Кхазакхстан

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="ce">
  <siteinfo>
    <sitename>Википеди</sitename>
    <dbname>cewiki</dbname>
    <base>https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%8C%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B0%D0%B3%D3%80%D0%BE</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Медиа</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Белхан</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Дийцаре</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Декъашхо</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Декъашхочун дийцаре</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Википеди</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Википедин дийцаре</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Файл</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Файлан дийцаре</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki дийцаре</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Кеп</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Кепан дийцаре</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">ГӀо</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">ГӀо дийцаре</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Категори</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Категорин дийцаре</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Ков</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Ков дийцаре</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Модуль</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Модулин дийцаре</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Гаджет</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Обсуждение гаджета</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Определение гаджета</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Обсуждение определения гаджета</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Кхазакхстан</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4042</id>
    <revision>
      <id>8669820</id>
      <parentid>8667528</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:07:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35835" xml:space="preserve">{{Пачхьалкх
 |Нохчийн цӀе                    = Республика Кхазакхстан
 |Шен цӀе                ={{lang-kk|Қазақстан Республикасы}}&lt;br&gt;{{Lang-kk|[[латинан абат|лат]]. Qazaqstan Respýblıkasy}}
 |Доланиг дожар                  = Кхазакхстанан
 |ХӀост                           = Emblem of Kazakhstan latin.svg
 |Шатлакхан Иллинан цӀе          = {{lang|be|Менің Қазақстаным»}} —&lt;br&gt;&lt;small&gt;«Сан Кхазакхстан&lt;/small&gt;
 |Аудио                          = Kazakhstan 2006.ogg
 |Маьрша йаьлла терахь               = 1991 шеран 16 декабрь 
 |Маьрша йелира                   = ССРС
 |lat_dir =N |lat_deg = 48|lat_min = 57|lat_sec = 
 |lon_dir =E |lon_deg = 66|lon_min = 14|lon_sec = 
 |region                         = KZ
 |CoordScale                     =10000000
 |Картан тӀехь                   =
 |картан куьг                    = 
 |Официалан мотт                 = [[Кхазакхийн мотт|кхазакхийн]] — пачхьалкхан&lt;br /&gt;[[оьрсийн мотт]] — официалан.
 |Дин                            = [[дуьненан хӀуман пачхьалкх]]
 |Коьрта гӀала                   =[[Нур-Султан]] 
 |Урхаллин тайпа                 = [[Президентан республика]]{{ref+|Кхазакхстан ю унитаран пачхьалкх президентан урхаллин кепаца. — [[Кхазакхстанан Конституци]]н Яз. 2.|комм.}}&lt;ref name=&quot;atlas&quot;&gt;{{книга|заглавие = Атлас мира: Максимально подробная информация|ответственный = Руководители проекта: А. Н. Бушнев, А. П. Притворов|место = Москва|издательство = АСТ|год = 2017|страницы = 40|страниц = 96|ISBN = 978-5-17-10261-4}}&lt;/ref&gt;
 |Йаккхий гӀаланаш                = [[Алма-Ата]], [[Нур-Султан]], [[Шымкент]], [[Актобе]], [[Караганда]], [[Тараз]], [[Павлодар]], [[Усть-Каменогорск]], [[Семей]]
 |Паччахь                        = 
 |Куьйгалхойн даржаш             = 
 |Куьйгалхой                     = 
 |Латтанца меттиг                = 9
 |Латта                          = 2 724 902{{ref+|Кхазакхстана лелош — 2 612 998.|комм.}}
 |Хина процент                   = 2,8
 |Бахархойн меттиг               = 64
 |Бахархой                       = {{тӀекхетар}} 18 690 200&lt;ref name=&quot;:272&quot; /&gt;
 |Бахархой леррина шо            = 2020 
 |Луьсталла                      = 6,82
 |Бахархой цӀерш                 = [[Население Казахстана|казахстанцы, казахстанец, казахстанка]]
 |ДЧС (НЭТ)                      = {{тӀекхетар}} 534,271 млрд&lt;ref name=&quot;IMF&quot;&gt;{{cite web|url =https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=67&amp;pr.y=1&amp;sy=2017&amp;ey=2021&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=916&amp;s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a=|title = World Economic Outlook Database, April 2019|website = [[Международный валютный фонд]]|accessdate = 2019-05-07}}&lt;/ref&gt;
 |ДЧС (НЭТ) лерина шо            = 2019
 |ДЧС (НЭТ) меттиг              = 41
 |ХӀораннан а сина ДЧС (НЭТ)     = {{тӀекхетар}} {{num|28514}}&lt;ref name=&quot;IMF&quot;/&gt;
|ДЧС (номинал)                      ={{Охьадалар}} 164,207 млрд&lt;ref name=&quot;IMF&quot;/&gt;
|ДЧС (номинал) лерина шо            =2019
 |ДЧС (номинал) меттиг              =54
 |ХӀораннан а сина ДЧС (номинал)     ={{тӀекхетар}} 8763&lt;ref name=&quot;IMF&quot;/&gt;
 |АДКИ                           = {{тӀекхетар}} 0,817&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf |lang=en |title=Human Development Indices and Indicators 2019 |publisher=[[Программа развития ООН]] |description=Доклад о человеческом развитии на сайте Программы развития ООН}}&lt;/ref&gt;
 |Леррина шо АДКИ                = 2019
 |АДКИ меттиг                    = 50
 |Локхалла АДКИ                  = &lt;span style=&quot;color:#090;&quot;&gt;чӀогӀа лакхара&lt;/span&gt;
 |Ахча                           =[[кхазакхстанан тенге|тенге]] ([[Файл:Tenge symbol.svg|9px]])&lt;br&gt;([[ISO 4217|KZT, код 398]])
 |Домен                          =
 |Телефонан код                  =
 |Сахьтан аса                    =
 |Билгалдахарш=&lt;references/&gt;
 }}
'''Кхаза́кхстан''' ({{lang-kk|Қазақстан}}&lt;ref&gt;6 февраля 2014 года президент Кхазакхстана [[Нурсултан Назарбаев]] высказал мнение, что по аналогии с Монголией, в названии которой отсутствует окончание «стан», возможно, существует необходимость рассмотреть со временем вопрос перехода на название {{lang-kk|Қазақ елі}} — «Земля казахов», чтобы устранить параллели со странами Центральной Азии, и тем самым повысить интерес иностранцев к стране (см. официальный материал «[https://web.archive.org/web/20141018044041/http://www.akorda.kz/ru/page/page_215918_poseshchenie-intellektualnoi-shkoly-goroda-atyrau-i-vstrecha-s-predstavitelyami-obshchestvennosti-oblasti Посещение Интеллектуальной школы города Атырау и встреча с представителями общественности области]»).&lt;/ref&gt; {{Audio-IPA|Kk-kazakhstan.ogg|[qɑzɑqˈstɑn]}}), официалан '''Респу́блика Кхаза́кхстан''' ({{lang-kk|Қазақстан Республикасы}}), ([[аббревиатура]] '''РК''') — [[Еврази]]н центрера [[пачхьалкх]], [[Трансконтиненталан пачхьалкхаш|доккхаха долу дакъа]] цуьнан [[Ази]]н юкъахь ду, жимах дерг — [[Европа|Европехь]]. Бахархой, пачхьалкхан статистикин комитето 2020 шеран 1 апрелехь мах хадорца, хилира 18 690 200 стаг&lt;ref name=&quot;:272&quot;&gt;{{Cite web|url=https://stat.gov.kz/|title=Основные социально-экономические показатели|author=|website=[[Комитет по статистике МНЭ РК|Комитет по статистике Министерства национальной экономики Казахстана]]|date=|publisher=|lang=ru|deadlink=no|accessdate=2019-12-13}}&lt;/ref&gt;. 

Мехкан майда — 2 724 902 км², кӀеззига жима ю [[Аргентина]]л. [[Пачхьалкхийн а, бозуш болчу мехкийн а майданан барамца йолу исписка|Дуьненахь мехкан майдан барамца 9-гӀа меттигехь]] ю, 2-гӀа меттигехь ю [[Лааме Пачхьалкхийн ДоттагӀалла|ЛПД]] юкъахь ([[Росси|Россел тӀехьа]]){{Дехьадалар|#Географин хьал|1}}, [[ДЧС йолу мехкийн исписка|42-гӀа — ДЧС чухоамца]]{{Дехьадалар|#Экономика а, финансаш а|1}}, [[Бахархойн барамца йолу исписка|64-гӀа — бахархойн барамца]].{{Дехьадалар|#Бахархойн барам, охьховшар|1}}

Коьрта шахьар — [[Нур-Султан]]. Уггаре йоккха гӀала 1,8 миллион вахархочуьнца — [[Алма-Ата]].
Пачхьалкхан мотт — [[Кхазакхийн мотт|кхазакхийн]]. Махкахь пачхьалкхачуьнца цхьаьна могӀара лелон официалан мотт — [[Оьрсийн мотт|оьрсийн]]&lt;ref&gt;В государственных организациях и органах местного самоуправления наравне с казахским официально употребляется русский язык. — п.2 ст. 7 Конституции РК&lt;/ref&gt;.{{Дехьадалар|#Меттанаш|1}}

Лаьтта [[Каспий-хӀорд]]ан, [[ИйдалтӀие|Лахара ИйдалтӀие]]н, [[Урал]]ан, [[Сибрех]]ан, [[Цийн Халкъан Республика|Цийчоьнан]], [[Йуккъера Ази]]н юкъахь. Доза ду къилбаседехь а, малхбузехь а [[Росси]]йца (дозан дохалла — 7548,1 км), малхбалехь — [[Цийн Халкъан Республика|Цийчоьнца]] (1782,8 км), къилбехь — [[ГӀиргӀазойчоь]]нца (1241,6 км), [[Узбекистан]]ца (2351,4 км), [[Туркмени]]ца (426 км). Латтан тӀехула долчу дозан дохаллин барам — 13392,6 км&lt;ref&gt;[http://minplan.gov.kz/upload/iblock/d23/AUZR.doc Стратегический план Агентства Республики Кхазакхстан по управлению земельными ресурсами на 2011—2015 годы.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141011074027/http://minplan.gov.kz/upload/iblock/d23/AUZR.doc |date=2014-10-11 }} (Земли водного фонда на 1 ноября 2011 года)&lt;/ref&gt;. Мохк малхбалера малхбузехьа бахбелла 2963 км, ткъа къилбаседера къилбехьа — 1652 км. [[Туьркийн кхеташо]]н уггаре йоккха пачхьалкх ю. Континентан чоьхьара [[Каспий-хӀорд]] а, [[Арал-хӀорд]] а бу дозанашца. [[ХӀордан тӀе араволийла йоцу пачхьалкхаш|ХӀорд тӀе араволийла яц]], иштта башхалла йолчу мехкашлахь дуьненахь уггаре боккха мохк бу.

Административан-мехкийн агӀора йекъало 14 областан а, республикин маьӀнин 3 шахьран а: [[Нур-Султан]], [[Алма-Ата]], [[Шымкент]]. Цул сов, башха статус йолуш шахьар ю, [[Байконур]], иза 2050 шо кхаччалц аренде эцна ю Российс, оцу муьранна цуьнца йолчу юкъаметтигашкахь цунна елла Российн Федерацин федералан маьӀнин шахьаран статус; Российс аренде эцна латтанийн майда ю 111 913 км² (4,1 % мехкан латта). Экономикин-географин агӀора Кхазакхстан йекъало [[Йуккъера Кхазакхстан|Йуккъера]], [[Малхбузен Кхазакхстан|Малхбузен]], [[Малхбален Кхазакхстан|Малхбален]], [[Къилбаседа Кхазакхстан|Къилбаседа]], [[Къилба Кхазакхстан|Къилба]] регионашна.{{Дехьадалар|#Административан гуонаш|1}}

Кхазакхстанан мохк историн агӀора дӀалаьцна кхерста [[этнос]]аша цхьацца заманашкахь имперешна юкъахь хилла. Ширачу заманахь кхузахь кхирстина [[скифаш]]. [[Туьркийн къаьмнаш|Туьркех]] бевлла [[кхерстарш]] баьхна махкахь цуьнан историн доккхаха долчу декъехь. [[АхеменидгӀеран пачхьалкх]] кхочура таханлерачу мехкан къилбан декъера латташка вайн эрал хьалхара IV бӀешо кхачале. XIII бӀешарахь яра [[Монголийн импери]]н [[Чингисхан]]анан Ӏедал бухахь. XVI бӀешарахь [[кхазакхаш]] кхоллабелира, кхаа [[жуз]]е (цхьацца мехкашкахь деха дайн геннаш) йекъайелла, ша тоба санна. [[Российн импери]] чуяржа йолаелира [[Кхазакхийн аре]]шка XVIII бӀешарахь, ткъа XIX бӀешерашна юккъехь урхалла деш ю ала мегар дара ерриг Кхазакхстанан а. 1917 шеран [[Россера 1917 шеран революци|Октябран революцил]] тӀаьхьа а, цул тӀаьхьара [[Гражданийн тӀом Россехь|гражданийн тӀемашкахь]] а Кхазакхстанан мехкан масийттаза хийцамаш бира. 1936 шарахь кхоьллира, [[Советийн Социалистийн Республикийн Союз|Советийн Союзан]] юкъахь [[Кхазакхийн Советийн Социалистийн Республика]].{{Дехьадалар|#Истори|1}}

Кхазакхстан яра, 1991 шарахь [[ССРС йохар|Советийн Союз юхуш]] маршо кхайкхийна, тӀаьххьара [[ССРС союзан республикийн исписка|союзан республика]]. Республикин дуьххьарлера [[Республика Кхазакхстанан Президент|президент]] хилира [[Назарбаев, Нурсултан Абишевич|Назарбаев Нурсултан]]. 2019 шеран мартехь цуо дарж дитира, ткъа Сенатан председатела [[Токаев, Къасым-Жомарт Кемелевич|Токаев Къасым-Жомарта]] дӀалецира цхьаьна хенан дарж, тӀаьхьа туьйлира 2019 шеран [[Президентан харжамаш Кхазакхстанехь (2019)|9 июнера харжамашкахь]]&lt;ref name=&quot;:10&quot; /&gt;. [[Human Rights Watch]] и другие правозащитные организации регулярно описывают [[Права человека в Республике Казахстан|ситуацию с правами человека в Казакстане]] как плохую&lt;ref name=&quot;:37&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.hrw.org/ru/world-report/2020/country-chapters/337580|title=Всемирный доклад 2020 года по Кхазакхстану|author=|website=[[Human Rights Watch]]|date=|publisher=|lang=ru|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410062125/https://www.hrw.org/ru/world-report/2020/country-chapters/337580|archivedate=2020-04-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://rus.azattyq.org/a/kazakhstan-vypolnenie-deklaratsii-prav-cheloveka-v-kazakhstane/29646432.html|title=Кхазакхстан и Всеобщая декларация прав человека|author=|website=[[Радио Азаттык]]|date=2018-12-10|publisher=|lang=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190803042757/https://rus.azattyq.org/a/kazakhstan-vypolnenie-deklaratsii-prav-cheloveka-v-kazakhstane/29646432.html|archivedate=2019-08-03|accessdate=2020-03-02|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://rus.azattyq.org/a/kazakhstan-us-state-department-human-rights-report/29820496.html|title=Кхазакхстан в докладе США. Пытки, политические заключённые и цензура|author=|website=[[Радио Азаттык]]|date=2019-03-14|publisher=|lang=ru|accessdate=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200302020926/https://rus.azattyq.org/a/kazakhstan-us-state-department-human-rights-report/29820496.html|archivedate=2020-03-02|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.{{Дехьадалар|#Политика|1}}

== Юкъара хаамаш ==
Дуьхьанца кхоьллина [[Оренбург]] коьрта шахьар йолуш [[ГӀиргӀазойн Автономиня Советийн Социалистийн Республика (1920—1925)|ГӀиргӀазойн АССР]] аьлла [[Российн Советийн Федеративан Социалистийн Республика|РСФСР]] юкъахь 1920 шеран 26 августехь. 1925 шеран февралехь [[Оренбурган область]] ГӀиргӀазойн АССР юкъара ара а яьккхина дӀаелира РСФСРн, ткъа коьрта шахьар дӀаяьхьира [[Кхызылорда|Кхызыл-Орда]] (1925), тӀаьхьа [[Алма-Ата]] (1929).

1924—1925 шерашкахь [[Йуккъера Азехь къоман-мехкан межа яр|Йуккъерачу Азин къоман-пачхьалкхан межа яр бахьнехь]] дерриг кхазакхийн латташ цхьаьнакхийтира. 1925 шарахь ГӀиргӀазойн АССР цӀе хийцира [[Кхазакхийн Автономин Советийн Социалистийн Республика|Кхазакхийн АССР]] аьлла. 1930 шеран 20 июлехь цунна юкъара РСФСР куьйгакӀела дӀаелира [[Кхара-Калпакийн автономин область]], 1936 шарахь дӀаелла йолу [[Узбекийн Советийн Социалистийн Республика|Узбекийн ССР]] юкъа.

1936 шеран 5 декабрехь Кхазакхийн АССРн союзан республикин статус елира.

1990 шеран 25 октябрехь Кхазакхийн ССР Лакхарчу Совето тӀеийцира [[Кхазакхийн ССР пачхьалкхан суверенитетех долу деклараци|Республикин пачхьалкхан суверенитетех долу деклараци]].

8 декабрехь Белоруссин, Российн, Украинан паччахьаша куьг яздира ССРС йохаран беловежскан барт тӀехь.

1991 шеран 10 декабрехь пачхьалкхан цӀе ''«Кхазакхийн Советийн Социалистийн Республика»'' хийцира '''«[[Кхазакхстан|Республика Кхазакхстан]]»'''&lt;ref&gt;[http://kazakhstan.news-city.info/docs/sistemsp/dok_perobb.htm Об изменении наименования казахской советской социалистической&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt; аьлла. Амма, 1978 шеран кхазакхийн конституцехь «Кхазакхийн Советийн Социалистийн Республика» цӀе йисира 1993 шеран 28 январехь Республика Кхазакхстанан Конституци тӀеэццалц&lt;ref name=&quot;carudo.kz&quot;&gt;[https://web.archive.org/web/20121003054444/http://www.carudo.kz/647 Конституция Республики Казахстан от 28 января 1993 года] см. «ПЕРЕХОДНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ»&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://adilet.zan.kz/rus/docs/B930001000_ О Конституции Республики Казахстан — ИПС «Әділет»&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;.

1991 шеран 16 декабрехь Кхазакхстан тӀаьххьара союзан республикех кхайкхийра шен маршох&lt;ref&gt;[http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=1000798 Конституционный закон Республики Казахстан от 16 декабря 1991 года № 1007-XII «О государственной независимости Республики Казахстан»]&lt;/ref&gt;. И акт 1990 шеран 3 апрелан «ССРС юкъара союзан республика араяларан долу гӀуллакхийн низамех» цӀе йолчу ССРС законаца догӀуш дацара, хӀунда аьлчи Кхазакхийн ССРхь ССР Союз юкъара араяларх йолу референдум ца йира.

21 декабрехь Кхазакхийн ССРн Президента Н. Назарбаевс куьг яздира ССРС йохаяран беловежскан бартан динчу алма-атан протокол тӀехь а, [[Алма-Атан деклараци (1991)|Лааме Пачхьалкхийн ДоттагӀалла (ЛПД) Ӏалашонех а, принципех а долу Алма-Атан деклараци тӀехь а]].

23 декабрехь [[Кхазакхийн ССР Лакхара Совет]]о ратификации йира беловежскан бартан протоколца цхьаьна&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/*/http://www.epravo.kz/urist/detail.php?ELEMENT_ID=785 Постановление Верховного Совета Республики Казахстан от 23 декабря 1991 года № 1026-XII О ратификации Соглашения о создании Содружества Независимых Государств]&lt;/ref&gt;.

== ХӀинцалера административан йекъайалар ==

=== ЦхьалгӀа дарж ===
Казахстанан 14 область а, 2 республикин маьӀна долу гӀаланаш а ю&lt;ref name=&quot;parlam&quot;&gt;[http://www.parlam.kz/Information.aspx?doc=1&amp;lan=ru-RU Географическое положение, природные условия]&lt;blockquote&gt;В республике 14 областей, 86 городов, в том числе 2 города республикинского подчинения (г. Астана, г. Алматы), 168 районов (8 районов в городах), 174 поселка&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;.
Цул совнах ю, республикин муьтӀахь йолу гӀала [[Байконур (гӀала)|Байконур]], иза 2050 шо кхаччалц. [[Российн Федераци]]н арендехь ю и хан чекх яллац гӀалин ю [[Федеральни маьӀна долу гӀала (Росси)|Российн Федеральни маьӀна долу]] статус&lt;ref name=&quot;Baikonur&quot;&gt;[http://www.baikonuradm.ru/index.php?mod=1957 Международное Соглашение между Российской Федерацией и Республикой Казахстан о статусе города Байконур, порядке формирования и статусе его органов исполнительной власти от 23 декабря 1995 года, статья 1, пункт 1.] Субъектом Российской Федерации не является. Система городского управления определяется статьей 5 Соглашения между [[РФ|Российской Федерацией]] и Республикой Казахстан о статусе города [[Байконур (гӀала)|Байконур]], порядке формирования и статусе его органов исполнительной власти от 23 декабря 2005 г. (см. [[Байконур (гӀала)|Байконур. Юрисдикция]])&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;standard&quot; border=&quot;1&quot;
 !rowspan=&quot;2&quot;|№
 !rowspan=&quot;2&quot;|ХӀост
 !rowspan=&quot;2&quot;|ГӀала/Область
 !colspan=&quot;3&quot;|Административан центр
 !rowspan=&quot;2&quot;|майда,&lt;br /&gt;км²
 !rowspan=&quot;2&quot;|бахархой, адам.,&lt;br /&gt;01.04.2012&lt;ref name=&quot;stat.kz&quot;&gt;[http://www.stat.kz/publishing/2012/%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/%D0%90%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C/2011_%D0%91-15-06-%D0%93.rar Численность населения РК по областям, городам и районам] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130130111453/http://www.stat.kz/publishing/2012/%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/%D0%90%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C/2011_%D0%91-15-06-%D0%93.rar |date=2013-01-30 }}&lt;/ref&gt;  
 !rowspan=&quot;2&quot;|[[Луьсталла]], адам./км²
 !rowspan=&quot;2&quot;|[[ДЧС]] 01.01.2008&lt;br /&gt;млн [[Кхазакхстанан тенге|тенге]]   
 |- 
 !Официалан цӀе [[кхазакхийн мотт|кхазакхийн]]
 !Официалан цӀе [[нохчийн мотт|нохчийн]]
 ![[Росси]]хь лелош йолу цӀерш
 |-
 | colspan=10 align=center bgcolor=&quot;#EFEFEF&quot; | Республикин маьӀна долу гӀаланаш
 |-
 | 1
 | [[Файл:Emblem of Nur-Sultan.svg|50 px]]
 | ГӀала
 | Нур-Султан
 | [[Нур-Султан]]
 | Нур-Султан
 | 710
 | align=&quot;right&quot; |752&amp;nbsp;262
 | 1046,36  
 |
 |-
 | 2
 | [[Файл:Coat of arms of Almaty.svg|50 px]]
 | ГӀала
 | Алматы
 | Алматы&lt;ref name=&quot;parlam&quot;/&gt;
 | [[Алма-Ата]]
 | 332
 | align=&quot;right&quot; |1&amp;nbsp;455&amp;nbsp;271
 | 4368,45  
 |
 |-
 | colspan=10 align=center bgcolor=&quot;#EFEFEF&quot; | Российн Федерацис 2050 шо кхаччалц аренде эцна а, и хан чекхйаллалц Российн Федерацин федеральни маьӀна долу гӀалин статус а, республикин маьӀна а долу гӀала. Х&lt;ref name=&quot;Baikonur&quot; /&gt;
 |-
 | 3
 | [[Файл:Baikonur seal.png|50 px]]
 | ГӀала
 | Байқоңыр
 | Байконыр
 | [[Байконур (гӀала)|Байконур]]*
 | 57
 | align=&quot;right&quot; |37&amp;nbsp;912
 | 662,00  
 |
 |-
 | colspan=10 align=center bgcolor=&quot;#EFEFEF&quot; | Областаш  
 |-
 | 4
 | [[Файл:Coat of Arms of Aqmola Province.png|50 px]]
 | [[Акмолан область]]
 | Көкшетау
 | [[Коькшетау]]
 | Кокшетау
 | 146 219
 | align=&quot;right&quot; |731&amp;nbsp;526
 | 5,00 
 | 8772  
 |-
 | 5
 |
 | [[Акхтоьбен область]]
 | Ақтөбе
 | [[Акхтоьбе]]&lt;ref&gt;[http://www.kazpravda.kz/index.php?uin=1151645457&amp;chapter=1008031200&amp;act=archive_date&amp;day=12&amp;month=3&amp;year=1999 Указ Президента Республики Казахстан «О переименовании отдельных административано-территориальных единиц Жамбылской и Северо-Казахстанской областей и об изменении транскрипции названия города Актюбинска»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927000913/http://www.kazpravda.kz/index.php?uin=1151645457&amp;chapter=1008031200&amp;act=archive_date&amp;day=12&amp;month=3&amp;year=1999 |date=2007-09-27 }}&lt;/ref&gt;
 | Актобе
 | 300 629
 | align=&quot;right&quot; |788&amp;nbsp;594
 | 2,62  
 | 66917  
 |-
 | 6
 | [[Файл:Алматы облысы герб.png|50 px|хьажорг=Special:FilePath/Алматы_облысы_герб.png]]
 | [[Алматан область]]
 | Талдықорған 
 | [[Талдыкорган]]
 | Талдыкорган
 | 223 911
 | align=&quot;right&quot; |1&amp;nbsp;918&amp;nbsp;109
 | 8,53  
 | 18841  
 |-
 | 7
 | [[Файл:Coat of arms of Atyrau.svg|50px]]
 | [[Атыраунан область]]
 | Атырау
 | [[Атырау]]
 | Атырау
 | 118 631
 | align=&quot;right&quot; |546&amp;nbsp;057
 | 4,58  
 | 161271 
 |-
 | 8
 | [[Файл:Coats of arms of East Kazakhstan Province.svg|50px]]
 | [[Малхбален-Кхазакхстанан область]]
 | Өскемен
 | [[Усть-Каменогорск]]
 | Усть-Каменогорск
 | 283 226
 | align=&quot;right&quot; |1&amp;nbsp;395&amp;nbsp;012
 | 4,93  
 | 35920  
 |-
 | 9
 | [[Файл:Zhambyl province seal.png|50 px]]
 | [[Жамбилан область]]
 | Тараз
 | [[Тараз]]
 | Тараз
 | 144 264
 | align=&quot;right&quot; |1&amp;nbsp;059&amp;nbsp;390
 | 7,32 
 | 8999  
 |-
 | 10
 |
 | [[Малхбузен-Кхазакхстанан область]]
 | Орал
 | [[Уральск]]
 | Уральск
 | 151 339
 | align=&quot;right&quot; |613&amp;nbsp;560
 | 4,05 
 | 77162 
 |-
 | 11
 | [[Файл:Coat of Arms of Karagandy Province.svg|50 px]]
 | [[Карагандан область]]
 | Қарағанды
 | [[Караганда]]
 | Караганда
 | 427 982
 | align=&quot;right&quot; |1&amp;nbsp;359&amp;nbsp;077
 | 3,17
 | 62529  
 |-
 | 12
 | [[Файл:Герб Костанайской области Казахстана.png|50 px|хьажорг=Special:FilePath/Герб_Костанайской_области_Казахстана.png]]
 | [[Костанайн область]]
 | Қостанай
 | [[Костанай]]
 | Костанай
 | 196 001
 | align=&quot;right&quot; |879&amp;nbsp;511
 | 4,49 
 | 20860  
 |-
 | 13
 | [[Файл:Kyzylorda province seal.svg|50 px]]
 | [[Кызылордан область]]
 | Қызылорда
 | [[Кызылорда]]
 | Кызылорда
 | 226 019
 | align=&quot;right&quot; |716&amp;nbsp;807
 | 3,15  
 | 68683  
 |-
 | 14
 | [[Файл:Лого Мангистау.jpg|50 px]]
 | [[Мангистаунан  область]]
 | Ақтау
 | [[Актау]]
 | Актау
 | 165 642
 | align=&quot;right&quot; |551&amp;nbsp;939
 | 3,29 
 | 116674 
 |-
 | 15
 | [[Файл:Logo Pavlodar region.png|50 px]]
 | [[Павлодаран область]]
 | Павлодар
 | [[Павлодар]]
 | Павлодар
 | 124 755
 | align=&quot;right&quot; |747&amp;nbsp;584
 | 5,99  
 | 48010 
 |-
 | 16
 | [[Файл:North Kazakhstan province seal.png|50 px]]
 | [[Къилбаседа-Кхазакхстанан область]]
 | Петропавл
 | [[Петропавловск]]
 | Петропавловск
 | 97 993
 | align=&quot;right&quot; |582&amp;nbsp;560
 | 5,96 
 | 4354  
 |-
 | 17
 | [[Файл:South Kazakhstan province seal.png|50 px]]
 | [[Къилба-Кхазакхстанан область]]
 | Шымкент
 | [[Шымкент]]
 | Шымкент
 | 117 249
 | align=&quot;right&quot; |2&amp;nbsp;636&amp;nbsp;950
 | 22,36 
 | 12572 
 |- style=&quot;background: #CCC;&quot;
 | ||  ||Массо||  ||  ||  ||2 724 902||16 675 392||6,12||
 |-
 |}
&lt;sup&gt;*&lt;/sup&gt; &lt;small&gt;- город Байконур, арендуемый Российской Федерацией, имеет особый статус; органы статистики Казахстана учитывают этот город в составе Кызылординской области в качестве города областного подчинения, бахархой города приводится только для граждан Казахстана.&lt;/small&gt;

=== ШолгӀа дарж ===
Административан йекъайаларан шолгӀа даржехь ю 160 [[Казахстанан кӀоштан|эвланийн кӀошт]], 15 [[Казахстанан кӀошташ#ГӀаланийн кӀошташ|гӀаланийн кӀошт]] а [[Казахстанан гӀаланаш|38 гӀала]] а.

=== КхолгӀа дарж ===
КхолгӀа даржехь ю [[Казахстанан гӀалана|46 гӀала]], 241 [[Казахстанан эвланаш|эвла]]&lt;ref&gt;[http://e.gov.kz/wps/portal/Content?contentPath=/library2/informkatalog/informkatalogkazakhstan/infokazahstan&amp;lang=ru Казахстан&lt;!-- корта добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt; кхин 2453 [[Эвлан гуо (Казахстан)|эвлийн гуо]]ш а.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

==Хьажоргаш==
{{Навигаци
|Ков      = Кхазакхстан
|Викикерланаш = Категори:Кхазакхстан
}}
'''Юкъара'''

*[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kz.html Кхазакхстан] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200513102613/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kz.html |date=2020-05-13 }} во [[Всемирная книга фактов ЦРУ|Всемирной книге фактов]] [[Центральное разведывательное управление|ЦРУ]]{{Ref-en}}
*[https://kz.expert Независимый новостной портал KazakhSTAN 2.0]
*[https://rus.azattyq.org/ Новости страны] от [[Радио «Свобода»|Радио Азаттык]]
*[https://www.bbc.com/russian/topics/526cba81-87b6-44d7-9de7-e7ce1a5692c2 Новости страны] от [[Би-би-си]]
*[https://www.vsemirnyjbank.org/ru/country/kazakhstan Данные и статистика Всемирного банка по Кхазакхстану]
*[http://ru.encyclopedia.kz/index.php/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0 Кхазакхстанская интернет-энциклопедия]
*[https://www.britannica.com/place/Kazakhstan Кхазакхстан] в «[[Британская энциклопедия|Британской энциклопедии]]»{{Ref-en}}
*[http://www.zakon.kz Первый информационный портал Кхазакхстана]
*[http://www.kzinform.com/ru/ Информационный портал Кхазакхстана «KZinform»]
*[http://kursiv.kz Деловые новости Кхазакхстана от «Курсив»]

'''Правительство'''

*[http://e.gov.kz/ Портал электронного правительства Кхазакхстана]
*[http://mfa.kz/ru/ Сайт Министерства иностранных дел Кхазакхстана]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200227134058/http://www.mfa.kz/ru/ |date=2020-02-27 }}
*[https://web.archive.org/web/20190715062336/http://www.government.kz/ Сайт Правительства Кхазакхстана]

*[http://www.parlam.kz/ Сайт Парламента Кхазакхстана] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110225210557/http://www.parlam.kz/ |date=2011-02-25 }}
*[http://online.prg.kz/ Законодательство Республики Кхазакхстан]
*[http://stat.gov.kz/ Статистика Кхазакхстана]
*[http://www.akorda.kz/ Сайт Президента Кхазакхстана]

'''Карташ'''

*[[OpenStreetMap]] т\ийра [https://www.openstreetmap.org/relation/214665 Кхазакхстануах] лаьцна географин хаамаш 
{{Wikiatlas|Kazakhstan}}

{{Арахьара хьажоргаш}}

{{Navboxes
|state = collapsed
|Европа
|Ази
|Йуккъера Ази
|Кхазакхстан теманашкахь
|Туьркийн кхеташо
|ССРС йоьхначул тӀаьхьара мехкаш
|ЛПД
|ККхБКх
|ЕврАзЭЮ
|ШЦКх
|ЭЦКх
|ИДО
}}

{{Кхазакхстанан административан йекъайалар}}
[[Категори:Кхазакхстан| ]]
[[Категори:Трансконтиненталан пачхьалкхаш]]</text>
      <sha1>mqnlynvg3fs6krd95ugxslixxddwv79</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Линней, Карл</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13411</id>
    <revision>
      <id>8669861</id>
      <parentid>8176053</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T07:08:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30477" xml:space="preserve">{{Адам
 |ЦӀе             = Карл Линней
 |Шен цӀе         = ''Carl Linné&lt;br /&gt;
Carl Linnaeus&lt;br /&gt;
Carl von Linné''
 |Бакъ цӀе =
 |Сурт            = Carl_von_Linn%C3%A9.jpg
 |Шоралла         =
 |Суьртан тӀехь   = Карл Линней. Александр Рослинс диллина сурт (1775 шо)
 |ГӀуллакхан тайпа = [[медицина]], [[естествознание]]
 |Вина терахь         = 23.5.1707
 |Вина меттиг     = [[Росхульт]], {{ВинаМeттиг|Смоланд|Смоландехь}}, [[Швеци]]
 |Корматалла      =
 |Гражданалла     = {{Байракх|Швеци}} [[Швеци]]
 |Пачхьалкхалла   =
 |Кхелхина терахь     = 10.1.1778
 |Кхелхина меттиг = {{КхелхинМeттиг|Уппсала|Уппсалехь}}, [[Швеци]]
 |Да              = Нильс Ингемарссон Линнеус
 |Нана            = Кристина Линней (Бродерсония)
 |Зуда            = Сара Лиза (Элизабет) Морея
 |Бераш           =
* Carl von Linné (Карл Линней жиманиг, 1741—1783)
* Elisabeth Christina, 1743—1782
* Sara Magdalena, 1744—1744
* Lovisa, 1749—1839
* Sara Christina, 1751—1835
* Johannes, 1754—1757
* Sofia, 1757—1830
 |СовгӀаташ       = Къилбаседа орден (1748-1975, Швеци)
 |Сайт           =
 |Куьг таӀор      = Linne autograph.png.svg
 |Викиларма      = Carl von Linné
}}

'''Карл Линне́й''' ({{lang-sv|Carl Linnaeus, Carl Linné}}, {{lang-la|Carolus Linnaeus}}, [[1761]] шарахь эла хиллачул тӀехь — '''Карл фон Линне''', ''Carl von Linné''; [[1707]] шеран [[23 май]], [[Росхульт]] — [[1778]] шеран [[10 январь]], [[Уппсала]]) — [[Швеци|шведин]] Ӏаламдовзархо а, лор а; массо а ораматан а, дийнатан а цхьаъ классификаци хӀоттинарг. И система бахьнехь дуьне мадду гӀарвелира иза.
&lt;!--
Линней — самый известный шведский учёный-естествоиспытатель. В Швеции его ценят также как путешественника, который открыл для шведов их собственную страну&lt;ref name=&quot;Бруберг-7&quot; /&gt;, изучил своеобразие шведских провинций и увидел, «как одна провинция может помочь другой»{{sfn|Андерссон|1951}}. Ценность для шведов представляют даже не столько работы Линнея по [[флора|флоре]] и [[фауна|фауне]] Швеции, сколько описания им собственных путешествий; эти дневниковые записи, наполненные конкретикой, богатые противопоставлениями, изложенные ясным языком, до сих пор переиздаются и читаются&lt;ref name=&quot;Бруберг-27&quot; /&gt;. Линней — один из тех деятелей науки и культуры, с которыми связано окончательное становление литературного [[шведский язык|шведского языка]] в его современном виде{{sfn|Андерссон|1951}}.

Член [[Шведская королевская академия наук|Шведской королевской академии наук]] (1739, один из основателей академии), [[Французская академия наук|Парижской академии наук]] (1762)&lt;ref name=&quot;БСЭ&quot; /&gt; и ряда других научных обществ и академий.
--&gt;

[[Файл:Linné-Praeludia Sponsaliorum Plantarum.jpg|thumb|right|Линнейс язбина ''Praeludia sponsaliorum plantarum'' ц1е йолу белхан куьйгйоза (1729 шеран декабрь)]]

== ГӀарбевла дешархой ==
* Адлер, Карл
* Альстрёмер, Клас
* Афонин, Матвей Иванович
* Афцелиус, Адам
* Ахариус, Эрик
* Бергиус, Петер Йонас
* Берлин, Андреас
* Бурман, Николас
* Валь, Мартин
* Геер, Карл де
* Кальм, Пер
* Карамышев, Александр Матвеевич
* Клерк, Карл Александр
* Лёфлинг, Пер
* Мартин, Антон
* Осбек, Пер
* Роландер, Даниель
* Ротман, Йоран
* Соландер, Даниэль Карлссон
* Спаррман, Андерс
* Торен, Улоф
* Тунберг, Карл Петер
* Тэрнстрём, Кристофер
* Фабриций, Иоганн Христиан
* Фальк, Иоганн Петер
* Форссколь, Пер
* Хассельквист, Фредрик
* Шребер, Иоганн Христиан
* Эрхарт, Якоб Фридрих

=== Линнейн цӀе тиллина хӀуманаш ===

==== Терминаш ====
[[Файл:LA2-Rashult-3b.jpg|thumb|upright=0.8|Росхульт юртехь Линней вина цӀийна уллехь хӀоттина Линнейн памятник.&lt;small&gt;2007 шеран сурт&lt;/small&gt;]]
[[Файл:Carl von Linné i Lund.jpg|thumb|upright=0.8|[[Лунд]]ехь йолу Линней памятник. &lt;small&gt;2005 шеран сурт&lt;/small&gt;]]
* Линнеон, я Линнеен тайп — биологин систематикин дакъа. Термин юкъаяккхина Голландина ботаникаш Хуго де Фризс (1848—1935) а, Ян Паулус Лотсис а (1867—1931).
* Линнеит, я Кобальтан колчедан — минерал, кобальтан сульфид Ni, Fe, Cu, Se ийдина. Карийна 1832 шарахь Швецехь французийн геологан Франсуа Сюльпис Бёданан. 1845 шарахь Линнеен цӀе тиллира цуна австрихойн минералогс Вильгельм Хайдингерс.

==== Топонимаш ====
* [[Мэн]] штатехь йолу Линнеус гӀала кхоьллинера 1836 шарахь [[Массачусетс]]ера ботаникин профессорашна латта хилийта. Цундела цунна массарелла а гӀарвелла ботаникан цӀе тиллира&lt;ref&gt;{{книга|автор=G. J. Varney.|часть=History of Linneus, Maine|заглавие=A Gazetteer of the State of Maine|ссылка часть=http://history.rays-place.com/me/linneus-me.htm|место=Boston|издательство=B. B. Russell|год=1886}}&lt;/ref&gt;.
* [[Миссури]] штатехь хилла Линнвиль гӀалин 1840 шарахь цӀе хийцира. Керла тиллин цӀе яра Линнеус&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://whmc.umsystem.edu/exhibits/ramsay/ramsay_linn.html|title=Linn County Place Names, 1928-1945|work=Manuscript Collection|publisher=The State Historical Society of Missouri|lang=en|accessdate=2012-02-02|archiveurl=http://www.webcitation.org/67yu6Yr90|archivedate=2012-05-28}}&lt;/ref&gt;.

==== Кхийолу объекташ ====
* Университет Линнеус ({{lang-sv|Linnéuniversitetet}}) — [[2010 шо|2010 шарахь]] кхоьллина паччхьалкхан университет [[Векшё]]хь а, [[Кальмар (гӀала)|Кальмарехь]] а, Швецин къилбехь йолу гӀаланашкахь.
* Линней (кратер) — Беттан тӀехь йолу [[кратер]].
* (7412) Линней — Э. Эльстан [[1990]] шеран [[22 сентябрь|22 сентябрехь]] гучуялла [[астероид]].

[[Файл:Äppeltavlan 2007, Kivik.jpg|thumb|upright=0.8|right|Ӏежах дина долу Карл Линнейн сурт]]

== Коьрта белхаш ==

=== Ӏилманан белхаш ===
[[Файл:Systema Naturae cover.jpg|thumb|right|Титульный лист книги ''Systema Naturae'' («Система природы»)]]
[[Файл:Hortus Cliffortianus folia compos.png|right|thumb|Сложные листья. Рисунок Карла Линнея из книги ''Hortus Cliffortianus'' (1737)]]
&lt;!--В хронологическом порядке--&gt;
* ''Systema naturæ sive regna tria naturæ systematice proposita per classes, ordines, genera, &amp; species.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: apud Theodorum Haak. 1735.
*: [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1735_systema_naturae.djvu Djvu-файл (2 Mb)] в Материалах А. Шипунова&lt;ref name=&quot;Шипунов&quot;&gt;[http://herba.msu.ru/shipunov/index-ru.htm Материалы А. Шипунова] на [http://herba.msu.ru/russian/index.html Ботаническом сервере Московского университета].{{V|20|11|2008}}&lt;/ref&gt;
* ''Bibliotheca botanica recensens libros plus mille de plantis huc usque editos, secundum systema auctorum naturale in classes, ordines, genera &amp; species dispositos, additis editionis loco, tempore, forma, lingua etc cum explicatione.'' Amstelodami [Amsterdam]: apud Salomonem Schouten, 1736a. [12] + 153 + 35 p.
* ''Fundamenta botanica quae majorum operum prodromi instar theoriam scientiae botanices per breves aphorismos tradunt.'' Amstelodami [Amsterdam]: apud Salomonem Schouten, 1736b. 36 p.
* ''Musa Cliffortiana florens hartecampi prope Harlenum.'' Lugduni Batavorum [Leyden]. 1736c. 50 p.
* ''Critica botanica in qua nomina plantarum generica, specifica, &amp; variantia examini subjiciuntur, selectiora confirmantur, indigina rejiciuntur, simulque doctina circa denominationem plantarum traditur. Seu Fundamentorum Botanicorum pars IV.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: apud Conradum Wishoff. 1737a.
* ''Flora lapponica exhibens plantas per Lapponiam crescentes, secundum systema sexuale collectas in itinere … 1732 institutio. Additis synonymis, &amp; Locis natalibus omnium, descriptionibus &amp; figuris rariorum, viribus medicatis &amp; oeconomicis plurimarum.'' Amstelaedami: S. Schouten. 1737b. [35] + 372 + [16] p. + 12 tab.
* ''Hortus cliffortianus: plantas exhibens quas, in hortistam vivis quam siccis, Hartecampi in Hollandia, coluit vir nobilissimus et generosissimus Georgius Clifford…'' Amstelaedami: 1737c. [26] + X + 502 p. + 32 tab.
* ''Classes plantarum, seu Systemata plantarum.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: C. Wishoff, 1738. 606 col. + p.&amp;nbsp;607—656
* ''Genera plantarum eorumque characteres naturales secudum numerum, figuram, situm, et proportionem omnium fructificationis partium.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: apud C. Wishoff : G. J. Wishoff. 1742. 527 + [24] p.&amp;nbsp;Ill.
* ''Flora svecica exhibens plantas per Regnum Sveciae crescentes, systematice cum differentiis specierum, synonymis autorum, nominibus incolarum, solo locorum, usu pharmacopaeorum.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: apud Conradum Wishoff: Georg. Jac. Wishoff. 1745. [16] + 419 p.
* ''Fauna Svecica Sistens Animalia Sveciæ Regni: qvadrupedia, aves, amphibia, pisces, insecta, vermes; distributa per classes &amp; ordines, genera &amp; species; cum Differentiis Specierum, Synonymis Autorum, Nominibus Incolarum, Locis Habitationum, Descriptionibus Insectorum.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: Apud Conradum Wishoff et Georg Jac. Wishoff. Fil. Conr. 1746. [14 Bl.], 411 S., 2 Tafeln.
* ''Amoenitates Academicae'' (1749—1790), в 10 томах
* ''Philosophia botanica in qva explicantur fundamenta botanica cum definitionibus partium, exemplis terminorum, observationibus rariorum, adjectis figuris aeneis.'' Stockholmiæ [Stockholm], Apud Godofr. Kiesewetter, 1751. [6] + 362 p. + portr. + 9 tab. [http://botanicallatin.org/philbot/pbcont.html HTML на сайте BotanicalLatin.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081120164947/http://www.botanicallatin.org/philbot/pbcont.html |date=2008-11-20 }}
* ''Species plantarum exhibentes plantas rite cognitas, ad genera relatas, cum differentiis specificis, nominibus trivialibus, synonimis selectis, locis natalibus, secundum systema sexuale digestas.'' Holmiae [Stockholm]: L. Salvii, 1753. T. i: xvi + 560 p. T. ii: P. 561—1158 + [31] p.
*: [http://www.biodiversitylibrary.org/page/358204#1 Том I] и [http://www.biodiversitylibrary.org/item/13830#1 Том II] // Biodiversity Heritage Library
*: [http://www.gutenberg.org/files/20771/20771-h/20771-h.htm Sect. 1-3: HTML на сайте Project Gutenberg]
*: [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1753_sp_1.djvu Том I: Djvu-файл (19 Mb)] и [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1753_sp_2.djvu Том II: Djvu-файл (24 Mb)] в Материалах А. Шипунова&lt;ref name=&quot;Шипунов&quot; /&gt;
* ''Calendaria Florae''. 1756.
* ''Flora fon Palästina''. Upsala, 1756b.
* ''Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis.'' Editio decima, reformata. Holmiæ [Stockholm]: impensis direct. Laurentii Salvii. 1758. [4] Bl., S. 6-823.
* ''Systema naturæ per regna tria naturæ: secundum classes, ordines, genera, species cum characteribus, differentiis, sinonimis, locis.'' (12-е издание, том I)
** Tomus I, [Regnum animale]. [Pars I]. 532 p. Holmiae: Impensis Laurentii Salvii. 1766.
** Tomus I, [Regnum animale]. [Pars II]. 834 p. Holmiae: Impensis Laurentii Salvii. 1767.
**: [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1766_sn_1-1.djvu Том I, часть I: Djvu-файл (26 Mb)] и [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1766_sn_1-2.djvu Том I, часть II: Djvu-файл (45 Mb)] в Материалах А. Шипунова&lt;ref name=&quot;Шипунов&quot; /&gt;
* ''Systema naturæ per regna tria naturæ: secundum classes, ordines, genera, species cum characteribus et differentiis.'' (12-е издание, тома II и III)
** Tomus II, [Regnum vegetabile]. 896 p. Holmiae: Impensis Laurentii Salvii. 1767.
** Tomus III, [Regnum lapideum]. 262 p. Holmiae: Impensis Laurentii Salvii. 1768.
**: [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1766_sn_1-1.djvu Том II: Djvu-файл (40 Mb)] и [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1766_sn_3.djvu Том III: Djvu-файл (15 Mb)] в Материалах А. Шипунова&lt;ref name=&quot;Шипунов&quot; /&gt;
* ''Philosophia botanica in qua explcantur Fundamenta Botanica cum Definitionibus partium, Exemplis terminorum, Observationibus rariorum. Adiectis Figuris aeneis.'' Editio Secunda. Curante Johanne Gottlieb Gleditsch. Berlin C.F. Rimburgi. 1780.
*: [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1780_philosophia_botanica.djvu Djvu-файл (19 Mb)] в Материалах А. Шипунова&lt;ref name=&quot;Шипунов&quot; /&gt;

=== Автобиографин материалаш ===
* Linné C., von. ''Nemesis divina.'' («Божественное возмездие»). Nach der schwedischen Ausgabe von Elis Malmestrom und Telemak Fredbarj herausgegeben von Wolf Lepenies und Lars Gustafsson. Aus d. Lat. u. Schwed. Ubers. von Ruprecht Volz. Frankfurt am Main, Berlin, Wien: Ullstein. 1983. 372 p. Записная книжка Линнея.
* Linné C., von. ''Lappländische Reise und andere Schriften.'' [aus dem Schwedischen Übers. von H. C. Artmann … Hrsg., mit Nachw. und Anm. von Sieglinde Mierau]. 4., verb. Aufl. Leipzig: Reclam. 1991. 397 S.

Линнейс язйина йиъ автобиографи.

=== Оьрсийн гочдарш ===
* [http://www.philos.msu.ru/libfiles/Linney1.doc Линней К. Философия ботаники. оригинал Philosophia botanica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070304083027/http://www.philos.msu.ru/libfiles/Linney1.doc |date=2007-03-04 }}. Пер. с лат. Н. Н. Забинковой, С. В. Сапожникова, под ред. М. Э. Кирпичникова. М. Наука. 1989. С. 456. серия Классики науки. Подсерия Памятники истории науки. ISBN 5-02-003943-8

== Карл Линней в литературе, искусстве, филателии ==
[[Файл:The Soviet Union 1958 CPA 2115 stamp (Carl Linnaeus).jpg|upright=0.5|right|thumb|Линнейн 250 шо кхачар даздеш 1957 шарахь арахецна СССРн почтан марка]]

Карл Линней вуьцуш дукха исбаьхьаллин гӀуллакхойш произведениш кхоьллина. Царехь цхьаерш кхузахь ягаръеш ю (хенаца нисйина):
* '''Беш (роман)''' ({{lang-sv|Trädgården}}, [[1995 шо]]). Швецин яздархо Магнус Флоринс (вина 1955 шарахь) язйина [[роман]]. Оьрсийн маттахь арахецар: ''Флорин, Магнус''. Сад: Пер. с швед. Н. Н. Фёдоровой. — СПб.: Изд-во Ивана Лимбаха, 2005. — ISBN 5-89059-069-3.
* '''Ингалсан дешархо''' ({{lang-en|The English Pupil}}, 1996 шо). Андреа Барретт цӀе йолу [[АЦШ|америкин]] яздархос (йина 1954 шарахь) яздина дийцар. И дийцар дара цо арахецна «Ship Fever» гуламан чохь&lt;ref&gt;[http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504091618/http://search.barnesandnoble.com/Ship-Fever/Andrea-Barrett/e/9780393316001 |date=2008-05-04 }} Анонс сборника Андреа Барретт «Ship Fever» {{ref-en}}]&lt;/ref&gt;.
* '''Беш''' ({{lang-sv|Trädgården}}, 1999). Юнас Форсселль цӀе йолу шведийн композиторс (вина 1957 шарахь) язйина опера.
* '''Зезаган сахьт: комментариш а, строфаш а''' ({{lang-sv|Blomsterur: förklaringar och dikter}}, 2000). Фредрик Нюберг цӀе йолу (вина 1968 шарахь) шведийн поэтас арахецна байтан гулам&lt;ref&gt;[http://www.litafisha.ru/events/?id=2002 Краткая биография Фредрика Нюберга на сайте «Всемирная Литафиша»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305113522/http://www.litafisha.ru/events/?id=2002 |date=2016-03-05 }} {{V|11|12|2009}}&lt;/ref&gt;.
* '''«Линней» экспедици''' ({{lang-sv|Expedition Linné}}, 2007). Карл Линнейн 300 шо кхачар даздеш арахецна документан фильм ([[Швеци]]). Фильм яккхинарш бу Уппсалехь бина Маттиас Клум а (вина 1968 шарахь, [[фотограф]]-[[натуралист]]), Фольке Рюде́н а (вина 1958 шарахь, [[режиссёр]]-документалист). Фильмас гойту массо а Линней а, я цуьна дешархой кхаьчна меттиганш&lt;ref&gt;[http://www.expeditionlinne.se/ Официальный сайт фильма ''Экспедиция «Линней»''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121212053916/http://www.expeditionlinne.se/ |date=2012-12-12 }}{{ref-sv}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;.

== Хаза хилларш ==
* Карл Линнейc микроскопа микроскоп къобал ца йора. Микроскопас гойтуш долу сурт цо бӀаьргаш Ӏехабар лорура.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Литература ==
;Оьрсийн маттахь
* Андерссон И. История Швеции. оригинал Ingvar Andersson. Sveriges historia. Пер. со швед. Н. А. Каринцева. Под редакцией и с предисловием Я. Я. Зутиса. М. Издательство иностранной литературы. 1951
* Бобров Е. Г. Карл Линней, его жизнь и труды. М.—Л. Изд. АН СССР. 1957.
* [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/bobrov1970_karl_linnej.djvu Бобров Е. Г. Карл Линней. 1707—1778]. Л. Наука. 1970. С. 285. Тираж 7 000
* Бобров Е. Г. О работах Линнея и о Линнее, опубликованных в СССР. Ботанический журнал. 1978. том 63. №12. С. 1793—1801
* Бруберг Г. Карл фон Линней. оригинал Gunnar Broberg. Carl Linnaeus. Пер. с швед. Н. Хассо. Стокгольм. Шведский институт. 2006. С. 44. ISBN 91-520-0914-9 ISBN 978-91-520-0914-7
* Комаров В. Л. Жизнь и труды Карла Линнея. 1707—1778. Избр. соч. М.—Л. 1945. том 1
* Лункевич В. В. От Гераклита до Дарвина. Очерки по истории биологии. М.—Л. 1940—1943. том 2—3
* [http://vivovoco.astronet.ru/VV/JOURNAL/NATURE/04_07/LINNAEUS.HTM Скворцов А. К. У истоков систематики. К 300-летию Карла Линнея]. Природа. 2007. выпуск 4

;Кхоьчу метташкахь
* [http://books.google.ru/books?id=m6lsDLevuJ4C Blunt, Wilfrid; Stearn, William Thomas. Linnaeus: The Compleat Naturalist]. Princeton University Press. 2001. ISBN 0-691-09636-8 — ISBN 978-0-691-09636-0
* Blunt, W. The Compleat Naturalist: A Life of Linnaeus. Frances Lincoln Limited. 2001. с. 264
* [https://web.archive.org/web/20110704184554/http://www.sweden.se/upload/Sweden_se/english/publications/SI/pdf/Linne_eng.pdf Broberg, Gunnar. Carl Linnaeus]. Translation by Roger Tanner. New edition. Стокгольм. Swedish Institute. 2006. с. 44. ISBN 91-520-0912-2 — ISBN 978-91-520-0912-3
* [http://www.archive.org/stream/carolvslinnaevs00gree Greene, Edward Lee. Carolvs Linnaevs]. Philadelphia. Christopher Sower company. 1912. с. 91
* Koerner, L. Linnaeus: Nature and Nation. Cambridge, Massachusetts, and London. Harvard University Press. 1999. С. 298
* Stafleu, F. A. Linnaeus and the Linnaeans. The Spreading of their Ideas in Systematic Botany, 1753—1789. Utrecht. Oosthoek. 1971
* [http://dpc.uba.uva.nl/cgi/t/text/get-pdf?c=tvs;idno=2901a04 Zorgdrager, Nellejet. Linnaeus as Ethnographer of Sami Culture] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130604041559/http://dpc.uba.uva.nl/cgi/t/text/get-pdf?c=tvs;idno=2901a04 |date=2013-06-04 }}. TijdSchrift voor Skandinavistiek. 2008. том 29. №1 &amp; 2. С. 45—76. ISSN 0168-2148

== Хьажоргаш ==
{{Commons|Carl von Linné}}
* [http://www.linnaeus.uu.se/LTeng.html Ботанический сад Линнея]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140413170402/http://www.linnaeus.uu.se/LTeng.html |date=2014-04-13 }} {{ref-en}}
* [http://www.systbot.uu.se/information/history/linnaeus.htm Биография] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080214115847/http://www.systbot.uu.se/information/history/linnaeus.htm |date=2008-02-14 }} на сайте Факультета систематики растений Уппсальского университета {{ref-en}}
* [http://linnean.org/index.php?id=51 Биография] на сайте Лондонского Линнеевского общества {{ref-en}}
* [http://linnaeus.c18.net/ Онлайновое издание эпистолярного наследия Линнея]

{{1000}}

{{кечдар}}</text>
      <sha1>84izt1yfaj9h7n8h3roa9bmqb0icct0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лейпциг (Росси)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14989</id>
    <revision>
      <id>8669848</id>
      <parentid>8540905</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:44:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4609" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=июнь 2015}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лейпциг
|шен цӀе ={{lang-ru|Лейпциг}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Варнан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 717&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457214
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лейпциг''' ({{lang-ru|Лейпциг}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Варнан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 923|| 717|| 334|| 383
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (74%),, [[кхазакхаш]] (18%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Варнан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>9of5hhdq62jqv6qo2hf52wi87yzjv9n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лемеза</title>
    <ns>0</ns>
    <id>21463</id>
    <revision>
      <id>8669849</id>
      <parentid>8487234</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:50:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4720" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лемеза
|шен цӀе ={{lang-ru|Лемеза}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Катав-Ивановскан кӀошт{{!}}Катав-Ивановскан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 80&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456106
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лемеза''' ({{lang-ru|Лемеза}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Катав-Ивановскан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 154|| 80|| 43|| 37
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (65%), [[гӀезалой]] (6%), [[башкираш]] (24%), [[чувашаш]] (5%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Катав-Ивановскан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>2xp0ue9zp7ea9e7f8e3uajxsuvzrp7m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кунашак</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25508</id>
    <revision>
      <id>8669808</id>
      <parentid>8487208</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:26:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4735" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}
{{кхин маьӀнаш|Кунашак (станци)}}
{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кунашак
|шен цӀе ={{lang-ru|Кунашак}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кунашакан кӀошт{{!}}Кунашакан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 6296&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456730
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кунашак''' ({{lang-ru|Кунашак}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] эвла, [[Кунашакан кӀошт]]ан административан центр.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 5947|| 6296|| 2967|| 3329
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[гӀезалой]] (78%), [[башкираш]] (13%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кунашакан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>bmcjzznzlbazs38ela4qgjhmv44gbm0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лесной (Еткулан кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25523</id>
    <revision>
      <id>8669852</id>
      <parentid>8541367</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:26:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4637" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лесной
|шен цӀе ={{lang-ru|Лесной}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
 |lat_deg = 54.746366
 |lon_deg = 61.863551
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Еткулан кӀошт{{!}}Еткулан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = 
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 215&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456578
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лесной''' ({{lang-ru|Лесной}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Еткулан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 279|| 215|| 101|| 114
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (81%), [[башкираш]] (8%), [[немцой]] (7%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|empty|grammar}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Еткулан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>2345dqfiqs1oek7kovyq08j2g4ib3wb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кунашак (станци)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25529</id>
    <revision>
      <id>8669809</id>
      <parentid>8539385</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:26:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4729" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}
{{кхин маьӀнаш|Кунашак}}
{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кунашак
|шен цӀе ={{lang-ru|Кунашак}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кунашакан кӀошт{{!}}Кунашакан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 67&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456730
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кунашак''' ({{lang-ru|Кунашак}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Кунашакан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 59|| 67|| 34|| 33
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (14%), [[гӀезалой]] (58%), [[башкираш]] (20%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кунашакан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>bjo7mj068hjtnmueswma6r4xle8829b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кызылбулак (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25544</id>
    <revision>
      <id>8669822</id>
      <parentid>8540091</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:23:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4704" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кызылбулак
|шен цӀе ={{lang-ru|Кызылбулак}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Аргаяшан кӀошт{{!}}Аргаяшан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 94&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456885
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кызылбулак''' ({{lang-ru|Кызылбулак}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Аргаяшан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 125|| 94|| 45|| 49
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (18%), [[гӀезалой]] (31%), [[башкираш]] (47%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Аргаяшан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>ttq6cad00t2o1x0dokzkbf8bo9irl45</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лебедевка (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25552</id>
    <revision>
      <id>8669841</id>
      <parentid>8540593</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:12:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4663" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лебедевка
|шен цӀе ={{lang-ru|Лебедевка}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Еткулан кӀошт{{!}}Еткулан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 609&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456570
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лебедевка''' ({{lang-ru|Лебедевка}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Еткулан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 551|| 609|| 293|| 316
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (86%), [[башкираш]] (7%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Еткулан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>80y71i71qfobdta8ukijeuh3a1gjpko</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кызыл-Маяк (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25603</id>
    <revision>
      <id>8669821</id>
      <parentid>8540077</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:21:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4661" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кызыл-Маяк
|шен цӀе ={{lang-ru|Кызыл-Маяк}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Варнан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 333&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457218
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кызыл-Маяк''' ({{lang-ru|Кызыл-Маяк}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Варнан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 367|| 333|| 160|| 173
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (70%), [[гӀезалой]] (22%), [[кхазакхаш]] (4%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Варнан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>8wzqq0qhxe80kk959d3iaslewaen502</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лебяжий (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25609</id>
    <revision>
      <id>8669846</id>
      <parentid>8540669</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:16:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4694" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лебяжий
|шен цӀе ={{lang-ru|Лебяжий}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Бредин кӀошт{{!}}Бредин кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 95&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457323
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лебяжий''' ({{lang-ru|Лебяжий}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Бредин кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 201|| 95|| 51|| 44
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (56%), [[гӀезалой]] (15%), [[башкираш]] (12%), [[кхазакхаш]] (13%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Бредин кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>qjz0w2luxxk75dtszktfnpxda7ksi7w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Линевка (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25694</id>
    <revision>
      <id>8669860</id>
      <parentid>8541614</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T07:04:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4739" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Линевка
|шен цӀе ={{lang-ru|Линевка}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Верхнеуральскан кӀошт{{!}}Верхнеуральскан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 139&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457688
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Линевка''' ({{lang-ru|Линевка}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Верхнеуральскан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 205|| 139|| 66|| 73
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (72%), [[гӀезалой]] (9%), [[кхазакхаш]] (20%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Верхнеуральскан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>048anc9okxx2c24fkgf4ivq4zcpesj5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кулуево</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25710</id>
    <revision>
      <id>8669799</id>
      <parentid>8487199</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:13:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4652" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кулуево
|шен цӀе ={{lang-ru|Кулуево}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Аргаяшан кӀошт{{!}}Аргаяшан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 2764&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456894
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кулуево''' ({{lang-ru|Кулуево}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Аргаяшан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 2741|| 2764|| 1305|| 1459
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (21%), [[гӀезалой]] (8%), [[башкираш]] (70%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Аргаяшан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>8vji8z7no6xwax5mr51db1ej4k8ihql</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кумкуль</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25744</id>
    <revision>
      <id>8669803</id>
      <parentid>8487203</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:22:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4629" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кумкуль
|шен цӀе ={{lang-ru|Кумкуль}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кунашакан кӀошт{{!}}Кунашакан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 171&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456700
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кумкуль''' ({{lang-ru|Кумкуль}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Кунашакан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 224|| 171|| 85|| 86
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[гӀезалой]] (7%), [[башкираш]] (93%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кунашакан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>mbzyw5ddd0xq0fewj286oju7vswoq3c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Курганни (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25761</id>
    <revision>
      <id>8669813</id>
      <parentid>8539550</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:47:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4752" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Курганни
|шен цӀе ={{lang-ru|Курганный}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Нагайбакийн кӀошт{{!}}Нагайбакийн кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 302&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457658
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Курганни''' ({{lang-ru|Курганный}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Нагайбакийн кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 387|| 302|| 142|| 160
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (54%), [[гӀезалой]] (7%), [[кхазакхаш]] (26%), [[Нагайбакаш]] (7%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Нагайбакийн кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>9q4brr4hv844clnmpvrw70cga59v6uo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лебедини (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25788</id>
    <revision>
      <id>8669844</id>
      <parentid>8540634</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:13:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4779" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лебедини
|шен цӀе ={{lang-ru|Лебединое}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Нагайбакийн кӀошт{{!}}Нагайбакийн кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 286&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457655
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лебедини''' ({{lang-ru|Лебединое}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Нагайбакийн кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 397|| 286|| 133|| 153
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (50%), [[гӀезалой]] (7%), [[украинаш]] (6%), [[кхазакхаш]] (23%), [[Нагайбакаш]] (9%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Нагайбакийн кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>qfplkygftg3scox8tmuf3f74pctpkir</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ларино (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25803</id>
    <revision>
      <id>8669826</id>
      <parentid>8540460</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:25:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4604" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Ларино
|шен цӀе ={{lang-ru|Ларино}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Каслин кӀошт{{!}}Каслин кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 263&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456823
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Ларино''' ({{lang-ru|Ларино}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Каслин кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 358|| 263|| 120|| 143
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (95%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Каслин кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>h2w288sjo0sacy473xuyl5p6lhni0iu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лесные Поляны (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25804</id>
    <revision>
      <id>8669858</id>
      <parentid>8541443</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:29:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4781" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лесные Поляны
|шен цӀе ={{lang-ru|Лесные Поляны}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Нагайбакийн кӀошт{{!}}Нагайбакийн кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 130&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457642
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лесные Поляны''' ({{lang-ru|Лесные Поляны}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Нагайбакийн кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 164|| 130|| 65|| 65
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (76%), [[гӀезалой]] (6%), [[кхазакхаш]] (9%), [[Нагайбакаш]] (8%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Нагайбакийн кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>hd05cb6cex97dc6b38wfq6nzouom5rn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Куянбаева</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25841</id>
    <revision>
      <id>8669819</id>
      <parentid>8487219</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:05:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4639" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Куянбаева
|шен цӀе ={{lang-ru|Куянбаева}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Аргаяшан кӀошт{{!}}Аргаяшан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 360&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456896
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Куянбаева''' ({{lang-ru|Куянбаева}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Аргаяшан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 381|| 360|| 178|| 182
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[гӀезалой]] (5%), [[башкираш]] (94%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Аргаяшан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>bcwq0a2owzbqgexm4ziqlmx0hrr3t9g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Куликовски (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25928</id>
    <revision>
      <id>8669798</id>
      <parentid>8539289</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:10:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4737" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Куликовски
|шен цӀе ={{lang-ru|Куликовский}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Нагайбакийн кӀошт{{!}}Нагайбакийн кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 309&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457642
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Куликовски''' ({{lang-ru|Куликовский}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Нагайбакийн кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 392|| 309|| 147|| 162
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (78%), [[гӀезалой]] (4%), [[кхазакхаш]] (12%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Нагайбакийн кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>g32kxdjeoej6tmg870ud4y4bvoc0sja</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Курейни (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25929</id>
    <revision>
      <id>8669814</id>
      <parentid>8539595</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:50:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4901" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Курейни
|шен цӀе ={{lang-ru|Курейное}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Красноармейскан кӀошт (Челябинскан область){{!}}Красноармейскан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 197&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456688
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Курейни''' ({{lang-ru|Курейное}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Красноармейскан кӀошт (Челябинскан область)|Красноармейскан кӀоштара]] эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 182|| 197|| 89|| 108
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (84%), [[гӀезалой]] (4%), [[чувашаш]] (5%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Челябинскан областан Красноармейскан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>qicfe5weloyp1rk8wcvbrpaz7v2bvlu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лагерни (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25930</id>
    <revision>
      <id>8669825</id>
      <parentid>8540199</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T03:44:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4864" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лагерни
|шен цӀе ={{lang-ru|Лагерный}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Троицкан кӀошт (Челябинскан область){{!}}Троицкан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 248&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457118
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лагерни''' ({{lang-ru|Лагерный}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Троицкан кӀошт (Челябинскан область)|Троицкан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 330|| 248|| 118|| 130
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (75%), [[гӀезалой]] (4%), [[украинаш]] (6%), [[кхазакхаш]] (13%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Челябинскан областан Троицкан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>l34j6s7c8s0tc1kmrxde3uwd8qgjeek</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Летягино (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26023</id>
    <revision>
      <id>8669859</id>
      <parentid>8541508</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:37:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4806" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=январь 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Летягино
|шен цӀе ={{lang-ru|Летягино}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Южноуральскан гӀалин гуо{{!}}Южноуральскан гӀалин гуо
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 153&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457018
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Летягино''' ({{lang-ru|Летягино}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Южноуральскан гӀалин гуо]] юкъа йогӀу эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 228|| 153|| 76|| 77
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (68%), [[украинаш]] (14%), [[кхазакхаш]] (5%), [[Нагайбакаш]] (4%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Южноуральскан гӀалин гуо нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>l9m31zx1o7zphwyq02dj2hw4kk7i2l7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Куропаткински</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26078</id>
    <revision>
      <id>8669817</id>
      <parentid>8487217</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T01:04:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4730" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Куропаткински
|шен цӀе ={{lang-ru|Куропаткинский}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Нагайбакийн кӀошт{{!}}Нагайбакийн кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 362&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457663
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Куропаткински''' ({{lang-ru|Куропаткинский}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Нагайбакийн кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 405|| 362|| 175|| 187
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (50%), [[кхазакхаш]] (36%), [[Нагайбакаш]] (10%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Нагайбакийн кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>7alp9gy03b40m2uif2o9sh329eb4zom</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Курманова</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26084</id>
    <revision>
      <id>8669815</id>
      <parentid>8487215</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:59:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4639" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Курманова
|шен цӀе ={{lang-ru|Курманова}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Аргаяшан кӀошт{{!}}Аргаяшан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 856&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456885
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Курманова''' ({{lang-ru|Курманова}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Аргаяшан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 910|| 856|| 399|| 457
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[гӀезалой]] (2%), [[башкираш]] (98%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Аргаяшан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>q320oad2l2atgyjwarhyjo8c7wghf2p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кулевчи</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26124</id>
    <revision>
      <id>8669797</id>
      <parentid>8487197</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:02:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4608" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кулевчи
|шен цӀе ={{lang-ru|Кулевчи}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Варнан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 1127&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457203
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кулевчи''' ({{lang-ru|Кулевчи}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Варнан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 1277|| 1127|| 538|| 589
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (80%), [[украинаш]] (5%), [[кхазакхаш]] (11%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Варнан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>1kpzaup1r47lici0ishvwpk6f4ps1cp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кумляк</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26125</id>
    <revision>
      <id>8669804</id>
      <parentid>8487204</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:22:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4573" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кумляк
|шен цӀе ={{lang-ru|Кумляк}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Уйн кӀошт{{!}}Уйн кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 799&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456485
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кумляк''' ({{lang-ru|Кумляк}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Уйн кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 826|| 799|| 375|| 424
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (89%), [[кхазакхаш]] (5%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Уйн кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>1pi9ghyv7emxqj1sssflxq5ope40v3c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кундравы</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26126</id>
    <revision>
      <id>8669810</id>
      <parentid>8487210</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:27:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4621" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кундравы
|шен цӀе ={{lang-ru|Кундравы}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Чебаркулан кӀошт{{!}}Чебаркулан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 2629&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456410
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кундравы''' ({{lang-ru|Кундравы}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Чебаркулан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 2539|| 2629|| 1222|| 1407
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (95%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Чебаркулан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>sxi4pplxon2alho2p8j1jx6ngybd8c6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лебедки (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26127</id>
    <revision>
      <id>8669845</id>
      <parentid>8540653</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:14:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4721" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лебедки
|шен цӀе ={{lang-ru|Лебедки}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Октябрьскан  кӀошт{{!}}Октябрьскан  кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 253&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457155
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лебедки''' ({{lang-ru|Лебедки}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Октябрьскан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 386|| 253|| 112|| 141
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (79%), [[башкираш]] (6%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Челябинскан областан Октябрьскан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>ixkfkvuzplu6tt4layhx1kzbghdby06</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кульмяково</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26288</id>
    <revision>
      <id>8669802</id>
      <parentid>8487202</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:15:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4610" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кульмяково
|шен цӀе ={{lang-ru|Кульмяково}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Каслин кӀошт{{!}}Каслин кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 0&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456840
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кульмяково''' ({{lang-ru|Кульмяково}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Каслин кӀошт]]ара дӀатесна эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 5|| 0|| -|| -
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[башкираш]] (1%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Каслин кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>nq0kpkcepuyv9zbmhybpx6598j7vf1j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Курманово (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26289</id>
    <revision>
      <id>8669816</id>
      <parentid>8539690</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:59:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4652" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=декабрь 2013}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Курманово
|шен цӀе ={{lang-ru|Курманово}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кунашакан кӀошт{{!}}Кунашакан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 0&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456723
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Курманово''' ({{lang-ru|Курманово}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Кунашакан кӀошт]]ара дӀатесна эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: хууш дац&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кунашакан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>esgwrhgc7wf6r4vaptsrlepmtc20sv1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кулужбаева</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26366</id>
    <revision>
      <id>8669800</id>
      <parentid>8487200</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:13:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4623" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кулужбаева
|шен цӀе ={{lang-ru|Кулужбаева}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кунашакан кӀошт{{!}}Кунашакан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 63&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456735
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кулужбаева''' ({{lang-ru|Кулужбаева}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Кунашакан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 87|| 63|| 33|| 30
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[башкираш]] (93%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кунашакан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>4s2nry2ots169d2kgvq82mr6a606win</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кунакбаева</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26367</id>
    <revision>
      <id>8669807</id>
      <parentid>8487207</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:25:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4628" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кунакбаева
|шен цӀе ={{lang-ru|Кунакбаева}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кунашакан кӀошт{{!}}Кунашакан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 237&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456710
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кунакбаева''' ({{lang-ru|Кунакбаева}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Кунашакан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 256|| 237|| 123|| 114
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[башкираш]] (98%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кунашакан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>ku3eitmroud8ldxnpru9birup0xaaq7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Курамшина</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26368</id>
    <revision>
      <id>8669811</id>
      <parentid>8487211</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:42:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4611" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Курамшина
|шен цӀе ={{lang-ru|Курамшина}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Аргаяшан кӀошт{{!}}Аргаяшан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 138&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456894
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Курамшина''' ({{lang-ru|Курамшина}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Аргаяшан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 131|| 138|| 68|| 70
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[башкираш]] (100%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Аргаяшан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>7p3p8tx44ghz50wwszbc6v1up20crrh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кусинские Печи</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26369</id>
    <revision>
      <id>8669818</id>
      <parentid>8487218</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T01:21:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4688" xml:space="preserve">{{Orphan|date=январь 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кусинские Печи
|шен цӀе ={{lang-ru|Кусинские Печи}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кусан гӀалин гуо{{!}}Кусан гӀалин гуо
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 32&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456940
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кусинские Печи''' ({{lang-ru|Кусинские Печи}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Кусан гӀалин гуо]] юкъа йогӀу эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 40|| 32|| 17|| 15
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (33%),  [[башкираш]] (48%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кусан гӀалин гуо нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>m7itloitep035mevt9tciv9cjy7d89o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кызылова</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26370</id>
    <revision>
      <id>8669823</id>
      <parentid>8487222</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:26:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4586" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кызылова
|шен цӀе ={{lang-ru|Кызылова}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Каслин кӀошт{{!}}Каслин кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 103&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456823
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кызылова''' ({{lang-ru|Кызылова}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Каслин кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 130|| 103|| 54|| 49
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[башкираш]] (95%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Каслин кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>fmzfsze44eoh7ugwrkbgdphmllru78n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кырмыскалы</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26371</id>
    <revision>
      <id>8669824</id>
      <parentid>8487223</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:30:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4622" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кырмыскалы
|шен цӀе ={{lang-ru|Кырмыскалы}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кунашакан кӀошт{{!}}Кунашакан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 15&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456732
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кырмыскалы''' ({{lang-ru|Кырмыскалы}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Кунашакан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 28|| 15|| 10|| 5
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[башкираш]] (93%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кунашакан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>4estvol6hixd40z6bys53ypoyfzqdum</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Левашева</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26372</id>
    <revision>
      <id>8669847</id>
      <parentid>8487232</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:19:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4604" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Левашева
|шен цӀе ={{lang-ru|Левашева}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Аргаяшан кӀошт{{!}}Аргаяшан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 240&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456895
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Левашева''' ({{lang-ru|Левашева}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Аргаяшан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 226|| 240|| 121|| 119
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[башкираш]] (98%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Аргаяшан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>c4pny58o3edts45p6yefojjix2p6nhj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кулукаева</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26528</id>
    <revision>
      <id>8669801</id>
      <parentid>8487201</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:13:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4606" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кулукаева
|шен цӀе ={{lang-ru|Кулукаева}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Аргаяшан кӀошт{{!}}Аргаяшан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 62&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456894
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кулукаева''' ({{lang-ru|Кулукаева}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Аргаяшан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 69|| 62|| 30|| 32
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[башкираш]] (1%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Аргаяшан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>gn6tehkjddq3utxptf2m0ut0qvrxl2g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кумысни (Троицкан кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26529</id>
    <revision>
      <id>8669805</id>
      <parentid>8539368</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:24:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4830" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кумысни
|шен цӀе ={{lang-ru|Кумысное}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Троицкан кӀошт (Челябинскан область){{!}}Троицкан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 84&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457102
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кумысни''' ({{lang-ru|Кумысное}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Троицкан кӀошт (Челябинскан область)|Троицкан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 100|| 84|| 39|| 45
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[башкираш]] (1%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Челябинскан областан Троицкан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Белхан категори]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>nl10kmc8ckcb12iered56apo29l9dtj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кумысни (Чебаркулан кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26530</id>
    <revision>
      <id>8669806</id>
      <parentid>8539369</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:24:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4673" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Кумысни
|шен цӀе ={{lang-ru|Кумысный}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Чебаркулан кӀошт{{!}}Чебаркулан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 145&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456438
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Кумысни''' ({{lang-ru|Кумысный}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Чебаркулан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 80|| 145|| 71|| 74
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (92%),  [[украинаш]] (6%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Чебаркулан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>ra20d5eqt0qce9sme7dg18dk72su7ya</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Курга</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26531</id>
    <revision>
      <id>8669812</id>
      <parentid>8487212</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T00:46:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4648" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Курга
|шен цӀе ={{lang-ru|Курга}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Нязепетровскан кӀошт{{!}}Нязепетровскан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 47&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456977
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Курга''' ({{lang-ru|Курга}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Нязепетровскан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 58|| 47|| 23|| 24
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (72%),  [[башкираш]] (19%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Нязепетровскан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>ppltoyxghpjavoiaa8eo1gta67bctep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лафетни</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26532</id>
    <revision>
      <id>8669827</id>
      <parentid>8487227</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:39:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4717" xml:space="preserve">{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лафетни
|шен цӀе ={{lang-ru|Лафетное}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Октябрьскан  кӀошт{{!}}Октябрьскан  кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 35&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457156
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лафетни''' ({{lang-ru|Лафетное}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Октябрьскан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 153|| 35|| 16|| 19
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (74%),  [[украинаш]] (11%), [[кхазакхаш]] (15%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Челябинскан областан Октябрьскан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>c6ef6vg842d9ni9t2jg09swx7bs9fek</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ленински (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26533</id>
    <revision>
      <id>8669851</id>
      <parentid>8541077</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:02:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4806" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=сентябрь 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Ленински
|шен цӀе ={{lang-ru|Ленинский}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Троицкан кӀошт (Челябинскан область){{!}}Сосновскан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 274&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456520
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Ленински''' ({{lang-ru|Ленинский}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Сосновскан кӀошт (Челябинскан область)|Сосновскан кӀоштара]] эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 141|| 274|| 125|| 149
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (96%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Челябинскан областан Сосновскан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>hi71t00ijj07m9nnacgjjyrpipcsw3y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лесной (Кунашакан кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26541</id>
    <revision>
      <id>8669855</id>
      <parentid>8541389</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:27:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4684" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лесной
|шен цӀе ={{lang-ru|Лесной}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кунашакан кӀошт{{!}}Кунашакан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 428&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456730
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лесной''' ({{lang-ru|Лесной}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Кунашакан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 405|| 428|| 196|| 232
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (42%), [[гӀезалой]] (40%), [[башкираш]] (13%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кунашакан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>3jp1pbe03h4j4f36gkp1irfbh6tqqu8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лесной (Красноармейскан кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26546</id>
    <revision>
      <id>8669854</id>
      <parentid>8541385</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:27:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4866" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лесной
|шен цӀе ={{lang-ru|Лесной}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Красноармейскан кӀошт (Челябинскан область){{!}}Красноармейскан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 406&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456660
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лесной''' ({{lang-ru|Лесной}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Красноармейскан кӀошт (Челябинскан область)|Красноармейскан кӀоштара]] эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 374|| 406|| 197|| 209
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (79%), [[гӀезалой]] (14%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Челябинскан областан Красноармейскан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>bai0gml1p1978wjv3etatj79wf9kl3l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лесной (Уйн кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26553</id>
    <revision>
      <id>8669857</id>
      <parentid>8541423</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:28:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4636" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лесной
|шен цӀе ={{lang-ru|Лесной}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Уйн кӀошт{{!}}Уйн кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 337&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456488
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лесной''' ({{lang-ru|Лесной}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Уйн кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 411|| 337|| 168|| 169
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (70%), [[гӀезалой]] (12%), [[башкираш]] (18%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Уйн кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>p4asjr7hdm75bgwhbsyd0c7sswjg565</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лесной (Кизильскан кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26559</id>
    <revision>
      <id>8669853</id>
      <parentid>8541379</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:26:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4630" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=февраль 2014}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лесной
|шен цӀе ={{lang-ru|Лесной}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Кизильскан кӀошт
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 300&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 457621
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лесной''' ({{lang-ru|Лесной}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Кизильскан кӀошт]]ара эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 322|| 300|| 148|| 152
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: [[оьрсий]] (47%), [[кхазакхаш]] (46%)&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Кизильскан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>bqqx4zxeff2aol33o5xf7l75o92p1ep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лесной (Миассан гӀалин гуо)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26565</id>
    <revision>
      <id>8669856</id>
      <parentid>8541398</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:27:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4635" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=декабрь 2013}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Лесной
|шен цӀе ={{lang-ru|Лесной}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Миассан ГӀалин гуо{{!}}Миассан ГӀалин гуо
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 0&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456300
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Лесной''' ({{lang-ru|Лесной}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Миассан ГӀалин гуо]]анера эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: хууш дац&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Миассан ГӀалин гуоан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>lmbyd9cyn0o7a7ox3x1eu73p8k9lsao</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ленинск (Челябинскан область)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26686</id>
    <revision>
      <id>8669850</id>
      <parentid>8541010</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:59:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24482</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4620" xml:space="preserve">{{Кхин маьӀнаш/НБМ}}

{{Orphan|date=декабрь 2013}}

{{НБМ-Росси
|статус =  эвла
|нохчийн цӀе= Ленинск
|шен цӀе ={{lang-ru|Ленинск}}
|пачхьалкх = Росси 
|хӀост =
|байракх =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам  = 
|регионан картин барам  = 
|кӀоштан картин барам  = 
|регион = Челябинскан область 
|регион таблицехь=Челябинскан область 
|кӀоштан тайпа  = Муниципалан кӀошт
|кӀошт = Миассан гӀалин гуо
|кӀошт таблицехь = 
|йукъараллин тайпа = йуьртан меттиг
|йукъаралла  =
|йукъаралла таблицехь  = 
|йукъара йекъайалар  = 
|корта = 
|йиллина терахь = 
|дуьххьара хьахор  = 
|хьалхара цӀерш = 
|статус йелла терахь  = 
|майда= 
|хӀордан сизал локхалла  = 
|бахархой   = 1862&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;/&gt;
|бахархой ларар шо  = 2010 
|луьсталла  = 
|агломераци = 
|къаьмнийн хӀоттам  =
|динан хӀоттам = 
|бахархойн цӀерш  = 
|поштан индекс = 456300
|сахьтан аса = + 6
|поштан индексаш= 
|телефонан код = 
|идентификаторан тайпа = ОКАТО 
|идентификаторан терахьаш = 
|категори Commons чохь  = 
|сайт = 
}}

'''Ленинск''' ({{lang-ru|Ленинск}}) — [[Челябинскан область|Челябинскан областан]] [[Миассан гӀалин гуо]] юкъа йогӀу эвла.

== Бахархойн дукхалла ==
Бахархойн дукхаллин динамика:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Бахархойн динамика'''&lt;ref name=&quot;chelstat.gks.ru&quot;&gt;[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.&lt;/ref&gt;

|--- class='bright'
| colspan=2 | Бахархойн динамика || colspan=2 | Стен-боьршалла (2010)
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || божарий || зударий 
|---
| ?|| 1862|| 893|| 969
|}

[[2002]] шарахь ларарца къаьмнийн хӀоттам: хууш дац&lt;ref&gt;[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# SuperWEB2. База переписи 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&amp;tableViewTabForm_SUBMIT=1&amp;javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |date=2018-06-15 }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{rq|stub|img|sources|translate}}

[[Категори:Миассан гӀалин гуо нах беха меттигаш]]
[[Категори:Челябинскан областан нах беха меттигаш]]


{{Chelyab-obl-geo-stub}}</text>
      <sha1>t733yv5vxmd5fjywi4q1l2u9wr71xxh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Лаьмнийн Автономин Советийн Социалистийн Республика</title>
    <ns>0</ns>
    <id>38449</id>
    <revision>
      <id>8669776</id>
      <parentid>5857311</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:52:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>103</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:Flag_of_Mountain_ASSR_(1921-1924).svg|Flag_of_Mountain_ASSR_(1921-1924).svg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Rubin16|Rubin16]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/Unreliable emblems of Mountain ASSR (1921-1924)|]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3517" xml:space="preserve">{{Административан дакъа
 |Бос1                           = {{Бос|СССР}}
 |Нохчийн цӀе                    = Лаьмнийн Автономин Советийн Социалистийн Республика
 |Шен цӀе                        = 
 |Герб                           = 
 |Байракх                        =
 |Гербан шоралла                 = 
 |Байракхан шоралла              = 
 |Гербан дӀаяздар                = 
 |Байракхан дӀаяздар             = 
 |Пачхьалкх                      = 
  |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = 
  |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = 
  |region     =
  |type       =
  |барам      =
  |CoordScale =
 |Гимн                           = 
 |Статусан гар           = Статус
 |Статус                 = [[АССР]] 
 |Юкъайоду                       = [[РСФСР]]
 |Цунна юкъайоду                 = 
 |Коьрта гӀала                   = [[БуритӀе]]
 |Йоккха гӀала                   = 
 |Яккхи гӀаланаш                 = 
 |Кхоллар                        = 
 |ДӀаяккхар                      = 
 |Корта                          = 
  |Коьртан цӀе                   = 
 |Корта2                         = 
  |Коьртан цӀе2                  = 
 |ДЧС       = 
  |ДЧС шо                        =
  |ДЧС меттиг                    =
  |ХӀораннан а сина ДЧС =
  |ХӀораннан а сина ДЧСн меттиг =
 |Мотт                           =
 |Меттнаш                        =
 |Бахархой                       = 
  |Бахархой ларар шо             =
  |Бахархойх процент             =
  |Бахархой меттиг               =
  |Адамийн луьсталла             =
  |Луьсталлина меттиг            =
  |Къаьмний хӀоттам              =
  |Динан хӀоттам                 =
 |Латта                          = 
  |Латтан процент                =
  |Латтан меттиг                 =
 |Максималан локхалла          =
 |Юккъера локхалла               =
 |Минималан локхалла           =
 |Шоралла                        =
 |Дохалла                        =
 |Карта                          = Soviet caucasus1922.png
  |Картан барам                  =
 |Административан декъа карта    =
 |Сахьтан аса                    = 
 |Доцаяздар                      =
 |ISO                            =
 |FIPS                           =
 |Телефонан код                  =
 |Почтан индексаш                =
 |Интернет-домен                 =
 |машинан код                   =
 |Сайт                           =
 |Commons Категори                =
 |Билгалдахарш                  =
}}'''Лаьмнийн Автономин Советийн Социалистийн Республика''' — [[РСФСР]]н республика, ([[20 январь]] [[1921]] — [[7 ноябрь]] [[1924]]).

Коьрта гӀала — [[БуритӀе]].

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{РСФСР}}

[[Категори:РСФСР]]</text>
      <sha1>d7u8z2g74wop1wrilcjy5ik5zcxn4lz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Салатау</title>
    <ns>0</ns>
    <id>137495</id>
    <revision>
      <id>8669793</id>
      <parentid>5054291</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:15:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>/* Лакхара дакъа */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4510" xml:space="preserve">{{Дукъ
 |ЦӀе                = Салатау 
  |Къаьмнаш йокха цӀе   = 
 |Сурт                    = 
  |Куьг                = 
 |Координаташ              = 42.851921/46.742656
  |CoordScale             = 
 |Пачхьалкх                  = Росси
|Регион                  = ДегӀаста
 |Стиглан хӀума           = 
 |Лаьмнийн система          = Йоккха Кавказ
 |Кхолладаларан мур       = 
 |Майда                 = &lt;!-- в км² --&gt;
  |Дохалла                  = 45
  |Шоралла                 = 
 |Уггар лекха меттиг = Салатау (лам)
  |Локхалла                 = 2713 
  |Локкхаллин хьост       = &lt;ref&gt;Лист карты K-38-XI. Масштаб: 1 : 200 000&lt;/ref&gt;
 |Меттиган карта       = 0
 |Меттиган карта 1     = 0
 |Категори Викилармехь = Salatau
 |Диллар                 = {{+Меттиган картанаш
 |Маркер = Montanya.svg
 |Йоза = Салатау
 |Къепе = ММБ
 |Меттиган карта   = Российн Европин дакъа
  |Картан тайп = physical
  |Маркеран барам 1 = 7
  |Картан барам       = 134
 |Меттиган карта 2 = Росси ДегӀаста
   |Маркеран барам 2 = 9
  |Картан тайп 2 = physical
  |Картан барам 2     = 124
 }}
{{суьртан дакъа
 | кеп           = {{Меттиган картаР
 |Росси ДегӀаста
 |caption=
 |label=
 |lat_deg=42.881921
 |lon_deg=46.742656
 |width=500
 |float=center
 |alt=physical
 |areas=physical
 |rama=1
 |ramacolor=#ff0000
 |ramawidth=50
 |ramaheight=20
 |rotate=
}}
 | позици          = center
 | локхалла           = 100
 | шоралла           = 272
 | лакх             = 350
 | лах              = 
 | аьрру агӀор     = 100
 | гура            = нет
}}
}}
'''Салатау''', '''Сала-тау'''&lt;ref name=&quot;fizgeo&quot; /&gt; я Салатавин&lt;ref name=&quot;maslov&quot; /&gt; —  [[ДегӀаста]]нан [[Казбековн кӀошт]]ан а, [[Гумбетан кӀошт]]ан а махкахь долу дукъ. Ӏодан кепехь шораллин агӀора  гергарчу хьесапехь 45 км озадела ду. Уггар лекха меттиг ю дукъан юккъехь [[Ханахойтау]] а, [[Кеуда]] а юккъехь&lt;ref name=&quot;flora&quot; /&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш|refs=

&lt;ref name=&quot;flora&quot;&gt;{{статья |автор= Солтанмурадова З. И., Балаева М. Н. |заглавие= Систематический анализ флоры хребтов Гимринский и Салатаю (Восточный Кавказ) |оригинал= |ссылка= http://cyberleninka.ru/article/n/sistematicheskiy-analiz-flory-hrebtov-gimrinskiy-i-salatau-vostochnyy-kavkaz |автор издания= |издание= Юг России: экология, развитие |тип= журнал |место= |издательство= |год= 2008 |месяц= |число= |том= |выпуск= |номер= 4 |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;fizgeo&quot;&gt;{{книга |автор= [[Гюль Касым|К. К. Гюль]] |часть= |ссылка часть= |заглавие= Физическая география Дагестанской АССР |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место= |издательство= Дагестанское книжное издательство |год= 1959 |том= |страницы= |столбцы= |страниц= 248 |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;maslov&quot;&gt;{{книга |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие= Северный Кавказ |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= Е. П. Маслов |издание= |место= Москва |издательство= Госиздат географической литературы |год= 1957 |том= |страницы= |столбцы= |страниц= 508 |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;

}}

{{кечдар}}

[[Категори:ДегӀаста]]</text>
      <sha1>f2mq88nw5l4937solxtt4v09c1yucrb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669794</id>
      <parentid>8669793</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:18:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>/* Лакхара дакъа */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4511" xml:space="preserve">{{Дукъ
 |ЦӀе                = Салатау 
  |Къаьмнаш йокха цӀе   = 
 |Сурт                    = 
  |Куьг                = 
 |Координаташ              = 42.851921/46.742656
  |CoordScale             = 
 |Пачхьалкх                  = Росси
|Регион                  = ДегӀаста
 |Стиглан хӀума           = 
 |Лаьмнийн система          = Йоккха Кавказ
 |Кхолладаларан мур       = 
 |Майда                 = &lt;!-- в км² --&gt;
  |Дохалла                  = 45
  |Шоралла                 = 
 |Уггар лекха меттиг = Салатау (лам)
  |Локхалла                 = 2713 
  |Локкхаллин хьост       = &lt;ref&gt;Лист карты K-38-XI. Масштаб: 1 : 200 000&lt;/ref&gt;
 |Меттиган карта       = 0
 |Меттиган карта 1     = 0
 |Категори Викилармехь = Salatau
 |Диллар                 = {{+Меттиган картанаш
 |Маркер = Montanya.svg
 |Йоза = Салатау
 |Къепе = ММБ
 |Меттиган карта   = Российн Европин дакъа
  |Картан тайп = physical
  |Маркеран барам 1 = 7
  |Картан барам       = 134
 |Меттиган карта 2 = Росси ДегӀаста
   |Маркеран барам 2 = 9
  |Картан тайп 2 = physical
  |Картан барам 2     = 124
 }}
{{суьртан дакъа
 | кеп           = {{Меттиган картаР
 |Росси ДегӀаста
 |caption=
 |label=
 |lat_deg=42.881921
 |lon_deg=46.742656
 |width=500
 |float=center
 |alt=physical
 |areas=physical
 |rama=1
 |ramacolor=#ff0000
 |ramawidth=50
 |ramaheight=20
 |rotate=
}}
 | позици          = center
 | локхалла           = 100
 | шоралла           = 272
 | лакх             = 350
 | лах              = 
 | аьрру агӀор     = 100
 | гура            = нет
}}
}}
'''Салатау''', '''Сала-тау'''&lt;ref name=&quot;fizgeo&quot; /&gt; йа Салатавин&lt;ref name=&quot;maslov&quot; /&gt; —  [[ДегӀаста]]нан [[Казбековн кӀошт]]ан а, [[Гумбетан кӀошт]]ан а махкахь долу дукъ. Ӏодан кепехь шораллин агӀора гергарчу хьесапехь 45 км деха ду. Уггар лекха меттиг йу дукъан йуккъехь [[Ханахойтау]] а, [[Кеуда]] а йуккъехь&lt;ref name=&quot;flora&quot; /&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш|refs=

&lt;ref name=&quot;flora&quot;&gt;{{статья |автор= Солтанмурадова З. И., Балаева М. Н. |заглавие= Систематический анализ флоры хребтов Гимринский и Салатаю (Восточный Кавказ) |оригинал= |ссылка= http://cyberleninka.ru/article/n/sistematicheskiy-analiz-flory-hrebtov-gimrinskiy-i-salatau-vostochnyy-kavkaz |автор издания= |издание= Юг России: экология, развитие |тип= журнал |место= |издательство= |год= 2008 |месяц= |число= |том= |выпуск= |номер= 4 |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;fizgeo&quot;&gt;{{книга |автор= [[Гюль Касым|К. К. Гюль]] |часть= |ссылка часть= |заглавие= Физическая география Дагестанской АССР |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место= |издательство= Дагестанское книжное издательство |год= 1959 |том= |страницы= |столбцы= |страниц= 248 |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;maslov&quot;&gt;{{книга |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие= Северный Кавказ |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= Е. П. Маслов |издание= |место= Москва |издательство= Госиздат географической литературы |год= 1957 |том= |страницы= |столбцы= |страниц= 508 |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;

}}

{{кечдар}}

[[Категори:ДегӀаста]]</text>
      <sha1>hz9qde7ruqx6q7f8gsm0ddkrfmq41iu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669795</id>
      <parentid>8669794</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:19:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>/* Лакхара дакъа */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4794" xml:space="preserve">{{Дукъ
 |ЦӀе                = Салатау 
  |Къаьмнаш йокха цӀе   = 
 |Сурт                    = 
  |Куьг                = 
 |Координаташ              = 42.851921/46.742656
  |CoordScale             = 
 |Пачхьалкх                  = Росси
|Регион                  = ДегӀаста
 |Стиглан хӀума           = 
 |Лаьмнийн система          = Йоккха Кавказ
 |Кхолладаларан мур       = 
 |Майда                 = &lt;!-- в км² --&gt;
  |Дохалла                  = 45
  |Шоралла                 = 
 |Уггар лекха меттиг = Салатау (лам)
  |Локхалла                 = 2713 
  |Локкхаллин хьост       = &lt;ref&gt;Лист карты K-38-XI. Масштаб: 1 : 200 000&lt;/ref&gt;
 |Меттиган карта       = 0
 |Меттиган карта 1     = 0
 |Категори Викилармехь = Salatau
 |Диллар                 = {{+Меттиган картанаш
 |Маркер = Montanya.svg
 |Йоза = Салатау
 |Къепе = ММБ
 |Меттиган карта   = Российн Европин дакъа
  |Картан тайп = physical
  |Маркеран барам 1 = 7
  |Картан барам       = 134
 |Меттиган карта 2 = Росси ДегӀаста
   |Маркеран барам 2 = 9
  |Картан тайп 2 = physical
  |Картан барам 2     = 124
 }}
{{суьртан дакъа
 | кеп           = {{Меттиган картаР
 |Росси ДегӀаста
 |caption=
 |label=
 |lat_deg=42.881921
 |lon_deg=46.742656
 |width=500
 |float=center
 |alt=physical
 |areas=physical
 |rama=1
 |ramacolor=#ff0000
 |ramawidth=50
 |ramaheight=20
 |rotate=
}}
 | позици          = center
 | локхалла           = 100
 | шоралла           = 272
 | лакх             = 350
 | лах              = 
 | аьрру агӀор     = 100
 | гура            = нет
}}
}}
'''Салатау''', '''Сала-тау'''&lt;ref name=&quot;fizgeo&quot; /&gt; йа Салатавин&lt;ref name=&quot;maslov&quot; /&gt; —  [[ДегӀаста]]нан [[Казбековн кӀошт]]ан а, [[Гумбетан кӀошт]]ан а махкахь долу дукъ. Ӏодан кепехь шораллин агӀора гергарчу хьесапехь 45 км деха ду. Уггар лекха меттиг йу дукъан йуккъехь [[Ханахойтау]] а, [[Кеуда]] а йуккъехь&lt;ref name=&quot;flora&quot; /&gt;.

== Галерей ==
&lt;gallery&gt;
Файл:Хр. Салатау (1).jpg|Салатау (2022)
Файл:Хр. Салатау (2).jpg|Салатау (2022)
Файл:Хр. Салатау (3).jpg|Салатау (2022)
Файл:Хр. Салатау (4).jpg|Салатау (2022)
&lt;/gallery&gt;

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш|refs=

&lt;ref name=&quot;flora&quot;&gt;{{статья |автор= Солтанмурадова З. И., Балаева М. Н. |заглавие= Систематический анализ флоры хребтов Гимринский и Салатаю (Восточный Кавказ) |оригинал= |ссылка= http://cyberleninka.ru/article/n/sistematicheskiy-analiz-flory-hrebtov-gimrinskiy-i-salatau-vostochnyy-kavkaz |автор издания= |издание= Юг России: экология, развитие |тип= журнал |место= |издательство= |год= 2008 |месяц= |число= |том= |выпуск= |номер= 4 |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;fizgeo&quot;&gt;{{книга |автор= [[Гюль Касым|К. К. Гюль]] |часть= |ссылка часть= |заглавие= Физическая география Дагестанской АССР |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место= |издательство= Дагестанское книжное издательство |год= 1959 |том= |страницы= |столбцы= |страниц= 248 |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;maslov&quot;&gt;{{книга |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие= Северный Кавказ |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= Е. П. Маслов |издание= |место= Москва |издательство= Госиздат географической литературы |год= 1957 |том= |страницы= |столбцы= |страниц= 508 |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;

}}

{{кечдар}}

[[Категори:ДегӀаста]]</text>
      <sha1>92jor1wl4jgx3hzkyti1f66s5j7r42d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Берестови (Берестован йуьртан кхеташо, Близнюкин кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>231037</id>
    <revision>
      <id>8669864</id>
      <parentid>7372854</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T09:15:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Takhirgeran Umar цӀе хийцина [[Берестови (Харькован область)]] → [[Берестови (Берестован йуьртан кхеташо, Близнюкин кӀошт)]] дӀасахьажорг цайуьтуш</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4099" xml:space="preserve">{{НБМ-Украина
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Берестовое
|шен цӀе                     = {{lang-ua|Берестове}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Украина
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Харькован область
|регион таблицехь            = Харькован область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Близнюкин кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Близнюкин кӀошт{{!}}Близнюкин кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = йуьртан меттиг 
|йуьртан меттиг               =
|йуьртан меттиг таблицехь     =
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 64851
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = UTC+2, аьхка UTC+3
|автомобилан код             = AE, КЕ / 04
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Берестовое''' ({{lang-ua|Берестове}}) — [[Украина|Украинин]] [[Харькован область|Харькован областан]] [[Близнюкин кӀошт]]ара эвла.

== Климат ==
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

== Cахьтан аса ==
Кхузахь лела шолгӀачу сахьтан асанан хан (киевн хан) - UTS+2 (аьхкенан мур - UTS+3). Хан лараран низам леладо Украинин правительствон сацамца, хӀора шарахь сахьт хьовзадо мартан тӀаьххьарчу кӀиранбуса 3:00 сахьт долуш цхьаьна сахьтана хьалха, ткъа октябран тӀаьххьарчу кӀиранбуса 4:00 цхьа сахьт юхахьовзадо&lt;ref name=&quot;mind&quot;&gt;{{cite web|url = https://mind.ua/ru/news/20195439-zavtra-nochyu-ukraina-perejdet-na-letnee-vremya-kak-perevodit-chasy |title = Завтра ночью Украина перейдет на летнее время: как переводить часы|publisher = mind.ua|date = 29-3-2019|accessdate = 2020-12-14|archiveurl = |archivedate = }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://ukrindex.ru/22/0.html Харькован областан индексаш]

{{Близнюкин кӀошт}}

[[Категори:Близнюкин кӀоштан нах беха меттигаш]]


{{Ukraine-geo-stub}}</text>
      <sha1>8qkxw99nulm9xy5efgqmwyziwjcmklh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669866</id>
      <parentid>8669864</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T09:15:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>/* Лакхара дакъа */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4095" xml:space="preserve">{{НБМ-Украина
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Берестови
|шен цӀе                     = {{lang-ua|Берестове}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Украина
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Харькован область
|регион таблицехь            = Харькован область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Близнюкин кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Близнюкин кӀошт{{!}}Близнюкин кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = йуьртан меттиг 
|йуьртан меттиг               =
|йуьртан меттиг таблицехь     =
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 64851
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = UTC+2, аьхка UTC+3
|автомобилан код             = AE, КЕ / 04
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Берестови''' ({{lang-ua|Берестове}}) — [[Украина|Украинин]] [[Харькован область|Харькован областан]] [[Близнюкин кӀошт]]ара эвла.

== Климат ==
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

== Cахьтан аса ==
Кхузахь лела шолгӀачу сахьтан асанан хан (киевн хан) - UTS+2 (аьхкенан мур - UTS+3). Хан лараран низам леладо Украинин правительствон сацамца, хӀора шарахь сахьт хьовзадо мартан тӀаьххьарчу кӀиранбуса 3:00 сахьт долуш цхьаьна сахьтана хьалха, ткъа октябран тӀаьххьарчу кӀиранбуса 4:00 цхьа сахьт юхахьовзадо&lt;ref name=&quot;mind&quot;&gt;{{cite web|url = https://mind.ua/ru/news/20195439-zavtra-nochyu-ukraina-perejdet-na-letnee-vremya-kak-perevodit-chasy |title = Завтра ночью Украина перейдет на летнее время: как переводить часы|publisher = mind.ua|date = 29-3-2019|accessdate = 2020-12-14|archiveurl = |archivedate = }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://ukrindex.ru/22/0.html Харькован областан индексаш]

{{Близнюкин кӀошт}}

[[Категори:Близнюкин кӀоштан нах беха меттигаш]]


{{Ukraine-geo-stub}}</text>
      <sha1>2rhjcqbyb9p0sh0ekd8s1ej37pu9vua</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Имерети</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360712</id>
    <revision>
      <id>8669784</id>
      <parentid>6419572</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:36:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <comment>/* Карта */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32501" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе = Имерети
|Шен цӀе = იმერეთის მხარე 
|ХӀост = 
|Байракх = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 10 |lat_sec = 
 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 59 |lon_sec = 
 |region     = GE
 |CoordAddon = type:adm1st_region:GE_source:GNS-enwiki
|Юкъайоду = 11 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]], 1 гӀала
|Коьрта гӀала = Кутаиси
|Яккхий гӀаланаш = * [[Кутаиси]] (147 635 стаг, [[2014 шо|2014 ш.]]),
* [[Самтредиа]] (25 318),
* [[Зестафони]] (20 814),
* [[Чиатура]] (12 803),
* [[Цхалтубо]] (11 281),
* [[Ткибули]] (9770),
* [[Хони]] (8987),
* [[Сачхере]] (6140).
|Терахь = 1995
|Губернатор = [[Табатадзе, Шавлего|Шавлего Табатадзе]]
|Меттанаш = [[гуьржийн мотт|гуьржийн]]
|Бахархой = 507 038&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Без районов, подконтрольных частично признанным государством [[Южная Осетия]]&lt;/ref&gt;
|Шо = 2018
|Бахархой меттиг = 2
|Луьсталла = 77,38
|Къаьмнийн хӀоттам = [[гуьржий]] (99,32%), [[оьрсий]] (0,26%), [[эрмалой]] (0,13%), [[Украинаш]] (0,07%)
|Динан хӀоттам = [[керста]] (99%)&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/POPULATION_BY_RELIGIOUS_BELIEFS.pdf Конфессиональный состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда= 6 552.3&lt;ref&gt;საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები: {{cite web |title = ტომი I |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |archiveurl = https://web.archive.org/web/20151023202029/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |archivedate = 2015-10-23 |deadlink = yes }}. მთავარი რედაქტორი: თეიმურაზ ბერიძე. თბილისი: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, 2003, გვერდი 52. ISBN 99928-0-768-7&lt;/ref&gt;
|Майдан меттиг = 
|Уггара йокху локхалла =
|Шоралла =
|Дохалла =
|Карта = Имерети на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура =
|ISO = GE-IM
|FIPS =
|Поштан индексаш =
|Автомобилан код =
|Сайт =
|Commons Категори = 
|Билгалдахарш = 
}}'''Имере́ти''' ({{lang-ka|იმერეთი}}) — Гуьржийчоьнан регион ([[Гуьржийчоьнан административно-мехкан йекъайалар|мохк, мхаре]]) а, историн мохк а, регион [[Риони]] хина бассейнехь ю. Мехкан бахархой бу ([[имеретинаш]]) цара буьйцу мотт [[гуьржийн мотт|гуьржийн меттан]] имеретийн диалектехь, хьалха культурица а, дахарца а кхечарехь къасталурш хила.

Регионан центр — [[Кутаиси]]. Мехкан цхьадолу дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]но контроль еш ду.

Цхалтубо гӀалина гена йоцуш а, гергарчу хьесапехь Кутаиси гӀалина 10 километрехь ю Гуьржийчохь уггаре а боккха [[хьех]] — [[Кумистави хьех]], 2010 шарахь цуьна цӀе [[Прометей]] аьлла хийцина&lt;ref&gt;[http://www.rosbalt.ru/exussr/2010/05/24/739358.html Саакашвили стал крёстным отцом пещеры Прометея] // [[Росбалт]], 24 мая 2010.&lt;/ref&gt;.

== Истори ==
[[Файл:Tskaltsitela River.jpg|180px|thumb|right| Имерети, Цхалтубо кӀошт]]
[[XV бӀешо|XV бӀешеран]] чаккхехь, [[Тамерлан]] тӀелатинчул тӀехьа чӀагӀделира феодалийн бертазалла, Имерети Гуьржийн пачхьалкхех дӀакъаьстира шен лаамехь йолуш  феодалийн пачхьалкх кхоьллина — '''[[Имеретин пачхьалкх]]''' ([[Картли]]ца а, [[Кахети]] а нийсса) — коьрта гӀала Кутаиси йолуш.

[[XVI бӀешо|XVI бӀешеран]] чакхехь Имеретин пачхьалкх яра Имерети дозанашкахь.

[[иран]]-туркойн бертаца 1555 шарахь Имеретин пачхьалкх [[Хункар-мохк|Хункаран Туркойчоьна]] дола яьлира, пачхьалкхан ял дала тӀедожира ахчанца а, лайшца а. Цуьна истори яра юьззина гуттара а долчу феодалийн карзахбаларца а, леш бохк-эцарца а. феодалийн бертазалла чӀагӀделира [[XVII бӀешо|XVII шерахь]].

[[Соломон I (Имеретин паччахь)|Соломон I]] паччахьана (1752 — 1784) бен аьтту цабаьлира кхузахь паччахьан Ӏедал чӀагӀдан. Цо бехкам бира леш бохк-эцарна, иза гӀоьртира ерриге Малхбузехьара Гуьржийчоь цхьаьнатоха. Соломонан I туркойшца дукха шерашка бахбала болу тӀом 1757 шарахь чекхбелира толамца а, 1758 шарахь Картлин паччахьаца [[Ираклий II|Ираклица II]] бина тӀеман бертаца а.

[[XVIII бӀешо|XVIII бӀешерахь]] цари Имеретин паччахьаша [[Росси]]га масийттазза гӀо дехира, амма дехарш юхатуьхира Туркойчоьца йолу юкъаметтиг ца йохорхьама. Эххара, 1769 шарахь  Екатеринас II Гуьржийчу хьажийра инарла волучу [[Тотлебен, Готтлоб Курт Генрих|Тотлебенан]] корпус (тӀаьхьа, российн эскарш арадаха дукха хан йоцуш, [[Сухотин, Алексей Николаевич|Сухотин]] инарлица хийцира). Тотлебена йиш хилира Имеретера туркойн гӀепаш схьаяха а, Кутаиси гӀала схьалаца а. Цул совнах цуо [[Поти]] гӀаьпана гуо бира. Российн эскарш дукху ца лаьттинехь, цара бакхий кхиамаш бахьнехь Туркойчоьца машар хьокъехь дагадовлар нисделира: 1774 шарахь хиллачу [[Кючук-Кайнарджин барт|Кючук-Кайнарджин оьрсийн-туркойн бертаца]] Имеретин пачхьалкхо  Туркойчоьна луш йолу [[ял]] сацийра. Тотлебенас яьхна йолу гӀепаш туркошна юха ца ерзира.

1811 шарахь [[Имеретин пачхьалкх]]ахь [[Российн импери]]но [[Имеретин мохк]] аьлла бира.

== Административан йекъайалар ==
'''Имерети''' мехкан юкъахь ю 11 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]] (2006 шо кхаччалц — [[Гуьржийчоьнан кӀошт|кӀошт]], 1 мехкан муьтӀахь йолу гӀала:

{|class=&quot;standard sortable&quot;								
 !'''[[Муниципалитеты Грузии|Муниципалитет]] || байракх || хӀост || майда,&lt;br&gt;км²|| бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || луьсталла,&lt;br&gt;2018 || центр
 |-
 | [[Кутаиси]], гӀала || [[Файл:Flag_of_Kutaisi,_Georgia.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:COA_of_Kutaisi.svg|40px|alt=ХӀост]] || align=&quot;right&quot;| 70 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:185965}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:147635}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:140961}} || 2013,72 || [[Кутаиси]] гӀ.
 |-
 | [[Багдатин муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Baghdati_Municipality.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Bagdadi_Coa.jpg|40px|alt=ХӀост]] || align=&quot;right&quot;| 815  ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:29235}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:21582}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19830}} || 24,33 || [[Багдати]] гӀ.
 |-
 | [[Ванан муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Vani_Municipality.svg|40px|alt=ХӀост]] || [[Файл:Vanis_gerbi.jpg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;|  577 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:34464}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:24512}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:22790}} || 39,49 || [[Вани]] гӀ.
 |-
 | [[Зестафонан муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Zestafoni_Municipality.svg|40px|alt=ХӀост]] || [[Файл:Zestafonis_gerbi.jpg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 433  ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:76208}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:57628}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:56532}} || 130,55 || [[Зестафони]] гӀ.
 |-
 | [[Самтредин муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Samtredia_Municipality.svg|40px|alt=ХӀост]] || [[Файл:COA_of_Samtredia.svg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 364 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:60456}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:48562}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:45907}} || 126,11 || [[Самтредиа]] гӀ.
 |-
 | [[Сачхерин муниципалитет]]&lt;ref&gt;Грузия причисляет к Сачхерскому району Имеретии юго-запад [[Дзауский район|Дзауского района]] [[Южная Осетия|Южной Осетии]], неподконтрольный Грузии&lt;/ref&gt; || [[Файл: Flag of Sachkhere Municipality.svg|40px|alt=Флаг]] || [[Файл:Sachkhere district COA.jpg|40px|alt=ХӀост]]  ||align=&quot;right&quot;| 769 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:46846}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:37775}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:36312}} || 47,08 || [[Сачхере]] гӀ.
 |-
 | [[Тержолан муниципалитет]] || [[Файл:Terjola_district_flag.jpg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Terjola_district_COA.jpg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 357 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:45496}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:35563}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:33329}} || 93,35 || [[Тержола]] гӀ.
 |-
 | [[Ткибулан муниципалитет]] || [[Файл:Flag of Tkibuli Municipality.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Tyibulis gerbi.jpg|40px|alt=Герб]] ||align=&quot;right&quot;| 478 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:31132}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:20839}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19348}} || 40,47 || [[Ткибули]] гӀ.
 |-
 | [[Харагаулан муниципалитет]] || [[Файл:Flag of Kharagauli Municipality.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Kharagauli COA.PNG|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 914 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:27885}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19473}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19098}} || 20,89 || [[Харагаули]] гӀкэ
 |-
 | [[Хонин муниципалитет]] || [[Файл:Khoni District flag.jpg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Xoni gerbi.jpg|40px|alt=Герб]] ||align=&quot;right&quot;| 429 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:31749}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:23570}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:22234}} || 51,82 || [[Хони]] гӀ.
 |-
 | [[Цхалтубан муниципалитет]] || [[Файл:Flag of Tsqaltubo Municipality.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Tsqaltubo_COA.PNG|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 700 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:73889}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:56883}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:51425}} || 73,46 || [[Цхалтубо]] гӀ.
 |-
 | [[Чиатурин муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Chiatura_Municipality.svg|40px|alt=ХӀост]] || [[Файл:Chiaturis_gerbi.jpg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 542 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:56341}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:39884}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:39272}} || 72,45 || [[Чиатура]] гӀ.
 |-
 | '''Имерети''', берриге || || ||align=&quot;right&quot;| 6552 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:699666}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:533906}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:507038}} || 77,38 || '''[[Кутаиси]]''' гӀ.
|}

=== Нах беха меттигаш ===
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам &lt;br&gt;(2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
|берриге ||align=&quot;right&quot; | 533 906 ||align=&quot;right&quot; | 100,00%
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 530 288 ||align=&quot;right&quot; | 99,32%
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 1384 ||align=&quot;right&quot; | 0,26%
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 709 ||align=&quot;right&quot; | 0,13%
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 398 ||align=&quot;right&quot; | 0,07%
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 143 ||align=&quot;right&quot; | 0,03%
|-
| [[Цигонаш]] ([[боша]]) ||align=&quot;right&quot; | 135 ||align=&quot;right&quot; | 0,03%
|-
| [[Ассирийш]] ||align=&quot;right&quot; | 125 ||align=&quot;right&quot; | 0,02%
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 109 ||align=&quot;right&quot; | 0,02%
|-
| [[Азербайджанаш]] ||align=&quot;right&quot; | 106 ||align=&quot;right&quot; | 0,02%
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 65 ||align=&quot;right&quot; | 0,01%
|-
| [[Абхазаш]] ||align=&quot;right&quot; | 48 ||align=&quot;right&quot; | 0,01%
|-
| [[Езидаш]] ||align=&quot;right&quot; | 6 ||align=&quot;right&quot; | 0,00%
|-
|&lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 390 ||align=&quot;right&quot; | 0,07%
|-
|}
&lt;/div&gt;
;[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]
* [[Кутаиси]] (147635 стаг, ларар [[2014 шо]]),
* [[Самтредиа]] (25318 стаг),
* [[Зестафони]] (20814 стаг),
* [[Чиатура]] (12803 стаг),
* [[Цхалтубо]] (11281 стаг),
* [[Ткибули]] (9770 стаг),
* [[Хони]] (8987 стаг),
* [[Сачхере]] (6140 стаг).
* [[Тержола]] (4644 стаг),
* [[Вани]] (3744 стаг),
* [[Багдати]] (3707 стаг).

;[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвланаш|ГӀалин кепара эвланаш]]
* [[Харагаули]] (1965 стаг, ларар [[2014 шо]]),
* [[Кулаши]] (1702 стаг)

== Бахархой ==
Бахархой бу ([[имеретинаш]]) цара мотт буьйцу [[гуьржийн мотт|гуьржийн меттан]] имеретийн диалектехь.

2018 шеран 1 январехь ларарца махкахь 507 038 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь — 703 300 стаг&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии  |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }} &lt;/ref&gt;, на 2009 год — 693 500 человек&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2000—2009 гг. по районам по данным Департамента статистики Грузии  |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20091113214943/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2009-11-13 }}&lt;/ref&gt;.

2014 шарахь ларарца 533 906 стаг&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 699 666 стаг&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;.

;Гурин кӀоштанийн къаьмнийн хӀоттам (2002 ш.)&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
!&lt;small&gt;муниципалитет&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; ||&lt;small&gt;берриге &lt;/small&gt;||&lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; ||%|| &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt;||%|| &lt;small&gt;[[эрмалой|эрм-&lt;br /&gt;алой]]&lt;/small&gt;|| %||&lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt;|| %||&lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt;||%|| &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || %|| &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt;||%|| &lt;small&gt;[[желтой|жел-&lt;br /&gt;той]]&lt;/small&gt;|| %|| &lt;small&gt;[[езидаш|ези-&lt;br /&gt;даш]]&lt;/small&gt;||%|| &lt;small&gt;кхи.&lt;/small&gt;|| %
|-
|''' [[Имерети]]''', берриге || align=&quot;right&quot; |	699 666|| align=&quot;right&quot; |689 490|| align=&quot;right&quot; |98,55%|| align=&quot;right&quot; |4924||align=&quot;right&quot; |0,70%|| align=&quot;right&quot; |1890|| align=&quot;right&quot; |0,27%|| align=&quot;right&quot; |639|| align=&quot;right&quot; |0,09%|| align=&quot;right&quot; |636|| align=&quot;right&quot; |0,09%|| align=&quot;right&quot; |388|| align=&quot;right&quot; |0,06%|| align=&quot;right&quot; |274|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |242|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |56|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |1127|| align=&quot;right&quot; |0,16%
|-
|[[Кутаиси]], гӀала|| align=&quot;right&quot; |185 965|| align=&quot;right&quot; |181 465|| align=&quot;right&quot; |97,58%|| align=&quot;right&quot; |2223|| align=&quot;right&quot; |1,20%|| align=&quot;right&quot; |613|| align=&quot;right&quot; |0,33%|| align=&quot;right&quot; |245|| align=&quot;right&quot; |0,13%|| align=&quot;right&quot; |293|| align=&quot;right&quot; |0,16%|| align=&quot;right&quot; |92|| align=&quot;right&quot; |0,05%|| align=&quot;right&quot; |132|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |127|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |52|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |723|| align=&quot;right&quot; |0,39%
|-
|[[Багдатин кӀошт|Багдатин]]|| align=&quot;right&quot; |29 235|| align=&quot;right&quot; |29 073|| align=&quot;right&quot; |99,45%|| align=&quot;right&quot; |91|| align=&quot;right&quot; |0,31%|| align=&quot;right&quot; |22|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |10|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |7|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |7|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |5|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |1|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |19|| align=&quot;right&quot; |0,06%
|-
|[[Ванин кӀошт|Ванин]]|| align=&quot;right&quot; |34 464|| align=&quot;right&quot; |34 279|| align=&quot;right&quot; |99,46%|| align=&quot;right&quot; |96|| align=&quot;right&quot; |0,28%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |13|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |9|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |24|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |18|| align=&quot;right&quot; |0,05%|| align=&quot;right&quot; |9|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,02%
|-
|[[Зестафонин кӀошт|Зестафонин]]|| align=&quot;right&quot; |76 208|| align=&quot;right&quot; |75 412|| align=&quot;right&quot; |98,96%|| align=&quot;right&quot; |370|| align=&quot;right&quot; |0,49%|| align=&quot;right&quot; |141|| align=&quot;right&quot; |0,19%|| align=&quot;right&quot; |56|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |72|| align=&quot;right&quot; |0,09%|| align=&quot;right&quot; |53|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |7|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |6|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |91|| align=&quot;right&quot; |0,12%
|-
|[[Самтредин кӀошт|Самтредин]]|| align=&quot;right&quot; |60 456|| align=&quot;right&quot; |58 883|| align=&quot;right&quot; |97,40%|| align=&quot;right&quot; |635|| align=&quot;right&quot; |1,05%|| align=&quot;right&quot; |615|| align=&quot;right&quot; |1,02%|| align=&quot;right&quot; |39|| align=&quot;right&quot; |0,06%|| align=&quot;right&quot; |80|| align=&quot;right&quot; |0,13%|| align=&quot;right&quot; |33|| align=&quot;right&quot; |0,05%|| align=&quot;right&quot; |24|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |22|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |125|| align=&quot;right&quot; |0,21%
|-
|[[Сачхерин кӀошт|Сачхерин]]|| align=&quot;right&quot; |46 846|| align=&quot;right&quot; |46 591|| align=&quot;right&quot; |99,46%|| align=&quot;right&quot; |84|| align=&quot;right&quot; |0,18%|| align=&quot;right&quot; |20|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |117|| align=&quot;right&quot; |0,25%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |11|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |5|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |1|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |9|| align=&quot;right&quot; |0,02%
|-
|[[Тержолин кӀошт|Тержолан]]|| align=&quot;right&quot; |45 496|| align=&quot;right&quot; |45 220|| align=&quot;right&quot; |99,39%|| align=&quot;right&quot; |150|| align=&quot;right&quot; |0,33%|| align=&quot;right&quot; |38|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |13|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |15|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |29|| align=&quot;right&quot; |0,06%|| align=&quot;right&quot; |4|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |1|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |26|| align=&quot;right&quot; |0,06%
|-
|[[Ткибулин кӀошт|Ткибулан]]|| align=&quot;right&quot; |31 132|| align=&quot;right&quot; |30 656|| align=&quot;right&quot; |98,47%|| align=&quot;right&quot; |282|| align=&quot;right&quot; |0,91%|| align=&quot;right&quot; |41|| align=&quot;right&quot; |0,13%|| align=&quot;right&quot; |35|| align=&quot;right&quot; |0,11%|| align=&quot;right&quot; |40|| align=&quot;right&quot; |0,13%|| align=&quot;right&quot; |29|| align=&quot;right&quot; |0,09%|| align=&quot;right&quot; |6|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |10|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |33|| align=&quot;right&quot; |0,11%
|-
|[[Харагаулин кӀошт|Харагаулин]]|| align=&quot;right&quot; |27 885|| align=&quot;right&quot; |27 728|| align=&quot;right&quot; |99,44%|| align=&quot;right&quot; |85|| align=&quot;right&quot; |0,30%|| align=&quot;right&quot; |20|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |22|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |5|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |7|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |2|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,03%
|-
|[[Хонин кӀошт|Хонин]]|| align=&quot;right&quot; |31 749|| align=&quot;right&quot; |31 496|| align=&quot;right&quot; |99,20%|| align=&quot;right&quot; |142|| align=&quot;right&quot; |0,45%|| align=&quot;right&quot; |25|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |9|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |14|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |38|| align=&quot;right&quot; |0,12%|| align=&quot;right&quot; |5|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |3|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |1|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |16|| align=&quot;right&quot; |0,05%
|-
|[[Цхалтубин кӀошт|Цхалтубин]]|| align=&quot;right&quot; |73 889|| align=&quot;right&quot; |72 885|| align=&quot;right&quot; |98,64%|| align=&quot;right&quot; |576	|| align=&quot;right&quot; |0,78%|| align=&quot;right&quot; |130|| align=&quot;right&quot; |0,18%|| align=&quot;right&quot; |58|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |73|| align=&quot;right&quot; |0,10%|| align=&quot;right&quot; |48|| align=&quot;right&quot; |0,06%|| align=&quot;right&quot; |55|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |16|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |2|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |46|| align=&quot;right&quot; |0,06%
|-
|[[Чиатурин кӀошт|Чиатурин]]|| align=&quot;right&quot; |56 341|| align=&quot;right&quot; |55 802|| align=&quot;right&quot; |99,04%|| align=&quot;right&quot; |190|| align=&quot;right&quot; |0,34%|| align=&quot;right&quot; |217|| align=&quot;right&quot; |0,39%|| align=&quot;right&quot; |22|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |20|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |17|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |10|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |40|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |23|| align=&quot;right&quot; |0,04%
|}

== Карта ==
Картан легенда:
{|
|-
|align=center|[[Файл:Green pog.svg|20px]] || Административан центр, 200 600 стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Lightgreen pog.svg|15px]] || 20 000 тӀера 30 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Yellow pog.svg|13px]] || 10 000 тӀера 20 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Orange pog.svg|11px]] || 5 000 тӀера 10 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Red pog.svg|9px]] || 2 000 тӀера 5 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:DeepPink pog.svg|7px]] || 1 000 тӀера 2 000 кхаччалц стаг.
|}
{{Меттиган карта+|Гуьржийчоь Имерети|width=1000|float=center|caption='''Имеретин нах беха меттигаш'''
|places=
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.25|lon=42.7|background=|mark=Green pog.svg|marksize=20|label_size=140|label='''[[Кутаиси]]'''|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.15|lon=42.333333|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Самтредиа]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1|lon=43.05|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Зестафони]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.283333|lon=43.266667|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Чиатура]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.333333|lon=42.6|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цхалтубо]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.344167|lon=42.99|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=110|label=[[Ткибули]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.316667|lon=42.433333|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=110|label=[[Хони]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.318333|lon=43.3375|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=110|label=[[Сачхере]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.183333|lon=42.983333|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=110|label=[[Тержола]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.083333|lon=42.833333|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Багдати]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.016667|lon=42.616667|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Вани]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.020833|lon=43.194722|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label_size=100|label=[[Харагаули]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.21666|lon=42.35|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label_size=100|label=[[Кулаши]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.289167|lon=43.422778|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Чорвила]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.305|lon=43.3475|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Итхвиси]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.2928|lon=42.5915|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Тернали (Цхалтубон муниципалитет)|Тернали]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1421|lon=42.6054|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Опшквити]]|position=top}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1702|lon=42.6775|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=110|label=[[Гегути]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1449|lon=42.7173|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Варцихе]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1021|lon=42.8132|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Дими]]|position=top}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1129|lon=42.8951|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Меоре Обча]]|position=right}}
}}

{{Навигаци|Тема=Имерети}}

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>07trlkb6k945l0hjhapsgnllz98yo04</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669785</id>
      <parentid>8669784</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:37:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <comment>/* Карта */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32501" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе = Имерети
|Шен цӀе = იმერეთის მხარე 
|ХӀост = 
|Байракх = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 10 |lat_sec = 
 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 59 |lon_sec = 
 |region     = GE
 |CoordAddon = type:adm1st_region:GE_source:GNS-enwiki
|Юкъайоду = 11 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]], 1 гӀала
|Коьрта гӀала = Кутаиси
|Яккхий гӀаланаш = * [[Кутаиси]] (147 635 стаг, [[2014 шо|2014 ш.]]),
* [[Самтредиа]] (25 318),
* [[Зестафони]] (20 814),
* [[Чиатура]] (12 803),
* [[Цхалтубо]] (11 281),
* [[Ткибули]] (9770),
* [[Хони]] (8987),
* [[Сачхере]] (6140).
|Терахь = 1995
|Губернатор = [[Табатадзе, Шавлего|Шавлего Табатадзе]]
|Меттанаш = [[гуьржийн мотт|гуьржийн]]
|Бахархой = 507 038&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Без районов, подконтрольных частично признанным государством [[Южная Осетия]]&lt;/ref&gt;
|Шо = 2018
|Бахархой меттиг = 2
|Луьсталла = 77,38
|Къаьмнийн хӀоттам = [[гуьржий]] (99,32%), [[оьрсий]] (0,26%), [[эрмалой]] (0,13%), [[Украинаш]] (0,07%)
|Динан хӀоттам = [[керста]] (99%)&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/POPULATION_BY_RELIGIOUS_BELIEFS.pdf Конфессиональный состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда= 6 552.3&lt;ref&gt;საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები: {{cite web |title = ტომი I |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |archiveurl = https://web.archive.org/web/20151023202029/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |archivedate = 2015-10-23 |deadlink = yes }}. მთავარი რედაქტორი: თეიმურაზ ბერიძე. თბილისი: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, 2003, გვერდი 52. ISBN 99928-0-768-7&lt;/ref&gt;
|Майдан меттиг = 
|Уггара йокху локхалла =
|Шоралла =
|Дохалла =
|Карта = Имерети на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура =
|ISO = GE-IM
|FIPS =
|Поштан индексаш =
|Автомобилан код =
|Сайт =
|Commons Категори = 
|Билгалдахарш = 
}}'''Имере́ти''' ({{lang-ka|იმერეთი}}) — Гуьржийчоьнан регион ([[Гуьржийчоьнан административно-мехкан йекъайалар|мохк, мхаре]]) а, историн мохк а, регион [[Риони]] хина бассейнехь ю. Мехкан бахархой бу ([[имеретинаш]]) цара буьйцу мотт [[гуьржийн мотт|гуьржийн меттан]] имеретийн диалектехь, хьалха культурица а, дахарца а кхечарехь къасталурш хила.

Регионан центр — [[Кутаиси]]. Мехкан цхьадолу дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]но контроль еш ду.

Цхалтубо гӀалина гена йоцуш а, гергарчу хьесапехь Кутаиси гӀалина 10 километрехь ю Гуьржийчохь уггаре а боккха [[хьех]] — [[Кумистави хьех]], 2010 шарахь цуьна цӀе [[Прометей]] аьлла хийцина&lt;ref&gt;[http://www.rosbalt.ru/exussr/2010/05/24/739358.html Саакашвили стал крёстным отцом пещеры Прометея] // [[Росбалт]], 24 мая 2010.&lt;/ref&gt;.

== Истори ==
[[Файл:Tskaltsitela River.jpg|180px|thumb|right| Имерети, Цхалтубо кӀошт]]
[[XV бӀешо|XV бӀешеран]] чаккхехь, [[Тамерлан]] тӀелатинчул тӀехьа чӀагӀделира феодалийн бертазалла, Имерети Гуьржийн пачхьалкхех дӀакъаьстира шен лаамехь йолуш  феодалийн пачхьалкх кхоьллина — '''[[Имеретин пачхьалкх]]''' ([[Картли]]ца а, [[Кахети]] а нийсса) — коьрта гӀала Кутаиси йолуш.

[[XVI бӀешо|XVI бӀешеран]] чакхехь Имеретин пачхьалкх яра Имерети дозанашкахь.

[[иран]]-туркойн бертаца 1555 шарахь Имеретин пачхьалкх [[Хункар-мохк|Хункаран Туркойчоьна]] дола яьлира, пачхьалкхан ял дала тӀедожира ахчанца а, лайшца а. Цуьна истори яра юьззина гуттара а долчу феодалийн карзахбаларца а, леш бохк-эцарца а. феодалийн бертазалла чӀагӀделира [[XVII бӀешо|XVII шерахь]].

[[Соломон I (Имеретин паччахь)|Соломон I]] паччахьана (1752 — 1784) бен аьтту цабаьлира кхузахь паччахьан Ӏедал чӀагӀдан. Цо бехкам бира леш бохк-эцарна, иза гӀоьртира ерриге Малхбузехьара Гуьржийчоь цхьаьнатоха. Соломонан I туркойшца дукха шерашка бахбала болу тӀом 1757 шарахь чекхбелира толамца а, 1758 шарахь Картлин паччахьаца [[Ираклий II|Ираклица II]] бина тӀеман бертаца а.

[[XVIII бӀешо|XVIII бӀешерахь]] цари Имеретин паччахьаша [[Росси]]га масийттазза гӀо дехира, амма дехарш юхатуьхира Туркойчоьца йолу юкъаметтиг ца йохорхьама. Эххара, 1769 шарахь  Екатеринас II Гуьржийчу хьажийра инарла волучу [[Тотлебен, Готтлоб Курт Генрих|Тотлебенан]] корпус (тӀаьхьа, российн эскарш арадаха дукха хан йоцуш, [[Сухотин, Алексей Николаевич|Сухотин]] инарлица хийцира). Тотлебена йиш хилира Имеретера туркойн гӀепаш схьаяха а, Кутаиси гӀала схьалаца а. Цул совнах цуо [[Поти]] гӀаьпана гуо бира. Российн эскарш дукху ца лаьттинехь, цара бакхий кхиамаш бахьнехь Туркойчоьца машар хьокъехь дагадовлар нисделира: 1774 шарахь хиллачу [[Кючук-Кайнарджин барт|Кючук-Кайнарджин оьрсийн-туркойн бертаца]] Имеретин пачхьалкхо  Туркойчоьна луш йолу [[ял]] сацийра. Тотлебенас яьхна йолу гӀепаш туркошна юха ца ерзира.

1811 шарахь [[Имеретин пачхьалкх]]ахь [[Российн импери]]но [[Имеретин мохк]] аьлла бира.

== Административан йекъайалар ==
'''Имерети''' мехкан юкъахь ю 11 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]] (2006 шо кхаччалц — [[Гуьржийчоьнан кӀошт|кӀошт]], 1 мехкан муьтӀахь йолу гӀала:

{|class=&quot;standard sortable&quot;								
 !'''[[Муниципалитеты Грузии|Муниципалитет]] || байракх || хӀост || майда,&lt;br&gt;км²|| бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || луьсталла,&lt;br&gt;2018 || центр
 |-
 | [[Кутаиси]], гӀала || [[Файл:Flag_of_Kutaisi,_Georgia.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:COA_of_Kutaisi.svg|40px|alt=ХӀост]] || align=&quot;right&quot;| 70 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:185965}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:147635}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:140961}} || 2013,72 || [[Кутаиси]] гӀ.
 |-
 | [[Багдатин муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Baghdati_Municipality.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Bagdadi_Coa.jpg|40px|alt=ХӀост]] || align=&quot;right&quot;| 815  ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:29235}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:21582}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19830}} || 24,33 || [[Багдати]] гӀ.
 |-
 | [[Ванан муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Vani_Municipality.svg|40px|alt=ХӀост]] || [[Файл:Vanis_gerbi.jpg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;|  577 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:34464}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:24512}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:22790}} || 39,49 || [[Вани]] гӀ.
 |-
 | [[Зестафонан муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Zestafoni_Municipality.svg|40px|alt=ХӀост]] || [[Файл:Zestafonis_gerbi.jpg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 433  ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:76208}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:57628}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:56532}} || 130,55 || [[Зестафони]] гӀ.
 |-
 | [[Самтредин муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Samtredia_Municipality.svg|40px|alt=ХӀост]] || [[Файл:COA_of_Samtredia.svg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 364 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:60456}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:48562}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:45907}} || 126,11 || [[Самтредиа]] гӀ.
 |-
 | [[Сачхерин муниципалитет]]&lt;ref&gt;Грузия причисляет к Сачхерскому району Имеретии юго-запад [[Дзауский район|Дзауского района]] [[Южная Осетия|Южной Осетии]], неподконтрольный Грузии&lt;/ref&gt; || [[Файл: Flag of Sachkhere Municipality.svg|40px|alt=Флаг]] || [[Файл:Sachkhere district COA.jpg|40px|alt=ХӀост]]  ||align=&quot;right&quot;| 769 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:46846}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:37775}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:36312}} || 47,08 || [[Сачхере]] гӀ.
 |-
 | [[Тержолан муниципалитет]] || [[Файл:Terjola_district_flag.jpg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Terjola_district_COA.jpg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 357 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:45496}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:35563}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:33329}} || 93,35 || [[Тержола]] гӀ.
 |-
 | [[Ткибулан муниципалитет]] || [[Файл:Flag of Tkibuli Municipality.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Tyibulis gerbi.jpg|40px|alt=Герб]] ||align=&quot;right&quot;| 478 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:31132}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:20839}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19348}} || 40,47 || [[Ткибули]] гӀ.
 |-
 | [[Харагаулан муниципалитет]] || [[Файл:Flag of Kharagauli Municipality.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Kharagauli COA.PNG|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 914 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:27885}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19473}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19098}} || 20,89 || [[Харагаули]] гӀкэ
 |-
 | [[Хонин муниципалитет]] || [[Файл:Khoni District flag.jpg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Xoni gerbi.jpg|40px|alt=Герб]] ||align=&quot;right&quot;| 429 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:31749}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:23570}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:22234}} || 51,82 || [[Хони]] гӀ.
 |-
 | [[Цхалтубан муниципалитет]] || [[Файл:Flag of Tsqaltubo Municipality.svg|40px|alt=Байракх]] || [[Файл:Tsqaltubo_COA.PNG|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 700 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:73889}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:56883}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:51425}} || 73,46 || [[Цхалтубо]] гӀ.
 |-
 | [[Чиатурин муниципалитет]] || [[Файл:Flag_of_Chiatura_Municipality.svg|40px|alt=ХӀост]] || [[Файл:Chiaturis_gerbi.jpg|40px|alt=ХӀост]] ||align=&quot;right&quot;| 542 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:56341}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:39884}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:39272}} || 72,45 || [[Чиатура]] гӀ.
 |-
 | '''Имерети''', берриге || || ||align=&quot;right&quot;| 6552 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:699666}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:533906}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:507038}} || 77,38 || '''[[Кутаиси]]''' гӀ.
|}

=== Нах беха меттигаш ===
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам &lt;br&gt;(2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
|берриге ||align=&quot;right&quot; | 533 906 ||align=&quot;right&quot; | 100,00%
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 530 288 ||align=&quot;right&quot; | 99,32%
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 1384 ||align=&quot;right&quot; | 0,26%
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 709 ||align=&quot;right&quot; | 0,13%
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 398 ||align=&quot;right&quot; | 0,07%
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 143 ||align=&quot;right&quot; | 0,03%
|-
| [[Цигонаш]] ([[боша]]) ||align=&quot;right&quot; | 135 ||align=&quot;right&quot; | 0,03%
|-
| [[Ассирийш]] ||align=&quot;right&quot; | 125 ||align=&quot;right&quot; | 0,02%
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 109 ||align=&quot;right&quot; | 0,02%
|-
| [[Азербайджанаш]] ||align=&quot;right&quot; | 106 ||align=&quot;right&quot; | 0,02%
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 65 ||align=&quot;right&quot; | 0,01%
|-
| [[Абхазаш]] ||align=&quot;right&quot; | 48 ||align=&quot;right&quot; | 0,01%
|-
| [[Езидаш]] ||align=&quot;right&quot; | 6 ||align=&quot;right&quot; | 0,00%
|-
|&lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 390 ||align=&quot;right&quot; | 0,07%
|-
|}
&lt;/div&gt;
;[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]
* [[Кутаиси]] (147635 стаг, ларар [[2014 шо]]),
* [[Самтредиа]] (25318 стаг),
* [[Зестафони]] (20814 стаг),
* [[Чиатура]] (12803 стаг),
* [[Цхалтубо]] (11281 стаг),
* [[Ткибули]] (9770 стаг),
* [[Хони]] (8987 стаг),
* [[Сачхере]] (6140 стаг).
* [[Тержола]] (4644 стаг),
* [[Вани]] (3744 стаг),
* [[Багдати]] (3707 стаг).

;[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвланаш|ГӀалин кепара эвланаш]]
* [[Харагаули]] (1965 стаг, ларар [[2014 шо]]),
* [[Кулаши]] (1702 стаг)

== Бахархой ==
Бахархой бу ([[имеретинаш]]) цара мотт буьйцу [[гуьржийн мотт|гуьржийн меттан]] имеретийн диалектехь.

2018 шеран 1 январехь ларарца махкахь 507 038 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь — 703 300 стаг&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии  |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }} &lt;/ref&gt;, на 2009 год — 693 500 человек&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2000—2009 гг. по районам по данным Департамента статистики Грузии  |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20091113214943/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2009-11-13 }}&lt;/ref&gt;.

2014 шарахь ларарца 533 906 стаг&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 699 666 стаг&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;.

;Гурин кӀоштанийн къаьмнийн хӀоттам (2002 ш.)&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
!&lt;small&gt;муниципалитет&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; ||&lt;small&gt;берриге &lt;/small&gt;||&lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; ||%|| &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt;||%|| &lt;small&gt;[[эрмалой|эрм-&lt;br /&gt;алой]]&lt;/small&gt;|| %||&lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt;|| %||&lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt;||%|| &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || %|| &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt;||%|| &lt;small&gt;[[желтой|жел-&lt;br /&gt;той]]&lt;/small&gt;|| %|| &lt;small&gt;[[езидаш|ези-&lt;br /&gt;даш]]&lt;/small&gt;||%|| &lt;small&gt;кхи.&lt;/small&gt;|| %
|-
|''' [[Имерети]]''', берриге || align=&quot;right&quot; |	699 666|| align=&quot;right&quot; |689 490|| align=&quot;right&quot; |98,55%|| align=&quot;right&quot; |4924||align=&quot;right&quot; |0,70%|| align=&quot;right&quot; |1890|| align=&quot;right&quot; |0,27%|| align=&quot;right&quot; |639|| align=&quot;right&quot; |0,09%|| align=&quot;right&quot; |636|| align=&quot;right&quot; |0,09%|| align=&quot;right&quot; |388|| align=&quot;right&quot; |0,06%|| align=&quot;right&quot; |274|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |242|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |56|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |1127|| align=&quot;right&quot; |0,16%
|-
|[[Кутаиси]], гӀала|| align=&quot;right&quot; |185 965|| align=&quot;right&quot; |181 465|| align=&quot;right&quot; |97,58%|| align=&quot;right&quot; |2223|| align=&quot;right&quot; |1,20%|| align=&quot;right&quot; |613|| align=&quot;right&quot; |0,33%|| align=&quot;right&quot; |245|| align=&quot;right&quot; |0,13%|| align=&quot;right&quot; |293|| align=&quot;right&quot; |0,16%|| align=&quot;right&quot; |92|| align=&quot;right&quot; |0,05%|| align=&quot;right&quot; |132|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |127|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |52|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |723|| align=&quot;right&quot; |0,39%
|-
|[[Багдатин кӀошт|Багдатин]]|| align=&quot;right&quot; |29 235|| align=&quot;right&quot; |29 073|| align=&quot;right&quot; |99,45%|| align=&quot;right&quot; |91|| align=&quot;right&quot; |0,31%|| align=&quot;right&quot; |22|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |10|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |7|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |7|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |5|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |1|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |19|| align=&quot;right&quot; |0,06%
|-
|[[Ванин кӀошт|Ванин]]|| align=&quot;right&quot; |34 464|| align=&quot;right&quot; |34 279|| align=&quot;right&quot; |99,46%|| align=&quot;right&quot; |96|| align=&quot;right&quot; |0,28%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |13|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |9|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |24|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |18|| align=&quot;right&quot; |0,05%|| align=&quot;right&quot; |9|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,02%
|-
|[[Зестафонин кӀошт|Зестафонин]]|| align=&quot;right&quot; |76 208|| align=&quot;right&quot; |75 412|| align=&quot;right&quot; |98,96%|| align=&quot;right&quot; |370|| align=&quot;right&quot; |0,49%|| align=&quot;right&quot; |141|| align=&quot;right&quot; |0,19%|| align=&quot;right&quot; |56|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |72|| align=&quot;right&quot; |0,09%|| align=&quot;right&quot; |53|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |7|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |6|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |91|| align=&quot;right&quot; |0,12%
|-
|[[Самтредин кӀошт|Самтредин]]|| align=&quot;right&quot; |60 456|| align=&quot;right&quot; |58 883|| align=&quot;right&quot; |97,40%|| align=&quot;right&quot; |635|| align=&quot;right&quot; |1,05%|| align=&quot;right&quot; |615|| align=&quot;right&quot; |1,02%|| align=&quot;right&quot; |39|| align=&quot;right&quot; |0,06%|| align=&quot;right&quot; |80|| align=&quot;right&quot; |0,13%|| align=&quot;right&quot; |33|| align=&quot;right&quot; |0,05%|| align=&quot;right&quot; |24|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |22|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |125|| align=&quot;right&quot; |0,21%
|-
|[[Сачхерин кӀошт|Сачхерин]]|| align=&quot;right&quot; |46 846|| align=&quot;right&quot; |46 591|| align=&quot;right&quot; |99,46%|| align=&quot;right&quot; |84|| align=&quot;right&quot; |0,18%|| align=&quot;right&quot; |20|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |117|| align=&quot;right&quot; |0,25%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |11|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |5|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |1|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |9|| align=&quot;right&quot; |0,02%
|-
|[[Тержолин кӀошт|Тержолан]]|| align=&quot;right&quot; |45 496|| align=&quot;right&quot; |45 220|| align=&quot;right&quot; |99,39%|| align=&quot;right&quot; |150|| align=&quot;right&quot; |0,33%|| align=&quot;right&quot; |38|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |13|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |15|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |29|| align=&quot;right&quot; |0,06%|| align=&quot;right&quot; |4|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |1|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |26|| align=&quot;right&quot; |0,06%
|-
|[[Ткибулин кӀошт|Ткибулан]]|| align=&quot;right&quot; |31 132|| align=&quot;right&quot; |30 656|| align=&quot;right&quot; |98,47%|| align=&quot;right&quot; |282|| align=&quot;right&quot; |0,91%|| align=&quot;right&quot; |41|| align=&quot;right&quot; |0,13%|| align=&quot;right&quot; |35|| align=&quot;right&quot; |0,11%|| align=&quot;right&quot; |40|| align=&quot;right&quot; |0,13%|| align=&quot;right&quot; |29|| align=&quot;right&quot; |0,09%|| align=&quot;right&quot; |6|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |10|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |33|| align=&quot;right&quot; |0,11%
|-
|[[Харагаулин кӀошт|Харагаулин]]|| align=&quot;right&quot; |27 885|| align=&quot;right&quot; |27 728|| align=&quot;right&quot; |99,44%|| align=&quot;right&quot; |85|| align=&quot;right&quot; |0,30%|| align=&quot;right&quot; |20|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |22|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |5|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |7|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |2|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |8|| align=&quot;right&quot; |0,03%
|-
|[[Хонин кӀошт|Хонин]]|| align=&quot;right&quot; |31 749|| align=&quot;right&quot; |31 496|| align=&quot;right&quot; |99,20%|| align=&quot;right&quot; |142|| align=&quot;right&quot; |0,45%|| align=&quot;right&quot; |25|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |9|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |14|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |38|| align=&quot;right&quot; |0,12%|| align=&quot;right&quot; |5|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |3|| align=&quot;right&quot; |0,01%|| align=&quot;right&quot; |1|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |16|| align=&quot;right&quot; |0,05%
|-
|[[Цхалтубин кӀошт|Цхалтубин]]|| align=&quot;right&quot; |73 889|| align=&quot;right&quot; |72 885|| align=&quot;right&quot; |98,64%|| align=&quot;right&quot; |576	|| align=&quot;right&quot; |0,78%|| align=&quot;right&quot; |130|| align=&quot;right&quot; |0,18%|| align=&quot;right&quot; |58|| align=&quot;right&quot; |0,08%|| align=&quot;right&quot; |73|| align=&quot;right&quot; |0,10%|| align=&quot;right&quot; |48|| align=&quot;right&quot; |0,06%|| align=&quot;right&quot; |55|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |16|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |2|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |46|| align=&quot;right&quot; |0,06%
|-
|[[Чиатурин кӀошт|Чиатурин]]|| align=&quot;right&quot; |56 341|| align=&quot;right&quot; |55 802|| align=&quot;right&quot; |99,04%|| align=&quot;right&quot; |190|| align=&quot;right&quot; |0,34%|| align=&quot;right&quot; |217|| align=&quot;right&quot; |0,39%|| align=&quot;right&quot; |22|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |20|| align=&quot;right&quot; |0,04%|| align=&quot;right&quot; |17|| align=&quot;right&quot; |0,03%|| align=&quot;right&quot; |10|| align=&quot;right&quot; |0,02%|| align=&quot;right&quot; |40|| align=&quot;right&quot; |0,07%|| align=&quot;right&quot; |0|| align=&quot;right&quot; |0,00%|| align=&quot;right&quot; |23|| align=&quot;right&quot; |0,04%
|}

== Карта ==
Картан легенда:
{|
|-
|align=center|[[Файл:Green pog.svg|20px]] || Административан центр, 200 600 стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Lightgreen pog.svg|15px]] || 20 000 тӀера 30 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Yellow pog.svg|13px]] || 10 000 тӀера 20 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Orange pog.svg|11px]] || 5 000 тӀера 10 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Red pog.svg|9px]] || 2 000 тӀера 5 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:DeepPink pog.svg|7px]] || 1 000 тӀера 2 000 кхаччалц стаг.
|}
{{Меттиган карта+|Гуьржийчоь Имерети|width=1000|float=center|caption='''Имеретин нах беха меттигаш'''
|places=
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.25|lon=42.7|background=|mark=Green pog.svg|marksize=20|label_size=140|label='''[[Кутаиси]]'''|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.15|lon=42.333333|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Самтредиа]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1|lon=43.05|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Зестафони]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.283333|lon=43.266667|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Чиатура]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.333333|lon=42.6|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цхалтубо]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.344167|lon=42.99|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=110|label=[[Ткибули]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.316667|lon=42.433333|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=110|label=[[Хони]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.318333|lon=43.3375|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=110|label=[[Сачхере]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.183333|lon=42.983333|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=110|label=[[Тержола]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.083333|lon=42.833333|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Багдати]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.016667|lon=42.616667|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Вани]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.020833|lon=43.194722|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label_size=100|label=[[Харагаули]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.21666|lon=42.35|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label_size=100|label=[[Кулаши]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.289167|lon=43.422778|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Чорвила]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.305|lon=43.3475|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Итхвиси]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.2928|lon=42.5915|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Тернали (Цхалтубон муниципалитет)|Тернали]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1421|lon=42.6054|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Опшквити]]|position=top}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1702|lon=42.6775|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=110|label=[[Гегути]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1449|lon=42.7173|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Варцихе]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1021|lon=42.8132|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Дими]]|position=top}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Имерети|lat=42.1129|lon=42.8951|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Меоре-Обча]]|position=right}}
}}

{{Навигаци|Тема=Имерети}}

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>g2m3iq8mi9ffqo0bwltdujrwn6bt00q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Самцхе-Джавахети</title>
    <ns>0</ns>
    <id>375043</id>
    <revision>
      <id>8669789</id>
      <parentid>6419575</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:57:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25198" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе        = Самцхе-Джавахети
|Шен цӀе            = სამცხე-ჯავახეთი
|ХӀост              = 
|Байракх            = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 35 |lat_sec = 
 |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 16 |lon_sec = 
|Включает           = 6 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]]
|Коьрта гӀала       = Ахалцихе
|Крупные города     = [[Ахалцихе]] (17 903 стаг, [[2014 год|2014 г.]]), [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] (10 546), [[Ахалкалаки]] (8295), [[Ниноцминда]] (5144), [[Вале (Гуьржийчоь)|Вале]] (3646)
|Дата               = 1995
|Губернатор         = [[Амиранашвили, Бесик|Бесик Амиранашвили]]
|Меттанаш           = [[гуьржийн мотт|гуьржийн]]; иштта баьржина бу эрмалойн
|Бахархой           = 155 903&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
 |Шо                = 2018
 |Бахархой меттиг   = 
 |Луьсталла         = 
 |Къаьмнийн хӀоттам = [[Эрмалой]] (50,5 %), [[гуьржий]] (48,3 %), [[оьрсий]] (0,4 %), [[желтой]] (0,3 %), [[хӀирий]] (0,2 %)&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;
 |Динан хӀоттам     = 2014 шарахь: [[православниш]]&amp;nbsp;(45,2 %), [[эрмалойн апостолийн килс|эрмалойн АЦ]]&amp;nbsp;(40,0 %), [[католикаш]]&amp;nbsp;(9,4 %), [[бусулбанаш]]&amp;nbsp;(3,8 %)&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://sknews.ge/index.php?newsid=8550 Конфессиональный состав Грузии по переписи 2014 года]{{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда= 6413
 |Майдан меттиг     = 
|Уггара йокху локхалла =
|Шоралла            =
|Дохалла            =
|Карта              = Самцхе-Джавахети на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура       =
|ISO                = GE-SJ
|FIPS               =
|Поштан индексаш    =
|Автомобилан код    =
|Сайт               = http://samtskhe-javakheti.gov.ge
|Commons Категори   =
|Билгалдахарш       =
}}
'''Са́мцхе-Джавахе́ти''' ({{lang-ka|სამცხე-ჯავახეთი}}) — [[Гуьржийчоь]]нан [[Гуьржийчоьнан административно-мехкан йекъайалар|мохк (мхаре)]], мохк бу пачхьалкхан къилба декъехь, дозанаш ду [[Эрмалойчоь]]ца а, [[Туркойчоь]]ца а.

Коьрта историн сийлахь меттиг ю хьехарш йолу килсаш [[Вардзиа]] (йиллина Тамарас&lt;ref&gt;[http://travelgeorgia.ru/238/ Вардзия]&lt;/ref&gt;. Махкахь ю курорт [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] дерригдуьненахь гӀарадаьлла долу  [[Боржоми (минеральная вода)|дарбане хишца]].

Регионехула ю  Баку — Тбилиси — Джейхан нефтьузург а, [[Къилбакавказан газъюьгург]] а.

== Административан йекъайалар ==
Махкахь ю ялх [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]] (2006 шо кхаччалц кӀошт). 2016 тӀера 2018 шш. къаччалц  [[Ахалцихе]] гӀалина муниципалитет статус елира (мехкан муьтӀахь йолу гӀала яра).

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км²|| бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes |lang = en }}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-
 | [[Адигенин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 800 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:20752}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:16462}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:16305}} || [[Адигени]] гӀкэ
 |-
 | [[Аспиндзин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 825 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:13010}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:10372}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10531}} || [[Аспиндза]] гӀкэ
 |-
 | [[Ахалкалакин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1235 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:60975}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:45070}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:42949}} || [[Ахалкалаки]] гӀ.
 |-
 | [[Ахалцихин муниципалитет]]&lt;ref&gt;включая город [[Ахалцихе]]&lt;/ref&gt; || align=&quot;right&quot; | 1010 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:46134}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:38895}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:39375}} || [[Ахалцихе]] гӀ.
 |-
 | [[Боржомин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1189 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:32422}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:25214}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:25240}} || [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] гӀ.
 |-
 | [[Ниноцминдан муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1353 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:34305}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:24491}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:21503}} || [[Ниноцминда]] гӀ.
 |-
 | '''мохк''', берриге || align=&quot;right&quot; | 6413 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:207598}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:160504}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:155903}} || '''[[Ахалцихе]]''' гӀ.
|}

Административан центр — [[Ахалцихе]].

Махкахь ю 5 гӀала, 6 гӀалин кепара эвла, 268 эвла.

'''[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]''': [[Ахалцихе]] (17 903 стаг, ларар [[2014 шо]]), [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] (10 546 стаг), [[Ахалкалаки]] (8295 стаг), [[Ниноцминда]] (5144 стаг), [[Вале (Гуьржийчоь)|Вале]] (3646 стаг);

'''[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвланаш|ГӀалин кепара эвланаш]]''': [[Аспиндза]] (2379 стаг, ларар [[2014 шо]]), [[Бакуриани]] (1879 стаг), [[Ахалдаба (Боржомин муниципалитет)|Ахалдаба]] (1586 стаг), [[Абастумани]] (937 стаг), [[Цагвери]] (799 стаг), [[Адигени]] (783 стаг), [[Бакуриански Андезит]] (352 стаг).

== Бахархой ==
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot; /&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
|берриге ||align=&quot;right&quot; | 160 504 ||align=&quot;right&quot; | 100,00 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 81 089 ||align=&quot;right&quot; | 50,52 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 77 498 ||align=&quot;right&quot; | 48,28 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 712 ||align=&quot;right&quot; | 0,44 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 420 ||align=&quot;right&quot; | 0,26 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 393 ||align=&quot;right&quot; | 0,24 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 142 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Азербайджанаш]] ||align=&quot;right&quot; | 89 ||align=&quot;right&quot; | 0,06 %
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 16 ||align=&quot;right&quot; | 0,01 %
|-
| [[Абхазаш]] ||align=&quot;right&quot; | 11 ||align=&quot;right&quot; | 0,01 %
|-
|&lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 134 ||align=&quot;right&quot; | 0,08 %
|-
|}
&lt;/div&gt;
2018 шеран 1 январехь ларарца махкахь 155 903 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь — 213 700 бахархой, 2009 шеран 1 январехь — 208 100 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии |lang = en |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }}&lt;/ref&gt;.

2014 шарахь ларарца махкахь 160 504 бахархой бара&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 207 598 бахархой&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;.

'''Самцхе-Джавахети''' мохк тайп-тайпнара къаьмнаш долуш бу. 2002 шарахь ларарца махкахь бара 207 598 бахархой царах 54,6 % [[эрмалой]] (113 347 стаг), 43,4 % — [[гуьржий]] (89 995 стаг), 1,1 % — [[оьрсий]] (2230 стаг), 0,4 % — хӀирий (822 стаг), 0,4 % — [[желтой]] (740 стаг)&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;.

[[Гуьржий]] ([[Туркой-месхетинхой|месхетинхой]]) [[Адигенин муниципалитет|Адигенин муниципалитетехь]] бу дукхахкарш (95,7 % я 19 860 стаг 3,4 % эрмалойн дуьхьала), [[Боржомин муниципалитет|Боржомин муниципалитетехь]] (84,2 % я 27 301 стаг 9,6 % эрмалойн, 2,2 % хӀирийн, 1,8 % оьрсийн, 1,7 % желтойн дуьхьала), [[Аспиндзин муниципалитет|Аспиндзин муниципалитетехь]] (82,0 % я 10 671 стаг 17,5 % эрмалойн дуьхьала), [[Ахалцихин муниципалитет|Ахалцихин муниципалитетехь]] (61,7 % стаг 28 473 стаг 36,6 % эрмалойн (16 879 стаг дуьхьала)&lt;ref name=autogenerated1&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/census/2002/03%20Ethnic%20Composition.pdf |title = Этнический состав Грузии по переписи 2002 года |lang = en |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140407043855/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/census/2002/03%20Ethnic%20Composition.pdf |archivedate = 2014-04-07 }}&lt;/ref&gt;.

[[Эрмалой]] [[Ниноцминдин муниципалитет|Ниноцминдин муниципалитетехь]] бу дукхахберш (95,8 % я 32 857 стаг. 2,7 % оьрсийн а, 1,4 % гуьржийн а дуьхьала), цул совнах [[Ахалкалакин муниципалитет|Ахалкалакин муниципалитетехь]] (94,3 % я 57 516 стаг 5,3 % [[гуьржий]]н дуьхьала).

Месхетехь бехаш хила болу [[туркой-месхетинхой]] (туркой-Ӏосманаш) [[1944]] шарахь Гуьржийчура арабаьхира; хӀинца йолу ханна цера тӀаьхьенаш еха хилачу ССРСн тайп-тайпанара пачхьалкхашкахь а, АЦШ-ехь а. ХӀинцалерачу регионехь бусулбанаш кӀезига бу; бахархой лараро уьш «гуьржашна» юкъатуха.

:* ''' Мехкан бахархой ''' Юккъера оьмар хьалхарчу а, Лакхарчу а муьрехь.
Оцу хенахь Джавахка ахкахь бехаш бара эрмалой. Иза бакъ хилар тешалладо [[эрмалой]]н, а [[гуьржий]]н а, иштта [[Ӏаьрбий]]н а хӀосташа. XI бӀешеран [[Леонти Мровели]] цӀе йолучу тептархочуна хаамашца, Джавахка бахархоша эрмалойн мотт бара буьйцуш&lt;ref&gt;{{книга
 |автор         = Леонти Мровели
 |часть         = 
 |заглавие      = «Картлис Цховреба» («Житие Грузии»)
 |оригинал      = 
 |ссылка        = http://erdu.info/wp-content/uploads/2013/01/%D0%9B.%D0%9C%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B8-%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BB%D0%B8%D1%81-%D0%A6%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B1%D0%B0-%D0%96%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%B5-%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B8-.pdf
 |издание       = 
 |ответственный = 
 |место         = 
 |издательство  = 
 |год           = XI век
 |том           = 
 |страницы      = 
 |страниц       = 
 |isbn          = 
}}
{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2018 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

:* ''' Мехкан бахархой ''' [[16 бӀешо|XVI]] — [[18 бӀешо|XVIII]] бӀешо

[[16 бӀешо|XVI]] — [[18 бӀешо|XVIII]] бӀешерашкахь хилачу туркойн налогийн реестраш боху, Джавахка махкахь а, цуьна гонахьарчу кӀошташкара а нах бехачу меттигашкахь дукхахберш бара [[эрмалой]]. [[Вахушти Багратиони]] а, мхитаристийн конгрегацин декъашхочун [[Гукас Инчичян|Гукаса Инчичянан]] а кхиболу а гӀуржийн авторийн тептаршкахь а карадо иза&lt;ref&gt;{{книга
|автор = Мелконян А.
|часть = 
|заглавие = Джавахк в XIX веке и первой четверти XX века. (на арм. языке)
|оригинал =  
|ссылка = 
|издание = 
|ответственный = 
|место = Ереван
|издательство = Институт истории Национальной академии наук
|год = 2003
|том = 
|страницы = 88
|страниц = 215
|isbn = 
}}&lt;/ref&gt;. Кхузахь [[Хункар-мохк|туркойн Ӏедал]] дӀахӀотиначул тӀехьа Джавахка махкан къаьмнийн хӀоттам хийцабала болабелира. Джавахка махкан керста бахархой, маддара аьлча эрмалой, кӀизига хилира, бусулба къаьмнаш совдала доладелира, кхуза баха ховшира [[лазаш|лазаш]] а, [[чергазий|чергазий]] а бара. [[18 бӀешо|XVIII бӀешеран]] чакхехь дукху эрмалой Джавахк махкара арабаьллира, кхидолу дакъа хӀалак дира. Туркойн Ӏедало Джавахк махкахь кхоьллира Ахалцихин [[пашалык]], иза тӀехьо Хункар-мехкан къилбаседа-малхбалехьара дозанийн коьрта форпост хила дӀахӀоьтира&lt;ref&gt;[http://www.worldstatesmen.org/Turkey.html История Турции (на английском)]&lt;/ref&gt;.

:* ''' Махкан бахархой ''' 1829-1831 шш.
Оьрсийн-туркойн тӀом болабалале, 1820-гӀа шераш долалуш, Джавахкехь дехаш дара 2534 доьзал, царах&lt;ref&gt;http://javaxk.narod.ru/history.html&lt;/ref&gt;:
эрмалой - 1716 доьзал (67,7 %)
бусулбанаш - 639 доьзал (25,2 %)
гуьржий - 179 доьзал (7 %)
Оьрсийн-туркойн тӀом чекхбелчул тӀехьа Самцхе-Джавахети бехаш болу бусулбашна (оцу юкъахь бара гуьржий а) аьллира Хункар-мохк дехьа довла аьлла&lt;ref&gt;[http://www.dzeglebi.ge/rus/statiebi/istoria/djavaxeti.html Джавахети] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160809012741/http://www.dzeglebi.ge/rus/statiebi/istoria/djavaxeti.html |date=2016-08-09 }}&lt;/ref&gt;. Цера метта Ӏедала гӀоьнца 1829-1831 шш. Самцхе-Джавахети Туркойчура сихьабаьллира эзаршкахь эрмалой. [[Адрианополин машаран барт (1829)|Адрианополин машаран бертан]] сацамца, шайна баха пачхьалкх харжа 18 бутт беллира. Оцу муьрехь бусулба бахархойн аьтту бара бусулба йолу Туркойчу дӀакхалха, ткъа эрмалойн - керста Росси&lt;ref&gt;[https://iberiana.wordpress.com/iberiana/g-ananiashvili-konvulsia Этнические чистки и депортации в Грузии и на Северном Кавказе]&lt;/ref&gt;. Керла администрацино 1830 шарахь цига баха ховшира Эрзерумера 35 эзар эрмало.

:* ''' Махкан бахархой ''' ХХ бӀешеран юьхьехь.

1914 шарахь, Дуьххьара дуьнен тӀом болабалале, Джавахкехь бехаш бара 98159 стаг, царах:
* [[Эрмалой]]-81 014 (82,5 %)
* [[Оьрсий]]-7185 (7,3 %)
* [[Гуьржий]]-6905 (7 %)
* [[Бусулбанаш]]-3036 (3 %)
* Кхиберш-19 (0,01 %)

'''Самцхе-Джавахетии а, цуьна муниципалитетийн а къаьмнийн хӀоттам (2002)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года]{{ref-en}}&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;wikitable&quot;
 !&lt;small&gt;муниципалитет&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; ||шаберш || &lt;small&gt;[[эрмалой]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br&gt;ий]]&lt;/small&gt; ||% || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьр-&lt;br&gt;сий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[желтой|жел-&lt;br&gt;той]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br&gt;раин-&lt;br&gt;аш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br&gt;байд-&lt;br&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;кхи&lt;/small&gt; || %
 |-
 | [[Адигенин муниципалитет|Адигенин]] || align=&quot;right&quot; | 20 752 || align=&quot;right&quot; | 698 || align=&quot;right&quot; | 3,36 % || align=&quot;right&quot; | 19 860 || align=&quot;right&quot; | 95,70 % || align=&quot;right&quot; | 101 || align=&quot;right&quot; | 0,49 % || align=&quot;right&quot; | 28 || align=&quot;right&quot; | 0,13 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 20 || align=&quot;right&quot; | 0,10 % || align=&quot;right&quot; | 17 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,04 %
 |-
 | [[Аспиндзин муниципалитет|Аспиндзин]] || align=&quot;right&quot; | 13 010 || align=&quot;right&quot; | 2273 || align=&quot;right&quot; | 17,47 % || align=&quot;right&quot; | 10 671 || align=&quot;right&quot; | 82,02 % || align=&quot;right&quot; | 34 || align=&quot;right&quot; | 0,26 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,05 %
 |-
 | [[Ахалкалакин муниципалитет|Ахалкалакин]] || align=&quot;right&quot; | 60 975 || align=&quot;right&quot; | 57 516 || align=&quot;right&quot; | 94,33 % || align=&quot;right&quot; | 3214 || align=&quot;right&quot; | 5,27 % || align=&quot;right&quot; | 157 || align=&quot;right&quot; | 0,26 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 51 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 14 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 3 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 3 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,01 %
 |-
 | [[Ахалцихин муниципалитет|Ахалцихин]] || align=&quot;right&quot; | 46 134 || align=&quot;right&quot; | 16 879 || align=&quot;right&quot; | 36,59 % || align=&quot;right&quot; | 28 473 || align=&quot;right&quot; | 61,72 % || align=&quot;right&quot; | 410 || align=&quot;right&quot; | 0,89 % || align=&quot;right&quot; | 52 || align=&quot;right&quot; | 0,11 % || align=&quot;right&quot; | 129 || align=&quot;right&quot; | 0,28 % || align=&quot;right&quot; | 42 || align=&quot;right&quot; | 0,09 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 12 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 124 || align=&quot;right&quot; | 0,27 %
 |-
 | [[Боржомин муниципалитет|Боржомин]] || align=&quot;right&quot; | 32 422 || align=&quot;right&quot; | 3124 || align=&quot;right&quot; | 9,64 % || align=&quot;right&quot; | 27 301 || align=&quot;right&quot; | 84,21 % || align=&quot;right&quot; | 585 || align=&quot;right&quot; | 1,80 % || align=&quot;right&quot; | 719 || align=&quot;right&quot; | 2,22 % || align=&quot;right&quot; | 540 || align=&quot;right&quot; | 1,67 % || align=&quot;right&quot; | 75 || align=&quot;right&quot; | 0,23 % || align=&quot;right&quot; | 24 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 44 || align=&quot;right&quot; | 0,13 %
 |-
 | [[Ниноцминдин муниципалитет|Ниноцминдин]] || align=&quot;right&quot; | 34 305 || align=&quot;right&quot; | 32 857 || align=&quot;right&quot; | 95,78 % || align=&quot;right&quot; | 476 || align=&quot;right&quot; | 1,39 % || align=&quot;right&quot; | 943 || align=&quot;right&quot; | 2,75 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 12 || align=&quot;right&quot; | 0,03 %
 |-
 | '''мохк''', шаберш || align=&quot;right&quot; | 207 598 || align=&quot;right&quot; | 113 347 || align=&quot;right&quot; | 54,60 % || align=&quot;right&quot; | 89 995 || align=&quot;right&quot; | 43,35 % || align=&quot;right&quot; | 2230 || align=&quot;right&quot; | 1,07 % || align=&quot;right&quot; | 822 || align=&quot;right&quot; | 0,40 % || align=&quot;right&quot; | 740 || align=&quot;right&quot; | 0,36 % || align=&quot;right&quot; | 162 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 59 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 42 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 201 || align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|}

Мехкан динан хӀоттам: [[Эрмалойн Апостолийн килс]] (42,3 %), [[Гуьржийн православин килс]] (40,9 %), [[Эрмалойн Католикийн килс]] (13,2 %), [[Ислам]] (2,8 %).&lt;ref name=&quot;религ&quot;/&gt;

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>rhg6bhafpcy5urkrc9g8ioltbku5hm3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669790</id>
      <parentid>8669789</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:04:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25110" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе        = Самцхе-Джавахети
|Шен цӀе            = სამცხე-ჯავახეთი
|ХӀост              = 
|Байракх            = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 35 |lat_sec = 
 |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 16 |lon_sec = 
|Включает           = 6 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]]
|Коьрта гӀала       = Ахалцихе
|Крупные города     = [[Ахалцихе]] (17 903 стаг, [[2014 год|2014 г.]]), [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] (10 546), [[Ахалкалаки]] (8295), [[Ниноцминда]] (5144), [[Вале (Гуьржийчоь)|Вале]] (3646)
|Дата               = 1995
|Губернатор         = [[Амиранашвили, Бесик|Бесик Амиранашвили]]
|Меттанаш           = [[гуьржийн мотт|гуьржийн]]; иштта баьржина бу эрмалойн
|Бахархой           = 155 903&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
 |Шо                = 2018
 |Бахархой меттиг   = 
 |Луьсталла         = 
 |Къаьмнийн хӀоттам = [[Эрмалой]] (50,5 %), [[гуьржий]] (48,3 %), [[оьрсий]] (0,4 %), [[желтой]] (0,3 %), [[хӀирий]] (0,2 %)&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;
 |Динан хӀоттам = 2014 шарахь: [[православниш]]&amp;nbsp;(45,2 %), [[эрмалойн апостолийн килс|эрмалойн АЦ]]&amp;nbsp;(40,0 %), [[католикаш]]&amp;nbsp;(9,4 %), [[бусулбанаш]]&amp;nbsp;(3,8 %)&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[[http://pop-stat.mashke.org/georgia-religion2014b.htm georgia-religion2014]{{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда= 6413
 |Майдан меттиг     = 
|Уггара йокху локхалла =
|Шоралла            =
|Дохалла            =
|Карта              = Самцхе-Джавахети на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура       =
|ISO                = GE-SJ
|FIPS               =
|Поштан индексаш    =
|Автомобилан код    =
|Сайт               = http://samtskhe-javakheti.gov.ge
|Commons Категори   =
|Билгалдахарш       =
}}
'''Са́мцхе-Джавахе́ти''' ({{lang-ka|სამცხე-ჯავახეთი}}) — [[Гуьржийчоь]]нан [[Гуьржийчоьнан административно-мехкан йекъайалар|мохк (мхаре)]], мохк бу пачхьалкхан къилба декъехь, дозанаш ду [[Эрмалойчоь]]ца а, [[Туркойчоь]]ца а.

Коьрта историн сийлахь меттиг ю хьехарш йолу килсаш [[Вардзиа]] (йиллина Тамарас&lt;ref&gt;[http://travelgeorgia.ru/238/ Вардзия]&lt;/ref&gt;. Махкахь ю курорт [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] дерригдуьненахь гӀарадаьлла долу  [[Боржоми (минеральная вода)|дарбане хишца]].

Регионехула ю  Баку — Тбилиси — Джейхан нефтьузург а, [[Къилбакавказан газъюьгург]] а.

== Административан йекъайалар ==
Махкахь ю ялх [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]] (2006 шо кхаччалц кӀошт). 2016 тӀера 2018 шш. къаччалц  [[Ахалцихе]] гӀалина муниципалитет статус елира (мехкан муьтӀахь йолу гӀала яра).

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км²|| бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes |lang = en }}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-
 | [[Адигенин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 800 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:20752}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:16462}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:16305}} || [[Адигени]] гӀкэ
 |-
 | [[Аспиндзин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 825 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:13010}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:10372}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10531}} || [[Аспиндза]] гӀкэ
 |-
 | [[Ахалкалакин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1235 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:60975}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:45070}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:42949}} || [[Ахалкалаки]] гӀ.
 |-
 | [[Ахалцихин муниципалитет]]&lt;ref&gt;включая город [[Ахалцихе]]&lt;/ref&gt; || align=&quot;right&quot; | 1010 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:46134}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:38895}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:39375}} || [[Ахалцихе]] гӀ.
 |-
 | [[Боржомин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1189 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:32422}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:25214}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:25240}} || [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] гӀ.
 |-
 | [[Ниноцминдан муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1353 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:34305}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:24491}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:21503}} || [[Ниноцминда]] гӀ.
 |-
 | '''мохк''', берриге || align=&quot;right&quot; | 6413 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:207598}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:160504}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:155903}} || '''[[Ахалцихе]]''' гӀ.
|}

Административан центр — [[Ахалцихе]].

Махкахь ю 5 гӀала, 6 гӀалин кепара эвла, 268 эвла.

'''[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]''': [[Ахалцихе]] (17 903 стаг, ларар [[2014 шо]]), [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] (10 546 стаг), [[Ахалкалаки]] (8295 стаг), [[Ниноцминда]] (5144 стаг), [[Вале (Гуьржийчоь)|Вале]] (3646 стаг);

'''[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвланаш|ГӀалин кепара эвланаш]]''': [[Аспиндза]] (2379 стаг, ларар [[2014 шо]]), [[Бакуриани]] (1879 стаг), [[Ахалдаба (Боржомин муниципалитет)|Ахалдаба]] (1586 стаг), [[Абастумани]] (937 стаг), [[Цагвери]] (799 стаг), [[Адигени]] (783 стаг), [[Бакуриански Андезит]] (352 стаг).

== Бахархой ==
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot; /&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
|берриге ||align=&quot;right&quot; | 160 504 ||align=&quot;right&quot; | 100,00 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 81 089 ||align=&quot;right&quot; | 50,52 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 77 498 ||align=&quot;right&quot; | 48,28 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 712 ||align=&quot;right&quot; | 0,44 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 420 ||align=&quot;right&quot; | 0,26 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 393 ||align=&quot;right&quot; | 0,24 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 142 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Азербайджанаш]] ||align=&quot;right&quot; | 89 ||align=&quot;right&quot; | 0,06 %
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 16 ||align=&quot;right&quot; | 0,01 %
|-
| [[Абхазаш]] ||align=&quot;right&quot; | 11 ||align=&quot;right&quot; | 0,01 %
|-
|&lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 134 ||align=&quot;right&quot; | 0,08 %
|-
|}
&lt;/div&gt;
2018 шеран 1 январехь ларарца махкахь 155 903 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь — 213 700 бахархой, 2009 шеран 1 январехь — 208 100 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии |lang = en |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }}&lt;/ref&gt;.

2014 шарахь ларарца махкахь 160 504 бахархой бара&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 207 598 бахархой&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;.

'''Самцхе-Джавахети''' мохк тайп-тайпнара къаьмнаш долуш бу. 2002 шарахь ларарца махкахь бара 207 598 бахархой царах 54,6 % [[эрмалой]] (113 347 стаг), 43,4 % — [[гуьржий]] (89 995 стаг), 1,1 % — [[оьрсий]] (2230 стаг), 0,4 % — хӀирий (822 стаг), 0,4 % — [[желтой]] (740 стаг)&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;.

[[Гуьржий]] ([[Туркой-месхетинхой|месхетинхой]]) [[Адигенин муниципалитет|Адигенин муниципалитетехь]] бу дукхахкарш (95,7 % я 19 860 стаг 3,4 % эрмалойн дуьхьала), [[Боржомин муниципалитет|Боржомин муниципалитетехь]] (84,2 % я 27 301 стаг 9,6 % эрмалойн, 2,2 % хӀирийн, 1,8 % оьрсийн, 1,7 % желтойн дуьхьала), [[Аспиндзин муниципалитет|Аспиндзин муниципалитетехь]] (82,0 % я 10 671 стаг 17,5 % эрмалойн дуьхьала), [[Ахалцихин муниципалитет|Ахалцихин муниципалитетехь]] (61,7 % стаг 28 473 стаг 36,6 % эрмалойн (16 879 стаг дуьхьала)&lt;ref name=autogenerated1&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/census/2002/03%20Ethnic%20Composition.pdf |title = Этнический состав Грузии по переписи 2002 года |lang = en |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140407043855/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/census/2002/03%20Ethnic%20Composition.pdf |archivedate = 2014-04-07 }}&lt;/ref&gt;.

[[Эрмалой]] [[Ниноцминдин муниципалитет|Ниноцминдин муниципалитетехь]] бу дукхахберш (95,8 % я 32 857 стаг. 2,7 % оьрсийн а, 1,4 % гуьржийн а дуьхьала), цул совнах [[Ахалкалакин муниципалитет|Ахалкалакин муниципалитетехь]] (94,3 % я 57 516 стаг 5,3 % [[гуьржий]]н дуьхьала).

Месхетехь бехаш хила болу [[туркой-месхетинхой]] (туркой-Ӏосманаш) [[1944]] шарахь Гуьржийчура арабаьхира; хӀинца йолу ханна цера тӀаьхьенаш еха хилачу ССРСн тайп-тайпанара пачхьалкхашкахь а, АЦШ-ехь а. ХӀинцалерачу регионехь бусулбанаш кӀезига бу; бахархой лараро уьш «гуьржашна» юкъатуха.

:* ''' Мехкан бахархой ''' Юккъера оьмар хьалхарчу а, Лакхарчу а муьрехь.
Оцу хенахь Джавахка ахкахь бехаш бара эрмалой. Иза бакъ хилар тешалладо [[эрмалой]]н, а [[гуьржий]]н а, иштта [[Ӏаьрбий]]н а хӀосташа. XI бӀешеран [[Леонти Мровели]] цӀе йолучу тептархочуна хаамашца, Джавахка бахархоша эрмалойн мотт бара буьйцуш&lt;ref&gt;{{книга
 |автор         = Леонти Мровели
 |часть         = 
 |заглавие      = «Картлис Цховреба» («Житие Грузии»)
 |оригинал      = 
 |ссылка        = http://erdu.info/wp-content/uploads/2013/01/%D0%9B.%D0%9C%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B8-%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BB%D0%B8%D1%81-%D0%A6%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B1%D0%B0-%D0%96%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%B5-%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B8-.pdf
 |издание       = 
 |ответственный = 
 |место         = 
 |издательство  = 
 |год           = XI век
 |том           = 
 |страницы      = 
 |страниц       = 
 |isbn          = 
}}
{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2018 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

:* ''' Мехкан бахархой ''' [[16 бӀешо|XVI]] — [[18 бӀешо|XVIII]] бӀешо

[[16 бӀешо|XVI]] — [[18 бӀешо|XVIII]] бӀешерашкахь хилачу туркойн налогийн реестраш боху, Джавахка махкахь а, цуьна гонахьарчу кӀошташкара а нах бехачу меттигашкахь дукхахберш бара [[эрмалой]]. [[Вахушти Багратиони]] а, мхитаристийн конгрегацин декъашхочун [[Гукас Инчичян|Гукаса Инчичянан]] а кхиболу а гӀуржийн авторийн тептаршкахь а карадо иза&lt;ref&gt;{{книга
|автор = Мелконян А.
|часть = 
|заглавие = Джавахк в XIX веке и первой четверти XX века. (на арм. языке)
|оригинал =  
|ссылка = 
|издание = 
|ответственный = 
|место = Ереван
|издательство = Институт истории Национальной академии наук
|год = 2003
|том = 
|страницы = 88
|страниц = 215
|isbn = 
}}&lt;/ref&gt;. Кхузахь [[Хункар-мохк|туркойн Ӏедал]] дӀахӀотиначул тӀехьа Джавахка махкан къаьмнийн хӀоттам хийцабала болабелира. Джавахка махкан керста бахархой, маддара аьлча эрмалой, кӀизига хилира, бусулба къаьмнаш совдала доладелира, кхуза баха ховшира [[лазаш|лазаш]] а, [[чергазий|чергазий]] а бара. [[18 бӀешо|XVIII бӀешеран]] чакхехь дукху эрмалой Джавахк махкара арабаьллира, кхидолу дакъа хӀалак дира. Туркойн Ӏедало Джавахк махкахь кхоьллира Ахалцихин [[пашалык]], иза тӀехьо Хункар-мехкан къилбаседа-малхбалехьара дозанийн коьрта форпост хила дӀахӀоьтира&lt;ref&gt;[http://www.worldstatesmen.org/Turkey.html История Турции (на английском)]&lt;/ref&gt;.

:* ''' Махкан бахархой ''' 1829-1831 шш.
Оьрсийн-туркойн тӀом болабалале, 1820-гӀа шераш долалуш, Джавахкехь дехаш дара 2534 доьзал, царах&lt;ref&gt;http://javaxk.narod.ru/history.html&lt;/ref&gt;:
эрмалой - 1716 доьзал (67,7 %)
бусулбанаш - 639 доьзал (25,2 %)
гуьржий - 179 доьзал (7 %)
Оьрсийн-туркойн тӀом чекхбелчул тӀехьа Самцхе-Джавахети бехаш болу бусулбашна (оцу юкъахь бара гуьржий а) аьллира Хункар-мохк дехьа довла аьлла&lt;ref&gt;[http://www.dzeglebi.ge/rus/statiebi/istoria/djavaxeti.html Джавахети] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160809012741/http://www.dzeglebi.ge/rus/statiebi/istoria/djavaxeti.html |date=2016-08-09 }}&lt;/ref&gt;. Цера метта Ӏедала гӀоьнца 1829-1831 шш. Самцхе-Джавахети Туркойчура сихьабаьллира эзаршкахь эрмалой. [[Адрианополин машаран барт (1829)|Адрианополин машаран бертан]] сацамца, шайна баха пачхьалкх харжа 18 бутт беллира. Оцу муьрехь бусулба бахархойн аьтту бара бусулба йолу Туркойчу дӀакхалха, ткъа эрмалойн - керста Росси&lt;ref&gt;[https://iberiana.wordpress.com/iberiana/g-ananiashvili-konvulsia Этнические чистки и депортации в Грузии и на Северном Кавказе]&lt;/ref&gt;. Керла администрацино 1830 шарахь цига баха ховшира Эрзерумера 35 эзар эрмало.

:* ''' Махкан бахархой ''' ХХ бӀешеран юьхьехь.

1914 шарахь, Дуьххьара дуьнен тӀом болабалале, Джавахкехь бехаш бара 98159 стаг, царах:
* [[Эрмалой]]-81 014 (82,5 %)
* [[Оьрсий]]-7185 (7,3 %)
* [[Гуьржий]]-6905 (7 %)
* [[Бусулбанаш]]-3036 (3 %)
* Кхиберш-19 (0,01 %)

'''Самцхе-Джавахетии а, цуьна муниципалитетийн а къаьмнийн хӀоттам (2002)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года]{{ref-en}}&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;wikitable&quot;
 !&lt;small&gt;муниципалитет&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; ||шаберш || &lt;small&gt;[[эрмалой]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br&gt;ий]]&lt;/small&gt; ||% || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьр-&lt;br&gt;сий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[желтой|жел-&lt;br&gt;той]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br&gt;раин-&lt;br&gt;аш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br&gt;байд-&lt;br&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;кхи&lt;/small&gt; || %
 |-
 | [[Адигенин муниципалитет|Адигенин]] || align=&quot;right&quot; | 20 752 || align=&quot;right&quot; | 698 || align=&quot;right&quot; | 3,36 % || align=&quot;right&quot; | 19 860 || align=&quot;right&quot; | 95,70 % || align=&quot;right&quot; | 101 || align=&quot;right&quot; | 0,49 % || align=&quot;right&quot; | 28 || align=&quot;right&quot; | 0,13 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 20 || align=&quot;right&quot; | 0,10 % || align=&quot;right&quot; | 17 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,04 %
 |-
 | [[Аспиндзин муниципалитет|Аспиндзин]] || align=&quot;right&quot; | 13 010 || align=&quot;right&quot; | 2273 || align=&quot;right&quot; | 17,47 % || align=&quot;right&quot; | 10 671 || align=&quot;right&quot; | 82,02 % || align=&quot;right&quot; | 34 || align=&quot;right&quot; | 0,26 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,05 %
 |-
 | [[Ахалкалакин муниципалитет|Ахалкалакин]] || align=&quot;right&quot; | 60 975 || align=&quot;right&quot; | 57 516 || align=&quot;right&quot; | 94,33 % || align=&quot;right&quot; | 3214 || align=&quot;right&quot; | 5,27 % || align=&quot;right&quot; | 157 || align=&quot;right&quot; | 0,26 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 51 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 14 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 3 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 3 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,01 %
 |-
 | [[Ахалцихин муниципалитет|Ахалцихин]] || align=&quot;right&quot; | 46 134 || align=&quot;right&quot; | 16 879 || align=&quot;right&quot; | 36,59 % || align=&quot;right&quot; | 28 473 || align=&quot;right&quot; | 61,72 % || align=&quot;right&quot; | 410 || align=&quot;right&quot; | 0,89 % || align=&quot;right&quot; | 52 || align=&quot;right&quot; | 0,11 % || align=&quot;right&quot; | 129 || align=&quot;right&quot; | 0,28 % || align=&quot;right&quot; | 42 || align=&quot;right&quot; | 0,09 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 12 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 124 || align=&quot;right&quot; | 0,27 %
 |-
 | [[Боржомин муниципалитет|Боржомин]] || align=&quot;right&quot; | 32 422 || align=&quot;right&quot; | 3124 || align=&quot;right&quot; | 9,64 % || align=&quot;right&quot; | 27 301 || align=&quot;right&quot; | 84,21 % || align=&quot;right&quot; | 585 || align=&quot;right&quot; | 1,80 % || align=&quot;right&quot; | 719 || align=&quot;right&quot; | 2,22 % || align=&quot;right&quot; | 540 || align=&quot;right&quot; | 1,67 % || align=&quot;right&quot; | 75 || align=&quot;right&quot; | 0,23 % || align=&quot;right&quot; | 24 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 44 || align=&quot;right&quot; | 0,13 %
 |-
 | [[Ниноцминдин муниципалитет|Ниноцминдин]] || align=&quot;right&quot; | 34 305 || align=&quot;right&quot; | 32 857 || align=&quot;right&quot; | 95,78 % || align=&quot;right&quot; | 476 || align=&quot;right&quot; | 1,39 % || align=&quot;right&quot; | 943 || align=&quot;right&quot; | 2,75 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 12 || align=&quot;right&quot; | 0,03 %
 |-
 | '''мохк''', шаберш || align=&quot;right&quot; | 207 598 || align=&quot;right&quot; | 113 347 || align=&quot;right&quot; | 54,60 % || align=&quot;right&quot; | 89 995 || align=&quot;right&quot; | 43,35 % || align=&quot;right&quot; | 2230 || align=&quot;right&quot; | 1,07 % || align=&quot;right&quot; | 822 || align=&quot;right&quot; | 0,40 % || align=&quot;right&quot; | 740 || align=&quot;right&quot; | 0,36 % || align=&quot;right&quot; | 162 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 59 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 42 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 201 || align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|}

Мехкан динан хӀоттам: [[Гуьржийн православин килс]] (45,24 %), [[Эрмалойн Апостолийн килс]] (39,95 %), [[католикаш]] (9,36 %), [[Ислам]] (3,78 %).&lt;ref name=&quot;религ&quot;/&gt;

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>g4bfcicxdjg7fxiq27ngvp6rhttb050</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669791</id>
      <parentid>8669790</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:06:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25109" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе        = Самцхе-Джавахети
|Шен цӀе            = სამცხე-ჯავახეთი
|ХӀост              = 
|Байракх            = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 35 |lat_sec = 
 |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 16 |lon_sec = 
|Включает           = 6 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]]
|Коьрта гӀала       = Ахалцихе
|Крупные города     = [[Ахалцихе]] (17 903 стаг, [[2014 год|2014 г.]]), [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] (10 546), [[Ахалкалаки]] (8295), [[Ниноцминда]] (5144), [[Вале (Гуьржийчоь)|Вале]] (3646)
|Дата               = 1995
|Губернатор         = [[Амиранашвили, Бесик|Бесик Амиранашвили]]
|Меттанаш           = [[гуьржийн мотт|гуьржийн]]; иштта баьржина бу эрмалойн
|Бахархой           = 155 903&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
 |Шо                = 2018
 |Бахархой меттиг   = 
 |Луьсталла         = 
 |Къаьмнийн хӀоттам = [[Эрмалой]] (50,5 %), [[гуьржий]] (48,3 %), [[оьрсий]] (0,4 %), [[желтой]] (0,3 %), [[хӀирий]] (0,2 %)&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;
 |Динан хӀоттам = 2014 шарахь: [[православниш]]&amp;nbsp;(45,2 %), [[эрмалойн апостолийн килс|эрмалойн АЦ]]&amp;nbsp;(40,0 %), [[католикаш]]&amp;nbsp;(9,4 %), [[бусулбанаш]]&amp;nbsp;(3,8 %)&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-religion2014b.htm georgia-religion2014]{{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда= 6413
 |Майдан меттиг     = 
|Уггара йокху локхалла =
|Шоралла            =
|Дохалла            =
|Карта              = Самцхе-Джавахети на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура       =
|ISO                = GE-SJ
|FIPS               =
|Поштан индексаш    =
|Автомобилан код    =
|Сайт               = http://samtskhe-javakheti.gov.ge
|Commons Категори   =
|Билгалдахарш       =
}}
'''Са́мцхе-Джавахе́ти''' ({{lang-ka|სამცხე-ჯავახეთი}}) — [[Гуьржийчоь]]нан [[Гуьржийчоьнан административно-мехкан йекъайалар|мохк (мхаре)]], мохк бу пачхьалкхан къилба декъехь, дозанаш ду [[Эрмалойчоь]]ца а, [[Туркойчоь]]ца а.

Коьрта историн сийлахь меттиг ю хьехарш йолу килсаш [[Вардзиа]] (йиллина Тамарас&lt;ref&gt;[http://travelgeorgia.ru/238/ Вардзия]&lt;/ref&gt;. Махкахь ю курорт [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] дерригдуьненахь гӀарадаьлла долу  [[Боржоми (минеральная вода)|дарбане хишца]].

Регионехула ю  Баку — Тбилиси — Джейхан нефтьузург а, [[Къилбакавказан газъюьгург]] а.

== Административан йекъайалар ==
Махкахь ю ялх [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]] (2006 шо кхаччалц кӀошт). 2016 тӀера 2018 шш. къаччалц  [[Ахалцихе]] гӀалина муниципалитет статус елира (мехкан муьтӀахь йолу гӀала яра).

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км²|| бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes |lang = en }}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-
 | [[Адигенин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 800 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:20752}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:16462}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:16305}} || [[Адигени]] гӀкэ
 |-
 | [[Аспиндзин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 825 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:13010}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:10372}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10531}} || [[Аспиндза]] гӀкэ
 |-
 | [[Ахалкалакин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1235 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:60975}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:45070}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:42949}} || [[Ахалкалаки]] гӀ.
 |-
 | [[Ахалцихин муниципалитет]]&lt;ref&gt;включая город [[Ахалцихе]]&lt;/ref&gt; || align=&quot;right&quot; | 1010 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:46134}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:38895}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:39375}} || [[Ахалцихе]] гӀ.
 |-
 | [[Боржомин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1189 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:32422}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:25214}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:25240}} || [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] гӀ.
 |-
 | [[Ниноцминдан муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1353 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:34305}} || align=&quot;right&quot; | {{formatnum:24491}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:21503}} || [[Ниноцминда]] гӀ.
 |-
 | '''мохк''', берриге || align=&quot;right&quot; | 6413 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:207598}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:160504}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:155903}} || '''[[Ахалцихе]]''' гӀ.
|}

Административан центр — [[Ахалцихе]].

Махкахь ю 5 гӀала, 6 гӀалин кепара эвла, 268 эвла.

'''[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]''': [[Ахалцихе]] (17 903 стаг, ларар [[2014 шо]]), [[Боржоми (гӀала)|Боржоми]] (10 546 стаг), [[Ахалкалаки]] (8295 стаг), [[Ниноцминда]] (5144 стаг), [[Вале (Гуьржийчоь)|Вале]] (3646 стаг);

'''[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвланаш|ГӀалин кепара эвланаш]]''': [[Аспиндза]] (2379 стаг, ларар [[2014 шо]]), [[Бакуриани]] (1879 стаг), [[Ахалдаба (Боржомин муниципалитет)|Ахалдаба]] (1586 стаг), [[Абастумани]] (937 стаг), [[Цагвери]] (799 стаг), [[Адигени]] (783 стаг), [[Бакуриански Андезит]] (352 стаг).

== Бахархой ==
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot; /&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
|берриге ||align=&quot;right&quot; | 160 504 ||align=&quot;right&quot; | 100,00 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 81 089 ||align=&quot;right&quot; | 50,52 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 77 498 ||align=&quot;right&quot; | 48,28 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 712 ||align=&quot;right&quot; | 0,44 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 420 ||align=&quot;right&quot; | 0,26 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 393 ||align=&quot;right&quot; | 0,24 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 142 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Азербайджанаш]] ||align=&quot;right&quot; | 89 ||align=&quot;right&quot; | 0,06 %
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 16 ||align=&quot;right&quot; | 0,01 %
|-
| [[Абхазаш]] ||align=&quot;right&quot; | 11 ||align=&quot;right&quot; | 0,01 %
|-
|&lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 134 ||align=&quot;right&quot; | 0,08 %
|-
|}
&lt;/div&gt;
2018 шеран 1 январехь ларарца махкахь 155 903 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь — 213 700 бахархой, 2009 шеран 1 январехь — 208 100 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии |lang = en |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }}&lt;/ref&gt;.

2014 шарахь ларарца махкахь 160 504 бахархой бара&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 207 598 бахархой&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;.

'''Самцхе-Джавахети''' мохк тайп-тайпнара къаьмнаш долуш бу. 2002 шарахь ларарца махкахь бара 207 598 бахархой царах 54,6 % [[эрмалой]] (113 347 стаг), 43,4 % — [[гуьржий]] (89 995 стаг), 1,1 % — [[оьрсий]] (2230 стаг), 0,4 % — хӀирий (822 стаг), 0,4 % — [[желтой]] (740 стаг)&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;.

[[Гуьржий]] ([[Туркой-месхетинхой|месхетинхой]]) [[Адигенин муниципалитет|Адигенин муниципалитетехь]] бу дукхахкарш (95,7 % я 19 860 стаг 3,4 % эрмалойн дуьхьала), [[Боржомин муниципалитет|Боржомин муниципалитетехь]] (84,2 % я 27 301 стаг 9,6 % эрмалойн, 2,2 % хӀирийн, 1,8 % оьрсийн, 1,7 % желтойн дуьхьала), [[Аспиндзин муниципалитет|Аспиндзин муниципалитетехь]] (82,0 % я 10 671 стаг 17,5 % эрмалойн дуьхьала), [[Ахалцихин муниципалитет|Ахалцихин муниципалитетехь]] (61,7 % стаг 28 473 стаг 36,6 % эрмалойн (16 879 стаг дуьхьала)&lt;ref name=autogenerated1&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/census/2002/03%20Ethnic%20Composition.pdf |title = Этнический состав Грузии по переписи 2002 года |lang = en |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140407043855/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/census/2002/03%20Ethnic%20Composition.pdf |archivedate = 2014-04-07 }}&lt;/ref&gt;.

[[Эрмалой]] [[Ниноцминдин муниципалитет|Ниноцминдин муниципалитетехь]] бу дукхахберш (95,8 % я 32 857 стаг. 2,7 % оьрсийн а, 1,4 % гуьржийн а дуьхьала), цул совнах [[Ахалкалакин муниципалитет|Ахалкалакин муниципалитетехь]] (94,3 % я 57 516 стаг 5,3 % [[гуьржий]]н дуьхьала).

Месхетехь бехаш хила болу [[туркой-месхетинхой]] (туркой-Ӏосманаш) [[1944]] шарахь Гуьржийчура арабаьхира; хӀинца йолу ханна цера тӀаьхьенаш еха хилачу ССРСн тайп-тайпанара пачхьалкхашкахь а, АЦШ-ехь а. ХӀинцалерачу регионехь бусулбанаш кӀезига бу; бахархой лараро уьш «гуьржашна» юкъатуха.

:* ''' Мехкан бахархой ''' Юккъера оьмар хьалхарчу а, Лакхарчу а муьрехь.
Оцу хенахь Джавахка ахкахь бехаш бара эрмалой. Иза бакъ хилар тешалладо [[эрмалой]]н, а [[гуьржий]]н а, иштта [[Ӏаьрбий]]н а хӀосташа. XI бӀешеран [[Леонти Мровели]] цӀе йолучу тептархочуна хаамашца, Джавахка бахархоша эрмалойн мотт бара буьйцуш&lt;ref&gt;{{книга
 |автор         = Леонти Мровели
 |часть         = 
 |заглавие      = «Картлис Цховреба» («Житие Грузии»)
 |оригинал      = 
 |ссылка        = http://erdu.info/wp-content/uploads/2013/01/%D0%9B.%D0%9C%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B8-%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BB%D0%B8%D1%81-%D0%A6%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B1%D0%B0-%D0%96%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%B5-%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B8-.pdf
 |издание       = 
 |ответственный = 
 |место         = 
 |издательство  = 
 |год           = XI век
 |том           = 
 |страницы      = 
 |страниц       = 
 |isbn          = 
}}
{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2018 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

:* ''' Мехкан бахархой ''' [[16 бӀешо|XVI]] — [[18 бӀешо|XVIII]] бӀешо

[[16 бӀешо|XVI]] — [[18 бӀешо|XVIII]] бӀешерашкахь хилачу туркойн налогийн реестраш боху, Джавахка махкахь а, цуьна гонахьарчу кӀошташкара а нах бехачу меттигашкахь дукхахберш бара [[эрмалой]]. [[Вахушти Багратиони]] а, мхитаристийн конгрегацин декъашхочун [[Гукас Инчичян|Гукаса Инчичянан]] а кхиболу а гӀуржийн авторийн тептаршкахь а карадо иза&lt;ref&gt;{{книга
|автор = Мелконян А.
|часть = 
|заглавие = Джавахк в XIX веке и первой четверти XX века. (на арм. языке)
|оригинал =  
|ссылка = 
|издание = 
|ответственный = 
|место = Ереван
|издательство = Институт истории Национальной академии наук
|год = 2003
|том = 
|страницы = 88
|страниц = 215
|isbn = 
}}&lt;/ref&gt;. Кхузахь [[Хункар-мохк|туркойн Ӏедал]] дӀахӀотиначул тӀехьа Джавахка махкан къаьмнийн хӀоттам хийцабала болабелира. Джавахка махкан керста бахархой, маддара аьлча эрмалой, кӀизига хилира, бусулба къаьмнаш совдала доладелира, кхуза баха ховшира [[лазаш|лазаш]] а, [[чергазий|чергазий]] а бара. [[18 бӀешо|XVIII бӀешеран]] чакхехь дукху эрмалой Джавахк махкара арабаьллира, кхидолу дакъа хӀалак дира. Туркойн Ӏедало Джавахк махкахь кхоьллира Ахалцихин [[пашалык]], иза тӀехьо Хункар-мехкан къилбаседа-малхбалехьара дозанийн коьрта форпост хила дӀахӀоьтира&lt;ref&gt;[http://www.worldstatesmen.org/Turkey.html История Турции (на английском)]&lt;/ref&gt;.

:* ''' Махкан бахархой ''' 1829-1831 шш.
Оьрсийн-туркойн тӀом болабалале, 1820-гӀа шераш долалуш, Джавахкехь дехаш дара 2534 доьзал, царах&lt;ref&gt;http://javaxk.narod.ru/history.html&lt;/ref&gt;:
эрмалой - 1716 доьзал (67,7 %)
бусулбанаш - 639 доьзал (25,2 %)
гуьржий - 179 доьзал (7 %)
Оьрсийн-туркойн тӀом чекхбелчул тӀехьа Самцхе-Джавахети бехаш болу бусулбашна (оцу юкъахь бара гуьржий а) аьллира Хункар-мохк дехьа довла аьлла&lt;ref&gt;[http://www.dzeglebi.ge/rus/statiebi/istoria/djavaxeti.html Джавахети] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160809012741/http://www.dzeglebi.ge/rus/statiebi/istoria/djavaxeti.html |date=2016-08-09 }}&lt;/ref&gt;. Цера метта Ӏедала гӀоьнца 1829-1831 шш. Самцхе-Джавахети Туркойчура сихьабаьллира эзаршкахь эрмалой. [[Адрианополин машаран барт (1829)|Адрианополин машаран бертан]] сацамца, шайна баха пачхьалкх харжа 18 бутт беллира. Оцу муьрехь бусулба бахархойн аьтту бара бусулба йолу Туркойчу дӀакхалха, ткъа эрмалойн - керста Росси&lt;ref&gt;[https://iberiana.wordpress.com/iberiana/g-ananiashvili-konvulsia Этнические чистки и депортации в Грузии и на Северном Кавказе]&lt;/ref&gt;. Керла администрацино 1830 шарахь цига баха ховшира Эрзерумера 35 эзар эрмало.

:* ''' Махкан бахархой ''' ХХ бӀешеран юьхьехь.

1914 шарахь, Дуьххьара дуьнен тӀом болабалале, Джавахкехь бехаш бара 98159 стаг, царах:
* [[Эрмалой]]-81 014 (82,5 %)
* [[Оьрсий]]-7185 (7,3 %)
* [[Гуьржий]]-6905 (7 %)
* [[Бусулбанаш]]-3036 (3 %)
* Кхиберш-19 (0,01 %)

'''Самцхе-Джавахетии а, цуьна муниципалитетийн а къаьмнийн хӀоттам (2002)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года]{{ref-en}}&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;wikitable&quot;
 !&lt;small&gt;муниципалитет&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; ||шаберш || &lt;small&gt;[[эрмалой]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br&gt;ий]]&lt;/small&gt; ||% || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьр-&lt;br&gt;сий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[желтой|жел-&lt;br&gt;той]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br&gt;раин-&lt;br&gt;аш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br&gt;байд-&lt;br&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;кхи&lt;/small&gt; || %
 |-
 | [[Адигенин муниципалитет|Адигенин]] || align=&quot;right&quot; | 20 752 || align=&quot;right&quot; | 698 || align=&quot;right&quot; | 3,36 % || align=&quot;right&quot; | 19 860 || align=&quot;right&quot; | 95,70 % || align=&quot;right&quot; | 101 || align=&quot;right&quot; | 0,49 % || align=&quot;right&quot; | 28 || align=&quot;right&quot; | 0,13 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 20 || align=&quot;right&quot; | 0,10 % || align=&quot;right&quot; | 17 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,04 %
 |-
 | [[Аспиндзин муниципалитет|Аспиндзин]] || align=&quot;right&quot; | 13 010 || align=&quot;right&quot; | 2273 || align=&quot;right&quot; | 17,47 % || align=&quot;right&quot; | 10 671 || align=&quot;right&quot; | 82,02 % || align=&quot;right&quot; | 34 || align=&quot;right&quot; | 0,26 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,05 %
 |-
 | [[Ахалкалакин муниципалитет|Ахалкалакин]] || align=&quot;right&quot; | 60 975 || align=&quot;right&quot; | 57 516 || align=&quot;right&quot; | 94,33 % || align=&quot;right&quot; | 3214 || align=&quot;right&quot; | 5,27 % || align=&quot;right&quot; | 157 || align=&quot;right&quot; | 0,26 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 51 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 14 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 3 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 3 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,01 %
 |-
 | [[Ахалцихин муниципалитет|Ахалцихин]] || align=&quot;right&quot; | 46 134 || align=&quot;right&quot; | 16 879 || align=&quot;right&quot; | 36,59 % || align=&quot;right&quot; | 28 473 || align=&quot;right&quot; | 61,72 % || align=&quot;right&quot; | 410 || align=&quot;right&quot; | 0,89 % || align=&quot;right&quot; | 52 || align=&quot;right&quot; | 0,11 % || align=&quot;right&quot; | 129 || align=&quot;right&quot; | 0,28 % || align=&quot;right&quot; | 42 || align=&quot;right&quot; | 0,09 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 12 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 124 || align=&quot;right&quot; | 0,27 %
 |-
 | [[Боржомин муниципалитет|Боржомин]] || align=&quot;right&quot; | 32 422 || align=&quot;right&quot; | 3124 || align=&quot;right&quot; | 9,64 % || align=&quot;right&quot; | 27 301 || align=&quot;right&quot; | 84,21 % || align=&quot;right&quot; | 585 || align=&quot;right&quot; | 1,80 % || align=&quot;right&quot; | 719 || align=&quot;right&quot; | 2,22 % || align=&quot;right&quot; | 540 || align=&quot;right&quot; | 1,67 % || align=&quot;right&quot; | 75 || align=&quot;right&quot; | 0,23 % || align=&quot;right&quot; | 24 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 44 || align=&quot;right&quot; | 0,13 %
 |-
 | [[Ниноцминдин муниципалитет|Ниноцминдин]] || align=&quot;right&quot; | 34 305 || align=&quot;right&quot; | 32 857 || align=&quot;right&quot; | 95,78 % || align=&quot;right&quot; | 476 || align=&quot;right&quot; | 1,39 % || align=&quot;right&quot; | 943 || align=&quot;right&quot; | 2,75 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 12 || align=&quot;right&quot; | 0,03 %
 |-
 | '''мохк''', шаберш || align=&quot;right&quot; | 207 598 || align=&quot;right&quot; | 113 347 || align=&quot;right&quot; | 54,60 % || align=&quot;right&quot; | 89 995 || align=&quot;right&quot; | 43,35 % || align=&quot;right&quot; | 2230 || align=&quot;right&quot; | 1,07 % || align=&quot;right&quot; | 822 || align=&quot;right&quot; | 0,40 % || align=&quot;right&quot; | 740 || align=&quot;right&quot; | 0,36 % || align=&quot;right&quot; | 162 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 59 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 42 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 201 || align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|}

Мехкан динан хӀоттам: [[Гуьржийн православин килс]] (45,24 %), [[Эрмалойн Апостолийн килс]] (39,95 %), [[католикаш]] (9,36 %), [[Ислам]] (3,78 %).&lt;ref name=&quot;религ&quot;/&gt;

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>t71bburpilodrcu4zd2tam1cn6feik8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а</title>
    <ns>0</ns>
    <id>399170</id>
    <revision>
      <id>8669780</id>
      <parentid>6419658</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:14:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <comment>/* Карта */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21273" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе                = Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а
|Шен цӀе            = რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი
|ХӀост                           = 
|Байракх                             = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 38 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 08 |lon_sec = 
|Юкъайоду                         = 4 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]]
|Коьрта гӀала                        = Амбролаури
|Яккхий гӀаланаш                  = [[Они (гӀала)|Они]] (2656 стаг, [[2014 шо]]), [[Амбролаури]] (2047	стаг), [[Цагери]] (1320 стаг)
|Терахь                             = 1995
|Губернатор                       = [[Джапаридзе, Арчил (губернатор)|Арчил Джапаридзе]]
|Меттанаш                           =[[гуьржийн мотт|гуьржийн]]
|Бахархой                        = 30 246&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
  |Шо                         = 2018
  |Бахархой меттиг           = 11
  |Луьсталла                         = 7
  |Къаьмнийн хӀоттам           = [[гуьржий]]&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
  |Динан хӀоттам       = [[кесрта]]&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/POPULATION_BY_RELIGIOUS_BELIEFS.pdf Конфессиональный состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда                         = 4568
  |Майдан меттиг              = 8
|Уггара йокху локхалла = 
|Шоралла = 
|Дохалла= 
|Карта = Рача-Лечхуми и Квемо-Сванети на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура = 
|ISO = GE-RL
|FIPS = 
|Поштан индексаш = 
|Автомобилан код = 
|Сайт = 
|Commons Категори = 
|Билгалдахарш = 
}}'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а'''&lt;ref&gt;[http://www.vokrugsveta.ru/encyclopedia/index.php?title=%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F Грузия] // Энциклопедия «Вокруг света»&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{книга|часть=Грузия|заглавие=Энциклопедия Кольера|ссылка часть=|издательство=Открытое общество|год=2000|ref=Энциклопедия Кольера}}&lt;/ref&gt; ({{lang-ka|რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი}} ''rač’a-lečxumi da kvemo svaneti''; {{lang-ka|რაჭა-ლეჩხუმის და ქვემო სვანეთის მხარე}} ''rač’a-lečxumis da kvemo svanetis mxare'') — Гуьржийчоьнан хӀинцалера [[Гуьржийчоьнан административан йекъайалар|административан мохк]]. Коьрта а йойккха гӀала а — [[Амбролаури]].

ДӀалоцу Гуьржийчоьнан массийта [[Гуьржийчоьнан историн мехкаш|историн мехкаш]]: [[Лаха Сванети]] (Квемо-Сванети), [[Лечхуми]], [[Рача]]. Мехкан цхьадолу дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]но доладеш ду.

== Административан йекъайалар ==
Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а юкъахь ю йиъ [[Гуьржийчоьнан Муниципалитеташ|муниципалитет]]. 2016 тӀера 2018 шш. къаччалц [[Амбролаури]] гӀалина муниципалитет статус елира (мехкан муьтӀахь йолу гӀала яра). 

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьнан Муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км² || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes |lang = en }}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-	
 | [[Амбролаурин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1142 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:16079}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:11186}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10745}} || [[Амбролаури]] гӀ.
 |-
 | [[Лентехин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1344 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:8991}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:4386}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:4231}} || [[Лентехи (Грузия)|Лентехи]] гӀкэ
 |-
 | [[Онин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1326 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:9277}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:6130}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:5883}} || [[Они (гӀала)|Они]] гӀ.
 |-
 | [[Цагерин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 755 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:16622}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10387}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:9387}} || [[Цагери]] гӀ.
 |-
 | мохк, берриге || align=&quot;right&quot; | 4568 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:50969}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:32089}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:30246}} || '''[[Амбролаури]]''' гӀ.
|}

Онин муниципалитетан малхбалехьара дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]на [[Дзаусин кӀошт]] санна лоруш ду цуна доладеш ю [[Къилба ХӀирийчоь]], цу юкъахь ю [[Квайса]] гӀала а, иза Гуьржийчохь ''Кваиси'' цӀарца гӀалин кепара эвла лоруш ю.

'''[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]''': [[Они (гӀала)|Они]] (2656 стаг, [[2014 шо]]), [[Амбролаури]] (2047 стаг), [[Цагери]] (1320 стаг).

'''[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвлаш|ГӀалин кепара эвлаш]]''': [[Лентехи (Гуьржийчоь)|Лентехи]] (947 стаг, [[2014 шо]]), [[Хариствала]] (1991 шарахь мохк бегор бахьнехь бахархой бац).

== Истори ==
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
| берриге ||align=&quot;right&quot; | 32 089 ||align=&quot;right&quot; | 100,00 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 31 977 ||align=&quot;right&quot; | 99,65 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 29 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 28 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 14 ||align=&quot;right&quot; | 0,04 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 9 ||align=&quot;right&quot; | 0,03 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 9 ||align=&quot;right&quot; | 0,03 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 7 ||align=&quot;right&quot; | 0,02 %
|-
| &lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 16 ||align=&quot;right&quot; | 0,05 %
|-
|}
&lt;/div&gt;
Ехачу хенахь мохк вовшахтосуш долу декъийн истори — [[Рача]]-[[Лечхуми]] а, [[Лаха Сванети]] а — ша шина яра. XIX бӀешаран юьхьехь Лаха Сванети юкъа йогӀуш яра [[Мегрели]] олаллин (оцу хенахь [[Лакха Сванети]] бахархой маьрша бара), ткъа Рача-Лечхуми — [[Имеретин пачхьалкх]]ан юкъа йогӀуш яра. Уьш ерриг цхьана Российн империн юкъа яхара 1803 а, 1804 а шерашкахь.

1840 шарахь Рача-Лечхуми юкъа йоьду [[Гуьржийн-Имеретин губерни]]н, ткъа Лаха Сванети Мегрелин олаллин юкъахь юьсу. 1846 шарахь Гуьржийн-Имеретин губерни дӀасайикхича, мехкан шеа дакъа административан дакъа — [[Кутаисин губерни]] юкъа туху. Массийта реформийн тӀехьа Мегрели олалла дӀасайикхича (1867 шарахь), 1886 шарахь гергарчу хьесапехь мехкан латта дара шиъ уезд санна Кутаисин губерни — [[Лечхумин уезд|Лечхумин]] (Лаха Сванети) а, [[Рачинин уезд|Рачинин]] а яра оцу юкъахь (центр Они гӀалахь).

== Бахархой ==
2018 1 январехь ларарца мехкан 30 246 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь ларарца — 45 900 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии  |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }} &lt;/ref&gt; (Къилба ХӀирийчоьнан Джаван кӀошот ойцуш).

2014 шарахь ларарца 32 089 бахархой&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 50 969 бахархой (1,2 % пачхьалкхан бахархойх), 2008 шеран 1 январехь ларарца — 48 200 бахархой&lt;ref name=autogenerated1&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20regions%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2003—2008 гг. по районам по данным Департамента статистики Министерства экономического развития Грузии |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20081118150529/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20regions%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2008-11-18 }} &lt;/ref&gt;, 2009 шеран 1 январехь ларарца — 47,7 эзар бахархой.&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии.Депстат Грузии |archiveurl = https://web.archive.org/web/20091113214943/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2009-11-13 }}&lt;/ref&gt;

'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а'''  мехкан дукхахболу бахархой бу [[гуьржий]] (99,2 % я 50 565 стаг 2002 ш. ларарца), кхузахь цера ю массийта этнографин тобанаш. Мехкан къилбехь беха [[рачинаш]], къилба-малхбузехь — [[лечхумаш]], ткъа къилбаседехь беха [[сванаш]], цера бу шайн [[сванийн мотт]].

Дукхахболу [[хӀирий]] беха [[Онин кӀошт]]ан малхбалехьара декъан тӀехь, иза Гуьржийчоьно шен лоруш ю, амма иза [[Къилба ХӀирийчоь]]на [[Дзаун кӀошт]]ан дакъа ду. Цул совнах хӀирий беха [[Онин кӀошт]]ан гуьржийн дакъошкахь 108 хӀирий (я 1,2 % кӀоштах).

'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а мехкан кӀоштанийн къаьмнийн хӀоттам (2002 ш.)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot; /&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;																				
! &lt;small&gt;кӀошт&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; || &lt;small&gt;берриге&lt;/small&gt; || &lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[эрмалой|эрма-&lt;br /&gt;лой]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;кхи&lt;/small&gt; || %
 |-
 | [[Амбролаурин кӀошт|Амбролаурин]] || align=&quot;right&quot; | 16 079 || align=&quot;right&quot; | 15 991 || align=&quot;right&quot; | 99,45 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 46 || align=&quot;right&quot; | 0,29 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,06 %
 |-
 | [[Лентехин кӀошт|Лентехин]] || align=&quot;right&quot; | 8991 || align=&quot;right&quot; | 8942 || align=&quot;right&quot; | 99,46 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 15 || align=&quot;right&quot; | 0,17 % || align=&quot;right&quot; | 21 || align=&quot;right&quot; | 0,23 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,10 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 %
 |-
 | [[Онин кӀошт|Онин]] || align=&quot;right&quot; | 9277 || align=&quot;right&quot; | 9093 || align=&quot;right&quot; | 98,02 % || align=&quot;right&quot; | 108 || align=&quot;right&quot; | 1,16 % || align=&quot;right&quot; | 19 || align=&quot;right&quot; | 0,20 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,14 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 31 || align=&quot;right&quot; | 0,33 %
 |-
 | [[Цагерин кӀошт|Цагерин]] || align=&quot;right&quot; | 16 622 || align=&quot;right&quot; | 16 539 || align=&quot;right&quot; | 99,50 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 29 || align=&quot;right&quot; | 0,17 % || align=&quot;right&quot; | 22 || align=&quot;right&quot; | 0,13 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,04 %
 |-
 | '''мохк''', берриге || align=&quot;right&quot; | 50 969 || align=&quot;right&quot; | 50 565 || align=&quot;right&quot; | 99,21 % || align=&quot;right&quot; | 121 || align=&quot;right&quot; | 0,24 % || align=&quot;right&quot; | 109 || align=&quot;right&quot; | 0,21 % || align=&quot;right&quot; | 47 || align=&quot;right&quot; | 0,09 % || align=&quot;right&quot; | 36 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 28 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 16 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 47 || align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|}

Они махкахь хьалха дуьйна бехаш бара жуьгтий.

== Карта ==
Картан легенда:
{|
|-
|align=center|[[Файл:Green pog.svg|20px]] || 5000 сов стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Lightgreen pog.svg|15px]] || 2000 тӀера 5000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Yellow pog.svg|13px]] || 1000 тӀера 2000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Orange pog.svg|11px]] || 500 тӀера 1000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Red pog.svg|9px]] || 200 тӀера 500 кхаччалц стаг.
|}
{{Меттиган карта+|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|width=1000|float=center|caption='''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а мехкан нах беха меттигаш'''
|places=
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.783333|lon=42.733333|background=|mark=Green pog.svg|marksize=20|label_size=140|label=[[Лентехи (гӀала)|Лентехи]]|position=top}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.583333|lon=43.45|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Они (гӀала)|Они]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.516667|lon=43.166667|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Амбролаури]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.649722|lon=42.759722|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цагери]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.522789|lon=43.656122|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Квайса]]
|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.5318|lon=43.5477|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цедиси]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.4982|lon=43.2221|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Шуа-Схвава]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.463|lon=43.0898|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=100|label=[[Никорцминда]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.6027|lon=42.7084|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Циперчи]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.5127|lon=42.7925|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Твиши]]|position=right}}
}}

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>oraipgz1gfeod5vgw5bz7x75s6cm8iv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669781</id>
      <parentid>8669780</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:16:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <comment>/* Карта */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21245" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе                = Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а
|Шен цӀе            = რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი
|ХӀост                           = 
|Байракх                             = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 38 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 08 |lon_sec = 
|Юкъайоду                         = 4 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]]
|Коьрта гӀала                        = Амбролаури
|Яккхий гӀаланаш                  = [[Они (гӀала)|Они]] (2656 стаг, [[2014 шо]]), [[Амбролаури]] (2047	стаг), [[Цагери]] (1320 стаг)
|Терахь                             = 1995
|Губернатор                       = [[Джапаридзе, Арчил (губернатор)|Арчил Джапаридзе]]
|Меттанаш                           =[[гуьржийн мотт|гуьржийн]]
|Бахархой                        = 30 246&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
  |Шо                         = 2018
  |Бахархой меттиг           = 11
  |Луьсталла                         = 7
  |Къаьмнийн хӀоттам           = [[гуьржий]]&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
  |Динан хӀоттам       = [[кесрта]]&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/POPULATION_BY_RELIGIOUS_BELIEFS.pdf Конфессиональный состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда                         = 4568
  |Майдан меттиг              = 8
|Уггара йокху локхалла = 
|Шоралла = 
|Дохалла= 
|Карта = Рача-Лечхуми и Квемо-Сванети на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура = 
|ISO = GE-RL
|FIPS = 
|Поштан индексаш = 
|Автомобилан код = 
|Сайт = 
|Commons Категори = 
|Билгалдахарш = 
}}'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а'''&lt;ref&gt;[http://www.vokrugsveta.ru/encyclopedia/index.php?title=%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F Грузия] // Энциклопедия «Вокруг света»&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{книга|часть=Грузия|заглавие=Энциклопедия Кольера|ссылка часть=|издательство=Открытое общество|год=2000|ref=Энциклопедия Кольера}}&lt;/ref&gt; ({{lang-ka|რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი}} ''rač’a-lečxumi da kvemo svaneti''; {{lang-ka|რაჭა-ლეჩხუმის და ქვემო სვანეთის მხარე}} ''rač’a-lečxumis da kvemo svanetis mxare'') — Гуьржийчоьнан хӀинцалера [[Гуьржийчоьнан административан йекъайалар|административан мохк]]. Коьрта а йойккха гӀала а — [[Амбролаури]].

ДӀалоцу Гуьржийчоьнан массийта [[Гуьржийчоьнан историн мехкаш|историн мехкаш]]: [[Лаха Сванети]] (Квемо-Сванети), [[Лечхуми]], [[Рача]]. Мехкан цхьадолу дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]но доладеш ду.

== Административан йекъайалар ==
Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а юкъахь ю йиъ [[Гуьржийчоьнан Муниципалитеташ|муниципалитет]]. 2016 тӀера 2018 шш. къаччалц [[Амбролаури]] гӀалина муниципалитет статус елира (мехкан муьтӀахь йолу гӀала яра). 

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьнан Муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км² || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes |lang = en }}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-	
 | [[Амбролаурин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1142 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:16079}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:11186}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10745}} || [[Амбролаури]] гӀ.
 |-
 | [[Лентехин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1344 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:8991}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:4386}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:4231}} || [[Лентехи (Грузия)|Лентехи]] гӀкэ
 |-
 | [[Онин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1326 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:9277}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:6130}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:5883}} || [[Они (гӀала)|Они]] гӀ.
 |-
 | [[Цагерин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 755 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:16622}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10387}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:9387}} || [[Цагери]] гӀ.
 |-
 | мохк, берриге || align=&quot;right&quot; | 4568 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:50969}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:32089}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:30246}} || '''[[Амбролаури]]''' гӀ.
|}

Онин муниципалитетан малхбалехьара дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]на [[Дзаусин кӀошт]] санна лоруш ду цуна доладеш ю [[Къилба ХӀирийчоь]], цу юкъахь ю [[Квайса]] гӀала а, иза Гуьржийчохь ''Кваиси'' цӀарца гӀалин кепара эвла лоруш ю.

'''[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]''': [[Они (гӀала)|Они]] (2656 стаг, [[2014 шо]]), [[Амбролаури]] (2047 стаг), [[Цагери]] (1320 стаг).

'''[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвлаш|ГӀалин кепара эвлаш]]''': [[Лентехи (Гуьржийчоь)|Лентехи]] (947 стаг, [[2014 шо]]), [[Хариствала]] (1991 шарахь мохк бегор бахьнехь бахархой бац).

== Истори ==
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
| берриге ||align=&quot;right&quot; | 32 089 ||align=&quot;right&quot; | 100,00 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 31 977 ||align=&quot;right&quot; | 99,65 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 29 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 28 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 14 ||align=&quot;right&quot; | 0,04 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 9 ||align=&quot;right&quot; | 0,03 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 9 ||align=&quot;right&quot; | 0,03 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 7 ||align=&quot;right&quot; | 0,02 %
|-
| &lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 16 ||align=&quot;right&quot; | 0,05 %
|-
|}
&lt;/div&gt;
Ехачу хенахь мохк вовшахтосуш долу декъийн истори — [[Рача]]-[[Лечхуми]] а, [[Лаха Сванети]] а — ша шина яра. XIX бӀешаран юьхьехь Лаха Сванети юкъа йогӀуш яра [[Мегрели]] олаллин (оцу хенахь [[Лакха Сванети]] бахархой маьрша бара), ткъа Рача-Лечхуми — [[Имеретин пачхьалкх]]ан юкъа йогӀуш яра. Уьш ерриг цхьана Российн империн юкъа яхара 1803 а, 1804 а шерашкахь.

1840 шарахь Рача-Лечхуми юкъа йоьду [[Гуьржийн-Имеретин губерни]]н, ткъа Лаха Сванети Мегрелин олаллин юкъахь юьсу. 1846 шарахь Гуьржийн-Имеретин губерни дӀасайикхича, мехкан шеа дакъа административан дакъа — [[Кутаисин губерни]] юкъа туху. Массийта реформийн тӀехьа Мегрели олалла дӀасайикхича (1867 шарахь), 1886 шарахь гергарчу хьесапехь мехкан латта дара шиъ уезд санна Кутаисин губерни — [[Лечхумин уезд|Лечхумин]] (Лаха Сванети) а, [[Рачинин уезд|Рачинин]] а яра оцу юкъахь (центр Они гӀалахь).

== Бахархой ==
2018 1 январехь ларарца мехкан 30 246 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь ларарца — 45 900 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии  |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }} &lt;/ref&gt; (Къилба ХӀирийчоьнан Джаван кӀошот ойцуш).

2014 шарахь ларарца 32 089 бахархой&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 50 969 бахархой (1,2 % пачхьалкхан бахархойх), 2008 шеран 1 январехь ларарца — 48 200 бахархой&lt;ref name=autogenerated1&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20regions%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2003—2008 гг. по районам по данным Департамента статистики Министерства экономического развития Грузии |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20081118150529/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20regions%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2008-11-18 }} &lt;/ref&gt;, 2009 шеран 1 январехь ларарца — 47,7 эзар бахархой.&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии.Депстат Грузии |archiveurl = https://web.archive.org/web/20091113214943/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2009-11-13 }}&lt;/ref&gt;

'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а'''  мехкан дукхахболу бахархой бу [[гуьржий]] (99,2 % я 50 565 стаг 2002 ш. ларарца), кхузахь цера ю массийта этнографин тобанаш. Мехкан къилбехь беха [[рачинаш]], къилба-малхбузехь — [[лечхумаш]], ткъа къилбаседехь беха [[сванаш]], цера бу шайн [[сванийн мотт]].

Дукхахболу [[хӀирий]] беха [[Онин кӀошт]]ан малхбалехьара декъан тӀехь, иза Гуьржийчоьно шен лоруш ю, амма иза [[Къилба ХӀирийчоь]]на [[Дзаун кӀошт]]ан дакъа ду. Цул совнах хӀирий беха [[Онин кӀошт]]ан гуьржийн дакъошкахь 108 хӀирий (я 1,2 % кӀоштах).

'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а мехкан кӀоштанийн къаьмнийн хӀоттам (2002 ш.)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot; /&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;																				
! &lt;small&gt;кӀошт&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; || &lt;small&gt;берриге&lt;/small&gt; || &lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[эрмалой|эрма-&lt;br /&gt;лой]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;кхи&lt;/small&gt; || %
 |-
 | [[Амбролаурин кӀошт|Амбролаурин]] || align=&quot;right&quot; | 16 079 || align=&quot;right&quot; | 15 991 || align=&quot;right&quot; | 99,45 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 46 || align=&quot;right&quot; | 0,29 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,06 %
 |-
 | [[Лентехин кӀошт|Лентехин]] || align=&quot;right&quot; | 8991 || align=&quot;right&quot; | 8942 || align=&quot;right&quot; | 99,46 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 15 || align=&quot;right&quot; | 0,17 % || align=&quot;right&quot; | 21 || align=&quot;right&quot; | 0,23 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,10 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 %
 |-
 | [[Онин кӀошт|Онин]] || align=&quot;right&quot; | 9277 || align=&quot;right&quot; | 9093 || align=&quot;right&quot; | 98,02 % || align=&quot;right&quot; | 108 || align=&quot;right&quot; | 1,16 % || align=&quot;right&quot; | 19 || align=&quot;right&quot; | 0,20 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,14 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 31 || align=&quot;right&quot; | 0,33 %
 |-
 | [[Цагерин кӀошт|Цагерин]] || align=&quot;right&quot; | 16 622 || align=&quot;right&quot; | 16 539 || align=&quot;right&quot; | 99,50 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 29 || align=&quot;right&quot; | 0,17 % || align=&quot;right&quot; | 22 || align=&quot;right&quot; | 0,13 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,04 %
 |-
 | '''мохк''', берриге || align=&quot;right&quot; | 50 969 || align=&quot;right&quot; | 50 565 || align=&quot;right&quot; | 99,21 % || align=&quot;right&quot; | 121 || align=&quot;right&quot; | 0,24 % || align=&quot;right&quot; | 109 || align=&quot;right&quot; | 0,21 % || align=&quot;right&quot; | 47 || align=&quot;right&quot; | 0,09 % || align=&quot;right&quot; | 36 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 28 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 16 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 47 || align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|}

Они махкахь хьалха дуьйна бехаш бара жуьгтий.

== Карта ==
Картан легенда:
{|
|-
|align=center|[[Файл:Green pog.svg|20px]] || 5000 сов стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Lightgreen pog.svg|15px]] || 2000 тӀера 5000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Yellow pog.svg|13px]] || 1000 тӀера 2000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Orange pog.svg|11px]] || 500 тӀера 1000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Red pog.svg|9px]] || 200 тӀера 500 кхаччалц стаг.
|}
{{Меттиган карта+|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|width=1000|float=center|caption='''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а мехкан нах беха меттигаш'''
|places=
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.783333|lon=42.733333|background=|mark=Green pog.svg|marksize=20|label_size=140|label=[[Лентехи]]|position=top}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.583333|lon=43.45|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Они (гӀала)|Они]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.516667|lon=43.166667|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Амбролаури]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.649722|lon=42.759722|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цагери]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.522789|lon=43.656122|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Квайса]]
|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.5318|lon=43.5477|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цедиси]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.4982|lon=43.2221|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Шуа-Схвава]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.463|lon=43.0898|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=100|label=[[Никорцминда]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.6027|lon=42.7084|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Циперчи]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.5127|lon=42.7925|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Твиши]]|position=right}}
}}

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>qtpm162c9s6otrabi3po38u0bcdv0lq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669782</id>
      <parentid>8669781</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:20:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <comment>/* Карта */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21296" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе                = Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а
|Шен цӀе            = რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი
|ХӀост                           = 
|Байракх                             = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 38 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 08 |lon_sec = 
|Юкъайоду                         = 4 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]]
|Коьрта гӀала                        = Амбролаури
|Яккхий гӀаланаш                  = [[Они (гӀала)|Они]] (2656 стаг, [[2014 шо]]), [[Амбролаури]] (2047	стаг), [[Цагери]] (1320 стаг)
|Терахь                             = 1995
|Губернатор                       = [[Джапаридзе, Арчил (губернатор)|Арчил Джапаридзе]]
|Меттанаш                           =[[гуьржийн мотт|гуьржийн]]
|Бахархой                        = 30 246&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
  |Шо                         = 2018
  |Бахархой меттиг           = 11
  |Луьсталла                         = 7
  |Къаьмнийн хӀоттам           = [[гуьржий]]&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
  |Динан хӀоттам       = [[кесрта]]&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/POPULATION_BY_RELIGIOUS_BELIEFS.pdf Конфессиональный состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда                         = 4568
  |Майдан меттиг              = 8
|Уггара йокху локхалла = 
|Шоралла = 
|Дохалла= 
|Карта = Рача-Лечхуми и Квемо-Сванети на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура = 
|ISO = GE-RL
|FIPS = 
|Поштан индексаш = 
|Автомобилан код = 
|Сайт = 
|Commons Категори = 
|Билгалдахарш = 
}}'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а'''&lt;ref&gt;[http://www.vokrugsveta.ru/encyclopedia/index.php?title=%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F Грузия] // Энциклопедия «Вокруг света»&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{книга|часть=Грузия|заглавие=Энциклопедия Кольера|ссылка часть=|издательство=Открытое общество|год=2000|ref=Энциклопедия Кольера}}&lt;/ref&gt; ({{lang-ka|რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი}} ''rač’a-lečxumi da kvemo svaneti''; {{lang-ka|რაჭა-ლეჩხუმის და ქვემო სვანეთის მხარე}} ''rač’a-lečxumis da kvemo svanetis mxare'') — Гуьржийчоьнан хӀинцалера [[Гуьржийчоьнан административан йекъайалар|административан мохк]]. Коьрта а йойккха гӀала а — [[Амбролаури]].

ДӀалоцу Гуьржийчоьнан массийта [[Гуьржийчоьнан историн мехкаш|историн мехкаш]]: [[Лаха Сванети]] (Квемо-Сванети), [[Лечхуми]], [[Рача]]. Мехкан цхьадолу дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]но доладеш ду.

== Административан йекъайалар ==
Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а юкъахь ю йиъ [[Гуьржийчоьнан Муниципалитеташ|муниципалитет]]. 2016 тӀера 2018 шш. къаччалц [[Амбролаури]] гӀалина муниципалитет статус елира (мехкан муьтӀахь йолу гӀала яра). 

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьнан Муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км² || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes |lang = en }}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-	
 | [[Амбролаурин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1142 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:16079}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:11186}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10745}} || [[Амбролаури]] гӀ.
 |-
 | [[Лентехин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1344 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:8991}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:4386}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:4231}} || [[Лентехи (Грузия)|Лентехи]] гӀкэ
 |-
 | [[Онин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1326 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:9277}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:6130}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:5883}} || [[Они (гӀала)|Они]] гӀ.
 |-
 | [[Цагерин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 755 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:16622}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10387}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:9387}} || [[Цагери]] гӀ.
 |-
 | мохк, берриге || align=&quot;right&quot; | 4568 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:50969}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:32089}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:30246}} || '''[[Амбролаури]]''' гӀ.
|}

Онин муниципалитетан малхбалехьара дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]на [[Дзаусин кӀошт]] санна лоруш ду цуна доладеш ю [[Къилба ХӀирийчоь]], цу юкъахь ю [[Квайса]] гӀала а, иза Гуьржийчохь ''Кваиси'' цӀарца гӀалин кепара эвла лоруш ю.

'''[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]''': [[Они (гӀала)|Они]] (2656 стаг, [[2014 шо]]), [[Амбролаури]] (2047 стаг), [[Цагери]] (1320 стаг).

'''[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвлаш|ГӀалин кепара эвлаш]]''': [[Лентехи (Гуьржийчоь)|Лентехи]] (947 стаг, [[2014 шо]]), [[Хариствала]] (1991 шарахь мохк бегор бахьнехь бахархой бац).

== Истори ==
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
| берриге ||align=&quot;right&quot; | 32 089 ||align=&quot;right&quot; | 100,00 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 31 977 ||align=&quot;right&quot; | 99,65 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 29 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 28 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 14 ||align=&quot;right&quot; | 0,04 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 9 ||align=&quot;right&quot; | 0,03 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 9 ||align=&quot;right&quot; | 0,03 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 7 ||align=&quot;right&quot; | 0,02 %
|-
| &lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 16 ||align=&quot;right&quot; | 0,05 %
|-
|}
&lt;/div&gt;
Ехачу хенахь мохк вовшахтосуш долу декъийн истори — [[Рача]]-[[Лечхуми]] а, [[Лаха Сванети]] а — ша шина яра. XIX бӀешаран юьхьехь Лаха Сванети юкъа йогӀуш яра [[Мегрели]] олаллин (оцу хенахь [[Лакха Сванети]] бахархой маьрша бара), ткъа Рача-Лечхуми — [[Имеретин пачхьалкх]]ан юкъа йогӀуш яра. Уьш ерриг цхьана Российн империн юкъа яхара 1803 а, 1804 а шерашкахь.

1840 шарахь Рача-Лечхуми юкъа йоьду [[Гуьржийн-Имеретин губерни]]н, ткъа Лаха Сванети Мегрелин олаллин юкъахь юьсу. 1846 шарахь Гуьржийн-Имеретин губерни дӀасайикхича, мехкан шеа дакъа административан дакъа — [[Кутаисин губерни]] юкъа туху. Массийта реформийн тӀехьа Мегрели олалла дӀасайикхича (1867 шарахь), 1886 шарахь гергарчу хьесапехь мехкан латта дара шиъ уезд санна Кутаисин губерни — [[Лечхумин уезд|Лечхумин]] (Лаха Сванети) а, [[Рачинин уезд|Рачинин]] а яра оцу юкъахь (центр Они гӀалахь).

== Бахархой ==
2018 1 январехь ларарца мехкан 30 246 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь ларарца — 45 900 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии  |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }} &lt;/ref&gt; (Къилба ХӀирийчоьнан Джаван кӀошот ойцуш).

2014 шарахь ларарца 32 089 бахархой&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 50 969 бахархой (1,2 % пачхьалкхан бахархойх), 2008 шеран 1 январехь ларарца — 48 200 бахархой&lt;ref name=autogenerated1&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20regions%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2003—2008 гг. по районам по данным Департамента статистики Министерства экономического развития Грузии |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20081118150529/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20regions%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2008-11-18 }} &lt;/ref&gt;, 2009 шеран 1 январехь ларарца — 47,7 эзар бахархой.&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии.Депстат Грузии |archiveurl = https://web.archive.org/web/20091113214943/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2009-11-13 }}&lt;/ref&gt;

'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а'''  мехкан дукхахболу бахархой бу [[гуьржий]] (99,2 % я 50 565 стаг 2002 ш. ларарца), кхузахь цера ю массийта этнографин тобанаш. Мехкан къилбехь беха [[рачинаш]], къилба-малхбузехь — [[лечхумаш]], ткъа къилбаседехь беха [[сванаш]], цера бу шайн [[сванийн мотт]].

Дукхахболу [[хӀирий]] беха [[Онин кӀошт]]ан малхбалехьара декъан тӀехь, иза Гуьржийчоьно шен лоруш ю, амма иза [[Къилба ХӀирийчоь]]на [[Дзаун кӀошт]]ан дакъа ду. Цул совнах хӀирий беха [[Онин кӀошт]]ан гуьржийн дакъошкахь 108 хӀирий (я 1,2 % кӀоштах).

'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а мехкан кӀоштанийн къаьмнийн хӀоттам (2002 ш.)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot; /&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;																				
! &lt;small&gt;кӀошт&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; || &lt;small&gt;берриге&lt;/small&gt; || &lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[эрмалой|эрма-&lt;br /&gt;лой]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;кхи&lt;/small&gt; || %
 |-
 | [[Амбролаурин кӀошт|Амбролаурин]] || align=&quot;right&quot; | 16 079 || align=&quot;right&quot; | 15 991 || align=&quot;right&quot; | 99,45 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 46 || align=&quot;right&quot; | 0,29 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,06 %
 |-
 | [[Лентехин кӀошт|Лентехин]] || align=&quot;right&quot; | 8991 || align=&quot;right&quot; | 8942 || align=&quot;right&quot; | 99,46 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 15 || align=&quot;right&quot; | 0,17 % || align=&quot;right&quot; | 21 || align=&quot;right&quot; | 0,23 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,10 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 %
 |-
 | [[Онин кӀошт|Онин]] || align=&quot;right&quot; | 9277 || align=&quot;right&quot; | 9093 || align=&quot;right&quot; | 98,02 % || align=&quot;right&quot; | 108 || align=&quot;right&quot; | 1,16 % || align=&quot;right&quot; | 19 || align=&quot;right&quot; | 0,20 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,14 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 31 || align=&quot;right&quot; | 0,33 %
 |-
 | [[Цагерин кӀошт|Цагерин]] || align=&quot;right&quot; | 16 622 || align=&quot;right&quot; | 16 539 || align=&quot;right&quot; | 99,50 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 29 || align=&quot;right&quot; | 0,17 % || align=&quot;right&quot; | 22 || align=&quot;right&quot; | 0,13 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,04 %
 |-
 | '''мохк''', берриге || align=&quot;right&quot; | 50 969 || align=&quot;right&quot; | 50 565 || align=&quot;right&quot; | 99,21 % || align=&quot;right&quot; | 121 || align=&quot;right&quot; | 0,24 % || align=&quot;right&quot; | 109 || align=&quot;right&quot; | 0,21 % || align=&quot;right&quot; | 47 || align=&quot;right&quot; | 0,09 % || align=&quot;right&quot; | 36 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 28 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 16 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 47 || align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|}

Они махкахь хьалха дуьйна бехаш бара жуьгтий.

== Карта ==
Картан легенда:
{|
|-
|align=center|[[Файл:Green pog.svg|20px]] || 5000 сов стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Lightgreen pog.svg|15px]] || 2000 тӀера 5000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Yellow pog.svg|13px]] || 1000 тӀера 2000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Orange pog.svg|11px]] || 500 тӀера 1000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Red pog.svg|9px]] || 200 тӀера 500 кхаччалц стаг.
|}
{{Меттиган карта+|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|width=1000|float=center|caption='''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а мехкан нах беха меттигаш'''
|places=
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.783333|lon=42.733333|background=|mark=Green pog.svg|marksize=20|label_size=140|label=[[Лентехи]]|position=top}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.583333|lon=43.45|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Они (гӀала)|Они]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.516667|lon=43.166667|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Амбролаури]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.649722|lon=42.759722|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цагери]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.522789|lon=43.656122|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Квайса]]
|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.5318|lon=43.5477|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цедиси (Онин муниципалитет)|Цедиси]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.4982|lon=43.2221|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Шуа-Схвава]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.463|lon=43.0898|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=100|label=[[Никорцминда]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.6027|lon=42.7084|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Циперчи]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.5127|lon=42.7925|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Твиши]]|position=right}}
}}

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>bwr4gh9abpl7a8g2jf38mw5r2yxjxtb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669783</id>
      <parentid>8669782</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:23:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <comment>/* Административан йекъайалар */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21258" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе                = Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а
|Шен цӀе            = რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი
|ХӀост                           = 
|Байракх                             = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 38 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 08 |lon_sec = 
|Юкъайоду                         = 4 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]]
|Коьрта гӀала                        = Амбролаури
|Яккхий гӀаланаш                  = [[Они (гӀала)|Они]] (2656 стаг, [[2014 шо]]), [[Амбролаури]] (2047	стаг), [[Цагери]] (1320 стаг)
|Терахь                             = 1995
|Губернатор                       = [[Джапаридзе, Арчил (губернатор)|Арчил Джапаридзе]]
|Меттанаш                           =[[гуьржийн мотт|гуьржийн]]
|Бахархой                        = 30 246&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
  |Шо                         = 2018
  |Бахархой меттиг           = 11
  |Луьсталла                         = 7
  |Къаьмнийн хӀоттам           = [[гуьржий]]&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
  |Динан хӀоттам       = [[кесрта]]&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/POPULATION_BY_RELIGIOUS_BELIEFS.pdf Конфессиональный состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда                         = 4568
  |Майдан меттиг              = 8
|Уггара йокху локхалла = 
|Шоралла = 
|Дохалла= 
|Карта = Рача-Лечхуми и Квемо-Сванети на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура = 
|ISO = GE-RL
|FIPS = 
|Поштан индексаш = 
|Автомобилан код = 
|Сайт = 
|Commons Категори = 
|Билгалдахарш = 
}}'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а'''&lt;ref&gt;[http://www.vokrugsveta.ru/encyclopedia/index.php?title=%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F Грузия] // Энциклопедия «Вокруг света»&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{книга|часть=Грузия|заглавие=Энциклопедия Кольера|ссылка часть=|издательство=Открытое общество|год=2000|ref=Энциклопедия Кольера}}&lt;/ref&gt; ({{lang-ka|რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი}} ''rač’a-lečxumi da kvemo svaneti''; {{lang-ka|რაჭა-ლეჩხუმის და ქვემო სვანეთის მხარე}} ''rač’a-lečxumis da kvemo svanetis mxare'') — Гуьржийчоьнан хӀинцалера [[Гуьржийчоьнан административан йекъайалар|административан мохк]]. Коьрта а йойккха гӀала а — [[Амбролаури]].

ДӀалоцу Гуьржийчоьнан массийта [[Гуьржийчоьнан историн мехкаш|историн мехкаш]]: [[Лаха Сванети]] (Квемо-Сванети), [[Лечхуми]], [[Рача]]. Мехкан цхьадолу дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]но доладеш ду.

== Административан йекъайалар ==
Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а юкъахь ю йиъ [[Гуьржийчоьнан Муниципалитеташ|муниципалитет]]. 2016 тӀера 2018 шш. къаччалц [[Амбролаури]] гӀалина муниципалитет статус елира (мехкан муьтӀахь йолу гӀала яра). 

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьнан Муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км² || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes |lang = en }}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-	
 | [[Амбролаурин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1142 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:16079}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:11186}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10745}} || [[Амбролаури]] гӀ.
 |-
 | [[Лентехин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1344 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:8991}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:4386}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:4231}} || [[Лентехи (Грузия)|Лентехи]] гӀкэ
 |-
 | [[Онин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1326 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:9277}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:6130}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:5883}} || [[Они (гӀала)|Они]] гӀ.
 |-
 | [[Цагерин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 755 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:16622}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:10387}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:9387}} || [[Цагери]] гӀ.
 |-
 | мохк, берриге || align=&quot;right&quot; | 4568 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:50969}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:32089}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:30246}} || '''[[Амбролаури]]''' гӀ.
|}

Онин муниципалитетан малхбалехьара дакъа [[Къилба ХӀирийчоь]]на [[Дзаусин кӀошт]] санна лоруш ду цуна доладеш ю [[Къилба ХӀирийчоь]], цу юкъахь ю [[Квайса]] гӀала а, иза Гуьржийчохь ''Кваиси'' цӀарца гӀалин кепара эвла лоруш ю.

'''[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]''': [[Они (гӀала)|Они]] (2656 стаг, [[2014 шо]]), [[Амбролаури]] (2047 стаг), [[Цагери]] (1320 стаг).

'''[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвлаш|ГӀалин кепара эвлаш]]''': [[Лентехи]] (947 стаг, [[2014 шо]]), [[Хариствала]] (1991 шарахь мохк бегор бахьнехь бахархой бац).

== Истори ==
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
| берриге ||align=&quot;right&quot; | 32 089 ||align=&quot;right&quot; | 100,00 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 31 977 ||align=&quot;right&quot; | 99,65 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 29 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 28 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 14 ||align=&quot;right&quot; | 0,04 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 9 ||align=&quot;right&quot; | 0,03 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 9 ||align=&quot;right&quot; | 0,03 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 7 ||align=&quot;right&quot; | 0,02 %
|-
| &lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 16 ||align=&quot;right&quot; | 0,05 %
|-
|}
&lt;/div&gt;
Ехачу хенахь мохк вовшахтосуш долу декъийн истори — [[Рача]]-[[Лечхуми]] а, [[Лаха Сванети]] а — ша шина яра. XIX бӀешаран юьхьехь Лаха Сванети юкъа йогӀуш яра [[Мегрели]] олаллин (оцу хенахь [[Лакха Сванети]] бахархой маьрша бара), ткъа Рача-Лечхуми — [[Имеретин пачхьалкх]]ан юкъа йогӀуш яра. Уьш ерриг цхьана Российн империн юкъа яхара 1803 а, 1804 а шерашкахь.

1840 шарахь Рача-Лечхуми юкъа йоьду [[Гуьржийн-Имеретин губерни]]н, ткъа Лаха Сванети Мегрелин олаллин юкъахь юьсу. 1846 шарахь Гуьржийн-Имеретин губерни дӀасайикхича, мехкан шеа дакъа административан дакъа — [[Кутаисин губерни]] юкъа туху. Массийта реформийн тӀехьа Мегрели олалла дӀасайикхича (1867 шарахь), 1886 шарахь гергарчу хьесапехь мехкан латта дара шиъ уезд санна Кутаисин губерни — [[Лечхумин уезд|Лечхумин]] (Лаха Сванети) а, [[Рачинин уезд|Рачинин]] а яра оцу юкъахь (центр Они гӀалахь).

== Бахархой ==
2018 1 январехь ларарца мехкан 30 246 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь ларарца — 45 900 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии  |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }} &lt;/ref&gt; (Къилба ХӀирийчоьнан Джаван кӀошот ойцуш).

2014 шарахь ларарца 32 089 бахархой&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 50 969 бахархой (1,2 % пачхьалкхан бахархойх), 2008 шеран 1 январехь ларарца — 48 200 бахархой&lt;ref name=autogenerated1&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20regions%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2003—2008 гг. по районам по данным Департамента статистики Министерства экономического развития Грузии |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20081118150529/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20regions%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2008-11-18 }} &lt;/ref&gt;, 2009 шеран 1 январехь ларарца — 47,7 эзар бахархой.&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии.Депстат Грузии |archiveurl = https://web.archive.org/web/20091113214943/http://www.statistics.ge/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2009-11-13 }}&lt;/ref&gt;

'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а'''  мехкан дукхахболу бахархой бу [[гуьржий]] (99,2 % я 50 565 стаг 2002 ш. ларарца), кхузахь цера ю массийта этнографин тобанаш. Мехкан къилбехь беха [[рачинаш]], къилба-малхбузехь — [[лечхумаш]], ткъа къилбаседехь беха [[сванаш]], цера бу шайн [[сванийн мотт]].

Дукхахболу [[хӀирий]] беха [[Онин кӀошт]]ан малхбалехьара декъан тӀехь, иза Гуьржийчоьно шен лоруш ю, амма иза [[Къилба ХӀирийчоь]]на [[Дзаун кӀошт]]ан дакъа ду. Цул совнах хӀирий беха [[Онин кӀошт]]ан гуьржийн дакъошкахь 108 хӀирий (я 1,2 % кӀоштах).

'''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а мехкан кӀоштанийн къаьмнийн хӀоттам (2002 ш.)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot; /&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;																				
! &lt;small&gt;кӀошт&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; || &lt;small&gt;берриге&lt;/small&gt; || &lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[эрмалой|эрма-&lt;br /&gt;лой]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;кхи&lt;/small&gt; || %
 |-
 | [[Амбролаурин кӀошт|Амбролаурин]] || align=&quot;right&quot; | 16 079 || align=&quot;right&quot; | 15 991 || align=&quot;right&quot; | 99,45 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 46 || align=&quot;right&quot; | 0,29 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,06 %
 |-
 | [[Лентехин кӀошт|Лентехин]] || align=&quot;right&quot; | 8991 || align=&quot;right&quot; | 8942 || align=&quot;right&quot; | 99,46 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 15 || align=&quot;right&quot; | 0,17 % || align=&quot;right&quot; | 21 || align=&quot;right&quot; | 0,23 % || align=&quot;right&quot; | 9 || align=&quot;right&quot; | 0,10 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 %
 |-
 | [[Онин кӀошт|Онин]] || align=&quot;right&quot; | 9277 || align=&quot;right&quot; | 9093 || align=&quot;right&quot; | 98,02 % || align=&quot;right&quot; | 108 || align=&quot;right&quot; | 1,16 % || align=&quot;right&quot; | 19 || align=&quot;right&quot; | 0,20 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,14 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 31 || align=&quot;right&quot; | 0,33 %
 |-
 | [[Цагерин кӀошт|Цагерин]] || align=&quot;right&quot; | 16 622 || align=&quot;right&quot; | 16 539 || align=&quot;right&quot; | 99,50 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 29 || align=&quot;right&quot; | 0,17 % || align=&quot;right&quot; | 22 || align=&quot;right&quot; | 0,13 % || align=&quot;right&quot; | 10 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 6 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,04 %
 |-
 | '''мохк''', берриге || align=&quot;right&quot; | 50 969 || align=&quot;right&quot; | 50 565 || align=&quot;right&quot; | 99,21 % || align=&quot;right&quot; | 121 || align=&quot;right&quot; | 0,24 % || align=&quot;right&quot; | 109 || align=&quot;right&quot; | 0,21 % || align=&quot;right&quot; | 47 || align=&quot;right&quot; | 0,09 % || align=&quot;right&quot; | 36 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 28 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 16 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 47 || align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|}

Они махкахь хьалха дуьйна бехаш бара жуьгтий.

== Карта ==
Картан легенда:
{|
|-
|align=center|[[Файл:Green pog.svg|20px]] || 5000 сов стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Lightgreen pog.svg|15px]] || 2000 тӀера 5000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Yellow pog.svg|13px]] || 1000 тӀера 2000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Orange pog.svg|11px]] || 500 тӀера 1000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Red pog.svg|9px]] || 200 тӀера 500 кхаччалц стаг.
|}
{{Меттиган карта+|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|width=1000|float=center|caption='''Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а мехкан нах беха меттигаш'''
|places=
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.783333|lon=42.733333|background=|mark=Green pog.svg|marksize=20|label_size=140|label=[[Лентехи]]|position=top}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.583333|lon=43.45|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Они (гӀала)|Они]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.516667|lon=43.166667|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Амбролаури]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.649722|lon=42.759722|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цагери]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.522789|lon=43.656122|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Квайса]]
|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.5318|lon=43.5477|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Цедиси (Онин муниципалитет)|Цедиси]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.4982|lon=43.2221|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Шуа-Схвава]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.463|lon=43.0898|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=100|label=[[Никорцминда]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.6027|lon=42.7084|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Циперчи]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а|lat=42.5127|lon=42.7925|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Твиши]]|position=right}}
}}

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>lvw7plyb158eppplv30vwg3zs3w18i0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шида-Картли (мохк)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>473041</id>
    <revision>
      <id>8669792</id>
      <parentid>6419817</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:14:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15469" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе = Шида-Картли
|Шен цӀе = {{lang-ka|შიდა ქართლი}}
|ХӀост = 
|Байракх = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 11 |lat_sec = 
 |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 00 |lon_sec = 
|Юкъайоду = 4 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]]&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
|Коьрта гӀала = Гори
|Яккхий гӀаланаш = [[Гори]] (48 143 стаг, [[2014 шо|2014 ш.]]), [[Хашури]] (26 135 стаг), [[Каспи]] (13 423 стаг), [[Карели (Гуьржийчоь)|Карели]] (6654 стаг)
|Терахь = 1995
|Губернатор = [[Ходжеванишвили, Георгий|Георгий Ходжеванишвили]]
|Меттанаш = 
|Бахархой= 259 251&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;&lt;ref&gt;[[Къилба ХӀирийчоь]]но доладеш йолу кӀошташ ца лоруш&lt;/ref&gt;
 |Шо = 2018
 ||Бахархой меттиг = 
 |Луьсталла = 
 |Къаьмнийн хӀоттам = [[гуьржий]] (94,7 %), [[азербайджанаш]] (2,1 %), [[хӀирий]] (1,8 %), [[эрмалой]] (0,8 %)&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Ethnic composition of Georgia 2014]&lt;/ref&gt;
 |Динан хӀоттам = [[керста]]&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/POPULATION_BY_RELIGIOUS_BELIEFS.pdf Конфессиональный состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда = 5696,44
 |Майдан меттиг = 
|Уггара йокху локхалла = 
|Шоралла = 
|Дохалла= 
|Карта = Шида-Картли на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура = 
|ISO = GE-SK
|FIPS = 
|Поштан индексаш = 
|Автомобилан код  = 
|Сайт = 
|Commons Категори = 
|Билгалдахарш = 
}}'''Шида-Картли''' я '''Лакха Карталини'''&lt;ref&gt;{{книга|часть=Грузия|заглавие=Энциклопедия Кольера|ссылка часть=|издательство=Открытое общество|год=2000|ref=Энциклопедия Кольера}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.vokrugsveta.ru/encyclopedia/index.php?title=%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F Грузия] // Энциклопедия «Вокруг света»&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ЭСБЭ&quot;&gt;''От названия'' {{ВТ-ЭСБЕ|Карталиния}}&lt;/ref&gt; ({{lang-ka|შიდა ქართლი}}, мадарра ''Чоьхьара Карталини'') — мохк ([[мхаре]]), [[Гуьржийчоь]]нан административно-мехкан дакъа. Лаьтташ ю [[Гуьржийчоь]]нан юккъерчу декъа тӀехь [[Тбилиси]] а, [[Къилба ХӀирийчоь]]нан а юккъехь, Гуьржийчоьнан конституцица пачхьалкхан мехкийн юкъара цхьаъ.

Административан центр — [[Гори]].

== Административан йекъайалар ==
Махкан юкъахь ю [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]] (2006 шо кхаччалц — кӀошт):
{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км²|| бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes |lang = en }}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-
 | [[Горин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 1352 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:148686}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:125692}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:123233}} || [[Гори]] гӀ.
 |-
 | [[Карелин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 688 ||align=&quot;right&quot; | {{formatnum:50422}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:41316}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:41145}} || [[Карели (Гуьржийчоь)|Карели]] гӀ.
 |-
 | [[Каспин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 803 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:52217}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:43771}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:42753}} || [[Каспи]] гӀ.
 |-
 | [[Хашурин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 585 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:62714}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:52603}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:52120}} || [[Хашури]] гӀ.
 |-
 | '''мохк''', берриге || align=&quot;right&quot; | ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:314039}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:263382}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:259251}} || '''[[Гори]]''' гӀ.
|}

Гуьржийчоьнан законаца, Шида-Картли мехкан юкъа йогӀу 5-гӀа [[Джаван муниципалитет]] (центр [[Джава (эвла)|Джава]]), амма иза Къилба ХӀирийчоьно доладеш ю [[Дзаусин кӀошт]] санна. 

'''[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]''': [[Гори]] (48 143 стаг, [[2014 шо|2014 ш.]]), [[Хашури]] (26 135 стаг), [[Каспи]] (13 423 стаг), [[Карели (Гуьржийчоь)|Карели]] (6654 стаг)

'''[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвлаш|ГӀалин кепара эвлаш]]''': [[Сурами]] [[Хашурин муниципалитет]]ехь (7492 стаг, ларар [[2014 шо]]); [[Агара (Карелин муниципалитет)|Агара]] [[Карелин муниципалитет]] (3364 стаг).

== Бахархой ==
2018 шеран 1 январехь ларарца мехкахь 259 251 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь — 313 800 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии  |lang = en  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }} &lt;/ref&gt; (Къилба ХӀирийчоьнан Цхинвалин кӀошт ца лоруш).

2014 шарахь ларарца 263 382 бахархой&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;.

2002 шарахь Гуьржийчоьно доладеш долу мехкан декъехь 314 039 бахархойх дукхахберш бара [[гуьржий]] (91,8 % я 288 382 стаг). [[ХӀирий]] бара 4,3 % (13 383 стаг), [[азербайджанаш]] — 1,8 % (5768 стаг), [[эрмалой]] — 1,1 % (3521 стаг), [[оьрсий]] — 0,6 % (1946 стаг).&lt;ref name=&quot;этн&quot; /&gt;

ХӀирий дукхахберш бу Шида-Картли мехкан къилба декъехь, мадарра, в [[Горин кӀошт|Горин]] (6405 стаг я 4,3 % кӀоштан бахархойх (2002 шо), а [[Карелин кӀошт|Карелин]] а кӀошташкахь (2755 стаг я 5,5 %  2002 шо) — цул совнах уьш бу [[Триалетин дукъ]]ан уллехь а, иштта [[Каспин кӀошт]]ахь а (3479 стаг я 6,7 % 2002 шо) а, [[Хашурин кӀошт]]ахь а (744 стаг я 1,2 % 2002 шо).&lt;ref name=&quot;этн&quot; /&gt;

2014 шарахь ларарца доладеш болу махкахь 263 382 бахархойх дукхахберш бара [[гуьржий]] (94,72 % я 249 479 стаг). [[Азербайджанаш]] 2,1 %, [[хӀирий]] — 1,8 %, [[эрмалой]] — 0,8 %, [[оьрсий]] — 0,3 %.

'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
| берриге ||align=&quot;right&quot; | 263 382 ||align=&quot;right&quot; | 100,00 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 249 479 ||align=&quot;right&quot; | 94,72 %
|-
| [[Азербайджанаш]] ||align=&quot;right&quot; | 5501 ||align=&quot;right&quot; | 2,09 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 4668 ||align=&quot;right&quot; | 1,77 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 2072 ||align=&quot;right&quot; | 0,79 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 758 ||align=&quot;right&quot; | 0,29 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 208 ||align=&quot;right&quot; | 0,08 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 163 ||align=&quot;right&quot; | 0,06 %
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 122 ||align=&quot;right&quot; | 0,05 %
|-
| [[Ассирийш]] ||align=&quot;right&quot; | 34 ||align=&quot;right&quot; | 0,01 %
|-
| берриге ||align=&quot;right&quot; | 377 ||align=&quot;right&quot; | 0,14 %
|-
|}

'''Мехкан а, цуьна муниципалитетийн а къаьмнийн хӀоттам (2002 шо)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot; /&gt; ''(Къилба ХӀирийчоьно доладеш болу мохк боцуш)''

{|class=&quot;standard sortable&quot;
!&lt;small&gt;муниципалитет&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; ||берриге ||&lt;small&gt;[[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; ||% || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; ||% || &lt;small&gt;[[эрмалой|эрма-&lt;br /&gt;лой]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; ||% || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt; ||% || &lt;small&gt;[[желтой|жел-&lt;br /&gt;той]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;кхи&lt;/small&gt; || %
 |-
 | [[Горин кӀошт|Горин]] || align=&quot;right&quot; | 148 686 || align=&quot;right&quot; | 137 957 || align=&quot;right&quot; | 92,78 % || align=&quot;right&quot; | 6405 || align=&quot;right&quot; | 4,31 % || align=&quot;right&quot; | 607 || align=&quot;right&quot; | 0,41 % || align=&quot;right&quot; | 1972 || align=&quot;right&quot; | 1,33 % || align=&quot;right&quot; | 1136 || align=&quot;right&quot; | 0,76 % || align=&quot;right&quot; | 123 || align=&quot;right&quot; | 0,08 % || align=&quot;right&quot; | 97 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 45 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 344 || align=&quot;right&quot; | 0,23 % 
 |-
 | [[Карелин кӀошт|Карелин]] || align=&quot;right&quot; | 50 422 || align=&quot;right&quot; | 45 593 || align=&quot;right&quot; | 90,42 % || align=&quot;right&quot; | 2755 || align=&quot;right&quot; | 5,46 % || align=&quot;right&quot; | 1183 || align=&quot;right&quot; | 2,35 % || align=&quot;right&quot; | 542 || align=&quot;right&quot; | 1,07 % || align=&quot;right&quot; | 217 || align=&quot;right&quot; | 0,43 % || align=&quot;right&quot; | 21 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 52 || align=&quot;right&quot; | 0,10 % || align=&quot;right&quot; | 25 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 34 || align=&quot;right&quot; | 0,07 %
 |-
 | [[Каспин кӀошт|Каспин]] || align=&quot;right&quot; | 52 217 || align=&quot;right&quot; | 44 162 || align=&quot;right&quot; | 84,57 % || align=&quot;right&quot; | 3479 || align=&quot;right&quot; | 6,66 % || align=&quot;right&quot; | 3962 || align=&quot;right&quot; | 7,59 % || align=&quot;right&quot; | 254 || align=&quot;right&quot; | 0,49 % || align=&quot;right&quot; | 271 || align=&quot;right&quot; | 0,52 % || align=&quot;right&quot; | 35 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 27 || align=&quot;right&quot; | 0,05 % || align=&quot;right&quot; | 13 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 14 || align=&quot;right&quot; | 0,03 %
 |-
 | [[Хашурин кӀошт|Хашурин]] || align=&quot;right&quot; | 62 714 || align=&quot;right&quot; | 60 670 || align=&quot;right&quot; | 96,74 % || align=&quot;right&quot; | 744 || align=&quot;right&quot; | 1,19 % || align=&quot;right&quot; | 16 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 753 || align=&quot;right&quot; | 1,20 % || align=&quot;right&quot; | 322 || align=&quot;right&quot; | 0,51 % || align=&quot;right&quot; | 46 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 42 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 21 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 100 || align=&quot;right&quot; | 0,15 %
 |-
 | '''мохк''', берриге || align=&quot;right&quot; | 314 039 || align=&quot;right&quot; | 288 382 || align=&quot;right&quot; | 91,83 % || align=&quot;right&quot; | 13 383 || align=&quot;right&quot; | 4,26 % || align=&quot;right&quot; | 5768 || align=&quot;right&quot; | 1,84 % || align=&quot;right&quot; | 3521 || align=&quot;right&quot; | 1,12 % || align=&quot;right&quot; | 1946 || align=&quot;right&quot; | 0,62 % || align=&quot;right&quot; | 225 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 218 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 104 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 492 || align=&quot;right&quot; | 0,16 %
|}

&lt;!-- === Дин ===
Большинство населения края (подконтрольной Грузии части) — [[православные]] (96,3 %), меньшинство — [[мусульмане]] (1,8 %) и др.&lt;ref name=&quot;религ&quot; /&gt; --&gt;

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>i7glgyta3ryw1o5zbmpqn8bgyqj9o4m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Дийцаре:Берестови (Берестован йуьртан кхеташо, Близнюкин кӀошт)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>506775</id>
    <revision>
      <id>8669865</id>
      <parentid>6330145</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T09:15:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Takhirgeran Umar цӀе хийцина [[Дийцаре:Берестови (Харькован область)]] → [[Дийцаре:Берестови (Берестован йуьртан кхеташо, Близнюкин кӀошт)]] дӀасахьажорг цайуьтуш</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" xml:space="preserve">{{Украина проектан йаззам}}</text>
      <sha1>3l5xr13k1an7dxqb0isl4wqabm6icw5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Квемо-Картли</title>
    <ns>0</ns>
    <id>533849</id>
    <revision>
      <id>8669787</id>
      <parentid>6419568</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:44:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19554" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе                 = Квемо-Картли
|Шен цӀе             = {{lang-ka|ქვემო ქართლი}}&lt;br/&gt; {{lang-az|Kvemo-Kartli}}
|ХӀост                            = 
|Байракх                             = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 31 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 31 |lon_sec = 
|Юкъайоду                        = 6 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]], 1 гӀала
|Коьрта гӀала                     = Рустави
|Яккхий гӀаланаш                   = [[Рустави]], [[Марнеули]], [[Гардабани]].
|Терахь                            = 1995
|Губернатор                       = [[Рехвиашвили, Шота|Шота Рехвиашвили]]
|Меттанаш                          = [[гуьржийн мотт|гуьржийн]]
|Бахархой                      = 432 264&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
  |Шо                            = 2018
  |Бахархой меттиг            = 3
  |Луьсталла                     = 65
  |Къаьмнийн хӀоттам            = [[гуьржий]] (51,3 %), [[азербайджанаш]] (41,8 %), [[эрмалой]] (5,1 %), [[оьрсий]](0,6 %), [[желтой]](0,5 %)&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;/&gt;
  |Динан хӀоттам       = [[керста]] (51,5 %), [[бусулба]] (43,0 %), [[Эрмалойн Апостолийн килс]] (3,3 %) , [[католикаш]](0,3 %)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/22_Population%20by%20regions%20and%20religion.xls|title=Религии по краям Грузии (Population by regions and religion)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-29|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://census.ge/en/results/census Конфессиональный состав Грузии по переписи 2014 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда = 6527,6&lt;ref&gt;საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები: [https://web.archive.org/web/20151023202029/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf ტომი I]. მთავარი რედაქტორი: თეიმურაზ ბერიძე. თბილისი: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, 2003, გვერდი 53. ISBN 99928-0-768-7&lt;/ref&gt;
  |Майдан меттиг            = 3
|Уггара йокху локхалла =
|Шоралла =
|Дохалла =
|Карта = Квемо-Картли на карте Грузии.png
|Аббревиатура =
|ISO = GE-KK
|FIPS =
|Поштан индексаш =
|Автомобилан код =
|Сайт = http://kvemokartli.gov.ge/?page=main&amp;lang=2&amp;id=&amp;word=
|Commons Категори =
|Билгалдахарш=
}}'''Кве́мо-Ка́ртли''' ({{lang-ka|ქვემო ქართლი}}) я '''Лаха Карталини'''&lt;ref&gt;{{книга|часть=Грузия|заглавие=Энциклопедия Кольера|ссылка часть=|издательство=Открытое общество|год=2000|ref=Энциклопедия Кольера}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.vokrugsveta.ru/encyclopedia/index.php?title=%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F Грузия] // Энциклопедия «Вокруг света»&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ЭСБЭ&quot;&gt;''От названия'' {{ВТ-ЭСБЕ|Карталиния}}&lt;/ref&gt; —  [[Гуьржийчоь]]нан мехкех ([[мхаре]]) цхьаъ. 

Центр  — гӀала [[Рустави]].

Дозанаш ду мехкашца [[Самцхе-Джавахети]], [[Шида-Картли]], [[Мцхета-Мтианети]], [[КӀахети]], [[Тбилиси]] гӀалица а. Къилба-малхбалехьа [[Азербайджан]]аца доза ду, къилбехьа — [[Эрмалойчоь]]ца.

== Административан йекъайалар ==
Мехкан юкъахь ю 1 гӀала а 6 [[Гуьржийчоьонан муниципалитеташ|муниципалитет]] а (2006 шо кхаччалц — [[Гуьржийчоьонан кӀошташ|кӀошт]]):

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьонан муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км²|| бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-
 | [[Рустави]], гӀала ||align=&quot;right&quot;| 60 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:116384}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:125103}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:127839}} || [[Рустави]] гӀ.
 |-
 | [[Болниин муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 804 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:74301}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:53590}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:55284}} || [[Болниси]] гӀ.
 |-
 | [[Гардабанин муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 1304 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:114348}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:81876}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:81280}} || [[Гардабани]] гӀ.
 |-
 | [[Дманисин муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 1199 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:28034}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19141}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:20216}} || [[Дманиси]] гӀ.
 |-
 | [[Марнеулин муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 935 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:118221}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:104300}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:106454}} || [[Марнеули]] гӀ.
 |-
 | [[Тетрицкарон муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 1174 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:25354}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:21127}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:21889}} || [[Тетри-Цкаро]] гӀ.
 |-
 | [[Цалкан муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 1051 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:20888}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:18849}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19302}} || [[Цалка]] гӀ.
 |-
 | '''берриге''' ||align=&quot;right&quot;| 6528 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:497530}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:423986}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:432264}} ||
|}

'''[[Гуьржийчоьонан гӀаланаш|ГӀаланаш]]:'''
[[Рустави]] (125 103 стаг, ларар [[2014 шо]]),
[[Марнеули]] (20 211 стаг),
[[Гардабани]] (10 753 стаг),
[[Болниси]] (8967 стаг),
[[Тетри-Цкаро]] (3093 стаг),
[[Дманиси]] (2661 стаг),
[[Цалка]] (2326 стаг).

'''[[Гуьржийчоьонан гӀалин кепара эвлаш|ГӀалин кепара эвлаш]]''': [[Казрети]] (4340 стаг, ларар 2014 шо), [[Манглиси]] (1441 стаг), [[Триалети]] (565 стаг), [[Тамариси]] (510 стаг), [[Бедиани]] (148 стаг).

== Бахархой ==
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
|берриге 	||align=&quot;right&quot; | 423 986 || 100,00 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 217 305 ||align=&quot;right&quot; | 51,25 %
|-
| [[Азербайджанаш]] ||align=&quot;right&quot; | 177 032 ||align=&quot;right&quot; | 41,75 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 21 500 ||align=&quot;right&quot; | 5,07 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 2631 ||align=&quot;right&quot; | 0,62 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 2113 ||align=&quot;right&quot; | 0,50 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 810 ||align=&quot;right&quot; | 0,19 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 510 ||align=&quot;right&quot; | 0,12 %
|-
| [[Ассирийш]] ||align=&quot;right&quot; | 362 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Езидаш]] ||align=&quot;right&quot; | 305 ||align=&quot;right&quot; | 0,07 %
|-
|&lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 993 ||align=&quot;right&quot; | 0,23 %
|-
|&lt;small&gt;билгал ца даьккхинарш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 425 ||align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|-
|}
&lt;/div&gt;
2018 шеран 1 январехь ларарца махкахь 432 264 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь — 513 100 бахархой, 2009 шеран 1 январехь — 488 800 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;[http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |date=2014-07-22 }} {{ref-en}}&lt;/ref&gt;.

2014 шарахь ларарца 423 986 стаг&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 497 530 стаг&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;.

2014 шарахь мехкан 423 986 бахархойх [[гуьржий]] бара 51,3 % я 217 305 стаг, [[азербайджанаш]] — 41,8 % я 177 032 стаг, [[эрмалой]] — 5,1 % я 21 500 стаг, [[оьрсий]] — 0,6 %, [[желтой]] — 0,5 %, [[хӀирий]] — 0,2 %&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;/&gt;.

2002 шарахь мехкан 497 530 бахархойх [[гуьржий]] бара 44,7 % я 222 450 стаг, [[азербайджанаш]] — 45,1 % я 224 606 стаг, [[эрмалой]] — 6,4 % (31 777 стаг), [[желтой]] — 1,5 % (7 415 стаг), [[оьрсий]] — 1,3 % (6 464 стаг), [[хӀирий]] — 0,4 % (2 184 стаг), [[украинаш]] — 0,1 % (527 стаг).

'''[[Азербайджанаш]]''' 2002 шарахь ларарца [[Марнеулин муниципалитет]]ехь бара дукхахберш (83,1 % дуьхьала 8,0 % [[гуьржий]] а, 7,9 % [[эрмалой]] а), [[Дманисин муниципалитет]]ехь (66,8 % дуьхьала 31,2 % [[гуьржий]]) а, [[Болнисин муниципалитет]]ехь а (66,0 % дуьхьала 26,8 % [[гуьржий]] а, 5,8 % [[эрмалой]] а), [[Гардабанин муниципалитет]]ехь — 43,7 % (дуьхьала 53,2 % [[гуьржий]]).

[[Цалкан муниципалитет]]ехь 2002 шарахь ларарца дукхахберш бара '''[[эрмалой]]''' (55,0 %), ткъа '''[[желтой]]''' (22,0 %) а, [[гуьржий]] (12,0 %) а.

[[Гуьржий]] 2002 шарахь ларарца дукхахберш бара [[Рустави]] гӀалахь (87,8 % дуьхьала 4,3 % [[азербайджанаш]], 3,1 % [[оьрсий]], 2,4 % [[эрмалой]] а, 1,2 % [[хӀирий]] а), цул совнах [[Тетрицкарон муниципалитет]]ехь (74,0 % дуьхьала 10,4 % [[эрмалой]], 6,5 % [[азербайджанаш]], 5,1 % [[желтой]] а, 2,7 % [[оьрсий]] а).&lt;ref name=&quot;этн&quot; /&gt;

'''Квемо-Картли кӀоштанийн къаьмнийн хӀоттам (2002 ш.)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
! &lt;small&gt;муниципалитет&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; || &lt;small&gt;берриге&lt;/small&gt; || [[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[эрмалой|эрма-&lt;br /&gt;лой]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[желтой|жел-&lt;br /&gt;той]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[езидаш|ези-&lt;br /&gt;даш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;кхи.&lt;/small&gt; || %
 |-
 | '''шаберш''' ||align=&quot;right&quot;| 497 530 ||align=&quot;right&quot;| 222 450 ||align=&quot;right&quot;| 44,71 % ||align=&quot;right&quot;| 224 606 ||align=&quot;right&quot;| 45,14 % ||align=&quot;right&quot;| 31 777 ||align=&quot;right&quot;| 6,39 % ||align=&quot;right&quot;| 7415 ||align=&quot;right&quot;| 1,49 % ||align=&quot;right&quot;| 6464 ||align=&quot;right&quot;|	1,30 % ||align=&quot;right&quot;| 2184 ||align=&quot;right&quot;| 0,44 % ||align=&quot;right&quot;| 527 ||align=&quot;right&quot;| 0,11 % ||align=&quot;right&quot;| 463 ||align=&quot;right&quot;| 0,09 %	||align=&quot;right&quot;| 183 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 1461 ||align=&quot;right&quot;| 0,29 %
 |-
 | [[Рустави]], гӀала ||align=&quot;right&quot;| 116 384 ||align=&quot;right&quot;| 102 151 ||align=&quot;right&quot;| 87,77 % ||align=&quot;right&quot;| 4993 ||align=&quot;right&quot;| 4,29 %	||align=&quot;right&quot;| 2809 ||align=&quot;right&quot;| 2,41 % ||align=&quot;right&quot;| 257 ||align=&quot;right&quot;| 0,22 % ||align=&quot;right&quot;| 3563 ||align=&quot;right&quot;| 3,06 %||align=&quot;right&quot;| 1410 ||align=&quot;right&quot;| 1,21 % ||align=&quot;right&quot;| 395 ||align=&quot;right&quot;| 0,34 % ||align=&quot;right&quot;| 293 ||align=&quot;right&quot;| 0,25 %||align=&quot;right&quot;| 44 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 469 ||align=&quot;right&quot;| 0,39 %
 |-
 | [[Болнисин кӀошт|Болнисин]] ||align=&quot;right&quot;| 74 301 ||align=&quot;right&quot;| 19 926 ||align=&quot;right&quot;| 26,82 % ||align=&quot;right&quot;| 49 026 ||align=&quot;right&quot;| 65,98 % ||align=&quot;right&quot;| 4316 ||align=&quot;right&quot;| 5,81 % ||align=&quot;right&quot;| 438 ||align=&quot;right&quot;| 0,59 % ||align=&quot;right&quot;| 414 ||align=&quot;right&quot;| 0,56 % ||align=&quot;right&quot;| 80 ||align=&quot;right&quot;| 0,11 % ||align=&quot;right&quot;| 14 ||align=&quot;right&quot;| 0,02 % ||align=&quot;right&quot;| 0 ||align=&quot;right&quot;| 0,00 % ||align=&quot;right&quot;| 35 ||align=&quot;right&quot;| 0,05 % ||align=&quot;right&quot;| 52 ||align=&quot;right&quot;| 0,07 %
 |-
 | [[Гардабанин кӀошт|Гардабанин]] ||align=&quot;right&quot;| 114 348 ||align=&quot;right&quot;| 60 832 ||align=&quot;right&quot;| 53,20 % ||align=&quot;right&quot;| 49 993 ||align=&quot;right&quot;| 43,72 % ||align=&quot;right&quot;| 1060 ||align=&quot;right&quot;| 0,93 % ||align=&quot;right&quot;| 236 ||align=&quot;right&quot;| 0,21 % ||align=&quot;right&quot;| 994 ||align=&quot;right&quot;| 0,87 % ||align=&quot;right&quot;| 412 ||align=&quot;right&quot;| 0,36 % ||align=&quot;right&quot;| 65 ||align=&quot;right&quot;| 0,06 % ||align=&quot;right&quot;| 162 ||align=&quot;right&quot;| 0,14 % ||align=&quot;right&quot;| 48 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 546 ||align=&quot;right&quot;| 0,47 %
 |-
 | [[Дманисин кӀошт|Дманисин]] ||align=&quot;right&quot;| 28 034 ||align=&quot;right&quot;| 8759 ||align=&quot;right&quot;| 31,24 % ||align=&quot;right&quot;| 18 716 ||align=&quot;right&quot;| 66,76 % ||align=&quot;right&quot;| 147 ||align=&quot;right&quot;| 0,52 % ||align=&quot;right&quot;| 218 ||align=&quot;right&quot;| 0,78 % ||align=&quot;right&quot;| 156 ||align=&quot;right&quot;| 0,56 % ||align=&quot;right&quot;| 12 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 7 ||align=&quot;right&quot;| 0,02 % ||align=&quot;right&quot;| 0 ||align=&quot;right&quot;| 0,00 % ||align=&quot;right&quot;| 9 ||align=&quot;right&quot;| 0,03 % ||align=&quot;right&quot;| 10 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 %
 |-
 | [[Марнеулин кӀошт|Марнеулин]] ||align=&quot;right&quot;| 118 221 ||align=&quot;right&quot;| 9503 ||align=&quot;right&quot;| 8,04 % ||align=&quot;right&quot;| 98 245 ||align=&quot;right&quot;| 83,10 % ||align=&quot;right&quot;| 9329 ||align=&quot;right&quot;| 7,89 % ||align=&quot;right&quot;| 396 ||align=&quot;right&quot;| 0,33 % ||align=&quot;right&quot;| 523 ||align=&quot;right&quot;| 0,44 % ||align=&quot;right&quot;| 47 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 29 ||align=&quot;right&quot;| 0,02 % ||align=&quot;right&quot;| 6 ||align=&quot;right&quot;| 0,01 % ||align=&quot;right&quot;| 29 ||align=&quot;right&quot;| 0,02 % ||align=&quot;right&quot;| 114 ||align=&quot;right&quot;| 0,10 %
 |-
 | [[Тетрицкарон кӀошт|Тетрицкарон]] ||align=&quot;right&quot;| 25 354 ||align=&quot;right&quot;| 18 769 ||align=&quot;right&quot;| 74,03 % ||align=&quot;right&quot;| 1641 ||align=&quot;right&quot;| 6,47 % ||align=&quot;right&quot;| 2632 ||align=&quot;right&quot;| 10,38 % ||align=&quot;right&quot;| 1281 ||align=&quot;right&quot;| 5,05 % ||align=&quot;right&quot;| 689 ||align=&quot;right&quot;| 2,72 % ||align=&quot;right&quot;| 205 ||align=&quot;right&quot;| 0,81 % ||align=&quot;right&quot;| 14 ||align=&quot;right&quot;| 0,06 % ||align=&quot;right&quot;| 0 ||align=&quot;right&quot;| 0,00 % ||align=&quot;right&quot;| 16 ||align=&quot;right&quot;| 0,06 % ||align=&quot;right&quot;| 107 ||align=&quot;right&quot;| 0,42 %
 |-
 | [[Цалкан кӀошт|Цалкан]] ||align=&quot;right&quot;| 20 888 ||align=&quot;right&quot;| 2510 ||align=&quot;right&quot;| 12,02 % ||align=&quot;right&quot;| 1992 ||align=&quot;right&quot;| 9,54 % ||align=&quot;right&quot;| 11 484 ||align=&quot;right&quot;| 54,98 % ||align=&quot;right&quot;| 4589 ||align=&quot;right&quot;| 21,97 % ||align=&quot;right&quot;| 125 ||align=&quot;right&quot;| 0,60 % ||align=&quot;right&quot;| 18 ||align=&quot;right&quot;| 0,09 % ||align=&quot;right&quot;| 3 ||align=&quot;right&quot;| 0,01 % ||align=&quot;right&quot;| 2 ||align=&quot;right&quot;| 0,01 %||align=&quot;right&quot;| 2 ||align=&quot;right&quot;| 0,01 % ||align=&quot;right&quot;| 163 ||align=&quot;right&quot;| 0,78 %
|}

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>rm4gi7v7mwexmfqa0pf9ngrx387i27e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669788</id>
      <parentid>8669787</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:47:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19492" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе = Квемо-Картли
|Шен цӀе = {{lang-ka|ქვემო ქართლი}}&lt;br/&gt; {{lang-az|Kvemo-Kartli}}
|ХӀост                          = 
|Байракх                        = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 31 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 31 |lon_sec = 
|Юкъайоду                      = 6 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]], 1 гӀала
|Коьрта гӀала                  = Рустави
|Яккхий гӀаланаш               = [[Рустави]], [[Марнеули]], [[Гардабани]].
|Терахь                        = 1995
|Губернатор                    = [[Рехвиашвили, Шота|Шота Рехвиашвили]]
|Меттанаш                      = [[гуьржийн мотт|гуьржийн]]
|Бахархой                      = 432 264&lt;ref name=&quot;оценка&quot;/&gt;
  |Шо                          = 2018
  |Бахархой меттиг            = 3
  |Луьсталла                 = 65
|Къаьмнийн хӀоттам = [[гуьржий]] (51,3 %), [[азербайджанаш]] (41,8 %), [[эрмалой]] (5,1 %), [[оьрсий]](0,6 %), [[желтой]](0,5 %)&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;/&gt;
|Динан хӀоттам = [[керста]] (51,5 %), [[бусулба]] (43,0 %), [[Эрмалойн Апостолийн килс]] (3,3 %) , [[католикаш]](0,3 %)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/22_Population%20by%20regions%20and%20religion.xls|title=Религии по краям Грузии (Population by regions and religion)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-29|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;религ&quot;&gt;[http://census.ge/en/results/census Конфессиональный состав Грузии по переписи 2014 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
|Майда = 6527,6&lt;ref&gt;საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები: [https://web.archive.org/web/20151023202029/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf ტომი I]. მთავარი რედაქტორი: თეიმურაზ ბერიძე. თბილისი: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, 2003, გვერდი 53. ISBN 99928-0-768-7&lt;/ref&gt;
|Майдан меттиг = 3
|Уггара йокху локхалла =
|Шоралла =
|Дохалла =
|Карта = Квемо-Картли на карте Грузии.png
|Аббревиатура =
|ISO = GE-KK
|FIPS =
|Поштан индексаш =
|Автомобилан код =
|Сайт = http://kvemokartli.gov.ge/?page=main&amp;lang=2&amp;id=&amp;word=
|Commons Категори =
|Билгалдахарш=
}}'''Кве́мо-Ка́ртли''' ({{lang-ka|ქვემო ქართლი}}) я '''Лаха Карталини'''&lt;ref&gt;{{книга|часть=Грузия|заглавие=Энциклопедия Кольера|ссылка часть=|издательство=Открытое общество|год=2000|ref=Энциклопедия Кольера}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.vokrugsveta.ru/encyclopedia/index.php?title=%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F Грузия] // Энциклопедия «Вокруг света»&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ЭСБЭ&quot;&gt;''От названия'' {{ВТ-ЭСБЕ|Карталиния}}&lt;/ref&gt; —  [[Гуьржийчоь]]нан мехкех ([[мхаре]]) цхьаъ. 

Центр  — гӀала [[Рустави]].

Дозанаш ду мехкашца [[Самцхе-Джавахети]], [[Шида-Картли (мохк)|Шида-Картли]], [[Мцхета-Мтианети]], [[КӀахети]], [[Тбилиси]] гӀалица а. Къилба-малхбалехьа [[Азербайджан]]аца доза ду, къилбехьа — [[Эрмалойчоь]]ца.

== Административан йекъайалар ==
Мехкан юкъахь ю 1 гӀала а 6 [[Гуьржийчоьонан муниципалитеташ|муниципалитет]] а (2006 шо кхаччалц — [[Гуьржийчоьонан кӀошташ|кӀошт]]):

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьонан муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км²|| бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=eng Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-
 | [[Рустави]], гӀала ||align=&quot;right&quot;| 60 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:116384}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:125103}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:127839}} || [[Рустави]] гӀ.
 |-
 | [[Болниин муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 804 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:74301}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:53590}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:55284}} || [[Болниси]] гӀ.
 |-
 | [[Гардабанин муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 1304 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:114348}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:81876}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:81280}} || [[Гардабани]] гӀ.
 |-
 | [[Дманисин муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 1199 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:28034}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19141}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:20216}} || [[Дманиси]] гӀ.
 |-
 | [[Марнеулин муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 935 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:118221}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:104300}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:106454}} || [[Марнеули]] гӀ.
 |-
 | [[Тетрицкарон муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 1174 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:25354}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:21127}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:21889}} || [[Тетри-Цкаро]] гӀ.
 |-
 | [[Цалкан муниципалитет]] ||align=&quot;right&quot;| 1051 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:20888}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:18849}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:19302}} || [[Цалка]] гӀ.
 |-
 | '''берриге''' ||align=&quot;right&quot;| 6528 ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:497530}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:423986}} ||align=&quot;right&quot;| {{formatnum:432264}} ||
|}

'''[[Гуьржийчоьонан гӀаланаш|ГӀаланаш]]:'''
[[Рустави]] (125 103 стаг, ларар [[2014 шо]]),
[[Марнеули]] (20 211 стаг),
[[Гардабани]] (10 753 стаг),
[[Болниси]] (8967 стаг),
[[Тетри-Цкаро]] (3093 стаг),
[[Дманиси]] (2661 стаг),
[[Цалка]] (2326 стаг).

'''[[Гуьржийчоьонан гӀалин кепара эвлаш|ГӀалин кепара эвлаш]]''': [[Казрети]] (4340 стаг, ларар 2014 шо), [[Манглиси]] (1441 стаг), [[Триалети]] (565 стаг), [[Тамариси]] (510 стаг), [[Бедиани]] (148 стаг).

== Бахархой ==
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
|берриге 	||align=&quot;right&quot; | 423 986 || 100,00 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 217 305 ||align=&quot;right&quot; | 51,25 %
|-
| [[Азербайджанаш]] ||align=&quot;right&quot; | 177 032 ||align=&quot;right&quot; | 41,75 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 21 500 ||align=&quot;right&quot; | 5,07 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 2631 ||align=&quot;right&quot; | 0,62 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 2113 ||align=&quot;right&quot; | 0,50 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 810 ||align=&quot;right&quot; | 0,19 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 510 ||align=&quot;right&quot; | 0,12 %
|-
| [[Ассирийш]] ||align=&quot;right&quot; | 362 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Езидаш]] ||align=&quot;right&quot; | 305 ||align=&quot;right&quot; | 0,07 %
|-
|&lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 993 ||align=&quot;right&quot; | 0,23 %
|-
|&lt;small&gt;билгал ца даьккхинарш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 425 ||align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|-
|}
&lt;/div&gt;
2018 шеран 1 январехь ларарца махкахь 432 264 бахархой бу&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шеран 1 январехь — 513 100 бахархой, 2009 шеран 1 январехь — 488 800 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;[http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |date=2014-07-22 }} {{ref-en}}&lt;/ref&gt;.

2014 шарахь ларарца 423 986 стаг&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь ларарца — 497 530 стаг&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;.

2014 шарахь мехкан 423 986 бахархойх [[гуьржий]] бара 51,3 % я 217 305 стаг, [[азербайджанаш]] — 41,8 % я 177 032 стаг, [[эрмалой]] — 5,1 % я 21 500 стаг, [[оьрсий]] — 0,6 %, [[желтой]] — 0,5 %, [[хӀирий]] — 0,2 %&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;/&gt;.

2002 шарахь мехкан 497 530 бахархойх [[гуьржий]] бара 44,7 % я 222 450 стаг, [[азербайджанаш]] — 45,1 % я 224 606 стаг, [[эрмалой]] — 6,4 % (31 777 стаг), [[желтой]] — 1,5 % (7 415 стаг), [[оьрсий]] — 1,3 % (6 464 стаг), [[хӀирий]] — 0,4 % (2 184 стаг), [[украинаш]] — 0,1 % (527 стаг).

'''[[Азербайджанаш]]''' 2002 шарахь ларарца [[Марнеулин муниципалитет]]ехь бара дукхахберш (83,1 % дуьхьала 8,0 % [[гуьржий]] а, 7,9 % [[эрмалой]] а), [[Дманисин муниципалитет]]ехь (66,8 % дуьхьала 31,2 % [[гуьржий]]) а, [[Болнисин муниципалитет]]ехь а (66,0 % дуьхьала 26,8 % [[гуьржий]] а, 5,8 % [[эрмалой]] а), [[Гардабанин муниципалитет]]ехь — 43,7 % (дуьхьала 53,2 % [[гуьржий]]).

[[Цалкан муниципалитет]]ехь 2002 шарахь ларарца дукхахберш бара '''[[эрмалой]]''' (55,0 %), ткъа '''[[желтой]]''' (22,0 %) а, [[гуьржий]] (12,0 %) а.

[[Гуьржий]] 2002 шарахь ларарца дукхахберш бара [[Рустави]] гӀалахь (87,8 % дуьхьала 4,3 % [[азербайджанаш]], 3,1 % [[оьрсий]], 2,4 % [[эрмалой]] а, 1,2 % [[хӀирий]] а), цул совнах [[Тетрицкарон муниципалитет]]ехь (74,0 % дуьхьала 10,4 % [[эрмалой]], 6,5 % [[азербайджанаш]], 5,1 % [[желтой]] а, 2,7 % [[оьрсий]] а).&lt;ref name=&quot;этн&quot; /&gt;

'''Квемо-Картли кӀоштанийн къаьмнийн хӀоттам (2002 ш.)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
! &lt;small&gt;муниципалитет&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; || &lt;small&gt;берриге&lt;/small&gt; || [[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[эрмалой|эрма-&lt;br /&gt;лой]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[желтой|жел-&lt;br /&gt;той]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[езидаш|ези-&lt;br /&gt;даш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;кхи.&lt;/small&gt; || %
 |-
 | '''шаберш''' ||align=&quot;right&quot;| 497 530 ||align=&quot;right&quot;| 222 450 ||align=&quot;right&quot;| 44,71 % ||align=&quot;right&quot;| 224 606 ||align=&quot;right&quot;| 45,14 % ||align=&quot;right&quot;| 31 777 ||align=&quot;right&quot;| 6,39 % ||align=&quot;right&quot;| 7415 ||align=&quot;right&quot;| 1,49 % ||align=&quot;right&quot;| 6464 ||align=&quot;right&quot;|	1,30 % ||align=&quot;right&quot;| 2184 ||align=&quot;right&quot;| 0,44 % ||align=&quot;right&quot;| 527 ||align=&quot;right&quot;| 0,11 % ||align=&quot;right&quot;| 463 ||align=&quot;right&quot;| 0,09 %	||align=&quot;right&quot;| 183 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 1461 ||align=&quot;right&quot;| 0,29 %
 |-
 | [[Рустави]], гӀала ||align=&quot;right&quot;| 116 384 ||align=&quot;right&quot;| 102 151 ||align=&quot;right&quot;| 87,77 % ||align=&quot;right&quot;| 4993 ||align=&quot;right&quot;| 4,29 %	||align=&quot;right&quot;| 2809 ||align=&quot;right&quot;| 2,41 % ||align=&quot;right&quot;| 257 ||align=&quot;right&quot;| 0,22 % ||align=&quot;right&quot;| 3563 ||align=&quot;right&quot;| 3,06 %||align=&quot;right&quot;| 1410 ||align=&quot;right&quot;| 1,21 % ||align=&quot;right&quot;| 395 ||align=&quot;right&quot;| 0,34 % ||align=&quot;right&quot;| 293 ||align=&quot;right&quot;| 0,25 %||align=&quot;right&quot;| 44 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 469 ||align=&quot;right&quot;| 0,39 %
 |-
 | [[Болнисин кӀошт|Болнисин]] ||align=&quot;right&quot;| 74 301 ||align=&quot;right&quot;| 19 926 ||align=&quot;right&quot;| 26,82 % ||align=&quot;right&quot;| 49 026 ||align=&quot;right&quot;| 65,98 % ||align=&quot;right&quot;| 4316 ||align=&quot;right&quot;| 5,81 % ||align=&quot;right&quot;| 438 ||align=&quot;right&quot;| 0,59 % ||align=&quot;right&quot;| 414 ||align=&quot;right&quot;| 0,56 % ||align=&quot;right&quot;| 80 ||align=&quot;right&quot;| 0,11 % ||align=&quot;right&quot;| 14 ||align=&quot;right&quot;| 0,02 % ||align=&quot;right&quot;| 0 ||align=&quot;right&quot;| 0,00 % ||align=&quot;right&quot;| 35 ||align=&quot;right&quot;| 0,05 % ||align=&quot;right&quot;| 52 ||align=&quot;right&quot;| 0,07 %
 |-
 | [[Гардабанин кӀошт|Гардабанин]] ||align=&quot;right&quot;| 114 348 ||align=&quot;right&quot;| 60 832 ||align=&quot;right&quot;| 53,20 % ||align=&quot;right&quot;| 49 993 ||align=&quot;right&quot;| 43,72 % ||align=&quot;right&quot;| 1060 ||align=&quot;right&quot;| 0,93 % ||align=&quot;right&quot;| 236 ||align=&quot;right&quot;| 0,21 % ||align=&quot;right&quot;| 994 ||align=&quot;right&quot;| 0,87 % ||align=&quot;right&quot;| 412 ||align=&quot;right&quot;| 0,36 % ||align=&quot;right&quot;| 65 ||align=&quot;right&quot;| 0,06 % ||align=&quot;right&quot;| 162 ||align=&quot;right&quot;| 0,14 % ||align=&quot;right&quot;| 48 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 546 ||align=&quot;right&quot;| 0,47 %
 |-
 | [[Дманисин кӀошт|Дманисин]] ||align=&quot;right&quot;| 28 034 ||align=&quot;right&quot;| 8759 ||align=&quot;right&quot;| 31,24 % ||align=&quot;right&quot;| 18 716 ||align=&quot;right&quot;| 66,76 % ||align=&quot;right&quot;| 147 ||align=&quot;right&quot;| 0,52 % ||align=&quot;right&quot;| 218 ||align=&quot;right&quot;| 0,78 % ||align=&quot;right&quot;| 156 ||align=&quot;right&quot;| 0,56 % ||align=&quot;right&quot;| 12 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 7 ||align=&quot;right&quot;| 0,02 % ||align=&quot;right&quot;| 0 ||align=&quot;right&quot;| 0,00 % ||align=&quot;right&quot;| 9 ||align=&quot;right&quot;| 0,03 % ||align=&quot;right&quot;| 10 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 %
 |-
 | [[Марнеулин кӀошт|Марнеулин]] ||align=&quot;right&quot;| 118 221 ||align=&quot;right&quot;| 9503 ||align=&quot;right&quot;| 8,04 % ||align=&quot;right&quot;| 98 245 ||align=&quot;right&quot;| 83,10 % ||align=&quot;right&quot;| 9329 ||align=&quot;right&quot;| 7,89 % ||align=&quot;right&quot;| 396 ||align=&quot;right&quot;| 0,33 % ||align=&quot;right&quot;| 523 ||align=&quot;right&quot;| 0,44 % ||align=&quot;right&quot;| 47 ||align=&quot;right&quot;| 0,04 % ||align=&quot;right&quot;| 29 ||align=&quot;right&quot;| 0,02 % ||align=&quot;right&quot;| 6 ||align=&quot;right&quot;| 0,01 % ||align=&quot;right&quot;| 29 ||align=&quot;right&quot;| 0,02 % ||align=&quot;right&quot;| 114 ||align=&quot;right&quot;| 0,10 %
 |-
 | [[Тетрицкарон кӀошт|Тетрицкарон]] ||align=&quot;right&quot;| 25 354 ||align=&quot;right&quot;| 18 769 ||align=&quot;right&quot;| 74,03 % ||align=&quot;right&quot;| 1641 ||align=&quot;right&quot;| 6,47 % ||align=&quot;right&quot;| 2632 ||align=&quot;right&quot;| 10,38 % ||align=&quot;right&quot;| 1281 ||align=&quot;right&quot;| 5,05 % ||align=&quot;right&quot;| 689 ||align=&quot;right&quot;| 2,72 % ||align=&quot;right&quot;| 205 ||align=&quot;right&quot;| 0,81 % ||align=&quot;right&quot;| 14 ||align=&quot;right&quot;| 0,06 % ||align=&quot;right&quot;| 0 ||align=&quot;right&quot;| 0,00 % ||align=&quot;right&quot;| 16 ||align=&quot;right&quot;| 0,06 % ||align=&quot;right&quot;| 107 ||align=&quot;right&quot;| 0,42 %
 |-
 | [[Цалкан кӀошт|Цалкан]] ||align=&quot;right&quot;| 20 888 ||align=&quot;right&quot;| 2510 ||align=&quot;right&quot;| 12,02 % ||align=&quot;right&quot;| 1992 ||align=&quot;right&quot;| 9,54 % ||align=&quot;right&quot;| 11 484 ||align=&quot;right&quot;| 54,98 % ||align=&quot;right&quot;| 4589 ||align=&quot;right&quot;| 21,97 % ||align=&quot;right&quot;| 125 ||align=&quot;right&quot;| 0,60 % ||align=&quot;right&quot;| 18 ||align=&quot;right&quot;| 0,09 % ||align=&quot;right&quot;| 3 ||align=&quot;right&quot;| 0,01 % ||align=&quot;right&quot;| 2 ||align=&quot;right&quot;| 0,01 %||align=&quot;right&quot;| 2 ||align=&quot;right&quot;| 0,01 % ||align=&quot;right&quot;| 163 ||align=&quot;right&quot;| 0,78 %
|}

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}
{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>9qtwpoe3oz2zvzug3l8lv6h20fv6t85</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аджари</title>
    <ns>0</ns>
    <id>533983</id>
    <revision>
      <id>8669796</id>
      <parentid>7277210</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:28:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>9495</id>
      </contributor>
      <comment>/* Дин */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25414" xml:space="preserve">{{Гуьржийчоьнан АД 1
|Нохчийн цӀе                 = Аджари
|Шен цӀе                     = {{lang-ka|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა}}
|ХӀост                       = 
|Байракх                     = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 39 |lat_sec = 
 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 00 |lon_sec = 
 |CoordAddon = 
 |CoordScale = 
|Юкъайоду                    = 5 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]], 1 гӀала
|Коьрта гӀала                = Батуми
|Яккхий гӀаланаш             = Батуми, [[Кобулети]]
|Терахь                      = 
|Губернатор                  = 
|Меттанаш                    = [[гуьржийн мотт|гуьржийн]]
|Бахархой                    = 
|Шо                          = 
|Бахархой меттиг             = 
|Луьсталла                   = 
|Къаьмнийн хӀоттам           = [[гуьржий]] ([[аджараш]]) — 96,0 %, [[эрмалой]] — 1,6 %, [[оьрсий]] — 1,1 %, [[украинаш]] — 0,2 %, [[грекаш]] — 0,2 %&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;/&gt;
|Динан хӀоттам               = [[керста]] (54,5 %), [[бусулбанаш]] (39,8 %)&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-religion2014b.htm georgia-religion 2014]&lt;/ref&gt;
|Майда                       = 2899
|Майдан меттиг               = 
|Уггара йокху локхалла       =
|Шоралла                     =
|Дохалла                     =
|Карта                       = Аджария на административной карте Грузии.png
|Аббревиатура                =
|ISO                         = GE-AJ
|FIPS                        =
|Поштан индексаш             =
|Автомобилан код             =
|Сайт                        = 
|Commons Категори            =
|Билгалдахарш                =
}}
'''Аджа́ри''' ({{lang-ka|აჭარა}}, Ačʼara), '''Аджа́рийн Автоно́мин Респу́блика'''&lt;ref&gt;[https://matsne.gov.ge/ru/document/view/30346 КОНСТИТУЦИЯ ГРУЗИИ &amp;124; ЮЛПП Законодательный Вестник Грузии]&lt;/ref&gt; ({{lang-ka|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა}}, ''Ад’жар’ис автономиури республика'') — Гуьржийчоьнан историн, географин а, политик-административан регион.

Кхоьллина 1921 шеран 16 июлехь [[Аджарийн АССР]] санна а, номиналан атеистийн [[ССРС]]-н цхьаъ бен йоцу  [[автономи]] санна а, кхоьллина динан принципехь&lt;ref&gt;[http://www.ca-c.org/c-g/2011/journal_rus/c-g-1-2/04.shtml CA&amp;CC Press® AB] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120923194313/http://ca-c.org/c-g/2011/journal_rus/c-g-1-2/04.shtml |date=2012-09-23 }}&lt;/ref&gt;. ХӀинца йолу цӀе — 1990 шарахь дуьйна. Аджарин коьрта гӀала [[Батуми]] — Гуьржийчоьнан коьрта хӀордан ков. ХӀорданйистера зонаш ([[Кобулети]], [[Махинджаури]], [[Гонио]], [[Сарпи]] кхин а) кхузахь ю санаторно-дарбанан учрежденеш, дукхахерш кхоьллина советийн муьрехь. Болхбеш ю ломан курорташ.

Аджарин дукхахберш бу — [[аджараш]], гуьржийн этнографин тоба, аджарин юкъахь Юккъерчу бӀешарашках шуьйра даьржина ислам дин.

== Истори ==
Аджарин махка дуьхьара бахархой охьхевшина [[тӀулгийн бӀешо|тӀулгийн бӀешарахь]], иза бакъхилар гойту археологашна Бешуми цӀе йолу ломан курортана уллехь карийначу хӀуманаш. [[Чолоки]] эркан бассейн ю металлургин коьрта меттиг. Махкахь карайо борзанан а, хьалхараэчиган а оьмарийн хӀолламаш. Гуьржийн йозанийн хьосташкахь Аджари хьахайо III б. вайн эра кхачале. гуьржийн ширачу [[Картли]] пачхьалкхан дакъа санна. Легендаца, Аджарера доладела Гуьржийчохь керста дин даржор — [[апостол]] [[Андрей Первозванни]] веъначул тӀехьа&lt;ref name=&quot;autogenerated1&quot;&gt;Батум во времена Османской империи. Автор Заур Маргиев Изд. Анкара 2008 г. ISBN 99928-43-54-3 Издание 2. Москва 2008 г. ISBN 978-5-902073-64-2&lt;/ref&gt;.

== Административан йекъайалар ==
Аджарин юкъахь ю 5 [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитет]] (2006 шо кхаччалц кӀошташ) а, 1 гӀала республикин муьтӀахь а йолуш ([[Батуми]]).

{|class=&quot;standard sortable&quot;
 !'''[[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|Муниципалитет]] || майда,&lt;br&gt;км²|| бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2002&lt;ref name=&quot;этн&quot;/&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt; 2014&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|deadlink=yes|title=Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS]|publisher=Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160808154843/http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf|archivedate=2016-08-08}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || бахархой&lt;br&gt;ларар&lt;br&gt;2018&lt;ref name=&quot;оценка&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|title=Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.|publisher=[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=473&amp;lang=en Национальная статистическая служба Грузии]|accessdate=29 октября 2018|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180723003627/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20-%20population%20by%20self-governed%20units.xlsx|archivedate=2018-07-23|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;,&lt;br&gt;стаг || центр
 |-
 | [[Батуми]], гӀала || align=&quot;right&quot; | 65 || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:121806}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:152839}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:163400}} || [[Батуми]] гӀ.
 |-
 | [[Кедан муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 452 || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:20024}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:16760}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:16800}} || [[Кеда (эвла)|Кеда]] гӀкэ
 |-
 | [[Кобулетин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 720 || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:88063}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:74794}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:73400}} || [[Кобулети]] гӀ.
 |-
 | [[Хелвачаурин муниципалитет]]|| align=&quot;right&quot; | 365 || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:90843}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:51189}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:52100}} || б. [[Хелвачаури]] гӀкэ ([[Батуми]] гӀ.)
 |-
 | [[Хулон муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 710 || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:33430}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:23327}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:25500}} || [[Хуло]] гӀкэ
 |-
 | [[Шуахевин муниципалитет]] || align=&quot;right&quot; | 588 || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:21850}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:15044}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:15100}} || [[Шуахеви]] гӀкэ
 |-
 | '''Аджари''', шаберш || align=&quot;right&quot; | 2899 || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:376016}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:333953}} || align=&quot;right&quot; |{{formatnum:346300}} || '''[[Батуми]]''' гӀ.
|}
&lt;div style=&quot;float:right;margin:0 0 .5em 1em;&quot; class=&quot;toccolours&quot;&gt;
'''Мехкан къаьмнийн хӀоттам&lt;br&gt; (2014 шарахь)'''&lt;ref name=&quot;Этно2014&quot;&gt;{{cite web|url=http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls|title=Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)|subtitle=[http://census.ge/en/results/census Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS)]|publisher= Национальная статистическая служба Грузии|accessdate=2016-04-28|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года]&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard sortable&quot;
|-
! !! стаг !! %
|-
| берриге ||align=&quot;right&quot; | 333 953 ||align=&quot;right&quot; | 100,00 %
|-
| [[Гуьржий]] ||align=&quot;right&quot; | 320 742 ||align=&quot;right&quot; | 96,04 %
|-
| [[Эрмалой]] ||align=&quot;right&quot; | 5461 ||align=&quot;right&quot; | 1,64 %
|-
| [[Оьрсий]] ||align=&quot;right&quot; | 3679 ||align=&quot;right&quot; | 1,10 %
|-
| [[Украинаш]] ||align=&quot;right&quot; | 793 ||align=&quot;right&quot; | 0,24 %
|-
| [[Желтой]] ||align=&quot;right&quot; | 575 ||align=&quot;right&quot; | 0,17 %
|-
| [[Туркой]] ||align=&quot;right&quot; | 429 ||align=&quot;right&quot; | 0,13 %
|-
| [[Азербайджанаш]] ||align=&quot;right&quot; | 340 ||align=&quot;right&quot; | 0,10 %
|-
| [[Абхазаш]] ||align=&quot;right&quot; | 297 ||align=&quot;right&quot; | 0,09 %
|-
| [[Цигонаш]] ([[боша]]) ||align=&quot;right&quot; | 138 ||align=&quot;right&quot; | 0,04 %
|-
| [[Ассирийш]] ||align=&quot;right&quot; | 131 ||align=&quot;right&quot; | 0,04 %
|-
| [[ХӀирий]] ||align=&quot;right&quot; | 101 ||align=&quot;right&quot; | 0,03 %
|-
| [[Езидаш]] ||align=&quot;right&quot; | 81 ||align=&quot;right&quot; | 0,02 %
|-
| [[Жуьгтий]] ||align=&quot;right&quot; | 72 ||align=&quot;right&quot; | 0,02 %
|-
| &lt;small&gt;кхиберш&lt;/small&gt; ||align=&quot;right&quot; | 1114 ||align=&quot;right&quot; | 0,33 %
|-
|}
&lt;/div&gt;

'''[[Гуьржийчоьнан гӀаланаш|ГӀаланаш]]''':
* [[Батуми]] (152 839 стаг, ларар 2014 ш.),
* [[Кобулети]] (16 546 стаг).

'''[[Гуьржийчоьнан гӀалин кепара эвлаш|ГӀалин кепара эвлаш]]''':
* [[Чакви]] (6720 стаг, ларар [[2014 шо]]),
* [[Очхамури]] (5355 стаг),
* [[Кеда (эвла)|Кеда]] (1510 стаг),
* [[Хуло]] (1007 стаг),
* [[Шуахеви]] (797 стаг).

== Бахархой ==
2018 шеран 1 январехь ларарца Аджарех бу 346 300 бахархой&lt;ref name=&quot;оценка&quot; /&gt;, 2014 шаран 1 январехь — 396 600 бахархой&lt;ref name=&quot;янв.2014&quot;&gt;{{cite web |url = http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |title = Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии |lang = en |deadlink = yes |accessdate = 2014-10-20 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140722065134/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/population/01%20Population%20by%20municipalities%20for%20the%20beginning%20of%20the%20year.xls |archivedate = 2014-07-22 }}&lt;/ref&gt;

2014 шарахь 333 953 стаг&lt;ref name=&quot;Перепись2014&quot;/&gt;, 2002 шарахь — 376 016 стаг (царах 93,4 % — [[гуьржий]] ([[аджараш]]), 2,4 % — [[оьрсий]], 2,4 % — [[эрмалой]], 0,6 % — [[желтой]], 0,4 % — [[абхазаш]], 0,9 % — кхиберш).

=== Къаьмнаш ===
'''Аджарин кӀоштанийн къаьмнийн хӀоттам (2002 ш.)'''&lt;ref name=&quot;этн&quot;&gt;[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Этнический состав Грузии по переписи 2002 года] {{ref-en}}&lt;/ref&gt;
{|class=&quot;standard&quot;
 !&lt;small&gt;'''Мохк''',&lt;br /&gt; муниципалитет&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ [[Гуьржийчоьнан муниципалитеташ|муниципалитеташ]] аьлла хийцина&lt;/ref&gt; ||&lt;small&gt;шаберш&lt;/small&gt; ||[[гуьржий|гуьрж-&lt;br /&gt;ий]] ||% || &lt;small&gt;[[оьрсий|оьрс-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; ||% || &lt;small&gt;[[эрмалой|эрма-&lt;br /&gt;лой]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;[[желтой|жел-&lt;br /&gt;той]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[абхазаш|абха-&lt;br /&gt;заш]]&lt;/small&gt; || % ||&lt;small&gt;[[украинаш|ук-&lt;br /&gt;раин-&lt;br /&gt;аш]]&lt;/small&gt; ||% ||&lt;small&gt;[[азербайджанаш|азер-&lt;br /&gt;байд-&lt;br /&gt;жанаш]]&lt;/small&gt; ||% || &lt;small&gt;[[хӀирий|хӀир-&lt;br /&gt;ий]]&lt;/small&gt; || % || &lt;small&gt;[[езидаш|ези-&lt;br /&gt;даш]]&lt;/small&gt; ||% ||&lt;small&gt;кхи-&lt;br /&gt;берш&lt;/small&gt; || %
 |-
 | ''' Аджари''', шаберш || align=&quot;right&quot; | 376&amp;nbsp;016 || align=&quot;right&quot; | 351&amp;nbsp;132 || align=&quot;right&quot; | 93,38 % || align=&quot;right&quot; | 9073 || align=&quot;right&quot; | 2,41 % || align=&quot;right&quot; | 8848 || align=&quot;right&quot; | 2,35 % || align=&quot;right&quot; | 2168 || align=&quot;right&quot; | 0,58 % || align=&quot;right&quot; | 1558 || align=&quot;right&quot; | 0,41 % || align=&quot;right&quot; | 1056 || align=&quot;right&quot; | 0,28 % || align=&quot;right&quot; | 542 || align=&quot;right&quot; | 0,14 % || align=&quot;right&quot; | 208 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 76 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 1355 || align=&quot;right&quot; | 0,36 %
 |-
 | [[Батуми]], гӀала || align=&quot;right&quot; | 121&amp;nbsp;806 || align=&quot;right&quot; | 104&amp;nbsp;313 || align=&quot;right&quot; | 85,64 % || align=&quot;right&quot; | 6300 || align=&quot;right&quot; | 5,17 % || align=&quot;right&quot; | 7517 || align=&quot;right&quot; | 6,17 % || align=&quot;right&quot; | 587 || align=&quot;right&quot; | 0,48 % || align=&quot;right&quot; | 800 || align=&quot;right&quot; | 0,66 % || align=&quot;right&quot; | 770 || align=&quot;right&quot; | 0,63 % || align=&quot;right&quot; | 301 || align=&quot;right&quot; | 0,25 % || align=&quot;right&quot; | 142 || align=&quot;right&quot; | 0,12 % || align=&quot;right&quot; | 69 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 1007 || align=&quot;right&quot; | 0,82 %
 |-
 | [[Кедан муниципалитет|Кедан м-т]] || align=&quot;right&quot; | 20&amp;nbsp;024 || align=&quot;right&quot; | 19&amp;nbsp;958 || align=&quot;right&quot; | 99,67 % || align=&quot;right&quot; | 26 || align=&quot;right&quot; | 0,13 % || align=&quot;right&quot; | 8 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 15 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 3 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,03 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,02 %
 |-
 | [[Кобулетин муниципалитет|Кобулетин м-т]] || align=&quot;right&quot; | 88&amp;nbsp;063 || align=&quot;right&quot; | 83&amp;nbsp;367 || align=&quot;right&quot; | 94,67 % || align=&quot;right&quot; | 1692 || align=&quot;right&quot; | 1,92 % || align=&quot;right&quot; | 958 || align=&quot;right&quot; | 1,09 % || align=&quot;right&quot; | 1487 || align=&quot;right&quot; | 1,69 % || align=&quot;right&quot; | 50 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 176 || align=&quot;right&quot; | 0,20 % || align=&quot;right&quot; | 79 || align=&quot;right&quot; | 0,09 % || align=&quot;right&quot; | 36 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 7 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 211 || align=&quot;right&quot; | 0,24 %
 |-
 | [[Хелвачаурин муниципалитет|Хелвачаурин м-т]] || align=&quot;right&quot; | 90&amp;nbsp;843 || align=&quot;right&quot; | 88&amp;nbsp;321 || align=&quot;right&quot; | 97,22 % || align=&quot;right&quot; | 1029 || align=&quot;right&quot; | 1,13 % || align=&quot;right&quot; | 355 || align=&quot;right&quot; | 0,39 % || align=&quot;right&quot; | 91 || align=&quot;right&quot; | 0,10 % || align=&quot;right&quot; | 645 || align=&quot;right&quot; | 0,71 % || align=&quot;right&quot; | 103 || align=&quot;right&quot; | 0,11 % || align=&quot;right&quot; | 151 || align=&quot;right&quot; | 0,17 % || align=&quot;right&quot; | 19 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 129 || align=&quot;right&quot; | 0,14 %
 |-
 | [[Хулон муниципалитет|Хулон м-т]] || align=&quot;right&quot; | 33&amp;nbsp;430 || align=&quot;right&quot; | 33&amp;nbsp;377 || align=&quot;right&quot; | 99,84 % || align=&quot;right&quot; | 12 || align=&quot;right&quot; | 0,04 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 23 || align=&quot;right&quot; | 0,07 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 3 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 4 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,01 %
 |-
 | [[Шуахевин муниципалитет|Шуахевин м-т]] || align=&quot;right&quot; | 21&amp;nbsp;850 || align=&quot;right&quot; | 21&amp;nbsp;796 || align=&quot;right&quot; | 99,75 % || align=&quot;right&quot; | 14 || align=&quot;right&quot; | 0,06 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 1 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 25 || align=&quot;right&quot; | 0,11 % || align=&quot;right&quot; | 2 || align=&quot;right&quot; | 0,01 % || align=&quot;right&quot; | 1 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 5 || align=&quot;right&quot; | 0,02 % || align=&quot;right&quot; | 0 || align=&quot;right&quot; | 0,00 % || align=&quot;right&quot; | 1 || align=&quot;right&quot; | 0,00 %
|}

1989 шарахь ларарца:

* Гуьржий 82,8 %
* Оьрсий 7,7 %
* Эрмалой 4,0 %
* Кхиберш 5,5 %&lt;ref&gt;{{ССГН|Аджария}}&lt;/ref&gt;

=== Дин ===
Ӏосманийн Ӏедал долуш, кхиболу [[крипто-керста]] нах санна, аджараш леладора [[ислам]] а, [[керста]] а дин. Аджарин гурьжий къоман бахархой керста дине дӀаберзира 1990-гӀа а, 2000-гӀа а шерашкахь, и болх беш яра [[Гуьржийн керста килс]], и бахьна долуш Аджарин бахархой бусулба а, керста а барамехь бу 60 % к 30 %, 1980-гӀа шерийн чакхехь абсолютан дукхахберш бара [[бусулбанаш]] (70 %).
2014 шаран лараран хаамашца&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-religion2014b.htm georgia-religion 2014]&lt;/ref&gt;:
* 54,5 % Аджарин бахархой — гуьржийн керста килсе лелаш бу,
* 39,8 % — [[бусулбанаш]]-[[суннийш]],
* 0,3 % — [[Эрмалойн Апостолийн килс]]е леларш,
* 0,04 % — [[католикаш]],
* 2,8 % — [[атеисташ]] кхин а.

== Кортош ==
* [[Абашидзе, Аслан Ибрагимович]] 2001 шо — 2004 шеран 5 май
* [[Варшаломидзе, Леван Гурамович]] 2004 шеран 20 июль — 2012 шеран 30 октябрь
* [[Хабадзе, Арчил]] 2012 шеран 30 октябрь - 2016 шеран 6 июль
* [[Патарадзе, Зураб]] 2016 шеран 15 июлехь дуьйна

== Карта ==
Картан легенда:
{|
|-
|align=center|[[Файл:Green pog.svg|20px]] || Автономин республикин центр, 100 000 сов стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Lightgreen pog.svg|15px]] || 10 000 тӀера 25 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Yellow pog.svg|13px]] || 5 000 тӀера 10 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Orange pog.svg|11px]] || 2 000 тӀера 5 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:Red pog.svg|9px]] || 1 000 тӀера 2 000 кхаччалц стаг.
|-
|align=center|[[Файл:DeepPink pog.svg|7px]] || 500 тӀера 1 000 кхаччалц стаг.
|}
{{Меттиган карта+|Гуьржийчоь Аджари|width=1000|float=center|caption='''Аджарин нах беха меттигаш'''
|places=
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.5|lon=41.984|mark=green pog.svg|marksize=1|label_size=130|position=bottom|background=#ffff00|label='''[[Туркойчоь]]'''}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.84|lon=42.02|mark=green pog.svg|marksize=1|label_size=130|position=bottom|background=#e7af20|label='''[[Гури (Гуьржийчоь)|Гури]]'''}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.82|lon=42.47|mark=green pog.svg|marksize=1|label_size=130|position=bottom|background=#e7af20|label='''[[Самцхе-Джавахети]]'''}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.645833|lon=41.641667|background=|mark=Green pog.svg|marksize=20|label_size=140|label='''[[Батуми]]'''|position=left}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.820556|lon=41.775278|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Кобулети]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.566667|lon=41.966667|background=|mark=Lightgreen pog.svg|marksize=15|label_size=120|label=[[Кеда (эвла)|Кеда]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.675278|lon=41.694722|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=100|label=[[Махинджаури]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.855278|lon=41.836111|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Очхамури]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.65|lon=42.316667|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Хуло]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.725833|lon=41.739444|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Чакви]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.626944|lon=42.186944|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Шуахеви]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.580861|lon=41.706972|background=|mark=Yellow pog.svg|marksize=13|label_size=110|label=[[Хелвачаури]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.5631|lon=41.5702|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=110|label=[[Гонио]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=42.00125|lon=43.764311|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=100|label=[[Ахалсопели (Хелвачаурин муниципалитет)|Ахалсопели]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.687222|lon=41.704444|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=100|label=[[Мцване-Концхи]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.5258|lon=41.5492|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Сарпи]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.564167|lon=41.691389|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Эрге]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.5812|lon=41.8862|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Колотаури]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.6457|lon=42.0765|background=|mark=DeepPink pog.svg|marksize=7|label=[[Гегелидзееби]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.8441|lon=41.8684|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Мухаэстате]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.7692|lon=41.7716|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=100|label=[[Цихисдзири]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.6981|lon=41.7761|background=|mark=Orange pog.svg|marksize=11|label_size=100|label=[[Чаисубани (Кобулетин муниципалитет)|Чаисубани]]|position=right}}
{{Меттиган карта~|Гуьржийчоь Аджари|lat=41.6657|lon=42.3482|background=|mark=Red pog.svg|marksize=9|label_size=100|label=[[Дидаджара]]|position=right}}
}}

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

{{Гуьржийчоьнан административан йекъайалар}}
[[Категори:Гуьржийчоьнан мехкаш]]</text>
      <sha1>b3q3hd895crlg0jmikkwdtkhmucbntz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Неприники</title>
    <ns>0</ns>
    <id>654763</id>
    <revision>
      <id>8669779</id>
      <parentid>7687904</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T19:25:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pierre L'iserois</username>
        <id>23953</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4589" xml:space="preserve">{{НБМ-Белорусси
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Неприники
|шен цӀе                     = {{lang-be|Непрынікі}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Белорусси
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Витебскан область
|регион таблицехь            = Витебскан область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Шарковщинан кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Шарковщинан кӀошт{{!}}Шарковщинан кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = Гуо 
|йуьртан меттиг               = 
|йуьртан меттиг таблицехь     = 
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = 
|автомобилан код             = 
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Неприники''' ({{lang-be|Непрынікі}}) — [[Белорусси]]н [[Витебскан область|Витебскан областан]] [[Шарковщинан кӀошт]]ара эвла&lt;ref&gt;Населенные пункты Беларуси (2011 г.)&lt;/ref&gt;.

1921—1945 шерашкахь Полякийн Республикин Вильнон воеводаллин Диснан поветан йукъайогӀуш йара.&lt;ref&gt;Piotr Eberhardt, ''Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej'', „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100&lt;/ref&gt;.

== Бахархой ==

* 1921 - 89 стаг&lt;ref&gt;Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 74.&lt;/ref&gt;
* 1931 - 105 стаг&lt;ref&gt;Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 25.&lt;/ref&gt;
{{Бахархой.wd||Таблица}}

== Климат ==
Кхузахь хуьлу барамера континенталан климат сих-сиха Атлантикин циклонашца; кӀеда а, тӀуьна а Ӏа, йовха аьхке, тӀуьна гуьйре. Кхузара климатан хьолаш беркате а, тайна а ду йалташ, хастоьмаш, Малхбален Европера йуккъера асанан стоьмийн дитташ а, коьллаш а лело, кхин а башха ду картол, виета, цхьаьна шеран бецаш, йолан орам-стоьмаш лело.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://belindex.ru/index.html Белоруссин индексаш]
* [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/108 Niepreniki, powiat dzisieński, gmina Ihumenowo, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom_VII/108]

{{Шарковщинан кӀошт}}

[[Категори:Витебскан областан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Шарковщинан кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Белоруссин нах беха меттигаш]]


{{Belarus-geo-stub}}</text>
      <sha1>oyjgskbm7ko14zb5x5w79emup8ku4t1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Краи (Ивацевичин кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>655234</id>
    <revision>
      <id>8669777</id>
      <parentid>7682082</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T14:24:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Red Winged Duck</username>
        <id>7941</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Red Winged Duck цӀе хийцина [[Края (Ивацевичин кӀошт)]] → [[Краи (Ивацевичин кӀошт)]] дӀасахьажорг цайуьтуш</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3631" xml:space="preserve">{{НБМ-Белорусси
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Края
|шен цӀе                     = {{lang-be|Краі}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Белорусси
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Брестан область
|регион таблицехь            = Брестан область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Ивацевичин кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Ивацевичин кӀошт{{!}}Ивацевичин кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = Гуо 
|йуьртан меттиг               = 
|йуьртан меттиг таблицехь     = 
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = 
|автомобилан код             = 
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Края''' ({{lang-be|Краі}}) — [[Белорусси]]н [[Брестан область|Брестан областан]] [[Ивацевичин кӀошт]]ара эвла&lt;ref&gt;Населенные пункты Беларуси (2011 г.)&lt;/ref&gt;.

== Бахархой ==
{{Бахархой.wd||Таблица}}

== Климат ==
Кхузахь хуьлу барамера континенталан климат сих-сиха Атлантикин циклонашца; кӀеда а, тӀуьна а Ӏа, йовха аьхке, тӀуьна гуьйре. Кхузара климатан хьолаш беркате а, тайна а ду йалташ, хастоьмаш, Малхбален Европера йуккъера асанан стоьмийн дитташ а, коьллаш а лело, кхин а башха ду картол, виета, цхьаьна шеран бецаш, йолан орам-стоьмаш лело.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://belindex.ru/index.html Белоруссин индексаш]

{{Ивацевичин кӀошт}}

[[Категори:Брестан областан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Ивацевичин кӀоштан нах беха меттигаш]]
[[Категори:Белоруссин нах беха меттигаш]]


{{Belarus-geo-stub}}</text>
      <sha1>rcy9asyv6m9jc3iuwwrggh7b5w9mips</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Дийцаре:Краи (Ивацевичин кӀошт)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>682506</id>
    <revision>
      <id>8669778</id>
      <parentid>6388924</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T14:24:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Red Winged Duck</username>
        <id>7941</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Red Winged Duck цӀе хийцина [[Дийцаре:Края (Ивацевичин кӀошт)]] → [[Дийцаре:Краи (Ивацевичин кӀошт)]] дӀасахьажорг цайуьтуш</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52" xml:space="preserve">{{Белорусси проектан йаззам}}</text>
      <sha1>nrna7uu3n0bk6bsk7fvgqsi59lh2kml</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кеп:Близнюкин кӀошт</title>
    <ns>10</ns>
    <id>975671</id>
    <revision>
      <id>8669867</id>
      <parentid>8669770</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T09:16:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7078" xml:space="preserve">{{Навигацин таблица
|цӀе           = Близнюкин кӀошт
|state         = &lt;includeonly&gt;{{{state|collapsed}}}&lt;/includeonly&gt;
|корта     = ДӀайаьккхинчу [[Близнюкин кӀошт]]ан нах беха меттигаш
|могӀанийн_тоба = hlist

|корта1    = [[Центр]]
|могӀам1       = '''[[Близнюки]]'''

|корта2    = Нах беха меттигаш
|могӀам2       =
* [[Алисовка (Близнюкин кӀошт)|Алисовка]]
* [[Андреевка (Близнюкин кӀошт)|Андреевка]]
* [[Батюшки]]
* [[Башиловка]]
* [[Беспальцево]]
* [[Берестови (Берестован йуьртан кхеташо, Близнюкин кӀошт)|Берестови (Берестован йуьртан кхеташо)]]
* [[Берестови (Добровольен йуьртан кхеташо)]]
* [[Берестови (Уплатнин йуьртан кхеташо)]] (†)
* [[Богдановка (Близнюкин кӀошт)|Богдановка]]
* [[Бубнови Перви]]
* [[Бурбулатове]]
* [[Валерьяновка (Близнюкин кӀошт)|Валерьяновка]]
* [[Варваровка (Близнюкин кӀошт)|Варваровка]]
* [[Васюкове]]
* [[Верхневодяни]]
* [[Верхни Самара]]
* [[Верхови]]
* [[Весели (Близнюкин кӀошт)|Весели]]
* [[Выселок (Близнюкин кӀошт)|Выселок]] (†)
* [[Вишневи (Близнюкин кӀошт)|Вишневи]]
* [[Свободни Второй]]
* [[Свободни Перви]]
* [[Водолазски (Близнюкин кӀошт|Водолазски]]
* [[Водяни-1 (Близнюкин кӀошт)|Водяни-1]]
* [[Водяни-2 (Близнюкин кӀошт)|Водяни-2]]
* [[Слобожански (Близнюкин кӀошт)|Слобожански]]
* [[Анновка (Близнюкин кӀошт)|Анновка]]
* [[Анно-Рудаево]]
* [[Григоровка (Близнюкин кӀошт)|Григоровка]]
* [[Далеки (Близнюкин кӀошт|Далеки]]
* [[Дмитровка (Криштоповкан йуьртан кхеташо)]]
* [[Дмитровка (Лукашовкан йуьртан кхеташо)]]
* [[Доброволье (Близнюкин кӀошт)|Доброволье]]
* [[Дубови (Близнюкин кӀошт)|Дубови]]
* [[Дунине]]
* [[Энергетиков]]
* [[Зубови]]
* [[Катериновка (Близнюкин кӀошт)|Екатериновка]]
* [[Апрельски (Близнюкин кӀошт)|Апрельски]]
* [[Кленови (Близнюкин кӀошт)|Кленови]]
* [[Криштоповка (Близнюкин кӀошт)|Криштоповка]]
* [[Готово (Украина)|Готово]]
* [[Лугови (Близнюкин кӀошт)|Лугови]]
* [[Лукашовка (Близнюкин кӀошт)|Лукашовка]]
* [[Марьевка (Близнюкин кӀошт)|Марьевка]]
* [[Никольски (Близнюкин кӀошт)|Никольски]]
* [[Николаевка Второй (Близнюкин кӀошт)|Николаевка Второй]]
* [[Николаевка Перви (Близнюкин кӀошт)|Николаевка Перви]]
* [[Миловка]]
* [[Мирни (Близнюкин кӀошт)|Мирни]]
* [[Миролюбовка (Близнюкин кӀошт)|Миролюбовка]]
* [[Морокине]]
* [[Надеждино (Близнюкин кӀошт)|Надеждино]]
* [[Настасовка (Близнюкин кӀошт)|Настасовка]]
* [[Новоивановка (Близнюкин кӀошт)|Новоивановка]]
* [[Новомарьевка (Близнюкин кӀошт)|Новомарьевка]]
* [[Новониколаевка (Близнюкин кӀошт)|Новониколаевка]]
* [[Новонадеждине]]
* [[Новоалександровка (Близнюкин кӀошт)|Новоалександровка]]
* [[Новопавловка (Близнюкин кӀошт)|Новопавловка]]
* [[Новопокровка (Близнюкин кӀошт)|Новопокровка]]
* [[Новоселовка (Берестован йуьртан кхеташо)]]
* [[Новоселовка (Софиевкан йуьртан кхеташо)]]
* [[Новотроицки (Близнюкин кӀошт)|Новотроицки]]
* [[Новоукраинка (Близнюкин кӀошт)|Новоукраинка]]
* [[Новоуплатни]]
* [[Одинецки]]
* [[Александровка (Близнюкин кӀошт)|Александровка]]
* [[Алексеевка (Близнюкин кӀошт)|Алексеевка]]
* [[Остерски]]
* [[Островщина (Харькован область)|Островщина]]
* [[Павловка (Близнюкин кӀошт)|Павловка]]
* [[Плахтеевка (Близнюкин кӀошт)|Плахтеевка]]
* [[Преображеновка]]
* [[Приволье (Близнюкин кӀошт)|Приволье]]
* [[Рыжово]]
* [[Раздоловка (Близнюкин кӀошт)|Раздоловка]]
* [[Рудаево]]
* [[Рясни (Близнюкин кӀошт)|Рясни]]
* [[Садови (Близнюкин кӀошт)|Садови]]
* [[Самойловка (Криштоповкан йуьртан кхеташо)]]
* [[Самойловка (Самойловкан йуьртан кхеташо, Близнюкин кӀошт)|Самойловка (Самойловкан йуьртан кхеташо)]]
* [[Семеновка (Близнюкин кӀошт)|Семеновка]]
* [[Серафимовка (Близнюкин кӀошт)|Серафимовка]]
* [[Сергиева Балка]]
* [[Софиевка (Близнюкин кӀошт)|Софиевка]]
* [[Софиевка Перви (Близнюкин кӀошт)|Софиевка Перви]]
* [[Степной (Близнюкин кӀошт|Степной]]
* [[Тимофеевка (Близнюкин кӀошт)|Тимофеевка]]
* [[Уплатни]]
* [[Федоровка (Близнюкин кӀошт)|Федоровка]]
* [[Холодни (Близнюкин кӀошт)|Холодни]]
* [[Красни (Близнюкин кӀошт)|Красни]]
* [[Второй]]
* [[Шевченково Перви (Близнюкин кӀошт)|Шевченково Перви]]
* [[Широки (Близнюкин кӀошт)|Широки]]
* [[Акимовка (Близнюкин кӀошт)|Акимовка]]
* [[Якововка]]
}}&lt;noinclude&gt;
[[Категори:Кепаш:Харькован область]]
[[Категори:Кепаш:Украина]]
[[Категори:Чекхйаккханза кепаш]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fiiyw2cuc0is8isfjrk8reqfutfl7cu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Андреевка (Близнюкин кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980095</id>
    <revision>
      <id>8669775</id>
      <timestamp>2022-08-04T12:31:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{НБМ-Украина |статус                      = эвла |нохчийн цӀе                 = Андреевка |шен цӀе                     = {{lang-ua|Андріївка}} |герб                        =  |байракх                     =  |пачхьалкх                   = Украина |lat_deg = |lat_min =|lat_sec =  |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon =  |CoordScale =  |пачхьалкхан картин барам...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4090" xml:space="preserve">{{НБМ-Украина
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Андреевка
|шен цӀе                     = {{lang-ua|Андріївка}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Украина
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Харькован область
|регион таблицехь            = Харькован область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Близнюкин кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Близнюкин кӀошт{{!}}Близнюкин кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = йуьртан меттиг 
|йуьртан меттиг               =
|йуьртан меттиг таблицехь     =
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = UTC+2, аьхка UTC+3
|автомобилан код             = AE, КЕ / 04
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Андреевка''' ({{lang-ua|Андріївка}}) — [[Украина|Украинин]] [[Харькован область|Харькован областан]] [[Близнюкин кӀошт]]ара эвла.

== Климат ==
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

== Cахьтан аса ==
Кхузахь лела шолгӀачу сахьтан асанан хан (киевн хан) - UTS+2 (аьхкенан мур - UTS+3). Хан лараран низам леладо Украинин правительствон сацамца, хӀора шарахь сахьт хьовзадо мартан тӀаьххьарчу кӀиранбуса 3:00 сахьт долуш цхьаьна сахьтана хьалха, ткъа октябран тӀаьххьарчу кӀиранбуса 4:00 цхьа сахьт юхахьовзадо&lt;ref name=&quot;mind&quot;&gt;{{cite web|url = https://mind.ua/ru/news/20195439-zavtra-nochyu-ukraina-perejdet-na-letnee-vremya-kak-perevodit-chasy |title = Завтра ночью Украина перейдет на летнее время: как переводить часы|publisher = mind.ua|date = 29-3-2019|accessdate = 2020-12-14|archiveurl = |archivedate = }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://ukrindex.ru/22/0.html Харькован областан индексаш]

{{Близнюкин кӀошт}}

[[Категори:Близнюкин кӀоштан нах беха меттигаш]]


{{Ukraine-geo-stub}}</text>
      <sha1>muwi4w233tpq4zydopj6z0lx3ya55ft</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Бирд, Ральф</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980096</id>
    <revision>
      <id>8669786</id>
      <timestamp>2022-08-04T20:40:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Саид Мисарбиев</username>
        <id>12762</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{Баскетболхо | ЦӀе                = Бирд Ральф  | ЦӀеран оригинал     = {{lang-en|Ralph Beard}} | Сурт        = Ralph Beard.jpg | Шоралла             = 200px | Куьг            =  | Позици            = [[ловзар дӀахьо турсло]] / [[тӀелета турсло]] | Харц цӀераш           =  | Локхалла               = 178 | Возалла                = 79 | Клуб...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4803" xml:space="preserve">{{Баскетболхо
| ЦӀе                = Бирд Ральф 
| ЦӀеран оригинал     = {{lang-en|Ralph Beard}}
| Сурт        = Ralph Beard.jpg
| Шоралла             = 200px
| Куьг            = 
| Позици            = [[ловзар дӀахьо турсло]] / [[тӀелета турсло]]
| Харц цӀераш           = 
| Локхалла               = 178
| Возалла                = 79
| Клуб               = Карьера чекхйаьккхина
| Лоьмар              = 
| Гражданалла        = {{USA}}
| Стен-боьршалла                = 
| Вина терахь      = 02.12.1927
| Вина меттиг     = [[Хардинсберг (Кентукки)|Хардинсберг]], {{ВМ|Кентукки|Брекинридж гуонехь}}, [[АЦШ]]
| Кхелхина терахь        = 29.11.2007
| Кхелхина меттиг       = {{КхМ|Луисвилл|Луисвиллехь}}, [[Кентукки]], [[АЦШ]]
| Ишкол              = Луисвиллан божарийн ишкол (Луисвилл, Кентукки)
| Колледж            = [[Кентуккин университет|Кентукки]] (1945—1949)
| Драфт              = 22-гӀа (2-гӀа раунд)
| Драфтан шо         = 1949
| Драфтан команда     = [[Чикаго Стэгс]]
| Ловзарш               = 126
| Очкош               = 2006
| Схьаэцар            = 251
| ДӀаялар           = 551
| Схьалацар          = 
| Блок-шоташ          = 
| Командаш            = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
* [[Индианаполис Олимпианс]] (1949—1951)
| Тренеран карьера = 
| Мидалш             = {{турнир|[[Аьхкенан Олимпийн ловзарш|Олимпийн ловзарш]]}}
{{мидал|Деши|[[Аьхкенан Олимпийн ловзарш 1948|Лондон 1948]]|[[Баскетбол аьхкенан Олимпийн ловзаршкахь 1948|баскетбол]]}}
| СовгӀаташ            = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
* [[КъБА дерриг седарчийн матч]] (1951)
* [[КъБА дерриг седарчийн гулйина команда|КъБА дерриг седарчийн гулйина 1-ра команда]] (1951)
* [[КъБА дерриг седарчийн гулйина команда|КъБА дерриг седарчийн гулйина 2-гӀа команда]] (1950)
* [[:en:NCAA Men's Division I Basketball Championship|NCAA чемпион]] ([[NCAA хьалхара дивизионан божарийн баскетболан турнир 1948|1948]]—[[NCAA хьалхара дивизионан божарийн баскетболан турнир 1949|1949]])
* [[:en:National Invitation Tournament#Men's Post-season NIT Championships|NIT чемпион]] ([[:en:1946 National Invitation Tournament|1946]])
* [[Божарийн баскетболан йерригамерикин NCAA гулйина команда|Йерригамерикин NCAA гулйина команда]] (1947—1949)
* «[[Кентукки Уайлдкэтс (баскетбол)|Уайлдкэтс]]» клубехь цунна тӀечӀагӀйина 12 лоьмар йу}}
{{Фамилихой|Бирд}}
'''Милтон Бирд-жимахверг Ральф ''' ({{lang-en|Ralph Milton Beard Jr.}}; [[1927 шо|1927 шеран]] [[2 декабрь|2 декабрехь]], [[Хардинсберг (Кентукки)|Хардинсбергехь]], [[Кентукки]] штат, [[АЦШ]] — [[2007 шо|2007 шеран]] [[29 ноябрь|29 ноябрехь]], [[Луисвилл]]ехь, [[Кентукки]] штат, [[АЦШ]]) — америкин профессионалан [[баскетбол]]хой, дагахь лаьтта шен студентийн тӀегӀанехь «[[Кентукки Уайлдкэтс (баскетбол)|Кентукки Уайлдкэтс]]»'' йукъара «[[:en:Fabulous Five (Kentucky Wildcats)|инзаре пхеа ловзархочунца]]»''. Левзина [[Къоман баскетболан ассоциаци|Къоман баскетболан ассоциацера]] «[[Индианаполис Олимпианс]]» клуб йукъахь. [[Баскетбол аьхкенан Олимпийн ловзаршкахь 1948|1948 шеран Лондонера]] [[Аьхкенан Олимпийн ловзарш|Аьхкенан Олимпийн ловзарийн]] [[Олимпийн чемпион|чемпион]]. 1951 шарахь валлалц дӀакъастийна КъБА ловзарех жамӀашца харцонаш лелорна.</text>
      <sha1>0kfup7pi2fh5vuxus71ljmc59og9u5l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669828</id>
      <parentid>8669786</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:51:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Саид Мисарбиев</username>
        <id>12762</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5669" xml:space="preserve">{{Баскетболхо
| ЦӀе                = Бирд Ральф 
| ЦӀеран оригинал     = {{lang-en|Ralph Beard}}
| Сурт        = Ralph Beard.jpg
| Шоралла             = 200px
| Куьг            = 
| Позици            = [[ловзар дӀахьо турсло]] / [[тӀелета турсло]]
| Харц цӀераш           = 
| Локхалла               = 178
| Возалла                = 79
| Клуб               = Карьера чекхйаьккхина
| Лоьмар              = 
| Гражданалла        = {{USA}}
| Стен-боьршалла                = 
| Вина терахь      = 02.12.1927
| Вина меттиг     = [[Хардинсберг (Кентукки)|Хардинсберг]], {{ВМ|Кентукки|Брекинридж гуонехь}}, [[АЦШ]]
| Кхелхина терахь        = 29.11.2007
| Кхелхина меттиг       = {{КхМ|Луисвилл|Луисвиллехь}}, [[Кентукки]], [[АЦШ]]
| Ишкол              = Луисвиллан божарийн ишкол (Луисвилл, Кентукки)
| Колледж            = [[Кентуккин университет|Кентукки]] (1945—1949)
| Драфт              = 22-гӀа (2-гӀа раунд)
| Драфтан шо         = 1949
| Драфтан команда     = [[Чикаго Стэгс]]
| Ловзарш               = 126
| Очкош               = 2006
| Схьаэцар            = 251
| ДӀаялар           = 551
| Схьалацар          = 
| Блок-шоташ          = 
| Командаш            = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
* [[Индианаполис Олимпианс]] (1949—1951)
| Тренеран карьера = 
| Мидалш             = {{турнир|[[Аьхкенан Олимпийн ловзарш|Олимпийн ловзарш]]}}
{{мидал|Деши|[[Аьхкенан Олимпийн ловзарш 1948|Лондон 1948]]|[[Баскетбол аьхкенан Олимпийн ловзаршкахь 1948|баскетбол]]}}
| СовгӀаташ            = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
* [[КъБА дерриг седарчийн матч]] (1951)
* [[КъБА дерриг седарчийн гулйина команда|КъБА дерриг седарчийн гулйина 1-ра команда]] (1951)
* [[КъБА дерриг седарчийн гулйина команда|КъБА дерриг седарчийн гулйина 2-гӀа команда]] (1950)
* [[:en:NCAA Men's Division I Basketball Championship|NCAA чемпион]] ([[NCAA хьалхара дивизионан божарийн баскетболан турнир 1948|1948]]—[[NCAA хьалхара дивизионан божарийн баскетболан турнир 1949|1949]])
* [[:en:National Invitation Tournament#Men's Post-season NIT Championships|NIT чемпион]] ([[:en:1946 National Invitation Tournament|1946]])
* [[Божарийн баскетболан йерригамерикин NCAA гулйина команда|Йерригамерикин NCAA гулйина команда]] (1947—1949)
* «[[Кентукки Уайлдкэтс (баскетбол)|Уайлдкэтс]]» клубехь цунна тӀечӀагӀйина 12 лоьмар йу}}
{{Фамилихой|Бирд}}
'''Милтон Бирд-жимахверг Ральф ''' ({{lang-en|Ralph Milton Beard Jr.}}; [[1927 шо|1927 шеран]] [[2 декабрь|2 декабрехь]], [[Хардинсберг (Кентукки)|Хардинсбергехь]], [[Кентукки]] штат, [[АЦШ]] — [[2007 шо|2007 шеран]] [[29 ноябрь|29 ноябрехь]], [[Луисвилл]]ехь, [[Кентукки]] штат, [[АЦШ]]) — америкин профессионалан [[баскетбол]]хой, дагахь лаьтта шен студентийн тӀегӀанехь «[[Кентукки Уайлдкэтс (баскетбол)|Кентукки Уайлдкэтс]]»'' йукъара «[[:en:Fabulous Five (Kentucky Wildcats)|инзаре пхеа ловзархочунца]]»''. Левзина [[Къоман баскетболан ассоциаци|Къоман баскетболан ассоциацера]] «[[Индианаполис Олимпианс]]» клуб йукъахь. [[Баскетбол аьхкенан Олимпийн ловзаршкахь 1948|1948 шеран Лондонера]] [[Аьхкенан Олимпийн ловзарш|Аьхкенан Олимпийн ловзарийн]] [[Олимпийн чемпион|чемпион]]. 1951 шарахь валлалц дӀакъастийна КъБА ловзарех жамӀашца харцонаш лелорна.

[[Категори:Луисвиллан божарийн йуккъера ишколан арахецархой]]
[[Категори:АЦШ баскетболхой]]
[[Категори:«Кентукки Уайлдкэтс» (баскетбол) ловзархой]]
[[Категори:«Индианаполис Олимпианс» ловзархой]]
[[Категори:Баскетболех ловзаран АЦШ гулйина командин ловзархой]]
[[Категори:АЦШ Олимпийн чемпионаш]]
[[Категори:Баскетболех ловзаран Олимпийн чемпионаш]]
[[Категори:1948 шеран аьхкенан Олимпийн ловзарийн чемпионаш]]
[[Категори: Баскетболхой 1948 шеран аьхкенан Олимпийн ловзаршкахь]]</text>
      <sha1>s7xr6v3g4vsxt6og3v7pzrrupxmaeo8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Юрский, Сергей Юрьевич</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980097</id>
    <revision>
      <id>8669829</id>
      <timestamp>2022-08-05T04:52:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VolnyiLev</username>
        <id>18828</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{Актёр  |ЦӀе             =   |Сурт            =   |Суьртах лаьцна  =   |Йохалла         =  |Бакъ цӀе        =   |Вина терахь     =   |Вина меттиг     =   |Кхелхина терахь =   |Кхелхина меттиг =   |Говзалла        = артист  |Гражданалла     =   |Жигара шераш    =   |Некъ            =   |СовгӀаташ       =  }} '''Сергей Юрье...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3239" xml:space="preserve">{{Актёр
 |ЦӀе             = 
 |Сурт            = 
 |Суьртах лаьцна  = 
 |Йохалла         =
 |Бакъ цӀе        = 
 |Вина терахь     = 
 |Вина меттиг     = 
 |Кхелхина терахь = 
 |Кхелхина меттиг = 
 |Говзалла        = артист
 |Гражданалла     = 
 |Жигара шераш    = 
 |Некъ            = 
 |СовгӀаташ       = 
}}
'''Сергей Юрьевич Юрский''' ({{ВД-Преамбула}}) — советан а, оьрсийн театран а кинон актёр ву. РСФСР къоман артист (1987).

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* {{imdb name|id=0951084|name=Сергей Юрский}}
* [https://sergeyyursky.memorial Сайт, посвящённый памяти Сергея Юрского] — объёмный сетевой ресурс, который содержит [https://sergeyyursky.memorial/указатели/список-работ список работ], включая [https://sergeyyursky.memorial/концерты/концертный-репертуар концертный репертуар], указатели видео- и аудиоматериалов, архив прессы и масс-медиа.
* {{cite web| author=|datepublished=2015-05-16|url= http://www.svoboda.org/content/transcript/27013576.html |title=Культ личности. Сергей Юрский. Ведущий — Леонид Велехов| publisher= [[Радио «Свобода»]]|accessdate=}}
* {{cite web|author=[[Золотоносов, Михаил Нафталиевич|Михаил Золотоносов]].|datepublished=2019-02-08|url=http://gorod-812.ru/yurskiy-ne-vpisyivayushhiysya-v-okoem/|title=Юрский. Не вписывающийся в окоём| publisher=gorod-812.ru|accessdate=}}
* {{YouTube|kvsOVtt9YbY|Сегодня вечером. Вспоминая Сергея Юрского. Выпуск от 16.02.2019|logo=1}}
* {{cite web |author= |url=https://mossoveta.ru/about/history/persons/ursky/ |title=Юрский Сергей Юрьевич |lang=ru |website=mossoveta.ru |publisher=[[Театр Моссовета]] |date= |access-date=2022-02-05}}
* {{cite web |author= |url=https://mxat.ru/history/persons/ursky/ |title=Юрский Сергей Юрьевич |lang=ru |website=mxat.ru |publisher=[[Московский Художественный театр имени А. П. Чехова|МХТ им. А. П. Чехова]] |date= |access-date=2022-02-05}}
* {{cite web |author=Александр Кузнецов |url=https://www.krugosvet.ru/enc/kultura_i_obrazovanie/teatr_i_kino/YURSKI_SERGE_YUREVICH.html |title=Юрский Сергей Юрьевич |lang=ru |website=www.krugosvet.ru |publisher=[[Кругосвет]] |date= |access-date=2022-02-05}}
* {{cite web |author=Вячеслав Прокофьев |url=https://tass.ru/encyclopedia/person/yurskiy-sergey-yurevich |title=Юрский Сергей Юрьевич |lang=ru |website=tass.ru |publisher=[[ТАСС]] |date= |access-date=2022-02-05}}

{{АХ}}

[[Категори:ССРС актёраш]]</text>
      <sha1>b0s2072ffp96bjpm24w59x87pqrtfjg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669830</id>
      <parentid>8669829</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:53:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VolnyiLev</username>
        <id>18828</id>
      </contributor>
      <comment>/* Хьажоргаш */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3062" xml:space="preserve">{{Актёр
 |ЦӀе             = 
 |Сурт            = 
 |Суьртах лаьцна  = 
 |Йохалла         =
 |Бакъ цӀе        = 
 |Вина терахь     = 
 |Вина меттиг     = 
 |Кхелхина терахь = 
 |Кхелхина меттиг = 
 |Говзалла        = артист
 |Гражданалла     = 
 |Жигара шераш    = 
 |Некъ            = 
 |СовгӀаташ       = 
}}
'''Сергей Юрьевич Юрский''' ({{ВД-Преамбула}}) — советан а, оьрсийн театран а кинон актёр ву. РСФСР къоман артист (1987).

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* {{imdb name|id=0951084|name=Сергей Юрский}}
* [https://sergeyyursky.memorial Сайт, посвящённый памяти Сергея Юрского] — объёмный сетевой ресурс, который содержит [https://sergeyyursky.memorial/указатели/список-работ список работ], включая [https://sergeyyursky.memorial/концерты/концертный-репертуар концертный репертуар], указатели видео- и аудиоматериалов, архив прессы и масс-медиа.
* {{cite web| author=|datepublished=2015-05-16|url= http://www.svoboda.org/content/transcript/27013576.html |title=Культ личности. Сергей Юрский. Ведущий — Леонид Велехов| publisher= Радио «Свобода»|accessdate=}}
* {{cite web|author=Михаил Золотоносов.|datepublished=2019-02-08|url=http://gorod-812.ru/yurskiy-ne-vpisyivayushhiysya-v-okoem/|title=Юрский. Не вписывающийся в окоём| publisher=gorod-812.ru|accessdate=}}
* {{YouTube|kvsOVtt9YbY|Сегодня вечером. Вспоминая Сергея Юрского. Выпуск от 16.02.2019|logo=1}}
* {{cite web |author= |url=https://mossoveta.ru/about/history/persons/ursky/ |title=Юрский Сергей Юрьевич |lang=ru |website=mossoveta.ru |publisher=Театр Моссовета |date= |access-date=2022-02-05}}
* {{cite web |author= |url=https://mxat.ru/history/persons/ursky/ |title=Юрский Сергей Юрьевич |lang=ru |website=mxat.ru |publisher=МХТ им. А. П. Чехова |date= |access-date=2022-02-05}}
* {{cite web |author=Александр Кузнецов |url=https://www.krugosvet.ru/enc/kultura_i_obrazovanie/teatr_i_kino/YURSKI_SERGE_YUREVICH.html |title=Юрский Сергей Юрьевич |lang=ru |website=www.krugosvet.ru |publisher=Кругосвет |date= |access-date=2022-02-05}}
* {{cite web |author=Вячеслав Прокофьев |url=https://tass.ru/encyclopedia/person/yurskiy-sergey-yurevich |title=Юрский Сергей Юрьевич |lang=ru |website=tass.ru |publisher=ТАСС |date= |access-date=2022-02-05}}

{{АХ}}

[[Категори:ССРС актёраш]]</text>
      <sha1>qy71jy1wkzsh5fifoq0ql41glhrrv04</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Категори:Бинарш Брекинридж гуонехь</title>
    <ns>14</ns>
    <id>980098</id>
    <revision>
      <id>8669831</id>
      <timestamp>2022-08-05T04:53:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Саид Мисарбиев</username>
        <id>12762</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «[[Категори:Бинарш Кентуккехь|Брекинридж]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="75" xml:space="preserve">[[Категори:Бинарш Кентуккехь|Брекинридж]]</text>
      <sha1>1hzbbfkhg6p5mqazgqxt1zo75udnh60</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Категори:Белларш Луисвиллехь</title>
    <ns>14</ns>
    <id>980099</id>
    <revision>
      <id>8669832</id>
      <timestamp>2022-08-05T05:04:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Саид Мисарбиев</username>
        <id>12762</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{Категори теманера коьрта йаззам|Луисвилл}}  [[Категори:Белларш Джефферсон гуонехь (Кентукки)|Луисвилл]] [[Категори:Адамаш:Луисвилл]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="240" xml:space="preserve">{{Категори теманера коьрта йаззам|Луисвилл}}

[[Категори:Белларш Джефферсон гуонехь (Кентукки)|Луисвилл]]
[[Категори:Адамаш:Луисвилл]]</text>
      <sha1>aoxeke48yb0znub0tr4n5lxh4gd0ylr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669833</id>
      <parentid>8669832</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:05:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Саид Мисарбиев</username>
        <id>12762</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="242" xml:space="preserve">{{Категореш теманера коьрта йаззам|Луисвилл}}

[[Категори:Белларш Джефферсон гуонехь (Кентукки)|Луисвилл]]
[[Категори:Адамаш:Луисвилл]]</text>
      <sha1>q6hgapefhv5qnrkimguo2bfnlfiivlq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Басилашвили, Олег Валерианович</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980100</id>
    <revision>
      <id>8669834</id>
      <timestamp>2022-08-05T05:05:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VolnyiLev</username>
        <id>18828</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{Актёр  |ЦӀе             =   |Сурт            =   |Суьртах лаьцна  =   |Йохалла         =  |Бакъ цӀе        =   |Вина терахь     =   |Вина меттиг     =   |Кхелхина терахь =   |Кхелхина меттиг =   |Говзалла        = артист  |Гражданалла     =   |Жигара шераш    =   |Некъ            =   |СовгӀаташ       =  }} '''Олег Валери...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2317" xml:space="preserve">{{Актёр
 |ЦӀе             = 
 |Сурт            = 
 |Суьртах лаьцна  = 
 |Йохалла         =
 |Бакъ цӀе        = 
 |Вина терахь     = 
 |Вина меттиг     = 
 |Кхелхина терахь = 
 |Кхелхина меттиг = 
 |Говзалла        = артист
 |Гражданалла     = 
 |Жигара шераш    = 
 |Некъ            = 
 |СовгӀаташ       = 
}}
'''Олег Валерианович Басилашвили''' ({{ВД-Преамбула}}) — советан а, оьрсийн театран а кинон актёр ву. ССРС къоман артист (1984).

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* {{imdb name|id=0059847|name=Олег Басилашвили}}
* [http://newspaper.moe-online.ru/view/17679.html?module=4&amp;year=2011&amp;month=9 Олег Басилашвили: «Работу приходилось вымаливать на коленях»]
* {{YouTube|PdBd3Rlkhwk|Олег Басилашвили в программе «Без антракта», 2006|logo=1}}
* [https://echo.msk.ru/guests/1677/ Олег Басилашвили на радио «Эхо Москвы»]
* [https://i-v-n.livejournal.com/1231647.html Олег Басилашвили — неужели это мы?]
* [http://www.1tv.ru/sprojects_edition/si5762/fi5200 Моя родословная. Олег Басилашвили]
* [http://kudryats.journalisti.ru/?p=19498 Олег Басилашвили: «Современный театр не имеет чувств и стремится только к развлечению зрителя!»]
* [https://www.youtube.com/watch?v=1z3sFEv00cY Интервью Олега Басилашвили Youtube-каналу «Ещенепознер», 2019]
* {{YouTube|7iknr_xuotg|Народный артист СССР Олег Басилашвили о работе в БДТ Вечерний Ургант. 17.06.2019|logo=1}}
* {{cite web |author=Тараканов Вадим |url=https://tass.ru/encyclopedia/person/basilashvili-oleg-valerianovich |title=Басилашвили Олег Валерианович |lang=ru |website=ТАСС |date= |access-date=2021-10-24}}

{{АХ}}

[[Категори:ССРС актёраш]]</text>
      <sha1>ivndqe5k06fo3x7b69gwougcc5api1g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Категори:Луисвиллан божарийн йуккъера ишколан арахецархой</title>
    <ns>14</ns>
    <id>980101</id>
    <revision>
      <id>8669835</id>
      <timestamp>2022-08-05T05:07:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Саид Мисарбиев</username>
        <id>12762</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{DEFAULTSORT:Луисвиллан}} [[Категори:АЦШ ишколийн арахецархой]] [[Категори:Кентуккин дешаран меттигийн арахецархой]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="201" xml:space="preserve">{{DEFAULTSORT:Луисвиллан}}
[[Категори:АЦШ ишколийн арахецархой]]
[[Категори:Кентуккин дешаран меттигийн арахецархой]]</text>
      <sha1>t48z90pdqq1pb3wx37kp4u8xma6ecys</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Саввина, Ия Сергеевна</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980102</id>
    <revision>
      <id>8669836</id>
      <timestamp>2022-08-05T05:07:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VolnyiLev</username>
        <id>18828</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{Актёр  |ЦӀе             =   |Сурт            =   |Суьртах лаьцна  =   |Йохалла         =  |Бакъ цӀе        =   |Вина терахь     =   |Вина меттиг     =   |Кхелхина терахь =   |Кхелхина меттиг =   |Говзалла        = артист  |Гражданалла     =   |Жигара шераш    =   |Некъ            =   |СовгӀаташ       =  }} '''Ия Сергеевн...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1310" xml:space="preserve">{{Актёр
 |ЦӀе             = 
 |Сурт            = 
 |Суьртах лаьцна  = 
 |Йохалла         =
 |Бакъ цӀе        = 
 |Вина терахь     = 
 |Вина меттиг     = 
 |Кхелхина терахь = 
 |Кхелхина меттиг = 
 |Говзалла        = артист
 |Гражданалла     = 
 |Жигара шераш    = 
 |Некъ            = 
 |СовгӀаташ       = 
}}
'''Ия Сергеевна Саввина''' ({{ВД-Преамбула}}) — советан а, оьрсийн театран а кинон актриса йу. ССРС къоман артист (1990).

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* {{imdb name|id=0767954|name=Ия Саввина}}
* [http://www.mxat.ru/actors/savvina/ Ия Сергеевна Саввина] — МХТ им. Чехова
* {{Кто есть кто в современной культуре|заглавие=Саввина Ия Сергеевна}}
* [http://www.animator.ru/db/?p=show_person&amp;pid=4013 Саввина Ия Сергеевна на Аниматор.ру]
* [http://www.animator.ru/?p=show_news&amp;nid=1438 28 августа 2011 Умерла Ия Саввина]

{{АХ}}

[[Категори:ССРС актрисаш]]</text>
      <sha1>ah61wdr6glx2h0pdmpy25noz8duii41</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669837</id>
      <parentid>8669836</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:08:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VolnyiLev</username>
        <id>18828</id>
      </contributor>
      <comment>/* Хьажоргаш */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1182" xml:space="preserve">{{Актёр
 |ЦӀе             = 
 |Сурт            = 
 |Суьртах лаьцна  = 
 |Йохалла         =
 |Бакъ цӀе        = 
 |Вина терахь     = 
 |Вина меттиг     = 
 |Кхелхина терахь = 
 |Кхелхина меттиг = 
 |Говзалла        = артист
 |Гражданалла     = 
 |Жигара шераш    = 
 |Некъ            = 
 |СовгӀаташ       = 
}}
'''Ия Сергеевна Саввина''' ({{ВД-Преамбула}}) — советан а, оьрсийн театран а кинон актриса йу. ССРС къоман артист (1990).

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* {{imdb name|id=0767954|name=Ия Саввина}}
* [http://www.mxat.ru/actors/savvina/ Ия Сергеевна Саввина] — МХТ им. Чехова
* [http://www.animator.ru/db/?p=show_person&amp;pid=4013 Саввина Ия Сергеевна на Аниматор.ру]
* [http://www.animator.ru/?p=show_news&amp;nid=1438 28 августа 2011 Умерла Ия Саввина]

{{АХ}}

[[Категори:ССРС актрисаш]]</text>
      <sha1>b41bfizttdhy3gdoo8l0nffy74bxhuz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Категори:«Кентукки Уайлдкэтс» (баскетбол) ловзархой</title>
    <ns>14</ns>
    <id>980103</id>
    <revision>
      <id>8669838</id>
      <timestamp>2022-08-05T05:09:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Саид Мисарбиев</username>
        <id>12762</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «[[Категори:Баскетболхой NCAA клубашкахула|Кентукки Уайлдкэтс]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111" xml:space="preserve">[[Категори:Баскетболхой NCAA клубашкахула|Кентукки Уайлдкэтс]]</text>
      <sha1>gk0sr3djuq6xrygaum7mfmf1zxfqa7z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Категори:«Индианаполис Олимпианс» ловзархой</title>
    <ns>14</ns>
    <id>980104</id>
    <revision>
      <id>8669839</id>
      <timestamp>2022-08-05T05:10:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Саид Мисарбиев</username>
        <id>12762</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «[[Категори:Баскетболхой КъБА клубашкахула|Индианаполис Олимпианс]] [[Категори:Индианаполис Олимпианс]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" xml:space="preserve">[[Категори:Баскетболхой КъБА клубашкахула|Индианаполис Олимпианс]]
[[Категори:Индианаполис Олимпианс]]</text>
      <sha1>rgh7oc3reax6e4hvlmhrtyjpjqrl5h6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Геловани, Михаил Георгиевич</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980105</id>
    <revision>
      <id>8669840</id>
      <timestamp>2022-08-05T05:12:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VolnyiLev</username>
        <id>18828</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{Актёр  |ЦӀе             =   |Сурт            =   |Суьртах лаьцна  =   |Йохалла         =  |Бакъ цӀе        =   |Вина терахь     =   |Вина меттиг     =   |Кхелхина терахь =   |Кхелхина меттиг =   |Говзалла        = артист  |Гражданалла     =   |Жигара шераш    =   |Некъ            =   |СовгӀаташ       =  }} '''Михаил Серг...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1055" xml:space="preserve">{{Актёр
 |ЦӀе             = 
 |Сурт            = 
 |Суьртах лаьцна  = 
 |Йохалла         =
 |Бакъ цӀе        = 
 |Вина терахь     = 
 |Вина меттиг     = 
 |Кхелхина терахь = 
 |Кхелхина меттиг = 
 |Говзалла        = артист
 |Гражданалла     = 
 |Жигара шераш    = 
 |Некъ            = 
 |СовгӀаташ       = 
}}
'''Михаил Сергеевич Геловани''' ({{ВД-Преамбула}}) — советан а, оьрсийн театран а кинон актёр ву. ССРС къоман артист (1950).

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* {{imdb name|id=0312499|name=Михаил Геловани}}
* [http://www.hrono.ru/biograf/bio_g/gelovani_mg.php Геловани Михаил Георгиевич] {{Wayback|url=http://www.hrono.ru/biograf/bio_g/gelovani_mg.php |date=20140221164311 }}

{{АХ}}

[[Категори:ССРС актёраш]]</text>
      <sha1>5uxzvyaaif0msmumf4vh0m6qqgmgzah</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669842</id>
      <parentid>8669840</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:12:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VolnyiLev</username>
        <id>18828</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1057" xml:space="preserve">{{Актёр
 |ЦӀе             = 
 |Сурт            = 
 |Суьртах лаьцна  = 
 |Йохалла         =
 |Бакъ цӀе        = 
 |Вина терахь     = 
 |Вина меттиг     = 
 |Кхелхина терахь = 
 |Кхелхина меттиг = 
 |Говзалла        = артист
 |Гражданалла     = 
 |Жигара шераш    = 
 |Некъ            = 
 |СовгӀаташ       = 
}}
'''Михаил Георгиевич Геловани''' ({{ВД-Преамбула}}) — советан а, оьрсийн театран а кинон актёр ву. ССРС къоман артист (1950).

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* {{imdb name|id=0312499|name=Михаил Геловани}}
* [http://www.hrono.ru/biograf/bio_g/gelovani_mg.php Геловани Михаил Георгиевич] {{Wayback|url=http://www.hrono.ru/biograf/bio_g/gelovani_mg.php |date=20140221164311 }}

{{АХ}}

[[Категори:ССРС актёраш]]</text>
      <sha1>pcxol7j15idfclhsd3mru9xo1f1tdz9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Категори:Индианаполис Олимпианс</title>
    <ns>14</ns>
    <id>980106</id>
    <revision>
      <id>8669843</id>
      <timestamp>2022-08-05T05:12:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Саид Мисарбиев</username>
        <id>12762</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{catmain|Индианаполис Олимпианс}}  [[Категори:АЦШ баскетболан клубаш|Индианаполис Олимпианс]] [[Категори:ДӀаевлла баскетболан клубаш]] [[Категори:Индианаполисан спортан клубаш]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="316" xml:space="preserve">{{catmain|Индианаполис Олимпианс}}

[[Категори:АЦШ баскетболан клубаш|Индианаполис Олимпианс]]
[[Категори:ДӀаевлла баскетболан клубаш]]
[[Категори:Индианаполисан спортан клубаш]]</text>
      <sha1>8rinnq9f379mfgjyiaq9a6jxdqj86fe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Батюшки</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980107</id>
    <revision>
      <id>8669862</id>
      <timestamp>2022-08-05T09:09:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{НБМ-Украина |статус                      = эвла |нохчийн цӀе                 = Батюшки |шен цӀе                     = {{lang-ua|Батюшки}} |герб                        =  |байракх                     =  |пачхьалкх                   = Украина |lat_deg = |lat_min =|lat_sec =  |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon =  |CoordScale =  |пачхьалкхан картин барам    =  |...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4074" xml:space="preserve">{{НБМ-Украина
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Батюшки
|шен цӀе                     = {{lang-ua|Батюшки}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Украина
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Харькован область
|регион таблицехь            = Харькован область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Близнюкин кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Близнюкин кӀошт{{!}}Близнюкин кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = йуьртан меттиг 
|йуьртан меттиг               =
|йуьртан меттиг таблицехь     =
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = UTC+2, аьхка UTC+3
|автомобилан код             = AE, КЕ / 04
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Батюшки''' ({{lang-ua|Батюшки}}) — [[Украина|Украинин]] [[Харькован область|Харькован областан]] [[Близнюкин кӀошт]]ара эвла.

== Климат ==
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

== Cахьтан аса ==
Кхузахь лела шолгӀачу сахьтан асанан хан (киевн хан) - UTS+2 (аьхкенан мур - UTS+3). Хан лараран низам леладо Украинин правительствон сацамца, хӀора шарахь сахьт хьовзадо мартан тӀаьххьарчу кӀиранбуса 3:00 сахьт долуш цхьаьна сахьтана хьалха, ткъа октябран тӀаьххьарчу кӀиранбуса 4:00 цхьа сахьт юхахьовзадо&lt;ref name=&quot;mind&quot;&gt;{{cite web|url = https://mind.ua/ru/news/20195439-zavtra-nochyu-ukraina-perejdet-na-letnee-vremya-kak-perevodit-chasy |title = Завтра ночью Украина перейдет на летнее время: как переводить часы|publisher = mind.ua|date = 29-3-2019|accessdate = 2020-12-14|archiveurl = |archivedate = }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://ukrindex.ru/22/0.html Харькован областан индексаш]

{{Близнюкин кӀошт}}

[[Категори:Близнюкин кӀоштан нах беха меттигаш]]


{{Ukraine-geo-stub}}</text>
      <sha1>awch6zmqulf099on7vgfk28jrj8oj5c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Беспальцево</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980108</id>
    <revision>
      <id>8669863</id>
      <timestamp>2022-08-05T09:11:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{НБМ-Украина |статус                      = эвла |нохчийн цӀе                 = Беспальцево |шен цӀе                     = {{lang-ua|Безпальцеве}} |герб                        =  |байракх                     =  |пачхьалкх                   = Украина |lat_deg = |lat_min =|lat_sec =  |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon =  |CoordScale =  |пачхьалкхан картин б...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4106" xml:space="preserve">{{НБМ-Украина
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Беспальцево
|шен цӀе                     = {{lang-ua|Безпальцеве}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Украина
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Харькован область
|регион таблицехь            = Харькован область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Близнюкин кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Близнюкин кӀошт{{!}}Близнюкин кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = йуьртан меттиг 
|йуьртан меттиг               =
|йуьртан меттиг таблицехь     =
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = UTC+2, аьхка UTC+3
|автомобилан код             = AE, КЕ / 04
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Беспальцево''' ({{lang-ua|Безпальцеве}}) — [[Украина|Украинин]] [[Харькован область|Харькован областан]] [[Близнюкин кӀошт]]ара эвла.

== Климат ==
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

== Cахьтан аса ==
Кхузахь лела шолгӀачу сахьтан асанан хан (киевн хан) - UTS+2 (аьхкенан мур - UTS+3). Хан лараран низам леладо Украинин правительствон сацамца, хӀора шарахь сахьт хьовзадо мартан тӀаьххьарчу кӀиранбуса 3:00 сахьт долуш цхьаьна сахьтана хьалха, ткъа октябран тӀаьххьарчу кӀиранбуса 4:00 цхьа сахьт юхахьовзадо&lt;ref name=&quot;mind&quot;&gt;{{cite web|url = https://mind.ua/ru/news/20195439-zavtra-nochyu-ukraina-perejdet-na-letnee-vremya-kak-perevodit-chasy |title = Завтра ночью Украина перейдет на летнее время: как переводить часы|publisher = mind.ua|date = 29-3-2019|accessdate = 2020-12-14|archiveurl = |archivedate = }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://ukrindex.ru/22/0.html Харькован областан индексаш]

{{Близнюкин кӀошт}}

[[Категори:Близнюкин кӀоштан нах беха меттигаш]]


{{Ukraine-geo-stub}}</text>
      <sha1>fxfa2wo98ldzr8yiytkaoxahr1x0otm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Берестови (Добровольен йуьртан кхеташо)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980109</id>
    <revision>
      <id>8669868</id>
      <timestamp>2022-08-05T10:11:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{НБМ-Украина |статус                      = эвла |нохчийн цӀе                 = Берестови |шен цӀе                     = {{lang-ua|Берестове}} |герб                        =  |байракх                     =  |пачхьалкх                   = Украина |lat_deg = |lat_min =|lat_sec =  |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon =  |CoordScale =  |пачхьалкхан картин барам...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4095" xml:space="preserve">{{НБМ-Украина
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Берестови
|шен цӀе                     = {{lang-ua|Берестове}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Украина
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Харькован область
|регион таблицехь            = Харькован область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Близнюкин кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Близнюкин кӀошт{{!}}Близнюкин кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = йуьртан меттиг 
|йуьртан меттиг               =
|йуьртан меттиг таблицехь     =
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 64851
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = UTC+2, аьхка UTC+3
|автомобилан код             = AE, КЕ / 04
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Берестови''' ({{lang-ua|Берестове}}) — [[Украина|Украинин]] [[Харькован область|Харькован областан]] [[Близнюкин кӀошт]]ара эвла.

== Климат ==
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

== Cахьтан аса ==
Кхузахь лела шолгӀачу сахьтан асанан хан (киевн хан) - UTS+2 (аьхкенан мур - UTS+3). Хан лараран низам леладо Украинин правительствон сацамца, хӀора шарахь сахьт хьовзадо мартан тӀаьххьарчу кӀиранбуса 3:00 сахьт долуш цхьаьна сахьтана хьалха, ткъа октябран тӀаьххьарчу кӀиранбуса 4:00 цхьа сахьт юхахьовзадо&lt;ref name=&quot;mind&quot;&gt;{{cite web|url = https://mind.ua/ru/news/20195439-zavtra-nochyu-ukraina-perejdet-na-letnee-vremya-kak-perevodit-chasy |title = Завтра ночью Украина перейдет на летнее время: как переводить часы|publisher = mind.ua|date = 29-3-2019|accessdate = 2020-12-14|archiveurl = |archivedate = }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://ukrindex.ru/22/0.html Харькован областан индексаш]

{{Близнюкин кӀошт}}

[[Категори:Близнюкин кӀоштан нах беха меттигаш]]


{{Ukraine-geo-stub}}</text>
      <sha1>2rhjcqbyb9p0sh0ekd8s1ej37pu9vua</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Берестови (Уплатнин йуьртан кхеташо)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980110</id>
    <revision>
      <id>8669869</id>
      <timestamp>2022-08-05T10:14:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{НБМ-Украина |статус                      = эвла |нохчийн цӀе                 = Берестови |шен цӀе                     = {{lang-ua|Берестове}} |герб                        =  |байракх                     =  |пачхьалкх                   = Украина |lat_deg = |lat_min =|lat_sec =  |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon =  |CoordScale =  |пачхьалкхан картин барам...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4095" xml:space="preserve">{{НБМ-Украина
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Берестови
|шен цӀе                     = {{lang-ua|Берестове}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Украина
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Харькован область
|регион таблицехь            = Харькован область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Близнюкин кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Близнюкин кӀошт{{!}}Близнюкин кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = йуьртан меттиг 
|йуьртан меттиг               =
|йуьртан меттиг таблицехь     =
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 64851
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = UTC+2, аьхка UTC+3
|автомобилан код             = AE, КЕ / 04
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Берестови''' ({{lang-ua|Берестове}}) — [[Украина|Украинин]] [[Харькован область|Харькован областан]] [[Близнюкин кӀошт]]ара эвла.

== Климат ==
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

== Cахьтан аса ==
Кхузахь лела шолгӀачу сахьтан асанан хан (киевн хан) - UTS+2 (аьхкенан мур - UTS+3). Хан лараран низам леладо Украинин правительствон сацамца, хӀора шарахь сахьт хьовзадо мартан тӀаьххьарчу кӀиранбуса 3:00 сахьт долуш цхьаьна сахьтана хьалха, ткъа октябран тӀаьххьарчу кӀиранбуса 4:00 цхьа сахьт юхахьовзадо&lt;ref name=&quot;mind&quot;&gt;{{cite web|url = https://mind.ua/ru/news/20195439-zavtra-nochyu-ukraina-perejdet-na-letnee-vremya-kak-perevodit-chasy |title = Завтра ночью Украина перейдет на летнее время: как переводить часы|publisher = mind.ua|date = 29-3-2019|accessdate = 2020-12-14|archiveurl = |archivedate = }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://ukrindex.ru/22/0.html Харькован областан индексаш]

{{Близнюкин кӀошт}}

[[Категори:Близнюкин кӀоштан нах беха меттигаш]]


{{Ukraine-geo-stub}}</text>
      <sha1>2rhjcqbyb9p0sh0ekd8s1ej37pu9vua</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Михалков, Сергей Владимирович</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980111</id>
    <revision>
      <id>8669870</id>
      <timestamp>2022-08-05T11:16:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.39.55.213</ip>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{Адам  |ЦӀе              = Сергей Михалков  |Шен цӀе          =  |Бакъ цӀе =  |Сурт            = Михалков Сергей Владимирович.jpg  |Шоралла         =  |Суьртан тӀехь    =  |ГӀуллакхан тайпа = [[Поэт]], драматург, публицист, журналист, прозаик  |Вина терахь         = 13.3.1913  |Вина меттиг     = {{ВинаМeт...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1964" xml:space="preserve">{{Адам
 |ЦӀе              = Сергей Михалков
 |Шен цӀе          =
 |Бакъ цӀе =
 |Сурт            = Михалков Сергей Владимирович.jpg
 |Шоралла         =
 |Суьртан тӀехь    =
 |ГӀуллакхан тайпа = [[Поэт]], драматург, публицист, журналист, прозаик
 |Вина терахь         = 13.3.1913
 |Вина меттиг     = {{ВинаМeттиг|Москох}}, [[Российн импери]]
 |Корматалла      = 
 |Гражданалла     = {{Байракх|Российн импери}} [[Российн импери]]/[[Российн республика|республика]] → {{Байракх|РСФСР}} [[РСФСР]] → {{Байракх|СССР}} [[ССРС]] → {{Байракх|Росси}} [[Росси]]
 |Пачхьалкхалла   =
 |Кхелхина терахь     = 27.08.2009
 |Кхелхина меттиг = {{КхелхинМeттиг|Москва|Москвахь}}, [[Росси]]
 |Да              = Владимир Михалков
 |Нана            = Ольга Михалкова (Глебова)
 |Зуда            = Наталья Кончаловская, Юлия Субботина
 |Бераш           = Андрей Кончаловский, [[Михалков, Никита Сергеевич|Никита Михалков]]
 |СовгӀаташ        =
 |Сайт            =
 |Куьг таӀор       =
 |Викиларма       =
}}
'''Сергей Владимирович Михалков''' ([[1913 шеран]] [[21 март]], [[Москох]], [[Российн импери]] — [[2009 шеран]] [[27 август]], циггахь) — советан а оьрсийн поэт, драматург, публицист, баснеш язъярхо.


[[Категори:Поэташ ССРС]]
[[Категори:Оьрсийн поэташ]]</text>
      <sha1>qwr7pqobw4r8vfiuazqqq8uwsmzimab</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669871</id>
      <parentid>8669870</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T11:16:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.39.55.213</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1964" xml:space="preserve">{{Адам
 |ЦӀе              = Сергей Михалков
 |Шен цӀе          =
 |Бакъ цӀе =
 |Сурт            = Михалков Сергей Владимирович.jpg
 |Шоралла         =
 |Суьртан тӀехь    =
 |ГӀуллакхан тайпа = [[Поэт]], драматург, публицист, журналист, прозаик
 |Вина терахь         = 13.3.1913
 |Вина меттиг     = {{ВинаМeттиг|Москох}}, [[Российн импери]]
 |Корматалла      = 
 |Гражданалла     = {{Байракх|Российн импери}} [[Российн импери]]/[[Российн республика|республика]] → {{Байракх|РСФСР}} [[РСФСР]] → {{Байракх|СССР}} [[ССРС]] → {{Байракх|Росси}} [[Росси]]
 |Пачхьалкхалла   =
 |Кхелхина терахь     = 27.08.2009
 |Кхелхина меттиг = {{КхелхинМeттиг|Москва|Москвахь}}, [[Росси]]
 |Да              = Владимир Михалков
 |Нана            = Ольга Михалкова (Глебова)
 |Зуда            = Наталья Кончаловская, Юлия Субботина
 |Бераш           = Андрей Кончаловский, [[Михалков, Никита Сергеевич|Никита Михалков]]
 |СовгӀаташ        =
 |Сайт            =
 |Куьг таӀор       =
 |Викиларма       =
}}
'''Сергей Владимирович Михалков''' ([[1913 шеран]] [[13 март]], [[Москох]], [[Российн импери]] — [[2009 шеран]] [[27 август]], циггахь) — советан а оьрсийн поэт, драматург, публицист, баснеш язъярхо.


[[Категори:Поэташ ССРС]]
[[Категори:Оьрсийн поэташ]]</text>
      <sha1>5h0w58bdxuomg8gpwggobpyd0e2rqp6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8669873</id>
      <parentid>8669871</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T11:51:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.39.55.213</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3204" xml:space="preserve">{{Адам
 |ЦӀе              = Сергей Михалков
 |Шен цӀе          =
 |Бакъ цӀе =
 |Сурт            = Михалков Сергей Владимирович.jpg
 |Шоралла         =
 |Суьртан тӀехь    =
 |ГӀуллакхан тайпа = [[Поэт]], драматург, публицист, журналист, прозаик
 |Вина терахь         = 13.3.1913
 |Вина меттиг     = {{ВинаМeттиг|Москох}}, [[Российн импери]]
 |Корматалла      = 
 |Гражданалла     = {{Байракх|Российн импери}} [[Российн импери]]/[[Российн республика|республика]] → {{Байракх|РСФСР}} [[РСФСР]] → {{Байракх|СССР}} [[ССРС]] → {{Байракх|Росси}} [[Росси]]
 |Пачхьалкхалла   =
 |Кхелхина терахь     = 27.08.2009
 |Кхелхина меттиг = {{КхелхинМeттиг|Москва|Москвахь}}, [[Росси]]
 |Да              = Владимир Михалков
 |Нана            = Ольга Михалкова (Глебова)
 |Зуда            = Наталья Кончаловская, Юлия Субботина
 |Бераш           = Андрей Кончаловский, [[Михалков, Никита Сергеевич|Никита Михалков]]
 |СовгӀаташ        =
 |Сайт            =
 |Куьг таӀор       =
 |Викиларма       =
}}
'''Сергей Владимирович Михалков''' ([[1913 шеран]] [[13 март]], [[Москох]], [[Российн импери]] — [[2009 шеран]] [[27 август]], циггахь) — советан а оьрсийн поэт, драматург, публицист, баснеш язъярхо.

== Хьажоргаш ==
* {{imdb name|id=0586483|name=Сергей Михалков}}
* [http://www.svmihalkov.ru/ Сайт, посвящённый памяти Сергея Михалкова] — объёмный сетевой ресурс, который содержит [http://www.svmihalkov.ru/about/ список материалов], включая [http://www.svmihalkov.ru/press/ сообщения прессы], указатели видео- и аудиоматериалов и масс-медиа.
* {{YouTube|HyYfqVencFY|Сергей Михалков. Линия жизни / Телеканал Культура|logo=1}}
* {{cite web |author= |url=https://www.krugosvet.ru/enc/kultura_i_obrazovanie/literatura/MIHALKOV_SERGE_VLADIMIROVICH.html |title=Михалков Сергей Владимирович |lang=ru |website=www.krugosvet.ru |publisher=Кругосвет |date= |access-date=}}
* {{cite web |author=РИА Новости и другие авторы |url=https://ria.ru/20090827/182585129.html |title=Сергей Владимирович Михалков. Биографическая справка |lang=ru |website=tass.ru |publisher=РИА Новости |date=2009-08-27 |access-date=}}

{{АХ}}

[[Категори:Поэташ ССРС]]
[[Категори:Оьрсийн поэташ]]</text>
      <sha1>dj9ltl38ywkit7nlzvii98xu9iafo2c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Богдановка (Близнюкин кӀошт)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>980112</id>
    <revision>
      <id>8669872</id>
      <timestamp>2022-08-05T11:29:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Takhirgeran Umar</username>
        <id>1134</id>
      </contributor>
      <comment>Керла агӀо: «{{НБМ-Украина |статус                      = эвла |нохчийн цӀе                 = Богдановка |шен цӀе                     = {{lang-ua|Богданівка}} |герб                        =  |байракх                     =  |пачхьалкх                   = Украина |lat_deg = |lat_min =|lat_sec =  |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon =  |CoordScale =  |пачхьалкхан картин бар...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4098" xml:space="preserve">{{НБМ-Украина
|статус                      = эвла
|нохчийн цӀе                 = Богдановка
|шен цӀе                     = {{lang-ua|Богданівка}}
|герб                        = 
|байракх                     = 
|пачхьалкх                   = Украина
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec = 
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon = 
|CoordScale = 
|пачхьалкхан картин барам    = 
|регионан картин барам       = 
|кӀоштан картин барам        = 
|регион                      = Харькован область
|регион таблицехь            = Харькован область
|кӀоштан тайпа               = Муниципалан кӀошт
|кӀошт                       = Близнюкин кӀошт
|кӀошт таблицехь             = Близнюкин кӀошт{{!}}Близнюкин кӀошт
|йуьртан меттиган тайпа       = йуьртан меттиг 
|йуьртан меттиг               =
|йуьртан меттиг таблицехь     =
|йукъара йекъайалар             = 
|коьртан тайпа               = 
|корта                       = 
|йиллина терахь              = 
|дуьххьара хьахор            = 
|хьалхара цӀерш              = 
|статус йелла терахь          = 
|майда                       = 
|хӀордан тӀегӀанал локхалла  = 
|бахархой                    = 
|бахархой ларар шо           = 
|луьсталла                   = 
|агломераци                  = 
|къаьмнийн хӀоттам           = 
|динан хӀоттам               = 
|бахархойн цӀерш             = 
|поштан индекс               = 
|поштан индексаш             = 
|сахьтан аса                 = UTC+2, аьхка UTC+3
|автомобилан код             = AE, КЕ / 04
|телефонан код               = 
|идентификаторан терахьаш    = 
|категори Commons чохь       = 
|сайт                        = 
}}

'''Богдановка''' ({{lang-ua|Богданівка}}) — [[Украина|Украинин]] [[Харькован область|Харькован областан]] [[Близнюкин кӀошт]]ара эвла.

== Климат ==
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

== Cахьтан аса ==
Кхузахь лела шолгӀачу сахьтан асанан хан (киевн хан) - UTS+2 (аьхкенан мур - UTS+3). Хан лараран низам леладо Украинин правительствон сацамца, хӀора шарахь сахьт хьовзадо мартан тӀаьххьарчу кӀиранбуса 3:00 сахьт долуш цхьаьна сахьтана хьалха, ткъа октябран тӀаьххьарчу кӀиранбуса 4:00 цхьа сахьт юхахьовзадо&lt;ref name=&quot;mind&quot;&gt;{{cite web|url = https://mind.ua/ru/news/20195439-zavtra-nochyu-ukraina-perejdet-na-letnee-vremya-kak-perevodit-chasy |title = Завтра ночью Украина перейдет на летнее время: как переводить часы|publisher = mind.ua|date = 29-3-2019|accessdate = 2020-12-14|archiveurl = |archivedate = }}&lt;/ref&gt;.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://ukrindex.ru/22/0.html Харькован областан индексаш]

{{Близнюкин кӀошт}}

[[Категори:Близнюкин кӀоштан нах беха меттигаш]]


{{Ukraine-geo-stub}}</text>
      <sha1>s571otiwthnc69r92v0lrewm5848vmf</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>