Wikipedia
blkwiki
https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%93%E1%80%AD%E1%80%80%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%84%E1%80%AB
MediaWiki 1.39.0-wmf.22
first-letter
မီဒီယာ
တဲး၀ါး
အိုင်ကိုမ်ဒေါ့ꩻရီ
ကေားသုင်ꩻသား
ကေားသုင်ꩻသား အိုင်ကိုမ်ဒေါ့ꩻရီ
ဝီခီပီးဒီးယား
ဝီခီပီးဒီးယား အိုင်ကိုမ်ဒေါ့ꩻရီ
ဖုဲင်
ဖုဲင် အိုင်ကိုမ်ဒေါ့ꩻရီ
မီဒီယာဝီခီ
မီဒီယာဝီခီ အိုင်ကိုမ်ဒေါ့ꩻရီ
တမ်းပလေက်
တမ်းပလေက် အိုင်ကိုမ်ဒေါ့ꩻရီ
စွဲးကမ်းကို
စွဲးကမ်းကို အိုင်ကိုမ်ဒေါ့ꩻရီ
ကဏ္ဍ
ကဏ္ဍ အိုင်ကိုမ်ဒေါ့ꩻရီ
TimedText
TimedText talk
မော်ဂျူး
မော်ဂျူး ဆွေးနွေးချက်
ကိရိယာငယ်
ကိရိယာငယ် ဆွေးနွေးချက်
ကိရိယာငယ် အဓိပ္ပာယ်
ကိရိယာငယ် အဓိပ္ပာယ် ဆွေးနွေးချက်
စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ
0
1017
14424
14327
2022-07-29T08:17:02Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox ethnic group
| group = စောက်ꩻ
| image = A Karen woman.jpg
| image_caption = စောက်ꩻမူႏတဖြာꩻတွမ်ႏယိုꩻယာႏခေါမ်ꩻလာꩻ
| flag =
| total = ၅,၁၅၅,၀၀၀
| total_ref = <ref>{{Cite web |title=People Cluster - Karen |url=https://joshuaproject.net/clusters/200 |website=joshuaproject.net |publisher=Joshua Project |access-date=7 February 2021}}</ref>
| region1 = {{Flag|မျန်မာခမ်းထီ}}
| pop1 = ၃,၆၀၄,၀၀၀
| ref1 = <ref>{{Cite web |title=Largest Ethnic Groups In Myanmar |url=https://www.worldatlas.com/articles/largest-ethnic-groups-in-myanmar-burma.html |website=Worldatlas.com |publisher=Reunion Technology}}</ref>
| region2 = {{Flag|ထုဲင်ꩻခမ်းထီ}}
| pop2 = ၁,၀၀၀,၀၀၀
| ref2 = <ref name="australiankarenfoundation.org.au">{{Cite web|url=https://australiankarenfoundation.org.au/karen_people_18.html |title=Karen people |website=Australian Karen Foundation |url-status=live | accessdate=4 February 2021 }}</ref>
| region3 = {{Flag|အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ}}
| pop3 = ၂၁၅,၀၀၀ (၂၀၁၈)
| ref3 = <ref>{{Cite web|url=https://www.usnews.com/news/best-states/minnesota/articles/2019-08-31/jobs-housing-lure-karen-refugees-to-spread-across-minnesota%3Fcontext%3Damp|title=Jobs and housing lure karen refugees to spread across minnesota|access-date=25 February 2020|archive-date=24 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200724063942/https://www.usnews.com/news/best-states/minnesota/articles/2019-08-31/jobs-housing-lure-karen-refugees-to-spread-across-minnesota?context=amp|url-status=dead}}</ref>
| region4 = {{Flag|Australia}}
| pop4 = ၁၁,၀၀၀+
| ref4 = <ref>{{Cite web |title=Burmese Community Profile |url=https://www.dss.gov.au/sites/default/files/documents/11_2013/community-profile-burma.pdf |website=dss.gov.au |access-date=28 June 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161230230905/https://www.dss.gov.au/sites/default/files/documents/11_2013/community-profile-burma.pdf |archive-date=30 December 2016 |accessdate=16 September 2021 |archivedate=30 December 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161230230905/https://www.dss.gov.au/sites/default/files/documents/11_2013/community-profile-burma.pdf }}</ref>
| region5 = {{Flag|ကနေဒါခမ်းထီ}}
| pop5 = ၄,၅၁၅
| ref5 = <ref name=2016Census>{{Citation|url=https://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/prof/details/page.cfm?Lang=E&Geo1=PR&Code1=01&Geo2=PR&Code2=01&Data=Count&SearchText=Canada&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=Ethnic%20origin&TABID=1|title=Census Profile, 2016 Census|publisher=Statistics Canada|date=8 February 2017}}</ref>–5,000<ref>{{Cite web |url=http://www.canada.com/story.html?id=5fcbd15d-0c22-4f3d-a34e-4f8cfbfd0a21 |title=Karen refugees find freedom, hope in Windsor |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150127060620/http://www.canada.com/story.html?id=5fcbd15d-0c22-4f3d-a34e-4f8cfbfd0a21 |archive-date=27 January 2015 }}</ref>
| region6 = {{Flag|အေင်ဒိယခမ်းထီ}} ([[ကပ္ပလီကွန်|အက်ဒမန်ကွန်ဗူႏ]])
| pop6 = ၂,၅၀၀
| ref6 = <ref name="Maiti">{{Cite journal|last1=Maiti|first1=Sameera|title=The Karen – A Lesser Known Community of the Andaman Islands (India)|citeseerx=10.1.1.517.7093}}</ref>
| region7 = {{Flag|သွီဒိဉ်ခမ်းထီ}}
| pop7 =၁,၅၀၀
| ref7 =
| region8 = ခမ်းထီအလင်ဖုံႏကို
| pop8 = ၂၀၀,၀၀၀+
| ref8 =
| rels = [[:ထေရဝါဒ|ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]၊ [[ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏ|ခရစ်ယာန်ႏဘာႏသာႏ]]၊ စောက်ꩻယိုꩻယာႏထာꩻကိုꩻကွဲႏ
| langs = [[သကောစောက်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|သကောစောက်ꩻ]]၊ [[ပိုးစောက်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|ပိုးစောက်ꩻ]]၊ [[စောက်ꩻတနျာႏဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|စောက်ꩻတနျာႏ]] တွမ်ႏ [[ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ|ပအိုဝ်ႏ]]ဖုံႏကပါဒါႏ [[စောက်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ|စောက်ꩻ]]
| related = [[ခယ်ႏ-တိဘက်နွယ်ႏ လိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|ခယ်ႏ-တိဘက်နွယ်ႏ]]
| native_name =
| native_name_lang =
}}
[[ဖုဲင်:Karen National Union Flag.png|thumb|စောက်ꩻစွိုးခွိုꩻအလံႏတောႏ]]
လိုꩻခွိုꩻဖုံႏ ခꩻလ့ယိုနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]] အစိုႏရ တရာꩻဝင်ႏ အွဥ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ
ကိုကပါဒါႏ ခွိုꩻနွယ်ႏ ၁၁ ခွိုꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
* ၁။ စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ
* ၂။ စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ(ဂေဘားစောက်ꩻ)
* ၃။ မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ(စာဖြူ)
* ၄။ ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ(ပလေချီး)
* ၅။ စကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ
* ၆။ တလေပွာလိုꩻခွိုꩻ(တလေပွား)
* ၇။ ပကူးလိုꩻခွိုꩻ
* ၈။ ဘွဲလိုꩻခွိုꩻ
* ၉။ မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ
* ၁၀။ မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ(မိုးပွား)
* ၁၁။ ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ
စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻကိုယို အဓိကလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်နဝ်ꩻ စကောစောက်ꩻ တွမ်ႏ ပိုးစောက်ꩻ လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန် ၂ စွိုꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန် ၂ စွိုꩻယိုနဝ်ꩻ စရုဲက် တွမ်ႏ အဒေါ့ꩻအဖြောဝ်ႏငေါဝ်းငွါဖုံႏ ပေါႏဗွိုန်တောဝ်းဝင်ꩻသွူ ။ စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုယို ပိုးစောက်ꩻ(ခကွဥ်ႏပိုး ၊ ခတွို့ꩻပိုး စောက်ꩻ) တွမ်ႏ စကောစောက်ꩻဖုံႏတဲင် ပကူးစောက်ꩻ ၊ ဘွဲစောက်ꩻ ၊ ဂေခိုစောက်ꩻ ၊ ဂေဘားစောက်ꩻ၊ မောနေပွာစောက်ꩻ ၊ စောက်ꩻဗွာ ၊ ထိုကလိဘောင်စောက်ꩻ ၊ တလေပွာစောက်ꩻ ၊ ပလေချီးပလေကီးစောက်ꩻ စတဲင်ꩻဖုံႏခွိုꩻနွယ်ႏစွိုꩻယိုလဲ့ အဝ်ႏပါဒျာႏ စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ကိုနဝ်ꩻသွူ။ စကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻဖုံႏယို အခိုပေႏ မိဉ်ꩻခငါနဝ်ꩻ သော့ꩻပါဒျာႏ 'စော' တဲင် အမူႏပေႏမိဉ်ꩻခငါနဝ်ꩻ သော့ꩻပါဒျာႏ ' နော်' တဲင် အဝ်ႏဟဲ့ꩻလွေꩻ နဲင်းနဝ်ꩻသွူ ။ ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻဖုံႏအကို ခကွဥ်ႏပိုးစောက်ꩻနဝ်ꩻ အခိုမိဉ်ꩻခငါနဝ်ꩻသော့ꩻပါ "စော" တဲင် အမူႏမိဉ်ꩻခငါနဝ်ꩻ သော့ꩻဒျာႏ'နန်း' နဝ်ꩻသွူ။ ခတွို့ꩻပိုးစောက်ꩻနဝ်ꩻ လဲ့ လွောက်ꩻလွေꩻသက်တဲင် ပေါႏအခိုနဝ်ꩻ "စ" တွမ်ႏ "မန်း" ယိုဟဲ့ꩻသော့ꩻလွေꩻတဲင် ပေါႏအမူႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻသော့ꩻလွေꩻဒျာႏ "နမ့်" နဝ်ꩻသွူ။<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
[[ဖုဲင်:Kayin dance(don dance).jpg|thumb|စောက်ꩻဒုံးယိမ်းထာꩻကျူႏ]]
== အာႏကွိုꩻ ==
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ]]
[[my:ကရင်လူမျိုး]]
[[en:Karen people]]
1kkakeyoiydz7pyf2ntosqe88wqaajy
ပရိတ်တန်
0
1382
14399
14383
2022-07-29T00:23:15Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
<p>ပရိတ်တန် ၁၁သုတ်နဝ်ꩻ လောကီꩻအန္တရာယ်ႏဖုံႏ ယံကကင်ꩻညာꩻ၊ လောကုတ္တရာꩻဖုံႏယံကတိုꩻပွါꩻအီ ရေႏရောႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ရဟန်ꩻပညာႏသျိ တွမ်ႏ လိုꩻလမ်းပညာႏဒါႏစခါသီးနဝ်ꩻ ထေထန်ႏသွူလိတ်ယာႏ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻကန်ႏကိုတဲင် တဲမ်းဖောႏစီႏရင်ႏခါꩻဖေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီနာꩻဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခွိုꩻနွယ်ႏသီးနဝ်ꩻ မီႏတွိုႏ သာႏရေꩻ၊ နာႏရေꩻ ကိစဏ္ဍဖုံႏ၊ မင်္ဂလာႏဆောင်ႏ၊ ဗုဲင်စင်ꩻဗုဲင်သျင်ႏ၊ ထင်ႏလမ်းတသာဖုံႏ၊ နေင်ႏတသာကူꩻအခိန်ႏအခါꩻဖုံႏ၊ မသာႏမယာႏပွဲꩻဖုံႏ မီႏအဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻ ဗွေႏရဟန်ꩻသင်္ဃာႏသီး ရွစ်ဖတ်ဖေႏလွဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီႏရွစ်ဖတ်လဲ့ ရွစ်ဖတ်နေးအဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ တဲႏအထျꩻဗꩻအနာတဲင် သုတ်တန် ၁၁သုတ်လွုမ်းလွုမ်း ရွစ်ဖတ်လို့စွဉ်ႏတဲ့အဝ်ႏ၊ ယလဲင်ႏယလဲင်ႏနဝ်ꩻ အခေႏအနေႏအလꩻ ရွစ်ဖတ်လယ်ႏကွို့ꩻ သုတ်တသုတ် ကသင်ꩻခဝ်းရာꩻ ကလွောက်ꩻဖက်ရာꩻတွမ်ႏ ပွဲꩻကိစ္စဖုံႏလွုမ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။</p>
==ပရိတ်တန် အရွီးအခိုႏ==
မိဉ်ႏထွားစဲစ်ဆေꩻ ပရိတ်တန် ၁၁-သုတ် အရွီးအခိုႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏထီႏမော့ꩻဗာႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ [[မင်္ဂလသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၂။ [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၃။ [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၄။ [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]] - ဝိနယပိဋကစူလဝဂ္ဂပါဠိ၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတပါဠိ၊ တိကနိပါတ်။
*၅။ [[မောရသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ ဇာတက ပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၆။ [[ဝဋသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ စရိယာပိဋက ပါဠိ၊ ဇာတကပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၇။ [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ သတ္တသံယုတ်။
*၈။ [[အာဋာနာဋိယသုတ်]] - ဒီယနိကာယ၊ ပါထိ ကဝဂ္ဂ ပါဠိ။
*၉။ [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]] - မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမ ပဏ္ဏာသ ပါဠိ။
*၁၀။ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ ဗောဇ္စျင်္ဂ သံယုတ်။
*၁၁။ [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] - အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတ် ပါဠိ စတဲင် အဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ။
==ရွစ်ပရိတ်တန်တဲင် ပါႏရမီႏ(၁၀)ပါꩻ ဗွေအီပွုံႏ==
==အီႏဖတ်ပရိတ်သား လိုႏအပ်ချက်==
ကအီႏရွစ်ဖတ်ဒါႏ ပရိတ်ဒေႏသနာႏတောႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻနာႏငါႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ လူးကြောင်းကြောင်းသွော့ထီ။
*၂။ ကွဉ်ကꩻသွော့ ခွမ်ꩻလာꩻကြောင်းကြောင်း၊ အတသာတဝ်းတယဝ်း ပဆူႏကြောင်းကြောင်းထွူမ့ꩻ ရွစ်ဖတ်သွော့။
*၃။ အံႏကွို့ꩻငါႏမွုန်းဒဲဉ်ဟန်ႏ။
*၄။ အသောင်အရင်ꩻဖုံႏ ယံကတိန်ႏနားဗာႏမွုန်းတဲင် အဝ်ႏလိုႏဖျင်ဆင်ကျိုႏခါꩻရီးငါႏသွူ။
နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ရွစ်ဖတ်ပါႏဠိတောႏလဲ့ ဖြွောင်ႏဗာႏ၊ ယွုမ်းအံႏမုꩻအဝ်ႏဗာႏ၊ သေနာႏဗာႏ အနက်အဓိပ္ပါယ်ႏ၊ ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏပရိတ်သတ်သီးအလောင်းလဲ့ အွဉ်ႏမတ္တောႏဂရုဏာႏတရာꩻတဲင် မဲဉ်လ့ꩻဗာႏတဝ်း လာဘ်လာဘသွူ။
==ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား လိုႏအပ်ချက်==
ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား ကလိုႏအပ်ဒါႏ အင်္ဂါႏသွံပါꩻနဝ်ꩻ -
*(၁) ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ၊ ကေႏကေႏညိုႏညိုႏတွော့ꩻ နာႏသွော့။
*(၂) ပယ်ႏခွါႏထိုꩻဗာႏ ထာꩻယူႏမာႏ [[မိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိ]]ဝါႏဒဖုံႏ။
*(၃) နာႏစဲင်းစဲင်းတွော့ꩻ မတ်တောင်ꩻခါꩻသွော့။
မိဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏ လိုႏအပ်ချက်နုဲင်းယိုဖုံႏမ့ꩻ နာႏပရိတ်တရာꩻတောႏလဲ့ အကျိုꩻအီႏလ့ꩻဗွေသွူ။
==မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဖတ်နယ်ꩻ==
#တနင်ꩻနွေႏ - တယ်ႏ သမန္တာ ဗ့ꩻလွေꩻ [[မင်္ဂသုတ်]]
# တနင်ꩻလာႏ - [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]]
#အင်္ဂါႏ - [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]]
#ဗုဒ္ဓဟူꩻ - [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]]၊ [[မောရသုတ်]]တွမ်ႏ [[ဝဋသုတ်]]
#ကျာႏသပတေꩻ - [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
#သောကျာႏ - [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
#စနေႏ - [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]၊ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]]တွမ်ႏ [[ပုဗ္ဗနသုတ်]]
<ref>ဓမ္မခေါင်းလောင်း အိတ်ဆောင်ဝတ်ရွတ်စဉ် - ၄</ref>
== အဓိပ္ပာယ်ႏ ==
<p>ပရိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွိုး ပရိတ္တကရိုꩻဒါႏ ပါႏဠိငဝ်းယာႏကို လွဉ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးတဲ့ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ၊ ရဲကမ်းဖေႏ အဓိပ္ပာယ်ႏလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏသျင်ꩻနယ်ဗာႏအလုဲင်း မီခြုဲင်းနယ်ဗာႏအဆွာꩻလဲ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻဒါႏ သုတ်တောႏယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကာႏကွယ်ႏအီဖေႏ ဗွေႏဖရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏတောႏသီး ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏ၊ တထွာသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကထွာမွိုန်း တမော့ꩻသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကမော့ꩻမွိုန်းအတာႏ ရဲကမ်းအီခရာႏ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻ သုတ်တောႏဖုံႏအကို ပညာႏဒါႏပညာႏသျိပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးဖုံႏ ထေခွဲထန်ႏဖချာယင်းတဲင် သတ်မတ်သုတန် ၁၁သုတ်တွော့ꩻ အွဉ်ႏနီသွဉ်းသီး ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ သာႏသနာႏခွိုꩻသွုပ်သီး ရွစ်ဖတ်ထိန်ꩻတီခါꩻယင်းနဝ်ꩻသွူ။</p>
== ပရိတ်တန် ၁၁ သုတ် ==
<p>ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ပိဋကတ် ကျမ်ꩻကန်ႏကို ဘေႏရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏကထွာဒါႏ သုတ်တန် ၁၁ သုတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ -</p>
# [[မင်္ဂလသုတ်]]
# [[ရတနသုတ်]]
# [[မေတ္တသုတ်]]
# [[ခန္ဓသုတ်]]
# [[မောရသုတ်]]
# [[ဝဋ္ဋသုတ်]]
# [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
# [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
# [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]
# [[ဗောဇ္ဈင်္ဂသုတ်]]
# [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:ပရိတ်ကြီး ၁၁ သုတ်]]
4irpu9n5o37qhx18ff31qpt8sphwiqk
14400
14399
2022-07-29T00:24:03Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
<p>ပရိတ်တန် ၁၁သုတ်နဝ်ꩻ လောကီꩻအန္တရာယ်ႏဖုံႏ ယံကကင်ꩻညာꩻ၊ လောကုတ္တရာꩻဖုံႏယံကတိုꩻပွါꩻအီ ရေႏရောႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ရဟန်ꩻပညာႏသျိ တွမ်ႏ လိုꩻလမ်းပညာႏဒါႏစခါသီးနဝ်ꩻ ထေထန်ႏသွူလိတ်ယာႏ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻကန်ႏကိုတဲင် တဲမ်းဖောႏစီႏရင်ႏခါꩻဖေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီနာꩻဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခွိုꩻနွယ်ႏသီးနဝ်ꩻ မီႏတွိုႏ သာႏရေꩻ၊ နာႏရေꩻ ကိစဏ္ဍဖုံႏ၊ မင်္ဂလာႏဆောင်ႏ၊ ဗုဲင်စင်ꩻဗုဲင်သျင်ႏ၊ ထင်ႏလမ်းတသာဖုံႏ၊ နေင်ႏတသာကူꩻအခိန်ႏအခါꩻဖုံႏ၊ မသာႏမယာႏပွဲꩻဖုံႏ မီႏအဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻ ဗွေႏရဟန်ꩻသင်္ဃာႏသီး ရွစ်ဖတ်ဖေႏလွဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီႏရွစ်ဖတ်လဲ့ ရွစ်ဖတ်နေးအဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ တဲႏအထျꩻဗꩻအနာတဲင် သုတ်တန် ၁၁သုတ်လွုမ်းလွုမ်း ရွစ်ဖတ်လို့စွဉ်ႏတဲ့အဝ်ႏ၊ ယလဲင်ႏယလဲင်ႏနဝ်ꩻ အခေႏအနေႏအလꩻ ရွစ်ဖတ်လယ်ႏကွို့ꩻ သုတ်တသုတ် ကသင်ꩻခဝ်းရာꩻ ကလွောက်ꩻဖက်ရာꩻတွမ်ႏ ပွဲꩻကိစ္စဖုံႏလွုမ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။</p>
==ပရိတ်တန် အရွီးအခိုႏ==
မိဉ်ႏထွားစဲစ်ဆေꩻ ပရိတ်တန် ၁၁-သုတ် အရွီးအခိုႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏထီႏမော့ꩻဗာႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ [[မင်္ဂလသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၂။ [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၃။ [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၄။ [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]] - ဝိနယပိဋကစူလဝဂ္ဂပါဠိ၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတပါဠိ၊ တိကနိပါတ်။
*၅။ [[မောရသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ ဇာတက ပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၆။ [[ဝဋသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ စရိယာပိဋက ပါဠိ၊ ဇာတကပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၇။ [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ သတ္တသံယုတ်။
*၈။ [[အာဋာနာဋိယသုတ်]] - ဒီယနိကာယ၊ ပါထိ ကဝဂ္ဂ ပါဠိ။
*၉။ [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]] - မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမ ပဏ္ဏာသ ပါဠိ။
*၁၀။ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ ဗောဇ္စျင်္ဂ သံယုတ်။
*၁၁။ [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] - အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတ် ပါဠိ စတဲင် အဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ။
==ရွစ်ပရိတ်တန်တဲင် ပါႏရမီႏ(၁၀)ပါꩻ ဗွေအီပွုံႏ==
==အီႏဖတ်ပရိတ်သား လိုႏအပ်ချက်==
ကအီႏရွစ်ဖတ်ဒါႏ ပရိတ်ဒေႏသနာႏတောႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻနာႏငါႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ လူးကြောင်းကြောင်းသွော့ထီ။
*၂။ ကွဉ်ကꩻသွော့ ခွမ်ꩻလာꩻကြောင်းကြောင်း၊ အတသာတဝ်းတယဝ်း ပဆူႏကြောင်းကြောင်းထွူမ့ꩻ ရွစ်ဖတ်သွော့။
*၃။ အံႏကွို့ꩻငါႏမွုန်းဒဲဉ်ဟန်ႏ။
*၄။ အသောင်အရင်ꩻဖုံႏ ယံကတိန်ႏနားဗာႏမွုန်းတဲင် အဝ်ႏလိုႏဖျင်ဆင်ကျိုႏခါꩻရီးငါႏသွူ။
နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ရွစ်ဖတ်ပါႏဠိတောႏလဲ့ ဖြွောင်ႏဗာႏ၊ ယွုမ်းအံႏမုꩻအဝ်ႏဗာႏ၊ သေနာႏဗာႏ အနက်အဓိပ္ပါယ်ႏ၊ ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏပရိတ်သတ်သီးအလောင်းလဲ့ အွဉ်ႏမတ္တောႏဂရုဏာႏတရာꩻတဲင် မဲဉ်လ့ꩻဗာႏတဝ်း လာဘ်လာဘသွူ။
==ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား လိုႏအပ်ချက်==
ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား ကလိုႏအပ်ဒါႏ အင်္ဂါႏသွံပါꩻနဝ်ꩻ -
*(၁) ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ၊ ကေႏကေႏညိုႏညိုႏတွော့ꩻ နာႏသွော့။
*(၂) ပယ်ႏခွါႏထိုꩻဗာႏ ထာꩻယူႏမာႏ [[မိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိ]]ဝါႏဒဖုံႏ။
*(၃) နာႏစဲင်းစဲင်းတွော့ꩻ မတ်တောင်ꩻခါꩻသွော့။
မိဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏ လိုႏအပ်ချက်နုဲင်းယိုဖုံႏမ့ꩻ နာႏပရိတ်တရာꩻတောႏလဲ့ အကျိုꩻအီႏလ့ꩻဗွေသွူ။
==မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဖတ်နယ်ꩻ==
#တနင်ꩻနွေႏ - တယ်ႏ သမန္တာ ဗ့ꩻလွေꩻ [[မင်္ဂသုတ်]]
# တနင်ꩻလာႏ - [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]]
#အင်္ဂါႏ - [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]]
#ဗုဒ္ဓဟူꩻ - [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]]၊ [[မောရသုတ်]]တွမ်ႏ [[ဝဋသုတ်]]
#ကျာႏသပတေꩻ - [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
#သောကျာႏ - [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
#စနေႏ - [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]၊ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]]တွမ်ႏ [[ပုဗ္ဗနသုတ်]]
<ref>ဓမ္မခေါင်းလောင်း အိတ်ဆောင်ဝတ်ရွတ်စဉ် - ၄</ref>
== အဓိပ္ပာယ်ႏ ==
<p>ပရိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွိုး ပရိတ္တကရိုꩻဒါႏ ပါႏဠိငဝ်းယာႏကို လွဉ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးတဲ့ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ၊ ရဲကမ်းဖေႏ အဓိပ္ပာယ်ႏလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏသျင်ꩻနယ်ဗာႏအလုဲင်း မီခြုဲင်းနယ်ဗာႏအဆွာꩻလဲ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻဒါႏ သုတ်တောႏယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကာႏကွယ်ႏအီဖေႏ ဗွေႏဖရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏတောႏသီး ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏ၊ တထွာသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကထွာမွိုန်း တမော့ꩻသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကမော့ꩻမွိုန်းအတာႏ ရဲကမ်းအီခရာႏ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻ သုတ်တောႏဖုံႏအကို ပညာႏဒါႏပညာႏသျိပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးဖုံႏ ထေခွဲထန်ႏဖချာယင်းတဲင် သတ်မတ်သုတန် ၁၁သုတ်တွော့ꩻ အွဉ်ႏနီသွဉ်းသီး ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ သာႏသနာႏခွိုꩻသွုပ်သီး ရွစ်ဖတ်ထိန်ꩻတီခါꩻယင်းနဝ်ꩻသွူ။</p>
== ပရိတ်တန် ၁၁ သုတ် ==
<p>ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ပိဋကတ် ကျမ်ꩻကန်ႏကို ဘေႏရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏကထွာဒါႏ သုတ်တန် ၁၁ သုတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ -</p>
# [[မင်္ဂလသုတ်]]
# [[ရတနသုတ်]]
# [[မေတ္တသုတ်]]
# [[ခန္ဓသုတ်]]
# [[မောရသုတ်]]
# [[ဝဋ္ဋသုတ်]]
# [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
# [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
# [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]
# [[ဗောဇ္ဈင်္ဂသုတ်]]
# [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:ပရိတ်ကြီး ၁၁ သုတ်]]
oaj4h35f82inkwfkc512rh1pq0a5d56
14401
14400
2022-07-29T00:24:52Z
Khun Chit Puu
100
/* မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဖတ်နယ်ꩻ */
wikitext
text/x-wiki
<p>ပရိတ်တန် ၁၁သုတ်နဝ်ꩻ လောကီꩻအန္တရာယ်ႏဖုံႏ ယံကကင်ꩻညာꩻ၊ လောကုတ္တရာꩻဖုံႏယံကတိုꩻပွါꩻအီ ရေႏရောႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ရဟန်ꩻပညာႏသျိ တွမ်ႏ လိုꩻလမ်းပညာႏဒါႏစခါသီးနဝ်ꩻ ထေထန်ႏသွူလိတ်ယာႏ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻကန်ႏကိုတဲင် တဲမ်းဖောႏစီႏရင်ႏခါꩻဖေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီနာꩻဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခွိုꩻနွယ်ႏသီးနဝ်ꩻ မီႏတွိုႏ သာႏရေꩻ၊ နာႏရေꩻ ကိစဏ္ဍဖုံႏ၊ မင်္ဂလာႏဆောင်ႏ၊ ဗုဲင်စင်ꩻဗုဲင်သျင်ႏ၊ ထင်ႏလမ်းတသာဖုံႏ၊ နေင်ႏတသာကူꩻအခိန်ႏအခါꩻဖုံႏ၊ မသာႏမယာႏပွဲꩻဖုံႏ မီႏအဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻ ဗွေႏရဟန်ꩻသင်္ဃာႏသီး ရွစ်ဖတ်ဖေႏလွဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီႏရွစ်ဖတ်လဲ့ ရွစ်ဖတ်နေးအဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ တဲႏအထျꩻဗꩻအနာတဲင် သုတ်တန် ၁၁သုတ်လွုမ်းလွုမ်း ရွစ်ဖတ်လို့စွဉ်ႏတဲ့အဝ်ႏ၊ ယလဲင်ႏယလဲင်ႏနဝ်ꩻ အခေႏအနေႏအလꩻ ရွစ်ဖတ်လယ်ႏကွို့ꩻ သုတ်တသုတ် ကသင်ꩻခဝ်းရာꩻ ကလွောက်ꩻဖက်ရာꩻတွမ်ႏ ပွဲꩻကိစ္စဖုံႏလွုမ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။</p>
==ပရိတ်တန် အရွီးအခိုႏ==
မိဉ်ႏထွားစဲစ်ဆေꩻ ပရိတ်တန် ၁၁-သုတ် အရွီးအခိုႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏထီႏမော့ꩻဗာႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ [[မင်္ဂလသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၂။ [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၃။ [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၄။ [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]] - ဝိနယပိဋကစူလဝဂ္ဂပါဠိ၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတပါဠိ၊ တိကနိပါတ်။
*၅။ [[မောရသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ ဇာတက ပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၆။ [[ဝဋသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ စရိယာပိဋက ပါဠိ၊ ဇာတကပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၇။ [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ သတ္တသံယုတ်။
*၈။ [[အာဋာနာဋိယသုတ်]] - ဒီယနိကာယ၊ ပါထိ ကဝဂ္ဂ ပါဠိ။
*၉။ [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]] - မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမ ပဏ္ဏာသ ပါဠိ။
*၁၀။ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ ဗောဇ္စျင်္ဂ သံယုတ်။
*၁၁။ [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] - အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတ် ပါဠိ စတဲင် အဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ။
==ရွစ်ပရိတ်တန်တဲင် ပါႏရမီႏ(၁၀)ပါꩻ ဗွေအီပွုံႏ==
==အီႏဖတ်ပရိတ်သား လိုႏအပ်ချက်==
ကအီႏရွစ်ဖတ်ဒါႏ ပရိတ်ဒေႏသနာႏတောႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻနာႏငါႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ လူးကြောင်းကြောင်းသွော့ထီ။
*၂။ ကွဉ်ကꩻသွော့ ခွမ်ꩻလာꩻကြောင်းကြောင်း၊ အတသာတဝ်းတယဝ်း ပဆူႏကြောင်းကြောင်းထွူမ့ꩻ ရွစ်ဖတ်သွော့။
*၃။ အံႏကွို့ꩻငါႏမွုန်းဒဲဉ်ဟန်ႏ။
*၄။ အသောင်အရင်ꩻဖုံႏ ယံကတိန်ႏနားဗာႏမွုန်းတဲင် အဝ်ႏလိုႏဖျင်ဆင်ကျိုႏခါꩻရီးငါႏသွူ။
နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ရွစ်ဖတ်ပါႏဠိတောႏလဲ့ ဖြွောင်ႏဗာႏ၊ ယွုမ်းအံႏမုꩻအဝ်ႏဗာႏ၊ သေနာႏဗာႏ အနက်အဓိပ္ပါယ်ႏ၊ ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏပရိတ်သတ်သီးအလောင်းလဲ့ အွဉ်ႏမတ္တောႏဂရုဏာႏတရာꩻတဲင် မဲဉ်လ့ꩻဗာႏတဝ်း လာဘ်လာဘသွူ။
==ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား လိုႏအပ်ချက်==
ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား ကလိုႏအပ်ဒါႏ အင်္ဂါႏသွံပါꩻနဝ်ꩻ -
*(၁) ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ၊ ကေႏကေႏညိုႏညိုႏတွော့ꩻ နာႏသွော့။
*(၂) ပယ်ႏခွါႏထိုꩻဗာႏ ထာꩻယူႏမာႏ [[မိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိ]]ဝါႏဒဖုံႏ။
*(၃) နာႏစဲင်းစဲင်းတွော့ꩻ မတ်တောင်ꩻခါꩻသွော့။
မိဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏ လိုႏအပ်ချက်နုဲင်းယိုဖုံႏမ့ꩻ နာႏပရိတ်တရာꩻတောႏလဲ့ အကျိုꩻအီႏလ့ꩻဗွေသွူ။
==မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဖတ်နယ်ꩻ==
#တနင်ꩻနွေႏ - တယ်ႏ သမန္တာ ဗ့ꩻလွေꩻ [[မင်္ဂလသုတ်]]
# တနင်ꩻလာႏ - [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]]
#အင်္ဂါႏ - [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]]
#ဗုဒ္ဓဟူꩻ - [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]]၊ [[မောရသုတ်]]တွမ်ႏ [[ဝဋသုတ်]]
#ကျာႏသပတေꩻ - [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
#သောကျာႏ - [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
#စနေႏ - [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]၊ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]]တွမ်ႏ [[ပုဗ္ဗနသုတ်]]
<ref>ဓမ္မခေါင်းလောင်း အိတ်ဆောင်ဝတ်ရွတ်စဉ် - ၄</ref>
== အဓိပ္ပာယ်ႏ ==
<p>ပရိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွိုး ပရိတ္တကရိုꩻဒါႏ ပါႏဠိငဝ်းယာႏကို လွဉ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးတဲ့ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ၊ ရဲကမ်းဖေႏ အဓိပ္ပာယ်ႏလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏသျင်ꩻနယ်ဗာႏအလုဲင်း မီခြုဲင်းနယ်ဗာႏအဆွာꩻလဲ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻဒါႏ သုတ်တောႏယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကာႏကွယ်ႏအီဖေႏ ဗွေႏဖရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏတောႏသီး ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏ၊ တထွာသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကထွာမွိုန်း တမော့ꩻသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကမော့ꩻမွိုန်းအတာႏ ရဲကမ်းအီခရာႏ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻ သုတ်တောႏဖုံႏအကို ပညာႏဒါႏပညာႏသျိပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးဖုံႏ ထေခွဲထန်ႏဖချာယင်းတဲင် သတ်မတ်သုတန် ၁၁သုတ်တွော့ꩻ အွဉ်ႏနီသွဉ်းသီး ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ သာႏသနာႏခွိုꩻသွုပ်သီး ရွစ်ဖတ်ထိန်ꩻတီခါꩻယင်းနဝ်ꩻသွူ။</p>
== ပရိတ်တန် ၁၁ သုတ် ==
<p>ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ပိဋကတ် ကျမ်ꩻကန်ႏကို ဘေႏရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏကထွာဒါႏ သုတ်တန် ၁၁ သုတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ -</p>
# [[မင်္ဂလသုတ်]]
# [[ရတနသုတ်]]
# [[မေတ္တသုတ်]]
# [[ခန္ဓသုတ်]]
# [[မောရသုတ်]]
# [[ဝဋ္ဋသုတ်]]
# [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
# [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
# [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]
# [[ဗောဇ္ဈင်္ဂသုတ်]]
# [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:ပရိတ်ကြီး ၁၁ သုတ်]]
egiylmyqfrjaja79a9sfzlfj8e10ch3
14404
14401
2022-07-29T02:22:14Z
Khun Kt
19
/* အီႏရွစ်ဟော်ꩻပရိတ်သား လိုႏအပ်ချက် */
wikitext
text/x-wiki
<p>ပရိတ်တန် ၁၁သုတ်နဝ်ꩻ လောကီꩻအန္တရာယ်ႏဖုံႏ ယံကကင်ꩻညာꩻ၊ လောကုတ္တရာꩻဖုံႏယံကတိုꩻပွါꩻအီ ရေႏရောႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ရဟန်ꩻပညာႏသျိ တွမ်ႏ လိုꩻလမ်းပညာႏဒါႏစခါသီးနဝ်ꩻ ထေထန်ႏသွူလိတ်ယာႏ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻကန်ႏကိုတဲင် တဲမ်းဖောႏစီႏရင်ႏခါꩻဖေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီနာꩻဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခွိုꩻနွယ်ႏသီးနဝ်ꩻ မီႏတွိုႏ သာႏရေꩻ၊ နာႏရေꩻ ကိစဏ္ဍဖုံႏ၊ မင်္ဂလာႏဆောင်ႏ၊ ဗုဲင်စင်ꩻဗုဲင်သျင်ႏ၊ ထင်ႏလမ်းတသာဖုံႏ၊ နေင်ႏတသာကူꩻအခိန်ႏအခါꩻဖုံႏ၊ မသာႏမယာႏပွဲꩻဖုံႏ မီႏအဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻ ဗွေႏရဟန်ꩻသင်္ဃာႏသီး ရွစ်ဖတ်ဖေႏလွဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီႏရွစ်ဖတ်လဲ့ ရွစ်ဖတ်နေးအဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ တဲႏအထျꩻဗꩻအနာတဲင် သုတ်တန် ၁၁သုတ်လွုမ်းလွုမ်း ရွစ်ဖတ်လို့စွဉ်ႏတဲ့အဝ်ႏ၊ ယလဲင်ႏယလဲင်ႏနဝ်ꩻ အခေႏအနေႏအလꩻ ရွစ်ဖတ်လယ်ႏကွို့ꩻ သုတ်တသုတ် ကသင်ꩻခဝ်းရာꩻ ကလွောက်ꩻဖက်ရာꩻတွမ်ႏ ပွဲꩻကိစ္စဖုံႏလွုမ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။</p>
==ပရိတ်တန် အရွီးအခိုႏ==
မိဉ်ႏထွားစဲစ်ဆေꩻ ပရိတ်တန် ၁၁-သုတ် အရွီးအခိုႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏထီႏမော့ꩻဗာႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ [[မင်္ဂလသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၂။ [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၃။ [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၄။ [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]] - ဝိနယပိဋကစူလဝဂ္ဂပါဠိ၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတပါဠိ၊ တိကနိပါတ်။
*၅။ [[မောရသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ ဇာတက ပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၆။ [[ဝဋသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ စရိယာပိဋက ပါဠိ၊ ဇာတကပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၇။ [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ သတ္တသံယုတ်။
*၈။ [[အာဋာနာဋိယသုတ်]] - ဒီယနိကာယ၊ ပါထိ ကဝဂ္ဂ ပါဠိ။
*၉။ [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]] - မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမ ပဏ္ဏာသ ပါဠိ။
*၁၀။ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ ဗောဇ္စျင်္ဂ သံယုတ်။
*၁၁။ [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] - အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတ် ပါဠိ စတဲင် အဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ။
==ရွစ်ပရိတ်တန်တဲင် ပါႏရမီႏ(၁၀)ပါꩻ ဗွေအီပွုံႏ==
==အီႏရွစ်ဟော်ꩻပရိတ်သား လိုႏအပ်ချက်==
ကအီႏရွစ်ဖတ်ဒါႏ ပရိတ်ဒေႏသနာႏတောႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻနာႏငါႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ လူးကြောင်းကြောင်းသွော့ထီ။
*၂။ ကွဉ်ကꩻသွော့ ခွမ်ꩻလာꩻကြောင်းကြောင်း၊ အတသာတဝ်းတယဝ်း ပဆူႏကြောင်းကြောင်းထွူမ့ꩻ ရွစ်ဖတ်သွော့။
*၃။ အံႏကွို့ꩻငါႏမွုန်းဒဲဉ်ဟန်ႏ။
*၄။ အသောင်အရင်ꩻဖုံႏ ယံကတိန်ႏနားဗာႏမွုန်းတဲင် အဝ်ႏလိုႏဖျင်ဆင်ကျိုႏခါꩻရီးငါႏသွူ။
နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ရွစ်ဖတ်ပါႏဠိတောႏလဲ့ ဖြွောင်ႏဗာႏ၊ ယွုမ်းအံႏမုꩻအဝ်ႏဗာႏ၊ သေနာႏဗာႏ အနက်အဓိပ္ပါယ်ႏ၊ ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏပရိတ်သတ်သီးအလောင်းလဲ့ အွဉ်ႏမတ္တောႏဂရုဏာႏတရာꩻတဲင် မဲဉ်လ့ꩻဗာႏတဝ်း လာဘ်လာဘသွူ။
==ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား လိုႏအပ်ချက်==
ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား ကလိုႏအပ်ဒါႏ အင်္ဂါႏသွံပါꩻနဝ်ꩻ -
*(၁) ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ၊ ကေႏကေႏညိုႏညိုႏတွော့ꩻ နာႏသွော့။
*(၂) ပယ်ႏခွါႏထိုꩻဗာႏ ထာꩻယူႏမာႏ [[မိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိ]]ဝါႏဒဖုံႏ။
*(၃) နာႏစဲင်းစဲင်းတွော့ꩻ မတ်တောင်ꩻခါꩻသွော့။
မိဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏ လိုႏအပ်ချက်နုဲင်းယိုဖုံႏမ့ꩻ နာႏပရိတ်တရာꩻတောႏလဲ့ အကျိုꩻအီႏလ့ꩻဗွေသွူ။
==မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဖတ်နယ်ꩻ==
#တနင်ꩻနွေႏ - တယ်ႏ သမန္တာ ဗ့ꩻလွေꩻ [[မင်္ဂလသုတ်]]
# တနင်ꩻလာႏ - [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]]
#အင်္ဂါႏ - [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]]
#ဗုဒ္ဓဟူꩻ - [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]]၊ [[မောရသုတ်]]တွမ်ႏ [[ဝဋသုတ်]]
#ကျာႏသပတေꩻ - [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
#သောကျာႏ - [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
#စနေႏ - [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]၊ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]]တွမ်ႏ [[ပုဗ္ဗနသုတ်]]
<ref>ဓမ္မခေါင်းလောင်း အိတ်ဆောင်ဝတ်ရွတ်စဉ် - ၄</ref>
== အဓိပ္ပာယ်ႏ ==
<p>ပရိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွိုး ပရိတ္တကရိုꩻဒါႏ ပါႏဠိငဝ်းယာႏကို လွဉ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးတဲ့ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ၊ ရဲကမ်းဖေႏ အဓိပ္ပာယ်ႏလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏသျင်ꩻနယ်ဗာႏအလုဲင်း မီခြုဲင်းနယ်ဗာႏအဆွာꩻလဲ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻဒါႏ သုတ်တောႏယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကာႏကွယ်ႏအီဖေႏ ဗွေႏဖရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏတောႏသီး ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏ၊ တထွာသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကထွာမွိုန်း တမော့ꩻသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကမော့ꩻမွိုန်းအတာႏ ရဲကမ်းအီခရာႏ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻ သုတ်တောႏဖုံႏအကို ပညာႏဒါႏပညာႏသျိပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးဖုံႏ ထေခွဲထန်ႏဖချာယင်းတဲင် သတ်မတ်သုတန် ၁၁သုတ်တွော့ꩻ အွဉ်ႏနီသွဉ်းသီး ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ သာႏသနာႏခွိုꩻသွုပ်သီး ရွစ်ဖတ်ထိန်ꩻတီခါꩻယင်းနဝ်ꩻသွူ။</p>
== ပရိတ်တန် ၁၁ သုတ် ==
<p>ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ပိဋကတ် ကျမ်ꩻကန်ႏကို ဘေႏရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏကထွာဒါႏ သုတ်တန် ၁၁ သုတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ -</p>
# [[မင်္ဂလသုတ်]]
# [[ရတနသုတ်]]
# [[မေတ္တသုတ်]]
# [[ခန္ဓသုတ်]]
# [[မောရသုတ်]]
# [[ဝဋ္ဋသုတ်]]
# [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
# [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
# [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]
# [[ဗောဇ္ဈင်္ဂသုတ်]]
# [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:ပရိတ်ကြီး ၁၁ သုတ်]]
e7euvxf5qjzz1bcwoink0kyp3rjexxj
14405
14404
2022-07-29T02:22:31Z
Khun Kt
19
/* အီႏရွစ်ဟော်ꩻပရိတ်သား အဝ်ႏလိုႏချက် */
wikitext
text/x-wiki
<p>ပရိတ်တန် ၁၁သုတ်နဝ်ꩻ လောကီꩻအန္တရာယ်ႏဖုံႏ ယံကကင်ꩻညာꩻ၊ လောကုတ္တရာꩻဖုံႏယံကတိုꩻပွါꩻအီ ရေႏရောႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ရဟန်ꩻပညာႏသျိ တွမ်ႏ လိုꩻလမ်းပညာႏဒါႏစခါသီးနဝ်ꩻ ထေထန်ႏသွူလိတ်ယာႏ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻကန်ႏကိုတဲင် တဲမ်းဖောႏစီႏရင်ႏခါꩻဖေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီနာꩻဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခွိုꩻနွယ်ႏသီးနဝ်ꩻ မီႏတွိုႏ သာႏရေꩻ၊ နာႏရေꩻ ကိစဏ္ဍဖုံႏ၊ မင်္ဂလာႏဆောင်ႏ၊ ဗုဲင်စင်ꩻဗုဲင်သျင်ႏ၊ ထင်ႏလမ်းတသာဖုံႏ၊ နေင်ႏတသာကူꩻအခိန်ႏအခါꩻဖုံႏ၊ မသာႏမယာႏပွဲꩻဖုံႏ မီႏအဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻ ဗွေႏရဟန်ꩻသင်္ဃာႏသီး ရွစ်ဖတ်ဖေႏလွဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီႏရွစ်ဖတ်လဲ့ ရွစ်ဖတ်နေးအဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ တဲႏအထျꩻဗꩻအနာတဲင် သုတ်တန် ၁၁သုတ်လွုမ်းလွုမ်း ရွစ်ဖတ်လို့စွဉ်ႏတဲ့အဝ်ႏ၊ ယလဲင်ႏယလဲင်ႏနဝ်ꩻ အခေႏအနေႏအလꩻ ရွစ်ဖတ်လယ်ႏကွို့ꩻ သုတ်တသုတ် ကသင်ꩻခဝ်းရာꩻ ကလွောက်ꩻဖက်ရာꩻတွမ်ႏ ပွဲꩻကိစ္စဖုံႏလွုမ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။</p>
==ပရိတ်တန် အရွီးအခိုႏ==
မိဉ်ႏထွားစဲစ်ဆေꩻ ပရိတ်တန် ၁၁-သုတ် အရွီးအခိုႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏထီႏမော့ꩻဗာႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ [[မင်္ဂလသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၂။ [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၃။ [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၄။ [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]] - ဝိနယပိဋကစူလဝဂ္ဂပါဠိ၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတပါဠိ၊ တိကနိပါတ်။
*၅။ [[မောရသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ ဇာတက ပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၆။ [[ဝဋသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ စရိယာပိဋက ပါဠိ၊ ဇာတကပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၇။ [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ သတ္တသံယုတ်။
*၈။ [[အာဋာနာဋိယသုတ်]] - ဒီယနိကာယ၊ ပါထိ ကဝဂ္ဂ ပါဠိ။
*၉။ [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]] - မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမ ပဏ္ဏာသ ပါဠိ။
*၁၀။ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ ဗောဇ္စျင်္ဂ သံယုတ်။
*၁၁။ [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] - အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတ် ပါဠိ စတဲင် အဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ။
==ရွစ်ပရိတ်တန်တဲင် ပါႏရမီႏ(၁၀)ပါꩻ ဗွေအီပွုံႏ==
==အီႏရွစ်ဟော်ꩻပရိတ်သား အဝ်ႏလိုႏချက်==
ကအီႏရွစ်ဖတ်ဒါႏ ပရိတ်ဒေႏသနာႏတောႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻနာႏငါႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ လူးကြောင်းကြောင်းသွော့ထီ။
*၂။ ကွဉ်ကꩻသွော့ ခွမ်ꩻလာꩻကြောင်းကြောင်း၊ အတသာတဝ်းတယဝ်း ပဆူႏကြောင်းကြောင်းထွူမ့ꩻ ရွစ်ဖတ်သွော့။
*၃။ အံႏကွို့ꩻငါႏမွုန်းဒဲဉ်ဟန်ႏ။
*၄။ အသောင်အရင်ꩻဖုံႏ ယံကတိန်ႏနားဗာႏမွုန်းတဲင် အဝ်ႏလိုႏဖျင်ဆင်ကျိုႏခါꩻရီးငါႏသွူ။
နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ရွစ်ဖတ်ပါႏဠိတောႏလဲ့ ဖြွောင်ႏဗာႏ၊ ယွုမ်းအံႏမုꩻအဝ်ႏဗာႏ၊ သေနာႏဗာႏ အနက်အဓိပ္ပါယ်ႏ၊ ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏပရိတ်သတ်သီးအလောင်းလဲ့ အွဉ်ႏမတ္တောႏဂရုဏာႏတရာꩻတဲင် မဲဉ်လ့ꩻဗာႏတဝ်း လာဘ်လာဘသွူ။
==ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား လိုႏအပ်ချက်==
ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား ကလိုႏအပ်ဒါႏ အင်္ဂါႏသွံပါꩻနဝ်ꩻ -
*(၁) ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ၊ ကေႏကေႏညိုႏညိုႏတွော့ꩻ နာႏသွော့။
*(၂) ပယ်ႏခွါႏထိုꩻဗာႏ ထာꩻယူႏမာႏ [[မိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိ]]ဝါႏဒဖုံႏ။
*(၃) နာႏစဲင်းစဲင်းတွော့ꩻ မတ်တောင်ꩻခါꩻသွော့။
မိဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏ လိုႏအပ်ချက်နုဲင်းယိုဖုံႏမ့ꩻ နာႏပရိတ်တရာꩻတောႏလဲ့ အကျိုꩻအီႏလ့ꩻဗွေသွူ။
==မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဖတ်နယ်ꩻ==
#တနင်ꩻနွေႏ - တယ်ႏ သမန္တာ ဗ့ꩻလွေꩻ [[မင်္ဂလသုတ်]]
# တနင်ꩻလာႏ - [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]]
#အင်္ဂါႏ - [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]]
#ဗုဒ္ဓဟူꩻ - [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]]၊ [[မောရသုတ်]]တွမ်ႏ [[ဝဋသုတ်]]
#ကျာႏသပတေꩻ - [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
#သောကျာႏ - [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
#စနေႏ - [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]၊ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]]တွမ်ႏ [[ပုဗ္ဗနသုတ်]]
<ref>ဓမ္မခေါင်းလောင်း အိတ်ဆောင်ဝတ်ရွတ်စဉ် - ၄</ref>
== အဓိပ္ပာယ်ႏ ==
<p>ပရိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွိုး ပရိတ္တကရိုꩻဒါႏ ပါႏဠိငဝ်းယာႏကို လွဉ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးတဲ့ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ၊ ရဲကမ်းဖေႏ အဓိပ္ပာယ်ႏလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏသျင်ꩻနယ်ဗာႏအလုဲင်း မီခြုဲင်းနယ်ဗာႏအဆွာꩻလဲ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻဒါႏ သုတ်တောႏယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကာႏကွယ်ႏအီဖေႏ ဗွေႏဖရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏတောႏသီး ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏ၊ တထွာသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကထွာမွိုန်း တမော့ꩻသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကမော့ꩻမွိုန်းအတာႏ ရဲကမ်းအီခရာႏ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻ သုတ်တောႏဖုံႏအကို ပညာႏဒါႏပညာႏသျိပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးဖုံႏ ထေခွဲထန်ႏဖချာယင်းတဲင် သတ်မတ်သုတန် ၁၁သုတ်တွော့ꩻ အွဉ်ႏနီသွဉ်းသီး ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ သာႏသနာႏခွိုꩻသွုပ်သီး ရွစ်ဖတ်ထိန်ꩻတီခါꩻယင်းနဝ်ꩻသွူ။</p>
== ပရိတ်တန် ၁၁ သုတ် ==
<p>ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ပိဋကတ် ကျမ်ꩻကန်ႏကို ဘေႏရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏကထွာဒါႏ သုတ်တန် ၁၁ သုတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ -</p>
# [[မင်္ဂလသုတ်]]
# [[ရတနသုတ်]]
# [[မေတ္တသုတ်]]
# [[ခန္ဓသုတ်]]
# [[မောရသုတ်]]
# [[ဝဋ္ဋသုတ်]]
# [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
# [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
# [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]
# [[ဗောဇ္ဈင်္ဂသုတ်]]
# [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:ပရိတ်ကြီး ၁၁ သုတ်]]
r89nouqrvwlu3e6jlv8r84l9khr2os6
14406
14405
2022-07-29T02:23:01Z
Khun Kt
19
/* ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား အဝ်ႏလိုႏချက် */
wikitext
text/x-wiki
<p>ပရိတ်တန် ၁၁သုတ်နဝ်ꩻ လောကီꩻအန္တရာယ်ႏဖုံႏ ယံကကင်ꩻညာꩻ၊ လောကုတ္တရာꩻဖုံႏယံကတိုꩻပွါꩻအီ ရေႏရောႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ရဟန်ꩻပညာႏသျိ တွမ်ႏ လိုꩻလမ်းပညာႏဒါႏစခါသီးနဝ်ꩻ ထေထန်ႏသွူလိတ်ယာႏ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻကန်ႏကိုတဲင် တဲမ်းဖောႏစီႏရင်ႏခါꩻဖေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီနာꩻဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခွိုꩻနွယ်ႏသီးနဝ်ꩻ မီႏတွိုႏ သာႏရေꩻ၊ နာႏရေꩻ ကိစဏ္ဍဖုံႏ၊ မင်္ဂလာႏဆောင်ႏ၊ ဗုဲင်စင်ꩻဗုဲင်သျင်ႏ၊ ထင်ႏလမ်းတသာဖုံႏ၊ နေင်ႏတသာကူꩻအခိန်ႏအခါꩻဖုံႏ၊ မသာႏမယာႏပွဲꩻဖုံႏ မီႏအဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻ ဗွေႏရဟန်ꩻသင်္ဃာႏသီး ရွစ်ဖတ်ဖေႏလွဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီႏရွစ်ဖတ်လဲ့ ရွစ်ဖတ်နေးအဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ တဲႏအထျꩻဗꩻအနာတဲင် သုတ်တန် ၁၁သုတ်လွုမ်းလွုမ်း ရွစ်ဖတ်လို့စွဉ်ႏတဲ့အဝ်ႏ၊ ယလဲင်ႏယလဲင်ႏနဝ်ꩻ အခေႏအနေႏအလꩻ ရွစ်ဖတ်လယ်ႏကွို့ꩻ သုတ်တသုတ် ကသင်ꩻခဝ်းရာꩻ ကလွောက်ꩻဖက်ရာꩻတွမ်ႏ ပွဲꩻကိစ္စဖုံႏလွုမ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။</p>
==ပရိတ်တန် အရွီးအခိုႏ==
မိဉ်ႏထွားစဲစ်ဆေꩻ ပရိတ်တန် ၁၁-သုတ် အရွီးအခိုႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏထီႏမော့ꩻဗာႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ [[မင်္ဂလသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၂။ [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၃။ [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၄။ [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]] - ဝိနယပိဋကစူလဝဂ္ဂပါဠိ၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတပါဠိ၊ တိကနိပါတ်။
*၅။ [[မောရသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ ဇာတက ပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၆။ [[ဝဋသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ စရိယာပိဋက ပါဠိ၊ ဇာတကပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၇။ [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ သတ္တသံယုတ်။
*၈။ [[အာဋာနာဋိယသုတ်]] - ဒီယနိကာယ၊ ပါထိ ကဝဂ္ဂ ပါဠိ။
*၉။ [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]] - မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမ ပဏ္ဏာသ ပါဠိ။
*၁၀။ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ ဗောဇ္စျင်္ဂ သံယုတ်။
*၁၁။ [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] - အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတ် ပါဠိ စတဲင် အဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ။
==ရွစ်ပရိတ်တန်တဲင် ပါႏရမီႏ(၁၀)ပါꩻ ဗွေအီပွုံႏ==
==အီႏရွစ်ဟော်ꩻပရိတ်သား အဝ်ႏလိုႏချက်==
ကအီႏရွစ်ဖတ်ဒါႏ ပရိတ်ဒေႏသနာႏတောႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻနာႏငါႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ လူးကြောင်းကြောင်းသွော့ထီ။
*၂။ ကွဉ်ကꩻသွော့ ခွမ်ꩻလာꩻကြောင်းကြောင်း၊ အတသာတဝ်းတယဝ်း ပဆူႏကြောင်းကြောင်းထွူမ့ꩻ ရွစ်ဖတ်သွော့။
*၃။ အံႏကွို့ꩻငါႏမွုန်းဒဲဉ်ဟန်ႏ။
*၄။ အသောင်အရင်ꩻဖုံႏ ယံကတိန်ႏနားဗာႏမွုန်းတဲင် အဝ်ႏလိုႏဖျင်ဆင်ကျိုႏခါꩻရီးငါႏသွူ။
နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ရွစ်ဖတ်ပါႏဠိတောႏလဲ့ ဖြွောင်ႏဗာႏ၊ ယွုမ်းအံႏမုꩻအဝ်ႏဗာႏ၊ သေနာႏဗာႏ အနက်အဓိပ္ပါယ်ႏ၊ ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏပရိတ်သတ်သီးအလောင်းလဲ့ အွဉ်ႏမတ္တောႏဂရုဏာႏတရာꩻတဲင် မဲဉ်လ့ꩻဗာႏတဝ်း လာဘ်လာဘသွူ။
==ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား အဝ်ႏလိုႏချက်==
ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား ကလိုႏအပ်ဒါႏ အင်္ဂါႏသွံပါꩻနဝ်ꩻ -
*(၁) ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ၊ ကေႏကေႏညိုႏညိုႏတွော့ꩻ နာႏသွော့။
*(၂) ပယ်ႏခွါႏထိုꩻဗာႏ ထာꩻယူႏမာႏ [[မိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိ]]ဝါႏဒဖုံႏ။
*(၃) နာႏစဲင်းစဲင်းတွော့ꩻ မတ်တောင်ꩻခါꩻသွော့။
မိဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏ လိုႏအပ်ချက်နုဲင်းယိုဖုံႏမ့ꩻ နာႏပရိတ်တရာꩻတောႏလဲ့ အကျိုꩻအီႏလ့ꩻဗွေသွူ။
==မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဖတ်နယ်ꩻ==
#တနင်ꩻနွေႏ - တယ်ႏ သမန္တာ ဗ့ꩻလွေꩻ [[မင်္ဂလသုတ်]]
# တနင်ꩻလာႏ - [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]]
#အင်္ဂါႏ - [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]]
#ဗုဒ္ဓဟူꩻ - [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]]၊ [[မောရသုတ်]]တွမ်ႏ [[ဝဋသုတ်]]
#ကျာႏသပတေꩻ - [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
#သောကျာႏ - [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
#စနေႏ - [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]၊ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]]တွမ်ႏ [[ပုဗ္ဗနသုတ်]]
<ref>ဓမ္မခေါင်းလောင်း အိတ်ဆောင်ဝတ်ရွတ်စဉ် - ၄</ref>
== အဓိပ္ပာယ်ႏ ==
<p>ပရိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွိုး ပရိတ္တကရိုꩻဒါႏ ပါႏဠိငဝ်းယာႏကို လွဉ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးတဲ့ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ၊ ရဲကမ်းဖေႏ အဓိပ္ပာယ်ႏလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏသျင်ꩻနယ်ဗာႏအလုဲင်း မီခြုဲင်းနယ်ဗာႏအဆွာꩻလဲ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻဒါႏ သုတ်တောႏယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကာႏကွယ်ႏအီဖေႏ ဗွေႏဖရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏတောႏသီး ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏ၊ တထွာသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကထွာမွိုန်း တမော့ꩻသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကမော့ꩻမွိုန်းအတာႏ ရဲကမ်းအီခရာႏ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻ သုတ်တောႏဖုံႏအကို ပညာႏဒါႏပညာႏသျိပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးဖုံႏ ထေခွဲထန်ႏဖချာယင်းတဲင် သတ်မတ်သုတန် ၁၁သုတ်တွော့ꩻ အွဉ်ႏနီသွဉ်းသီး ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ သာႏသနာႏခွိုꩻသွုပ်သီး ရွစ်ဖတ်ထိန်ꩻတီခါꩻယင်းနဝ်ꩻသွူ။</p>
== ပရိတ်တန် ၁၁ သုတ် ==
<p>ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ပိဋကတ် ကျမ်ꩻကန်ႏကို ဘေႏရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏကထွာဒါႏ သုတ်တန် ၁၁ သုတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ -</p>
# [[မင်္ဂလသုတ်]]
# [[ရတနသုတ်]]
# [[မေတ္တသုတ်]]
# [[ခန္ဓသုတ်]]
# [[မောရသုတ်]]
# [[ဝဋ္ဋသုတ်]]
# [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
# [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
# [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]
# [[ဗောဇ္ဈင်္ဂသုတ်]]
# [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:ပရိတ်ကြီး ၁၁ သုတ်]]
fr0bsvxg7fb87m48muw834c0eqvbm0c
14407
14406
2022-07-29T02:23:46Z
Khun Kt
19
/* မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဟော်ꩻနယ်ꩻ */
wikitext
text/x-wiki
<p>ပရိတ်တန် ၁၁သုတ်နဝ်ꩻ လောကီꩻအန္တရာယ်ႏဖုံႏ ယံကကင်ꩻညာꩻ၊ လောကုတ္တရာꩻဖုံႏယံကတိုꩻပွါꩻအီ ရေႏရောႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ရဟန်ꩻပညာႏသျိ တွမ်ႏ လိုꩻလမ်းပညာႏဒါႏစခါသီးနဝ်ꩻ ထေထန်ႏသွူလိတ်ယာႏ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻကန်ႏကိုတဲင် တဲမ်းဖောႏစီႏရင်ႏခါꩻဖေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီနာꩻဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခွိုꩻနွယ်ႏသီးနဝ်ꩻ မီႏတွိုႏ သာႏရေꩻ၊ နာႏရေꩻ ကိစဏ္ဍဖုံႏ၊ မင်္ဂလာႏဆောင်ႏ၊ ဗုဲင်စင်ꩻဗုဲင်သျင်ႏ၊ ထင်ႏလမ်းတသာဖုံႏ၊ နေင်ႏတသာကူꩻအခိန်ႏအခါꩻဖုံႏ၊ မသာႏမယာႏပွဲꩻဖုံႏ မီႏအဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻ ဗွေႏရဟန်ꩻသင်္ဃာႏသီး ရွစ်ဖတ်ဖေႏလွဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီႏရွစ်ဖတ်လဲ့ ရွစ်ဖတ်နေးအဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ တဲႏအထျꩻဗꩻအနာတဲင် သုတ်တန် ၁၁သုတ်လွုမ်းလွုမ်း ရွစ်ဖတ်လို့စွဉ်ႏတဲ့အဝ်ႏ၊ ယလဲင်ႏယလဲင်ႏနဝ်ꩻ အခေႏအနေႏအလꩻ ရွစ်ဖတ်လယ်ႏကွို့ꩻ သုတ်တသုတ် ကသင်ꩻခဝ်းရာꩻ ကလွောက်ꩻဖက်ရာꩻတွမ်ႏ ပွဲꩻကိစ္စဖုံႏလွုမ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။</p>
==ပရိတ်တန် အရွီးအခိုႏ==
မိဉ်ႏထွားစဲစ်ဆေꩻ ပရိတ်တန် ၁၁-သုတ် အရွီးအခိုႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏထီႏမော့ꩻဗာႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ [[မင်္ဂလသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၂။ [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၃။ [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၄။ [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]] - ဝိနယပိဋကစူလဝဂ္ဂပါဠိ၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတပါဠိ၊ တိကနိပါတ်။
*၅။ [[မောရသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ ဇာတက ပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၆။ [[ဝဋသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ စရိယာပိဋက ပါဠိ၊ ဇာတကပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၇။ [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ သတ္တသံယုတ်။
*၈။ [[အာဋာနာဋိယသုတ်]] - ဒီယနိကာယ၊ ပါထိ ကဝဂ္ဂ ပါဠိ။
*၉။ [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]] - မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမ ပဏ္ဏာသ ပါဠိ။
*၁၀။ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ ဗောဇ္စျင်္ဂ သံယုတ်။
*၁၁။ [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] - အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတ် ပါဠိ စတဲင် အဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ။
==ရွစ်ပရိတ်တန်တဲင် ပါႏရမီႏ(၁၀)ပါꩻ ဗွေအီပွုံႏ==
==အီႏရွစ်ဟော်ꩻပရိတ်သား အဝ်ႏလိုႏချက်==
ကအီႏရွစ်ဖတ်ဒါႏ ပရိတ်ဒေႏသနာႏတောႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻနာႏငါႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ လူးကြောင်းကြောင်းသွော့ထီ။
*၂။ ကွဉ်ကꩻသွော့ ခွမ်ꩻလာꩻကြောင်းကြောင်း၊ အတသာတဝ်းတယဝ်း ပဆူႏကြောင်းကြောင်းထွူမ့ꩻ ရွစ်ဖတ်သွော့။
*၃။ အံႏကွို့ꩻငါႏမွုန်းဒဲဉ်ဟန်ႏ။
*၄။ အသောင်အရင်ꩻဖုံႏ ယံကတိန်ႏနားဗာႏမွုန်းတဲင် အဝ်ႏလိုႏဖျင်ဆင်ကျိုႏခါꩻရီးငါႏသွူ။
နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ရွစ်ဖတ်ပါႏဠိတောႏလဲ့ ဖြွောင်ႏဗာႏ၊ ယွုမ်းအံႏမုꩻအဝ်ႏဗာႏ၊ သေနာႏဗာႏ အနက်အဓိပ္ပါယ်ႏ၊ ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏပရိတ်သတ်သီးအလောင်းလဲ့ အွဉ်ႏမတ္တောႏဂရုဏာႏတရာꩻတဲင် မဲဉ်လ့ꩻဗာႏတဝ်း လာဘ်လာဘသွူ။
==ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား အဝ်ႏလိုႏချက်==
ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား ကလိုႏအပ်ဒါႏ အင်္ဂါႏသွံပါꩻနဝ်ꩻ -
*(၁) ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ၊ ကေႏကေႏညိုႏညိုႏတွော့ꩻ နာႏသွော့။
*(၂) ပယ်ႏခွါႏထိုꩻဗာႏ ထာꩻယူႏမာႏ [[မိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိ]]ဝါႏဒဖုံႏ။
*(၃) နာႏစဲင်းစဲင်းတွော့ꩻ မတ်တောင်ꩻခါꩻသွော့။
မိဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏ လိုႏအပ်ချက်နုဲင်းယိုဖုံႏမ့ꩻ နာႏပရိတ်တရာꩻတောႏလဲ့ အကျိုꩻအီႏလ့ꩻဗွေသွူ။
==မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဟော်ꩻနယ်ꩻ==
#တနင်ꩻနွေႏ - တယ်ႏ သမန္တာ ဗ့ꩻလွေꩻ [[မင်္ဂလသုတ်]]
# တနင်ꩻလာႏ - [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]]
#အင်္ဂါႏ - [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]]
#ဗုဒ္ဓဟူꩻ - [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]]၊ [[မောရသုတ်]]တွမ်ႏ [[ဝဋသုတ်]]
#ကျာႏသပတေꩻ - [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
#သောကျာႏ - [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
#စနေႏ - [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]၊ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]]တွမ်ႏ [[ပုဗ္ဗနသုတ်]]
<ref>ဓမ္မခေါင်းလောင်း အိတ်ဆောင်ဝတ်ရွတ်စဉ် - ၄</ref>
== အဓိပ္ပာယ်ႏ ==
<p>ပရိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွိုး ပရိတ္တကရိုꩻဒါႏ ပါႏဠိငဝ်းယာႏကို လွဉ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးတဲ့ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ၊ ရဲကမ်းဖေႏ အဓိပ္ပာယ်ႏလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏသျင်ꩻနယ်ဗာႏအလုဲင်း မီခြုဲင်းနယ်ဗာႏအဆွာꩻလဲ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻဒါႏ သုတ်တောႏယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကာႏကွယ်ႏအီဖေႏ ဗွေႏဖရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏတောႏသီး ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏ၊ တထွာသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကထွာမွိုန်း တမော့ꩻသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကမော့ꩻမွိုန်းအတာႏ ရဲကမ်းအီခရာႏ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻ သုတ်တောႏဖုံႏအကို ပညာႏဒါႏပညာႏသျိပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးဖုံႏ ထေခွဲထန်ႏဖချာယင်းတဲင် သတ်မတ်သုတန် ၁၁သုတ်တွော့ꩻ အွဉ်ႏနီသွဉ်းသီး ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ သာႏသနာႏခွိုꩻသွုပ်သီး ရွစ်ဖတ်ထိန်ꩻတီခါꩻယင်းနဝ်ꩻသွူ။</p>
== ပရိတ်တန် ၁၁ သုတ် ==
<p>ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ပိဋကတ် ကျမ်ꩻကန်ႏကို ဘေႏရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏကထွာဒါႏ သုတ်တန် ၁၁ သုတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ -</p>
# [[မင်္ဂလသုတ်]]
# [[ရတနသုတ်]]
# [[မေတ္တသုတ်]]
# [[ခန္ဓသုတ်]]
# [[မောရသုတ်]]
# [[ဝဋ္ဋသုတ်]]
# [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
# [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
# [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]
# [[ဗောဇ္ဈင်္ဂသုတ်]]
# [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:ပရိတ်ကြီး ၁၁ သုတ်]]
fdhigjwtcbhxl41wpmyy7rp625m35fh
14416
14407
2022-07-29T02:37:55Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
<p>ပရိတ်တန် ၁၁သုတ်နဝ်ꩻ လောကီꩻအန္တရာယ်ႏဖုံႏ ယံကကင်ꩻညာꩻ၊ လောကုတ္တရာꩻဖုံႏယံကတိုꩻပွါꩻအီ ရေႏရောႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ရဟန်ꩻပညာႏသျိ တွမ်ႏ လိုꩻလမ်းပညာႏဒါႏစခါသီးနဝ်ꩻ ထေထန်ႏသွူလိတ်ယာႏ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻကန်ႏကိုတဲင် တဲမ်းဖောႏစီႏရင်ႏခါꩻဖေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီနာꩻဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခွိုꩻနွယ်ႏသီးနဝ်ꩻ မီႏတွိုႏ သာႏရေꩻ၊ နာႏရေꩻ ကိစဏ္ဍဖုံႏ၊ မင်္ဂလာႏဆောင်ႏ၊ ဗုဲင်စင်ꩻဗုဲင်သျင်ႏ၊ ထင်ႏလမ်းတသာဖုံႏ၊ နေင်ႏတသာကူꩻအခိန်ႏအခါꩻဖုံႏ၊ မသာႏမယာႏပွဲꩻဖုံႏ မီႏအဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻ ဗွေႏရဟန်ꩻသင်္ဃာႏသီး ရွစ်ဖတ်ဖေႏလွဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီႏရွစ်ဖတ်လဲ့ ရွစ်ဖတ်နေးအဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ တဲႏအထျꩻဗꩻအနာတဲင် သုတ်တန် ၁၁သုတ်လွုမ်းလွုမ်း ရွစ်ဖတ်လို့စွဉ်ႏတဲ့အဝ်ႏ၊ ယလဲင်ႏယလဲင်ႏနဝ်ꩻ အခေႏအနေႏအလꩻ ရွစ်ဖတ်လယ်ႏကွို့ꩻ သုတ်တသုတ် ကသင်ꩻခဝ်းရာꩻ ကလွောက်ꩻဖက်ရာꩻတွမ်ႏ ပွဲꩻကိစ္စဖုံႏလွုမ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။</p>
==ပရိတ်တန် အရွီးအခိုႏ==
မိဉ်ႏထွားစဲစ်ဆေꩻ ပရိတ်တန် ၁၁-သုတ် အရွီးအခိုႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏထီႏမော့ꩻဗာႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ [[မင်္ဂလသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၂။ [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၃။ [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ခုဒ္ဒကပါဌပါႏဠိတောႏတွမ်ႏ သုတ္တနိပါတ်ပါႏဠိတောႏ။
*၄။ [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]] - ဝိနယပိဋကစူလဝဂ္ဂပါဠိ၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတပါဠိ၊ တိကနိပါတ်။
*၅။ [[မောရသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ ဇာတက ပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၆။ [[ဝဋသုတ်]] - ခုဒ္ဒကနိကာယ၊ စရိယာပိဋက ပါဠိ၊ ဇာတကပါဠိ၊ ဧကကနိပါတ်။
*၇။ [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ သတ္တသံယုတ်။
*၈။ [[အာဋာနာဋိယသုတ်]] - ဒီယနိကာယ၊ ပါထိ ကဝဂ္ဂ ပါဠိ။
*၉။ [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]] - မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမနိကာယ၊ မဇ္ဇျိမ ပဏ္ဏာသ ပါဠိ။
*၁၀။ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]] - သံယုတ္တနိကာယ၊ ဗောဇ္စျင်္ဂ သံယုတ်။
*၁၁။ [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] - အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ တိကနိပါတ် ပါဠိ စတဲင် အဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ။
==ရွစ်ပရိတ်တန်တဲင် ပါႏရမီႏ(၁၀)ပါꩻ ဗွေအီပွုံႏ==
==အီႏရွစ်ဟော်ꩻပရိတ်သား အဝ်ႏလိုႏချက်==
ကအီႏရွစ်ဖတ်ဒါႏ ပရိတ်ဒေႏသနာႏတောႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻနာႏငါႏ နုဲင်းဆ့ꩻလ့ယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
*၁။ လူးကြောင်းကြောင်းသွော့ထီ။
*၂။ ကွဉ်ကꩻသွော့ ခွမ်ꩻလာꩻကြောင်းကြောင်း၊ အတသာတဝ်းတယဝ်း ပဆူႏကြောင်းကြောင်းထွူမ့ꩻ ရွစ်ဖတ်သွော့။
*၃။ အံႏကွို့ꩻငါႏမွုန်းဒဲဉ်ဟန်ႏ။
*၄။ အသောင်အရင်ꩻဖုံႏ ယံကတိန်ႏနားဗာႏမွုန်းတဲင် အဝ်ႏလိုႏဖျင်ဆင်ကျိုႏခါꩻရီးငါႏသွူ။
နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ရွစ်ဖတ်ပါႏဠိတောႏလဲ့ ဖြွောင်ႏဗာႏ၊ ယွုမ်းအံႏမုꩻအဝ်ႏဗာႏ၊ သေနာႏဗာႏ အနက်အဓိပ္ပါယ်ႏ၊ ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏပရိတ်သတ်သီးအလောင်းလဲ့ အွဉ်ႏမတ္တောႏဂရုဏာႏတရာꩻတဲင် မဲဉ်လ့ꩻဗာႏတဝ်း လာဘ်လာဘသွူ။
==ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား အဝ်ႏလိုႏချက်==
ကောနာႏပရိတ်တရာꩻတောႏသား ကလိုႏအပ်ဒါႏ အင်္ဂါႏသွံပါꩻနဝ်ꩻ -
*(၁) ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ၊ ကေႏကေႏညိုႏညိုႏတွော့ꩻ နာႏသွော့။
*(၂) ပယ်ႏခွါႏထိုꩻဗာႏ ထာꩻယူႏမာႏ [[မိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိ]]ဝါႏဒဖုံႏ။
*(၃) နာႏစဲင်းစဲင်းတွော့ꩻ မတ်တောင်ꩻခါꩻသွော့။
မိဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏ လိုႏအပ်ချက်နုဲင်းယိုဖုံႏမ့ꩻ နာႏပရိတ်တရာꩻတောႏလဲ့ အကျိုꩻအီႏလ့ꩻဗွေသွူ။
==မွူးနီꩻအလွောက်ꩻ ရွစ်ဟော်ꩻနယ်ꩻ==
#တနင်ꩻနွေႏ - တယ်ႏ သမန္တာ ဗ့ꩻလွေꩻ [[မင်္ဂလသုတ်]]
# တနင်ꩻလာႏ - [[ရတနသုတ်|ရတနာႏသုတ်]]
#အင်္ဂါႏ - [[မေတ္တသုတ်|မေတ္တာႏသုတ်]]
#ဗုဒ္ဓဟူꩻ - [[ခန္ဓသုတ်|ခန္ဓာႏသုတ်]]၊ [[မောရသုတ်]]တွမ်ႏ [[ဝဋသုတ်]]
#ကျာႏသပတေꩻ - [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
#သောကျာႏ - [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
#စနေႏ - [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]၊ [[ဗောဇ္စျင်္ဂသုတ်]]တွမ်ႏ [[ပုဗ္ဗနသုတ်]]
<ref>ဓမ္မခေါင်းလောင်း အိတ်ဆောင်ဝတ်ရွတ်စဉ် - ၄</ref>
== အဓိပ္ပာယ်ႏ ==
<p>ပရိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွိုး ပရိတ္တကရိုꩻဒါႏ ပါႏဠိငဝ်းယာႏကို လွဉ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးတဲ့ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ၊ ရဲကမ်းဖေႏ အဓိပ္ပာယ်ႏလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏသျင်ꩻနယ်ဗာႏအလုဲင်း မီခြုဲင်းနယ်ဗာႏအဆွာꩻလဲ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻဒါႏ သုတ်တောႏယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကာႏကွယ်ႏအီဖေႏ ဗွေႏဖရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏတောႏသီး ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏ၊ တထွာသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကထွာမွိုန်း တမော့ꩻသင်ꩻတဝ်းလဲ့ ယံကမော့ꩻမွိုန်းအတာႏ ရဲကမ်းအီခရာႏ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဘေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻ သုတ်တောႏဖုံႏအကို ပညာႏဒါႏပညာႏသျိပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးဖုံႏ ထေခွဲထန်ႏဖချာယင်းတဲင် သတ်မတ်သုတန် ၁၁သုတ်တွော့ꩻ အွဉ်ႏနီသွဉ်းသီး ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ သာႏသနာႏခွိုꩻသွုပ်သီး ရွစ်ဖတ်ထိန်ꩻတီခါꩻယင်းနဝ်ꩻသွူ။</p>
== ပရိတ်တန် ၁၁ သုတ် ==
<p>ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ပိဋကတ် ကျမ်ꩻကန်ႏကို ဘေႏရန်ႏအန္တရာယ်ႏကင်ꩻဂါႏထာႏကထွာဒါႏ သုတ်တန် ၁၁ သုတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ -</p>
# [[မင်္ဂလသုတ်]]
# [[ရတနသုတ်]]
# [[မေတ္တသုတ်]]
# [[ခန္ဓသုတ်]]
# [[မောရသုတ်]]
# [[ဝဋ္ဋသုတ်]]
# [[ဓဇဂ္ဂသုတ်]]
# [[အာဋာနာဋိယသုတ်]]
# [[အင်္ဂုလိမာလသုတ်]]
# [[ဗောဇ္ဈင်္ဂသုတ်]]
# [[ပုဗ္ဗဏှသုတ်]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်|*]]
[[my:ပရိတ်ကြီး ၁၁ သုတ်]]
m4q68orsb8cv43lw6w4xojjb8fi3q9m
ဗုဒ္ဓဟူꩻနီꩻ - ထွာဘုရာꩻခန်ꩻ
0
1578
14444
7375
2022-07-29T11:22:44Z
Khun Kt
19
wikitext
text/x-wiki
ထူႏဃဋိကာရဗျဟ္မာႏကလူႏဒါႏ ပရိက္ခရာႏ(၈)ပါꩻနဝ်ꩻ ဗုဲင်ရဟန်ꩻထွူတဲင်၊ ဒဲဉ်သွမ်ꩻခံႏအံႏမ သုင်ꩻအာဟာႏရသေင်ႏရာႏ၊ တစိꩻစိꩻပေႏဒျာႏထွူခါ ဟာမွူးပဉ်ဗာႏဗာႏ၊ ကျင်ꩻဒုက္ကစရိယာႏ ညပဉ်သူနေင်ႏစွဉ်ႏဒျာႏတဲ့၊ အနယ်ꩻမွေးတဝ်းတွော့ꩻ ထွာနွောင်ꩻတဝ်းဘုရာꩻ နဝ်ꩻသွူ၊၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ယူႏလꩻခူန်ꩻချာ အွိုးပေႏခါ ကလꩻခါꩻ အာနာပါနသမာဓိတရာꩻနဝ်ꩻတဲင်၊ အားထွုတ်ကျိုꩻစာꩻ ပွါꩻမျာꩻမွေးယင်းတရာꩻနဝ်ꩻမꩻ၊ တရာꩻထူꩻတရန်း လꩻတွိုႏခန်း စတုတ္ထစျာန်ႏ နဝ်ꩻသွူ ၊၊
စတုတ္ထစျာန်ႏအာႏရဲင်ꩻနဝ်ꩻ စင်ဗွာအာႏတလာဟဝ်ငါႏနဝ်ꩻတဲင်၊ ဒဥ်ရုတ်ꩻလာဗွေဟာ မွူးခါးလားကပြေ့ꩻနဝ်ꩻ အောင်ႏထိုꩻခွုန်သုင်ထွူတွော့ꩻ၊ မွူးကွို့ꩻနာꩻငါနဝ်ꩻ လꩻလွေꩻပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဥာဏ်ႏ၊ မွူးကွို့ꩻနာꩻလွဉ်ꩻနဝ်ꩻ သဲစ်ကလꩻ အာသဝက္ခယဥာဏ်ႏ(အရဟတ္ထမဂ်ဥာဏ်ႏ)နဝ်ꩻထွူတဲင်၊ လꩻသွုပ်ꩻထွူစွဥ်ႏ သဗ္ဗညုတဥာဏ်ႏတဲင်၊ ထွာစွဥ်ႏဒျာႏဘုရာꩻ နဝ်ꩻသွူ၊၊
တောင်ꩻခါꩻ-
*၁၊၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏ်ႏ - အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်
ထီႏသေချာလို့ ကထွာလွဉ်ဗာႏ သံႏသရာႏဘဝအဆက်ဆက်နဝ်ꩻသွူ၊၊
*၂၊၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်ႏ - အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်
အပါယ်ႏခမ်း၊ လိုꩻခမ်း၊ လူꩻခမ်း သေထီႏလို့၊ တွိုႏလွေꩻဘဝမုဲင်ꩻ လွေꩻထွာဘဝမုဲင်ꩻ-စတဲင် နုဲင်းနဝ်ꩻ ထီႏသေလို့နဝ်ꩻသွူ၊၊
*၃၊၊ အာသဝက္ခယဥာဏ်ႏ - အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်
ကာမာသဝ,ဘဝါသဝ,ဒိဋ္ဌာသဝ,အဝိဇ္ဇာသဝ အာသဝယိုလစ်ꩻပါꩻ(တရာꩻနမ်း- တရာꩻနမ်း လောဘ,ဒိဋ္ဌိ,မောဟ) လို့စင်ထိုꩻနဝ်ꩻသွူ၊၊
*၄၊၊ သဗ္ဗညုတဥာဏ်ႏ - အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်
သဗ္ဗ- ကားကအဝ်ႏ၊ ညုတ- ထီႏသေ
သဗ္ဗညုတ- ကားကအဝ်ႏ ထီႏသေလို့၊၊
*၅၊၊ ထွာဘုရာꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ အလင်မွေးတဝ်း၊ လꩻသဗ္ဗညုတဥာဏ်ႏ နောဝ်ꩻသွူ၊၊
ကွပ်လꩻ သဗ္ဗညုတဥာဏ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ``ထွာဘုရာꩻ ,, ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊၊
*၆၊၊ ဒဲဉ်ရုတ်လာဗွေနီꩻ ထွာဘုရာꩻ ဗောဓိညောင်ႏမွူးဆꩻလတဲင်၊ ဒဲဉ်ရုတ်လာဗွေနီꩻနဝ်ꩻ မွူးနီꩻထွာဘုရာꩻတွော့ꩻ၊ ဒဲဉ်ရုတ်လာဗွေနီꩻနဝ်ꩻ ဝင်ꩻတွောင်ထီ၊ လွေꩻဆူဗောဓိညောင်ႏမွူး နဝ်ꩻသွူ၊၊<ref>ဗွေႏဗွန်သီႏသဲင်ႏ (တဲမ်း) ဘာႏသာႏရေꩻဗဟုသုတ အမုဲင်(၃)</ref>
*ငဝ်းလင်္ကာႏကဗျာ
အုံတခြာကို သူနေင်ႏတွင်ꩻ
ခြေင်းဆွော့ꩻကံကျင်ꩻ စွုမ်ႏနီꩻဟာ
တရျာꩻသွံခါ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻသြ
လာဗွေနီꩻနေား ဗုဒ္ဓဟူꩻ
အ၀်ႏအုံဒင်ႏစူꩻ ပလ္လင်ႏလောင်း
ခွန်သုံစွိုꩻကောင်း လွဉ်တွိုက်ꩻခꩻ
နွောင်ꩻတ၀်းတပ်ပꩻ ခွန်သုံလွင်း
လောင်ꩻမျတ်ယူႏယင်း အုံတရာꩻ
သစ္စာႏလစ်ꩻပါꩻ ထီႏဖြောင်ဖြင်
ကိလေႏလို့စင် ဉာဏ်ႏရောင်ႏထန်ႏ
သဗ္ဗညုဉာဏ်ႏ လꩻသွုပ်ငါ
ဗွေႏဘုရာꩻထွာ မျတ်လွို၀င်ꩻ
သꩻကိုန၀်ꩻရင်ꩻ ခွေသွဉ်းယူႏ
ခွꩻစုံရောင်းရျူႏ ကီညိုႏမွေး
နစ်သက်စွုမ်းစွေး ၀ုဲင်ႏရိုႏသေႏ
ခေါက်၀ုဲင်ႏနီဗွေႏ ဘုရာꩻကွိုနဲးသြ။
က၀ုဲင်ႏဗာႏနေား ထွာဘုရာꩻ
ယံလꩻယိုꩻမာꩻ သꩻဓိဋ္ဌာန်ႏ
မဂ်ဖိုလ်ႏနိဗ္ဗာန်ႏ န၀်ꩻသွူရင်ꩻ
ခါးလားလꩻတွင်ꩻ ခွေသွဉ်းယို
ကကွုတ်ထဲင်းကို စိုးမုဲင်ꩻယ၀်း
ဘုံႏလင်လွေꩻတ၀်း ထွာချာလိုꩻ
ခြွေခြာႏမျတ်မျိုꩻ အာႏဇာႏနီႏ
သိက္ခာႏကျင်ꩻအွီႏ သီႏလခွေါင်
မဲ့နားလေဗွောင် ကုသိုလ်ႏမာꩻ
ကားကရေႏရာꩻ ထွူအောင်ႏမျင်ႏ
တရာꩻရောင်ႏတင်ႏ သေထီႏမွိုင်
၀ဋ်ရွီးထပ်ထွိုင် ခူႏထန်ႏလꩻ
မဂ်ဉာဏ်ႏဆေႏပꩻ ဖွန်ႏဖန်ႏလီ
ကွုတ်ဖြားဆာသီ ကင်ꩻခန်းဒျာႏ
ယံကထွာဗာႏ နုဲင်းန၀်ꩻခါ
စွုမ်ႏနီꩻစွုမ်ႏဟာ ဆုတောင်ꩻသေႏသေႏသြ။ <ref>ပအို၀်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏ ဗဟိုႏသံႏဃာႏစွိုꩻ၊ ဗုဒ္ဓဟူꩻနီꩻ ထွာဘုရာꩻခန်ꩻ</ref>
=== အာႏကွိုꩻ ===
<refereneces/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
3c78hsj95dfs0s5n2fs21nqa9hg7ubi
14445
14444
2022-07-29T11:23:16Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
ထူႏဃဋိကာရဗျဟ္မာႏကလူႏဒါႏ ပရိက္ခရာႏ(၈)ပါꩻနဝ်ꩻ ဗုဲင်ရဟန်ꩻထွူတဲင်၊ ဒဲဉ်သွမ်ꩻခံႏအံႏမ သုင်ꩻအာဟာႏရသေင်ႏရာႏ၊ တစိꩻစိꩻပေႏဒျာႏထွူခါ ဟာမွူးပဉ်ဗာႏဗာႏ၊ ကျင်ꩻဒုက္ကစရိယာႏ ညပဉ်သူနေင်ႏစွဉ်ႏဒျာႏတဲ့၊ အနယ်ꩻမွေးတဝ်းတွော့ꩻ ထွာနွောင်ꩻတဝ်းဘုရာꩻ နဝ်ꩻသွူ၊၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ယူႏလꩻခူန်ꩻချာ အွိုးပေႏခါ ကလꩻခါꩻ အာနာပါနသမာဓိတရာꩻနဝ်ꩻတဲင်၊ အားထွုတ်ကျိုꩻစာꩻ ပွါꩻမျာꩻမွေးယင်းတရာꩻနဝ်ꩻမꩻ၊ တရာꩻထူꩻတရန်း လꩻတွိုႏခန်း စတုတ္ထစျာန်ႏ နဝ်ꩻသွူ ၊၊
စတုတ္ထစျာန်ႏအာႏရဲင်ꩻနဝ်ꩻ စင်ဗွာအာႏတလာဟဝ်ငါႏနဝ်ꩻတဲင်၊ ဒဥ်ရုတ်ꩻလာဗွေဟာ မွူးခါးလားကပြေ့ꩻနဝ်ꩻ အောင်ႏထိုꩻခွုန်သုင်ထွူတွော့ꩻ၊ မွူးကွို့ꩻနာꩻငါနဝ်ꩻ လꩻလွေꩻပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဥာဏ်ႏ၊ မွူးကွို့ꩻနာꩻလွဉ်ꩻနဝ်ꩻ သဲစ်ကလꩻ အာသဝက္ခယဥာဏ်ႏ(အရဟတ္ထမဂ်ဥာဏ်ႏ)နဝ်ꩻထွူတဲင်၊ လꩻသွုပ်ꩻထွူစွဥ်ႏ သဗ္ဗညုတဥာဏ်ႏတဲင်၊ ထွာစွဥ်ႏဒျာႏဘုရာꩻ နဝ်ꩻသွူ၊၊
တောင်ꩻခါꩻ-
*၁၊၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏ်ႏ - အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်
ထီႏသေချာလို့ ကထွာလွဉ်ဗာႏ သံႏသရာႏဘဝအဆက်ဆက်နဝ်ꩻသွူ၊၊
*၂၊၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်ႏ - အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်
အပါယ်ႏခမ်း၊ လိုꩻခမ်း၊ လူꩻခမ်း သေထီႏလို့၊ တွိုႏလွေꩻဘဝမုဲင်ꩻ လွေꩻထွာဘဝမုဲင်ꩻ-စတဲင် နုဲင်းနဝ်ꩻ ထီႏသေလို့နဝ်ꩻသွူ၊၊
*၃၊၊ အာသဝက္ခယဥာဏ်ႏ - အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်
ကာမာသဝ,ဘဝါသဝ,ဒိဋ္ဌာသဝ,အဝိဇ္ဇာသဝ အာသဝယိုလစ်ꩻပါꩻ(တရာꩻနမ်း- တရာꩻနမ်း လောဘ,ဒိဋ္ဌိ,မောဟ) လို့စင်ထိုꩻနဝ်ꩻသွူ၊၊
*၄၊၊ သဗ္ဗညုတဥာဏ်ႏ - အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်
သဗ္ဗ- ကားကအဝ်ႏ၊ ညုတ- ထီႏသေ
သဗ္ဗညုတ- ကားကအဝ်ႏ ထီႏသေလို့၊၊
*၅၊၊ ထွာဘုရာꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ အလင်မွေးတဝ်း၊ လꩻသဗ္ဗညုတဥာဏ်ႏ နောဝ်ꩻသွူ၊၊
ကွပ်လꩻ သဗ္ဗညုတဥာဏ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ``ထွာဘုရာꩻ ,, ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊၊
*၆၊၊ ဒဲဉ်ရုတ်လာဗွေနီꩻ ထွာဘုရာꩻ ဗောဓိညောင်ႏမွူးဆꩻလတဲင်၊ ဒဲဉ်ရုတ်လာဗွေနီꩻနဝ်ꩻ မွူးနီꩻထွာဘုရာꩻတွော့ꩻ၊ ဒဲဉ်ရုတ်လာဗွေနီꩻနဝ်ꩻ ဝင်ꩻတွောင်ထီ၊ လွေꩻဆူဗောဓိညောင်ႏမွူး နဝ်ꩻသွူ၊၊<ref>ဗွေႏဗွန်သီႏသဲင်ႏ (တဲမ်း) ဘာႏသာႏရေꩻဗဟုသုတ အမုဲင်(၃)</ref>
*ငဝ်းလင်္ကာႏကဗျာ
အုံတခြာကို သူနေင်ႏတွင်ꩻ
ခြေင်းဆွော့ꩻကံကျင်ꩻ စွုမ်ႏနီꩻဟာ
တရျာꩻသွံခါ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻသြ
လာဗွေနီꩻနေား ဗုဒ္ဓဟူꩻ
အ၀်ႏအုံဒင်ႏစူꩻ ပလ္လင်ႏလောင်း
ခွန်သုံစွိုꩻကောင်း လွဉ်တွိုက်ꩻခꩻ
နွောင်ꩻတ၀်းတပ်ပꩻ ခွန်သုံလွင်း
လောင်ꩻမျတ်ယူႏယင်း အုံတရာꩻ
သစ္စာႏလစ်ꩻပါꩻ ထီႏဖြောင်ဖြင်
ကိလေႏလို့စင် ဉာဏ်ႏရောင်ႏထန်ႏ
သဗ္ဗညုဉာဏ်ႏ လꩻသွုပ်ငါ
ဗွေႏဘုရာꩻထွာ မျတ်လွို၀င်ꩻ
သꩻကိုန၀်ꩻရင်ꩻ ခွေသွဉ်းယူႏ
ခွꩻစုံရောင်းရျူႏ ကီညိုႏမွေး
နစ်သက်စွုမ်းစွေး ၀ုဲင်ႏရိုႏသေႏ
ခေါက်၀ုဲင်ႏနီဗွေႏ ဘုရာꩻကွိုနဲးသြ။
က၀ုဲင်ႏဗာႏနေား ထွာဘုရာꩻ
ယံလꩻယိုꩻမာꩻ သꩻဓိဋ္ဌာန်ႏ
မဂ်ဖိုလ်ႏနိဗ္ဗာန်ႏ န၀်ꩻသွူရင်ꩻ
ခါးလားလꩻတွင်ꩻ ခွေသွဉ်းယို
ကကွုတ်ထဲင်းကို စိုးမုဲင်ꩻယ၀်း
ဘုံႏလင်လွေꩻတ၀်း ထွာချာလိုꩻ
ခြွေခြာႏမျတ်မျိုꩻ အာႏဇာႏနီႏ
သိက္ခာႏကျင်ꩻအွီႏ သီႏလခွေါင်
မဲ့နားလေဗွောင် ကုသိုလ်ႏမာꩻ
ကားကရေႏရာꩻ ထွူအောင်ႏမျင်ႏ
တရာꩻရောင်ႏတင်ႏ သေထီႏမွိုင်
၀ဋ်ရွီးထပ်ထွိုင် ခူႏထန်ႏလꩻ
မဂ်ဉာဏ်ႏဆေႏပꩻ ဖွန်ႏဖန်ႏလီ
ကွုတ်ဖြားဆာသီ ကင်ꩻခန်းဒျာႏ
ယံကထွာဗာႏ နုဲင်းန၀်ꩻခါ
စွုမ်ႏနီꩻစွုမ်ႏဟာ ဆုတောင်ꩻသေႏသေႏသြ။ <ref>ပအို၀်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏ ဗဟိုႏသံႏဃာႏစွိုꩻ၊ ဗုဒ္ဓဟူꩻနီꩻ ထွာဘုရာꩻခန်ꩻ</ref>
=== အာႏကွိုꩻ ===
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
kbrmdqknlcsmx7q7e9n7l26mwl5jtci
ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ
0
1613
14420
7583
2022-07-29T07:05:15Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox religious biography |background = #FFD068
|name = ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ
|image=Sariputta-statue.jpg
|caption = ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ ရုပ်ထုတောႏ |alias = |dharma name = သာရိပုတ္တရ |birth_date = ခုနေင်ႏသေတဝ်း |birth_place = [[မကဒခမ်း]], ရာႏဇဂြိုဟ်ခမ်း, ဒုံနာလ ကဟဲ့ꩻဒါႏ ဒုံဥပတိဿကို, |death_date = သာႏသနာႏတောႏနေင်ႏ ၁၄၇ဗာႏ၊ ကထိန်ႏလာဗွေဟာ၊ မွူးကွို့ꩻနာꩻတိန်ႏတိန်ႏ |death_place = [[မကဒခမ်း]], ရာႏဇဂြိုဟ်ခမ်း, ဒုံနာလ ကဟဲ့ꩻဒါႏ ဒုံဥပတိဿကို, |religion = [[ထေရဝါဒ|ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]] |school =ကားကအဝ်ႏ |lineage = ဗြဟ္မဏမဟာသာလပုဏ္ဏာꩻခွိုꩻ|title = ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ [[ဖရာꩻဂေါတမ]] စူထွေရံႏ, ပထမအဂ္ဂသာဝကတပဲ့ꩻတောႏ|location = |education = ဓမ္မသေနာပတိ၊ တရာစဲ့ꩻပိုႏတန်ဗွဲ့၊ ပထမအဂ္ဂသာဝကတပဲ့ꩻတောႏ |teacher = [[ဖရာꩻဂေါတမ|ဖရာꩻဂေါတမဗုဒ္ဓ]] |reincarnation of = ဥပတိဿ |predecessor = |successor = |students = တပဲ့ꩻသာႏဝက အဝ်ႏအာတန်သွူ, နဝ်ꩻအကို [[ရာႏဟုလာႏ]] တောမ်ႏ [[တိဿသာႏမဏေႏ]]တဲ့ပါနေနေသွူ။ |parents = မွိုးဗွေႏ : ရူပသာရိ, ဖါဗွေႏ: ဝင်္ကပုဏ္ဏာꩻ|spouse = |children = |website = }}
'''ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ''' ([[မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|မန်း]]: ရှင်သာရိပုတ္တရာ) ([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|အဲင်းကလေတ်]]: Sāriputta) နဝ်ꩻ သဗ္ဗညုတ [[ဖရာꩻဂေါတမ|ဂေါတမနီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ]] စူထွေရံႏ ပထမအဂ္ဂသာဝကနဝ်ꩻသွူ။ ပညာႏတန်ငါႏတဲင် လꩻစွဉ်ႏပညာဧတဒဂ်နဝ်ꩻသွူ။ ပေါႏလိုသွူ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ဂေါတမနီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏယိုပညာႏအတန်သွတ်ꩻ [[ရဟန္တာႏ]]မျတ်တပါꩻ ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
==ခံႏထူႏဗျာႏဒိတ်တောႏခန်ꩻ==
ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ[[ဖရာꩻဂေါတမ|ဂေါတ]]မခါးလားကပွင်ꩻခိန်ႏ တသင်္ချေႏပုဲင်ကမ္ဘာႏတသဲဉ်လွိုရပ်နဝ်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏအဝ်ႏထွာ အလောင်ꩻဆားတဲင် အစိုးနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏသဲင်ꩻထွာ သရဒရသေ့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻဘဝ တိန်ႏထီႏဗာႏ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အနောမဒဿီချီႏမျောက်ဖေႏ တပဲ့ꩻတပါꩻ ပထမအဂ္ဂသာဝကဆုꩻတောႏတဲင် ဝွေꩻဗွေႏလဲ့ မဲဉ်လꩻနုဲင်းငါႏတွော့ꩻ ပျုဒါႏန၊ မာꩻကုသိုလ်ႏတဲင် ပန်ႏခန်းအခြွီ၊ ကွီခန်းစူထွေရံႏ ပထမအဂ္ဂသာဝကဆုꩻတောႏတဲင် ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻအနောမဒဿီလဲ့ဗျာႏဒိတ်ဖေႏခန်း စူထွေရံႏအဂ္ဂသာဝကဆုတောႏနဝ်ꩻသွူ။
==အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻဘဝ==
ပေႏပေႏခိန်ႏနောဝ်ꩻ တောမ်ႏသွꩻပေႏ ကောလိတပုဏ္ဏာꩻခွိုꩻတဖြာꩻ လွေꩻထွားပွဲꩻသဘင်ႏကောင်နာတဲင် လꩻသတိꩻသံႏဝွေႏဂတွော့ꩻ မဲဉ်အားထုတ်ကံကျင်ꩻ မဲဉ်လွစ်ထန်ႏငါႏ ဘဝသံႏသရာႏဝဋ်ဒုက္ခကိုအကျောင်ꩻ တွိုင်ႏပင်ႏချာငါလွဝင်ꩻ သဘောကထွိုင်ႏပီတဲင် နက်လွေꩻခန်း ရာႏဇဂြိုဟ်ႏခမ်း သိဉ္စည်းပရိဗိုဇ်ႏထျꩻ လွေꩻအားထုတ်ကံꩻကျင်ꩻခန်းတရာꩻနဝ်ꩻသွူ။
လွေꩻအုံဆယ်ꩻကပ်ထုမ်ႏတရာꩻပရိဗိုဇ်ႏထျꩻ အခိန်ႏလဲင်ꩻကျာႏညဆွာꩻသွူတဲ့ တရာꩻအစဲစ်မဲဉ်ႏ သံးတမော့ꩻနွောင်ꩻတောဝ်းတဲင် သွꩻပေႏဝင်ꩻနီ တွိုင်ႏပင်ႏယင်းလွဝင်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏသီးနီပါꩻကို တပါꩻပါꩻမီႏမော့ꩻ တရာꩻထူꩻတရာꩻမျတ်တဲ့ ဖေႏသေပါဗာႏလွဝင်ꩻအကျောင်ꩻ အံႏခါꩻကတိꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် လယ်ႏထုမ်ႏခန်းဒျာႏတရာꩻ တပါꩻတထွောင်းထွောင်းနဝ်ꩻသွူ။
အတွင်ꩻနဝ်ꩻကာႏလ သဗ္ဗညုတ [[ဖရာꩻဂေါတမ|ဂေါတမ]]စဝ်းမျတ်နီဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအုံသတင်ꩻသွုံꩻ ဝေဠုဝန်ႏကျောင်ꩻတောႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏတနီꩻတဲင် ပဉ္စဝဂ္ဂီႏငတ်ꩻကိုအပေႏသွတ်ꩻအဿဇိမထေရ်ႏနဝ်ꩻ ကျွꩻလယ်ႏတုင်ꩻသွမ်ꩻကျာꩻ ဥပတိဿပရိဗိုဇ်ႏတိန်ႏထီႏတဲင် အံႏအော်ꩻခရာႏဟဝ်မွေးငါႏ ကရီးခါတဲ့ တထီႏဖိုတဝ်း၊ တမော့ꩻဖိုတဝ်း၊ မုနိလောင်းတဲ့ ကလူꩻတအဲဉ်ထဝ်း၊ လွိုးလောင်းတဲ့ ဆွဉ်ႏဖုံႏသံးတအဝ်ႏတဝ်း၊ သံဗုဲင်စွဉ်ႏသင်္ကန်ꩻတနျာႏနျာႏတွော့ꩻ ဝွေꩻကထီႏနဝ်ꩻ သပ္ပါယ်ႏမွေးမုဲင်းစွဉ်ႏဒျာႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်ခါ ဥပတိဿပရိဗိုဇ်ႏနဝ်ꩻ မဲဉ်သေမွေးငါႏ ဝွေꩻဗွေႏတရာꩻဖုံႏ၊ အကံအကျင်ꩻဖုံႏ၊ ရေႏရွယ်ႏချက်ဖုံႏ၊ ဝွေꩻဗွေႏဆရာႏဖုံႏတဲင် လျောက်လဝ်းရီခန်း အဿဇိမထေရ်ႏနဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် အဿဇိမထေရ်ႏလဲ့ ခြုဲင်းနယ်ဖေႏချာ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻဒါႏတရာꩻဖုံႏ၊ အကံအကျင်ꩻဖုံႏတဲင်တွော့ꩻ ဝွေꩻကယိန်းအာႏရꩻနိစ်သက်စွုမ်းသွိုꩻမွေးငါႏတဲင် လျောက်လဝ်းကွီနာႏခန်းဒျာႏ တရာꩻတောႏနဝ်ꩻသွူ။ အဇိတမထေရ်ႏလဲ့ ဝွေꩻဗွေႏကဗုဲင်ရဟန်ꩻနဝ်ꩻ တပေါႏညငါႏဒွိုန်းတွော့ꩻ ဟော်ꩻနယ်ဒါႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻပေႏလွုမ်ꩻ ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻထွူတဲင် ဟော်ꩻဖေႏခန်း ''ယေဓမ္မာ ဟေတုပ္ပဘဝါ''တရာꩻတောႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ ဝွေꩻအခြွီလီꩻကရီးခါမာꩻဗာႏကံႏအကျိုꩻသဲင်ꩻဖေႏချာယင်း ဉာဏ်ႏပညာႏသံးယံတဖဲ့ꩻ ဝွေꩻပါႏရမီႏလဲ့ ဖြားလဲဉ်းတဖဲ့ꩻတဲင် စနာႏဗာႏကွို့ꩻ ဂါႏထာႏနီပုဒ်လွုမ်ꩻလဲ့ လꩻသွူးစွဉ်ႏ သောတာပတ္တိမဂ်ဖိုလ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ကနာႏသွုပ်ယင်း ဂါႏထာႏနီပုဒ်နဝ်ꩻ လꩻထွူလဲဉ်းဖလဌာန်နဝ်ꩻသွူ။
ဥပတိဿနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ အွဉ်ႏခါꩻကတိသစ္စာႏတွမ်ႏ [[ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလန်ႏ|ကောလိတပရိဗိုဇ်ႏ]]အဝ်ႏတဲင်တွော့ꩻ သေငါꩻလဲဉ်းသွူ သစ္စာႏလစ်ꩻပါꩻတရာꩻတဲ့ တလွေꩻလွဉ်ꩻစွဉ်ႏတဝ်း အဿဇိမထေရ်ႏနဝ်ꩻသွူ၊ "ဩဗွေႏ- နီဗွေႏကျွꩻလွေꩻရီးဒျာႏသွော့ ဗွေႏဖရာꩻထျꩻသူꩻဪ။ ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ အွဉ်ႏခါꩻကတိသစ္စာႏအတွိုင်ꩻ အီႏသဲင်ꩻဟဲ့ꩻဗာႏဒွိုန်းကသွꩻတဖြာꩻသနဲ့ဪ။ မဥ်ႏထွူမꩻ နီသွဉ်းသီး သွꩻပေႏဝင်ꩻနီ အီႏထင်ႏထေ့ဒျာႏ ဗွေႏမျတ်ဖရာꩻထျꩻသနဲ့ဪ။" လျောက်လဝ်းထွူ နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် အဿဇိမထေရ်ႏလဲ့ ကျွꩻလွေႏထိုꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်ဝွေꩻတဲ့ နက်သဲင်ꩻချာ အသွꩻကအဝ်ႏဒါႏ ခင်ႏလမ်းလီꩻကိုတဲင် ဝွေꩻဗွေႏကနာႏကဟွိုန်ꩻဗာႏအတွိုင်ꩻ သဲင်ꩻဟော်ꩻနယ်ဖေႏချာယင်း အသွꩻပေႏ ''ယေဓမ္မာဟေတုပ္ပဘဝါ''တရာꩻတောႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ တရာꩻတောႏတိန်ႏသွတ်ꩻတဲင် အသွꩻပေႏ ကောလိတပရိဗိုဇ်ႏတဲ့ တယ်ႏလꩻခန်စ သောတာပတ္တိဖိုလ်ႏနဝ်ꩻသွူ။
==ထွာလꩻရဟန္တာႏခန်ꩻ==
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဝွေꩻဗွေႏသီးဝင်ꩻနီလဲ့ ထင်ႏလွဉ်ခန်းဗွေႏဘုရာꩻထျꩻနဝ်ꩻသွူ။ တိန်ႏတွိုႏဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻထျꩻတဲင် ထွာလꩻခန်း ဧဟိဘိက္ခုရဟန်ꩻမျတ်နဝ်ꩻသွူ။ ထွာဧဟိဘိက္ခုရဟန်ꩻထွူတိန်ႏလꩻ ၁၅နီꩻ မဟာႏသက္ကရာဇ် ၁၀၃ ဗာႏနေင်ႏ၊ ဒဲဉ်သံဗွေနီꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ဟော်ꩻကျာꩻဖေႏခန်း ဝွေꩻဗွေႏလီꩻပေႏ ဒီဃနခပရိဗိုဇ်ႏအတာႏ ဝေဒနာပရိဂ္ဂဟလက္ခဏသုတ်ဒေသနာႏတောႏနဝ်ꩻသွူ။ တိန်ႏဟွုန်ဗာႏ ဗွေႏမျတ်ဖရာꩻ တရာꩻဒေႏသနာႏတောႏနဝ်ꩻတပုဒ်တဲင် ဝွေꩻဗွေႏလဲ့ ထွာလခန်း [[ရဟန္တာႏ]]မျတ်နဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် အနီꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဝေဠုဝန်ႏကျောင်ꩻတောႏကို ပထမသာဝက သန္နိပါတ
မဟာသံဃာ့ သံဃာႏအစီꩻဝေꩻတဲ့အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ အစီꩻဝွေꩻကို တမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတဲ့တဖိစ်တဟဲ့ꩻဗာႏတဝ်း နမ်းတွမ်ႏနမ်းဓမ္မတာႏတရာꩻအလꩻတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏအဘိညာဏ်ႏသူပါꩻ ဧဟိဘိက္ခုရဟန္တာႏမျတ် ၁၂၅ဝပါꩻ စုပြုံႏတဝင်ꩻတဲင် ဗွေႏမျတ်ဖရာꩻလဲ့ ထွားထူႏတွမ်ႏဝွေꩻဗွေႏမွိုးမူႏမဥ်ꩻတဲင် ဖန်ဟဲ့ꩻဖေႏ ဥပတိဿ ဓမ္မမဉ်ꩻ သာရိပုတ္တရာနုဲင်းနဝ်ꩻထွူတဲင် ချီႏမျောက်လင်ꩻဖေႏ ဓမ္မသေနယပတိဘွဲ့တောႏတဲင် အွဉ်ႏထွာဖေႏစူထွေꩻရံႏအဂ္ဂသာႏဝကတပဲ့ꩻတောႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူတဲင် နီဗွေႏမျတ်ဖရာꩻလဲ့ ဟော်ꩻကျာꩻသွုပ်ဖေႏယင်း ယံဖေႏကလွစ်ထန်ႏ သံႏသရာႏဝွဋ်ဒုက္ခတရာꩻတောႏနဝ်ꩻသွူ။
ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏလဲ့ ဝတ်ပတ်ဖေႏတငါငါ နီဗွေႏမျတ်ဖရာꩻနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဝွေꩻဗွေႏနဝ်ꩻ ဉာဏ်ႏသံးဟဝ်မွေးထာꩻတဲင် လꩻစွဉ်ႏပညာႏ[[ဧတဒဂ်]] နဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏနဝ်ꩻ မီႏကိန်ꩻထာꩻခိန်ႏတဲ့ ကတူႏအွဉ်ႏမိုးသေႏသေႏဒျာႏ ပထမဆရာႏ အဿဇိကအဝ်ႏရာꩻအရပ်ကရိုꩻဒါႏ ရိုႏသေႏငါႏဆရာႏဂုဏ်ႏတောႏ၊ မွိုးဗွေႏမဲဉ်ခွန်းနုဲင်းမုဲင်ꩻခွန်းတဲ့ ထေင်ချာတဝ်း သယ်ꩻခံႏသေႏသေႏဒါႏ ခန္ထီႏဂုဏ်ႏတောႏ၊ ကောဆုင်ꩻမꩻဝွေꩻဗွေႏသား မီႏအဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻ ပေႏပေႏတန်တန်တရွေꩻတဝ်း ယူႏလꩻသေႏသေႏအကေꩻဇူꩻကရိုꩻဒါႏ သေဒါႏကေꩻဇူꩻဂုဏ်ႏတောႏ၊ ထွာပထမအဂ္ဂသာဝက တပဲ့ꩻတောႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ တထူႏလွိုထူႏပိုႏဒါႏတဝ်းအခွင်ꩻရေꩻဂုဏ်ႏတောႏ၊ သꩻပီႏပျတ်ငါႏဂုဏ်ႏတောႏ၊ လွောက်ꩻဒါႏဝင်ꩻအလိုႏဂုဏ်ႏတောႏ၊ သꩻညင်ꩻစာႏနာႏဒါႏဝင်ꩻစတဲင် လꩻဗွေစွဉ်ႏဂုဏ်ႏထူꩻနုဲင်းယိုဖုံႏသွူ။
နိကာယ်ငတ်ꩻမျိုꩻပိဋကတ်ကိုဖုံႏနဝ်ꩻ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏဒေႏသနာႏတောႏဖုံႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻအာတန်နဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏဒေႏသနာႏအုပ်ခြေင်ခြေင်နဝ်ꩻ ခုဒ္ဒကနိကာယ် သုတ္တန်ႏပိဋကတ်ဖုံႏ ပဋိသမ္ဘိဒါ မဂ်ပါႏဠိတောႏဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏဒေႏသနာႏအုပ်ဖုံႏနဝ်ꩻ ဖွင်ꩻလုဲင်းဟော်ꩻနယ်ဖေႏ ပိဋကတ်ကို အရေꩻတန် ငဝ်းငွါဝေါဟာရဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်ႏ သာႏသနာႏတောႏသက်တန်ꩻဖေႏနေးကညဆွာꩻတဲင် ကလျောက်လဝ်းနီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကွီနာႏဒါႏ သာႏသနာႏအသက် ဝိနယ်ꩻပိဋကတ်ကျမ်ꩻမျတ်နဝ်ꩻလဲ့ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခုဒ္ဒကနိကာယ်ႏဖုံႏ [[ဗုဒ္ဓဝင်ႏ]]ဒေႏသနာႏတောႏဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ လျောက်လဝ်းတောင်ꩻပြန်ႏ ကွီနာႏခံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
ကေႏညိုႏခရာႏကဟဝ်ငါႏ၊ ကထင်ႏသျာꩻငါႏ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ ကျိုꩻဆောင်ႏမုꩻဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ ဝွေꩻဗွေႏကဟော်ꩻဒါႏ အဘိဓမ္မာပိဋကတ်ကျမ်ꩻမျတ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ အဘိဓမ္မာႏတရာꩻတောႏနဝ်ꩻ ဆွာꩻမွေး၊ လုဲင်းမွေးမုဲင်းထာꩻတဲင် ဟော်ꩻဖေႏနီလိုꩻသီးနဝ်ꩻ နာႏတထွꩻလꩻဒွုမ်တွော့ꩻ ထင်ႏဟော်ꩻဖေႏဗာႏဒျာႏ လူꩻတနံခမ်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏနဝ်ꩻ နာႏဗာႏထွူဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အဘိဓမ္မာႏတရာꩻတောႏနဝ်ꩻတဲင် တိန်ႏဟော်ꩻနယ်ဖေႏချာ ဘဝကရီးခါ ကထွာဖိုဒါႏ ဝွေꩻဗွေႏတပဲ့ꩻ"ပြာ"ငတ်ꩻရျာꩻ ကသဲင်ꩻထွာချာဝွေꩻဗွေႏတပဲ့ꩻရဟန်ꩻငတ်ꩻရျာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ တဒွေါင်ႏငါႏတဝ်း၊ ဆွာꩻတဲ့ တဆွာꩻငါႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။
အဘိဓမ္မာႏတရာꩻတောႏနဝ်ꩻ လုဲင်းတဟာႏငါႏတွော့ꩻ နီလိုꩻသီးလဲင်ꩻတသေႏနာႏနွောင်ꩻဒွုမ်တဲ့ ကွပ်ပွိုး ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏကေꩻဇူꩻတဲင် နီလိုꩻသီး သွဉ်ထူႏနာႏဗာႏနွောင်ꩻယင်း ယိုꩻယိုꩻသာႏသာႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏနဝ်ꩻ ကျိုꩻဆောင်ႏ ဗုဒ္ဓသာႏသနာႏတောႏ၊ ကျိုꩻဆောင်ႏဖေႏ သတ္တဝါႏသီးအကျိုꩻ တိန်ႏည ၄၄နေင်ႏတဲင် အော့ꩻသွီႏထာꩻတွော့ꩻ ကူꩻခန်းပရိနိဗ္ဗာန်ႏ မကဓတိုင်း၊ ဒုံနာလက၊ အမွိုးဗွေႏလမ်း၊ ကလွူးဖွာꩻဒါႏ ဝွေꩻဗွေႏခင်ႏလမ်းကိုနဝ်ꩻသွူ။ ကူꩻပရိနိဗ္ဗာန်ႏမွူးနီꩻနဝ်ꩻ သာႏသနာႏတောႏနေင်ႏ ၁၄၇ဗာႏနေင်ႏ၊ ကထိန်ႏလာဗွေဟာ၊ မွူးကွို့ꩻနာꩻခိန်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏတိန်ႏလွဉ်ႏထွူတဲင် ဝွေꩻဗွေႏဓာတ်တောႏနဝ်ꩻ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻနမ်းကိုယ်ႏတောႏတဲင်ႏ သဲင်ꩻဓာႏပနာႏဖေႏ စေႏတီႏရာႏဇဂြိုဟ်ႏခမ်းကိုနဝ်ꩻသွူ။
==ခွန်ဟော်ခံꩻသီးထိန်ꩻသိမ်ꩻသာႏသနာႏပုင်ႏ==
ဆုဲင်ꩻတဲင် [[သီရိဓမ္မာႏသောကခွန်ဟော်ခံꩻ]]နဝ်ꩻ ထေချာယင်း ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏဓာတ်တောႏတဲင် သဲင်ꩻတယ်ႏပူႏဇောႏချာယင်း စေႏတီႏတောႏ အဝန္တိတိုင်း ဥဇ္ဇေနီခမ်းထျꩻ ဝေဒိဿသကောင်လောင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဝေဒိဿသကောင်လောင်းနဝ်ꩻ သီရိဓမ္မာႏသောကခွန်ဟော်ခံꩻတယ်ႏလူႏခါꩻစေႏတီႏသွံဆူႏတဲင် တဆူႏနဝ်ꩻ ဌာႏပနာႏသော့ꩻ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏဓာတ်တောႏနဝ်ꩻသွူ။
တွိုႏ ၁၉ရျာꩻစုရပ် စေႏတီႏနဝ်ꩻဖုံႏသံးပြင်ꩻထိုꩻတဲင် ဝင်ꩻထေချာယင်းတွော့ꩻ ပင်ꩻသဲင်ꩻထိုꩻခန်း ပြတိုက်အွိုး [[အဲင်ဂလန်ခမ်းထီ]]ကိုနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူ [[အေင်ဒိယခမ်းထီ|အေင်ဒိယ]]မဟာဗောဓိအစွိုꩻအွဉ်ငါတဲင် ပင်ꩻသဲင်ꩻဌာႏပနာႏချာယင်း ဝေဒိဿ(ယိုခါ သန်ဆီ)ကောင်လောင်း စေႏတီႏတောႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ ခါးလားကဌာႏပနာႏ ဓာတ်တောႏနဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]အစိုႏရသီး ပင်ꩻသဲင်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို တဝေင်ꩻနွို့တဝေင်ထန်ႏ၊ တဒုံနွို့တဒုံထန်ႏတဲင် အွဉ်ဝင်ꩻပူႏဇောႏလွဗာႏဝင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၅၂ဗာႏနေင်ႏနဝ်ꩻ ဝင်ꩻမာꩻယင်း ပွဲꩻဌာႏပနာႏဓာတ်တောႏ [[အေင်ဒိယခမ်းထီ]]ကိုတဲင် ကွိုန်ꩻမွေးစွဉ်ႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကမာꩻပွဲꩻနဝ်ꩻခိန်ႏ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ဝွန်ႏတန်ချုပ် [[ဦးနု]]တောမ်ႏ ဗုဒ္ဓဝါဒီသားဖုံႏတဲ့ ထင်ႏလွေꩻနေနေနဝ်ꩻသွူ။
==ဖူးဝေးကန်ပြေင်ဖုံႏ==
ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ ဖူးခိုဝင်ꩻသွံအကို ဗွေႏဥပသေနနဝ်ꩻ တပဲ့ꩻရဟန်ꩻဖုံႏအခါႏ ကေႏညိုႏခရာႏအဟဝ်သွတ်ꩻရဟန်ꩻတပါꩻတဲင် လꩻသမန္တပါသာဒိကဧတဒဂ်နဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏရေဝတနဝ်ꩻ မွန်းပျောႏခရာႏခင်ႏလမ်းတလိုႏတဝ်း လွေꩻအုံတောႏရဒျာႏတရာꩻ အရညတခြာတန်ကျံꩻထံꩻကိုတဲင် လꩻအရညက[[ဧတဒဂ်]]နဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏသုန္ဒနဝ်ꩻ ဧတဒဂ်ဘွဲ့လꩻတဝ်း ထွာဒျာႏအသီဘိ သာႏဝကနဝ်ꩻသွူ။ ဖူးမူႏဝင်ꩻသွံဖုံႏကထွာဒါႏ စာလာ၊ ဥပစာလာ၊ သီသူပစာလာဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ ဗုဲင်ဘိက္ခုနီတဲင် ထွာလꩻရဟန္တာႏမူႏမျတ်ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၃)</ref>
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[my:သာရိပုတ္တရာထေရ်]]
[[en:Śāriputra]]
p3kfkjbh62cm5z0y2y9gjuismb72y9x
မင်္ဂလသုတ်
0
1646
14409
7742
2022-07-29T02:26:25Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
သုတ်တန်(၁၁)သုတ်အကို ပထမအရီးသွတ်ꩻ အမုဲင်(၁)သုတ်တသုတ်နဝ်ꩻသွူ။
== မင်္ဂလသုတ်ပါႏဠိတောႏ ==
*၁။ ယံ မင်္ဂလံ ဒွါဒသဟိ၊<br/>စိန္တယိံသု သဒေဝကာ၊<br/>သောတ္ထာနံ နာဓိဂစ္ဆန္တိ၊<br/>အဋ္ဌတ္တိံ သဉ္စ မင်္ဂလံ။<br/>
*၂။ ဒေသိတံ ဒေဝဒေဝေန၊<br/>သဗ္ဗပါပဝိနာသနံ။<br/>သဗ္ဗလောက ဟိတတ္ထာယ၊<br/>မင်္ဂလံ တံ ပဏာမ ဟေ။<br/>
*၃။ ဧဝံ မေ သုတံ၊<br/>ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ၊<br/>ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ၊<br/>အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။<br/>အထခေါ အညတရာ ဒေဝတာ<br/>အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တ ဝဏ္ဏာ<br/>ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ<br/>ယေန ဘဂဝါ၊ တေနုပသင်္ကမိ။<br/>ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ - အဘိဝါဒေတွာ။<br/>ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။<br/>ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ သာ ဒေဝတာ<br/>ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ။<br/>
*၄။ ဗဟူ ဒေဝါ မနုဿာ စ၊<br/>မင်္ဂလာနိ အစိန္တ ယုံ။<br/>အာကင်္ခမာနာ သောတ္ထာနံ၊<br/>ဗြူဟိ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၅။ အသေဝနာ စ ဗာလာနံ၊<br/>ပဏ္ဍိတာနဉ္စ သေဝနာ။<br/>ပူဇာ စ ပူဇနေယျာနံ၊<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၆။ ပတိရူပ ဒေသဝါသော စ၊<br/>ပုဗ္ဗေ စ ကတ ပုညတာ။<br/>အတ္တသမ္မာပဏိဓိ စ၊<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၇။ ဗာဟုသစ္စ ဉ္စ သိပ္ပဉ္စ၊<br/>ဝိနယောစ သုသိက္ခိတော။<br/>သုဘာသိတာ စ ယာ ဝါစာ။<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၈။ မာတာပိတု ဥပဋ္ဌာနံ၊<br/>ပုတ္တဒါရဿ သင်္ဂဟော။<br/>အနာကုလာ စ ကမ္မန္တာ၊<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၉။ ဒါနဉ္စ ဓမ္မစရိယာ စ၊<br/>ဉာတကာနဉ္စ သင်္ဂဟော။<br/>အနဝဇ္ဇာနိ ကမ္မာနိ၊<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၁၀။ အာရတီ ဝိရတီ ပါပါ၊<br/>မဇ္ဇပါနာ စ သံယမော။<br/>အပ္ပမာဒေါ စ ဓမ္မေသု၊<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၁၁။ ဂါရဝေါ စ နိဝါတော စ၊<br/>သန္တုဋ္ဌိ စ ကတညုတာ။<br/>ကာလေန ဓမ္မဿဝနံ၊<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၁၂။ ခန္တီစ သောဝစဿတာ၊<br/>သမဏာနဉ္စ ဒဿနံ၊<br/>ကာလေန ဓမ္မသာကစ္ဆာ၊<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၁၃။ တပေါ စဗြဟ္မစရိယဉ္စ<br/>အရိယာသစ္စာန ဒဿနံ၊<br/>နိဗ္ဗာန သစ္ဆိကိရိယာ စ၊<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၁၄။ ဖုဋ္ဌဿ လောကဓမ္မေဟိ၊<br/>စိတ္တံ ယဿ န ကမ္ပတိ၊<br/>အသောကံ ဝိရဇံ ခေမံ၊<br/>ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*၁၅။ ဧတာဒိသာနိ ကတွာန၊<br/>သဗ္ဗတ္ထ မပရာဇိတာ။<br/>သဗ္ဗတ္ထ သောတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တိ၊<br/>တံ တေသံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။<br/>
*မင်္ဂလသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။<br/>
== အာႏကွိုꩻ ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:မင်္ဂလသုတ်]]
[[en:Maṅgala Sutta]]
340f4kqy3pqhd012viow9q705h6rz6e
မျန်မာခမ်းထီ အလံႏတောႏ
0
1744
14441
8269
2022-07-29T10:11:15Z
KHUN HLAING MINN
147
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox flag
| Name= ခမ်းခြွဉ်းဗူႏ ခမ်းနမ်းဗွေႏမျန်မာခမ်းထီ အလံႏတောႏ
| Image = Flag of Myanmar.svg
| Use = ခမ်းထီတန်အလံႏ တောမ်ႏ ခမ်းသားလိုꩻအာသုင်ꩻ
| Symbol = {{FIAV|normal}}
| Proportion = ၂:၃<ref>State Flag Law with State Peace and Development Council Law (8/2010)</ref>
| Adoption ={{Start date and age|2010|10|21|df=yes}}
| Design = လစ်ꩻစဲင်ႏစတုဂံပုင်ႏစံႏ အရောင်ႏသိုမ်ꩻမျိုꩻ အလံႏတောႏ
}}
'''[[မျန်မာခမ်းထီ|မျန်မာခမ်းထီ]] အလံႏတောႏ''' ([[:မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|မန်း]]: မြန်မာနိုင်ငံ၏ အလံတော်) ([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|အဲင်းကလေတ်]]: Flag of Myanmar) မန်းခမ်းအလံႏတောႏ နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ [[:မျန်မာခမ်းထီ|ခမ်းခြွဉ်းဗူႏ ခမ်းနမ်းဗွေႏမျန်မာခမ်းထီတန်]] နမ်းခြောင်ꩻကိုႏစာꩻပျုဒါႏ အလံႏတောႏဒျာႏသွူ။ အစိုႏရ တရာꩻဝင်ႏထူႏသုင်ꩻလွေꩻ အလံႏတသာနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ တယ်ႏစ ၂၀၁၀ ဗာႏ အောက်တိုဗာလာ ၂၁ နီꩻ မွူးဟာလင်ꩻ ၃ နားရီႏ မိနိစ် ၃၀ ခိန်ႏဒျာႏတဲင် တယ်ႏ ၁၉၇၄ ဗာႏ ကထူႏသုင်ꩻခါꩻဒါႏ "ခမ်းခြွဉ်းဗူႏ သိုသယ်လစ် ခမ်းနမ်းဗွေႏ မျန်မာခမ်းထီအလံႏတောႏ"နဝ်ꩻလဲ့ ယားကုဲင်ထူႏသိမ်ꩻချာယင်းနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီတန် အလံႏဥပဒေႏ၊ [[မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီတန်အထိန်ꩻအမုဲင်| ခမ်းထီတန်အထိန်ꩻအမုဲင်]] မိတ်မုဲင် ဥပဒေႏ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻ ဥပဒေႏ တောမ်ႏ ခမ်းထီအလံႏ နယ်ꩻဥပဒေႏဖုံႏ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင် နယ်ꩻဥပဒေႏဖုံႏ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻ ဥပဒေႏဖုံႏလဲ့ အွောန်ႏထွော့ခါꩻထွူစွဉ်ႏ တလဲင်ႏချင်ꩻသွူ။ ခမ်းထီတန် အလံႏ၊ အမုဲင်၊ ငဝ်းသꩻချင်ꩻတသာဖုံႏယို အွဉ်ႏအတီႏသော့ꩻလွေꩻ ပျꩻဋ္ဌာန်ꩻတဲမ်းခါꩻဖေႏ ၂၀၀၈ ဗာႏ [[:မျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)|ဖြွမ်းဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ ]] အခန်ꩻ ၁၃၊ ပိုဒ်မွူး ၄၁၇၊ ၄၃၈၊ ၄၃၉ ကိုသွူ။<ref>၂၂.၁၀.၂၀၁၀ ရက်ထုတ် မြန်မာ့အလင်း သတင်းစာ</ref><ref>ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်)</ref>
မန်းခမ်းသမဲင်ꩻခေတ်ရီးကို ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏအလံႏနဝ်ꩻ တမော့ꩻဗာႏတဝ်း သာဓကလဲ့ သမဲင်ꩻခေတ်ထာႏဝကို သက္ကရာဇ် နေင်ႏ ၈၄၂-၈၄၃ တွင်ꩻ ဒုတိယမင်းခေါင် ခွန်စိုးခိန်ႏနဝ်ꩻ မော့ꩻလွေꩻ (အထောက်အထား) သက်သေႏဖုံႏသွူ။ ကုန်းဘောင်ခေတ် မန်းခွန်စိုးဖုံႏနဝ်ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻ နမ်းခြောင်ꩻတင်အနေႏ (နဝ်ꩻတဝ်းလဲ့) ခမ်းထီနမ်းခြောင်ꩻတင်အနေႏ အွဥ်ႏထွော့သတ်မတ်လွေꩻ ဝါးတောင်ꩻရုတ်အလံႏသွူ။ မင်းတုန်းခွန်စိုးတွင်ꩻနဝ်ꩻ ဝါးတောင်ꩻရုတ်အလံႏယို အွဥ်ႏထွော့လွေꩻ မန်းလိုꩻမျိုꩻအလံႏ၊ မန်းခမ်းအလံႏတဲင် သွတ်ꩻလွေꩻထမ်စွဥ်ႏ ကုန်းဘောင်ခွန်ဆက်နဝ်ꩻသွူ။ နေင်ႏ ၁၉၃၀-ဗာႏ၊ မတ်လာ၊ ဆရာစံ လုဲင်းသားအရေꩻတောႏပုံႏ အလံႏနဝ်ꩻ သွုံꩻလွေꩻကျက်သာႏအလံႏတဲင် ဂဠုန်ႏအဝ်ႏကိပ်ꩻနဂါꩻပုံႏသွူ။ မန်းအစွိုꩻအဗူႏ ပေါႏလွဥ်ထွူတဲင် ထင်ႏတွိုႏမန်းအစွိုꩻအဗူႏ တတိယညီႏလာႏခံႏနဝ်ꩻ အွဥ်ႏထွော့လွေꩻ ဝါးတောင်ꩻရုတ်တွမ်ႏ စန်ရုတ်ပါ အလံႏသွံရောင်ႏ။ နေင်ႏ ၁၉၆၃-ဗာႏ၊ ဖေဖေါ်ဝါရီလာ၊ မန်းခမ်းကိုလိုနီ ခွုမ်မာꩻဥပဒေႏ လွတ်တောႏကို အိင်္ဂလေချ် ခွန်သဘော်ꩻဗွိုန်ချက်အလꩻ သွုံꩻလွေꩻမန်းခမ်းအတွက် ခံႏတာႏဝွန်ႏခွန်မန်း ကအွဥ်ႏထွော့ဖေႏဒါႏအလံႏနဝ်ꩻ အရောင်ႏသွမ်ႏ၊ အလံႏအနာဖဲ့ စက်ဝွိုင်ꩻကိုနဝ်ꩻ ရောင်ႏစွုမ်ႏ၊ ဝါးတောင်ꩻရုတ်၊ အလံႏအစ အလံႏထွန်ႏထျꩻဖဲ့ꩻ အစဲင်ႏကီနဝ်ꩻ ဗျိတိသျယူနီယံအမုဲင်ပါ အလံႏနဝ်ꩻသွူ။ ဂျပန်ခေတ် ဘီအုဲင်အေအလံႏနဝ်ꩻ သွုံꩻလွေꩻစက်ဝွိုင်ꩻဗွာကို ဝါးတောင်ꩻပုံႏသဏ္ဍာန်ႏကပါဒါႏ တသီးတွမ်ႏ တနျာႏသွံရောင်ႏအလံႏ။ နေင်ႏ ၁၉၄၂-ဗာႏ၊ လီဒီအေ အလံႏနဝ်ꩻလဲ့ ဖျင်ပသာႏ သွုံꩻလွေꩻ ဘီအုဲင်အေအလံႏနဝ်ꩻတွိုင်ꩻတွိုင်ꩻ။ နေင်ႏ ၁၉၄၅-ဗာႏ၊ မတ်လာ(၂၇)တွိုက်ꩻထန်ႏလွိုဆန်ချာ ဂျပန်တာႏ ကသွုံꩻဒါႏ အလံႏပုံႏနဝ်ꩻ အရောင်ႏခံႏတနျာႏ၊ တထွန်ႏထျꩻဖဲ့ꩻ ဆာႏဗွာတတုဲင်ပုံႏပါအလံႏ။ လွိုဆန်ဂျပန်ထွူလဲ့ သွုံꩻလွေꩻယင်း ကအောင်ႏနွောင်ꩻအီဒါႏ ဂျပန်၊ ကနွို့အီတွိုက်ꩻပွယ်ꩻအလံႏနဝ်ꩻတွိုင်ꩻတွိုင်ꩻ။
ထွိုင်ႏတွိုႏ နေင်ႏ ၁၉၄၇-ဗာႏနဝ်ꩻ အွဥ်ႏထွော့လွေꩻယင်း နဲင်ႏငန်ႏတောႏအလံႏတဲင် အလံႏပုံႏနဝ်ꩻ စတုဂံ အလံႏလစ်ꩻစဲင်ႏ၊ အရောင်ႏခံႏတနျာႏ၊ စူစေႏဖဲ့ꩻ အစဲင်ႏကီ ဒင်ႏအရောင်ႏသွမ်ႏဖြား၊ အရောင်ႏသွမ်ႏဖြားထာႏဝကိုနဝ်ꩻ အရောင်ႏဆဲစ်ꩻ ငတ်ꩻမျိုꩻပါ ဆာႏဗွာတန်တဖြုံႏ၊ ဆာႏဗွာတန်အစဲင်ႏခါႏကိုနဝ်ꩻ ဆာႏဗွာပေႏငတ်ꩻဖြုံႏ အဝ်ႏရံႏခူပုံႏ။ အလံႏနဝ်ꩻ အနားဆွာꩻ ၉-ပေ၊ အနားဒွေါင်ႏ ၅-ပေ၊ အရောင်ႏသွမ်ႏဖြားနဝ်ꩻ အနားဆွာꩻ ၄-ပေ၊ အနားဒွေါင်ႏ ၂-ပေခွယ်ꩻ၊ ဆာႏတန် အစဲင်ႏဝွိုင်ꩻနဝ်ꩻ ၁၈-လက်မ၊ ဆာႏပေႏနဝ်ꩻ ၉-လက်မ၊ အလံႏအဆွိုက်မုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း ဖေႏကကဲက်ညီႏ ထဲ့မဲဥ်ႏဗာႏတွမ်ႏ အလံႏအချိုꩻနုဲင်းကီယိုအတွိုင်ꩻ အွဥ်ႏထွော့သွုံꩻလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၆၂- လွိုဆန်ꩻရေꩻကောင်စီအစွိုꩻ ထင်ႏလွဥ်ထွူတဲင် ထင်ႏတွိုႏ နေင်ႏ ၁၉၇၁-ဗာႏနဝ်ꩻ ထွို့ꩻလွေꩻယင်း အခေႏခံႏဥပဒေႏ မူꩻကျမ်ꩻတွော့ꩻ အွဥ်ႏထွော့လွေꩻပါယင်း အလံႏ၊ အလံႏပွုံႏနဝ်ꩻ စတုဂံလစ်ꩻစဲင်ႏ၊ အရောင်ႏသွမ်ႏဖြား ဆာႏဗွာ (၁၄)ဖြုံႏ ကရံႏခါꩻဒါႏ စက်တင် (၁၄)လောက်ပင်နီယံတွမ်ႏ ဗွူရုတ်ပုံႏအလံႏနဝ်ꩻသွူ၊ ဆာႏ(၁၄)ဖြုံႏ အလံႏတောႏနဝ်ꩻ သွုံꩻလွေꩻဗꩻတွိုႏယိုခါသွူ။ (တောင်ꩻသေꩻ-ယိုခါကရိုꩻနဝ်ꩻ ခွန်အာကာကတဲမ်းသော့ꩻ လိတ်စောင်ႏနေင်ႏဒျာႏအကျောင်ꩻ၊ ယိုခါ-ကတဲမ်းသော့ꩻဒဲဥ်သီႏလက်ဆောင်ႏ အမုဲင်(၄၀)ကိုတဲ့ မွေးတဝ်းအကျောင်ꩻ-ဖေႏသေဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ)။<ref>ခွန်အာကာ၊ ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ အမုဲင်-၄၀</ref>
== အာႏကွိုꩻ ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီ]]
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာသမဲင်ꩻ]]
[[my:မြန်မာနိုင်ငံ၏ အလံတော်]]
[[en:Flag of Myanmar]]
fa1tkng6gudxu0a7q4tojw2db1rwjks
မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ
0
1755
14425
8516
2022-07-29T09:27:14Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေꩻ ၊ လာစက်တင်ဘာ မွူးနီ ၂၆ နီ ထေꩻ ထာꩻမာꩻသားခမ်းရင်ꩻသား စွုမ်ႏနီꩻကထေꩻဒါႏ လိတ်သတင်ꩻ အလꩻ နဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယို
နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻ အလꩻ တဲ့ ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻလဲ့ꩻ ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေꩻ ယေန်ႏငဲးရေꩻ
ဝန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုန်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့
ထွူတဲင်ꩻ သိုမ်လွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခိုင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[အဉ်းတားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
== အာႏကွိုꩻ ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
rt9anhimxfhijq6yi3jywjkp5lkrsc8
14426
14425
2022-07-29T09:29:17Z
Khun Chit Puu
100
/* တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ */
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေꩻ ၊ လာစက်တင်ဘာ မွူးနီ ၂၆ နီ ထေꩻ ထာꩻမာꩻသားခမ်းရင်ꩻသား စွုမ်ႏနီꩻကထေꩻဒါႏ လိတ်သတင်ꩻ အလꩻ နဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယို
နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻ အလꩻ တဲ့ ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻလဲ့ꩻ ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေꩻ ယေန်ႏငဲးရေꩻ
ဝန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုန်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့
ထွူတဲင်ꩻ သိုမ်လွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခိုင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
== အာႏကွိုꩻ ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
tgnrjq8a3jfloqj2nfdtm0ngot7cg79
14427
14426
2022-07-29T09:31:04Z
Khun Chit Puu
100
/* တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ */
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေꩻ ၊ လာစက်တင်ဘာ မွူးနီ ၂၆ နီ ထေꩻ ထာꩻမာꩻသားခမ်းရင်ꩻသား စွုမ်ႏနီꩻကထေꩻဒါႏ လိတ်သတင်ꩻ အလꩻ နဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယို
နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻ အလꩻ တဲ့ ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻလဲ့ꩻ ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေꩻ ယေန်ႏငဲးရေꩻ
ဝန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုန်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့
ထွူတဲင်ꩻ သိုမ်လွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
== အာႏကွိုꩻ ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
r1stdvpcbmr31nj8qwxnstkvkkiglqp
14428
14427
2022-07-29T09:32:40Z
Khun Chit Puu
100
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေꩻ ၊ လာစက်တင်ဘာ မွူးနီ ၂၆ နီ ထေꩻ ထာꩻမာꩻသားခမ်းရင်ꩻသား စွုမ်ႏနီꩻကထေꩻဒါႏ လိတ်သတင်ꩻ အလꩻ နဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယို
နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻ အလꩻ တဲ့ ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻလဲ့ꩻ ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေꩻ ယေန်ႏငဲးရေꩻ
ဝန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုန်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့
ထွူတဲင်ꩻ သိုမ်လွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
==အာႏကွိုꩻ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
8lw2fl7xo50kv3xqxk5q01d8jh6xcml
14431
14428
2022-07-29T09:43:25Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေ၊ လာသဲစ်တဉ်ဗာ၊ ၂၆နီꩻ ကထေပြန်ႏခါꩻဒါႏ ခမ်းသားထီသား စွုမ်ႏနီꩻလိတ်သတင်ꩻအကို လိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻအလꩻ တဲ့ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻအလꩻ လဲ့ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေ ယေန်ႏငဲးရေꩻ ဝွန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့ထွူတဲင် သွုံꩻလွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
==အာႏကွိုꩻ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
hi0jyy5ayzhd89282skr8gfsg1hja2t
14432
14431
2022-07-29T09:44:04Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေ၊ လာသဲစ်တဉ်ဗာ ၂၆နီꩻ၊ ကထေပြန်ႏခါꩻဒါႏ ခမ်းသားထီသား စွုမ်ႏနီꩻလိတ်သတင်ꩻအကို လိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻအလꩻ တဲ့ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻအလꩻ လဲ့ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေ ယေန်ႏငဲးရေꩻ ဝွန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့ထွူတဲင် သွုံꩻလွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
==အာႏကွိုꩻ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
iqcscrrhaw11igcxkw1pftoy8iuekue
14438
14432
2022-07-29T10:05:21Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေ၊ လာသဲစ်တဉ်ဗာ ၂၆နီꩻ၊ ကထေပြန်ႏခါꩻဒါႏ ခမ်းသားထီသား စွုမ်ႏနီꩻလိတ်သတင်ꩻအကို လိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻအလꩻ တဲ့ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻအလꩻ လဲ့ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေ ယေန်ႏငဲးရေꩻ ဝွန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့ထွူတဲင် သွုံꩻလွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
{{bar box
|width=35em
|barwidth=150px
|title=မျန်မာခမ်းထီကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏဖုံႏ အဆပေါင်ꩻ အဆေ့ꩻအအာစရင်ꩻ (အကျံꩻ)
|titlebar=#ddd
|bars=
{{bar percent|[[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]|orange|68.00}}
{{bar percent|[[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]]|blue|9.00}}
{{bar percent|[[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]|green|7.00}}
{{bar percent|[[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]|yellow|1.7}}
{{bar percent|[[ခယ်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ခယ်ႏ]]|purple|2.50}}
{{bar percent|[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]|red|2.00}}
{{bar percent|[[ခင်လိုꩻခွိုႏ|ခင်]]|black|1.50}}
{{bar percent|[[အေင်ဒိယလိုꩻခွိုꩻ]] (majority [[Myanmar Tamils]])|violet|1.25}}
{{bar percent|[[စောက်ꩻတနျာꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]|lime|1.83}}
{{bar percent|Other groups including <br>[[ဝလိုꩻခွိုꩻ|ဝ]], [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ|နာဂ]], [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ|လားဟူ]], [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ|လီသူ]] and [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ|ပလောင်း]]|cyan|4.50}}
}}
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
==အာႏကွိုꩻ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
06vo6pjdz73d82ba6sfz8fuv9qrug35
14439
14438
2022-07-29T10:08:47Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေ၊ လာသဲစ်တဉ်ဗာ ၂၆နီꩻ၊ ကထေပြန်ႏခါꩻဒါႏ ခမ်းသားထီသား စွုမ်ႏနီꩻလိတ်သတင်ꩻအကို လိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻအလꩻ တဲ့ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻအလꩻ လဲ့ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေ ယေန်ႏငဲးရေꩻ ဝွန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့ထွူတဲင် သွုံꩻလွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
==အာႏကွိုꩻ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
653tx8r923by4vbhdjjp3auuph3jdhw
14440
14439
2022-07-29T10:10:39Z
Khun Chit Puu
100
/* တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ */
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေ၊ လာသဲစ်တဉ်ဗာ ၂၆နီꩻ၊ ကထေပြန်ႏခါꩻဒါႏ ခမ်းသားထီသား စွုမ်ႏနီꩻလိတ်သတင်ꩻအကို လိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻအလꩻ တဲ့ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻအလꩻ လဲ့ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေ ယေန်ႏငဲးရေꩻ ဝွန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့ထွူတဲင် သွုံꩻလွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻ|တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
==အာႏကွိုꩻ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
nj2n0keajym8jogkvzjnbp69moj0wdd
14446
14440
2022-07-29T11:32:29Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေ၊ လာသဲစ်တဉ်ဗာ ၂၆နီꩻ၊ ကထေပြန်ႏခါꩻဒါႏ ခမ်းသားထီသား စွုမ်ႏနီꩻလိတ်သတင်ꩻအကို လိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻအလꩻ တဲ့ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻအလꩻ လဲ့ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေ ယေန်ႏငဲးရေꩻ ဝွန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့ထွူတဲင် သွုံꩻလွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
==တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻ|တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
== အာႏကွိုꩻ ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
9lmvte7e05h5m2f38p3cj6bgkn60ynh
14447
14446
2022-07-29T11:33:13Z
Khun Kt
19
/* တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ */
wikitext
text/x-wiki
[[ဖုဲင်:Ethnolinguistic map of Burma 1972 my.svg|350px|thumb|မျန်မာခမ်းထီကိုလိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏ ဟံႏပထဝီႏပွုံႏ]]
[[မျန်မာခမ်းထီ]] အကို ခမ်းထီအစိုႏရ မာꩻသေငါꩻအွဥ်ႏထွော့ ခါꩻ လိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏ အဝ်ႏ ၁၃၅ မျိုꩻ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻဖုံႏအကို
ဖြဲလွေꩻယင်း အဓိကလိုꩻခွိုꩻတန် ( ၈ )မျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခွိုꩻတန် ဖုံႏနဝ်ꩻ −
# [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ချင်ꩻ]]
# [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻတနျာႏ]]
# [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|စောက်ꩻ]]
# [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ|ခင်]]
# [[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|မဲင်ꩻ]]
# [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ|မန်း]]
# [[ရခင်ႏလိုꩻခွိုꩻ|ရခဲင်ႏ]]
# [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ|ဖြဝ်ꩻ]] ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗွေ၊ လာသဲစ်တဉ်ဗာ ၂၆နီꩻ၊ ကထေပြန်ႏခါꩻဒါႏ ခမ်းသားထီသား စွုမ်ႏနီꩻလိတ်သတင်ꩻအကို လိုꩻခွိုꩻတန်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၃၁ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻအလꩻ တဲ့ပါပါ ၊ နေင်ႏ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ဗာႏ လိုꩻခွိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏစရင်ꩻအလꩻ လဲ့ပါပါ ၊ ၁၉၆၀ နေင်ႏဗွေ ယေန်ႏငဲးရေꩻ ဝွန်ႏတန်ဌာႏနချုတ် ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏအရေꩻအရာႏကောႏမတီႏ ကအွဥ်ႏထွော့တွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻချက်အလꩻ အချက်ခကီꩻဖုံႏယို အွဥ်ႏထွော့ထွူတဲင် သွုံꩻလွေꩻခန်း နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻစရင်ꩻကို အကျောင်ꩻသေထွꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၃၅ မျိုးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စာရင်းပြုစုပြီး ရရှိလာခဲ့သည်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့်မေးခွန်း</ref>
== တရာꩻဝင်ႏ မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏဖုံႏ ==
ကအွဉ်ႏနယ်ဒါႏ ဆ့ꩻလ့ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ [[မျန်မာခမ်းထီ]]ကို ခမ်းထီအစိုႏရသီး မာꩻသေငါꩻအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းရင်ꩻသား ခွိုꩻနွယ်ႏဗူႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။ - <ref name="pyithu"/><ref>{{cite news|last=Gamanii|title=135: Counting Races in Burma|url=http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|accessdate=26 August 2013|newspaper=Shan Herald|date=25 September 2012|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20140509103524/http://www.shanland.org/index.php?option=com_content&view=article&id=4965:135-counting-races-in-burma&catid=115:opinions&Itemid=308|archivedate=9 May 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web |title=Composition of the Different Ethnic Groups |url=http://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm |accessdate=3 February 2020 |archivedate=10 April 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200410075744/https://www.embassyofmyanmar.be/ABOUT/ethnicgroups.htm }}</ref>
{{div col|colwidth=18em}}
;ခင်လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၂မျိုꩻသွူ။
:၁။ [[ခင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၂။ [[ထရုမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃။ [[ဒလောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄။ [[စေင်ဖော့လိုꩻခွိုꩻ|စေင်းဖောလိုꩻခွိုꩻ]] (''တေင်းပေါ်၊ စဉ်းဖေား'')
:၅။ [[ဂေါ်ရီလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေါ်ရိစ်'')
:၆။ [[ခါ့ခူးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခခု'')
:၇။ [[ဒူးလဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဒူးလန်း'')
:၈။ [[လော်ဝေါ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မရူ၊ လော်ဂေါ်'')
:၉။ [[ရဝမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀။ [[လဆီလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာဆိဒ်'')
:၁၁။ [[အသီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုဲင်ဝါး'')
:၁၂။ [[လီသူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လီသူး'')
;စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုယိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉ မျိုꩻသွူ။
:၁၃။ [[စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''စောက်ꩻတနျာႏ'')
:၁၄။ [[သယေင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''သယေင်း၊ လာ့တ'')
:၁၅။ [[ကယန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပဒေါင်၊ တယင်'' )
:၁၆။ [[ဂေခိုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကဲ့ခို'')
:၁၇။ [[ဂေဘားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၈။ [[ပရဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကယေား၊ ကယော်'')
:၁၉။ [[မနူမနောလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနုမနော'')
:၂၀။ [[ယဉ်းတလဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၁။ [[ယဉ်းဗော်လိုꩻခွိုꩻ]]
;စောက်ꩻဗွာခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁၁မျိုꩻသွူ။
:၂၂။ [[စောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၃။ [[စောက်ꩻဗွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဂေဘားစောက်ꩻ'')
:၂၄။ [[ပလေကီးလိုꩻခွိုꩻ]] (''ပလေဆီး'')
:၂၅။ [[မဲင်ꩻစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''သာဖျူ'')<ref name=autogenerated1>[http://www.ethnologue.com Ethnologue]</ref>
:၂၆။ [[သကောစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၇။ [[တလှေပွာလိုꩻခွိုꩻ]] (''တလှေပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၂၈။ [[ပကူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၂၉။ [[ဗွဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၀။ [[မောနေပွားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၁။ [[မိုးပွလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိုးပွား'')<ref name=autogenerated1 />
:၃၂။ [[ပိုးစောက်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆျို'')
;ချင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ပါသော့ꩻ ၅၃မျိုꩻသွူ။
:၃၃။ [[ချင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၄။ [[ကတဲးလိုꩻခွိုꩻ]] (''မေ့ထေး''၊ ''မယ်တိုင်''<ref name="pyithu"/>)
:၃၅။ [[ဆလိုင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၃၆။ [[ကလဉ်ကော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ''၊ ''လုဆေ'')
:၃၇။ [[ခမီလူလိုꩻခွိုꩻ]] ("ခူမီး")
:၃၈။ [[အဝခမီလိုꩻခွိုꩻ]] (''အောင်ခမီ'')
:၃၉။ [[ခေါနိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၀။ [[ခေါင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၁။ [[ချင်ꩻခေါင်သိုင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၂။ [[ခွာသျဲမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၃။ [[ခွန်လီလိုꩻခွိုꩻ]] (''သျဲမ်'')
:၄၄။ [[ဂန်တဲ့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၅။ [[ဂွေးတဲးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၆။ [[ငွန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၇။ [[သီသာန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၈။ [[သိဉ်တန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၄၉။ [[သုဲင်းသန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဆိုင်းတန်'')
:၅၀။ [[ဇာဟောင်လူမျိုး]] (''သာတောင်'')
:၅၁။ [[သိုတုံးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၂။ [[သိုဖေလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၃။ [[သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၄။ [[သန်ညှပ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၅။ [[တပေါင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၆။ [[တီးတိန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တဲဒဲမ်'')
:၅၇။ [[တေသန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၅၈။ [[တုဲင်ဆွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''တာဆွန်း'')
:၅၉။ [[တာ့ဒိုးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၀။ [[တောရ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၁။ [[ဒျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၂။ [[ဒုဲင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဥ်ဒူး'')
:၆၃။ [[နာဂလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၄။ [[တန်ဒူးလူမျိုး]] (''တန်ခူး'')
:၆၅။ [[မာရဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၆။ [[ပနမ်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''မနန်း'')
:၆၇။ [[မကန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၈။ [[မတူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၆၉။ [[မီရမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မိရမ်၊ မရာ'')
:၇၀။ [[မီအဲလိုꩻခွိုꩻ]] (''မိအဲ'')
:၇၁။ [[မုဉ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၂။ [[လူဆေလိုꩻခွိုꩻ]] (''လူဆေ၊ လူဆိုင်း'')
:၇၃။ [[လေးမျို့လိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၄။ [[လဉ်တဲလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၅။ [[လောက်ထူလိုꩻခွိုꩻ]] (''လောက်ကု'')
:၇၆။ [[လိုင်လူမျိုး]] (''ချင်ꩻဟားခါး'')
:၇၇။ [[လုဲင်သိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၇၈။ [[ခမီ]] '' (ဝါကုန်း)''
:၇၉။ [[ထမန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၀။ [[အနူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၁။ [[အနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၂။ [[အူပူလိုꩻခွိုꩻ]] (''အုပု'')
:၈၃။ [[လျဉ်းတုလိုꩻခွိုꩻ]] (''လျဉ်းကု'')
:၈၄။ [[ချင်ꩻအဆျိုလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၅။ [[ရောင်ထုလိုꩻခွိုꩻ]] (''ရောင်ကု'')
;မန်းခွိုꩻနွယ်ႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၉မျိုꩻသွူ။
:၈၆။ [[မန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၇။ [[ထားဝယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၈။ [[မျိတ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၈၉။ [[ယောလိုꩻခွိုꩻ]] (''သော'')
:၉၀။ [[တောင်တားလိုꩻခွိုꩻ]] (''ယဗေင်း'')
:၉၁။ [[ကဒူးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၂။ [[ကနန်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၃။ [[သလုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''မော်ကိဉ်း'')
:၉၄။ [[ဖွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖိုန်း၊ ဖွန်'')
;မဲင်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၁မျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။
:၉၅။[[မဲင်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
;ရခဲင်ႏခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကိုနဝ်ꩻ လိုꩻခွိုꩻဗူႏအဝ်ႏပါသော့ꩻ ၇မျိုꩻသွူ။
:၉၆။ [[ရခဲင်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''အာရကန်'')
:၉၇။ [[ကမန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၈။ [[ခမီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၉၉။ [[ဒိုင်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၀။ [[မရမာတန်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၁။ [[မျိုစခါလိုꩻခွိုꩻ]] [[မျုလိုခွိုꩻ ]]
:၁၀၂။ [[တဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
;ဖြဝ်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏတန်အကို လိုꩻခွိုꩻဗူႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ၃၃ မျိုꩻသွူ။
:၁၀၃။. [[ဖြဝ်ꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၄။ [[ယွန်းလိုꩻခွိုꩻ]] (''လာအို'')
:၁၀၅။ [[ကွီလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၆။ [[ဖျဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၀၇။ [[ယောင်လိုꩻခွိုꩻ]] (''မှောင်'')
:၁၀၈။ [[ထနော့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဓနော'')
:၁၀၉။ [[ပလေးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၀။ [[အဉ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၁။ [[မုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''သုံ'')
:၁၁၂။ [[ခမူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၃။ [[အာခါလိုꩻခွိုꩻ]] (''ကော''၊ ''အီကော'')
:၁၁၄။ [[ကိုးကန့်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၅။ [[ဖြဝ်ꩻခန္တီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၆။ [[ဖြဝ်ꩻဂုံလိုꩻခွိုꩻ]] (''ခွန်'')
:၁၁၇။ [[တောင်ႏရွိုꩻ|တောင်ႏရွိုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၈။ [[ဓနုꩻလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၁၉။ [[ပလောင်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၀။ [[မျောင်သီးလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၁။ [[ယဥ်းစျားလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၂။ [[ယဉ်းနဲစ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၃။ [[ဖြဝ်ꩻပေႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏနွဲ့'')
:၁၂၄။ [[ဖြဝ်ꩻတန်လိုꩻခွိုꩻ]] (''တုဲင်ႏလုံ'')
:၁၂၅။ [[လားဟူလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၆။[[မန်းနောင်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၇။ [[အိုက်သွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၂၈။ [[ပအိုဝ်ႏလိုꩻခွိုꩻ]] (''တောင်သူ၊ စောက်ꩻဖြေင်း'')
:၁၂၉။ [[တုဲင်ႏလွယ်လိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၀။ [[တုဲင်ႏလျဲမ်လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻတနျာႏ''၊ ''တုဲင်ႏလဲင်'')
:၁၃၁။ [[တုဲင်ႏလုံလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၂။ [[တိုင်းလေ့လိုꩻခွိုꩻ]] (''ဖြဝ်ꩻလိ'')
:၁၃၃။ [[မိုင်းသာလိုꩻခွိုꩻ]] (''Achang'')
:၁၃၄။ [[မောသျှမ်းလိုꩻခွိုꩻ]]
:၁၃၅။ [[ဝ လိုꩻခွိုꩻ]]
{{div col end}}
== အာႏကွိုꩻ ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီလိုꩻခွိုꩻဖုံႏ|*]]
[[my:မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ]]
[[en:List of ethnic groups in Myanmar]]
8t84ibdebf1zoqe6zoqntkenlh8myim
မျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)
0
1756
14429
8529
2022-07-29T09:33:35Z
KHUN HLAING MINN
147
wikitext
text/x-wiki
{{:Infobox document
|document_name = 2008 Constitution of Myanmar
|image =
|image_caption = Page one of the original copy of the Constitution
|date_created = 9 April 2008
|date_ratified = 29 May 2008
|location_of_document =
|signers =
|purpose = To replace the 1974 Constitution of Burma
:}}
[[ဖုဲင်:MMConstitution2008-1.JPG|thumb|ခမ်းခြွဉ်းဗူႏခမ်းနမ်းဗွေႏမျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)မဲ့ငါပွုံႏ]]
[[ဖုဲင်:MMConstitution2008-1.JPG|thumb|ခမ်းခြွဉ်းဗူႏခမ်းနမ်းဗွေႏမျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)မဲ့ငါပွုံႏ]]
[[ဖုဲင်:MMConstitution2008-2.JPG|thumb|ခမ်းခြွဉ်းဗူႏခမ်းနမ်းဗွေႏမျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)လိတ်အကိုမဲ့ငါပွုံႏ]]
[[ဖုဲင်:MMConstitution2008-3.JPG|thumb|right|ခမ်းခြွဉ်းဗူႏခမ်းနမ်းဗွေႏမျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈) မာတိကာ]]
နေင်ႏ ၁၉၉၃ ဗာႏ တွင်ꩻ အီးထွို့ꩻဗူႏတဲမ်းလွေꩻ အခေႏခံဥပဒေႏ ယိုတဗာႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻမာလွေꩻခန်း အမျိုꩻသာꩻညီႏလာႏခံႏ သွူ ။ ခွုမ်ထူႏအာႏဏာႏ စဲ့ꩻအစိုႏရ အစွိုꩻ အွဥ်ငါ ကမာꩻလွေꩻဒျာႏ အမျိုꩻသာꩻညီႏလာႏခံႏ တွင်ꩻနဝ်ꩻနေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗာႏ လွိုက်ꩻရွေꩻပွယ်ꩻ ကို ကနွိုင်ꩻဒါႏ အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေစီအစွိုꩻချုတ် နမ်းခြောင်ꩻတန်ဖုံႏနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၉၅ ဗာႏ တွင်ꩻ ယို အဝ်ႏညီႏလာႏခံႏနဝ်ꩻ ပယ်ႏထန်ႏထိုꩻခန်းနဝ်ꩻသွူ ။ ဒေါ့ꩻရိုꩻကီ အမျိုꩻသာꩻညီႏလာႏခံႏ တဲ့ စဲ့ꩻအစိုႏရနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးကျွိုက်တွိုႏသꩻ စီႏမံႏထွို့ꩻတဲမ်း လွေꩻဒျာႏ တဲင် ကထောင်လွေꩻဒါႏဒီမိုကရေစီအရေꩻသားဖုံႏ ၊ ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻဆေ့ꩻသားဖုံႏ ဆန္ဒတွမ်ႏ ကမိဥ်လꩻဒျာႏအခွင်ꩻရေꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီး အွဉ်ႏအဝ်ႏကြွို့ႏဗွော့ꩻ နဝ်ꩻသွူ ။<ref>https://web.archive.org/web/20090218191759/http://www.hrw.org/legacy/english/docs/2007/07/18/burma16412.htm</ref>
ထွိုင်ႏထွူတဲင် တယ်ႏစ ကမာꩻဒါႏ အမျိုꩻသာꩻညီႏလာႏခံႏ ဗလွေꩻ နေင်ႏ တဆီလစ်ꩻ (၁၄)နေင်ႏ ၊ နေင်ႏ ၂၀၀၈ ဗာႏနဝ်ꩻ ညီႏလာႏခံႏ ထွိုင်ႏထွူတဲင် ထွို့ꩻဗူႏတဲမ်းလွေꩻစစွဉ်ႏ အခေႏခံႏဥပဒေႏ မူကျမ်ꩻ နဝ်ꩻသွူ ။ နေင်ႏ ၂၀၀၈ ဗာႏ ၊ လာမေ (၁၀)နီꩻ တွမ်ႏ (၂၄)နီꩻတွင်ꩻနဝ်ꩻ မာꩻလွေꩻခန်း တခမ်းလွုမ်းနွို့ထူႏခံႏဆန္ဒပွယ်ꩻတဲင် အောင်ႏလွေꩻခန်း (၉၃.၈၂%) ရပ် နဝ်ꩻမꩻ အွဥ်ႏထွော့လွေꩻခန်းဥပဒေႏအခေႏခံႏနဝ်ꩻသွူ ။ ဒေါ့ရိုꩻကီ တခမ်းလွုမ်းနွို့ထူႏခံႏဆန္ဒပွယ်ꩻ တဲ့ စဲ့စွိုꩻ ယို နဝ်ꩻခါ ဧရာႏဝတီႏတွိုင်ꩻကို အဝ်ႏထွာꩻ နာဂစ်တလီ တွင်ꩻထူႏလွေꩻခန်း ခမ်းရင်ꩻသား မဲးဆန္ဒ အလဲဥ် ဖုံႏ နဝ်ꩻမ အွဥ်ႏထွော့ခန်း ၂၀၀၈ လွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ နဝ်ꩻသွူ ။ ဥပဒေႏ ယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏရဲးဖေႏခါꩻ စဲ့ꩻစွိုꩻနဝ်ꩻမ ခမ်းသားမွိုးဖါ ဖုံႏ မိဥ်ဖျင်ဆင်ငါႏ မရေႏမရာႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻခရာႏအဖြေႏနဝ်ꩻ ထွာꩻလွေꩻခန်း အထေင်ငေါဝ်းအာ ခရားတဲင် အဖြေႏယိုနဝ်ꩻ တယွုမ်ႏတောဝ်ႏသားနဝ်ꩻ ကဲဥ်းအာအာသွူ။ <ref>http://burmacampaign.org.uk/media/Burma%E2%80%99s-2015-Elections-and-the-2008-Constitution.pdf</ref>နေႏတွမ်ႏအလွိုတဗာႏ နဝ်ꩻ ခလား ကမာꩻဒါႏ နွို့ထူႏဆန္ဒပွယ်ꩻယို နာဂစ်တလီꩻ ကထွာဒါႏ ဧရာႏဝတီႏတွိုင်ꩻ ကိုယို လိုꩻသီကအာနဝ်ꩻဒေႏသနဝ်ꩻကိုဖုံႏယိုလဲ့ အွဉ်ႏသွော့ꩻနွိုင်ႏဒျာႏ အွဉ်ႏမာꩻနွိုင်ႏနွိုင်ႏ စွဉ်ႏပွယ်ꩻနဝ်ꩻသွူ ။ မဲးဆန္ဒနွို့ထူႏပွယ်ႏယို ထီႏစဲင်းစဲ့မု အဝ်ႏတဝ်းတဲင် စဲ့ꩻအစိုႏရနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးကျွိုက်သꩻ မာꩻလွေꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ ။ ယဟန်းဒေႏသ မဲးဆန္ဒနယ်ႏ အကို ဖုံႏယို လိုꩻကသီလဲဉ်းဒျာႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏပါလွေꩻဒျာႏ ကဖေႏဒါႏမဲးသားစရင်ꩻကိုဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ <ref>[http://usatoday30.usatoday.com/news/world/2008-05-09-burma-vote_N.htm Voting starts on controversial new Burmese constitution - USATODAY.com<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>http://www.burmalibrary.org/docs5/PILPG_Report_Burmese_Constitutional_Referendum_Neither_Free_Nor_Fair-11_May_2008.pdf</ref> အဟုဲင်းသွတ်ꩻနဝ်ꩻ ယဟန်ႏမဲးဆန္ဒနယ်ႏ ဖုံႏယို ကဖေႏဒါႏမဲးသားနဝ်ꩻ အဝ်ႏ ၁၀၀ ရျာꩻနုန်းလွိုꩻတဲင် စဲ့ꩻအစိုႏရနဝ်ꩻ ထေꩻတရာꩻဝင်ႏရိုꩻကီလဲ့ ခမ်းသားဖုံႏထွိုင်ႏဒေါ့ꩻအာနဝ်ꩻ ဖျင်ဆင်လွေꩻချာယင်း စရင်ꩻတဲင် ထေꩻယင်းတလဲင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ အခေႏခံဥပဒေႏယို နေင်ႏ ၂၀၀၈ ဗာႏ ၊ လာမေ ၊ မွူးနီꩻ ၂၉ နီꩻ တွင်ꩻနဝ်ꩻ တရာꩻဝင်ႏ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻခန်းနဝ်ꩻသွူ ။ <ref>The New Light of Myanmar, 2008 May issues</ref>
အခေႏခံႏဥပဒေႏကိုယို နိဒါန်း တွမ်ႏ အခန်ꩻအဝ်ႏ (၁၅) ခန်ꩻ တဲင် တဲမ်းစွဉ်ႏဒျာႏ မျန်မာ(မန်း)ဘာႏသာႏ နဝ်ꩻ အဝ်ႏ လိတ်မဲ့ငါ (၁၉၄) နဝ်ꩻသွူ။ နေင်ႏ ၂၀၂၁ ဗာႏ လာမတ်၊ မွူးနီꩻ ၃၁ ကိုယို ခမ်းပေါင်ꩻစွုမ်ႏလွတ်တောႏ နမ်းခြေင်ꩻကောႏမတီႏစွိုꩻနဝ်ꩻ ယားသိမ်ꩻထိုꩻချာလဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ။ <ref>[https://crphmyanmar.org/crph3103212/]</ref>
== ကပါသွော့ꩻဒါႏအခန်ꩻဖုံႏ ==
အခေႏခံႏဥပဒေႏကို အပါဒါႏ အခန်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အောဝ်ႏယိုခလအတွိုင်ꩻသွူ ။
* နိဒါန်း
*အခန်ꩻ (၁) ခမ်းထီနဲင်ႏငံႏ အခေႏခံႏမူဖုံႏ
*အခန်ꩻ (၂) ခမ်းထီ ထွို့ꩻဗူႏတယ်ႏထောင်ႏပွုံႏ
*အခန်ꩻ (၃) ခမ်းထီ အတန်အကယ်ꩻ
*အခန်ꩻ (၄) မာꩻဉပဒေႏအတာႏ
*အခန်ꩻ (၅) အိုပ်ချုတ်အတာႏ
*အခန်ꩻ (၆) စီႏရင်ႏတရာꩻအတာႏ
*အခန်ꩻ (၇) စဲ့ꩻတပ်
*အခန်ꩻ (၈) ခမ်းသား ၊ ခမ်းသား အရီးအွဉ်အခွင်ꩻရေꩻတွမ်ႏ တာႏဝွန်ႏဖုံႏ
*အခန်ꩻ (၉) လွိုက်ရွေꩻဒင်ႏတာႏ
*အခန်ꩻ (၁၀) ခမ်းထီရေꩻပါတီဖုံႏ
*အခန်ꩻ (၁၁) အရေꩻပေါႏခိန်ႏဆဲင်ႏရာꩻအွဉ်ႏထွော့ချက်ဖုံႏ
*အခန်ꩻ (၁၂) မွိဉ်းဖျင်လွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏအတာႏ
*အခန်ꩻ (၁၃) အလံႏ ၊ ဟဝ်တောင်ꩻ မုဲင်တံႏဆိပ် ၊ ငေါဝ်းသချင်ꩻ တွမ်ႏ ဝေင်ꩻတန်
*အခန်ꩻ (၁၄) ကူꩻကာႏလခိန်း အွဉ်ႏထွော့ချက်ဖုံႏ
*အခန်ꩻ (၁၅) အစွိုးစွိုး အွဉ်ႏထွော့ချက်ဖုံႏ
<br />
==အာႏကွိုꩻ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ဥပဒေႏပညာႏ]]
[[ကဏ္ဍ:မျန်မာခမ်းထီ]]
[[my:မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)]]
[[en:2008 Constitution of Myanmar]]
[[shn:လၵ်းမိူင်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ (2008)]]
irwo29xup4e9x9zymatwxd83i3apmdw
ရတနသုတ်
0
1796
14410
14005
2022-07-29T02:26:56Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
'''ရတနာႏသုတ်'''ယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ခုဒ္ဒကနိကာယ် ခုဒ္ဒကပါဌ်အကွို့ꩻကိုနဝ်ꩻသွူ။ ရတနာႏသုတ်ယိုခါခဲ့ꩻခဲ့ꩻနဝ်ꩻ အပွိုက်အဝ်ႏ (၂၁)ပွိုက်တဲင် ပထမတပွိုက်နဝ်ꩻ ပညာႏဒါႏဆရာႏစခါတဲမ်ႏခါꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻပွိုက်နဝ်ꩻ သီကျာꩻခွန် ရွစ်ဖတ်ခါꩻဒါႏ ဂါႏထာႏဒျာႏတဲင် အထာႏဝအခါႏလယ်ႏကို (၁၅)ပွိုက်နဝ်ꩻ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
==ရတနာႏသုတ်ပါႏဠိတောႏ==
၁။ ပဏိဓာနတော ပဋ္ဌာယ၊<br/>
တထာဂတဿ ဒသ ပါရမိယော၊<br/>
ဒသ ဥပပါရမိယော၊<br/>
ဒသ ပရမတ္တ ပါရမိယောတိ၊<br/>
သမတ္တိံသ ပါရမိယော၊<br/>
ပဉ္စ မဟာပရိစ္စာဂေ၊<br/>
လောကတ္ထစရိယံ ဉာတတ္ထစရိယံ၊<br/>
ဗုဒ္ဓတ္ထစရိယန္တိ တိဿော စရိယာယော၊<br/>
ပစ္ဆိမဘဝေ ဂဗ္ဘဝေါက္ကန္တိံ၊<br/>
ဇာတိံ အဘိနိက္ခမနံ၊<br/>
ပဓာနစရိယံ ဗောဓိပလ္လင်္ကေ မာရဝိဇယံ၊<br/>
သဗ္ဗညုတညာဏပ္ပဋိဝေဓံ၊<br/>
ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနံ၊<br/>
နဝ လောကုတ္တရဓမ္မေတိ၊<br/>
သဗ္ဗေပိမေ ဗုဒ္ဓဂုဏေ အာဝဇ္ဇေတွာ၊<br/>
ဝေသာလိယာ တီသု ပါကာရန္တရေသု၊<br/>
တိယာမရတ္တိံ ပရိတ္တံ ကရောန္တော၊<br/>
အာယသ္မာ အာနန္ဒတ္ထေရော ဝိယ၊<br/>
ကာရုညစိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။<br/>
၂။ ကောဋီသတသဟဿေသု၊<br/>
စက္ကဝါဠေသု ဒေဝတာ။<br/>
ယဿာဏံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ၊<br/>
ယဉ္စ ဝေသာလိယာ ပုရေ။<br/>
၃။ ရောဂါ မနုဿဒုဗ္ဘိက္ခ<br/>
သမ္ဘူတံ တိဝိဓံ ဘယံ။<br/>
ခိပ္ပ မန္တရ ဓာပေသိ၊<br/>
ပရိတ္တံ တံဘဏာမ ဟေ။<br/>
၄။ ယာနီဓ ဘူတာနိ သမာဂတာနိ၊<br/>
ဘုမ္မာနိ ဝါ ယာနိ ဝ အန္တလိက္ခေ။<br/>
သဗ္ဗေဝ ဘူတာ သုမနာ ဘဝန္တု၊<br/>
အထောပိ သက္ကစ္စ သုဏန္တု ဘာသိတံ။<br/>
၅။ တသ္မာ ဟိ ဘူတာ နိသာမေထ သဗ္ဗေ၊<br/>
မေတ္တံ ကရောထ မာနုသိယာ ပဇာယ၊<br/>
ဒိဝါ စ ရတ္တော စ ဟရန္တိ ယေ ဗလိံ၊<br/>
တသ္မာ ဟိ နေ ရက္ခထ အပ္ပမတ္တာ။<br/>
၆။ ယံကိဉ္စိ ဝိတ္တံ ဣဓ ဝါ ဟုရံ ဝါ၊<br/>
သဂ္ဂေသု ဝါ ယံ ရတနံ ပဏီတံ။<br/>
နနော သမံ အတ္ထိ တထာဂတေန၊<br/>
ဣဒမ္ပိ ဗုဒ္ဓေ ရတနံ ပဏီတံ၊<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၇။ ခယံ ဝိရာဂံ အမတံ ပဏီတံ၊<br/>
ယဒဇ္ဈဂါ သကျမုနီ သမာဟိတော။<br/>
န တေန ဓမ္မေန သမတ္ထိ ကိဉ္စိ၊<br/>
ဣဒမ္ပိ ဓမ္မေ ရတနံ ပဏီတံ။<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၈။ ယံ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌော ပရိဝဏ္ဏယီ သုစိံ၊<br/>
သမာဓိ မာနန္တရိကည မာဟု၊<br/>
သမာဓိနာ တေန သမော န ဝိဇ္ဇတိ၊<br/>
ဣဒမ္ပိ ဓမ္မေ ရတနံ ပဏီတံ၊<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၉။ ယေ ပုဂ္ဂလာ အဋ္ဌ သတံ ပသတ္ထာ၊<br/>
စတ္တာရိ ဧတာနိ ယုဂါနိ ဟောန္တိ။<br/>
တေ ဒက္ခိဏေယျာ သုဂတဿ သာဝကာ၊<br/>
ဧတေသု ဒိန္နာနိ မဟပ္ဖလာနိ။<br/>
ဣဒမ္ပိ သံဃေ ရတနံ ပဏီတံ။<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၁၀။ ယေ သုပ္ပယုတ္တာ မနသာ ဒဠှေန၊<br/>
နိက္ကာမိနော ဂေါတမသာသနမှိ။<br/>
တေ ပတ္တိပတ္တာ အမတံ ဝိဂယှ၊<br/>
လဒ္ဓါ မုဓာ နိဗ္ဗုတိံ ဘုဉ္စမာနာ။<br/>
ဣဒမ္ပိ သံဃေ ရတနံ ပဏီတံ။<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၁၁။ ယထိန္ဒခီလော ပထဝိဿိတော သိယာ၊<br/>
စတုဗ္ဘိ ဝါတေဟိ အသမ္ပကမ္ပိယော။<br/>
တထူပမံ သပ္ပုရိသံ ဝဒါမိ၊<br/>
ယော အရိယသစ္စာနိ အဝေစ္စ ပဿတိ။<br/>
ဣဒမ္ပိ သံဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၁၂။ ယေ အရိယသစ္စာနိ ဝိဘာဝယန္တိ၊<br/>
ဂမ္ဘီရ ပညေန သုဒေသိတာနိ။<br/>
ကိဉ္စာပိ တေ ဟောန္တိ ဘုသံ ပမတ္တာ၊<br/>
န တေ ဘဝံ အဋ္ဌမ မာဒိယန္တိ။<br/>
ဣဒမ္ပိ သံဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၁၃။ သဟာဝဿ ဒဿနသမ္ပဒါယ၊<br/>
တယဿု ဓမ္မာ ဇဟိတာ ဘဝန္တိ။<br/>
သက္ကာယဒိဋ္ဌိ ဝိစိကိစ္ဆိတဉ္စ၊<br/>
သီလဗ္ဗတံ ဝါပိ ယဒတ္ထိ ကိဉ္စိ။<br/>
၁၄။ စတူဟပါယေဟိ စ ဝိပ္ပမုတ္တော၊<br/>
ဆစ္စာဘိ ဌာနာနိ အဘဗ္ဗ ကာတုံ။<br/>
ဣဒမ္ပိ သံဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၁၅။ ကိဉ္စာပိ သော ကမ္မကရောတိ ပါပကံ၊<br/>
ကာယေန ဝါစာ ဥဒ စေတသာ ဝါ။<br/>
အဘဗ္ဗ သော တဿ ပဋိစ္ဆဒါယ၊<br/>
အဘဗ္ဗတာ ဒိဋ္ဌပဒဿ ဝုတ္တာ။<br/>
ဣဒမ္ပိ သံဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၁၆။ ဝနပ္ပဂုမ္ဗေ ယထ ဖုဿိတဂ္ဂေ၊<br/>
ဂိမှာန မာသေ ပဌမသ္မိံ ဂိမှေ။<br/>
တထူပမံ ဓမ္မဝရံ အဒေသယိ၊<br/>
နိဗ္ဗာနဂါမိံ ပရမံ ဟိတာရ။<br/>
ဣဒမ္ပိ ဗုဒ္ဓေ ရတနံ ပဏီတံ။<br/>
ဧတန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၁၇။ ဝရော ဝရညူ ဝရဒေါ ဝရာဟရော။<br/>
အနုတ္တရော ဓမ္မဝရံ အဒေသယိ။<br/>
ဣဒမ္ပိ ဗုဒ္ဓေ ရတနံ ပဏီတံ၊<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၁၈။ ခီဏံ ပုရာဏံ နဝ နတ္ထိ သမ္ဘဝံ၊<br/>
ဝိရတ္တစိတ္တာ ယတိကေ ဘဝသ္မိံ။<br/>
တေ ခီဏဗီဇာ အဝိရုဠှိ ဆန္ဒာ၊<br/>
နိဗ္ဗန္တိ ဓီရာ ယထယံ ပဒီပေါ။<br/>
ဣဒမ္ပိ သံဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊<br/>
ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၁၉။ ယာနီဓ ဘူတာနိ သမာဂတာနိ၊ <br>
ဘုမ္မာနိ ဝါ ယာနိ ဝ အန္တလိက္ခေ။<br>
တထာဂတံ ဒေဝမနုဿပူဇိတံ။<br>
ဗုဒ္ဓံ နမဿာမ သုဝတ္ထိ ဟောတု။
၂၀။ ယာနီဓ ဘူတာနိ သမာဂတာနိ၊<br/>
ဘုမ္မာနိ ဝါ ယာနိ ဝ အန္တလိက္ခေ၊<br/>
တထာဂတံ ဒေဝမနုဿ ပူဇိတံ။<br/>
ဓမ္မံ နမဿာမ သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
၂၁။ ယာနီဓ ဘူတာနိ သမာဂတာနိ၊<br/>
ဘုမ္မာနိ ဝါ ယာနိ ဝ အန္တလိက္ခေ၊<br/>
တထာဂတံ ဒေဝမနုဿ ပူဇိတံ၊<br/>
သံဃံ နမဿာမ သုဝတ္ထိ ဟောတု။<br/>
ရတန သုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။<br/>
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:ရတနသုတ်]]
[[en:Ratana Sutta]]
l04udoil3jfs99i5pjodid7xi9o1mo0
ဝိဓူရဇာတ်တောႏ
0
2878
14417
14215
2022-07-29T02:50:12Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
အွိုးခꩻတလဲင်ႏ သဗ္ဗညုတ ဂေါတမနီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အဝ်ႏအုံသတင်ꩻသွုံꩻ သာႏဝတ္ထိခမ်း ကျောင်ꩻတန်စေႏတဝန်ႏကိုကျာꩻ အကျောင်ꩻပျုတွမ်ႏ ပညာႏပါရမီႏတဲင် ဟော်ꩻပျꩻနယ်ဖေႏ တရာꩻနာႏရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီး ဂါႏထာႏပေါင်ꩻ (၁၁၄)ဂါႏထာႏတဲင် ဟော်ꩻဖေႏပါ ဝိဓူရဇာတ်တောႏနဝ်ꩻသွူ။ အွိုးခꩻတလဲင်ႏ ကုရုတိုင်း၊ ဣန္ဒပထနဂိုရ်ခမ်းနဝ်ꩻ ဓနဥ္စယဂေါရဗျ ခွန်ဟော်ꩻခံꩻ အဝ်ႏအုပ်စိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဂေါရဗျခွန်ဟော်ꩻခံꩻနဝ်ꩻ "ဝိဓူရ"ကရိုꩻဒါႏ အမတ်တန် အဝ်ႏတဖြာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဓနဉ္စယဂေါရဗျခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ အပိုခိုအမဲဉ်ꩻဟဲ့ꩻ"ဂေါရဗျ"တဲ့ အဝ်ႏနေနေနဝ်ꩻသွူ။ အပိုခိုအရွယ်ႏကထွိုင်ႏတွိုႏ အခါႏကထွိုင်ႏလꩻတဲင် ဓနဉ္စယဂေါရဗျ ခွန်ဟော်ခံꩻလဲꩻထိုꩻတဲင် အပိုခို ဂေါရဗျ ထင်ႏထွာသော့ꩻလုဲင်ႏ ခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဂေါရဗျခွန်ပေႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ စွယ်ꩻမွေးစွဉ်ႏ ထာꩻတောႏ"ကုက်ꩻကိက်ꩻ"နဝ်ꩻသွူ။ ဘဝကရီးခါ ကရော့ꩻဖိုဒါႏဝွေꩻမွိုး လူꩻပွေါထီꩻဗွာနဝ်ꩻ ကူႏညီႏဖေႏတွမ်ႏ တန်ꩻခိုꩻအာႏတဲင် ခွုင်းကတောႏတောႏဗာႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻနွောင်ꩻလꩻစွဉ်ႏကွေႏကွေႏနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်တန်ဂေါရဗျနဝ်ꩻ စွယ်ꩻမွေးကီထာꩻတောႏ"ကုက်ꩻကိက်ꩻ"လဲ့ ဓမ္မတရာꩻလဲ့ စွယ်ꩻမွေးစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။တွိုႏတနီꩻတဲင် ခွန်တန်ဂေါရဗျနဝ်ꩻ အုံတရာꩻခန်းဒျာႏထာꩻ ဥယျာဉ်ႏတောႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် စိုးကရီးဘဝကရီးခါ ကရော့ꩻသွꩻပေႏဖိုဒါႏ ခွန်သိကျာꩻ၊ နဂါꩻခွန်၊ ဂဠုန်ႏခွန်သီးဖုံႏလဲ့ လွဉ်အားထုတ်ခန်းတရာꩻ ဥယျဉ်ႏတောႏကိုတဲင် ခွန်သီးဝင်ꩻလစ်ꩻလဲ့ ခွဲတော်တနꩻစွဉ်ႏတဝင်ꩻ ဥယျာဉ်ႏတောႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်တန်သီးဝင်ꩻလစ်ꩻ ကထွိုင်ႏခွဲတော် ကျုံႏတနꩻတဝင်ꩻ ဥယျာဥ်ႏတောႏကိုတဲင် ပဲင်ႏစွဉ်ႏတဝင်ꩻ သီႏလစွန်ꩻအာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဝရုဏနဂါꩻခွန်လဲ့ ဒေါ့ꩻခန်းဒျာႏ ခွေသွဉ်းသီႏလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်း နီဗွေႏသီးသနယ်။ ကွပ်ပွိုးနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင် ဂဠုန်ႏခွန်နဝ်ꩻ ရန်ႏခန်းနီသွဉ်းသီးတဲ့နဝ်ꩻ တရန်ႏတဝ်းလဲ့နဝ်ꩻ ဂဠုန်ႏသီးအမျိုꩻ ခွဲနဂါꩻမုဲင်ꩻခါခါလဲ့ အံႏသေႏသေႏ ကွပ်နုဲင်းနဝ်ꩻမ့ꩻတဲင် ဂဠုန်ႏနဝ်ꩻ ထွာနဂါꩻရန်ႏသူႏ။ ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ အသက်ရန်ႏသူႏနုဲင်းယိုလဲ့ သ့ꩻတလျားတဝ်း ခွေသွဉ်းကျံႏစဲႏယွိုန်းခါꩻဗာႏတဲင် ခွေသွဉ်းသီႏလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်းနီဗွေႏသီးသနယ် - ဒေါ့ꩻရိုꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဂဠုန်ႏခွန်လဲ့ - နဂါꩻသီးမျိုꩻနဝ်ꩻ ထွာနီသွဉ်းသီး အအွီႏသွတ်ꩻအဟာႏရတမျိုꩻတဲင် ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏဟို့ꩻခိုးဟို့ꩻငဝ်စွဉ်ႏကီလဲ့ ခွေသွဉ်းယွိုန်းနွိုင်ႏနွိုင်ႏဒျာႏ ကွပ်ပွိုးအဟာႏရတဲင် တခံႏမာꩻတဝ်း ထာꩻကုဲင်ဒုစရဲက်နဝ်ꩻမ့ꩻ ခွေသွဉ်းသီႏလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်း နီဗွေႏသီး - ရိုꩻဖေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ခွန်သီကျာꩻလဲ့ ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ လဲင်ꩻခံႏစွဉ်ꩻပယ်ꩻအွဉ်ႏကုဲင်ချာစွဉ်ႏ လူꩻစေꩻစိန်ႏ၊ လူꩻချံꩻသာႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏတွော့ꩻ လွဉ်အားထွုတ်ဗာႏတရာꩻ အရပ်ယိုကိုတဲင် ခွေသွဉ်းသီႏလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်း နီဗွေႏသီး - ရိုꩻဖေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻလဲ့ - “ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ ခံႏစွဉ်ꩻပယ်ꩻအွဉ်ႏကုဲင်ချာနေးတွမ်ႏ ဟော်နန်ꩻစေꩻစိင်ႏဥစ္စာႏဖုံႏ၊ မိဖုရာꩻတသောင်ႏသူရေင်ဖုံႏတွော့ꩻ အွဉ်ႏသ့ꩻလဲဉ်းလဲဉ်း လွဉ်အားထုတ်ဗာႏတရာꩻ ဥယျာဥ်ႏတောႏကိုယိုတဲင် ခွေသွဉ်းသီးလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်း နီဗွေႏသီး” - ရိုꩻဖေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။
*တိန်ႏပဲင်ႏတဝင်ꩻ သီႏလစွန်ꩻအာႏနဝ်ꩻ အဖြေႏမဲဉ်ႏသံးတထန်ႏတဝ်းတဲင် ထွာလွဉ်အီစွဉ်ႏဒျာႏ အထေင်အညင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲထေင်ထေင်လွဝင်ꩻ အခိန်ႏတိန်ႏညလွဉ်ပသာႏတဲင် အဖြေႏမဲဉ်ႏသံးတပေါႏတဝ်းတွော့ꩻ ဓနဥ္စယဂေါရဗျ ခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းထျꩻပညာႏသျှိအမတ်တန်တဖြာꩻအဝ်ႏအကျောင်ꩻ ဒေါ့ꩻလဝ်းခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
*ဝိဓူရအမတ်တန်နဝ်ꩻ ဆုင်ꩻဖျတ်တရာꩻဖုံႏ မဲဉ်ႏမွေးငါႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဆုင်ꩻဖျတ်တရာꩻခိန်ႏလဲ့ ပါꩻမုဲင်ꩻရွဉ်အာဖေႏပါꩻမုဲင်ꩻအနွောင်ꩻ ထာꩻမာꩻမျိုꩻယိုစားနဝ်ꩻ တမာꩻဖိုတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။
*ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻ တိန်ႏခြုဲင်းနယ်စဲင်း ဝိဓူရအမတ်တန်အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏတဲင် ခွန်တန်သီးဖုံႏလဲ့ သဘောႏတူႏ၊ ထာꩻယူႏပီတဝင်ꩻတွော့ꩻ ထွဉ်ႏခန်းဒျာႏ ဝိဓူရဆုင်ꩻဖျတ်ဖေႏ ဝွေꩻဗွေႏသီး သီႏလနဝ်ꩻသွူ။
*ဝိဓူရအမတ်တန်လဲ့ နာႏစဲင်းသွူ ခွန်တန်သီး ကထေင်ညင်ꩻအီတဝင်ꩻ အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏ နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် - “အော်... ပီနုဲင်း ခြောင်တန်ငတ့်ꩻလီး၊ ခြောင်ပေႏငတ်ꩻကျို ကအဝ်ႏထွတ်ꩻရွယ်ႏလင်ꩻသော့ꩻဒါႏ သမုဒ္ဒရာႏကိုအတွိုင်ꩻ နီဗွေႏသီးသီႏလကဝ်ႏထွန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ အပီဒျာႏတဝင်ꩻသနယ်။ ကားကအဝ်ႏ ရေႏရွယ်ႏလွဒျာႏ ယံကလွစ်ထန်ႏလ့ꩻအီအပါယ်ႏ၊ ယံကတွိုႏထင်ႏလꩻအီ လူခမ်းဗိမ္မာန်ႏဒျာႏ နုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ။ နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း အဝ်ႏအားထုတ်တရာꩻကျာꩻ ကစောင်ꩻထိန်ꩻလွဒါႏ သိက္ခာႏပုဒ်ဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏမျတ်ဒျာႏနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမ့ꩻတဲင် နီဗွေႏသီး ကထိန်ꩻစောင်ꩻဒါႏ သီႏလဖုံႏနဝ်ꩻ အပီလို့ဒျာႏဝင်ꩻသနယ်”။
ခွန်ဟော်ꩻခံꩻသီးလစ်ꩻပါꩻလဲ့ တိန်ဟွိုန်ဗာႏ ဝိဓူရဖျတ်ဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဟွုန်ဟဝ်သ့ꩻရေꩻ နိစ်သက်လွစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ဟော်ခံꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ အိုပ်ꩻအံႏဖြာႏရောင် ဝိဓူရအမတ်တန် အမျိုꩻမျိုꩻထွူတဲင် သီကျာꩻခွန်နဝ်ꩻ ဆုꩻဖေႏတျိုႏဗန်ႏဗွာနဝ်ꩻသွူ။ ဂဠုန်ႏခွန်နဝ်ꩻ ချီႏမျောက်ဖေႏစွဉ်ႏ ကဝ်ႏခွေႏခံꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻခွန်နဝ်ꩻ ဆု့ꩻဖေႏစွဉ်ႏ ပတ္တမျာꩻလွုံꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ ဆု့ꩻဖေႏစွဉ်ႏ ဖိုးလွူးနဲန်းထီအဗာႏတရေင်၊ ဆင်တန်တဆွိုင်ꩻ၊ သေယံလစ်ꩻဗာႏတွူႏလောရထာꩻတဆွိုင်ꩻ တွမ်ႏ ဒုံတန်တဆီသူဒုံဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ဟော်ခံꩻသီးဖုံႏ ဆု့ꩻပူႏဇောႏဖေႏ ဝိဓူရအမတ်တန်နုဲင်းနဝ်ꩻ တိန်ႏထွူတဲင် သဲင်ꩻချာခန်းဒျာႏ အခမ်းဖုံႏ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻခွန်နဝ်ꩻ တိန်ႏသဲင်ꩻတွိုႏ ဘောဂဝတီ နဂါꩻခမ်းတဲင် လမ်းသားမာမူႏ ဝိမဟာဒေဝီတိန်ႏထွားဆွုမ်ႏနဝ်ꩻ ပတ္တသမ်းတပါသဲင်ꩻတဝ်းတဲင်တွော့ꩻ ရီခန်းဒျာႏ အချင်ꩻအရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဝရုဏနဂါꩻခွန်နဝ်ꩻ ခြုဲင်းနယ်ဖေႏ ထင်ႏခေးပြဲင်ႏတဝင်ꩻ သီႏလစိုန်ꩻအာႏ အွိုးလိုꩻခမ်းအကျောင်ꩻဖုံႏတဲင် တွိုႏလွေꩻပါခန်း ဝိဓူရအမတ်တန်အကျောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဝိဓူရအမတ်တန်နဝ်ꩻ ပညာႏအဝ်ႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻ။ ကဆုင်ꩻဖျတ်ဖေႏဒါႏ သီႏလခရာႏဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ မဲဉ်ႏတရျားမွေးစွဉ်ႏထာꩻ။ ဝွေꩻဗွေႏနမ်းကိုယ်ႏတဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ သီႏလ၊ သိက္ခာႏ၊ သမာႏဓိ ဟဝ်မွေးစွဉ်ႏထာꩻ။ ကေꩻဇူꩻတရာꩻလဲ့ သေချာဒါႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻ။ ကေꩻဇူꩻဗွေႏသီးအလောင်း မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏဆပ်ꩻချာကေꩻဇူꩻနဝ်ꩻ ခမ်ႏစွဉ်ꩻစွဉ်ႏအသက်တလီးလဲ့ တငမ်းတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻခွန် ဝရုဏ တိန်ႏအိုပ်ꩻအံႏဖြာႏ ဝိဓူရအမတ်တန် အကျောင်ꩻခရာႏနုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏတဲင် ဝိမဟာဒေဝီနဂါꩻမူႏလဲ့ သ့ꩻကိုမဲဉ်နာႏမွေးစွဉ်ႏဒျာႏ ဝိဓူရအမတ်တန်တရာꩻတောႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏမဲဉ်ဟွုန်ငါႏသွူလဲ့ မိဉ်ႏထွဉ်ႏဝါꩻခို ပင်ꩻလွဉ်ဖေႏနဝ်ꩻ ရတပင်ꩻလွဉ်ဖေႏနွောင်ꩻတဝ်းတဲင် သ့ꩻကိုရေႏစွဉ်ႏဒျာႏ “ခွေမိဉ်ႏတအံႏဗာႏတဝ်း ဝိဓူရသွုန်ႏထီနဝ်ꩻ ခွေအီႏသီထိုꩻဒါႏအကျောင်ꩻ ခွေလဲဉ်နေးနုဲင်းနဝ်ꩻစားမ့ꩻ” ရေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် သ့ꩻကိုကရေႏဒါႏအတွိုင်ꩻ မာꩻနုဲင်းဆာတန်ထာꩻပွုံႏတဲင် “မိဉ်ႏတအံႏဗာႏတဝ်း ဝိဓူရသွိုန်ႏထီနဝ်ꩻ အလွိုးအီႏသီထိုꩻနွောင်ꩻဒါႏဒျာႏရင်ꩻ” ရိုꩻဖေႏခန်းအဝါꩻခိုနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏနဝ်ꩻမာꩻငါ ကိဉ်းနုဲင်ဆာတန်ထာꩻတွော့ꩻ အဝ်ႏခင်ႏလမ်းဗေင်ႏကို တထွိုင်ႏတဝ်းဒွုမ် ဖြောင်းလဲ့အဝ်ႏရွစ်ဗော့ꩻ မဲဉ်အွꩻငါႏဝိဓူရသွုန်ႏထီနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ကောထွာအဝါꩻခိုနဝ်ꩻလဲ့ သ့ꩻတချံꩻသာႏလꩻဒွုမ်တစိ့ꩻစိ့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻခွန်နဝ်ꩻ အီႏထူႏဗာႏ ဝိဓူရသွုန်ႏထီနေးမုဲင်ꩻအကျောင်ꩻ အဝ်ႏယူႏယပ်ꩻသꩻနေကျာꩻ အပိုမူႏဣရန္ဓတီသမ်းလွဉ်ရီ အမွိုးထွာတမုဲင်ꩻအကျောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻခွန်လဲ့ သဲစ်ကထီႏ အပိုမူႏလောင်ႏလွိုးတဲင် သꩻရောင်းသꩻရေꩻငါႏတွော့ꩻ မဲ့ငါလဲ့ပယွုမ်းယဲ့နေးစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻခွန်လဲ့ အီႏကုꩻဗာႏ မာမူႏရောႏဂါႏနေးမုဲင်ꩻအကျောင်ꩻ ယူႏဖြောင်လ့ꩻစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ “ပိုမူႏ နာꩻလယ်ႏထွံႏသွော့ꩻ ဝါꩻခို ကအီႏထူႏနွောင်ꩻဒါႏ ဝိဓူရအမတ်တန်သွုန်ႏထီလုဲင်း” အဖါတိန်ႏရိုꩻဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် အပိုမူႏလဲ့ - “မွေးသွူဖါ ပိုမူႏလဲ့ မဲဉ်ဆပ်ꩻချာငါႏ ကေꩻဇူꩻတဲင် နီဖါအလိုႏတောႏဆန္ဒကအဝ်ႏဒါႏအတွိုင်ꩻ ပိုမူႏလွောက်ꩻနာႏဖေႏနွောင်ꩻဒျာႏသနယ်”
အပိုမူႏတိန်ႏရိုꩻဖေႏချာနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် အဖါနဝ်ꩻ -
“ပိုမူႏ ကိစ္စယိုတဗာႏနဝ်ꩻ ယိုꩻငါႏတမွေးတဝ်း။ ကိစ္စနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ လိုꩻမဉ်ႏယံ၊ မဉ်ႏကျ၊ စွန်ꩻထီမဉ်ႏထင်မွေးငါႏမ့ꩻ အီႏဆောင်ႏရွက်နွောင်ꩻသနယ်။ လိုꩻနုဲင်းယိုစားဖုံႏနဝ်ꩻ ပိုမူႏမဥ်ႏတောႏလမ်းတောႏပါႏ အုံညီꩻဗာႏခန်းစွဉ်ႏလဲ့ အကျိုꩻတယွုတ်တဝ်းကွေး။”
“စစရာႏရာႏ အဆင်ႏယံဖေႏနေးကပြေႏ မဲ့ꩻပိုမူႏကျိုꩻစာꩻဒျာႏသနယ်ဖါ။”
“မွေးသွူ... မွေးသွူပိုမူႏ”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဣရန္ဓတီနင်ꩻမူႏလဲ့ ထန်ႏလွေꩻ ကာဠကောင်ကိုတဲင် လယ်ႏထွံႏဒျာႏ လိုꩻစွန်ꩻထီထင် လမ်းသားဝါꩻခိုအကျောင်ꩻ၊ တမုဲင်ꩻခိုမဉ်ႏထူႏဖေႏနွောင်ꩻ ဝိဓူရသွုန်းထီလဲ့ ဝွေꩻအီႏနေးထူႏအကျောင်ꩻ ရွစ်သချင်ꩻခန်းအငဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နင်ꩻမူႏနဝ်ꩻ လက္ခဏာႏငတ်ꩻပါꩻ ဗွေပြဲ့ꩻစွုံႏငါႏ နင်ꩻမူႏရတနာႏတဖြာꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻခိန်ႏတွင်ꩻ ပုဏ္ဏကဖလူꩻနဝ်ꩻ ထွံးတွမ်ႏသေကျောင်ႏတွော့ꩻ ရေႏထင်ႏလွေꩻဖလူꩻအစီꩻအဝွေꩻကိုကျာꩻ သံးဟွုန်လင်ꩻ နင်ꩻမူႏရွစ်အငဝ်းတဲင် ဝွေꩻတဲ့လောႏလင်ꩻထွားစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ တိန်ႏခွဲကျုံႏတောႏဒေါ့ꩻရီစွော့ꩻတက်တဝင်ꩻတဲင် တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻအလောင်း မေတ္တာႏသꩻရက်ဖုံႏ တွိုႏလူႏစွဉ်ႏတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
“ဖူးမူႏသီး ဇာႏတီခွိုꩻနွယ်ႏနဝ်ꩻ တမုဲင်ꩻခွိုꩻဟောင်း။ ဖူးမူႏသီးနဝ်ꩻ အုံအဝ်ႏအရပ်မုဲင်ꩻကိုတွော့ꩻ သွꩻလဲ့တပါတဝ်း မွော့လွဉ်ဗာႏတွိုႏယိုကို တဖြာꩻဖြာꩻဒျာႏဟောင်း။”
ပုဏ္ဏကဖလူꩻတိန်ႏရီနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဣရန္ဓတီနင်ꩻမူႏနင်ꩻမူႏလဲ့ ဖြေႏချာစွဉ်ႏနုဲင်းယိုတလဲင်ႏချင်ꩻသွူ -
“ဖူးမူႏသီး ခွိုꩻနွယ်ႏတွမ်ႏ ကလွဉ်တွိုႏဗာႏယိုကိုအကျောင်ꩻနဝ်ꩻ အီႏဒေါ့ꩻနယ်ဗာႏလဲ့ တယပ်ꩻတဝ်းသနယ်။ ကွဲတွော့ꩻ ခါးလားကဖြေႏငဝ်းပုစ္ဆာႏယိုခိန်ႏနဝ်ꩻ မဲဉ်သေရီးငါႏ ဝေးခိုသီး ဇာႏတိခွိုꩻနွယ်ႏလꩻနေဟောင်း။”
“နဝ်ꩻသနယ်ဖူးမူႏ နီဝေးသီးနဝ်ꩻ ဖလူꩻခွိုꩻနွယ်ႏတွော့ꩻ မွိုးဖန်နာႏမေႏ ဖါဖေႏနာႏမနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဖန်ဒျာႏ ပုဏ္ဏကသနယ်။ နီးဝေးနဝ်ꩻ သဲက်ကထီႏဗာႏ ဖူးမူႏသီး လောင်ႏလွိုးမဲ့ငါတဲင် တလဲင်ႏချင်ꩻ သ့ꩻကိုစွယ်ꩻရက်မွေးဗာႏလဲဉ်းသနယ်။ ဖူးမူႏသီးအလောင်း ကအွဉ်ႏဒါႏ နီဝေးထာꩻရက်မေတ္တာႏယိုနဝ်ꩻ ဖူးမူႏသီးလက်ခံႏဖေႏနွောင်ꩻနေဒါႏမကောင်း။”
“ဟွုန်ဗာႏ နီဝေးငဝ်းရာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ဖူးမူႏသ့ꩻရေꩻငါႏ မရေႏမရာႏသနယ်။ ဖူးမူႏလဲ့ စတဲင်ကထီႏဗာႏနီဝေးနဝ်ꩻ ဖူးမူႏသွုန်ႏခါႏသ့ꩻရာႏကို ထွာငါႏတမုဲင်ꩻမကောင်ႏ ဖူးမူႏသီးသ့ꩻရာႏ တဖုံစွဉ်ႏဗွုင်းဗွုင်းတွော့ꩻ ဖူးမူႏသ့ꩻရာႏ မေတ္တာႏတွိုႏဗာႏလဲဉ်းသွူ နီဝေးအလောင်းသနယ်။ နဝ်ꩻမ့ꩻ ဖူးမူႏတွမ်ႏနီဝေး ယံကတောႏလမ်းပေါင်ꩻဖက်ဗာႏတဝင်ꩻနဝ်ꩻ ဖူးမူႏမဲဉ်ဖေႏငါႏနီဝေး တာႏဝွန်ႏတဗာႏသနယ်။”
“တာႏဝွန်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဒါႏမကောင်းဖူးမူႏ”
“ဖူးမူႏကအီႏဖေႏဒါႏတာႏဝွန်ႏနဝ်ꩻ တမွေးတဝ်းအလောင်ႏတင်၊ တမွေးတဝ်းအလင်တာႏ ပွိုင်းဝွို့ဒျာႏတွမ်ႏ ဖူးမူႏသီးမွိုးမာႏတာႏ ကျံႏမာႏရေꩻကိစ္စဒျာႏ”
“တွမ်ႏနန်းမွုန်းသွော့နောဖူးမူႏ ပေါႏဖူးမူႏအတာႏ ခံႏစွဉ်ꩻဖေႏဗာႏစွဉ်ႏ နီဝေးအသက်တလီးလဲ့ မာꩻဖေႏနွောင်ꩻဒျာႏသနယ်”
“ဟွုန်ဟဝ်သꩻရေꩻမွေးငါႏထာꩻသနယ်နီဝေး။ ဖူးမူႏနဝ်ꩻ ကအဝ်ႏပွိုင်ႏစိုꩻဒါႏ ဘောဂဝတီနဂါꩻခမ်း ဝရုဏနဂါခွန်တွမ်ႏ ဝိမဟာဒေဝီသီးပိုမူႏ ဣရန္ဓတီဒျာႏသနယ်”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် အဖါကသွဉ်လွဉ်ဖေႏအတွိုင်ꩻ ခြုဲင်းနယ်ဖေႏလို့ချာစွဉ်ႏဒျာႏ ပုဏ္ဏကဖလူꩻတဲင် -
“ကိစ္စယိုတဗာႏနဝ်ꩻ ဖူးမူႏသီးတွမ်ႏနန်းမွိုန်း ကားကအဝ်ႏ အဆင်ႏယံကပြေႏ နီဝေးကျိုꩻစာꩻဖေႏသနယ်”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဣရန္ဓတီနဂါꩻနင်ꩻမူႏလဲ့ သꩻရောင်းသꩻရေꩻတဲင် ဟဲ့ꩻတွမ်ႏ ပုဏ္ဏကဖလူꩻတွော့ꩻ သဲင်ꩻချာနဂါꩻခမ်းတဲင် သဲင်ꩻလဝ်းနယ်အဖါတွော့ꩻ -
“မွေးဒျာႏသနယ်မောင်ႏ ပါꩻမုဲင်ꩻမဉ်ႏအီလွဉ်နွောင်ꩻ ဝိဓူရအမတ်တန်သွုန်ႏထီနဝ်ꩻ အီႏဖေႏတောႏလမ်းတောႏပါႏဖေႏမွေးဒျာႏတွမ်ႏ ခွေပိုမူႏသနယ်”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ပုဏ္ဏကဖလူꩻလဲ့ အီႏလꩻသေႏချာႏဒျာႏ ဝိဓူရအမတ်တန်သွုန်ႏထီအကျောင်ꩻ ဝွန်ႏခံႏထွူတဲင် နက်လွေꩻခန်းဒျာႏ အဖါတန်ကုဝေရခွန်လူꩻကပွိုင်ႏနင်းဒါႏ စတုမဟာရာဇ်လူꩻခမ်းကိုနဝ်ꩻသွူ။ နေးတွမ်ႏမာႏယာႏပရိယာယ်ႏတဲင် ကကွီဒါႏအခွင်ꩻရေꩻအဖါတန်ထျꩻနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ နေးတွမ်ႏ မာႏယာႏပရိယာယ်ႏတွော့ꩻ လွေꩻထူႏဝိဓူရသွုန်းထီ ယံဖေႏနေးကလꩻရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ထူႏလင်ꩻပါစွဉ်ႏ ပတ္တမျာꩻ ဝေပုလ္လကောင်ကိုနဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ပုဏ္ဏကဖလူꩻလဲ့ ဖန်ဆင်ꩻလင်ꩻစွဉ်ႏအနမ်း မာꩻနုဲင်းကစ္စည်ꩻလုလင်ႏပုင်ႏတွော့ꩻ လင်ꩻလွဉ်စွဉ်ႏ ဣန္ဒပထနဂိုရ်ခမ်းကိုနဝ်ꩻသွူ။ တိန်ႏတွိုႏလင်ꩻတဲင် မဲဉ်တောႏငါႏကုက်ꩻကိက်ꩻတွမ်ႏ ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻအကျောင်ꩻ ထွဉ်ႏခန်း အမတ်တန်တဖြာꩻလွေꩻလျောက်လဝ်းဖေႏနဝ်ꩻသွူ။ ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ သံးဝါႏသနာႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻတောႏတဲင် မဉ်ႏလꩻသွံနီꩻမꩻအီႏတောႏအကျောင်ꩻ၊ အမတ်တန်နဝ်ꩻ ထာꩻမာꩻအာငါႏတွော့ꩻ အီႏဧည့်ခံႏဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏလဲ့ ရတဖုဲင်ႏလꩻတဝ်းတဲင် လွေꩻအုံပွေါသွော့ အွိုးဝိဓူရအမတ်တန်လမ်းကိုအကျောင်ꩻ ဒေါ့ꩻချာဖေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ဖလူꩻကပွုံႏဆောင်ႏဒါႏ ကစ္စည်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ သံးမဲဉ်အုံပွေါထွားဝိဓူရအမတ်တန်တွော့ꩻ အဆင်ႏရော့ꩻထိုꩻစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
ဝိဓူရအမတ်တန်နဝ်ꩻ ပညာႏအဝ်ႏအမတ်တန်တဖြာꩻဒျာႏတဲင် ထဉ်ႏလွဉ်ဝွေꩻလမ်းလဲ့ ခမ်းထဉ်ႏဖေႏဒျာႏ တာႏဝွန်ႏကေႏကေႏလယ်ႏလယ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ပေါႏလွိုတဲင် ထင်ႏနန်ꩻတောႏခိန်ႏဖုံႏ၊ လွူꩻထွားလိတ်လုဲင်ꩻကျံꩻကန်ႏခိန်ႏဖုံႏ၊ ဝတ်ပျုဘုရာꩻခိန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻရီစွော့ꩻတက် အုံကွံဖေႏဒျာႏတွမ်ႏ ကစ္စည်ꩻလုလင်ႏတဲင် လမ်းသားတာႏဝွန်ႏကေႏလယ်ႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻသꩻရင်ꩻကဟဝ်ငါႏထာꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးတမုဲင်ꩻမွော့ မဲဉ်လꩻတွိုႏဝင်ꩻထီအကျောင်ꩻ ဝွေꩻယူႏယူႏတဖြောင်တဝ်းတွော့ꩻ အဝ်ႏယူႏယပ်ꩻဗာႏစွဉ်ႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲတွော့ꩻ နဂါꩻနင်ꩻမူႏအလောင်း ဝွေꩻရက်ကယ်ꩻထဲင်းက ဝွေꩻအသက်တလီးတဲင် ယံဖေႏကထွိုက်လꩻတဝင်ꩻအတာႏ အကျောင်ꩻခရာႏနုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻတစဉ်ꩻစာꩻယူႏတယ်ꩻတဝ်းဒွုမ်နဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် အခိဉ်ꩻခါꩻအတွိုင်ꩻ သွံနီꩻလဲ့ဗွေလွဉ်ခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ အီႏတောႏကုက်ꩻကိက်ꩻတဲင် ကအဝ်ႏလိုႏရာꩻကားကအဝ်ႏ အခြိုင်းအခြဲင်အအံအအွꩻမစ ရဲဉ်ꩻခါꩻစွုံႏစွုံႏလင်ႏလင်ႏထွူတဲင် ခွုမ်ပဆိုးကုက်ꩻကိက်ꩻသားချင်ꩻချင်ꩻ အရန်းအွဉ်ႏဗွိုန်တဝင်ꩻအနေႏတဲင် ထာꩻဒါတဲ့ ဒါခါꩻတသွုန်စွဉ်ႏတဝင်ꩻ တတွောင်းချင်ႏနဝ်ꩻသွူ။
“မွေးသွူ ကစ္စည်လုလင်ႏဟွေး နာꩻဟဲ့ꩻတောႏခွေနဝ်ꩻ မွေးလဲဉ်းတဲ့ ခွေမဉ်းနွောင်ꩻနဝ်ꩻ နာꩻအီႏဖေႏခွေတမုဲင်ꩻဟောင်း”
ခွန်ဟော်ခံꩻတိန်ႏရီနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ကစ္စည်ꩻလုလင်ႏလဲ့ ထေထန်ႏစွဉ်ႏ ပတ္တမျာႏခြုံးတဲင်တွော့ꩻ -
“နီဗွေႏမဉ်ႏနွောင်ꩻနဝ်ꩻ ပတ္တမျာꩻခြုံးယိုနဝ်ꩻ နီဗွေႏလꩻသနယ်ဩ”
“နေးနဝ်ꩻက နာꩻမဉ်ႏနွောင်ꩻနဝ်ꩻ နာꩻမဉ်လꩻတမုဲင်ꩻအီမောင်ႏ”
“နီဗွေႏအလောက်ꩻကာႏသွတ်ꩻနဝ်ꩻ တမုဲင်ꩻဟောင်း”
“ပေါႏလွိုတဲင် ခွေခမ်းထီ၊ ဟော်နန်ꩻတွမ်ႏ မိဖုရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ နာꩻကျိုက်ꩻတမုဲင်ꩻလဲ့ နာꩻထူႏလွေꩻ လꩻဒျာႏသနယ်”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဝွေꩻသီးတဲ့တောႏစခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ တောႏအစတပွဲꩻနဝ်ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻအီႏသုမ်ꩻသုမ်ꩻသွူလဲ့ အမွိုးလူꩻပွေါထီဗွါ သံးချာႏဖေႏတွော့ꩻ နွောင်ꩻလꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ယင်းတလဲင်ႏတဲ့ နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ ဘဝကရီးခါ ကရော့ꩻဖိုအမွိုး လူꩻပွေါထီဗွာချာႏဖေႏယင်းတွော့ꩻ ပုဏ္ဏကဖလူꩻရိက္ခေႏလတဲင် ဝွေꩻနဝ်ꩻအာႏဏာႏစက်သံးသန်တွော့ꩻ မွာႏတကဲင်ႏ ဝါးထန်ႏထိုꩻခန်းဒျာႏ လူꩻပွေါထီဗွာနဝ်ꩻသွူ။ လူပွေါထီꩻဗွာနဝ်ꩻ တိန်ႏချာႏဖေႏဒွုမ်ခွန်ဟော်ခံꩻတဲင် ပုဏ္ဏကဖလူꩻနွောင်ꩻလꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ကွဲခွုမ်ပဆိုးဆိုးလဲ့ ခွန်ဟော်ခံꩻသုမ်ꩻခြေင်ခြေင်တွော့ꩻ -
“နာꩻအလိုႏတောႏ နာꩻမဲဉ်လꩻအဝ်ႏတမုဲင်ꩻတဲ့ ဒေါ့ꩻဟုဲင်းမောင်ႏ”
“ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ တမဲဉ်လꩻတဝ်းအလင် မဲဉ်ဟဲ့ꩻလွေꩻဒျာႏ ဝိဓူရအမတ်တန်သနယ်ဪ”
“ဝိဓူရနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏအမတ်တဖြာꩻလွုမ်ꩻတဲင် ဝွေꩻနဝ်ꩻခွေတပဲင်ႏတဝ်းက နာꩻကွီလုဲင်ႏသွော့အလင်လုဲင်း”<ref>နန္ဒာမိုးကြယ်ရေးသားပြုစုသည့် "ဇာတ်တော်ကြီးဆယ်ဘွဲ့"</ref>
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[Category:ဇာတ်တန်ဆီဖွဲ့]]
[[my:ဝိဓူရဇာတ်တော်]]
5o0758cypfb1joy7hzwzktv3rrui02v
မေတ္တသုတ်
0
2887
14411
14073
2022-07-29T02:27:38Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
မေတ္တာႏသုတ် ပရိတ်တရာꩻကပေါႏပေါက်လွဉ်ဒါႏ အစစအသက်သေႏနဝ်ꩻ အွိုးမွိုးနန်းစခါ နီဗွေႏဖရာꩻအစိုး ရဟန်ꩻသီးအပါꩻငတ်ꩻရျာꩻ ထူႏထွူကမ္မဌာန်ꩻနီဗွေႏမျတ်[[ဖရာꩻဂေါတမ|ဘုရာꩻ]]အထျꩻတဲင်တွော့ꩻ အီႏလွေꩻအားထုတ်ကံကျင်ꩻ အရညခမ်းတခြာကိုနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏသီးကလွေꩻအားထုတ်ကံကျင်ꩻ အရညခမ်းတခြာကိုနဝ်ꩻ တအီပါလွေꩻတဝ်းလက်နက်၊ ကွပ်ပွိုးတအီလွေꩻပါတဝ်း နီဗွေႏဘုရာꩻပဉ်စဝ်း အမေတ္တာႏလက်နက်တဲင်တွော့ꩻ ထွိုင်ႏလွေꩻကံကျင်ꩻတရာꩻအွိုး သေင်ႏဆꩻလ့၊ ဝါႏဆꩻလ့ဖုံႏတဲင်ခါ ပွိုးစွဉ်ႏဝွေꩻဗွေႏသီး အသီႏလဘွုံꩻတံꩻခိုꩻတန်ငါႏတဲင်တွော့ꩻ ရုက္ခစိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အုံသေင်ႏလောင်းကီ လꩻတဝ်းဒွုမ် စွီႏတွမ်ႏအပိုတွော့ꩻ လင်ꩻအုံဗာႏဟံႏလောင်းနဝ်ꩻသွူ။ ရက္ခစိုꩻသီးတဲ့ ခင်ႏလမ်းအုံ ထိုꩻမားထိုꩻခန်း။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ တနီꩻထွူတနီꩻတဲ့ ရဟန်ꩻသီး သံးတသဲင်ꩻထိုꩻတဝ်း ရက္ခစိုꩻတဲ့ အခင်ႏလမ်းအုံအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်တဲင်တွော့ꩻ လောက်ꩻခန်းရဟန်ꩻသီး ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏနယ်နေးအနမ်း အဝ်ႏဒျာႏအငွဉ်ꩻမာꩻလ့ အကတူႏလဲ့တပါတဝ်း ကပျꩻနေးနဝ်ꩻတဲ့အဝ်ႏ။ ယင်ဟန်ႏဟန်ႏတဲ့ ထီႏဒျာႏအနမ်းတခဝ်လွုမ်ꩻ တခဝ်နဝ်ꩻထီႏတဝ်း ကပျꩻနေးနဝ်ꩻတဲ့အဝ်ႏ။ ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ ပျꩻနေးအငဝ်း၊ အွဉ်ႏဟွုန်နေးအငဝ်း၊ လောက်ꩻနေးတွမ်ႏအငဝ်းတဲ့အဝ်ႏ။ ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏစွꩻနေးအလွီး ဗွေႏစင်ꩻသီးဖုံႏ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီးဖုံႏ ထွိုင်ႏထီႏ ထာꩻတကောင်ႏတကုဲင်၊ ထွိုင်ႏဟွုန်ဗာႏ ထာꩻတကောင်ႏတကုဲင်အငဝ်းနေးနဝ်ꩻတဲင်ခါ ဝွေꩻဗွေႏသီး အသ့ꩻရာႏသူꩻနဝ်ꩻတဲ့ ဟဝ်တဝ်းဒွုမ်၊ အားထုတ်ကံကျင်ꩻ ကမ္မဌာန်ꩻတရာꩻတဲ့ ထွာလ့ꩻတဝ်းဒွုမ်။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ကျွꩻသဲင်ꩻပြန်ႏချာယင်း နီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻအထျꩻတဲင် နီဗွေႏဘုရာꩻပဉ်စဝ်းရိုꩻဖေႏ - အွိုး...ရဟန်ꩻ၊ ဗွေႏစင်ꩻသီးဖုံႏဟွေး၊ နီဗွေႏသီး ကလွေꩻခမ်းတခြာ ကွပ်စွဉ်ႏတအီလွေꩻပါတဝ်း မေတ္တာႏလက်နက်ယိုတဲင်တွော့ꩻ အုံခမ်းတခြာသူꩻနဝ်ꩻ ရက္ခစိုꩻသီး တနိက်သက်တဝ်းနီဗွေႏသီးနဝ်ꩻမ့ꩻ တဖေႏတဝ်း အကူႏအညီႏသနယ်။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ တွမ်ႏလွေꩻဖျင်မွုန်းတဝ်း ခင်ႏလမ်းအလောင်ႏအလင် လွေꩻချာဖျင်ဖျင်ဗော့ꩻ အွိုး ခင်ႏလမ်းလီꩻသူꩻ။ ဇမ္ဗူႏဋိတ်တကျွောန်ꩻလွုမ်းလွုမ်းအကိုယို နီဗွေႏသီးကအီႏလ့ꩻသော့ꩻဗာႏတရာꩻ၊ ကအီႏထွာသော့ꩻ သပ္ပါယအရိုꩻနဝ်ꩻ ကူႏတဗာႏတာႏငါတဲ့ ခွေဘုရာꩻတထီႏတဝ်း။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ အီလွေꩻပါတွမ်ႏပရိတ်တရာꩻတောႏယိုတဲင်တွော့ꩻ လွေꩻဖျင်သွော့ခင်ႏလမ်းလီꩻ၊ လွေꩻအားထုတ်ယင်းသွော့ ကမ္မဌာန်ꩻ ဘုရာꩻသွဉ်လွေꩻဖေႏ ပရိတ်မေတ္တာႏတရာꩻတောႏတဲင်တွော့ꩻ ဝွေꩻဗွေႏသီးရဟန်ꩻ အပါꩻငတ်ꩻရျာꩻလဲ့ ထူႏလွေꩻတွမ်ႏ နီဗွေႏဘုရာꩻ မေတ္တာႏလက်နက်တဲင် ကထွိုင်ႏအားထုက်ကံကျင်ꩻယင်း အွိုးတခြာသူꩻနဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ ရက္ခစိုꩻဒေႏဝါႏဖုံႏလဲ့ ထူႏဆွုမ်ႏဝွေꩻဗွေႏသီးတပိက်၊ ကျိုႏဆွုမ်ႏဝွေꩻဗွေႏသီး ဒွိုႏဖေႏ ဝွေꩻဗွေႏသီး ထီလွံꩻ၊ ထီခွꩻ စစရာႏရာႏ ထွာဖေႏခန်း ဝွေꩻဗွေႏသီးကော်ပီႏ တွမ်ႏဖူးဝေးဆွေႏမျိုꩻနဝ်ꩻ ဗွိုန်ခန်းတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
==မေတ္တာႏသုတ်အကျိုꩻ==
ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ မေတ္တာႏသီးယိုနဝ်ꩻ မဉ်ႏပို့ꩻကုဲင်းကုဲင်း၊ မဉ်ႏပွါꩻကုဲင်းကုဲင်း၊ မဉ်ႏဟွုန်ဗာႏ၊ မဉ်ႏနာႏဗာႏ ပရိတ်တရာꩻတောႏအကျိုꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၁)မျိုꩻသွူ။ (၁၁)မျိုꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ -
# ဗေင်ႏတဲ့ ဗေင်ႏဗာႏအွီႏအွီႏ၊ ချံꩻချံꩻသာႏသာႏ။
# မဉ်ႏထွိုင်ႏလဲ့ခါ ထွိုင်ႏဗာႏချံꩻချံꩻသာႏသာႏ။
# ထာꩻဗေင်ႏမင်းကုဲင်ဖုံႏတဲ့ တထီႏဗာႏတဝ်း။
# လူꩻမဉ်ႏထီႏတဲ့ လူꩻရက်။
# လိုꩻမဉ်ႏထီႏတဲ့ လိုꩻရက်။
# ကထွာဒါႏလူꩻတနံသီးဖုံႏလဲ့ ဖေႏလွဉ်ဒါႏ အကူႏအညီႏ၏
# စိမ်ꩻစွဉ်ႏအစွူႏ၊ လက်နက်၊ ခြီႏ၊ ပြာႏ၊ မေႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏတဲ့ မော့ꩻဗာႏတဝ်း။
# သꩻတဲ့စွူယိုꩻ။
# မဲ့ငါလောင်ႏလွိုးတဲ့ဗန်။
# မဉ်ႏသီတနီꩻခါ တသီလိန်းလွုမ်ꩻဗာႏတဝ်းထာꩻ။
# မဉ်ႏတလ့ꩻတဝ်းခန်း မဂ်ဖိုလ်ႏ မဉ်ႏတတွိုႏတဝ်းခန်း နိဗ္ဗာန်ႏကရိုꩻစားနဝ်ꩻတဲ့ မဉ်ႏလꩻသေꩻခါꩻ မေတ္တာႏဈာန်ႏနဝ်ꩻ တွိုႏဗာႏ ဗျဟ္မာႏခမ်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>ဗွေႏဝရသာမိ - (ပရိတ်အကျောင်ꩻတရာꩻတောႏ)</ref>
==မေတ္တာႏသုတ် (ပါဠိတောႏ)==
<poem>
၁။ ယဿာနုဘာဝတော ယက္ခာ၊
နေဝ ဒဿေန္တိ ဘီသနံ။
ယဉှိ စေဝါ နုယုဉ္ဇန္တော၊
ရတ္တိန္ဒိဝ မတန္ဒိတော။<ref name="PaYateGyi-11">{{cite book |last=မဏိဇောတ |title=ပရိတ်ကြီး ၁၁-သုတ် အသံထွက်ရွတ်ဖတ်နည်းနှင့် မြန်မာပြန် |date=၂၀၀၀-ခုနှစ်၊မေလ |publisher=ဓမ္မခေါင်းလောင်းစာပေ |location=ရန်ကုန်မြို့ |edition=ပထမအကြိမ် |page=စာ ၆၁ }}</ref><ref name="BuddhaBathaKaung">{{cite book |last=သာသနာတော်ထွန်းကား ပြန့်ပွားရေး ဦးစီးဌာန |date=၂၀၁၅ |title=ဗုဒ္ဓဘာသာကောင်းတစ်ယောက် |page=စာ ၂၇၄-၂၇၇}}</ref>{{efn|name=fn1}}
၂။ သုခံ သုပတိ သုတ္တော စ၊
ပါပံ ကိဉ္စိ န ပဿတိ။
ဧဝမာဒိ ဂုဏူပေတံ။
ပရိတ္တံ တံ ဘဏာမ ဟေ။<ref name="PaYateGyi-11"/>
၃။ ကရဏီယ မတ္ထကုသလေန၊
ယန္တ သန္တံ ပဒံ အဘိသမေစ္စ။
သက္ကော ဥဇူ စ သုဟုဇူ စ၊
သုဝစော စဿ မုဒု အနတိမာနီ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၄။ သန္တုဿကော စ သုဘရော စ၊
အပ္ပကိစ္စော စ သလ္လဟုကဝုတ္တိ။
သန္တိန္ဒြိယော စ နိပကော စ၊
အပ္ပဂဗ္ဘော ကုလေသွ န နုဂိဒ္ဓေါ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၅။ န စ ခုဒ္ဒ မာစရေ ကိဉ္စိ၊
ယေန ဝိညူ ပရေ ဥပ ဝဒေယျုံ။
သုခိနောဝ ခေမိနော ဟောန္တု၊
သဗ္ဗသတ္တာ ဘဝန္တု သုခိတတ္တာ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၆။ ယေ ကေစိ ပါဏဘူတတ္ထိ၊
တသာ ဝါ ထာဝရာဝ နဝသေသာ။
ဒီဃာ ဝါ ယေဝ မဟန္တာ၊
မဇ္ဈိမာ ရဿကာ အဏုကထူလာ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၇။ ဒိဋ္ဌာ ဝါ ယေဝ အဒိဋ္ဌာ၊
ယေဝ ဒူရေ ဝသန္တိ အဝိဒူရေ။
ဘူတာဝ သမ္ဘဝေသီဝ၊
သဗ္ဗသတ္တာ ဘဝန္တု သုခိတတ္တာ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၈။ န ပရော ပရံ နိကုဗ္ဗေထ၊
နာတိမညေထ ကတ္ထစိ န ကဉ္စိ။
ဗျာရောသနာ ပဋိဃသည၊
နာညမညဿ ဒုက္ခ မိစ္ဆေယျ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၉။ မာတာ ယထာ နိယံပုတ္တ၊
မာယုသာ ဧကပုတ္တ မနုရက္ခေ။
ဧဝမ္ပိ သဗ္ဗဘူတေသု၊
မာနသံ ဘာဝယေ အပရိမာဏံ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၁၀။ မေတ္တဉ္စ သဗ္ဗလောကသ္မိံ၊
မာနသံ ဘာဝယေ အပရိမာဏံ။
ဥဒ္ဓံ အဓော စ တိရိယဉ္စ၊
အသမ္ဗာဓံ အဝေရ မသပတ္တံ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၁၁။ တိဋ္ဌံ စရံ နိသိန္နော ဝ၊
သယာနော ယာဝတာဿ ဝိတမိဒ္ဓေါ။
ဧတံ သတိံ အဓိဋ္ဌေယျ၊
ဗြဟ္မ မေတံ ဝိဟာရ မိဓ မာဟု။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၁၂။ ဒိဋ္ဌိဉ္စ အနုပဂ္ဂမ္မ၊
သီလဝါ ဒဿနေန သမ္ပန္နော။
ကာမေသု ဝိနယ ဂေဓံ၊
န ဟိ ဇာတုဂ္ဂဗ္ဘသေယျ ပုန ရေတိ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>{{efn|name=fn2}}
မေတ္တသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။
မစ်တ-သုတ်တံ နိတ်ထိတံ
</poem>
===မှတ်စု===
{{notelist|refs=
{{efn|name=fn1|("ယဉှိ" ကို "ယင်ညှိ" ဟုဖတ်ပါ။)<ref name="PaYateGyi-11"/>}}
{{efn|name=fn2|"ဗုဒ္ဓဘာသာကောင်းတစ်ယောက်"စာအုပ်တွင် "ပုန ရေတိ"ဟု သုံးထားသည်။}}
}}
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:မေတ္တာသုတ်]]
q5mp7dezb92363kran50p50hdjzbtx7
14412
14411
2022-07-29T02:32:22Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
မေတ္တာႏသုတ် ပရိတ်တရာꩻကပေါႏပေါက်လွဉ်ဒါႏ အစစအသက်သေႏနဝ်ꩻ အွိုးမွိုးနန်းစခါ နီဗွေႏဖရာꩻအစိုး ရဟန်ꩻသီးအပါꩻငတ်ꩻရျာꩻ ထူႏထွူကမ္မဌာန်ꩻနီဗွေႏမျတ်[[ဖရာꩻဂေါတမ|ဘုရာꩻ]]အထျꩻတဲင်တွော့ꩻ အီႏလွေꩻအားထုတ်ကံကျင်ꩻ အရညခမ်းတခြာကိုနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏသီးကလွေꩻအားထုတ်ကံကျင်ꩻ အရညခမ်းတခြာကိုနဝ်ꩻ တအီပါလွေꩻတဝ်းလက်နက်၊ ကွပ်ပွိုးတအီလွေꩻပါတဝ်း နီဗွေႏဘုရာꩻပဉ်စဝ်း အမေတ္တာႏလက်နက်တဲင်တွော့ꩻ ထွိုင်ႏလွေꩻကံကျင်ꩻတရာꩻအွိုး သေင်ႏဆꩻလ့၊ ဝါႏဆꩻလ့ဖုံႏတဲင်ခါ ပွိုးစွဉ်ႏဝွေꩻဗွေႏသီး အသီႏလဘွုံꩻတံꩻခိုꩻတန်ငါႏတဲင်တွော့ꩻ ရုက္ခစိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အုံသေင်ႏလောင်းကီ လꩻတဝ်းဒွုမ် စွီႏတွမ်ႏအပိုတွော့ꩻ လင်ꩻအုံဗာႏဟံႏလောင်းနဝ်ꩻသွူ။ ရက္ခစိုꩻသီးတဲ့ ခင်ႏလမ်းအုံ ထိုꩻမားထိုꩻခန်း။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ တနီꩻထွူတနီꩻတဲ့ ရဟန်ꩻသီး သံးတသဲင်ꩻထိုꩻတဝ်း ရက္ခစိုꩻတဲ့ အခင်ႏလမ်းအုံအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်တဲင်တွော့ꩻ လောက်ꩻခန်းရဟန်ꩻသီး ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏနယ်နေးအနမ်း အဝ်ႏဒျာႏအငွဉ်ꩻမာꩻလ့ အကတူႏလဲ့တပါတဝ်း ကပျꩻနေးနဝ်ꩻတဲ့အဝ်ႏ။ ယင်ဟန်ႏဟန်ႏတဲ့ ထီႏဒျာႏအနမ်းတခဝ်လွုမ်ꩻ တခဝ်နဝ်ꩻထီႏတဝ်း ကပျꩻနေးနဝ်ꩻတဲ့အဝ်ႏ။ ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ ပျꩻနေးအငဝ်း၊ အွဉ်ႏဟွုန်နေးအငဝ်း၊ လောက်ꩻနေးတွမ်ႏအငဝ်းတဲ့အဝ်ႏ။ ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏစွꩻနေးအလွီး ဗွေႏစင်ꩻသီးဖုံႏ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီးဖုံႏ ထွိုင်ႏထီႏ ထာꩻတကောင်ႏတကုဲင်၊ ထွိုင်ႏဟွုန်ဗာႏ ထာꩻတကောင်ႏတကုဲင်အငဝ်းနေးနဝ်ꩻတဲင်ခါ ဝွေꩻဗွေႏသီး အသ့ꩻရာႏသူꩻနဝ်ꩻတဲ့ ဟဝ်တဝ်းဒွုမ်၊ အားထုတ်ကံကျင်ꩻ ကမ္မဌာန်ꩻတရာꩻတဲ့ ထွာလ့ꩻတဝ်းဒွုမ်။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ကျွꩻသဲင်ꩻပြန်ႏချာယင်း နီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻအထျꩻတဲင် နီဗွေႏဘုရာꩻပဉ်စဝ်းရိုꩻဖေႏ - အွိုး...ရဟန်ꩻ၊ ဗွေႏစင်ꩻသီးဖုံႏဟွေး၊ နီဗွေႏသီး ကလွေꩻခမ်းတခြာ ကွပ်စွဉ်ႏတအီလွေꩻပါတဝ်း မေတ္တာႏလက်နက်ယိုတဲင်တွော့ꩻ အုံခမ်းတခြာသူꩻနဝ်ꩻ ရက္ခစိုꩻသီး တနိက်သက်တဝ်းနီဗွေႏသီးနဝ်ꩻမ့ꩻ တဖေႏတဝ်း အကူႏအညီႏသနယ်။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ တွမ်ႏလွေꩻဖျင်မွုန်းတဝ်း ခင်ႏလမ်းအလောင်ႏအလင် လွေꩻချာဖျင်ဖျင်ဗော့ꩻ အွိုး ခင်ႏလမ်းလီꩻသူꩻ။ ဇမ္ဗူႏဋိတ်တကျွောန်ꩻလွုမ်းလွုမ်းအကိုယို နီဗွေႏသီးကအီႏလ့ꩻသော့ꩻဗာႏတရာꩻ၊ ကအီႏထွာသော့ꩻ သပ္ပါယအရိုꩻနဝ်ꩻ ကူႏတဗာႏတာႏငါတဲ့ ခွေဘုရာꩻတထီႏတဝ်း။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ အီလွေꩻပါတွမ်ႏပရိတ်တရာꩻတောႏယိုတဲင်တွော့ꩻ လွေꩻဖျင်သွော့ခင်ႏလမ်းလီꩻ၊ လွေꩻအားထုတ်ယင်းသွော့ ကမ္မဌာန်ꩻ ဘုရာꩻသွဉ်လွေꩻဖေႏ ပရိတ်မေတ္တာႏတရာꩻတောႏတဲင်တွော့ꩻ ဝွေꩻဗွေႏသီးရဟန်ꩻ အပါꩻငတ်ꩻရျာꩻလဲ့ ထူႏလွေꩻတွမ်ႏ နီဗွေႏဘုရာꩻ မေတ္တာႏလက်နက်တဲင် ကထွိုင်ႏအားထုက်ကံကျင်ꩻယင်း အွိုးတခြာသူꩻနဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ ရက္ခစိုꩻဒေႏဝါႏဖုံႏလဲ့ ထူႏဆွုမ်ႏဝွေꩻဗွေႏသီးတပိက်၊ ကျိုႏဆွုမ်ႏဝွေꩻဗွေႏသီး ဒွိုႏဖေႏ ဝွေꩻဗွေႏသီး ထီလွံꩻ၊ ထီခွꩻ စစရာႏရာႏ ထွာဖေႏခန်း ဝွေꩻဗွေႏသီးကော်ပီႏ တွမ်ႏဖူးဝေးဆွေႏမျိုꩻနဝ်ꩻ ဗွိုန်ခန်းတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
==မေတ္တာႏသုတ်အကျိုꩻ==
ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ မေတ္တာႏသီးယိုနဝ်ꩻ မဉ်ႏပို့ꩻကုဲင်းကုဲင်း၊ မဉ်ႏပွါꩻကုဲင်းကုဲင်း၊ မဉ်ႏဟွုန်ဗာႏ၊ မဉ်ႏနာႏဗာႏ ပရိတ်တရာꩻတောႏအကျိုꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၁)မျိုꩻသွူ။ (၁၁)မျိုꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ -
# ဗေင်ႏတဲ့ ဗေင်ႏဗာႏအွီႏအွီႏ၊ ချံꩻချံꩻသာႏသာႏ။
# မဉ်ႏထွိုင်ႏလဲ့ခါ ထွိုင်ႏဗာႏချံꩻချံꩻသာႏသာႏ။
# ထာꩻဗေင်ႏမင်းကုဲင်ဖုံႏတဲ့ တထီႏဗာႏတဝ်း။
# လူꩻမဉ်ႏထီႏတဲ့ လူꩻရက်။
# လိုꩻမဉ်ႏထီႏတဲ့ လိုꩻရက်။
# ကထွာဒါႏလူꩻတနံသီးဖုံႏလဲ့ ဖေႏလွဉ်ဒါႏ အကူႏအညီႏ၏
# စိမ်ꩻစွဉ်ႏအစွူႏ၊ လက်နက်၊ ခြီႏ၊ ပြာႏ၊ မေႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏတဲ့ မော့ꩻဗာႏတဝ်း။
# သꩻတဲ့စွူယိုꩻ။
# မဲ့ငါလောင်ႏလွိုးတဲ့ဗန်။
# မဉ်ႏသီတနီꩻခါ တသီလိန်းလွုမ်ꩻဗာႏတဝ်းထာꩻ။
# မဉ်ႏတလ့ꩻတဝ်းခန်း မဂ်ဖိုလ်ႏ မဉ်ႏတတွိုႏတဝ်းခန်း နိဗ္ဗာန်ႏကရိုꩻစားနဝ်ꩻတဲ့ မဉ်ႏလꩻသေꩻခါꩻ မေတ္တာႏဈာန်ႏနဝ်ꩻ တွိုႏဗာႏ ဗျဟ္မာႏခမ်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>ဗွေႏဝရသာမိ - (ပရိတ်အကျောင်ꩻတရာꩻတောႏ)</ref>
==မေတ္တာႏသုတ် (ပါဠိတောႏ)==
<poem>
၁။ ယဿာနုဘာဝတော ယက္ခာ၊
နေဝ ဒဿေန္တိ ဘီသနံ။
ယဉှိ စေဝါ နုယုဉ္ဇန္တော၊
ရတ္တိန္ဒိဝ မတန္ဒိတော။<ref name="PaYateGyi-11">{{cite book |last=မဏိဇောတ |title=ပရိတ်ကြီး ၁၁-သုတ် အသံထွက်ရွတ်ဖတ်နည်းနှင့် မြန်မာပြန် |date=၂၀၀၀-ခုနှစ်၊မေလ |publisher=ဓမ္မခေါင်းလောင်းစာပေ |location=ရန်ကုန်မြို့ |edition=ပထမအကြိမ် |page=စာ ၆၁ }}</ref><ref name="BuddhaBathaKaung">{{cite book |last=သာသနာတော်ထွန်းကား ပြန့်ပွားရေး ဦးစီးဌာန |date=၂၀၁၅ |title=ဗုဒ္ဓဘာသာကောင်းတစ်ယောက် |page=စာ ၂၇၄-၂၇၇}}</ref>{{efn|name=fn1}}
၂။ သုခံ သုပတိ သုတ္တော စ၊
ပါပံ ကိဉ္စိ န ပဿတိ။
ဧဝမာဒိ ဂုဏူပေတံ။
ပရိတ္တံ တံ ဘဏာမ ဟေ။<ref name="PaYateGyi-11"/>
၃။ ကရဏီယ မတ္ထကုသလေန၊
ယန္တ သန္တံ ပဒံ အဘိသမေစ္စ။
သက္ကော ဥဇူ စ သုဟုဇူ စ၊
သုဝစော စဿ မုဒု အနတိမာနီ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၄။ သန္တုဿကော စ သုဘရော စ၊
အပ္ပကိစ္စော စ သလ္လဟုကဝုတ္တိ။
သန္တိန္ဒြိယော စ နိပကော စ၊
အပ္ပဂဗ္ဘော ကုလေသွ န နုဂိဒ္ဓေါ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၅။ န စ ခုဒ္ဒ မာစရေ ကိဉ္စိ၊
ယေန ဝိညူ ပရေ ဥပ ဝဒေယျုံ။
သုခိနောဝ ခေမိနော ဟောန္တု၊
သဗ္ဗသတ္တာ ဘဝန္တု သုခိတတ္တာ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၆။ ယေ ကေစိ ပါဏဘူတတ္ထိ၊
တသာ ဝါ ထာဝရာဝ နဝသေသာ။
ဒီဃာ ဝါ ယေဝ မဟန္တာ၊
မဇ္ဈိမာ ရဿကာ အဏုကထူလာ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၇။ ဒိဋ္ဌာ ဝါ ယေဝ အဒိဋ္ဌာ၊
ယေဝ ဒူရေ ဝသန္တိ အဝိဒူရေ။
ဘူတာဝ သမ္ဘဝေသီဝ၊
သဗ္ဗသတ္တာ ဘဝန္တု သုခိတတ္တာ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၈။ န ပရော ပရံ နိကုဗ္ဗေထ၊
နာတိမညေထ ကတ္ထစိ န ကဉ္စိ။
ဗျာရောသနာ ပဋိဃသည၊
နာညမညဿ ဒုက္ခ မိစ္ဆေယျ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၉။ မာတာ ယထာ နိယံပုတ္တ၊
မာယုသာ ဧကပုတ္တ မနုရက္ခေ။
ဧဝမ္ပိ သဗ္ဗဘူတေသု၊
မာနသံ ဘာဝယေ အပရိမာဏံ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၁၀။ မေတ္တဉ္စ သဗ္ဗလောကသ္မိံ၊
မာနသံ ဘာဝယေ အပရိမာဏံ။
ဥဒ္ဓံ အဓော စ တိရိယဉ္စ၊
အသမ္ဗာဓံ အဝေရ မသပတ္တံ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၁၁။ တိဋ္ဌံ စရံ နိသိန္နော ဝ၊
သယာနော ယာဝတာဿ ဝိတမိဒ္ဓေါ။
ဧတံ သတိံ အဓိဋ္ဌေယျ၊
ဗြဟ္မ မေတံ ဝိဟာရ မိဓ မာဟု။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၁၂။ ဒိဋ္ဌိဉ္စ အနုပဂ္ဂမ္မ၊
သီလဝါ ဒဿနေန သမ္ပန္နော။
ကာမေသု ဝိနယ ဂေဓံ၊
န ဟိ ဇာတုဂ္ဂဗ္ဘသေယျ ပုန ရေတိ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>{{efn|name=fn2}}
မေတ္တသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။
မစ်တ-သုတ်တံ နိတ်ထိတံ
</poem>
===မှတ်စု===
{{notelist|refs=
{{efn|name=fn1|("ယဉှိ" ကို "ယင်ညှိ" ဟုဖတ်ပါ။)<ref name="PaYateGyi-11"/>}}
{{efn|name=fn2|"ဗုဒ္ဓဘာသာကောင်းတစ်ယောက်"စာအုပ်တွင် "ပုန ရေတိ"ဟု သုံးထားသည်။}}
}}
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:မေတ္တသုတ်]]
3zzuqi72ni6e3p5xbmkkfycxwtxjzn6
14413
14412
2022-07-29T02:33:07Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
မေတ္တာႏသုတ် ပရိတ်တရာꩻကပေါႏပေါက်လွဉ်ဒါႏ အစစအသက်သေႏနဝ်ꩻ အွိုးမွိုးနန်းစခါ နီဗွေႏဖရာꩻအစိုး ရဟန်ꩻသီးအပါꩻငတ်ꩻရျာꩻ ထူႏထွူကမ္မဌာန်ꩻနီဗွေႏမျတ်[[ဖရာꩻဂေါတမ|ဘုရာꩻ]]အထျꩻတဲင်တွော့ꩻ အီႏလွေꩻအားထုတ်ကံကျင်ꩻ အရညခမ်းတခြာကိုနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏသီးကလွေꩻအားထုတ်ကံကျင်ꩻ အရညခမ်းတခြာကိုနဝ်ꩻ တအီပါလွေꩻတဝ်းလက်နက်၊ ကွပ်ပွိုးတအီလွေꩻပါတဝ်း နီဗွေႏဘုရာꩻပဉ်စဝ်း အမေတ္တာႏလက်နက်တဲင်တွော့ꩻ ထွိုင်ႏလွေꩻကံကျင်ꩻတရာꩻအွိုး သေင်ႏဆꩻလ့၊ ဝါႏဆꩻလ့ဖုံႏတဲင်ခါ ပွိုးစွဉ်ႏဝွေꩻဗွေႏသီး အသီႏလဘွုံꩻတံꩻခိုꩻတန်ငါႏတဲင်တွော့ꩻ ရုက္ခစိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အုံသေင်ႏလောင်းကီ လꩻတဝ်းဒွုမ် စွီႏတွမ်ႏအပိုတွော့ꩻ လင်ꩻအုံဗာႏဟံႏလောင်းနဝ်ꩻသွူ။ ရက္ခစိုꩻသီးတဲ့ ခင်ႏလမ်းအုံ ထိုꩻမားထိုꩻခန်း။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ တနီꩻထွူတနီꩻတဲ့ ရဟန်ꩻသီး သံးတသဲင်ꩻထိုꩻတဝ်း ရက္ခစိုꩻတဲ့ အခင်ႏလမ်းအုံအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်တဲင်တွော့ꩻ လောက်ꩻခန်းရဟန်ꩻသီး ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏနယ်နေးအနမ်း အဝ်ႏဒျာႏအငွဉ်ꩻမာꩻလ့ အကတူႏလဲ့တပါတဝ်း ကပျꩻနေးနဝ်ꩻတဲ့အဝ်ႏ။ ယင်ဟန်ႏဟန်ႏတဲ့ ထီႏဒျာႏအနမ်းတခဝ်လွုမ်ꩻ တခဝ်နဝ်ꩻထီႏတဝ်း ကပျꩻနေးနဝ်ꩻတဲ့အဝ်ႏ။ ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ ပျꩻနေးအငဝ်း၊ အွဉ်ႏဟွုန်နေးအငဝ်း၊ လောက်ꩻနေးတွမ်ႏအငဝ်းတဲ့အဝ်ႏ။ ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏစွꩻနေးအလွီး ဗွေႏစင်ꩻသီးဖုံႏ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီးဖုံႏ ထွိုင်ႏထီႏ ထာꩻတကောင်ႏတကုဲင်၊ ထွိုင်ႏဟွုန်ဗာႏ ထာꩻတကောင်ႏတကုဲင်အငဝ်းနေးနဝ်ꩻတဲင်ခါ ဝွေꩻဗွေႏသီး အသ့ꩻရာႏသူꩻနဝ်ꩻတဲ့ ဟဝ်တဝ်းဒွုမ်၊ အားထုတ်ကံကျင်ꩻ ကမ္မဌာန်ꩻတရာꩻတဲ့ ထွာလ့ꩻတဝ်းဒွုမ်။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ကျွꩻသဲင်ꩻပြန်ႏချာယင်း နီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻအထျꩻတဲင် နီဗွေႏဘုရာꩻပဉ်စဝ်းရိုꩻဖေႏ - အွိုး...ရဟန်ꩻ၊ ဗွေႏစင်ꩻသီးဖုံႏဟွေး၊ နီဗွေႏသီး ကလွေꩻခမ်းတခြာ ကွပ်စွဉ်ႏတအီလွေꩻပါတဝ်း မေတ္တာႏလက်နက်ယိုတဲင်တွော့ꩻ အုံခမ်းတခြာသူꩻနဝ်ꩻ ရက္ခစိုꩻသီး တနိက်သက်တဝ်းနီဗွေႏသီးနဝ်ꩻမ့ꩻ တဖေႏတဝ်း အကူႏအညီႏသနယ်။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ တွမ်ႏလွေꩻဖျင်မွုန်းတဝ်း ခင်ႏလမ်းအလောင်ႏအလင် လွေꩻချာဖျင်ဖျင်ဗော့ꩻ အွိုး ခင်ႏလမ်းလီꩻသူꩻ။ ဇမ္ဗူႏဋိတ်တကျွောန်ꩻလွုမ်းလွုမ်းအကိုယို နီဗွေႏသီးကအီႏလ့ꩻသော့ꩻဗာႏတရာꩻ၊ ကအီႏထွာသော့ꩻ သပ္ပါယအရိုꩻနဝ်ꩻ ကူႏတဗာႏတာႏငါတဲ့ ခွေဘုရာꩻတထီႏတဝ်း။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ အီလွေꩻပါတွမ်ႏပရိတ်တရာꩻတောႏယိုတဲင်တွော့ꩻ လွေꩻဖျင်သွော့ခင်ႏလမ်းလီꩻ၊ လွေꩻအားထုတ်ယင်းသွော့ ကမ္မဌာန်ꩻ ဘုရာꩻသွဉ်လွေꩻဖေႏ ပရိတ်မေတ္တာႏတရာꩻတောႏတဲင်တွော့ꩻ ဝွေꩻဗွေႏသီးရဟန်ꩻ အပါꩻငတ်ꩻရျာꩻလဲ့ ထူႏလွေꩻတွမ်ႏ နီဗွေႏဘုရာꩻ မေတ္တာႏလက်နက်တဲင် ကထွိုင်ႏအားထုက်ကံကျင်ꩻယင်း အွိုးတခြာသူꩻနဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ ရက္ခစိုꩻဒေႏဝါႏဖုံႏလဲ့ ထူႏဆွုမ်ႏဝွေꩻဗွေႏသီးတပိက်၊ ကျိုႏဆွုမ်ႏဝွေꩻဗွေႏသီး ဒွိုႏဖေႏ ဝွေꩻဗွေႏသီး ထီလွံꩻ၊ ထီခွꩻ စစရာႏရာႏ ထွာဖေႏခန်း ဝွေꩻဗွေႏသီးကော်ပီႏ တွမ်ႏဖူးဝေးဆွေႏမျိုꩻနဝ်ꩻ ဗွိုန်ခန်းတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
==မေတ္တာႏသုတ်အကျိုꩻ==
ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ မေတ္တာႏသီးယိုနဝ်ꩻ မဉ်ႏပို့ꩻကုဲင်းကုဲင်း၊ မဉ်ႏပွါꩻကုဲင်းကုဲင်း၊ မဉ်ႏဟွုန်ဗာႏ၊ မဉ်ႏနာႏဗာႏ ပရိတ်တရာꩻတောႏအကျိုꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၁)မျိုꩻသွူ။ (၁၁)မျိုꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ -
# ဗေင်ႏတဲ့ ဗေင်ႏဗာႏအွီႏအွီႏ၊ ချံꩻချံꩻသာႏသာႏ။
# မဉ်ႏထွိုင်ႏလဲ့ခါ ထွိုင်ႏဗာႏချံꩻချံꩻသာႏသာႏ။
# ထာꩻဗေင်ႏမင်းကုဲင်ဖုံႏတဲ့ တထီႏဗာႏတဝ်း။
# လူꩻမဉ်ႏထီႏတဲ့ လူꩻရက်။
# လိုꩻမဉ်ႏထီႏတဲ့ လိုꩻရက်။
# ကထွာဒါႏလူꩻတနံသီးဖုံႏလဲ့ ဖေႏလွဉ်ဒါႏ အကူႏအညီႏ၏
# စိမ်ꩻစွဉ်ႏအစွူႏ၊ လက်နက်၊ ခြီႏ၊ ပြာႏ၊ မေႏအန္တရာယ်ႏဖုံႏတဲ့ မော့ꩻဗာႏတဝ်း။
# သꩻတဲ့စွူယိုꩻ။
# မဲ့ငါလောင်ႏလွိုးတဲ့ဗန်။
# မဉ်ႏသီတနီꩻခါ တသီလိန်းလွုမ်ꩻဗာႏတဝ်းထာꩻ။
# မဉ်ႏတလ့ꩻတဝ်းခန်း မဂ်ဖိုလ်ႏ မဉ်ႏတတွိုႏတဝ်းခန်း နိဗ္ဗာန်ႏကရိုꩻစားနဝ်ꩻတဲ့ မဉ်ႏလꩻသေꩻခါꩻ မေတ္တာႏဈာန်ႏနဝ်ꩻ တွိုႏဗာႏ ဗျဟ္မာႏခမ်းနဝ်ꩻသွူ။<ref>ဗွေႏဝရသာမိ - (ပရိတ်အကျောင်ꩻတရာꩻတောႏ)</ref>
==မေတ္တာႏသုတ် (ပါဠိတောႏ)==
<poem>
၁။ ယဿာနုဘာဝတော ယက္ခာ၊
နေဝ ဒဿေန္တိ ဘီသနံ။
ယဉှိ စေဝါ နုယုဉ္ဇန္တော၊
ရတ္တိန္ဒိဝ မတန္ဒိတော။<ref name="PaYateGyi-11">{{cite book |last=မဏိဇောတ |title=ပရိတ်ကြီး ၁၁-သုတ် အသံထွက်ရွတ်ဖတ်နည်းနှင့် မြန်မာပြန် |date=၂၀၀၀-ခုနှစ်၊မေလ |publisher=ဓမ္မခေါင်းလောင်းစာပေ |location=ရန်ကုန်မြို့ |edition=ပထမအကြိမ် |page=စာ ၆၁ }}</ref><ref name="BuddhaBathaKaung">{{cite book |last=သာသနာတော်ထွန်းကား ပြန့်ပွားရေး ဦးစီးဌာန |date=၂၀၁၅ |title=ဗုဒ္ဓဘာသာကောင်းတစ်ယောက် |page=စာ ၂၇၄-၂၇၇}}</ref>{{efn|name=fn1}}
၂။ သုခံ သုပတိ သုတ္တော စ၊
ပါပံ ကိဉ္စိ န ပဿတိ။
ဧဝမာဒိ ဂုဏူပေတံ။
ပရိတ္တံ တံ ဘဏာမ ဟေ။<ref name="PaYateGyi-11"/>
၃။ ကရဏီယ မတ္ထကုသလေန၊
ယန္တ သန္တံ ပဒံ အဘိသမေစ္စ။
သက္ကော ဥဇူ စ သုဟုဇူ စ၊
သုဝစော စဿ မုဒု အနတိမာနီ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၄။ သန္တုဿကော စ သုဘရော စ၊
အပ္ပကိစ္စော စ သလ္လဟုကဝုတ္တိ။
သန္တိန္ဒြိယော စ နိပကော စ၊
အပ္ပဂဗ္ဘော ကုလေသွ န နုဂိဒ္ဓေါ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၅။ န စ ခုဒ္ဒ မာစရေ ကိဉ္စိ၊
ယေန ဝိညူ ပရေ ဥပ ဝဒေယျုံ။
သုခိနောဝ ခေမိနော ဟောန္တု၊
သဗ္ဗသတ္တာ ဘဝန္တု သုခိတတ္တာ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၆။ ယေ ကေစိ ပါဏဘူတတ္ထိ၊
တသာ ဝါ ထာဝရာဝ နဝသေသာ။
ဒီဃာ ဝါ ယေဝ မဟန္တာ၊
မဇ္ဈိမာ ရဿကာ အဏုကထူလာ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၇။ ဒိဋ္ဌာ ဝါ ယေဝ အဒိဋ္ဌာ၊
ယေဝ ဒူရေ ဝသန္တိ အဝိဒူရေ။
ဘူတာဝ သမ္ဘဝေသီဝ၊
သဗ္ဗသတ္တာ ဘဝန္တု သုခိတတ္တာ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၈။ န ပရော ပရံ နိကုဗ္ဗေထ၊
နာတိမညေထ ကတ္ထစိ န ကဉ္စိ။
ဗျာရောသနာ ပဋိဃသည၊
နာညမညဿ ဒုက္ခ မိစ္ဆေယျ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၉။ မာတာ ယထာ နိယံပုတ္တ၊
မာယုသာ ဧကပုတ္တ မနုရက္ခေ။
ဧဝမ္ပိ သဗ္ဗဘူတေသု၊
မာနသံ ဘာဝယေ အပရိမာဏံ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၁၀။ မေတ္တဉ္စ သဗ္ဗလောကသ္မိံ၊
မာနသံ ဘာဝယေ အပရိမာဏံ။
ဥဒ္ဓံ အဓော စ တိရိယဉ္စ၊
အသမ္ဗာဓံ အဝေရ မသပတ္တံ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၁၁။ တိဋ္ဌံ စရံ နိသိန္နော ဝ၊
သယာနော ယာဝတာဿ ဝိတမိဒ္ဓေါ။
ဧတံ သတိံ အဓိဋ္ဌေယျ၊
ဗြဟ္မ မေတံ ဝိဟာရ မိဓ မာဟု။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>
၁၂။ ဒိဋ္ဌိဉ္စ အနုပဂ္ဂမ္မ၊
သီလဝါ ဒဿနေန သမ္ပန္နော။
ကာမေသု ဝိနယ ဂေဓံ၊
န ဟိ ဇာတုဂ္ဂဗ္ဘသေယျ ပုန ရေတိ။<ref name="Khuddaka-Pali-2007"/>{{efn|name=fn2}}
မေတ္တသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။
မစ်တ-သုတ်တံ နိတ်ထိတံ
</poem>
===မှတ်စု===
{{notelist|refs=
{{efn|name=fn1|("ယဉှိ" ကို "ယင်ညှိ" ဟုဖတ်ပါ။)<ref name="PaYateGyi-11"/>}}
{{efn|name=fn2|"ဗုဒ္ဓဘာသာကောင်းတစ်ယောက်"စာအုပ်တွင် "ပုန ရေတိ"ဟု သုံးထားသည်။}}
}}
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:မေတ္တသုတ်]]
[[en:Metta Sutta]]
oaojdzkd7fa1fd7bac5n7b88g3mdfjs
အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီ
0
2901
14422
14306
2022-07-29T07:54:50Z
Khun Chit Puu
100
/* ဓါတ်ပွုံႏဖုံႏ */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ
| common_name = အေန်ဒိုနီးသျား
| native_name = {{native name|id|Republik Indonesia}}
| image_flag = Flag of Indonesia.svg
| image_coat = National emblem of Indonesia Garuda Pancasila.svg
| symbol_type = ခမ်းထီတန်အမုဲင်
| national_motto = {{native phrase|kaw|[[Bhinneka Tunggal Ika]]}}<br />"Unity in Diversity"{{hr}}'''National ideology:''' {{lang|id|[[Pancasila (politics)|Pancasila]]}}<ref>{{cite web|url=http://countrystudies.us/indonesia/86.htm|title=Pancasila|publisher=U.S. Library of Congress|date=2017-02-03|access-date=2017-02-05|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170205010135/http://countrystudies.us/indonesia/86.htm|archive-date=2017-02-05}}</ref>{{sfn|Vickers|2005|p=117}}
| national_anthem = "[[Indonesia Raya]]"<br />"Great Indonesia"{{parabr}}{{center|[[File:Indonesiaraya.ogg]]}}
| image_map = {{Switcher|[[File:Indonesia (orthographic projection).svg|frameless]]|Show globe|[[File:Location Indonesia ASEAN.svg|upright=1.15|frameless]]|Show map of ASEAN|default=1}}
| capital = [[ဝေင်ꩻစျာကာတာ]]
| largest_city = ဝေင်ꩻတန်
| coordinates = {{Coord|6|10|S|106|49|E|type:city_region:ID}}
| languages_type = ရွုမ်ꩻသွုံꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ<br/> {{nobold|တွမ်ႏ ခွိုꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ}}
|languages = [[အဉ်ဒိုနီးသျားဘာႏသာႏငဝ်းငွါ]]<!--Note: Not just the official language, but also the national language (bahasa pemersatu)-->
| languages2_type = ဒေႏသခံႏဘာႏသာႏငဝ်းငွါ
| languages2 = Over [[အေန်ဒိုနီးသျားဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|700 languages]]<ref name="ethnologue"/>
| ethnic_groups = * [[Javanese]] <small>(၄၀.၆%)</small>,
* [[Sundanese]] <small>(၁၅%)</small>,
* [[Madurese]] <small>(၃.၃%)</small>,
* [[Minangkabau]] <small>(၂.၇%)</small>,
* [[Betawi]] <small>(၂.၄%)</small>,
* [[Bugis]] <small>(၂.၄%)</small>,
* [[Banten]] <small>(၂%)</small>,
* [[Banjar]] <small>(၁.၇%)</small>,
* အလင် <small>(၂၉.၉%)</small>
| religion_year = 2018
| religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap;|၈၆.၇၀% [[အိစ်သာလမ်ဘာႏသာႏ]]|၁၀.၇၂% [[ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏ]]|၁.၇၄% [[ဟေင်ဒူဘာႏသာႏ]]|၀.၇၇% [[ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]| ၀.၀၄% [[Aliran Kepercayaan|ယိုꩻယာႏ]]| ၀.၀၃% [[Confucianism in Indonesia|Confucianism]]}}
| religion_ref = <ref name="RELIGION">{{cite web|url=https://data.kemenag.go.id/agamadashboard/statistik/umat|title=Statistik Umat Menurut Agama di Indonesia|publisher=[[Ministry of Religious Affairs (Indonesia)|Ministry of Religious Affairs]]|date=2018-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20200903221250/https://data.kemenag.go.id/agamadashboard/statistik/umat|archive-date=2020-09-03|access-date=2020-09-24|language=id}}</ref>
| demonym = [[Indonesians|Indonesian]]
| government_type = ခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ
| leader_title1 = ခမ်းနမ်းဗွႏ
| leader_name1 = [[စျိုကိုဝီဒိုဒို]]
| leader_title2 = ဒုတိယခမ်းနမ်းဗွေႏ
| leader_name2 = စျူးသဲစ်ကာလာ
| leader_title3 = {{nowrap|[[List of Speakers of the People's Representative Council|House Speaker]]}}
| leader_name3 = [[Puan Maharani]]
| leader_title4 = {{nowrap|[[Chief Justice of the Supreme Court of Indonesia|Chief Justice]]}}
| leader_name4 = [[Muhammad Syarifuddin]]
| legislature = [[ခမ်းသားအတွိုင်ႏပင်ႏခံႏလွတ်တောႏ]] (MPR)
| upper_house = [[ဒေႏသဆဲင်ႏရာꩻ နမ်းခြောင်ꩻတင်ကောင်သီ]] (DPD)
| lower_house = [[ခမ်းသားနမ်းခြောင်ꩻတင်ကောင်သီ]] (DPR)
| sovereignty_type = ကေႏညာႏလꩻလွစ်တခြင်ခွင်ꩻ
| sovereignty_note = [[နယ်တာလန်]] တွမ်ႏ [[ဂျပန်ခမ်းထီ|ဂျပန်]]သီးထျꩻ
| established_event1 = [[Proclamation of Indonesian Independence|ကေႏညာႏ]]
| established_date1 = ၁၉၄၅ ဗာႏနေင်ႏ ဩဂုတ်လာ ၁၇နီꩻ
| established_event2 = [[Dutch–Indonesian Round Table Conference|အွဉ်ႏအတီႏ]]
| established_date2 = ၁၉၄၉ဗာႏနေင်ႏ လာဒီသဲဉ်ဗာ ၂၇နီꩻ
| area_km2 = 1,904,569<ref>{{cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2004/Table03.pdf|title=UN Statistics|publisher=United Nations|date=2005|access-date=2007-10-31|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20071031023924/http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2004/Table03.pdf|archive-date=2007-10-31}}</ref>
| area_label = [[Land area|ဟံႏကောင်ခြွဉ်း]]
| area_rank = 14th
| area_sq_mi = 735,358 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water =
| area_label2 = [[Water area|ထီပင်ႏလယ်ႏ (%)]]
| area_data2 = ၄.၈၅
| population_estimate = {{increaseNeutral}} 275,773,800<ref>{{cite web|url=https://www.bps.go.id/indicator/12/1975/1/mid-year-population.html|publisher=[[Statistics Indonesia|Badan Pusat Statistik - Indonesia]]|title=Mid Year Population (Thousand People)|archive-date=30 June 2022|access-date=3 July 2022|url-status=live}}</ref>
| population_census = 270,203,917<ref name="2020census" />
| population_estimate_year = Q2 2022
| population_estimate_rank = 4th
| population_census_year = 2020
| population_density_km2 = 141
| population_density_sq_mi = 365
| population_density_rank = 88th
| GDP_PPP = {{increase}} {{currency|3.995 trillion|USD|passthrough=yes}}<ref name="IMF">{{cite web|title=Report for Selected Countries and Subjects|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=536,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,PPPSH,NID_NGDP,NGSD_NGDP,LUR,LP,BCA,BCA_NGDPD,&sy=2020&ey=2027&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|publisher=International Monetary Fund|access-date=2022-04-19}}</ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 7th
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} {{currency|14,535|USD|passthrough=no}}<ref name="IMF" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 96th
| GDP_nominal = {{increase}} {{currency|1.289 trillion|USD|passthrough=yes}}<ref name="IMF" />
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 17th
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} {{currency|4,691|USD|passthrough=no}}<ref name="IMF" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 104th
| Gini = 38.2
| Gini_year = 2019
| Gini_change = increase <!--/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>{{cite web|title=GINI index (World Bank estimate) – Indonesia|url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=ID|publisher=[[World Bank]]|access-date=2021-04-15}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.718
| HDI_year = 2019
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="2020 components">{{cite book|title=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|date=2020-12-15|publisher=[[United Nations Development Programme]]|isbn=978-92-1-126442-5|pages=343–346|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20201215155214/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|archive-date=2020-12-15|access-date=2020-12-16}}</ref>
| HDI_rank = 107th
| currency = [[Indonesian rupiah]] (Rp)
| currency_code = IDR
| time_zone = [[Time in Indonesia|various]]
| utc_offset = +7 to +9
| date_format = နီꩻ/လာ/နေင်ႏ
| drives_on = ဖဲ့ꩻစေႏ <!--Note that this refers to the side of the road used, not the seating of the driver-->
| calling_code = [[+62]]
| cctld = [[.id]]
}}
'''အိဉ်ဒိုနီးသျာခမ်းထီ''' ([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|အဲင်းကလေတ်]]: Indonesia) {{IPAc-en|audio=En-us-Indonesia.ogg|ˌ|ɪ|n|d|ə|ˈ|n|iː|ʒ|ə}} ရွုမ်ꩻသွုံꩻအမဉ်ꩻနဝ်ꩻ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဟံႏနယ်ႏအဝ်ႏသော့ꩻတွိုက်တဖြုံႏလွိုကို ကထွာဒါႏ ဖြွောမ်းဗူႏမုꩻဟဝ်ငါႏ အချွတ်အထျꩻအာႏဏာႏပဲင်ႏ ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻအာ အာသျအခဝ်ကွဉ်ႏနဝ်ကိုတဲင် ဟံႏနယ်ႏယင်ဟန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻဒျာႏ အိုရှန်းနီးယားကိုနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏ အေင်ဒိယသမုဒ္ဒရာႏတွမ်ႏ ပသိဖိတ်သမုဒ္ဒရာႏခါႏကိုတွော့ꩻ ကြွန်အဝ်ႏစွဉ်ႏ တသောင်ႏသွံရေင်လွိုတဲင် ကမ္ဘာႏတန်အလောင်း ထွာကြွန်အအာသွတ်ꩻ ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="CIA">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/id.html|title=The World Factbook: Indonesia|publisher=Central Intelligence Agency|date=12 December 2017|accessdate=19 December 2017|archivedate=10 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081210041527/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/id.html}}</ref> ဟံႏဧရိယာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ စတုရန်းမဲင်ႏပေါင်ꩻ ၇၃၅,၃၅၈မဲင်ႏတွမ်ႏ ( ၁,၉၀၄,၅၆၉ စတုရန်းကီလိုမီတာ)တဲင် ကမ္ဘာႏတန်အကို အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီနဝ်ꩻ ထဲ့သော့ꩻ ဟံႏဧရိယာႏအလုဲင်းသွတ်ꩻ နံပါတ် ၁၄ ကို ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ပင်ႏလယ်ႏတွမ်ႏ ဟံႏဧရိယာႏ မဉ်ႏတွက်ရော်ꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီယို ထွာစွဉ်ႏ ကမ္ဘာႏတန်အကို နံပါတ်နွုတ်ꩻအတန်သွတ်ꩻ ခမ်းထီတဖြုံႏနဝ်ꩻသွူ။<ref>{{cite web|url=https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|title=Indonesia - The Next Major Oil Importer?|publisher=Seeking Alpha|date=10 January 2017|accessdate=6 February 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170206005019/https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|archivedate=6 February 2017|df=dmy-all}}</ref> လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအဝ်ႏ ၂၆၁ သန်းရပ်တဲင် ကမ္ဘာႏတန်အလောင်း နံပါတ် ၄ လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအအာသွတ်ꩻ ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အော်သထရိုနီးဆျန်းခမ်းထီဖုံႏတွမ်ႏ [[အိစ်သာလမ်ဘာႏသာႏ]]နွို့ဖုံႏ ကအဝ်ႏသော့ꩻအာဒါႏ ခမ်းထီဖုံႏအကို အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီနဝ်ꩻ ထွာလိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအအာသွတ်ꩻ ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီသားတထာႏဝရပ်နဝ်ꩻ အုံအဝ်ႏလွဒျာႏ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီကို လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအအာသွတ်ꩻကထွာဒါႏ စျားဗားကြွန်ကိုနဝ်ꩻသွူ။<ref>{{cite web|url=https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|title=Indonesia - The Next Major Oil Importer?|publisher=Seeking Alpha|date=10 January 2017|accessdate=6 February 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170206005019/https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|archivedate=6 February 2017|df=dmy-all}}</ref>
အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီကိုနဝ်ꩻ ရီပတ်ဗလစ်ကဉ်ပွုံႏစံႏ အစိုႏရအဝ်ႏတဲင် ကလွိုက်ရွေꩻခါꩻဒါႏ ပါလီမန်တွမ်ႏ ခမ်းနမ်းဗွေႏ(သမ္မတလဲ့ ပါသော့ꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီကိုနဝ်ꩻ ခမ်းနယ်ႏအဝ်ႏ (၃၄) နယ်ႏတဲင် (၅)နယ်ႏနဝ်ꩻ ပါꩻသော့ꩻဒျာႏ အထူꩻအိုပ်ချုတ်ရေꩻအရန်းကိုနဝ်ꩻသွူ။ ခွုင်းတဲင်ကမ္ဘာႏဟံႏတန်အလောင်း လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအဝ်ႏသော့ꩻအာသွတ်ꩻကထွာဒါႏ ဝေင်ꩻတန်ဖုံႏအကို အေန်ဒိုနီးသျားဝေင်ꩻတန် စျကာတာဝေင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻ နံပါတ်(၂) ကိုနဝ်ꩻသွူ။
အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီတွမ်ႏ ပါပူအာနယူးဂီနီခမ်းထီ၊ တီမောအခဝ်ကွဉ်ႏခမ်းထီတွမ်ႏ [[မလေးသျားခမ်းထီ]]အခဝ်ကွဉ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ခမ်းထီကူနား အဝ်ႏကပ်ꩻခြꩻစွဉ်ႏတဝင်ꩻ တကောင်ꩻဟံႏယာႏလောင်းဖုံႏသွူ။ ခမ်းထီအသောင်ရင်ꩻအလင်ဖုံႏနဝ်ꩻ [[သေင်ကာပူခမ်းထီ]]၊ [[ဗီယက်နမ်ခမ်းထီ]]၊ [[ဖိလစ်ပိုင်ခမ်းထီ]]၊ [[ဩသတေးလျခမ်းထီ]]၊ ပလောင်းခမ်းထီ တွမ်ႏ အေင်ဒိယခမ်းထီကပဲင်ႏဒါႏ အဲတ်ဒမန်ကြွန် တွမ်ႏ နီကိုဗာကြွန်ဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏပါသော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။<ref>{{cite web|url=https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|title=Indonesia - The Next Major Oil Importer?|publisher=Seeking Alpha|date=10 January 2017|accessdate=6 February 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170206005019/https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|archivedate=6 February 2017|df=dmy-all}}</ref> လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းတဲ့အာ လိုအုံတဲ့တချငါႏ ဒေႏသဖုံႏအဝ်ႏကီလဲ့ ကလုဲင်းတဟာႏငါႏ အေန်ဒိုနီသျားဟံႏရွိုင်ꩻတခြာတန်ကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏထောက်ကံးဖေႏနွောင်ꩻဒျာႏ ဇီဝမျိုꩻဖြယ်ဖုံႏ အာတန်နဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီကိုနဝ်ꩻ သဘာႏဝအရွီႏအခိုႏဖုံႏ အဝ်ႏတွမ်ႏအလွန်းအလွိုတဲင် နဝ်ꩻဖုံႏအကို - နမ်းမေန်(ရေနံ) တွမ်ႏ သဘာႏဝဓာတ်လူး(သဘာဝဓာတ်ငွေ့)၊ ပသီႏဗွာ(ခဲမဖြူ)၊ တောင်ꩻတနျာႏ(ကြေးနီ) တွမ်ႏ ခံꩻဖုံႏလဲ့ပါဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဆို့ꩻအရုဲင်ထာꩻမာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ - ဗွူ၊ နမ်းမန်ꩻမောက်ꩻအွန်၊ နေင်း၊ ကော်ဖီ၊ ကကေးအို၊ ပရတသီႏ၊ အိုမီႏအိုမက်ꩻဖုံႏ တွမ်ႏ ရာဘာဖုံႏတဲ့ ထန်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="OEC">{{cite web|url=http://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/idn/|title=Indonesia|publisher=The Observatory of Economic Complexity|date=2016|accessdate=19 November 2016|archivedate=1 April 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170401221338/http://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/idn/}}</ref> အေန်ဒိုနီးသျားသီး အဓိက ကူꩻကားဖက်ခမ်းထီဖုံႏနဝ်ꩻ - [[ခယ်ႏခမ်းထီ]]၊ [[အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ]]၊ [[ဂျပန်ခမ်းထီ]]၊ [[သေင်ကာပူခမ်းထီ]] တွမ်ႏ [[အေင်ဒိယခမ်းထီ]]ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref>{{cite web|url=http://www.worldstopexports.com/indonesias-top-15-import-partners/|title=Indonesia's Top Trading Partners|author=Workman, Daniel|publisher=World's Top Exports|date=26 December 2017|accessdate=25 February 2018|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180225061410/http://www.worldstopexports.com/indonesias-top-15-import-partners/|archivedate=25 February 2018|df=dmy-all}}</ref>
အေန်ဒိုနီးသျားကြွန်ဗူႏနဝ်ꩻ တိန်ႏတွိုႏ ၇ ရျာꩻဗူႏရပ်မ့ꩻ ကွဲစအွဉ်ႏရေꩻလွဉ် ဖြေꩻစာကူꩻကားရေꩻတဲင် နဝ်ꩻခါအခိန်ႏ သီရိဝိဟာရခမ်းထီ တွမ်ႏ မာဂျာပါဟစ်ခမ်းထီဖုံႏကို ခယ်ႏခွန်ဟော်ခံꩻဆွိုက်ဖုံႏတွမ်ႏ အေင်ဒိယခွန်ဟော်ခံꩻခမ်းထီသီးလဲ့ အဝ်ႏဖြေꩻစာꩻကူႏကားလူႏလုဲင်ႏချာငါတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
တယ်ႏစ ခရစ်တောႏပေါႏလွဉ်ထွူ တညငါႏတဝ်းအခိန်ႏ ဒေႏသခံႏခွန်ဟော်ꩻခံꩻသီးနဝ်ꩻ ထူႏဆွုပ်လွေꩻ ခမ်းလင်သား ယေန်ႏကေႏမုꩻ၊ ဘာႏသာႏရေꩻတွမ်ႏ ခမ်းထီအရေꩻပွုံႏစံႏဖုံႏတဲင် ထွာလွဉ် ဟေင်ဒူတွမ်ႏ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခမ်းထီတဲင် လွိုင်ႏကွုန်ꩻတိုꩻတက်လွဉ်စွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီသမဲင်ꩻအကိုနဝ်ꩻ အထီႏတောႏဝွေꩻသီးသဘာႏဝအရွီႏအခိုႏဖုံႏတွော့ꩻ ကခံႏဗာႏ အာႏရဲင်ꩻတလာဒါႏခမ်းထီလောင်ႏလင်သားဖုံႏ ကဒို့ꩻတခြို့ꩻဒါႏ အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏပါသော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ မွတ်သလဉ်ကုင်ႏသဲႏသီးတွမ်ႏ ဆူဖီပညာႏသျင်ႏသီးနဝ်ꩻ သံးအီလွဉ်သော့ꩻ အိစ်သာလာမ်ဘာႏသာႏ၊ ဥရောပသီးနဝ်ꩻ သံးအီလွဉ် ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏတဲင် အဝ်ႏလယ်ႏထွံႏလေ့လာဟံႏနယ်ႏတောႏတွင်ꩻ သံးမဲဉ်ရိမ်ဒို့ꩻတခြို့တဝင်ꩻ အိုမီႏအိုမက်ꩻကြွန်ကထွာဒါႏ မာလူကူးကြွန်နဝ်ꩻတဲင် ရွို့ꩻရန်ႏစွဉ်ႏဒျာႏလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏစစွဉ်ႏ ဒတ်ချ်လိုꩻခွိုꩻသီး ကိုလိုနီအနေႏ ကသွင်ꩻသော့ꩻဒါႏ အမ်ဗိုးအီးနား တွမ်ႏ ဗာတာဗီးယားဖုံႏတဲင် ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ကြွန်ဗူႏကားကအဝ်ႏလဲ့ ပေါ်တူဂီ၊ ပဉ်တစ် တွမ်ႏ ဗြိတိဆျသီးဖုံႏနဝ်ꩻ သိမ်ꩻအွဉ်ႏထွာထိုꩻခန်းဒျာႏ ကိုလိုနီနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻအကို တီမောတွမ်ႏ ယူဂီနီးအခဝ်တွို့ꩻတဲ့ ပါနေနေသွူ။ ဒုတိယကမ္ဘာႏစဲ့ꩻ တိန်ႏတဲင် အေန်ဒိုနီသျားခမ်းထီလဲ့ ကေႏညာႏလꩻခန်းဒျာႏ လွစ်တခြင်ခွင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
==ဟဲ့ꩻဖန်အမဉ်ꩻခန်ꩻ==
"အေန်ဒိုနီးသျား" အမဉ်ꩻဝေါဟာရနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ အေန်ဒို(indos) တွမ်ႏ နီသော့သ်(nesos)ကရိုꩻဒါႏ [[ဂရိ]]ဘာႏသာႏငဝ်းငွါကိုလွဉ်ဒျာႏတဲင် မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးနဝ်ꩻ အေင်ဒိယကြွန်ဖုံႏ အဓိပ္ပါယ်ႏလꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ <ref name="EcoSeas1">{{cite book|author1=Tomascik, T.|author2=Mah, J.A.|author3=Nontji, A.|author4=Moosa, M.K.|title=The Ecology of the Indonesian Seas – Part One|publisher=Periplus Editions|year=1996|location=Hong Kong|isbn=962-593-078-7}}</ref> ကဟဲ့ꩻဖန်စ ခမ်းထီမဉ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ခါးလားကတယ်ႏထောင်ႏ လွစ်တခြင်ဒါႏ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီခိန်ႏ ၁၈ ရျာꩻဗူႏကိုကာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="indoety">{{cite web|url=http://www.pikiran-rakyat.com/cetak/0804/16/0802.htm|title=The origin of Indonesia's name|author=Anshory, Irfan|publisher=Pikiran Rakyat|date=16 August 2004|accessdate=15 December 2006|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061215190155/http://www.pikiran-rakyat.com/cetak/0804/16/0802.htm|archivedate=15 December 2006|df=dmy-all}}</ref> တိန်ႏတွိုႏ ၁၈၅၀ ဗာႏနေင်ႏတဲင် အဲင်းကလေတ်လိုꩻခွိုꩻဗူႏဗေဒပညာႏသျင်ႏ ဂျော့ရှ်ဝဉ်သာအားရ်နဝ်ꩻ လိုꩻကောကအုံအဝ်ႏဒါႏ အေင်ဒိယကြွန်ဗူႏလောင်းသားယို ဝွေꩻဟဲ့ꩻဒျာႏ အဥ်ဒုနီးဆျန်း (Indunesians) တွမ်ႏ လိုꩻကအုံအဝ်ႏဒါႏ မလာယန်ကြွန်စွယ်ႏသားနဝ်ꩻ ဝွေꩻဟဲ့ꩻဒျာႏ မလာယုနီးဆျန်း (Malayunesians) စတဲင် ဝွေꩻကကျွိုက်ရာꩻ အသွုံꩻအနွုံꩻအလွောက်ꩻ အဝ်ႏဟဲ့ꩻဖန်ခါꩻဒျာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။{{sfn|Earl|1850|p=119}} ဂျာနယ်နဝ်ꩻကိုနေနေ ဝွေꩻတပဲ့ꩻကျောင်ꩻသားတဖြာꩻကထွာဒါႏ စိမ်းသ်ရစ်ဆဲတ်သန် လိုဂန် နဝ်ꩻ အေင်ဒိယကြွန်ဗူႏကရိုꩻဒါႏ ခမ်းထီမဉ်ꩻယို ဝွေꩻအဝ်ႏဟဲ့ꩻဗွိုန်အဓိပ္ပါယ်ႏ အေန်ဒိုနီးသျား နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။<ref name="JIAEA_3">{{cite journal|author=Logan, James Richardson|title=The Ethnology of the Indian Archipelago: Embracing Enquiries into the Continental Relations of the Indo-Pacific Islanders|url=https://archive.org/details/ethnologyIndian00Loga|journal=Journal of the Indian Archipelago and Eastern Asia (JIAEA)|year=1850|pages=4:252–347}}</ref>{{sfn|Earl|1850|pp=254, 277–278}} ကွဲတွော့ꩻတဲင် ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ဒတ်ဆ်ပညာႏသျင်ႏသီးကထေဒါႏ အေန်ဒီအခဝ်ကွဉ်ႏဂျာနယ်ဖုံႏကိုနဝ်ꩻ တမဲဉ်သွုံꩻလွတဝ်း အဉ်ဒိုနီးသျားတဲင် မဲဉ်သွုံꩻလွဒျာႏ မလေးကြွန်စွယ်ႏဖုံႏတွမ်ႏ နယ်တာလန် အဉ်ဒီအခဝ်ကွဉ်ႏ ကရိုꩻဒါႏ အမဉ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ သွုံအာဒါႏအမဉ်ꩻနဝ်ꩻ အေန်ဒီအခဝ်ကွဉ်ႏတွမ်ႏ အေန်သူလေန်ဒီ (Insulinde) ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="Kroef">{{cite journal|title=The Term Indonesia: Its Origin and Usage|journal=Journal of the American Oriental Society|author=Justus M van der Kroef|volume=71|issue=3|pages=166–171|year=1951|doi=10.2307/595186|jstor=595186}}</ref>
၁၉၀၀ နေင်ႏမာꩻငါတဲင် နယ်တာလန်အထန်ႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ ပညာႏသျင်ႏသီးဖုံႏနဝ်ꩻ သွုံꩻအာလွဉ်ဒျာႏ အေန်ဒိုနီးသျားကရိုꩻဒါႏ အမဉ်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ခွိုꩻရက်ဒေႏသခံႏသီးဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏဟဲ့ꩻယို့ꩻလွ ခမ်းထီရေꩻအသွုံꩻအနွုံꩻအနေႏနဝ်ꩻသွူ။ <ref name="Kroef"/> အဝ်ႏ ဗာလဉ်တက္ကသိုလ်ႏ အဒေါ့ဖ် ဗတ်ဆျန်းကထေဒါႏ "အေန်ဒိုနီးသျား တဝ်းလဲ့ မလေးကြွန်ဗူႏဖုံႏ ၁၈၈၄-၁၈၉၄" ကဟဲ့ꩻဒါႏ လိတ်အုပ်ကိုတဲင် လိုꩻသီးဖုံႏကွဲသေအာအာလွဉ်စွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဒေႏသခံႏပညာႏသျင်ႏသီးဖုံႏအကို ကီ ဟာစျာ ဒီဝမ်တာရာနဝ်ꩻ အွဉ်ဟဲ့ꩻစ့ရီးဝင်ꩻ အမဉ်ꩻယိုတဲင် တိန်ႏတွိုႏ ၁၉၁၃ဗာႏနေင်ႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻတယ်ႏထောင်ႏခန်း "အေန်ဒိုနီးသျားသတင်ꩻစာႏတွိုက်" ကဟဲ့ꩻဒါႏ သတင်ꩻစာႏတွိုက် တဖြုံႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="indoety"/>
==ဟံႏပထဝီႏ==
[[File:Tangkahan buluh river 09N8978.jpg|thumb|left|ကာလီမန်တန် တောမ်ႏ ဆူမတြာကို ကအဝ်ႏဒါႏ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းတခြာပုင်ႏ]]
အီကွေတာတလီးလွုမ်းဒေႏသကို အေန်ဒိုနီးသျားရာႏသီႏဥတုနဝ်ꩻ တနေင်ႏလွုမ်းလွုမ်း ညီႏတရျားသေႏသေႏဝင်ꩻသွူ။ <ref>{{cite web|url=http://www.metoffice.gov.uk/binaries/content/assets/mohippo/pdf/8/f/indonesia.pdf|title=Climate: Observations, projections and impacts|publisher=Met Office Hadley Centre|accessdate=16 August 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170816111123/http://www.metoffice.gov.uk/binaries/content/assets/mohippo/pdf/8/f/indonesia.pdf|archivedate=16 August 2017|df=dmy-all}}</ref>အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီရာႏသီႏဥတုနဝ်ꩻ အဝ်ႏကွို့ꩻ ခမ်းခါတွမ်ႏ ခမ်းသဲင်ꩻနီမျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။ ထာꩻခွꩻဥတုဖုံႏ၊ ထာꩻလျားဥတုဖုံႏ တအဝ်ႏတဝ်းသွူ။ <ref name="worldbank1">{{cite web|url=http://siteresources.worldbank.org/INTINDONESIA/Resources/Environment/ClimateChange_Full_EN.pdf|title=Indonesia and Climate Change: Current Status and Policies|publisher=World Bank|accessdate=27 December 2016|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161227202326/http://siteresources.worldbank.org/INTINDONESIA/Resources/Environment/ClimateChange_Full_EN.pdf|archivedate=27 December 2016|df=dmy-all}}</ref>
အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းသဲင်ရာႏသီႏဥတုနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာ တယ်ႏစ လာဧဗီ ဗꩻလွေꩻ လာအောက်တိုဗာ အခါႏလယ်ႏကိုတဲင် ခမ်းခါရာႏသီႏနဝ်ꩻ တယ်ႏစ လာနိုဝဲင်ဗာ ဗꩻလွေꩻ မတ်လာ အခါႏလယ်ႏကိုသွူ။ <ref name="worldbank1"/> အေန်ဒိုနီးသျားရာႏသီႏဥတုကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏအလျားရာႏသီႏတဲင် အဓိကကြွန်ဖုံႏကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ အလျားခဝ်သေင်ႏတခြာ(အပူပိုင်းသစ်တော)ဖုံႏ အဝ်ႏပွိုင်ႏစိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
စျားဗားကြွန်ဆ့ꩻထင်ꩻကိုကအဝ်ႏဒါႏ နောင်ရွေꩻဖင်ႏ၊ သူလာဝွေသီကြွန်ဆ့ꩻနဝ်တွမ်ႏ ဆ့ꩻကွဉ်ႏကိုကအဝ်ႏဒါႏ နောင်ရွေꩻဖင်ႏ တွမ်ႏ ဗာလီကြွန်ဖုံႏနဝ်ꩻ အလျားခဝ်တလီꩻခမ်း(အပူပိုင်းမုတ်သုံလေ)ရာႏသီႏဥတုအဝ်ႏတဲင် စျားဗားအခဝ်ထာႏဝ ယထွောင်းထွောင်း၊ စျားဗားအခဝ်တွို့ꩻ ဟံႏယန်ꩻ(ဖွိုႏ)ဒေႏသ၊ ပါပူအာ နောင်ကူရွေꩻအခဝ်နဝ် တောမ်ႏ လုံဗောက်ကြွန်အခဝ်ကွဉ်ႏ ကြွန်ပေႏဖုံႏအကိုနဝ်ꩻ သာဗာရာႏသီႏဥတုအဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲတွော့ꩻ ထိုထဲင်းထီပင်ႏလယ်ႏ တယ်ႏ ပေ၄,၃၀၀ ဗꩻလွေꩻ ၄,၉၀၀ အခါႏ (တယ်ႏမီတာ ၁,၃၀၀ ဗꩻလွေꩻ မီတာ ၁,၅၀၀အခါႏ) ကောင်ဆောင်ႏဖုံႏ အဝ်ႏထွိုင်ထပ်ဒါႏ ခင်ႏလမ်းဒေႏသဖုံႏအကိုနဝ်ꩻ ရာႏသီႏဥတုခွꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ တွမ်ႏခမ်းတခြာရာႏသီႏဥတုဖုံႏ ကအဝ်ႏဗော့ꩻဒါႏ ဒေႏသတကောင်ꩻလောင်းဖုံႏနဝ်ꩻ ကုဲင်းထီႏမော့ꩻဗာႏအာ သမုဒ္ဒရာႏရာႏသီႏဥတု (ကိုပန်ရာႏသီႏဥတု အမျိုꩻအသာꩻ "Cfb")တဲင် တနေင်ႏလွုမ်းလွုမ်း ခဉ်ႏခမ်းထီနဝ်ꩻ လꩻကွို့ꩻ တသမတ်လွုမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ တွမ်ႏ ခမ်း အလျားခဝ် ခမ်းတလီꩻရာႏသီႏဥတုဖုံႏ၊ သဗားနားရာႏသီႏဥတုဖုံႏ ကအဝ်ႏကပ့်ꩻခြ့ꩻဒါႏ တကောင်ꩻဒေႏသလောင်းနဝ်ꩻ ပေါင်းသေန်ႏ အလျားခဝ်ရာႏသီႏဥတု တကောင်ꩻရာႏသီႏဥတု (ကိုပန်ရာႏသီႏဥတု အမျိုꩻအသာꩻ "Cwb")ကုဲင်းအဝ်ႏဒါႏနဝ်ꩻသွူ။
[[File:Rinca Island.jpg|thumb|လဲတ်သား သွန်ဒါကြွန်ကိုကအဝ်ႏဒါႏ ရဉ်ကာကြွန်။ [[ဩသတေးလျ]]ထျꩻ နူသာတန်ဂါရာကြွန်တွမ်ႏ စျားဗားကြွန်အခဝ်ကွဉ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ကုဲင်းသူခြွောင်းဒါႏနဝ်ꩻသွူ။]]
ကာလီမန်တန် တောမ်ႏ ဆူမတြာကြွန် ဒေႏသဖုံႏအကိုနဝ်ꩻ ရာႏသီႏဥတု တဗာႏတောမ်ႏတဗာႏ၊ ခမ်းထီခဉ်ႏ တဗာႏတောမ်ႏတဗာႏ ကုဲင်းကွာႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻပေႏလွုမ်ꩻသွူ။ ဆူမတြာတွို့ꩻ၊ ကာလီမန်တန်တွို့ꩻ၊ ဂျားဗျားတွို့ꩻ တောမ်ႏ ပါပူအာ ဖဲ့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ခမ်းကုဲင်းကွိုန်ꩻမွေးမုဲင်းထာꩻသွူ။ အခဝ် ကအဝ်ႏကပ့်ꩻခြ့ꩻဒါႏ ဩသတေးလျဖဲ့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ သူခြွောင်းဒျာႏနုဲင်း သူလာဝွေသီ အခဝ်ယထွောင်းထွောင်း တောမ်ႏ သွန်ဗာဒေႏသဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အေန်ဒိုနီးသျား ဧရိယာႏ ၈၁%ရပ်ကိုနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ ထီနမ်း လွံꩻလွံꩻလျားလျားဖုံႏအဝ်ႏတရျားဝင်ꩻတဲင် အလျားခိဉ်ႏလဲ့ကုဲင်းအဝ်ႏတရျားသေႏသေႏဒျာႏသွူ။ အလျားခိဉ်ႏဖုံႏ ကားကအဝ်ႏ မိဉ်ႏခြိ့ꩻတွောင်းလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻ နောင်ကူရွေꩻထာꩻပြင်ႏကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏ {{convert|၂၈|°C|1}}ရပ်တဲင်၊ ထာꩻကောင်ꩻဖွိုႏခါႏ တွမ်ႏ ထာꩻကောင်ꩻဖွိုႏလောင်းဒေႏသဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ {{convert|၂၆|°C|1}}ရပ်နဝ်ꩻသွူ၊ ထာꩻကောင်ꩻထိုလောင်းဒေႏသဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ {{convert|၂၃|°C|1}} ရပ်နဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏခြိ့ꩻတွောင်းအစိုႏဓာတ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏလွေꩻ တယ်ႏ ၇၀% ဗꩻလွေꩻ ၉၀% အခါႏလယ်ႏရပ်သွူ။ တလီꩻနဝ်ꩻ တမာꩻသန်ငါႏတဝ်းတဲင် ကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ ရမ်ꩻလဲင်ꩻလ့ꩻနေးသွူ။ တယ်ႏစသွန်လာ ဗꩻလွေꩻအောက်တိုဗာနဝ်ꩻ ခမ်းတလီꩻ မာꩻနဝ် မာꩻကွဉ်ႏဒျာႏတဲင်၊ တယ်ႏစ နိုဝဲင်ဗာလာ ဗꩻလွေꩻ မတ်လာနဝ်ꩻ ခမ်းတလီꩻ မာꩻတွို့ꩻထင်ꩻဒျာႏသွူ။ ဖြီကင်းတလီꩻသား ကလွေꩻသဲင်ꩻထီပြင်ႏလောင်းနဝ်ꩻ တုဲင်ဖွန်း(တလီꩻသန်ခမ်းတန်)မုန်တိုင်းဖုံႏ အန္တရာယ်ႏတန်မုန်တိုင်းဖုံႏ တပေါႏအဝ်ႏတဝ်းကီလဲ့ လုံဗောက် တွမ်ႏ သေ့ရဲပ် ထီစူခါႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထီသန်မွေးစွဉ်ႏထာꩻသွူ။
==ခမ်းထီရေꩻတွမ်ႏ အစိုႏရ==
==စီꩻပွာꩻရေꩻ==
==လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းတွမ်ႏ အုံအဝ်ႏစွစ်ꩻလီဒါႏခင်ႏလမ်း==
==ယေန်ႏကေႏမုꩻ==
==ထွားထဲင်းယင်း ကဏ္ဍနုဲင်းယို==
==ဓါတ်ပွုံႏဖုံႏ==
<center><gallery caption="Indonesia" widths="180px" heights="120px" perrow="4">
File:Museum Nasional Indonesia.jpg|စျာကာတာထာႏဝကို ခမ်းထီတန်[[ပျꩻတွိုက်]]
File:Monumen nasional jakarta.jpg|ခမ်းထီတန် အထိန်ꩻအမုဲင် လမ်းတန်ပုင်ႏ
File:Jakarta Skyline Part 2.jpg|ဝိစမာ ၄၆၊ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီကို အတန်သွတ်ꩻ မိုးမျော်တွိုက်တန်၊ အဝ်ႏစျာကာတာ မိုးမျော်တိုက်ဖုံႏ အကဲဉ်သွူ။
File:Central Jakarta.JPG|စျလန်း တာမရိဉ်း၊ စျာကာတာထာႏဝကိုကအဝ်ႏဒါႏ အဓိကတဖူꩻတန်
File:Gambir Station Platform.jpg|A train at [[Gambir]] station in [[Central Jakarta]]
File:BungKarno-indonoob.JPG|The [[Bung Karno Stadium]] is capable of hosting 100,000 spectators
File:Indonesia 2002 CIA map.png|အေန်ဒိုနီးသျားဟံႏဧရိယာႏပုင်ႏ
File:Indonesia provinces english.png|အေန်ဒိုနီးသျား ခမ်းနယ်ႏဧရိယာႏပုင်ႏ
File:Jalan malioboro - Jogjakarta.JPG|မာလီယိုဗိုရို၊ ဝေင်ꩻတန်ယိုကီယာကာတာကို ကအဝ်ႏဒါႏ မိဉ်ꩻအတန်သွတ်ꩻ တဖူꩻတန်
Image:transjogja.jpg|Trans Jogja Bus. A bus rapid transit system in Yogyakarta city
File:SOTO FOOD.jpg|A selection of [[Indonesian cuisine|Indonesian food]], including ''Soto Ayam'' (chicken soup), ''sate kerang'' ([[satay|shellfish kebabs]]), ''telor pindang'' (preserved eggs), ''perkedel'' (fritter), and ''es teh manis'' (sweet iced tea)
File:Indonesian Army infantryman participating in the GPOI.jpg|An Indonesian Army infantryman participating in the U.N.'s Global Peacekeeping Operation Initiative
Image:Panser side left.JPG|Pindad Panser "Anoa" shown during Indo Defense and Aerospace Expo 2008
|Indonesian Naval vessels
Image:AURI B-25.jpg|B-25 Mitchell bombers of the AURI in the 1950s
Image:Jmnei.jpg|A [[Javanese people|Javanese]] engineer closes one of the gun bay doors on a Dutch [[Brewster Buffalo|Buffalo]], January 1942.
|[[Mazda6]] used by the Jakarta Metro Highway Patrol (''Ditlantas Polda Metro Jaya'') as a patrol car
|[[Mitsubishi Lancer]] used by Vital Object Protection of Indonesian National Police
File:ID_diesel_loco_CC_201-05_060327_4217_kta.jpg|GE U20C in [[Indonesia]], #CC201-05
File:Diesel_locomotive.JPG|GE U20C "Full-Width Cabin" in Indonesia, #CC203-22
File:ID_diesel_loco_CC_204-06_060403_2512_mri.jpg|GE U20C full computer control locomotive in Indonesia, #CC204-06
[...]
</gallery></center>
== အာႏကွိုꩻ ==
{{Reflist}}
[[Category:အာသျတွိုက်ကို ခမ်းထီဖုံႏ]]
[[my:အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ]]
[[en:Indonesia]]
2wo77znxap2wxk8zh04wi3n6m6ecbcq
14423
14422
2022-07-29T08:07:10Z
Khun Chit Puu
100
/* ဓါတ်ပွုံႏဖုံႏ */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ
| common_name = အေန်ဒိုနီးသျား
| native_name = {{native name|id|Republik Indonesia}}
| image_flag = Flag of Indonesia.svg
| image_coat = National emblem of Indonesia Garuda Pancasila.svg
| symbol_type = ခမ်းထီတန်အမုဲင်
| national_motto = {{native phrase|kaw|[[Bhinneka Tunggal Ika]]}}<br />"Unity in Diversity"{{hr}}'''National ideology:''' {{lang|id|[[Pancasila (politics)|Pancasila]]}}<ref>{{cite web|url=http://countrystudies.us/indonesia/86.htm|title=Pancasila|publisher=U.S. Library of Congress|date=2017-02-03|access-date=2017-02-05|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170205010135/http://countrystudies.us/indonesia/86.htm|archive-date=2017-02-05}}</ref>{{sfn|Vickers|2005|p=117}}
| national_anthem = "[[Indonesia Raya]]"<br />"Great Indonesia"{{parabr}}{{center|[[File:Indonesiaraya.ogg]]}}
| image_map = {{Switcher|[[File:Indonesia (orthographic projection).svg|frameless]]|Show globe|[[File:Location Indonesia ASEAN.svg|upright=1.15|frameless]]|Show map of ASEAN|default=1}}
| capital = [[ဝေင်ꩻစျာကာတာ]]
| largest_city = ဝေင်ꩻတန်
| coordinates = {{Coord|6|10|S|106|49|E|type:city_region:ID}}
| languages_type = ရွုမ်ꩻသွုံꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ<br/> {{nobold|တွမ်ႏ ခွိုꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ}}
|languages = [[အဉ်ဒိုနီးသျားဘာႏသာႏငဝ်းငွါ]]<!--Note: Not just the official language, but also the national language (bahasa pemersatu)-->
| languages2_type = ဒေႏသခံႏဘာႏသာႏငဝ်းငွါ
| languages2 = Over [[အေန်ဒိုနီးသျားဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|700 languages]]<ref name="ethnologue"/>
| ethnic_groups = * [[Javanese]] <small>(၄၀.၆%)</small>,
* [[Sundanese]] <small>(၁၅%)</small>,
* [[Madurese]] <small>(၃.၃%)</small>,
* [[Minangkabau]] <small>(၂.၇%)</small>,
* [[Betawi]] <small>(၂.၄%)</small>,
* [[Bugis]] <small>(၂.၄%)</small>,
* [[Banten]] <small>(၂%)</small>,
* [[Banjar]] <small>(၁.၇%)</small>,
* အလင် <small>(၂၉.၉%)</small>
| religion_year = 2018
| religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap;|၈၆.၇၀% [[အိစ်သာလမ်ဘာႏသာႏ]]|၁၀.၇၂% [[ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏ]]|၁.၇၄% [[ဟေင်ဒူဘာႏသာႏ]]|၀.၇၇% [[ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]| ၀.၀၄% [[Aliran Kepercayaan|ယိုꩻယာႏ]]| ၀.၀၃% [[Confucianism in Indonesia|Confucianism]]}}
| religion_ref = <ref name="RELIGION">{{cite web|url=https://data.kemenag.go.id/agamadashboard/statistik/umat|title=Statistik Umat Menurut Agama di Indonesia|publisher=[[Ministry of Religious Affairs (Indonesia)|Ministry of Religious Affairs]]|date=2018-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20200903221250/https://data.kemenag.go.id/agamadashboard/statistik/umat|archive-date=2020-09-03|access-date=2020-09-24|language=id}}</ref>
| demonym = [[Indonesians|Indonesian]]
| government_type = ခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ
| leader_title1 = ခမ်းနမ်းဗွႏ
| leader_name1 = [[စျိုကိုဝီဒိုဒို]]
| leader_title2 = ဒုတိယခမ်းနမ်းဗွေႏ
| leader_name2 = စျူးသဲစ်ကာလာ
| leader_title3 = {{nowrap|[[List of Speakers of the People's Representative Council|House Speaker]]}}
| leader_name3 = [[Puan Maharani]]
| leader_title4 = {{nowrap|[[Chief Justice of the Supreme Court of Indonesia|Chief Justice]]}}
| leader_name4 = [[Muhammad Syarifuddin]]
| legislature = [[ခမ်းသားအတွိုင်ႏပင်ႏခံႏလွတ်တောႏ]] (MPR)
| upper_house = [[ဒေႏသဆဲင်ႏရာꩻ နမ်းခြောင်ꩻတင်ကောင်သီ]] (DPD)
| lower_house = [[ခမ်းသားနမ်းခြောင်ꩻတင်ကောင်သီ]] (DPR)
| sovereignty_type = ကေႏညာႏလꩻလွစ်တခြင်ခွင်ꩻ
| sovereignty_note = [[နယ်တာလန်]] တွမ်ႏ [[ဂျပန်ခမ်းထီ|ဂျပန်]]သီးထျꩻ
| established_event1 = [[Proclamation of Indonesian Independence|ကေႏညာႏ]]
| established_date1 = ၁၉၄၅ ဗာႏနေင်ႏ ဩဂုတ်လာ ၁၇နီꩻ
| established_event2 = [[Dutch–Indonesian Round Table Conference|အွဉ်ႏအတီႏ]]
| established_date2 = ၁၉၄၉ဗာႏနေင်ႏ လာဒီသဲဉ်ဗာ ၂၇နီꩻ
| area_km2 = 1,904,569<ref>{{cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2004/Table03.pdf|title=UN Statistics|publisher=United Nations|date=2005|access-date=2007-10-31|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20071031023924/http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2004/Table03.pdf|archive-date=2007-10-31}}</ref>
| area_label = [[Land area|ဟံႏကောင်ခြွဉ်း]]
| area_rank = 14th
| area_sq_mi = 735,358 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water =
| area_label2 = [[Water area|ထီပင်ႏလယ်ႏ (%)]]
| area_data2 = ၄.၈၅
| population_estimate = {{increaseNeutral}} 275,773,800<ref>{{cite web|url=https://www.bps.go.id/indicator/12/1975/1/mid-year-population.html|publisher=[[Statistics Indonesia|Badan Pusat Statistik - Indonesia]]|title=Mid Year Population (Thousand People)|archive-date=30 June 2022|access-date=3 July 2022|url-status=live}}</ref>
| population_census = 270,203,917<ref name="2020census" />
| population_estimate_year = Q2 2022
| population_estimate_rank = 4th
| population_census_year = 2020
| population_density_km2 = 141
| population_density_sq_mi = 365
| population_density_rank = 88th
| GDP_PPP = {{increase}} {{currency|3.995 trillion|USD|passthrough=yes}}<ref name="IMF">{{cite web|title=Report for Selected Countries and Subjects|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=536,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,PPPSH,NID_NGDP,NGSD_NGDP,LUR,LP,BCA,BCA_NGDPD,&sy=2020&ey=2027&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|publisher=International Monetary Fund|access-date=2022-04-19}}</ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 7th
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} {{currency|14,535|USD|passthrough=no}}<ref name="IMF" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 96th
| GDP_nominal = {{increase}} {{currency|1.289 trillion|USD|passthrough=yes}}<ref name="IMF" />
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 17th
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} {{currency|4,691|USD|passthrough=no}}<ref name="IMF" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 104th
| Gini = 38.2
| Gini_year = 2019
| Gini_change = increase <!--/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>{{cite web|title=GINI index (World Bank estimate) – Indonesia|url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=ID|publisher=[[World Bank]]|access-date=2021-04-15}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.718
| HDI_year = 2019
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="2020 components">{{cite book|title=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|date=2020-12-15|publisher=[[United Nations Development Programme]]|isbn=978-92-1-126442-5|pages=343–346|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20201215155214/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|archive-date=2020-12-15|access-date=2020-12-16}}</ref>
| HDI_rank = 107th
| currency = [[Indonesian rupiah]] (Rp)
| currency_code = IDR
| time_zone = [[Time in Indonesia|various]]
| utc_offset = +7 to +9
| date_format = နီꩻ/လာ/နေင်ႏ
| drives_on = ဖဲ့ꩻစေႏ <!--Note that this refers to the side of the road used, not the seating of the driver-->
| calling_code = [[+62]]
| cctld = [[.id]]
}}
'''အိဉ်ဒိုနီးသျာခမ်းထီ''' ([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|အဲင်းကလေတ်]]: Indonesia) {{IPAc-en|audio=En-us-Indonesia.ogg|ˌ|ɪ|n|d|ə|ˈ|n|iː|ʒ|ə}} ရွုမ်ꩻသွုံꩻအမဉ်ꩻနဝ်ꩻ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဟံႏနယ်ႏအဝ်ႏသော့ꩻတွိုက်တဖြုံႏလွိုကို ကထွာဒါႏ ဖြွောမ်းဗူႏမုꩻဟဝ်ငါႏ အချွတ်အထျꩻအာႏဏာႏပဲင်ႏ ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻအာ အာသျအခဝ်ကွဉ်ႏနဝ်ကိုတဲင် ဟံႏနယ်ႏယင်ဟန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻဒျာႏ အိုရှန်းနီးယားကိုနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏ အေင်ဒိယသမုဒ္ဒရာႏတွမ်ႏ ပသိဖိတ်သမုဒ္ဒရာႏခါႏကိုတွော့ꩻ ကြွန်အဝ်ႏစွဉ်ႏ တသောင်ႏသွံရေင်လွိုတဲင် ကမ္ဘာႏတန်အလောင်း ထွာကြွန်အအာသွတ်ꩻ ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="CIA">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/id.html|title=The World Factbook: Indonesia|publisher=Central Intelligence Agency|date=12 December 2017|accessdate=19 December 2017|archivedate=10 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081210041527/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/id.html}}</ref> ဟံႏဧရိယာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ စတုရန်းမဲင်ႏပေါင်ꩻ ၇၃၅,၃၅၈မဲင်ႏတွမ်ႏ ( ၁,၉၀၄,၅၆၉ စတုရန်းကီလိုမီတာ)တဲင် ကမ္ဘာႏတန်အကို အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီနဝ်ꩻ ထဲ့သော့ꩻ ဟံႏဧရိယာႏအလုဲင်းသွတ်ꩻ နံပါတ် ၁၄ ကို ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ပင်ႏလယ်ႏတွမ်ႏ ဟံႏဧရိယာႏ မဉ်ႏတွက်ရော်ꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီယို ထွာစွဉ်ႏ ကမ္ဘာႏတန်အကို နံပါတ်နွုတ်ꩻအတန်သွတ်ꩻ ခမ်းထီတဖြုံႏနဝ်ꩻသွူ။<ref>{{cite web|url=https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|title=Indonesia - The Next Major Oil Importer?|publisher=Seeking Alpha|date=10 January 2017|accessdate=6 February 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170206005019/https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|archivedate=6 February 2017|df=dmy-all}}</ref> လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအဝ်ႏ ၂၆၁ သန်းရပ်တဲင် ကမ္ဘာႏတန်အလောင်း နံပါတ် ၄ လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအအာသွတ်ꩻ ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အော်သထရိုနီးဆျန်းခမ်းထီဖုံႏတွမ်ႏ [[အိစ်သာလမ်ဘာႏသာႏ]]နွို့ဖုံႏ ကအဝ်ႏသော့ꩻအာဒါႏ ခမ်းထီဖုံႏအကို အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီနဝ်ꩻ ထွာလိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအအာသွတ်ꩻ ခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီသားတထာႏဝရပ်နဝ်ꩻ အုံအဝ်ႏလွဒျာႏ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီကို လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအအာသွတ်ꩻကထွာဒါႏ စျားဗားကြွန်ကိုနဝ်ꩻသွူ။<ref>{{cite web|url=https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|title=Indonesia - The Next Major Oil Importer?|publisher=Seeking Alpha|date=10 January 2017|accessdate=6 February 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170206005019/https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|archivedate=6 February 2017|df=dmy-all}}</ref>
အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီကိုနဝ်ꩻ ရီပတ်ဗလစ်ကဉ်ပွုံႏစံႏ အစိုႏရအဝ်ႏတဲင် ကလွိုက်ရွေꩻခါꩻဒါႏ ပါလီမန်တွမ်ႏ ခမ်းနမ်းဗွေႏ(သမ္မတလဲ့ ပါသော့ꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီကိုနဝ်ꩻ ခမ်းနယ်ႏအဝ်ႏ (၃၄) နယ်ႏတဲင် (၅)နယ်ႏနဝ်ꩻ ပါꩻသော့ꩻဒျာႏ အထူꩻအိုပ်ချုတ်ရေꩻအရန်းကိုနဝ်ꩻသွူ။ ခွုင်းတဲင်ကမ္ဘာႏဟံႏတန်အလောင်း လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအဝ်ႏသော့ꩻအာသွတ်ꩻကထွာဒါႏ ဝေင်ꩻတန်ဖုံႏအကို အေန်ဒိုနီးသျားဝေင်ꩻတန် စျကာတာဝေင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻ နံပါတ်(၂) ကိုနဝ်ꩻသွူ။
အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီတွမ်ႏ ပါပူအာနယူးဂီနီခမ်းထီ၊ တီမောအခဝ်ကွဉ်ႏခမ်းထီတွမ်ႏ [[မလေးသျားခမ်းထီ]]အခဝ်ကွဉ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ခမ်းထီကူနား အဝ်ႏကပ်ꩻခြꩻစွဉ်ႏတဝင်ꩻ တကောင်ꩻဟံႏယာႏလောင်းဖုံႏသွူ။ ခမ်းထီအသောင်ရင်ꩻအလင်ဖုံႏနဝ်ꩻ [[သေင်ကာပူခမ်းထီ]]၊ [[ဗီယက်နမ်ခမ်းထီ]]၊ [[ဖိလစ်ပိုင်ခမ်းထီ]]၊ [[ဩသတေးလျခမ်းထီ]]၊ ပလောင်းခမ်းထီ တွမ်ႏ အေင်ဒိယခမ်းထီကပဲင်ႏဒါႏ အဲတ်ဒမန်ကြွန် တွမ်ႏ နီကိုဗာကြွန်ဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏပါသော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။<ref>{{cite web|url=https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|title=Indonesia - The Next Major Oil Importer?|publisher=Seeking Alpha|date=10 January 2017|accessdate=6 February 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170206005019/https://seekingalpha.com/article/4035779-indonesia-next-major-oil-importer|archivedate=6 February 2017|df=dmy-all}}</ref> လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းတဲ့အာ လိုအုံတဲ့တချငါႏ ဒေႏသဖုံႏအဝ်ႏကီလဲ့ ကလုဲင်းတဟာႏငါႏ အေန်ဒိုနီသျားဟံႏရွိုင်ꩻတခြာတန်ကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏထောက်ကံးဖေႏနွောင်ꩻဒျာႏ ဇီဝမျိုꩻဖြယ်ဖုံႏ အာတန်နဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီကိုနဝ်ꩻ သဘာႏဝအရွီႏအခိုႏဖုံႏ အဝ်ႏတွမ်ႏအလွန်းအလွိုတဲင် နဝ်ꩻဖုံႏအကို - နမ်းမေန်(ရေနံ) တွမ်ႏ သဘာႏဝဓာတ်လူး(သဘာဝဓာတ်ငွေ့)၊ ပသီႏဗွာ(ခဲမဖြူ)၊ တောင်ꩻတနျာႏ(ကြေးနီ) တွမ်ႏ ခံꩻဖုံႏလဲ့ပါဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဆို့ꩻအရုဲင်ထာꩻမာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ - ဗွူ၊ နမ်းမန်ꩻမောက်ꩻအွန်၊ နေင်း၊ ကော်ဖီ၊ ကကေးအို၊ ပရတသီႏ၊ အိုမီႏအိုမက်ꩻဖုံႏ တွမ်ႏ ရာဘာဖုံႏတဲ့ ထန်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="OEC">{{cite web|url=http://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/idn/|title=Indonesia|publisher=The Observatory of Economic Complexity|date=2016|accessdate=19 November 2016|archivedate=1 April 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170401221338/http://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/idn/}}</ref> အေန်ဒိုနီးသျားသီး အဓိက ကူꩻကားဖက်ခမ်းထီဖုံႏနဝ်ꩻ - [[ခယ်ႏခမ်းထီ]]၊ [[အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ]]၊ [[ဂျပန်ခမ်းထီ]]၊ [[သေင်ကာပူခမ်းထီ]] တွမ်ႏ [[အေင်ဒိယခမ်းထီ]]ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref>{{cite web|url=http://www.worldstopexports.com/indonesias-top-15-import-partners/|title=Indonesia's Top Trading Partners|author=Workman, Daniel|publisher=World's Top Exports|date=26 December 2017|accessdate=25 February 2018|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180225061410/http://www.worldstopexports.com/indonesias-top-15-import-partners/|archivedate=25 February 2018|df=dmy-all}}</ref>
အေန်ဒိုနီးသျားကြွန်ဗူႏနဝ်ꩻ တိန်ႏတွိုႏ ၇ ရျာꩻဗူႏရပ်မ့ꩻ ကွဲစအွဉ်ႏရေꩻလွဉ် ဖြေꩻစာကူꩻကားရေꩻတဲင် နဝ်ꩻခါအခိန်ႏ သီရိဝိဟာရခမ်းထီ တွမ်ႏ မာဂျာပါဟစ်ခမ်းထီဖုံႏကို ခယ်ႏခွန်ဟော်ခံꩻဆွိုက်ဖုံႏတွမ်ႏ အေင်ဒိယခွန်ဟော်ခံꩻခမ်းထီသီးလဲ့ အဝ်ႏဖြေꩻစာꩻကူႏကားလူႏလုဲင်ႏချာငါတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
တယ်ႏစ ခရစ်တောႏပေါႏလွဉ်ထွူ တညငါႏတဝ်းအခိန်ႏ ဒေႏသခံႏခွန်ဟော်ꩻခံꩻသီးနဝ်ꩻ ထူႏဆွုပ်လွေꩻ ခမ်းလင်သား ယေန်ႏကေႏမုꩻ၊ ဘာႏသာႏရေꩻတွမ်ႏ ခမ်းထီအရေꩻပွုံႏစံႏဖုံႏတဲင် ထွာလွဉ် ဟေင်ဒူတွမ်ႏ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခမ်းထီတဲင် လွိုင်ႏကွုန်ꩻတိုꩻတက်လွဉ်စွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီသမဲင်ꩻအကိုနဝ်ꩻ အထီႏတောႏဝွေꩻသီးသဘာႏဝအရွီႏအခိုႏဖုံႏတွော့ꩻ ကခံႏဗာႏ အာႏရဲင်ꩻတလာဒါႏခမ်းထီလောင်ႏလင်သားဖုံႏ ကဒို့ꩻတခြို့ꩻဒါႏ အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏပါသော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ မွတ်သလဉ်ကုင်ႏသဲႏသီးတွမ်ႏ ဆူဖီပညာႏသျင်ႏသီးနဝ်ꩻ သံးအီလွဉ်သော့ꩻ အိစ်သာလာမ်ဘာႏသာႏ၊ ဥရောပသီးနဝ်ꩻ သံးအီလွဉ် ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏတဲင် အဝ်ႏလယ်ႏထွံႏလေ့လာဟံႏနယ်ႏတောႏတွင်ꩻ သံးမဲဉ်ရိမ်ဒို့ꩻတခြို့တဝင်ꩻ အိုမီႏအိုမက်ꩻကြွန်ကထွာဒါႏ မာလူကူးကြွန်နဝ်ꩻတဲင် ရွို့ꩻရန်ႏစွဉ်ႏဒျာႏလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏစစွဉ်ႏ ဒတ်ချ်လိုꩻခွိုꩻသီး ကိုလိုနီအနေႏ ကသွင်ꩻသော့ꩻဒါႏ အမ်ဗိုးအီးနား တွမ်ႏ ဗာတာဗီးယားဖုံႏတဲင် ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ကြွန်ဗူႏကားကအဝ်ႏလဲ့ ပေါ်တူဂီ၊ ပဉ်တစ် တွမ်ႏ ဗြိတိဆျသီးဖုံႏနဝ်ꩻ သိမ်ꩻအွဉ်ႏထွာထိုꩻခန်းဒျာႏ ကိုလိုနီနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻအကို တီမောတွမ်ႏ ယူဂီနီးအခဝ်တွို့ꩻတဲ့ ပါနေနေသွူ။ ဒုတိယကမ္ဘာႏစဲ့ꩻ တိန်ႏတဲင် အေန်ဒိုနီသျားခမ်းထီလဲ့ ကေႏညာႏလꩻခန်းဒျာႏ လွစ်တခြင်ခွင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
==ဟဲ့ꩻဖန်အမဉ်ꩻခန်ꩻ==
"အေန်ဒိုနီးသျား" အမဉ်ꩻဝေါဟာရနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ အေန်ဒို(indos) တွမ်ႏ နီသော့သ်(nesos)ကရိုꩻဒါႏ [[ဂရိ]]ဘာႏသာႏငဝ်းငွါကိုလွဉ်ဒျာႏတဲင် မဉ်ႏဒေါ့ꩻပအိုဝ်ႏဗာႏနေးနဝ်ꩻ အေင်ဒိယကြွန်ဖုံႏ အဓိပ္ပါယ်ႏလꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ <ref name="EcoSeas1">{{cite book|author1=Tomascik, T.|author2=Mah, J.A.|author3=Nontji, A.|author4=Moosa, M.K.|title=The Ecology of the Indonesian Seas – Part One|publisher=Periplus Editions|year=1996|location=Hong Kong|isbn=962-593-078-7}}</ref> ကဟဲ့ꩻဖန်စ ခမ်းထီမဉ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ခါးလားကတယ်ႏထောင်ႏ လွစ်တခြင်ဒါႏ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီခိန်ႏ ၁၈ ရျာꩻဗူႏကိုကာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="indoety">{{cite web|url=http://www.pikiran-rakyat.com/cetak/0804/16/0802.htm|title=The origin of Indonesia's name|author=Anshory, Irfan|publisher=Pikiran Rakyat|date=16 August 2004|accessdate=15 December 2006|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061215190155/http://www.pikiran-rakyat.com/cetak/0804/16/0802.htm|archivedate=15 December 2006|df=dmy-all}}</ref> တိန်ႏတွိုႏ ၁၈၅၀ ဗာႏနေင်ႏတဲင် အဲင်းကလေတ်လိုꩻခွိုꩻဗူႏဗေဒပညာႏသျင်ႏ ဂျော့ရှ်ဝဉ်သာအားရ်နဝ်ꩻ လိုꩻကောကအုံအဝ်ႏဒါႏ အေင်ဒိယကြွန်ဗူႏလောင်းသားယို ဝွေꩻဟဲ့ꩻဒျာႏ အဥ်ဒုနီးဆျန်း (Indunesians) တွမ်ႏ လိုꩻကအုံအဝ်ႏဒါႏ မလာယန်ကြွန်စွယ်ႏသားနဝ်ꩻ ဝွေꩻဟဲ့ꩻဒျာႏ မလာယုနီးဆျန်း (Malayunesians) စတဲင် ဝွေꩻကကျွိုက်ရာꩻ အသွုံꩻအနွုံꩻအလွောက်ꩻ အဝ်ႏဟဲ့ꩻဖန်ခါꩻဒျာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။{{sfn|Earl|1850|p=119}} ဂျာနယ်နဝ်ꩻကိုနေနေ ဝွေꩻတပဲ့ꩻကျောင်ꩻသားတဖြာꩻကထွာဒါႏ စိမ်းသ်ရစ်ဆဲတ်သန် လိုဂန် နဝ်ꩻ အေင်ဒိယကြွန်ဗူႏကရိုꩻဒါႏ ခမ်းထီမဉ်ꩻယို ဝွေꩻအဝ်ႏဟဲ့ꩻဗွိုန်အဓိပ္ပါယ်ႏ အေန်ဒိုနီးသျား နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။<ref name="JIAEA_3">{{cite journal|author=Logan, James Richardson|title=The Ethnology of the Indian Archipelago: Embracing Enquiries into the Continental Relations of the Indo-Pacific Islanders|url=https://archive.org/details/ethnologyIndian00Loga|journal=Journal of the Indian Archipelago and Eastern Asia (JIAEA)|year=1850|pages=4:252–347}}</ref>{{sfn|Earl|1850|pp=254, 277–278}} ကွဲတွော့ꩻတဲင် ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ဒတ်ဆ်ပညာႏသျင်ႏသီးကထေဒါႏ အေန်ဒီအခဝ်ကွဉ်ႏဂျာနယ်ဖုံႏကိုနဝ်ꩻ တမဲဉ်သွုံꩻလွတဝ်း အဉ်ဒိုနီးသျားတဲင် မဲဉ်သွုံꩻလွဒျာႏ မလေးကြွန်စွယ်ႏဖုံႏတွမ်ႏ နယ်တာလန် အဉ်ဒီအခဝ်ကွဉ်ႏ ကရိုꩻဒါႏ အမဉ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ သွုံအာဒါႏအမဉ်ꩻနဝ်ꩻ အေန်ဒီအခဝ်ကွဉ်ႏတွမ်ႏ အေန်သူလေန်ဒီ (Insulinde) ဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="Kroef">{{cite journal|title=The Term Indonesia: Its Origin and Usage|journal=Journal of the American Oriental Society|author=Justus M van der Kroef|volume=71|issue=3|pages=166–171|year=1951|doi=10.2307/595186|jstor=595186}}</ref>
၁၉၀၀ နေင်ႏမာꩻငါတဲင် နယ်တာလန်အထန်ႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ ပညာႏသျင်ႏသီးဖုံႏနဝ်ꩻ သွုံꩻအာလွဉ်ဒျာႏ အေန်ဒိုနီးသျားကရိုꩻဒါႏ အမဉ်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ခွိုꩻရက်ဒေႏသခံႏသီးဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏဟဲ့ꩻယို့ꩻလွ ခမ်းထီရေꩻအသွုံꩻအနွုံꩻအနေႏနဝ်ꩻသွူ။ <ref name="Kroef"/> အဝ်ႏ ဗာလဉ်တက္ကသိုလ်ႏ အဒေါ့ဖ် ဗတ်ဆျန်းကထေဒါႏ "အေန်ဒိုနီးသျား တဝ်းလဲ့ မလေးကြွန်ဗူႏဖုံႏ ၁၈၈၄-၁၈၉၄" ကဟဲ့ꩻဒါႏ လိတ်အုပ်ကိုတဲင် လိုꩻသီးဖုံႏကွဲသေအာအာလွဉ်စွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဒေႏသခံႏပညာႏသျင်ႏသီးဖုံႏအကို ကီ ဟာစျာ ဒီဝမ်တာရာနဝ်ꩻ အွဉ်ဟဲ့ꩻစ့ရီးဝင်ꩻ အမဉ်ꩻယိုတဲင် တိန်ႏတွိုႏ ၁၉၁၃ဗာႏနေင်ႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻတယ်ႏထောင်ႏခန်း "အေန်ဒိုနီးသျားသတင်ꩻစာႏတွိုက်" ကဟဲ့ꩻဒါႏ သတင်ꩻစာႏတွိုက် တဖြုံႏနဝ်ꩻသွူ။<ref name="indoety"/>
==ဟံႏပထဝီႏ==
[[File:Tangkahan buluh river 09N8978.jpg|thumb|left|ကာလီမန်တန် တောမ်ႏ ဆူမတြာကို ကအဝ်ႏဒါႏ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းတခြာပုင်ႏ]]
အီကွေတာတလီးလွုမ်းဒေႏသကို အေန်ဒိုနီးသျားရာႏသီႏဥတုနဝ်ꩻ တနေင်ႏလွုမ်းလွုမ်း ညီႏတရျားသေႏသေႏဝင်ꩻသွူ။ <ref>{{cite web|url=http://www.metoffice.gov.uk/binaries/content/assets/mohippo/pdf/8/f/indonesia.pdf|title=Climate: Observations, projections and impacts|publisher=Met Office Hadley Centre|accessdate=16 August 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170816111123/http://www.metoffice.gov.uk/binaries/content/assets/mohippo/pdf/8/f/indonesia.pdf|archivedate=16 August 2017|df=dmy-all}}</ref>အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီရာႏသီႏဥတုနဝ်ꩻ အဝ်ႏကွို့ꩻ ခမ်းခါတွမ်ႏ ခမ်းသဲင်ꩻနီမျိုꩻလွုမ်ꩻသွူ။ ထာꩻခွꩻဥတုဖုံႏ၊ ထာꩻလျားဥတုဖုံႏ တအဝ်ႏတဝ်းသွူ။ <ref name="worldbank1">{{cite web|url=http://siteresources.worldbank.org/INTINDONESIA/Resources/Environment/ClimateChange_Full_EN.pdf|title=Indonesia and Climate Change: Current Status and Policies|publisher=World Bank|accessdate=27 December 2016|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161227202326/http://siteresources.worldbank.org/INTINDONESIA/Resources/Environment/ClimateChange_Full_EN.pdf|archivedate=27 December 2016|df=dmy-all}}</ref>
အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းသဲင်ရာႏသီႏဥတုနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာ တယ်ႏစ လာဧဗီ ဗꩻလွေꩻ လာအောက်တိုဗာ အခါႏလယ်ႏကိုတဲင် ခမ်းခါရာႏသီႏနဝ်ꩻ တယ်ႏစ လာနိုဝဲင်ဗာ ဗꩻလွေꩻ မတ်လာ အခါႏလယ်ႏကိုသွူ။ <ref name="worldbank1"/> အေန်ဒိုနီးသျားရာႏသီႏဥတုကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏအလျားရာႏသီႏတဲင် အဓိကကြွန်ဖုံႏကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ အလျားခဝ်သေင်ႏတခြာ(အပူပိုင်းသစ်တော)ဖုံႏ အဝ်ႏပွိုင်ႏစိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
စျားဗားကြွန်ဆ့ꩻထင်ꩻကိုကအဝ်ႏဒါႏ နောင်ရွေꩻဖင်ႏ၊ သူလာဝွေသီကြွန်ဆ့ꩻနဝ်တွမ်ႏ ဆ့ꩻကွဉ်ႏကိုကအဝ်ႏဒါႏ နောင်ရွေꩻဖင်ႏ တွမ်ႏ ဗာလီကြွန်ဖုံႏနဝ်ꩻ အလျားခဝ်တလီꩻခမ်း(အပူပိုင်းမုတ်သုံလေ)ရာႏသီႏဥတုအဝ်ႏတဲင် စျားဗားအခဝ်ထာႏဝ ယထွောင်းထွောင်း၊ စျားဗားအခဝ်တွို့ꩻ ဟံႏယန်ꩻ(ဖွိုႏ)ဒေႏသ၊ ပါပူအာ နောင်ကူရွေꩻအခဝ်နဝ် တောမ်ႏ လုံဗောက်ကြွန်အခဝ်ကွဉ်ႏ ကြွန်ပေႏဖုံႏအကိုနဝ်ꩻ သာဗာရာႏသီႏဥတုအဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲတွော့ꩻ ထိုထဲင်းထီပင်ႏလယ်ႏ တယ်ႏ ပေ၄,၃၀၀ ဗꩻလွေꩻ ၄,၉၀၀ အခါႏ (တယ်ႏမီတာ ၁,၃၀၀ ဗꩻလွေꩻ မီတာ ၁,၅၀၀အခါႏ) ကောင်ဆောင်ႏဖုံႏ အဝ်ႏထွိုင်ထပ်ဒါႏ ခင်ႏလမ်းဒေႏသဖုံႏအကိုနဝ်ꩻ ရာႏသီႏဥတုခွꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ တွမ်ႏခမ်းတခြာရာႏသီႏဥတုဖုံႏ ကအဝ်ႏဗော့ꩻဒါႏ ဒေႏသတကောင်ꩻလောင်းဖုံႏနဝ်ꩻ ကုဲင်းထီႏမော့ꩻဗာႏအာ သမုဒ္ဒရာႏရာႏသီႏဥတု (ကိုပန်ရာႏသီႏဥတု အမျိုꩻအသာꩻ "Cfb")တဲင် တနေင်ႏလွုမ်းလွုမ်း ခဉ်ႏခမ်းထီနဝ်ꩻ လꩻကွို့ꩻ တသမတ်လွုမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ တွမ်ႏ ခမ်း အလျားခဝ် ခမ်းတလီꩻရာႏသီႏဥတုဖုံႏ၊ သဗားနားရာႏသီႏဥတုဖုံႏ ကအဝ်ႏကပ့်ꩻခြ့ꩻဒါႏ တကောင်ꩻဒေႏသလောင်းနဝ်ꩻ ပေါင်းသေန်ႏ အလျားခဝ်ရာႏသီႏဥတု တကောင်ꩻရာႏသီႏဥတု (ကိုပန်ရာႏသီႏဥတု အမျိုꩻအသာꩻ "Cwb")ကုဲင်းအဝ်ႏဒါႏနဝ်ꩻသွူ။
[[File:Rinca Island.jpg|thumb|လဲတ်သား သွန်ဒါကြွန်ကိုကအဝ်ႏဒါႏ ရဉ်ကာကြွန်။ [[ဩသတေးလျ]]ထျꩻ နူသာတန်ဂါရာကြွန်တွမ်ႏ စျားဗားကြွန်အခဝ်ကွဉ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ကုဲင်းသူခြွောင်းဒါႏနဝ်ꩻသွူ။]]
ကာလီမန်တန် တောမ်ႏ ဆူမတြာကြွန် ဒေႏသဖုံႏအကိုနဝ်ꩻ ရာႏသီႏဥတု တဗာႏတောမ်ႏတဗာႏ၊ ခမ်းထီခဉ်ႏ တဗာႏတောမ်ႏတဗာႏ ကုဲင်းကွာႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻပေႏလွုမ်ꩻသွူ။ ဆူမတြာတွို့ꩻ၊ ကာလီမန်တန်တွို့ꩻ၊ ဂျားဗျားတွို့ꩻ တောမ်ႏ ပါပူအာ ဖဲ့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ခမ်းကုဲင်းကွိုန်ꩻမွေးမုဲင်းထာꩻသွူ။ အခဝ် ကအဝ်ႏကပ့်ꩻခြ့ꩻဒါႏ ဩသတေးလျဖဲ့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ သူခြွောင်းဒျာႏနုဲင်း သူလာဝွေသီ အခဝ်ယထွောင်းထွောင်း တောမ်ႏ သွန်ဗာဒေႏသဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အေန်ဒိုနီးသျား ဧရိယာႏ ၈၁%ရပ်ကိုနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ ထီနမ်း လွံꩻလွံꩻလျားလျားဖုံႏအဝ်ႏတရျားဝင်ꩻတဲင် အလျားခိဉ်ႏလဲ့ကုဲင်းအဝ်ႏတရျားသေႏသေႏဒျာႏသွူ။ အလျားခိဉ်ႏဖုံႏ ကားကအဝ်ႏ မိဉ်ႏခြိ့ꩻတွောင်းလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻ နောင်ကူရွေꩻထာꩻပြင်ႏကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏ {{convert|၂၈|°C|1}}ရပ်တဲင်၊ ထာꩻကောင်ꩻဖွိုႏခါႏ တွမ်ႏ ထာꩻကောင်ꩻဖွိုႏလောင်းဒေႏသဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ {{convert|၂၆|°C|1}}ရပ်နဝ်ꩻသွူ၊ ထာꩻကောင်ꩻထိုလောင်းဒေႏသဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ {{convert|၂၃|°C|1}} ရပ်နဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏခြိ့ꩻတွောင်းအစိုႏဓာတ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏလွေꩻ တယ်ႏ ၇၀% ဗꩻလွေꩻ ၉၀% အခါႏလယ်ႏရပ်သွူ။ တလီꩻနဝ်ꩻ တမာꩻသန်ငါႏတဝ်းတဲင် ကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ ရမ်ꩻလဲင်ꩻလ့ꩻနေးသွူ။ တယ်ႏစသွန်လာ ဗꩻလွေꩻအောက်တိုဗာနဝ်ꩻ ခမ်းတလီꩻ မာꩻနဝ် မာꩻကွဉ်ႏဒျာႏတဲင်၊ တယ်ႏစ နိုဝဲင်ဗာလာ ဗꩻလွေꩻ မတ်လာနဝ်ꩻ ခမ်းတလီꩻ မာꩻတွို့ꩻထင်ꩻဒျာႏသွူ။ ဖြီကင်းတလီꩻသား ကလွေꩻသဲင်ꩻထီပြင်ႏလောင်းနဝ်ꩻ တုဲင်ဖွန်း(တလီꩻသန်ခမ်းတန်)မုန်တိုင်းဖုံႏ အန္တရာယ်ႏတန်မုန်တိုင်းဖုံႏ တပေါႏအဝ်ႏတဝ်းကီလဲ့ လုံဗောက် တွမ်ႏ သေ့ရဲပ် ထီစူခါႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထီသန်မွေးစွဉ်ႏထာꩻသွူ။
==ခမ်းထီရေꩻတွမ်ႏ အစိုႏရ==
==စီꩻပွာꩻရေꩻ==
==လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းတွမ်ႏ အုံအဝ်ႏစွစ်ꩻလီဒါႏခင်ႏလမ်း==
==ယေန်ႏကေႏမုꩻ==
==ထွားထဲင်းယင်း ကဏ္ဍနုဲင်းယို==
==ဓါတ်ပွုံႏဖုံႏ==
<center><gallery caption="အေန်ဒိုနီးသျား" widths="180px" heights="120px" perrow="4">
File:Museum Nasional Indonesia.jpg|စျာကာတာထာႏဝကို ခမ်းထီတန်[[ပျꩻတွိုက်]]
File:Monumen nasional jakarta.jpg|ခမ်းထီတန် အထိန်ꩻအမုဲင် လမ်းတန်ပုင်ႏ
File:Jakarta Skyline Part 2.jpg|ဝိစမာ ၄၆၊ အေန်ဒိုနီးသျားခမ်းထီကို အတန်သွတ်ꩻ မိုးမျော်တွိုက်တန်၊ အဝ်ႏစျာကာတာ မိုးမျော်တိုက်ဖုံႏ အကဲဉ်သွူ။
File:Central Jakarta.JPG|စျလန်း တာမရိဉ်း၊ စျာကာတာထာႏဝကိုကအဝ်ႏဒါႏ အဓိကတဖူꩻတန်
File:Gambir Station Platform.jpg|ဝေင်ꩻတန်စျာကာတာထာႏဝ၊ [[Gambir|ကမ်ဗီယာ]] ရထာꩻဗူတာကို ကအဝ်ႏဒါႏ ရထာꩻပုင်ႏ
File:BungKarno-indonoob.JPG|The [[Bung Karno Stadium]] is capable of hosting 100,000 spectators
File:Indonesia 2002 CIA map.png|အေန်ဒိုနီးသျားဟံႏဧရိယာႏပုင်ႏ
File:Indonesia provinces english.png|အေန်ဒိုနီးသျား ခမ်းနယ်ႏဧရိယာႏပုင်ႏ
File:Jalan malioboro - Jogjakarta.JPG|မာလီယိုဗိုရို၊ ဝေင်ꩻတန်ယိုကီယာကာတာကို ကအဝ်ႏဒါႏ မိဉ်ꩻအတန်သွတ်ꩻ တဖူꩻတန်
Image:transjogja.jpg|Trans Jogja Bus. A bus rapid transit system in Yogyakarta city
File:SOTO FOOD.jpg|A selection of [[Indonesian cuisine|Indonesian food]], including ''Soto Ayam'' (chicken soup), ''sate kerang'' ([[satay|shellfish kebabs]]), ''telor pindang'' (preserved eggs), ''perkedel'' (fritter), and ''es teh manis'' (sweet iced tea)
File:Indonesian Army infantryman participating in the GPOI.jpg|An Indonesian Army infantryman participating in the U.N.'s Global Peacekeeping Operation Initiative
Image:Panser side left.JPG|Pindad Panser "Anoa" shown during Indo Defense and Aerospace Expo 2008
|Indonesian Naval vessels
Image:AURI B-25.jpg|B-25 Mitchell bombers of the AURI in the 1950s
Image:Jmnei.jpg|A [[Javanese people|Javanese]] engineer closes one of the gun bay doors on a Dutch [[Brewster Buffalo|Buffalo]], January 1942.
|[[Mazda6]] used by the Jakarta Metro Highway Patrol (''Ditlantas Polda Metro Jaya'') as a patrol car
|[[Mitsubishi Lancer]] used by Vital Object Protection of Indonesian National Police
File:ID_diesel_loco_CC_201-05_060327_4217_kta.jpg|GE U20C in [[Indonesia]], #CC201-05
File:Diesel_locomotive.JPG|GE U20C "Full-Width Cabin" in Indonesia, #CC203-22
File:ID_diesel_loco_CC_204-06_060403_2512_mri.jpg|GE U20C full computer control locomotive in Indonesia, #CC204-06
[...]
</gallery></center>
== အာႏကွိုꩻ ==
{{Reflist}}
[[Category:အာသျတွိုက်ကို ခမ်းထီဖုံႏ]]
[[my:အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ]]
[[en:Indonesia]]
3qrm5u6f50lzvoe0fjalefr0xlr0piu
အကူႏညီႏ:မွဉ်းဖျင်ခြပ်ချောꩻတောမ်ႏ Wiki Markup မိတ်ဆက်/၁
0
2975
14403
14293
2022-07-29T02:20:00Z
Khun Kt
19
wikitext
text/x-wiki
<noinclude>{{pp|small=yes}}</noinclude>{{intro to|
[[File:WikiEditor-edit tab-blk.jpg|right|frameless|border|300px]]
ဝီခီပီးဒီးယားနဝ်ꩻ ချꩻပုင်ႏစံႏ(ပုံစံချ)မွဉ်းဖျင်ခါꩻနေးဒျာႏတွမ်ႏ နမ်းပဲင်ႏဘာႏသာႏကထွာဒါႏ '''[[Help:Formatting|Wiki markup]]''' ('''Wikitext''' လဲ့ အဝ်ႏဟဲ့ꩻဒျာႏ) နဝ်ꩻသွူ။ မိဉ်ႏမဲဉ်လွူꩻထွားဝွေꩻယိုအခေႏခံႏနဝ်ꩻ ယိုꩻမွေးငါႏနဝ်ꩻသွူ။
မွဉ်းဖျင်အီ ကရိယာႏနီဗာႏအကို နာꩻအဝ်ႏလိုႏဖျင်အီအဗာႏမုဲင်ꩻလဲ့ လွိုက်ထူႏမွဉ်းဖျင်အီနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ "မွဉ်းဖျင်အရွီးအခိုႏ" (Source Editor) နဝ်ꩻ သုင်ꩻခါꩻဒျာႏ wiki markup နဝ်ꩻသွူ။
[[File:WikiEditor-choosing the editor-en.png|right|frameless|border|200px]]
နာꩻမိဉ်ႏမဲဉ်မွဉ်းဖျင်အီဒျာႏတွမ်ႏ မွဉ်းဖျင်ထာꩻထီႏ(VisualEditor)လဲ့ လွိုက်ဖျင်အီလ့ꩻဒျာႏသွူ။ VisualEditor နယ်ꩻနဝ်ꩻ သုင်ꩻတဲ့ပေါင်းယိုꩻ၊ သျင်ꩻတဲ့သျင်ꩻလွိုသွူ။ အွိုး.. "မွဉ်းဖျင်အရွီးအခိုႏ" (Source Editor)နဝ်ꩻတဲးတဲ့ ယထွောင်းထွောင်းနဝ်ꩻ အကျိုꩻသံးပေါင်းအဝ်ႏလွို သုင်ꩻလꩻပေါင်းစွုမ်ႏလုဲင်ႏသွူ။
မိဉ်ႏမွဉ်းဖျင်လိတ်မဲ့ငါခိန်ႏ ဖဲ့ꩻထွေဖဲ့ꩻအမော့ကီနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွဉ်ႏနယ်ခါꩻဖေႏဒျာႏ ဝွေꩻသီးယိုနီဗာႏတဲင် ကျွိုက်အဗာႏမုဲင်ꩻလဲ့ ပြောင်ꩻလုဲင်ႏထူႏသုင်ꩻ မွဉ်းဖျင်အီနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
[[File:Edit Button.ogv|thumb|thumbtime=1:04|အီႏတေက်ꩻနျꩻမွဉ်းဖျင်အနေန်တာႏ တောမ်ႏငမ်းမွုန်း<small>(၁:၀၆ မိနိစ်)</small>]]
မိဉ်ႏမဲဉ်ထွား၊ မိဉ်ႏမဲဉ်မွဉ်းဖျင်နဝ်ꩻ သုင်ꩻနေးတွမ်ႏ Wiki markup တဲင် နျꩻဖေႏသွော့ လိတ်မဲ့ငါဆ့ꩻကီဖဲ့ꩻကို ကပါဒါႏ '''မွဉ်းဖျင်'''(Edit source) အနေန်ခလိုတ်ဩ။ နျꩻအနေန်နဝ်ꩻတဗာႏ မိဉ်ႏထွူနဝ်ꩻ နာꩻမဲဉ်တဲမ်းသော့ꩻ လိတ်ယာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻလဲ့ တဲမ်းနျꩻသော့ꩻလ့ꩻလဲဉ်းသွူ။ မိဉ်ႏမဲဉ်မွဉ်းဖျင် လိတ်ယာႏဖုံႏ တောမ်ႏ ပုင်ႏဖုံႏ၊ မိဉ်ႏမဲဉ်သော့ꩻ ဇယားကွက်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ သုင်ꩻနေး wiki markup တွော့ꩻ မွဉ်းဖျင်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
Wiki markupယို အစစနဝ်ꩻ သ့ꩻဝ့ꩻအီဒါႏကီလဲ့ အဝ်ႏလိုႏသေနာႏ သုင်ꩻအီနွောင်ꩻဒါႏ စီꩻကန်ꩻဖုံႏ အဝ်ႏလိုႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻပေႏလွုမ်ꩻတဲင် နာꩻလဲ့ ဒါႏမွိုင်တန်ဒျာႏသွူ။ {{If IP||နာꩻမိဉ်ႏမဲဉ် စံꩻထွား အနယ်ꩻပညာႏတသာဖုံႏနဝ်ꩻ စံꩻထွားနွောင်ꩻဒျာႏ နမ်းပဲင်ႏ "[[Special:MyPage/sandbox|sandbox]]" လိတ်မဲ့ငါကိုသွူ။}}
}}<noinclude>
[[ကဏ္ဍ:ဝီခီပီးဒီးယား လိတ်ယာႏ အကူႏညီႏ]]
</noinclude>
[[Category:ဝီခီမူဝါဒဖုံႏ]]
[[en:Help:Introduction to editing with Wiki Markup/1]]
[[my:အကူအညီ:Wiki Markup ဖြင့် တည်းဖြတ်ခြင်း မိတ်ဆက်/၁]]
ce52k1vowu24rhid1gvl517bnh8vid0
ခန္ဓသုတ်
0
2992
14414
14384
2022-07-29T02:35:49Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
ခန္ဓသုတ်ပရိတ်တရာႏတောႏအသက်သေႏနဝ်ꩻ အွိုးမွိုးနန်းစခါ နီဗွေႏဘုရာꩻပဉ်စဝ်းအစိုး ရဟန်ꩻတပါꩻနဝ်ꩻ ရူးအဲင်ႏတဲင်တွော့ꩻ လွဉ်ႏထိုꩻခန်းသွူ။ ရဟန်ꩻယိုတပါꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏမဉ်ႏပို့ꩻပသာဗာႏ ရူးလစ်ꩻမျိုꩻသီးအမေတ္တာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏတလွဉ်ႏဗာႏတဝ်း၊ ရူးတဲ့ တအဲင်ႏတဝ်းဝွေꩻဗွေႏ၊ မဉ်ႏသံးအဲင်ႏစွဉ်ႏလဲ့ခါ ရူးစွူးနဝ်ꩻ တထင်ႏဗာႏတဝ်းသွူ။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ ဗွေႏရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီးဖုံႏ ယံဖေႏကသွဉ်လွသွော့ ခန္ဓာႏသုတ် ပရိတ်တရာꩻတောႏယို၊ ယံဖေႏကပို့ꩻဖေႏသွော့ ရူးလစ်ꩻမျိုꩻသီး အမေတ္တာႏ။ ရူးသီးလစ်ꩻမျိုꩻကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ ဝိရူပက္ခရူးလဲ့တမျိုꩻ၊ ဧရာပဌရူးသီး နဂါꩻသီးခွိုꩻလဲ့တမျိုꩻ၊ ဆဗျာယပုတ္တရူးသီးခွိုꩻလဲ့တမျိုꩻ၊ ကာနာဂေါတမရူးသီးလဲ့တမျိုꩻ မိဉ်ႏအွဉ်ႏမေတ္တာႏ မိဉ်ႏပို့ꩻပသာဖေႏမေတ္တာႏ ကရိုꩻနဝ်ꩻ ရူးသီးလဲ့ တအဲင်ႏဗာႏတဝ်း၊ တစောက်ꩻဗာႏတဝ်း နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ခင်ႏအာ၊ ခင်ႏဆေ့ꩻ၊ ဒေ့ꩻအဝ်ႏ၊ ဒေ့ꩻအဲဉ်ထဝ်း၊ ကားကအဝ်ႏဒါႏ သတ္တဝါႏဖုံႏအလောင်း ပို့ꩻပသာဖေႏသွော့မေတ္တာႏ မိဉ်ႏပို့ꩻပသာဗာႏမေတ္တာႏ မိဉ်ႏရွစ်ဗာႏခန္ဓာႏ ပရိတ်တရာꩻတောႏယိုနဝ်ꩻ စိမ်စွဉ်ႏထာꩻသားထာꩻသောင်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻ၊ အစွူႏသားအမျိုꩻမျိုꩻ၊ ရူးတဗင်မဲင်ꩻငေါ်ꩻကစ တဖေႏဒါႏတဝ်း ခွေသီနီနာꩻသီး အန္တရာယ်ႏ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ ကာႏကွယ်ႏဖေႏဒါႏ ခွေသီနီနာꩻသီးတဲင်တွော့ꩻ ကထွာဒါႏ နီတကာႏမူႏ၊ တကာႏခိုသီးလဲ့ နေးတွမ်ႏသောႏတာႏနားခံꩻ အွဉ်ႏတံꩻနာႏခံႏသွော့ဝင်ꩻ ပငါပရာꩻနော။
== ခန္ဓသုတ် (ပါႏဠိတောႏ) ==
<poem>
၁။ သဗ္ဗာသီဝိသဇာတီနံ၊
ဒိဗ္ဗမန္တာဂဒံ ဝိယ။
ယံ နာသေတိ ဝိသံ ဃောရံ
သေသဉ္စာပိ ပရိဿယံ။
၂။ အာဏာခေတ္တမှိ သဗ္ဗတ္ထ၊
သဗ္ဗဒါ သဗ္ဗပါဏိနံ။
သဗ္ဗသောပိ နိဝါရေတိ၊
ပရိတ္တံ တံ ဘဏာမ ဟေ။
၃။ ဝိရူပက္ခေဟိ မေ မေတ္တံ
မေတ္တံ ဧရာပထေဟိ မေ။
ဆဗျာပုတ္တေဟိ မေ မေတ္တံ မေတ္တံ
ကဏှာဂေါတမကေဟိ စ။
၄။ အပါဒကေဟိ မေ မေတ္တံ
မေတ္တံ ဒွိပါဒကေဟိ မေ။
စတုပ္ပဒေဟိ မေ မေတ္တံ မေတ္တံ ၊
ဗဟုပ္ပဒေဟိ မေ။
၅။ မာမံ အပါဒကော ဟိံသိ၊
မာမံ ဟိံသိ ဒွိပါဒကော။
မာမံ စတုပ္ပဒေါ ဟိံသိ၊
မာမံ ဟိံသိ ဗဟုပ္ပဒေါ။
၆။ သဗ္ဗေ သတ္တာ သဗ္ဗေ ပါဏာ၊
သဗ္ဗေ ဘူတာ စ ကေဝလာ။
သဗ္ဗေ ဘဒြာနိ ပဿန္တု၊
မာ ကိဉ္စိ ပါပ မာဂမာ။
၇။ အပ္ပမာဏော ဗုဒ္ဓေါ၊
အပ္ပမာဏော ဓမ္မော။
အပ္ပမာဏော သံဃော
ပမာဏဝန္တာနိ သရီသပါနိ။
အဟိ ဝိစ္ဆိကာ သတပဒီ၊
ဥဏ္ဏနာဘီ သရဗူ မူသိကာ။
၈။ ကတာ မေ ရက္ခာ ကတံ မေ ပရိတ္တံ
ပဋိက္ကမန္တု ဘူတာနိ။
သောဟံ နမော ဘဂဝတော။
နမော သတ္တန္နံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါနံ။
ခန္ဓသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။<ref>ဗွေႏဝရသာမိ - (ပရိတ်အကျောင်ꩻတရာꩻတောႏ)</ref>
</poem>
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my: ခန္ဓသုတ်]]
dybn1abw6ju3imis8xyavq65t1oqsdg
နိဗ္ဗာန်ႏ
0
3017
14388
14361
2022-07-28T12:48:39Z
Khun Chit Puu
100
wikitext
text/x-wiki
{{Buddhist term
|title = နိဗ္ဗာန်ႏ
|en = lit. "blown out";<ref name="Gombrich"/> extinction of the [[three poisons|three fires]] that cause [[Rebirth (Buddhism)|rebirth]]{{sfn|Gombrich|2006|p=65}}<ref name="Meister2009p25"/>
|pi = nibbāna
|pi-Latn =
|si = [[:si:නිවන|නිර්වාණ]]
|si-Latn = nivana
|sa = निर्वाण
|sa-Latn = nirvāṇa
|vi = niết bàn
|zh = 涅槃
|zh-Latn = nièpán
|id = nirwana
|mn = Нирваан дүр
|mn-Latn = nirvaan dür
|hi = निर्वाण
|hi-Latn = nirvāṇa
|mr = निर्वाण
|mnw = နဳဗာန်
|mnw-Latn= nìppàn
|my = နိဗ္ဗာန်
|my-Latn = neɪʔbàɰ̃
|ja = 涅槃
|ja-Latn = nehan
|km = និព្វាន
|km-Latn = nĭpvéan
|ko = 열반
|ko-Latn = yeolban
|shn = ၼိၵ်ႈပၢၼ်ႇ
|shn-Latn= nik3paan2
|tl = nirvanna
|th = นิพพาน
|th-Latn = nipphan
|bo = མྱ་ངན་ལས་འདས་པ།
|bo-Latn = mya ngan las 'das pa
}}
'''နိဗ္ဗာန်ႏ'''ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏပါဠိလိတ်ဖြုံႏ '''နိဗ္ဗာန'''ကို ထွာလွဉ်ဒျာႏသွူ။ မိဉ်ႏပြန်ႏပအိုဝ်ႏဗာႏနေးနဝ်ꩻ "'''ခွꩻငိမ်ꩻ'''" အဓိပ္ပါယ်ႏလ့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻတဲင် နိဗ္ဗာန်ႏနဝ်ꩻ မာꩻဖေ့ဝုဲင်ꩻထိုꩻဖေႏနွောင်ꩻ လောႏဘ၊ ဒေါႏသ့ꩻ၊ မောႏဟ့ꩻ ကရိုꩻဒါႏ ကိလေႏသာႏမေႏစားယိုဖုံႏသွူ။ (ရတနာႏသုတ်ကို အဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏသွူ။)
ယင်းတချက်နဝ်ꩻ ( နိ တောမ်ႏ ဝါန ) ကရိုꩻဒါႏ ပါႏဠိဘာႏသာႏငဝ်းငွါယိုနီဗာႏ ပေါင်ꩻစပ်လို့ဝင်ꩻတဲင် ထွာလွဉ်တော နိဗ္ဗာန သွူ။ နိ ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဲဉ်ထဝ်း၊ လွစ်ထန်ႏထိုꩻ၊ ဖထန်ႏထိုꩻ အဓိပ္ပါယ်ႏ လ့ꩻနုဲင်းယိုသွူ။ ဝါန ကရိုꩻနဝ်ꩻ တဏှာႏဒျာႏသွူ။ နိဗ္ဗာနကရိုꩻနဝ်ꩻ တဏှာႏအဲဉ်ထဝ်း။ လွစ်ထန်ႏလ့ꩻထိုꩻလဲဉ်း တဏှာႏရာႏဂကို နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
နိဗ္ဗာန်ႏကရိုꩻယို ထွာဒျာႏ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏသီး အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻရေႏမိုးချက်သွူ။ [[မဟာယန]] တောမ်ႏ [[ထေရဝါဒ]] ကရိုꩻဒါႏ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏကွိုင်ꩻ ကွဲꩻထိုꩻလို့ဝင်ꩻနီဗာႏတဲင် ပွိုင်းဝွို့တောမ်ႏ နိဗ္ဗာန်ႏခရာႏလဲ့ အထာꩻယူႏ၊ အထာꩻထီႏဖုံႏ ကွာႏထိုꩻစွဉ်ႏလို့ဝင်ꩻနေနေသွူ။ မဟာယနကျမ်ꩻကန်ႏကိုနဝ်ꩻ အဒေါ့ꩻဒျာႏ နိဗ္ဗာန်ႏသူꩻနဝ်ꩻ ထာꩻချံꩻသာႏဖုံႏ အဝ်ႏဗွေပြုံႏဒါႏ ဘွုံႏဗိမာန်ႏခင်ႏလမ်း၊ နိဗ္ဗာန်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ သံႏသရာႏကို စတဲင် အယူအဆဖုံႏ သဘောꩻတရာꩻဖုံႏ ကွဲꩻပျာꩻထိုꩻနုဲင်းယိုသွူ။ ကွဲတွော့ꩻ ထေရဗုဒ္ဓဘာႏသာႏသီး ဆရာႏအဆက်ဆက် တောမ်ႏ ကျမ်ꩻကန်ႏကိုနဝ်ꩻ နိဗ္ဗာန်ႏယို တဟဝ်ယူႏမတ်တဝ်း ခင်ႏလမ်းဗိမာန်ႏ၊ မဉ်ႏလွစ်ထန်ႏလ့ꩻ ဘဝသံႏသရာႏမ့ꩻ အီႏတွိုႏလ့ꩻနိဗ္ဗာန်ႏ စတဲင် အဝ်ႏဟော်ꩻနယ်၊ စေနယ် ခါꩻစဲင်းစဲင်းသျင်ꩻသျင်ꩻဒျာႏသွူ။
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[Category:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[en:Nirvana]]
[[my:နိဗ္ဗာန်]]
2ryyyj81nuslo4nbgnyfvia54dkby30
မောရသုတ်
0
3026
14415
14382
2022-07-29T02:36:47Z
Khun Kt
19
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
မောရသုတ်ယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏ ဇာတကပါဠိတောႏ၊ ဒုကနိပါတ်၊ မောရဇာတက ကို ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အလောင်ꩻ ဝါးတောင်ꩻခံꩻ ကရွစ်ဖတ်ဒါႏ ငဝ်းချီꩻယော်ꩻအံႏဖြာႏ [[ဖရာꩻဂေါတမ|ဘုရာꩻ]]ဂုဏ်ႏတောႏ၊ [[သစ္စာႏလစ်ꩻပါꩻ]]ဂုဏ်ႏတောႏ တွမ်ႏ [[ရဟန္တာႏ]]ဂုဏ်ႏတောႏကို လွဉ်ဒျာႏသွူ။
နီဗွေႏ[[ဖရာꩻဂေါတမ|ဘုရာꩻ]]အလောင်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻပိဉ်စဝ်း အဝ်ႏထွာနေဝါးတောင်ꩻခံꩻအခိန်ႏခါႏကာႏလ အယံꩻတွင်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻပိဉ်စဝ်းအလောင်ꩻဝါးတောင်ꩻခံꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ မွူးရဝ်ꩻခိုႏ မွူးမိဉ်ႏထန်ႏတဲင်ခါ ရွစ်လွေꩻအဂါႏထာႏ “ဥဒေတယံ စက္ခုမာ ဧကရာဇာ”ကစ ဂါႏထာႏတရာꩻ မိဉ်ႏထွူနဝ်ꩻမ့ꩻ ကွဲလယ်ႏထွံႏအံႏ၊ ကွဲလယ်ႏထွံႏအွꩻ အဟာႏရအဟာရေႏ မွူးမိဉ်ႏပြေ့ꩻလင်ꩻကောင်သွူတဲင်ခါ မွူးဟာမိဉ်ႏတွိုႏလင်ꩻအခိန်ႏခါႏ ဝါးတောင်ꩻခံꩻနဝ်ꩻတဲ့ ရွစ်သွူ “အပေတယံ” ဂါႏထာႏဖုံႏထွူမ့ꩻ ကွဲထင်ႏဗေင်ႏ အခင်ႏလမ်း။ ကွပ်ပွိုးစွုမ်ႏနီꩻစွုမ်ႏဟာ မွူးရဝ်ꩻခိုႏလဲ့ အဝ်ႏရွစ်စွုမ်ႏနီꩻနီꩻ၊ မွူးဟာခိုႏလဲ့ အဝ်ႏရွစ် စွုမ်ႏဟာစွုမ်ႏဟာတဲင်တွော့ꩻ တွိုႏတနီꩻနဝ်ꩻတဲင် ဗာႏရာႏဏသီႏခမ်း ခွန်ဟော်ခံꩻ အနင်ꩻမိဖုရာꩻ ဗေင်ႏမင်းခန်း နာႏဗာႏဝါးတောင်ꩻခံꩻတရာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ႏလွေꩻလဝ်းခွန်ဟော်ခံꩻတဲင် ခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ ထွဉ်ႏမုဆိုꩻလွေꩻဆွမ်ꩻစွဉ်ႏ ဝါးတောင်ꩻခံꩻ အွိုး... ဟိမဝန္တာႏတခြာကိုသွူ။ ဆွမ်ꩻစွဉ်ႏနေးမုဲင်ꩻဆွမ်ꩻ ကျံႏစွဉ်ႏနေးမုဲင်ꩻကျံႏလဲ့ ဝါးတောင်ꩻခံꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုး အဝ်ႏရွစ်သေႏသေႏအဂါႏထာႏ အဝ်ႏစဲꩻသေႏသေႏအနမ်း တွမ်ႏအဂါႏထာႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ကျံႏစွဉ်ႏ (၇)နေင်ႏတဲ့ ဆွမ်ꩻလꩻတဝ်း ဝါးတောင်ꩻခံꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ မုဆိုꩻလဲ့ သီငါ၊ နင်ꩻမိဖုရာꩻလဲ့ ကွပ်ပွိုး နာႏဗာႏတဝ်းဝါးတောင်ꩻခံꩻအတရာꩻတွော့ꩻ သီထိုꩻခန်းဒျာႏသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ကထွာဒါႏ ဗာႏရာႏဏသီႏခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ သ့ꩻလျားခန်းထာꩻ တဲမ်းသေꩻခါꩻခန်း လိတ်ကမ္ပာယ်ꩻ အွိုး ဟိမဝန္တာႏတခြာတန်အကိုသူꩻနဝ်ꩻ ဝါးတောင်ꩻခံꩻအဝ်ႏတဗာႏ ပါꩻမုဲင်ꩻမဉ်ႏအံႏဗာႏအယာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ဖြားဗာႏတဝ်းဒွုမ် သီဗာႏတဝ်းဒွုမ် တဲမ်းသေꩻခါꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွန်နဝ်ꩻထွိုင်ႏလဲꩻငါ အဝ်ႏဆ့ꩻချာထွိုင်ႏထွာတော ခွန်ဟော်ခံꩻ ထီႏဗာႏလိတ်ကမ္ပာယ်ꩻနဝ်ꩻတဲင်ခါ အွဉ်ႏခန်းမုဆိုꩻဖုံႏလွေꩻဆွမ်ꩻလွေꩻဒေါင် ဆွမ်ꩻစွဉ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဆွမ်ꩻ ကျံႏစွဉ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻကျံႏလဲ့ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ ဝါးတောင်ꩻခံꩻနဝ်ꩻ တအွဉ်ႏဖေင်ꩻမေ့ꩻလျော့ꩻတဝ်းမွူးဟာခိုႏဂါႏထာႏ၊ မွူးရဝ်ꩻခိန်ႏခါႏကရွစ်ဒါႏဂါႏထာႏ နဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ စွုမ်ႏနီꩻစွုမ်ႏဟာ အဝ်ႏရွစ်ဒျာႏသေႏသေႏတဲင်တွော့ꩻ ကျံႏစွဉ်ႏနေးမုဲင်ꩻကျံႏလဲ့ ကျံႏတလ့ꩻတဝ်းသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ခွန်ဆက်သီးနဝ်ꩻ ဗ့ꩻတွိုႏစွဉ်ႏ (၆)သူဆက်လဲ့ ကျံႏဝါးတောင်ꩻခံꩻတလ့ꩻတဝ်းသွူ။ ထွိုင်ႏတွိုႏအွိုးခွန် (၇)ဆက်ကိုနဝ်ꩻမ့ꩻ အရိုꩻနေးမုဲင်ꩻတဲ့ “ဝါးတောင်ꩻခံꩻယိုနဝ်ꩻ မိဉ်ႏဒေါင်ရိုꩻရိုꩻနေးတွမ်ႏတခွါနဝ်ꩻ အမျိုꩻလ့ꩻဒါႏတမွေးတဝ်း အထီးသီးမျိုꩻယို မိဉ်ႏဒေါင်တွမ်ႏ အမွူးနဝ်ꩻမ့ꩻ ကုဲင်းလ့ꩻဒါႏသနယ်” ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ထူႏတွမ်ႏဝါးတောင်ꩻမွူးလွေꩻဒေါင် ထွိုင်လွေꩻဒေါင်တွမ်ႏဝါးတောင်ꩻမွူးတဲင်တွော့ꩻ ဝါးတောင်ꩻမွူးကထွိုင်ႏဖြေင်ꩻထာꩻတဲင်ခါ ကထွာဒါႏဝါးတောင်ꩻခံꩻလဲ့ အဂါႏထာႏကအဝ်ႏရွစ်ဒါႏ စွုမ်ႏနီꩻစွုမ်ႏဟာနဝ်ꩻလဲ့ အွဉ်ႏတဖေင်ꩻမေ့ꩻလျော့ꩻထိုꩻခန်းဒျာႏသွူ။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ ဝါးတောင်ꩻခံꩻလဲ့ ဝင်ꩻဆွမ်ꩻလ့ꩻထိုꩻခန်းဒျာႏသွူ။ ထွိုင်ႏတွိုႏသဲင်ꩻဟော် ထွိုင်ႏဖျော်သဲင်ꩻနန်ꩻ ဝါးတောင်ꩻခံꩻသံးရီ “အွိုး.. ခွန်ဟော်ခံꩻဟွေး ကဆွမ်ꩻထာꩻယိုနဝ်ꩻ အကျောင်ꩻအဝ်းနုဲင်းမုဲင်ꩻ” တဲ့။ “ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ လိတ်ကိုကမ္ပာယ်ꩻ ဝင်ꩻအဝ်ႏတဲမ်းသေꩻခါꩻ မိဉ်ႏအံႏဗာႏ ဝါးတောင်ꩻခံꩻအယာႏနဝ်ꩻ ဖြားဒါႏတဝ်း သီဒါႏတဝ်း” ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဆွမ်ꩻဗာႏနဝ်ꩻသနယ်တဲ့။ “မွေးသွူခွန်ဟော်ခံꩻ သီကရိုꩻ အံႏခွေယာႏ ဖြားဒါႏတဝ်းဒွုမ် သီဒါႏတဝ်းဒွုမ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ ခွေနမ်းသွူမိဉ်းတဲ့ အဝ်ႏသီဒါႏက မိဉ်ႏအံႏခန်းခွေယာႏတဲ့ အမျိုꩻအီႏလွစ်ထာꩻဖြား အမျိုꩻအီႏလွစ်ထာꩻသီတမွေးတဝ်း”။ နီဗွေႏဘုရာꩻအလောင်ꩻ ဝါးတောင်ꩻခံꩻ ထွိုင်ႏဟော်ꩻဖေႏချာ တရာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ သေနာႏသဘောꩻပေါက်လွဉ်ခန်းဒျာႏ တရာꩻသဘောꩻတရာꩻတဲင်တွော့ꩻ အွဉ်ႏစွꩻသဲင်ꩻချာခန်းဒျာႏ ဝါးတောင်ꩻခံꩻသွူ။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ မောရသုတ်ကရိုꩻဒါႏ ဝါးတောင်ꩻခံꩻတရာꩻယိုနဝ်ꩻ မိဉ်ႏနာဗာႏ မိဉ်ႏရွစ်ဗာႏတဲင်ခါ ဝင်ꩻကျံႏ၊ ဝင်ꩻယားအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏတဲ့ ကျံႏတလ့ꩻတဝ်း၊ ယားတလ့ꩻတဝ်းသွူ။ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏအဘွုံꩻတံꩻခိုꩻ တန်ငါႏနဝ်ꩻမ့ꩻ ကထွာဒါႏ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏသားသီးနဝ်ꩻ ဝင်ꩻကျံႏ၊ ဝင်ꩻဆွမ်ꩻ၊ ဝင်ꩻနိစ္စက်လိုꩻ စတဲင် ဖေႏကမော့ꩻဗာႏမွိုန်းအတာႏ ပရိတ်တရာꩻအနေႏ ရွစ်ဖတ်ပူႏဇောႏလွဒျာႏဝင်ꩻဖုံႏသွူ။ ခွိုꩻနွယ်ႏဗုဒ္ဓဘာႏသာႏသီး ကအဝ်ႏရွစ်ဖတ်ဒါႏ [[ပရိတ်တန်|သုတ်တန်]] (၁၁)သုတ်အကို မောရသုတ်ပရိတ်တရာꩻတောႏယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻအမုဲင် (၅)ကိုသွူ။<ref>ဗွေႏဝရသာမိ - (ပရိတ်အကျောင်ꩻတရာꩻတောႏ)</ref>
==မောရသုတ် (ပါႏဠိတောႏ)==
<poem>
၁။ ပူရေန္တံ ဗောဓိသမ္ဘာရေ၊
နိဗ္ဗတ္တံ မောရယောနိယံ။
ယေန သံဝိဟိတာ ရက္ခံ၊
မဟာသတ္တံ ဝနေစရာ။
၂။ စိရဿံ ဝါယမန္တာပိ၊
နေဝ သက္ခိံသု ဂဏှိတုံ။
ဗြဟ္မမန္တ န္တိ အက္ခာတံ၊
ပရိတ္တံ တံ ဘဏာမ ဟေ။
၃။ ဥဒေတယံ စက္ခုမာ ဧကရာဇာ၊
ဟရိဿ ဝဏ္ဏော ပထဝိပ္ပဘာသော။
တံ တံ နမဿာမိ ဟရိဿဝဏ္ဏံ
ပထဝိပ္ပဘာသံ၊
တယာဇ္ဇ ဂုတ္တာ ဝိဟရေမု ဒိဝသံ၊
၄။ ယေ ဗြာဟ္မဏာ ဝေဒဂူ သဗ္ဗဓမ္မေ၊
တေ မေ နမော တေ စ မံ ပါလယန္တု။
နမတ္ထု ဗုဒ္ဓါနံ နမတ္ထု ဗောဓိယာ၊
နမော ဝိမုတ္တာနံ နမော ဝိမုတ္တိယာ၊
ဣမံ သော ပရိတ္တံ ကတွာ၊
မောရော စရတိ ဧသနာ။
၅။ အပေတယံ စက္ခုမာ ဧကရာဇာ၊
ဟရိဿဝဏ္ဏော ပထဝိပ္ပဘာသော။
တံ တံ နမဿာမိ ဟရိဿဝဏ္ဏံ ပထဝိပ္ပဘာသံ၊
တယာဇ္ဇ ဂုတ္တာ ဝိဟရေမု ရတ္တိံ။
၆။ ယေ ဗြဟ္မဏာ ဝေဒဂူ သဗ္ဗဓမ္မေ၊
တေ မေ နမော တေ စ မံ ပါလယန္တု။
နမတ္တု ဗုဒ္ဓါနံ နမတ္ထု ဗောဓိယာ။
နမော ဝိမုတ္တာနံ နမော ဝိမုတ္တိယာ။
ဣမံ သော ပရိတ္တံ ကတွာ၊
မောရော ဝါသ မကပ္ပယိ။
မောရသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။
</poem>
== အာႏကွိုꩻ ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်]]
[[my:မောရသုတ်]]
73rsudbekud6ji1avnyw99d46mz1fbe
ဟီလီယမ်
0
3027
14389
2022-07-28T14:46:04Z
ဗန်ကှိုန်
25
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "'''ဟီလီယမ်''' ([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|အဉ်းကလစ်ဆျ်]]: Helium) ယို ထွာ noble gases ဖုံႏကို ဓာတ်ထာꩻအှိုတဗာႏ [[အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရွောင်| ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာရှောင်]] ကိုနောဝ်ꩻ..."
wikitext
text/x-wiki
'''ဟီလီယမ်''' ([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|အဉ်းကလစ်ဆျ်]]: Helium) ယို ထွာ noble gases ဖုံႏကို ဓာတ်ထာꩻအှိုတဗာႏ [[အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရွောင်| ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာရှောင်]] ကိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏအဗူႏ သုည (Group 0)။ ဓာတ်တအှိုယိုဗာႏနောဝ်ꩻ [[ဟုဲက်ဒရိုစဲန်]] မဉ်ႏထှူ ထွာ ဒုတိယအဖွီသွတ်ꩻသှူ။ ကမ္ဘာႏဟမ်ႏလောင်းကို ဟီလီယမ်ထာꩻအှို ကဉ်းအာအာနောဝ်ꩻ မော့ꩻအမေရိကန်ႏခမ်းကို။
[[ကဏ္ဍ:ဓာတုဗေဒ]]
[[my:ဟီလီယမ်]]
[[en: Helium]]
2y599jvf73vi2spnhwifr0kx1xj11hz
14391
14389
2022-07-28T14:59:41Z
ဗန်ကှိုန်
25
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox helium}}
'''ဟီလီယမ်''' ([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|အဉ်းကလစ်ဆျ်]]: Helium) ယို ထွာ noble gases ဖုံႏကို ဓာတ်ထာꩻအှိုတဗာႏ [[အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရွောင်| ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာရှောင်]] ကိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏအဗူႏ သုည (Group 0)။ ဓာတ်တအှိုယိုဗာႏနောဝ်ꩻ [[ဟုဲက်ဒရိုစဲန်]] မဉ်ႏထှူ ထွာ ဒုတိယအဖွီသွတ်ꩻသှူ။ ကမ္ဘာႏဟမ်ႏလောင်းကို ဟီလီယမ်ထာꩻအှို ကဉ်းအာအာနောဝ်ꩻ မော့ꩻအမေရိကန်ႏခမ်းကို။
[[ကဏ္ဍ:ဓာတုဗေဒ]]
[[my:ဟီလီယမ်]]
[[en: Helium]]
6wtahfsn5kazwa22h1swejylxe93bn6
14433
14391
2022-07-29T09:44:37Z
ဗန်ကှိုန်
25
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox helium}}
'''ဟီလီယမ်''' ([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ|အဉ်းကလစ်ဆျ်]]: Helium) ယို ထွာ noble gases ဖုံႏကို ဓာတ်ထာꩻအှိုတဗာႏ [[အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရွောင်| ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာရှောင်]] ကိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏအဗူႏ သုည (Group 0)။ ဓာတ်တအှိုယိုဗာႏနောဝ်ꩻ [[ဟုဲက်ဒရိုစဲန်]] မဉ်ႏထှူ ထွာ ဒုတိယအဖွီသွတ်ꩻသှူ။ ကမ္ဘာႏဟမ်ႏလောင်းကို ဟီလီယမ်ထာꩻအှို ကဉ်းအာအာနောဝ်ꩻ မော့ꩻအမေရိကန်ႏခမ်းကို။
ဟီလီယမ်ယို ထွာ အရောင်ႏ၊ အလွီး၊ အရသာႏတအဲန်ထောင်း ထာꩻတအှို။ အစှူႏတဲ့ အောဝ်ႏတောဝ်းနေနေ။ မဉ်ႏခေးတုမ်ႏ ဓာတ်တအှိုလောင်းလင်နောဝ်ꩻ အစိုႏ အခြီထီကို ဆေ့ꩻလုမ်ꩻ။ မဉ်ႏတမဉ်အောဝ်ႏတောဝ်းနောဝ်ꩻ ထာꩻယို တမာꩻတောဝ်းဓာတ် တုမ်ႏဓာတုဒြတ်ငီꩻ (ဒြတ်ပေါင်း) ဖုံႏသှူ။ ဟီလီယမ်ဓာတ်တအှိုယို အတဉ်ႏအနဲန်းဆေ့ꩻခြေားတန်။ ဝွေꩻလောင်းကို ထာꩻလျားတွီကာႏထာꩻ တုမ်ႏ ကယ်လိုရီနမ်း ပါအာတန်သှူ။ ဟီလီယမ်ယို ရိုꩻကီအခြီဒါႏလဲ့ ထာꩻလျားမာꩻထီတအှိုထာꩻဖဲ့နောဝ်ꩻ ဒြတ်စင်လို့လို့ကို ထွာ အဖှိုႏသွတ်ꩻသှူ။
[[ကဏ္ဍ:ဓာတုဗေဒ]]
[[my:ဟီလီယမ်]]
[[en: Helium]]
qed6ibuo4j2re34paaa6u4rx2704fwg
တမ်းပလေက်:Infobox helium
10
3028
14390
2022-07-28T14:58:30Z
ဗန်ကှိုန်
25
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "{{Infobox element |name=ဟီလီယမ် |number=2 |symbol=He |pronounce={{IPAc-en|ˈ|h|iː|l|i|ə|m}} |pronounce 2={{respell|HEE|lee-əm}} |abundance= |abundance in earth's crust= |abundance in oceans= |abundance in solar system= |left=[[ဟုဲက်ဒရိုစဲန်]] |right=[[လီတီယမ်]] |above=– |below=[[နီယွန်|Ne]] |category=noble gas |category comment= |group=1..."
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox element
|name=ဟီလီယမ်
|number=2
|symbol=He
|pronounce={{IPAc-en|ˈ|h|iː|l|i|ə|m}}
|pronounce 2={{respell|HEE|lee-əm}}
|abundance=
|abundance in earth's crust=
|abundance in oceans=
|abundance in solar system=
|left=[[ဟုဲက်ဒရိုစဲန်]]
|right=[[လီတီယမ်]]
|above=–
|below=[[နီယွန်|Ne]]
|category=noble gas
|category comment=
|group=18
|period=1
|block=s
|category color=
|appearance=colorless gas, exhibiting a red-orange glow when placed in an electric field
|image name=Helium discharge tube.jpg
|image name comment=
|image name 2=Helium spectra.jpg
|image name 2 comment=ဟီလီယမ် ရောင်ႏရဲန်ႏ
|atomic mass=4.002602
|atomic mass ref=<ref name="IUPAC">[http://www.ciaaw.org/atomic-weights.htm Standard Atomic Weights 2013]. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights</ref>
|atomic mass 2=၂
|atomic mass comment=
|electron configuration=1s<sup>2</sup>
|electrons per shell=၂
|color=
|phase=အတအှို
|phase comment=
|density gplstp=0.1786
|density gpcm3nrt=
|density gpcm3bp=0.125
|density gpcm3mp=0.145
|melting point K=0.95
|melting point C=−272.20
|melting point F=−457.96
|melting point comment=(at 2.5 MPa)
|boiling point K=4.222
|boiling point C=−268.928
|boiling point F=−452.070
|triple point K=2.177
|triple point kPa=5.043
|critical point K=5.1953
|critical point MPa=0.22746
|heat fusion=0.0138
|heat vaporization=0.0829
|heat capacity=20.78<ref>Shuen-Chen Hwang, Robert D. Lein, Daniel A. Morgan (2005). "Noble Gases". ''Kirk Othmer Encyclopedia of Chemical Technology''. Wiley. pp. 343–383. [[doi:10.1002/0471238961.0701190508230114.a01]].</ref>
|vapor pressure 1=
|vapor pressure 10=
|vapor pressure 100=1.23
|vapor pressure 1 k=1.67
|vapor pressure 10 k=2.48
|vapor pressure 100 k=4.21
|vapor pressure comment=(defined by [[International Temperature Scale of 1990|ITS-90]])
|crystal structure=hexagonal close-packed
|oxidation states='''0'''
|oxidation states comment=
|electronegativity=no data
|number of ionization energies=2
|ionization energy 1=2372.3
|ionization energy 2=5250.5
|ionization energy 3=
|atomic radius=
|atomic radius calculated=
|covalent radius=၂၈
|Van der Waals radius=၁၄၀
|magnetic ordering=[[diamagnetic]]
|magnetic ordering ref=<ref>[http://www-d0.fnal.gov/hardware/cal/lvps_info/engineering/elementmagn.pdf Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds], in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.</ref>
|electrical resistivity=
|electrical resistivity at 0=
|electrical resistivity at 20=
|thermal conductivity=0.1513
|thermal conductivity 2=
|thermal diffusivity=
|thermal expansion=
|thermal expansion at 25=
|speed of sound=972
|speed of sound rod at 20=
|speed of sound rod at r.t.=
|magnetic susceptibility= −1.88·10<sup>−6</sup>
|magnetic susceptibility ref=  (298 K)<ref>{{Cite book|title=CRC, Handbook of Chemistry and Physics|last=Weast|first=Robert|publisher=Chemical Rubber Company Publishing|year=1984|isbn=0-8493-0464-4|location=Boca Raton, Florida|pages=E110|quote=|via=}}</ref>
|Young's modulus=
|Shear modulus=
|Bulk modulus=
|Poisson ratio=
|Mohs hardness=
|Vickers hardness=
|Brinell hardness=
|CAS number=7440-59-7
|isotopes=
{{Infobox element/isotopes stable | mn=3 | sym=He | na=0.0002% | n=1 | link=Helium-3 |firstlinks=yes}}
{{Infobox element/isotopes stable | mn=4 | sym=He | na=99.9998% | n=2 | link=Helium-4 |firstlinks=no}}
|isotopes comment=
|naming=after Helios, Greek god of the Sun
|predicted by=
|prediction date=
|discovered by=Pierre Janssen, Norman Lockyer
|discovery date=1868
|first isolation by=William Ramsay, Per Teodor Cleve, Abraham Langlet
|first isolation date=1895
|wdQID=Q560
}}<!--
--><noinclude>
{{Infobox element/element navigation|symbol=He}}
{{Template reference list}}
{{documentation|1=Template:Infobox element/doc}}
</noinclude>
b1cw7o5sl7b2jrge7ycgflgbwmoi58m
အကူႏညီႏ:မွဉ်းဖျင်ခြပ်ချောꩻတောမ်ႏ Wiki Markup မိတ်ဆက်/၂
0
3029
14392
2022-07-28T15:52:06Z
Khun Kt
19
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "<noinclude>{{pp|small=yes}}</noinclude>{{intro to| [[File:WikiEditor-toolbar-en.png|frameless|border|650px|center]] ရောမ်ဖြုဲင်ꩻဖုံႏ ကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ '''ချꩻအာလိတ်ယာႏပုင်ႏစံႏ'''ခရာႏ တပေါႏလိုႏအာငါႏတဝ်းသွူ။ လိတ်ယာႏအသောင..."
wikitext
text/x-wiki
<noinclude>{{pp|small=yes}}</noinclude>{{intro to|
[[File:WikiEditor-toolbar-en.png|frameless|border|650px|center]]
ရောမ်ဖြုဲင်ꩻဖုံႏ ကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ '''ချꩻအာလိတ်ယာႏပုင်ႏစံႏ'''ခရာႏ တပေါႏလိုႏအာငါႏတဝ်းသွူ။
လိတ်ယာႏအသောင်နီဖဲ့ꩻ ကတဲမ်းသော့ꩻဒါႏ သင်္ကေတဖုံႏနဝ်ꩻ မာꩻထွာဖေႏ ချꩻပုင်ႏစံႏဖုံႏ ကားကအဝ်ႏသွူ။ markup နဝ်ꩻ တဲမ်းချꩻသော့ꩻဗော့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ လ့ꩻဒျာႏ၊ သွင်ꩻသော့ꩻအီနေး ကရိယာႏဗား ကအဝ်ႏဒါႏ မွဉ်းဖျင်ဧရိယာႏဆ့ꩻကီနဝ်ꩻလဲ့ လ့ꩻဒျာႏသွူ။
ကတူႏစဲဉ်ႏ တောမ်ႏ ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ်ဖုံႏနဝ်ꩻ နျꩻထွူ{{menu icon|အရန်းထို|left}}တွော့ꩻ ကပေါႏထန်ႏလွဉ်ဒါႏအကို နျꩻယင်း{{menu icon|ကတူႏစဲဉ်ႏ}}တဲင် သွင်ꩻသော့ꩻနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
မိဉ်ႏလွိုက်ထူႏ "အရန်း ၂"နဝ်ꩻ ကလွိုက်ခါꩻဒါႏ လိတ်ယာႏနဝ်ꩻမာꩻလ့ လိတ်ပွိုက်ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာလဲဉ်းအပွိုက်ခွဲꩻတဲင် နာꩻကလွိုက်ခါꩻဒါႏလိတ်ယာႏနဝ်ꩻ ထွာထိုꩻလဲဉ်း အပွိုက်ခွဲꩻကတူႏစဲဉ်ႏသွူ။ အပွိုက်ခွဲꩻယိုတဗာႏနဝ်ꩻ မာꩻပေါႏ၊ မာꩻထိုꩻမားလိတ်ပွိုက်လꩻတဲင် နျꩻတဆင်ႏ လိတ်ပွိုက်ပေါႏလွဉ် နျꩻယင်းတဆင်ႏ လိတ်ပွိုက်ထိုꩻမားထိုꩻချာယင်းတွော့ꩻ အွဉ်ႏနယ်လုဲင်ႏကွို့ꩻ နာꩻကလွိုက်ခါꩻဒါႏ ကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻလွုမ်သွူ။
"အရန်း ၃"နဝ်ꩻ အအွဉ်ႏချꩻဖေႏ ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ် အရန်း ၂ ဆ့ꩻလ့ကိုတဲင် အဝ်ႏကုဲင်အရန်းအလင်ဖုံႏလဲ့ ဗွိုန်ဗွိုန်ဒျာႏသွူ။ အရန်း ၃ ယိုနဝ်ꩻ မာꩻပေါႏ၊ မာꩻထိုꩻမားလိတ်ပွိုက် တလꩻဒွုမ် ထွာဒျာႏ တဲမ်းသော့ꩻအီ လိက်ပွိုက်ဖြယ်ကတူႏစဲဉ်ႏဒျာႏသွူ။
<br>တသုင်ꩻနေးတဝ်း ကရိယာႏဗားတွော့ꩻ မိဉ်ႏမဲဉ်မာꩻ ကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻ လိတ်ယာႏ နာꩻကမဲဉ်အွဉ်ႏဒါႏကတူႏစဲဉ်ႏယို အွဉ်ႏသွော့ <code><nowiki>=</nowiki></code> အမုဲင်သင်္ကေတယိုစား နီဗာႏခါႏကိုဩ။ လိတ်ယာႏအသောင်နီဖဲ့ꩻကို အမုဲင်သင်္ကေတ {{code|1==}} နုဲင်းယို အဆေ့ꩻအအာနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အယီးနယ်ကတူႏစဲဉ်ႏအရန်းသွူ။
<br><code><nowiki>==ကတူႏစဲဉ်ႏ==</nowiki></code> (Level 2)
<br><code><nowiki>===ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ်===</nowiki></code> (Level 3)
မိဉ်ႏမဲဉ်'''အွဉ်ဒွုန်လိတ်ဖြုံႏ''' (မွေးတဝ်းလဲ့) မိဉ်ႏမဲဉ်'''အွဉ်ႏတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏ'''နဝ်ꩻ နျꩻသွော့ ကရိယာႏဗားလောင်းကအဝ်ႏဒါႏ {{menu icon|'''B'''|non}} အနေန်ခလိုတ် တွမ်ႏ {{menu icon|'''''{{mono|I}}'''''|non}} အနေန်ခလိုတ်ဩ။ B နဝ်ꩻ မာꩻဒွုန်လိတ်ဖြုံႏ I နဝ်ꩻ မာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏသွူ။
<br>တသုင်ꩻနေးတဝ်း ကရိယာႏဗားတွော့ꩻ မိဉ်ႏမဲဉ်မာꩻဒွုန်၊ မာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏနဝ်ꩻ ကမဲဉ်မာꩻဒွုန်၊ မာꩻတခေင်ႏဒါႏ လိတ်ဖြုံႏယို တဲမ်ႏသော့ꩻဖေႏသွော့ မဲ့ꩻဆွဉ်ႏသင်္ကေတအမုဲင် <code><nowiki>'</nowiki></code> နုဲင်းယိုအခါႏကိုဩ။ လိတ်ယာႏဆ့ꩻချာဆ့ꩻငါကို ကအွဉ်ႏဒါႏ မဲ့ဆွဉ်ႏသင်္ကေတနဝ်ꩻ မီႏအွဉ်ႏသွံဗာႏစီႏလဲ့ ထွာမာꩻစဲင်းလိတ်ဖြုံႏ၊ မိဉ်ႏအွဉ်ႏနီဗာႏစီႏလဲ့ ထွာမာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏသွူ၊
<br><code><nowiki>'''လိတ်ဖြုံႏဒွုန်'''</nowiki></code>
<br><code><nowiki>''လိတ်ဖြုံႏတခေင်''</nowiki></code>
ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကို မိဉ်ႏတဲမ်းဖောႏနယ် ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကတူႏစဲဉ်ႏ အရီးသွတ်ꩻတလဲင်ႏကိုနဝ်ꩻ သော့ꩻနေး လိတ်ဖြုံႏစဲင်းတဲင် နဝ်ꩻမာꩻချာ(နဝ်ꩻမာလ့)မိဉ်ႏဖောႏထဲင်းယင်း ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻ တသုင်ꩻတဝ်းဒွုမ် လိတ်ဖြုံႏစဲင်းသွူ။ မိဉ်ႏမဲဉ်သေစဲင်း လိတ်ဖြုံႏစဲင်း တောမ်ႏ လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏဖုံႏယို အဝ်ႏလိုႏသုင်ꩻအထွောင်းမုဲင်ꩻကရိုꩻဒါႏ ယီးထွဉ်ႏအွဉ်ႏနယ်ချက်အစဲင်း (အသေးစိတ်)ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွားသွုပ်ထဲင်းယင်းသွော့ ချꩻ [[MOS:BOLD|လိတ်ဖြုံႏဒွုန်]] တောမ်ႏ [[MOS:ITALIC|လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏ]]ပုင်ႏစံႏ အကွို့ꩻကိုဩ။
}}
mpdi80bhzpsy9cri19btf55ik74f95b
14396
14392
2022-07-28T16:02:47Z
Khun Kt
19
wikitext
text/x-wiki
<noinclude>{{pp|small=yes}}</noinclude>{{intro to|
[[File:WikiEditor-toolbar-en.png|frameless|border|650px|center]]
ရောမ်ဖြုဲင်ꩻဖုံႏ ကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ '''ချꩻလိတ်ယာႏပုင်ႏစံႏ'''ခရာႏ တပေါႏလိုႏအာငါႏတဝ်းသွူ။
လိတ်ယာႏအသောင်နီဖဲ့ꩻ ကတဲမ်းသော့ꩻဒါႏ သင်္ကေတဖုံႏနဝ်ꩻ မာꩻထွာဖေႏ ချꩻပုင်ႏစံႏဖုံႏ ကားကအဝ်ႏသွူ။ markup နဝ်ꩻ တဲမ်းချꩻသော့ꩻဗော့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ လ့ꩻဒျာႏ၊ သွင်ꩻသော့ꩻအီနေး ကရိယာႏဗား ကအဝ်ႏဒါႏ မွဉ်းဖျင်ဧရိယာႏဆ့ꩻကီနဝ်ꩻလဲ့ လ့ꩻဒျာႏသွူ။
ကတူႏစဲဉ်ႏ တောမ်ႏ ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ်ဖုံႏနဝ်ꩻ နျꩻထွူ{{menu icon|အရန်းထို|left}}တွော့ꩻ ကပေါႏထန်ႏလွဉ်ဒါႏအကို နျꩻယင်း{{menu icon|ကတူႏစဲဉ်ႏ}}တဲင် သွင်ꩻသော့ꩻနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
မိဉ်ႏလွိုက်ထူႏ "အရန်း ၂"နဝ်ꩻ ကလွိုက်ခါꩻဒါႏ လိတ်ယာႏနဝ်ꩻမာꩻလ့ လိတ်ပွိုက်ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာလဲဉ်းအပွိုက်ဖြယ်တဲင် နာꩻကလွိုက်ခါꩻဒါႏလိတ်ယာႏနဝ်ꩻ ထွာထိုꩻလဲဉ်း အပွိုက်ဖြယ်ကတူႏစဲဉ်ႏသွူ။ အပွိုက်ဖြယ်ယိုတဗာႏနဝ်ꩻ မာꩻပေါႏ၊ မာꩻထိုꩻမားလိတ်ပွိုက်လꩻတဲင် နျꩻတဆင်ႏ လိတ်ပွိုက်ပေါႏလွဉ် နျꩻယင်းတဆင်ႏ လိတ်ပွိုက်ထိုꩻမားထိုꩻချာယင်းတွော့ꩻ အွဉ်ႏနယ်လုဲင်ႏကွို့ꩻ နာꩻကလွိုက်ခါꩻဒါႏ ကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။
"အရန်း ၃"နဝ်ꩻ အအွဉ်ႏချꩻဖေႏ ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ် အရန်း ၂ ဆ့ꩻလ့ကိုတဲင် အဝ်ႏကုဲင်အရန်းအလင်ဖုံႏလဲ့ ဗွိုန်ဗွိုန်ဒျာႏသွူ။ အရန်း ၃ ယိုနဝ်ꩻ မာꩻပေါႏ၊ မာꩻထိုꩻမားလိတ်ပွိုက် တလꩻဒွုမ် ထွာဒျာႏ တဲမ်းသော့ꩻအီ လိက်ပွိုက်ဖြယ်ကတူႏစဲဉ်ႏဒျာႏသွူ။
<br>တသုင်ꩻနေးတဝ်း ကရိယာႏဗားတွော့ꩻ မိဉ်ႏမဲဉ်မာꩻ ကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻ လိတ်ယာႏ နာꩻကမဲဉ်အွဉ်ႏဒါႏကတူႏစဲဉ်ႏယို အွဉ်ႏသွော့ အမုဲင်သင်္ကေတ <code><nowiki>=</nowiki></code> ယိုစား နီဗာႏခါႏကိုဩ။ လိတ်ယာႏအသောင်နီဖဲ့ꩻကို အမုဲင်သင်္ကေတ {{code|1==}} နုဲင်းယို အဆေ့ꩻအအာနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အယီးနယ်ကတူႏစဲဉ်ႏအရန်းသွူ။
<br><code><nowiki>==ကတူႏစဲဉ်ႏ==</nowiki></code> (Level 2)
<br><code><nowiki>===ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ်===</nowiki></code> (Level 3)
မိဉ်ႏမဲဉ်'''အွဉ်ႏဒွုန်လိတ်ဖြုံႏ''' (မွေးတဝ်းလဲ့) မိဉ်ႏမဲဉ်'''အွဉ်ႏတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏ'''နဝ်ꩻ နျꩻသွော့ ကရိယာႏဗားလောင်းကအဝ်ႏဒါႏ {{menu icon|'''B'''|non}} အနေန်ခလိုတ် တွမ်ႏ {{menu icon|'''''{{mono|I}}'''''|non}} အနေန်ခလိုတ်ဩ။ B နဝ်ꩻ မာꩻဒွုန်လိတ်ဖြုံႏ {{menu icon|'''''{{mono|I}}'''''|non}} နဝ်ꩻ မာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏသွူ။
<br>တသုင်ꩻနေးတဝ်း ကရိယာႏဗားတွော့ꩻ မိဉ်ႏမဲဉ်မာꩻဒွုန်၊ မာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏနဝ်ꩻ ကမဲဉ်မာꩻဒွုန်၊ မာꩻတခေင်ႏဒါႏ လိတ်ဖြုံႏယို တဲမ်ႏသော့ꩻဖေႏသွော့ မဲ့ꩻဆွဉ်ႏသင်္ကေတအမုဲင် <code><nowiki>'</nowiki></code> နုဲင်းယိုအခါႏကိုဩ။ လိတ်ယာႏဆ့ꩻချာဆ့ꩻငါကို ကအွဉ်ႏဒါႏ မဲ့ဆွဉ်ႏသင်္ကေတနဝ်ꩻ မီႏအွဉ်ႏသွံဗာႏစီႏလဲ့ ထွာမာꩻစဲင်းလိတ်ဖြုံႏ၊ မိဉ်ႏအွဉ်ႏနီဗာႏစီႏလဲ့ ထွာမာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏသွူ၊
<br><code><nowiki>'''လိတ်ဖြုံႏဒွုန်'''</nowiki></code>
<br><code><nowiki>''လိတ်ဖြုံႏတခေင်''</nowiki></code>
ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကို မိဉ်ႏတဲမ်းဖောႏနယ် ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကတူႏစဲဉ်ႏ အရီးသွတ်ꩻတလဲင်ႏကိုနဝ်ꩻ သော့ꩻနေး လိတ်ဖြုံႏစဲင်းတဲင် နဝ်ꩻမာꩻချာ(နဝ်ꩻမာလ့)မိဉ်ႏဖောႏထဲင်းယင်း ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻ တသုင်ꩻတဝ်းဒွုမ် လိတ်ဖြုံႏစဲင်းသွူ။ မိဉ်ႏမဲဉ်သေစဲင်း လိတ်ဖြုံႏစဲင်း တောမ်ႏ လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏဖုံႏယို အဝ်ႏလိုႏသုင်ꩻအထွောင်းမုဲင်ꩻကရိုꩻဒါႏ ယီးထွဉ်ႏအွဉ်ႏနယ်ချက်အစဲင်း (အသေးစိတ်)ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွားသွုပ်ထဲင်းယင်းသွော့ ချꩻ [[MOS:BOLD|လိတ်ဖြုံႏဒွုန်]] တောမ်ႏ [[MOS:ITALIC|လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏ]]ပုင်ႏစံႏ အကွို့ꩻကိုဩ။
}}
[[my:အကူအညီ:Wiki Markup ဖြင့် တည်းဖြတ်ခြင်း မိတ်ဆက်/၂]]
[[en:Help:Introduction to editing with Wiki Markup/2]]
qc90q71qwcwfwpwpase9zfz7w87ldhi
14397
14396
2022-07-28T16:08:29Z
Khun Kt
19
wikitext
text/x-wiki
<noinclude>{{pp|small=yes}}</noinclude>{{intro to|
[[File:WikiEditor-toolbar-en.png|frameless|border|650px|center]]
ရောမ်ဖြုဲင်ꩻဖုံႏ ကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ '''ချꩻလိတ်ယာႏပုင်ႏစံႏ'''ခရာႏ တပေါႏလိုႏအာငါႏတဝ်းသွူ။
လိတ်ယာႏအသောင်နီဖဲ့ꩻ ကတဲမ်းသော့ꩻဒါႏ အမုဲင်သင်္ကေတဖုံႏနဝ်ꩻ မာꩻထွာဖေႏ ချꩻပုင်ႏစံႏဖုံႏ ကားကအဝ်ႏသွူ။ markup နဝ်ꩻ တဲမ်းချꩻသော့ꩻဗော့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ လ့ꩻဒျာႏ၊ သွင်ꩻသော့ꩻအီနေး ကရိယာႏဗား ကအဝ်ႏဒါႏ မွဉ်းဖျင်ဧရိယာႏဆ့ꩻကီနဝ်ꩻလဲ့ လ့ꩻဒျာႏသွူ။
ကတူႏစဲဉ်ႏ တောမ်ႏ ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ်ဖုံႏနဝ်ꩻ နျꩻထွူ{{menu icon|အရန်းထို|left}}တွော့ꩻ ကပေါႏထန်ႏလွဉ်ဒါႏအကို နျꩻယင်း{{menu icon|ကတူႏစဲဉ်ႏ}}တဲင် သွင်ꩻသော့ꩻနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
မိဉ်ႏလွိုက်ထူႏ "အရန်း ၂"နဝ်ꩻ ကလွိုက်ခါꩻဒါႏ လိတ်ယာႏနဝ်ꩻမာꩻလ့ လိတ်ပွိုက်ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာလဲဉ်းအပွိုက်ဖြယ်တဲင် နာꩻကလွိုက်ခါꩻဒါႏလိတ်ယာႏနဝ်ꩻ ထွာထိုꩻလဲဉ်း အပွိုက်ဖြယ်ကတူႏစဲဉ်ႏသွူ။ အပွိုက်ဖြယ်ယိုတဗာႏနဝ်ꩻ မာꩻပေါႏ၊ မာꩻထိုꩻမားလိတ်ပွိုက်လꩻတဲင် နျꩻတဆင်ႏ လိတ်ပွိုက်ပေါႏလွဉ် နျꩻယင်းတဆင်ႏ လိတ်ပွိုက်ထိုꩻမားထိုꩻချာယင်းတွော့ꩻ အွဉ်ႏနယ်လုဲင်ႏကွို့ꩻ နာꩻကလွိုက်ခါꩻဒါႏ ကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။
"အရန်း ၃"နဝ်ꩻ အအွဉ်ႏချꩻဖေႏ ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ် အရန်း ၂ ဆ့ꩻလ့ကိုတဲင် အဝ်ႏကုဲင်အရန်းအလင်ဖုံႏလဲ့ ဗွိုန်ဗွိုန်ဒျာႏသွူ။ အရန်း ၃ ယိုနဝ်ꩻ မာꩻပေါႏ၊ မာꩻထိုꩻမားလိတ်ပွိုက် တလꩻဒွုမ် ထွာဒျာႏ တဲမ်းသော့ꩻအီ လိက်ပွိုက်ဖြယ်ကတူႏစဲဉ်ႏဒျာႏသွူ။
<br>တသုင်ꩻနေးတဝ်း ကရိယာႏဗားတွော့ꩻ မိဉ်ႏမဲဉ်မာꩻ ကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻ လိတ်ယာႏ နာꩻကမဲဉ်အွဉ်ႏဒါႏကတူႏစဲဉ်ႏယို အွဉ်ႏသွော့ အမုဲင်သင်္ကေတ <code><nowiki>=</nowiki></code> ယိုစား နီဗာႏခါႏကိုဩ။ လိတ်ယာႏအသောင်နီဖဲ့ꩻကို အမုဲင်သင်္ကေတ {{code|1==}} နုဲင်းယို အဆေ့ꩻအအာနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အယီးနယ်ကတူႏစဲဉ်ႏအရန်းသွူ။
<br><code><nowiki>==ကတူႏစဲဉ်ႏ==</nowiki></code> (Level 2)
<br><code><nowiki>===ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ်===</nowiki></code> (Level 3)
မိဉ်ႏမဲဉ်'''အွဉ်ႏဒွုန်လိတ်ဖြုံႏ''' (မွေးတဝ်းလဲ့) မိဉ်ႏမဲဉ်'''အွဉ်ႏတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏ'''နဝ်ꩻ နျꩻသွော့ ကရိယာႏဗားလောင်းကအဝ်ႏဒါႏ {{menu icon|'''B'''|non}} အနေန်ခလိုတ် တွမ်ႏ {{menu icon|'''''{{mono|I}}'''''|non}} အနေန်ခလိုတ်ဩ။ {{menu icon|'''B'''|non}} နဝ်ꩻ မာꩻဒွုန်လိတ်ဖြုံႏ {{menu icon|'''''{{mono|I}}'''''|non}} နဝ်ꩻ မာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏသွူ။
<br>တသုင်ꩻနေးတဝ်း ကရိယာႏဗားတွော့ꩻ မိဉ်ႏမဲဉ်မာꩻဒွုန်၊ မာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏနဝ်ꩻ ကမဲဉ်မာꩻဒွုန်၊ မာꩻတခေင်ႏဒါႏ လိတ်ဖြုံႏယို တဲမ်ႏသော့ꩻဖေႏသွော့ မဲ့ꩻဆွဉ်ႏသင်္ကေတအမုဲင် <code><nowiki>'</nowiki></code> နုဲင်းယိုအခါႏကိုဩ။ လိတ်ယာႏဆ့ꩻချာဆ့ꩻငါကို ကအွဉ်ႏဒါႏ မဲ့ဆွဉ်ႏသင်္ကေတနဝ်ꩻ မီႏအွဉ်ႏသွံဗာႏစီႏလဲ့ ထွာမာꩻစဲင်းလိတ်ဖြုံႏ၊ မိဉ်ႏအွဉ်ႏနီဗာႏစီႏလဲ့ ထွာမာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏသွူ၊
<br><code><nowiki>'''လိတ်ဖြုံႏဒွုန်'''</nowiki></code>
<br><code><nowiki>''လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏ''</nowiki></code>
ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကို မိဉ်ႏတဲမ်းဖောႏနယ် ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကတူႏစဲဉ်ႏ အရီးသွတ်ꩻတလဲင်ႏကိုနဝ်ꩻ သော့ꩻနေး လိတ်ဖြုံႏစဲင်းတဲင် နဝ်ꩻမာꩻချာ(နဝ်ꩻမာလ့)မိဉ်ႏဖောႏထဲင်းယင်း ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻ တသုင်ꩻတဝ်းဒွုမ် လိတ်ဖြုံႏစဲင်းသွူ။ မိဉ်ႏမဲဉ်သေစဲင်း လိတ်ဖြုံႏစဲင်း တောမ်ႏ လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏဖုံႏယို အဝ်ႏလိုႏသုင်ꩻအထွောင်းမုဲင်ꩻကရိုꩻဒါႏ ယီးထွဉ်ႏအွဉ်ႏနယ်ချက်အစဲင်း (အသေးစိတ်)ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွားသွုပ်ထဲင်းယင်းသွော့ ချꩻ [[MOS:BOLD|လိတ်ဖြုံႏဒွုန်]] တောမ်ႏ [[MOS:ITALIC|လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏ]]ပုင်ႏစံႏ အကွို့ꩻကိုဩ။
}}
[[my:အကူအညီ:Wiki Markup ဖြင့် တည်းဖြတ်ခြင်း မိတ်ဆက်/၂]]
[[en:Help:Introduction to editing with Wiki Markup/2]]
8iwsyuuauqnt19fju9f1gfwm16w2enp
14398
14397
2022-07-28T16:31:10Z
Khun Kt
19
wikitext
text/x-wiki
<noinclude>{{pp|small=yes}}</noinclude>{{intro to|
[[File:WikiEditor-toolbar-en.png|frameless|border|650px|center]]
ရောမ်ဖြုဲင်ꩻဖုံႏ ကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ '''ချꩻလိတ်ယာႏပုင်ႏစံႏ'''ခရာႏ တပေါႏလိုႏအာငါႏတဝ်းသွူ။
လိတ်ယာႏအသောင်နီဖဲ့ꩻ ကတဲမ်းသော့ꩻဒါႏ အမုဲင်သင်္ကေတဖုံႏနဝ်ꩻ မာꩻထွာဖေႏ ချꩻပုင်ႏစံႏဖုံႏ ကားကအဝ်ႏသွူ။ markup နဝ်ꩻ တဲမ်းချꩻသော့ꩻဗော့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ လ့ꩻဒျာႏ၊ သွင်ꩻသော့ꩻအီနေး ကရိယာႏဗား ကအဝ်ႏဒါႏ မွဉ်းဖျင်ဧရိယာႏဆ့ꩻကီနဝ်ꩻလဲ့ လ့ꩻဒျာႏသွူ။
ကတူႏစဲဉ်ႏ တောမ်ႏ ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ်ဖုံႏနဝ်ꩻ နျꩻထွူ{{menu icon|အရန်းထို|left}}တွော့ꩻ ကပေါႏထန်ႏလွဉ်ဒါႏအကို နျꩻယင်း{{menu icon|ကတူႏစဲဉ်ႏ}}တဲင် သွင်ꩻသော့ꩻနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
မိဉ်ႏလွိုက်ထူႏ "အရန်း ၂"နဝ်ꩻ ကလွိုက်ခါꩻဒါႏ လိတ်ယာႏနဝ်ꩻမာꩻလ့ လိတ်ပွိုက်ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာလဲဉ်းအပွိုက်ဖြယ်တဲင် နာꩻကလွိုက်ခါꩻဒါႏလိတ်ယာႏနဝ်ꩻ ထွာထိုꩻလဲဉ်း အပွိုက်ဖြယ်ကတူႏစဲဉ်ႏသွူ။ အပွိုက်ဖြယ်ယိုတဗာႏနဝ်ꩻ မာꩻပေါႏ၊ မာꩻထိုꩻမားလိတ်ပွိုက်လꩻတဲင် နျꩻတဆင်ႏ လိတ်ပွိုက်ပေါႏလွဉ် နျꩻယင်းတဆင်ႏ လိတ်ပွိုက်ထိုꩻမားထိုꩻချာယင်းတွော့ꩻ အွဉ်ႏနယ်လုဲင်ႏကွို့ꩻ နာꩻကလွိုက်ခါꩻဒါႏ ကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။
"အရန်း ၃"နဝ်ꩻ အအွဉ်ႏချꩻဖေႏ ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ် အရန်း ၂ ဆ့ꩻလ့ကိုတဲင် အဝ်ႏကုဲင်အရန်းအလင်ဖုံႏလဲ့ ဗွိုန်ဗွိုန်ဒျာႏသွူ။ အရန်း ၃ ယိုနဝ်ꩻ မာꩻပေါႏ၊ မာꩻထိုꩻမားလိတ်ပွိုက် တလꩻဒွုမ် ထွာဒျာႏ တဲမ်းသော့ꩻအီ လိက်ပွိုက်ဖြယ်ကတူႏစဲဉ်ႏဒျာႏသွူ။
<br>တသုင်ꩻနေးတဝ်း ကရိယာႏဗားတွော့ꩻ မိဉ်ႏမဲဉ်မာꩻ ကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻ လိတ်ယာႏ နာꩻကမဲဉ်အွဉ်ႏဒါႏကတူႏစဲဉ်ႏယို အွဉ်ႏသွော့ အမုဲင်သင်္ကေတ <code><nowiki>=</nowiki></code> ယိုစား နီဗာႏခါႏကိုဩ။ လိတ်ယာႏအသောင်နီဖဲ့ꩻကို အမုဲင်သင်္ကေတ {{code|1==}} နုဲင်းယို အဆေ့ꩻအအာနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အယီးနယ်ကတူႏစဲဉ်ႏအရန်းသွူ။
<br><code><nowiki>==ကတူႏစဲဉ်ႏ==</nowiki></code> (Level 2)
<br><code><nowiki>===ကတူႏစဲဉ်ႏဖြယ်===</nowiki></code> (Level 3)
မိဉ်ႏမဲဉ်'''အွဉ်ႏဒွုန်လိတ်ဖြုံႏ''' (မွေးတဝ်းလဲ့) မိဉ်ႏမဲဉ်'''အွဉ်ႏတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏ'''နဝ်ꩻ နျꩻသွော့ ကရိယာႏဗားလောင်းကအဝ်ႏဒါႏ {{menu icon|'''B'''|non}} အနေန်ခလိုတ် တွမ်ႏ {{menu icon|'''''{{mono|I}}'''''|non}} အနေန်ခလိုတ်ဩ။ {{menu icon|'''B'''|non}} နဝ်ꩻ မာꩻဒွုန်လိတ်ဖြုံႏ {{menu icon|'''''{{mono|I}}'''''|non}} နဝ်ꩻ မာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏသွူ။
<br>တသုင်ꩻနေးတဝ်း ကရိယာႏဗားတွော့ꩻ မိဉ်ႏမဲဉ်မာꩻဒွုန်၊ မာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏနဝ်ꩻ ကမဲဉ်မာꩻဒွုန်၊ မာꩻတခေင်ႏဒါႏ လိတ်ဖြုံႏယို တဲမ်ႏသော့ꩻဖေႏသွော့ မဲ့ꩻဆွဉ်ႏသင်္ကေတအမုဲင် <code><nowiki>'</nowiki></code> နုဲင်းယိုအခါႏကိုဩ။ လိတ်ယာႏဆ့ꩻချာဆ့ꩻငါကို ကအွဉ်ႏဒါႏ မဲ့ဆွဉ်ႏသင်္ကေတနဝ်ꩻ မီႏအွဉ်ႏသွံဗာႏစီႏလဲ့ ထွာမာꩻစဲင်းလိတ်ဖြုံႏ၊ မိဉ်ႏအွဉ်ႏနီဗာႏစီႏလဲ့ ထွာမာꩻတခေင်ႏလိတ်ဖြုံႏသွူ၊
<br><code><nowiki>'''လိတ်ဖြုံႏဒွုန်'''</nowiki></code>
<br><code><nowiki>''လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏ''</nowiki></code>
ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကို မိဉ်ႏတဲမ်းဖောႏနယ် ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကတူႏစဲဉ်ႏ အရီးသွတ်ꩻတလဲင်ႏကိုနဝ်ꩻ သော့ꩻနေး လိတ်ဖြုံႏစဲင်းတဲင် နဝ်ꩻမာꩻချာ(နဝ်ꩻမာလ့)မိဉ်ႏဖောႏထဲင်းယင်း ရောမ်ဖြုဲင်ꩻကတူႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻ တသုင်ꩻတဝ်းဒွုမ် လိတ်ဖြုံႏစဲင်းသွူ။ မိဉ်ႏမဲဉ်သေစဲင်း လိတ်ဖြုံႏစဲင်း တောမ်ႏ လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏဖုံႏယို အဝ်ႏလိုႏသုင်ꩻအထွောင်းမုဲင်ꩻကရိုꩻဒါႏ ယီးထွဉ်ႏအွဉ်ႏနယ်ချက်အစဲင်း (အသေးစိတ်)ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွားသွုပ်ထဲင်းယင်းသွော့ ချꩻ [[MOS:BOLD|လိတ်ဖြုံႏဒွုန်]] တောမ်ႏ [[MOS:ITALIC|လိတ်ဖြုံႏတခေင်ႏ]]ပုင်ႏစံႏ အကွို့ꩻကိုဩ။
}}
[[Category:ဝီခီမူဝါဒဖုံႏ]]
[[my:အကူအညီ:Wiki Markup ဖြင့် တည်းဖြတ်ခြင်း မိတ်ဆက်/၂]]
[[en:Help:Introduction to editing with Wiki Markup/2]]
m8d651alti3bza1nvh4g3sagwtdqxqm
တမ်းပလေက်:Menu icon
10
3030
14393
2022-07-28T15:53:28Z
Khun Kt
19
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "<span style="border: 1px solid {{{border|#AAA}}}; background-color: #FFF; padding: 4px; padding-left: 8px; padding-right: 8px; text-align: center;"> {{#ifeq:{{{2}}}|left |[[File:MediaWiki Vector skin action arrow.png|link=]] {{{1|text}}} |{{{1|text}}}{{#ifeq:{{{2}}}|non|| File:MediaWiki Vector skin a..."
wikitext
text/x-wiki
<span style="border: 1px solid {{{border|#AAA}}};
background-color: #FFF;
padding: 4px;
padding-left: 8px;
padding-right: 8px;
text-align: center;">
{{#ifeq:{{{2}}}|left
|[[File:MediaWiki Vector skin action arrow.png|link=]] {{{1|text}}}
|{{{1|text}}}{{#ifeq:{{{2}}}|non|| [[File:MediaWiki Vector skin action arrow.png|link=]]}}}}
</span><noinclude>
{{documentation}}
</noinclude>
pxgne32lug8b7piscnxjqpjjkmixg25
တမ်းပလေက်:Code
10
3031
14394
2022-07-28T15:54:21Z
Khun Kt
19
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "<code {{#if:{{{class|}}}|class="{{{class}}}"}} {{#if:{{{id|}}}|id="{{{id}}}"}} {{#if:{{{style|}}}|style="{{{style}}}"}}>{{#tag:syntaxhighlight|{{{code|{{{1}}}}}}|lang="{{{lang|{{{2|text}}}}}}"|enclose="none"}}</code><noinclude> {{documentation}} </noinclude>"
wikitext
text/x-wiki
<code {{#if:{{{class|}}}|class="{{{class}}}"}} {{#if:{{{id|}}}|id="{{{id}}}"}} {{#if:{{{style|}}}|style="{{{style}}}"}}>{{#tag:syntaxhighlight|{{{code|{{{1}}}}}}|lang="{{{lang|{{{2|text}}}}}}"|enclose="none"}}</code><noinclude>
{{documentation}}
</noinclude>
6vmwscbw65dh5j9cwy7gy6txtfol8pi
တမ်းပလေက်:Mono
10
3032
14395
2022-07-28T15:55:52Z
Khun Kt
19
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "<span style="font-family:monospace,monospace;{{#if:{{{2|}}}|font-size:{{{1}}};}}">{{{2|{{{1}}}}}}</span><noinclude> {{Documentation}} </noinclude>"
wikitext
text/x-wiki
<span style="font-family:monospace,monospace;{{#if:{{{2|}}}|font-size:{{{1}}};}}">{{{2|{{{1}}}}}}</span><noinclude>
{{Documentation}}
</noinclude>
0z3wijmmjyx9zsd96iybzdgs0w1eiti
တမ်းပလေက်:အကူႏညီႏ:မွဉ်းဖျင်ခြပ်ချောꩻတောမ်ႏ Wiki Markup မိတ်ဆက်/tabs
10
3033
14402
2022-07-29T02:16:06Z
Khun Kt
19
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "<div style = "padding: 0.6em 1em 0em 2em;"> [[file:Markup logo.svg|200px]] </div> {{intro to tabs | number = ၁ | title = မွဉ်းဖျင်လိတ်မဲ့ငါဖုံႏ | subtitle = မာꩻစမွဉ်းဖျင်ခြပ်ချောꩻခွုမ်မာꩻချက်ဖုံႏ }} {{intro to tabs | number = ၂ | title = ချꩻပုင်ႏစံႏ | su..."
wikitext
text/x-wiki
<div style = "padding: 0.6em 1em 0em 2em;">
[[file:Markup logo.svg|200px]]
</div>
{{intro to tabs
| number = ၁
| title = မွဉ်းဖျင်လိတ်မဲ့ငါဖုံႏ
| subtitle = မာꩻစမွဉ်းဖျင်ခြပ်ချောꩻခွုမ်မာꩻချက်ဖုံႏ
}}
{{intro to tabs
| number = ၂
| title = ချꩻပုင်ႏစံႏ
| subtitle = မွဉ်းဖျင် တဲပ်တဲ့ဖုဲင်ႏထွား
}}
{{intro to tabs
| number = ၃
| title = အဆွိုက်အသွုပ်တောမ်ႏ ဝီခီလိဉ့်ဖုံႏ
| subtitle = ဆွိုက်သွုပ်တောမ်ႏ လိတ်မဲ့ငါအလင်ဖုံႏ
}}
{{intro to tabs
| number = ၄
| title = သိမ်ꩻသဲမ်ဟဝ် နာꩻခြုဲင်းပြောင်ꩻလုဲင်ႏထာꩻဖုံႏ
| subtitle = ဒင်ႏထင်ႏ
}}
{{intro to tabs
| number = ၅
| title = ဖန်ဆင်ꩻ ရောမ်ဖြုဲင်ꩻတသာ
| subtitle = ဖန်ဆင်ꩻမာꩻထူႏ လိတ်မဲ့ငါတဗာႏ
}}
{{intro to tabs
| number = ၆
| title = အအဲဉ်ႏချုတ်
| subtitle = နာꩻသေဗာႏလဲဉ်း တမုဲင်ꩻဖုံႏ
}}
<div style = "padding: 0.6em 1em 0em 2em;">
[[အကူႏညီႏ:မွဉ်းဖျင်ခြပ်ချောꩻတောမ်ႏ Wiki Markup မိတ်ဆက်/ကားကအဝ်ႏ|ခွုင်းကားကအဝ်ႏယို ထွားတောမ်ႏ လိတ်မဲ့ငါတဗာႏကို]]
</div>
<br />
othgvg51ivmhhso5wpk288zhxz1uefz
ကဏ္ဍ:ပရိတ်တန်
14
3034
14408
2022-07-29T02:24:57Z
Khun Kt
19
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "[[Category:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]] [[my:Category:ပရိတ်ကြီး]]"
wikitext
text/x-wiki
[[Category:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[my:Category:ပရိတ်ကြီး]]
iwsivq8mg7uh5lfyhudvvs73kghu6kf
ကဏ္ဍ:ဇာတ်တန်ဆီဖွဲ့
14
3035
14418
2022-07-29T02:51:22Z
Khun Kt
19
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "[[Category:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]] [[my:Category:ဇာတ်ကြီးဆယ်ဘွဲ့]]"
wikitext
text/x-wiki
[[Category:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[my:Category:ဇာတ်ကြီးဆယ်ဘွဲ့]]
8c6r4opgtomnc46le75x7gqqolhusfy
14419
14418
2022-07-29T02:52:08Z
Khun Kt
19
wikitext
text/x-wiki
[[Category:ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ]]
[[my:Category:ဇာတ်ကြီးဆယ်ဘွဲ့]]
[[en:Category:Mahānipāta Jātaka]]
huosir94kro4jkr5n41ui7lddx3jggm
လီတီယမ်
0
3036
14421
2022-07-29T07:37:10Z
ဗန်ကှိုန်
25
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "'''လီတီယမ်'''([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ| အဉ်းကလစ်ဆျ်]]: Lithium)"
wikitext
text/x-wiki
'''လီတီယမ်'''([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ| အဉ်းကလစ်ဆျ်]]: Lithium)
sga0cdbkweb6ha8mj8nykjvxf2a5ad6
14430
14421
2022-07-29T09:43:02Z
ဗန်ကှိုန်
25
wikitext
text/x-wiki
'''လီတီယမ်'''([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ| အဉ်းကလစ်ဆျ်]]: Lithium)
[[ကဏ္ဍ:ဓာတုဗေဒ]]
[[my:လီတီယမ်]]
[[en:Lithium]]
apn67wcl43xno3ntese5duv6ncqa091
14443
14430
2022-07-29T10:52:51Z
ဗန်ကှိုန်
25
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox lithium}}
'''လီတီယမ်'''([[အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ| အဉ်းကလစ်ဆျ်]]: Lithium)
[[ကဏ္ဍ:ဓာတုဗေဒ]]
[[my:လီတီယမ်]]
[[en:Lithium]]
jfcwqq24blrlgh70iuwx3ih9w0ggo8k
မျန်မာခမ်းထီအလံႏတောႏ
0
3037
14434
2022-07-29T09:56:39Z
KHUN HLAING MINN
147
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "{{Infobox flag | Name= ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံအလံတော် | Image = Flag of Myanmar.svg | Use = [[နိုင်ငံတော်အလံ]] နှင့် [[အရပ်သားသုံးအလံ]] | Symbol = {{FIAV|normal}} | Proportion = ၂:၃<ref>State Flag Law with State Peace and Development Council Law (8/2010)</ref> |..."
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox flag
| Name= ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံအလံတော်
| Image = Flag of Myanmar.svg
| Use = [[နိုင်ငံတော်အလံ]] နှင့် [[အရပ်သားသုံးအလံ]]
| Symbol = {{FIAV|normal}}
| Proportion = ၂:၃<ref>State Flag Law with State Peace and Development Council Law (8/2010)</ref>
| Adoption ={{start date and age|2010|10|21|df=yes}}
| Design = ထောင့်မှန်စတုဂံပုံစံ သုံးရောင်ခြယ်အလံတော်
}}
''[[မျန်မာခမ်းထီ|မျန်မာခမ်းထီ]] အလံႏတောႏ''ယို အွဥ်ႏထွော့ꩻခါꩻဒျာႏ ခမ်းခြွဥ်းဗူႏသမ္မတမျန်မာခမ်းထီ အလံႏသွူ။ မျန်မာခမ်းအစိုႏရ ယို နေင်ႏ ၂၀၁၀ဗာႏ လာအောက်တိုဘာ ၂၁နီꩻ မွူးလင်ꩻ ၃ နာရီႏ ၃၀ မိနစ် ခိန်ႏနဝ် တရာꩻဝင်ႏ အွဥ်ႏစွꩻ ထင်ႏလွေꩻ အလံႏတောႏ တသာꩻ ထွူတဲင် တယ်ႏစနေင်ႏ ၁၉၇၄ ဗာႏ ကသွုံꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းခြွဥ်းဗူႏဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမျန်မာခမ်း အလံႏတောႏယို ယာႏကုဲင်ꩻထိုခန်းသွူ ။ ခမ်းထီအလံႏတောႏဥပဒေႏ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင်ဥပဒေႏ ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻဥပဒေႏ တွမ်ႏ ခမ်းထီအလံႏတောႏ အနယ်ꩻဥပဒေႏ ၊ [[မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီတန်အမုဲင်|ခမ်းထီတန်အမုဲင်]] အနယ်ꩻဥပဒေႏ ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻအနယ်ဥပဒေႏ ဖုံႏယို တလဲင်ႏချင်ႏအွဥ်ႏထွော့ ဖောႏထန်ႏသွူးဒျာႏသွူ။ ခမ်းထီအလံႏတောႏ ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင် တွမ်ႏ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻ တသာꩻဖုံႏယိုလဲ့ နေင်ႏ၂၀၀၈ ဗာႏ အကို ကအွဥ်ႏထွော့ ခါဒါႏ [[:မျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)|လွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ]] အခန်ꩻ ၁၃ ပုဒ်မ ၄၃၇ ၊ ၄၃၈ တွမ်ႏ ၄၃၉ ကိုယို အွဥ်ႏထွော့တဲမ်းထန်ႏခါဒျာႏ နဝ်သွူ။ <ref>၂၂.၁၀.၂၀၁၀ ရက်ထုတ် မြန်မာ့အလင်း သတင်းစာ</ref><ref>ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်)</ref>
==အာႏကွိုꩻ==
<references/>
[[Category: မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီတန်အမုဲင်ဖုံႏ]]
[[Category:မျန်မာခမ်းထီအလံႏဖုံႏ]]
[[Category:ခမ်းထီအလံႏဖုံႏ]]
e62gwsf2ogx0xwmhn58jdbygmd5gb8m
14435
14434
2022-07-29T10:00:53Z
KHUN HLAING MINN
147
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox flag
| Name= ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံအလံတော်
| Image = Flag of Myanmar.svg
| Use = [[နိုင်ငံတော်အလံ]] နှင့် [[အရပ်သားသုံးအလံ]]
| Symbol = {{FIAV|normal}}
| Proportion = ၂:၃<ref>State Flag Law with State Peace and Development Council Law (8/2010)</ref>
| Adoption ={{start date and age|2010|10|21|df=yes}}
| Design = ထောင့်မှန်စတုဂံပုံစံ သုံးရောင်ခြယ်အလံတော်
}}
"[[မျန်မာခမ်းထီ|မျန်မာခမ်းထီ]] အလံႏတောႏ"ယို အွဥ်ႏထွော့ꩻခါꩻဒျာႏ ခမ်းခြွဥ်းဗူႏသမ္မတမျန်မာခမ်းထီ အလံႏသွူ။ မျန်မာခမ်းအစိုႏရ ယို နေင်ႏ ၂၀၁၀ဗာႏ လာအောက်တိုဘာ ၂၁နီꩻ မွူးလင်ꩻ ၃ နာရီႏ ၃၀ မိနစ် ခိန်ႏနဝ် တရာꩻဝင်ႏ အွဥ်ႏစွꩻ ထင်ႏလွေꩻ အလံႏတောႏ တသာꩻ ထွူတဲင် တယ်ႏစနေင်ႏ ၁၉၇၄ ဗာႏ ကသွုံꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းခြွဥ်းဗူႏဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမျန်မာခမ်း အလံႏတောႏယို ယာႏကုဲင်ꩻထိုခန်းသွူ ။ ခမ်းထီအလံႏတောႏဥပဒေႏ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင်ဥပဒေႏ ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻဥပဒေႏ တွမ်ႏ ခမ်းထီအလံႏတောႏ အနယ်ꩻဥပဒေႏ ၊ [[မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီတန်အမုဲင်|ခမ်းထီတန်အမုဲင်]] အနယ်ꩻဥပဒေႏ ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻအနယ်ဥပဒေႏ ဖုံႏယို တလဲင်ႏချင်ႏအွဥ်ႏထွော့ ဖောႏထန်ႏသွူးဒျာႏသွူ။ ခမ်းထီအလံႏတောႏ ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင် တွမ်ႏ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻ တသာꩻဖုံႏယိုလဲ့ နေင်ႏ၂၀၀၈ ဗာႏ အကို ကအွဥ်ႏထွော့ ခါဒါႏ [[:မျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)|လွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ]] အခန်ꩻ ၁၃ ပုဒ်မ ၄၃၇ ၊ ၄၃၈ တွမ်ႏ ၄၃၉ ကိုယို အွဥ်ႏထွော့တဲမ်းထန်ႏခါဒျာႏ နဝ်သွူ။ <ref>၂၂.၁၀.၂၀၁၀ ရက်ထုတ် မြန်မာ့အလင်း သတင်းစာ</ref><ref>ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်)</ref>
==အာႏကွိုꩻ==
<references/>
[[Category: မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီတန်အမုဲင်ဖုံႏ]]
[[Category:မျန်မာခမ်းထီအလံႏဖုံႏ]]
[[Category:ခမ်းထီအလံႏဖုံႏ]]
idf6j0ppoezhll288gjvdoxlx64a2l5
14436
14435
2022-07-29T10:02:30Z
KHUN HLAING MINN
147
/* အာႏကွိုꩻ */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox flag
| Name= ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံအလံတော်
| Image = Flag of Myanmar.svg
| Use = [[နိုင်ငံတော်အလံ]] နှင့် [[အရပ်သားသုံးအလံ]]
| Symbol = {{FIAV|normal}}
| Proportion = ၂:၃<ref>State Flag Law with State Peace and Development Council Law (8/2010)</ref>
| Adoption ={{start date and age|2010|10|21|df=yes}}
| Design = ထောင့်မှန်စတုဂံပုံစံ သုံးရောင်ခြယ်အလံတော်
}}
"[[မျန်မာခမ်းထီ|မျန်မာခမ်းထီ]] အလံႏတောႏ"ယို အွဥ်ႏထွော့ꩻခါꩻဒျာႏ ခမ်းခြွဥ်းဗူႏသမ္မတမျန်မာခမ်းထီ အလံႏသွူ။ မျန်မာခမ်းအစိုႏရ ယို နေင်ႏ ၂၀၁၀ဗာႏ လာအောက်တိုဘာ ၂၁နီꩻ မွူးလင်ꩻ ၃ နာရီႏ ၃၀ မိနစ် ခိန်ႏနဝ် တရာꩻဝင်ႏ အွဥ်ႏစွꩻ ထင်ႏလွေꩻ အလံႏတောႏ တသာꩻ ထွူတဲင် တယ်ႏစနေင်ႏ ၁၉၇၄ ဗာႏ ကသွုံꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းခြွဥ်းဗူႏဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမျန်မာခမ်း အလံႏတောႏယို ယာႏကုဲင်ꩻထိုခန်းသွူ ။ ခမ်းထီအလံႏတောႏဥပဒေႏ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင်ဥပဒေႏ ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻဥပဒေႏ တွမ်ႏ ခမ်းထီအလံႏတောႏ အနယ်ꩻဥပဒေႏ ၊ [[မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီတန်အမုဲင်|ခမ်းထီတန်အမုဲင်]] အနယ်ꩻဥပဒေႏ ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻအနယ်ဥပဒေႏ ဖုံႏယို တလဲင်ႏချင်ႏအွဥ်ႏထွော့ ဖောႏထန်ႏသွူးဒျာႏသွူ။ ခမ်းထီအလံႏတောႏ ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင် တွမ်ႏ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻ တသာꩻဖုံႏယိုလဲ့ နေင်ႏ၂၀၀၈ ဗာႏ အကို ကအွဥ်ႏထွော့ ခါဒါႏ [[:မျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)|လွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ]] အခန်ꩻ ၁၃ ပုဒ်မ ၄၃၇ ၊ ၄၃၈ တွမ်ႏ ၄၃၉ ကိုယို အွဥ်ႏထွော့တဲမ်းထန်ႏခါဒျာႏ နဝ်သွူ။ <ref>၂၂.၁၀.၂၀၁၀ ရက်ထုတ် မြန်မာ့အလင်း သတင်းစာ</ref><ref>ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်)</ref>
==အာႏကွိုꩻ==
<references/>
[[Category: မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီတန်အမုဲင်ဖုံႏ]]
[[Category:မျန်မာခမ်းထီအလံႏဖုံႏ]]
[[Category:ခမ်းထီအလံႏဖုံႏ]]
[[my:မြန်မာနိုင်ငံ၏အလံတော်]]
[[en:Flag of Myanmar ]]
3a28q9b7ychbgz2x4ck6998b8knus2b
14437
14436
2022-07-29T10:03:28Z
KHUN HLAING MINN
147
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox flag
| Name= ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံအလံတော်
| Image = Flag of Myanmar.svg
| Use = [[နိုင်ငံတော်အလံ]] နှင့် [[အရပ်သားသုံးအလံ]]
| Symbol = {{FIAV|normal}}
| Proportion = ၂:၃<ref>State Flag Law with State Peace and Development Council Law (8/2010)</ref>
| Adoption ={{start date and age|2010|10|21|df=yes}}
| Design = ထောင့်မှန်စတုဂံပုံစံ သုံးရောင်ခြယ်အလံတော်
}}
[[မျန်မာခမ်းထီ|မျန်မာခမ်းထီ]] '''အလံႏတောႏ'''ယို အွဥ်ႏထွော့ꩻခါꩻဒျာႏ ခမ်းခြွဥ်းဗူႏသမ္မတမျန်မာခမ်းထီ အလံႏသွူ။ မျန်မာခမ်းအစိုႏရ ယို နေင်ႏ ၂၀၁၀ဗာႏ လာအောက်တိုဘာ ၂၁နီꩻ မွူးလင်ꩻ ၃ နာရီႏ ၃၀ မိနစ် ခိန်ႏနဝ် တရာꩻဝင်ႏ အွဥ်ႏစွꩻ ထင်ႏလွေꩻ အလံႏတောႏ တသာꩻ ထွူတဲင် တယ်ႏစနေင်ႏ ၁၉၇၄ ဗာႏ ကသွုံꩻခါꩻဒါႏ ခမ်းခြွဥ်းဗူႏဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမျန်မာခမ်း အလံႏတောႏယို ယာႏကုဲင်ꩻထိုခန်းသွူ ။ ခမ်းထီအလံႏတောႏဥပဒေႏ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင်ဥပဒေႏ ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻဥပဒေႏ တွမ်ႏ ခမ်းထီအလံႏတောႏ အနယ်ꩻဥပဒေႏ ၊ [[မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီတန်အမုဲင်|ခမ်းထီတန်အမုဲင်]] အနယ်ꩻဥပဒေႏ ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻအနယ်ဥပဒေႏ ဖုံႏယို တလဲင်ႏချင်ႏအွဥ်ႏထွော့ ဖောႏထန်ႏသွူးဒျာႏသွူ။ ခမ်းထီအလံႏတောႏ ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင် တွမ်ႏ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻ တသာꩻဖုံႏယိုလဲ့ နေင်ႏ၂၀၀၈ ဗာႏ အကို ကအွဥ်ႏထွော့ ခါဒါႏ [[:မျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)|လွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ]] အခန်ꩻ ၁၃ ပုဒ်မ ၄၃၇ ၊ ၄၃၈ တွမ်ႏ ၄၃၉ ကိုယို အွဥ်ႏထွော့တဲမ်းထန်ႏခါဒျာႏ နဝ်သွူ။ <ref>၂၂.၁၀.၂၀၁၀ ရက်ထုတ် မြန်မာ့အလင်း သတင်းစာ</ref><ref>ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်)</ref>
==အာႏကွိုꩻ==
<references/>
[[Category: မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီတန်အမုဲင်ဖုံႏ]]
[[Category:မျန်မာခမ်းထီအလံႏဖုံႏ]]
[[Category:ခမ်းထီအလံႏဖုံႏ]]
[[my:မြန်မာနိုင်ငံ၏အလံတော်]]
[[en:Flag of Myanmar ]]
ndk0t62ka09e7mtsag795gugfi4bqff
တမ်းပလေက်:Infobox lithium
10
3038
14442
2022-07-29T10:51:41Z
ဗန်ကှိုန်
25
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "{{infobox element |name=လီတီယမ် |number=3 |symbol=Li |pronounce={{IPAc-en|ˈ|l|ɪ|θ|i|ə|m}} |pronounce 2={{respell|LI|thee-əm}} |abundance= |abundance in earth's crust= |abundance in oceans= |abundance in solar system= |left=[[ဟီလီယမ်]] |right=[[ဘယ်ရီလီယမ်]] |above=[[ဟုဲက်ဒရိုစဲန်|H]] |below=[[ဆိုဒီယမ်|Na]] |categor..."
wikitext
text/x-wiki
{{infobox element
|name=လီတီယမ်
|number=3
|symbol=Li
|pronounce={{IPAc-en|ˈ|l|ɪ|θ|i|ə|m}}
|pronounce 2={{respell|LI|thee-əm}}
|abundance=
|abundance in earth's crust=
|abundance in oceans=
|abundance in solar system=
|left=[[ဟီလီယမ်]]
|right=[[ဘယ်ရီလီယမ်]]
|above=[[ဟုဲက်ဒရိုစဲန်|H]]
|below=[[ဆိုဒီယမ်|Na]]
|category=အယ်ကာလုဲင်း သတ္တုဖုံႏ
|category comment=
|group=1
|period=2
|block=s
|category color=
|appearance=silvery-white
|image name=Lithium paraffin.jpg
|image name comment=Lithium floating in oil
|image name 2=Spectrum Lines of Li.png
|image name 2 comment=Spectral lines of lithium
|atomic mass=6.94
|atomic mass ref=<ref name="CIAAW">[http://www.ciaaw.org/pubs/TSAW2013_xls.xls Conventional Atomic Weights 2013]. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights</ref>
|atomic mass 2=
|atomic mass comment=(6.938–6.997)<ref name="IUPAC">[http://www.ciaaw.org/atomic-weights.htm Standard Atomic Weights 2013]. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights</ref>
|electron configuration=[[[ဟီလီယမ်|He]]] 2s<sup>1</sup>
|electrons per shell=2, 1
|color=
|phase=အခြုံးအတူႏ
|phase comment=
|density gplstp=
|density gpcm3nrt=0.534
|density gpcm3mp=0.512
|melting point K=453.65
|melting point C=180.50
|melting point F=356.90
|boiling point K=1603
|boiling point C=1330
|boiling point F=2426
|triple point K=
|triple point kPa=
|critical point K=3220
|critical point MPa=67
|critical point comment=''(extrapolated)''
|heat fusion=3.00
|heat vaporization=136
|heat capacity=24.860
|vapor pressure 1=797
|vapor pressure 10=885
|vapor pressure 100=995
|vapor pressure 1 k=1144
|vapor pressure 10 k=1337
|vapor pressure 100 k=1610
|vapor pressure comment=
|crystal structure=body-centered cubic
|oxidation states='''+1'''
|oxidation states comment=(a strongly [[:en:base (chemistry)|basic]] oxide)
|electronegativity=0.98
|number of ionization energies=3
|ionization energy 1=520.2
|ionization energy 2=7298.1
|ionization energy 3=11815.0
|atomic radius=152
|atomic radius calculated=
|covalent radius=128±7
|Van der Waals radius=182
|magnetic ordering=paramagnetic
|electrical resistivity=
|electrical resistivity unit prefix=n
|electrical resistivity comment=
|electrical resistivity at 0=
|electrical resistivity at 20=92.8
|thermal conductivity=84.8
|thermal conductivity 2=
|thermal diffusivity=
|thermal expansion=
|thermal expansion at 25=46
|speed of sound=
|speed of sound rod at 20=6000
|speed of sound rod at r.t.=
|magnetic susceptibility= +14.2·10<sup>−6</sup>
|magnetic susceptibility ref= (298 K)<ref>{{Cite book|title=CRC, Handbook of Chemistry and Physics|last=Weast|first=Robert|publisher=Chemical Rubber Company Publishing|year=1984|isbn=0-8493-0464-4|location=Boca Raton, Florida|pages=E110|quote=|via=}}</ref>
|Young's modulus=4.9
|Shear modulus=4.2
|Bulk modulus=11
|Poisson ratio=
|Mohs hardness=0.6
|Vickers hardness=
|Brinell hardness=5
|CAS number=7439-93-2
|isotopes=
{{Infobox element/isotopes stable | mn=6 | sym=Li | na=5% | n=3 |firstlinks=yes}}
{{Infobox element/isotopes stable | mn=7 | sym=Li | na=95% | n=4 |firstlinks=no}}
|isotopes comment=<sup>6</sup>Li content may be as low as 3.75% in<br/>natural samples. <sup>7</sup>Li would therefore<br/>have a content of up to 96.25%.
|predicted by=
|prediction date=
|discovered by=Johan August Arfwedson
|discovery date=၁၈၁၇
|first isolation by=William Thomas Brande
|first isolation date=၁၈၂၁
|history comment label=
|history comment=
|wdQID=Q568
}}<!--
--><noinclude>
{{Infobox element/element navigation|symbol=Li}}
{{Template reference list}}
{{documentation|1=Template:Infobox element/doc}}
</noinclude>
j2dr4udipl7jwoghyg7mwct1qerwz7e
တမ်းပလေက်:Div col end
10
3039
14448
2022-07-29T11:35:43Z
Khun Kt
19
ဖန်ဆင်ꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါ တောမ်ႏ "<includeonly></div></includeonly><noinclude> {{Documentation|Template:Div col/doc}} </noinclude>"
wikitext
text/x-wiki
<includeonly></div></includeonly><noinclude>
{{Documentation|Template:Div col/doc}}
</noinclude>
e0rj08wj8gm7na2mxp8t9b3l4y8kspb