирина Вадимовна|Ирина Савина]] — ''Надежда Иванова'' * [[Серебряков Алексей Валерьевич|Алексей Серебряков]] — ''Виктор Климов'' * [[Харатьян Дмитрий Вадимович|Дмитрий Харатьян]] — ''Олег Дрейер'' * [[Быстрицкий Сергей Вениаминович|Сергей Быстрицкий]] — ''Эдуард Колотун'' * [[Ледогоров Игорь Вадимович|Игорь Ледогоров]] — ''Ракан'' (хăех калаçать) * [[Стриженов Олег Александрович|Олег Стриженов]] — ''Глан'' * [[Чернопятова Татьяна Евгеньевна|Татьяна Чернопятова]] — ''Селена'' * [[Абдулов Всеволод Осипович|Всеволод Абдулов]] — ''инопланетянин-осьминог Пруль'' * [[Кочегаров Николай Борисович|Николай Кочегаров]] — ''робот Бармалей'' * [[Межулис Андрей Валентинович|Андрей Межулис]] — ''Лий'' * [[Румянова Клара Михайловна|Клара Румянова]] — ''робот Глаша'' == Литература == * {{статья |автор=Викторов Р. |пуçелĕк= «Через тернии к звёздам» |кăларăм=[[Советский экран]] |çул=1981 |номер=7 |страницы=10—11 |doi= |issn= |ref=Викторов}} * {{статья |автор = Самир Джабер. |пуçелĕк = Секреты кинофантастики |каçă = http://www.fandom.ru/about_fan/al_jaber_2.htm |чĕлхе = ru |кăларăм = [[Техника — молодёжи]] |çул = 1984 |номер = 5 |страницы = 26—28 |ref = Техника — молодёжи |issn = 0320-331X}} * {{статья |автор = Зеленин Г. И. |пуçелĕк = Из опыта работы над подводными кадрами кинофильмов |кăларăм = [[Техника кино и телевидения]] |çул = 1982 |номер = 10 |страницы = 35—42 |ref = Техника кино и телевидения |issn = 0040-2249}} * {{статья |автор=Истратова С. |пуçелĕк=Земная фантастика Ричарда Викторова |кăларăм=[[Искусство кино]] |çул=1983 |номер=3 |страницы=44—53 |doi= |issn= |ref=Истратова}} * {{статья |автор=Плахов А. |пуçелĕк=Достоверность неизведанного |кăларăм = Советский экран |çул=1981 |номер=11 |страницы=2—4 |doi= |issn= |ref=Плахов}} * {{статья |автор=Ревич В. |пуçелĕк=Чтобы Земля не стала Дессой… |кăларăм=Советский экран |çул=1981 |номер=23 |страницы=14—15 |doi= |issn= |ref=Ревич}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0126237 | title=«Через тернии к звёздам»}} {{External media | video1 = [https://www.youtube.com/watch?v=cOJzZljy6fQ Через тернии к звёздам] }} * [http://ternii.film.ru/ Официальный сайт фильма]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180506100955/http://ternii.film.ru/ |date=2018-05-06 }} * [https://web.archive.org/web/20100107145539/http://new.rusf.ru/ternii/index.htm «Через тернии к звёздам»: кинозал культового фильма] * {{imdb title | id=0126237| title=«Через тернии к звёздам»}} {{рейтинг|3.8|10}} * [http://www.mst3ktemple.com/images/011-humanoid_woman.jpg Американский постер фильма]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304185317/http://www.mst3ktemple.com/images/011-humanoid_woman.jpg |date=2016-03-04 }} * [https://www.youtube.com/watch?v=Wfk_2qgm9jk «Через тернии к звёздам» (оригинал, 1980 год, 01 серия)](на Youtube) * [https://www.youtube.com/watch?v=W0uPdlBgGAI «Через тернии к звёздам» (оригинал, 1980 год, 02 серия)](на Youtube) * [https://www.youtube.com/watch?v=mRlW-2MNYHE «Через тернии к звёздам» (новая версия, 2001 год, 01 серия)](на Youtube) * [https://www.youtube.com/watch?v=jCNQLPuePXU «Через тернии к звёздам» (новая версия, 2001 год, 02 серия)](на Youtube) {{Кир Булычёвăн хайлавĕсене экранизациленисем}} {{Ричард Викторовăн фильмĕсем}} [[Категори:ССРП драма фильмĕсем]] [[Категори:ССРП ăслăх-фантастика фильмĕсем]] [[Категори:М. Горький ячĕллĕ киностудин фильмĕсем]] [[Категори:Ялта киностудин фильмĕсем]] [[Категори:ССРП 1980 çулхи фильмĕсем]] [[Категори:1980 çулхи фантастика фильмĕсем]] r004tipmb3jbc1omdpwbbzhnvbu6kew Çăвăр (фильм, 1990) 0 100450 751555 742211 2022-08-22T17:48:56Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Çăвăр |ТăвЯчĕ = Рой |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Владимир Хотиненко]] |Сценарист = Владимир Хотиненко<br>[[Виолетта Седова]]<br>[[Залотуха Валерий Александрович|Валерий Залотуха]] |Оператор = [[Гребнев Евгений Ювенальевич|Евгений Гребнев]] |Композитор = [[Петров Борис Юрьевич|Борис Петров]] |Актёрсем = [[Агафонов Иван Агеевич|Иван Агафонов]]<br>[[Смирнов Виктор Фёдорович (актёр)|Виктор Смирнов]]<br>[[Галкин Борис Сергеевич|Борис Галкин]]<br>[[Ильин Владимир Адольфович|Владимир Ильин]] |Патшалăх = {{USSR}} |Çул = 1990 |Компани = [[Свердловская киностудия]] |Вăхăт = | imdb_id = 0100521 }} '''Çăвăр''' ({{lang-ru|Рой}}) — [[Свердловск киностудийĕ]]нче [[Владимир Хотиненко]] режиссёр 1990 çулта ӳкернĕ совет мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == {{div col}} * [[Ильин Владимир Адольфович|Владимир Ильин]] — ''дурачок Артюша, Заварзинăн усрав ывăлĕ'' * [[Сушкевич Чеслав Николаевич|Чеслав Сушкевич]] — ''Алёшка Заварзин мучи'' * [[Агафонов Иван Агеевич|Иван Агафонов]] — ''Василий Алексеевич Заварзин'' * [[Смирнов Виктор Фёдорович (актёр)|Виктор Смирнов]] — ''Иона Заварзин'' * [[Галкин Борис Сергеевич|Борис Галкин]] — ''Виктор Заварзин'' * [[Паршин Сергей Иванович|Сергей Паршин]] — ''Тимофей Заварзин'' * Наталья Чуркина — ''Валентина Заварзина, Тимофей арăмĕ'' * [[Прохоров Валерий Викторович|Валерий Прохоров]] — ''Гриша Сиротин, Барма витлевĕпе'' * Валентина Мороз — ''Таисия, Гриша арăмĕ'' * [[Гарбук Геннадий Михайлович|Геннадий Гарбук]] — ''Иван Малышев'' * [[Узденский Анатолий Ефимович|Анатолий Узденский]] — ''милици капитанĕ Мелентьев'' * [[Белов Олег Алексеевич|Олег Белов]] * [[Фетисов Сергей Васильевич|Сергей Фетисов]] — ''Сажин'' * Александр Ческидов * [[Пискунов Владимир Иванович|Владимир Пискунов]] — ''психиатр-тухтăр'' {{div col end}} == Ӳнерлекен ушкăн == * Сценаристсем: [[Хотиненко Владимир Иванович|Владимир Хотиненко]], Виолетта Седова, [[Залотуха Валерий Александрович|Валерий Залотуха]] * Режиссёр: [[Хотиненко Владимир Иванович|Владимир Хотиненко]] * Оператор: [[Гребнев Евгений Ювенальевич|Евгений Гребнев]] * Ӳкерçĕсем: [[Лукинов Валерий Павлович|Валерий Лукинов]], Юрий Устинов * Композитор: Борис Петров == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0100521 | title=«Рой»}} * [http://www.kino-teatr.ru/kino/movie/sov/6047/annot/ Кино-Театр.ru] * Евгения ДЬЯКОНОВА — [http://srgazeta.ru/2016/11/dvesti-let-spustya-gorkaya-pilyulya/ Двести лет спустя. Горькая пилюля. О фильме Владимира Хотиненко «Рой»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190214233755/http://srgazeta.ru/2016/11/dvesti-let-spustya-gorkaya-pilyulya/ |date=2019-02-14 }} // Газета «[[Стерлитамакский рабочий]]», № 11, 2016 {{USSR-film-stub}} {{Владимир Хотиненко фильмĕсем}} [[Категори:ССРП 1990 çулхи фильмĕсем]] [[Категори:Свердловск киностудин фильмĕсем]] [[Категори:ССРП романĕсене экранизациленисем]] fzxvsxm9isswrksp619haq4kug2zpwb Ахаль тĕлĕнтермĕш (фильм, 1978) 0 100919 751596 747153 2022-08-23T01:56:19Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Ахаль тӗлӗнтермӗш |ТăвЯчĕ = Обыкновенное чудо |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[камит]] |Режиссёр = [[Марк Захаров]] |Сценарист = Марк Захаров,<br>[[Шварц Евгений Львович|Евгений Шварц]] |Актёрсем = [[Абдулов Александр Гаврилович|Александр Абдулов]],<br>[[Симонова Евгения Павловна|Евгения Симонова]],<br>[[Янковский Олег Иванович|Олег Янковский]],<br>[[Леонов Евгений Павлович|Евгений Леонов]],<br>[[Миронов Андрей Александрович|Андрей Миронов]] |Оператор = [[Немоляев Николай Владимирович|Николай Немоляев]] |Композитор = [[Гладков Геннадий Игоревич|Геннадий Гладков]] |Патшалăх = {{USSR}} |Çул = 1978 |Компани = [[Мосфильм]] |Вăхăт = | imdb_id = 0186408 }} '''Ахаль тӗлӗнтермӗш''' ({{lang-ru|Обыкновенное чудо}}) — [[Мосфильм]] киностудире [[Марк Захаров]] режиссёр 1978 çулта ӳкернĕ совет мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == {{ВРоляхВерх}} {{ВРолях|[[Абдулов Александр Гаврилович|Александр Абдулов]]||яш-упа}} {{ВРолях|[[Янковский Олег Иванович|Олег Янковский]]||хуçа (Асамçă)}} {{ВРолях|[[Леонов Евгений Павлович|Евгений Леонов]]||король}} {{ВРолях|[[Симонова Евгения Павловна|Евгения Симонова]]||принцесса}} {{ВРолях|[[Купченко Ирина Петровна|Ирина Купченко]]||хозяйка, Асамçă арăмĕ}} {{ВРолях|[[Миронов Андрей Александрович|Андрей Миронов]]||министр-администратор}} {{ВРолях|[[Васильева Екатерина Сергеевна (актриса)|Екатерина Васильева]]|королĕн пĕрремĕш дами|Эмилия|(вокал: [[Долина Лариса Александровна|Лариса Долина]])}} {{ВРолях|[[Соломин Юрий Мефодьевич|Юрий Соломин]]|трактирщик|Эмиль|(вокал — [[Серебренников Леонид Фёдорович|Леонид Серебренников]])}} {{ВРолях|[[Арзуманян Ерванд Ашотович|Ерванд Арзуманян]]||перремĕш министр}} {{ВРолях|[[Ларионов Всеволод Дмитриевич|Всеволод Ларионов]]||сунарçă}} {{ВРолях|[[Пушкова Нина Васильевна|Нина Пушкова]]|фрейлина|Аманда}} {{ВРолях|[[Воилкова Валентина Дмитриевна|Валентина Воилкова]]|фрейлина|Оринтия}} {{ВРолях|[[Леонов Андрей Евгеньевич|Андрей Леонов]]||сунарçăна вĕренкен}} {{ВРолях|[[Долинский Владимир Абрамович|Владимир Долинский]]||палач}} {{ВРоляхНиз}} == Ӳнерлекен ушкăн == * Режиссёр, сценарист: [[Захаров Марк Анатольевич|Марк Захаров]] * Оператор: [[Немоляев Николай Владимирович|Николай Немоляев]] * Декоратор-костюмер: [[Кусакова Людмила Михайловна|Людмила Кусакова]] * Композитор: [[Гладков Геннадий Игоревич|Геннадий Гладков]] * юрă тексчĕсен авторĕ: [[Ким Юлий Черсанович|Юлий Ким]] (псевдонимĕ - Ю. Михайлов) * Сасă операторĕ: [[Рабинович Юрий Ефимович|Юрий Рабинович]] * [[Патшалăхăн кинематографи симфони оркестрĕ]], [[Мелодия (ансамбль)|«Мелодия» ансамблĕ]] (пулт. ерт. — [[Гаранян Георгий Арамович|Георгий Гаранян]]) ** Дирижёр: [[Кримец Константин Дмитриевич|Константин Кримец]] * Мусăк редакторĕ: [[Бланк Минна Яковлевна|Минна Бланк]] * Балетмейстер: [[Таубэ Леонид Генрихович|Леонид Таубэ]] == Литература == * {{кĕнеке|автор=[[Фёдоров Александр Викторович|А. В. Фёдоров]]|пуçелĕк=100 самых популярных советских телефильмов и сериалов|вырăн=М|издательство=ОД «Информация для всех»|çул=2021|страницы=74-75|страниц=146}} * {{статья|автор=Ряпосов А. Ю.|пуçелĕк=Телефильм М. А. Захарова «Обыкновенное чудо» («Мосфильм»,1978): сюжет, композиция, жанр|кăларăм=Театрон|çул=2016|номер=1|страницы=30-42|каçă=https://elibrary.ru/item.asp?id=27298538}} * {{статья|автор=Ряпосов А. Ю.|пуçелĕк=«Игра в бога» как метасюжет экранных произведений М. А. Захарова|кăларăм=Вестник Академии Русского балета им. А. Я. Вагановой|çул=2020|номер=5|страницы=126-133|каçă=https://cyberleninka.ru/article/n/igra-v-boga-kak-metasyuzhet-ekrannyh-proizvedeniy-m-a-zaharova}} * {{статья|автор=Ряпосов А. Ю.|пуçелĕк=Режиссерская методология М. А. Захарова: Музыкальные принципы композиции экранных произведений|кăларăм=Вестник Академии Русского балета им. А. Я. Вагановой|çул=2019|номер=4|страницы=175-192|каçă=https://cyberleninka.ru/article/n/rezhisserskaya-metodologiya-m-a-zaharova-muzykalnye-printsipy-kompozitsii-ekrannyh-proizvedeniy}} * {{статья|автор=Худобина В.В.|пуçелĕк=Два «обыкновенных чуда»: диалог Э. Гарина И М. Захарова|кăларăм=Ломоносовские чтения на Алтае: фундаментальные проблемы науки и техники. Сборник научных статей международной конференции|çул=2018|яваплă=Ответственный редактор: Родионов Е. Д.|страницы=2062-2064}} == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0186408 | title=«Обыкновенное чудо»}} * Фильм на канале «Мосфильма» на youtube.com: [https://www.youtube.com/watch?v=gZiKrWSzNBo первая серия]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327164522/https://www.youtube.com/watch?v=gZiKrWSzNBo |date=2017-03-27 }}, [https://www.youtube.com/watch?v=mzpJq23cuKc вторая серия]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327164534/https://www.youtube.com/watch?v=mzpJq23cuKc |date=2017-03-27 }} {{Марк Захаровăн фильмĕсем}} [[Категори:ССРП телефильмĕсем, алфавитпа]] [[Категори:ССРП 1978 çулхи телефильмĕсем]] [[Категори:«Мосфильм» студин телефильмĕсем]] [[Категори:Вырăсла телефильмсем]] [[Категори:Евгений Шварцăн хайлавĕсене экранизациленисем]] [[Категори:Литература юмахĕсене экранизациленисем]] [[Категори:Пьесăсене экранизациленисем]] [[Категори:ССРП юмах фильмĕсем]] c8wqowwgk2ft9p7v4dxbilgmoblwpm9 Иван Чонкин пурнăçĕ тата унăн акăш-макăш темтепĕрлевĕсем (фильм) 0 101036 751676 745343 2022-08-23T07:40:46Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Иван Чонкин пурнăçĕ тата унăн акăш-макăш темтепĕрлевĕсем |ТăвЯчĕ = Жизнь и необычайные приключения солдата Ивана Чонкина |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Иржи Менцель]] |Продюсер = [[Эрик Абрахам]]<br>[[Катя Краусова]]<br>[[Доменико Прокаччи]]<br>[[Верещагин Леонид Эмильевич|Леонид Верещагин]] |Сценарист = [[Сверак Зденек|Зденек Сверак]]<br>[[Войнович Владимир Николаевич|Владимир Войнович]] |Актёрсем = [[Назаров Геннадий Геннадьевич|Геннадий Назаров]]<br>[[Буряк Зоя Юрьевна|Зоя Буряк]]<br>Владимир Ильин<br>[[Золотухин Валерий Сергеевич|Валерий Золотухин]]<br>[[Жарков Алексей Дмитриевич|Алексей Жарков]]<br>[[Дубровин Юрий Дмитриевич|Юрий Дубровин]]<br>[[Гармаш Сергей Леонидович|Сергей Гармаш]]<br>[[Гердт Зиновий Ефимович|Зиновий Гердт]]<br>[[Мариан Лабуда]]<br>[[Виноградова Мария Сергеевна|Мария Виноградова]] |Композитор = [[:cs:Jiří Šust|Иржи Шуст]] |Оператор = [[:cs:Jaromír Šofr|Яромир Шофр]] |Патшалăх = {{RUS}} |Çул = 1994 |Компани = [[ТриТэ]] |Вăхăт = |imdb_id = 0110348 }} '''Иван Чонкин пурнăçĕ тата унăн акăш-макăш темтепĕрлевĕсем''' ({{lang-ru|Жизнь и необычайные приключения солдата Ивана Чонкина}}) — [[ТриТэ]] киностудире [[Иржи Менцель]] режиссёр 1994 çулта ӳкернĕ рус мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == * ''Иван Васильевич Чонкин'' — [[РХХÇ]] салтакĕ, аэродромри батальонĕн касăри. * ''Опаликов'' — кĕçĕн полковник, Чонкин хĕсметре тăнă полкăн командирĕ. * ''Пахомов'' — кĕçĕн полковник, Чонкин хĕсметре тăнă полкăн командирĕ. * ''Ярцев'' — Чонкин хĕсметре тăнă полкри аслă политертӳç. * ''Песков'' — старшина, Чонкин ротин командирĕ, «хĕрлĕ питлĕ мăнтăр блондин». * ''Самушкин'' — касăри, Чонкинпа пĕр полкри тата хаяр тăшманĕ. * ''Нюра Беляшова'' — почтальон, [[колхозник|колхозница]], Чонкинпа пурнаканскер. * ''Иван Тимофеевич Голубев'' — «Красный колос» колхозĕн председателĕ, пĕрмай ĕçекен. * ''Килин'' — «Красный колос» колхозĕн парторгĕ. * ''Волков'' — «Красный колос» колхозĕн шутлавçи, хăрах аллăскер. * ''Кузьма Матвеевич Гладышев'' — колхозри ампарçă тата хăй тĕллĕн [[селекционер]]. * ''Федька Решетов («Плечевой»)'' — Нюра кӳрши, «хĕрлĕ срлака питлĕ тăсланкă». * ''Лёша Жаров'' — колхоз кĕтӳçи, тĕрмере ларнăскер. * ''Афродита (Ефросинья)'' — Гладышев арăме, «лапа хĕрарăм». * ''Геракл'' — К. М. Гладышевпа Афродита ывăлĕ. * ''Люшка Мякишева'' — Красное ялта çуралнăскер, ĕне сăвакан паллă çын. * ''Баба Дуня'' — ялти аншарлисĕ. * ''Афанасий Петрович Миляга'' — ШĔХК капитанĕ. * ''Филиппов'' — ШĔХК лейтенанчĕ, Миляга капитана пăхăнакан. * ''Клим Свинцов'' — ШĔХК сержанчĕ, Миляга капитана пăхăнакан. * ''Капа'' — ляга капитанăн секретарши тата пĕрле пурнаканскер, вăлах — Курт агенчĕ. * ''Моисей Соломонович Сталин'' — ватă еврей, атăçă. * ''Дрынов'' — генерал, дивизи командирĕ. * ''Лапшин'' — полковник, Дрынов генерала пăхăнакан. * ''Букашев'' — қĕçĕн лейтенант, Лапшин полковникăн адъютанчĕ. * ''Сергей Никанорович Борисов'' — Долговск парти райкомĕн иккĕмĕш секретарĕ. * ''Андрей Ревкин'' — Долговск парти райкомĕн пĕрремĕш секретарĕ. * ''Серафим Бутылко'' — поэт, «Большевистские темпы» хасатри ĕçтеш. == Литература == * ''Blake, Patricia''. [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,922052-3,00.html Breaking Through in Fiction] {{Webarchive|url=https://archive.today/20130205215245/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,922052-3,00.html |date=2013-02-05 }} {{Архивланă|url=https://archive.today/20130205215245/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,922052-3,00.html |date=2013-02-05 }} // [[Time (журнал)|Time]]. 1980. Jun., 23. Monday. * ''Войнович В.'' О моём непутёвом блудном сыне // [[Юность (журнал)|Юность]]. — 1990. — № 1. — С. 76—80. * ''[[Сарнов Бенедикт Михайлович|Сарнов Б.]]'' Естественный человек в неестественных обстоятельствах // Войнович В. Жизнь и необычайные приключения солдата Ивана Чонкина. — {{М.}}: [[Книжная палата (издательство)|Книжная палата]], [[1990]]. — С. 523—540. * ''Войнович В.'' Как это делалось // [[Кино ӳнерĕ (журнал)|Искусство кино]]. — 1989. — № 8. — С. 128—133. * ''[[Переяслов Николай Владимирович|Переяслов Н. В.]]'' «Чонкин и другие»: [[Эссе]] о нормах отпуска счастья в стране победившей диктатуры: [[Тоталитаризм#Тоталитарные общества в литературе и искусстве|Советский тоталитарный строй в русской литературе XX в.]]: [[Замятин Евгений Иванович|Замятин]], [[Платонов Андрей Платонович|Платонов]], [[Войнович Владимир Николаевич|Войнович]] // [[Донбасс (журнал)|Донбасс: журнал]]. — 1990. — № 6. — С. 150—159. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0110348 | title=«Жизнь и необычайные приключения солдата Ивана Чонкина»}} * [http://archive.svoboda.org/programs/cicles/hero/21.asp ''Чонкин'', «Герои времени»,] [[радио «Свобода»]] [[Категори:Владимир Войновичăн романĕсем]] [[Категори:1969 çулхи романсем]] [[Категори:Сатира романĕсем]] 12bd2qqv3j3fzvzo6ytpsaubiws78co Иоанн Кронштадтский 0 101395 751680 744236 2022-08-23T07:57:56Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕр хушаматлисем|Сергиев}} {{Сăваплă |ят = Иоанн Ильич Сергиев (Кронштадтский) |тăван ят = {{lang-ru-dor|Іоаннъ Ильичъ Сергіевъ}} |арлăх = арçын |тĕс = православи |ӳкерчĕк = Иоанн Кронштадтский.jpg |анлăшĕ = 250px |ӳкерчĕке ăнлантарни = |çуралнă вăхăт = [[1829]], [[юпа, 31]] (19) |çуралнă вырăн = [[Сура (Архангельск облаçĕ)|Сура]] сали, {{ÇВ|Пинега уесĕ|Пинега уесĕнче}}, [[Архангельск кĕпĕрни]] (халĕ {{ÇВ|Пинега районĕ|Пинега районĕнче}}, [[Архангельск облаçĕ]]) |вилнĕ вăхăт = [[1909]], [[кăрлач, 2]] (20.12.1908) |вилнĕ вырăн = {{ВВ|Кронштадт|Кронштадра}} |тĕнчери ят = |монахри ят = |хисеплеççĕ = [[Вырăс православи чиркĕвĕ]] |мухтавланă = |беатифициленĕ = |канонизациленĕ = 1964 çулта — [[РПЦЗ]]<br>1990 çулта — [[ВПЧ]] |сăпат = [[праведный|праведных]] |асăнмалăх кун = çĕртмен 14-мĕшĕнче çĕнĕ стильпе; юпан 19-мĕшĕнче, раштавăн 20-мĕшĕнче тата çĕртмен 1-мĕшĕнче [[юлий календарĕ]]пе |чыслани = {{{!}} style="background:transparent" {{!}} {{2 степеньлĕ сăваплă Улатимĕр орденĕ}} {{!!}} {{1 степеньлĕ Сăваплă Анна орденĕ}} {{!}}} |тĕп сăваплă = [[типĕ ӳчĕ]], [[Санкт-Петербург]]ри [[Иоанн хĕрарăм мăнастăрĕ|Карповкăри Иоанн мăнастăрĕ]] спуд (?) айĕнче }} [[File:Saint John of Kronstadt signature.svg|thumb|270px|Иоанн Кронштадтский автографĕ.]] '''Иоа́нн Кроншта́дтский''' (тĕнчери ят — '''Иоа́нн Ильи́ч Се́ргиев'''; 31(19).10.1829, [[Сура (Архангельск облаçĕ)|Сура]], [[Пинега уесĕ]], [[Архангельск кĕпĕрни]] — 2.1.1909 (20.12.1908), [[Кронштадт]], [[Санкт-Петербург кĕпĕрни]]) — [[Вырăс православи чиркĕвĕ]]н [[сăваплăх]]çи, митрофори [[протоиерей]]ĕ; == Биографи == === Çурални тата тăванĕсем === == Асăнмалăх == === Хисеплени тата канонизаци === == Асăрхавсем == {{асăрхавсем|2}} == Литература == == Каçăсем == {{refbegin|2}} * [http://www.hamburg-hram.de/ioann/avtobiografiya/ Автобиография] * [http://www.kronshtadtskiy.orthodox.ru/ Храм св. прав. Иоанна Кронштадтского, Запорожье] * [https://web.archive.org/web/20070313105857/http://www.ortho-rus.ru/cgi-bin/ps_file.cgi?1_628 Краткая биография на сайте ortho-rus] * [http://www.hamburg-hram.de/ioann Св. прав. Иоанн Кронштадтский. Дневник «Моя жизнь во Христе»] * [http://azbyka.ru/otechnik/Ioann_Kronshtadtskij/dnevnik/ Дневники Святого праведного Иоанна Кронштадтского в 19 томах] * [http://bogoslov.orthodoxy.ru/ Св. прав. Иоанн Кронштадтский. Книги, Житие, Фотографии, Чудеса, Паломнику, Евангелие с Толкованием Св. прав. Иоанна Кронштадтского] * [http://akafist.narod.ru/A/Artemy_Verkolsky.htm Акафист св. Артемию Веркольскому] авторства прав. Иоанна Кронштадтского. * [http://www.town812.ru/ioann-kronshtadsky.shtml Избранные молитвы св. прав. Иоанна Кронштадтского]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160618053203/http://www.town812.ru/ioann-kronshtadsky.shtml |date=2016-06-18 }} * ''Епископ Арсений (Жадановский).'' [http://azbyka.ru/otechnik/Arsenij_Zhadanovskij/otets-ioann-kronshtadtskij/ Отец Иоанн Кронштадтский] // «Азбука веры», интернет-портал. * [http://www.cofe.ru/blagovest/article.asp?heading=32&article=12920 «Тайна Иоанна Кронштадтского». Интервью редактора Православной газеты «Благовест» Антона Жоголева с директором музея-квартиры Иоанна Кронштадтского прот. Геннадием Беловоловым. СПб.2008] * [http://www.svoboda.org/audio/Audio/950906.html Насколько глубок конфликт между двумя духовными традициями России, воплощёнными в Льве Толстом и святом Иоанне Кронштадтском?] из цикла «С христианской точки зрения» ([[Радио «Свобода»]], 29 июня 2013) * [http://old.st-tver.ru/biblioteka-2/i/3100-ioann-kronshtadtskij Сочинения Иоанна Кронштадтского на сайте Тверской епархии] {{refend}} {{хура çĕрçын}} jum7bc887r4ctpt3zo7m5fn8syywhj8 Канонла квантла гравитаци 0 101894 751695 745399 2022-08-23T08:51:18Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Cleanup}} {{ПРТ}} '''Ква́нтла гравита́ци''' — [[теорилле физика|теорилле физикăри]] тĕпчевсен [[гравитаци|гравитацилле хире-хирĕç вăйăма]] [[квант]]ла майсемпе çырса кăтартма ăнтăлакан уйрăм енĕ. Ĕç ăнсан, тен, гравитацие ытти никĕсле хире-хирĕç вăйăмсемпе (вĕсене [[Стандартлă модель]] текенскерĕпе çырса кăтартаççĕ) пĕрлештерме май килĕ, çапла вара «[[Мĕнпурĕн теорийĕ]]» текенскерĕ çуралма пултарĕ. == Вeламалли == * ''[[Горелик, Геннадий Ефимович|Горелик Г. Е.]]'' [http://ufn.ru/ufn05/ufn05_10/Russian/r0510d.pdf Матвей Бронштейн и квантовая гравитация. К 70-летию неразрешённой проблемы.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617064948/http://ufn.ru/ufn05/ufn05_10/Russian/r0510d.pdf |date=2012-06-17 }} // [[Успехи физических наук]], том 175, № 10 (октябрь 2005). == Каçăсем == * [http://postnauka.ru/video/6498 Квантовая гравитация]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130506063445/http://postnauka.ru/video/6498 |date=2013-05-06 }} // Лекция Д. И. Казакова в проекте [[ПостНаука]] (13.11.2012) * ''Пол Шеллард и др.'' [https://web.archive.org/web/20060325011907/http://cosmo.labrate.ru/cambrige/qg_home.html Квантовая гравитация] ([http://www.damtp.cam.ac.uk/user/gr/public/qg_home.html Quantum Gravity]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120210000000/https://www.webcitation.org/65LPKLl8F?url=http%3A%2F%2Fwww.damtp.cam.ac.uk%2Fresearch%2Fgr%2Fpublic%2Fqg_home.html |date=2012-02-10 }}). // Пер. с англ. В. Г. Мисовца. <small>Ссылка проверена 08:45, 23 ноября 2007 (UTC).</small> * ''[[Смолин, Ли]].'' [http://www.rodon.org/sl/nsfvtsunichzes/#a18 Неприятности с физикой: взлёт теории струн, упадок науки и что за этим следует]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140201222027/http://www.rodon.org/sl/nsfvtsunichzes/#a18 |date=2014-02-01 }} * ''Merali, Zeeya.'' [http://sci-lib.com/article419.html Разделение времени и пространства. Новая квантовая теория отвергает пространство-время Эйнштейна]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110703051018/http://sci-lib.com/article419.html |date=2011-07-03 }} // Scientific American. (December 2009). [[Категори:Гравитаци теорийĕ]] [[Категори:Квантла гравитаци|*]] [[Категори:Хальхи физикăн татса паман ыйтăвĕсем]] [[Категори:Гравитаци]] gwbpxdlsvblo0jnq9d0ckqjdtucrr7y Йăлмакла квантла гравитаци 0 101896 751686 746585 2022-08-23T08:08:57Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ПРТ}} '''Йăлмакла квантла гравитаци''' — [[квантла гравитаци]] теорийĕсенчен пĕри. == Çавăн пекех == * [[Хальхи физикăн татса паман ыйтăвĕсем]] == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == * Lee Smolin, ''Three Roads to Quantum Gravity'', Basic Books, 2001. * John Baez, ''The Quantum of Area?'', Nature, vol.421, pp. 702—703; February 2003. * Lee Smolin, [http://arxiv.org/abs/hep-th/0303185 How Far Are We from the Quantum Theory of Gravity?]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171124234558/http://arxiv.org/abs/hep-th/0303185 |date=2017-11-24 }}, arxiv.org/hep-th/0303185. * Welcome to Quantum Gravity. Special Section, Physics World, Vol.16, No.11, pp. 27-50; November 2003. * [http://www.edge.org/3rd_culture/smolin03/smolin03_index.html Lee Smolin, ''Loop Quantum Gravity'', The third culture.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210505145417/http://www.edge.org/3rd_culture/smolin03/smolin03_index.html |date=2021-05-05 }} * == Каçăсем == * [http://elementy.ru/news/430207 «Что было до Большого взрыва и откуда взялось время»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070126095028/http://elementy.ru/news/430207 |date=2007-01-26 }}, «Элементы большой науки» * [http://www.chronos.msu.ru/old/RREPORTS/smolin_atomy/smolin_atomy.htm «Атомы пространства и времени»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151008205844/http://www.chronos.msu.ru/old/RREPORTS/smolin_atomy/smolin_atomy.htm |date=2015-10-08 }} * [http://www.scientific.ru/journal/news/n250501.html «Воспламеняющаяся Вселенная»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061008223247/http://www.scientific.ru/journal/news/n250501.html |date=2006-10-08 }} [[Категори:Квантла гравитаци]] [[Категори:Гравитаци теорийĕсем]] [[Категори:Йăлмакла квантла гравитаци| ]] [[Категори:Хальхи физикăн татса паман ыйтăвĕсем]] [[Категори:Гравитаци]] t2wl9xk51ifhgirtxe98x9bg4hqroiz Леонов Евгений Павлович 0 101899 751723 745410 2022-08-23T10:46:51Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Кинематографист |Ят = Евгений Леонов |Ӳкерчĕк = |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çураонă чухнехи ят = Евгений Павлович Леонов |Çуралнă вăхăт = [[1926]], [[авăн, 2]] |Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Мускав|Мускавра}} |Вилнĕ вăхăт = [[1994]] [[кăрлач, 29]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = раççей актёрĕ |Хастар çулсем = [[1947]]—[[1994]] |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = }} '''Евгений Павлович Леонов''' (2.2.1926, [[Мускав]] — 29.1.1994, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. [[ССРП халăх артисчĕ]] (1978). == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == * 1968 — [[Ăнăçу вылявĕ]] * 1971 — [[Ăнăçу джентельменĕсем]] * 1975 — [[Афоня]] * 1978 — [[Обыкновенное чудо (фильм, 1978)|Обыкновенное чудо]] * 1982 — [[Дом, который построил Свифт]] * 1988 — [[Аçтахана вĕлерес]] == Каçăсем == * {{Imdb name|0503095}} * [https://web.archive.org/web/20070912132937/http://www.nashfilm.ru/kinostars/707.html Евгений Леонов — извечный поиск себя] * [http://www.animator.ru/db/?p=show_person&pid=143 Леонов, Евгений Павлович] в базе данных Аниматор.ру * [http://www.russiancinema.ru/names/name520/ Евгений Леонов — Энциклопедия отечественного кино]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.ria.ru/photolents/20110902/424511310.html «Обыкновенное чудо» Евгений Леонов] * ''Мирон Черненко''. [http://chernenko.org/274.shtml Евгений Леонов] // «Киномеханик», [[1986]], № 7. [[Категори:1926 çулта çуралнисем]] [[Категори:Авăнăн 2-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:1994 çулта вилнисем]] [[Категори:Кăрлачăн 29-мĕшĕнче вилнисем]] nm0xknkygbk5twksaagifbdpffs91f4 Ивашов Владимир Сергеевич 0 101929 751677 745496 2022-08-23T07:44:17Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Кинематографист |Ят = Владимир Ивашов |Ӳкерчĕк = |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çураонă чухнехи ят = Владимир Сергеевич Ивашов |Çуралнă вăхăт = [[1939]], [[çурла, 28]] |Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Мускав|Мускавра}} |Вилнĕ вăхăт = [[1995]] [[пуш, 23]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = раççей актёрĕ |Хастар çулсем = [[1959]]—[[1993]] |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = }} '''Владимир Сергеевич Ивашов''' (28.8.1939, [[Мускав]] — 23.3.1995, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. [[РСФСР халăх артисчĕ]] (1980). == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} # 1959 — [[Салтак кăссайӗ]] # 1960— [[Леон Гаррос ищет друга]] — ''Федя'' # 1960 — [[Тучи над Борском]] — ''Генка'' # 1961 — [[Евдокия (фильм)|Евдокия]] — ''Павел Чернышёв'' # 1962 — [[Семь нянек]] — ''Виктор'' # 1962 — [[Эй, кто-нибудь! (фильм, 1962)|Эй, кто-нибудь!]] (короткометражный) — ''парень'' # 1964 — [[Хоккеисты (фильм)|Хоккеисты]] — ''Герман Морозов'' # 1964 — [[Я — «Берёза»]] — ''лётчик'' # 1965 — [[Герой нашего времени (фильм)|Герой нашего времени]] — ''[[Григорий Печорин]]'' (озвучивал [[Тихонов, Вячеслав Васильевич|Вячеслав Тихонов]], так как Ивашов тогда серьёзно простудился и потерял голос) # 1967 — [[Железный поток (фильм)|Железный поток]] — ''Алексей Приходько'' # 1968 — [[Новые приключения неуловимых]] — ''Перов, адъютант Кудасова'' # 1969 — [[Дорога домой (фильм, 1969)|Дорога домой]] # 1971 — [[Путина (фильм)|Путина]] — ''Фёдор Комраков'' # 1971 — [[Синее небо]] — ''Андрей Таран'' # 1971 — [[Корона Российской империи, или Снова неуловимые]] — ''Перов, адъютант Кудасова'' # 1972 — [[А зори здесь тихие (фильм, 1972)|А зори здесь тихие]] — ''гость Бричкиных'' # 1973 — [[Открытие (Рукопись академика Юрышева)|Открытие]] — ''Илья Стасов'' # 1973 — [[Совсем пропащий]] — ''полковник Шерборн'' # 1974 — [[Пламя (фильм, 1974)|Пламя]] — ''партизан Александр Король'' # 1974 — [[Помни имя своё]] — ''майор'' # 1974 — [[Фронт без флангов]] — ''капитан Афанасьев'' # 1975 — [[Бриллианты для диктатуры пролетариата (фильм)|Бриллианты для диктатуры пролетариата]] — ''[[Штирлиц|Максим Максимович Исаев]]'' # 1975 — [[Когда наступает сентябрь]] — ''Владимир Кондриков, зять Левона'' # 1975 — [[Ярослав Домбровский (фильм)|Ярослав Домбровский]] — ''[[Андрей Потебня]]'' # 1976 — [[Красные шипы]] / Czerwone ciernie (Польша) — ''Владимир'' # 1977 — [[Корень жизни (фильм)|Корень жизни]] — ''Андрей Барбу'' # 1977 — [[Право первой подписи (фильм)|Право первой подписи]] — ''Владимир Казаков'' # 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''генерал'' # 1978 — [[Отец Сергий (фильм, 1978)|Отец Сергий]] — ''эпизод'' # 1978 — [[По улицам комод водили]] — ''следователь'' # 1979 — [[Дознание пилота Пиркса]] — ''Гарри Браун'' # 1979 — [[Утренний обход (фильм)|Утренний обход]] — ''Олег'' # 1980 — [[Звёздный инспектор]] — ''Сергей Лазарев'' # 1981 — [[Конфликтная ситуация (фильм)|Конфликтная ситуация]] — ''Антон Павлович Солуянов, бригадир монтажников'' # 1981 — [[Право на выстрел (фильм)|Право на выстрел]] — ''капитан сторожевого корабля'' # 1981 — [[Через Гоби и Хинган]] — ''Матвеев'' # 1983 — [[Жил-был Пётр (фильм)|Жил-был Пётр]] # 1984 — [[Кто сильнее его (фильм)|Кто сильнее его]] — ''Николай Петрович Баратовский'' # 1985 — [[Друзей не выбирают]] — ''Андрей Владимирович Ковальчук'' # 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Каст'' # 1987 — [[Христиане (фильм)|Христиане]] — ''репортёр'' # 1990 — [[Фуфель (фильм)|Фуфель]] # 1990 — [[Это мы, Господи! (фильм)|Это мы, Господи!]] — ''капитан Рюмин'' # 1991 — [[Иван Фёдоров (фильм)|Иван Фёдоров]] — ''[[Алексей Адашев]]'' # 1991 — [[Под маской Беркута (фильм)|Под маской Беркута]] # 1991 — [[Рукопись (фильм)|Рукопись]] # 1991 — [[Графиня (фильм, 1991)|Графиня]] — ''Никифоров'' # 1992 — [[Русские братья (фильм)|Русские братья]] — ''Степан Андреевич, белый офицер'' # 1992 — [[Слеза Князя тьмы]] — ''Егоров, управляющий отеля'' # 1992 — [[Тридцатого уничтожить!]] — ''полковник КГБ'' # 1992 — [[Убийство на «Ждановской» (фильм)|Убийство на «Ждановской»]] — ''Виктор Васильевич'' # 1993 — [[Сыскное бюро «Феликс»]] — ''мистер Лоу'' {{div col end}} == Каçăсем == * {{Imdb name|0412204}} * [http://www.rusactors.ru/i/ivashov/index.shtml Владимир Ивашов на сайте «rusactors.ru»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120929222409/http://www.rusactors.ru/i/ivashov/index.shtml |date=2012-09-29 }} * [http://www.ruskino.ru/art/843 Владимир Ивашов на сайте «Рускино.ру»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120501115451/http://www.ruskino.ru/art/843 |date=2012-05-01 }} [[Категори:1939 çулта çуралнисем]] [[Категори:Çурлан 28-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:1995 çулта вилнисем]] [[Категори:Пушăн 23-мĕшĕнче вилнисем]] 1e079zqvvewxdqca48csfyz8ree3u3u Евстигнеев Евгений Александрович 0 101930 751668 745497 2022-08-23T07:06:13Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Кинематографист |Ят = Евгений Евстигнеев |Ӳкерчĕк = |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çураонă чухнехи ят = Евгений Александрович Евстигнеев |Çуралнă вăхăт = [[1926]], [[юпа, 9]] |Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Нижний Новгород|Нижний Новгородра}} |Вилнĕ вăхăт = [[1992]] [[пуш, 4]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Лондон|Лондонра}} |Професси = раççей актёрĕ |Хастар çулсем = [[1951]]—[[1992]] |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = }} '''Евгений Александрович Евстигнеев''' (9.10.1926, [[Нижний Новгород]] — 4.3.1992, [[Лондон]]) — совет кино актёрĕ. [[ССРП халăх артисчĕ]] (1983). == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == * 1968 — [[Ăнăçу вылявĕ]] * 1971 — [[Ватă-хурах]] * 1971 — [[Республика хаклăлăхĕ (фильм)|Республика хаклăлăхĕ]] * 1973 — [[Итальянсем Раççейре темтепĕр курса çÿрени]] * 1983 — [[Демидовсем (фильм)|Демидовсем]] * 1983 — [[Эпир джазран]] * 1984 — [[Гагрăри хĕллехи каç]] * 1988 — [[Зеро хула]] * 1991 — [[Çĕрлехи йăпанусем (фильм)|Çĕрлехи йăпанусем]] == Каçăсем == * {{Imdb name|0422392}} * [http://www.kokina.ru/art2004-25.htm Евгений Евстигнеев отхлестал Панкратова-Чёрного из-за голой циркачки]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111111041914/http://www.kokina.ru/art2004-25.htm |date=2011-11-11 }} — Александр Панкратов-Чёрный рассказал несколько пикантных эпизодов из жизни Евгения Евстигнеева. * [http://www.kp.ru/daily/23995/78266 «Почему Евстигнеев ушёл от Галины Волчек?»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130126013205/http://www.kp.ru/daily/23995/78266 |date=2013-01-26 }} // «Комсомольская правда», 2 ноября 2007 г. * [http://www.eg.ru/daily/cadr/1255/ «Мария Селянская: Измены отца довели мою мать до алкоголизма»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130613131944/http://www.eg.ru/daily/cadr/1255/ |date=2013-06-13 }} // «Экспресс газета», 24 июля 2001 г. * [http://www.vokrug.tv/article/show/Slezy_i_lyubov_Evgeniya_Evstigneeva/ «Слёзы и любовь Евгения Евстигнеева»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150207213536/http://www.vokrug.tv/article/show/Slezy_i_lyubov_Evgeniya_Evstigneeva/ |date=2015-02-07 }} // «Вокруг ТВ», 29 апреля 2009 г. * {{cite web |author= |url=https://sovremennik.ru/people/truppa/evgenij-evstigneev |title=Евстигнеев Евгений Александрович |lang=ru |website=sovremennik.ru |publisher=««Современник» |date= |access-date=2022-04-15}} * {{cite web |author= |url=https://mxat.ru/history/persons/evstigneev/ |title=Евстигнеев Евгений Александрович |lang=ru |website=mxat.ru |publisher=МХТ имени А. П. Чехова |date= |access-date=2022-04-15}} * {{cite web |author=Юзеф Мосенжник |url=https://tass.ru/encyclopedia/person/evstigneev-evgeniy-aleksandrovich |title=Евстигнеев Евгений Александрович |lang=ru |website=tass.ru |publisher=[[ТАСС]] |date= |access-date=2022-04-15}} * {{cite web |author= |url=https://www.lenfilm.ru/person/Evstigneev+Evgeniy+ |title=Евстигнеев Евгений Александрович |lang=ru |website=www.lenfilm.ru |publisher=[[Ленфильм]] |date= |access-date=2022-04-16}} [[Категори:1926 çулта çуралнисем]] [[Категори:Юпан 9-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:1992 çулта вилнисем]] [[Категори:Пушăн 4-мĕшĕнче вилнисем]] btvverrjo61jb26oelx5h09tx7comzw Ăнманскерсем (фильм, 1991) 0 102205 751569 747707 2022-08-22T19:35:44Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Ăнманскерсем}} {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Ăнманскерсем |ТăвЯчĕ = Чокнутые |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Алла Сурикова]] |Сценарист = [[Кунин Владимир Владимирович|Владимир Кунин]]<br>[[Рыжов Ким Иванович|Ким Рыжов]] |Композитор = [[Гладков Геннадий Игоревич|Геннадий Гладков]]<br>[[Игорь Кантюков]] |Оператор = [[Шувалов Валерий Павлович|Валерий Шувалов]] |Актёрсем = [[Плайтген Ульрих|Ульрих Плайтген]]<br>[[Караченцов Николай Петрович|Николай Караченцов]]<br>[[Ярмольник Леонид Исаакович|Леонид Ярмольник]]<br>[[Кабо Ольга Игоревна|Ольга Кабо]]<br>[[Степанченко Сергей Юрьевич|Сергей Степанченко]] |Патшалăх = {{USSR}} |Çул = 1991 |Компани = [[Мосфильм]] |Вăхăт = | imdb_id = 0175529 }} '''Ăнманскерсем''' ({{lang-ru|Чокнутые}}) — [[Мосфильм]] киностудире [[Алла Сурикова]] режиссёр 1991 çулта ӳкернĕ совет мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == * [[Гундарева Наталья Георгиевна|Наталья Гундарева]] — ''графиня Отрешкова'' * [[Проскурин Виктор Алексеевич|Виктор Проскурин]] — ''Иван Иванович Иванов, пăиăрмахсем тăвакан специалист'' * [[Боярский Михаил Сергеевич|Михаил Боярский]] — ''император [[Николай I]]'' * [[Жарков Алексей Дмитриевич|Алексей Жарков]] — ''[[Бенкендорф Александр Христофорович|Александр Христофорович Бенкендорф]]'' * [[Ларионов Всеволод Дмитриевич|Всеволод Ларионов]] — ''кнеç [[Лобановсем-Ростовскисем|Розанов-Раздорский]]'' * [[Крачковская Наталья Леонидовна|Наталья Крачковская]] — ''Ева, шпион арăмĕ'' * [[Ширвиндт Александр Анатольевич|Александр Ширвиндт]] — ''[[Стефенсон, Джордж|Джордж Стефенсон]]'' * [[Державин Михаил Михайлович|Михаил Державин]] — ''[[Булгарин Фаддей Венедиктович|Фаддей Булгарин]]'' * [[Фарада Семён Львович|Семён Фарада]] — ''Адам (Арон) Ципровский, Австрири вырăс шпионĕ'' * [[Штиль Георгий Антонович|Георгий Штиль]] — ''граф [[Потоцкие|Потоцкий]]'' * [[Филиппов Михаил Иванович|Михаил Филиппов]] — ''Отрешкова кампаньонĕ'' * [[Саркисов Леонард Саркисович|Леонард Саркисов]] — ''граф Отрешков'' * [[Матвеев Валерий Евгеньевич|Валерий Матвеев]] — ''Отрешковсен юрлакан камердинерĕ'' * Виктор Григорьев — ''Семён, Булгарин тарçи'' * [[Скотт Донован|Донован Скотт]] (США) — ''шапаллă вăр-хурах'' === Эпизодсенче === * [[Калмыков Анатолий Егорович|Анатолий Калмыков]] — ''станцие пăхакан'' * [[Анатолий Сливников]] — ''пуçлăх'' * [[Родимов Андрей Сергеевич|Андрей Родимов]] — ''Шурик'' <small>(титрсенче çук)</small> * [[Сергей Русскин]] — ''мужик'' <small>(титрсенче çук)</small> * [[Бражникова Александра Григорьевна|Александра Бражникова]] — ''патша фрейлини'' <small>(титрсенче çук)</small> * [[Стржельчик Владислав Игнатьевич|Владислав Стржельчик]] — ''мăйракаллă генерал'' <small>(титрсенче çук)</small> == Ӳнерлекен ушкăн == * Сасă режиссёрĕ: Ян Потоцкий * Режиссёр: [[Алла Сурикова]] * Сценаристсем: [[Владимир Кунин]], [[Рыжов Ким Иванович|Ким Рыжов]] * Оператор: [[Шувалов Валерий Павлович|Валерий Шувалов]] * Композиторсем: [[Геннадий Гладков]], Игорь Кантюков * Ӳкерçĕ: Владимир Королев * Продюсер: Юрий Кушнерев * Текст: [[Энтин Юрий Сергеевич|Юрий Энтин]] * Костюмсем: Алина Будникова * Монтаж: Инесса Брожовская * Трюксем: Олег Корытин == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0175529 | title=«Чокнутые»}} * ''А. Колбовский.'' [http://www.kino-teatr.ru/kino/art/kino/472/ Алла Сурикова снова снимает трюковую комедию]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090527005409/http://www.kino-teatr.ru/kino/art/kino/472/ |date=2009-05-27 }} // «[[Советский экран]]» № 18, 1990. {{Алла Сурикова фильмĕсем}} [[Категори:ССРП 1991 çулхи фильмĕсем]] [[Категори:«Мосфильм» студин фильмĕсем]] [[Категори:ССРП кинокамичĕсем]] [[Категори:1991 çулхи кинокамитсем]] [[Категори:Владимир Кунинăн хайлавĕсене экранизациленисем]] [[Категори:Фильмсем:Персонаж:Николай I]] [[Категори:Чукун çул пирки фильмсем]] n65isybc7acr6x8mv040lp6qyettu3v Каяш 0 102261 751706 746576 2022-08-23T09:09:00Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Shredded solid waste.jpg|thumb|Shredded solid waste]] '''Каяш''' — [[тăвăмлăх]] процесĕ хыççăн, мĕнле те пулсан ĕçсене тусан, пулăшусем кÿрсен тата усăкураслăх пулнă майăн капланакан [[япала]]сем тата [[япалалăх]]сем. == Литература == * ''Гроссман В. Я.'' Справочник по утилизации отходов в тяжёлой промышленности. В 6 томах. — М.: Онти. Сектор ведомственной лит-ры, 1935—1937. * ''Коробко В. И., Бычкова В. А.'' Твёрдые бытовые отходы. Экономика. Экология. Предпринимательство. — М.: ЮНИТИ, 2012. — 131 с. * ''Никольский К. С., Сачков А. Н.'' Твёрдые промышленные, бытовые и сельскохозяйственные отходы. Их свойства и переработка. — М.: ВНИПТИОУ, 2008. — 116 с. == Çавăн пекех == * [[Йăлари хытă каяшсем]] * [[Гарбологи]] * [[Каяшсене вырнаçтарас тытăм]] * [[Çÿп-çап машшынĕ]] * [[Симĕс хими]] * [[Радиоактивлă каяш|Нуклонсарла каяш]] * [[Йăвантаравăш газĕ]] * [[Медицина каяшĕ]] == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.waste.ru Отраслевой портал Отходы. Ру]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220322153947/http://www.waste.ru/ |date=2022-03-22 }} 2003—2017 * [http://www.bellona.ru/Casefiles/Basel Базельская конвенция о контроле за трансграничной перевозкой опасных отходов и их удалением (1989)]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080418093353/http://www.bellona.ru/Casefiles/Basel |date=2008-04-18 }}, Беллона, 2007 {{Экологи}} [[Категори:Утилизаци тата каяшсене майлаштарни]] [[Категори:Экологи]] [[Категори:Гарбологи]] [[Категори:Каяшсем]] ly808jue1lswjc03i3ybmppc29fmv0f Грунт вараланни 0 102366 751656 746776 2022-08-23T06:22:38Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Грунт (пĕлтерĕшсем)}} [[File:In the centre of Moscow, Russia.jpg|thumb|400px|In the centre of Moscow, Russia]] '''Грунт вараланни''' — [[грунт]] çине уншăн курăмлă мар тата тавралăха сиенлекен компонентсене илсе килни. == Çавăн пекех == * [[Тавралăх вараланни]] * [[Çĕр сиенленни]] == Литература == * Экологический мониторинг почв. [[Мотузова Галина Васильевна|Мотузова Г. В.]], [[Безуглова, Ольга Степановна|Безуглова О. С.]] 2007 год ISBN 978-5-8291-0913-4 == Каçăсем == * [http://ecosafetycode.ru/zemli.htm Российское законодательство по охране земель]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161222215958/http://ecosafetycode.ru/zemli.htm |date=2016-12-22 }} * [https://web.archive.org/web/20161002123016/http://www.oilcapital.ru/analytics/2003/08/180756_50424.shtml Нефтяное почвоведение], 2003 {{Экологи}} [[Категори:Тăпра вараланни| ]] [[Категори:Грунт]] [[Категори:Экологи]] 04awyozcf2qguu7j2lnmxwpl1rgnmll Грунт (сăрлавӳнер) 0 102371 751655 746785 2022-08-23T06:22:36Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Грунт (пĕлтерĕшсем)}} '''Грунт''' ({{lang-de|Grund}} — никĕс) — сăрлавӳнерте: пир çийĕнчи чи аялти сий<!-- [[Никĕс (сăрлавӳнер)|никĕсе]] малтанласа майлаштарни, предназначенной для живописи, тонкий слой специального состава, который наносят на неё чтобы придать живописной поверхности необходимые [[цвет]]овые или [[фактура|фактурные]] свойства, а также ограничить интенсивное впитывание [[Связующее (живопись)|связующего вещества]]. Грунт впитывает часть связующего вещества, сохраняя его в живописном слое, и обеспечивает сцепление живописи с основой.--> Тепĕр чухне карччынсене грунтсăрах çыраççĕ, анчах [[сăрлавӳнер]]те ун пекки питĕ сайра пулать. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == * ''Виннер А. Грунтовка холстов'' // Художник. 1965, № 12. С.42-43. * Гренберг Ю. От фаюмского портрета до постимпрессионизма: История технологии станковой живописи. — М.: Искусство, 2003. * ''[[Киплик, Дмитрий Иосифович|Киплик Д. И.]]'' Техника живописи — Москва: СВАРОГ и К, 1998. — С. 294. — ISBN 5-85791-034-4. * ''Смит Р.'' Настольная книга художника — Москва: Астрель, 2004. — С.205. — ISBN 5-271-10073-1. * {{книга|автор=|заглавие= Энциклопедический словарь юного художника|ответственный=Сост. Н. И. Платонова, В. Д. Синюков|место= М.|издательство=Педагогика|год=1983|страниц=416|ref=ЭЮХ}} <!-- Ф. Рерберг Художник о красках--> == Каçăсем == * [http://art-con.ru/node/277 Грунты станковой живописи]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201126094016/http://art-con.ru/node/277 |date=2020-11-26 }} * [http://www.bibliotekar.ru/slovarZhivopis/53.htm Грунты для живописи]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140708110124/http://www.bibliotekar.ru/slovarZhivopis/53.htm |date=2014-07-08 }} {{paint-stub}} [[Категори:Сăрлавӳнер]] [[Категори:Ӳнер]] [[Категори:Грунт]] 2tx8yhmp28jab2td26abyjgesl8gegl Выхăт 0 102383 751647 746831 2022-08-23T05:43:36Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Thracian treasure NHM Bulgaria.JPG|thumb|Thracian treasure NHM Bulgaria]] :''Ку ăнлава '''[[вăхăт]]''' тенипе ан пăтраштарăр'' {{Пĕлтерĕшсем|Мул}} '''Выхăт''' — ятарласа пытарнă пурлăх, пуянлăх, мул, укçа. Сăмахсартан<ref>Тезаурус Лингве Чувашорум</ref>: <blockquote>клад; место, где хранится клад. Чăв. й. пур. 36. Вăл выхăтра чăнах укçа пит нумай иккен, анчах вăл выхăт çын ыйтат, тесе кала, тенĕ. Ib. Пирĕн хирте пĕр тĕлте выхăт пур, анчах эпĕ епле илмеллине пĕлместĕп, тĕнĕ; эпĕ тĕлне хам кăтартăп, эсĕ епле илмеллине, мелне, ху туп, тенĕ. Ib. Ăна илессе ахаль илмелле мар пулĕ, унта мĕн-те-пулин кирлĕ, вăл выхăт çын ыйтат-и, выльăх ыйтат-и? Ăна Йехрим юмăç пĕлсе, каласа парĕ, тенĕ.</blockquote> == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == * {{ВТ-ЭСБЕ|Клад}} == Каçăсем == * [http://www.finds.org.uk/documents/treasure_act.pdf The Treasure Act 1996 Code of Practice (2nd Revision)]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100714101903/http://www.finds.org.uk/documents/treasure_act.pdf |date=2010-07-14 }} * [https://web.archive.org/web/20080531034401/http://archnet.asu.edu/Topical/CRM/usdocs/arpa79.html Archaeological Resources Protection Act of 1979] {{ref-en}} * [http://online24news.ru/avtorskie-stati/3825-pochemu-kladoiskatelstvo-populyarno.html Почему кладоискательство популярно?]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180305202746/http://online24news.ru/avtorskie-stati/3825-pochemu-kladoiskatelstvo-populyarno.html |date=2018-03-05 }} (статья) [[Категори:Археологи]] [[Категори:Артефактсем]] [[Категори:Тивĕç-ирĕк]] [[Категори:Выхăтсем|*]] [[Категори:Метафорăсем]] 86682ycccsuise3mzk3n02i889tiv2c Çулташла нехтă газĕ 0 102386 751565 746829 2022-08-22T19:12:29Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Taiga torch.jpg|thumb|Taiga torch]] [[File:StatfjordA(Jarvin1982).jpg|thumb|StatfjordA(Jarvin1982)]] '''Çулташла нехтă газĕ''' ('''Нехтăн çулташла газĕ''', ''ПНГ'') — газ евĕрлĕ [[кăмрăкшывамăш]]сенчен тăракан хутăш, вĕсем ахаль чухне [[нехтă]]ра ирĕлнĕ, лешне кăларнă чухне унран уйрăлса тухаççĕ. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * www.xumuk.ru/encyklopedia/881.html * [http://www.avfinfo.ru/engineering/e-06/ Компонентный состав попутного нефтяного газа]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161002163742/http://www.avfinfo.ru/engineering/e-06/ |date=2016-10-02 }} — статья с сайта [http://www.avfinfo.ru/ www.avfinfo.ru]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140421064541/http://www.avfinfo.ru/ |date=2014-04-21 }} {{Органика çунакĕ}} [[Категори:Нехтă]] [[Категори:Нехтăпродуктсем]] [[Категори:Каяшсене утилизацилесси тата майлаштарасси]] [[Категори:Хуткăç]] k5q359tc1lct0r8n83wzuaqkvora9w0 Квантла компьютер 0 102520 751708 747140 2022-08-23T09:09:28Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 15 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Measuring a qubit leaves no room for error.jpg|thumb|400px|<!--Сборка криогенной части разрабатываемого [[Всероссийский НИИ автоматики имени Н. Л. Духова|ВНИИА]] российского квантового компьютера на основе сверхпроводящих кубитов и сверхвысокочастотных {{iw|Копланарный волновод|копланарных резонаторов||Coplanar waveguide}}, 2019 год-->]] '''Квантла компьютер''' — [[квантла механика]] пулăмĕсене ([[квантла суперпозици]], [[квантла арпашулăх]] тенисене) информацие яма тата майлаштарма усă куракан [[шутлав хатĕрĕ]]. Квантла компьютер, ахаллипе танлаштарсан, 0 е 1 пĕлтерĕшлĕ битсемпе мар, пĕр харăсах 0 тата 1 пĕлтерĕшлĕ [[кубит]]семпе ĕçлет. Теори енчен, ку мĕнпур тăрăмсене пĕр харăс майлаштарма май парать, çапла майпа хăшпĕр алгоритмсенче ахаль компьютерсенчен курăмлăн çÿлерех-вăйлăрах ([[квантла çӳллĕрехлĕх]] теççĕ) пулать<ref name="POP201805">{{статья |автор=Александр Ершов|заглавие=Квантовое превосходство |ссылка=https://www.popmech.ru/gadgets/434522-kvantovoe-prevoshodstvo-vsyo-o-kvantovyh-kompyuterah/|издание=[[Популярная механика]] |год=2018 |номер=5 |страницы=54—59}}</ref>. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == ;Статьясем * Опенов Л. А. Спиновые логические вентили на основе квантовых точек // [[Соросовский образовательный журнал]], 2000, т. 6, № 3, с. 93-98; * ''G. Brassard, I. Chuang, S. Lloyd, C. Monroe.'' [http://www.pnas.org/content/95/19/11032.full Quantum computing]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181020231920/http://www.pnas.org/content/95/19/11032.full |date=2018-10-20 }} // ''[[PNAS]].'' — 1998. — Vol. 95. — P. 11032—11033. * ''[[Килин, Сергей Яковлевич|Килин С. Я.]]'' [http://ufn.ru/ru/articles/1999/5/b/ Квантовая информация]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100929192824/http://ufn.ru/ru/articles/1999/5/b/ |date=2010-09-29 }} // ''[[УФН]].'' — 1999. — Т. 169. — C. 507—527. * ''[[Валиев, Камиль Ахметович|Валиев К. А.]]'' [http://ufn.ru/ru/articles/1999/6/i/ Квантовые компьютеры: можно ли их сделать «большими»?]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091223105120/http://ufn.ru/ru/articles/1999/6/i/ |date=2009-12-23 }} // ''[[УФН]]''. — 1999. — Т. 169. — C. 691—694. * ''A. M. Steane, E. G. Rieffel.'' [https://web.archive.org/web/20061017015251/http://www.fxpal.com/?p=abstract&abstractID=50 Beyond Bits: The Future of Quantum Information Processing] // ''IEEE Computer.'' — January 2000. — P. 38—45. * ''Kilin S.Ya.'' Quanta and information // ''Progress in optics.'' — 2001. — Vol. 42. — P. 1-90. * ''[[Валиев, Камиль Ахметович|Валиев К. А.]]'' [http://ufn.ru/ru/articles/2005/1/a Квантовые компьютеры и квантовые вычисления]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090210063140/http://ufn.ru/ru/articles/2005/1/a |date=2009-02-10 }} // ''[[УФН]]''. — 2005. — Т. 175. — C. 3—39. * ''T. D. Ladd, F. Jelezko, R. Laflamme, Y. Nakamura, C. Monroe, J. L. O’Brien.'' [http://arxiv.org/abs/1009.2267 Quantum Computing]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921013714/http://arxiv.org/abs/1009.2267 |date=2013-09-21 }} // ''[[Nature]]''. — 2010. — Vol. 464. — P. 45—53. * Квантовый компьютер и квантовые вычисления. Глав. ред. В. А. Садовничий, Ижевск: ИЖТ, 1999. — 288с. ;Кĕнекесем * [http://books.prometey.org/download/15288.html Квантовые вычисления за и против]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210316033523/http://books.prometey.org/download/15288.html |date=2021-03-16 }} / Под ред. Садовничего В. А. * [http://books.prometey.org/download/15289.html Квантовый компьютер и квантовые вычисления]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210316033522/http://books.prometey.org/download/15289.html |date=2021-03-16 }} / Под ред. Садовничего В. А. == Каçăсем == * ''А. Бердичевский''. [http://www.lenta.ru/articles/2007/09/28/quantum/ Квантовый ликбез.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080912142200/http://www.lenta.ru/articles/2007/09/28/quantum/ |date=2008-09-12 }} * ''Ю. Лифшиц''. Курс «[http://yury.name/modern.html Современные задачи теоретической информатики]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081015063131/http://yury.name/modern.html |date=2008-10-15 }}» (лекции по квантовым вычислениям: введение, суперплотное кодирование, квантовая телепортация, алгоритмы Саймона и Шора). * [http://postnauka.ru/video/11250 Квантовый компьютер.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130425220553/http://postnauka.ru/video/11250 |date=2013-04-25 }} // Видео лекции В. Шалаева в проекте «[[ПостНаука]]» (9.04.2013) * [http://qi.cmc.msu.ru/ Кафедра суперкомпьютеров и квантовой информатики]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220210134749/http://qi.cmc.msu.ru/ |date=2022-02-10 }} [[Факультет вычислительной математики и кибернетики МГУ|факультета ВМК]] [[Московский государственный университет|МГУ]]. * [http://www.fkk.ftian.ru/ Лаборатория физики квантовых компьютеров]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220315001503/http://www.fkk.ftian.ru/ |date=2022-03-15 }} [[Физико-технологический институт РАН|Физико-технологического института РАН]]. * [https://infuture.ru/article/475 Будущее квантовых компьютеров — в троичных вычислениях.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220210124850/https://infuture.ru/article/475 |date=2022-02-10 }} // Infuture.ru * [http://psj.nsu.ru/lector/neizvestniy/ Квантовый компьютер и его полупроводниковая элементарная база.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080617112506/http://psj.nsu.ru/lector/neizvestniy/ |date=2008-06-17 }} (8.04.2003) * [http://tph.tuwien.ac.at/~oemer/qcl.html Язык программирования QCL для квантовых компьютеров.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20031008180632/http://tph.tuwien.ac.at/~oemer/qcl.html |date=2003-10-08 }}{{ref-en}} * [https://web.archive.org/web/20101126183619/http://www.ixbt.com/news/all/index.shtml?14%2F05%2F85 Квантовая память.] [[Категори:Квантла компьютер|*]] [[Категори:Хальхи физикăн татса паман ыйтăвĕсем]] [[Категори:Компьютерсем]] [[Категори:Квантла физика]] [[Категори:Квантла механика]] hqorg9tnk2tyek3kgn2yezxzozf90q9 Капланчăк 0 102566 751696 747513 2022-08-23T08:53:49Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:RIAN archive 284 The war in winter.jpg|thumb|1941-мĕш çул]] [[File:Abatis Map Symbol.svg|thumb|Çар çыннисем капланчăка кăтартма усă куракан паллăсенчен пĕри]] '''Капланчăк''' е '''Купалавăш''' — тĕрлĕ ăпăр-тапăра пĕр çĕре купаласа тунă чăрмав. == Çавăн пекех == * [[Сапан (карта)]] * [[Кăмăрлăх]] * [[Баррикада]] == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == * {{ВТ-ЭСБЕ|Завал, препятствие на реках}} * [[Толковый словарь Даля]] * Карбышев Д., Краткий справочник по военно-инженерному делу; Крыльцов М. Заграждения. — М.: [[Воениздат]] [[НКО СССР]], 1936 год — 272 с. — (Библиотека командира); * Полковник В. Ф. Шперк, Фортификационный словарь, издание Военно-инженерной Краснознамённой академии имени В. В. Куйбышева (ВИА), Москва - 1946 год. * Большая советская энциклопедия (БСЭ), Третье издание, выпущенной издательством «Советская энциклопедия» в [[1969]]—[[1978 год]]ах в 30 томах; * Военный энциклопедический словарь (ВЭС), {{М}}, ВИ, [[1984]] г., 863 стр. с иллюстрациями (ил.), 30 листов (ил.); == Каçăсем == * [http://www.kaponir.ru/5fin/lib/05.php Сайт капонир, Капитан А. Грабовой, Прорыв укреплений белофиннов, Техника и вооружение 1941 год, № 1, с. 29 — 35, Из фондов Российской Национальной библиотеки (Санкт-Петербург)]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131212095209/http://www.kaponir.ru/5fin/lib/05.php |date=2013-12-12 }} * [http://tashv.nm.ru/SbornikBoevyhDokumentov/Issue40/Issue40_303.html Боевое распоряжение штаба 18-й армии № 77/оп об укреплении оборонительного рубежа по р. Днепр в инженерном отношении (25 августа 1941 г.)]{{ĕçлемен каçă|date=Июль 2019 |bot=InternetArchiveBot }} * [http://commi.narod.ru/txt/1990/0216.htm Полковник И. Поляков, доктор технических наук; подполковник В. Ильенко, «Заграждения на автомобильных дорогах», «Зарубежное военное обозрение» № 2, февраль 1990 год.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121017233006/http://commi.narod.ru/txt/1990/0216.htm |date=2012-10-17 }} {{Фортификаци}} [[Категори:Инженери чăрмавĕсем]] [[Категори:Фортификаци çурт-йĕрĕсем]] [[Категори:Шыв туризмĕ]] hhg6ct5ydnd1w08mhmxpu0v0ty7jvo1 Çурт-карман 0 102615 751567 748368 2022-08-22T19:23:45Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Chateau Foix kurtsik.jpg|thumb|[[Фуа (замок)|Фуари замок]] çав ятлă хулара вырнаçнă|альт=]] '''Çурт-карман''' (çавăн пекех '''За́мок''', {{lang-pl|zamek}} через {{lang-cs|zámek}}<ref>Ε. И. Мельников. О чешских лексических элементах в русском языке, заимствованных через посредство польского и других языков (в XIV—XIX вв). // [http://books.google.com/books?id=xto4AAAAIAAJ «Slavia», XXXVI] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140627000826/http://books.google.com/books?id=Xto4AAAAIAAJ |date=2014-06-27 }}, 1, 1967. České grafické Unie, 1967. С. 101.</ref>, вăта нимĕç чĕлхинчен [[Калька (лексика)|калькăлани]], унта ''slōʒ'' — «за́мок» тата «замо́к». Вăта нимĕç чĕлхинчи латтыньрен калькăлать: {{lang-lat|clusa}} «сăлăп, форт, тĕрек»<ref>Фасмер М. Этимологический словарь русского языка. — Прогресс. — М., 1964–1973. — Т. 2. — С. 77.</ref>) — пурăнма тата хÿтĕленме тунă [[çурт]] (е çуртсен комплексĕ). Ытларах чухне — Вăтам ĕмĕрсенчи [[феодал]]ăн тĕреклетнĕ кил-çурчĕ. Унашкал [[хапав]]сенчен чылайăшĕ паянхи кунчченех сыхланса юлнă, [[архитектура палăкĕ]]сем тата [[культура палăкĕ]]сем пулса тăраççĕ. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == * ''[[Виолле-ле-Дюк, Эжен|Виоле-ле-Дюк Эжен]].'' Крепости и осадные орудия. Средства ведения войны в Средние века / Пер. с франц. А. А. Цыпленкова. — М.: ЗАО «[[Центрполиграф]]», 2007. — 256 с.: ил. — ISBN 978-5-9524-2980-2. * ''Гамильтон Томпсон А.'' Английский замок. Средневековая оборонительная архитектура / Пер. с англ. А. Л. Андреева. — М.: ЗАО «[[Центрполиграф]]», 2011. — 448 с.: ил. — ISBN 978-5-9524-4980-0. * ''Граветт Кристофер, Николь Дэвид.'' Норманны. Рыцари и завоеватели / Пер. с англ. А. З. Колина. — М.: Эксмо, 2007. — 256 с.: ил. — (Военная история человечества). — ISBN 978-5-699-23549-0. * ''Жарков С. В.'' Рыцарские замки, метательные машины и пушки Средневековья. — Мн.: ОДО «Друк-С», 2006. — 180 с.: ил. — ISBN 985-90037-6-9. * ''Иванов К. А.'' Средневековый замок и его обитатели. — М.: Ленанд, 2014. — 5-е изд. — 160 с. — (Академия фундаментальных исследований: История). — ISBN 978-5-9710-0740-1. * ''Марчук И. А.'' Цитадели самураев. Исторический обзор замков Японии. — М.: Золотое сечение, 2011. — 296 с.: ил. — ISBN 978-5-904020-29-3. * ''[[Носов, Константин Сергеевич|Носов К. С.]]'' Замки Японии: История. Конструкция. Осадная техника. Путеводитель. — СПб.: Атлант, 2005. — 240 с.: ил. — (Замки мира). — ISBN 5-98655-004-8. * ''[[Носов, Константин Сергеевич|Носов К. С.]]'' Русские средневековые крепости. — М.: Эксмо, 2013. — 352 с.: ил. — (Военная история человечества). — ISBN 978-5-699-48952-7. *''[[Оукшотт, Эварт|Окшотт Эварт.]]'' Рыцарь и его замок. Средневековые крепости и осадные сооружения / Пер. с англ. А. А. Анваера. — М.: ЗАО «[[Центрполиграф]]», 2007. — 208 с.: ил. — ISBN 978-5-9524-2934-5. * ''Симс Лесли.'' Замки / Пер. с англ. М. В. Жуковой. — М.: РОСМЭН, 2003. — 104 с.: ил. * ''Тернбулл С., Дэннис П.'' Японские замки. 1540-1640 гг. / Пер. с англ. А. А. Шевченко. — М.: ОГИЗ; ООО «АСТ»; Астрель, 2005. — 72 с.: ил. — (Цитадель). — ISBN 5-17-029172-8. * ''[[Харит, Михаил Давидович|Харит М. Д.]]'' Знаменитые дома, замки, усадьбы. — СПб.: ЭЛБИ, 2008. — 528 с.: — ISBN 978-5-9900539-3-9. * ''Шокарев С. Ю.'' Замки. Дворцы. — М.: «Мир энциклопедий» Аванта+, Астрель, 2011. — 216 с.: ил. — (Самые красивые и знаменитые). — ISBN 978-5-98986-114-9. == Каçăсем == * {{ВТ-ЭСБЕ|Замок, укрепленное жилище|[[Аничков, Евгений Васильевич|Аничков Е. В.]]}} * [http://www.allcastles.ru/ allcastles.ru - Средневековые замки и крепости со всего мира. История, архитектура, фото]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100806172623/http://www.allcastles.ru/ |date=2010-08-06 }} * [http://allcastle.info/castle allcastle.info - Замки мира]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110324004118/http://allcastle.info/castle |date=2011-03-24 }} * [http://all-castles.com/ all-castles.com - Каталог замков]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100414010209/http://all-castles.com/ |date=2010-04-14 }} * д/ф [https://smotrim.ru/video/2303388 «Бастионы власти»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210602214240/https://smotrim.ru/video/2303388 |date=2021-06-02 }} (''Bastions of Power'' - [[ZDF]], 2019) {{Фортификаци}} [[Категори:Замоксем| ]] k1ceus6s5iydnrcvzvnlj0ahlxr728z Залужный Валерий Фёдорович 0 102787 751673 748043 2022-08-23T07:31:28Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Lieutenant General Valerii Zaluzhnyi.jpg|thumb|]] '''Валерий Фёдорович Залужный''' ({{lang-uk|Валерій Федорович Залужний}}}) — Украинăри çарти [[пуçлăх]], [[Украина хĕçпăшаллă вăйĕсем|Украина хĕçпăшаллă вăйĕсен]] [[тĕп командăлавçă|тĕп командăлавçи]] ([[2021]]-мĕш çулхи июлĕн 27-мĕшĕнчен), [[генерал]] ([[2022]]-мĕш çултанпа). Кунта «генерал» тени виçĕ çăлтăрлă çар пуçлăхне пĕлтерет. Çапла вара вăл, калăпăр, [[Раççей]]ри «генерал-полковник» текен чынпа тĕл килет. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www.sknews.net/v-operatyvnomu-komanduvanni-pivnich-novyy-kerivnyk/ В оперативному командуванні «Північ» — новий керівник]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200627095650/http://www.sknews.net/v-operatyvnomu-komanduvanni-pivnich-novyy-kerivnyk/ |date=2020-06-27 }} * [https://www.facebook.com/vzaluznyj Персональная страница на Facebook]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210906183913/https://www.facebook.com/vzaluznyj |date=2021-09-06 }} [[Категори:Украина]] [[Категори:Украинăри çарти пуçлăхсем]] [[Категори:Генералсем]] klkkz8k9ug1ve76m5thrwpqiu6xs35h Виççĕлле пăнчă 0 102987 751630 748757 2022-08-23T05:13:55Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Water-triple-point-20210210.gif|thumb|Water-triple-point-20210210]] '''Виççĕлле пăнчă''', [[Компонентсем (термодинамикăра тата химире)#Тытăмсене компонентсен шучĕпе классификацилени|пĕр компонентлă тытăмра]] — фазăлла лаптак P—T-[[Фазăлла диаграмма|диаграммăра]] йĕрсем виçĕ фазăн тĕреклĕ шайлашулăхĕпе майлашăннă пĕр тĕле пуçтарăннă вырăн<ref name="opredelenie_fe">{{cite web| url = http://www.webcitation.org/6XuB9cTsx | title = Тройная точка | author = Физическая энциклопедия | publisher = | work = | lang = ru}}</ref><ref name="opredelenie_bse">{{cite web| url = http://www.webcitation.org/6XuBvGuLa | title = Тройная точка | author = Большая Советская Энциклопедия | publisher = | work = | lang = ru}}</ref>. == Çавăн пекех == * [[Критикăлла пăнчă (термодинамика)]] *[[Кельвин|Кельвин температура шкалин палăртавĕ]] * [[Шывăн виççĕлле пăнчи]] == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Каçăсем == * [http://www1.bipm.org/en/si/base_units/ Определение Кельвина] в BIPM {{ref-en}} * [https://web.archive.org/web/20161008205707/http://fn.bmstu.ru/data-physics/library/physbook/tom2/ch7/texthtml/ch7_5.htm К. В. Глаголев, А. Н. Морозов. Диаграммы состояния] [[Категори:Термодинамика]] gkyawb2mrtpze9tt1o95cmixlqgu2jy Каюков Степан Яковлевич 0 103034 751705 749150 2022-08-23T09:08:47Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Кинематографист |Ят = Степан Каюков |Ӳкерчĕк = Stepan Kayukov 1938.JPG |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Степан Яковлевич Каюков |Çуралнă вăхăт = [[1898]] [[çурла, 1]] |Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Сарăту|Сарăтура}} |Вилнĕ вăхăт = [[1966]], [[кăрлач, 10]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = раççей актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = }} '''Степан Яковлевич Каюков''' (1.8.1898, [[Сарăту]], [[Сарăту кĕпĕрни]], [[Раççей империйĕ]] — 22.1.1966, [[Мускав]], РСФСР, ССРП) — совет кино актёрĕ. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1931}} — [[Златые горы (фильм)|Златые горы]] / Счастливая улица * {{Çул кинора|1932}} — Гайль Москау * {{Çул кинора|1933}} — [[Иудушка Головлёв (фильм)|Иудушка Головлёв]] * {{Çул кинора|1934}} — [[Крестьяне (фильм, 1934)|Крестьяне]] * {{Çул кинора|1934}} — [[Юность Максима]] — ''Дмитрий Савченко (Дёма)'' * {{Çул кинора|1934}} — [[Люблю ли тебя?]] — ''господин Тушканчик по прозвищу «Шестью восемь-сорок восемь»'' * {{Çул кинора|1935}} — [[Инженер Гоф]] — ''Алес'' * {{Çул кинора|1935}} — [[Дубровский (фильм, 1936)|Дубровский]] * {{Çул кинора|1935}} — [[Подруги (фильм, 1935)|Подруги]] * {{Çул кинора|1936}} — [[Девушка спешит на свидание]] — ''сослуживец Фёдорова'' * {{Çул кинора|1936}} — [[Депутат Балтики]] * {{Çул кинора|1937}} — [[Женитьба (фильм, 1937)|Женитьба]] — ''Кочкарёв'' * {{Çул кинора|1937}} — [[Шахтёры (фильм)|Шахтёры]] — ''Лошадёв'' * {{Çул кинора|1937}} — [[Тайга золотая]] — ''чёрт'' * {{Çул кинора|1938}} — [[Друзья (фильм, 1938)|Друзья]] * {{Çул кинора|1938}} — [[Маска (фильм, 1938)|Маска]] — ''Пятигоров'' * {{Çул кинора|1938}} — [[Человек с ружьём]] — ''Андрей'' * {{Çул кинора|1939}} — [[Мои университеты (фильм)|Мои университеты]] — ''Василий Семёнов, хозяин пекарни'' * {{Çул кинора|1939}} — [[Большая жизнь|Большая жизнь. Часть 1]] — ''Усынин, председатель профкома шахты'' * {{Çул кинора|1939}} — [[Трактористы]] — ''Кирилл Петрович'' * {{Çул кинора|1941}} — [[Волшебное зерно]] — ''ветер'' * {{Çул кинора|1941}} — [[Приключения Корзинкиной]] — ''конферансье * {{Çул кинора|1942}} — [[Александр Пархоменко (фильм)|Александр Пархоменко]] * {{Çул кинора|1942}} — [[Принц и нищий (фильм, 1942)|Принц и нищий]] — ''водовоз'' * {{Çул кинора|1943}} — [[Насреддин в Бухаре]] — ''Бахтияр'' * {{Çул кинора|1944}} — [[Иван Никулин — русский матрос]] * {{Çул кинора|1945}} — [[Здравствуй, Москва!]] * {{Çул кинора|1946}} — [[Большая жизнь|Большая жизнь. Часть 2]] — ''Усынин, бывший председатель профкома шахты'' * {{Çул кинора|1948}} — [[Первоклассница]] * {{Çул кинора|1950}} — [[Кавалер Золотой Звезды]] — ''Рубцов-Емницкий'' * {{Çул кинора|1952}} — [[Садко (фильм)|Садко]] — ''Морской царь'' * {{Çул кинора|1952}} — [[Максимка (фильм)|Максимка]] — ''старший офицер'' * {{Çул кинора|1953}} — [[Команда с нашей улицы (фильм)|Команда с нашей улицы]] * {{Çул кинора|1954}} — [[Огни на реке (фильм)|Огни на реке]] * {{Çул кинора|1954}} — [[Мы с вами где-то встречались]] — ''продавец бакалеи на вокзале'' * {{Çул кинора|1957}} — [[Новые похождения Кота в сапогах]] — ''Патисоне, министр с портфелем'' * {{Çул кинора|1957}} — [[Борец и клоун]] — ''дядя Ваня'' * {{Çул кинора|1957}} — [[Хождение за три моря (фильм)|Хождение за три моря]] * {{Çул кинора|1958}} — [[Над Тиссой (фильм)|Над Тиссой]] * {{Çул кинора|1959}} — [[Люди на мосту]] — ''Хорков'' * {{Çул кинора|1959}} — [[Василий Суриков (фильм)|Василий Суриков]] — ''зевака в Москве'' {{div col end}} == Литература == * {{кĕнеке |пуçелĕк=Кино. Энциклопедический словарь |яваплă=Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др |вырăн=Мускав |издательство=Советская энциклопедия |çул=1987 |том= |страницы=176 |столбцы= |страниц=640 |серия= |isbn= |isbn2= |тираж=100000 |ref=Кино. Энциклопедический словарь Юткевича}} == Каçăсем == * {{Imdb name|0443508}} * [http://a-tremasov.ru/kayukov-stepan-yakovlevich Степан Каюков в Авторском проекте Алексея Тремасова]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030082131/http://a-tremasov.ru/kayukov-stepan-yakovlevich |date=2016-10-30 }} * {{cite web |url=https://www.maly.ru/people?name=KayukovS |title=Каюков Степан Яковлевич / Актёр |lang=ru |website=maly.ru |publisher=[[Малый театр]] |date= |accessdate=2020-12-06 |archive-date=2020-08-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200811064421/https://www.maly.ru/people?name=KayukovS |deadlink=no }} * {{cite web |url=https://cinema.mosfilm.ru/persons/26821/ |title=Каюков Степан Яковлевич / актёр |lang=ru |website=cinema.mosfilm.ru |publisher=[[Мосфильм]] |date= |accessdate=2020-12-06 |archive-date=2021-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210118141956/https://cinema.mosfilm.ru/persons/26821/ |deadlink=no }} {{actor-stub}} [[Категори:1898 çулта çуралнисем]] [[Категори:Çурлан 1-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:1966 çулта вилнисем]] [[Категори:Кăрлачăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] 4jgvij5xe2k0xxvu4ympi2rqwj95u5o Ĕнентерев çĕклемĕ 0 103054 751573 748890 2022-08-22T19:52:37Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Çĕклем}} {{Пĕлтерĕшсем|Ĕнентерев çĕклемĕ (пĕлтерĕшсем)}} {{Пĕлтерĕшсем|Ĕнентерӳ (пĕлтерĕшсем)}} '''Ĕнентерев çĕклемĕ''' ({{lang-la|onus probandi}}{{sfn|БРЭ|2013|с=617}}; çавăн пекех '''ĕнентерев тивĕçĕ'''{{sfn|БРЭ|2013|с=617}}{{sfn|Миньковский|1984|с=209}}<ref name="гпк ст 56">[http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_39570/86dec005acc612a11374dc5a7e98523965f7e9b2/ Статья 56. Обязанность доказывания] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200515152030/http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_39570/86dec005acc612a11374dc5a7e98523965f7e9b2/ |date=2020-05-15 }} // {{cite web |author= |url=http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_39570/ |title=Гражданский процессуальный кодекс Российской Федерации от 14.11.2002 N 138-ФЗ |lang= |website=consultant.ru |publisher=[[КонсультантПлюс]] |date= |accessdate=2020-06-24 |archive-date=2020-07-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200701042758/http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_39570/ |deadlink=no }}</ref>) — [[процессуаллă тивĕç-ирĕк]]ри ăнлав. Вăл факта, чăнлава юридицилле майпа камăн ĕнентермеллине кăтартса парать{{sfn|БРЭ|2013|с=617}}{{sfn|Миньковский|1984|с=209}}{{sfn|Борисов|2010|с=61}}. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == * Борисов А. Б. Большой юридический словарь. — М.: Книжный мир, 2010. — 848 с. — ISBN 978-5-8041-0462-8. * Зайков А. В. Римское частное право в систематическом изложении: учебник / А. В. Зайков. — М.: Русский Фонд Содействия Образованию и Науке, 2012. — 480 с. — ISBN 978-5-91244-089-2. * Новицкий И. Б. Римское право: учебник / И. Б. Новицкий. — М.: КНОРУС, 2011. — 304 с. — ISBN 978-5-406-00875-1. * Миньковский Г. М. Обязанность доказывания // Юридический энциклопедический словарь / Гл. ред. А. Я. Сухарев; Ред. кол .: М. М. Богуславский, М. И. Козырь, Г. М. Миньковский и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1984. — С. 209. — 415 с. * Обязанность доказывания / И. Б. Михайловская // Николай Кузанский — Океан. — М. : Большая российская энциклопедия, 2013. — С. 617. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 23). — ISBN 978-5-85270-360-6. * Решетникова И. В. Размышляя о судопроизводстве: Избранное / И. В. Решетникова. — М.: Статут, 2019. — 510 с. [[Категори:Тивĕç-ирĕк терминологийĕ]] [[Категори:Процессуаллă тивĕç-ирĕк]] [[Категори:Рим тивĕç-ирĕкĕ]] jirp0sua0nsaa3gkf8jv8huxy6h2gc1 Кариб тинĕсĕн пирачĕсем: Хура ĕнчĕ ылханĕ 0 103152 751701 750050 2022-08-23T08:58:15Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Кариб тинĕсĕн пирачĕсем: Хура ĕнчĕ ылханĕ |ТăвЯчĕ = Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Гор Вербински]] | Продюсер = [[Брукхаймер Джерри|Джерри Брукхаймер]] | Сценарист = [[Эллиот Тед|Тед Эллиот]]<br>[[Россио Терри|Терри Росио]]<br>[[Битти Стюарт|Стюарт Битти]]<br>[[Джей Вулперт]] | Актёрсем = [[Депп Джонни|Джонни Депп]]<br>[[Блум Орландо|Орландо Блум]]<br>[[Найтли Кира|Кира Найтли]]<br>[[Раш Джеффри|Джеффри Раш]]<br>[[Дэвенпорт Джек Артур|Джек Дэвенпорт]]<br>[[Прайс Джонатан|Джонатан Прайс]]<br>[[Аренберг Ли|Ли Аренберг]]<br>[[Крук Маккензи|Маккензи Крук]]<br>[[О’Хейр Дэмиан|Дэмиан О’Хейр]]<br>[[Нью Джиллз|Джиллз Нью]] | Оператор = [[Вольский Дариуш|Дариуш Вольский]] | Композитор = [[Баделт Клаус|Клаус Баделт]] [[Ханс Циммер]] |Патшалăх = {{USA}} |Çул = 2003 |Компани = [[Walt Disney Pictures]] |Вăхăт = | imdb_id = 0325980 }} '''Кариб тинĕсĕн пирачĕсем: Хура ĕнчĕ ылханĕ''' ({{lang-en|Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl}}) — [[Walt Disney Pictures]] киностудире [[Гор Вербински]] режиссёр 2003 çулта ӳкернĕ американ мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == * [[Джонни Депп]] — ''[[Джек Воробей|капитан Джек Воробей]], тĕп персонаж тата карапсăр пират'' * [[Раш Джеффри|Джеффри Раш]] — ''[[Гектор Барбосса|капитан Гектор Барбосса]], тĕп антагонист, «Хура ĕнчĕ» пирачĕсен пуçлăхĕ, Джекăн малтанхи юнташĕ тата халльхи тăшманĕ'' * [[Блум Орландо|Орландо Блум]] — ''[[Уилл Тёрнер|Уилл (вăлах Уильям) Тёрнер]], Билл «Прихлоп» Тёрнер ывăлĕ, тимĕрçе пулăшаканĕ тата Элизабет Суонн ачалăхри тусĕ'' * [[Найтли Кира|Кира Найтли]] — ''[[Элизабет Суонн]], Суонн кĕпĕрнетĕр хĕрĕ, Уилл савни'' * [[Дэвенпорт Джек Артур|Джек Дэвенпорт]] — ''[[Персонажи фильмов «Пираты Карибского моря»#Джеймс Норрингтон|командор Джеймс Норрингтон]], король флочĕн офицерĕ, Элизабет савни'' * [[Прайс Джонатан|Джонатан Прайс]] — ''[[Персонажи фильмов «Пираты Карибского моря»#Губернатор Суонн|Уэзерби Суонн кĕпĕрнетĕр]], Порт-Ройал тытăмлавçи, Элизабет ашшĕ'' * [[Крук Маккензи|Маккензи Крук]] — ''[[Персонажи фильмов «Пираты Карибского моря»#Пинтел и Раджетти|Раджетти]], Барбосса шайкинчи пĕркуçлă пират'' * [[Аренберг Ли|Ли Аренберг]] — ''[[Персонажи фильмов «Пираты Карибского моря»#Пинтел и Раджетти|Пинтел]], Барбосса шайкинчи кукша пират'' * [[Макнелли Кевин|Кевин Макнелли]] — ''[[Персонажи фильмов «Пираты Карибского моря»#Джошами Гиббс|Джошами Гиббс]], Джек тусĕ тата пĕрремĕш пулăшаканĕ'' * [[Клебба Мартин|Мартин Клебба]] — ''[[Персонажи фильмов «Пираты Карибского моря»#Марти|Марти]], Джек командинчи карлик-матрос'' * [[Дэвид Бэйли]] — ''[[Персонажи фильмов «Пираты Карибского моря»#Коттон|Коттон]], Джек рулевойĕ тата чĕлхесĕр пират'' * [[Салдана Зои|Зои Салдана]] — ''[[Персонажи фильмов «Пираты Карибского моря»#Анна-Мария|Анна-Мария]], Джекăн малтанхи тус-хĕрĕ'' * [[Ральф Мартин]] — ''[[Персонажи фильмов «Пираты Карибского моря»#Мистер Браун|мистер Браун]], тьимĕрçĕ, ĕçекенскер тата хозяин Уилл хуçи'' == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0325980 | title=«Пираты Карибского моря: Проклятие Чёрной жемчужины»}} * [http://disney.go.com/disneyvideos/liveaction/pirates/main_site/main.html Официальный сайт]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100103220841/http://disney.go.com/disneyvideos/liveaction/pirates/main_site/main.html |date=2010-01-03 }} * {{rotten-tomatoes|pirates_of_the_caribbean_the_curse_of_the_black_pearl|«Пираты Карибского моря: Проклятие Чёрной жемчужины»}} * {{metacritic film|pirates-of-the-caribbean-the-curse-of-the-black-pearl|«Пираты Карибского моря: Проклятие Чёрной жемчужины»}} * [http://pirates.wikia.com/wiki/Pirates_of_the_Caribbean:_The_Curse_of_the_Black_Pearl «Пираты Карибского моря: Проклятие Чёрной жемчужины»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110718050745/http://pirates.wikia.com/wiki/Pirates_of_the_Caribbean:_The_Curse_of_the_Black_Pearl |date=2011-07-18 }} на ''Пираты Карибского моря вики'' {{Кариб тинĕсĕнчи пиратсем}} [[Категори:Кариб тинĕсĕнчи пиратсем пирки фильмсем|Ылхану]] [[Категори:2003 çулхи фильмсем]] [[Категори:Тетралогисем]] [[Категори:АПШ 2003 çулхи фильмĕсем]] av42rpvd0h6xruln1yfw128qtlgzoo6 Кариб тинĕсĕн пирачĕсем: Тĕнче хĕрринче 0 103154 751700 750179 2022-08-23T08:58:13Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Фильм |ЧăвЯчĕ = Кариб тинĕсĕн пирачĕсем: Тĕнче хĕрринче |ТăвЯчĕ = Pirates of the Caribbean: At World’s End |Ӳкерчĕк = |Жанр = [[драма]] |Режиссёр = [[Гор Вербински]] | Продюсер = [[Джерри Брукхаймер]] | Сценарист = [[Тед Эллиот]]<br>[[Терри Россио]] | Актёрсем = [[Депп Джонни|Джонни Депп]]<br>[[Блум Орландо|Орландо Блум]]<br>[[Найтли Кира|Кира Найтли]]<br>[[Раш Джеффри|Джеффри Раш]]<br>[[Найи Билл|Билл Найи]]<br>[[Чоу Юньфат]]<br>[[Скарсгард Стеллан|Стеллан Скарсгард]]<br>[[Дэвенпорт Джек Артур|Джек Дэвенпорт]]<br>[[Макнелли Кевин|Кевин МакНелли]]<br>[[Прайс Джонатан|Джонатан Прайс]] |Оператор = [[Вольский Дариуш|Дариуш Вольский]] |Композитор = [[Ханс Циммер]] |Патшалăх = {{USA}} |Çул = 2007 |Компани = [[Walt Disney Pictures]] |Вăхăт = |imdb_id = 0449088 }} '''Кариб тинĕсĕн пирачĕсем: Тĕнче хĕрринче''' ({{lang-en|Pirates of the Caribbean: At World’s End}}) — [[Walt Disney Pictures]] киностудире [[Гор Вербински]] режиссёр 2007 çулта ӳкернĕ американ мусăк илемлĕ камичĕ. == Сюжет == {{Çырмалла}} == Рольсенче == {{Multicol|75%}} {{ВРоляхВерх}} {{ВРолях|[[Депп Джонни|Джонни Депп]]|капитан|[[Джек Салакайăк]]|}} {{ВРолях|[[Раш Джеффри|Джеффри Раш]]||[[Гектор Барбосса]]|}} {{ВРолях|[[Блум Орландо|Орландо Блум]]||[[Уилл Тернер]]|}} {{ВРолях|[[Найтли Кира|Кира Найтли]]||[[Элизабет Суонн]]|}} {{ВРолях|[[Найи Билл|Билл Найи]]||[[Дейви Джонс]]|}} {{ВРолях|[[Том Холландер]]|лорд|[[Катлер Беккет]]|}} {{ВРолях|[[Харрис Наоми|Наоми Харрис]]||Тиа Дальма / [[Калипсо]]|}} {{ВРолях|[[Дэвенпорт Джек Артур|Джек Дэвенпорт]]||[[Джеймс Норрингтон]]|}} {{ВРолях|[[Чоу Юньфат]]||Сяо Фэнь|}} {{ВРолях|[[Скарсгард Стеллан|Стеллан Скарсгард]]||[[Прихлоп Билл Тернер]]|}} {{ВРолях|[[Макнелли Кевин|Кевин Макнелли]]||Джошами Гиббс|}} {{ВРолях|[[Прайс Джонатан|Джонатан Прайс]]|кĕпернетĕр|Суонн|}} {{ВРолях|[[Аренберг Ли|Ли Аренберг]]||Пинтел|}} {{ВРолях|[[Крук Маккензи|Маккензи Крук]]||Раджетти|}} {{ВРолях|[[Шофилд Дэвид|Дэвид Шофилд]], Мерсер}} {{ВРолях|[[Бэйли Дэвид|Дэвид Бэйли]], Коттон}} {{ВРоляхНиз}} {{Multicol-break}} {{ВРоляхВерх}} {{ВРолях|[[Ричардс Кит|Кит Ричардс]]|капитан|Эдвард Тиг,| Джек Салакайăкăн ашшĕ|}} {{ВРолях|[[Клебба Мартин|Мартин Клебба]]||Марти|}} {{ВРолях|[[Юреш Марчел|Марчел Юреш]]|капитан|Шеваль|}} {{ВРолях|[[Массуд Гассан|Гассан Массуд]]|капитан|Аман Корсар|}} {{ВРолях|[[Кае-Казим Хаким|Хаким Кае-Казим]]|капитан|Жокар|}} {{ВРолях|[[Маршалл Манеш]]|капитан|Сумбаджи Ангрия|}} {{ВРолях|[[Такаё Фишер]]|госпожа|Цзинь|}} {{ВРолях|[[Серджо Калдерон]]|капитан|Вильянуэва|}} {{ВРолях|[[Джалили Омид|Омид Джалили]]||Аскай|}} {{ВРолях|[[Дермот Кини]]||Маккус,|старпом Летучего Голландца|}} {{ВРолях|[[Клайв Эшборн]]||Коленико,|штурман Летучего Голландца|}} {{ВРолях|[[Уинстон Эллис]]||Палифицио,|матрос Летучего Голландца|}} {{ВРолях|[[Ли Реджи|Реджи Ли]]||Тай Хуанг|}} {{ВРолях|[[Питер Дональд Бадаламенти II]]||Пенрод,|старпом Летучего Голландца|}} {{ВРолях|[[Ли Мишель (каскадёр)|Мишель Ли]]||Лянь|}} {{ВРолях|[[Нед Вертимер]]|||пират}} {{ВРолях|[[Марк Хилдрет]]|||глашатай}} {{ВРолях|[[Жан-Бенуа Кларк]]|||клерк}} {{ВРоляхНиз}} {{Multicol-end}} == Вырăсла дубляж == {{Multicol|75%}} {{ВРоляхВерх}} {{ВРолях|Сергей Дьячков||капитан Джек Салакайăк|}} {{ВРолях|[[Зайцев Андрей Юрьевич (актёр)|Андрей Зайцев]]||Уилл Тёрнер|}} {{ВРолях|[[Игумнова Евгения Викторовна|Евгения Игумнова]]||Элизабет Суонн|}} {{ВРолях|[[Костецкий Виктор Александрович|Виктор Костецкий]]|капитан|Гектор Барбосса|}} {{ВРолях|[[Дубанов Анатолий Анатольевич|Анатолий Дубанов]]||Дейви Джонс|}} {{ВРолях|[[Куликович Олег Борисович|Олег Куликович]]||Катлер Беккет|}} {{ВРолях|[[Ракшина Ирина Семёновна|Ирина Ракшина]]||Тиа Дальма / Калипсо|}} {{ВРолях|[[Ганелин Евгений Рафаилович|Евгений Ганелин]]||Джеймс Норрингтон|}} {{ВРолях|[[Концевич Станислав Владимирович|Станислав Концевич]]|капитан|Сяо Фэнь|}} {{ВРоляхНиз}} {{Multicol-break}} {{ВРоляхВерх}} {{ВРолях|[[Матвеев Владимир Михайлович|Владимир Матвеев]]||Прихлоп Билл Тёрнер|}} {{ВРолях|[[Яковлев Вадим Васильевич|Вадим Яковлев]]||Джошами Гиббс|}} {{ВРолях|[[Никитенко Валерий Ефремович|Валерий Никитенко]]|кĕпĕрнетĕр|Уэзерби Суонн|}} {{ВРолях|[[Лагачёв Дмитрий Анатольевич|Дмитрий Лагачёв]]|капитан|Тиг|}} {{ВРолях|[[Тенетко Андрей Николаевич|Андрей Тенетко]]|капитан|Шеваль|}} {{ВРолях|[[Воробьёв Сергей Александрович|Сергей Воробьёв]]|капитан|Жокар}} {{ВРолях|[[Ставрогина Елена Зиновьевна|Елена Ставрогина]]|госпожа|Цзинь}} {{ВРолях|[[Федорцов Николай Павлович|Николай Федорцов]]|капитан|Вильянуэва|}} {{ВРолях|[[Пирог Андрей Александрович|Андрей Пирог]]||Маккус}} {{ВРоляхНиз}} {{Multicol-end}} == Чыслани == '''Оскар премийĕ''' * Питĕ лайăх визуаллă эффектсем * Питĕ лайăх грим '''MTV Movie awards''' * Çулталăкри питĕ паха фильм * Питĕ лайăх актриса (Кира Найтли) * Питĕ лайăх камит ролĕ (Джонни Депп/Капитан Джек Воробей) == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * {{imdb title | id=0449088 | title=«Пираты Карибского моря: На краю света»}} * [https://web.archive.org/web/20070528005453/http://disney.go.com/disneypictures/pirates/atworldsend/ Официаллă сайт] * [http://www.disney.ru/pirates/film_part03.html Вырăсла официаллă сайт]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100903043858/http://www.disney.ru/pirates/film_part03.html |date=2010-09-03 }} {{USA-film-stub}} {{Гор Вербинскин фильмĕсем}} {{Кариб тинĕсĕнчи пиратсем}} [[Категори:Кариб тинĕсĕнчи пиратсем пирки фильмсем|Тĕнче хĕрринче]] [[Категори:2007 çулхи фантастика фильмĕсем]] [[Категори:Триквел-фильмсем]] [[Категори:АПШ 2007 çулхи фильмĕсем]] q5ibryd39fx3hnsuvqumk3varo0ogve Çĕпĕр пултранĕ 0 103243 751557 749539 2022-08-22T18:35:34Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:251 Heracleum sibiricum.jpg|thumb|Heracleum sibiricum]] '''Çĕпĕр пултранĕ''' ({{lang-la|Heracléum sibíricum}}) — [[курăк]]ла шултра [[ӳсентăран]], {{bt-ruslat|Сунчăклă йышшисем|Umbelliferae}} йышăн {{bt-ruslat|Пултран|Heracleum}} ретĕнчи [[Тĕс (биологи)|тĕс]]. [[Ахаль пултран]]па пĕрле чи анлă сарăлнă пултран (вăтам тăрахра, Çĕпĕрте çеç мар). Çĕпĕр пултранĕн сĕткенĕ Хĕвел çинче чĕпĕтме те пултарать. Анчах вăйлах мар. Вăл, ахаль пултран пекех, — çиме юрăхлă ÿсентăран шутланать. == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} == Литература == * Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. Иллюстрированный определитель растений Средней России. — М.: Т-во научных изданий КМК, Ин-т технологических исследований, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 631. — ISBN 9-87317-128-9. Архивная копия от 5 марта 2016 на Wayback Machine * Прогунков В. В. Ресурсы медоносных растений юга Дальнего Востока. — Владивосток: Издательство Дальневосточного университета, 1988. — С. 51. — 228 с. — 5000 экз. * Похлёбкин В. В. Борщевик сибирский // Кулинарный словарь. — М.: Издательство «Э», 2015. — С. 43. — 456 с. — 4000 экз. — ISBN 978-5-699-75127-3. == Каçăсем == {{викитека|Ботанический словарь (Анненков)/Heracleum sibiricum/ДО}} * [http://www.ecosystema.ru/08nature/flowers/009.htm Борщевик сибирский — ''Heracleum sibiricum'' L.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080505231301/http://www.ecosystema.ru/08nature/flowers/009.htm |date=2008-05-05 }} на сайте http://www.ecosystema.ru{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080913122024/http://www.ecosystema.ru/ |date=2008-09-13 }} {{v|12|7|2010}} [[Категори:Пултран|Çĕпĕр]] [[Категори:Евразири флора]] [[Категори:Çаран]] [[Категори:Флора]] [[Категори:Сиплĕ ӳсентăрансем]] 1mjc9pd47t2fvil6keti2un7i7xoiwb Грушевский Михаил Сергеевич 0 103515 751657 750850 2022-08-23T06:22:48Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Hrushevskyi Mykhailo XX.jpg|thumb|Hrushevskyi Mykhailo XX]] '''Михаи́л Серге́евич Груше́вский''' ({{lang-uk|Миха́йло Сергі́йович Груше́вський}}; {{OldStyleDate|29|сентября|1866|17}}, [[Хелм|Холм]], [[Польша ĕмпÿлĕхĕ]], [[Раççей империйĕ]] — 24, ноябрь, [[1934]]<ref>[http://www.istpravda.com.ua/research/2014/11/24/145966/ Загадка дати смерті Михайла Грушевського.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161009014723/http://www.istpravda.com.ua/research/2014/11/24/145966/ |date=2016-10-09 }} Історична правда.</ref>, [[Кисловодск]], [[СССР]]) — украин историкĕ, историографĕ, пĕрлĕх тата политика ĕçлевçи, революционер. [[Украинлăх|Украин наци юхăмĕ]]н лидерĕсенчен пĕри, <big>[[Украина Тĕп ради]]н ертÿçи</big>, [[Львов университечĕ]]н [[профессор]]ĕ ([[1894]]—[[1914]]), [[ВУАН]] тата [[Академия наук СССР|СССР Ăслав академийĕ]]н академикĕ, [[НТШ]] тата [[Чехи Ăславсен тата ÿнерсен академийĕ]]н пайташĕ. Украин ăславла историографине никĕслекенĕ<ref name="ЭИУ"> І. В. Верба. Грушевський Михайло Сергійович. Енциклопедія історії України: Т. 2: Г — Д / Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України.- К.: В-во «Наукова думка», 2004. — 688 с.: іл..</ref> == Çавăн пекех == == Каçăсем == * [http://www.krugosvet.ru/enc/istoriya/GRUSHEVSKI_MIHAIL_SERGEEVICH.html М. Грушевский (krugosvet.ru)] * [http://www.rulex.ru/01040380.htm М. Грушевский (Русский Биографический Словарь)] * [https://web.archive.org/web/20070927203857/http://www.history.org.ua/journal/2005/4/9.pdf ''Р. Я. Пиріг''. Проблеми підготовки наукової біографії Михайла Грушевського] * [http://chtyvo.org.ua/authors/Hrushevskyi/ Собрание основных сочинений М. Грушевского в е-библиотеке ЧТИВО] == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} [[Категори:Историксем, алфавитпа]] [[Категори:Украина историкĕсем]] [[Категори:Украина пуçлăхĕсем]] [[Категори:УНР ĕçлевçисем]] [[Категори:Украина]] [[Категори:Украин эсерĕсем]] [[Категори:Украинăри элтешле вăрçă]] ow1osas4woztx3j3llq5amt09zdvaq6 Çаран уплюнкки 0 103527 751563 750881 2022-08-22T18:50:02Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 8 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Уплюнкка (пĕлтерĕшсем)}} {{Taxobox | name = Çаран уплюнкки | image file = Marasmius oreades garden 050829B.JPG | classis = | ordo = | familia = | genus = | species = | subspecies = | latin = Marasmius oreades | wikispecies = | commons = | itis = | ncbi = | range map = }} '''Çаран уплюнкки''', е '''Карта кăмпи''', е '''Çаран кăмапи''', е '''Хăят кăмпи'''<ref> Гвоздичный гриб, луговой опенок // Газель — Германий. — М. : Советская энциклопедия, 1952. — С. 300. — (Большая советская энциклопедия : [в 51 т.] / гл. ред. Б. А. Введенский ; 1949—1958, т. 10).</ref> ({{lang-la|Marasmius oreades}}) — [[хутламлă кăмпа]]. '''Уплюнкка''' — тĕрлĕ йыша тата тĕрлĕ рете кĕрекен кăмпасен халăхра çÿрекен, [[биологилле систематика]] тулашĕнчи, пĕрлештерÿллĕ ячĕ. Калас пулать, ку çиме юрăхлă вĕтĕ кăмпана (çаран уплюнккине) ытларах чухне «карта кăмпи» теççĕ. Анчах та ытти кăмпасем те карталанса ÿсеççĕ. Çапла вара вăл ят ăслав енчен пăхсан тĕсе кирлĕ чухлĕн палăртаймасть. == Çавăн пекех == * [[Суя уплюнкка]] * [[Уплюнкка (кăмпасен речĕ)]] == Литература == * Ляхов П. Р. Энциклопедия грибов. — М.: «ЭКСМО-Пресс», 2001. — С. 168. — ISBN 5-04-003208-0. * * Мир растений : в 7 т. / Под ред. академика А. Л. Тахтаджяна. Т.2. Слизевики. Грибы — 2-е изд., перераб. — М.: Просвещение, 1991. — 475 с. (Стр. 271). * Аурел Дермек. Грибы. — Братислава: Словарт, 1989. — стр. 88. * З. А. Клепина и Е. В. Клепина. Справочник грибника. — Москва: АСТ-ПРЕСС, 2006. — 256 с. (стр. 85-86) * «Грибы». Справочник. / пер. с итал. Ф.Двин — Москва: АСТ. Астрель, 2004. — 303 с. (стр. 102) * «Грибы. Справочник-определитель. Более 120 видов» / Автор-составитель Н. Е. Макарова — Москва: АСТ, Минск: Харвест, 2005—320 с. (стр. 234—235) * Лессо, Томас. Грибы. Определитель. / пер. с англ. — Москва: АСТ, 2007. — 304 с. (стр. 117) * Корхонен Маури. 100 грибов // Пер. с финского. — М.: Лесная промышленность, 1981. * Lechner, B.E.; Wright, J.E.; Albertó, E. et al. 2004, [[Mycologia]] 96(4): 853 [http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=174220 C сайта Mycobank]. == Каçăсем == * [https://gribomaniya.ru/sistematika-gribov/razryady-gribov/sedobnye-griby/opyonki-armillyarii Опёнки-армиллярии]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210918101128/https://gribomaniya.ru/sistematika-gribov/razryady-gribov/sedobnye-griby/opyonki-armillyarii |date=2021-09-18 }} * [https://babushkinadacha.ru/griby/sedobnye-griby-opyata-vidy-s-foto.html Съедобные грибы опята: виды с фото]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200423181420/https://babushkinadacha.ru/griby/sedobnye-griby-opyata-vidy-s-foto.html |date=2020-04-23 }} == Каçăсем == {{wiktionary|çаран уплюнкки}} * [http://www.ecosystema.ru/08nature/fungi/156.htm Опенок луговой, или негниючник луговой, или луговик — Marasmius oreades (Fr.) Fr]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080422062512/http://www.ecosystema.ru/08nature/fungi/156.htm |date=2008-04-22 }}. * Опёнок луговой на сайте [http://mycoweb.narod.ru/fungi/Marasmius_oreades.html «Грибы Калужской области»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071011171920/http://mycoweb.narod.ru/fungi/Marasmius_oreades.html |date=2007-10-11 }}. * Опёнок луговой на сайте [http://www.toadstool.ru/spisok-rodov/marasmius/marasmius-oreades/ «Мы, грибы»]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080902172950/http://www.toadstool.ru/spisok-rodov/marasmius/marasmius-oreades/ |date=2008-09-02 }}. * Опёнок луговой на сайте [http://www.gribmed.ru/clause/mushroom/Marasmius-oreades-/?date=2008-04-09 «Грибы для лечения заболеваний»]{{Недоступная ссылка|date=Май 2019 |bot=InternetArchiveBot }}. * Опёнок луговой на сайте [https://web.archive.org/web/20080705162345/http://www.rogersmushrooms.com/gallery/DisplayBlock~bid~6399.asp RogersMushrooms]. * Опёнок луговой на сайте [http://www.mykoweb.com/CAF/species/Marasmius_oreades.html MykoWeb : The Fungi of California]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201106232325/http://www.mykoweb.com/CAF/species/Marasmius_oreades.html |date=2020-11-06 }}. * Kuo, M. (2004, November). Marasmius oreades. Retrieved from the MushroomExpert.Com Web site: http://www.mushroomexpert.com/marasmius_oreades.html{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080802020220/http://www.mushroomexpert.com/marasmius_oreades.html |date=2008-08-02 }} * Опёнок луговой на сайте [http://botit.botany.wisc.edu/toms_fungi/mar2003.html Tom Volk’s Fungi]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070905201837/http://botit.botany.wisc.edu/toms_fungi/mar2003.html |date=2007-09-05 }} == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} [[Категори:Кăмпасем]] [[Категори:Çиме юрăхлă кăмпасем]] [[Категори:Кăмпасем, алфавитпа]] [[Категори:Микологи]] jivjewxr0tubp9qa7xawx7ahwtg7eat Кĕрхи уплюнкка 0 103530 751692 750884 2022-08-23T08:35:36Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Уплюнкка (пĕлтерĕшсем)}} {{Taxobox | name = Кĕрхи уплюнкка | image file = Armillaria_mellea_JPG1.jpg | classis = | ordo = | familia = | genus = | species = | subspecies = | latin = Armillaria mellea | wikispecies = | commons = | itis = | ncbi = | range map = }} '''Кĕрхи уплюнкка''', '''Чăн уплюнкка''' ({{lang-la|Armillaria mellea}}) — [[çиме юрăхлă кăмпа]]сен {{bt-ruslat|Физалакри йышшисем|Physalacriaceae|}} йышĕнчи [[уплюнкка (кăмпасен речĕ)|уплюнкка]] ретĕнчи тĕсĕ. {{-|left}} '''Уплюнкка''', е '''Армилля́рия''' ({{lang-la|Armillaria}}, ''armilla'' «сулă», «браслет» тенинчен, вăл унта [[паллă ячĕ]]) — [[хутламлă кăмпа|хутламлă]] [[кăмпа]]сен речĕ,<!-- длительное время относился к семейству [[Tricholomataceae|трихоломовых]] (рядовковых). Современные систематики относят его к семейству [[Физалакриевые]] ({{lang-la|Physalacriaceae}})<ref>{{Cite web |url=http://www.speciesfungorum.org/Names/genusrecord.asp?RecordID=17098 |title=род на Species Fungorum |access-date=2009-09-12 |archive-date=2007-03-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070328124134/http://www.speciesfungorum.org/Names/genusrecord.asp?RecordID=17098 |deadlink=no }}</ref>.--> Ӳкерчĕк çинче — Armillaria mellea тĕс. == Çавăн пекех == * [[Суя уплюнкка]] * [[Уплюнкка ]] == Литература == * Ляхов П. Р. Энциклопедия грибов. — М.: «ЭКСМО-Пресс», 2001. — С. 168. — ISBN 5-04-003208-0. == Каçăсем == * [https://gribomaniya.ru/sistematika-gribov/razryady-gribov/sedobnye-griby/opyonki-armillyarii Опёнки-армиллярии]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210918101128/https://gribomaniya.ru/sistematika-gribov/razryady-gribov/sedobnye-griby/opyonki-armillyarii |date=2021-09-18 }} * [https://babushkinadacha.ru/griby/sedobnye-griby-opyata-vidy-s-foto.html Съедобные грибы опята: виды с фото]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200423181420/https://babushkinadacha.ru/griby/sedobnye-griby-opyata-vidy-s-foto.html |date=2020-04-23 }} [[Категори:Кăмпасем]] [[Категори:Микологи]] [[Категори:Çиме юрăхлă кăмпасем]] abx5wu8i1b8dcqa0yzt2te1emhkoasp Çуллахи уплюнкка 0 103532 751564 750903 2022-08-22T19:11:58Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Пĕлтерĕшсем|Уплюнкка (пĕлтерĕшсем)}} {{Taxobox | name = Çуллахи уплюнкка | image file = Kuehneromyces mutabilis - Pholiote changeante.JPG | classis = | ordo = | familia = | genus = | species = | subspecies = | latin = Kuehnerómyces mutábilis | wikispecies = | commons = | itis = | ncbi = | range map = }} '''Çуллахи уплюнкка''', çавăн пекех '''Улшăнуллă Кюнероми́цес''' ({{lang-la|Kuehnerómyces mutábilis}}) — [[çиме юрăхлă кăмпа]], {{bt-ruslat|Строфари йышшисем|Physalacriaceae|}} йышри [[Кюнероми́цес|Кюнероми́цес]] ретри тĕс. {{-|left}} Ӳкерчĕк çинче — Armillaria mellea тĕс. == Çавăн пекех == * [[Суя уплюнкка]] * [[Уплюнкка ]] == Литература == * Грюнерт Г. Грибы / пер. с нем. — М.: «Астрель», «АСТ», 2001. — С. 122. — (Путеводитель по природе). — ISBN 5-17-006175-7. * Жизнь растений. В 6-ти т. / Ал. А. Фёдоров. — М.: Просвещение, 1976. — Т. 2. Грибы. Под ред. М. В. Горленко. — С. 303—305. — 479 с. — 300 000 экз. * Лессо Т. Грибы, определитель / пер. с англ. Л. В. Гарибовой, С. Н. Лекомцевой. — М.: «Астрель», «АСТ», 2003. — С. 90. — ISBN 5-17-020333-0. * Справочник-определитель: Грибы / отв. за выпуск Ю. Г. Хацкевич. — Мн.: Харвест, 2002. — С. 272. — 480 с. — 7000 экз. — ISBN 985-13-0913-3. * Ляхов П. Р. Энциклопедия грибов. — М.: «ЭКСМО-Пресс», 2001. — С. 168. — ISBN 5-04-003208-0. == Каçăсем == * [https://gribomaniya.ru/sistematika-gribov/razryady-gribov/sedobnye-griby/opyonki-armillyarii Опёнки-армиллярии]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210918101128/https://gribomaniya.ru/sistematika-gribov/razryady-gribov/sedobnye-griby/opyonki-armillyarii |date=2021-09-18 }} * [https://babushkinadacha.ru/griby/sedobnye-griby-opyata-vidy-s-foto.html Съедобные грибы опята: виды с фото]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200423181420/https://babushkinadacha.ru/griby/sedobnye-griby-opyata-vidy-s-foto.html |date=2020-04-23 }} [[Категори:Кăмпасем]] [[Категори:Микологи]] [[Категори:Çиме юрăхлă кăмпасем]] jmbijjwpe9ntd1wg6ybscgadu0h137j Йăвă йыш 0 103597 751685 751102 2022-08-23T08:08:11Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''Йăвă йыш''' — пĕр-пĕр калăпăшри уçлăхăн пăнчисене ун пăнчисем патне хуть те мĕн чухлĕ çывхартма май пур уçлăхла аййыш. Формаллĕ чĕлхепе каласан, <math>X</math> йыщра <math>A</math> йăвă, енчен те хуть те мĕнле <math>x</math> пăнчăн тавралăхĕнче <math>A</math> йышăн элеменчĕ пур. == Çавăн пекех == * [[Ниçта та йăвă мар йыш]] * [[Сепарабеллĕ уçлăх]] == Литература == * ''Р. А. Александрян, Э. А. Мирзаханян''. Общая топология — М: Высшая школа, 1979. * ''Келли Дж. Л.'' Общая топология — {{М}}: Наука, 1968 * ''Энгелькинг Р.'' Общая топология — {{М}}: Мир, 1986 == Каçăсем == * ''Виро О. Я., Иванов О. А., Харламов В. М., Нецветаев Н. Ю.'' [http://www.pdmi.ras.ru/~olegviro/topoman/index.html Элементарная топология]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120219000132/http://www.pdmi.ras.ru/~olegviro/topoman/index.html |date=2012-02-19 }}. Учебник в задачах (рус., англ.) [[Категори:Пĕтĕмĕшле топологи]] [[Категори:Топологи]] [[Категори:Йышсен теорийĕ]] 1cpv6b25ro4xtw543ufddtb69v5fqau Кукăртĕкен 0 103643 751717 751526 2022-08-23T10:10:32Z InternetArchiveBot 28304 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Ox Warble-fly.png|thumb|Вăкăрăн тир айĕнчи кукăртĕкенĕ]] '''Кукăртĕкен''', е '''кукăркут'''<ref name=BRE> Оводы / Фарафонова Г. В. // Николай Кузанский — Океан. — М. : Большая российская энциклопедия, 2013. — С. 630. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 23). — ISBN 978-5-85270-360-6.</ref><ref name=":1"> Балашов Ю. С. Паразитизм клещей и на секомых на наземных позвоночных / ответственный редактор Г. С. Медведев. — СПб.: Наука, 2009. — С. 149—156. — 357 с. — ISBN 978-5-02-026336-9.</ref> (лат.Oestridae), — [[ик çунатлисем]] йышĕнчи [[паразит]]сем <!-- из инфраотряда [[круглошовные мухи|круглошовных мух]]. [[Личинка|Личинки]] оводов паразитируют на [[Млекопитающие|млекопитающих]]. Могут встречаться у человека, вызывая [[миазы]]. У взрослых особей ротовые органы редуцированы, они не питаются ([[афагия|афаги]]). Всего известно 176 видов в 30 родах<ref>{{Статья|автор=Pape T., Blagoderov V., and Mostovski M. B.|заглавие=Order Diptera Linnaeus, 1758|ссылка=http://www.mapress.com/zootaxa/2011/f/zt03148p229.pdf|язык=en|издание=Zootaxa|тип=|год=2011|том=|номер=3148|страницы=222–229|issn=1175-5334|archivedate=2012-10-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121004130416/http://www.mapress.com/zootaxa/2011/f/zt03148p229.pdf}}</ref>.--> == Çавăн пекех == * [[Пăван]]сем * [[Миаз]] == Асăрхавсем == {{Асăрхавсем}} 18 - https://lexicography.online/etymology/о/овод{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703202409/https://lexicography.online/etymology/%D0%BE/%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4 |date=2020-07-03 }} == Литература == * {{Кĕнеке:Биологический энциклопедический словарь|с=417}} * Pape, T. (2001). Phylogeny of Oestridae (Insecta: Diptera). Systematic Entomology 26, 133—171. doi: 10.1046. * https://lexicography.online/etymology/о/овод{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703202409/https://lexicography.online/etymology/%D0%BE/%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4 |date=2020-07-03 }} == Каçăсем == * [http://www.encyclopedia.com/html/b1/botfly.asp Encyclopedia.com article]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050828233552/http://www.encyclopedia.com/html/b1/botfly.asp |date=2005-08-28 }}{{en icon}} * [https://web.archive.org/web/20070311055806/http://www.bigwavetv.com/programs/prog_bug.html «Bug Attack» documentary: includes footage and description of botflies]{{en icon}} * [http://www.snopes.com/horrors/insects/wormeye.htm A snopes article concerning a botfly infestation]{{en icon}} * [http://www.ambergriscaye.com/pages/town/botfly.html Human Botfly, Description and Cure]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080517045256/http://www.ambergriscaye.com/pages/town/botfly.html |date=2008-05-17 }}{{en icon}} * [https://www.youtube.com/watch?v=23eimVLAQ2c Footage of a Human Botfly removal]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170910070709/https://www.youtube.com/watch?v=23eimVLAQ2c |date=2017-09-10 }}{{en icon}} [[Категори:Кукăртĕкенсем| ]] [[Категори:Кăпшанкă-паразитсем]] [[Категори:Сĕтпе ӳсекенсен паразичĕсем]] [[Категори:Чĕрчунсем, алфавитпа]] qgyz2wt7m6g2ep381j35wrohn887hbh Выборненовка 0 103663 751637 751307 2022-08-23T05:24:33Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki {{ПВ-Раççей |статус = Ял |чăвашла çĕлĕк = Выборненовка |тăван çĕлĕк = Выборненовка |герб = Coat of arms of Omsk Oblast (2003-2020).svg |ялав = Flag of Omsk Oblast.svg |lat_deg =55 |lat_min =11 |lat_sec = 19 |lon_deg =72 |lon_min =30 |lon_sec = 54 |CoordAddon = type:city(100)_region:RU |CoordScale = |ЯндексКартти = |регион карттин пысăккăшĕ = |район карттин пысăккăшĕ = |регион = Омск облаçĕ |регион тапăлра = Омск облаçĕ |район тĕсĕ = Муниципаллă район |район = Любински районĕ |район тапăлра = Любински районĕ{{!}}Любински |пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх = Тĕп Любински ял тăрăхĕ |пурăнан тăрăх тапăлра = Тĕп Любински ял тăрăхĕ{{!}}Тĕп Любински |шалти пайлану = урамсем |пуçлăх = |никĕсленĕ вăхăт = |пĕрремĕш асăну = |малтанхи ятсем = |статус = Ял |лаптăк = паллă мар |ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |Пурăнан халăх = |халăх çыравĕн çулĕ = 2012 |йышлăх = |агломераци = |наци йышĕ = чăвашсем |конфесси йышĕ = христиансем |этнохороним = выборненовка |вăхăт тăрăхĕ = UTC+8 |почтă индексĕ = |почтă индексĕсем = |телефон кочĕ = +7 |автомобиль кочĕ = |цифрăллă идентификатор = |категори Commons-ра = |сайт = }} '''Выборненовка''' — [[Омск облаçĕ]]н [[Любински районĕ]]нчи ял, Тĕп Любински ял тăрăхне кĕрет. == Тавралăхĕ == Омск хулинчен хĕваланăç еннелле вырнаçнă. [[Транссиб]]ран аякра мар. == Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == 1928-мĕш çулта 66 кил шутланнă, пуринче те [[чăвашсем]] пурăннă. 2011 çул тĕлне ялта шкул ĕçленĕ. == Истори == Яла 1903 çулта никĕсленĕ<ref>Административно-территориальное деление на 1 марта 1991 года. Президиум Омского областного Совета народных депутатов. Справочник. Редакционно-издательский отдел. Омск. 1991</ref>. == Литература == * Список переселенческих участков Тобольской губернии (приложение к 20 вёрстной карте Тобольской губернии, издания 1913 года). Типография епархиального братства. Тобольск. 1913. * Справочная книга Омской епархии. Составил по поручению VII епархиального съезда, священник села Новоселья Тюкалинского уезда Иоанн Голошубин. Типография «Иртыш». Омск. 1914. * Сибирская земская деревня. № 4. 3 марта (18 февраля) 1919 год. Выпуск 2. Тобольск. * Список населённых мест Сибирского края. Том 1. Округа Юго-Западной Сибири. Сибирский краевой исполнительный комитет. Новосибирск. 1928. * Чуваши в Западной Сибири: расселение и численность в конце XIX-начале XXI веков. Д. Г. Коровушкин. Издательство института археологии и этнографии СО РАН. Новосибирск. 2009. == Асăрхавсем == {{асăрхавсем}} == Каçăсем == * [https://pravdapfo.ru/blogi/baba-zoya-vozrasta-ne-chuvstvuet/#comment-346922 Баба Зоя возраста не чувствует] — Правда ПФО * [https://12-kanal.ru/news/142144/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D Жительница деревни Выборненовки Любинского района стала номинантом на премию «Народный телегерой»] — Омское областное телевидение. {{omsk-obl-geo-stub}} {{Любински районĕ}} [[Категори:Любински районĕнчи пурăнан вырăнсем]] [[Категори:Чăвашсем]] [[Категори:Чăваш ялĕсем]] oy0jusn10camtilfi69dh4kpdk2e1od Петренко Алексей Васильевич 0 103750 751615 751540 2022-08-23T04:30:36Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki {{Театр ĕçченĕ |Ят = Алексей Петренко |Ӳкерчĕк = Alexey Petrenko.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Алексей Васильевич Петренко |Çуралнă вăхăт = [[1938]] [[пуш, 26]] |Çуралнă вырăн = [[Чемер (Чернигов облаçĕ)|Чемер]], <br>{{ÇВ|Козелец районĕ|Козелец районĕнче}}, <br> [[Чернигов облаçĕ]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[нарăс, 22]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = {{{!}}style="background:transparent" {{!}}{{Орден За заслуги перед Отечеством 4 степени|1998}}{{!!}}{{Орден Почёта|2014}} {{!}}} {{{!}}style="background: transparent" {{!}}{{РСФСР халăх артисчĕ|1988}}{{!!}}{{РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ|1984}}{{!!}}{{Украина халăх артисчĕ|1999}}{{!!}}{{РФ патшалах премийĕ (ӳнер) 1992-2003|2000}} {{!}}} }} '''Алексей Васильевич Петренко''' (26.3.1938, [[Чемер]] — 22.2.2017, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1967}} — [[День солнца и дождя]] — ''официант-фарцовщик'' * {{Çул кинора|1969}} — [[Берег юности]] — ''эпизод'' * {{Çул кинора|1970}} — [[Король Лир (фильм, 1970)|Король Лир]] — ''Освальд'' * {{Çул кинора|1974}} — {{год в кино|1981}} — [[Агония (фильм)|Агония]] — ''[[Распутин Григорий Ефимович|Григорий Распутин]]'' * {{Çул кинора|1976}} — [[Волны Чёрного моря (фильм)|Волны Чёрного моря]] — ''Гаврила Семёнович Чёрноиваненко'' * 1976 — [[Двадцать дней без войны]] — ''Юрий Строганов, лётчик-капитан'' * 1976 — [[Сказ про то, как царь Пётр арапа женил]] — ''[[Пётр I]]'' * 1976 — [[Ключ без права передачи]] — ''Кирилл Алексеевич, директор школы'' * {{Çул кинора|1977}} — [[Беда (фильм)|Беда]] — ''Слава Кулигин'' * 1977 — [[Женитьба (фильм, 1977)|Женитьба]] — ''Иван Кузьмич Подколёсин'' * 1977 — [[Портрет с дождём]] — ''Игорь Петрович'' * 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''Степан Князев'' * {{Çул кинора|1980}} — [[Поезд чрезвычайного назначения]] — ''[[Григорий Иванович Петровский]]'' * {{Çул кинора|1981}} — [[Прощание (фильм, 1981)|Прощание]] — ''Воронцов, председатель совета по строительству ГЭС'' * {{Çул кинора|1982}} — [[Грачи (фильм)|Грачи]] — ''Игорь Анатольевич Ставрасов, судья областного суда'' * {{Çул кинора|1983}} — [[Клятвенная запись]] — ''генерал Тотлебен'' * {{Çул кинора|1984}} — [[ТАСС уполномочен заявить… (телесериал)|ТАСС уполномочен заявить…]] — ''Пол Дик'' * 1984 — [[Невероятное пари, или Истинное происшествие, благополучно завершившееся сто лет назад]] — ''банкир'' * 1984 — [[Лев Толстой (фильм, 1984)|Лев Толстой]] — ''[[Чертков, Владимир Григорьевич|Чертков]]'' * 1984 — [[Жестокий романс (фильм)|Жестокий романс]] — ''Мокий Пармёныч Кнуров, крупный предприниматель'' * {{Çул кинора|1985}} — [[В. Давыдов и Голиаф]] (к/м) — ''Голиаф'' * 1985 — [[Господин гимназист]] — ''Кирилл Андреевич Потанин'' * 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Меллер'' * {{Çул кинора|1986}} — [[Только ты, сердце]] / ''Samo ti, sartze'' — ''Лука Блаженный'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Без солнца (фильм, 1987)|Без солнца]] — ''Сатин'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Клуб женщин]] — ''Алексей Егорович Силин, художник'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Наш бронепоезд]] — ''Василий Васильевич Пухов'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Слуга (фильм, 1988)|Слуга]] — ''Роман Романович Брызгин'' * {{Çул кинора|1989}} — [[Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 1989 — [[Узник замка Иф]] — ''аббат Фариа'' * 1989 — [[Искусство жить в Одессе]] — ''Фроим Грач'' * 1989 — [[Руфь (фильм)|Руфь]] — ''учитель'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Каминский, московский сыщик]] / ''Le flic de Moscou'' — ''Бергов'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Сфинкс (фильм)|Сфинкс]] — ''Поздняев'' * {{Çул кинора|1991}} — [[Игра на миллионы]] — ''Аркадий Саныч, глава банды'' * {{Çул кинора|1992}} — [[Присутствие (фильм)|Присутствие]] — ''Пётр Николаевич Яковлев'' * 1992 — [[Кооператив «Политбюро», или Будет долгим прощание]] — ''Борис Сергеевич, двойник [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталина]]'' * 1992 — [[Мушкетёры двадцать лет спустя]] — ''король [[Карл I Стюарт|Карл I]]'' * {{Çул кинора|1993}} — [[Свечи в темноте]] / ''Candles in the Dark'' — ''советский руководитель * 1993 — [[Налетъ]] — ''дядя, главарь банды * 1993 — [[Сенсация (фильм, 1993)|Сенсация]] — ''Юрий Савушкин'' * 1993 — [[Стреляющие ангелы]] — ''мэр'' * {{Çул кинора|1994}} — [[Империя пиратов]] — ''капитан ла Буш'' * {{Çул кинора|1996}} — [[Агапэ (фильм)|Агапэ]] — ''Пикасин, художник'' * {{Çул кинора|1998}} — [[Сибирский цирюльник]] — ''Николай Карлович Радлов, генерал'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Послушай, не идёт ли дождь…]] — ''[[Казаков, Юрий Павлович|Юрий Казаков]]'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Характеры для мужчин]] * {{Çул кинора|2000}} — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Василий Петрович, механик'' * 2000 — [[Воспоминания о Шерлоке Холмсе (телесериал)|Воспоминания о Шерлоке Холмсе]] — ''[[Дойл, Артур Конан|Артур Конан Дойл]]'' * 2000 — [[В августе 44-го…]] — ''генерал-лейтенант Егоров'' * {{Çул кинора|2001}} — [[Коллекционер (фильм, 2001)|Коллекционер]] — ''коллекционер'' * 2001 — [[Династия полковника «N»]] — ''дед'' * 2001 — [[Чёрная рада (фильм)|Чёрная Рада]] — ''[[Хмельницкий Богдан Михайлович|Богдан Хмельницкий]]'' * {{Çул кинора|2002}} — [[Казус Белли (фильм)|Казус Белли]] * {{Çул кинора|2003}} — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''генерал Иволгин'' * {{Çул кинора|2004}} — [[Легенда о Кащее, или В поисках Тридесятого царства]] — ''[[Кощей|Кащей]]'' * 2004 — [[Шахматист (телесериал)|Шахматист]] — ''Леонид Львович Ковальчик, психиатр'' * 2004 — [[Смерть Таирова]] — ''[[Сталин]]'' * {{Çул кинора|2005}} — [[Не хлебом единым (фильм)|Не хлебом единым]] — ''Бусько'' * {{Çул кинора|2005}} — {{год в кино|2007}} — [[Гражданин начальник (телесериал)|Гражданин начальник]] — ''Малкин'' * {{Çул кинора|2006}} — [[Доктор Живаго (телесериал)|Доктор Живаго]] — ''Фаддей Казимирович'' * {{Çул кинора|2007}} — [[12 (фильм)|12]] — ''5-й присяжный, ветеран труда, бывший работник Метростроя'' * 2007 — [[Семейный ужин]] — ''Тихон Семёныч'' * 2007 — [[Ветка сирени]] — ''[[Зверев, Николай Сергеевич|Н. С. Зверев]]'' * 2007 — [[Дом на набережной (фильм)|Дом на набережной]] — ''академик Ганчук'' * 2007 — [[Бегущая по волнам (фильм, 2007)|Бегущая по волнам]] — ''капитан Дюк'' * 2007 — [[Свадьба. Дело. Смерть]] — ''Муромский'' * {{Çул кинора|2008}} — [[Вторая мировая война: За закрытыми дверьми (телесериал)|Вторая мировая война: За закрытыми дверьми]] / ''World War Two: Behind Closed Doors'' — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2008 — [[Иллюзия страха]] — ''Петровский'' * 2008 — [[Не отрекаются любя…]] — ''генерал'' * 2008 — [[Тайны дворцовых переворотов|Тайны дворцовых переворотов. Фильм 7. Виват, Анна Иоанновна!]] — ''Дмитрий Голицын'' * 2008 — [[Время земляники]] — ''большой наблюдатель'' * {{Çул кинора|2009}} — [[Вольф Мессинг: видевший сквозь время]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Навстречу шторму (фильм, 2009)|Навстречу шторму]] / ''Into the Storm'' — ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Похороните меня за плинтусом (фильм)|Похороните меня за плинтусом]] — ''Семён Михайлович, дедушка Саши Савельева'' * {{Çул кинора|2010}} — [[Утомлённые солнцем 2: Предстояние]] — ''пожилой лейтенант-бухгалтер'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Ёлки 2]] — ''Григорий Земляникин'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Петрович (телесериал)|Петрович]] — ''Трофим Петрович Стрельцов'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Виктор (фильм)|Виктор]] — ''Ветров'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Уходящая натура (телесериал)|Уходящая натура]] — ''Василий Львович Раззамазов, советский писатель'' * {{Çул кинора|2016}} — [[Ёлки 5]] — ''Григорий Земляникин'' {{div col end}} == Каçăсем == * {{Imdb name|0677840}} [[Категори:1938 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 26-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] 9fq80w89kxmr27vuerb6qbi9jc9u83f 751616 751615 2022-08-23T04:32:50Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki {{Театр ĕçченĕ |Ят = Алексей Петренко |Ӳкерчĕк = Alexey Petrenko.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Алексей Васильевич Петренко |Çуралнă вăхăт = [[1938]] [[пуш, 26]] |Çуралнă вырăн = [[Чемер (Чернигов облаçĕ)|Чемер]], <br>{{ÇВ|Козелец районĕ|Козелец районĕнче}}, <br> [[Чернигов облаçĕ]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[нарăс, 22]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = {{{!}}style="background:transparent" {{!}}{{«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» 4 степеньлĕ орденĕ|1998}}{{!!}}{{Орден Почёта|2014}} {{!}}} {{{!}}style="background: transparent" {{!}}{{РСФСР халăх артисчĕ|1988}}{{!!}}{{РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ|1984}}{{!!}}{{Украина халăх артисчĕ|1999}}{{!!}}{{РФ патшалах премийĕ (ӳнер) 1992-2003|2000}} {{!}}} }} '''Алексей Васильевич Петренко''' (26.3.1938, [[Чемер]] — 22.2.2017, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1967}} — [[День солнца и дождя]] — ''официант-фарцовщик'' * {{Çул кинора|1969}} — [[Берег юности]] — ''эпизод'' * {{Çул кинора|1970}} — [[Король Лир (фильм, 1970)|Король Лир]] — ''Освальд'' * {{Çул кинора|1974}} — {{год в кино|1981}} — [[Агония (фильм)|Агония]] — ''[[Распутин Григорий Ефимович|Григорий Распутин]]'' * {{Çул кинора|1976}} — [[Волны Чёрного моря (фильм)|Волны Чёрного моря]] — ''Гаврила Семёнович Чёрноиваненко'' * 1976 — [[Двадцать дней без войны]] — ''Юрий Строганов, лётчик-капитан'' * 1976 — [[Сказ про то, как царь Пётр арапа женил]] — ''[[Пётр I]]'' * 1976 — [[Ключ без права передачи]] — ''Кирилл Алексеевич, директор школы'' * {{Çул кинора|1977}} — [[Беда (фильм)|Беда]] — ''Слава Кулигин'' * 1977 — [[Женитьба (фильм, 1977)|Женитьба]] — ''Иван Кузьмич Подколёсин'' * 1977 — [[Портрет с дождём]] — ''Игорь Петрович'' * 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''Степан Князев'' * {{Çул кинора|1980}} — [[Поезд чрезвычайного назначения]] — ''[[Григорий Иванович Петровский]]'' * {{Çул кинора|1981}} — [[Прощание (фильм, 1981)|Прощание]] — ''Воронцов, председатель совета по строительству ГЭС'' * {{Çул кинора|1982}} — [[Грачи (фильм)|Грачи]] — ''Игорь Анатольевич Ставрасов, судья областного суда'' * {{Çул кинора|1983}} — [[Клятвенная запись]] — ''генерал Тотлебен'' * {{Çул кинора|1984}} — [[ТАСС уполномочен заявить… (телесериал)|ТАСС уполномочен заявить…]] — ''Пол Дик'' * 1984 — [[Невероятное пари, или Истинное происшествие, благополучно завершившееся сто лет назад]] — ''банкир'' * 1984 — [[Лев Толстой (фильм, 1984)|Лев Толстой]] — ''[[Чертков, Владимир Григорьевич|Чертков]]'' * 1984 — [[Жестокий романс (фильм)|Жестокий романс]] — ''Мокий Пармёныч Кнуров, крупный предприниматель'' * {{Çул кинора|1985}} — [[В. Давыдов и Голиаф]] (к/м) — ''Голиаф'' * 1985 — [[Господин гимназист]] — ''Кирилл Андреевич Потанин'' * 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Меллер'' * {{Çул кинора|1986}} — [[Только ты, сердце]] / ''Samo ti, sartze'' — ''Лука Блаженный'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Без солнца (фильм, 1987)|Без солнца]] — ''Сатин'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Клуб женщин]] — ''Алексей Егорович Силин, художник'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Наш бронепоезд]] — ''Василий Васильевич Пухов'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Слуга (фильм, 1988)|Слуга]] — ''Роман Романович Брызгин'' * {{Çул кинора|1989}} — [[Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 1989 — [[Узник замка Иф]] — ''аббат Фариа'' * 1989 — [[Искусство жить в Одессе]] — ''Фроим Грач'' * 1989 — [[Руфь (фильм)|Руфь]] — ''учитель'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Каминский, московский сыщик]] / ''Le flic de Moscou'' — ''Бергов'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Сфинкс (фильм)|Сфинкс]] — ''Поздняев'' * {{Çул кинора|1991}} — [[Игра на миллионы]] — ''Аркадий Саныч, глава банды'' * {{Çул кинора|1992}} — [[Присутствие (фильм)|Присутствие]] — ''Пётр Николаевич Яковлев'' * 1992 — [[Кооператив «Политбюро», или Будет долгим прощание]] — ''Борис Сергеевич, двойник [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталина]]'' * 1992 — [[Мушкетёры двадцать лет спустя]] — ''король [[Карл I Стюарт|Карл I]]'' * {{Çул кинора|1993}} — [[Свечи в темноте]] / ''Candles in the Dark'' — ''советский руководитель * 1993 — [[Налетъ]] — ''дядя, главарь банды * 1993 — [[Сенсация (фильм, 1993)|Сенсация]] — ''Юрий Савушкин'' * 1993 — [[Стреляющие ангелы]] — ''мэр'' * {{Çул кинора|1994}} — [[Империя пиратов]] — ''капитан ла Буш'' * {{Çул кинора|1996}} — [[Агапэ (фильм)|Агапэ]] — ''Пикасин, художник'' * {{Çул кинора|1998}} — [[Сибирский цирюльник]] — ''Николай Карлович Радлов, генерал'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Послушай, не идёт ли дождь…]] — ''[[Казаков, Юрий Павлович|Юрий Казаков]]'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Характеры для мужчин]] * {{Çул кинора|2000}} — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Василий Петрович, механик'' * 2000 — [[Воспоминания о Шерлоке Холмсе (телесериал)|Воспоминания о Шерлоке Холмсе]] — ''[[Дойл, Артур Конан|Артур Конан Дойл]]'' * 2000 — [[В августе 44-го…]] — ''генерал-лейтенант Егоров'' * {{Çул кинора|2001}} — [[Коллекционер (фильм, 2001)|Коллекционер]] — ''коллекционер'' * 2001 — [[Династия полковника «N»]] — ''дед'' * 2001 — [[Чёрная рада (фильм)|Чёрная Рада]] — ''[[Хмельницкий Богдан Михайлович|Богдан Хмельницкий]]'' * {{Çул кинора|2002}} — [[Казус Белли (фильм)|Казус Белли]] * {{Çул кинора|2003}} — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''генерал Иволгин'' * {{Çул кинора|2004}} — [[Легенда о Кащее, или В поисках Тридесятого царства]] — ''[[Кощей|Кащей]]'' * 2004 — [[Шахматист (телесериал)|Шахматист]] — ''Леонид Львович Ковальчик, психиатр'' * 2004 — [[Смерть Таирова]] — ''[[Сталин]]'' * {{Çул кинора|2005}} — [[Не хлебом единым (фильм)|Не хлебом единым]] — ''Бусько'' * {{Çул кинора|2005}} — {{год в кино|2007}} — [[Гражданин начальник (телесериал)|Гражданин начальник]] — ''Малкин'' * {{Çул кинора|2006}} — [[Доктор Живаго (телесериал)|Доктор Живаго]] — ''Фаддей Казимирович'' * {{Çул кинора|2007}} — [[12 (фильм)|12]] — ''5-й присяжный, ветеран труда, бывший работник Метростроя'' * 2007 — [[Семейный ужин]] — ''Тихон Семёныч'' * 2007 — [[Ветка сирени]] — ''[[Зверев, Николай Сергеевич|Н. С. Зверев]]'' * 2007 — [[Дом на набережной (фильм)|Дом на набережной]] — ''академик Ганчук'' * 2007 — [[Бегущая по волнам (фильм, 2007)|Бегущая по волнам]] — ''капитан Дюк'' * 2007 — [[Свадьба. Дело. Смерть]] — ''Муромский'' * {{Çул кинора|2008}} — [[Вторая мировая война: За закрытыми дверьми (телесериал)|Вторая мировая война: За закрытыми дверьми]] / ''World War Two: Behind Closed Doors'' — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2008 — [[Иллюзия страха]] — ''Петровский'' * 2008 — [[Не отрекаются любя…]] — ''генерал'' * 2008 — [[Тайны дворцовых переворотов|Тайны дворцовых переворотов. Фильм 7. Виват, Анна Иоанновна!]] — ''Дмитрий Голицын'' * 2008 — [[Время земляники]] — ''большой наблюдатель'' * {{Çул кинора|2009}} — [[Вольф Мессинг: видевший сквозь время]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Навстречу шторму (фильм, 2009)|Навстречу шторму]] / ''Into the Storm'' — ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Похороните меня за плинтусом (фильм)|Похороните меня за плинтусом]] — ''Семён Михайлович, дедушка Саши Савельева'' * {{Çул кинора|2010}} — [[Утомлённые солнцем 2: Предстояние]] — ''пожилой лейтенант-бухгалтер'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Ёлки 2]] — ''Григорий Земляникин'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Петрович (телесериал)|Петрович]] — ''Трофим Петрович Стрельцов'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Виктор (фильм)|Виктор]] — ''Ветров'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Уходящая натура (телесериал)|Уходящая натура]] — ''Василий Львович Раззамазов, советский писатель'' * {{Çул кинора|2016}} — [[Ёлки 5]] — ''Григорий Земляникин'' {{div col end}} == Каçăсем == * {{Imdb name|0677840}} * [http://kremlin.ru/events/president/news/53937 Соболезнования Президента РФ в связи с кончиной Алексея Петренко /Сайт Президента РФ/] {{Wayback|url=http://kremlin.ru/events/president/news/53937 |date=20170223175027 }} * [http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 Министр культуры РФ выразил соболезнования в связи со смертью Алексея Петренко /Сайт министерства культуры РФ/] {{Wayback|url=http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 |date=20170224052937 }} * ''Ростовская, Антонина''. [http://www.vppress.ru/tops/3284 Алексей Петренко: «Я не против научиться плести корзины»] // [[Вечерний Петербург]]. 2009. 30 января. [[Категори:1938 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 26-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] 7xcuq36s3nietzrvjp4lu6hhfgyqz41 751619 751616 2022-08-23T04:37:11Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki {{Театр ĕçченĕ |Ят = Алексей Петренко |Ӳкерчĕк = Alexey Petrenko.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Алексей Васильевич Петренко |Çуралнă вăхăт = [[1938]] [[пуш, 26]] |Çуралнă вырăн = [[Чемер (Чернигов облаçĕ)|Чемер]], <br>{{ÇВ|Козелец районĕ|Козелец районĕнче}}, <br> [[Чернигов облаçĕ]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[нарăс, 22]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = {{{!}}style="background:transparent" {{!}}{{«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» 4 степеньлĕ орденĕ|1998}}{{!!}}{{Орден Почёта|2014}} {{!}}} {{{!}}style="background: transparent" {{!}}{{РСФСР халăх артисчĕ|1988}}{{!!}}{{РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ|1984}}{{!!}}{{Украина халăх артисчĕ|1999}}{{!!}}{{РФ патшалах премийĕ (ӳнер) 1992-2003|2000}} {{!}}} }} '''Алексей Васильевич Петренко''' (26.3.1938, [[Чемер]] — 22.2.2017, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1967}} — [[День солнца и дождя]] — ''официант-фарцовщик'' * {{Çул кинора|1969}} — [[Берег юности]] — ''эпизод'' * {{Çул кинора|1970}} — [[Король Лир (фильм, 1970)|Король Лир]] — ''Освальд'' * {{Çул кинора|1974}} — {{год в кино|1981}} — [[Агония (фильм)|Агония]] — ''[[Распутин Григорий Ефимович|Григорий Распутин]]'' * {{Çул кинора|1976}} — [[Волны Чёрного моря (фильм)|Волны Чёрного моря]] — ''Гаврила Семёнович Чёрноиваненко'' * 1976 — [[Двадцать дней без войны]] — ''Юрий Строганов, лётчик-капитан'' * 1976 — [[Сказ про то, как царь Пётр арапа женил]] — ''[[Пётр I]]'' * 1976 — [[Ключ без права передачи]] — ''Кирилл Алексеевич, директор школы'' * {{Çул кинора|1977}} — [[Беда (фильм)|Беда]] — ''Слава Кулигин'' * 1977 — [[Женитьба (фильм, 1977)|Женитьба]] — ''Иван Кузьмич Подколёсин'' * 1977 — [[Портрет с дождём]] — ''Игорь Петрович'' * 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''Степан Князев'' * {{Çул кинора|1980}} — [[Поезд чрезвычайного назначения]] — ''[[Григорий Иванович Петровский]]'' * {{Çул кинора|1981}} — [[Прощание (фильм, 1981)|Прощание]] — ''Воронцов, председатель совета по строительству ГЭС'' * {{Çул кинора|1982}} — [[Грачи (фильм)|Грачи]] — ''Игорь Анатольевич Ставрасов, судья областного суда'' * {{Çул кинора|1983}} — [[Клятвенная запись]] — ''генерал Тотлебен'' * {{Çул кинора|1984}} — [[ТАСС уполномочен заявить… (телесериал)|ТАСС уполномочен заявить…]] — ''Пол Дик'' * 1984 — [[Невероятное пари, или Истинное происшествие, благополучно завершившееся сто лет назад]] — ''банкир'' * 1984 — [[Лев Толстой (фильм, 1984)|Лев Толстой]] — ''[[Чертков, Владимир Григорьевич|Чертков]]'' * 1984 — [[Жестокий романс (фильм)|Жестокий романс]] — ''Мокий Пармёныч Кнуров, крупный предприниматель'' * {{Çул кинора|1985}} — [[В. Давыдов и Голиаф]] (к/м) — ''Голиаф'' * 1985 — [[Господин гимназист]] — ''Кирилл Андреевич Потанин'' * 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Меллер'' * {{Çул кинора|1986}} — [[Только ты, сердце]] / ''Samo ti, sartze'' — ''Лука Блаженный'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Без солнца (фильм, 1987)|Без солнца]] — ''Сатин'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Клуб женщин]] — ''Алексей Егорович Силин, художник'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Наш бронепоезд]] — ''Василий Васильевич Пухов'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Слуга (фильм, 1988)|Слуга]] — ''Роман Романович Брызгин'' * {{Çул кинора|1989}} — [[Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 1989 — [[Узник замка Иф]] — ''аббат Фариа'' * 1989 — [[Искусство жить в Одессе]] — ''Фроим Грач'' * 1989 — [[Руфь (фильм)|Руфь]] — ''учитель'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Каминский, московский сыщик]] / ''Le flic de Moscou'' — ''Бергов'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Сфинкс (фильм)|Сфинкс]] — ''Поздняев'' * {{Çул кинора|1991}} — [[Игра на миллионы]] — ''Аркадий Саныч, глава банды'' * {{Çул кинора|1992}} — [[Присутствие (фильм)|Присутствие]] — ''Пётр Николаевич Яковлев'' * 1992 — [[Кооператив «Политбюро», или Будет долгим прощание]] — ''Борис Сергеевич, двойник [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталина]]'' * 1992 — [[Мушкетёры двадцать лет спустя]] — ''король [[Карл I Стюарт|Карл I]]'' * {{Çул кинора|1993}} — [[Свечи в темноте]] / ''Candles in the Dark'' — ''советский руководитель * 1993 — [[Налетъ]] — ''дядя, главарь банды * 1993 — [[Сенсация (фильм, 1993)|Сенсация]] — ''Юрий Савушкин'' * 1993 — [[Стреляющие ангелы]] — ''мэр'' * {{Çул кинора|1994}} — [[Империя пиратов]] — ''капитан ла Буш'' * {{Çул кинора|1996}} — [[Агапэ (фильм)|Агапэ]] — ''Пикасин, художник'' * {{Çул кинора|1998}} — [[Сибирский цирюльник]] — ''Николай Карлович Радлов, генерал'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Послушай, не идёт ли дождь…]] — ''[[Казаков, Юрий Павлович|Юрий Казаков]]'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Характеры для мужчин]] * {{Çул кинора|2000}} — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Василий Петрович, механик'' * 2000 — [[Воспоминания о Шерлоке Холмсе (телесериал)|Воспоминания о Шерлоке Холмсе]] — ''[[Дойл, Артур Конан|Артур Конан Дойл]]'' * 2000 — [[В августе 44-го…]] — ''генерал-лейтенант Егоров'' * {{Çул кинора|2001}} — [[Коллекционер (фильм, 2001)|Коллекционер]] — ''коллекционер'' * 2001 — [[Династия полковника «N»]] — ''дед'' * 2001 — [[Чёрная рада (фильм)|Чёрная Рада]] — ''[[Хмельницкий Богдан Михайлович|Богдан Хмельницкий]]'' * {{Çул кинора|2002}} — [[Казус Белли (фильм)|Казус Белли]] * {{Çул кинора|2003}} — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''генерал Иволгин'' * {{Çул кинора|2004}} — [[Легенда о Кащее, или В поисках Тридесятого царства]] — ''[[Кощей|Кащей]]'' * 2004 — [[Шахматист (телесериал)|Шахматист]] — ''Леонид Львович Ковальчик, психиатр'' * 2004 — [[Смерть Таирова]] — ''[[Сталин]]'' * {{Çул кинора|2005}} — [[Не хлебом единым (фильм)|Не хлебом единым]] — ''Бусько'' * {{Çул кинора|2005}} — {{год в кино|2007}} — [[Гражданин начальник (телесериал)|Гражданин начальник]] — ''Малкин'' * {{Çул кинора|2006}} — [[Доктор Живаго (телесериал)|Доктор Живаго]] — ''Фаддей Казимирович'' * {{Çул кинора|2007}} — [[12 (фильм)|12]] — ''5-й присяжный, ветеран труда, бывший работник Метростроя'' * 2007 — [[Семейный ужин]] — ''Тихон Семёныч'' * 2007 — [[Ветка сирени]] — ''[[Зверев, Николай Сергеевич|Н. С. Зверев]]'' * 2007 — [[Дом на набережной (фильм)|Дом на набережной]] — ''академик Ганчук'' * 2007 — [[Бегущая по волнам (фильм, 2007)|Бегущая по волнам]] — ''капитан Дюк'' * 2007 — [[Свадьба. Дело. Смерть]] — ''Муромский'' * {{Çул кинора|2008}} — [[Вторая мировая война: За закрытыми дверьми (телесериал)|Вторая мировая война: За закрытыми дверьми]] / ''World War Two: Behind Closed Doors'' — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2008 — [[Иллюзия страха]] — ''Петровский'' * 2008 — [[Не отрекаются любя…]] — ''генерал'' * 2008 — [[Тайны дворцовых переворотов|Тайны дворцовых переворотов. Фильм 7. Виват, Анна Иоанновна!]] — ''Дмитрий Голицын'' * 2008 — [[Время земляники]] — ''большой наблюдатель'' * {{Çул кинора|2009}} — [[Вольф Мессинг: видевший сквозь время]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Навстречу шторму (фильм, 2009)|Навстречу шторму]] / ''Into the Storm'' — ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Похороните меня за плинтусом (фильм)|Похороните меня за плинтусом]] — ''Семён Михайлович, дедушка Саши Савельева'' * {{Çул кинора|2010}} — [[Утомлённые солнцем 2: Предстояние]] — ''пожилой лейтенант-бухгалтер'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Ёлки 2]] — ''Григорий Земляникин'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Петрович (телесериал)|Петрович]] — ''Трофим Петрович Стрельцов'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Виктор (фильм)|Виктор]] — ''Ветров'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Уходящая натура (телесериал)|Уходящая натура]] — ''Василий Львович Раззамазов, советский писатель'' * {{Çул кинора|2016}} — [[Ёлки 5]] — ''Григорий Земляникин'' {{div col end}} == Литература == * [[Москвина Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). * ''Жаковская Т.'' Алексей Петеренко // Актёры советского кино. Л.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1979. Вып. 15 / Сост. ''М. А. Ильина''. С.208—227. * [[Сэпман Изольда Владимировна|''Стэпман И.'']] Алексей Петренко [: буклет]. М.: [[Бюро пропаганды советского киноискусства]], 1981. — 24 с.: илл. («Актёры советского кино») * [ ''Городецкий А.'' ] Алексей Петренко : [: беседа с актёром] // [[Спутник кинозрителя]]. 1985. № 1, январь. С.9—10. * [ ''Петренко А.'' ] Быть, кем родился [: беседа с актёром] // [[Огонёк]]. 1986. № 32, 9 — 16 августа. С.17. * [[Макаров Анатолий Сергеевич|''Макаров А.'']] Страсти по Петренко // [[Культура и жизнь (журнал)|Культура и жизнь]]. 1987. № 7. С.23—25. * [[Аннинский, Лев Александрович|''Аннинский Л.'']] Притихший вулкан [: Алексей Петренко] // Мой любимый актёр: Писатели, режиссёры, публицисты об актёрах кино [: сб.] / Сост. [[Касьянова, Людмила Ивановна|''Л. И. Касьянова'']]. М.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1988. С.63—74. * ''Черняев, Пётр''. [http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml Алексей Петренко: Ни Бог, ни дьявол] {{Wayback|url=http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml |date=20080913162535 }} // Звёзды нашего кино [: Антология]. М.: [[АСТ (издательство)|АСТ]], 2002. С. 123—141. — ISBN 5-7805-0991-3 * [[Хохрякова, Светлана Ивановна|''Хохрякова С.'']] [https://web.archive.org/web/20081026123600/http://www.kultura-portal.ru/tree_new/cultpaper/article.jsp?number=351&rubric_id=1000545&crubric_id=1000546&pub_id=189678 Предчувствуя одиночество: Об Алексее Петренко] // [[Культура (газета)|Культура]]: Еженедельная газета интеллигенции. 2001. 15—21 февраля. № 6 (7263). * [[Савельев Дмитрий Карлович|''Савельев Д.'']] [http://www.chayka.org/article.php?id=1726 Почётный отказник советского кино: Алексей Петренко] {{Wayback|url=http://www.chayka.org/article.php?id=1726 |date=20100620142342 }} // [[Чайка (журнал)|Чайка]]. 2007. № 21 (104), 1 ноября. * [[Карась Елена Юрьевна|''Карась А.'']] [http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html Персона Петренко] {{Wayback|url=http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html |date=20081019223539 }} // [[Российская газета]]. 2008. 26 марта. № 4621. * [[Москвина, Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). == Каçăсем == * {{Imdb name|0677840}} * [http://kremlin.ru/events/president/news/53937 Соболезнования Президента РФ в связи с кончиной Алексея Петренко /Сайт Президента РФ/] {{Wayback|url=http://kremlin.ru/events/president/news/53937 |date=20170223175027 }} * [http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 Министр культуры РФ выразил соболезнования в связи со смертью Алексея Петренко /Сайт министерства культуры РФ/] {{Wayback|url=http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 |date=20170224052937 }} * ''Ростовская, Антонина''. [http://www.vppress.ru/tops/3284 Алексей Петренко: «Я не против научиться плести корзины»] // [[Вечерний Петербург]]. 2009. 30 января. [[Категори:1938 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 26-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] krrnvmlok3j9clrkuqqe2spptdf0u0z 751620 751619 2022-08-23T04:40:11Z Viktor 168 /* Каçăсем */ wikitext text/x-wiki {{Театр ĕçченĕ |Ят = Алексей Петренко |Ӳкерчĕк = Alexey Petrenko.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Алексей Васильевич Петренко |Çуралнă вăхăт = [[1938]] [[пуш, 26]] |Çуралнă вырăн = [[Чемер (Чернигов облаçĕ)|Чемер]], <br>{{ÇВ|Козелец районĕ|Козелец районĕнче}}, <br> [[Чернигов облаçĕ]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[нарăс, 22]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = {{{!}}style="background:transparent" {{!}}{{«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» 4 степеньлĕ орденĕ|1998}}{{!!}}{{Орден Почёта|2014}} {{!}}} {{{!}}style="background: transparent" {{!}}{{РСФСР халăх артисчĕ|1988}}{{!!}}{{РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ|1984}}{{!!}}{{Украина халăх артисчĕ|1999}}{{!!}}{{РФ патшалах премийĕ (ӳнер) 1992-2003|2000}} {{!}}} }} '''Алексей Васильевич Петренко''' (26.3.1938, [[Чемер]] — 22.2.2017, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1967}} — [[День солнца и дождя]] — ''официант-фарцовщик'' * {{Çул кинора|1969}} — [[Берег юности]] — ''эпизод'' * {{Çул кинора|1970}} — [[Король Лир (фильм, 1970)|Король Лир]] — ''Освальд'' * {{Çул кинора|1974}} — {{год в кино|1981}} — [[Агония (фильм)|Агония]] — ''[[Распутин Григорий Ефимович|Григорий Распутин]]'' * {{Çул кинора|1976}} — [[Волны Чёрного моря (фильм)|Волны Чёрного моря]] — ''Гаврила Семёнович Чёрноиваненко'' * 1976 — [[Двадцать дней без войны]] — ''Юрий Строганов, лётчик-капитан'' * 1976 — [[Сказ про то, как царь Пётр арапа женил]] — ''[[Пётр I]]'' * 1976 — [[Ключ без права передачи]] — ''Кирилл Алексеевич, директор школы'' * {{Çул кинора|1977}} — [[Беда (фильм)|Беда]] — ''Слава Кулигин'' * 1977 — [[Женитьба (фильм, 1977)|Женитьба]] — ''Иван Кузьмич Подколёсин'' * 1977 — [[Портрет с дождём]] — ''Игорь Петрович'' * 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''Степан Князев'' * {{Çул кинора|1980}} — [[Поезд чрезвычайного назначения]] — ''[[Григорий Иванович Петровский]]'' * {{Çул кинора|1981}} — [[Прощание (фильм, 1981)|Прощание]] — ''Воронцов, председатель совета по строительству ГЭС'' * {{Çул кинора|1982}} — [[Грачи (фильм)|Грачи]] — ''Игорь Анатольевич Ставрасов, судья областного суда'' * {{Çул кинора|1983}} — [[Клятвенная запись]] — ''генерал Тотлебен'' * {{Çул кинора|1984}} — [[ТАСС уполномочен заявить… (телесериал)|ТАСС уполномочен заявить…]] — ''Пол Дик'' * 1984 — [[Невероятное пари, или Истинное происшествие, благополучно завершившееся сто лет назад]] — ''банкир'' * 1984 — [[Лев Толстой (фильм, 1984)|Лев Толстой]] — ''[[Чертков, Владимир Григорьевич|Чертков]]'' * 1984 — [[Жестокий романс (фильм)|Жестокий романс]] — ''Мокий Пармёныч Кнуров, крупный предприниматель'' * {{Çул кинора|1985}} — [[В. Давыдов и Голиаф]] (к/м) — ''Голиаф'' * 1985 — [[Господин гимназист]] — ''Кирилл Андреевич Потанин'' * 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Меллер'' * {{Çул кинора|1986}} — [[Только ты, сердце]] / ''Samo ti, sartze'' — ''Лука Блаженный'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Без солнца (фильм, 1987)|Без солнца]] — ''Сатин'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Клуб женщин]] — ''Алексей Егорович Силин, художник'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Наш бронепоезд]] — ''Василий Васильевич Пухов'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Слуга (фильм, 1988)|Слуга]] — ''Роман Романович Брызгин'' * {{Çул кинора|1989}} — [[Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 1989 — [[Узник замка Иф]] — ''аббат Фариа'' * 1989 — [[Искусство жить в Одессе]] — ''Фроим Грач'' * 1989 — [[Руфь (фильм)|Руфь]] — ''учитель'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Каминский, московский сыщик]] / ''Le flic de Moscou'' — ''Бергов'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Сфинкс (фильм)|Сфинкс]] — ''Поздняев'' * {{Çул кинора|1991}} — [[Игра на миллионы]] — ''Аркадий Саныч, глава банды'' * {{Çул кинора|1992}} — [[Присутствие (фильм)|Присутствие]] — ''Пётр Николаевич Яковлев'' * 1992 — [[Кооператив «Политбюро», или Будет долгим прощание]] — ''Борис Сергеевич, двойник [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталина]]'' * 1992 — [[Мушкетёры двадцать лет спустя]] — ''король [[Карл I Стюарт|Карл I]]'' * {{Çул кинора|1993}} — [[Свечи в темноте]] / ''Candles in the Dark'' — ''советский руководитель * 1993 — [[Налетъ]] — ''дядя, главарь банды * 1993 — [[Сенсация (фильм, 1993)|Сенсация]] — ''Юрий Савушкин'' * 1993 — [[Стреляющие ангелы]] — ''мэр'' * {{Çул кинора|1994}} — [[Империя пиратов]] — ''капитан ла Буш'' * {{Çул кинора|1996}} — [[Агапэ (фильм)|Агапэ]] — ''Пикасин, художник'' * {{Çул кинора|1998}} — [[Сибирский цирюльник]] — ''Николай Карлович Радлов, генерал'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Послушай, не идёт ли дождь…]] — ''[[Казаков, Юрий Павлович|Юрий Казаков]]'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Характеры для мужчин]] * {{Çул кинора|2000}} — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Василий Петрович, механик'' * 2000 — [[Воспоминания о Шерлоке Холмсе (телесериал)|Воспоминания о Шерлоке Холмсе]] — ''[[Дойл, Артур Конан|Артур Конан Дойл]]'' * 2000 — [[В августе 44-го…]] — ''генерал-лейтенант Егоров'' * {{Çул кинора|2001}} — [[Коллекционер (фильм, 2001)|Коллекционер]] — ''коллекционер'' * 2001 — [[Династия полковника «N»]] — ''дед'' * 2001 — [[Чёрная рада (фильм)|Чёрная Рада]] — ''[[Хмельницкий Богдан Михайлович|Богдан Хмельницкий]]'' * {{Çул кинора|2002}} — [[Казус Белли (фильм)|Казус Белли]] * {{Çул кинора|2003}} — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''генерал Иволгин'' * {{Çул кинора|2004}} — [[Легенда о Кащее, или В поисках Тридесятого царства]] — ''[[Кощей|Кащей]]'' * 2004 — [[Шахматист (телесериал)|Шахматист]] — ''Леонид Львович Ковальчик, психиатр'' * 2004 — [[Смерть Таирова]] — ''[[Сталин]]'' * {{Çул кинора|2005}} — [[Не хлебом единым (фильм)|Не хлебом единым]] — ''Бусько'' * {{Çул кинора|2005}} — {{год в кино|2007}} — [[Гражданин начальник (телесериал)|Гражданин начальник]] — ''Малкин'' * {{Çул кинора|2006}} — [[Доктор Живаго (телесериал)|Доктор Живаго]] — ''Фаддей Казимирович'' * {{Çул кинора|2007}} — [[12 (фильм)|12]] — ''5-й присяжный, ветеран труда, бывший работник Метростроя'' * 2007 — [[Семейный ужин]] — ''Тихон Семёныч'' * 2007 — [[Ветка сирени]] — ''[[Зверев, Николай Сергеевич|Н. С. Зверев]]'' * 2007 — [[Дом на набережной (фильм)|Дом на набережной]] — ''академик Ганчук'' * 2007 — [[Бегущая по волнам (фильм, 2007)|Бегущая по волнам]] — ''капитан Дюк'' * 2007 — [[Свадьба. Дело. Смерть]] — ''Муромский'' * {{Çул кинора|2008}} — [[Вторая мировая война: За закрытыми дверьми (телесериал)|Вторая мировая война: За закрытыми дверьми]] / ''World War Two: Behind Closed Doors'' — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2008 — [[Иллюзия страха]] — ''Петровский'' * 2008 — [[Не отрекаются любя…]] — ''генерал'' * 2008 — [[Тайны дворцовых переворотов|Тайны дворцовых переворотов. Фильм 7. Виват, Анна Иоанновна!]] — ''Дмитрий Голицын'' * 2008 — [[Время земляники]] — ''большой наблюдатель'' * {{Çул кинора|2009}} — [[Вольф Мессинг: видевший сквозь время]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Навстречу шторму (фильм, 2009)|Навстречу шторму]] / ''Into the Storm'' — ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Похороните меня за плинтусом (фильм)|Похороните меня за плинтусом]] — ''Семён Михайлович, дедушка Саши Савельева'' * {{Çул кинора|2010}} — [[Утомлённые солнцем 2: Предстояние]] — ''пожилой лейтенант-бухгалтер'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Ёлки 2]] — ''Григорий Земляникин'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Петрович (телесериал)|Петрович]] — ''Трофим Петрович Стрельцов'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Виктор (фильм)|Виктор]] — ''Ветров'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Уходящая натура (телесериал)|Уходящая натура]] — ''Василий Львович Раззамазов, советский писатель'' * {{Çул кинора|2016}} — [[Ёлки 5]] — ''Григорий Земляникин'' {{div col end}} == Литература == * [[Москвина Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). * ''Жаковская Т.'' Алексей Петеренко // Актёры советского кино. Л.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1979. Вып. 15 / Сост. ''М. А. Ильина''. С.208—227. * [[Сэпман Изольда Владимировна|''Стэпман И.'']] Алексей Петренко [: буклет]. М.: [[Бюро пропаганды советского киноискусства]], 1981. — 24 с.: илл. («Актёры советского кино») * [ ''Городецкий А.'' ] Алексей Петренко : [: беседа с актёром] // [[Спутник кинозрителя]]. 1985. № 1, январь. С.9—10. * [ ''Петренко А.'' ] Быть, кем родился [: беседа с актёром] // [[Огонёк]]. 1986. № 32, 9 — 16 августа. С.17. * [[Макаров Анатолий Сергеевич|''Макаров А.'']] Страсти по Петренко // [[Культура и жизнь (журнал)|Культура и жизнь]]. 1987. № 7. С.23—25. * [[Аннинский, Лев Александрович|''Аннинский Л.'']] Притихший вулкан [: Алексей Петренко] // Мой любимый актёр: Писатели, режиссёры, публицисты об актёрах кино [: сб.] / Сост. [[Касьянова, Людмила Ивановна|''Л. И. Касьянова'']]. М.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1988. С.63—74. * ''Черняев, Пётр''. [http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml Алексей Петренко: Ни Бог, ни дьявол] {{Wayback|url=http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml |date=20080913162535 }} // Звёзды нашего кино [: Антология]. М.: [[АСТ (издательство)|АСТ]], 2002. С. 123—141. — ISBN 5-7805-0991-3 * [[Хохрякова, Светлана Ивановна|''Хохрякова С.'']] [https://web.archive.org/web/20081026123600/http://www.kultura-portal.ru/tree_new/cultpaper/article.jsp?number=351&rubric_id=1000545&crubric_id=1000546&pub_id=189678 Предчувствуя одиночество: Об Алексее Петренко] // [[Культура (газета)|Культура]]: Еженедельная газета интеллигенции. 2001. 15—21 февраля. № 6 (7263). * [[Савельев Дмитрий Карлович|''Савельев Д.'']] [http://www.chayka.org/article.php?id=1726 Почётный отказник советского кино: Алексей Петренко] {{Wayback|url=http://www.chayka.org/article.php?id=1726 |date=20100620142342 }} // [[Чайка (журнал)|Чайка]]. 2007. № 21 (104), 1 ноября. * [[Карась Елена Юрьевна|''Карась А.'']] [http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html Персона Петренко] {{Wayback|url=http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html |date=20081019223539 }} // [[Российская газета]]. 2008. 26 марта. № 4621. * [[Москвина, Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). == Каçăсем == * {{Imdb name|0677840}} * [http://kremlin.ru/events/president/news/53937 Соболезнования Президента РФ в связи с кончиной Алексея Петренко /Сайт Президента РФ/] {{Wayback|url=http://kremlin.ru/events/president/news/53937 |date=20170223175027 }} * [http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 Министр культуры РФ выразил соболезнования в связи со смертью Алексея Петренко /Сайт министерства культуры РФ/] {{Wayback|url=http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 |date=20170224052937 }} * ''Ростовская, Антонина''. [http://www.vppress.ru/tops/3284 Алексей Петренко: «Я не против научиться плести корзины»] // [[Вечерний Петербург]]. 2009. 30 января. [[Категори:1938 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 26-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] [[Категори:Харьковри театр институтĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Раççей киноматогрависчĕсен пайташĕсем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Запорожьери В. Г. Магар ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Ленсовет ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Малая Броннăйăри театр]] [[Категория:Умершие от тромбоэмболии]] [[Категория:Похороненные на Никольском кладбище (Балашиха)]] [[Категория:Лауреаты Премии Союзного государства]] dhx795rw73wxzi4brh8f8dwbk5bjpg4 751621 751620 2022-08-23T04:41:00Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki {{Театр ĕçченĕ |Ят = Алексей Петренко |Ӳкерчĕк = Alexey Petrenko.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Алексей Васильевич Петренко |Çуралнă вăхăт = [[1938]] [[пуш, 26]] |Çуралнă вырăн = [[Чемер (Чернигов облаçĕ)|Чемер]], <br>{{ÇВ|Козелец районĕ|Козелец районĕнче}}, <br> [[Чернигов облаçĕ]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[нарăс, 22]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = {{{!}}style="background:transparent"{{!}}{{«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» 4 степеньлĕ орденĕ|1998}}{{!!}}{{Хисеп орденĕ|2014}} {{!}}} {{{!}}style="background: transparent" {{!}}{{РСФСР халăх артисчĕ|1988}}{{!!}}{{РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ|1984}}{{!!}}{{Украина халăх артисчĕ|1999}}{{!!}}{{РФ патшалах премийĕ (ӳнер) 1992-2003|2000}} {{!}}} }} '''Алексей Васильевич Петренко''' (26.3.1938, [[Чемер]] — 22.2.2017, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1967}} — [[День солнца и дождя]] — ''официант-фарцовщик'' * {{Çул кинора|1969}} — [[Берег юности]] — ''эпизод'' * {{Çул кинора|1970}} — [[Король Лир (фильм, 1970)|Король Лир]] — ''Освальд'' * {{Çул кинора|1974}} — {{год в кино|1981}} — [[Агония (фильм)|Агония]] — ''[[Распутин Григорий Ефимович|Григорий Распутин]]'' * {{Çул кинора|1976}} — [[Волны Чёрного моря (фильм)|Волны Чёрного моря]] — ''Гаврила Семёнович Чёрноиваненко'' * 1976 — [[Двадцать дней без войны]] — ''Юрий Строганов, лётчик-капитан'' * 1976 — [[Сказ про то, как царь Пётр арапа женил]] — ''[[Пётр I]]'' * 1976 — [[Ключ без права передачи]] — ''Кирилл Алексеевич, директор школы'' * {{Çул кинора|1977}} — [[Беда (фильм)|Беда]] — ''Слава Кулигин'' * 1977 — [[Женитьба (фильм, 1977)|Женитьба]] — ''Иван Кузьмич Подколёсин'' * 1977 — [[Портрет с дождём]] — ''Игорь Петрович'' * 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''Степан Князев'' * {{Çул кинора|1980}} — [[Поезд чрезвычайного назначения]] — ''[[Григорий Иванович Петровский]]'' * {{Çул кинора|1981}} — [[Прощание (фильм, 1981)|Прощание]] — ''Воронцов, председатель совета по строительству ГЭС'' * {{Çул кинора|1982}} — [[Грачи (фильм)|Грачи]] — ''Игорь Анатольевич Ставрасов, судья областного суда'' * {{Çул кинора|1983}} — [[Клятвенная запись]] — ''генерал Тотлебен'' * {{Çул кинора|1984}} — [[ТАСС уполномочен заявить… (телесериал)|ТАСС уполномочен заявить…]] — ''Пол Дик'' * 1984 — [[Невероятное пари, или Истинное происшествие, благополучно завершившееся сто лет назад]] — ''банкир'' * 1984 — [[Лев Толстой (фильм, 1984)|Лев Толстой]] — ''[[Чертков, Владимир Григорьевич|Чертков]]'' * 1984 — [[Жестокий романс (фильм)|Жестокий романс]] — ''Мокий Пармёныч Кнуров, крупный предприниматель'' * {{Çул кинора|1985}} — [[В. Давыдов и Голиаф]] (к/м) — ''Голиаф'' * 1985 — [[Господин гимназист]] — ''Кирилл Андреевич Потанин'' * 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Меллер'' * {{Çул кинора|1986}} — [[Только ты, сердце]] / ''Samo ti, sartze'' — ''Лука Блаженный'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Без солнца (фильм, 1987)|Без солнца]] — ''Сатин'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Клуб женщин]] — ''Алексей Егорович Силин, художник'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Наш бронепоезд]] — ''Василий Васильевич Пухов'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Слуга (фильм, 1988)|Слуга]] — ''Роман Романович Брызгин'' * {{Çул кинора|1989}} — [[Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 1989 — [[Узник замка Иф]] — ''аббат Фариа'' * 1989 — [[Искусство жить в Одессе]] — ''Фроим Грач'' * 1989 — [[Руфь (фильм)|Руфь]] — ''учитель'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Каминский, московский сыщик]] / ''Le flic de Moscou'' — ''Бергов'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Сфинкс (фильм)|Сфинкс]] — ''Поздняев'' * {{Çул кинора|1991}} — [[Игра на миллионы]] — ''Аркадий Саныч, глава банды'' * {{Çул кинора|1992}} — [[Присутствие (фильм)|Присутствие]] — ''Пётр Николаевич Яковлев'' * 1992 — [[Кооператив «Политбюро», или Будет долгим прощание]] — ''Борис Сергеевич, двойник [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталина]]'' * 1992 — [[Мушкетёры двадцать лет спустя]] — ''король [[Карл I Стюарт|Карл I]]'' * {{Çул кинора|1993}} — [[Свечи в темноте]] / ''Candles in the Dark'' — ''советский руководитель * 1993 — [[Налетъ]] — ''дядя, главарь банды * 1993 — [[Сенсация (фильм, 1993)|Сенсация]] — ''Юрий Савушкин'' * 1993 — [[Стреляющие ангелы]] — ''мэр'' * {{Çул кинора|1994}} — [[Империя пиратов]] — ''капитан ла Буш'' * {{Çул кинора|1996}} — [[Агапэ (фильм)|Агапэ]] — ''Пикасин, художник'' * {{Çул кинора|1998}} — [[Сибирский цирюльник]] — ''Николай Карлович Радлов, генерал'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Послушай, не идёт ли дождь…]] — ''[[Казаков, Юрий Павлович|Юрий Казаков]]'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Характеры для мужчин]] * {{Çул кинора|2000}} — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Василий Петрович, механик'' * 2000 — [[Воспоминания о Шерлоке Холмсе (телесериал)|Воспоминания о Шерлоке Холмсе]] — ''[[Дойл, Артур Конан|Артур Конан Дойл]]'' * 2000 — [[В августе 44-го…]] — ''генерал-лейтенант Егоров'' * {{Çул кинора|2001}} — [[Коллекционер (фильм, 2001)|Коллекционер]] — ''коллекционер'' * 2001 — [[Династия полковника «N»]] — ''дед'' * 2001 — [[Чёрная рада (фильм)|Чёрная Рада]] — ''[[Хмельницкий Богдан Михайлович|Богдан Хмельницкий]]'' * {{Çул кинора|2002}} — [[Казус Белли (фильм)|Казус Белли]] * {{Çул кинора|2003}} — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''генерал Иволгин'' * {{Çул кинора|2004}} — [[Легенда о Кащее, или В поисках Тридесятого царства]] — ''[[Кощей|Кащей]]'' * 2004 — [[Шахматист (телесериал)|Шахматист]] — ''Леонид Львович Ковальчик, психиатр'' * 2004 — [[Смерть Таирова]] — ''[[Сталин]]'' * {{Çул кинора|2005}} — [[Не хлебом единым (фильм)|Не хлебом единым]] — ''Бусько'' * {{Çул кинора|2005}} — {{год в кино|2007}} — [[Гражданин начальник (телесериал)|Гражданин начальник]] — ''Малкин'' * {{Çул кинора|2006}} — [[Доктор Живаго (телесериал)|Доктор Живаго]] — ''Фаддей Казимирович'' * {{Çул кинора|2007}} — [[12 (фильм)|12]] — ''5-й присяжный, ветеран труда, бывший работник Метростроя'' * 2007 — [[Семейный ужин]] — ''Тихон Семёныч'' * 2007 — [[Ветка сирени]] — ''[[Зверев, Николай Сергеевич|Н. С. Зверев]]'' * 2007 — [[Дом на набережной (фильм)|Дом на набережной]] — ''академик Ганчук'' * 2007 — [[Бегущая по волнам (фильм, 2007)|Бегущая по волнам]] — ''капитан Дюк'' * 2007 — [[Свадьба. Дело. Смерть]] — ''Муромский'' * {{Çул кинора|2008}} — [[Вторая мировая война: За закрытыми дверьми (телесериал)|Вторая мировая война: За закрытыми дверьми]] / ''World War Two: Behind Closed Doors'' — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2008 — [[Иллюзия страха]] — ''Петровский'' * 2008 — [[Не отрекаются любя…]] — ''генерал'' * 2008 — [[Тайны дворцовых переворотов|Тайны дворцовых переворотов. Фильм 7. Виват, Анна Иоанновна!]] — ''Дмитрий Голицын'' * 2008 — [[Время земляники]] — ''большой наблюдатель'' * {{Çул кинора|2009}} — [[Вольф Мессинг: видевший сквозь время]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Навстречу шторму (фильм, 2009)|Навстречу шторму]] / ''Into the Storm'' — ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Похороните меня за плинтусом (фильм)|Похороните меня за плинтусом]] — ''Семён Михайлович, дедушка Саши Савельева'' * {{Çул кинора|2010}} — [[Утомлённые солнцем 2: Предстояние]] — ''пожилой лейтенант-бухгалтер'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Ёлки 2]] — ''Григорий Земляникин'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Петрович (телесериал)|Петрович]] — ''Трофим Петрович Стрельцов'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Виктор (фильм)|Виктор]] — ''Ветров'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Уходящая натура (телесериал)|Уходящая натура]] — ''Василий Львович Раззамазов, советский писатель'' * {{Çул кинора|2016}} — [[Ёлки 5]] — ''Григорий Земляникин'' {{div col end}} == Литература == * [[Москвина Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). * ''Жаковская Т.'' Алексей Петеренко // Актёры советского кино. Л.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1979. Вып. 15 / Сост. ''М. А. Ильина''. С.208—227. * [[Сэпман Изольда Владимировна|''Стэпман И.'']] Алексей Петренко [: буклет]. М.: [[Бюро пропаганды советского киноискусства]], 1981. — 24 с.: илл. («Актёры советского кино») * [ ''Городецкий А.'' ] Алексей Петренко : [: беседа с актёром] // [[Спутник кинозрителя]]. 1985. № 1, январь. С.9—10. * [ ''Петренко А.'' ] Быть, кем родился [: беседа с актёром] // [[Огонёк]]. 1986. № 32, 9 — 16 августа. С.17. * [[Макаров Анатолий Сергеевич|''Макаров А.'']] Страсти по Петренко // [[Культура и жизнь (журнал)|Культура и жизнь]]. 1987. № 7. С.23—25. * [[Аннинский, Лев Александрович|''Аннинский Л.'']] Притихший вулкан [: Алексей Петренко] // Мой любимый актёр: Писатели, режиссёры, публицисты об актёрах кино [: сб.] / Сост. [[Касьянова, Людмила Ивановна|''Л. И. Касьянова'']]. М.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1988. С.63—74. * ''Черняев, Пётр''. [http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml Алексей Петренко: Ни Бог, ни дьявол] {{Wayback|url=http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml |date=20080913162535 }} // Звёзды нашего кино [: Антология]. М.: [[АСТ (издательство)|АСТ]], 2002. С. 123—141. — ISBN 5-7805-0991-3 * [[Хохрякова, Светлана Ивановна|''Хохрякова С.'']] [https://web.archive.org/web/20081026123600/http://www.kultura-portal.ru/tree_new/cultpaper/article.jsp?number=351&rubric_id=1000545&crubric_id=1000546&pub_id=189678 Предчувствуя одиночество: Об Алексее Петренко] // [[Культура (газета)|Культура]]: Еженедельная газета интеллигенции. 2001. 15—21 февраля. № 6 (7263). * [[Савельев Дмитрий Карлович|''Савельев Д.'']] [http://www.chayka.org/article.php?id=1726 Почётный отказник советского кино: Алексей Петренко] {{Wayback|url=http://www.chayka.org/article.php?id=1726 |date=20100620142342 }} // [[Чайка (журнал)|Чайка]]. 2007. № 21 (104), 1 ноября. * [[Карась Елена Юрьевна|''Карась А.'']] [http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html Персона Петренко] {{Wayback|url=http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html |date=20081019223539 }} // [[Российская газета]]. 2008. 26 марта. № 4621. * [[Москвина, Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). == Каçăсем == * {{Imdb name|0677840}} * [http://kremlin.ru/events/president/news/53937 Соболезнования Президента РФ в связи с кончиной Алексея Петренко /Сайт Президента РФ/] {{Wayback|url=http://kremlin.ru/events/president/news/53937 |date=20170223175027 }} * [http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 Министр культуры РФ выразил соболезнования в связи со смертью Алексея Петренко /Сайт министерства культуры РФ/] {{Wayback|url=http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 |date=20170224052937 }} * ''Ростовская, Антонина''. [http://www.vppress.ru/tops/3284 Алексей Петренко: «Я не против научиться плести корзины»] // [[Вечерний Петербург]]. 2009. 30 января. [[Категори:1938 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 26-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] [[Категори:Харьковри театр институтĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Раççей киноматогрависчĕсен пайташĕсем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Запорожьери В. Г. Магар ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Ленсовет ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Малая Броннăйăри театр]] [[Категория:Умершие от тромбоэмболии]] [[Категория:Похороненные на Никольском кладбище (Балашиха)]] [[Категория:Лауреаты Премии Союзного государства]] g73rqjsxncs54medk3rsdgt7tstu3dm 751622 751621 2022-08-23T04:41:59Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki {{Театр ĕçченĕ |Ят = Алексей Петренко |Ӳкерчĕк = Alexey Petrenko.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Алексей Васильевич Петренко |Çуралнă вăхăт = [[1938]] [[пуш, 26]] |Çуралнă вырăн = [[Чемер (Чернигов облаçĕ)|Чемер]], <br>{{ÇВ|Козелец районĕ|Козелец районĕнче}}, <br> [[Чернигов облаçĕ]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[нарăс, 22]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = {{{!}}style="background:transparent"{{!}}{{«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» 4 степеньлĕ орденĕ|1998}}{{!!}}{{Хисеп орденĕ|2014}} {{!}}} {{{!}}style="background: transparent" {{!}}{{РСФСР халăх артисчĕ|1988}}{{!!}}{{РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ|1984}}{{!!}}{{Украина халăх артисчĕ|1999}}{{!!}}{{РФ патшалăх премийĕ (ӳнер) 1992-2003|2000}} {{!}}} }} '''Алексей Васильевич Петренко''' (26.3.1938, [[Чемер]] — 22.2.2017, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1967}} — [[День солнца и дождя]] — ''официант-фарцовщик'' * {{Çул кинора|1969}} — [[Берег юности]] — ''эпизод'' * {{Çул кинора|1970}} — [[Король Лир (фильм, 1970)|Король Лир]] — ''Освальд'' * {{Çул кинора|1974}} — {{год в кино|1981}} — [[Агония (фильм)|Агония]] — ''[[Распутин Григорий Ефимович|Григорий Распутин]]'' * {{Çул кинора|1976}} — [[Волны Чёрного моря (фильм)|Волны Чёрного моря]] — ''Гаврила Семёнович Чёрноиваненко'' * 1976 — [[Двадцать дней без войны]] — ''Юрий Строганов, лётчик-капитан'' * 1976 — [[Сказ про то, как царь Пётр арапа женил]] — ''[[Пётр I]]'' * 1976 — [[Ключ без права передачи]] — ''Кирилл Алексеевич, директор школы'' * {{Çул кинора|1977}} — [[Беда (фильм)|Беда]] — ''Слава Кулигин'' * 1977 — [[Женитьба (фильм, 1977)|Женитьба]] — ''Иван Кузьмич Подколёсин'' * 1977 — [[Портрет с дождём]] — ''Игорь Петрович'' * 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''Степан Князев'' * {{Çул кинора|1980}} — [[Поезд чрезвычайного назначения]] — ''[[Григорий Иванович Петровский]]'' * {{Çул кинора|1981}} — [[Прощание (фильм, 1981)|Прощание]] — ''Воронцов, председатель совета по строительству ГЭС'' * {{Çул кинора|1982}} — [[Грачи (фильм)|Грачи]] — ''Игорь Анатольевич Ставрасов, судья областного суда'' * {{Çул кинора|1983}} — [[Клятвенная запись]] — ''генерал Тотлебен'' * {{Çул кинора|1984}} — [[ТАСС уполномочен заявить… (телесериал)|ТАСС уполномочен заявить…]] — ''Пол Дик'' * 1984 — [[Невероятное пари, или Истинное происшествие, благополучно завершившееся сто лет назад]] — ''банкир'' * 1984 — [[Лев Толстой (фильм, 1984)|Лев Толстой]] — ''[[Чертков, Владимир Григорьевич|Чертков]]'' * 1984 — [[Жестокий романс (фильм)|Жестокий романс]] — ''Мокий Пармёныч Кнуров, крупный предприниматель'' * {{Çул кинора|1985}} — [[В. Давыдов и Голиаф]] (к/м) — ''Голиаф'' * 1985 — [[Господин гимназист]] — ''Кирилл Андреевич Потанин'' * 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Меллер'' * {{Çул кинора|1986}} — [[Только ты, сердце]] / ''Samo ti, sartze'' — ''Лука Блаженный'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Без солнца (фильм, 1987)|Без солнца]] — ''Сатин'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Клуб женщин]] — ''Алексей Егорович Силин, художник'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Наш бронепоезд]] — ''Василий Васильевич Пухов'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Слуга (фильм, 1988)|Слуга]] — ''Роман Романович Брызгин'' * {{Çул кинора|1989}} — [[Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 1989 — [[Узник замка Иф]] — ''аббат Фариа'' * 1989 — [[Искусство жить в Одессе]] — ''Фроим Грач'' * 1989 — [[Руфь (фильм)|Руфь]] — ''учитель'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Каминский, московский сыщик]] / ''Le flic de Moscou'' — ''Бергов'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Сфинкс (фильм)|Сфинкс]] — ''Поздняев'' * {{Çул кинора|1991}} — [[Игра на миллионы]] — ''Аркадий Саныч, глава банды'' * {{Çул кинора|1992}} — [[Присутствие (фильм)|Присутствие]] — ''Пётр Николаевич Яковлев'' * 1992 — [[Кооператив «Политбюро», или Будет долгим прощание]] — ''Борис Сергеевич, двойник [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталина]]'' * 1992 — [[Мушкетёры двадцать лет спустя]] — ''король [[Карл I Стюарт|Карл I]]'' * {{Çул кинора|1993}} — [[Свечи в темноте]] / ''Candles in the Dark'' — ''советский руководитель * 1993 — [[Налетъ]] — ''дядя, главарь банды * 1993 — [[Сенсация (фильм, 1993)|Сенсация]] — ''Юрий Савушкин'' * 1993 — [[Стреляющие ангелы]] — ''мэр'' * {{Çул кинора|1994}} — [[Империя пиратов]] — ''капитан ла Буш'' * {{Çул кинора|1996}} — [[Агапэ (фильм)|Агапэ]] — ''Пикасин, художник'' * {{Çул кинора|1998}} — [[Сибирский цирюльник]] — ''Николай Карлович Радлов, генерал'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Послушай, не идёт ли дождь…]] — ''[[Казаков, Юрий Павлович|Юрий Казаков]]'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Характеры для мужчин]] * {{Çул кинора|2000}} — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Василий Петрович, механик'' * 2000 — [[Воспоминания о Шерлоке Холмсе (телесериал)|Воспоминания о Шерлоке Холмсе]] — ''[[Дойл, Артур Конан|Артур Конан Дойл]]'' * 2000 — [[В августе 44-го…]] — ''генерал-лейтенант Егоров'' * {{Çул кинора|2001}} — [[Коллекционер (фильм, 2001)|Коллекционер]] — ''коллекционер'' * 2001 — [[Династия полковника «N»]] — ''дед'' * 2001 — [[Чёрная рада (фильм)|Чёрная Рада]] — ''[[Хмельницкий Богдан Михайлович|Богдан Хмельницкий]]'' * {{Çул кинора|2002}} — [[Казус Белли (фильм)|Казус Белли]] * {{Çул кинора|2003}} — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''генерал Иволгин'' * {{Çул кинора|2004}} — [[Легенда о Кащее, или В поисках Тридесятого царства]] — ''[[Кощей|Кащей]]'' * 2004 — [[Шахматист (телесериал)|Шахматист]] — ''Леонид Львович Ковальчик, психиатр'' * 2004 — [[Смерть Таирова]] — ''[[Сталин]]'' * {{Çул кинора|2005}} — [[Не хлебом единым (фильм)|Не хлебом единым]] — ''Бусько'' * {{Çул кинора|2005}} — {{год в кино|2007}} — [[Гражданин начальник (телесериал)|Гражданин начальник]] — ''Малкин'' * {{Çул кинора|2006}} — [[Доктор Живаго (телесериал)|Доктор Живаго]] — ''Фаддей Казимирович'' * {{Çул кинора|2007}} — [[12 (фильм)|12]] — ''5-й присяжный, ветеран труда, бывший работник Метростроя'' * 2007 — [[Семейный ужин]] — ''Тихон Семёныч'' * 2007 — [[Ветка сирени]] — ''[[Зверев, Николай Сергеевич|Н. С. Зверев]]'' * 2007 — [[Дом на набережной (фильм)|Дом на набережной]] — ''академик Ганчук'' * 2007 — [[Бегущая по волнам (фильм, 2007)|Бегущая по волнам]] — ''капитан Дюк'' * 2007 — [[Свадьба. Дело. Смерть]] — ''Муромский'' * {{Çул кинора|2008}} — [[Вторая мировая война: За закрытыми дверьми (телесериал)|Вторая мировая война: За закрытыми дверьми]] / ''World War Two: Behind Closed Doors'' — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2008 — [[Иллюзия страха]] — ''Петровский'' * 2008 — [[Не отрекаются любя…]] — ''генерал'' * 2008 — [[Тайны дворцовых переворотов|Тайны дворцовых переворотов. Фильм 7. Виват, Анна Иоанновна!]] — ''Дмитрий Голицын'' * 2008 — [[Время земляники]] — ''большой наблюдатель'' * {{Çул кинора|2009}} — [[Вольф Мессинг: видевший сквозь время]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Навстречу шторму (фильм, 2009)|Навстречу шторму]] / ''Into the Storm'' — ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Похороните меня за плинтусом (фильм)|Похороните меня за плинтусом]] — ''Семён Михайлович, дедушка Саши Савельева'' * {{Çул кинора|2010}} — [[Утомлённые солнцем 2: Предстояние]] — ''пожилой лейтенант-бухгалтер'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Ёлки 2]] — ''Григорий Земляникин'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Петрович (телесериал)|Петрович]] — ''Трофим Петрович Стрельцов'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Виктор (фильм)|Виктор]] — ''Ветров'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Уходящая натура (телесериал)|Уходящая натура]] — ''Василий Львович Раззамазов, советский писатель'' * {{Çул кинора|2016}} — [[Ёлки 5]] — ''Григорий Земляникин'' {{div col end}} == Литература == * [[Москвина Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). * ''Жаковская Т.'' Алексей Петеренко // Актёры советского кино. Л.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1979. Вып. 15 / Сост. ''М. А. Ильина''. С.208—227. * [[Сэпман Изольда Владимировна|''Стэпман И.'']] Алексей Петренко [: буклет]. М.: [[Бюро пропаганды советского киноискусства]], 1981. — 24 с.: илл. («Актёры советского кино») * [ ''Городецкий А.'' ] Алексей Петренко : [: беседа с актёром] // [[Спутник кинозрителя]]. 1985. № 1, январь. С.9—10. * [ ''Петренко А.'' ] Быть, кем родился [: беседа с актёром] // [[Огонёк]]. 1986. № 32, 9 — 16 августа. С.17. * [[Макаров Анатолий Сергеевич|''Макаров А.'']] Страсти по Петренко // [[Культура и жизнь (журнал)|Культура и жизнь]]. 1987. № 7. С.23—25. * [[Аннинский, Лев Александрович|''Аннинский Л.'']] Притихший вулкан [: Алексей Петренко] // Мой любимый актёр: Писатели, режиссёры, публицисты об актёрах кино [: сб.] / Сост. [[Касьянова, Людмила Ивановна|''Л. И. Касьянова'']]. М.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1988. С.63—74. * ''Черняев, Пётр''. [http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml Алексей Петренко: Ни Бог, ни дьявол] {{Wayback|url=http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml |date=20080913162535 }} // Звёзды нашего кино [: Антология]. М.: [[АСТ (издательство)|АСТ]], 2002. С. 123—141. — ISBN 5-7805-0991-3 * [[Хохрякова, Светлана Ивановна|''Хохрякова С.'']] [https://web.archive.org/web/20081026123600/http://www.kultura-portal.ru/tree_new/cultpaper/article.jsp?number=351&rubric_id=1000545&crubric_id=1000546&pub_id=189678 Предчувствуя одиночество: Об Алексее Петренко] // [[Культура (газета)|Культура]]: Еженедельная газета интеллигенции. 2001. 15—21 февраля. № 6 (7263). * [[Савельев Дмитрий Карлович|''Савельев Д.'']] [http://www.chayka.org/article.php?id=1726 Почётный отказник советского кино: Алексей Петренко] {{Wayback|url=http://www.chayka.org/article.php?id=1726 |date=20100620142342 }} // [[Чайка (журнал)|Чайка]]. 2007. № 21 (104), 1 ноября. * [[Карась Елена Юрьевна|''Карась А.'']] [http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html Персона Петренко] {{Wayback|url=http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html |date=20081019223539 }} // [[Российская газета]]. 2008. 26 марта. № 4621. * [[Москвина, Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). == Каçăсем == * {{Imdb name|0677840}} * [http://kremlin.ru/events/president/news/53937 Соболезнования Президента РФ в связи с кончиной Алексея Петренко /Сайт Президента РФ/] {{Wayback|url=http://kremlin.ru/events/president/news/53937 |date=20170223175027 }} * [http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 Министр культуры РФ выразил соболезнования в связи со смертью Алексея Петренко /Сайт министерства культуры РФ/] {{Wayback|url=http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 |date=20170224052937 }} * ''Ростовская, Антонина''. [http://www.vppress.ru/tops/3284 Алексей Петренко: «Я не против научиться плести корзины»] // [[Вечерний Петербург]]. 2009. 30 января. [[Категори:1938 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 26-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] [[Категори:Харьковри театр институтĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Раççей киноматогрависчĕсен пайташĕсем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Запорожьери В. Г. Магар ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Ленсовет ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Малая Броннăйăри театр]] [[Категория:Умершие от тромбоэмболии]] [[Категория:Похороненные на Никольском кладбище (Балашиха)]] [[Категория:Лауреаты Премии Союзного государства]] ghhltrg6zclzr5xtmbwvv0ddhdju7g0 751627 751622 2022-08-23T05:00:03Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki {{Театр ĕçченĕ |Ят = Алексей Петренко |Ӳкерчĕк = Alexey Petrenko.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Алексей Васильевич Петренко |Çуралнă вăхăт = [[1938]] [[пуш, 26]] |Çуралнă вырăн = [[Чемер (Чернигов облаçĕ)|Чемер]], <br>{{ÇВ|Козелец районĕ|Козелец районĕнче}}, <br> [[Чернигов облаçĕ]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[нарăс, 22]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = * [[Санкт-Петербургри Ленканаш ячĕллĕ академи театрĕ|Ленканаш ячĕллĕ театр]]; * [[Мускаври Малая Броннăйăри академи театрĕ|Малая Броннăйăри театр]]; * [[Мускаври Ӳнер театрĕ|ССРП Горький ячĕллĕ МӲАТ]]; * «[[Хальхи пьеса шкулĕ]]» |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = {{{!}}style="background:transparent"{{!}}{{«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» 4 степеньлĕ орденĕ|1998}}{{!!}}{{Хисеп орденĕ|2014}} {{!}}} {{{!}}style="background: transparent" {{!}}{{РСФСР халăх артисчĕ|1988}}{{!!}}{{РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ|1984}}{{!!}}{{Украина халăх артисчĕ|1999}}{{!!}}{{РФ патшалăх премийĕ (ӳнер) 1992-2003|2000}} {{!}}} }} '''Алексей Васильевич Петренко''' (26.3.1938, [[Чемер]] — 22.2.2017, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1967}} — [[День солнца и дождя]] — ''официант-фарцовщик'' * {{Çул кинора|1969}} — [[Берег юности]] — ''эпизод'' * {{Çул кинора|1970}} — [[Король Лир (фильм, 1970)|Король Лир]] — ''Освальд'' * {{Çул кинора|1974}} — {{год в кино|1981}} — [[Агония (фильм)|Агония]] — ''[[Распутин Григорий Ефимович|Григорий Распутин]]'' * {{Çул кинора|1976}} — [[Волны Чёрного моря (фильм)|Волны Чёрного моря]] — ''Гаврила Семёнович Чёрноиваненко'' * 1976 — [[Двадцать дней без войны]] — ''Юрий Строганов, лётчик-капитан'' * 1976 — [[Сказ про то, как царь Пётр арапа женил]] — ''[[Пётр I]]'' * 1976 — [[Ключ без права передачи]] — ''Кирилл Алексеевич, директор школы'' * {{Çул кинора|1977}} — [[Беда (фильм)|Беда]] — ''Слава Кулигин'' * 1977 — [[Женитьба (фильм, 1977)|Женитьба]] — ''Иван Кузьмич Подколёсин'' * 1977 — [[Портрет с дождём]] — ''Игорь Петрович'' * 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''Степан Князев'' * {{Çул кинора|1980}} — [[Поезд чрезвычайного назначения]] — ''[[Григорий Иванович Петровский]]'' * {{Çул кинора|1981}} — [[Прощание (фильм, 1981)|Прощание]] — ''Воронцов, председатель совета по строительству ГЭС'' * {{Çул кинора|1982}} — [[Грачи (фильм)|Грачи]] — ''Игорь Анатольевич Ставрасов, судья областного суда'' * {{Çул кинора|1983}} — [[Клятвенная запись]] — ''генерал Тотлебен'' * {{Çул кинора|1984}} — [[ТАСС уполномочен заявить… (телесериал)|ТАСС уполномочен заявить…]] — ''Пол Дик'' * 1984 — [[Невероятное пари, или Истинное происшествие, благополучно завершившееся сто лет назад]] — ''банкир'' * 1984 — [[Лев Толстой (фильм, 1984)|Лев Толстой]] — ''[[Чертков, Владимир Григорьевич|Чертков]]'' * 1984 — [[Жестокий романс (фильм)|Жестокий романс]] — ''Мокий Пармёныч Кнуров, крупный предприниматель'' * {{Çул кинора|1985}} — [[В. Давыдов и Голиаф]] (к/м) — ''Голиаф'' * 1985 — [[Господин гимназист]] — ''Кирилл Андреевич Потанин'' * 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Меллер'' * {{Çул кинора|1986}} — [[Только ты, сердце]] / ''Samo ti, sartze'' — ''Лука Блаженный'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Без солнца (фильм, 1987)|Без солнца]] — ''Сатин'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Клуб женщин]] — ''Алексей Егорович Силин, художник'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Наш бронепоезд]] — ''Василий Васильевич Пухов'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Слуга (фильм, 1988)|Слуга]] — ''Роман Романович Брызгин'' * {{Çул кинора|1989}} — [[Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 1989 — [[Узник замка Иф]] — ''аббат Фариа'' * 1989 — [[Искусство жить в Одессе]] — ''Фроим Грач'' * 1989 — [[Руфь (фильм)|Руфь]] — ''учитель'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Каминский, московский сыщик]] / ''Le flic de Moscou'' — ''Бергов'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Сфинкс (фильм)|Сфинкс]] — ''Поздняев'' * {{Çул кинора|1991}} — [[Игра на миллионы]] — ''Аркадий Саныч, глава банды'' * {{Çул кинора|1992}} — [[Присутствие (фильм)|Присутствие]] — ''Пётр Николаевич Яковлев'' * 1992 — [[Кооператив «Политбюро», или Будет долгим прощание]] — ''Борис Сергеевич, двойник [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталина]]'' * 1992 — [[Мушкетёры двадцать лет спустя]] — ''король [[Карл I Стюарт|Карл I]]'' * {{Çул кинора|1993}} — [[Свечи в темноте]] / ''Candles in the Dark'' — ''советский руководитель * 1993 — [[Налетъ]] — ''дядя, главарь банды * 1993 — [[Сенсация (фильм, 1993)|Сенсация]] — ''Юрий Савушкин'' * 1993 — [[Стреляющие ангелы]] — ''мэр'' * {{Çул кинора|1994}} — [[Империя пиратов]] — ''капитан ла Буш'' * {{Çул кинора|1996}} — [[Агапэ (фильм)|Агапэ]] — ''Пикасин, художник'' * {{Çул кинора|1998}} — [[Сибирский цирюльник]] — ''Николай Карлович Радлов, генерал'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Послушай, не идёт ли дождь…]] — ''[[Казаков, Юрий Павлович|Юрий Казаков]]'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Характеры для мужчин]] * {{Çул кинора|2000}} — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Василий Петрович, механик'' * 2000 — [[Воспоминания о Шерлоке Холмсе (телесериал)|Воспоминания о Шерлоке Холмсе]] — ''[[Дойл, Артур Конан|Артур Конан Дойл]]'' * 2000 — [[В августе 44-го…]] — ''генерал-лейтенант Егоров'' * {{Çул кинора|2001}} — [[Коллекционер (фильм, 2001)|Коллекционер]] — ''коллекционер'' * 2001 — [[Династия полковника «N»]] — ''дед'' * 2001 — [[Чёрная рада (фильм)|Чёрная Рада]] — ''[[Хмельницкий Богдан Михайлович|Богдан Хмельницкий]]'' * {{Çул кинора|2002}} — [[Казус Белли (фильм)|Казус Белли]] * {{Çул кинора|2003}} — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''генерал Иволгин'' * {{Çул кинора|2004}} — [[Легенда о Кащее, или В поисках Тридесятого царства]] — ''[[Кощей|Кащей]]'' * 2004 — [[Шахматист (телесериал)|Шахматист]] — ''Леонид Львович Ковальчик, психиатр'' * 2004 — [[Смерть Таирова]] — ''[[Сталин]]'' * {{Çул кинора|2005}} — [[Не хлебом единым (фильм)|Не хлебом единым]] — ''Бусько'' * {{Çул кинора|2005}} — {{год в кино|2007}} — [[Гражданин начальник (телесериал)|Гражданин начальник]] — ''Малкин'' * {{Çул кинора|2006}} — [[Доктор Живаго (телесериал)|Доктор Живаго]] — ''Фаддей Казимирович'' * {{Çул кинора|2007}} — [[12 (фильм)|12]] — ''5-й присяжный, ветеран труда, бывший работник Метростроя'' * 2007 — [[Семейный ужин]] — ''Тихон Семёныч'' * 2007 — [[Ветка сирени]] — ''[[Зверев, Николай Сергеевич|Н. С. Зверев]]'' * 2007 — [[Дом на набережной (фильм)|Дом на набережной]] — ''академик Ганчук'' * 2007 — [[Бегущая по волнам (фильм, 2007)|Бегущая по волнам]] — ''капитан Дюк'' * 2007 — [[Свадьба. Дело. Смерть]] — ''Муромский'' * {{Çул кинора|2008}} — [[Вторая мировая война: За закрытыми дверьми (телесериал)|Вторая мировая война: За закрытыми дверьми]] / ''World War Two: Behind Closed Doors'' — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2008 — [[Иллюзия страха]] — ''Петровский'' * 2008 — [[Не отрекаются любя…]] — ''генерал'' * 2008 — [[Тайны дворцовых переворотов|Тайны дворцовых переворотов. Фильм 7. Виват, Анна Иоанновна!]] — ''Дмитрий Голицын'' * 2008 — [[Время земляники]] — ''большой наблюдатель'' * {{Çул кинора|2009}} — [[Вольф Мессинг: видевший сквозь время]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Навстречу шторму (фильм, 2009)|Навстречу шторму]] / ''Into the Storm'' — ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Похороните меня за плинтусом (фильм)|Похороните меня за плинтусом]] — ''Семён Михайлович, дедушка Саши Савельева'' * {{Çул кинора|2010}} — [[Утомлённые солнцем 2: Предстояние]] — ''пожилой лейтенант-бухгалтер'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Ёлки 2]] — ''Григорий Земляникин'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Петрович (телесериал)|Петрович]] — ''Трофим Петрович Стрельцов'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Виктор (фильм)|Виктор]] — ''Ветров'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Уходящая натура (телесериал)|Уходящая натура]] — ''Василий Львович Раззамазов, советский писатель'' * {{Çул кинора|2016}} — [[Ёлки 5]] — ''Григорий Земляникин'' {{div col end}} == Литература == * [[Москвина Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). * ''Жаковская Т.'' Алексей Петеренко // Актёры советского кино. Л.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1979. Вып. 15 / Сост. ''М. А. Ильина''. С.208—227. * [[Сэпман Изольда Владимировна|''Стэпман И.'']] Алексей Петренко [: буклет]. М.: [[Бюро пропаганды советского киноискусства]], 1981. — 24 с.: илл. («Актёры советского кино») * [ ''Городецкий А.'' ] Алексей Петренко : [: беседа с актёром] // [[Спутник кинозрителя]]. 1985. № 1, январь. С.9—10. * [ ''Петренко А.'' ] Быть, кем родился [: беседа с актёром] // [[Огонёк]]. 1986. № 32, 9 — 16 августа. С.17. * [[Макаров Анатолий Сергеевич|''Макаров А.'']] Страсти по Петренко // [[Культура и жизнь (журнал)|Культура и жизнь]]. 1987. № 7. С.23—25. * [[Аннинский, Лев Александрович|''Аннинский Л.'']] Притихший вулкан [: Алексей Петренко] // Мой любимый актёр: Писатели, режиссёры, публицисты об актёрах кино [: сб.] / Сост. [[Касьянова, Людмила Ивановна|''Л. И. Касьянова'']]. М.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1988. С.63—74. * ''Черняев, Пётр''. [http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml Алексей Петренко: Ни Бог, ни дьявол] {{Wayback|url=http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml |date=20080913162535 }} // Звёзды нашего кино [: Антология]. М.: [[АСТ (издательство)|АСТ]], 2002. С. 123—141. — ISBN 5-7805-0991-3 * [[Хохрякова, Светлана Ивановна|''Хохрякова С.'']] [https://web.archive.org/web/20081026123600/http://www.kultura-portal.ru/tree_new/cultpaper/article.jsp?number=351&rubric_id=1000545&crubric_id=1000546&pub_id=189678 Предчувствуя одиночество: Об Алексее Петренко] // [[Культура (газета)|Культура]]: Еженедельная газета интеллигенции. 2001. 15—21 февраля. № 6 (7263). * [[Савельев Дмитрий Карлович|''Савельев Д.'']] [http://www.chayka.org/article.php?id=1726 Почётный отказник советского кино: Алексей Петренко] {{Wayback|url=http://www.chayka.org/article.php?id=1726 |date=20100620142342 }} // [[Чайка (журнал)|Чайка]]. 2007. № 21 (104), 1 ноября. * [[Карась Елена Юрьевна|''Карась А.'']] [http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html Персона Петренко] {{Wayback|url=http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html |date=20081019223539 }} // [[Российская газета]]. 2008. 26 марта. № 4621. * [[Москвина, Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). == Каçăсем == * {{Imdb name|0677840}} * [http://kremlin.ru/events/president/news/53937 Соболезнования Президента РФ в связи с кончиной Алексея Петренко /Сайт Президента РФ/] {{Wayback|url=http://kremlin.ru/events/president/news/53937 |date=20170223175027 }} * [http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 Министр культуры РФ выразил соболезнования в связи со смертью Алексея Петренко /Сайт министерства культуры РФ/] {{Wayback|url=http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 |date=20170224052937 }} * ''Ростовская, Антонина''. [http://www.vppress.ru/tops/3284 Алексей Петренко: «Я не против научиться плести корзины»] // [[Вечерний Петербург]]. 2009. 30 января. [[Категори:1938 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 26-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] [[Категори:Харьковри театр институтĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Раççей киноматогрависчĕсен пайташĕсем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Запорожьери В. Г. Магар ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Ленсовет ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Малая Броннăйăри театр]] [[Категория:Умершие от тромбоэмболии]] [[Категория:Похороненные на Никольском кладбище (Балашиха)]] [[Категория:Лауреаты Премии Союзного государства]] or7jg8uggttkvmbro7pv7khw3rnuqut 751628 751627 2022-08-23T05:02:29Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki {{Театр ĕçченĕ |Ят = Алексей Петренко |Ӳкерчĕк = Alexey Petrenko.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Алексей Васильевич Петренко |Çуралнă вăхăт = [[1938]] [[пуш, 26]] |Çуралнă вырăн = [[Чемер (Чернигов облаçĕ)|Чемер]], <br>{{ÇВ|Козелец районĕ|Козелец районĕнче}}, <br> [[Чернигов облаçĕ]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[нарăс, 22]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = * [[Санкт-Петербургри Ленканаш ячĕллĕ академи театрĕ|Ленканаш ячĕллĕ театр]]; * [[Мускаври Малая Броннăйăри академи театрĕ|Малая Броннăйăри театр]]; * [[Мускаври Ӳнер театрĕ|ССРП Горький ячĕллĕ МӲАТ]]; * «[[Хальхи пьеса шкулĕ]]» |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = {{{!}}style="background:transparent"{{!}}{{«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» 4 степеньлĕ орденĕ|1998}}{{!!}}{{Хисеп орденĕ|2014}} {{!}}} {{{!}}style="background: transparent" {{!}}{{РСФСР халăх артисчĕ|1988}}{{!!}}{{РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ|1984}}{{!!}}{{Украина халăх артисчĕ|1999}}{{!!}}{{РФ патшалăх премийĕ (ӳнер) 1992-2003|2000}} {{!}}} }} '''Алексей Васильевич Петренко''' (26.3.1938, [[Чемер]] — 22.2.2017, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == [[File:Петренко Алексей.jpg|мини|слева|Алексей Петренко «Утомленные солнцем 2: Цитадель» фильмăн премьеринче,3-çу-2011.]] == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1967}} — [[День солнца и дождя]] — ''официант-фарцовщик'' * {{Çул кинора|1969}} — [[Берег юности]] — ''эпизод'' * {{Çул кинора|1970}} — [[Король Лир (фильм, 1970)|Король Лир]] — ''Освальд'' * {{Çул кинора|1974}} — {{год в кино|1981}} — [[Агония (фильм)|Агония]] — ''[[Распутин Григорий Ефимович|Григорий Распутин]]'' * {{Çул кинора|1976}} — [[Волны Чёрного моря (фильм)|Волны Чёрного моря]] — ''Гаврила Семёнович Чёрноиваненко'' * 1976 — [[Двадцать дней без войны]] — ''Юрий Строганов, лётчик-капитан'' * 1976 — [[Сказ про то, как царь Пётр арапа женил]] — ''[[Пётр I]]'' * 1976 — [[Ключ без права передачи]] — ''Кирилл Алексеевич, директор школы'' * {{Çул кинора|1977}} — [[Беда (фильм)|Беда]] — ''Слава Кулигин'' * 1977 — [[Женитьба (фильм, 1977)|Женитьба]] — ''Иван Кузьмич Подколёсин'' * 1977 — [[Портрет с дождём]] — ''Игорь Петрович'' * 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''Степан Князев'' * {{Çул кинора|1980}} — [[Поезд чрезвычайного назначения]] — ''[[Григорий Иванович Петровский]]'' * {{Çул кинора|1981}} — [[Прощание (фильм, 1981)|Прощание]] — ''Воронцов, председатель совета по строительству ГЭС'' * {{Çул кинора|1982}} — [[Грачи (фильм)|Грачи]] — ''Игорь Анатольевич Ставрасов, судья областного суда'' * {{Çул кинора|1983}} — [[Клятвенная запись]] — ''генерал Тотлебен'' * {{Çул кинора|1984}} — [[ТАСС уполномочен заявить… (телесериал)|ТАСС уполномочен заявить…]] — ''Пол Дик'' * 1984 — [[Невероятное пари, или Истинное происшествие, благополучно завершившееся сто лет назад]] — ''банкир'' * 1984 — [[Лев Толстой (фильм, 1984)|Лев Толстой]] — ''[[Чертков, Владимир Григорьевич|Чертков]]'' * 1984 — [[Жестокий романс (фильм)|Жестокий романс]] — ''Мокий Пармёныч Кнуров, крупный предприниматель'' * {{Çул кинора|1985}} — [[В. Давыдов и Голиаф]] (к/м) — ''Голиаф'' * 1985 — [[Господин гимназист]] — ''Кирилл Андреевич Потанин'' * 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Меллер'' * {{Çул кинора|1986}} — [[Только ты, сердце]] / ''Samo ti, sartze'' — ''Лука Блаженный'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Без солнца (фильм, 1987)|Без солнца]] — ''Сатин'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Клуб женщин]] — ''Алексей Егорович Силин, художник'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Наш бронепоезд]] — ''Василий Васильевич Пухов'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Слуга (фильм, 1988)|Слуга]] — ''Роман Романович Брызгин'' * {{Çул кинора|1989}} — [[Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 1989 — [[Узник замка Иф]] — ''аббат Фариа'' * 1989 — [[Искусство жить в Одессе]] — ''Фроим Грач'' * 1989 — [[Руфь (фильм)|Руфь]] — ''учитель'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Каминский, московский сыщик]] / ''Le flic de Moscou'' — ''Бергов'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Сфинкс (фильм)|Сфинкс]] — ''Поздняев'' * {{Çул кинора|1991}} — [[Игра на миллионы]] — ''Аркадий Саныч, глава банды'' * {{Çул кинора|1992}} — [[Присутствие (фильм)|Присутствие]] — ''Пётр Николаевич Яковлев'' * 1992 — [[Кооператив «Политбюро», или Будет долгим прощание]] — ''Борис Сергеевич, двойник [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталина]]'' * 1992 — [[Мушкетёры двадцать лет спустя]] — ''король [[Карл I Стюарт|Карл I]]'' * {{Çул кинора|1993}} — [[Свечи в темноте]] / ''Candles in the Dark'' — ''советский руководитель * 1993 — [[Налетъ]] — ''дядя, главарь банды * 1993 — [[Сенсация (фильм, 1993)|Сенсация]] — ''Юрий Савушкин'' * 1993 — [[Стреляющие ангелы]] — ''мэр'' * {{Çул кинора|1994}} — [[Империя пиратов]] — ''капитан ла Буш'' * {{Çул кинора|1996}} — [[Агапэ (фильм)|Агапэ]] — ''Пикасин, художник'' * {{Çул кинора|1998}} — [[Сибирский цирюльник]] — ''Николай Карлович Радлов, генерал'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Послушай, не идёт ли дождь…]] — ''[[Казаков, Юрий Павлович|Юрий Казаков]]'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Характеры для мужчин]] * {{Çул кинора|2000}} — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Василий Петрович, механик'' * 2000 — [[Воспоминания о Шерлоке Холмсе (телесериал)|Воспоминания о Шерлоке Холмсе]] — ''[[Дойл, Артур Конан|Артур Конан Дойл]]'' * 2000 — [[В августе 44-го…]] — ''генерал-лейтенант Егоров'' * {{Çул кинора|2001}} — [[Коллекционер (фильм, 2001)|Коллекционер]] — ''коллекционер'' * 2001 — [[Династия полковника «N»]] — ''дед'' * 2001 — [[Чёрная рада (фильм)|Чёрная Рада]] — ''[[Хмельницкий Богдан Михайлович|Богдан Хмельницкий]]'' * {{Çул кинора|2002}} — [[Казус Белли (фильм)|Казус Белли]] * {{Çул кинора|2003}} — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''генерал Иволгин'' * {{Çул кинора|2004}} — [[Легенда о Кащее, или В поисках Тридесятого царства]] — ''[[Кощей|Кащей]]'' * 2004 — [[Шахматист (телесериал)|Шахматист]] — ''Леонид Львович Ковальчик, психиатр'' * 2004 — [[Смерть Таирова]] — ''[[Сталин]]'' * {{Çул кинора|2005}} — [[Не хлебом единым (фильм)|Не хлебом единым]] — ''Бусько'' * {{Çул кинора|2005}} — {{год в кино|2007}} — [[Гражданин начальник (телесериал)|Гражданин начальник]] — ''Малкин'' * {{Çул кинора|2006}} — [[Доктор Живаго (телесериал)|Доктор Живаго]] — ''Фаддей Казимирович'' * {{Çул кинора|2007}} — [[12 (фильм)|12]] — ''5-й присяжный, ветеран труда, бывший работник Метростроя'' * 2007 — [[Семейный ужин]] — ''Тихон Семёныч'' * 2007 — [[Ветка сирени]] — ''[[Зверев, Николай Сергеевич|Н. С. Зверев]]'' * 2007 — [[Дом на набережной (фильм)|Дом на набережной]] — ''академик Ганчук'' * 2007 — [[Бегущая по волнам (фильм, 2007)|Бегущая по волнам]] — ''капитан Дюк'' * 2007 — [[Свадьба. Дело. Смерть]] — ''Муромский'' * {{Çул кинора|2008}} — [[Вторая мировая война: За закрытыми дверьми (телесериал)|Вторая мировая война: За закрытыми дверьми]] / ''World War Two: Behind Closed Doors'' — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2008 — [[Иллюзия страха]] — ''Петровский'' * 2008 — [[Не отрекаются любя…]] — ''генерал'' * 2008 — [[Тайны дворцовых переворотов|Тайны дворцовых переворотов. Фильм 7. Виват, Анна Иоанновна!]] — ''Дмитрий Голицын'' * 2008 — [[Время земляники]] — ''большой наблюдатель'' * {{Çул кинора|2009}} — [[Вольф Мессинг: видевший сквозь время]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Навстречу шторму (фильм, 2009)|Навстречу шторму]] / ''Into the Storm'' — ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Похороните меня за плинтусом (фильм)|Похороните меня за плинтусом]] — ''Семён Михайлович, дедушка Саши Савельева'' * {{Çул кинора|2010}} — [[Утомлённые солнцем 2: Предстояние]] — ''пожилой лейтенант-бухгалтер'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Ёлки 2]] — ''Григорий Земляникин'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Петрович (телесериал)|Петрович]] — ''Трофим Петрович Стрельцов'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Виктор (фильм)|Виктор]] — ''Ветров'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Уходящая натура (телесериал)|Уходящая натура]] — ''Василий Львович Раззамазов, советский писатель'' * {{Çул кинора|2016}} — [[Ёлки 5]] — ''Григорий Земляникин'' {{div col end}} == Литература == * [[Москвина Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). * ''Жаковская Т.'' Алексей Петеренко // Актёры советского кино. Л.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1979. Вып. 15 / Сост. ''М. А. Ильина''. С.208—227. * [[Сэпман Изольда Владимировна|''Стэпман И.'']] Алексей Петренко [: буклет]. М.: [[Бюро пропаганды советского киноискусства]], 1981. — 24 с.: илл. («Актёры советского кино») * [ ''Городецкий А.'' ] Алексей Петренко : [: беседа с актёром] // [[Спутник кинозрителя]]. 1985. № 1, январь. С.9—10. * [ ''Петренко А.'' ] Быть, кем родился [: беседа с актёром] // [[Огонёк]]. 1986. № 32, 9 — 16 августа. С.17. * [[Макаров Анатолий Сергеевич|''Макаров А.'']] Страсти по Петренко // [[Культура и жизнь (журнал)|Культура и жизнь]]. 1987. № 7. С.23—25. * [[Аннинский, Лев Александрович|''Аннинский Л.'']] Притихший вулкан [: Алексей Петренко] // Мой любимый актёр: Писатели, режиссёры, публицисты об актёрах кино [: сб.] / Сост. [[Касьянова, Людмила Ивановна|''Л. И. Касьянова'']]. М.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1988. С.63—74. * ''Черняев, Пётр''. [http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml Алексей Петренко: Ни Бог, ни дьявол] {{Wayback|url=http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml |date=20080913162535 }} // Звёзды нашего кино [: Антология]. М.: [[АСТ (издательство)|АСТ]], 2002. С. 123—141. — ISBN 5-7805-0991-3 * [[Хохрякова, Светлана Ивановна|''Хохрякова С.'']] [https://web.archive.org/web/20081026123600/http://www.kultura-portal.ru/tree_new/cultpaper/article.jsp?number=351&rubric_id=1000545&crubric_id=1000546&pub_id=189678 Предчувствуя одиночество: Об Алексее Петренко] // [[Культура (газета)|Культура]]: Еженедельная газета интеллигенции. 2001. 15—21 февраля. № 6 (7263). * [[Савельев Дмитрий Карлович|''Савельев Д.'']] [http://www.chayka.org/article.php?id=1726 Почётный отказник советского кино: Алексей Петренко] {{Wayback|url=http://www.chayka.org/article.php?id=1726 |date=20100620142342 }} // [[Чайка (журнал)|Чайка]]. 2007. № 21 (104), 1 ноября. * [[Карась Елена Юрьевна|''Карась А.'']] [http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html Персона Петренко] {{Wayback|url=http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html |date=20081019223539 }} // [[Российская газета]]. 2008. 26 марта. № 4621. * [[Москвина, Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). == Каçăсем == * {{Imdb name|0677840}} * [http://kremlin.ru/events/president/news/53937 Соболезнования Президента РФ в связи с кончиной Алексея Петренко /Сайт Президента РФ/] {{Wayback|url=http://kremlin.ru/events/president/news/53937 |date=20170223175027 }} * [http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 Министр культуры РФ выразил соболезнования в связи со смертью Алексея Петренко /Сайт министерства культуры РФ/] {{Wayback|url=http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 |date=20170224052937 }} * ''Ростовская, Антонина''. [http://www.vppress.ru/tops/3284 Алексей Петренко: «Я не против научиться плести корзины»] // [[Вечерний Петербург]]. 2009. 30 января. [[Категори:1938 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 26-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] [[Категори:Харьковри театр институтĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Раççей киноматогрависчĕсен пайташĕсем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Запорожьери В. Г. Магар ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Ленсовет ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Малая Броннăйăри театр]] [[Категория:Умершие от тромбоэмболии]] [[Категория:Похороненные на Никольском кладбище (Балашиха)]] [[Категория:Лауреаты Премии Союзного государства]] r1p4qbyt4a3arner18gzgvbl4a9gbdb 751631 751628 2022-08-23T05:14:10Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki {{Театр ĕçченĕ |Ят = Алексей Петренко |Ӳкерчĕк = Alexey Petrenko.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Алексей Васильевич Петренко |Çуралнă вăхăт = [[1938]] [[пуш, 26]] |Çуралнă вырăн = [[Чемер (Чернигов облаçĕ)|Чемер]], <br>{{ÇВ|Козелец районĕ|Козелец районĕнче}}, <br> [[Чернигов облаçĕ]], [[Украина ССР]], [[ССРП]] |Вилнĕ вăхăт = [[2017]], [[нарăс, 22]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Мускав|Мускавра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = * [[Санкт-Петербургри Ленканаш ячĕллĕ академи театрĕ|Ленканаш ячĕллĕ театр]]; * [[Мускаври Малая Броннăйăри академи театрĕ|Малая Броннăйăри театр]]; * [[Мускаври Ӳнер театрĕ|ССРП Горький ячĕллĕ МӲАТ]]; * «[[Хальхи пьеса шкулĕ]]» |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = {{{!}}style="background:transparent" {{!}}{{«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» 4 степеньлĕ орденĕ|1998}}{{!!}}{{Хисеп орденĕ|2014}} {{!}}} {{{!}}style="background: transparent" {{!}}{{РСФСР халăх артисчĕ|1988}}{{!!}}{{РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ|1984}}{{!!}}{{Украина халăх артисчĕ|1999}}{{!!}}{{РФ патшалăх премийĕ (ӳнер) 1992-2003|2000}} {{!}}} }} '''Алексей Васильевич Петренко''' (26.3.1938, [[Чемер]] — 22.2.2017, [[Мускав]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == [[File:Петренко Алексей.jpg|мини|слева|Алексей Петренко «Утомленные солнцем 2: Цитадель» фильмăн премьеринче,3-çу-2011.]] == Фильмографи == {{div col}} * {{Çул кинора|1967}} — [[День солнца и дождя]] — ''официант-фарцовщик'' * {{Çул кинора|1969}} — [[Берег юности]] — ''эпизод'' * {{Çул кинора|1970}} — [[Король Лир (фильм, 1970)|Король Лир]] — ''Освальд'' * {{Çул кинора|1974}} — {{год в кино|1981}} — [[Агония (фильм)|Агония]] — ''[[Распутин Григорий Ефимович|Григорий Распутин]]'' * {{Çул кинора|1976}} — [[Волны Чёрного моря (фильм)|Волны Чёрного моря]] — ''Гаврила Семёнович Чёрноиваненко'' * 1976 — [[Двадцать дней без войны]] — ''Юрий Строганов, лётчик-капитан'' * 1976 — [[Сказ про то, как царь Пётр арапа женил]] — ''[[Пётр I]]'' * 1976 — [[Ключ без права передачи]] — ''Кирилл Алексеевич, директор школы'' * {{Çул кинора|1977}} — [[Беда (фильм)|Беда]] — ''Слава Кулигин'' * 1977 — [[Женитьба (фильм, 1977)|Женитьба]] — ''Иван Кузьмич Подколёсин'' * 1977 — [[Портрет с дождём]] — ''Игорь Петрович'' * 1977 — [[Юлия Вревская (фильм)|Юлия Вревская]] — ''Степан Князев'' * {{Çул кинора|1980}} — [[Поезд чрезвычайного назначения]] — ''[[Григорий Иванович Петровский]]'' * {{Çул кинора|1981}} — [[Прощание (фильм, 1981)|Прощание]] — ''Воронцов, председатель совета по строительству ГЭС'' * {{Çул кинора|1982}} — [[Грачи (фильм)|Грачи]] — ''Игорь Анатольевич Ставрасов, судья областного суда'' * {{Çул кинора|1983}} — [[Клятвенная запись]] — ''генерал Тотлебен'' * {{Çул кинора|1984}} — [[ТАСС уполномочен заявить… (телесериал)|ТАСС уполномочен заявить…]] — ''Пол Дик'' * 1984 — [[Невероятное пари, или Истинное происшествие, благополучно завершившееся сто лет назад]] — ''банкир'' * 1984 — [[Лев Толстой (фильм, 1984)|Лев Толстой]] — ''[[Чертков, Владимир Григорьевич|Чертков]]'' * 1984 — [[Жестокий романс (фильм)|Жестокий романс]] — ''Мокий Пармёныч Кнуров, крупный предприниматель'' * {{Çул кинора|1985}} — [[В. Давыдов и Голиаф]] (к/м) — ''Голиаф'' * 1985 — [[Господин гимназист]] — ''Кирилл Андреевич Потанин'' * 1985 — [[День гнева (фильм, 1985)|День гнева]] — ''Меллер'' * {{Çул кинора|1986}} — [[Только ты, сердце]] / ''Samo ti, sartze'' — ''Лука Блаженный'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Без солнца (фильм, 1987)|Без солнца]] — ''Сатин'' * {{Çул кинора|1987}} — [[Клуб женщин]] — ''Алексей Егорович Силин, художник'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Наш бронепоезд]] — ''Василий Васильевич Пухов'' * {{Çул кинора|1988}} — [[Слуга (фильм, 1988)|Слуга]] — ''Роман Романович Брызгин'' * {{Çул кинора|1989}} — [[Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 1989 — [[Узник замка Иф]] — ''аббат Фариа'' * 1989 — [[Искусство жить в Одессе]] — ''Фроим Грач'' * 1989 — [[Руфь (фильм)|Руфь]] — ''учитель'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Каминский, московский сыщик]] / ''Le flic de Moscou'' — ''Бергов'' * {{Çул кинора|1990}} — [[Сфинкс (фильм)|Сфинкс]] — ''Поздняев'' * {{Çул кинора|1991}} — [[Игра на миллионы]] — ''Аркадий Саныч, глава банды'' * {{Çул кинора|1992}} — [[Присутствие (фильм)|Присутствие]] — ''Пётр Николаевич Яковлев'' * 1992 — [[Кооператив «Политбюро», или Будет долгим прощание]] — ''Борис Сергеевич, двойник [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталина]]'' * 1992 — [[Мушкетёры двадцать лет спустя]] — ''король [[Карл I Стюарт|Карл I]]'' * {{Çул кинора|1993}} — [[Свечи в темноте]] / ''Candles in the Dark'' — ''советский руководитель * 1993 — [[Налетъ]] — ''дядя, главарь банды * 1993 — [[Сенсация (фильм, 1993)|Сенсация]] — ''Юрий Савушкин'' * 1993 — [[Стреляющие ангелы]] — ''мэр'' * {{Çул кинора|1994}} — [[Империя пиратов]] — ''капитан ла Буш'' * {{Çул кинора|1996}} — [[Агапэ (фильм)|Агапэ]] — ''Пикасин, художник'' * {{Çул кинора|1998}} — [[Сибирский цирюльник]] — ''Николай Карлович Радлов, генерал'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Послушай, не идёт ли дождь…]] — ''[[Казаков, Юрий Павлович|Юрий Казаков]]'' * {{Çул кинора|1999}} — [[Характеры для мужчин]] * {{Çул кинора|2000}} — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Василий Петрович, механик'' * 2000 — [[Воспоминания о Шерлоке Холмсе (телесериал)|Воспоминания о Шерлоке Холмсе]] — ''[[Дойл, Артур Конан|Артур Конан Дойл]]'' * 2000 — [[В августе 44-го…]] — ''генерал-лейтенант Егоров'' * {{Çул кинора|2001}} — [[Коллекционер (фильм, 2001)|Коллекционер]] — ''коллекционер'' * 2001 — [[Династия полковника «N»]] — ''дед'' * 2001 — [[Чёрная рада (фильм)|Чёрная Рада]] — ''[[Хмельницкий Богдан Михайлович|Богдан Хмельницкий]]'' * {{Çул кинора|2002}} — [[Казус Белли (фильм)|Казус Белли]] * {{Çул кинора|2003}} — [[Идиот (телесериал)|Идиот]] — ''генерал Иволгин'' * {{Çул кинора|2004}} — [[Легенда о Кащее, или В поисках Тридесятого царства]] — ''[[Кощей|Кащей]]'' * 2004 — [[Шахматист (телесериал)|Шахматист]] — ''Леонид Львович Ковальчик, психиатр'' * 2004 — [[Смерть Таирова]] — ''[[Сталин]]'' * {{Çул кинора|2005}} — [[Не хлебом единым (фильм)|Не хлебом единым]] — ''Бусько'' * {{Çул кинора|2005}} — {{год в кино|2007}} — [[Гражданин начальник (телесериал)|Гражданин начальник]] — ''Малкин'' * {{Çул кинора|2006}} — [[Доктор Живаго (телесериал)|Доктор Живаго]] — ''Фаддей Казимирович'' * {{Çул кинора|2007}} — [[12 (фильм)|12]] — ''5-й присяжный, ветеран труда, бывший работник Метростроя'' * 2007 — [[Семейный ужин]] — ''Тихон Семёныч'' * 2007 — [[Ветка сирени]] — ''[[Зверев, Николай Сергеевич|Н. С. Зверев]]'' * 2007 — [[Дом на набережной (фильм)|Дом на набережной]] — ''академик Ганчук'' * 2007 — [[Бегущая по волнам (фильм, 2007)|Бегущая по волнам]] — ''капитан Дюк'' * 2007 — [[Свадьба. Дело. Смерть]] — ''Муромский'' * {{Çул кинора|2008}} — [[Вторая мировая война: За закрытыми дверьми (телесериал)|Вторая мировая война: За закрытыми дверьми]] / ''World War Two: Behind Closed Doors'' — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2008 — [[Иллюзия страха]] — ''Петровский'' * 2008 — [[Не отрекаются любя…]] — ''генерал'' * 2008 — [[Тайны дворцовых переворотов|Тайны дворцовых переворотов. Фильм 7. Виват, Анна Иоанновна!]] — ''Дмитрий Голицын'' * 2008 — [[Время земляники]] — ''большой наблюдатель'' * {{Çул кинора|2009}} — [[Вольф Мессинг: видевший сквозь время]] — ''[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Навстречу шторму (фильм, 2009)|Навстречу шторму]] / ''Into the Storm'' — ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]]'' * 2009 — [[Похороните меня за плинтусом (фильм)|Похороните меня за плинтусом]] — ''Семён Михайлович, дедушка Саши Савельева'' * {{Çул кинора|2010}} — [[Утомлённые солнцем 2: Предстояние]] — ''пожилой лейтенант-бухгалтер'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Ёлки 2]] — ''Григорий Земляникин'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Петрович (телесериал)|Петрович]] — ''Трофим Петрович Стрельцов'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Виктор (фильм)|Виктор]] — ''Ветров'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Уходящая натура (телесериал)|Уходящая натура]] — ''Василий Львович Раззамазов, советский писатель'' * {{Çул кинора|2016}} — [[Ёлки 5]] — ''Григорий Земляникин'' {{div col end}} == Литература == * [[Москвина Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). * ''Жаковская Т.'' Алексей Петеренко // Актёры советского кино. Л.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1979. Вып. 15 / Сост. ''М. А. Ильина''. С.208—227. * [[Сэпман Изольда Владимировна|''Стэпман И.'']] Алексей Петренко [: буклет]. М.: [[Бюро пропаганды советского киноискусства]], 1981. — 24 с.: илл. («Актёры советского кино») * [ ''Городецкий А.'' ] Алексей Петренко : [: беседа с актёром] // [[Спутник кинозрителя]]. 1985. № 1, январь. С.9—10. * [ ''Петренко А.'' ] Быть, кем родился [: беседа с актёром] // [[Огонёк]]. 1986. № 32, 9 — 16 августа. С.17. * [[Макаров Анатолий Сергеевич|''Макаров А.'']] Страсти по Петренко // [[Культура и жизнь (журнал)|Культура и жизнь]]. 1987. № 7. С.23—25. * [[Аннинский, Лев Александрович|''Аннинский Л.'']] Притихший вулкан [: Алексей Петренко] // Мой любимый актёр: Писатели, режиссёры, публицисты об актёрах кино [: сб.] / Сост. [[Касьянова, Людмила Ивановна|''Л. И. Касьянова'']]. М.: [[Искусство (издательство)|Искусство]], 1988. С.63—74. * ''Черняев, Пётр''. [http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml Алексей Петренко: Ни Бог, ни дьявол] {{Wayback|url=http://www.russkoekino.ru/books/star/star-0009.shtml |date=20080913162535 }} // Звёзды нашего кино [: Антология]. М.: [[АСТ (издательство)|АСТ]], 2002. С. 123—141. — ISBN 5-7805-0991-3 * [[Хохрякова, Светлана Ивановна|''Хохрякова С.'']] [https://web.archive.org/web/20081026123600/http://www.kultura-portal.ru/tree_new/cultpaper/article.jsp?number=351&rubric_id=1000545&crubric_id=1000546&pub_id=189678 Предчувствуя одиночество: Об Алексее Петренко] // [[Культура (газета)|Культура]]: Еженедельная газета интеллигенции. 2001. 15—21 февраля. № 6 (7263). * [[Савельев Дмитрий Карлович|''Савельев Д.'']] [http://www.chayka.org/article.php?id=1726 Почётный отказник советского кино: Алексей Петренко] {{Wayback|url=http://www.chayka.org/article.php?id=1726 |date=20100620142342 }} // [[Чайка (журнал)|Чайка]]. 2007. № 21 (104), 1 ноября. * [[Карась Елена Юрьевна|''Карась А.'']] [http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html Персона Петренко] {{Wayback|url=http://www.rg.ru/2008/03/26/petrenko.html |date=20081019223539 }} // [[Российская газета]]. 2008. 26 марта. № 4621. * [[Москвина, Татьяна Владимировна|''Москвина Т.'']] [http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 Русское чудо-чудовище] {{Wayback|url=http://www.argumenti.ru/news/2008/03/27/37233 |date=20120210032313 }} // [[Аргументы недели]]. 2008. 27 марта. № 13 (99). == Каçăсем == * {{Imdb name|0677840}} * [http://kremlin.ru/events/president/news/53937 Соболезнования Президента РФ в связи с кончиной Алексея Петренко /Сайт Президента РФ/] {{Wayback|url=http://kremlin.ru/events/president/news/53937 |date=20170223175027 }} * [http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 Министр культуры РФ выразил соболезнования в связи со смертью Алексея Петренко /Сайт министерства культуры РФ/] {{Wayback|url=http://mkrf.ru/press-center/news/ministerstvo/ministr-kultury-rossiyskoy-federatsii-vyrazil-sobo787877453212 |date=20170224052937 }} * ''Ростовская, Антонина''. [http://www.vppress.ru/tops/3284 Алексей Петренко: «Я не против научиться плести корзины»] // [[Вечерний Петербург]]. 2009. 30 января. [[Категори:1938 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 26-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:2017 çулта вилнисем]] [[Категори:Нарăсăн 22-мĕшĕнче вилнисем]] [[Категори:Харьковри театр институтĕнче вĕренсе тухнисем]] [[Категори:Раççей киноматогрависчĕсен пайташĕсем]] [[Категори:Пайăр çынсем:Запорожьери В. Г. Магар ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Ленсовет ячĕллĕ театр]] [[Категори:Пайăр çынсем:Малая Броннăйăри театр]] [[Категория:Умершие от тромбоэмболии]] [[Категория:Похороненные на Никольском кладбище (Балашиха)]] [[Категория:Лауреаты Премии Союзного государства]] erl1btryf1oi437xhs93afzdxkvgrly Шаблон:Potd/2022-08-27 10 103755 751560 2022-08-22T18:46:16Z Ymblanter 7764 Çĕнĕ страница "Trabala vishnou guttata dorsal.jpg" wikitext text/x-wiki Trabala vishnou guttata dorsal.jpg e97yhzsln1xqwss5zj859q7m6vk2nf3 Шаблон:Potd/2022-08-27 (cv) 10 103756 751561 2022-08-22T18:46:27Z Ymblanter 7764 Çĕнĕ страница "Моль Trabala vishnou, Шушань, Гаосюн, Тайвань" wikitext text/x-wiki Моль Trabala vishnou, Шушань, Гаосюн, Тайвань j5dg8mpu2fgdq23akyrovw2sa79to0h 751581 751561 2022-08-22T20:43:01Z Viktor 168 wikitext text/x-wiki Trabala vishnou кĕве, Шушань, Гаосюн, Тайвань. pwj2v4gqb8w0oofd19x8y8ha51jvjes Сӳтсе явасси:Сауд Аравийĕ 1 103757 751582 2022-08-22T20:49:28Z Viktor 168 /* Арави е Араби */ Çĕнĕ тема wikitext text/x-wiki == Арави е Араби == Араб çурутравĕ темелле мар-ши çак утрава? [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|сӳтсе явни]]) 20:49, 22 Ҫурла уйӑхӗн 2022 (UTC) ctw69m0hwq02u3y8asu68j8n98tddnu 751605 751582 2022-08-23T03:18:43Z Ellodanis5 17302 /* Арави е Араби */ wikitext text/x-wiki == Арави е Араби == Араб çурутравĕ темелле мар-ши çак утрава? [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|сӳтсе явни]]) 20:49, 22 Ҫурла уйӑхӗн 2022 (UTC) : Кирлĕ мар. --[[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 03:18, 23 Ҫурла уйӑхӗн 2022 (UTC) 8g9jm62qkglqwhj74z744j5h8oeewxs Шаблон:Любински районĕ 10 103758 751640 2022-08-23T05:36:01Z Viktor 168 Çĕнĕ страница "{{Çӳрев ярăмĕ |ят = Любински районĕнчи пурăнан вырăнсем |çĕлĕк = [[Любински районĕ]]нчи пурăнан вырăнсем |state = |ӳкерчĕк = [[File:Герб Любинского района Омской области.png|60px]] |ӳкерчĕк2 = [[File: Flag of Lyubinsky district.png|border|80px]] |ят-йыш = ; Район центрĕ : [[Любинский]] * 2624..." wikitext text/x-wiki {{Çӳрев ярăмĕ |ят = Любински районĕнчи пурăнан вырăнсем |çĕлĕк = [[Любински районĕ]]нчи пурăнан вырăнсем |state = |ӳкерчĕк = [[File:Герб Любинского района Омской области.png|60px]] |ӳкерчĕк2 = [[File: Flag of Lyubinsky district.png|border|80px]] |ят-йыш = ; Район центрĕ : [[Любинский]] * [[2624 км (Омская область)|2624 км]] * [[2640 км (Омская область)|2640 км]] * [[2647 км (Омская область)|2647 км]] * [[2672 км (Омская область)|2672 км]] * [[XVI Партсъезд]] * [[Авлы]] * [[Алексеевка (Любинский район)|Алексеевка]] * [[Алексеевский (Любинский район)|Алексеевский]] * [[Алексеевское Лесничество]] * [[Андреевка (Любинский район)|Андреевка]] * [[Астрахановка (Омская область)|Астрахановка]] * [[Бабайловка]] * [[Балашовка (Омская область)|Балашовка]] * [[Барсуковка (Любинский район)|Барсуковка]] * [[Беляевка (Омская область)|Беляевка]] * [[Боголюбовка (Любинский район)|Боголюбовка]] * [[Большаковка (посёлок)|Большаковка]] * [[Большая Окунёвка (деревня)|Большая Окунёвка]] * [[Большемогильное]] * [[Борятино (Омская область)|Борятино]] * [[Быструха (Омская область)|Быструха]] * [[Весёлая Поляна (Омская область)|Весёлая Поляна]] * [[Владимировка (Любинский район)|Владимировка]] * [[Восточный (Любинский район)|Восточный]] * [[Выборненовка]] * [[Голубки (Любинский район)|Голубки]] * [[Драгунский (посёлок)|Драгунский]] * [[Замелетёновка]] * [[Ивановка (Любинский район)|Ивановка]] * [[Казанка (Любинский район)|Казанка]] * [[Калиновка (Любинский район)|Калиновка]] * [[Камышловский]] * [[Канаковка]] * [[Капустино (Омская область)|Капустино]] * [[Квасовка (Омская область)|Квасовка]] * [[Китайлы]] * [[Кочки (Омская область)|Кочки]] * [[Красный Яр (Любинский район)|Красный Яр]] * [[Лесной (Любинский район)|Лесной]] * [[Луговой (Омская область)|Луговой]] * [[Любино-Малороссы]] * [[Малая Черноостровка]] * [[Маломогильное]] * [[Масляновка]] * [[Матюшино (Омская область)|Матюшино]] * [[Мокшино (Омская область)|Мокшино]] * [[Новоархангелка]] * [[Новокиевка (Омская область)|Новокиевка]] * [[Новокиевский]] * [[Первомайский (Любинский район)|Первомайский]] * [[Пестровка (Омская область)|Пестровка]] * [[Покровка (Любинский район)|Покровка]] * [[Политотдел (Омская область)|Политотдел]] * [[Помогаевка]] * [[Пролетарский (Любинский район)|Пролетарский]] * [[Протопоповка (Омская область)|Протопоповка]] * [[Рассвет (Омская область)|Рассвет]] * [[Ровная Поляна]] * [[Северо-Любинский]] * [[Славинка (Омская область)|Славинка]] * [[Смоляновка]] * [[Степановка (Любинский район)|Степановка]] * [[Субботинка]] * [[Тавричанка (Омская область)|Тавричанка]] * [[Тарлык (Омская область)|Тарлык]] * [[Увало-Ядрино]] * [[Урожайный (Омская область)|Урожайный]] * [[Фёдоровка (Любинский район)|Фёдоровка]] * [[Филатовка (Омская область)|Филатовка]] * [[Центрально-Любинский]] * [[Чулково (Омская область)|Чулково]] * [[Шандровка (Омская область)|Шандровка]] * [[Шулаевка]] * [[Щучье (Омская область)|Щучье]] * [[Южный (Любинский район)|Южный]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонсем:Омск облаçĕн администрациллĕ пайланăвĕ|Любински районĕ]] [[Категори:Любински районĕ]] [[ru:Шаблон:Населённые пункты Любинского района]]</noinclude> ncfc99186b4u8pvfk2nrxcn585pm4kt Шаблон:Potd/2022-08-28 10 103759 751658 2022-08-23T06:26:25Z Ymblanter 7764 Çĕнĕ страница "Verschiedenfarbige Schwertlilie (Iris versicolor)-20200603-RM-100257.jpg" wikitext text/x-wiki Verschiedenfarbige Schwertlilie (Iris versicolor)-20200603-RM-100257.jpg qkme4dwf6ht565oji6voe557183476s Шаблон:Potd/2022-08-28 (cv) 10 103760 751659 2022-08-23T06:26:49Z Ymblanter 7764 Çĕнĕ страница "Ирис разноцветный, Бамберг, Бавария, Германия" wikitext text/x-wiki Ирис разноцветный, Бамберг, Бавария, Германия eim1z6jiit17sdux0s4iyou8oqql0cn Лебедев Евгений Алексеевич 0 103761 751671 2022-08-23T07:29:54Z VolnyiLev 24492 Çĕнĕ страница "{{Кинематографист |Ят = Евгений Лебедев |Ӳкерчĕк = |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Евгений Алексеевич Лебедев |Çуралнă вăхăт = [[1917]] [[кăрлач, 15]] |Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Балаково|Балаковора}} |Вилнĕ вăхăт = ..." wikitext text/x-wiki {{Кинематографист |Ят = Евгений Лебедев |Ӳкерчĕк = |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Евгений Алексеевич Лебедев |Çуралнă вăхăт = [[1917]] [[кăрлач, 15]] |Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Балаково|Балаковора}} |Вилнĕ вăхăт = [[1997]], [[çĕртме, 9]] |Вилнĕ вырăн = {{ВилнĕВырăн|Санкт-Петербург|Санкт-Петербургра}} |Професси = совет актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = }} '''Евгений Алексеевич Лебедев''' (15.1.1917, [[Балаково]] — 9.6.1997, [[Санкт-Петербург]]) — совет кино актёрĕ. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{ФильмраÇӳл|ру}} {{Фильмра|1952|[[Римский-Корсаков (фильм)|Римский-Корсаков]]|[[Кащей Бессмертный]] (в титрах не указан)|5=ру}} {{Фильмра|1955|[[Два капитана (фильм, 1955)|Два капитана]]|Михаил Васильевич Ромашов|5=ру}} {{Фильмра|1955|[[Неоконченная повесть (фильм)|Неоконченная повесть]]|Фёдор Иванович|5=ру}} {{Фильмра|1956|[[Таланты и поклонники (фильм, 1956)|Таланты и поклонники]]|Григорий Антоныч Бакин|5=ру}} {{Фильмра|1957|[[Шторм (фильм, 1957)|Шторм]]|комиссар Лащилин; солдат Гудков|5=ру}} {{Фильмра|1961|[[Поднятая целина (фильм, 1959—1961)|Поднятая целина]]|Агафон Дубцов|5=ру}} {{Фильмра|1961|[[Василий Докучаев (фильм)|Василий Докучаев]]|Егор|5=ру}} {{Фильмра|1961|[[Иду к вам]]||5=ру}} {{Фильмра|1961|[[Раздумья (фильм)|Раздумья]]|мастер цеха|5=ру}} {{Фильмра|1962|[[Серый волк (фильм)|Серый волк]]|Пантелей|5=ру}} {{Фильмра|1964|[[Поезд милосердия]]|Супругов|5=ру}} {{Фильмра|1965|[[Иду на грозу (фильм)|Иду на грозу]]|Яков Иванович Агатов|5=ру}} {{Фильмра|1965|[[На одной планете]]|Яков Николаевич Спиридонов|5=ру}} {{Фильмра|1965|[[Последний месяц осени]]|отец|5=ру}} {{Фильмра|1966|[[Каменный гость (фильм-опера, 1967)|Каменный гость]]|Лепорелло|5=ру}} {{Фильмра|1967|[[В огне брода нет]]|белогвардейский полковник|5=ру}} {{Фильмра|1967|[[Происшествие, которого никто не заметил]]|Яков Алексеевич|5=ру}} {{Фильмра|1967|[[Прямая линия (фильм)|Прямая линия]]|Неслёзкин|5=ру}} {{Фильмра|1967|[[Свадьба в Малиновке (фильм)|Свадьба в Малиновке]]|Нечипор|5=ру}} {{Фильмра|1967|[[Суд (фильм, 1967)|Суд]]|Кузьма Егоров|5=ру}} {{Фильмра|1968|[[Полчаса на чудеса (фильм)|Полчаса на чудеса]]|дядя Варфоломей, дворник|5=ру}} {{Фильмра|1969|[[Адам и Хева]]|Хамадар|5=ру}} {{Фильмра|1969|[[Преступление и наказание (фильм, 1969)|Преступление и наказание]]|Мармеладов|5=ру}} {{Фильмра|1969|[[Странные люди (фильм, 1969)|Странные люди]] (новелла «Роковой выстрел»)|Бронька Пупков|5=ру}} {{Фильмра|1969|[[Сюжет для небольшого рассказа]]|Павел Егорович Чехов|5=ру}} {{Фильмра|1970|[[В лазоревой степи]] (новелла «Червоточина»)|Яков Алексеевич|5=ру}} {{Фильмра|1970|[[И был вечер, и было утро…]]|адмирал|5=ру}} {{Фильмра|1970|[[Начало (фильм, 1970)|Начало]]|епископ [[Пьер Кошон]]|5=ру}} {{Фильмра|1970|[[Приключения жёлтого чемоданчика]]|доктор|5=ру}} {{Фильмра|1972|[[Иванов катер]]|Игнат Григорьевич|5=ру}} {{Фильмра|1973|[[Заячий заповедник]]|5=ру}} {{Фильмра|1973|[[Исполнение желаний (фильм)|Исполнение желаний]]|Сергей Иванович Бауэр|5=ру}} {{Фильмра|1973|[[Ринг (фильм, 1973)|Ринг]]|Виталий Иванович Островидов|5=ру}} {{Фильмра|1973|[[Таланты и поклонники (фильм, 1973)|Таланты и поклонники]]|Мартын Прокофьич Нароков|5=ру}} {{Фильмра|1974|[[Последний день зимы]]|Коротких|5=ру}} {{Фильмра|1974|[[Северный вариант]]|Антон Васильевич Шинкарёв|5=ру}} {{Фильмра|1974|[[Блокада (киноэпопея)|Блокада]]|Иван Максимович Королёв|5=ру}} {{Фильмра|1976|[[Воскресная ночь (фильм)|Воскресная ночь]]|Веренич|5=ру}} {{Фильмра|1976|[[Отпуск, который не состоялся]]|Михаил Иванович|5=ру}} {{Фильмра|1976|[[Театр неизвестного актёра]]|Богодух-Мирский|5=ру}} {{Фильмра|1976|[[Маринка, Янка и тайны королевского замка]]|король Дуримонт, король Обалдин|5=ру}} {{Фильмра|1976|[[Время выбрало нас]]|Мефодий Кузьмич|5=ру}} {{Фильмра|1977|[[Фантазии Веснухина (фильм)|Фантазии Веснухина]]|клоун|5=ру}} {{Фильмра|1977|[[Есть идея! (фильм, 1977)|Есть идея!]]|[[Иван Петрович Кулибин]]|5=ру}} {{Фильмра|1977|[[Личное счастье]]|Аркадий Матвеевич Радун|5=ру}} {{Фильмра|1977|[[Первые радости (фильм, 1977)|Первые радости]]|Мешков|5=ру}} {{Фильмра|1978|[[Кентавры (фильм)|Кентавры]]|генерал Пин|5=ру}} {{Фильмра|1978|[[Комиссия по расследованию]]|Павел Алексеевич Долинин|5=ру}} {{Фильмра|1978|[[Срочный вызов]]|Терентий Петрович Жуков|5=ру}} {{Фильмра|1979|[[Допрос (фильм)|Допрос]]|сокамерник Абиева|5=ру}} {{Фильмра|1979|[[Необыкновенное лето (фильм, 1979)|Необыкновенное лето]]|Мешков|5=ру}} {{Фильмра|1979|[[Жизнь прекрасна (фильм, 1980)|Жизнь прекрасна]]|Ростао, начальник тюрьмы|5=ру}} {{Фильмра|1980|[[Эскадрон гусар летучих]]|[[Кутузов Михаил Илларионович|Кутузов]]|5=ру}} {{Фильмра|1980|[[Лирический марш]]|Шпалов|5=ру}} {{Фильмра|1981|[[Синдикат-2 (фильм)|Синдикат-2]]|[[Савинков, Борис Викторович|Борис Савинков]]|5=ру}} {{Фильмра|1981|[[На Гранатовых островах]]|Астахов|5=ру}} {{Фильмра|1981|Ночной блокнот|владелец мебели|5=ру}} {{Фильмра|1983|[[Раннее, раннее утро]]|шарманщик|5=ру}} {{Фильмра|1983|[[Я готов принять вызов]]|исправник|5=ру}} {{Фильмра|1984|[[Прелюдия судьбы]]|Коробейченко|5=ру}} {{Фильмра|1985|[[Прощание славянки (фильм)|Прощание славянки]]|Семён Протасович|5=ру}} {{Фильмра|1987|[[Чехарда (фильм)|Чехарда]]|Виктор Макарович Караваев|5=ру}} {{Фильмра|1987|[[Петроградские гавроши (фильм)|Петроградские гавроши]]|«Котофей»|5=ру}} {{Фильмра|1992|[[Билет в красный театр, или Смерть гробокопателя]]|Семён Семёнович Брязгунов|5=ру}} {{Фильмра|1992|[[Лавка «Рубинчик» и…]]|Исаак Рубинчик|5=ру}} {{Фильмра|1992|[[Сам я — Вятский уроженец]]|Леонтий Диляров|5=ру}} {{Фильмра|1993|[[Завтрак с видом на Эльбрус]]|эпизод|5=ру}} {{Фильмра|1993|[[Сикимоку]]|Ксения Ивановна Некрасова, старуха|5=ру}} {{Фильмра|1993|[[Танго на Дворцовой площади]]|сосед|5=ру}} {{Фильмра|1994|[[На кого Бог пошлёт]]|отец Хлюздина|5=ру}} {{ФильмраАял}} == Каçăсем == * {{Imdb name|0495543}} [[Категори:1917 çулта çуралнисем]] [[Категори:Кăрлачăн 15-мĕшĕнче çуралнисем]] [[Категори:1997 çулта вилнисем]] [[Категори:Çĕртмен 9-мĕшĕнче вилнисем]] foylbzi4p4tvqg29kysghcrq1mrgyjs Мороз Дарья Юрьевна 0 103762 751675 2022-08-23T07:39:43Z VolnyiLev 24492 Çĕнĕ страница "{{Кинематографист |Ят = Дарья Мороз |Ӳкерчĕк = Дарья Мороз.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Дарья Юрьевна Мороз |Çуралнă вăхăт = [[1983]] [[авăн, 1]] |Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Ленинград|Санкт-Петербургра}} |Вилнĕ вăхăт..." wikitext text/x-wiki {{Кинематографист |Ят = Дарья Мороз |Ӳкерчĕк = Дарья Мороз.jpg |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Дарья Юрьевна Мороз |Çуралнă вăхăт = [[1983]] [[авăн, 1]] |Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Ленинград|Санкт-Петербургра}} |Вилнĕ вăхăт = |Вилнĕ вырăн = |Професси = раççей актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = }} '''Дарья Юрьевна Мороз''' (1.9.1983, [[Ленинград]]) — раççей кино актриса. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{div col}} * [[1984]] — [[Милый, дорогой, любимый, единственный…]] — ''Герочка, украденный младенец'' * [[1991]] — [[Семьянин (фильм, 1991)|Семьянин]] — ''дочь дальнобойщика Василия Колыванова'' * [[1992]] — [[Чёрный квадрат (фильм)|Чёрный квадрат]] — ''Лида Меркулова'' * [[1993]] — [[Русский регтайм]] — ''Леночка, дочь отца Мити'' * [[1997]] — [[Кризис среднего возраста (фильм)|Кризис среднего возраста]] — ''Лена Спилягина'' * [[1999]] — [[Директория смерти (фильм)|Директория смерти]] (новелла «Ваза») — ''Юля'' * [[2000]] — [[Фортуна (фильм, 2000)|Фортуна]] — ''Маша Сорокина, невеста Вадима'' * [[2000]] — [[Афинские вечера]] — ''Наташа, пианистка, внучка Анны Павловны'' * [[2001]] — [[Дикарка (фильм, 2001)|Дикарка]] — ''Варвара (Варя) Кирилловна Зубарева, «барышня-дикарка»'' * 2001 — [[Саломея (телесериал)|Саломея]] — ''Катенька Бронина, сестра Саломеи Петровны'' * 2001 — [[Кобра. Антитеррор]] (фильм № 7 «Таллинский экспресс») — ''Эва Саксон, эстонская журналистка'' * [[2002]] — [[Женская логика]] — ''Виктория Корзун, дочь убитого бизнесмена Игоря Корзуна'' * [[2002]] — [[Каменская (телесериал)|Каменская 2]] (фильм № 2 «Я умер вчера») — ''Виктория Уланова'' * [[2003]] — [[Театральный блюз (телесериал)|Театральный блюз]] — ''Анна Астахова, студентка театрального училища'' * [[2004]] — [[Женщины в игре без правил]] — ''Маша Передреева, деревенская деваха'' * 2004 — [[Холостяки (телесериал)|Холостяки]] — ''Соня, невеста Толи'' * 2004 — [[Прощальное эхо (телесериал)|Прощальное эхо]] — ''Оксана Перфильева'' * [[2005]] — [[Гибель империи (телесериал)|Гибель империи]] — ''Екатерина, горничная'' * 2005 — [[Умножающий печаль (телесериал)|Умножающий печаль]] — ''Елена Остроумова, личный секретарь Ордынцева'' * 2005 — [[Двенадцать месяцев (фильм, 2005)|Двенадцать месяцев]] (Беларусь) — ''падчерица'' * 2005 — [[Дополнительное время (фильм)|Дополнительное время]] — ''Мария, девушка из эскорт-услуг, последняя любовь Деева'' * 2005 — [[Море волнуется раз (фильм)|Море волнуется раз]] (короткометражный) — ''Марина'' * 2005 — [[Дети Ванюхина (телесериал)|Дети Ванюхина]] — ''Светлана, попутчица директора завода'' * [[2006]] — [[Точка (фильм, 2006)|Точка]] — ''Нина («Мойдодырка»), проститутка'' * [[2006]] — [[Нанкинский пейзаж]] — ''Надя / Чженьцзин'' * [[2008]] — [[Живи и помни (фильм)|Живи и помни]] — ''Настя, жена фронтовика-дезертира Андрея Гуськова'' * 2008 — [[Оттепель (фильм)|Оттепель]] (Украина) — ''Наташа'' * 2008 — [[Апостол (телесериал)|Апостол]] — ''Лидия Сергеевна Истомина, библиотекарь, жена Павла Истомина'' * 2008 — [[Братья-детективы (телесериал)|Братья-детективы]] — ''Екатерина Мухина'' * 2008 — [[Француз Серёжа (фильм)|Француз Серёжа]] (Россия, Франция) — ''Ирина, мать Серёжи, бывшая жена Антона'' * [[2009]] — [[Холодное сердце (телесериал)|Холодное сердце]] — ''Лариса Панина, медсестра'' * [[2009]] — [[Пелагия и белый бульдог (фильм)|Пелагия и белый бульдог]] — ''Людмила Платоновна, губернаторша'' * 2009 — [[Прыжок афалины (фильм)|Прыжок афалины]] (Казахстан) — ''Майя Керимова, аналитик Главного управления МВД Казахстана'' * 2009 — [[Две дамы в Амстердаме (фильм)|Две дамы в Амстердаме]] — ''Светлана'' * 2009 — [[Ловушка (телесериал)|Ловушка]] (Украина) — ''Вера Русакова, тележурналист'' * [[2010]] — [[Дом Солнца]] — ''Полина Крепак («Герда»)'' * [[2010]] — [[Сага о хантах]] — ''Мария, фельдшер'' * [[2010]] — [[Французский доктор]] — ''Лариса Панина, медсестра'' * {{Çул кинора|2011}} — [[Достоевский (телесериал)|Достоевский]] — ''[[Шуберт-Яновская, Александра Ивановна|Александра Ивановна Шуберт-Яновская (Сашенька)]], русская актриса'' * 2011 — [[Сказка. Есть]] — ''«Барби», кукла-мама'' * 2011 — [[Чёрные волки]] — ''Вера Самарина, бывшая подруга Павла Хромова'' * 2011 — [[Забытый (телесериал)|Забытый]] — ''Анна Титова, портниха'' * 2011 — [[«Кедр» пронзает небо]] — ''Алла Канторович, возлюбленная Сергея Лыкова'' * 2011 — [[Сильная (фильм)|Сильная]] — ''Ольга Внукова, лейтенант'' * {{Çул кинора|2012}} — [[Дирижёр (фильм, 2012)|Дирижёр]] — ''Ольга, случайная попутчица Сергея Никодимова'' * 2012 — [[Не плачь по мне, Аргентина! (телесериал)|Не плачь по мне, Аргентина!]] — ''Алла Вершинина, успешная бизнес-леди'' * 2012 — [[Без свидетелей (телесериал)|Без свидетелей]] — ''Елена, жена Олега'' * 2012 — [[Стальная бабочка]] — ''Татьяна, любовница Григория Ханина'' * 2012 — [[Краплёный (телесериал)|Краплёный]] — ''Вероника, однокурсница и коллега Олега'' * {{Çул кинора|2014}} — [[Департамент (телесериал)|Департамент]] — ''Алёна Ивановна Ревнивцева, адвокат'' * 2014 — [[Дом с лилиями]] — ''Таисия, настоящая мать Лилии Говоровой'' * 2014 — [[Долгий путь домой (телесериал)|Долгий путь домой]] — ''Надежда'' * 2014 — [[Инквизитор (телесериал)|Инквизитор]] — ''Кира Эдуардовна Фальк, пресс-секретарь УВД'' * 2014 — [[Дурак (фильм)|Дурак]] — ''Мария, жена Никитина'' * 2014 — [[Обними меня]] — ''Мария Озерова'' * {{Çул кинора|2015}} — [[А зори здесь тихие (фильм, 2015)|А зори здесь тихие…]] — ''Мария, квартирная хозяйка старшины Васкова'' * 2015 — [[Дед Мазаев и Зайцевы (телесериал)|Дед Мазаев и Зайцевы]] — ''Маргарита Зайцева'' * 2015 — [[Пионеры-герои (фильм)|Пионеры-герои]] — ''Екатерина Елисеева'' * [[2016]] — [[Дилетант (телесериал)|Дилетант]] — ''Кира Андреевна Соломина, капитан полиции, старший следователь по тяжким и особо тяжким преступлениям отдела МВД, мать Агаты'' * 2016 — [[Всё исправить]] — ''Вива, PR-менеджер группы «MBAND»'' * 2016 — [[Так сложились звёзды]] (Казахстан) — ''[[Горбачёва Раиса Максимовна|Раиса Максимовна Горбачёва]]'' * 2016 — [[Преступление (телесериал, 2016)|Преступление]] — ''Александра Москвина, следователь СК'' * 2016 — [[Коллектор (фильм)|Коллектор]] — ''Ксения (голос за кадром)'' * [[2016]] — [[Право на ошибку (фильм)|Право на ошибку]] — ''Лариса'' * [[2017]] — [[Графомафия]] — ''Вероника, парикмахер, подруга Сизухина'' * 2017 — [[Красные браслеты (телесериал, Россия — Украина)|Красные браслеты]] — ''Алёна, мать Кристины'' * 2017 — [[Икра (телесериал)|Икра]] — ''Светлана Викторовна Костенко, жена следователя [[ОБХСС]] Александра Ивановича Костенко'' * [[2018]] — [[Чужая кровь (телесериал)|Чужая кровь]] — ''Вилора Сергеевна, высокопоставленная чиновница, любовница Бориса'' * [[2019]] — [[День до]] (новелла № 2 «Мишка») — ''Вера Турицына, мать Мишки и Насти'' * 2019 — [[Содержанки (телесериал)|Содержанки]] — ''Лена Широкова, 35 лет, сотрудник уголовного розыска Отдела МВД России по району Замоскворечье города Москвы, любовница Глеба Ольховского и Максима Глушкова'' * 2019 — [[Счастье – это… Часть 2]] — ''Ханна'' * 2019 — [[Триада (телесериал)|Триада]] — ''Рита, жена Толика'' * [[2020]] — [[Содержанки (телесериал)|Содержанки-2]] — ''Лена Широкова, любовница Глеба Ольховского'' * [[2021]] — [[Угрюм-река (сериал, 2021)|Угрюм-река]] — ''Дарья Сергеевна, ссыльная революционерка, сожительница Аркадия'' * 2021 — [[Содержанки (телесериал)|Содержанки-3]] — ''Лена Широкова, любовница Глеба Ольховского'' * [[2021]] — [[Клиника счастья]] — ''Алёна Липницкая'' * [[2021]] — [[Медиатор (телесериал)|Медиатор]] — ''Вера Громова'' * [[2021]] — [[Ёлки 8]] — ''мама Глаши'' {{div col end}} == Каçăсем == * {{Imdb name|0606124}} [[Категори:1983 çулта çуралнисем]] [[Категори:Авăнăн 1-мĕшĕнче çуралнисем]] m0fb6viwawf6rya4cxofqu6fy376wjl Арнтгольц Татьяна Альбертовна 0 103763 751679 2022-08-23T07:52:07Z VolnyiLev 24492 Çĕнĕ страница "{{Кинематографист |Ят = Татьяна Арнтгольц |Ӳкерчĕк = Арнтгольц Татьяна Альбертовна (Северодвинск, 2010-03-12).JPG |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Татьяна Альбертовна Арнтгольц |Çуралнă вăхăт = [[1982]] [[пуш, 18]] |Çуралнă вырăн = {..." wikitext text/x-wiki {{Кинематографист |Ят = Татьяна Арнтгольц |Ӳкерчĕк = Арнтгольц Татьяна Альбертовна (Северодвинск, 2010-03-12).JPG |Ӳкерчĕке ăнлантарни = |Çуралнă чухнехи ят = Татьяна Альбертовна Арнтгольц |Çуралнă вăхăт = [[1982]] [[пуш, 18]] |Çуралнă вырăн = {{ÇуралнăВырăн|Калининград|Калининградра}} |Вилнĕ вăхăт = |Вилнĕ вырăн = |Професси = раççей актёрĕ |Хастар çулсем = |Амплуа = |Театр = |Рольсем = |Спектакльсем = |Чыславсем = }} '''Татьяна Альбертовна Арнтгольц''' (18.3.1982, [[Калининград]]) — раççей кино актриса. == Биографи == {{Çырмалла}} == Фильмографи == {{ФильмраÇӳл|ру}} {{Фильмра|1999-2003| [[Простые истины]] | Катя Трофимова |5=ру}} {{Фильмра|2001| [[Next (телесериал)|Next]]| Ната |5=ру}} {{Фильмра|2003| [[Дневной представитель]] | Иветта |5=ру}} {{Фильмра|2003| [[Зачем тебе алиби?]] | Наташа |5=ру}} {{Фильмра|2003| [[Кавалеры морской звезды]] |Ольга|5=ру}} {{Фильмра|2003| [[Медовый месяц (телесериал)|Медовый месяц]] | Аля |5=ру}} {{Фильмра|2003| [[Москва. Центральный округ]] | Ниёле |5=ру}} {{Фильмра|2004| [[Москва. Центральный округ 2]] | Ниёле, жена Репейникова |5=ру}} {{Фильмра|2004| [[Наваждение (телесериал)|Наваждение]] | Вера Плотникова |5=ру}} {{Фильмра|2004| [[Новый год отменяется!]] | Катя |5=ру}} {{Фильмра|2004| [[Чудеса в Решетове]] | Инна Берендеева, русалка |5=ру}} {{Фильмра|2005| [[Бриллианты для Джульетты]] | Лена |5=ру}} {{Фильмра|2005| [[Последний уик-энд]] | Катя |5=ру}} {{Фильмра|2005| [[Талисман любви]] | Лиза Кольцова |5=ру}} {{Фильмра|2006| [[Бес в ребро, или Великолепная четвёрка]] | Екатерина, любовница Игоря |5=ру}} {{Фильмра|2006| [[Дурдом (телесериал)|Дурдом]] | Светланa Кулик / Катя |5=ру}} {{Фильмра|2006| [[Кактус и Елена]] | Елена |5=ру}} {{Фильмра|2006| [[Ленинградец (фильм)|Ленинградец]] | Анюта |5=ру}} {{Фильмра|2006| [[Охота на гения]] | Анна Галкина, журналист |5=ру}} {{Фильмра|2006| [[Под ливнем пуль]] | Катя, медceстpa |5=ру}} {{Фильмра|2007| [[Глянец (фильм)|Глянец]] | Оксана |5=ру}} {{Фильмра|2007| [[Сильнее огня]] | Марина |5=ру}} {{Фильмра|2008| [[Дочка (фильм)|Дочка]] | Лера Иванова |5=ру}} {{Фильмра|2008| [[Этим вечером ангелы плакали]] | Татьяна |5=ру}} {{Фильмра|2008| [[И всё-таки я люблю…]] | Вера Ивановна Иванова (в годы замужества — Лягушова) |5=ру}} {{Фильмра|2009| [[Брак по завещанию]] | Александра Козинцева / Сандра Сеймур |5=ру}} {{Фильмра|2009| [[Лапушки (телесериал)|Лапушки]] | Наталья Юрьевна, стриптизёрша |5=ру}} {{Фильмра|2010| [[Трава под снегом]] | Олеся (Леся) Быстрова-Хрусталёва |5=ру}} {{Фильмра|2011| [[Брак по завещанию. Возвращение Сандры]] | Александра Козинцева / Сандра Сеймур |5=ру}} {{Фильмра|2011| [[Ласточкино гнездо (телесериал)|Ласточкино гнездо]] | Ида |5=ру}} {{Фильмра|2011| [[Фурцева (телесериал)|Фурцева]] | [[Фурцева Екатерина Алексеевна|Екатерина Алексеевна Фурцева]] (в молодости) |5=ру}} {{Фильмра|2011| [[Чистая проба]] | Юлия Евгеньевна, почвовед |5=ру}} {{Фильмра|2012| [[Виктория (телесериал, 2012)|Виктория]] | Виктория |5=ру}} {{Фильмра|2012| [[Ночные ласточки (телесериал)|Ночные ласточки]] | Евгения Звонарёва, лётчица, командир спецподразделения 46-го гвардейского ночного бомбардировочного авиационного полка ВВС ВС СССР |5=ру}} {{Фильмра|2012| [[Сердце врага]] | Эльза Веслинг |5=ру}} {{Фильмра|2012| [[Снайперы: Любовь под прицелом|Снайперы. Любовь под прицелом]] |Катя Радионова, советский снайпер, командир группы |5=ру}} {{Фильмра|2013| [[Брак по завещанию. Танцы на углях]] | Александра Козинцева / Сандра Сеймур |5=ру}} {{Фильмра|2013| [[Второе восстание Спартака]] | Беата Ломницкая |5=ру}} {{Фильмра|2013| [[Культ (телесериал, Россия)|Культ]] | Надежда Любавина |5=ру}} {{Фильмра|2014| [[Соблазн (телесериал)|Соблазн]] |Вера Матвеева, медсестра |5=ру}} {{Фильмра|2014 | [[Фотограф (фильм, 2014)|Фотограф]] | Наташа Синькина |5=ру}} {{Фильмра|2014| [[Чемпионы (фильм, 2014)|Чемпионы]] | [[Бережная Елена Викторовна|Елена Викторовна Бережная]], фигуристка |5=ру}} {{Фильмра|2015| [[Аргентина (фильм)|Аргентина]] | Ольга Метельская |5=ру}} {{Фильмра|2015| [[Прошлое умеет ждать]] |Полина |5=ру}} {{Фильмра|2016| [[25-й час (телесериал)|25-й час]] |Анна Громова, журналист |5=ру}} {{Фильмра|2016| [[Провокатор (телесериал)|Провокатор]] |Алина Маркина|5=ру}} {{Фильмра|2017| [[Двойная жизнь (телесериал)|Двойная жизнь]] |Надежда Строева |5=ру}} {{Фильмра|2017| [[Наживка для ангела]] |Дарья Пантелеева, известная телеведущая |5=ру}} {{Фильмра|2018| [[Новый человек (телесериал)|Новый человек]] | Ирина Курочкина, бывшая жена хоккеиста Александра Курочкина |5=ру}} {{Фильмра|2019| [[Смерть на языке цветов (телесериал)|Смерть на языке цветов]] |Лиля |5=ру}} {{ФильмраАял}} == Каçăсем == * {{Imdb name|1708631}} [[Категори:1982 çулта çуралнисем]] [[Категори:Пушăн 18-мĕшĕнче çуралнисем]] mrun3iymjtws1bg4f6ag7xzty3wi4u0