Вікікрыніцы bewikisource https://be.wikisource.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0 MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Мультымедыя Адмысловае Размовы Удзельнік Размовы з удзельнікам Вікікрыніцы Размовы пра Вікікрыніцы Файл Размовы пра файл MediaWiki Размовы пра MediaWiki Шаблон Размовы пра шаблон Даведка Размовы пра даведку Катэгорыя Размовы пра катэгорыю Аўтар Размовы пра аўтара Старонка Размовы пра старонку Індэкс Размовы пра індэкс TimedText TimedText talk Модуль Размовы пра модуль Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 40 87464 244 2022-08-15T09:03:29Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{disambig-be}} [[File:Ivankupala.jpg|300px|right]] *[[У купальскую ноч (Купала)]] *[[У купальскую ноч (Журба)]] *[[У купальскую ноч (Трус)]] 067a8e6emyegfu3bgvv3zz6hh2e0s4u 102 1648 87457 86003 2022-08-15T08:20:40Z VasyaRogov 1510 /* Пераклады */ wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча = Дунін-Марцінкевіч | Імёны = Вінцэнт | Першая літара прозвішча = Д | Варыянты імёнаў = Wincenty Jakub Dunin-Marcinkiewicz, Войт Навум, Навум Прыгаворка | Апісанне = беларускі і польскі драматург, паэт, тэатральны крытык | Іншае = | ДН = 4 лютага 1808 | Месца нараджэння = фальв. Панюшкавічы, Расійская імперыя | ДС = 29 снежня 1884 | Месца смерці = Люцынка, Расійская імперыя | Выява = Wincenty Dunin-Marcinkiewicz 2.jpg | Вікіпедыя = :be:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч | Вікіпедыя2 = :be-tarask:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч | Вікіцытатнік = Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч | Вікісховішча = Category:Wincenty Dunin-Marcinkiewicz | Вікіліўр = Vintsent Dunin-Martsinkyevich | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч | Google = }} == Творы == {{Усе творы}} === Паэмы === * [[Вечарніцы]] * [[Гапон]] * [[Купала]] * '''Быліцы, расказы Навума''' ** [[Навум да братоў мужыкоў]] ** [[Злая жонка]] ** [[Халімон на каранацыі]] * [[Шчароўскія дажынкі]] * [[Травіца брат-сястрыца]] === П’есы === * [[Ідылія]] * [[Залёты]] * [[Пінская шляхта]] === Вершы === * [[Віншаванне войта Навума]] * [[Верш Навума Прыгаворкі]] * [[Заўтра Спаса, кажуць людзе]] * [[Галубкі]] === Пераклады === * [[Пан Тадэвуш (Міцкевіч/Дунін-Марцінкевіч)]] === Лісты === * [[Ліст да Юзафа Ігнацыя Крашэўскага (Дунін-Марцінкевіч/Зямкевіч)]] === Dubia === * [[Гутарка двух суседаў]] * [[Гутарка старога дзеда]] * [[Вясна гола перапала]] * [[Песні набожныя#II|«Божа, што Польшчы праз доўгія векі…»]] == Пра аўтара == * [[Вінцуку Дуніну-Марцінкевічу]] * [[У 25-летнюю гадаўшчыну сьмерці В. Дунін-Марцінкевіча]] * [[Вінцук Дунін-Марцінкевіч, яго жыцьцё і літаратурнае значэньне]] * [[Памяці Вінцука Марцінкевіча]] * [[Грамадзянскае становішча В. Дуніна-Марцінкевіча]] * [[Наша Ніва (1906)/1910/48/В. Марцінкевіч у практычным жыцьці|В. Марцінкевіч у практычным жыцьці]] * [["Залёты", аперэтка Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]] * [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/В. Дунін-Марцінкевіч|В. Дунін-Марцінкевіч (Гарэцкі)]] * [[Вінцэнты Дунін-Марцінкевіч, стары менскі беларускі пісьменнік]] * [[Кароткі_нарыс_нацыянальна-культурнага_адраджэньня_Беларусі#Вінцук_Дунін-Марцінкевіч._(1807—85).|Вінцук Дунін-Марцінкевіч (Ігнатоўскі)]] * [[Пагляд на творчасць Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]] * {{Скан|[[Нацыянальнасьць у Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]]|Зямкевіч Дунін.pdf}} * [[Нязнаны верш Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]] * [[Забытая кніжка]] * [[Вінцук Дунін-Марцінкевіч: У 40-я ўгодкі сьмерці яго]] * [[Конфіскацыя "Пана Тадэуша" Д.-Марцінкевіча]] * {{Скан|[[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч: (Агульна-крытычны начырк)]]|Ільляшэвіч Дунін-Марцінкевіч.pdf}} * [[Нарысы гісторыі беларускай літаратуры (1928)/Эпоха распаду і ліквідацыі прыгоннай гаспадаркі/Драматычныя творы Дуніна-Марцінкевіча|Драматычныя творы Дуніна-Марцінкевіча]] * [[«Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне]] * [[Фрагмэнт з жыцьця В. Дуніна-Марцінкевіча]] * [[Jozef Gołąbek. Wincenty Dunin-Marcnkiewicz, poeta polsko-białoruski]] * [[В. Дунін-Марцінкевіч (Савановіч)]] * [[Вінцэнт Дунін-Марцынкевіч (Клімковіч)]] * {{Скан|[[Вінцэнт Дунін-Марцынкевіч – адзін з пачынальнікаў беларускай літаратуры]]|Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч – адзін з пачынальнікаў беларускай літаратуры.pdf}} * {{Скан|Неапублікаваны твор В. Дуніна-Марцінкевіча|Неапублікаваны твор В. Дуніна-Марцінкевіча.pdf}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.khblit.narod.ru/twory.html Выданні твораў] * [http://www.dunin-marcinkevich.ru/ Тэксты твораў] [[Катэгорыя:Беларускія паэты]] [[Катэгорыя:Беларускія драматургі]] [[Катэгорыя:Польскія аўтары]] [[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]] ma095iytmb29wsevfka4u1pidchwfjt 87458 87457 2022-08-15T08:21:08Z VasyaRogov 1510 /* Пра аўтара */ wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча = Дунін-Марцінкевіч | Імёны = Вінцэнт | Першая літара прозвішча = Д | Варыянты імёнаў = Wincenty Jakub Dunin-Marcinkiewicz, Войт Навум, Навум Прыгаворка | Апісанне = беларускі і польскі драматург, паэт, тэатральны крытык | Іншае = | ДН = 4 лютага 1808 | Месца нараджэння = фальв. Панюшкавічы, Расійская імперыя | ДС = 29 снежня 1884 | Месца смерці = Люцынка, Расійская імперыя | Выява = Wincenty Dunin-Marcinkiewicz 2.jpg | Вікіпедыя = :be:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч | Вікіпедыя2 = :be-tarask:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч | Вікіцытатнік = Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч | Вікісховішча = Category:Wincenty Dunin-Marcinkiewicz | Вікіліўр = Vintsent Dunin-Martsinkyevich | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч | Google = }} == Творы == {{Усе творы}} === Паэмы === * [[Вечарніцы]] * [[Гапон]] * [[Купала]] * '''Быліцы, расказы Навума''' ** [[Навум да братоў мужыкоў]] ** [[Злая жонка]] ** [[Халімон на каранацыі]] * [[Шчароўскія дажынкі]] * [[Травіца брат-сястрыца]] === П’есы === * [[Ідылія]] * [[Залёты]] * [[Пінская шляхта]] === Вершы === * [[Віншаванне войта Навума]] * [[Верш Навума Прыгаворкі]] * [[Заўтра Спаса, кажуць людзе]] * [[Галубкі]] === Пераклады === * [[Пан Тадэвуш (Міцкевіч/Дунін-Марцінкевіч)]] === Лісты === * [[Ліст да Юзафа Ігнацыя Крашэўскага (Дунін-Марцінкевіч/Зямкевіч)]] === Dubia === * [[Гутарка двух суседаў]] * [[Гутарка старога дзеда]] * [[Вясна гола перапала]] * [[Песні набожныя#II|«Божа, што Польшчы праз доўгія векі…»]] == Пра аўтара == * [[Вінцуку Дуніну-Марцінкевічу]] * [[У 25-летнюю гадаўшчыну сьмерці В. Дунін-Марцінкевіча]] * [[Вінцук Дунін-Марцінкевіч, яго жыцьцё і літаратурнае значэньне]] * [[Памяці Вінцука Марцінкевіча]] * [[Грамадзянскае становішча В. Дуніна-Марцінкевіча]] * [[Наша Ніва (1906)/1910/48/В. Марцінкевіч у практычным жыцьці|В. Марцінкевіч у практычным жыцьці]] * [[«Залëты», аперэтка Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]] * [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/В. Дунін-Марцінкевіч|В. Дунін-Марцінкевіч (Гарэцкі)]] * [[Вінцэнты Дунін-Марцінкевіч, стары менскі беларускі пісьменнік]] * [[Кароткі_нарыс_нацыянальна-культурнага_адраджэньня_Беларусі#Вінцук_Дунін-Марцінкевіч._(1807—85).|Вінцук Дунін-Марцінкевіч (Ігнатоўскі)]] * [[Пагляд на творчасць Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]] * {{Скан|[[Нацыянальнасьць у Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]]|Зямкевіч Дунін.pdf}} * [[Нязнаны верш Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]] * [[Забытая кніжка]] * [[Вінцук Дунін-Марцінкевіч: У 40-я ўгодкі сьмерці яго]] * [[Конфіскацыя "Пана Тадэуша" Д.-Марцінкевіча]] * {{Скан|[[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч: (Агульна-крытычны начырк)]]|Ільляшэвіч Дунін-Марцінкевіч.pdf}} * [[Нарысы гісторыі беларускай літаратуры (1928)/Эпоха распаду і ліквідацыі прыгоннай гаспадаркі/Драматычныя творы Дуніна-Марцінкевіча|Драматычныя творы Дуніна-Марцінкевіча]] * [[«Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне]] * [[Фрагмэнт з жыцьця В. Дуніна-Марцінкевіча]] * [[Jozef Gołąbek. Wincenty Dunin-Marcnkiewicz, poeta polsko-białoruski]] * [[В. Дунін-Марцінкевіч (Савановіч)]] * [[Вінцэнт Дунін-Марцынкевіч (Клімковіч)]] * {{Скан|[[Вінцэнт Дунін-Марцынкевіч – адзін з пачынальнікаў беларускай літаратуры]]|Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч – адзін з пачынальнікаў беларускай літаратуры.pdf}} * {{Скан|Неапублікаваны твор В. Дуніна-Марцінкевіча|Неапублікаваны твор В. Дуніна-Марцінкевіча.pdf}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.khblit.narod.ru/twory.html Выданні твораў] * [http://www.dunin-marcinkevich.ru/ Тэксты твораў] [[Катэгорыя:Беларускія паэты]] [[Катэгорыя:Беларускія драматургі]] [[Катэгорыя:Польскія аўтары]] [[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]] nt6ak44asfwno4sdmkrhbuk5j0y5cyg 10 9254 87501 85285 2022-08-15T11:43:48Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki <!-- Пішыце ў стужку пад гэтай палоскай --> ---- <div style="height:500px;overflow:auto;"> * {{Прапанаваны экспарт|Кароткая гісторыя Беларусі (1910, кірыліца)}} 7.8.2022 ''[[Аўтар:Альберт Паўловіч|Альбэрт Паўловіч]]''. «[[Кароткая гісторыя Беларусі (1910, кірыліца)|Кароткая гісторыя Беларусі]]», 1910 * {{Прапанаваны экспарт|Наша Ніва (1906)/1910/48}} 8.8.2022 ''[[:Катэгорыя:Калектыўныя творы|Суполка аўтараў]]''. [[Наша Ніва (1906)/1910/48|«Наша Ніва», №48]], 1910 * {{Прапанаваны экспарт|«Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне}} 7.8.2022 ''[[Аўтар:Альберт Паўловіч|Альбэрт Паўловіч]]''. «[[«Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне|„Сялянка“ В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне]]», 1929 * {{Прапанаваны экспарт|Бярозка (1912)}} 7.8.2022 ''[[Аўтар:Ядвігін Ш.|Ядвігін Ш]]''. «[[Бярозка (1912)|Бярозка]]», 1912 * {{Прапанаваны экспарт|Новая беларуская літаратура (1925)}} 1.8.2022 ''[[Аўтар:Адам Багдановіч|Адам Багдановіч]]''. «[[Новая беларуская літаратура (1925)|Новая беларуская літаратура]]», 1925 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Водгульле (1922)}} 30.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Водгульле (1922)|Водгульле]]», 1922 * {{Прапанаваны экспарт|Нёманоў дар (1913)}} 27.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Нёманоў дар (1913)|Нёманоў дар]]», 1913 * {{Прапанаваны экспарт|Вянок (1914)}} 24.7.2022 ''[[Аўтар:Максім Багдановіч|Максім Багдановіч]]''. «[[Вянок (1914)|Вянок]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Родныя зьявы (1914)}} 22.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Родныя зьявы (1914)|Родныя зьявы]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Дзевяноста трэці}} 22.7.2022 ''[[Аўтар:Віктор Гюго|Віктор Гюго]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Дзевяноста трэці]]», 1937 * {{Прапанаваны экспарт|Востраў скарбаў}} 12.7.2022 ''[[Аўтар:Роберт Льюіс Стывенсан|Роберт Луіз Стывенсан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Востраў скарбаў]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Karotkaja historyja świataja}} 3.7.2022 ''[[Аўтар:Язэп Шустэр|ks. Jazep Šustar]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Францішак Будзька|Francišak Budźka]]''. «[[Karotkaja historyja świataja]]», 1917 * {{Прапанаваны экспарт|Адвержаныя (у скароце)}} 3.7.2022 ''[[Аўтар:Віктор Гюго|Віктор Гюго]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Адвержаныя (у скароце)|Адвержаныя]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Сьвяшчэнная гісторыя Старога Завету}} 2.7.2022 ''[[Аўтар:Сяргей Паўловіч|Сяргей Паўловіч]]''. «[[Сьвяшчэнная гісторыя Старога Завету]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Спадчына (1922)}} 2.7.2022 ''[[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]''. «[[Спадчына (1922)|Спадчына]]», 1922 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Сусьветная гісторыя (Астэрлёф, Шустэр)/Частка 2}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Вальдэмар Астэрлёф|Вальдэмар Астэрлёф]] і [[Аўтар:Язэп Шустэр|Язэп Шустэр]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|Антон Луцкевіч]]''. «[[Сусьветная гісторыя (Астэрлёф, Шустэр)/Частка 2|Сусьветная гісторыя. Частка 2]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Апаведаньня (1912)}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Апаведаньня (1912)|Апаведаньня]]», 1912 * {{Прапанаваны экспарт|Полацкая зямля ў пачатку XVI сталецьця}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Пічэта|Уладзімер Пічэта]]''. «[[Полацкая зямля ў пачатку XVI сталецьця]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Беларускі народ і яго мова}} 23.6.2022 ''[[Аўтар:Яўхім Карскі|Яўхім Карскі]]''. «[[Беларускі народ і яго мова]]», 1920 * {{Прапанаваны экспарт|Малая Вэрсальская дамова}} 23.6.2022 ''Краіны Антанты і [[:Катэгорыя:Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшча]]''. перакладчык: ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|К. М]]''. «[[Малая Вэрсальская дамова]]», 1924 * {{Прапанаваны экспарт|Грамадская дзейнасць і светапогляд Георгія Скарыны}} 21.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Перцаў|Уладзімір Перцаў]]''. «[[Грамадская дзейнасць і светапогляд Георгія Скарыны]]», 1948 * {{Прапанаваны экспарт|Скарына. Яго дзейнасць і светапогляд}} 21.6.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Алексютовіч|Мікалай Алексютовіч]]''. «[[Скарына. Яго дзейнасць і светапогляд]]», 1958 * {{Прапанаваны экспарт|Рунь (1914)}} 17.6.2022 ''[[Аўтар:Максім Гарэцкі|Максім Гарэцкі]]''. «[[Рунь (1914)|Рунь]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Светапогляд Ф. Скарыны}} 16.6.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Алексютовіч|Мікалай Алексютовіч]]''. «[[Светапогляд Ф. Скарыны]]», 1968 * {{Прапанаваны экспарт|Маўглі (1934)}} 14.6.2022 ''[[Аўтар:Джозеф Рэдзьярд Кіплінг|Рэдзьярд Кіплінг]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Маўглі (1934)|Маўглі]]», 1934 * {{Прапанаваны экспарт|Першыя людзі на Месяцы}} 12.6.2022 ''[[Аўтар:Герберт Уэлс|Герберт Уэлс]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Цімох Зарэчны|Цімох Зарэчны]]''. «[[Першыя людзі на Месяцы]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Глыбіня Маракота}} 11.6.2022 ''[[Аўтар:Кастусь Гарабурда|Кастусь Гарабурда]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Кастусь Гарабурда|Кастусь Гарабурда]]''. «[[Глыбіня Маракота]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Бедныя людзі}} 11.6.2022 ''[[Аўтар:Фёдар Дастаеўскі|Тодар Дастаеўскі]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Язэп Пушча|Язэп Плашчынскі]]''. «[[Бедныя людзі]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|Белы клык}} 10.6.2022 ''[[Аўтар:Джэк Лондан|Джэк Лондан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Белы клык]]», 1939 * {{Прапанаваны экспарт|Ад мора да мора}} 9.6.2022 ''[[:Катэгорыя:Творы невядомых аўтараў|Юры Кучынскі]]''. «[[Ад мора да мора]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе}} 8.6.2022 ''[[Аўтар:Іван Крылоў|Іван Крылоў]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Марыя Косіч|Марыя Косіч]]''. «[[Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе]]», 1903 * {{Прапанаваны экспарт|Дуброўскі}} 8.6.2022 ''[[Аўтар:Аляксандр Пушкін|Аляксандр Пушкін]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Кузьма Чорны|Кузьма Чорны]]''. «[[Дуброўскі]]», 1949 * {{Прапанаваны экспарт|Маленькі Мук}} 7.6.2022 ''[[Аўтар:Вільгельм Гаўф|Вільгельм Гаўф]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Маленькі Мук]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Кулі (Лондан)}} 5.6.2022 ''[[Аўтар:Джэк Лондан|Джэк Лёндан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Кулі (Лондан)|Кулі]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Песня пра цара Івана Васільевіча, маладога апрычніка і ўдалага купца Калашнікава}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Лермантаў|Міхаіл Лермантаў]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Міхась Клімковіч|Міхась Клімковіч]]''. «[[Песня пра цара Івана Васільевіча, маладога апрычніка і ўдалага купца Калашнікава]]», 1950 * {{Прапанаваны экспарт|Антыгона (1926)}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Сафокл|Сафокль]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Юльян Дрэйзін|Юльян Дрэйзін]]''. «[[Антыгона (1926)|Антыгона]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў (1950)}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Ленін|Уладзімір Ленін]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў (1950)|Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў]]», 1950 * {{Прапанаваны экспарт|Казкі (1923)}} 1.6.2022 ''[[Аўтар:Ганс Крысціян Андэрсен|Ганс Крыстыян Андэрсэн]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]]''. «[[Казкі (1923)|Казкі]]», 1923 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця (1928)}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Усевалад Ігнатоўскі|Усевалад Ігнатоўскі]]''. «[[Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця (1928)|Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Правакацыя беларускага народу}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Фабіян Акінчыц|Фабіян Акінчыц]]''. «[[Правакацыя беларускага народу]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Карлік Нос}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Вільгельм Гаўф|Вільгельм Гаўф]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Карлік Нос]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Мова выданьняў Францішка Скарыны}} 29.5.2022 ''[[Аўтар:Язэп Воўк-Левановіч|Язэп Воўк-Левановіч]]''. «[[Мова выданьняў Францішка Скарыны]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Чаму гэта так сталася?}} 25.5.2022 ''[[Аўтар:Фабіян Акінчыц|Фабіян Акінчыц]]''. «[[Чаму гэта так сталася?]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Хто вінават?}} 24.5.2022 ''[[Аўтар:М. Арол|М. Арол]]''. «[[Хто вінават?]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Францышак Багушэвіч як ідэолёг беларускага адраджэньня і як мастак}} 23.5.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Піятуховіч|Міхал Піотуховіч]]''. «[[Францышак Багушэвіч як ідэолёг беларускага адраджэньня і як мастак]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Іван Луцкевіч|Іван Луцкевіч]], [[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]]''. «[[Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў]]», 27 чэрвеня 1916 * {{Прапанаваны экспарт|Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Еўдакім Раманаў|Еўдакім Раманаў]]''. «[[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)|Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія]]», 1902 * {{Прапанаваны экспарт|Шляхам жыцьця (1913)}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]''. «[[Шляхам жыцьця (1913)|Шляхам жыцьця]]», 1913 * {{Прапанаваны экспарт|Францішак Скарына і яго літаратурная дзейнасьць}} 21.5.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Піятуховіч|Міхал Піотуховіч]]''. «[[Францішак Скарына і яго літаратурная дзейнасьць]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Płač Biełaruskaj Staronki Matki pa dzietkach svaich renehatach}} 15.5.2022 ''[[Аўтар:Уладзіслаў Казлоўскі|Uł. Kazłoŭščyk]]''. «[[Płač Biełaruskaj Staronki Matki pa dzietkach svaich renehatach]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|Да пытаньня аб мове Літоўскага Статуту}} 13.5.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Да пытаньня аб мове Літоўскага Статуту]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Расейская палітыка на землях былага Беларуска-Літоўскага гаспадарства за панаваньня Кацярыны II і Паўлы I}} 12.5.2022 ''[[Аўтар:Мікола Ільяшэвіч|Мікола Ільяшэвіч]]''. «[[Расейская палітыка на землях былага Беларуска-Літоўскага гаспадарства за панаваньня Кацярыны II і Паўлы I]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Смык беларускі (1894)}} 6.5.2022 ''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Szymon Reuka z pad Barysowa]]''. «[[Смык беларускі (1894)|Smyk białaruski]]», 1894 * {{Прапанаваны экспарт|Тралялёначка (1892)}} 6.5.2022 ''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Францішак Багушэвіч]]''. «[[Тралялёначка (1892)|Tralalonaczka]]», 1892 * {{Прапанаваны экспарт|У трохсотныя ўгодкі сьмерці вялікага канцлера Льва Сапегі}} 2.5.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікола Шкялёнак]]''. «[[У трохсотныя ўгодкі сьмерці вялікага канцлера Льва Сапегі]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Палажэньне Літоўска-Беларускай дзяржавы пасьля Люблінскай вуніі}} 1.5.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Палажэньне Літоўска-Беларускай дзяржавы пасьля Люблінскай вуніі]]», 1925 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Места Менск у канцы XV і пачатку XVI ст.}} 27.4.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Места Менск у канцы XV і пачатку XVI ст.]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Места Вільня ў першай палове XVI сталецьця}} 21.4.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Места Вільня ў першай палове XVI сталецьця]]», 1926 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Сынтэза беларускае гісторыі}} 20.3.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікалай Шкялёнак]]''. «[[Сынтэза беларускае гісторыі]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Чаго чакаць Беларусам ад Польшчы}} 17.3.2022 ''[[Аўтар:Іван Карчынскі|Іван Карчынскі]]''. «[[Чаго чакаць Беларусам ад Польшчы]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Сынокъ!}} 15.3.2022 ''[[Аўтар:Аляксандр Ельскі|Аляксандр Ельскі]]''. «[[Сынокъ!]]», 1895 * {{Прапанаваны экспарт|Усходняя Беларусь. Статыстычные і гістарычные матэрыялы}} 14.03.2022 ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|A. J.]]'' «[[Усходняя Беларусь. Статыстычные і гістарычные матэрыялы]]», 1918 * {{Прапанаваны экспарт|Наша крыўда}} 13.3.2022 ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|В. Лесавік]]''. «[[Наша крыўда]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Кароткі нарыс псыхолёгіі}} 13.3.2022 ''[[Аўтар:Мікола Ільяшэвіч|Мікола Ільяшэвіч]]''. «[[Кароткі нарыс псыхолёгіі]]», 1932 * {{Прапанаваны экспарт|На пиресяленьня}} 8.3.2022 ''[[Аўтар:Марыя Косіч|Марыя Косіч]]''. «[[На пиресяленьня]]», 1903 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Суніцы}} 4.1.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Хадыка|Уладзімір Хадыка]]''. «[[Суніцы]]», 1926 ---- {{справа|''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2012|2012]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2013|2013]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2014|2014]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2015|2015]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2016|2016]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2017|2017]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2019|2019]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2020|2020]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2021|2021]]''}} </div><noinclude>[[Катэгорыя:Шаблоны для галоўнай старонкі]]</noinclude> iz7yds6jqc8nsf2xzjhx78npyf4h55u 87503 87501 2022-08-15T11:45:48Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki <!-- Пішыце ў стужку пад гэтай палоскай --> ---- <div style="height:500px;overflow:auto;"> * {{Прапанаваны экспарт|Кароткая гісторыя Беларусі (1910, кірыліца)}} 7.8.2022 ''[[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]]''. «[[Кароткая гісторыя Беларусі (1910, кірыліца)|Кароткая гісторыя Беларусі]]», 1910 * {{Прапанаваны экспарт|Наша Ніва (1906)/1910/48}} 8.8.2022 ''[[:Катэгорыя:Калектыўныя творы|Суполка аўтараў]]''. [[Наша Ніва (1906)/1910/48|«Наша Ніва», №48]], 1910 * {{Прапанаваны экспарт|«Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне}} 7.8.2022 ''[[Аўтар:Альберт Паўловіч|Альбэрт Паўловіч]]''. «[[«Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне|„Сялянка“ В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне]]», 1929 * {{Прапанаваны экспарт|Бярозка (1912)}} 7.8.2022 ''[[Аўтар:Ядвігін Ш.|Ядвігін Ш]]''. «[[Бярозка (1912)|Бярозка]]», 1912 * {{Прапанаваны экспарт|Новая беларуская літаратура (1925)}} 1.8.2022 ''[[Аўтар:Адам Багдановіч|Адам Багдановіч]]''. «[[Новая беларуская літаратура (1925)|Новая беларуская літаратура]]», 1925 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Водгульле (1922)}} 30.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Водгульле (1922)|Водгульле]]», 1922 * {{Прапанаваны экспарт|Нёманоў дар (1913)}} 27.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Нёманоў дар (1913)|Нёманоў дар]]», 1913 * {{Прапанаваны экспарт|Вянок (1914)}} 24.7.2022 ''[[Аўтар:Максім Багдановіч|Максім Багдановіч]]''. «[[Вянок (1914)|Вянок]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Родныя зьявы (1914)}} 22.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Родныя зьявы (1914)|Родныя зьявы]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Дзевяноста трэці}} 22.7.2022 ''[[Аўтар:Віктор Гюго|Віктор Гюго]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Дзевяноста трэці]]», 1937 * {{Прапанаваны экспарт|Востраў скарбаў}} 12.7.2022 ''[[Аўтар:Роберт Льюіс Стывенсан|Роберт Луіз Стывенсан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Востраў скарбаў]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Karotkaja historyja świataja}} 3.7.2022 ''[[Аўтар:Язэп Шустэр|ks. Jazep Šustar]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Францішак Будзька|Francišak Budźka]]''. «[[Karotkaja historyja świataja]]», 1917 * {{Прапанаваны экспарт|Адвержаныя (у скароце)}} 3.7.2022 ''[[Аўтар:Віктор Гюго|Віктор Гюго]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Адвержаныя (у скароце)|Адвержаныя]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Сьвяшчэнная гісторыя Старога Завету}} 2.7.2022 ''[[Аўтар:Сяргей Паўловіч|Сяргей Паўловіч]]''. «[[Сьвяшчэнная гісторыя Старога Завету]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Спадчына (1922)}} 2.7.2022 ''[[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]''. «[[Спадчына (1922)|Спадчына]]», 1922 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Сусьветная гісторыя (Астэрлёф, Шустэр)/Частка 2}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Вальдэмар Астэрлёф|Вальдэмар Астэрлёф]] і [[Аўтар:Язэп Шустэр|Язэп Шустэр]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|Антон Луцкевіч]]''. «[[Сусьветная гісторыя (Астэрлёф, Шустэр)/Частка 2|Сусьветная гісторыя. Частка 2]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Апаведаньня (1912)}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Апаведаньня (1912)|Апаведаньня]]», 1912 * {{Прапанаваны экспарт|Полацкая зямля ў пачатку XVI сталецьця}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Пічэта|Уладзімер Пічэта]]''. «[[Полацкая зямля ў пачатку XVI сталецьця]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Беларускі народ і яго мова}} 23.6.2022 ''[[Аўтар:Яўхім Карскі|Яўхім Карскі]]''. «[[Беларускі народ і яго мова]]», 1920 * {{Прапанаваны экспарт|Малая Вэрсальская дамова}} 23.6.2022 ''Краіны Антанты і [[:Катэгорыя:Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшча]]''. перакладчык: ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|К. М]]''. «[[Малая Вэрсальская дамова]]», 1924 * {{Прапанаваны экспарт|Грамадская дзейнасць і светапогляд Георгія Скарыны}} 21.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Перцаў|Уладзімір Перцаў]]''. «[[Грамадская дзейнасць і светапогляд Георгія Скарыны]]», 1948 * {{Прапанаваны экспарт|Скарына. Яго дзейнасць і светапогляд}} 21.6.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Алексютовіч|Мікалай Алексютовіч]]''. «[[Скарына. Яго дзейнасць і светапогляд]]», 1958 * {{Прапанаваны экспарт|Рунь (1914)}} 17.6.2022 ''[[Аўтар:Максім Гарэцкі|Максім Гарэцкі]]''. «[[Рунь (1914)|Рунь]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Светапогляд Ф. Скарыны}} 16.6.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Алексютовіч|Мікалай Алексютовіч]]''. «[[Светапогляд Ф. Скарыны]]», 1968 * {{Прапанаваны экспарт|Маўглі (1934)}} 14.6.2022 ''[[Аўтар:Джозеф Рэдзьярд Кіплінг|Рэдзьярд Кіплінг]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Маўглі (1934)|Маўглі]]», 1934 * {{Прапанаваны экспарт|Першыя людзі на Месяцы}} 12.6.2022 ''[[Аўтар:Герберт Уэлс|Герберт Уэлс]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Цімох Зарэчны|Цімох Зарэчны]]''. «[[Першыя людзі на Месяцы]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Глыбіня Маракота}} 11.6.2022 ''[[Аўтар:Кастусь Гарабурда|Кастусь Гарабурда]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Кастусь Гарабурда|Кастусь Гарабурда]]''. «[[Глыбіня Маракота]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Бедныя людзі}} 11.6.2022 ''[[Аўтар:Фёдар Дастаеўскі|Тодар Дастаеўскі]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Язэп Пушча|Язэп Плашчынскі]]''. «[[Бедныя людзі]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|Белы клык}} 10.6.2022 ''[[Аўтар:Джэк Лондан|Джэк Лондан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Белы клык]]», 1939 * {{Прапанаваны экспарт|Ад мора да мора}} 9.6.2022 ''[[:Катэгорыя:Творы невядомых аўтараў|Юры Кучынскі]]''. «[[Ад мора да мора]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе}} 8.6.2022 ''[[Аўтар:Іван Крылоў|Іван Крылоў]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Марыя Косіч|Марыя Косіч]]''. «[[Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе]]», 1903 * {{Прапанаваны экспарт|Дуброўскі}} 8.6.2022 ''[[Аўтар:Аляксандр Пушкін|Аляксандр Пушкін]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Кузьма Чорны|Кузьма Чорны]]''. «[[Дуброўскі]]», 1949 * {{Прапанаваны экспарт|Маленькі Мук}} 7.6.2022 ''[[Аўтар:Вільгельм Гаўф|Вільгельм Гаўф]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Маленькі Мук]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Кулі (Лондан)}} 5.6.2022 ''[[Аўтар:Джэк Лондан|Джэк Лёндан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Кулі (Лондан)|Кулі]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Песня пра цара Івана Васільевіча, маладога апрычніка і ўдалага купца Калашнікава}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Лермантаў|Міхаіл Лермантаў]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Міхась Клімковіч|Міхась Клімковіч]]''. «[[Песня пра цара Івана Васільевіча, маладога апрычніка і ўдалага купца Калашнікава]]», 1950 * {{Прапанаваны экспарт|Антыгона (1926)}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Сафокл|Сафокль]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Юльян Дрэйзін|Юльян Дрэйзін]]''. «[[Антыгона (1926)|Антыгона]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў (1950)}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Ленін|Уладзімір Ленін]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў (1950)|Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў]]», 1950 * {{Прапанаваны экспарт|Казкі (1923)}} 1.6.2022 ''[[Аўтар:Ганс Крысціян Андэрсен|Ганс Крыстыян Андэрсэн]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]]''. «[[Казкі (1923)|Казкі]]», 1923 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця (1928)}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Усевалад Ігнатоўскі|Усевалад Ігнатоўскі]]''. «[[Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця (1928)|Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Правакацыя беларускага народу}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Фабіян Акінчыц|Фабіян Акінчыц]]''. «[[Правакацыя беларускага народу]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Карлік Нос}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Вільгельм Гаўф|Вільгельм Гаўф]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Карлік Нос]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Мова выданьняў Францішка Скарыны}} 29.5.2022 ''[[Аўтар:Язэп Воўк-Левановіч|Язэп Воўк-Левановіч]]''. «[[Мова выданьняў Францішка Скарыны]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Чаму гэта так сталася?}} 25.5.2022 ''[[Аўтар:Фабіян Акінчыц|Фабіян Акінчыц]]''. «[[Чаму гэта так сталася?]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Хто вінават?}} 24.5.2022 ''[[Аўтар:М. Арол|М. Арол]]''. «[[Хто вінават?]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Францышак Багушэвіч як ідэолёг беларускага адраджэньня і як мастак}} 23.5.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Піятуховіч|Міхал Піотуховіч]]''. «[[Францышак Багушэвіч як ідэолёг беларускага адраджэньня і як мастак]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Іван Луцкевіч|Іван Луцкевіч]], [[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]]''. «[[Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў]]», 27 чэрвеня 1916 * {{Прапанаваны экспарт|Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Еўдакім Раманаў|Еўдакім Раманаў]]''. «[[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)|Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія]]», 1902 * {{Прапанаваны экспарт|Шляхам жыцьця (1913)}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]''. «[[Шляхам жыцьця (1913)|Шляхам жыцьця]]», 1913 * {{Прапанаваны экспарт|Францішак Скарына і яго літаратурная дзейнасьць}} 21.5.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Піятуховіч|Міхал Піотуховіч]]''. «[[Францішак Скарына і яго літаратурная дзейнасьць]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Płač Biełaruskaj Staronki Matki pa dzietkach svaich renehatach}} 15.5.2022 ''[[Аўтар:Уладзіслаў Казлоўскі|Uł. Kazłoŭščyk]]''. «[[Płač Biełaruskaj Staronki Matki pa dzietkach svaich renehatach]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|Да пытаньня аб мове Літоўскага Статуту}} 13.5.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Да пытаньня аб мове Літоўскага Статуту]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Расейская палітыка на землях былага Беларуска-Літоўскага гаспадарства за панаваньня Кацярыны II і Паўлы I}} 12.5.2022 ''[[Аўтар:Мікола Ільяшэвіч|Мікола Ільяшэвіч]]''. «[[Расейская палітыка на землях былага Беларуска-Літоўскага гаспадарства за панаваньня Кацярыны II і Паўлы I]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Смык беларускі (1894)}} 6.5.2022 ''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Szymon Reuka z pad Barysowa]]''. «[[Смык беларускі (1894)|Smyk białaruski]]», 1894 * {{Прапанаваны экспарт|Тралялёначка (1892)}} 6.5.2022 ''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Францішак Багушэвіч]]''. «[[Тралялёначка (1892)|Tralalonaczka]]», 1892 * {{Прапанаваны экспарт|У трохсотныя ўгодкі сьмерці вялікага канцлера Льва Сапегі}} 2.5.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікола Шкялёнак]]''. «[[У трохсотныя ўгодкі сьмерці вялікага канцлера Льва Сапегі]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Палажэньне Літоўска-Беларускай дзяржавы пасьля Люблінскай вуніі}} 1.5.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Палажэньне Літоўска-Беларускай дзяржавы пасьля Люблінскай вуніі]]», 1925 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Места Менск у канцы XV і пачатку XVI ст.}} 27.4.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Места Менск у канцы XV і пачатку XVI ст.]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Места Вільня ў першай палове XVI сталецьця}} 21.4.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Места Вільня ў першай палове XVI сталецьця]]», 1926 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Сынтэза беларускае гісторыі}} 20.3.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікалай Шкялёнак]]''. «[[Сынтэза беларускае гісторыі]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Чаго чакаць Беларусам ад Польшчы}} 17.3.2022 ''[[Аўтар:Іван Карчынскі|Іван Карчынскі]]''. «[[Чаго чакаць Беларусам ад Польшчы]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Сынокъ!}} 15.3.2022 ''[[Аўтар:Аляксандр Ельскі|Аляксандр Ельскі]]''. «[[Сынокъ!]]», 1895 * {{Прапанаваны экспарт|Усходняя Беларусь. Статыстычные і гістарычные матэрыялы}} 14.03.2022 ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|A. J.]]'' «[[Усходняя Беларусь. Статыстычные і гістарычные матэрыялы]]», 1918 * {{Прапанаваны экспарт|Наша крыўда}} 13.3.2022 ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|В. Лесавік]]''. «[[Наша крыўда]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Кароткі нарыс псыхолёгіі}} 13.3.2022 ''[[Аўтар:Мікола Ільяшэвіч|Мікола Ільяшэвіч]]''. «[[Кароткі нарыс псыхолёгіі]]», 1932 * {{Прапанаваны экспарт|На пиресяленьня}} 8.3.2022 ''[[Аўтар:Марыя Косіч|Марыя Косіч]]''. «[[На пиресяленьня]]», 1903 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Суніцы}} 4.1.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Хадыка|Уладзімір Хадыка]]''. «[[Суніцы]]», 1926 ---- {{справа|''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2012|2012]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2013|2013]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2014|2014]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2015|2015]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2016|2016]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2017|2017]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2019|2019]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2020|2020]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2021|2021]]''}} </div><noinclude>[[Катэгорыя:Шаблоны для галоўнай старонкі]]</noinclude> bujbajspsf98ru7j16voefmbu2hm9l7 102 16543 87504 87377 2022-08-15T11:48:33Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча =Паўловіч | Імёны =Альберт | Першая літара прозвішча =П | Варыянты імёнаў = | Апісанне = | Іншае = | ДН =11 лістапада 1875 | Месца нараджэння =Менск | ДС =17 сакавіка 1951 (75 гадоў) | Месца смерці =Курск | Выява =Albert Paŭłovič.jpg | Вікіпедыя =:be:Альберт Францавіч Паўловіч | Вікіпедыя2 =:be-x-old:Альбэрт Паўловіч | Вікіцытатнік = | Вікісховішча =Category:Albert Paŭłovič | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Альберт Паўловіч | Google = }} == Творы == {{All works‎}} *[[Мары]] // «Наша Ніва», 1907, №36 *[[«Ў хаце светлай і прасторнай...»]] // «Наша Ніва», 1908, №7 *[[Вясенняя пара]] // «Наша Ніва», 1908, №10 *[[І плач не паможа]] // «Наша Ніва», 1909, №47 *[[Няўмекі і лекі]] // «Наша Ніва», 1910, №9 *[[Ноч на Івана Купалу]] // «Наша Ніва», 1910, №26 *[[Z uspaminkoŭ ab 1812 hodzie]] (1911) *[[Родны край]] // «Маладая Беларусь», сш. 1, сер. 1, 1912 *[[Лепшая рада]] // «Наша Ніва», 1913, №37 *[[«Гляджу на змены у прыродзе...»]] // «Віеlаrus», 1914, № 16 *[[Родныя малюнкі (Паўловіч)]] // «Віеlаrus», 1914, № 25 *[[Васількі (Паўловіч)|Васількі]] (1919) *[[Выбар]] (1919) * {{Скан|[[«Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне]]|Паўловіч Дунін Марцінкевіч.pdf}} (1929) == Пераклады == *[[Чысты чацьвер (Сыракомля/Паўловіч)]] [[Катэгорыя:Беларускія аўтары]] [[Катэгорыя:Беларускія паэты]] [[Катэгорыя:Беларускія драматургі]] [[Катэгорыя:Сатырыкі]] [[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]] q1mh4ae4yoy2coynzghkhhb7mxhiba3 87505 87504 2022-08-15T11:48:55Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча =Паўловіч | Імёны =Альберт | Першая літара прозвішча =П | Варыянты імёнаў = | Апісанне = | Іншае = | ДН =11 лістапада 1875 | Месца нараджэння =Менск | ДС =17 сакавіка 1951 (75 гадоў) | Месца смерці =Курск | Выява =Albert Paŭłovič.jpg | Вікіпедыя =:be:Альберт Францавіч Паўловіч | Вікіпедыя2 =:be-x-old:Альбэрт Паўловіч | Вікіцытатнік = | Вікісховішча =Category:Albert Paŭłovič | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Альберт Паўловіч | Google = }} == Творы == {{All works‎}} *[[Мары]] // «Наша Ніва», 1907, №36 *[[«Ў хаце светлай і прасторнай...»]] // «Наша Ніва», 1908, №7 *[[Вясенняя пара]] // «Наша Ніва», 1908, №10 *[[І плач не паможа]] // «Наша Ніва», 1909, №47 *[[Няўмекі і лекі]] // «Наша Ніва», 1910, №9 *[[Ноч на Івана Купалу]] // «Наша Ніва», 1910, №26 *[[Z uspaminkoŭ ab 1812 hodzie]] (1911) *[[Родны край]] // «Маладая Беларусь», сш. 1, сер. 1, 1912 *[[Лепшая рада]] // «Наша Ніва», 1913, №37 *[[«Гляджу на змены у прыродзе...»]] // «Віеlаrus», 1914, № 16 *[[Родныя малюнкі (Паўловіч)]] // «Віеlаrus», 1914, № 25 *[[Васількі (Паўловіч)|Васількі]] (1919) *[[Выбар]] (1919) * {{Скан|[[«Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне]]|Паўловіч Дунін Марцінкевіч.pdf}} (1929) == Пераклады == *[[Чысты чацьвер (Сыракомля/Паўловіч)]] [[Катэгорыя:Беларускія аўтары]] [[Катэгорыя:Беларускія паэты]] [[Катэгорыя:Беларускія драматургі]] [[Катэгорыя:Сатырыкі]] [[Катэгорыя:Перакладчыкі]] [[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]] 6goqild097lcsrhza4toat8d4uykls0 106 17858 87499 51384 2022-08-15T11:38:25Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Кароткая гісторыя Беларусі (1910, кірыліца)|Кароткая гісторыя Беларусі]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Власт]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=Друкарня Марціна Кухты |Address=Вільня |Year=1910 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=5 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} 5k62b8vclwm2d4txuw893seyomz9vui 104 17874 87461 51461 2022-08-15T08:59:34Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Калёнтытул|left=<u>Б. ДРУЦКІ.</u>}} {{цэнтар|{{Разьбіўка|ПЕРНІК}}.|памер=160%}} {{Водступ|2|em}}Ўдава, Мар’я Балаш, пасьля даўгіх збораў нарэшце выбралася такі ў горад. Ад вёскі, дзе яна жыла да гораду было вёрстаў 20 з гакам. Ведама-ж «гак» гэты ў вас заўсёды амаль ня большы ад мераных вёрстаў. Дзеля гэтага з вёскі Мар’і толькі зрэдку ды ў надзвычайным выпадку езьдзілі ў горад, а ўсе справункі свае {{Абмылка|залатўлялі|залатулялі}} у мястэчку, што была пад бокам. {{Водступ|2|em}}Мар’е якраз трапілася патрэба быць у горадэе: яна зьбіралася другі раз выйсьці замуж. Кабета была маладая, даволі прыго­жая. Гаспадарка хоць маленькая, але ў парадку. Баба працавітая, ціхая. Дзяцей ня было. Ведама-ж не адзін з суседзяў зарыўся на яе, як на матар’ял на жонку. {{Водступ|2|em}}Дык вось, каб больш яшчэ распаліць ахвоту да сябе сярод кандыдатаў, Мар’я рашыла прыбрацца па моднаму: купіць гарадзкія чаравікі, панчохі, хустку, тое-сёе яшчэ. Гэтага ў мястэчку ня было. І вось, сабраўшы дзясятак залатовак, з капу яек, ды пару пеўняў — выбралася яна досьвіту ў дарогу. {{Водступ|2|em}}Дзень быў летні, прыгожы, але сонца ўжо з ранку пачала паліць з бязхмарнага неба. Цень ад бярозаў, якімі абсаджаны быў бальшак да гораду не давала тае прахалоды,<noinclude></noinclude> ptizr0zszawlaea1b3jiz2vd3smwira 104 17875 87462 64611 2022-08-15T08:59:58Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taravyvan Adijene" /></noinclude>якая адна магла памірыць пешага падарожніка з палячым золатам косаў сонца. Сем патоў спусьціла Мар’я пакуль дабралася да гораду. {{Водступ|2|em}}Абуўшы пры ўваходзе ў горад свае ста­рыя вясковага вырабу чэравікі, на якія яна ўжо сама паглядала з пагардай, але якія, ідучы, па звычаю хутчэй чымся з патрэбы, нясла на плячох у кашолцы, Мар’я скіравалася да рынку. {{Водступ|2|em}}Прадаўшы, што мела і схаваўшы грошы да прынесяных у хустку і глыбака за пазуху — Мар’я пайшла па крамах. Ну, ведама-ж купіць што — ня так хутка. Страш'нна запрашваюць. Таргуючыся проста язык абаб’еш. Дый выбар надта вялікі: вочы разьбягаюцца — ня ведаеш, што выбраць. {{Водступ|2|em}}Ужо добра спаўдня было, а Мар’я яшчэ не магла справіць усяго. Там-сям прытаргавалася, але не зыйшліся. {{Водступ|2|em}}— Зайду яшчэ ў пару месцаў дый скончу, думала Мар’я. {{Водступ|2|em}}Змарылася яна ўшчэнт, хацелася есьці. Застанавілася каля вітрыны аднаго вялікага магазыну, аж вочы загарэліся: колькі там рознага дабра! {{Водступ|2|em}}— Зайсьці, ці што? падумала. {{Водступ|2|em}}— Чаго таўкаешся? слышыць сярдзіты вокрык побач сябе. Абярнулася: нейкі пьяны таўкануў праходзячага пана. {{Водступ|2|em}}— А ты што мне за начальства? Агрызнуўся пьяны. {{Водступ|2|em}}— А! заместа перапрашэньня ты гэтак? загарэўся пан: у паліцыю захацеў? Напіўся дык не бадзяйся…<noinclude></noinclude> ikz6u2a311n9qoy2s42ywmn34j11vwu 104 17876 87463 51449 2022-08-15T09:00:33Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}— Піў не за твае грошы!! чуеш? грыміць пьяны. {{Водступ|2|em}}Пачаў зьбірацца натоўп. {{Водступ|2|em}}— Паліцыянт, пане паліцыянт! заве пан. {{Водступ|2|em}}— А вось табе паліцыянт, выкусі! ткнуў пьяны у нос пану дулю… {{Водступ|2|em}}Той — яго — палкай, аж бумкнула. {{Водступ|2|em}}Пьяны кінууся з кулакамі… {{Водступ|2|em}}Уэьнялася тузаніна. {{Водступ|2|em}}Разам з байцамі забрала паліцыя і Мар’ю і яшчэ пару такіх-жа зявак, як сьведкаў. {{Водступ|2|em}}Ужо цямнела, калі Мар’я пасьля дапросу звольнілася з вучастку. {{Водступ|2|em}}Крамы былі зачыняны. Патаўклася, патаўклася Мар’я. {{Водступ|2|em}}— Што рабіць? Начаваць? Плаціць трэба, грошаў ня хопіць на закупкі. Дый яшчэ зноў што прытрапіцца… Горад жа! Махнула рукай, пайшла да хаты. {{Водступ|2|em}}— Сабяруся у другі раз. Яшчэ падсабіраю грошы. Усьцяшалася Мар’я ідучы з гораду. {{лінія|6em|прагал=0}} {{Водступ|2|em}}Прайшло некалькі месяцаў. Мар’я даўно ўжо забылася аб сваёй прыгодзе. Аднак усё не магла сабрацца ізноў у горад. Работа ў полі, тое, ды сёе. {{Водступ|2|em}}— Павестка табе Мар’я, у Суд, — ткнуў нек Мар’е паперку солтыс. {{Водступ|2|em}}— Павестка? Суд? уздрыганулася тая. Які Суд? за што? {{Водступ|2|em}}— Там даведаешся. Калі не зьявішся—адказваць будзеш. Кажа солтыс. {{Водступ|2|em}}— Ды як-жа так ? Я-ж нічога ніколі… Якая справа?<noinclude></noinclude> 0xu5zi2rltexmw19h3ru0dcdzegmmfm 104 17877 87468 51450 2022-08-15T09:05:16Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}— Справа крымінальная. Якая — даведаешся… Ня маю я часу з табай… буркнуў солтыс, выходзячы з {{Абмылка|хаты|хаты.}} {{Водступ|2|em}}Мар‘я па суседзям: мо хто падаў на яе? Хай хто ўмее прачытаць разьбярэ. {{Водступ|2|em}}Але і грамацеі мала памаглі: {{Водступ|2|em}}— Хто яго ведае, што тут стаіць аскаржэньне… знача абвінавачаньне… кажуць: нейкія цыфры, а што і як — незразумела. {{Водступ|2|em}}Як хворая, зусім зглумеўшая хадзіла Мар‘я да тэрміну яўкі. Спаць не магла: {{Водступ|2|em}}— Божа ты мой, Божа! малілася яна. Што-ж гэта такое? За што, адкуль… абвінавачаная… {{Водступ|2|em}}Ахая, вохая, ды: {{Водступ|2|em}}— „Матачка найсьвентшая! ратуй! — выбралася Мар‘я ізноў у горад. На‘т нічога ня брала, каб {{Абмылка|прадаць|прадаць.}} {{Водступ|2|em}}— Ня ведама чым гэта скончыцца: Абвінавачаная!… тужліва думала яна. Ехаць — не хацела, бо: а мо‘ і засадзяць яшчэ? {{Водступ|2|em}}Гаспадарку даручыла дзяцьку. {{Водступ|2|em}}Словам — сабралася так, як быццам і вертацца ня мела… {{Водступ|2|em}}Была ужо восень. Дарога была гразкая. Ледзь дабрыла Мар‘я да гораду. Але прыйшла яшчэ загадзя: {{Водступ|2|em}}Суд не пачынауся Патаўклася сярод іншых. {{Водступ|2|em}}Хацела была зьвярнуцца да каго, распытаць: што і як і па якой гэта справе яе цягнуць. {{Водступ|2|em}}Ды ней не ўдалася. Кожны быў заняты сваім. А паліцыянт, які хадзіў тут-жа па {{перанос пачатак|п=ка|к=лідору}}<noinclude></noinclude> kp8t5getnjg0ujwqj0tt2cbvqknn59r 104 17878 87469 51460 2022-08-15T09:05:53Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taravyvan Adijene" /></noinclude>{{перанос канец|п=ка|к=лідору}} — так сьвірэпна ды сур’ёзна глядзеў на ўсіх — што… не адважылася… {{Водступ|2|em}}— Proszę do sali! аб’явіў нейкі панок у куртцы з гузікамі, адчыняючы дзьверы. {{Водступ|2|em}}Мар’я ўвайшла за другімі. Спынілася ля гэтага пана з гузікамі, думала распытаць яго: {{Водступ|2|em}}— Чыноўнік-жа судовы як відаць… ведае. {{Водступ|2|em}}Але і той, як і паліцыянт, а мо’ і болей яшчэ — такі меў надуты ды важны выгляд. {{Водступ|2|em}}А яна — абвінавачаная… {{Водступ|2|em}}Села ціханька у кутку. Дрыжыка працяла… {{Водступ|2|em}}— Sąd idzie! proszę wstać! абвесьціў пан з гузікамі. {{Водступ|2|em}}Заля ўздрыганула, ўстала як адзін чалавек. {{Водступ|2|em}}Пачаўся разбор справаў. {{Водступ|2|em}}У той самы дзень Суд, паміж іншымі справамі, меў справу нейкага Мордуха Перніка таксама з Мар’ей Балаш. Але ня нашай, другой нейкай. Справа йшла аб эксмісіі (высяленьні з кватэры). Гэтая справа пайшла аднэй з першых. Але Пернік з сваёй Мар’ей памірыліся да Суду. І, па нарадзе адваката — рашылі не зьяўляцца на Суд: {{Водступ|2|em}}— Хай справу спыняюць! дагаварыліся яны. {{Водступ|2|em}}— Sprawa z powództwa Piermika przeciwko Marji Bałasz o eksmisję! аб’яўляе Судзьдзя. Morduch Piernik i Marja Bałasz! вызывае {{Абмылка|Судзьзя|Судзьдзя}}. {{Водступ|2|em}}— Мар’я Балаш… гэта я… ўздрыганула нашая кабеціна.<noinclude></noinclude> gmjk0ar0hqicgz9kgq49sbv60h34q4b 104 17879 87470 51451 2022-08-15T09:06:22Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}— Piernik! Piernik! паўтарыў вызаў пан з гузікамі. {{Водступ|2|em}}— Я!.. адазвалася Мар‘я. {{Водступ|2|em}}— Proszę tutaj… заве Судзьдзя. Выйшла. Уся дрыжыць. Твар зьбялеў… Першы раз і—за што?… {{Водступ|2|em}}— Piernik się nie stawił — дакладвае Судзьдзе падыйшоўшы да столу пан з гузікамі. {{Водступ|2|em}}— Wy Marja Bałasz? пытаецца Судзьдзя. {{Водступ|2|em}}— Але, паночку… я. сьлязьліва мармоча спалоханая ў канец {{Абмылка|Мар‘я|Мар‘я.}} {{Водступ|2|em}}— Powód się nie stawił. W podaniu nie prosi o rozpoznanie sprawy podczas jego nieobecności. Przysługuje Wam prawo prosić o umorzenie sprawy. Co powiecie? {{Водступ|2|em}}— Дык я-ж пане Судзьдзяу… Я ня ведаю… Пернік… Дадушы ня ведаю нічога… За што ён мяне… Умарыць… Пернік… Скажэце калі ласка… {{Водступ|2|em}}— Sprawę znacie: Piernik prosi o eksmisję Was. Czy chcecie by sprawę umorzono? {{Водступ|2|em}}— Ой, пане Судзьдзя! якая Экс… Эксія… а Божанька мілы… За што яе марыць? Не разумею нічога… будзьце ласкавы {{Абмылка|разтлумачце|растлумачце}}… па людзкі… {{Водступ|2|em}}— No, no! niema czego robić komedji. Rozumiecie aż nadto dobrze! {{Водступ|2|em}}— Дальбог, пан судзьдзя! не разѵмею!… эксія… умарыць… Пернік… ужо саўсім з пла­чам енча кабета. {{Водступ|2|em}}— Mówię językiem, który muszą wiedzieć wszyscy obywatelowie. A więc prosicie umorzyć?<noinclude></noinclude> rsjmir0ucj03lxc6ny9k7a8nl9ji484 104 17880 87471 51452 2022-08-15T09:06:52Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}— Пан Судзьдзя… нікога я ня хочу умарыць… далібог-жа… {{Водступ|2|em}}— Pytam, czy prosicie o umorzenie sprawy czy nie? нахмурыў брыві Судзьдзя. {{Водступ|2|em}}— Але-ж паночку… енчыць баба і тужліва кідае вокам на вокал, на публіку па салі. {{Водступ|2|em}}— Прасі! прасі! падсказвае нехта з публікі. {{Водступ|2|em}}— Але, але! прашу, прашу пане {{Абмылка|Судзьзя|Судзьдзя}}… сьпешна замарматала Мар‘я. Хай ужо!… будзем марыць!… {{Водступ|2|em}}— Dobrze. Sprawa będzie umorzona. Możecie iść! {{Водступ|2|em}}— Дзякуй, панок! Але—зрабеце ласку: скажэце, што за эксія, за што марыць яе ці Перніка?… {{Водступ|2|em}}— Prosz nie przeszkadzać! узвысіў ужо голас Судзьдзя. {{Водступ|2|em}}— Але-ж паночку… {{Водступ|2|em}}— Chcecie bym grzywną Was ukarał? Woźny! wyprowadzić z sali tą kobietę i powiedzieć by szła sobie do domu! выдае загад Судзьдзя. {{Водступ|2|em}}— Што за Пернік? якая-такая зксія? {{Водступ|2|em}}За што і каго марыць? І накрычэў… гразіць… урчыць Мар’я {{Абмылка|апынушыся|апынуўшыся}} на вуліцы. {{Водступ|2|em}}А праз пару гадзін вызываюць Мар‘ю ўжо па яе справе, як сьведку. {{Водступ|2|em}}— Marja Bałasz nie stawiła się! дикладвае возьны. {{Водступ|2|em}}— Nie stawiła sie? Wobec niestawienictwa świadka bez usprawiedliwionych powodów — ukarać Marję Bałasz grzywna w kwocie 10 złotych — аб’яўляе Судзьдзя. {{лінія|6em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> tf7q3flundxp2kk8es5ijkz2fbwc3e5 104 17881 87472 51459 2022-08-15T09:07:31Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taravyvan Adijene" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}— А, Матанькі вы мае! — разказвае суседкам Мар’я {{Абмылка|-|—}} і не даведалася я, за што і як? Сьпярша гэта Судзьдзя нешта нагаварываў мяне: прасі, кажа, умарыць! Я — не разумею. Які Пернік? Каго умарыць? І што за эксія нейкая— Ня ведаю такіх я! А пасьля крычэць пачаў. Ну, думаю прапала мая галованька! Перажагналася ў душы: воля Божая! А тут нехта {{Абмылка|падзказвае|падсказвае}} з публікі: — прасі, прасі! — кажа. Ну я і кажу: Але, пан, Судзьдзя! прашу вашае ласкі!… А ён кажа: {{Водступ|2|em}}— Справа кончана! ідзі да хаты! {{Водступ|2|em}}Спрабавала я яшчэ папытаць, вывялі мяне… і што і як — зусім ня ведаю… {{Водступ|2|em}}— Цётка, а цётка? Як-жа там у цябе з Пернікам? Умарыла яго ці сваю нейкую эксію? А мо‘ Пернік у нагароду табя прызначаны быў? сьмяяліся з Мар‘і вясковыя жартаўнікі. {{лінія|6em|прагал=0}} {{Водступ|2|em}}Праз некалькі тыдняў да Мар‘і завітаў ізноў солтыс: {{Водступ|2|em}}— Плаці, цётка, 10 зл. {{Водступ|2|em}}— Як? за што? чаму? спалохалася Мар‘я. {{Водступ|2|em}}— Ды вось Судзьдзя аштрафаваў цябе… за няяўку. {{Водступ|2|em}}— Як-жа-ж так? Я-ж была там… Ён сам падгаварваў умарыць нейкую Эксію… Ізноў з Пернікам… {{Водступ|2|em}}— Нічога ня ведаю! — Плаці, а то апісваць рэчы прыдзецца. {{Водступ|2|em}}— Ды як-жа так? Ды што-ж гэта, горачка мае!!<noinclude></noinclude> 9zk3nub4y8gip012qf1xp1vmcms5cig 104 17882 87473 51454 2022-08-15T09:08:08Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}— Я нічога ня ведаю, а плаціць трэба, кажа солтыс. {{Водступ|2|em}}Сунулася ізноў па сусёдзям: {{Водступ|2|em}}— Плаці, кажуць, нічога ня зробіш… {{Водступ|2|em}}Хоцькі-ня хоцькі — прыйшлося заплаціць… {{Водступ|2|em}}— А Божачка мой Божачка! А што-ж гэта такое? А які-ж гэта Пернік і за што ён здзекваецца нада мной?… галасіла баба, плоцячы грошы. {{лінія|6em|прагал=0}} {{Водступ|2|em}}Прайшло некалькі месяцаў. Падыходзілі Каляды Аб Мар’іным Перніку і Эксіі пачалі ужо забывацца {{Разьбіўка|Нат‘|На‘т}} зладзілася замуж­ства Мар‘і: вясельле мела быць на запусты. {{Водступ|2|em}}Аж раптам, бы гром з яснага неба, на самыя каляды у хату Мар‘і — {{Разьбіўка|шасьць}} солтыс: {{Водступ|2|em}}— Ізноў павестка табе Мар’я За тры тыдні яжджай у горад… {{Водступ|2|em}}— Што?… здубела Мар’я, {{Водступ|2|em}}— Ды так. Таксама: абвінавачаная. {{Водступ|2|em}}— Абвінавачаная… ізноў… Яж заплаціла… Няўжо-ж Пернік?… Заламіла рукі кабета. {{Водступ|2|em}}— Мо і Пернік. Хто яго ведае. Натварыла ты нешта, кажа солтыс. {{Водступ|2|em}}— Вось табе і Мар’я: казалі суседкі. Відаць т‘кі і сапраўды {{Разьбіўка|умарыла}} некага Перніка… {{Водступ|2|em}}I чутка аб тым, што Мар’ю ізноў цягнуць у суд — разам з імям Перніка — пайшла гуляць па вёсцы.<noinclude></noinclude> s6eis37bz2shco10oty2fcyq2ifngwu 104 17883 87474 51455 2022-08-15T09:09:43Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}Кабету зглуміла зусім гэтая павестка. Ссохла, бы день лазіла і усё марматала: — Эксія… Пернік… умарыла… Божанька мілы… На што я згадзілася марыць кагосьці? Вось ізноў цягнуць… I што-ж гэта за Пернік, за што ён прасьледуе мяне? {{Водступ|2|em}}Нехта параіў зьвярнуцца да адваката. Ізноў прыйшлося плаціць. Але т‘кі нарэшці даведалася аб усім. Абяцалі на‘т зьвярнуць заплачаныя 10 зл. {{Водступ|2|em}}Выраклася іх Мар’я. Але і дагэтуль яшчэ помніць Перніка: {{Водступ|2|em}}— I чаму гэта, людцы добрыя, адразу мне па-людзкі не вытлумачылі щто і як? бедавала баба: жарты: крлькі каштавала і здароўя і грошы… {{Водступ|2|em}}А на вёсцы ўжо злажылася прыказка. Прыцісьне каго нейкая нечаканая бяда — штраф там нейкі, падвода не {{Абмылка|у|ў}} чарод, або сэквэстратар зваліцца як сьнег на галаву за падаткам: {{Водступ|2|em}}— Вось табе, кажуць, бабка, і Пернік! {{ц|{{rule|4em|height=3px}}}} {{ц|{{rule|4em}}}} {{лінія|прагал=0}} {{Цэнтар|<small>Druk. J. Bajewskiego w Wilnie,</small>}}<noinclude></noinclude> 2yq3ed96xfcus0d7pi9sx3rtep88kah 0 17945 87435 51763 2022-08-15T05:59:31Z VasyaRogov 1510 wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Нашая старая слава | аўтар = Вацлаў Ластоўскі | год = 1913 | крыніца = [https://files.knihi.com/Knihi/Pieryjodyka/Nasa_Niva_1906-1915,1920.zip/1913-29.pdf Газэта «Наша Ніва», № 29, 19 ліпня 1913 г., б. 1-2] | арыгінал = | пераклад = | сэкцыя = Публіцыстыка | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} <center>'''Нашая старая слава.'''</center> <div style="text-indent:2em;"> Ужо у тые часы, калі пісалося «[[Слова аб палку Ігаравым|Слово о полку Ігореве]]», а гэта значыць у XII сталецьці, беларусы мелі умацаваўшуюся у нашых суседаў славу народу вешчуноў—знахароў. Слава гэта утрымалася за намі і па сягоньняшні дзень: кожны беларус ў вачах вялікаруса, украінца, а нават літвіна, мазура і латыша гэта—вяшчун, варажбіт і знахар. Праўда, што у наш XX век, такая слава не вялікая чэсць, але факт цікавы і як усё на сьвеці мае свае прычыны. Прычыны-ж гэтые хаваюцца у характэры беларускаго народу. Як паасобнне {{Абмылка|людзі.|людзі,}} так і цэлые народы маюць свой характар, каторы адрожнівае іх, ад другіх ім падобных людзей, ці народоў. Мы беларусы, як запамятае гісторыя, былі заўсёды тым, чым і цяпер ёсць: жаролам лагодным, разважным і маўчлівым… Вядома, што характар вялікаруса—шырокі, размашысты, паляка — лёгкадушна-хітры, украінца—задумчывы-гуляшчы, літвіна — падазрыцельна скрытны, пры такіх суседніх харахтэрах, наш лагодна — разважны характар біў у вочы змушаў кожнаго з іх аднасіцца да нас з недаверьем і нейкаго гатунку страхам, што і прыдбало нам у іхніх вачах, вышэй сказаную славу вешчуноў. Ужо Владімір сьвяты, ксціцель Русі, пабаіваецца сына свайго Ізяслава, каторы радзіўся ад полацкай княжны Рогнеды, і ешчэ нялетняго хлопчыка пастараўся пазбыцца, высылаючы яго на княжэньне у Беларусь, на дзедоўскую яго зямлю. Аб Ізьяслававым унуку, полацкім князю Усеславе, гаварылі суседзі, што ён быў ваўкалакам, чарадзеем і прарокам. Радзіўся бытцым ён сілай чароў, меў на патыліцы, чуць што ня месяц, а прынамсі нейкі радзімы знак, каторы даваў яму надпрыродную сілу. «Слово о полку {{Абмылка|Ігора|Ігора»}} кажэ: {{Абмылка|князь|„князь}} Усеслаў людзям суд даваў, князям гарады парадкаваў, а сам воўкалакам бегаў. С Кіева ён да петухоў дабегаў да Тмутаракані (каля сутоку Дону Азоўскім морэм). Калі у Полацку званілі па заўтрэню у Святой Софіі, то ён у Кіеві звон чуў“. А ўсё гэта пайшло с таго, што князь Усеслаў меў праўдзівы беларускі характар—быў {{Абмылка|лагодны|лагодны,}} разважны і ня ўмеў крывадушыць. Яго развага і шчырасць прыдбала яму славу надлюдзкай мудрасьці, а лагоднасць і прастата наводзілі суседзёў на думку, што ён „ня проста гэта робіць“. І хоць баяліся гэтаго князя, хоць паважалі яго, аднак недавалі яму спакою: з усіх бакоў нападалі на яго і ён у сваім жыцьці павінен быў многа выцярпець. Такая відаць наша доля, ад князя да гарапашнаго селявіна, ад першых часоў гісторыі да нашых дзён. За князя Усеслава мы былі дужым народы, а сіла многа значыць, голас сільнаго зычнейшы, яго уважней слухаюць і болей паважаюць. Прамінулі нашы княжые час і беларускі народ наглядзеўся і нацярпеўся усяго; але ўсё-ж астаўся такім самым: лагодным і разважным, Што цярпеў і як цярпеў, ня тут казаць аб гэтым, хто хочэ ведаць ніхай выйдзе у поле і паглядзіць па тые капцы, валатоўкі, курганы, у каторых тлеюць белые косьці і ніхай свайго сэрца папытае чые гэта косьці? за якую зямлю? за чыю волю і долю яны тут зарыты?… А калі, дарагі чытачу, тваё сэрца чыстае, не сплямлена здрадай сваей зямлі, з‘добрэнай прадзедоўскай крывёй, калі не прадаў ты ешчэ сваей душы чужынцам, за лыжку стравы, ці панскую ласку — то табе тваё сэрца усё аткажэ… Багата наша зямелька забытымі іменамі! Не дармо-ж такі нас суседзі лічуць за {{Абмылка|„знахароў“.|„знахароў“:}} не любілі мы крыві разліваць! Неспраўна, мабыць, махалі мячом, спраўней відаць цэпам, плугам і шаром рука кіравала. Прыдбалі мы німала славы чужынцам сваімі здраднікамі-прарокамі, каторые, не ў сваю хату, а з сваей хаты добро вынасілі. Але ня ўсе былі гэткіе: былі і такіе, што баранілі сваей хаты, сваей сямейкі, свайго дабра. Усім вадома, што наш народ і зямелька ў 1413 гаду, гэта пяцьсот якраз гадоў таму назад, дабравольна: пачала еднацца с палякамі, ак „роўные з роўнымі і як вольные з вольнымі“, але ня доўга была тая роўнасць і воля-хутка мы зайшлі, праз сваю лагоднасць „як у нерад-што ні ў сад, ні к перад“. Бо яно-ж ведама, што Пан Бог заўсёды болей цікавіўся польскімі, як нашымі справамі, а пагатовю тады, калі польскае, дэлікатна кажучы, права было дужэйшае. Вось ў гэтым часе, падканец XVI сталецьця, жыў, цікавы чэлавек, катораго можэ гэтак сама лічылі знахарам. Для нас ён цікавы тым, што шмат чаго выпрарокаваў на перад. Гэта Крыштоф Бронскі. Выступіў ён у абарону свайго народу, ня з мечам і самапалам у руках, ды з дружынай вольных юнакоў-сокалоў, як гэта рабілі у той час украінцы, але па беларуску, з разважным лагодным словам,—с пяром у руках. Гарачым і ясным словам хацеў ён перэканаць, каб ня крыўдзілі нас, каб далі жыць, але гэта памагае, як таму кату, каторы слухаў кухараваго казаньня закусываючы курчонкам. «Ня ёсць Вашым мілосьцям тайна,—пісаў ён звертаючыся да польскіх паноў (и да тых паноў, аб каторых, сто гадоў пазьней, на сэйме у Варшаві, каштэлян Мелешко казаў «хоць нашая костка аднак сабачым мясам абрасла»), і за прошлымі скаргамі і цяперэшнім прыпомненьнем вялікай, а ня зноснай, ня толькі на маетнасьці, здароўю і учтівасці ды на сумленьню заходзячые нам зняволеньня и уціскі. А дзеля таго, што братамі нас сваімі называеця і членамі аднаго {{Абмылка|цала.|цала,}} аднэй рэчыпасполітай мянуеця — просімо: ужальцеся над (намі) унісьнёвымі братамі сваімі: ніхай вас парушаць, як Вашы ўласные, раны і уразы нашы… Ніхай Вас парушыць міласць правоў Вашых, каторые у адных (пераплёпых) з вашымі (у каторых гвалт церпім). ''Сцеражыцеся таго,'' — засцерагаў Бронскій,—''каб тэй дзірой каторая у правах нам служачых зрабілася, і усе вашы свабоды і правы ня выслізнуліся»''. Далейшая гісторня {{Абмылка|польшчы|Польшчы}} паказала, сколькі было праўды у гэтай перэсцярозе Бронскаго. Бронскіх мы мелі многа, мелі іх на ўсе часы нашаго жыцьця: ў час вялічыя і ў час упадку, але ніхто іхніх не знае магіл, ніхто не складаў ім гымноў: Нашых прарокоў і мучэнікоў трэба шукаць там, дзе накідана каменьня рукой тых, хто ненавідзіў іх за праўду. Аднак-жэ, калі верыць таму, што настане на сьвеці час, калі ня сіла, а праўда панаваць будзе ў душах людзкіх, (а ня верыць гэтаму нельга), то наш многаротны беларускі народ-вяшчун прычэкае сьветлай, вялікай будучыны. Ужо, чуваць, шорах ідзе барамі-лесамі па ўсей нашай зямельцы, што настала наша пара… У вайне мечамі мы пазначылі, народны жывот свой, магіламі-курганамі, але у вайне мысьляй мы павінны пазначыць памятнікамі мысьлі і сэрца — і гэта наша дарога нам ад прыроды празначэная. Выхадзіця-ж сяўцы мысьлі, уставайця прарокі! Хай наша старая слава народу-вешчуна, утрымаецца за намі у новай форме! </div> {{Калёнтытул|right=''В.''}} [[Катэгорыя:Публіцыстыка Вацлава Ластоўскага]] [[Катэгорыя:Творы 1913 года]] [[Катэгорыя:Наша Ніва (кірыліца)]] fwj22bilgpop5z7n8xu5x8ad4vpbm6a 102 22164 87481 62653 2022-08-15T10:07:51Z VasyaRogov 1510 /* Творы */ wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара |Імёны = Чарльз |Прозвішча = Дыкенс |Варыянты імёнаў = |Выява = Dickens Gurney head.jpg |ДН = 7 лютага 1812 |Месца нараджэння = Лэндпарт, Портсмут, Ангельшчына |ДС = 9 чэрвеня 1870 (58 гадоў) |Месца смерці = Гейдсхіл, Кент, Ангельшчына |Апісанне = брытанскі навэліст Віктарыянскай эры |Іншае = |Вікіпедыя = Чарльз Дыкенс |Вікіпедыя2 = Чарлз Дыкенс |Вікіцытатнік = |Вікісховішча = Category:Charles Dickens |Вікіліўр = |ЭСБЕ = |Google = |Катэгорыя = Чарльз Дыкенс |Першая літара прозвішча = Д }} == Творы == {{Усе творы}} * {{Скан|Домбі і сын|Домбі і сын.pdf}} (1848/1938) [[Катэгорыя:Англійскія аўтары]] [[Катэгорыя:Празаікі]] [[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]] naitsh39xq6rvx4dwos6nokxmo9vxel 87484 87481 2022-08-15T10:22:53Z Gleb Leo 2440 /* Творы */ wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара |Імёны = Чарльз |Прозвішча = Дыкенс |Варыянты імёнаў = |Выява = Dickens Gurney head.jpg |ДН = 7 лютага 1812 |Месца нараджэння = Лэндпарт, Портсмут, Ангельшчына |ДС = 9 чэрвеня 1870 (58 гадоў) |Месца смерці = Гейдсхіл, Кент, Ангельшчына |Апісанне = брытанскі навэліст Віктарыянскай эры |Іншае = |Вікіпедыя = Чарльз Дыкенс |Вікіпедыя2 = Чарлз Дыкенс |Вікіцытатнік = |Вікісховішча = Category:Charles Dickens |Вікіліўр = |ЭСБЕ = |Google = |Катэгорыя = Чарльз Дыкенс |Першая літара прозвішча = Д }} == Творы == {{Усе творы}} * {{Скан|[[Домбі і сын]]|Домбі і сын.pdf}} (1848/1938) [[Катэгорыя:Англійскія аўтары]] [[Катэгорыя:Празаікі]] [[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]] 7nlh9f2oi19ppvemhe48cuv0q7xugt9 104 25125 87436 71430 2022-08-15T05:59:51Z VasyaRogov 1510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /><center>— 135 —</center></noinclude><section begin="Магіла льва"/>{{Цэнтар|VI.|памер=110%}} О, шмат прыгожанькіх дзяўчатаў,<br /> Старонцы нашай Бог прыдбаў!<br /> Царэвіч ехаць мог-бы ў сваты<br /> К ёй не аднэй, каб толькі знаў.<br /> Душы і сэрцайка такога,<br /> І тэй бязьмернай дабраты<br /> Шукаці хіба толькі ў Бога,—<br /> Ў другіх людзей ня знойдзеш ты.<br /> На беларускую дзяўчыну,<br /> Калі тут праўду ёй аддаць,<br /> Ніхто йшчэ каменем ня кінуў<br /> І не паважыцца, кідаць.<br /> Наталька ў вёсцы між сваімі<br /> Найпрыгажэйшаю была,<br /> Грудзямі, шчочкамі, вачымі,<br /> Як мак між макамі цьвіла.<br /> Павеўна, як дасьпелы колас,<br /> Ішла наперад у танок,<br /> З грудзей гарачых звонкі голас<br /> Зьмяняда ў песьню—як званок.<br /> Прыхільна хлопцы аглядалі<br /> Яе павабны гібкі стан,<br /> Дый толькі сьціха, уздыхалі…<br /> Адзін Машэка быў тут пан.<br /> {{Цэнтар|VII.|памер=110%}} Той панства меў недаўгавечна,<br /> Канаў пацехі час сьвяты:<br /> Па Днепру выпала канечна<br /> На Украіну гнаць плыты;<br /> Машэку йкраз чарга папала.<br /> Спачатку слухаць не хацеў;<br /> Быць можа на яго-бы стала,<br /> Бо не на жарты сілу меў,<br /> <section end="Магіла льва"/><noinclude></noinclude> aw9tyda59oymcijp1fhqpnnw0znqwg8 0 28821 87430 86066 2022-08-15T05:42:11Z VasyaRogov 1510 wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Домбі і сын | аўтар = Чарльз Дыкенс | пераклад = | секцыя = Раман | арыгінал = [[:en:Dombey and Son (1848)|Dombey and Son]] | папярэдні = | наступны = | дата = 1848 (пераклад 1938) | анатацыі = }} *[[Домбі і сын/1|Раздзел I. Домбі і сын]] *[[Домбі і сын/2|Раздзел II, у якім своечасова прымаюцца захады з прычыны нечаканага збегу акалічнасцей, якія ўзнікаюць часам у самых упарадкаваных сем'ях]] *[[Домбі і сын/3|Раздзел III, у якім містэр Домбі, як чалавек і бацька, паказан на чале свайго хатняга дэпартамента]] *[[Домбі і сын/4|Раздзел IV, у якiм на нашай сцэне ўпершыню выступаюць новыя асобы]] *[[Домбі і сын/5|Раздзел V. Рост і хрысціны Поля]] *[[Домбі і сын/6|Раздзел VI. Другая страта Поля]] *[[Домбі і сын/7|Раздзел VII. Позірк з птушынага палёту на месца пражывання міс Токс, а таксама на сардэчную прывязанасць міс Токс]] *[[Домбі і сын/8|Раздзел VIII. Далейшае развіццё, рост і характар Поля]] *[[Домбі і сын/9|Раздзел IХ, у якім Драўляны Мічман трапляе ў бяду]] *[[Домбі і сын/10|Раздзел Х, у якім расказваецца аб выніках, да якіх прывялі няшчасці Мічмана]] *[[Домбі і сын/11|Раздзел ХI. Выступленне Поля на новай сцэне]] *[[Домбі і сын/12|Раздзел XII. Выхаванне Поля]] *[[Домбі і сын/13|Раздзел ХІІІ. Весткі аб гандлёвым флоце і справы ў канторы]] *[[Домбі і сын/14|Раздзел ХІV. Поль робіцца ўсё больш дзівакаваты і едзе дадому на канікулы]] *[[Домбі і сын/15|Раздзел XV. Надзвычайная вынаходлівасць капітана Катля і новыя клопаты Уолтэра Гэя]] *[[Домбі і сын/16|Раздзел ХVІ. Аб чым заўсёды гаварылі хвалі]] *[[Домбі і сын/17|Раздзел ХVII. Капітану Катлю ўдасцца сёе-тое зладзіць для маладых людзей]] *[[Домбі і сын/18|Раздзел ХVIII. Бацька і дачка]] *[[Домбі і сын/19|Раздзел ХІХ. Уолтэр ад'язджае]] *[[Домбі і сын/20|Раздзел ХХ. Містэр Домбі прадпрыймае паездку]] *[[Домбі і сын/21|Раздзел ХХІ. Новыя асобы]] *[[Домбі і сын/22|Раздзел ХХII. Што-колечы аб кіраўніцтве містэра Каркера-загадчыка]] *[[Домбі і сын/23|Раздзел XXIII. Фларэнс адзінокая, а Мічман загадкавы]] *[[Домбі і сын/24|Раздзел XXIV. Клопаты сэрца, якое любіць]] *[[Домбі і сын/25|Раздзел XXV. Дзіўныя весткі пра дзядзьку Соля]] *[[Домбі і сын/26|Раздзел ХХVІ. Цені мінулага і будучага]] *[[Домбі і сын/27|Раздзел XXVII. Цені згушчаюцца]] *[[Домбі і сын/28|Раздзел ХХVІІI. Перамены]] *[[Домбі і сын/29|Раздзел ХХІХ. Місіс Чык зрабілася відушчай]] *[[Домбі і сын/30|Раздзел ХХХ. Перад вяселлем]] *[[Домбі і сын/31|Раздзел ХХХІ. Вяселле]] *[[Домбі і сын/32|Раздзел ХХХІІ. Драўляны Мічман разбіваецца ўшчэнт]] *[[Домбі і сын/33|Раздзел ХХХIII. Кантрасты]] *[[Домбі і сын/34|Раздзел ХХХІV. Другая маці з дачкой]] *[[Домбі і сын/35|Раздзел ХХХV. Шчаслівая пара]] *[[Домбі і сын/36|Раздзел XXXVI. Святкаванне наваселля]] *[[Домбі і сын/37|Раздзел ХХХVII. Некалькі перасцярог]] *[[Домбі і сын/38|Раздзел ХХХVIII. Міс Токс аднаўляе старое знаёмства]] *[[Домбі і сын/39|Раздзел XXXIX. Далейшыя прыгоды капітана Эдуарда Катля, марака]] *[[Домбі і сын/40|Раздзел ХL. Сямейныя адносіны]] *[[Домбі і сын/41|Раздзел ХLI. Новыя галасы ў хвалях]] *[[Домбі і сын/42|Раздзел ХLІІ, у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку]] *[[Домбі і сын/43]] *[[Домбі і сын/44]] *[[Домбі і сын/45]] *[[Домбі і сын/46]] *[[Домбі і сын/47]] *[[Домбі і сын/48]] *[[Домбі і сын/49]] *[[Домбі і сын/50]] *[[Домбі і сын/51]] *[[Домбі і сын/52]] *[[Домбі і сын/53]] *[[Домбі і сын/54]] *[[Домбі і сын/55]] *[[Домбі і сын/56]] *[[Домбі і сын/57]] *[[Домбі і сын/58]] *[[Домбі і сын/59]] *[[Домбі і сын/60]] *[[Домбі і сын/61]] *[[Домбі і сын/62]] [[Катэгорыя:Проза Чарльза Дыкенса]] [[Катэгорыя:Ананімныя пераклады]] [[Катэгорыя:Пераклады з рускай мовы]] [[Катэгорыя:Пераклады з англійскай мовы]] [[Катэгорыя:Раманы]] [[Катэгорыя:Кнігі]] [[Катэгорыя:Творы 1848 года]] [[Катэгорыя:Творы 1938 года]] [[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Мінску]] [[en:Dombey and Son (1848)]] puwdtrfknhxcuqxn6gyd2dfwxlc34oq 104 28960 87506 85590 2022-08-15T11:49:27Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Цэнтар|'''I. СТАРАДАЎНАЕ ПІСЬМЕЙСТВА.'''|памер=140%}} {{Цэнтар|'''Царкоўна-славяншчына.'''<br />(10—11—12 век).|памер=120%}} {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Гістарычнае дзяленьне беларускае літэратуры.'''}} Беларускую літэратуру можна падзяліць на {{Разьбіўка|старадаўную}} (ад прыняцьця хрысьціянскай веры да 19-га сталецьця), {{Разьбіўка|новую}} (19-е сталецьце да 80-х гадоў) і {{Разьбіўка|навейшую}} (ад 80-х гадоў 19-га сталецьця да нашых дзён). Старадаўнае пісьменства, маець ў сваім разьвіцьці {{Разьбіўка|царкоўна-славяншчыну}} (10—11—12 век), {{Разьбіўка|падгатаваўчую пару}} (13—14—15 век), {{Разьбіўка|залатую пару}} (16 век), {{Разьбіўка|сход}} (17 век) і поўны {{Разьбіўка|заняпад}} (18 век). {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Беларуская нацыя і яе мова.'''}} Беларускі народ утварыўся з трох родных славянскіх пляменьняў: крывічоў, дрыгвічоў і радзімічаў. Гэтыя пляменьні ўжо ў спрадвечны час ня розьніліся між сабою ані моваю, ані правам сваім, ані рэлігійнымі звычаямі,—але ўсім тым надта розьніліся ад пляменьняў, з якіх утварыліся маскоўскі і ўкраінскі народы. Зьбліжэньне беларускіх пляменьняў асабліва ўзрасло за ўдзельна-вечавое жыцьцё, але зусім зьліліся яны ў адзін беларускі народ за 13 і 14 век. Цяперашняя беларуская мова разьвілася паступова і гістарычна з мовы крывічоў, дрыгвічоў і радзімічаў. {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Царкоўна-спавянская мова.'''}} у часе вялізнага пераходу народаў частка прыпяцкіх дрыгвічоў пайшла на паўдзён, прабілася на Балканы і асела навакол места Салонік. Грэцкія пісьменьнікі называлі гэтых дрыгвічоў {{Разьбіўка|другувітамі}}; яны пісалі, быццам другувіцкае племя ўжо ў 7-ым<noinclude></noinclude> 2dzfafc7qh7160ohais1dtyan12p0u1 104 28961 87508 85591 2022-08-15T11:49:53Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>сталецьці было дужа магутнае, мела сваіх князёў і біскупаў. Вельмі магчыма, што ў яго была і свая пісьменнасьць, невядомая другім народам. Баўгарскі пісьменьнік 9-га веку чарнарызец Храбар пісаў, што славяне спачатку ня мелі пісьмен, а толькі „чыртамі і рэзамі чытаху і гадаху, пагані сушча“,—дык з гэтага мы можам меркаваць, што ў іх пачынала разьвівацца свая пісьменнасьць. Славянскія апосталы Кірыла і яго брат Мяфод змалку жылі сярод другувітаў (у 9 веку), дык магчыма, што другувіты і былі тыя паўдзённыя славяны, на мову каторых браты перакладалі царкоўныя кнігі з грэцкае мовы; Кірыла прыдумаў дзеля гэтае патрэбы азбуку ({{Разьбіўка|кірыліцу}}), падобную да грэцкай азбукі. {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Пісьменнасьць на Беларусі.'''}} Пісьменнасьць прыйшла на Беларусь разам з хрысьціянскаю вераю ў 10 сталецьці. Ад паўдзёных славянаў зьявіліся ў нас першыя кнігі—царкоўныя, рукапісна-кірылаўскія, перакладаныя з грэцкае мовы. Ад прыехаўшых з паўдня духаўнікоў беларускія князі і духаўнікі наўчыліся чытаць па гэтых кнігах, а з часам—{{Разьбіўка|сьпісываць}} гэтыя кнігі для пашырэньня веры і спасеньня душы. З таго і пачалася ў нас {{Разьбіўка|пісьменнасьць}}. {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Царкоўна-спавяншчына і Беларусь.'''}} Мова беларускіх пляменьняў у тую пару свайго разьвіцьця была, пеўна, зусім яшчэ блізкая да другувіцкай мовы першых славянскіх кніжак. Дзеля таго царкоўна-славянекая мова лёгка прызвычаілася ў беларускай пісьменнасьці. Калі ж пачало разьвівацца беларускае пісьменства з пераважна-царкоўным духам, яна, быццам нейкая частка хрысьціянства, паволі запанавала і ў пісьменстве. Да 13-га сталецьця гэтая, так сказаць, старабеларуская мова, перасыпаная царкоўна-славянізмамі, была агульна-літэратурнай для ўсіх адукаваных беларусаў. Яе можна ўважаць за нашую нацыянальную мову ў пачатковым часе складаньня адзінай нацыі. Гэтая-ж мова радніла нас з пляменьнямі ўкраінскімі і іх кіеўскім пісьменствам, хоць той духоўны зьвязак не замінаў беларусам весьці заўзятае змаганьне з твораным тады кіеўскім гаспадарствам Русь. Як ведаем з гісторыі Беларусі, у часе царкоўна-славяншчыны на беларускай зямлі утварылася і істнавала некалькі князьстваў: Смаленскае на Дняпры, Полацка-Віцебскае на Дзьвіне і вышнім Нёмне і Тураўска-Пінскае на Прыпяці. Яны займалі прастор усяе цяперашняе Беларусі. Кожнае было незалежным гаспадарствам з асобным княжацкім родам—рагвалодавічамі і рурыкавічамі. Усе яны многа ваявалі, шырока вялі гандаль, азначаліся высокай культураю (Прафэсар [[Аўтар:Мітрафан Доўнар-Запольскі|М. Даўнар-Запольскі]], «[[Асновы дзяржаўнасьці Беларусі|Асновы дзяржаўнасьці Бе]]-<noinclude></noinclude> 7cepx0lyeesq1c5zt39dis5s5era2po 104 28963 87509 85609 2022-08-15T11:50:09Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>[[Асновы дзяржаўнасьці Беларусі|ларусі]]“). За прымету культурнасьці можна уважаць тое, што ў беларускіх князьствах вельмі рана адчыніліся біcкупcтвы, а ў 12 сталецьці зьявіліся там выдатныя культурныя дзеячы і пісьменьнікі. Скрозь увесь час царкоўна-славяншчыны Беларусь была пад грэцка-візантыйскім культурным ўплывам. Уплыў гэты ў пісьменстве перадаваўся цераз паўдзённых славян—баўгар і сэрбаў. {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Візантыйскае пісьменства.'''}} Гэтак завецца час грэцкай славеснасьці ад Юстыніяна да ўпадку Канстантынопаля (562 г.—1453 г.). Візантыйскае пісьменства ня было запраўды арыгінальнае, а толькі пераймала старое ў новых формах. Калі беларусы прынялі хрысьціянскую веру, Візантыя была гаспадарствам моральна слабым. Быў у ёй агульны заняпад адукаванасьці, навукі і мастацтва. Царкоўна-рэлігійныя пытаньні мелі асаблівую войстрасьць; насьпяваў падзел царквы на ўсход і захад; было шмат гэрэтыкоў. Дык царкоўнае візантыйскае пісьменства таго часу маець аднабокі, неспакойна-полемічны і царкоўны характар. Творчасьць Візантыі складалась найболей з царкоўных твораў (казаньні, жыцьці сьвятых, псальмы); з твораў сьвецкіх былі пашыраны народна-эпічныя пераказы пра змаганьне з усходнімі дзікімі народамі і ідэалістычны роман. Візантыйскія вучоныя, апрача таго, ужо зьбіралі і парадкавалі нязвычайнае рукапіснае багацьце старой Эляды. {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Перакпаданае пісьменства на Беларусі.'''}} Спачатку былі ў нас творы выключа перакладаныя з візантыйскага пісьменства (10—11 сталецьце). Пераклады былі зроблены ў паўдзённых славянаў і сьперша толькі проста перанасіліся на Беларусь. З большым разьвіцьцем пісьменнасьці беларусы {{Разьбіўка|наўчыліся перакладаць самі}}, і з гэтага пачалося ў нас пісьменства. Пры сьпісывавьні з царкоўна-славянскіх перакладаў і то ў кнігу траплялі асаблівасьці стара-беларускай народнай мовы, а пры самастойным беларускім перакладаньні з грэцкай на царкоўна-славянскую—і пагатове. Сьпісываньнем кніг найболей займаліся нашы манахі, адлі і ўсякія духоўныя і сьвецкія адукаваныя асобы, біскупы, князі, княгіні, дружыньнікі. Паўдзённыя славяны перадалі нашым дзядом для пашырэньня, сьпісываньня і разьвіцьця на правох тубыльнага пісьменства пераклады выдатнейшых твораў абедзьвюх галоўных галін візантыйскай творчасьці, а найболей—пераклады царкоўных твораў. {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Царкоўныя пераклады.'''}} З царкоўнай галіны візантыйскай творчасьці да нас прыйшлі пераклады: 1) часьцін Бібліі (улюблёнаю паспалітым чытаньнікам кніжкаю быў<noinclude></noinclude> q0x8kxtszmbxhmco8ydcrw0yiijts6v 104 28964 87510 85611 2022-08-15T11:50:39Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>псалтыр); 2) чатырох эвангелістаў; 3) жыцьцяў сьвятых людзей (мінеі, пацярыкі, пролёгі); 4) казаньняў і паўчэньняў (асабліва Івана Залатавустага, Ахрэма Сірына, Васіля Вялікага, Грыгора Багаслова); 5) царкоўнай поэзіі (Івана Дамаскіна, Андрэя Крыцкага і інш.); 6) зборнікаў да чытаньня, духоўных хрыстаматый для духоўных асоб і сьвецкіх людзей („Сьвятаславаў Ізборнік“, „Пчала“); 7) апокрыфаў і 8) твораў царкоўна-практычнага характару („Шастаднёў“, „Фізіолёг“ і інш.). {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Жыцьце Аляксея, чапавека божага.'''}} Жыцьці сьвятых былі ў гэты час тым самым, чым цяпер для нас ёсьць прыгожая літэратура. У жыцьцях чытаньнік знаходзіў для сябе адказы на пытаньні сучаснасьці і відзеў у іх ідэалы лепшых людзей свайго часу. На жыцьцёх гадавалася тагачасная інтэлігенцыя. Жыцьці мелі найбольшы лік чытаньнікаў. Асаблівым пасьпехам карысталася „Жыцьце Аляксея, чалавека божага“. Яно было гэтак популярна, што пашыралася скрозь усе вякі царкоўна-славяншчыны, вядома з 15-га сталецьця і з яго-ж разьвіліся тыя псальмы, якія цяпер жывуць у вуснах старцаў на беларускіх кірмашах… {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''„Пчала“.'''}} Па гэтым зборніку прашчуры нашы крыху знаёміліся з думкамі няўмірушчых старых грэцкіх філёзофаў. У ім побач з думкамі сьвятых былі зьмешчаны думкі Сократа, Арыстоталя, Эўрыпіда і інш. {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Як хадзіпа Багародзіца па муках.'''}} Апокрыфы, ці містычныя байкі аб жыцьці вялікіх сьвятых і наагул вялікіх людзей старога і новага закону, здавальнялі цікаўнасьць веруючых, каторыя хацелі ведаць аб розных падзеях болей, чымся аб тым напісана ў сьвятым пісьме. Апокрыфы стварыла рэлігійная фантазія. У іх быў той грунт, на якім схадзілася хрысьціянская вера з поэтычнымі паглядамі паганства — прычына, дзеля якой апокрыфы прыйшліся да спадобы нашым прашчурам. У межах апокрыфічнай творчасьці зьмесьціліся разам: Стварыцель і Сатана, анелы і нячысьцікі, людзі, жывёлы і расьціны. Апокрыфы споўнілі падгатаваўчую да самастойнай творчасьці работу. Яны-ж зрабіліся самай глыбокай крыніцай для псальмаў. Былі дужа пашыраны. На Беларусі асабліва ходкія былі апокрыфы аб Багародзіцы. Найпрыгажэйшы сярод іх—„Як хадзіла Багародзіца па муках“. {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''„Фізіолёг“.'''}} Сярод перакладаў царкоўна-практычнага характару цікавен „Фізіолёг“, каторы даваў чытаньніку сьмяхотнае на сучасны пагляд веданьне аб прыродзе. Веданьне тое павінна было йці на карысьць моральнае навукі.<noinclude></noinclude> m1v7svbxslpva00y4want98kfyggprw 104 29279 87428 87215 2022-08-15T05:40:33Z VasyaRogov 1510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude><section begin="ch40"/>— Так, мілэдзі, — прысядаючы, сказала старая. — Там, у Уорыкшыры, раніцой у гаі. Калі вы нічога не хацелі мне даць. Ну, а джэнтльмен — ''той'' даў мне! Ды благаславіць яго бог, ды благаславіць яго бог! — прашамкала старая, падымаючы кастлявую руку да неба і агідна ўсміхаючыся сваёй дачцы. — Не пераконвайце мяне, Эдзіт! — злосна сказала місіс Ск'ютон, папярэджваючы супярэчанне з яе боку. — Вы нічога ў гэтым не разумееце. Я не хачу, каб мяне пераконвалі. Я ўпэўнена, што гэта надзвычайная жанчына і добрая маці. — Так, так, мілэдзі, — затарабаніла старая, прагна працягваючы руку. — Дзякую вам, мілэдзі! Ды благаславіць вас бог, мілэдзі! Дабаўце яшчэ шэсць пенсаў, дарагая лэдзі, вы-ж самі добрая і пяшчотная маці. — Запэўняю вас, мая слаўная старэнькая, са мною таксама абыходзяцца іншы раз вельмі непачціва, — захныкала місіс Ск'ютон. — Вось, вазьміце! Паціснем адна другой руку. Вы добрая старэнькая, у вас столькі гэтага… як яно там называецца… і ўсяго такога. Вы поўны любові і так далей, хіба не праўда? — О, так, мілэдзі! — Я ўпэўнена, што вы такая; такі і гэты сапраўдны джэнтльмен, Грэйнджбі. Я павінна яшчэ раз паціснуць вам руку. А цяпер ідзіце! І я спадзяюся, — звярнулася яна да яе дачкі, — што вы праявіце больш удзячнасці і натуральнага, як яно там называецца, і ўсяго такога — я ніколі не магла запомніць гэтыя назвы, — бо не было на свеце лепшай маці, чым гэта добрая старэнькая. Ідзем, Эдзіт! Калі разваліны Клеапатры, хныкаючы, пацягліся назад і, памятаючы аб румянах, асцярожна выціралі слёзы, старая пакандыбала ў другі бок, шамкаючы і пералічваючы грошы. Больш ніводным словам не абмяняліся Эдзіт і маладая жакчына, не зрабілі ніводнага жэста, але абедзве ні на секунду не зводзілі вачэй адна з другой. Так стаялі яны тварам да твара, пакуль Эдзіт, нібы прачнуўшыся, не прайшла павольна ўперад. — Вы прыгожая жанчына, — прамармытаў яе цень, пазіраючы ёй услед, — але прыгажосць нас не выратоўвае. І вы гордая жанчына, але гордасць нас не выратоўвае. Мы павінны пазнаць адна другую, калі сустрэнемся зноў. <section end="ch40"/> <section begin="ch41"/>{{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХLI'''''}} {{Цэнтар|'''''Новыя галасы ў хвалях.'''''}} Усё ідзе так, як з даўніх часоў ішло. Хвалі ахрыплі, паўтараючы сваю таямнічую гаворку; пясок навалены на беразе; марскія птушкі ўзлятаюць і лунаюць; вятры і воблакі ляцяць па нявызнаных сваіх шляхах; белыя рукі вабяць у месячным святле, заклікаючы ў нябачаную, далёкую краіну. <section end="ch41"/><noinclude></noinclude> seldizuju5gsjq7fy36nuiev2t68lpf 102 29315 87465 87412 2022-08-15T09:03:56Z Gleb Leo 2440 /* Творы */ wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара |Імёны = Янка |Прозвішча = Журба |Варыянты імёнаў = сапр.: Іван Якаўлевіч Івашын |Выява = Ivan Ivašyn (Janka Žurba). Іван Івашын (Янка Журба) (1926).jpg |ДН = 30 красавіка 1881 |Месца нараджэння = в. Купніна, Лепельскі павет, цяпер у межах Чашнік |ДС = 7 студзеня 1964 |Месца смерці = Полацк |Апісанне = беларускі паэт |Іншае = |Вікіпедыя = Янка Журба |Вікіпедыя2 = Янка Журба |Вікіцытатнік = |Вікісховішча = |Вікіліўр = |ЭСБЕ = |Google = |Катэгорыя = Янка Журба |Першая літара прозвішча = Ж }} == Творы == {{Усе творы}} * [[За працу!]] // «Наша Ніва», 1912, №24 * [[Окліч]] // «Наша Ніва», 1912, №33 * [[Плывуць песні]] // «Наша Ніва», 1912, №42 * [[Да роднай краіны]] // «Наша Ніва», 1913, №5 * [[За айчызну]] // «Наша Ніва», 1913, №9 * [[Адрадзілася прырода]] // «Наша Ніва», 1913, №12 * [[Бійся, сэрца…]] // «Наша Ніва», 1913, №16-17 * [[Песня (Журба)]] // «Наша Ніва», 1913, №23 * [[Маладая жняя]] // «Наша Ніва», 1913, №31 * [[Рыбалоў]] // «Наша Ніва», 1913, №33 * [[У купальскую ноч (;eh,f)|У купальскую ноч]] // «Наша Ніва», 1914, №24 * [[Мігцелі зоры ў цёмнай ночы…]] (1914) [[Катэгорыя:Беларускія аўтары|Журба, Янка]] [[Катэгорыя:Беларускія паэты|Журба, Янка]] [[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]] 23izotatjqloeadirycv86mkag9u5gn 104 29318 87421 2022-08-14T17:59:37Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>ней, слухае, што гаворыць яму доктар, і здзіўляецца, чаму ён лічыў некалі гэты кабінет свяцілішчам, а самаго доктара з яго акруглымі нагамі, вывернутымі, як у царкоўнага фартэпіяна, чалавекам, які наводзіць пачцівы жах. Фларэнс неўзабаве прыходзіць і развітваецца; містэр Тутс развітваецца, а Дыаген, які ўвесь гэты час бязлітасна дакучаў падслепаватаму маладому чалавеку, кідаецца да дзвярэй і з дзёрзкім вясёлым брэхам ляціць уніз па адхону; тым часам Мілія і другая служанка доктара выглядаюць з акна верхняга паверха, насміхаючыся «з гэтага Тутса» і гаворачы пра міс Домбі. «Ну, дапраўды-ж, хіба яна не падобна да свайго брата, толькі яшчэ прыгажэйшая?» Містэр Тутс, заўважыўшы слёзы на твары Фларэнс, якая спусцілася ўніз, страшэнна ўстрывожаны і збянтэжаны і спачатку баіцца, ці не дапусціў ён промаху, прапанаваўшы наведаць Блімбераў. Але ён хутка супакойваецца, калі яна сцвярджае, што ёй было надэвычай прыемна зноў тут пабываць, і гаворыць пра гэта вельмі весела, пакуль яны ідуць па беразе. Чутны голасы мора і яе пяшчотны голас, і калі Фларэнс і містэр Тутс набліжаюцца да дома містэра Домбі, і містэр Тутс павінен расстацца з ёй, ён заняволен да такой ступені, што ў яго не астаецца і свабоднай волі. Калі яна на развітанне працягвае яму руку, ён ніяк не можа яе выпусціць. — Міс Домбі, прашу прабачэння, — меланхалічным шэптам гаворыць містэр Тутс, — але калі-б вы мне дазволілі… Усмешлівыя і нявінныя вочы Фларэнс прымушаюць яго адразу-ж запнуцца. — Калі-б вы мне дазволілі… калі-б вы не палічылі гэта за дзёрзкасць, міс Домбі, калі-б я мог… зразумела, без ўсякага заахвочвання, калі-б я мог, ведаеце, спадзявацца, — гаворыць містэр Тутс. Фларэнс пазірае на яго дапытліва. — Міс Домбі, — гаворыць містэр Тутс, які адчувае, што цяпер ужо нельга адступаць, — дапраўды-ж, я абажаю вас да такой ступені, што проста не ведаю, што мне з сабою рабіць, Я вельмі няшчасны чалавек. Калі-б мы не стаялі цяпер на рагу пляца, я паў-бы на калені і прасіў-бы вас, без усякага заахвочвання з вашага боку, даць мне толькі надзею, што я магу… магу лічыць магчымым, што вы… — О, калі ласка, не патрэбна! — крычыць Фларэнс, устрывожаная і ўсхваляваная. — О, прашу вас, не патрэбна, містэр Тутс! Калі ласка, кіньце! Не кажыце больш нічога. Будзьце добрым, зрабіце мне такую ласку, не кажыце! Містэр Тутс вельмі засаромлены і стаіць з разяўленым ротам. — Вы былі такім добрым да мяне, — кажа Фларэнс, — я вам так удзячна, у мяне столькі падстаў быць прыхільнай да вас, як да лепшага сябра, і, дапраўды-ж, я да вас так і прыхільна, — тут нявінны твар паварочваецца да яго з самай ласкавай і шчырай<noinclude></noinclude> h5ldvrdbzwovtc2n4xrkw1z5lu14w0v 104 29319 87422 2022-08-14T18:35:50Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>усмешкай, — і я ўпэўнена, што вы хочаце толькі сказаць мне «да пабачэння». — Зразумела, міс Домбі, — кажа містэр Тутс, — гэта я і хачу сказаць. Гэта не мае ніякага значэння. — Да пабачэння! — ускліквае Фларэнс. — Да пабачэння, міс Домбі, — мармоча містэр Тутс. — Спадзяюся, вы нічога дрэннага не падумаеце. Гэта… гэта не мае ніякага значэння, дзякую вам. Гэта не мае абсалютна ніякага значэння. Няшчасны містэр Тутс у поўнай роспачы вяртаецца ў сваю гасцініцу, замыкаецца ў спальні, кідаецца на ложак і вельмі доўга ляжыць: падобна да таго, што гэта ўсё-такі мае велізарнае значэнне. Але містэр Фідэр, бакалаўр мастацтваў, з'яўляецца на абед — на шчасце для містэра Тутса, бо ў праціўным выпадку невядома, калі-б ён устаў. Містэр Тутс нехаця ўстае, каб сустрэць яго і аказаць яму гасцінны прыём. І добратворны ўплыў гэтай соцыяльнай добрадзейнасці — гасціннасці (не кажучы ўжо пра віно і надзвычайны пачастунак) — адкрывае сэрца містэра Тутса і робіць яго гаваркім. Ён не гаворыць містэру Фідэру, бакалаўру мастацтваў, аб тым, што здарылася на рагу пляца, але, калі містэр Фідэр пытаецца ў яго «калі-ж гэта адбудзецца», містэр Тутс адказвае, што «ёсць прадметы, аб якіх…, і тым самым адразу-ж ставіць на месца Фідэра. Далей містэр Тутс выказвае здзіўленне: якое права меў Блімбер звяртаць увагу на яго з'яўленне ў прысутнасці міс Домбі! Калі-б ён, Тутс, захацеў палічыць гэта дзёрзкасцю, ён вывеў-бы яго на чыстую ваду, не гледзячы на тое, што ён — доктар, але, думае ён, гэта тлумачыцца толькі невуцтвам Блімбера. Містэр Фідэр кажа, што ніколькі ў гэтым не сумняваецца. Між іншым, містэру Фідэру, як закадычнаму сябру, дазваляецца закранаць нейкі прадмет. Містэр Тутс патрабуе толькі, каб пра яго гаварылі таямніча і з пачуццём. Пасля некалькіх шклянак віна ён прапаноўвае выпіць за здароўе міс Домбі, дадаўшы: «Фідэр, вы нічога не разумееце аб тым, з якімі пачуццямі я прапаноўваю гэты тост». Містэр Фідэр адказвае: «О, не, разумею, дарагі мой Тутс, і яны робяць вам гонар, старына». Містэр Фідэр поўніцца дружалюбнасцю, паціскае руку і кажа, што калі Тутсу патрэбен будзе калі-небудзь, брат, — Тутс ведае, дзе знайсці яго. Містэр Фідэр гаворыць таксама, што ён парэкамендаваў-бы містэру Тутсу — калі ён хоча выслухаць яго параду — навучыцца граць на гітары або хоць-бы на флейце, бо жанчыны, калі вы да іх заляцаецеся, любяць музыку, і ён сам у гэтым пераканаўся. Гэта вымушае містэра Фідэра, бакалаўра мастацтваў, прызнацца, што ён мае на прымеце Карнелію Блімбер. Ён гаворыць містэру Тутсу, што нічога не мае супраць акуляраў, і калі доктар мае намер зрабіць пахвальны ўчынак і пакіне весці справу, ну што-ж, у такім выпадку яны будуць забяспечаны. На яго думку<noinclude></noinclude> tkm1jmuv9asc8q9ahjfffk0l62n3xf4 87423 87422 2022-08-14T18:36:56Z RAleh12 3563 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>усмешкай, — і я ўпэўнена, што вы хочаце толькі сказаць мне «да пабачэння». — Зразумела, міс Домбі, — кажа містэр Тутс, — гэта я і хачу сказаць. Гэта не мае ніякага значэння. — Да пабачэння! — ускліквае Фларэнс. — Да пабачэння, міс Домбі, — мармоча містэр Тутс. — Спадзяюся, вы нічога дрэннага не падумаеце. Гэта… гэта не мае ніякага значэння, дзякую вам. Гэта не мае абсалютна ніякага значэння. Няшчасны містэр Тутс у поўнай роспачы вяртаецца ў сваю гасцініцу, замыкаецца ў спальні, кідаецца на ложак і вельмі доўга ляжыць: падобна да таго, што гэта ўсё-такі мае велізарнае значэнне. Але містэр Фідэр, бакалаўр мастацтваў, з'яўляецца на абед — на шчасце для містэра Тутса, бо ў праціўным выпадку невядома, калі-б ён устаў. Містэр Тутс нехаця ўстае, каб сустрэць яго і аказаць яму гасцінны прыём. І добратворны ўплыў гэтай соцыяльнай добрадзейнасці — гасціннасці (не кажучы ўжо пра віно і надзвычайны пачастунак) — адкрывае сэрца містэра Тутса і робіць яго гаваркім. Ён не гаворыць містэру Фідэру, бакалаўру мастацтваў, аб тым, што здарылася на рагу пляца, але, калі містэр Фідэр пытаецца ў яго «калі-ж гэта адбудзецца», містэр Тутс адказвае, што «ёсць прадметы, аб якіх…», і тым самым адразу-ж ставіць на месца Фідэра. Далей містэр Тутс выказвае здзіўленне: якое права меў Блімбер звяртаць увагу на яго з'яўленне ў прысутнасці міс Домбі! Калі-б ён, Тутс, захацеў палічыць гэта дзёрзкасцю, ён вывеў-бы яго на чыстую ваду, не гледзячы на тое, што ён — доктар, але, думае ён, гэта тлумачыцца толькі невуцтвам Блімбера. Містэр Фідэр кажа, што ніколькі ў гэтым не сумняваецца. Між іншым, містэру Фідэру, як закадычнаму сябру, дазваляецца закранаць нейкі прадмет. Містэр Тутс патрабуе толькі, каб пра яго гаварылі таямніча і з пачуццём. Пасля некалькіх шклянак віна ён прапаноўвае выпіць за здароўе міс Домбі, дадаўшы: «Фідэр, вы нічога не разумееце аб тым, з якімі пачуццямі я прапаноўваю гэты тост». Містэр Фідэр адказвае: «О, не, разумею, дарагі мой Тутс, і яны робяць вам гонар, старына». Містэр Фідэр поўніцца дружалюбнасцю, паціскае руку і кажа, што калі Тутсу патрэбен будзе калі-небудзь, брат, — Тутс ведае, дзе знайсці яго. Містэр Фідэр гаворыць таксама, што ён парэкамендаваў-бы містэру Тутсу — калі ён хоча выслухаць яго параду — навучыцца граць на гітары або хоць-бы на флейце, бо жанчыны, калі вы да іх заляцаецеся, любяць музыку, і ён сам у гэтым пераканаўся. Гэта вымушае містэра Фідэра, бакалаўра мастацтваў, прызнацца, што ён мае на прымеце Карнелію Блімбер. Ён гаворыць містэру Тутсу, што нічога не мае супраць акуляраў, і калі доктар мае намер зрабіць пахвальны ўчынак і пакіне весці справу, ну што-ж, у такім выпадку яны будуць забяспечаны. На яго думку<noinclude></noinclude> bnd6cs0cgt5gw03naf2whxpntuscqrx 104 29320 87424 2022-08-14T18:51:06Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>чалавек, які заробіць добрую суму грошай, абавязан кінуць справу і Карнелія была-б такой памочніцай, якой кожны можа ганарыцца. У адказ на гэта містэр Тутс пачынае выхваляць міс Домбі і намякаць, што іншы раз ён не супраць пусціць сабе кулю ў лоб. Містэр Фідэр упарта называе гэты крок лёгкадумнасцю і, хочучы прымірыць яго з жыццём, паказвае яму партрэт Карнеліі ў акулярах і з усімі іншымі яе атрыбутамі. Так праводзіць вечар гэта скромная пара, а калі вечар саступае месца ночы, містэр Тутс праводзіць дадому містэра Фідэра і развітваецца з ім ля дзвярэй доктара Блімбера. Але містэр Фідэр толькі падымаецца на ганак, а пасля адыходу містэра Тутса зноў спускаецца ўніз, бадзяецца ў адзіноце па беразе і разважае пра свае віды на будучае. Містэр Тутс у сваю чаргу бадзяецца вакол футляра, у якім захоўваецца яго жамчужына, і ў надзвычай дрэнным настроі, выклікаючы некаторыя падазрэнні ў палісменаў, паглядае на акно, у якім бачыць святло, і ніколькі не сумняваецца, што гэта акно ў пакоі Фларэнс. Але ён памыляецца, бо гэта спальня місіс Ск'ютон. Уродлівая і змучаная, яна ляжыць, не знаходзячы спакою, на сваёй пасцелі, а каля яе, наводзячы жах сваёй абыякавай прыгажосцю, бо жах адлюстроўваецца ў цямнеючых вачах пакутніцы, сядзіць Эдзіт. Што гавораць ім хвалі ў цішыні ночы? — Эдзіт, чыя гэта каменная рука паднялася, каб ударыць мяне? Няўжо вы яе не бачыце? — Там нічога няма, мама, гэта вам толькі здалося. — Толькі здалося! Усё мне здаецца. Глядзіце! Ды няўжо вы яе не бачыце? — Дапраўды, мама, там нічога няма. Ды хіба я так сядзела-б спакойна, калі-б там штосьці было? — Так спакойна? — Яна кідае на яе спалоханы позірк. — Цяпер гэта знікла… а чаму вы так спакойны? Ужо гэта мне не здаецца, Эдзіт. Я ўся халадзею, бачачы, як вы сядзіце каля мяне. — Мне вельмі шкада, мама. — Шкада! Вам заўсёды кагосьці шкада. Але толькі не мяне! Пры гэтым яна пачынае плакаць і, нервова торгаючы галавой па падушцы, мармыча аб пагардлівых да яе адносінах і аб тым, якой яна была маткай і якой маткай была гэта добрая старая, якую яны сустрэлі, і якія няўдзячныя дочкі ў такіх матак. У разгар гэтай бязладнай гаворкі яна раптам змаўкае, глядзіць на дачку, усклікае, што ў яе ў галаве муціцца, і хавае твар у падушку. Эдзіт спагадліва нахіляецца і заве яе. Хворая старая абвівае рукою яе шыю і з жахам мармыча. — Эдзіт! Мы хутка паедзем дадому, хутка вернемся. Вы ўпэўнены, што я вярнуся дадому? — Так, мама, упэўнена. Кожную ноч гарыць святло ў акне, і жанчына ляжыць на ложку, і Эдзіт сядзіць каля яе, і неспакойныя хвалі цалюткую<noinclude></noinclude> 6eui32naavg4gd9gfbxx05qcymvmlq3 104 29321 87425 2022-08-14T19:05:59Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>ноч заклікаюць да іх абодвух. Кожную ноч хвалі паўтараюць да хрыпаты ўсё тыя-ж таямнічыя гутаркі; пясок навалены на беразе; марскія птушкі ўзлятаюць і лунаюць; вятры і воблакі ляцяць па нявызнаных сваіх шляхах; белыя рукі вабяць у месячным святле, заклікаючы ў нябачаную, далёкую краіну. І хворая старая па-ранейшаму пазірае ў куток, дзе каменная рука — як яна кажа, гэта рука статуі з надмагільнага помніка — паднята, каб яе ўдарыць. Нарэшце, рука апускаецца, і маўклівая старая ляжыць на ложку, і яна скурчана і зморшчана, і палова яе мёртвая. Эдзіт заўсёды каля яе і не дапускае да яе Фларэнс, а Фларэнс, уночы ў сваёй пасцелі калоціцца, думаючы аб такой смерці і часта прачынаецца і прыслухоўваецца, думаючы, што ўжо настаў час смерці. Ніхто не даглядае місіс Ск'ютон, апрача Эдзіт. Добра, што мала хто яе бачыць; і дачка не спіць адна ля ложка. Рукі, якія капашыліся на коўдры, слаба сціскаюцца і цягнуцца да дачкі; і голас, не падобны да яе голасу, не падобны да ніводнага голасу, які гаворыць мовай смяротных, кажа: «Я-ж вас выкарміла!» Эдзіт без слёз апускаецца на калені, каб наблізіцца да галавы, якая была ў падушках і гаворыць: — Мама, вы мяне чуеце? Шырока раскрыўшы вочы, тая стараецца кіўнуць у адказ. — Ці можаце вы прыпомніць тую ноч перад маім вяселлем? Галава астаецца нерухомай, але па твару відаць, што яна памятае. — Я сказала тады, што прабачаю вам ваш удзел у гэтым, і прасіла бога дараваць мне. Я сказала вам, што з мінулым мы з вамі скончылі. Цяпер я паўтараю гэта зноў. Пацалуйце мяне, мама. Эдзіт дакранаецца да бледных губ, і з хвіліну нішто не парушае цішыню. Праз хвіліну яе маці са сваім дзявоцкім смехам — шкілет Клеапатры — прыпадымаецца на пасцелі. Захініце ружовыя фіранкі. Яшчэ штосьці, апрача ветру і воблакаў, ляціць па нявызнаных шляхах. Захініце добра ружовыя фіранкі! У прызначаны дзень стрыечны брат Фінікс і містэр Домбі сустракаюцца і едуць у Брайтон і, увасабляючы сабою ўсіх іншых, што аплаквалі памёршую лэдзі, праводзяць яе астанкі да месца супакаення. Пры выкананні абраду стрыечны брат Фінікс засумаваў, адзначаючы, што ў падобных выпадках чалавек, уласна кажучы, мімаволі задумваецца аб тым, што сілы яму здраджваюць, і слёзы выступаюць у яго з вачэй, калі ўсё ўжо скончана. Але ён хутка збіраецца з духам; і гэтак робяць усе іншыя сваякі і сябры місіс Ск'ютон, прычым маёр бесперастання сцвярджае ў клубе, што місіс Ск'ютон ніколі добра не захутвалася.<noinclude></noinclude> m96qvmpgovhphji66u4sac2j914scxy 104 29322 87426 2022-08-14T19:24:45Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> Такім чынам маці Эдзіт ляжыць, забытая сваімі добрымі сябрамі, якія не чуюць хваль, што паўтараюць да ахрыпласці ўсё тыя самыя словы, і не бачаць пяску, што навалены на беразе, і белых рук, што вабяць у месячным святле і заклікаюць у нябачаную, далёкую краіну. Але ўсё ідзе так, як з даўніх часоў ішло на ўзбярэжжы невядомага мора, і да ног Эдзіт, якая стаіць тут у адзіноце і прыслухоўваецца да хваль, прыбіваюцца мокрыя водарослі, каб усыпаць ёй жыццёвы шлях. {{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХLІІ,'''''}} {{Цэнтар|'''''у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку.'''''}} Апрануты ў салідную карычневую ліўрэю, якая, дамагаючыся быць вельмі скромнай і прыстойнай, была, тым не менш, такой самазадаволенай і самаўпэўненай, што магла зрабіць гонар любому краўцу, Роб Тачыльшчык служыў цяпер свайму гаспадару містэру Каркеру. Адмовіўшыся ад службы ў капітана, Роб у той-жа вечар, вызваліўшыся папярэдне ад сваіх галубоў і нават заключыўшы спяшаючыся нявыгадны торг, накіраваўся проста ў дом містэра Каркера і, разгарачаны, з'явіўся перад сваім новым гаспадаром з расчырванелым тварам, нібы чакаючы пахвальбы. — Бяздзейнік! — сказаў містэр Каркер, зірнуўшы на клунак. — Вы кінулі сваю службу і прышлі да мяне? — О, сэр, — замармытаў Роб, — вы, ведаеце, сказалі, калі я быў тут апошні раз… — Я сказаў! — здзівіўся містэр Каркер. — Што я сказаў? — Прабачце, сэр, вы нічога не сказалі, сэр, — адказаў Роб, які адчуў перасцярогу ў тоне містэра Каркера і вельмі-ж збянтэжыўся. Яго апякун паглядзеў на яго, агаліўшы дзясны, і, пагражаючы ўказальным пальцам, сказаў: — Прадчуваю, што вы дрэнна скончыце, сябра валацуга. Вас чакае бяда. — Ох, калі ласка, не гаварыце так, сэр! — усклікнуў Роб, якога ногі не трымалі. — Дапраўды-ж, сэр, я хачу толькі працаваць на вас, сэр, служыць вам, сэр, і сумленна выконваць усё, што мне загадаюць. — Раю сумленна выконваць усё, што вам загадаюць, калі вы маеце справу са мною, — адазваўся яго апякун. — Так, я гэта ведаю, сэр, — адказаў пакорлівы Роб. — Я ў гэтым упэўнен, сэр. Калі-б толькі вы былі такім ласкавым і выпрабавалі мяне, сэр! А калі вы ўбачыце калі-небудзь, сэр, што я раблю насуперак вашаму жаданню, я вам дазваляю забіць мяне.<noinclude></noinclude> o9fuilwtrg1berrvdmpdetsdn5b3b0h 87429 87426 2022-08-15T05:41:08Z VasyaRogov 1510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude><section begin="ch41"/>Такім чынам маці Эдзіт ляжыць, забытая сваімі добрымі сябрамі, якія не чуюць хваль, што паўтараюць да ахрыпласці ўсё тыя самыя словы, і не бачаць пяску, што навалены на беразе, і белых рук, што вабяць у месячным святле і заклікаюць у нябачаную, далёкую краіну. Але ўсё ідзе так, як з даўніх часоў ішло на ўзбярэжжы невядомага мора, і да ног Эдзіт, якая стаіць тут у адзіноце і прыслухоўваецца да хваль, прыбіваюцца мокрыя водарослі, каб усыпаць ёй жыццёвы шлях. <section end="ch41"/> <section begin="ch42"/>{{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХLІІ,'''''}} {{Цэнтар|'''''у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку.'''''}} Апрануты ў салідную карычневую ліўрэю, якая, дамагаючыся быць вельмі скромнай і прыстойнай, была, тым не менш, такой самазадаволенай і самаўпэўненай, што магла зрабіць гонар любому краўцу, Роб Тачыльшчык служыў цяпер свайму гаспадару містэру Каркеру. Адмовіўшыся ад службы ў капітана, Роб у той-жа вечар, вызваліўшыся папярэдне ад сваіх галубоў і нават заключыўшы спяшаючыся нявыгадны торг, накіраваўся проста ў дом містэра Каркера і, разгарачаны, з'явіўся перад сваім новым гаспадаром з расчырванелым тварам, нібы чакаючы пахвальбы. — Бяздзейнік! — сказаў містэр Каркер, зірнуўшы на клунак. — Вы кінулі сваю службу і прышлі да мяне? — О, сэр, — замармытаў Роб, — вы, ведаеце, сказалі, калі я быў тут апошні раз… — Я сказаў! — здзівіўся містэр Каркер. — Што я сказаў? — Прабачце, сэр, вы нічога не сказалі, сэр, — адказаў Роб, які адчуў перасцярогу ў тоне містэра Каркера і вельмі-ж збянтэжыўся. Яго апякун паглядзеў на яго, агаліўшы дзясны, і, пагражаючы ўказальным пальцам, сказаў: — Прадчуваю, што вы дрэнна скончыце, сябра валацуга. Вас чакае бяда. — Ох, калі ласка, не гаварыце так, сэр! — усклікнуў Роб, якога ногі не трымалі. — Дапраўды-ж, сэр, я хачу толькі працаваць на вас, сэр, служыць вам, сэр, і сумленна выконваць усё, што мне загадаюць. — Раю сумленна выконваць усё, што вам загадаюць, калі вы маеце справу са мною, — адазваўся яго апякун. — Так, я гэта ведаю, сэр, — адказаў пакорлівы Роб. — Я ў гэтым упэўнен, сэр. Калі-б толькі вы былі такім ласкавым і выпрабавалі мяне, сэр! А калі вы ўбачыце калі-небудзь, сэр, што я раблю насуперак вашаму жаданню, я вам дазваляю забіць мяне. <section end="ch42"/><noinclude></noinclude> 1245reh2o6kgdlpuxkhk4tvze1jirec 104 29323 87427 2022-08-14T19:41:30Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>— Шчанё! — сказаў містэр Каркер, адкідваючыся на спінку крэсла і спакойна яму ўсміхаючыся. — Гэта нішто ў параўнанні з тым, што я з вамі зраблю, калі вы захочаце ашукаць мяне. — Так, сэр, — адказаў няшчасны Тачыльшчык, — я ўпэўнен, што вы жорстка са мною расправіцеся, сэр. Я і не спрабаваў-бы ашукваць вас, сэр, хоць за гэта мне абяцалі-б залатыя гінеі. Ашукаўшыся ў сваіх надзеях на пахвальбу, спалоханы Тачыльшчык стаяў, пазіраючы на свайго апекуна і дарэмна стараючыся не глядзець на яго, у замяшанні, падобным да таго, якое часта бывае ў сабакі пры такіх акалічнасцях. — Значыцца, вы адмовіліся ад ранейшага месца і прышлі сюды прасіць мяне, каб я ўзяў вас да сябе на службу, так? — сказаў містэр Каркер. — О, прашу вас, сэр! — адказваў Роб, які па сутнасці рабіў згодна інструкцый самога апекуна, але цяпер не адважыўся нават намякнуць на гэта ў сваё апраўданне. — Ну, што-ж! — сказаў містэр Каркер. — Вы мяне ведаеце? — Прабачце, сэр, так, сэр, — адказаў Роб, перабіраючы ў руках капялюш; ён па-ранейшаму быў скованы позіркам містэра Каркера і дарэмна спрабаваў пазбавіцца ад гэтых ланцугоў. Містэр Каркер кіўнуў галавой. — У такім выпадку сцеражыцеся! Мноствам паклонаў Роб выказаў вялікае разуменне гэтай перасцярогі і з паклонамі адступіўся да дзвярэй, вельмі абрадаваны перспектывай апынуцца за гэтымі дзвярыма, калі апякун спыніў яго. — Ало! — крыкнуў ён, груба варочаючы яго назад. — Вы прывыклі… Зачыніце дзверы! Роб паслухаўся, як быццам жыццё яго залежала ад яго жвавасці. — Вы прывыклі слухаць ля шчыліны замка. Вам вядома, што гэта азначае? — Падслухоўваць, сэр? — выказаў здагадку Роб пасля збянтэжанага раздум'я. Яго апякун кіўнуў галавой. — І падглядаць і іншае. — Тут я не рабіў-бы гэтага, сэр, — адказаў, Роб, — далібог, сэр, памерці мне на гэтым месцы, я не рабіў-бы, сэр, колькі-б мне за гэта не абяцалі! Няхай мне прапануюць усе багацці на свеце, я не падумаю гэта рабіць, калі мне не загадана, сэр! — Раю не рабіць. Вы прывыклі таксама балбатаць і разводзіць плёткі, — з вялікай спакойнасцю прадаўжаў яго апякун. — Асцерагайцеся тут гэтым займацца, інакш не здабраваць вам, нягоднік! І ён зноў усміхнуўся і зноў прыгразіў яму ўказальным пальцам. Ад жаху Тачыльшчык дыхаў перарывіста і хрыпла. Ён спрабаваў давесці чыстату сваіх намераў, але мог толькі пучыць вочы<noinclude></noinclude> 621buz8grhg02i0jd8dh3xn4ijdk9wa 0 29324 87431 2022-08-15T05:43:20Z VasyaRogov 1510 Новая старонка: «{{Загаловак | назва = Раздзел ХL. Сямейныя адносіны | аўтар = Чарльз Дыкенс | пераклад = | секцыя = Раман | арыгінал = | папярэдні = [[Домбі і сын/39|Раздзел XXXIX. Далейшыя прыгоды капітана Эдуарда Катля, марака]] | наступны = Домбі і сын/41|Раздзел ХLI. Нов...» wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Раздзел ХL. Сямейныя адносіны | аўтар = Чарльз Дыкенс | пераклад = | секцыя = Раман | арыгінал = | папярэдні = [[Домбі і сын/39|Раздзел XXXIX. Далейшыя прыгоды капітана Эдуарда Катля, марака]] | наступны = [[Домбі і сын/41|Раздзел ХLI. Новыя галасы ў хвалях]] | дата = 1848 (пераклад 1938) | анатацыі = }} <pages index="Домбі і сын.pdf" from="401" to="414" fromsection=ch40 tosection=ch40 /> kdhdf0csx33rq290g0q3lg8us5n6gew 0 29325 87432 2022-08-15T05:44:18Z VasyaRogov 1510 Новая старонка: «{{Загаловак | назва = Раздзел ХLI. Новыя галасы ў хвалях | аўтар = Чарльз Дыкенс | пераклад = | секцыя = Раман | арыгінал = | папярэдні = [[Домбі і сын/40|Раздзел ХL. Сямейныя адносіны]] | наступны = Домбі і сын/42|Раздзел ХLІІ, у якім расказваецца аб давяра...» wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Раздзел ХLI. Новыя галасы ў хвалях | аўтар = Чарльз Дыкенс | пераклад = | секцыя = Раман | арыгінал = | папярэдні = [[Домбі і сын/40|Раздзел ХL. Сямейныя адносіны]] | наступны = [[Домбі і сын/42|Раздзел ХLІІ, у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку]] | дата = 1848 (пераклад 1938) | анатацыі = }} <pages index="Домбі і сын.pdf" from="414" to="422" fromsection=ch41 tosection=ch41 /> rvgy07dw184x54x0cinmmn3ku8gxpx6 104 29326 87433 2022-08-15T05:50:24Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Адам}}. Не, не, не той. У Вільні зяць мой, Мардахай, ён піша, Што крэдыторы Товія сюды Не пусцяць з Вільні, хай ім ліха! {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ну, Товій тут пакуль што і не трэба: Для кніг наступных выразаў ён буквы, Застаўкі і малюнкі, месяцы на...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Адам}}. Не, не, не той. У Вільні зяць мой, Мардахай, ён піша, Што крэдыторы Товія сюды Не пусцяць з Вільні, хай ім ліха! {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ну, Товій тут пакуль што і не трэба: Для кніг наступных выразаў ён буквы, Застаўкі і малюнкі, месяцы на два Нам хопіць без яго. А залатыя рукі Ён прынясе і ў час, калі патрэба будзе. Зірні, парсуна доктара Францышка, Якую выразаў нам Товій па малюнку Айца Сімона. {{Разбіўка|Адам}}. Прыгожа! Я такіх не бачыў. А колькі кніга ўся каштуе ваша? {{Разбіўка|Андржэяка}}. Грош літоўскі. {{Разбіўка|Адам}}. Прабачце мне, я чуў, што пан Францышак З купцоў купец... Але не веру. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Чаму? {{Разбіўка|Адам}}. З купцоў купец, такую справу меўшы, Набіў-бы залатымі скрыню, Не ён-бы к нам, а мы-б к яму хадзілі Штодня у пазыкі. І не грош, А дзесяць грошаў брау-бы ён за кнігу. {{Разбіўка|Андржэяка}}. А хто-б яе купляў? {{Разбіўка|Адам}}. Ай-вай! Купцу якая справа, Каму патрэбна, той-бы і купіў. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ён так і робіць, рэб Адам. Танней пускае, Каб кнігу мог купіць усякі, Каму яна патрэбна. {{Разбіўка|Адам}}. Прымаўка такая: Як хоча хто, той так і вар'яцее. Не разумею толькі, што вам за выгода? Пазыкі аддаваць вам трэба? {{Разбіўка|Андржэяка}}. Трэба. </poem><noinclude></noinclude> n50mc0nke9aezzqg2k0xlp7h7ferzrd 104 29327 87434 2022-08-15T05:57:31Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Адам}}. Бо пойдзем мы у бургомістра прасіць загаду - На кнігі і друкарню арышт налажыць. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ды што вы звар'яцелі? Зарэзаць курыцу, якая залатыя Нясе вам яйкі? Вось дык розум! Ты-ж бачыш, кніжку мы надрукавалі, Купец прыехаў,...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Адам}}. Бо пойдзем мы у бургомістра прасіць загаду - На кнігі і друкарню арышт налажыць. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ды што вы звар'яцелі? Зарэзаць курыцу, якая залатыя Нясе вам яйкі? Вось дык розум! Ты-ж бачыш, кніжку мы надрукавалі, Купец прыехаў, хутка будзе Товій, І грошы будуць... {{Разбіўка|Адам}}. Товій не прыедзе. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Хто? Товій? Ты - аматар жартаў! Ён будзе сёння тут, калі захоча. Ты галавы яго не знаеш, спрыту? Не злуй мяне, рэб Адам, атрымаеш Ты першы, што павінны мы, палову. {{Разбіўка|Адам}}. Палову з чвэрткаю... {{Разбіўка|Андржэяка}}. На гэты раз - палову, А чвэртку потым. Толькі - ц-с-с! Нікому каб ні слова, Бо долю я тваю, рэб Адам, падзялю Паміж усімі, хто услед прывалачэцца За доўгім языком, які ты не стрымаеш. {{Разбіўка|Адам}}. Хай мой язык тады адсохне. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Амэн. Ідзіце, рэб Адам, людзям на вочы Не вытыркайцеся занадта. Сёння ў шэсць. <small>(Ён выправаджвае крэдытора і калі зачыніў фортку за ім і вярнуўся на веранду - засмяяўся).</small> {{Разбіўка|Андржэяка}}. Пазбыўся аднаго. А колькі іх за дзень Яшчэ прывалачэцца, калі грошы счуюць? Бр-р-р! Пайду будзіць Францышка! <small>(Андржэяка выходзіць праз веранду. Тады са склепу паказваецца Марта, за ёй Ёган. Ёган замыкае склеп і дае ключ Марце).</small> {{Разбіўка|Ёган}}. Вазьмі, схавай. Пад вечар пакладзеш За брамай пад шуло ты неўзаметку, А я паведамлю айца Базылія за дзень. {{Разбіўка|Марта}}. А як спатрэбіцца што Штольцу у склепе?</poem><noinclude></noinclude> guyz73rh896e24bkd25vd0n938gemsh 104 29328 87437 2022-08-15T06:02:42Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Ёган}}. Ключа не знойдзе ён і покуль новы ключ Даробіць да замка - мінецца дзень напэўне. {{Разбіўка|Марта}}. Другога ён ключа не мае? {{Разбіўка|Ёган}}. Здаецца, не. Ці можа й ёсць... Калі-ж ён знойдзе... Чакай... Якую-ж радасць даў Я ў рукі ворагу Фр...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Ёган}}. Ключа не знойдзе ён і покуль новы ключ Даробіць да замка - мінецца дзень напэўне. {{Разбіўка|Марта}}. Другога ён ключа не мае? {{Разбіўка|Ёган}}. Здаецца, не. Ці можа й ёсць... Калі-ж ён знойдзе... Чакай... Якую-ж радасць даў Я ў рукі ворагу Францышку! {{Разбіўка|Марта}}. Ён знаць не будзе, для яго вакол Свет не існуе апроч кніг. Святы ён. {{Разбіўка|Ёган}}. Ён не святы, ён д'ябала слуга. Ён грэшны. Каб нам у рукі Не ў гэтай Чэхіі гусісцкай трапіў ён, А у Бранденбургу - ëн-бы згінуў Як вораг Рыма на кастры. Завабіць Яго ў Нямеччыну сюды я ехаў І вось... Я ведаю, што ён, - Законазнаўца слынны, - калі знойдуць труп, На мой на след асочных накіруе І нас пагубіць, Марта, нават па злабе. {{Разбіўка|Марта}}. Тады нам трэба з'ехаць з Прагі, Ёган. І як мага хутчэй. {{Разбіўка|Ёган}}. Ён гэта скарыстае, Як доказ нашае віны. Хацеў Звянчацца я у гэтую нядзелю 3 табою, Марта. {{Разбіўка|Марта}}. Любы мой, мой Ёган! Мне сорамна было аб тым прасіць. А людзі заўважаюць. Сёння Пастух Вацлаў сказаў пра гэта брату. {{Разбіўка|Ёган}}. Вось бачыш, ён - Францышак разаб'е І гэта шчасце наша. {{Разбіўка|Марта}}. Што-ж рабіць нам, Ёган? {{Разбіўка|Ёган}}. Калі-б я верыць мог, што любіш ты мяне, Што для мяне ты усё, ты усё зрабіць гатова... {{Разбіўка|Марта}}. Я ўсё зраблю, усё зраблю, мой Еган!</poem><noinclude></noinclude> kkbyu7pu1i95wdpgz84sqkp6uwg2t7p 104 29329 87438 2022-08-15T06:05:14Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Ёган}}. Тады... вазьмі вось гэты ключ і пакладзі Між кнігамі Францышка Скарыны, Любой крывёю вымаж яго шпагу. Калі-ж спытаюцца - ты скажаш: «Ноччу чула Я нейкі шум і крык. Пасля Прайшоў Францышак у свае пакоі»... {{Разбіўка|Марта}}. А ты? Ты гэта ч...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Ёган}}. Тады... вазьмі вось гэты ключ і пакладзі Між кнігамі Францышка Скарыны, Любой крывёю вымаж яго шпагу. Калі-ж спытаюцца - ты скажаш: «Ноччу чула Я нейкі шум і крык. Пасля Прайшоў Францышак у свае пакоі»... {{Разбіўка|Марта}}. А ты? Ты гэта чуў? Ты скажаш? {{Разбіўка|Ёган}}. Я сёння начаваў у базыльянцаў І толькі што прышоў. Пацвердзяць Прысягай гэта мніхі. {{Разбіўка|Марта}}. О, загадай, мой Еган, іншае! Яго Абвінаваціць не магу я. {{Разбіўка|Ёган}}. Калі не хочаш бачыць смерць маю, Калі мне жонкай хочаш быць, ідзі, Зрабі, што я сказаў без слова, без развагі. Твой грэх даруецца касцёлам: ты Ерэтыка нам дапаможаш знішчыць. Я сёння выеду у суседні кляштар. Там Чакаць цябе я буду. Мніх Базілій Цябе туды даставіць. Я скажу. {{Разбіўка|Марта}}. Мне не павераць, Ёган. Ён святы, Яму і ў вочы глянуць не змагу я. {{Разбіўка|Ёган}}. Зможаш, калі любіш. Запомні: ноччу Праз сон ты чула стогн і грукат, І крокі доктара. Нічога болей Я не прашу... І ключ пакласці. {{Разбіўка|Марта}}. Дык пакляніся яшчэ раз ты, Ёган, Вось гэтым перстнем, на якім ты кляўся, Душою мацеры сваёй, сваёй айчыны лёсам, Што ты мяне не кінеш, возьмеш шлюб. {{Разбіўка|Ёган}}. Клянуся я усім святым і родным, Што не далей таго, як Скарына Апынецца ў турме у якасці забойцы, Вазьму я шлюб і у Бранденбургу Мы будзем жыць з табою. Амэн. {{Разбіўка|Марта}}. Амэн. <small>(Яна выходзіць. Ёган глядзіць ёй услед і, калі яна знікла, кажа пагардліва.)</small> </poem><noinclude></noinclude> p9xk4b997momzlxe94v141slg8ew1df 104 29330 87439 2022-08-15T06:10:04Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Ёган}}. О, чэшская авечка! <small>(Ёган грукае ў акно гаспадара. Праз некалькі хвілін выходзіць Штольц з піпкай у зубах і моўчкі спыняецца ў дзвярах).</small> {{Разбіўка|Ёган}}. Гэр Штольц, я сёння у базыльянцаў Заначаваў і толькі што вярнуўся. {{Разб...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Ёган}}. О, чэшская авечка! <small>(Ёган грукае ў акно гаспадара. Праз некалькі хвілін выходзіць Штольц з піпкай у зубах і моўчкі спыняецца ў дзвярах).</small> {{Разбіўка|Ёган}}. Гэр Штольц, я сёння у базыльянцаў Заначаваў і толькі што вярнуўся. {{Разбіўка|Штольц}}. А мне здавалася - я чуў у вежы крокі. {{Разбіўка|Ёган}}. О, гэта пацукі, гэр Штольц. Їх процьма У паддашшы вашым. Спаць мне не даюць. Я выеду па даручэнню брацтва У Вільню зноў. Тавар вам пакідаю ў аплату харчу і кватэры. Хопіць? <small>(Штольц ківае сцвярджальна галавой).</small> Дарэчы, можаце паслаць за адвакатам. Не сёння-заўтра доктар гэты знікне І апісаць маёмасць застаецца вам. {{Разбіўка|Штольц}}. У гэта можна верыць? {{Разбіўка|Ёган}}. Як і ў тое, што прад вамі Ёган Фон-Шпілер, рыцар. Спадзяюся, Што пісьмы вы заëмныя скупілі? <small>(Штольц моўчкі вымае «грос-бух»).</small> {{Разбіўка|Штольц}}. Па той ацэнцы, аб якой я мыслю, Яму і крэдыторам іншым застанецца Не больш, як дваццаць марак. Дзе іх дзець? {{Разбіўка|Ёган}}. Аддайце Марце мяне у дарунак. {{Разбіўка|Штольц}} ''(дастае грошы).'' Аддай іх сам, а мне пішы распіску. {{Разбіўка|Ёган}}. Я пастараюся яе не бачыць... Грошы, Што я даваў на скупку вексалёў, Вы аддасцё у кляштар скарбніку. {{Разбіўка|Штольц}} Гэр Еган, тут прыехаў Шульц, 3 Нюрнберга доктару прывёз паперу І жмут заëмных пісем для аплаты. {{Разбіўка|Ёган}}. А ён у вас? Гукніце на два словы. {{Разбіўка|Штольц}} Не, ён пайшоў да кума на бяседу, Павінен быў вярнуцца - не вярнуўся, Відаць, падпіў і ў кума ён начуе.</poem><noinclude></noinclude> hwek601498lvgxcrqn6nfwem8f3dhcb 104 29331 87440 2022-08-15T06:12:55Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Ёган}}. А пісьмы дзе? {{Разбіўка|Штольц}}. Паклау ка мне у шафу. {{Разбіўка|Ёган}}. Паперу выкупіць вазьміце ў скарбніка, Ён грошы дасць вам па майму загаду. На ёй мы будзем друкаваць, гэр доктар, Такія кнігі для тваёй, для Белай Русі, Што знікне...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Ёган}}. А пісьмы дзе? {{Разбіўка|Штольц}}. Паклау ка мне у шафу. {{Разбіўка|Ёган}}. Паперу выкупіць вазьміце ў скарбніка, Ён грошы дасць вам па майму загаду. На ёй мы будзем друкаваць, гэр доктар, Такія кнігі для тваёй, для Белай Русі, Што знікне й след тваёй атруты ў ёй. {{Разбіўка|Штольц}}. Але я гаспадар друкарні буду? {{Разбіўка|Ёган}}. Так. Заказчыкамі толькі будуць базыльянцы. Калі не вернецца гэр Шульц.... {{Разбіўка|Штольц}}. Чаму? {{Разбіўка|Ёган}}. Я не кажу - не вернецца наогул, А толькі сёння, зараз - вы яго паперы Аддайце адвакату. За адно з сваімі. {{Разбіўка|Штольц}}. Але я іх павінен паказаць Францышку, Мо ён заплаціць? {{Разбіўка|Ёган}}. Пакажыце, Калі закон такі. Бывайце. Я паеду. Вось і айцец Базыль. Ён рэчы занясе. <small>(Штольц ідзе у дом. Праз фортку уваходзіць манах).</small> {{Разбіўка|Манах}}. Слава Іісусу. {{Разбіўка|Ёган}}. Амэн, мой брат. ''(Адводзіць яго ўбок.)'' У імя бога... {{Разбіўка|Манах}}. Амэн. Чакаю я загаду, рыцар. {{Разбіўка|Ёган}}. І пад прысягай нават гаварыць Павінны мніхі кляштара, што сёння Я начаваў у вас і вышаў за вароты Пасля малітвы ранняй. {{Разбіўка|Манах}}. Амэн. Так. {{Разбіўка|Ёган}}. Занёсшы рэчы з гэтай вежы ў кляштар, Ты знойдзеш кума Штольца.</poem><noinclude></noinclude> 3f9e40yavzt4yqsma1cv59d1kxvx229 104 29332 87441 2022-08-15T06:49:46Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Манах}}. Знаю. {{Разбіўка|Ёган}}. Там немец з Нюрнберга быў - Шульц. Калі ён позна вышаў стуль учора, Закажаш месу па яго душы. {{Разбіўка|Манах}}. Хай упакоіць бог яго ў раю. {{Разбіўка|Ёган}}. Вазьмі падводу у час абеда... Трое З маімі рэчамі дарог...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Манах}}. Знаю. {{Разбіўка|Ёган}}. Там немец з Нюрнберга быў - Шульц. Калі ён позна вышаў стуль учора, Закажаш месу па яго душы. {{Разбіўка|Манах}}. Хай упакоіць бог яго ў раю. {{Разбіўка|Ёган}}. Вазьмі падводу у час абеда... Трое З маімі рэчамі дарогаю на Вільню Паедзеце... Узяць з сабой гасцінцы. {{Разбіўка|Манах}}. Я разумею, рыцар. {{Разбіўка|Ёган}}. На дзесятай міле Чакаць вас буду верхам. Па дарозе Нагнаць вы можаце каго-б то ні было З ерэтыкаў, вось тых... калі ратунку Шукаць яны ў уцечцы будуць... Іх Правесці да мяне. {{Разбіўка|Манах}}. Загад прыняў у Езуса імя. {{Разбіўка|Ёган}} (дае золата). Вазьмі задатак. {{Разбіўка|Манах}}. Дзякуй. Да пабачэння вечарам. <small>(Ёган выходзіць на вуліцу. На верандзе паяўляецца Марта і кладзе ключ паміж кніг).</small> {{Разбіўка|Манах}} ''(адзін)''. Дзяўчына ... з тых... ''(паказвае ў бок веранды)'' мяне прасіла Дастаць ёй пару індульгенцый. За кухаль піва выманіў у мніха... Аддаць-бы ёй... <small>(Тут ён бачыць Марту, якая паднялася на палдашша).</small> {{Разбіўка|Манах}}. Эй ты, красуня, ластаўка! Спусціся З падстрэшнага гнязда свайго сюды. <small>(Марта варочаецца і падыходзіць да яго).</small> {{Разбіўка|Манах}}. Я індульгенцыі прынёс. Хадзі ў цянёк. <small>(Адыходзіць за кусты).</small> Вось на вялікі грэх, а вось на меншы. <small>(Аглядае яе).</small> Гэ-гэ! На грэх які бярэш, я знаю. {{Разбіўка|Марта}}. Не для сябе бяру... а для папа Сямёна</poem><noinclude></noinclude> jmdhelfzyfbrsql7sizfg92dejnczet 104 29333 87442 2022-08-15T06:53:44Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Манах}}. Для рускага папа?! {{Разбіўка|Марта}}. Вазьміце залаты. Не ўсёадно вам, хто грашыў - Ці поп, ці д'ябал? {{Разбіўка|Манах}}. А хочаш, каб твае грахі таксама Той індульгенцыяй былі Аплочаны прад богам? {{Разбіўка|Марта}}. Што мне зрабіць для...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Манах}}. Для рускага папа?! {{Разбіўка|Марта}}. Вазьміце залаты. Не ўсёадно вам, хто грашыў - Ці поп, ці д'ябал? {{Разбіўка|Манах}}. А хочаш, каб твае грахі таксама Той індульгенцыяй былі Аплочаны прад богам? {{Разбіўка|Марта}}. Што мне зрабіць для гэтага, манах? {{Разбіўка|Манах}} ''(працягвае да яе рукі)''. Не быць упартай, козачка. {{Разбіўка|Марта}} (''адстраняе рукі''). Цьфу! <small>(Яна рэзка павярнулася і пайшла. Манах аблізаўся, паглядзеў ёй услед і пайшоў на паддашша Ёгана. Тым часам на веранду вышаў Георгій Скарына ў доктарскай мантыі, у бярэце. З варот выходзіць з тоўстай кнігай пад пахай белы і велічны, як патрыярх, рэб Нохім і накіроўваецца на веранду. Марта пайшла на паддашша).</small> {{Разбіўка|Георгій}}. Што рана так турбуеце сябе, Шаноўны дружа мой, рэб Нохім? Вітанне шчырае, вітанне! {{Разбіўка|Нохім}}. Як рана ні прыду, вас застаю за працай, Шаноўны доктар, як жняю на полі. Вітанне й вам, хай бог прадоўжыць годы І вам, і вашаму патомству! Ваш выклад з грэцкага Я параўнаў з гебрэйскім. {{Разбіўка|Георгій}}. І як? {{Разбіўка|Нохім}}. Ён адэкватны, доктар. Толькі параўнанні Вы ужываеце такія, аб якіх Не меў век старажытны уяўлення. {{Разбіўка|Георгій}}. А сэнс дакладна імі перададзен? {{Разбіўка|Нохім}}. А сэнс той самы. {{Разбіўка|Георгій}}. К прыкладу, рэб Нохім? {{Разбіўка|Нохім}}. У кнізе царстваў: «Сотнік іх Цару прысягай завязаў».</poem><noinclude></noinclude> hui4hgpn9iqf7iqvb1te3hp0i78rqd4 104 29334 87443 2022-08-15T06:56:35Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Георгій}}. Так «завязаў» - не тое слова, так... А сэнс дакладны. Хай так застанецца. Яшчэ? {{Разбіўка|Ноxім}}. «У радасць іх, нібы іголкай ткнуў». {{Разбіўка|Георгій}}. О, я хацеў яшчэ дадаць «у скулу», Каб той, хто прачытае, сам адчуў Раптоўнасць бо...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Георгій}}. Так «завязаў» - не тое слова, так... А сэнс дакладны. Хай так застанецца. Яшчэ? {{Разбіўка|Ноxім}}. «У радасць іх, нібы іголкай ткнуў». {{Разбіўка|Георгій}}. О, я хацеў яшчэ дадаць «у скулу», Каб той, хто прачытае, сам адчуў Раптоўнасць болю й яго сілу! Яшчэ? {{Разбіўка|Ноxім}}. Вось тут: «рабы на конях, а баяры пешкі». {{Разбіўка|Георгій}}. А што благога тут? Калі-б так і было? {{Разбіўка|Ноxім}}. Баяр не знала старажытнасць. {{Разбіўка|Георгій}}. Так, Але іх ведае сучаснік і яму Лягчэй убачыць справядлівасць кары Не пад начальнікам, па назве невядомым, А пад баярынам, крыўдзіцелем штодзённым. Я думаю, што ў гэтым мэта наша, Каб не мужы навукі, дактары, магістры, А й просты паспаліты люд, чтучы, Мог разумець пісьмо святое І распазнаць ад крыўды праўду, Каб ведаў ён законы і правы, Якімі людзі на зямлі імаюць справавацца. І філозофіі навуку добранраўнай Ад Арыстотэля да нашых дзён пазнаў. Аб гэтым я пішу у сваіх прадмовах. І я хацеў-бы думкі дзве данесці Да кожнага, хто кнігу возьме у рукі. {{Разбіўка|Ноxім}}. Якія думкі, доктар? {{Разбіўка|Георгій}}. Любіць зямлю сваю і свой народ, Як птушка польная - гняздо сваё, Як рыба - вір, як звер - сваю бярлогу. І бараніць яго, як пчолы вулей Бароняць ад чужых і сквапных лап. Другая думка - аб карысці працы, Ахвярнай працы на карысць народа, На колькі сіл стае, наколькі служыць розум. Каб, паміраючы, свой шлях жыццёвы Маглі мы азірнуць спакойна і сказаць:</poem><noinclude></noinclude> n8l4uh9tluvy9x1p4abprgpcqb1z0n8 104 29335 87444 2022-08-15T07:00:16Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem>«Жыццё маё не стала пустацветам, А рунь пасеваў спажываюць людзі». {{Разбіўка|Нохім}}. У гэтым мудрасць і жыцця і працы. {{Разбіўка|Георгій}}. Давайце выклад прытчаў параўнаем. Люблю я прытчы: мудрасць захавана У іх - як прыгажосць у самацвеце, Ці золата...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem>«Жыццё маё не стала пустацветам, А рунь пасеваў спажываюць людзі». {{Разбіўка|Нохім}}. У гэтым мудрасць і жыцця і працы. {{Разбіўка|Георгій}}. Давайце выклад прытчаў параўнаем. Люблю я прытчы: мудрасць захавана У іх - як прыгажосць у самацвеце, Ці золата ў зямлі, або ядро ў арэсе. Міне і сто і тысяча гадоў, А мудрасць мудрасцю. Яе ні тля, Ні тлён, ні час не точыць, ні цары, Hі сейм забараніць не могуць. <small>(Скарына садзіцца ў сваё крэсла, так як гэта бачна на гравюры. Рэб Нохім і ён паглыбляюцца ў злічэнне перакладу. З свайго дому выходзіць Штольц. Ён зазірнуў праз кусты на веранду, але, відаць, не адважваецца зразу ісці да Скарыны і накіроўваецца да склепа).</small> {{Разбіўка|Штольц}}. Для смеласці глынуць піўца? Здаецца, я учора ключ тут кінуў? Няма?! Замкнёна? Што за ліха? Няўжо на месцы ключ? <small>(Ён варочаецца назад у дом. За кожным яго рухам назірае з свайго паддашша збялелая ўсхваляваная Марта. У гэты час шпарка ўваходзіць, абціраючы лысіну, Адам).</small> {{Разбіўка|Адам}}. Дзень добры, доктар. Я не к вам, Я к пану Андржэяку на хвіліну. {{Разбіўка|Георгій}}. Дзень добры, Адам. Андржэяка! К табе рэб Адам на хвіліну. Выйдзі! <small>(Выходзіць Андржэяка. Адам цягне яго ўбок).</small> {{Разбіўка|Андржэяка}}. Што здарылася, рэбе? Ты змяніўся з твару! {{Разбіўка|Адам}}. Не ведаю, што думаць. Заёмныя лісты Ва ўсіх заёмадаўцаў зніклі. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ц-сс! ''(Адводзіць яшчэ ўбок.)'' Як гэта? {{Разбіўка|Адам}}. Так. {{Разбіўка|Адам}}. Ад вас пайшоў да Іцкі я... {{Разбіўка|Андржэяка}}. Я так і знаў, Што балбатлівей ты за бабу. Ведай: Я падзялю, што абяцаў табе адному, На сотню іцак, што ідуць услед За рэб Адамам...</poem><noinclude></noinclude> bz1t2kcnbgybpj3pu1t8tznjydauhb9 104 29336 87445 2022-08-15T07:04:03Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Адам}}. Не, ніхто не прыдзе. Абегаў я усіх: усе лісты прадалі. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Каму? {{Разбіўка|Адам}}. Не ведаю. Не кажуць. Ім забаранілі. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ты, разумеецца, узнаў... {{Разбіўка|Адам}}. Калі пан дакляруе Аб гэтым не сказа...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Адам}}. Не, ніхто не прыдзе. Абегаў я усіх: усе лісты прадалі. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Каму? {{Разбіўка|Адам}}. Не ведаю. Не кажуць. Ім забаранілі. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ты, разумеецца, узнаў... {{Разбіўка|Адам}}. Калі пан дакляруе Аб гэтым не сказаць на споведзі ксяндзу І абяцае выплаціць маю пазыку. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Я слова даў. А шостай сёння Палову атрымаеш... Хто? {{Разбіўка|Адам}} (''шэптам''). Базыліяне. {{Разбіўка|Андржэяка}} (''задумаўся''). Гэта вораг моцны... Слухай, брат, Найдзі мне пакупца на дом вось гэты... {{Разбіўка|Адам}}. Я пашукаю... Я прыду а шостай. <small>(Ён пастаяў, пайшоў, пасля збочыў у фортку паміж дварамі і пайшоў да Штольца).</small> {{Разбіўка|Андржэяка}}. Бой пачынаецца. Трымайся, Андржэяка. <small>(У гэты час да брамы падыходзяць: рабочы, які вязе на двухколцы кнігі, айцец Сіман і тры мужы вучоныя Прагі: Вацлаў Сова, Мікулаш Конач і Мікулаш Клаўдзіян. Айцец Сіман расчыняе шырока браму).</small> {{Разбіўка|Айцец Сіман}}. Прашу, прашу вас, госці дарагія! {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. Няёмка трохі гэтак рана... {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Пан Скарына - падвойны мой калега: І выдавец і доктар - да турбацый, Я думаю, прывык. Ды ён за працай. Дзень добры, наш субрат славуты! <small>(Скарына выходзіць ім насустрач. Андржэяка, пакланіўшыся гасцям, выходзіць).</small> {{Разбіўка|Георгій}}. Бог ласку мне зрабіў, паслаўшы Мужоў такіх высокіх пражскіх У сціплы мой прытулак. Рад, Сардэчна рад вітаць вас з добрым раннем! Вас, пан Вацлаве, - біблія чыя Была для нас грунтоўнаю крыніцай Дакладных тэкстаў і майстэрства слова!</poem><noinclude></noinclude> 1q0twb7u13geizewh38iju26ojxsc3g 104 29337 87446 2022-08-15T07:07:07Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: « {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. Прыемна чуць, славуты наш Скарыніч, Ад вас такую хвалу, і сказаць, Што ваша біблія - дачка маёй выходзіць, І прыгаством і працай матку абагнала! {{Разбіўка|Георгій}}. Вітаю Вас, Мікулаш Конач, дружа, Славутай Чэхіі славутага паэта! П...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude> {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. Прыемна чуць, славуты наш Скарыніч, Ад вас такую хвалу, і сказаць, Што ваша біблія - дачка маёй выходзіць, І прыгаством і працай матку абагнала! {{Разбіўка|Георгій}}. Вітаю Вас, Мікулаш Конач, дружа, Славутай Чэхіі славутага паэта! Па вашай «Кроніцы», па вершах і прадмовах Вучуся я любіць вялікі розум Вялікага нам брацкага народа. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Як мы па вашых кнігах, доктар, Русь Белую, айчыну вашу. {{Разбіўка|Георгій}}. Вас, пан Мікулаш Клаўдзіян, ад сэрца шчыра Абняць гатоў, як медыка-субрата, Як выдаўца штукоўнага, выданнямі якога Я захапляюся да глыбіні душы. {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Акраса чалавеку сціпласць, дружа. Толькі Мы і паловы не зрабілі, нават, Таго, што робіце вы сёння. Мы прышлі, Каб прывітаць вас з поспехам сардэчна. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Так, так, шаноўны доктар. Паглядзіце! У Празе Чэшскай мы, мы - чэхі, ў апошнія гады амаль што не друкуем, А ён прышоў і... колькі ўжо? {{Разбіўка|Георгій}}. Пад дваццаць кніжак будзе. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Дай абніму цябе! Да д'ябла бляск прамоў! Як сына абніму, - прабач мяне старога... {{Разбіўка|Георгій}}. З вялікаю прыемнасцю, настаўнік. Не захваліце толькі. Па еліку Мы браціі не можам у вялікім Чым паслужыці, люду паспалітаму Русі Сіі малыя кніжкі працы нашай Прыносім у дар. Я знаю, што пан Сова, Калі не меў магчымасці у Празе, Ён біблію сваю у Венецыю павëз І там надрукаваў, і што мужы Старое слаўнай Прагі ў працы гэтай Яму дапамаглі. Яго слядамі І я ішоў. Я знаю, што пан Конач у Нюрнбергу у Гелцля друкаваў, 10. М. Клімковіч. Драматычныя паэмы. 145<noinclude></noinclude> njhw73474d89s362kbor7iag1h5xm4p 87447 87446 2022-08-15T07:07:43Z VasyaRogov 1510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. Прыемна чуць, славуты наш Скарыніч, Ад вас такую хвалу, і сказаць, Што ваша біблія - дачка маёй выходзіць, І прыгаством і працай матку абагнала! {{Разбіўка|Георгій}}. Вітаю Вас, Мікулаш Конач, дружа, Славутай Чэхіі славутага паэта! Па вашай «Кроніцы», па вершах і прадмовах Вучуся я любіць вялікі розум Вялікага нам брацкага народа. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Як мы па вашых кнігах, доктар, Русь Белую, айчыну вашу. {{Разбіўка|Георгій}}. Вас, пан Мікулаш Клаўдзіян, ад сэрца шчыра Абняць гатоў, як медыка-субрата, Як выдаўца штукоўнага, выданнямі якога Я захапляюся да глыбіні душы. {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Акраса чалавеку сціпласць, дружа. Толькі Мы і паловы не зрабілі, нават, Таго, што робіце вы сёння. Мы прышлі, Каб прывітаць вас з поспехам сардэчна. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Так, так, шаноўны доктар. Паглядзіце! У Празе Чэшскай мы, мы - чэхі, ў апошнія гады амаль што не друкуем, А ён прышоў і... колькі ўжо? {{Разбіўка|Георгій}}. Пад дваццаць кніжак будзе. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Дай абніму цябе! Да д'ябла бляск прамоў! Як сына абніму, - прабач мяне старога... {{Разбіўка|Георгій}}. З вялікаю прыемнасцю, настаўнік. Не захваліце толькі. Па еліку Мы браціі не можам у вялікім Чым паслужыці, люду паспалітаму Русі Сіі малыя кніжкі працы нашай Прыносім у дар. Я знаю, што пан Сова, Калі не меў магчымасці у Празе, Ён біблію сваю у Венецыю павëз І там надрукаваў, і што мужы Старое слаўнай Прагі ў працы гэтай Яму дапамаглі. Яго слядамі І я ішоў. Я знаю, што пан Конач У Нюрнбергу у Гелцля друкаваў,</poem><noinclude></noinclude> p34w614aouq85quhgjhphc1e1gw7rrh 104 29338 87448 2022-08-15T07:09:48Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «Каб павялічыць славу чэшскага народа. Я вучань ваш. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Дай бог такіх нам вучняў болей, Тады-б і нам, настаўнікам, было Пазычыць у каго і розуму і ўмельства. Зірніце вы на літары! Такіх Прыгожых я нідзе не бачыў і ніколі. Зірніце толь...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude>Каб павялічыць славу чэшскага народа. Я вучань ваш. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Дай бог такіх нам вучняў болей, Тады-б і нам, настаўнікам, было Пазычыць у каго і розуму і ўмельства. Зірніце вы на літары! Такіх Прыгожых я нідзе не бачыў і ніколі. Зірніце толькі, колькі навіны Увёу у друк Францышак Скарына! Вось старонкі - друкарам у прыклад Пранумярованы усе, вось верш ад верша Адлучаны двукроп ем, каб лягчэй Было чытаць і разумець іх сэнсум. Застаўкі дзіўныя. Партрэт выдаўцы! Хто гэткі майстра у цябе, мой сыне? {{Разбіўка|Георгій}}. Памочнік мой і друг мой Товій. Вацлаў Сова. (У гэты час Георгій. {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Яго няма тут? Ён y Вільні. Майстэрству гэтаму я сам крыху Навучаны. А. Сіман (які дапамагаў увесь час рабочаму О, вашае «крыху>> вялікшае за «шмат>> У вельмі, вельмі многіх. Прадракаю, Што на узорах друку Скарыны Вучыцца будуць у Еўропе, што ў вякі Увойдзе ён, як прыклад дасканалай І шчырай працы на карысць асветы. Маёй тут працы менш. Вось ойча Сіман - Настаўнік мой з юнацтва - залатыя рукі! Ніхто на свеце так, здаецца, дасканала Не ведае майстэрства, прыгажосці Ручнога кніг пісання. Ён уклау Сюды душу сваю. пераносіць у дом кнігі). Ты не хвалі занадта, Бо сурочыш. Андржэяка з Мартай уносяць падносы з віном і закускамі). Вось мой памочнік трэці і мой сябра, Які друкарню усю трымае на сабе, І ноч не спіць і дзень ён за работай,<noinclude></noinclude> adzugq19v9dtv8k5vglwpq2w0folge2 87449 87448 2022-08-15T07:13:09Z VasyaRogov 1510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude>Каб павялічыць славу чэшскага народа. Я вучань ваш. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Дай бог такіх нам вучняў болей, Тады-б і нам, настаўнікам, было Пазычыць у каго і розуму і ўмельства. Зірніце вы на літары! Такіх Прыгожых я нідзе не бачыў і ніколі. Зірніце толькі, колькі навіны Увёу у друк Францышак Скарына! Вось старонкі - друкарам у прыклад Пранумярованы усе, вось верш ад верша Адлучаны двукроп ем, каб лягчэй Было чытаць і разумець іх сэнсум. Застаўкі дзіўныя. Партрэт выдаўцы! Хто гэткі майстра у цябе, мой сыне? {{Разбіўка|Георгій}}. Памочнік мой і друг мой Товій. {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Яго няма тут? {{Разбіўка|Георгій}}. Ён y Вільні. Майстэрству гэтаму я сам крыху Навучаны. {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. О, вашае «крыху» вялікшае за «шмат» У вельмі, вельмі многіх. Прадракаю, Што на узорах друку Скарыны Вучыцца будуць у Еўропе, што ў вякі Увойдзе ён, як прыклад дасканалай І шчырай працы на карысць асветы. {{Разбіўка|Георгій}}. Маёй тут працы менш. Вось ойча Сіман - Настаўнік мой з юнацтва - залатыя рукі! Ніхто на свеце так, здаецца, дасканала Не ведае майстэрства, прыгажосці Ручнога кніг пісання. Ён уклаў Сюды душу сваю. {{Разбіўка|А. Сіман}} ''(які дапамагаў увесь час рабочаму пераносіць у дом кнігі).'' Ты не хвалі занадта, Бо сурочыш. <small>(У гэты час Андржэяка з Мартай уносяць падносы з віном і закускамі).</small> Вось мой памочнік трэці і мой сябра, Які друкарню ўсю трымае на сабе, І ноч не спіць і дзень ён за работай,<noinclude></noinclude> 2ptm6r9kazrqnvbu7z7024sqs3p439s 87450 87449 2022-08-15T07:13:16Z VasyaRogov 1510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem>Каб павялічыць славу чэшскага народа. Я вучань ваш. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Дай бог такіх нам вучняў болей, Тады-б і нам, настаўнікам, было Пазычыць у каго і розуму і ўмельства. Зірніце вы на літары! Такіх Прыгожых я нідзе не бачыў і ніколі. Зірніце толькі, колькі навіны Увёу у друк Францышак Скарына! Вось старонкі - друкарам у прыклад Пранумярованы усе, вось верш ад верша Адлучаны двукроп ем, каб лягчэй Было чытаць і разумець іх сэнсум. Застаўкі дзіўныя. Партрэт выдаўцы! Хто гэткі майстра у цябе, мой сыне? {{Разбіўка|Георгій}}. Памочнік мой і друг мой Товій. {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Яго няма тут? {{Разбіўка|Георгій}}. Ён y Вільні. Майстэрству гэтаму я сам крыху Навучаны. {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. О, вашае «крыху» вялікшае за «шмат» У вельмі, вельмі многіх. Прадракаю, Што на узорах друку Скарыны Вучыцца будуць у Еўропе, што ў вякі Увойдзе ён, як прыклад дасканалай І шчырай працы на карысць асветы. {{Разбіўка|Георгій}}. Маёй тут працы менш. Вось ойча Сіман - Настаўнік мой з юнацтва - залатыя рукі! Ніхто на свеце так, здаецца, дасканала Не ведае майстэрства, прыгажосці Ручнога кніг пісання. Ён уклаў Сюды душу сваю. {{Разбіўка|А. Сіман}} ''(які дапамагаў увесь час рабочаму пераносіць у дом кнігі).'' Ты не хвалі занадта, Бо сурочыш. <small>(У гэты час Андржэяка з Мартай уносяць падносы з віном і закускамі).</small> Вось мой памочнік трэці і мой сябра, Які друкарню ўсю трымае на сабе, І ноч не спіць і дзень ён за работай, </poem><noinclude></noinclude> 51dv5iivw9353xhpm38rbiu856ejxwc 87451 87450 2022-08-15T07:13:42Z VasyaRogov 1510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem>Каб павялічыць славу чэшскага народа. Я вучань ваш. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Дай бог такіх нам вучняў болей, Тады-б і нам, настаўнікам, было Пазычыць у каго і розуму і ўмельства. Зірніце вы на літары! Такіх Прыгожых я нідзе не бачыў і ніколі. Зірніце толькі, колькі навіны Увёу у друк Францышак Скарына! Вось старонкі - друкарам у прыклад Пранумярованы усе, вось верш ад верша Адлучаны двукроп ем, каб лягчэй Было чытаць і разумець іх сэнсум. Застаўкі дзіўныя. Партрэт выдаўцы! Хто гэткі майстра у цябе, мой сыне? {{Разбіўка|Георгій}}. Памочнік мой і друг мой Товій. {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Яго няма тут? {{Разбіўка|Георгій}}. Ён y Вільні. Майстэрству гэтаму я сам крыху Навучаны. {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. О, вашае «крыху» вялікшае за «шмат» У вельмі, вельмі многіх. Прадракаю, Што на узорах друку Скарыны Вучыцца будуць у Еўропе, што ў вякі Увойдзе ён, як прыклад дасканалай І шчырай працы на карысць асветы. {{Разбіўка|Георгій}}. Маёй тут працы менш. Вось ойча Сіман - Настаўнік мой з юнацтва - залатыя рукі! Ніхто на свеце так, здаецца, дасканала Не ведае майстэрства, прыгажосці Ручнога кніг пісання. Ён уклаў Сюды душу сваю. {{Разбіўка|А. Сіман}} ''(які дапамагаў увесь час рабочаму пераносіць у дом кнігі).'' Ты не хвалі занадта, Бо сурочыш. <small>(У гэты час Андржэяка з Мартай уносяць падносы з віном і закускамі).</small> {{Разбіўка|Георгій}}. Вось мой памочнік трэці і мой сябра, Які друкарню ўсю трымае на сабе, І ноч не спіць і дзень ён за работай, </poem><noinclude></noinclude> 6lqvudd6blmm2o1azn7iobp30t666em 104 29339 87452 2022-08-15T07:33:18Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem>Мой добры Андржэяка. То-сястра яго - Анёл ахоўнік наш, яна, як маці, Жыццёвы клопат з нашых душ здымае. Прашу садзіцца, другі, у застолле, Чым бог паслаў-хачу адзначыць свята Я вашых водведаў. ''(Андржэяку і Сіману.)'' Сядайце й вы, сябры. {{Разбіўка|Андржэя...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem>Мой добры Андржэяка. То-сястра яго - Анёл ахоўнік наш, яна, як маці, Жыццёвы клопат з нашых душ здымае. Прашу садзіцца, другі, у застолле, Чым бог паслаў-хачу адзначыць свята Я вашых водведаў. ''(Андржэяку і Сіману.)'' Сядайце й вы, сябры. {{Разбіўка|Андржэяка}} ''(бачачы, што Конач хоча паставіць на месца кнігу, якую ён разглядаў''). Дазвольце, я пастаўлю. <small>(Пакуль рассаджваюцца і наліваюць чаркі, ён ставіць кнігу і скідае з паліцы ключ. Марта уздрыгнула, бо бачыць, як да веранды накіроўваецца Штольц, які вышаў з сваіх дзвярэй).</small> {{Разбіўка|Андржэяка}} ''(нагінаецца і падымае ключ)''. Адкуль тут гэты ключ? Ты, Марта, Не ведаеш адкуль ён трапіць мог?.. {{Разбіўка|Марта}} (''спалохана''). Не ведаю. <small>(Уваходзіць Штольц).</small> {{Разбіўка|Штольц}}. Гут морген, доктар і шаноўныя паны! {{Разбіўка|Георгій}}. Гэр Штольц? Гут морген! Я прашу ў бяседу. Сядайце тут, суседзе! {{Разбіўка|Штольц}}. Па справе я, гэр доктар. <small>(Андржэяка накіроўваецца да яго, трымаючы ключ у руках. Штольц узіраецца ў ключ, але да яго свядомасці яшчэ не даходзіць, што за ключ у руках Андржэякі).</small> {{Разбіўка|Андржэяка}}. Мо' справу адкладзем, гэр Штольц, На час большш зручны? {{Разбіўка|Штольц}}. He! Іду я к адвакату, доктар, прад'явіць Вось гэтыя заёмныя лісты, што ласку Вы мелі падпісаць у розных крэдытораў. Їх тэрмін скончыўся. Калі я зараз Не атрымаю ўсё гатоўкай, я арышт На кнігі вашы і друкарню накладу. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Адкуль у вас лісты? {{Разбіўка|Штольц}}. Скупіў! {{Разбіўка|Андржэяка}}. Навошта?</poem><noinclude></noinclude> jtw0peesjxizy6cjpfyq1lqhpv6f0wf 104 29340 87453 2022-08-15T07:37:03Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Штольц}}. Для гешефта, гэр. {{Разбіўка|Георгій}} (''госцям''). Прашу я не зважаць і сілкавацца. Прабачце мне, я зараз. ''(Выходзіць з-за стала).'' {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}} (''таксама''). Касцёл нямецкі, Я пазнаю тваю руку, якую Ты да славянскай гл...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Штольц}}. Для гешефта, гэр. {{Разбіўка|Георгій}} (''госцям''). Прашу я не зважаць і сілкавацца. Прабачце мне, я зараз. ''(Выходзіць з-за стала).'' {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}} (''таксама''). Касцёл нямецкі, Я пазнаю тваю руку, якую Ты да славянскай глоткі прагна цягнеш! Залетась архібіскуп Майнцскі Забараніў у Нюрнбергу майму выдаўцу Гелцлю Друк чэшскіх кніжак, пад пагрозай Выгнання з горада. Сюды, у Прагу, Дайсці яго не можа забарона. І вось інакшы ход! {{Разбіўка|Георгій}} (''разглядаючы прад'яўленыя вексалі''). Заёмныя лісты сапраўдныя, гэр Штольц. Я аплаціць магу іх... праз поўгода... Часткова - і раней. А як папалі У вашы рукі гэтыя лісты Ад папяровай фабрыкі з Аўсбурга? {{Разбіўка|Штольц}}. Учора іх прывёз гэр Шульц Ад Шонтнергера з Аўсбурга з паперай. Паперу я забрау сабе, бо ведаў, Што аплаціць яе няма вам чым. {{Разбіўка|Георгій}}. Умове згодна заплаціць павінен Я ў Аўсбургу па гэтаму лісту. Рамана я, пляменніка, туды прасіў паехаць. {{Разбіўка|Штольц}}. Раман ваш у турму папаў. {{Разбіўка|Георгій}}. Раман? У турму? {{Разбіўка|Штольц}}. Шонтнергеру быў ліст такі Ад адваката з Рыгі. {{Разбіўка|Георгій}} (''спахмурнеў, падумаў''). Так... Я ў Аўсбург сёння выеду... {{Разбіўка|Штольц}}. Калі Не затрымае вас да выплаты пазыкі Турма, аб чым я клапаціцца буду. {{Разбіўка|Андрэяка}}. Вазьміце, прагная душа, мой дом Або у заклад, або і назаўсёды.</poem><noinclude></noinclude> 9c2o8ywz2ioqc9ukj9x4jlisk6jgcy0 104 29341 87454 2022-08-15T07:39:53Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: « {{Разбіўка|Георгій}}. Не, не, мой друг! Навошта? Дом не твой. Ён твой і Марты... {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Мы выдадзім заручнае пісьмо. {{Разбіўка|Штольц}}. Пісьмо пісьмом, гатоўкі ў вас няма. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ідзі адсюль, гэр Штольц, іначай Я гэтым вось...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude> {{Разбіўка|Георгій}}. Не, не, мой друг! Навошта? Дом не твой. Ён твой і Марты... {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Мы выдадзім заручнае пісьмо. {{Разбіўка|Штольц}}. Пісьмо пісьмом, гатоўкі ў вас няма. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ідзі адсюль, гэр Штольц, іначай Я гэтым вось ключом праб'ю твой чэрап. <small>(Тут толькі да Штольца дайшло).</small> {{Разбіўка|Штольц}}. Адкуль у вас мой ключ ад склепа? Я ранне усё яго дарэмна прашукаў. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Бяры, калі ты да яго прызнаўся. І як мага хутчэй знікай, а то... <small>(Штольц бярэ ключ, сыходзіць з веранды. Даходзіць да вежы, машынальна верцячы ключ у руках. Марта выслізвае услед і сочыць за ім праз кусты. Гэта заўважае айцец Сіман і неўзаметку выходзіць, нібы задумаўшыся. Георгій паміж тым зноў усаджвае гасцей).</small> {{Разбіўка|Георгій}}. Даруйце мне вы, дарагія госці, Што нечакана так бяседа Рукою невідочнай спынена была. Я п'ю за тое, каб і гэту перашкоду Пераадолеў розум і цярплівасць. Клаўдзіян. Мікулаш За свет, што нішчыць цемру, п'ю я. Мікулаш Конач. За перамогу сонца над агай ночы. Адсюль мы пойдзем к бургомістру Прагі, Дадзім пісьмо... Яно адтэрмінуе плату. Тым часам я... я вызвалю Рамана, І грошы будуць. Налівайце чашы. (Пакуль заціхшыя пад цяжарам думак госці прадаўжаюць бяседу, да Штольца што стаіць ля вежы, падыходзіць Адаму ён, не дачакаўшыся Штольца ў яго. хаце-вышаў на двор). А д а м. Штольц. Ну як, гэр Штольц, купілі дом? Я думаю... што узяць выгодней: Ці іх друкарню з кнігамі, ці дом? У вас заёмныя лісты?! Не у базыльянцаў? Вазьміце й мой. Адсоткаў дзесяць скіну. 149<noinclude></noinclude> 6rsxr3mo7h99iqsgbyyhqkbxbocmm6f 87455 87454 2022-08-15T07:49:25Z VasyaRogov 1510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Георгій}}. Не, не, мой друг! Навошта? Дом не твой. Ён твой і Марты... {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. Мы выдадзім заручнае пісьмо. {{Разбіўка|Штольц}}. Пісьмо пісьмом, гатоўкі ў вас няма. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ідзі адсюль, гэр Штольц, іначай Я гэтым вось ключом праб'ю твой чэрап. <small>(Тут толькі да Штольца дайшло).</small> {{Разбіўка|Штольц}}. Адкуль у вас мой ключ ад склепа? Я ранне усё яго дарэмна прашукаў. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Бяры, калі ты да яго прызнаўся. І як мага хутчэй знікай, а то... <small>(Штольц бярэ ключ, сыходзіць з веранды. Даходзіць да вежы, машынальна верцячы ключ у руках. Марта выслізвае услед і сочыць за ім праз кусты. Гэта заўважае айцец Сіман і неўзаметку выходзіць, нібы задумаўшыся. Георгій паміж тым зноў усаджвае гасцей).</small> {{Разбіўка|Георгій}}. Даруйце мне вы, дарагія госці, Што нечакана так бяседа Рукою невідочнай спынена была. Я п'ю за тое, каб і гэту перашкоду Пераадолеў розум і цярплівасць. {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. За свет, што нішчыць цемру, п'ю я. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. За перамогу сонца над агідай ночы. Адсюль мы пойдзем к бургомістру Прагі, Дадзім пісьмо... Яно адтэрмінуе плату. {{Разбіўка|Георгій}}. Тым часам я... я вызвалю Рамана, І грошы будуць. Налівайце чашы. <small>(Пакуль заціхшыя пад цяжарам думак госці прадаўжаюць бяседу, да Штольца, што стаіць ля вежы, падыходзіць Адам: ён, не дачакаўшыся Штольца ў яго хаце-вышаў на двор).</small> {{Разбіўка|Адам}}. Ну як, гэр Штольц, купілі дом? {{Разбіўка|Штольц}}. Я думаю... што ўзяць выгодней: Ці іх друкарню з кнігамі, ці дом? {{Разбіўка|Адам}}. У вас заёмныя лісты?! Не ў базыльянцаў? Вазьміце й мой. Адсоткаў дзесяць скіну.</poem><noinclude></noinclude> myiuwoga8uzv4gt95s6akcers75pj5m 104 29342 87456 2022-08-15T08:13:25Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>на ўсмешлівага джэнтльмена з тупой пакорлівасцю, якая, відавочна, задаволіла ўсмешлівага джэнтльмена, бо той загадаў яму ісці ўніз, пасля таго як некалькі секунд разглядаў яго моўчкі і даў яму зразумець, што прымае яго да сябе па службу. Вось якім чынам Роб Тачыльшчых паступіў да містэра Каркера, і яго пачцівая адданасць гэтаму джэнтльмелу ўмацоўвалася і ўзрастала, калі толькі гэта магчыма, з кожнай хвілінай. Ён служыў ужо некалькі месяцаў, калі аднойчы, рана досвіткам, ён расчыніў калітку перад містэрам Домбі, які прыехаў, як было дамоўлена, паснедаць з яго гаспадаром. У той-жа момант сам гаспадар імкліва кінуўся сустракаць важнага госця і вітаць яго ўсімі сваімі зубамі. — Я ніколі не спадзяваўся бачыць вас тут, — сказаў Каркер, калі дапамог яму злезці з каня. — Гэта выключны дзень у маім календары! Ніякая падзея не з'яўляецца асабліва выдатнай для такога чалавека, як вы, якому даступна ўсё; але для такога чалавека, як я, справа зусім іншая. — У вас тут зроблена з густам, Каркер, — сказаў містэр Домбі, спыніўшыся сярод палянкі і акінуўшы позіркам навакол. — Вы хацелі гэта сказаць, — адазваўся Каркер. — Дзякую вам. — Мне здаецца, кожны мог-бы гэта сказаць, — сказаў містэр Домбі з ганарыста-апякўнскім выглядам. — Наколькі гэта магчыма, месцейка вельмі выгаднае і надзвычай добра ўстроена… вельмі элегантнае! — Наколькі гэта магчыма. Зусім правільна! — адказаў Каркер безуважліва. — Яно мае патрэбу ў гэтай агаворцы. Ну, мы ўжо дастаткова аб ім пагаварылі. Вы хацелі пахваліць яго, і я ўдзячан. Ці не зробіце ласку зайсці? Увайшоўшы ў дом, містэр Домбі адзначыў — і для гэтага ў яго былі падставы — выкананую з густам аддзелку і камфартабельную абстаноўку. Містэр Каркер са сваёй паказной пакорлівасцю сустрэў гэту заўвагу ветлівай усмешкай і сказаў, што разумее далікатны яе сэнс і цэніць яе, але ў сапраўднасці катэдж, які ён ні бедны, досыць добры для чалавека ў яго становішчы — лепш, магчыма, чым належыць яму мець. — Але вам, які так высока стаіць, магчыма, ён здаецца выгоднейшым, чым ёсць на самай справе, — прадаўжаў Каркер, расцягваючы да вушэй свой ілжывы рот. — Манархі бачаць прывабнасць у жыцці беднякоў. Пры гэтым ён зырка паглядзеў на містэра Домбі і зырка ўсміхнуўся, паглядзеў яшчэ больш зырка і ўсміхнуўся яшчэ больш зырка, калі містэр Домбі, стаўшы перад камінам у позу, якую так часта пераймаў яго памочнік, паглядзеў на вісеўшыя на сценах карціны. Пакуль халодны позірк Домбі слізгаў па карцінах, пільны позірк Каркера накіроўваўся за яго позіркам і прыстасоўваўся да яго, нібы адзначаючы, куды ён накірован. Калі ён затрымаўся на адной карціне, Каркер, здавалася, затаіў дух — такім каціным і настарожаным было яго выследжванне, —<noinclude></noinclude> awj7qpat2gqdgd3k023qbu4b52lofia 104 29343 87459 2022-08-15T08:35:16Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>але позірк яго апекуна слізгануўся па гэтай карціне таксама, як і па іншых, і, відавочна, яна зрабіла на яго ўражанне не большае, чым усе астатнія. Каркер паглядзеў на карціну — гэта быў партрэт жанчыны, падобнай да Эдзіт, — як на жывое стварэнне, са злосным, бязгучным смехам, выкліканым, здавалося, ёю, але па сутнасці гэта было высмейванне вялікага чалавека, які, нічога не падазраючы, стаяў каля яго. Неўзабаве было падана снеданне, і, прапанаваўшы містэру Домбі крэсла, павернутае спінкай да карціны, ён сеў на сваё звычайнае месца тварам да яе. Містэр Домбі быў нават больш паважным, чым звычайна, і надзвычай маўклівым. Папугай, гушкаючыся ў пазалочаным кальцы ў сваёй прыгожай клетцы, дарэмна стараўся прыцягнуць да сябе ўвагу, бо Каркер надта пільна наглядаў свайго госця, каб звяртаць увагу на птушку, а госць, паглыблены ў развагі, сядзеў з задуменнай, каб не сказаць — хмурнай, мінай, не адрываючы вачэй ад абруса. Што датычыцца Роба, які прыслугоўваў за сталом, то яму, прысвяціўшаму ўсе сілы і здольнасці назіранню за сваім гаспадаром, бадай ці прышло ў галаву, што госць быў тым самым вялікім джэнтльменам, да якога прывезлі яго ў маленстве, як сведчанне аб здароўі сям'і, і якому ён быў абавязан скуранымі штонікамі. — Дазвольце запытацца, — сказаў нечакана Каркер, — як здароўе місіс Домбі? Містэр Домбі пачырванеў, адказваючы: — Місіс Домбі здарова. Вы мне напомнілі, Каркер, што я хацеў аб сім-тым пагутарыць з вамі. — Робін, вы можаце пайсці, — загадаў гаспадар, чый мяккі голас прымусіў Робіна ўздрыгануцца і схавацца, прычым ён да апошняй хвіліны не спускаў вачэй са свайго апекуна. — Вы, вядома, не памятаеце гэтага хлопчыка? — дадаў Каркер, калі аблытаны сецямі Тачыльшчык пайшоў. — Не, — сказаў містэр Домбі з велічным роўнадушшам. — Малаверагодна, каб аб ім памятаў такі чалавек, як вы. Бадай ці гэта магчыма, — прамармытаў містэр Каркер. — Але ён належыць да той сям'і, дзе вы знайшлі карміліцу. Магчыма, вы прыпамінаеце, што велікадушна ўзялі на сябе клопаты аб яго адукацыі? — Гэта той самы хлопчык? — нахмурыўшыся, запытаўся містэр Домбі. — Здаецца, ён не робіць гонару атрыманай адукацыі? — Так, думаю, што гэта паскудны блазнюк, — паціскаючы плячыма, адказаў Каркер. — Такая ў яго рэпутацыя. Але справа вось у чым: я ўзяў яго да сябе на службу, бо ён, не маючы магчымасці знайсці сабе месца, уявіў (думаю, яму ўнушылі гэга дома), быццам мае нейкія правы на вас, і заўсёды дабіваўся выпадку звярнуцца да вас з просьбай. І хоць устаноўленыя і прызнаныя адносіны мае да вашага дома носяць выключна дзелавы харак-<noinclude></noinclude> bdfy8swr1o292xd8mbeoy6ietmpuwab 104 29344 87460 2022-08-15T08:59:14Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>тар, але я адчуваю такую адвольную цікавасць да ўсяго, што вас датычыць, што… Ён зноў запнуўся, нібы стараючыся выявіць, ці дастаткова ён паспеў разварушыць містэра Домбі. І зноў, падтрымліваючы рукою падбародак, скоса паглядзеў на карціну. — Каркер, — сказаў містэр Домбі, — я цаню тое, што вы не абмяжоўваеце вашай… — Службы, — падказаў усміхаючыся гаспадар дома. — Не, я лічу за лепшае сказаць — вашай увагі, — запярэчыў містэр Домбі, вельмі добра разумеючы, што робіць яму вельмі прыемны камплімент, — нашымі чыста дзелавымі адносінамі. Прыкладам таму служаць вашы клопаты пра мае пачуцці, надзеі і расчараванні, аб чым сведчыць гэты нязначны выпадак, які вы ўспомнілі. Я вам удзячны, Каркер. Містэр Каркер павольна нахіліў галаву і вельмі асцярожна пацёр рукі, нібы баяўся якім-небудзь рухам перапыніць давяральную размову містэра Домбі. — Ваша паведамленне вельмі своечасова, — прадаўжаў містэр Домбі пасля нядоўгіх ваганняў, — бо яно расчышчае шлях да тае тэмы, якую я маю намер закрануць, і напамінае мне, што мае словы зусім не ўстанаўляюць нейкіх новых дачыненняў паміж намі, хоць, магчыма, і сведчаць аб большай даверлівасці з майго боку, чым тая, якой я да гэтага часу… — Удастойвалі мяне! — падказаў Каркер, зноў нахіляючы галаву. — Не буду гаварыць аб тым, наколькі я ўшанаваны гэтым. Такі чалавек, як вы, вельмі добра ведае, які вялікі гонар можа ён пры жаданні зрабіць. — Місіс Домбі і я, — сказаў містэр Домбі, з велічнай безуважлівасцю прапусціўшы міма вушэй гэты камплімент, — не прышлі да згоды па некаторых пытаннях. Мы як быццам яшчэ не разумеем адзін аднаго. Місіс Домбі павінна сяму-таму навучыцца. — Місіс Домбі вызначаецца многімі рэдкімі і прывабнымі якасцямі і, бясспрэчна, прывыкла да таго, каб ёй курылі фіміям, — сказаў гэты ліслівы, хітры назіральнік, які заўважаў кожны яго позірк і змены ў голасе. — Але там, дзе ёсць любоў, пачуцці абавязку і пашаны, — там усе маленькія промахі будуць быстра загладжаны. Містэру Домбі мімаволі ўявіўся твар, павернуты да яго ў будуары яго жонкі, калі ўладная рука паказвала на дзверы; і, успомніўшы, як адлюстроўваліся на ім любоў, пачуццё абавязку і пашаны, ён адчуў, што кроў прыліла да яго шчокаў, а гэта заўважылі зыркія вочы, якія пазіралі на яго. — Місіс Домбі і я, — прадаўжаў ён, — гутарылі, незадоўга да смерці місіс Ск'ютон, аб прычынах маёй незадаволенасці. Аб ёй вы можаце мець некаторае ўяўленне, бо былі сведкам таго, што адбылося паміж місіс Домбі і мною, калі вы былі ў нас… у мяне ў доме.<noinclude></noinclude> nrvkklgveb2ngzval20po5rmrb1nnhe 14 29345 87466 2022-08-15T09:04:15Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{Вікіпэдыя}} {{DEFAULTSORT:Нёманскі, Янка}} [[Катэгорыя:Катэгорыі аўтараў]]» wikitext text/x-wiki {{Вікіпэдыя}} {{DEFAULTSORT:Нёманскі, Янка}} [[Катэгорыя:Катэгорыі аўтараў]] hv80cgs4irdbquopug8u3xup2rp8s82 14 29346 87467 2022-08-15T09:04:38Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{Вікіпэдыя}} {{DEFAULTSORT:Станкевіч, Уладзіслава}} [[Катэгорыя:Катэгорыі аўтараў]]» wikitext text/x-wiki {{Вікіпэдыя}} {{DEFAULTSORT:Станкевіч, Уладзіслава}} [[Катэгорыя:Катэгорыі аўтараў]] 8dt01lhtdw18c3mzqd72vfnzpo5wjiy 104 29347 87475 2022-08-15T09:15:45Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> — Калі я так шкадаваў, што прысутнічаў! — сказаў з усмешкай Каркер. — Я ганаруся вашай асаблівай увагай, як і належыць ганарыцца чалавеку ў маім становішчы, хоць я нічым яе не заслужыў. Вы можаце рабіць што хочаце, не ўніжаючы сябе, я-ж, заслужыўшы гонар быць пазнаёмленым з місіс Домбі, перш чым ёй быў дан высокі гонар насіць ваша імя, я, будзьце ўпэўнены, амаль шкадаваў у той вечар, што на маю долю выпала такое шчасце. Тая акалічнасць, што хтосьці, заслужаны яго міласцей і апякунства, мог пры якіх-бы там ні было акалічнасцях аб гэтым шкадаваць, было незразумела містэру Домбі. Таму ён сказаў з вялікай годнасцю: — Сапраўды? Але чаму-ж, Каркер? — Думаю, што місіс Домбі, — адказваў памочнік, якому ён давяраў, — якая ніколі не мела прыхільнасці да мяне, думаю, што місіс Домбі бадай ці даруе за мой нявінны ўдзел у той размове. Ваша нездаволенне — справа сур'ёзная, вы гэта, зразумела, ведаеце. І выклікаць яго ў прысутнасці трэцяй асобы… — Каркер, — ганарліва сказаў містэр Домбі, — адважуся думаць, што ў першую чаргу належыць лічыцца са мною? — О! Ці могуць быць якія-небудзь сумненні? — адказаў той з нецярплівасцю, як чалавек, які пацвярджае ўсім вядомы і бясспрэчны факт. — Думаю, што місіс Домбі займае другое месца, калі справа датычыць нас абодвух, — сказаў містэр Домбі. — Хіба не праўда? — Ці не праўда? — паўтарыў Каркер. — Хіба вы не ведаеце лепш за ўсіх, што вам няма чаго пытацца? — У такім выпадку я спадзяюся, Каркер, — сказаў містэр Домбі, — вашы шкадаванні аб нездаволенні місіс Домбі могуць быць амаль уроўнаважаны вашай задаволенасцю пры думцы аб тым, што вы захавалі маё давер'е і добрую пра вас думку. — Бачу, што я меў няшчасце, — адказаў Каркер, — выклікаць яе нездаволенне. Місіс Домбі гаварыла вам аб гэтым? — Місіс Домбі выказвала розныя погляды, — сказаў містэр Домбі з ганарыстай халоднасцю і абыякавасцю, — якіх я не падзяляю і якія не маю намеру абмяркоўваць або ўспамінаць. Як я ўжо казаў вам, не так даўно я прад'явіў місіс Домбі вядомыя патрабаванні адносна пачцівасці і пакорлівасці ў сямейным жыцці, якіх я лічыў патрэбным дамагацца. Мне не ўдалося пераканаць місіс Домбі ў неабходнасці зараз-жа змяніць яе паводзіны, дзеля яе ўласнага спакою і шчасця, а таксама маёй годнасці. І я сказаў місіс Домбі, што, калі мне патрэбна будзе зноў выказаць пратэст, я перадам ёй сваю думку праз вас, маю давераную асобу. А цяпер, Каркер, — прадаўжаў містэр Домбі, — я, ніколькі не вагаючыся, кажу вам, што ''даб'юся'' свайго. Са мною жартаваць нельга. Місіс Домбі павінна зразумець, што мая воля — закон і што я не маю намеру рабіць выключэнні з сваіх жыццёвых правіл. Будзьце ласкавы ўзяць на сябе гэта даручэнне, якое,<noinclude></noinclude> rz6ias53f8vzbmxbwzm0c7heqx3txc7 104 29348 87476 2022-08-15T09:26:13Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''Дапіcкі да рыеункоу.'''|памер=140%}} {{Накіравальная рыса|6em|height=2px}} ''Стр. 7''. '''Гранічны камень княжества Полацкаго''' ляжыць у Магілеўскай губэрні памеж мястэчкам Кохановам і Оршай (7 вёрст ад Коханава і 24 вярсты ад Оршы к кала вёскі Лісьцінова). Каме...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Дапіcкі да рыеункоу.'''|памер=140%}} {{Накіравальная рыса|6em|height=2px}} ''Стр. 7''. '''Гранічны камень княжества Полацкаго''' ляжыць у Магілеўскай губэрні памеж мястэчкам Кохановам і Оршай (7 вёрст ад Коханава і 24 вярсты ад Оршы к кала вёскі Лісьцінова). Каменб гэты мае 4 крокі у доўжкі і 3 крокі у шыркі, выстае з з {{Абмылка|замлі|зямлі}} на 4-4 цалі. {{Абмылка|Нап сана|Напісана}} на ім: «в лето 6679 (1171) месяца мая в 7 день доспен (устроен) крэст сій. Господі помозі рабу своему Васілію в крэшчэніі іменем Рогволоду сыну Борысову». Полацкі князь Рогволод Барысавіч (хрысьціянскае імя яго Васіль) быў князем {{Абмылка|Полацк м|Полацкім}}, Слуцкім і Друцкім; паёр у 1223 гаду на 69 гаду жыцьця у гор. Юрьеве (Дорпаце). Другі падобны камень лежаў кала гор. Дзісны у старане Дрыссы (7 вёрст ад вёскі Асіноўкі). ''Стр. 8''. '''Руіны замчышча ў Кокенгаўзэне'''. Палудзенная часьць Лівоніі (латышскаго краю) з даўных часоў была ў залежнасьці ад Полацка, Кукейноскі (цяпер Кокенгаўзэн) замак прыналежаў да князя Васіля Рогволодовіча;ў 1208 гаду гэты замак ад полацкаго князя адабралі крыжакі і з гэтаго часу ён быў ужо ў іх руках. ''Стр. 9''. '''Руіны замчышча ў Новагрудку'''. Навагрудак — адзін з найстарэйшых Крывічанскіх гарадоў. Новагрудзкан княжство ў даўные часы насіло названьне '''Чорнай Русі'''. Замак. катораго руіны мы на гэтым рысунку, пастроены быў у XI сталецьці па грамадным да-гістарычным гарадзішчы. Хто гэты замак будаваў — нет ведама. Пад 1128 годам летапісі успамінаюць аб Новагрудку, як а сталіцы удзельнаго княжства, а пад 1227 успамінаецца удзельны Новагрудзкі князь Ізяслаў. У 1240 гаду татары зруйнавалі горад і замак. Як пішэ летапісь Быхоўца, Новагрудак каля 1235 году быў сталіцай Літоўска-Рускаго гасударства. Мы ўжо ведаем аб тым, якое высокае значэньне меў гэты горад за часоў Міндоўга. Ў 1250 гаду ў Новагрудку хрысьціўся на каталіка князь Міндоўг, а разам і каранаваўся на Літоўскаго караля каронай, каторую прыслаў яму Папеж Іноцэнты III. Калі вялікі князь Гедымін пасяліўся у<noinclude></noinclude> q1yawp3tneo24gz5s7caq1uyp0bv12y 87477 87476 2022-08-15T09:26:22Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Дапіcкі да рысункоу.'''|памер=140%}} {{Накіравальная рыса|6em|height=2px}} ''Стр. 7''. '''Гранічны камень княжества Полацкаго''' ляжыць у Магілеўскай губэрні памеж мястэчкам Кохановам і Оршай (7 вёрст ад Коханава і 24 вярсты ад Оршы к кала вёскі Лісьцінова). Каменб гэты мае 4 крокі у доўжкі і 3 крокі у шыркі, выстае з з {{Абмылка|замлі|зямлі}} на 4-4 цалі. {{Абмылка|Нап сана|Напісана}} на ім: «в лето 6679 (1171) месяца мая в 7 день доспен (устроен) крэст сій. Господі помозі рабу своему Васілію в крэшчэніі іменем Рогволоду сыну Борысову». Полацкі князь Рогволод Барысавіч (хрысьціянскае імя яго Васіль) быў князем {{Абмылка|Полацк м|Полацкім}}, Слуцкім і Друцкім; паёр у 1223 гаду на 69 гаду жыцьця у гор. Юрьеве (Дорпаце). Другі падобны камень лежаў кала гор. Дзісны у старане Дрыссы (7 вёрст ад вёскі Асіноўкі). ''Стр. 8''. '''Руіны замчышча ў Кокенгаўзэне'''. Палудзенная часьць Лівоніі (латышскаго краю) з даўных часоў была ў залежнасьці ад Полацка, Кукейноскі (цяпер Кокенгаўзэн) замак прыналежаў да князя Васіля Рогволодовіча;ў 1208 гаду гэты замак ад полацкаго князя адабралі крыжакі і з гэтаго часу ён быў ужо ў іх руках. ''Стр. 9''. '''Руіны замчышча ў Новагрудку'''. Навагрудак — адзін з найстарэйшых Крывічанскіх гарадоў. Новагрудзкан княжство ў даўные часы насіло названьне '''Чорнай Русі'''. Замак. катораго руіны мы на гэтым рысунку, пастроены быў у XI сталецьці па грамадным да-гістарычным гарадзішчы. Хто гэты замак будаваў — нет ведама. Пад 1128 годам летапісі успамінаюць аб Новагрудку, як а сталіцы удзельнаго княжства, а пад 1227 успамінаецца удзельны Новагрудзкі князь Ізяслаў. У 1240 гаду татары зруйнавалі горад і замак. Як пішэ летапісь Быхоўца, Новагрудак каля 1235 году быў сталіцай Літоўска-Рускаго гасударства. Мы ўжо ведаем аб тым, якое высокае значэньне меў гэты горад за часоў Міндоўга. Ў 1250 гаду ў Новагрудку хрысьціўся на каталіка князь Міндоўг, а разам і каранаваўся на Літоўскаго караля каронай, каторую прыслаў яму Папеж Іноцэнты III. Калі вялікі князь Гедымін пасяліўся у<noinclude></noinclude> 0yhx8fcx5x6z24rze4d2tpl3sn2v5nx 87479 87477 2022-08-15T09:35:48Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Дапіcкі да рысункоу.'''|памер=140%}} {{Накіравальная рыса|6em|height=2px}} {{Водступ|2|em}}''Стр. 7''. '''Гранічны камень княжества Полацкаго''' ляжыць у Магілеўскай губэрні памеж мястэчкам Кохановам і Оршай (7 вёрст ад Коханава і 24 вярсты ад Оршы к кала вёскі Лісьцінова). Каменб гэты мае 4 крокі у доўжкі і 3 крокі у шыркі, выстае з з {{Абмылка|замлі|зямлі}} на 4-4 цалі. {{Абмылка|Нап сана|Напісана}} на ім: «в лето 6679 (1171) месяца мая в 7 день доспен (устроен) крэст сій. Господі помозі рабу своему Васілію в крэшчэніі іменем Рогволоду сыну Борысову». Полацкі князь Рогволод Барысавіч (хрысьціянскае імя яго Васіль) быў князем {{Абмылка|Полацк м|Полацкім}}, Слуцкім і Друцкім; паёр у 1223 гаду на 69 гаду жыцьця у гор. Юрьеве (Дорпаце). Другі падобны камень лежаў кала гор. Дзісны у старане Дрыссы (7 вёрст ад вёскі Асіноўкі). {{Водступ|2|em}}''Стр. 8''. '''Руіны замчышча ў Кокенгаўзэне'''. Палудзенная часьць Лівоніі (латышскаго краю) з даўных часоў была ў залежнасьці ад Полацка, Кукейноскі (цяпер Кокенгаўзэн) замак прыналежаў да князя Васіля Рогволодовіча;ў 1208 гаду гэты замак ад полацкаго князя адабралі крыжакі і з гэтаго часу ён быў ужо ў іх руках. {{Водступ|2|em}}''Стр. 9''. '''Руіны замчышча ў Новагрудку'''. Навагрудак — адзін з найстарэйшых Крывічанскіх гарадоў. Новагрудзкан княжство ў даўные часы насіло названьне '''Чорнай Русі'''. Замак. катораго руіны мы на гэтым рысунку, пастроены быў у XI сталецьці па грамадным да-гістарычным гарадзішчы. Хто гэты замак будаваў — нет ведама. Пад 1128 годам летапісі успамінаюць аб Новагрудку, як а сталіцы удзельнаго княжства, а пад 1227 успамінаецца удзельны Новагрудзкі князь Ізяслаў. У 1240 гаду татары зруйнавалі горад і замак. Як пішэ летапісь Быхоўца, Новагрудак каля 1235 году быў сталіцай Літоўска-Рускаго гасударства. Мы ўжо ведаем аб тым, якое высокае значэньне меў гэты горад за часоў Міндоўга. Ў 1250 гаду ў Новагрудку хрысьціўся на каталіка князь Міндоўг, а разам і каранаваўся на Літоўскаго караля каронай, каторую прыслаў яму Папеж Іноцэнты III. Калі вялікі князь Гедымін пасяліўся у<noinclude></noinclude> i7i61om7fvot0rrqvdnjk5iwtnjgxel 104 29349 87478 2022-08-15T09:35:30Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «Троках, а пасьля перавёў вялікокняжэцкую сталіцу ў Вільню. Новагрудак стаў ізноў удзельным княжствам. За часоў {{Абмылка|В тоўта|Вітоўта}} Новагрудак лічыўся ешчэ старой сталіцай Літоўска-Рускаго гасударства. Некаторые важнейшые {{Абмылка|гасударстьен...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>Троках, а пасьля перавёў вялікокняжэцкую сталіцу ў Вільню. Новагрудак стаў ізноў удзельным княжствам. За часоў {{Абмылка|В тоўта|Вітоўта}} Новагрудак лічыўся ешчэ старой сталіцай Літоўска-Рускаго гасударства. Некаторые важнейшые {{Абмылка|гасударстьеные|гасударственые}} акты пісаліся ў гэтай старой сталіцы; так, напрыклад, у 1419 гаду заснаваньне беларускай мітрополіі адбылося ў Новагрудку. Кароль Ягайло ў 1482 гаду тут венчаўся і спраўляў вясельле с княжной Сонькай Гольшанскай. У 1444 гаду вялікокняжэцкая сталіца была заменена на глаўны воеводзкі горад, да катораго былі далучэны Волкавыск, Слонім і Слуцк. У 1449 гаду тут адбыўся сэйм вялікаго княжства Літоўскаго. Горад шмат перанёс ад татарскіх напасьцей, крыжацкіх і маскоўскіх. Масква воладзела Новагрудкам с 1654 да 1660 году. С 1581 да 1775 году тут праз кожные два гады збіраўся трыбунал (глаўны суд у Літоўск. гас.). У 1651 гаду пажар вынішчыў большую часьць горада, і з гэтаго часу Новагрудак страціў даўнае свае значэньне сталічнаго места, сходзячы памалу на ступень малога гарадка. Пасьля прылучэньня Беларусі да Расеі, Новагрудак стаў паветовым горадам Слонімскаго наместніцства, а ў 1797 гаду — Літоўскай губэрні, ў 1801 Гродзенскай і, наканец, у 1842 гаду паветовым горадам Мінскай губэрні. {{Водступ|2|em}}''Стр. 10''. '''Печатка кн. Міндоўга'''. Печатка гэта знаходзіцца у прыватных руках і належыцб да збороў рэдкасьцей, назначэных у беларускі навуковы музэй. Літэроў, вырэзаных на гэтай печатцы, дагэтуль ніхто ня мог ешчэ прачытаць. {{Водступ|2|em}}''Стр. 19'''. '''Руіны Троцкаго замчышча'''. Трок ёсць двое: Старые і Новые Трокі. Старые Трокі належаць да найдаўнейшых гарадзішч на Літоўска-Беларускай зямлі. Ужо ў X сталецьці Трокі былі удзельным княжствам. Ў XIV сталецьці крыжакі знішчылі замак у Старых Троках, але сьлед яго відаць ешчэ і цяпер. Цяпер гэта невялічкае мястэчка. {{Водступ|2|em}}Новые Трокі заложэны Гедымінам. Тут была другая сталіца (пасьля Новагрудка, княжства Літоўска-Рускаго. Трокі лежаць на полувострові, бо с трох старон яго ахапілі вазеры, і толькі з стараны віленскай дарогі вузкі перашыек вядзе ў горад. На берэзі возера Гедымін пабудаваў замак, с катораго захаваліся дзьве башты і частка сьцяны, ёсьць і ўход у падзямельля. Але слава ТГрок — гэта разваліны замка (паказаные на гэтым рысунку), каторы быў пабу-<noinclude></noinclude> l2qetanqwjxb12ixy3oj4wzir5wowag 104 29350 87480 2022-08-15T09:38:03Z RAleh12 3563 /* Не правераная */ Новая старонка: «спадзяюся, не з'яўляецца для вас непрыймальным, калі яно ад мяне, хоць-бы вы і выказвалі пачцівае шкадаванне — за яго я ад імя місіс Домбі. І, я ўпэўнены, вы зробіце ласку і выканаеце яго так старанна, як і ўсякі іншы абавязак. — Вы ведаеце, — сказаў містэр...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh12" /></noinclude>спадзяюся, не з'яўляецца для вас непрыймальным, калі яно ад мяне, хоць-бы вы і выказвалі пачцівае шкадаванне — за яго я ад імя місіс Домбі. І, я ўпэўнены, вы зробіце ласку і выканаеце яго так старанна, як і ўсякі іншы абавязак. — Вы ведаеце, — сказаў містэр Каркер, — што вам дастаткова загадаць мне. — Ведаю, — сказаў містэр Домбі, велічна выказваючы сваю згоду, — што мне дастаткова вам загадаць. Я лічу неабходным зрабіць захады да далейшых крокаў. Місіс Домбі — лэдзі, вядома, надзеленая высокімі годнасцямі, каб… — Каб зрабіць гонар нават вашаму выбару, — падказаў Каркер з ліслівай усмешкай. — Так, калі вы хочаце скарыстаць гэты выраз, — унушальным тонам сказаў містэр Домбі. — У сучасны момант я не заўважаю, каб місіс Домбі аказвала яму належны гонар. Ёсць дух супроцьдзеяння ў місіс Домбі, які патрэбна знішчыць, які патрэбна зламаць. Місіс Домбі, як відаць, не разумее, — энергічна сказаў містэр Домбі, — што сама думка аб супроцьдзеянні здаецца мне страшэннай і недарэчнай. — Мы, у Сіці, ведаем вас лепш, — адазваўся Каркер, усміхаючыся і расцягваючы рот да вушэй. — Вы ведаеце мянё лепш, — паўтарыў містэр Домбі. — Спадзяюся. Такім чынам, я хачу, Каркер, каб вы патурбаваліся паведаміць місіс Домбі ад майго імя, што я павінен напомніць ёй аб нашай размове і некалькі здзіўлен, чаму яна яшчэ не падзейнічала. Што я павінен настойваць на ўзгадненні ёю сваіх учынкаў з патрабаваннямі, якія былі прад'яўлены ёй у гэтай размове. Што я нездаволены яе паводзінамі. Што я вельмі імі нездаволены. І што я вымушан буду, як гэта ні сумна, перадаць праз вас яшчэ больш непрыемныя і дакладныя прадпісанні, калі разважлівы розум і належная кемлівасць не прымусяць яе падначаліцца маім жаданням, як гэта зрабіла першая місіс Домбі і — думаю, я магу дадаць — як зрабіла-б усякая іншая лэдзі на яе месцы. — Першая місіс Домбі была вельмі шчасліва, — сказаў Каркер. — Першая місіс Домбі вызначалася разважлівым розумам, — сказаў містэр Домбі з благароднай спагадай да памёршай, — і я не мог ёй адмовіць у тонкай кемлівасці. — Як вы думаеце, міс Домбі падобна да сваёй маткі? — запытаўся Каркер. Твар містэра Домбі ў момант зрабіўся злавесным. Памочнік, якому ён давяраў, сачыў за ім пільна. — Я закрануў балючую тэму, — сказаў ён з украдчывым шкадаваннем, якое супярэчыла выразу яго загарэўшыхся вачэй. — Прашу вас, прабачце мне. Прашу вас, прабачце. — Каркер, — сказаў містэр Домбі з пабялелымі губамі, шмыгаючы позіркам па стале і гаворачы злёгку змяніўшымся гола-<noinclude></noinclude> 5a5s74eakvqwuqtunhav78jlz4nh5xj 104 29351 87482 2022-08-15T10:18:26Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «даваны на вострові возер Гальва. Замак займаў увесь востроў — каля 2 дзес. зямлі. Замак быў збудованы ў чыстым готыцкім стылю; сьцены яго надта грубые. Будованы ён пры Кейстуце. Тут жылі: Кейстут, Ольгерд, Вітоўт, Казімір і Александр Ягайловічы. Да поўнай...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>даваны на вострові возер Гальва. Замак займаў увесь востроў — каля 2 дзес. зямлі. Замак быў збудованы ў чыстым готыцкім стылю; сьцены яго надта грубые. Будованы ён пры Кейстуце. Тут жылі: Кейстут, Ольгерд, Вітоўт, Казімір і Александр Ягайловічы. Да поўнай руіны дайшоў замак у 1600 гаду пасьля пажару за панаваньня Яна Казіміра. ''Стр. 13''. '''Печаткі кн. Кейстут'''. ''Стр. 15''. '''Владыслаў-Якоў Ягайло'''. Ягайло быў сынам Ольгерда з другой жонкі, Юліяны, княжны Тверской. Пры бацьку Ягайло быў удзельным князем у Вітэбску, а пасьля сьмерці свайго бацькі стаў вялікім князем Літоўскім (1377—1386). У 1386 гаду Ягайло прыняў каталіцтво (дзіцяцей ешчэ ён быў хрышчон павэдлуг усходняго грэцкаго абраду іменем Якоў) і другое імя Владыслаў ды абвенчаўся у Кракове з Ядвігай, каралевай польскай, і там астаўся каралём польскім (1386—1434) Другой жонкай пасьля сьмерці Ядвігі была Софія, княжна Гольшанская. Тут гожа будзе сказаць, што Ягайло, будучы каралём польскім, ня умеў зусім гаварыць па польску; гаварыў ён па беларуску. (Гл. аб гэтым: '''W. A. Maciejowski''': {{Абмылка|Pamiętn ki|Pamiętniki}} o dziejach, piśmiennictwie i prawodawstwie Słowian, t. 1, str. 349 і '''Первольфъ''': Славяне… III, ч. II, стр. 161 (выноска). Рысунак гэты зроблены з абразка, робленаго на шкле; падпісана пад ім: „'''Rys. F. Szołomicki 10 Septembra 1849 r. w Olsie'''“. {{Абмылка|Н жэй|Ніжэй}} вялікшымі літэрамі: „'''Vladislaus Jagiełło. Fun.: Ecclesiae et monastery istius AnnoDomini 1409'''“. ''Стр. 15 і 24''. '''Вялікі князь Вітоўт'''. Зродны брат Ягайлы,сын Кейстута (Кейстут родны брат Ольгерда). Вітоўт быў вялікім князем з 1392 да 1430 году. (Гл. тэкст). ''Стр. 20''. '''Беларуская кроніка (летапісь) аб вялікіх князёх Літоўска-Рускіх'''. Як мы ўжо ведаем, мова беларуская была гасударственай мовай у княжстве Літоўскім. На гэтым рысунку адбіта страніца (натуральнай велічыні) „Літоўскай“ кронікі; як бачым, пісана яна кірыліцай па беларуску з наваротам на цэркоўва-славянскую мову, бо тагочасные вучоные лічылі яе прыкрасай і стараліся як мага больш пісаць па вучонаму. Кроніка гэта знаходзіцца ў бібліотэцы Красінскіх у Варшаве (№ 408 (3701) л. 73). Пісана яна ў XVI сталецьці. . Зродны брат Ягайлы; сып ўт быў вялікім кня-<noinclude></noinclude> ej2x2de9pq0jkaztfdad8rhtzdnxrx7 87483 87482 2022-08-15T10:21:41Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>даваны на вострові возер Гальва. Замак займаў увесь востроў — каля 2 дзес. зямлі. Замак быў збудованы ў чыстым готыцкім стылю; сьцены яго надта грубые. Будованы ён пры Кейстуце. Тут жылі: Кейстут, Ольгерд, Вітоўт, Казімір і Александр Ягайловічы. Да поўнай руіны дайшоў замак у 1600 гаду пасьля пажару за панаваньня Яна Казіміра. {{Водступ|2|em}}''Стр. 13''. '''Печаткі кн. Кейстут'''. {{Водступ|2|em}}''Стр. 15''. '''Владыслаў-Якоў Ягайло'''. Ягайло быў сынам Ольгерда з другой жонкі, Юліяны, княжны Тверской. Пры бацьку Ягайло быў удзельным князем у Вітэбску, а пасьля сьмерці свайго бацькі стаў вялікім князем Літоўскім (1377—1386). У 1386 гаду Ягайло прыняў каталіцтво (дзіцяцей ешчэ ён быў хрышчон павэдлуг усходняго грэцкаго абраду іменем Якоў) і другое імя Владыслаў ды абвенчаўся у Кракове з Ядвігай, каралевай польскай, і там астаўся каралём польскім (1386—1434) Другой жонкай пасьля сьмерці Ядвігі была Софія, княжна Гольшанская. {{Водступ|2|em}}Тут гожа будзе сказаць, што Ягайло, будучы каралём польскім, ня умеў зусім гаварыць па польску; гаварыў ён па беларуску. (Гл. аб гэтым: '''W. A. Maciejowski''': {{Абмылка|Pamiętn ki|Pamiętniki}} o dziejach, piśmiennictwie i prawodawstwie Słowian, t. 1, str. 349 і '''Первольфъ''': Славяне… III, ч. II, стр. 161 (выноска). {{Водступ|2|em}}Рысунак гэты зроблены з абразка, робленаго на шкле; падпісана пад ім: „'''Rys. F. Szołomicki 10 Septembra 1849 r. w Olsie'''“. {{Абмылка|Н жэй|Ніжэй}} вялікшымі літэрамі: „'''Vladislaus Jagiełło. Fun.: Ecclesiae et monastery istius AnnoDomini 1409'''“. {{Водступ|2|em}}''Стр. 15 і 24''. '''Вялікі князь Вітоўт'''. Зродны брат Ягайлы,сын Кейстута (Кейстут родны брат Ольгерда). Вітоўт быў вялікім князем з 1392 да 1430 году. (Гл. тэкст). {{Водступ|2|em}}''Стр. 20''. '''Беларуская кроніка (летапісь) аб вялікіх князёх Літоўска-Рускіх'''. Як мы ўжо ведаем, мова беларуская была гасударственай мовай у княжстве Літоўскім. На гэтым рысунку адбіта страніца (натуральнай велічыні) „Літоўскай“ кронікі; як бачым, пісана яна кірыліцай па беларуску з наваротам на цэркоўва-славянскую мову, бо тагочасные вучоные лічылі яе прыкрасай і стараліся як мага больш пісаць па вучонаму. Кроніка гэта знаходзіцца ў бібліотэцы Красінскіх у Варшаве (№ 408 (3701) л. 73). Пісана яна ў XVI сталецьці.<noinclude></noinclude> 8kadhdjmddhurmj4lkwuo79cjju8nj4 104 29352 87485 2022-08-15T10:59:45Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « ''Стр. 29''. На гэтай страніцы адбіты знімак другой Літоўскай кронікі; гэту кроніку пісаў манах Авраамка ў 1495 гаду. Кроніка знаходзіцца ў Віленскай публічнай бібліотэцы (440 б.). ''Стр. 26''. '''Страніца з беларускаго псалтыра XVI века'''. Псалтыр гэты знаходзіцца...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> ''Стр. 29''. На гэтай страніцы адбіты знімак другой Літоўскай кронікі; гэту кроніку пісаў манах Авраамка ў 1495 гаду. Кроніка знаходзіцца ў Віленскай публічнай бібліотэцы (440 б.). ''Стр. 26''. '''Страніца з беларускаго псалтыра XVI века'''. Псалтыр гэты знаходзіцца ў Маскве ў Румянцаўскім муза (М З: ''Стр. 25''. '''Кн. Казімір Ягайловіч''', сын Ягайлы і Софіі, княжны Гольшанскай (другой жонкі). З 1440 да 1447 году быў ён вялікім князем „Літоўскім“, а з 1447 да 1492 году быў разам і каралём польскім. З звычаёў яго князя гожэ прыкмеціць, што ён любіў простую беларускую адзежу, ў якой заўсёды хадзіў. ''Стр. 29''. '''Руіны замчышча ў Міры'''. Мір пабудававы на рэчцэ Міронцы. Замак вядомы з XVI сталецьця. Замак вельмі цікавы дзеля сваей готыцкай архітэктуры і грамаднай велічыні. Найдаўнейшые володзецелі замка — Ільлінічы, а пасьля ёе перэйшоў да роду Несьвіжскіх Радзівіллоў. Ў Міры была даўней сталіца цыганскаго караля. Апошнім цыганскім каралём быў Марцінкевіч, дзед беларускаго паэты каторы памёр у 1790 гаду. ''Стр. 35''. '''Давідгарадок'''. Давідгарадок ляжыць над рэкой Горынью і належыць да вельмі старых сяліб Беларускаго краю. Калісьці ўвесь гэты край быў вельмі людны і багаты і меў шмат гарадоў. Летапісі не ўспамінаюць названьнёў гэтых гарадоў па асобку, але гуртам навываюць „погорынскіе гарады“. Ёсьць сказ, бытцам заложэны ён быў Давідам, князем туроўскім. Ў XVI веку Давідгарадок належаў да Пінскаго княжства. ''Стр. 36''. '''Князь Жыгімонт II'''. У Польшчы яго называюць першым, але, як князь літоўскі, ён Жыгімонт II, — першы Жыгімонт быў брат Ягайлы. Каралеваў ён з 1506 да 1548 году. Пры гэтым князю і разам каралю польскім шляхта за прыкладам Немеччыны і Польшчы пачала завадзіць у нас паншчыну: сперша налажылі павіннасць рабіць адзін дзень у тыдзень на пана. Раней паншчыны селяне ня {{Абмылка|знал|зналі}} і нікому не павінны былі прадаваць дарма; мелі яны свае суды, сваіх старцоў; у казну плацілі толькі падатак. (Глчдзі: '''[[Аўтар:Мітрафан Доўнар-Запольскі|Довнаръ-Запольекій]]''',—«Очеркі по організаціі Литовскаго государства при Ягеллонахъ»). ''Стр. 40''. '''Кн. Жыгімонт-Аўгуст III'''. Быў ён каралём з 1548 да 1572 году. На ім і скончыўся род Ягайловічоў. ''Стр. 43''. '''Адрывак Літоўскаго статута''' 1558 году. Статут гэты быў напісаны асобнай камісіей пад кірункам Вялікаго Літоўскаго канцлера Льва [[Аўтар:Леў Сапега|Сапегі]]. Пісаны ён беларускай мовай і выданы ў<noinclude></noinclude> pqp4kdk32o9ly5o5r0kdh01lhppl6ih 87486 87485 2022-08-15T11:00:43Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}''Стр. 29''. На гэтай страніцы адбіты знімак другой Літоўскай кронікі; гэту кроніку пісаў манах Авраамка ў 1495 гаду. Кроніка знаходзіцца ў Віленскай публічнай бібліотэцы (440 б.). {{Водступ|2|em}}''Стр. 26''. '''Страніца з беларускаго псалтыра XVI века'''. Псалтыр гэты знаходзіцца ў Маскве ў Румянцаўскім муза (М З: {{Водступ|2|em}}''Стр. 25''. '''Кн. Казімір Ягайловіч''', сын Ягайлы і Софіі, княжны Гольшанскай (другой жонкі). З 1440 да 1447 году быў ён вялікім князем „Літоўскім“, а з 1447 да 1492 году быў разам і каралём польскім. З звычаёў яго князя гожэ прыкмеціць, што ён любіў простую беларускую адзежу, ў якой заўсёды хадзіў. {{Водступ|2|em}}''Стр. 29''. '''Руіны замчышча ў Міры'''. Мір пабудававы на рэчцэ Міронцы. Замак вядомы з XVI сталецьця. Замак вельмі цікавы дзеля сваей готыцкай архітэктуры і грамаднай велічыні. Найдаўнейшые володзецелі замка — Ільлінічы, а пасьля ёе перэйшоў да роду Несьвіжскіх Радзівіллоў. Ў Міры была даўней сталіца цыганскаго караля. Апошнім цыганскім каралём быў Марцінкевіч, дзед беларускаго паэты каторы памёр у 1790 гаду. {{Водступ|2|em}}''Стр. 35''. '''Давідгарадок'''. Давідгарадок ляжыць над рэкой Горынью і належыць да вельмі старых сяліб Беларускаго краю. Калісьці ўвесь гэты край быў вельмі людны і багаты і меў шмат гарадоў. Летапісі не ўспамінаюць названьнёў гэтых гарадоў па асобку, але гуртам навываюць „погорынскіе гарады“. Ёсьць сказ, бытцам заложэны ён быў Давідам, князем туроўскім. Ў XVI веку Давідгарадок належаў да Пінскаго княжства. {{Водступ|2|em}}''Стр. 36''. '''Князь Жыгімонт II'''. У Польшчы яго называюць першым, але, як князь літоўскі, ён Жыгімонт II, — першы Жыгімонт быў брат Ягайлы. Каралеваў ён з 1506 да 1548 году. Пры гэтым князю і разам каралю польскім шляхта за прыкладам Немеччыны і Польшчы пачала завадзіць у нас паншчыну: сперша налажылі павіннасць рабіць адзін дзень у тыдзень на пана. Раней паншчыны селяне ня {{Абмылка|знал|зналі}} і нікому не павінны былі прадаваць дарма; мелі яны свае суды, сваіх старцоў; у казну плацілі толькі падатак. (Глчдзі: '''[[Аўтар:Мітрафан Доўнар-Запольскі|Довнаръ-Запольекій]]''',—«Очеркі по організаціі Литовскаго государства при Ягеллонахъ»). {{Водступ|2|em}}''Стр. 40''. '''Кн. Жыгімонт-Аўгуст III'''. Быў ён каралём з 1548 да 1572 году. На ім і скончыўся род Ягайловічоў. {{Водступ|2|em}}''Стр. 43''. '''Адрывак Літоўскаго статута''' 1558 году. Статут гэты быў напісаны асобнай камісіей пад кірункам Вялікаго Літоўскаго канцлера Льва [[Аўтар:Леў Сапега|Сапегі]]. Пісаны ён беларускай мовай і выданы ў<noinclude></noinclude> aepioxfcen634u4ruh530zupsvyvgwc 87487 87486 2022-08-15T11:05:08Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}''Стр. 29''. На гэтай страніцы адбіты знімак другой Літоўскай кронікі; гэту кроніку пісаў манах Авраамка ў 1495 гаду. Кроніка знаходзіцца ў Віленскай публічнай бібліотэцы (440 б.). {{Водступ|2|em}}''Стр. 26''. '''Страніца з беларускаго псалтыра XVI века'''. Псалтыр гэты знаходзіцца ў Маскве ў Румянцаўскім муза (М З: {{Водступ|2|em}}''Стр. 25''. '''Кн. Казімір Ягайловіч''', сын Ягайлы і Софіі, княжны Гольшанскай (другой жонкі). З 1440 да 1447 году быў ён вялікім князем „Літоўскім“, а з 1447 да 1492 году быў разам і каралём польскім. З звычаёў яго князя гожэ прыкмеціць, што ён любіў простую беларускую адзежу, ў якой заўсёды хадзіў. {{Водступ|2|em}}''Стр. 29''. '''Руіны замчышча ў Міры'''. Мір пабудававы на рэчцэ Міронцы. Замак вядомы з XVI сталецьця. Замак вельмі цікавы дзеля сваей готыцкай архітэктуры і грамаднай велічыні. Найдаўнейшые володзецелі замка — Ільлінічы, а пасьля ёе перэйшоў да роду Несьвіжскіх Радзівіллоў. Ў Міры была даўней сталіца цыганскаго караля. Апошнім цыганскім каралём быў Марцінкевіч, дзед беларускаго паэты каторы памёр у 1790 гаду. {{Водступ|2|em}}''Стр. 35''. '''Давідгарадок'''. Давідгарадок ляжыць над рэкой Горынью і належыць да вельмі старых сяліб Беларускаго краю. Калісьці ўвесь гэты край быў вельмі людны і багаты і меў шмат гарадоў. Летапісі не ўспамінаюць названьнёў гэтых гарадоў па асобку, але гуртам навываюць „погорынскіе гарады“. Ёсьць сказ, бытцам заложэны ён быў Давідам, князем туроўскім. Ў XVI веку Давідгарадок належаў да Пінскаго княжства. {{Водступ|2|em}}''Стр. 36''. '''Князь Жыгімонт II'''. У Польшчы яго называюць першым, але, як князь літоўскі, ён Жыгімонт II, — першы Жыгімонт быў брат Ягайлы. Каралеваў ён з 1506 да 1548 году. Пры гэтым князю і разам каралю польскім шляхта за прыкладам Немеччыны і Польшчы пачала завадзіць у нас паншчыну: сперша налажылі павіннасць рабіць адзін дзень у тыдзень на пана. Раней паншчыны селяне ня {{Абмылка|знал|зналі}} і нікому не павінны былі прадаваць дарма; мелі яны свае суды, сваіх старцоў; у казну плацілі толькі падатак. (Глчдзі: '''[[Аўтар:Мітрафан Доўнар-Запольскі|Довнаръ-Запольекій]]''', — «Очеркі по організаціі Литовскаго государства при Ягеллонахъ»). {{Водступ|2|em}}''Стр. 40''. '''Кн. Жыгімонт-Аўгуст III'''. Быў ён каралём з 1548 да 1572 году. На ім і скончыўся род Ягайловічоў. {{Водступ|2|em}}''Стр. 43''. '''Адрывак Літоўскаго статута''' 1558 году. Статут гэты быў напісаны асобнай камісіей пад кірункам Вялікаго Літоўскаго канцлера Льва [[Аўтар:Леў Сапега|Сапегі]]. Пісаны ён беларускай мовай і выданы ў<noinclude></noinclude> my2acwdgmtl6iqoh0dlmy2ladbgxnnx 104 29353 87488 2022-08-15T11:12:22Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «1588 гаду. Пасьля яго перэклалі на польскую мову і ешчэ колькі разоў выдавалі. Па высочайшаму загаду ў 1828 гаду Літоўскі {{Абмылка|старут|статут}} з беларускаго выданьня 1588 г. перэкладзены і надрукаваны быў у трох мовах: беларускай, польскай і расейскай. Літ...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>1588 гаду. Пасьля яго перэклалі на польскую мову і ешчэ колькі разоў выдавалі. Па высочайшаму загаду ў 1828 гаду Літоўскі {{Абмылка|старут|статут}} з беларускаго выданьня 1588 г. перэкладзены і надрукаваны быў у трох мовах: беларускай, польскай і расейскай. Літоўскім статутам упраўляліся ў Беларусі трыста дзесяць гадоў. {{Абмылка|Замян лі|Замянілі}} Літоўскі Статут агульна-расейскімі законамі 25 чэрвеня 1840 г. {{Водступ|2|em}}''Стр. 45''. '''Мітрополіт Тосіф Солтан'''. Мітрополіт І. Солтан належаў да найлепшых людзей свайго часу, трымаў старану свайго народу і змагаўся за правы сваей цэрквы. Каб падняць вышэй цэркву і духавенство, ён на саборы ў Вільні ў 1509 гаду напісаў правілы духоўнай дысцыпліны. Правілы гэтые выданы Батюшковым (Русская Историческая библіотека Т. IV кн. II.). {{Водступ|2|em}}''Стр. 47''. '''Кароль Стэфан Баторы'''. Родам быў з Вэнгроў і, хоць быў каралём польскім, але мовы польскай ня знаў і палякоў не любіў. (Гл. Albertranty. — Henryk Walezyusz i Stefan Batory. — Wilno 1840 г.). {{Водступ|2|em}}''Стр. 48''. '''План гор. Полацка з XVI сталецьця'''. Глядзі тэкст. {{Водступ|2|em}}''Стр. 51''. '''Гара Батораго ў Белавежскай пушчы'''. Ёсьць у народзе сказ, бытцам гэту гару насыпало войска Батораго шапкамі. Гара невысокая, але шырокая, {{Водступ|2|em}}''Стр 53''. Падпісано — Богдан Стэткевіч, чытай: '''Грыгоры Ходкевіч'''. Грыгоры {{Абмылка|Ходкев ч|Ходкевіч}} быў слаўным ваякам і чэлавекам незвычайнаго розуму. У трудным часе для беларускаго народу змагаўся за яго правы і аберэгаў родную мову. Залажыўшы ў сваім дварэ Заблудове друкарню, ён выдаў там Эвангелію на чысто беларускай мове („Учытельное Евангеліе“ ў Заблудове 1569 года). {{Водступ|2|em}}Стр. 55. Падпісано, Грыгоры Ходкевіч, чытай: '''Богдан Стэткевіч'''. Род Стэткевічоў слыў у Беларусі прывязаннасьцю да свайго народа і веры. Стэткевічы строілі манастыры, закладалі брацтвы і друкарні, адным словам, змагаліся, як мага, каб не даць упасьці беларускай грамаце і прасьвеце народа. У сваім дварэ Кутэйне (каля Оршы) Стэткевічы залажылі манастыр і друкарню. С Кутэйнскай друкарні выйшло 17 беларускіх {{Абмылка|кн г|кніг}}. Друкарня працавала ў Кутэйне ад 1630 да 1654 году. Пасьля была перэведзена ў Маскву. {{Водступ|2|em}}Стр. 58. '''[[Аўтар:Мялецій Сматрыцкі|Мелетій Слотрыцкі]]''' Мелетій Смотрыцкі радзіўся ў 1578 гаду. Пачатковых навук вучыўся ён у грэка Лукарыса, каторы быў пазьней Константынопольскім Патрыархам. На вышэйшые навукі паступіў у Віленскую езуіцкую акадэмію. Пасьля вучыўся, ў Ліпскім, {{Абмылка|В ртэмбэрскім|Вюртэмбэрскім}} і др. загранічных унівэрсытэтах. Вярнуў-<noinclude></noinclude> oxsbqpjk4aha2ghbinbutu85dte5km2 104 29354 87489 2022-08-15T11:22:30Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «шыся на Беларусь, ён задзівіўся загнанасьці свайго народа і пагалоўнаму рэнэгацтву багатых баярскіх і княжэцкіх беларускіх родоў. А дзеля таго, што ў тые часы вера, лічылася прыкметай національнасьці, ён з вялікім жарам ад імені цэркві ганіў адступнік...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>шыся на Беларусь, ён задзівіўся загнанасьці свайго народа і пагалоўнаму рэнэгацтву багатых баярскіх і княжэцкіх беларускіх родоў. А дзеля таго, што ў тые часы вера, лічылася прыкметай національнасьці, ён з вялікім жарам ад імені цэркві ганіў адступнікоў у „Фрыносе“ (Фрыное значыць плач), кніжцэ, друкаванай у 1610 г, ў Вільні, Мелетій Смотрыцкі, будучы высока вучоным, многа працаваў над падняцьцем беларускай асьветы і справы національнай; ён напісаў і выдаў першую беларускую граматыку, каторую многа разоў перэдруковывалі. Смотрыцкі быў у 1620 гаду выбраны архімандрытам Віленскаго праваслаўнаго {{Абмылка|Сьвято Духаўскаго|Сьвято-Духаўскаго}} манастыра, а пасьля полацкім архіепіскопам. Будучы архіепіскопам, ён горача змагаўся проці каталіцтва, і уніі, але, калі узбунтаваны народ забтў у Вітэбеку [[Аўтар:Язафат Кунцэфіч|Іозафата Кунцэвіча]] якобы с прычыны гарачых прамоў Смотрыцкаго, ён у 1628 гаду пакінуў Полацкую архіепіскопію і выехаў у Грэцію, гдзе абдумываў, як злагодзіць сваркі і палажыць канец крыўдам, каторые рабілі сабе сыны аднаго і таго-ж самаго народу. Ў канцы Смотрыцкі прыйшоў да перэкананьня, што гэта можа стацца толкьі праз унію цэрквей. З гэтым ён вярнуўся ізноў назад і на абарону уніі напісаў дзьве кніжкі „Апологіа“ „Протэст“. Памёр Смотрыцкі уніятам у 1639 гаду. ''Стр. 63''. '''Беларуская рукапісная Біблія XVII сталецьця'''. Біблія гэта знаходзіцца ў Бібліотэцы Толстога № 158. Апісаньне гэтай Бібліі гл. Соболевек Палеогр. сн. съ рус. рук. XII—XVII вока” СПБ. 1901. ''Стр. 67''. '''Богдан Хмельніцкі, гэтман казацкі'''. Сын казацкаго сотніка Міхала Хмельніцкаго. Вучыўся у езуітоў, пазьней стаў гэтманам казацкім, але не патрапіў утрымаць незалежнай Украйны і паддаўся пад апеку Масквы. Памёр Хмельніцкі ў 1657 гаду і пахаваны у {{Абмылка|Суботове.|Суботове,}} на Украйне. ''Стр. 71''. '''Цар Алексей Міхайловіч'''. Бацька Петра Першаго. Радзіўся ў 1629 гаду, памёр у 1676 гаду. У 1667 гаду, пасьля вядомых ужо нам воен у Беларусі, Цар Алексей Міхайловіч зрабіў с каралём польскім Янам Собескім у Андрусове згоду, па каторай заходнё-рускую праваслаўную цэркву палякі аддалі пад ўласьць Маскоўскаго Патрыарха, Гэта прынясло надта вялікую шкоду заходняй праваслаўнай цэркві, бо ўсе лепшые яе сілы перэмешчэліся ў Маскву для падняцьця там асьветы і рэлігіі, а ў Беларусь прысылалі староннікоў Масквы, каторые думалі адно толькі аб палітычнай карысьці Маскоўскаго Цара і стараліся шырыць сваркі ды нязгоду, а<noinclude></noinclude> qryxj9t16ry2jw4q7hsi5ngojlxfjb8 87490 87489 2022-08-15T11:22:55Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>шыся на Беларусь, ён задзівіўся загнанасьці свайго народа і пагалоўнаму рэнэгацтву багатых баярскіх і княжэцкіх беларускіх родоў. А дзеля таго, што ў тые часы вера, лічылася прыкметай національнасьці, ён з вялікім жарам ад імені цэркві ганіў адступнікоў у „Фрыносе“ (Фрыное значыць плач), кніжцэ, друкаванай у 1610 г, ў Вільні, Мелетій Смотрыцкі, будучы высока вучоным, многа працаваў над падняцьцем беларускай асьветы і справы національнай; ён напісаў і выдаў першую беларускую граматыку, каторую многа разоў перэдруковывалі. Смотрыцкі быў у 1620 гаду выбраны архімандрытам Віленскаго праваслаўнаго {{Абмылка|Сьвято Духаўскаго|Сьвято-Духаўскаго}} манастыра, а пасьля полацкім архіепіскопам. Будучы архіепіскопам, ён горача змагаўся проці каталіцтва, і уніі, але, калі узбунтаваны народ забтў у Вітэбеку [[Аўтар:Язафат Кунцэфіч|Іозафата Кунцэвіча]] якобы с прычыны гарачых прамоў Смотрыцкаго, ён у 1628 гаду пакінуў Полацкую архіепіскопію і выехаў у Грэцію, гдзе абдумываў, як злагодзіць сваркі і палажыць канец крыўдам, каторые рабілі сабе сыны аднаго і таго-ж самаго народу. Ў канцы Смотрыцкі прыйшоў да перэкананьня, што гэта можа стацца толкьі праз унію цэрквей. З гэтым ён вярнуўся ізноў назад і на абарону уніі напісаў дзьве кніжкі „Апологіа“ „Протэст“. Памёр Смотрыцкі уніятам у 1639 гаду. {{Водступ|2|em}}''Стр. 63''. '''Беларуская рукапісная Біблія XVII сталецьця'''. Біблія гэта знаходзіцца ў Бібліотэцы Толстога № 158. Апісаньне гэтай Бібліі гл. Соболевек Палеогр. сн. съ рус. рук. XII—XVII вока” СПБ. 1901. {{Водступ|2|em}}''Стр. 67''. '''Богдан Хмельніцкі, гэтман казацкі'''. Сын казацкаго сотніка Міхала Хмельніцкаго. Вучыўся у езуітоў, пазьней стаў гэтманам казацкім, але не патрапіў утрымаць незалежнай Украйны і паддаўся пад апеку Масквы. Памёр Хмельніцкі ў 1657 гаду і пахаваны у {{Абмылка|Суботове.|Суботове,}} на Украйне. {{Водступ|2|em}}''Стр. 71''. '''Цар Алексей Міхайловіч'''. Бацька Петра Першаго. Радзіўся ў 1629 гаду, памёр у 1676 гаду. У 1667 гаду, пасьля вядомых ужо нам воен у Беларусі, Цар Алексей Міхайловіч зрабіў с каралём польскім Янам Собескім у Андрусове згоду, па каторай заходнё-рускую праваслаўную цэркву палякі аддалі пад ўласьць Маскоўскаго Патрыарха, Гэта прынясло надта вялікую шкоду заходняй праваслаўнай цэркві, бо ўсе лепшые яе сілы перэмешчэліся ў Маскву для падняцьця там асьветы і рэлігіі, а ў Беларусь прысылалі староннікоў Масквы, каторые думалі адно толькі аб палітычнай карысьці Маскоўскаго Цара і стараліся шырыць сваркі ды нязгоду, а<noinclude></noinclude> 0yxo5t6fc1hg92000dgs3atrlkrsptj 87495 87490 2022-08-15T11:36:53Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>шыся на Беларусь, ён задзівіўся загнанасьці свайго народа і пагалоўнаму рэнэгацтву багатых баярскіх і княжэцкіх беларускіх родоў. А дзеля таго, што ў тые часы вера, лічылася прыкметай національнасьці, ён з вялікім жарам ад імені цэркві ганіў адступнікоў у „Фрыносе“ (Фрыное значыць плач), кніжцэ, друкаванай у 1610 г, ў Вільні, Мелетій Смотрыцкі, будучы высока вучоным, многа працаваў над падняцьцем беларускай асьветы і справы національнай; ён напісаў і выдаў першую беларускую граматыку, каторую многа разоў перэдруковывалі. Смотрыцкі быў у 1620 гаду выбраны архімандрытам Віленскаго праваслаўнаго {{Абмылка|Сьвято Духаўскаго|Сьвято-Духаўскаго}} манастыра, а пасьля полацкім архіепіскопам. Будучы архіепіскопам, ён горача змагаўся проці каталіцтва, і уніі, але, калі узбунтаваны народ забтў у Вітэбеку [[Аўтар:Язафат Кунцэвіч|Іозафата Кунцэвіча]] якобы с прычыны гарачых прамоў Смотрыцкаго, ён у 1628 гаду пакінуў Полацкую архіепіскопію і выехаў у Грэцію, гдзе абдумываў, як злагодзіць сваркі і палажыць канец крыўдам, каторые рабілі сабе сыны аднаго і таго-ж самаго народу. Ў канцы Смотрыцкі прыйшоў да перэкананьня, што гэта можа стацца толкьі праз унію цэрквей. З гэтым ён вярнуўся ізноў назад і на абарону уніі напісаў дзьве кніжкі „Апологіа“ „Протэст“. Памёр Смотрыцкі уніятам у 1639 гаду. {{Водступ|2|em}}''Стр. 63''. '''Беларуская рукапісная Біблія XVII сталецьця'''. Біблія гэта знаходзіцца ў Бібліотэцы Толстога № 158. Апісаньне гэтай Бібліі гл. Соболевек Палеогр. сн. съ рус. рук. XII—XVII вока” СПБ. 1901. {{Водступ|2|em}}''Стр. 67''. '''Богдан Хмельніцкі, гэтман казацкі'''. Сын казацкаго сотніка Міхала Хмельніцкаго. Вучыўся у езуітоў, пазьней стаў гэтманам казацкім, але не патрапіў утрымаць незалежнай Украйны і паддаўся пад апеку Масквы. Памёр Хмельніцкі ў 1657 гаду і пахаваны у {{Абмылка|Суботове.|Суботове,}} на Украйне. {{Водступ|2|em}}''Стр. 71''. '''Цар Алексей Міхайловіч'''. Бацька Петра Першаго. Радзіўся ў 1629 гаду, памёр у 1676 гаду. У 1667 гаду, пасьля вядомых ужо нам воен у Беларусі, Цар Алексей Міхайловіч зрабіў с каралём польскім Янам Собескім у Андрусове згоду, па каторай заходнё-рускую праваслаўную цэркву палякі аддалі пад ўласьць Маскоўскаго Патрыарха, Гэта прынясло надта вялікую шкоду заходняй праваслаўнай цэркві, бо ўсе лепшые яе сілы перэмешчэліся ў Маскву для падняцьця там асьветы і рэлігіі, а ў Беларусь прысылалі староннікоў Масквы, каторые думалі адно толькі аб палітычнай карысьці Маскоўскаго Цара і стараліся шырыць сваркі ды нязгоду, а<noinclude></noinclude> 16lqdrrqedgv4i57hefaoq1aejpycz7 104 29355 87491 2022-08-15T11:30:53Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Штольц}}. Не, рэбе, скінеш - семдзесят. За гэта Цябе я пачастую добрым півам. <small>(Ён ідзе да склепа, за ім подбегам бяжыць Адам. памыкаючыся нешта сказаць. Марта схапілася за сэрца, да яе кінуўся айцец Сіман).</small> {{Разбіўка|А. Сіман}}. Што стала...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Штольц}}. Не, рэбе, скінеш - семдзесят. За гэта Цябе я пачастую добрым півам. <small>(Ён ідзе да склепа, за ім подбегам бяжыць Адам. памыкаючыся нешта сказаць. Марта схапілася за сэрца, да яе кінуўся айцец Сіман).</small> {{Разбіўка|А. Сіман}}. Што сталася, дачка? Ты нездарова? {{Разбіўка|Марта}}. Не, не... здарова я... Я ўспомніла... <small>(Яна шукае нейкую прычыну і не знаходзіць нічога, апрача індульгенцыі, якая зашуршэла за карсажам).</small> Вазьміце, ойча, індульгенцыю... дастала Па вашай просьбе я у мніха-базыльянца Для тэй... Дароты з Вільні. <small>(Айцец Сіман бярэ індульгенцыі і гэта адцягвае яго думку, тым больш, што ён, будучы за сталом, перакуліў чарку).</small> {{Разбіўка|А. Сіман}}. Ну зараз можна бабе будзе Хоць біскупа зарэзаць: дараваны грэх. Ці-ж гэта вера? Цьфу! Прыедзе Товій, Дык перашлю старой дурніцы. Цешся! І то, за тое толькі, што часамі чарка, Калі тамілася душа, мне ад Дароты Перападала... <small>(Ён хавае індульгенцыі).</small> «За грэх малы», «за грэх вялікі». Цьфу!.. <small>(Узнімаецца размова за сталом. Вацлаў Сова паднімае чарку).</small> {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. Ля Грунвальда змагаліся мы поплеч, Супроць захопнікаў нямецкіх, як браты. П'ю за сям'ю славян, за дружбу у нашай хаце! {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. За лепшага між нас, мудрэйшага між нас, Крынічна чыстага душою чалавека І працавіцейшага паміж слуг народа, За друкара і доктара, Францышка Скарыну! {{Разбіўка|Георгій}}. Удзячан вам, настаўнікі мае, За слова шчырае аб люду паспалітым Маëй радзімы, і аб працы сціплай Мяне самога... Я прашу напамяць Узяць па кнізе гэтай. Выбачайце, Я дапішу адно... Не мог надрукаваць З прычын нявольных... «Кніга гэта Адбіта з дапамогай брацтва Вільні, Багдана Онькава і Бабіча Якуба».</poem><noinclude></noinclude> 6novjk22ywhovfnk55m4db1duvh805n 104 29356 87492 2022-08-15T11:35:35Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem><small>(Пакуль ён робіць надпіс, з склепу выбягае страшэнна спалоханы Штольц і Адам).</small> {{Разбіўка|Штольц}}. Мой бедны Шульц... забіты і схаваны У склепе, у маім... Ключ быў у іх. Яны, яны, праклятыя славяне! Рэб Адам, будзеш сведкаю... Чакай! <small>(Ён кідаецца ў...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem><small>(Пакуль ён робіць надпіс, з склепу выбягае страшэнна спалоханы Штольц і Адам).</small> {{Разбіўка|Штольц}}. Мой бедны Шульц... забіты і схаваны У склепе, у маім... Ключ быў у іх. Яны, яны, праклятыя славяне! Рэб Адам, будзеш сведкаю... Чакай! <small>(Ён кідаецца ў вароты, Адам за ім, атрасаючы рукі).</small> {{Разбіўка|Адам}}. Гэр Штольц, на чорта быць мне сведкай! <small>(Марта бездапаможна апусцілася на зямлю. Айцец Сіман зноў нахіліўся да яе і відавочна зразумеў, у чым справа).</small> {{Разбіўка|A. Cіман}}. Зноў дрэнна? Даць вады? (Марта адмоўна ковае галавой). Ох, дзеўкі, дзеўкі! А ці будзе На вашу дурасць і даверлівасць калі Хоць звод які? ''(Марта заплакала).'' Не плач! Брат ведае? {{Разбіўка|Марта}}. Нікому не казала. Сорам мне! Я лепш у Влтаву! {{Разбіўка|A. Cіман}}. Цыц, дурніца! Скажы к каму - і я пайду за свата. Ды толькі хто? Здаецца-ж на вачах... А можа ён... Георгій? Што маўчыш? <small>(Марта нічога не адказаўшы, устала і плачучы вышла).</small> Не можа быць, каб сын духоўны мой... Хаця... а каб ты спух, сынок... У ціхай завадзі чарцям раздолле... <small>(У гэты час варочаецца назад Штольц і з ім некалькі мніхаў-базыльянцаў. Відавочна, ён іх спаткаў па дарозе: яны ішлі шукаць Шульца, накіраваныя праз Базыля Ёганам Шпілерам).</small> {{Разбіўка|A. Cіман}}. Разбегалася нешта немчура? Напіцца-б мне цяпер... Крычаць яны... {{Разбіўка|Штольц}}. Айцы святыя, вось прашу сюды, У склеп. Тут цела захавалі Нябожчыка гэр Шульца. Ключ Знайшоў я раніцой пры сведках У руках суседа Андржэякі, на верандзе. А хто забойца, я не ведаю, не знаю. {{Разбіўка|Марта}}. Їдзіце вы да іх, а я забыўся шпагу Гэр Ёгана... вазьму, іду да вас.</poem><noinclude></noinclude> gc26sqo74o47tihvzcprpq4avozab72 104 29357 87493 2022-08-15T11:36:06Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «аб національнай справе зусім ге было каму рупіцца. З гэтаго часу прыкмечаецца шпаркі упадак беларускай літэратуры і культуры. {{Водступ|2|em}}''Стр. 73''. '''Руіны замчышча ў Люцыне'''. Замак гэты будаваў магістар (глаўны начальнік) Лівонскіх крыжакоў у пачатка...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>аб національнай справе зусім ге было каму рупіцца. З гэтаго часу прыкмечаецца шпаркі упадак беларускай літэратуры і культуры. {{Водступ|2|em}}''Стр. 73''. '''Руіны замчышча ў Люцыне'''. Замак гэты будаваў магістар (глаўны начальнік) Лівонскіх крыжакоў у пачатках XVI сталецьця. Ў 1559 гаду гэты замак перайшоў да Польшчы і быў доўги час гранічнай крэпасьцю з Масквой. {{Водступ|2|em}}''Стр. 79''. '''Беларусы пачаткоў XIX сталецьця'''. Рысунак гэты ўзяты з вядомай працы Е. Тышкевіча „'''Opisanie powiata Borysowskiego'''“. Wilno 1847 r'''. С правай стараны адзежа селяніна: доўгі казак з рэменным падеом; з левай — двое ў адзежы дробнай шляхты. {{Водступ|2|em}}''Стр. 81''. '''Беларусы канца XIX сталецьця'''. Як прапала національная сьведомасьць народзе, так не магла захавацца старасьвецкая зграбная яго адзежа; на гэтым рысунку бачым мы селяніна ў безформенай і абдзертай сьвітцы; — якая рожніца, калі мы прыраўнуем опратку канца да опраткі пачаткоў XIX сталецьця. {{Водступ|2|em}}''Стр. 93''. '''Полацк у канцы XIX сталецьця'''. На гэтым рысунку мы бачым Полацк са стараны Дзьвіны. Гэта адзін з самых старых беларускіх гарадоў. Мы ўжо ведаем, што Полацк быў валікокняжэцкай сталіцай Рогволодовічоў. Але ў старых Скандынаўскіх песьнях (сагах) ешчэ да Рогволода успамінаецца Полацк, як багаты і сільны горад, каторым {{Абмылка|к раваў|кіраваў}} свой князь; там-жэ Полацкі князь Полтэс, каторы павінен быў княжыць кала VI века. Полацк перэжыў сваю сілу і славу сталічнаго і тарговаго гораду і, як сам народ беларускі, з вялікокняжэцкай сталіцыстаў закінутым гарадком паветовым. Памятнікі даўнаго вялічыя не захаваліся, толькі названьня розных часьцей горада сьведчаць аб слаўнай мінуўшчыне. {{Водступ|2|em}}''Стр. 87''. '''Беларусы канца XIX сталецьця'''. На гэтым рысунку паказаны беларусы-селяне з ваколіц {{Абмылка|П нска|Пінска}}. На Пінскіх недаступных балотах больш захавалася беларускай старасьвеччыны, як у мове так, і ў опратках. Край гэта маркотны, але надта цікавы, бо ешчж многа мае ў сабе старога, шго другімі ваколіцамі даўно ужо забыто. {{Водступ|2|em}}''Страніцы: 91, 93 і 95''. '''[[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. Дунін-Марцінкевіч]]''', '''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Ф. Богушэвіч]]''' і '''[[Аўтар:Янка Лучына|Янка Лучына (Неслухоўскі)]]'''. Гл. тэкст. {{цэнтар|[[File:Кароткая гісторыя Беларусі. Узор 5.jpg|200px]]}}<noinclude></noinclude> 7239g6n57t3bqrr7gtww8qtd6tyjzbr 87494 87493 2022-08-15T11:36:30Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>аб національнай справе зусім ге было каму рупіцца. З гэтаго часу прыкмечаецца шпаркі упадак беларускай літэратуры і культуры. {{Водступ|2|em}}''Стр. 73''. '''Руіны замчышча ў Люцыне'''. Замак гэты будаваў магістар (глаўны начальнік) Лівонскіх крыжакоў у пачатках XVI сталецьця. Ў 1559 гаду гэты замак перайшоў да Польшчы і быў доўги час гранічнай крэпасьцю з Масквой. {{Водступ|2|em}}''Стр. 79''. '''Беларусы пачаткоў XIX сталецьця'''. Рысунак гэты ўзяты з вядомай працы Е. Тышкевіча „'''Opisanie powiata Borysowskiego'''“. '''Wilno 1847 r'''. С правай стараны адзежа селяніна: доўгі казак з рэменным падеом; з левай — двое ў адзежы дробнай шляхты. {{Водступ|2|em}}''Стр. 81''. '''Беларусы канца XIX сталецьця'''. Як прапала національная сьведомасьць народзе, так не магла захавацца старасьвецкая зграбная яго адзежа; на гэтым рысунку бачым мы селяніна ў безформенай і абдзертай сьвітцы; — якая рожніца, калі мы прыраўнуем опратку канца да опраткі пачаткоў XIX сталецьця. {{Водступ|2|em}}''Стр. 93''. '''Полацк у канцы XIX сталецьця'''. На гэтым рысунку мы бачым Полацк са стараны Дзьвіны. Гэта адзін з самых старых беларускіх гарадоў. Мы ўжо ведаем, што Полацк быў валікокняжэцкай сталіцай Рогволодовічоў. Але ў старых Скандынаўскіх песьнях (сагах) ешчэ да Рогволода успамінаецца Полацк, як багаты і сільны горад, каторым {{Абмылка|к раваў|кіраваў}} свой князь; там-жэ Полацкі князь Полтэс, каторы павінен быў княжыць кала VI века. Полацк перэжыў сваю сілу і славу сталічнаго і тарговаго гораду і, як сам народ беларускі, з вялікокняжэцкай сталіцыстаў закінутым гарадком паветовым. Памятнікі даўнаго вялічыя не захаваліся, толькі названьня розных часьцей горада сьведчаць аб слаўнай мінуўшчыне. {{Водступ|2|em}}''Стр. 87''. '''Беларусы канца XIX сталецьця'''. На гэтым рысунку паказаны беларусы-селяне з ваколіц {{Абмылка|П нска|Пінска}}. На Пінскіх недаступных балотах больш захавалася беларускай старасьвеччыны, як у мове так, і ў опратках. Край гэта маркотны, але надта цікавы, бо ешчж многа мае ў сабе старога, шго другімі ваколіцамі даўно ужо забыто. {{Водступ|2|em}}''Страніцы: 91, 93 і 95''. '''[[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. Дунін-Марцінкевіч]]''', '''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Ф. Богушэвіч]]''' і '''[[Аўтар:Янка Лучына|Янка Лучына (Неслухоўскі)]]'''. Гл. тэкст. {{цэнтар|[[File:Кароткая гісторыя Беларусі. Узор 5.jpg|200px]]}}<noinclude></noinclude> 978mmpe1cqsi91t8hrigcovxrt3xel8 0 29358 87496 2022-08-15T11:37:55Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Дапіскі да рысункоў | аўтар = Вацлаў Ластоўскі | год = 1910 год | пераклад = | секцыя = Падручнік | папярэдні = [[Кароткая гісторыя Беларусі (1910, кірыліца)/Часць пятая|Часць пятая]] | наступны = | анатацыі = }} {{цэнтар|File:Кароткая...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Дапіскі да рысункоў | аўтар = Вацлаў Ластоўскі | год = 1910 год | пераклад = | секцыя = Падручнік | папярэдні = [[Кароткая гісторыя Беларусі (1910, кірыліца)/Часць пятая|Часць пятая]] | наступны = | анатацыі = }} {{цэнтар|[[File:Кароткая гісторыя Беларусі. Узор 2.jpg|600px]]}} {{Выроўніваньне-пачатак}} <pages index="Кароткая гісторыя Беларусі.pdf" from="108" to="112" /> {{Выроўніваньне-канец}} {{цэнтар|[[File:Кароткая гісторыя Беларусі. Узор 3.jpg|550px]]}} 4iiejauyh2u88n7m2d775li7at3pfev 87498 87496 2022-08-15T11:38:10Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Дапіскі да рысункоў | аўтар = Вацлаў Ластоўскі | год = 1910 год | пераклад = | секцыя = Падручнік | папярэдні = [[Кароткая гісторыя Беларусі (1910, кірыліца)/Часць пятая|Часць пятая]] | наступны = | анатацыі = }} {{цэнтар|[[File:Кароткая гісторыя Беларусі. Узор 2.jpg|600px]]}} {{Выроўніваньне-пачатак}} <pages index="Кароткая гісторыя Беларусі.pdf" from="108" to="114" /> {{Выроўніваньне-канец}} {{цэнтар|[[File:Кароткая гісторыя Беларусі. Узор 3.jpg|550px]]}} mczdbdqu6kkby1qsegh80jxqn5oa32l 104 29359 87497 2022-08-15T11:38:07Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<small>(Уся гурба мніхаў з Штольцам увальваецца на веранду. Насустрач ім узняліся вучоныя. Падышоў а. Сіман).</small> {{Разбіўка|А. Сіман}}. Во вараньë зляцелася! Чаго? {{Разбіўка|Штольц}}. Айцы святыя, будзьце сведкамі! Сусед, Вось гэты ключ я з рук тваіх узяў Сягон...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><small>(Уся гурба мніхаў з Штольцам увальваецца на веранду. Насустрач ім узняліся вучоныя. Падышоў а. Сіман).</small> {{Разбіўка|А. Сіман}}. Во вараньë зляцелася! Чаго? {{Разбіўка|Штольц}}. Айцы святыя, будзьце сведкамі! Сусед, Вось гэты ключ я з рук тваіх узяў Сягоння раніцой? {{Разбіўка|Андржэяка}}. 3 маіх, а што? <small>(Манах Базыль са шпагай спускаецца зверху і далучаецца да іншых).</small> {{Разбіўка|Штольц}}. Вы чулі? {{Разбіўка|Манахі}}. Чулі. {{Разбіўка|Штольц}}. Ключом замкнуты склеп... {{Разбіўка|Андржэяка}}. Склеп абакралі? {{Разбіўка|Штольц}}. He. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Чаго-ж тады такі вялікі галас? {{Разбіўка|Штольц}}. У склепе Шульц. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ну, значыць, ён залез і папрасіў замкнуць, А хто замкнуў, спытайцеся у Шульца. І мне цікава будзе знаць-навошта Ен ключ засунуу аж у кнігі. Андрэяка. М а на х. Георгій. Гэр Шульц забіт, зацягнут у склеп і кінут. Пра гэта я вось зараз толькі чую. Ты дома начаваў? Я начаваў у друкарні. Хто дома начаваў? Я дома начаваў і Марта... ў гэтым доме, А у доме тым -гэр Штольц, напэўна, знае, Хто начаваў, апроч яго й забітага гасця. І вы не чулі ні крыку, ні мальбы? Я тры начы не спаў і сам спаў, як забіты. M M M M M M M M M M N N M A І A<noinclude></noinclude> j4srynkaqvori9jpfk7r3d93rat6mjn 87500 87497 2022-08-15T11:39:51Z VasyaRogov 1510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem><small>(Уся гурба мніхаў з Штольцам увальваецца на веранду. Насустрач ім узняліся вучоныя. Падышоў а. Сіман).</small> {{Разбіўка|А. Сіман}}. Во вараньë зляцелася! Чаго? {{Разбіўка|Штольц}}. Айцы святыя, будзьце сведкамі! Сусед, Вось гэты ключ я з рук тваіх узяў Сягоння раніцой? {{Разбіўка|Андржэяка}}. 3 маіх, а што? <small>(Манах Базыль са шпагай спускаецца зверху і далучаецца да іншых).</small> {{Разбіўка|Штольц}}. Вы чулі? {{Разбіўка|Манахі}}. Чулі. {{Разбіўка|Штольц}}. Ключом замкнуты склеп... {{Разбіўка|Андржэяка}}. Склеп абакралі? {{Разбіўка|Штольц}}. He. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Чаго-ж тады такі вялікі галас? {{Разбіўка|Штольц}}. У склепе Шульц. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Ну, значыць, ён залез і папрасіў замкнуць, А хто замкнуў, спытайцеся у Шульца. І мне цікава будзе знаць-навошта Ён ключ засунуў аж у кнігі. {{Разбіўка|Штольц}}. Гэр Шульц забіт, зацягнут ў склеп і кінут. {{Разбіўка|Андржэяка}}. Пра гэта я вось зараз толькі чую. {{Разбіўка|Манах}}. Ты дома начаваў? {{Разбіўка|Андржэяка}}. Я начаваў у друкарні. {{Разбіўка|Манах}}. Хто дома начаваў? {{Разбіўка|Георгій}}. Я дома начаваў і Марта... ў гэтым доме, А у доме тым - гэр Штольц, напэўна, знае, Хто начаваў, апроч яго й забітага гасця. {{Разбіўка|Манах}}. І вы не чулі ні крыку, ні мальбы? {{Разбіўка|Георгій}}. Я тры начы не спаў і сам спаў, як забіты.</poem><noinclude></noinclude> ala5wqn93p1wazpk0xd4nkihyzvpe0s 104 29360 87502 2022-08-15T11:45:24Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Манах}}. Дзе Марта? <small>(Марта ўваходзіць).</small> {{Разбіўка|Марта}}. Я тут, айцец святы. {{Разбіўка|Манах}}. Ты знаеш гэты ключ? {{Разбіўка|Марта}}. Цяпер я знаю. {{Разбіўка|Манах}}. Як трапіў ён да вас? {{Разбіўка|Марта}}. Яго паклала я. Знайшла уранні...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Манах}}. Дзе Марта? <small>(Марта ўваходзіць).</small> {{Разбіўка|Марта}}. Я тут, айцец святы. {{Разбіўка|Манах}}. Ты знаеш гэты ключ? {{Разбіўка|Марта}}. Цяпер я знаю. {{Разбіўка|Манах}}. Як трапіў ён да вас? {{Разбіўка|Марта}}. Яго паклала я. Знайшла уранні І запытаць хацела чый... Ноччу я не спала, Але нічога чуць не чула. Усё? {{Разбіўка|Манах}}. Ты чула, як памосніцы скрыпелі, Як доктар ноччу па двару хадзіў... {{Разбіўка|Марта}}. Не, не чула, святы айцец, хаця не спала. {{Разбіўка|Мікулаш Конач}}. На доктара паклёп узводзіць сорам. {{Разбіўка|Манах}}. Апроч яго, карысці у забойстве Гэр Шульца хто тут мае? Прапаную, пад арыштам завесці у турму. <small>(Не дачакаўшыся адказу, ён вымае шпагу).</small> {{Разбіўка|Марта}}. На шпазе кроў. <small>(Манах збянтэжыўся, падняў шпагу. Усе бачаць крывяныя плямы).</small> {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Адкуль тут кроу? {{Разбіўка|Манах}}. Не ведаю, бо шпага не мая. Нясіце Сюды вы шпагу доктара. Яна ў крыві таксама. <small>(Не марудзячы часу, прынеслі і абнажылі шпагу).</small> {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. На шпазе кроў. Адкуль яна, Францышак? {{Разбіўка|Георгій}}. Не ведаю, яе не вынімаў Напэўне тры гады я. {{Разбіўка|Манах}}. Я ведаю адкуль: Сягоння пеўня рэзала я, ён 3 рук вырваўся. І шпага тут была, -</poem><noinclude></noinclude> rn34y9go612wyak4h3ix48j1peu3ipi 104 29361 87507 2022-08-15T11:49:38Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem>Яе хацела я пачысціць, - я схапіла І шпагай дакалола. Певень там ляжыць. {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Давайце шпагі. Ідзем, айцы святыя, ў магістрат. Вы, Вацлаў Сова, тут застанецеся. Каб непарушана было нічога, покуль следчы Не прыдзе сам сюды. ідзем! <...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem>Яе хацела я пачысціць, - я схапіла І шпагай дакалола. Певень там ляжыць. {{Разбіўка|Мікулаш Клаўдзіян}}. Давайце шпагі. Ідзем, айцы святыя, ў магістрат. Вы, Вацлаў Сова, тут застанецеся. Каб непарушана было нічога, покуль следчы Не прыдзе сам сюды. ідзем! <small>(Ён выводзіць усіх, апроч Скарыны і Сімана. Марта таксама памкнулася пайсці за імі, але толькі для таго, каб запыніць манаха. Вацлаў Сова пайшоў агледзець месца).</small> {{Разбіўка|Марта}}. Святы айцец, хвіліну... ''(Той спыняецца).'' Ёган дзе? {{Разбіўка|Манах}}. Цю-цю, твой Ёган, памінай, як звалі. Ён стрымгалоў імчыцца за мяжу І назаўсёды. {{Разбіўка|Марта}}. А ён-жа кляўся, што мяне не кіне, Ён абяцаў звянчацца. {{Разбіўка|Манах}}. Абяцаў - xa-xa! <small>(Марта варочаецца назад. Яна становіцца на калені перад Скарыной. Той паднімае яе).</small> {{Разбіўка|Марта}}. Даруйце мне, Францышак, што я ў думках На гонар ваш замах зрабіла. {{Разбіўка|Георгій}}. Хто навучыў цябе? Не Ёган? {{Разбіўка|Марта}}. Ёган. {{Разбіўка|Георгій}}. І шпага Ёгана? {{Разбіўка|Марта}}. Яго, але... Прашу я вас... не помсціце яму. {{Разбіўка|А. Сіман}} (''хлопнуў сябе па лбе''). Стары асёл, што ты падумаў?.. Даруй і мне, Георгій, заадно. {{Разбіўка|Георгій}}. За што? {{Разбіўка|А. Сіман}}. За дурасць галавы маëй. <small>(Уваходзіць Вацлаў Сова. Марта вышла).</small> </poem><noinclude></noinclude> 7pr2nqikhf9e6sbny60x5fydgtduhne 104 29362 87511 2022-08-15T11:56:46Z VasyaRogov 1510 /* Не правераная */ Новая старонка: «<poem> {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. Я абышоў, праверыў, думаў моцна... І я прышоў сказаць: Георгій, Павінен зараз выехаць ты з Прагі. Не для таго так крута заварылі Базыліяне кашу, каб адстаць адразу. Яны даб'юцца - будзеш ты ў турме. {{Разбіўка|Георгій}}. Сваю невіна...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude><poem> {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. Я абышоў, праверыў, думаў моцна... І я прышоў сказаць: Георгій, Павінен зараз выехаць ты з Прагі. Не для таго так крута заварылі Базыліяне кашу, каб адстаць адразу. Яны даб'юцца - будзеш ты ў турме. {{Разбіўка|Георгій}}. Сваю невінаватасць дакажу я. {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. Я гэта ведаю, а покуль што яны Расцягнуць ўсю друкарню, кнігі, Абмажуць дзёгцем чэснае імя. Сам памяркуй, пакуль няма загада, Каб ты не выехаў - ты вольны ўсё рабіць. Ты выехаў. Яны прышлі з загадам. Няма гаспадара, яны чакаць павінны Каб суд узняць, калі прыедзеш ты. Тым часам ты дастанеш грошы. Тут Мы справу высветлім з забойствам Шульца, Суду дакажам праўду без цябе. Што лепей - ці ў турме прабыць поўгода І, ворагаў разбіўшы на судзе, Прыйсці сюды - і не знайсці нічога; Ці гэты час прабыць на волі, назапасіць І сіл і сродкаў, каб пасунуць справу Наперад, ворагу яе не здаць? {{Разбіўка|Георгій}}. Так, справа перш за ўсё і тут. Я выеду у Аўсбург, потым ў Рыгу. Рамана вызвалю, вазьму я грошы... Благаслаўляеш, ойча Сіман? {{Разбіўка|А. Сіман}}. Ад душы, сынок! {{Разбіўка|Георгій}}. Тады... прыедзе Товій, часткай грошай Заткніце глотку Штольцу. Рэшту ўсю На тайны перавоз у Вільню ўсёй друкарні І кніг усіх... усëй паперы, Якую здольны будзеце купіць. У Вільні, па майму загаду, Павінна быць ужо гатова ўсё для справы. Я Товія чакаў. {{Разбіўка|Вацлаў Сова}}. Спяшайся, дружа. Коні я знайду. {{Разбіўка|Георгій}}. Ды я гатоў, не ўпершыню мне ехаць, Ісці, ці плыць, бо уся зямля - мой дом, </poem><noinclude></noinclude> cd9vxji9jjm9fhoovkxlo07u5chhb0v