Вікікрыніцы bewikisource https://be.wikisource.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0 MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Мультымедыя Адмысловае Размовы Удзельнік Размовы з удзельнікам Вікікрыніцы Размовы пра Вікікрыніцы Файл Размовы пра файл MediaWiki Размовы пра MediaWiki Шаблон Размовы пра шаблон Даведка Размовы пра даведку Катэгорыя Размовы пра катэгорыю Аўтар Размовы пра аўтара Старонка Размовы пра старонку Індэкс Размовы пра індэкс TimedText TimedText talk Модуль Размовы пра модуль Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 235 84262 19060 2022-08-01T20:53:47Z Gleb Leo 2440 Gleb Leo перанёс старонку [[Бярозка]] у [[Бярозка (Ядвігін)]] wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | секцыя = Апавяданне | папярэдні = | наступны = | крыніца = http://rv-blr.com/litaratura/view/116 }} Даждаўся Лявон, што яго пацеха Марыська выцягнулася ўгару, як тая маладая, тладкая бярозка. Ад хлапцоў адбою не было, і хоць сэрца кроўю аблівалася, а пара падышла замуж аддаваць. Справіў Лявон вяселле як мае быць: каб у сэрцы дзіцячым на доўгія годы добрая памятка асталася і каб перад людзьмі сораму не было; але, як прыйшлося расставацца з дачушкай, сплакаўся, бедны, як бобр: быццам чуяла сэрца нешта нядобрае. ён і кажа ёй на апошнім адвітанні: — Слухай, пацеха мая, адну цябе толькі я маю і адну табе толькі даю раду: калі цябе прыцісне горкая доля, калі табе будзе вельмі цяжка жыць, што і змогі не будзе вытрываць, не жалься нікому-нікому, хіба знойдзеш такую спрыяючую верную душу, як спрыяла і верная была для цябе душа твайго бацькі; не знойдзеш — ідзі лепш у лес, выберы, каторае табе спадабаецца, дрэва і яму, толькі яму аднаму, маё ты дзіцятка, душу сваю адкрывай, жаль свой вылівай… Прайшло нямала часу. Паехаў Лявон дачкі даведацца. Вылецела Марыська з хаты, кінулася бацьку да кален; прыпала пасля галоўкай да грудзей бацькавых, але ўскорасці, як бы засаромеўшыся, адскочыла, спусціла вочкі і стаіць, уся збялеўшая, толькі губкі дрыжаць… Доўга Лявон моўчкі ўглядаўся на сваю пацеху, а пасля памалу падышоў да яе і глухім, быццам не сваім голасам стаў дапытваць: — Цяжка? — Ой, цяжка, татачка!— уздыхнуўшы, адказала дачка. — Жалілася? — Жалілася, — вышаптала Марыська. — Каму? — Бярозцы. — А больш? — Не знайшла каму. — Нясі сякеру, пакажы мне гэтае дрэва. Хістаючыся, як маладая ад буры бярозка, ішла наперадзе Марыся, а за ёй, як хмара, сумны ішоў з сякерай Лявон… — Вось тая, на ўзгорку, — здалёк паказвала рукой Марыся. — Ой, татачка, — жалілася яна, — якая гэта была пекная бярозка, якая гладкая! Якія пекныя былі на ёй галінкі, а на галінках паўнюсенька зялёненькіх бліскучых лісточкаў!.. Лявон маўчаў. — … Татачка! што ёй зрабілася? Гэта ж цяпер лета… Чаму яна ўчарнела? Чаму здрабнелі, Лявон маўчаў. — …Чаму жаўцеюць галінкі свае яна ўніз апусціла, быццам яны плачуць?.. Я так любіла, а яна ўмір… Не паспела слова скончыць Марыся, як цяжка грукнуў па дрэве абух… Як падстрэленая птушка, скокнула яна і схапіла за руку старога: — Татачка, не чапай!! Не чапай, родненькі мой! — прасіла Марыся. — Баліць… баліць… Але Лявон, нічога не кажучы, ізноў стукнуў абухом па дрэве; рэха не адазвалася — стук быў глухі, як бы гэта не па дрэве, а па зямлі стукаў… Марыська стаяла воддаль, заламаўшы рукі, і глядзела быццам на нешта вельмі страшнае, толькі з вачэй яе сыпаліся адна за адной слязінкі, як сыпаліся пажоўклыя лісточкі з здрыгануўшайся пад абухом бярэзіны… Лявон нагнуўся, абчасаў каля пня кару і, адагнуўшыся, са ўсяго маху запусціў сякеру ў бярозу і, павярнуўшы тапарышча набок, адшчапіў вялікую трэску. Дрэва заскрыпела, запішчала, быццам стала жаліцца, як тое дзіця… а зпад Лявонавай сякеры шчэпкі ляцелі і ляцелі… Але нядоўга яму прыйшлося працаваць: нагнуўся Лявон, глянуў на падсечанае месца, ткнуў туды тапарышчам і, адагнуўшыся, глыбока-глыбока ўздыхнуў… — Марыська, дзіцятка маё, — дрыжачым голасам пачаў Лявон, — бачыш? Гэта ж тут усяго на палец абалоні! А там — там парахня, адна парахня!.. А ведаеш чаму, гаротніца ты мая? Ведаеш? Гэта ж твой боль, гэта ж твой жаль спарахнілі гэту бярозку, — бо ты доляй сваёй жалілася ёй. Дрэва і то спужалася такой долі… Умірае гэта бярозка, умірае без пары, бо кожны раз, як ты прыходзіла жаліцца, ёй было штораз цяжэй, а ты, маё гаротнае дзіця, успомні, ты тады мела хвіліны, падобныя да шчасця… І Лявон, узяўшы рукамі галоўку сваёй пацехі, моцна прыціснуў да сябе, а Марыська, тулячыся да бацькавых грудзей, прашаптала: — Татачка, а чаму паміж людзей я не знайшла, каму пажаліцца? Лявон маўчаў. [[Катэгорыя:Ядвігін Ш.]] [[Катэгорыя:Апавяданні]] 1fuizyrp6y7vxbdm5x4oglk5atfv1n7 84318 84262 2022-08-02T08:20:32Z Gleb Leo 2440 Gleb Leo перанёс старонку [[Бярозка (Ядвігін)]] у [[Бярозка (Ядвігін, апавяданне)]] wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | секцыя = Апавяданне | папярэдні = | наступны = | крыніца = http://rv-blr.com/litaratura/view/116 }} Даждаўся Лявон, што яго пацеха Марыська выцягнулася ўгару, як тая маладая, тладкая бярозка. Ад хлапцоў адбою не было, і хоць сэрца кроўю аблівалася, а пара падышла замуж аддаваць. Справіў Лявон вяселле як мае быць: каб у сэрцы дзіцячым на доўгія годы добрая памятка асталася і каб перад людзьмі сораму не было; але, як прыйшлося расставацца з дачушкай, сплакаўся, бедны, як бобр: быццам чуяла сэрца нешта нядобрае. ён і кажа ёй на апошнім адвітанні: — Слухай, пацеха мая, адну цябе толькі я маю і адну табе толькі даю раду: калі цябе прыцісне горкая доля, калі табе будзе вельмі цяжка жыць, што і змогі не будзе вытрываць, не жалься нікому-нікому, хіба знойдзеш такую спрыяючую верную душу, як спрыяла і верная была для цябе душа твайго бацькі; не знойдзеш — ідзі лепш у лес, выберы, каторае табе спадабаецца, дрэва і яму, толькі яму аднаму, маё ты дзіцятка, душу сваю адкрывай, жаль свой вылівай… Прайшло нямала часу. Паехаў Лявон дачкі даведацца. Вылецела Марыська з хаты, кінулася бацьку да кален; прыпала пасля галоўкай да грудзей бацькавых, але ўскорасці, як бы засаромеўшыся, адскочыла, спусціла вочкі і стаіць, уся збялеўшая, толькі губкі дрыжаць… Доўга Лявон моўчкі ўглядаўся на сваю пацеху, а пасля памалу падышоў да яе і глухім, быццам не сваім голасам стаў дапытваць: — Цяжка? — Ой, цяжка, татачка!— уздыхнуўшы, адказала дачка. — Жалілася? — Жалілася, — вышаптала Марыська. — Каму? — Бярозцы. — А больш? — Не знайшла каму. — Нясі сякеру, пакажы мне гэтае дрэва. Хістаючыся, як маладая ад буры бярозка, ішла наперадзе Марыся, а за ёй, як хмара, сумны ішоў з сякерай Лявон… — Вось тая, на ўзгорку, — здалёк паказвала рукой Марыся. — Ой, татачка, — жалілася яна, — якая гэта была пекная бярозка, якая гладкая! Якія пекныя былі на ёй галінкі, а на галінках паўнюсенька зялёненькіх бліскучых лісточкаў!.. Лявон маўчаў. — … Татачка! што ёй зрабілася? Гэта ж цяпер лета… Чаму яна ўчарнела? Чаму здрабнелі, Лявон маўчаў. — …Чаму жаўцеюць галінкі свае яна ўніз апусціла, быццам яны плачуць?.. Я так любіла, а яна ўмір… Не паспела слова скончыць Марыся, як цяжка грукнуў па дрэве абух… Як падстрэленая птушка, скокнула яна і схапіла за руку старога: — Татачка, не чапай!! Не чапай, родненькі мой! — прасіла Марыся. — Баліць… баліць… Але Лявон, нічога не кажучы, ізноў стукнуў абухом па дрэве; рэха не адазвалася — стук быў глухі, як бы гэта не па дрэве, а па зямлі стукаў… Марыська стаяла воддаль, заламаўшы рукі, і глядзела быццам на нешта вельмі страшнае, толькі з вачэй яе сыпаліся адна за адной слязінкі, як сыпаліся пажоўклыя лісточкі з здрыгануўшайся пад абухом бярэзіны… Лявон нагнуўся, абчасаў каля пня кару і, адагнуўшыся, са ўсяго маху запусціў сякеру ў бярозу і, павярнуўшы тапарышча набок, адшчапіў вялікую трэску. Дрэва заскрыпела, запішчала, быццам стала жаліцца, як тое дзіця… а зпад Лявонавай сякеры шчэпкі ляцелі і ляцелі… Але нядоўга яму прыйшлося працаваць: нагнуўся Лявон, глянуў на падсечанае месца, ткнуў туды тапарышчам і, адагнуўшыся, глыбока-глыбока ўздыхнуў… — Марыська, дзіцятка маё, — дрыжачым голасам пачаў Лявон, — бачыш? Гэта ж тут усяго на палец абалоні! А там — там парахня, адна парахня!.. А ведаеш чаму, гаротніца ты мая? Ведаеш? Гэта ж твой боль, гэта ж твой жаль спарахнілі гэту бярозку, — бо ты доляй сваёй жалілася ёй. Дрэва і то спужалася такой долі… Умірае гэта бярозка, умірае без пары, бо кожны раз, як ты прыходзіла жаліцца, ёй было штораз цяжэй, а ты, маё гаротнае дзіця, успомні, ты тады мела хвіліны, падобныя да шчасця… І Лявон, узяўшы рукамі галоўку сваёй пацехі, моцна прыціснуў да сябе, а Марыська, тулячыся да бацькавых грудзей, прашаптала: — Татачка, а чаму паміж людзей я не знайшла, каму пажаліцца? Лявон маўчаў. [[Катэгорыя:Ядвігін Ш.]] [[Катэгорыя:Апавяданні]] 1fuizyrp6y7vxbdm5x4oglk5atfv1n7 102 1617 84251 80743 2022-08-01T20:31:53Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча =Ластоўскі | Імёны =Вацлаў | Першая літара прозвішча =Л | Варыянты імёнаў =Власт; Wlast; Юры Верашчака; Ласт; В.Ласт.; Уласт; Арцём Музыка; Пагашчанін; Сваяк; Ю.Сулімірскі; Veritatis; Miles; Peregrinus | Апісанне =беларускі грамадскі і палітычны дзеяч, пісьменнік, гісторык, філолаг, літаратуразнавец, перакладчык, этнограф | Іншае = | ДН =27 кастрычніка 1883 | Месца нараджэння =засценак Калеснікаў Дзісенскага павета Віленскай губерні (цяпер Глыбоцкі раён Віцебскай вобласці) | ДС =23 студзеня 1938 | Месца смерці =г. Саратаў, Расія | Выява =Vaclaw Lastowski.jpg | Вікіпедыя =:be:Вацлаў Юстынавіч Ластоўскі | Вікіпедыя2 =:be-x-old:Вацлаў Ластоўскі | Вікіцытатнік =Вацлаў Ластоўскі | Вікісховішча =Category:Vaclaw Lastowski | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Вацлаў Ластоўскі | Google = }} {{All works|Вершы Вацлава Ластоўскага‎‎|Пераклады Вацлава Ластоўскага‎|Проза Вацлава Ластоўскага‎|Апавяданні Вацлава Ластоўскага‎‎|Публіцыстыка Вацлава Ластоўскага|Слоўнікі Вацлава Ластоўскага‎‎|Крытыка Вацлава Ластоўскага|Лісты Вацлава Ластоўскага|Успаміны Вацлава Ластоўскага|Гістарычныя працы Вацлава Ластоўскага‎|Мовазнаўчыя працы Вацлава Ластоўскага‎}} ==Паэзія== ===1922=== *[[Наперад, змагарна наперад!..]] *[[Благаслаўлен сын…]] ===1923=== *[[Вясной]] *[[На Радуніцу]] *[[На каложы ў Горадні]] *[[Дума на полацкім замчышчы]] *[[Формаў трупехлых я вораг дасконны…]] *[[Рэйнскі вадапад]] *[[Кельнскі Сабор]] *[[У Альпах]] *[[Сабор св. Марка ў Вэнэцыі]] *[[Генуэскі рынак]] *[[Паэт, ты вольнага Пэгаса…]] *[[На смаленскіх сьценах]] *[[Чытаючы Гомэра]] *[[На оды Горація]] *[[На Чужыне]] *[[Песьня аб князю Вітаўце]] *[[Купальская песьня]] *[[У гадаўшчыну Люблінскай ганьбы]] *[[Пакутнік]] *[[Зорнік]] *[[Ікар]] *[[На ўзьмежы]] *[[На Коляды (Ластоўскі)|На Коляды]] ===1924=== *[[Пішы…]] *[[О Крыўская зямля…]] *[[Да…]] *[[Чала я не хіліў прад сілай…]] ===1925=== *[[Крыжовы паход дзяцей]] *[[Лісты]] ===1926—1927=== *[[Баяну]] *[[Чырвонец]] *[[У час аблогі]] *[[Падарожнік]] *[[На хрэзьбінах]] ==Проза== *[[Naradziny]] (1909) *[[Zajczyk]] (1909) *[[Ślozy]] (1909) *[[Mary]] (1910) *[[Lebiedzinaja pieśnia]] (1910) *[[Panas hulaje]] (1910) *[[Most u Kutach]] (1910) *[[Дзень рожэвай кветкі]] (1912) *[[На Вялікдзень (Ластоўскі)|На Вялікдзень]] (1915) *[[Smalenski kniaziewič]] (1916) *[[Prywid]] (1916) *[[Наездчык]] (1916) *[[Каменная труна]] (1917) *[[Krywičanin/Prypowieść ab starym mužu i hožaj dziewie|Prypowieść ab starym mužu i hožaj dziewie]] (1918) *[[«Разбойнік»]] (1921) *[[Мікалай Галубовіч (Ластоўскі)|Мікалай Галубовіч]] (1922) *[[Лабірынты (Ластоўскі)|Лабірынты]] (1923) *[[Адзінокі]] (1923) *[[Старасельскі магільнік]] (1924) *[[Троцкі замак]] (1924) *[[Брацкія кнігі]] (1924) *[[Вясковыя архэолёгі]] (1924) *[[Часы былі трывожныя]] (1924) *[[Цмок]] (1926/1927) === Абразкі === *[[Kraski]] (1910) *[[Apaŭšyje liści]] (1910) *[[Hoład]] (1911) === Легенды === '''1911''' *[[Sož i Niepro]] '''1913''' *[[Беларускі радавод]] '''1923''' *[[Бяздоннае багацьце]] *[[Векавечная мяжа]] *[[Князь Барыс і чорт]] === Казкі === '''1923''' *[[Аб сытой сьвіньні]] *[[Дзед і ўнук]] *[[Певень і гуся]] *[[Аб мядзьведзю і асінавым калу з голасам]] *[[Аб чорце бязродым]] *[[Пад старасьць адгукнецца]] *[[Ліхая баба]] *[[Варона і рак]] *[[Вуж куртаты і мужык багаты]] *[[Чаму Панас стаўся ваўкалакам?]] *[[Як Кузьма стрэльбу рабіў]] *[[Лепей вол ярэмны, як жарабец стаенны]] *[[Смэрд і ваявода]] ==Публіцыстыка== '''1909''' *[[Наша Ніва/З нашаго жыцьця/IV/лацінка|Z naszaho žyćcia. IV]] '''1910''' *[[Eliza Ožeško]] *[[Biełaruski wiečer u Połacku]] *[[Ab chatnim remiesle]] '''1911''' *[[Piataja wystauka litoŭskaha krasnaha štukarstwa u Wilni]] * [[Kupalle]] * [[Jak pastupać, kab dzieci wyrosšy šanawali swaich boćkoŭ i byli im aporaj na staraść]] * [[S pajezdki na sielska-haspadarskuju wystauku ŭ Bychawie]] * [[Ab patrebie stylu ŭ žyćci narodu]] * [[Spatkalisia]] * [[Chrystos naradziusia!]] '''1912''' *[[З нашаго жыцьця. Перапіска ў беларускай мове]] *[[Эміграція]] *[[Дзе праўда?]] *[[Hulnia «ŭ Biełarusy»|Hulnia „ŭ Biełarusy“]] *[[Аб хаўрусах рэмесьнікоў]] *[[S padarožy pa Hrodzienščynie]] *[[U Łatyšoŭ]] *[[З нашаго жыцьця. Разьдзелы і сваркі]] *[[Hołas Europy ab nacionalnych sprawach]] *[[1906 — 1912]] *[[Шляхам праўды]] '''1913''' *[[Кудой дарога?]] *[[Выстаўка народнага штукарства]] *[[«Націоналізація»|„Націоналізація“]] *[[Нашы цэннасьці]] *[[Ці-ткі мы запраўды цямней за ўсіх]] *[[Перш за ўсё самі]] *[[Сплачывайця доўг]] *[[Забабоны]] *[[Нашая старая слава]] *[[Да ўбогіх духам]] *[[Леся Украінка]] *[[Літэратарам с кальцом у носе]] *[[Ня гожэ!]] *[[Голас епіскапа ў абарону роднай мовы ў цэрквах]] *[[Ці ёсць расейская і польская культура?]] *[[Голас сумленьня!]] '''1914''' *[[Чаму нам не даюць жыць]] *[[У сваю абарону]] *[[«Як вораг у няволі»|„Як вораг у няволі“]] *[[Наша праўда]] *[[Наша Ніва/1914/5/З Беларусі і Літвы/З Віленшчыны/Беларуская вечарынка|З Беларусі і Літвы. З Віленшчыны. Беларуская вечарынка]] *[[Родная мова]] *[[Праца]] *[[Бяздомные]] *[[Асцярога эмігрантам]] *[[Па сваім шляху!]] *[[Горэй ня будзе]] *[[Наша Ніва/1914/15/З Беларусі і Літвы/З Віленшчыны/Дзісна|З Беларусі і Літвы. З Віленшчыны. Дзісна]] *[[Крыху з гісторыі пьянства]] *[[Будзьця цьвёрды]] *[[На тэмы дня]] *[[Выкупляймося]] '''1915''' *[[Рэляцыя]] '''1916''' *[[Biez nijakich patreb]] *[[Szto takoje demokratyzm]] *[[Прычыны заняпаду беларускага адраджэння ў XIX ст.|Pryczyny zaniepadu biełaruskaho adradžeńnia ŭ XIX stal.]] *[[Наш грэх|Nasz hrech]] '''1917''' *[[Z Nowym Hodam!]] *[[Suświetnaja wajna ŭ 1916 h.]] *[[U 400-letnuju hadauščynu]] *[[Dzień uradzin Impieratara Wilhelma]] *[[Na frontach]] *[[Праўда і крыўда]] '''1918''' *[[Krywičanin/Ad Redakcii|Ad Redakcii]] *[[Krywičanin/Nacionalnaje pytańnie|Nacionalnaje pytańnie]] *[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Niepaścihłaja kanbinacija|Niepaścihłaja kanbinacija]] *[[Нацыянальнае пытанне]] *[[Што трэба ведаць кажнаму беларусу]] '''1919''' *[[Беларусь пад Расеяй]] *[[Нашы цэннасці]] *[[Толькі на Беларусь!]] '''1922''' *[[Над сьвежай магілай]] '''1924''' *[[Новы падзел Беларусі]] '''1925''' *[[Канкардат]] '''1926''' *[[Што спрыяе разросту і ўпадку народаў і дзяржаў]] *[[Патрыятычны малітвеннік]] '''1927''' *[[Упыры (Ластоўскі)|Упыры]] *[[Дасягненьні ў нацыянальнай палітыцы]] '''1928''' *[[У чым віна грамадаўцаў]] *[[Утварэньне Акадэміі Навук — сьвята ўсіх беларусаў]] === Успаміны === *[[Старабеларуская вясковая школа]] (1923) *[[Пагост]] (1925) *[[Мае ўспаміны аб М. Багдановічы]] (1926) *[[Крывічанскія Дзяды]] (1927) *[[Ўражаньні з паездкі ў Беларускую Радавую Соціялістычную Рэспубліку]] (1927) *[[Да характарыстыкі Каганца]] (1928) === Крытыка === '''1914''' *[[«Васількі» (рэцэнзія)|„Васількі“]] *[[«Рунь» (рэцэнзія)|„Рунь“]] *[[«Родные зьявы» (рэцэнзія)|„Родные зьявы“]] '''1924''' *[[«Студэнская думка» (Ластоўскі)]] '''1925''' *[[І. П. Фурман. Крашаніна]] *[[Праф. У. Пічэта. Гісторыя Беларусі]] *[[Праф. У. Ігнатоўскі. Гісторыя Беларусі ў XIX і ў пачатку XX сталецьця]] '''1926''' *[[Програма зьбіраньня вуснае народнае творчасьці (рэцэнзія)|Програма зьбіраньня вуснае народнае творчасьці]] *[[А. Шлюбскі. «Крашаніна (набіванка)» (рэцэнзія)|А. Шлюбскі. «Крашаніна (набіванка)»]] *[[«Наш край» штомесячнік Ц. Б. краязнаўства пры Інстытуце беларускай культуры (рэцэнзія)|«Наш край» штомесячнік Ц. Б. краязнаўства пры Інстытуце беларускай культуры]] *[[«Школьная праца» (рэцэнзія)|«Школьная праца»]] == Навукова-папулярныя артыкулы == === Гістарычныя артыкулы === '''1911''' * [[Piatrok z Krošyna]] * [[Z minuŭščyny horadu Bychowa]] '''1912''' * [[З нашай мінуўшчыны. Земскіе суды]] * [[Копные суды]] * [[З нашай мінуўшчыны. Станы ў старой Беларусі|З нашай мінуўшчыны. (Станы ў старой Беларусі)]] * [[Ludwik Kondratowič (Syrokomla)]] '''1914''' * [[350-летняя гадаўшчына друку ў Маскоўшчыне]] * [[10-летні юбілей літоўскага друку]] * [[Хлебаробства ў Беларусі ў даўные часы]] * [[Кроніка Вялікаго Князьства Літоўскага]] '''1915''' *[[Ціт Бычкоўскі (1843–1913)]] * [[Нашы гарады. Горадня]] * [[Нашы гарады. Вільня]] '''1916''' *[[1491–1916]] *[[Памяці Справядлівага|Pamiaci Sprawiadliwaho]] *[[Katalickije, biełaruskije fundacii ŭ Wilni]] *[[Sielanskije «respubliki» kanca XVIII st. u Biełarusi i Litwie]] *[[Wasil Ciapinski]] *[[Lisoŭszczyki]] *[[Z historyji katalickaho Kaściołu na Biełarusi]] *[[Litoŭski Statut i jaho historyja]] *[[1410–1914]] '''1917''' *[[Рэформацкі рух на Беларусі]] '''1918''' *[[Krywičanin/Turaŭskaje kniaźstwo|Turaŭskaje kniaźstwo]] *[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Ab herbie pahonia|Ab herbie pahonia]] *[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Chto patron Biełarusi?|Chto patron Biełarusi?]] '''1920''' *[[Вялікі патрыот — Васіль Цяпінскі]] '''1922''' *[[З Беларуска-Літоўскай мінуўшчыны]] '''1923''' *[[Альгердаўскі паяс]] *[[Аб хросным імяні Ягайлы]] *[[Манэта тураўскага князя Сьвятаполка (X ст.)]] *[[Аб найменьнях — «Гуды», — «Крывічы», — «Русь»]] *[[Леў Сапега аб перакладзе Статуту В. Кн. Літоўскага на польскую мову]] *[[Аб залатой бабе]] *[[Беларусы ў Усх. Прусыі]] *[[Жан-Жак Руссо і Белавежская пушча]] *[[Дзеячы вялікай францускай рэволюцыі аб нацыянальным пытаньні]] *[[Манэта з выабражэньнем цэнтаўра]] *[[Што трэба разумець пад найменьнямі — Паляне, Дрыгвічы, Дрэўляне]] *[[Беларускі абычай што да падаваньня агня]] *[[Андрэй-Казімер Ягайлавіч]] *[[Маскоўскія паслы 1646 г. як абаронцы беларускай мовы]] *[[Таргоўля Беларусі з немцамі ў XIII — XV ст.]] *[[Расійскія вучоныя аб Крывічах]] *[[Аб найменьні «Русь»]] *[[Хто быў першы друкар у Маскве]] *[[Жыровіцкая друкарня]] *[[Ткальня «слуцкіх» паясоў у Рожанне]] *[[Што такое «Русь» смаленскай тарговай граматы 1229 г.?]] *[[Крыўска-беларуская кавалерыя]] *[[Першыя беларускія слоўнікі]] *[[Волаты-Анты]] *[[За што нішчылі Лесаўчыкоў?]] *[[Полацкая сьв. Сафія]] *[[Нашая костка]] '''1924''' *[[Паленьне кніг на Беларусі]] *[[Урад Цівуна]] *[[Слуцкія паясы]] *[[Доктар Франціш Скарына (1525 – 1925)]] *[[Беларускі дрэварыт пачатку XVI ст.]] *[[Зборнік Бершадзкага]] *[[Рухомыя друкарні на Беларусі і Украіне]] *[[Кальвінскія зборы на Беларусі]] *[[Новагорадзкая аўтокефальная мітраполія]] *[[Віленская Грэка-Лаціна-Руская акадэмія]] *[[Аб найменьні «Крывічы»]] *[[Акадэмік Шахматов аб імені «Русь»]] *[[Пачайнская друкарня]] *[[Аб лесаўчыках]] *[[Першая кніжка аб піве]] '''1925''' *[[Прычыны заняпаду крыўскай мовы ў XVII ст.]] *[[Аб назовах «Крывія» і «Беларусь»]] *[[Пачатны летапіс аб крывічох у асьвятленьні гістарычнай крытыкі]] *[[Крыўскія школы XVI і XVII ст. ст.]] *[[Выдатнейшыя крывічы (беларусы)-высяленцы ў Масковію]] *[[Вываз крыўскіх культурных цэннасьцяў у Польшчу ў часе польска-расійскай вайны 1918—1919 гг.]] *[[Рысункі да ілюстраціі крыўскай вайсковасьці]] '''1926''' *[[Сьвяткаваньне пятніцы замест нядзелі ў XVI ст.]] *[[Аб «славянстве» маскалёў]] *[[Тодар Дастаеўскі і Адам Міцкевіч — сыны крывіцкага народнага генія]] *[[Унія]] *[[Беларускія (крыўскія) друкі ў Тыльзіце]] *[[Праф. М. К. Любавскі і акад. С. Платонов аб Крывічох]] *[[Крывічанскія кнігазборы XV ст.]] *[[Аб імяні Ятвягі]] '''1926—1927''' *[[Пачтовыя ўстановы ў Крывічанскіх (Беларускіх) Землях]] ==== Этнаграфічныя артыкулы ==== *[[Аб ганчарстве нашым даўней і цяпер]] (1913) *[[Каляды (Ластоўскі)|Каляды]] (1914) *[[Аб беларускім хатнім рэмясьле]] (1913) *[[З народнай мудрасьці]] (1913) *[[Z antykwarskich zapisak. I. Hanczarskije wyraby]] (1916) *[[Да шуканьня крыніц народнай творчасьці]] (1923) *[[Аб камянях-краўцах]] (1923) *[[Дуда (Вацлаў Ластоўскі)|Дуда]] (1924) *[[Жывая старасьвеччына]] (1926) *[[Эпітэт сьмерці «Кастуся»]] (1926) *[[Навязі і кудмяні]] (1926) *[[Сонечнае калясо]] (1926) *[[Дзіў]] (1926) *[[Крывічанскія Дзяды]] (1927) *[[Прочкі і разлучыны]] (1928) *[[Духоўныя вершы 1702 году]] (1928) === Літаратуразнаўчыя артыкулы === *[[Памажыця!]] (1913) *[[Duchoŭnaja katalickaja literatura ŭ biełaruskaj mowie]] (1916) *[[Szlacham tworczaści]] (1916) *[[Misteryi]] (1918) *[[Krywičanin/Eneida|Eneida]] (1918) *[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Hiedyminaŭski woŭk|Hiedyminaŭski woŭk]] (1918) *[[Старабеларуская калядка]] (1923) *[[Цікавая агітацыйная беларуская брашура 1860-х гадоў]] (1923) *[[Смаленская легенда аб св. Мэкурым]] (1924) *[[Крыўскі вар’янт быліны аб Ільлі Мурамцы]] (1924) *[[Крыўскі (беларускі) старадаўны лістоўны стыль]] (1924) === Мовазнаўчыя артыкулы === '''1914''' * [[Крыху цікавых слоў]] '''1915''' * [[Вывод названьня горада Вільні|Аб ўсім па троху. Вывод названьня горада Вільні]] '''1918''' *[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Nazowa Biełarusi pa žydoŭsku|Nazowa Biełarusi pa žydoŭsku]] '''1923''' * [[Народны падзел між беларусамі]] *[[Пагляд расійскіх вучоных на беларускую мову]] *[[Аб значэньні слова «Бонда»]] *[[Што трэба разумець пад найменьнямі — Паляне, Дрыгвічы, Дрэўляне]] *[[Умец, мастак, кудзьбіт]] *[[Казарскія вуліцы у беларускіх гарадох]] *[[Галцяі і галцяйства]] *[[Каспля і касапля]] *[[Што такое «дунай»]] *[[Слова «друя»]] *[[Што такое «Русь» смаленскай тарговай граматы 1229 г.?]] *[[Хто ў каго запазычае?]] *[[Што такое «Артсана» арабскіх пісьменьнікаў]] *[[Навец, наўскі]] *[[Палчанін, палачанін]] *[[Выцябкі і поцябкі]] *[[Ярасьць і юрнасьць]] *[[Істба]] *[[Пакута]] '''1924''' *[[Пляновая асыміляцыя]] *[[Кузулька]] *[[Даль аб беларускай мове]] *[[Бацька польскай камэдыі]] *[[Аб слове «кабета»]] *[[Калі беларуска-крыўскае слова «разьдзел» уведзена ў польскую мову?]] *[[«Прага», «прога»]] *[[Смэрды]] *[[Слова «пугаўка»]] '''1925''' *[[Нёман і Няміга]] *[[Рэзаць, кроіць, стругаць, кружаць]] '''1926''' *[[Дойлід]] *[[Дзіцячы слоўнік]] *[[Карэнь «гал» і выводныя ад яго словы і паняцьці ў крыўскай мове]] *[[Карэнь «корс», «корх», выводныя ад яго словы і паняцьці ў крыўскай мове]] *[[Аб слове мурава]] *[[Якімі наіўнымі спосабамі польскія прафэсары полёнізуюць Вільню]] *[[Дняпро ці Няпро?]] *[[Аб імяні Ятвягі]] '''1926—1927''' *[[У справе рэформы кірылаўскае азбукі]] *[[Аб караню «віт», «вет» і выводных словах і паняцьцях]] *[[Словачын «рымзаць» і выводныя ад яго словы і паняцьці]] *[[Аб слове «гаспадар»]] *[[Аб напісаньні «ўл» у крыўскай пісьменнасьці]] '''1927''' *[[Аб словах «сьвет» і «сьвятло»]] *[[Аб слове «страніца»]] *[[Корэктыва да слоў «земляробства» і «хлебаробства»]] == Слоўнікі == *[[Тэрміналёгія да анатоміі і фізыалёгіі]] (1923) *[[Матэрьялы да беларускага слоўніка]] (1923) *[[Матэрьялы да беларускага зельніка]] (1923) *[[Эпітэты і мэтафары]] (1923) *[[Беларускія аднасловы]] (1923) *[[Крыўска-Беларускі іменнік]] (1923) *[[Аднасловы]] (1923) *[[Слоўнік геаметрычных і трыганаметрычных тэрмінаў і сказаў. (расійска-беларускі і беларуска-расійскі)]] (разам з [[Аўтар:Клаўдзій Дуж-Душэўскі|Клаўдзіем Дуж-Душэўскім]]; 1923) *[[Номэнклятура беларускіх птушак]] (разам з [[Аўтар:Клаўдзій Дуж-Душэўскі|Клаўдзіем Дуж-Душэўскім]] і [[Аўтар:Тадэвуш Іваноўскі|Тадэвушам Іваноўскім]]; 1924) *[[Таўтолёгія]] (1924) *[[Эпітэты]] (1924) *[[Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік]] (1924) *[[Матэр’ялы да крыўскага слоўніка]] (1925) *[[Слоўнік старакрыўскай актавай мовы]] (1925) *[[Крыўскія рытаўнікі]] (1925) *[[Выдатнейшыя крывічы (беларусы)-высяленцы ў Масковію]] (1925) *[[Матэр’ялы да слоўніка беларускай (крывічанскай) мовы]] (1927) == Прамовы == *[[Прамова ў Жэнэве]] ''(1924)'' == Лісты == *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Кастуся Езавітава (24 студзеня 1920)|Ліст да Кастуся Езавітава]] ''(24 студзеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Міністэрства замежных справаў Літвы|Ліст да Міністэрства замежных справаў Літвы]] ''(17 красавіка 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Янкі Чарапука (28 красавіка 1920)|Ліст да Янкі Чарапука]] ''(28 красавіка 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Язэпа Мамонькі|Ліст да Язэпа Мамонькі (імаверна)]] ''(29 красавіка 1920 году)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Дамініка Сямашкі|Ліст да Дамініка Сямашкі]] ''(2 траўня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Міхася Маркевіча (7 траўня 1920)|Ліст да Міхася Маркевіча]] ''(7 траўня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Янкі Чарапука (7 траўня 1920)|Ліст да Янкі Чарапука]] ''(7 траўня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Пётры Крачэўскага (8 траўня 1920)|Ліст да Пётры Крачэўскага]] ''(8 траўня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да сяброў БПСР|Ліст да беларускіх эсэраў]] ''(17 траўня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Кастуся Езавітава (18 траўня 1920)|Ліст да Кастуся Езавітава]] ''(18 траўня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Клаўдзія Дуж-Душэўскага (19 траўня 1920)|Ліст да Клаўдзія Дуж-Душэўскага]] ''(19 траўня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Аляксандра Цвікевіча (1 чэрвеня 1920)|Ліст да Аляксандра Цьвікевіча]] ''(1 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Міхася Маркевіча (6 чэрвеня 1920)|Ліст да Міхася Маркевіча]] ''(6 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да невядомага адрасата № 1 (6 чэрвеня 1920)|Ліст да невядомага адрасата]] ''(6 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Язэпа Дылы (6 чэрвеня 1920)|Ліст да Язэпа Дылы]] ''(6 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да невядомага адрасата № 2 (6 чэрвеня 1920)|Ліст да невядомага адрасата]] ''(6 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да невядомага адрасата (7 чэрвеня 1920)|Ліст да невядомага адрасата]] ''(7 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Яўгена Ладнова (11 чэрвеня 1920)|Ліст да Яўгена Ладнова]] ''(11 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да міністра замежных справаў Літвы (21 чэрвеня 1920)|Ліст да міністра замежных справаў Літвы]] ''(21 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Кастуся Езавітава (31 ліпеня 1920)|Ліст да Кастуся Езавітава]] ''(31 ліпеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Аляксандра Вальковіча (31 ліпеня 1920)|Ліст да Аляксандра Вальковіча]] ''(31 ліпеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Лявона Зайца (2 жніўня 1920)|Ліст да Лявона Зайца]] ''(2 жніўня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Яўгена Ладнова (3 жніўня 1920)|Ліст да Яўгена Ладнова]] ''(3 жніўня 1920)'' *[[Тэлеграма Старшыні Рады Міністраў БНР Вярхоўнай Радзе Лігі Нацый|Тэлеграма Вярхоўнай Радзе Лігі Нацый]] ''(16 ліпеня 1922)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Пётры Крачэўскага (20 красавіка 1923)|Ліст да Пётры Крачэўскага]] ''(20 красавіка 1923)'' *[[Ліст да рэдактара "Эхо" (Aidas)]] ''(1924)'' *[[Ліст да старшыні французкай Лігі Абароны правоў Чалавека і Грамадзяніна (Ластоўскі)|Ліст да старшыні французкай Лігі Абароны правоў Чалавека і Грамадзяніна]] ''(25 студзеня 1927)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага ў рэдакцыю газэты «Савецкая Беларусь» (1928)|Ліст]] у рэдакцыю газэты «Савецкая Беларусь» ''(1928)'' === Лісты да аўтара === * [[Ліст да п. В.Ластоўскага|Ліст]] [[Аўтар:Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]] * [[Вацлаву Ластоўскаму (Гарун)|Ліст]] [[Аўтар:Алесь Гарун|Аляксандра Прушынскага]] ''(30 кастрычніка 1912)'' * [[Ліст Зігфрыда Мееровіца да Вацлава Ластоўскага|Ліст]] [[Аўтар:Зігфрыд Мееровіц|Зігфрыда Мееровіца]] ''(28 красавіка 1920)'' *[[Ліст Янкі Чарапука да Вацлава Ластоўскага (29 красавіка 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Янка Чарапук|Янкі Чарапука]] ''(29 красавіка 1920)'' *[[Ліст Дамініка Сямашкі да Вацлава Ластоўскага|Ліст]] [[Аўтар:Дамінік Сямашка|Дамініка Сямашкі]] ''(2 траўня 1920)'' *[[Ліст Пётры Крачэўскага да Вацлава Ластоўскага (24 траўня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Пётра Крачэўскі|Пётры Крачэўскага]] ''(24 траўня 1920)'' *[[Ліст Клаўдзія Дуж-Душэўскага да Вацлава Ластоўскага (24 траўня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Клаўдзій Дуж-Душэўскі|Клаўдзія Дуж-Душэўскага]] ''(24 траўня 1920)'' *[[Ліст Міхаіла Кахановіча да Вацлава Ластоўскага (27 траўня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Міхаіл Кахановіч|Міхася Кахановіча]] ''(27 траўня 1920)'' *[[Запіска Кастуся Езавітава Вацлаву Ластоўскаму|Запіска]] [[Аўтар:Кастусь Езавітаў|Кастуся Езавітава]] ''(імаверна, канец красавіка 1920)'' *[[Ліст Шарля Можа да Вацлава Ластоўскага і Кастуся Езавітава (1 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Шарль Мож|Шарля Можа]] ''(1 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Міхася Маркевіча да Вацлава Ластоўскага (4 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Міхась Маркевіч|Міхася Маркевіча]] ''(4 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Палуты Бадуновай да Вацлава Ластоўскага (6 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Палута Бадунова|Палуты Бадуновай]] ''(6 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Васіля Захаркі да Вацлава Ластоўскага (16 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Васіль Захарка|Васіля Захаркі]] ''(16 чэрвеня 1920)'' *[[Запіска Кастуся Езавітава Вацлаву Ластоўскаму (17 чэрвеня 1920)|Запіска]] Кастуся Езавітава ''(17 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Васіля Захаркі да Вацлава Ластоўскага (21 чэрвеня 1920)|Ліст]] Васіля Захаркі ''(21 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Янкі Чарапука да Вацлава Ластоўскага (21 чэрвеня 1920)|Ліст]] Янкі Чарапука ''(21 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Антона Аўсяніка да Вацлава Ластоўскага (23 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Антон Аўсянік|Антона Аўсяніка]] ''(23 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Клаўдзія Дуж-Душэўскага да Вацлава Ластоўскага (24 чэрвеня 1920)|Ліст]] Клаўдзія Дуж-Душэўскага ''(24 чэрвеня 1920)'' *[[Запіска Аляксандра Вальковіча Вацлаву Ластоўскаму|Запіска]] [[Аўтар:Аляксандр Вальковіч|Аляксандра Вальковіча]] ''(28 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Яўгена Ладнова да Вацлава Ластоўскага (12 ліпеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Яўгена Ладноў|Яўгена Ладнова]] ''(12 ліпеня 1920)'' *[[Ліст Кастуся Езавітава да Вацлава Ластоўскага (13 ліпеня 1920)|Ліст]] Кастуся Езавітава ''(13 ліпеня 1920)'' *[[Ліст Кузьмы Цярэшчанкі да Вацлава Ластоўскага (15 ліпеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Кузьма Цярэшчанка|Кузьмы Цярэшчанкі]] ''(15 ліпеня 1920)'' *[[Ліст Яўхіма Бялевіча да Вацлава Ластоўскага (15 ліпеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Яўхім Бялевіч|Яўхіма Бялевіча]] ''(ліпень 1920)'' *[[Запіска Кузьмы Войткі Вацлаву Ластоўскаму|Запіска]] [[Аўтар:Кузьма Войтка|Кузьмы Войткі]] ''(16 ліпеня 1920)'' *[[Ліст Алега Васількоўскага да Вацлава Ластоўскага (30 ліпеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Алег Васількоўскі|Алега Корчак-Крыніцы-Васількоўскага]] ''(30 ліпеня 1920)'' *[[Ліст Антона Аўсяніка да Вацлава Ластоўскага (31 ліпеня 1920)|Ліст]] Антона Аўсяніка ''(31 ліпеня 1920)'' *[[Ліст Пётры Крачэўскага да Вацлава Ластоўскага (2 жніўня 1920)|Ліст]] Пётры Крачэўскага ''(2 жніўня 1920)'' *[[Ліст Антона Аўсяніка да Вацлава Ластоўскага (5 жніўня 1920)|Ліст]] Антона Аўсяніка ''(5 жніўня 1920)'' *[[Ліст Антона Аўсяніка да Вацлава Ластоўскага (9 жніўня 1920)|Ліст]] Антона Аўсяніка ''(9 жніўня 1920)'' *[[Ліст Кастуся Езавітава да Вацлава Ластоўскага (13 жніўня 1920)|Ліст]] Кастуся Езавітава ''(13 жніўня 1920)'' *[[Ліст Кастуся Езавітава да Вацлава Ластоўскага (14 жніўня 1920)|Ліст]] Кастуся Езавітава ''(14 жніўня 1920)'' *[[Справаздача шэфа Дыпляматычнай Місіі БНР у Бэрліне (14 жніўня 1920)|Справаздача шэфа Дыпляматычнай Місіі БНР у Бэрліне]] ''(14 жніўня 1920)'' *[[Ліст Яўгена Ладнова да Вацлава Ластоўскага (16 жніўня 1920)|Ліст]] Яўгена Ладнова ''(16 жніўня 1920)'' *[[Ліст Пётры Крачэўскага да Вацлава Ластоўскага (17 жніўня 1920)|Ліст]] Пётры Крачэўскага ''(17 жніўня 1920)'' *[[Ліст патрыярха Ціхана да Вацлава Ластоўскага (1922)|Ліст]] патрыяарха [[Аўтар:Ціхан (патрыярх Маскоўскі)|Ціхана]] ''(1922)'' == Дакуманты == *[[Заява беларускай дэлегацыі ў Стакгольме (1916)|Заява беларускай дэлегацыі ў Стакгольме]] ''(1916)'' *[[Адказ на ліст Саюзу вызваленьня Ўкраіны|Адказ на ліст Саюзу вызваленьня Ўкраіны]] ''(1916)'' *[[Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў|Мэмарандум прадстаўнікоў Беларусі у Лязані]] ''(27 чэрвеня 1916)'' *[[Заява Беларускага Прадстаўніцтва ў Літоўскай Тарыбе (27 чэрвеня 1919)|Заява Беларускага Прадстаўніцтва ў Літоўскай Тарыбе]] Камісіі ў апрацаваньні закону аб выбарах ува Ўстаноўчы Сойм ''(27 чэрвеня 1919)'' *[[Заява Беларускага Прадстаўніцтва ў Літоўскай Тарыбе (7 ліпеня 1919)|Заява Беларускага Прадстаўніцтва ў Літоўскай Тарыбе]] Старшыні Рады Міністраў Літвы ''(27 чэрвеня 1919)'' *[[Грамата Ўраду БНР аб пацьверджаньні паўнамоцтваў Вайскова-Дыпляматычнай Місіі БНР пры Ўрадах Латвіі і Эстоніі]] ''(5 красавіка 1920)'' *[[Грамата Ўраду БНР аб прызнаньні незалежнасьці Эстонскай Рэспублікі]] ''(7 красавіка 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Міністэрства замежных справаў Літвы|Ліст да Міністэрства замежных справаў Літвы]] ''(17 красавіка 1920)'' *[[Упаўнаважаньне РНМ БНР дэлегата Міністэрства замежных справаў БНР Янкі Чарапука на вядзеньне перамоваў з РСФСР|Упаўнаважаньне Янкі Чарапука на вядзеньне перамоваў з РСФСР]] ''(24 красавіка 1920)'' *[[Нота РНМ БНР народнаму камісару міжнародных справаў РСФСР (25 красавіка 1920)|Нота народнаму камісару міжнародных справаў РСФСР]] ''(25 красавіка 1920)'' *[[Грамата РНМ БНР аб прызначэньні Яўгена Ладнова старшынёй беларускай дэлегацыі ў Парыжы]] ''(29 траўня 1920)'' *[[Грамата РНМ БНР аб даручэньні Васілю Захарку зрабіць і атрымаць грашовую пазыку ад РСФСР]] ''(2 чэрвеня 1920)'' *[[Ліст Вацлава Ластоўскага да міністра замежных справаў Літвы (21 чэрвеня 1920)|Ліст да міністра замежных справаў Літвы]] ''(21 чэрвеня 1920)'' *[[Грамата РНМ БНР аб прызначэньні Алега Васількоўскага ваенна-дыпляматычным прадстаўніком БНР у Фінляндыі]] ''(25 чэрвеня 1920)'' *[[Пасьведчаньне РНМ БНР Паўла Вэнта]] ''(25 чэрвеня 1920)'' *[[Наказ РНМ БНР Вэнту, Васількоўскаму, Эльвэнгрэну і Чарапуку]] ''(25 чэрвеня 1920)'' *[[Цыркуляр РНМ БНР Янку Чарапуку]] ''(25 чэрвеня 1920)'' *[[Наказ РНМ БНР Надзвычайнай Дыпляматычнай Місіі БНР у Маскву]] ''(чэрвень 1920)'' *[[Грамата РНМ БНР аб даручэньні Кастусю Езавітаву ўступіць у перамовы зь Літвой аб прызнаньні незалежнасьці Беларусі]] ''(29 ліпеня 1920)'' *[[Грамата РНМ БНР аб даручэньні Аляксандру Галавінскаму ўступіць у перамовы зь Літвой аб прызнаньні незалежнасьці Беларусі]] ''(29 ліпеня 1920)'' *[[Грамата РНМ БНР аб даручэньні Кастусю Езавітаву зрабіць і атрымаць грашовую пазыку ад Літвы]] ''(29 ліпеня 1920)'' *[[Ліст РНМ БНР да міністра замежных справаў Літвы]] ''(29 ліпеня 1920)'' *[[Пасьведчаньне РНМ БНР Янкі Чарапука]] ''(29 ліпеня 1920)'' *[[Мэмарандум РНМ БНР Прэзыдыюму Канфэрэнцыі Балтыйскіх Дзяржаваў (29 ліпеня 1920)|Мэмарандум РНМ БНР Прэзыдыюму Канфэрэнцыі Балтыйскіх Дзяржаваў]] ''(29 ліпеня 1920)'' *[[Нота РНМ БНР з нагоды падпісаньня мірнай дамовы паміж Літвы і РСФСР]] ''(31 ліпеня 1920)'' *[[Мэмарандум Ураду БНР міністрам замежных справаў Польшчы, Фінляндыі, Эстоніі, Латвіі Літвы]] ''(1 жніўня 1920)'' *[[Мэмарандум РНМ БНР Прэзыдыюму Канфэрэнцыі Балтыйскіх Дзяржаваў (12 жніўня 1920)|Мэмарандум РНМ БНР Прэзыдыюму Канфэрэнцыі Балтыйскіх Дзяржаваў]] ''(12 жніўня 1920)'' *[[Акт аб каардынацыі дзяржаўнай працы]] ''(16 жніўня 1920)'' *[[Ліст РНМ БНР да народнага камісара замежных справаў РСФСР (12 жніўня 1920)|Ліст РНМ БНР да народнага камісара замежных справаў РСФСР]] ''(12 жніўня 1920)'' *[[Нота РНМ БНР Урадам РСФСР і Польшчы]] ''(20 жніўня 1920)'' *[[Супольны пратэст Дэлегацыяў БНР і ЗУНР супраць Рыскай дамовы]] ''(8 кастрычніка 1920)'' *[[Ліст Ураду БНР да Яўгена Петрушэвіча (22 кастрычніка 1920)|Ліст Ураду БНР да Яўгена Петрушэвіча]] ''(22 кастрычніка 1920)'' *[[Дэклярацыя ўраду БНР (25 сакавіка 1921)|Дэклярацыя ўраду БНР на трэцюю гадаўшчыну абвешчаньня незалежнасьці Беларусі]] ''(25 сакавіка 1921)'' *[[Дэклярацыя ўраду БНР (25 сакавіка 1922)|Дэклярацыя ўраду БНР на чацьвертую гадаўшчыну абвешчаньня незалежнасьці Беларусі]] ''(25 сакавіка 1922)'' *[[Рэзалюцыя зьезду нацыянальнасьцяў у Жэнэве (1923)|Рэзалюцыя зьезду нацыянальнасьцяў у Жэнэве]] ''(25 верасьня 1923)'' *[[Покліч да цывілізаванага сьвету]] ''(5 жніўня 1924)'' *[[Мэмор’ял у справе беларускіх зямель пад Польшчай]] ''(1 верасьня 1924)'' *[[Мэмарандум Вацлава Ластоўскага кардыналу Гаспары|Мэмарандум Вацлава Ластоўскага кардыналу Гаспары]] ''(7 красавіка 1925)'' === Асабістыя запісы === *[[Склад Рады БНР на пасяджэньні 13 сьнежня 1919|Склад Рады БНР на паседжаньні 13 сьнежня 1919]] ''(невядома; імаверна, сьнежань 1919)'' *[[Нататкі Вацлава Ластоўскага пра межы Беларусі|Нататкі пра межы Беларусі]] ''(невядома)'' === Зьвязаныя дакуманты === *[[Пратакол ініцыятыўнай групы па сазыву ў Рызе Беларускай Канфэрэрацыі (18 красавіка 1920)|Пратакол ініцыятыўнай групы па сазыву ў Рызе Беларускай Канфэрэрацыі]] ''(18 красавіка 1920)'' *[[Пратакол № 1 Арганізацыйнага Бюро па скліканьні Беларускай Дзяржаўнай Канфэрэнцыі]] ''(25 красавіка 1920)'' *[[Пратакол № 2 Арганізацыйнага Бюро па скліканьні Беларускай Дзяржаўнай Канфэрэнцыі]] ''(25 траўня 1920)'' *[[Пратакол № 3 Арганізацыйнага Бюро па скліканьні Беларускай Дзяржаўнай Канфэрэнцыі]] ''(травень 1920)'' *[[Пратакол Нарады Прэзыдыюму Рады БНР і РНМ БНР у Рызе]] ''(30-31 траўня 1920)'' *[[Рэзалюцыя канфэрэнцыі БПСР аб даверы палітыцы Ўраду Вацлава Ластоўскага]] ''(31 траўня 1920)'' *[[Рэзалюцыя канфэрэнцыі БПСФ аб даверы палітыцы Ўраду Вацлава Ластоўскага]] ''(31 траўня 1920)'' *[[Пратакол конфэрэнцыі беларускай дзяржаўных і грамадзкіх дзеячоў у Рызе]] ''(1 чэрвеня 1920)'' *[[Рэзалюцыя Беларускага Сялянскага Саюзу у справе Камітэту Паняволеных Польшчай Нацый|Рэзалюцыя Беларускага Сялянскага Саюзу у справе „Камітэту Паняволеныхъ Польшчай Націй“]] ''(30 жніўня 1924)'' == Пераклады == '''Прыпавесьці''' *[[Dwa braty]] ([[Аўтар:Эдуард Доўвес Дэкер|Эдуард Доўвес Дэкер]]; 1911) *[[Siestra i braty]] (Эдуард Доўвес Дэкер; 1911) '''Апавяданьні''' *[[Siła jazyka]] (1911) *[[Дудар (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)|Дудар]] ([[Аўтар:Казімеж Пшэрва-Тэтмаер|Казімер Тэтмаер]]; 1913) *[[Na palicejskaj warcie]] ([[Аўтар:Джозеф Рэдзьярд Кіплінг|Джозеф Рэдзьярд Кіплінг]]; 1917) *[[Мы ўсе трое — адно]] (Джозеф Рэдзьярд Кіплінг; 1923) *[[Сьпевак Блондэль]] (1923?) '''Казкі''' *[[Karaleuna na harošyni]] ([[Аўтар:Ганс Хрысціян Андэрсан|Ганс Хрысціян Андэрсан]]; 1917) *[[Казкі (1923)|Казкі]] (Ганс Хрысціян Андэрсан; 1923) '''Аповесьці''' *[[Індыйская аповесьць]] (1926) '''Вершы''' *[[З Мікеля Анджэльле]] ([[Аўтар:Мікеланджэла Буанароці|Мікеланджэла Буанароці]]; 1923) *[[Лесаўчыкі]] ([[Аўтар:Самуэль Твардоўскі|Самуэль Твардоўскі]]; 1923) *[[Борывой]] ([[Аўтар:Аляксей Талстой|Аляксей Талстой]]; 1923) *[[Чужое гора]] (Аляксей Талстой; 1923) *[[Найміт на небе]] (фальклёр; 1924) *[[Цар Саламон. Песьні песьняў]] ([[Аўтар:Саламон|Саламон]]; 1926) '''Вершы ў прозе''' *[[Спаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)|Спаміны]] ([[Аўтар:Казімеж Пшэрва-Тэтмаер|Казімер Тэтмаер]]; 1910) *[[Аб справядлівасьці]] ([[Аўтар:Б. Мэон|Б. Мэон]]; 1923) *[[Нарысы]] ([[Аўтар:Рабіндранат Тагор|Рабіндранат Тагор]]; 1923) *[[Вучыцель]] ([[Аўтар:Оскар Уайльд|Оскар Уайльд]]; 1923) '''П’есы''' *[[У зімовы вечар]] ([[Аўтар:Эліза Ажэшка|Эліза Ажэшка]]; 1927) == Кнігапіс == * [[Кароткая гісторыя Беларусі]]. Вільня, 1910 * [[Karotkaja historyja Biełarusi]]. Wilnia, 1910 * Прыгоды Панаса і Тараса. Пінск, 1912 * Pieršaja čytanka: knižyca dla biełaruskich dzietak dzela nawuki čytańnia. Wilnia: W. Łastoŭski, 1916 * Rodnyje ziernaty. Knižtca dla šjilnaho čytańnia. Wilnia: W. Łastoŭski, 1916 * [[Індэкс:Wypisy z biełaruskaj literatury. Čaść I (1918).pdf|Wypisy z biełaruskaj literatury. Čaść I]]. Wilnia: W. Łastoŭski, 1918 * [[Індэкс:Niezabudka. Pieršaja paśla lemantara čytanka (1918).pdf|Niezabudka. Pieršaja paśla lemantara čytanka]]. Wilnia: W. Łastoŭski, 1918 * [[Індэкс:Lastouski Vaclau.Siejbit.djvu|Siejbit. druhaja, paśla lementara, čytanka dla pačatkowych škoł]]. Wilnia: W. Łastoŭski, 1918 * Kaliś i ciapier. Wilnia, 1918 * Niedaćwiety. Wilnia, 1918 * Biełaruski Kalendar Swajak na 1919 hod. Wilnia: Wydawiectwo W. Łastoŭskaho, 1918 * Што трэба ведаць кожнаму беларусу? // Што трэба ведаць кожнаму беларусу. Менск: «Вольная Беларусь», 1918 * [[Індэкс:Što treba wiedać koždamu Biełarusu? (1918).pdf|Što treba wiedać koždamu Biełarusu?]]. Wilnia: Wydawiectwo W. Łastoŭskaho, 1918 * [[Індэкс:Prypieŭki (1918).pdf|Prypieŭki]]. Wilnia: W. Łastoŭski, 1918 * В. Ластоўскі, [[Аўтар:Клаўдзій Дуж-Душэўскі|К. Дуж-Душэўскі]]. Слоўнік геаметрычных і трыганаметрычных тэрмінаў і сказаў: (расійска-беларускі і беларуска-расійскі). Коўна: Міністэрства Беларускіх Спраў у Літве, 1923 * [[Аўтар:Ганс Крысціян Андэрсен|Г. Х. Андэрсэн]]. [[Казкі (1923)|Казкі]]. Коўна: Міністэрства Беларускіх Спраў у Літве, 1923 * [[Індэкс:Vacłaŭ Łastoŭski. Padručny rasijska-kryŭski (bełaruski) słoŭnik (1924).pdf|Падручны расейска-крыўскі (беларускі) слоўнік]]. Коўна: Міністэрства Беларускіх Спраў у Літве, 1924 * [[Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі]]. Коўна: Міністэрства Беларускіх Спраў у Літве, 1926 * [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ажэшка]]. [[Індэкс:U zimovy vechar.pdf|У зімовы вечар]]. Вільня: І. Мятла і [[Аўтар:Ігнат Дварчанін|І. Дварчанін]], 1927 * Што трэба ведаць кажнаму беларусу?. Менск: Выдавецтва падручнікаў і літаратуры для моладзі, 1943 * В. Ластоўскі, [[Аўтар:Язэп Найдзюк|Я. Найдзюк]]. Што трэба ведаць кажнаму беларусу?. Бэрлін, 1944 * Прыгоды Панаса і Тараса. Бэрлін, 1944 * [[Індэкс:Лябірынты (1944).pdf|Лябірынты]]. Бэрлін, 1944 * Творы. Мюнхэн, 1956 * Успаміны пра нашаніўскі перыяд * [[Кароткая энцыклапедыя старасьвеччыны]], Мінск: В. Хурсік, 2003 == Пад рэдакцыяй == *«[[Вянок]]» (Вільня, 1913) *«[[Homan]]» (Вільня, 1916—1918) *«[[Krywičanin]]» (Вільня, кастрычнік 1918) *«[[Крывіч]]» (Коўна, 1923—1927) === Выданьні іншых аўтараў === *«[[Смык беларускі (1918)|Смык беларускі]]» (Вільня, 1918) *«[[Дудка беларуская (1918)|Дудка беларуская]]» (Вільня, 1918) *«[[Скрыпка беларуская (1918)|Скрыпка беларуская]]» (Вільня, 1918) == Зьвязанае == * [[Чаму плачэ песьня наша?|Чаму плачэ песьня наша? (Атказ Юрцы Верашчаку)]] (Адзін з „парнасьнікоў“; 1913) * [[Ешчэ аб сплачываньню доўгу]] ([[Аўтар:Лявон Гмырак|Лявон Гмырак]]; 1913) * [[«Крывіч»]] ([[Аўтар:Уладзімір Самойла|Уладзімір Самойла]]; 1924) * [[Канец «Ураду Ластоўскага»]] ([[Аўтар:Арсень Паўлюкевіч|Арсень Паўлюкевіч]]; 1925) == Прысьвячэньні == * [[Песьня званара]] ([[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]; 1909, публікацыя 1910) * [[Дудар (Янка Купала)|Дудар]] (Янка Купала; 1910) * [[Дудар (Мадэст Яцкевіч)|Дудар]] ([[Аўтар:Мадэст Яцкевіч|Мадэст Яцкевіч]]; 1919) == Літаратура == *[http://slounik.org/81138.html Ластоўскі Вацлаў] // Беларускія пісьменнікі (1917—1990) *[http://slounik.org/32071.html Ластоўскі Вацлаў] // Беларускі нацыяналізм. Даведнік. *[http://slounik.org/120602.html Ластоўскі Вацлаў] // Разгром нацыянальнага руху ў Беларусі. *[http://www.knihi.com/pytanni/103.html 103. Хто такі Вацлаў Ластоўскі?] // 150 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі. *[[Аляксандар Пашкевіч]]. [http://arche.by/by/8/30/287/ Вільня ці Менск? Трагічны выбар Вацлава Ластоўскага] // ARCHE Пачатак, 9 студзеня 2009. *Łastoŭski, Vacłaŭ //Гістарычны слоўнік Беларусі (1998). [[Катэгорыя:Пісьменнікі]] [[Катэгорыя:Публіцысты]] [[Катэгорыя:Філолагі]] [[Катэгорыя:Беларускія аўтары]] [[Катэгорыя:Беларускія гісторыкі]] [[Катэгорыя:Беларускія паэты]] [[Катэгорыя:Беларускія палітыкі]] [[Катэгорыя:Нацыяналісты]] [[Катэгорыя:Масоны]] [[Катэгорыя:Выдаўцы]] [[Катэгорыя:Ілюстратары]] [[Катэгорыя:Педагогі]] [[Катэгорыя:Беларуская сацыялістычная грамада]] [[Катэгорыя:Беларуская Народная Рэспубліка]] [[Катэгорыя:Літоўская Рэспубліка (1918—1940)]] [[Катэгорыя:Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў]] [[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]] 6rn5uuybwdkhr4dvjawg8lo4lzwzzir 102 1643 84247 71624 2022-08-01T20:17:11Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча = Шаўчэнка | Імёны = Тарас | Першая літара прозвішча = Ш | Варыянты імёнаў = Тарас Григорович Шевченко | Апісанне = украінскі пісьменнік, мастак, грамадскі дзеяч; заснавальнік новай украінскай літаратуры і нацыянальнай літаратурнай мовы | Іншае = | ДН = 25 лютага (9 сакавіка) 1814 | Месца нараджэння = с. Морынцы, цяпер Звянігародскі раён Чаркаскай вобл., Украіна | ДС = 10 сакавіка 1861 | Месца смерці = Санкт-Пецярбург, Расія | Выява = Taras Shevchenko.jpg | Вікіпедыя = :be:Тарас Шаўчэнка | Вікіпедыя2 = :be-tarask:Тарас Шаўчэнка | Вікіцытатнік = | Вікісховішча = Category:Taras Shevchenko | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Тарас Шаўчэнка | Google = }} == Творы == {{Усе творы|Вершы Тараса Шаўчэнкі|Паэмы Тараса Шаўчэнкі‎}} === Паэмы === * [[Кацярына (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Гайдамакі (Шаўчэнка/Купала)]] ** [[Ад сяла да сяла]] (урывак) * [[Каўказ (Шаўчэнка/Купала)]] ** [[З Тараса Шаўчэнкі: «Каўказ»]] — урывак у перакладзе Алеся Гаруна * [[Сон (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Ерэтык (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Неафіты (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Сляпы (Нявольнік)]] * [[Марыя (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Ведзьма (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Варнак (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Цары (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Князёўна (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Хусціна (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Тарасава ноч (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Маскалёва крыніца (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Марына (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Ктытароўна (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Гамалія]] (Шаўчэнка/Колас) * [[Чарнец (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Чыгрыне, Чыгрыне (Шаўчэнка/Колас)]] === Вершы === * [[Запавет (Шаўчэнка)]] * [[Прычынна (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Вецер буйны, вецер буйны!.. (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Цяжка-цяжка жыць на свеце... (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Нашто чорныя мне бровы... (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Цячэ вада ў сіне мора... (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Ой вы, думы, мае думы! (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Перабендзя (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Таполя (Шаўчэнка)]] * [[Вецер з гаем размаўляе (Шаўчэнка/Купала)]] * [[На вечную памяць Катлярэўскаму (Шаўчэнка \ Купала)]] * [[За думаю дума роем вылятае... (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Да Аснавяненкі (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Іван Падкова(Шаўчэнка/Купала)]] * [[З успамінаў пра дзяцінства]] (урывак) * [[Н. Маркевічу]] * [[Пажоўкнуў ліст... Прыгаслі вочы... (Шаўчэнка/Купала)]] * [[Свет мой ясны! Свет спакойны! (Шаўчэнка/Купала)]] * [[На незабудзь]] * [[Заваражы мяне, волхве… (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Гогалю (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Разрытая магіла (Шаўчэнка/Краўцоў)]] ** [[Раскапаная магіла (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Утопленка (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Сава]] (Шаўчэнка/Колас) * [[У нядзелю не гуляла... (Шаўэнка/Колас)]] * [[Чаго мне так цяжка, чаго мне так нудна... (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Дзявочыя ночы (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Не завідуй багатаму... (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Не жаніся ты з багатай... (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Павей, ветру, па-над ярам… (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Мар'яна-чарніца (Шаўчэнка/Колас)]] * [[Доля (Шаўчэнка/Сержпутоўскі)]] * [[Смерць (Шаўчэнка/Сержпутоўскі)]] * [[Ой адна я, адна]] ** [[Ой, адна я, адна (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Халодны яр (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Мінаюць дні, мінаюць ночы… (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Маленькай Мар'яне (Шаўэнка/Бядуля)]] * [[Тры гады (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Лілея (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Русалка (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Думы мае, думы мае (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Ты прыгадай, сяброў сям’я... (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[За байракам байрак… (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Мне аднакова ўсё, ці буду… (Шаўчэнка/Краўцоў)]] ** [[А мне ўсё роўна, а ці буду… (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Не кідай мацеры (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Чаго ты ходзіш на магілу? (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Ой, тры шляхі шырокія... (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Н. Кастамараву (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Рана ўранку навабранцы (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Ў няволі цяжка (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Касар (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Ці сыдземся яшчэ мы знова (Шаўчэнка/Бядуля)]] * [[Ану ізноўку вершаваць (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[У бога пад лавай ляжала сякера (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Ой, гляну я, падзіўлюся... (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Дабро, хто мае сам хаціну (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Як за падатак, абступілі... (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Не жаль на злога... (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Гарчэй няма, чым у няволі... (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Нібыта праведных дзяцей... (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Вось так і цяпер я пішу (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Ды не дай ты, бог, нікому (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Ну, што-б, здаецца, словы сказ (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[На ніву ў жыта уначы (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Між скаламі, нібыта злодзей (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[І неба не ўмыта, і хвалі заспаны (Шаўчэнка/Глебка)]] * [[Сонца заходзіць, горы чарнеюць (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Трынаццаць мне тады мінала (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Не грэе сонца на чужыне (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Сон (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Іржавец (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[N.N. (О мае думы!) (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Як мы былі йшчэ казакамі (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Адзін другога мы пытаем (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Самому дзіўна (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[Ой строчачку за строчачкай (Шаўчэнка/Клімковіч)]] * [[А.О. Казачкоўскаму (Шаўчэнка/Клімковіч)]] == Пра аўтара == * [[Памяці Т. Шаўчэнкі]] * [[Памяці Шаўчэнкі (Купала)]] * [[Тарас Шэвчэнко]] (1914) * [[За тысячу вёрст ад радзімага краю…]] * [[Тарасова доля]] * [[Чарадзей вялікі]] [[Катэгорыя:Украінскія аўтары]] [[Катэгорыя:Украінскія паэты]] [[Катэгорыя:Мастакі]] [[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]] nxn6gvefdlphn3q882n2lalwbppxb8g 102 1668 84245 74448 2022-08-01T20:16:28Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча =Каганец | Імёны =Карусь | Першая літара прозвішча =К | Варыянты імёнаў = Казімір-Рафал Каралевіч Кастравіцкі | Апісанне = | Іншае = | ДН =29 студзеня (10 лютага) 1868 | Месца нараджэння = | ДС =20 мая 1918 | Месца смерці = | Выява =Казімір Рафал Кастравіцкі (Карусь Каганец). БДАМЛМ.jpg | Вікіпедыя =:be:Карусь Каганец | Вікіпедыя2 =:be-x-old:Карусь Каганец | Вікіцытатнік = | Вікісховішча = | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Карусь Каганец | Google = }} ==Творы== {{All works‎}} === Вершы === * [[Беларус]] * [[Браты мае родныя...]] * [[Ветры буйны загулялі...]] * [[Выйду на гару высоку...]] * [[Ды настала ж бо маё святанька...]] * [[Жайваронча малы...]] * [[Лясы, бары і дубровы...]] * [[Ой, у полі вецер вее...]] * [[Салавейка мілы...]] * [[Сонейка прыгрэла...]] * [[Які ж то вецер буйны грае...]] * [[Бацька сыну]] * [[Згадка пра галубка]] * [[Кабзар]] * [[На мабілізацыю (8—22 снежня 1904 г.)]] * [[Наш покліч]] * [[Наш сымболь]] * [[Наша доля маладзецка]] * [[Нёман (Каганец)]] * [[Палессе (Каганец)]] * [[Песня зіме]] * [[Плач беларуса]] * [[Пра пана Ленскага]] * [[Сцяты камень]] * [[Успамін (Каганец)]] === Апавяданні === * [[Бывалы Юр у Менску]] * [[Што кажух, то не вата]] * [[Ахота віцгубарнатара на вядзьмедзя]] * [[Адкуль зязюля ўзялася? (з народнага апавядання з-пад Нёмну)]] * [[Вандроўка кроплі вады]] * [[Ваўчок]] * [[Восенню]] * [[Год]] * [[Журавель і чапля]] * [[Забойства Захаркі]] * [[Забойства ў пушчы]] * [[Засульскія Турэ]] * [[Машэка]] * [[Мая першая ахвота]] * [[На сплаве]] * [[На сплаў]] * [[Навасадскае замчышча]] * [[Нашыя птушкі]] * [[Парада]] * [[Прылукі]] * [[Скрыпач і ваўкі]] * [[Страшнае заклінанне]] * [[Такая доля]] * [[Тры алешыны]] * [[Халера 40-га року]] * [[Чым болей хто мае, тым болей жадае, або Адкуль мядзведзі на свет узяліся]] === П’есы === * [[Модны шляхцюк]] * [[Двойчы прапілі]] * [[Старажовы курган (п'еса)]] * [[Сын Даніла]] * [[У іншым шчасці няшчасце схавана]] === Публіцыстыка === * [[Прамова]] * [[З рэферату на калядны сход Беларускай Грамады 1903 года]] ==Пра аўтара== * [[Каганцу]] * [[Да характарыстыкі Каганца]] [[Катэгорыя:Беларускія аўтары]] [[Катэгорыя:Беларускія паэты]] [[Катэгорыя:Беларускія драматургі]] [[Катэгорыя:Празаікі]] [[Катэгорыя:Мастакі]] [[Катэгорыя:Ілюстратары]] [[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]] [[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]] 58sujdcryio0r8fs04fze1ibt2sksjk 106 5698 84215 26052 2022-08-01T16:19:29Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Полацкая зямля ў пачатку XVI сталецьця]] |Language=be |Volume= |Author=Уладзімір Іванавіч Пічэта |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address=Менск |Year=1926 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} pm3vwyjwr7gxev009maz36r2oiiy8r4 106 5699 84216 37504 2022-08-01T16:20:39Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Друк на Беларусі ў XVI і XVII сталецьцях]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Уладзімір Пічэта|Уладзімір Пічэта]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address=Менск |Year=1926 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} lbwn9phwnbweki6pi41zjmasurg1700 106 7403 84301 17177 2022-08-02T08:08:49Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title= |Language=be |Volume= |Author= |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year= |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=MS |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} gunpa7sihx8o6g5f51gh0y70g3rs2s3 10 9254 84213 83984 2022-08-01T16:05:39Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki <!-- Пішыце ў стужку пад гэтай палоскай --> ---- <div style="height:500px;overflow:auto;"> * {{Прапанаваны экспарт|Новая беларуская літаратура (1925)}} 1.8.2022 ''[[Аўтар:Адам Багдановіч|Адам Багдановіч]]''. «[[Новая беларуская літаратура (1925)|Новая беларуская літаратура]]», 1925 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Водгульле (1922)}} 30.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Водгульле (1922)|Водгульле]]», 1922 * {{Прапанаваны экспарт|Нёманоў дар (1913)}} 27.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Нёманоў дар (1913)|Нёманоў дар]]», 1913 * {{Прапанаваны экспарт|Вянок (1914)}} 24.7.2022 ''[[Аўтар:Максім Багдановіч|Максім Багдановіч]]''. «[[Вянок (1914)|Вянок]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Родныя зьявы (1914)}} 22.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Родныя зьявы (1914)|Родныя зьявы]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Дзевяноста трэці}} 22.7.2022 ''[[Аўтар:Віктор Гюго|Віктор Гюго]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Дзевяноста трэці]]», 1937 * {{Прапанаваны экспарт|Востраў скарбаў}} 12.7.2022 ''[[Аўтар:Роберт Льюіс Стывенсан|Роберт Луіз Стывенсан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Востраў скарбаў]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Karotkaja historyja świataja}} 3.7.2022 ''[[Аўтар:Язэп Шустэр|ks. Jazep Šustar]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Францішак Будзька|Francišak Budźka]]''. «[[Karotkaja historyja świataja]]», 1917 * {{Прапанаваны экспарт|Адвержаныя (у скароце)}} 3.7.2022 ''[[Аўтар:Віктор Гюго|Віктор Гюго]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Адвержаныя (у скароце)|Адвержаныя]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Сьвяшчэнная гісторыя Старога Завету}} 2.7.2022 ''[[Аўтар:Сяргей Паўловіч|Сяргей Паўловіч]]''. «[[Сьвяшчэнная гісторыя Старога Завету]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Спадчына (1922)}} 2.7.2022 ''[[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]''. «[[Спадчына (1922)|Спадчына]]», 1922 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Сусьветная гісторыя (Астэрлёф, Шустэр)/Частка 2}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Вальдэмар Астэрлёф|Вальдэмар Астэрлёф]] і [[Аўтар:Язэп Шустэр|Язэп Шустэр]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|Антон Луцкевіч]]''. «[[Сусьветная гісторыя (Астэрлёф, Шустэр)/Частка 2|Сусьветная гісторыя. Частка 2]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Апаведаньня (1912)}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Апаведаньня (1912)|Апаведаньня]]», 1912 * {{Прапанаваны экспарт|Полацкая зямля ў пачатку XVI сталецьця}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Пічэта|Уладзімер Пічэта]]''. «[[Полацкая зямля ў пачатку XVI сталецьця]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Беларускі народ і яго мова}} 23.6.2022 ''[[Аўтар:Яўхім Карскі|Яўхім Карскі]]''. «[[Беларускі народ і яго мова]]», 1920 * {{Прапанаваны экспарт|Малая Вэрсальская дамова}} 23.6.2022 ''Краіны Антанты і [[:Катэгорыя:Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшча]]''. перакладчык: ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|К. М]]''. «[[Малая Вэрсальская дамова]]», 1924 * {{Прапанаваны экспарт|Грамадская дзейнасць і светапогляд Георгія Скарыны}} 21.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Перцаў|Уладзімір Перцаў]]''. «[[Грамадская дзейнасць і светапогляд Георгія Скарыны]]», 1948 * {{Прапанаваны экспарт|Скарына. Яго дзейнасць і светапогляд}} 21.6.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Алексютовіч|Мікалай Алексютовіч]]''. «[[Скарына. Яго дзейнасць і светапогляд]]», 1958 * {{Прапанаваны экспарт|Рунь (1914)}} 17.6.2022 ''[[Аўтар:Максім Гарэцкі|Максім Гарэцкі]]''. «[[Рунь (1914)|Рунь]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Светапогляд Ф. Скарыны}} 16.6.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Алексютовіч|Мікалай Алексютовіч]]''. «[[Светапогляд Ф. Скарыны]]», 1968 * {{Прапанаваны экспарт|Маўглі (1934)}} 14.6.2022 ''[[Аўтар:Джозеф Рэдзьярд Кіплінг|Рэдзьярд Кіплінг]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Маўглі (1934)|Маўглі]]», 1934 * {{Прапанаваны экспарт|Першыя людзі на Месяцы}} 12.6.2022 ''[[Аўтар:Герберт Уэлс|Герберт Уэлс]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Цімох Зарэчны|Цімох Зарэчны]]''. «[[Першыя людзі на Месяцы]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Глыбіня Маракота}} 11.6.2022 ''[[Аўтар:Кастусь Гарабурда|Кастусь Гарабурда]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Кастусь Гарабурда|Кастусь Гарабурда]]''. «[[Глыбіня Маракота]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Бедныя людзі}} 11.6.2022 ''[[Аўтар:Фёдар Дастаеўскі|Тодар Дастаеўскі]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Язэп Пушча|Язэп Плашчынскі]]''. «[[Бедныя людзі]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|Белы клык}} 10.6.2022 ''[[Аўтар:Джэк Лондан|Джэк Лондан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Белы клык]]», 1939 * {{Прапанаваны экспарт|Ад мора да мора}} 9.6.2022 ''[[:Катэгорыя:Творы невядомых аўтараў|Юры Кучынскі]]''. «[[Ад мора да мора]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе}} 8.6.2022 ''[[Аўтар:Іван Крылоў|Іван Крылоў]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Марыя Косіч|Марыя Косіч]]''. «[[Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе]]», 1903 * {{Прапанаваны экспарт|Дуброўскі}} 8.6.2022 ''[[Аўтар:Аляксандр Пушкін|Аляксандр Пушкін]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Кузьма Чорны|Кузьма Чорны]]''. «[[Дуброўскі]]», 1949 * {{Прапанаваны экспарт|Маленькі Мук}} 7.6.2022 ''[[Аўтар:Вільгельм Гаўф|Вільгельм Гаўф]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Маленькі Мук]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Кулі (Лондан)}} 5.6.2022 ''[[Аўтар:Джэк Лондан|Джэк Лёндан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Кулі (Лондан)|Кулі]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Песня пра цара Івана Васільевіча, маладога апрычніка і ўдалага купца Калашнікава}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Лермантаў|Міхаіл Лермантаў]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Міхась Клімковіч|Міхась Клімковіч]]''. «[[Песня пра цара Івана Васільевіча, маладога апрычніка і ўдалага купца Калашнікава]]», 1950 * {{Прапанаваны экспарт|Антыгона (1926)}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Сафокл|Сафокль]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Юльян Дрэйзін|Юльян Дрэйзін]]''. «[[Антыгона (1926)|Антыгона]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў (1950)}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Ленін|Уладзімір Ленін]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў (1950)|Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў]]», 1950 * {{Прапанаваны экспарт|Казкі (1923)}} 1.6.2022 ''[[Аўтар:Ганс Крысціян Андэрсен|Ганс Крыстыян Андэрсэн]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]]''. «[[Казкі (1923)|Казкі]]», 1923 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця (1928)}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Усевалад Ігнатоўскі|Усевалад Ігнатоўскі]]''. «[[Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця (1928)|Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Правакацыя беларускага народу}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Фабіян Акінчыц|Фабіян Акінчыц]]''. «[[Правакацыя беларускага народу]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Карлік Нос}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Вільгельм Гаўф|Вільгельм Гаўф]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Карлік Нос]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Мова выданьняў Францішка Скарыны}} 29.5.2022 ''[[Аўтар:Язэп Воўк-Левановіч|Язэп Воўк-Левановіч]]''. «[[Мова выданьняў Францішка Скарыны]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Чаму гэта так сталася?}} 25.5.2022 ''[[Аўтар:Фабіян Акінчыц|Фабіян Акінчыц]]''. «[[Чаму гэта так сталася?]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Хто вінават?}} 24.5.2022 ''[[Аўтар:М. Арол|М. Арол]]''. «[[Хто вінават?]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Францышак Багушэвіч як ідэолёг беларускага адраджэньня і як мастак}} 23.5.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Піятуховіч|Міхал Піотуховіч]]''. «[[Францышак Багушэвіч як ідэолёг беларускага адраджэньня і як мастак]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Іван Луцкевіч|Іван Луцкевіч]], [[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]]''. «[[Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў]]», 27 чэрвеня 1916 * {{Прапанаваны экспарт|Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Еўдакім Раманаў|Еўдакім Раманаў]]''. «[[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)|Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія]]», 1902 * {{Прапанаваны экспарт|Шляхам жыцьця (1913)}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]''. «[[Шляхам жыцьця (1913)|Шляхам жыцьця]]», 1913 * {{Прапанаваны экспарт|Францішак Скарына і яго літаратурная дзейнасьць}} 21.5.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Піятуховіч|Міхал Піотуховіч]]''. «[[Францішак Скарына і яго літаратурная дзейнасьць]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Płač Biełaruskaj Staronki Matki pa dzietkach svaich renehatach}} 15.5.2022 ''[[Аўтар:Уладзіслаў Казлоўскі|Uł. Kazłoŭščyk]]''. «[[Płač Biełaruskaj Staronki Matki pa dzietkach svaich renehatach]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|Да пытаньня аб мове Літоўскага Статуту}} 13.5.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Да пытаньня аб мове Літоўскага Статуту]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Расейская палітыка на землях былага Беларуска-Літоўскага гаспадарства за панаваньня Кацярыны II і Паўлы I}} 12.5.2022 ''[[Аўтар:Мікола Ільяшэвіч|Мікола Ільяшэвіч]]''. «[[Расейская палітыка на землях былага Беларуска-Літоўскага гаспадарства за панаваньня Кацярыны II і Паўлы I]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Смык беларускі (1894)}} 6.5.2022 ''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Szymon Reuka z pad Barysowa]]''. «[[Смык беларускі (1894)|Smyk białaruski]]», 1894 * {{Прапанаваны экспарт|Тралялёначка (1892)}} 6.5.2022 ''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Францішак Багушэвіч]]''. «[[Тралялёначка (1892)|Tralalonaczka]]», 1892 * {{Прапанаваны экспарт|У трохсотныя ўгодкі сьмерці вялікага канцлера Льва Сапегі}} 2.5.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікола Шкялёнак]]''. «[[У трохсотныя ўгодкі сьмерці вялікага канцлера Льва Сапегі]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Палажэньне Літоўска-Беларускай дзяржавы пасьля Люблінскай вуніі}} 1.5.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Палажэньне Літоўска-Беларускай дзяржавы пасьля Люблінскай вуніі]]», 1925 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Места Менск у канцы XV і пачатку XVI ст.}} 27.4.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Места Менск у канцы XV і пачатку XVI ст.]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Места Вільня ў першай палове XVI сталецьця}} 21.4.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Места Вільня ў першай палове XVI сталецьця]]», 1926 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Сынтэза беларускае гісторыі}} 20.3.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікалай Шкялёнак]]''. «[[Сынтэза беларускае гісторыі]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Чаго чакаць Беларусам ад Польшчы}} 17.3.2022 ''[[Аўтар:Іван Карчынскі|Іван Карчынскі]]''. «[[Чаго чакаць Беларусам ад Польшчы]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Сынокъ!}} 15.3.2022 ''[[Аўтар:Аляксандр Ельскі|Аляксандр Ельскі]]''. «[[Сынокъ!]]», 1895 * {{Прапанаваны экспарт|Усходняя Беларусь. Статыстычные і гістарычные матэрыялы}} 14.03.2022 ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|A. J.]]'' «[[Усходняя Беларусь. Статыстычные і гістарычные матэрыялы]]», 1918 * {{Прапанаваны экспарт|Наша крыўда}} 13.3.2022 ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|В. Лесавік]]''. «[[Наша крыўда]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Кароткі нарыс псыхолёгіі}} 13.3.2022 ''[[Аўтар:Мікола Ільяшэвіч|Мікола Ільяшэвіч]]''. «[[Кароткі нарыс псыхолёгіі]]», 1932 * {{Прапанаваны экспарт|На пиресяленьня}} 8.3.2022 ''[[Аўтар:Марыя Косіч|Марыя Косіч]]''. «[[На пиресяленьня]]», 1903 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Суніцы}} 4.1.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Хадыка|Уладзімір Хадыка]]''. «[[Суніцы]]», 1926 ---- {{справа|''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2012|2012]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2013|2013]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2014|2014]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2015|2015]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2016|2016]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2017|2017]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2019|2019]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2020|2020]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2021|2021]]''}} </div><noinclude>[[Катэгорыя:Шаблоны для галоўнай старонкі]]</noinclude> r1d9sz7ohkfrmf2vi28gpfiklg5lzmt 106 10634 84316 60378 2022-08-02T08:19:26Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Антыгона (1926)|Антыгона]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Сафокл|Сафокль]] |Translator=[[Аўтар:Юльян Дрэйзін|Юльян Дрэйзін]] |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address=Менск |Year=1926 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} radigahzpfozoapzo8ujyr09dt8nu4j 0 10882 84160 42086 2022-08-01T14:45:18Z Gleb Leo 2440 Gleb Leo перанёс старонку [[Люблю]] у [[Люблю (Буйло)]] wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Люблю… | аўтар = Канстанцыя Буйло | секцыя = Верш | папярэдні = [[У лесе (Буйло)|У лесе]] | наступны = [[Да працы (Буйло)|Да працы]] }} <pages index="Bujla.Kurhannaja kvietka.djvu" from="10" to="11"/> {{PD-Расейская імпэрыя}} [[Катэгорыя:Вершы]] [[Катэгорыя:Канстанцыя Буйло]] 7f4cxazbzzbpouill7xfzjhctds88oi 102 13101 84244 62732 2022-08-01T20:15:56Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча =Драздовіч | Імёны =Язэп | Першая літара прозвішча =Д | Варыянты імёнаў = | Апісанне =беларускі мастак, археоляг, пісьменьнік, этнограф і фальклярыст | Іншае = | ДН =13 кастрычніка 1888 | Месца нараджэння =засьценак Пунькі | ДС =15 верасьня 1954 (65 гадоў) | Месца смерці =мястэчка Падсьвільле | Выява =Jazep Drazdovic 1928.jpg | Вікіпедыя =Язэп Нарцызавіч Драздовіч | Вікіпедыя2 =Язэп Драздовіч | Вікіцытатнік = | Вікісховішча = | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Язэп Драздовіч | Google = }} == Творы == {{All works}} *[[Імбрыя]] *[[Вар’ят без вар’яцтва]] (Вільня, 27 кастрычніка 1923) *[[Будучыня Беларусі]] (Вільня, 27 кастрычніка 1923) *[[Ў чорным лябірынце (У цясьнінах цырку Плятона)]] *[[Нябесныя бегі]] (1931) '''1932''' *[[Жыцьцё на Марсе]] (Вільня, лета) *[[Жыцьцё на плянэце Сатурне]] (Вільня, лета) *[[Аўрыя]] (Вільня, восень) *[[Жыцьцё на Месяцы]] (Вільня, восень) '''1933''' *[[Альвазія]] (Вільня, 31 студзеня) *[[У мурох Трывежу]] (Вільня, 8 лютага) [[Катэгорыя:Беларускія аўтары]] [[Катэгорыя:Беларускія паэты]] [[Катэгорыя:Празаікі]] [[Катэгорыя:Мастакі]] [[Катэгорыя:Ілюстратары]] [[Катэгорыя:Фалькларысты]] [[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]] 66dchb3s2d0fkkeraiktrojabyqgv8z 106 15497 84182 44784 2022-08-01T15:41:10Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Новая беларуская літаратура (1925)|Новая беларуская літаратура]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Адам Багдановіч|А. В. Багдановіч]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=Выданьне Віцебскага Акруговага Таварыства Краязнауства |Address=Віцебск |Year=1925 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} 97j3etd7661mcv3cvcpy9vypm1yd9gt 106 16221 84313 47398 2022-08-02T08:17:35Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Нацыя як прадмет навуковага вывучэньня]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Тамаш Грыб|Тамаш Грыб]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year=1933 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=X |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} fa7e07fbtsu8xbhlclf71c0gml0i8n4 84314 84313 2022-08-02T08:17:46Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Нацыя як прадмет навуковага вывучэньня]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Тамаш Грыб|Тамаш Грыб]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year=1933 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} lnsawq5trzi3llnt611qxlk7u0f2w86 106 16234 84310 47423 2022-08-02T08:15:55Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[З гісторыі асьветы на Беларусі ў пачатку 19 сталецьця]] |Language=be |Volume= |Author=Усевалад Ігнатоўскі |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year=1923 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=V |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} m7bk9j3erk2o92lcneku9slk26wdsjl 106 16249 84309 47444 2022-08-02T08:15:12Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=Зьезд беларускіх нацыянальных організацый |Language=be |Volume= |Author=Цішка Гартны |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year=1925 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=V |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} 5ykicrabsf8ndez2uvo2yjsjytbaeju 104 16765 84185 84137 2022-08-01T15:45:09Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Новая беларуская літаратура.'''|памер=140%}} Новы кругабег беларускае літаратуры пачынаецца ад пачатку XX стагодзьдзя, калі гэтая літаратура вызначалася як нешта маючае пэўную мэту, як нешта згуртаванае каля адзінага асяродку «нацыянальнага адраджэньня». Цэнтрам гэтае літаратуры была газэта «Наша Ніва» якая пачала выходзіць у 1906 годзе у Вільні. Дагэтуль беларуская літаратура, ня кажучы ужо аб старадауным кругабегу, які мае свае значэньне, свае багацьце, але больш для разьвіцьця пісьмовае мовы, чым для літаратуры; мае паасобных пісьменьнікау, якія з больш—менш рознай адпаведнай кожнаму з-іх здольнасьцю і умовамі жыцьця йшлі у напрамку абуджэньня у беларусах іх нацыянальнай—сьвядомасьці. Гэта былі у большасьці прадстаўнікі беларускае шляхты, як [[Аўтар:Ян Чачот|{{Абмылка|Ян.|Ян}} {{Разьбіўка|Чачот}}]], [[Аўтар:Аляксандр Рыпінскі|А. {{Разьбіўка|Рыпінскі}}]] і [[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}]] і інш. (да 1870г.). Выдатнейшы з-іх быу {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}, але праца іх ня мела ні сувязі, ні паступовасьці і мела на мэце даць беларусу кніжку на роднай мове. Больш зрабілі й падрыхтавалі глебу для кругабегу новай літаратуры паэты-народнікі, якія пісалі у канцы XIX стагодзьдзя. З іх трэба адзначыць двох—[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Ф. {{Разьбіўка|{{Перанос-пачатак|Ба|гушэвіча}}<noinclude></noinclude> d5cb1i7j9434fbknsa2doondsvef0ud 84189 84185 2022-08-01T15:47:39Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Новая беларуская літаратура.'''|памер=140%}} Новы кругабег беларускае літаратуры пачынаецца ад пачатку XX стагодзьдзя, калі гэтая літаратура вызначалася як нешта маючае пэўную мэту, як нешта згуртаванае каля адзінага асяродку «нацыянальнага адраджэньня». Цэнтрам гэтае літаратуры была газэта «Наша Ніва» якая пачала выходзіць у 1906 годзе у Вільні. Дагэтуль беларуская літаратура, ня кажучы ужо аб старадауным кругабегу, які мае свае значэньне, свае багацьце, але больш для разьвіцьця пісьмовае мовы, чым для літаратуры; мае паасобных пісьменьнікау, якія з больш—менш рознай адпаведнай кожнаму з-іх здольнасьцю і умовамі жыцьця йшлі у напрамку абуджэньня у беларусах іх нацыянальнай—сьвядомасьці. Гэта былі у большасьці прадстаўнікі беларускае шляхты, як [[Аўтар:Ян Чачот|{{Абмылка|Ян.|Ян}} {{Разьбіўка|Чачот}}]], [[Аўтар:Аляксандр Рыпінскі|А. {{Разьбіўка|Рыпінскі}}]] і [[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}]] і інш. (да 1870г.). Выдатнейшы з-іх быу {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}, але праца іх ня мела ні сувязі, ні паступовасьці і мела на мэце даць беларусу кніжку на роднай мове. Больш зрабілі й падрыхтавалі глебу для кругабегу новай літаратуры паэты-народнікі, якія пісалі у канцы XIX стагодзьдзя. З іх трэба адзначыць двох—Ф. {{Разьбіўка|{{Перанос-пачатак|Ба|гушэвіча}}<noinclude></noinclude> 0qvipyqiovwbfqe7pcbasbxzb369l2i 84192 84189 2022-08-01T15:49:05Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Новая беларуская літаратура.'''|памер=140%}} Новы кругабег беларускае літаратуры пачынаецца ад пачатку XX стагодзьдзя, калі гэтая літаратура вызначалася як нешта маючае пэўную мэту, як нешта згуртаванае каля адзінага асяродку «нацыянальнага адраджэньня». Цэнтрам гэтае літаратуры была газэта «Наша Ніва» якая пачала выходзіць у 1906 годзе у Вільні. Дагэтуль беларуская літаратура, ня кажучы ужо аб старадауным кругабегу, які мае свае значэньне, свае багацьце, але больш для разьвіцьця пісьмовае мовы, чым для літаратуры; мае паасобных пісьменьнікау, якія з больш—менш рознай адпаведнай кожнаму з-іх здольнасьцю і умовамі жыцьця йшлі у напрамку абуджэньня у беларусах іх нацыянальнай—сьвядомасьці. Гэта былі у большасьці прадстаўнікі беларускае шляхты, як [[Аўтар:Ян Чачот|{{Абмылка|Ян.|Ян}} {{Разьбіўка|Чачот}}]], [[Аўтар:Аляксандр Рыпінскі|А. {{Разьбіўка|Рыпінскі}}]] і [[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}]] і інш. (да 1870г.). Выдатнейшы з-іх быу {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}, але праца іх ня мела ні сувязі, ні паступовасьці і мела на мэце даць беларусу кніжку на роднай мове. Больш зрабілі й падрыхтавалі глебу для кругабегу новай літаратуры паэты-народнікі, якія пісалі у канцы XIX стагодзьдзя. З іх трэба адзначыць двох—Ф. {{Разьбіўка|{{Перанос-пачатак|пачатак=Ба|канец=гушэвіча}}<noinclude></noinclude> lss4nqv1h215nilpel9rjpzciw9udkl 84196 84192 2022-08-01T15:51:40Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Новая беларуская літаратура.'''|памер=140%}} Новы кругабег беларускае літаратуры пачынаецца ад пачатку XX стагодзьдзя, калі гэтая літаратура вызначалася як нешта маючае пэўную мэту, як нешта згуртаванае каля адзінага асяродку «нацыянальнага адраджэньня». Цэнтрам гэтае літаратуры была газэта «Наша Ніва» якая пачала выходзіць у 1906 годзе у Вільні. Дагэтуль беларуская літаратура, ня кажучы ужо аб старадауным кругабегу, які мае свае значэньне, свае багацьце, але больш для разьвіцьця пісьмовае мовы, чым для літаратуры; мае паасобных пісьменьнікау, якія з больш—менш рознай адпаведнай кожнаму з-іх здольнасьцю і умовамі жыцьця йшлі у напрамку абуджэньня у беларусах іх нацыянальнай—сьвядомасьці. Гэта былі у большасьці прадстаўнікі беларускае шляхты, як [[Аўтар:Ян Чачот|{{Абмылка|Ян.|Ян}} {{Разьбіўка|Чачот}}]], [[Аўтар:Аляксандр Рыпінскі|А. {{Разьбіўка|Рыпінскі}}]] і [[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}]] і інш. (да 1870г.). Выдатнейшы з-іх быу {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}, але праца іх ня мела ні сувязі, ні паступовасьці і мела на мэце даць беларусу кніжку на роднай мове. Больш зрабілі й падрыхтавалі глебу для кругабегу новай літаратуры паэты-народнікі, якія пісалі у канцы XIX стагодзьдзя. З іх трэба адзначыць двох—Ф. {{Разьбіўка|Ба}}-<noinclude></noinclude> fegho9rsva3qbxhgxtu2pxsqb3lzjzh 84198 84196 2022-08-01T15:52:49Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Новая беларуская літаратура.'''|памер=140%}} Новы кругабег беларускае літаратуры пачынаецца ад пачатку XX стагодзьдзя, калі гэтая літаратура вызначалася як нешта маючае пэўную мэту, як нешта згуртаванае каля адзінага асяродку «нацыянальнага адраджэньня». Цэнтрам гэтае літаратуры была газэта «Наша Ніва» якая пачала выходзіць у 1906 годзе у Вільні. Дагэтуль беларуская літаратура, ня кажучы ужо аб старадауным кругабегу, які мае свае значэньне, свае багацьце, але больш для разьвіцьця пісьмовае мовы, чым для літаратуры; мае паасобных пісьменьнікау, якія з больш—менш рознай адпаведнай кожнаму з-іх здольнасьцю і умовамі жыцьця йшлі у напрамку абуджэньня у беларусах іх нацыянальнай—сьвядомасьці. Гэта былі у большасьці прадстаўнікі беларускае шляхты, як [[Аўтар:Ян Чачот|{{Абмылка|Ян.|Ян}} {{Разьбіўка|Чачот}}]], [[Аўтар:Аляксандр Рыпінскі|А. {{Разьбіўка|Рыпінскі}}]] і [[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}]] і інш. (да 1870г.). Выдатнейшы з-іх быу {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}, але праца іх ня мела ні сувязі, ні паступовасьці і мела на мэце даць беларусу кніжку на роднай мове. Больш зрабілі й падрыхтавалі глебу для кругабегу новай літаратуры паэты-народнікі, якія пісалі у канцы XIX стагодзьдзя. З іх трэба адзначыць двох—[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Ф. {{Разьбіўка|Ба}}-<noinclude></noinclude> 7w9mnvgeh0kca715m6yp3eth2bzoh0z 84200 84198 2022-08-01T15:53:34Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Новая беларуская літаратура.'''|памер=140%}} Новы кругабег беларускае літаратуры пачынаецца ад пачатку XX стагодзьдзя, калі гэтая літаратура вызначалася як нешта маючае пэўную мэту, як нешта згуртаванае каля адзінага асяродку «нацыянальнага адраджэньня». Цэнтрам гэтае літаратуры была газэта «Наша Ніва» якая пачала выходзіць у 1906 годзе у Вільні. Дагэтуль беларуская літаратура, ня кажучы ужо аб старадауным кругабегу, які мае свае значэньне, свае багацьце, але больш для разьвіцьця пісьмовае мовы, чым для літаратуры; мае паасобных пісьменьнікау, якія з больш—менш рознай адпаведнай кожнаму з-іх здольнасьцю і умовамі жыцьця йшлі у напрамку абуджэньня у беларусах іх нацыянальнай—сьвядомасьці. Гэта былі у большасьці прадстаўнікі беларускае шляхты, як [[Аўтар:Ян Чачот|{{Абмылка|Ян.|Ян}} {{Разьбіўка|Чачот}}]], [[Аўтар:Аляксандр Рыпінскі|А. {{Разьбіўка|Рыпінскі}}]] і [[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}]] і інш. (да 1870г.). Выдатнейшы з-іх быу {{Разьбіўка|Дунін-Марцінкевіч}}, але праца іх ня мела ні сувязі, ні паступовасьці і мела на мэце даць беларусу кніжку на роднай мове. Больш зрабілі й падрыхтавалі глебу для кругабегу новай літаратуры паэты-народнікі, якія пісалі у канцы XIX стагодзьдзя. З іх трэба адзначыць двох—[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Ф. {{Разьбіўка|Ба}}]]-<noinclude></noinclude> kh242nvuddq9o212giv9469ay27pwqm 104 16766 84190 84139 2022-08-01T15:47:51Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Перанос-канец|Ба|гушэвіча}}]] і {{Разьбіўка|[[Аўтар:Янка Лучына|Яна Няслухоускага]]}}. Ужо у гэты час Ф. {{Разьбіўка|Багушэвіч}} паставіу справу літаратурнай творчасьці на шлях ня толькі цікавасьці да роднай мовы, але адзначыу і паважнасьць гэтай мовы як аднаго з найгалоуных сродкау да разьвіцьця нацыянальнага беларускага руху. У сваей прадмове да вершау пад назвай «[[Дудка беларуская|Дудка Беларуская]]» у 1891 г. ен заклікае беларусау трымацца сваей мовы «каб ня умерці». У літаратурнай творчасьці ен бачыць ня толькі «кніжку на роднай мове», але й наогул народную справу. У яго творах адбіваецца, разам з народна-сацыяльнымі й нацыянальнымі матывамі, і гарачы пратэст супроць сацыяльнага і нацыянальнага няравенства.—(«[[Не цурайся|Ня цурайся мяне]]», «[[Дурны мужык, як варона|Дурны мужык як варона]]» і інш). У тым жа напрамку пісау свае творы й сучасьнік Багушэвіча—{{Разьбіўка|Ян Няслухоускі}}. Такія-ж матывы чуюцца у яго вершах, як напр., «[[Што думае Янка, везучы дровы ў горад|Што думае Янка]]» і інш. Творчасьць {{Разьбіўка|Багушэвіча}}, {{Разьбіўка|Няслухоускага}} а так-сама й папярэдніх паэтау, прабіла глебу нацыянальнай сьвядомасьці беларусау, але для вялікага пашырэньня ідэі нацыянальнага адраджэньня патрабавауся рэвалюцыйны уздым 1905 году, які разам з сацыялістычным рухам падняў і нацыянальны рух. Усе прыгнечаныя нацыі былі захоплены хваляй нацыянальнага вызваленьня. Гэта хваля чапіушая да гэтага толькі перадавую інтэлігэнцыю пашыраецца сярод шырокіх колау народнай інтэлігэнцыі, перадавога сялянства і рамесьніцтва. Цяпер у вершах беларускія паэты заклікаюць народ ня толькі да нацыянальнай сьвядомасьці, але і да сацыяльнага вызваленьня {{Перанос-пачатак|Рэва|люцыйнае}}<noinclude></noinclude> 0pceo1uz2192w59notp2sz1tnxi3l10 84191 84190 2022-08-01T15:48:43Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Перанос-канец|пачатак=Ба|канец=гушэвіча}} і {{Разьбіўка|[[Аўтар:Янка Лучына|Яна Няслухоускага]]}}. Ужо у гэты час Ф. {{Разьбіўка|Багушэвіч}} паставіу справу літаратурнай творчасьці на шлях ня толькі цікавасьці да роднай мовы, але адзначыу і паважнасьць гэтай мовы як аднаго з найгалоуных сродкау да разьвіцьця нацыянальнага беларускага руху. У сваей прадмове да вершау пад назвай «[[Дудка беларуская|Дудка Беларуская]]» у 1891 г. ен заклікае беларусау трымацца сваей мовы «каб ня умерці». У літаратурнай творчасьці ен бачыць ня толькі «кніжку на роднай мове», але й наогул народную справу. У яго творах адбіваецца, разам з народна-сацыяльнымі й нацыянальнымі матывамі, і гарачы пратэст супроць сацыяльнага і нацыянальнага няравенства.—(«[[Не цурайся|Ня цурайся мяне]]», «[[Дурны мужык, як варона|Дурны мужык як варона]]» і інш). У тым жа напрамку пісау свае творы й сучасьнік Багушэвіча—{{Разьбіўка|Ян Няслухоускі}}. Такія-ж матывы чуюцца у яго вершах, як напр., «[[Што думае Янка, везучы дровы ў горад|Што думае Янка]]» і інш. Творчасьць {{Разьбіўка|Багушэвіча}}, {{Разьбіўка|Няслухоускага}} а так-сама й папярэдніх паэтау, прабіла глебу нацыянальнай сьвядомасьці беларусау, але для вялікага пашырэньня ідэі нацыянальнага адраджэньня патрабавауся рэвалюцыйны уздым 1905 году, які разам з сацыялістычным рухам падняў і нацыянальны рух. Усе прыгнечаныя нацыі былі захоплены хваляй нацыянальнага вызваленьня. Гэта хваля чапіушая да гэтага толькі перадавую інтэлігэнцыю пашыраецца сярод шырокіх колау народнай інтэлігэнцыі, перадавога сялянства і рамесьніцтва. Цяпер у вершах беларускія паэты заклікаюць народ ня толькі да нацыянальнай сьвядомасьці, але і да сацыяльнага вызваленьня {{Перанос-пачатак|пачатак=Рэва|канец=люцыйнае}}<noinclude></noinclude> dz6t5f91s33uj0xfxx1p82mb7j157fr 84193 84191 2022-08-01T15:49:36Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Перанос-канец|пачатак=Ба|канец=гушэвіча}}}} і {{Разьбіўка|[[Аўтар:Янка Лучына|Яна Няслухоускага]]}}. Ужо у гэты час Ф. {{Разьбіўка|Багушэвіч}} паставіу справу літаратурнай творчасьці на шлях ня толькі цікавасьці да роднай мовы, але адзначыу і паважнасьць гэтай мовы як аднаго з найгалоуных сродкау да разьвіцьця нацыянальнага беларускага руху. У сваей прадмове да вершау пад назвай «[[Дудка беларуская|Дудка Беларуская]]» у 1891 г. ен заклікае беларусау трымацца сваей мовы «каб ня умерці». У літаратурнай творчасьці ен бачыць ня толькі «кніжку на роднай мове», але й наогул народную справу. У яго творах адбіваецца, разам з народна-сацыяльнымі й нацыянальнымі матывамі, і гарачы пратэст супроць сацыяльнага і нацыянальнага няравенства.—(«[[Не цурайся|Ня цурайся мяне]]», «[[Дурны мужык, як варона|Дурны мужык як варона]]» і інш). У тым жа напрамку пісау свае творы й сучасьнік Багушэвіча—{{Разьбіўка|Ян Няслухоускі}}. Такія-ж матывы чуюцца у яго вершах, як напр., «[[Што думае Янка, везучы дровы ў горад|Што думае Янка]]» і інш. Творчасьць {{Разьбіўка|Багушэвіча}}, {{Разьбіўка|Няслухоускага}} а так-сама й папярэдніх паэтау, прабіла глебу нацыянальнай сьвядомасьці беларусау, але для вялікага пашырэньня ідэі нацыянальнага адраджэньня патрабавауся рэвалюцыйны уздым 1905 году, які разам з сацыялістычным рухам падняў і нацыянальны рух. Усе прыгнечаныя нацыі былі захоплены хваляй нацыянальнага вызваленьня. Гэта хваля чапіушая да гэтага толькі перадавую інтэлігэнцыю пашыраецца сярод шырокіх колау народнай інтэлігэнцыі, перадавога сялянства і рамесьніцтва. Цяпер у вершах беларускія паэты заклікаюць народ ня толькі да нацыянальнай сьвядомасьці, але і да сацыяльнага вызваленьня {{Перанос-пачатак|пачатак=Рэва|канец=люцыйнае}}<noinclude></noinclude> lk9cg03oq716sc6shwlij3dplcs74lh 84195 84193 2022-08-01T15:51:19Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Разьбіўка|гушэвіча}} і {{Разьбіўка|[[Аўтар:Янка Лучына|Яна Няслухоускага]]}}. Ужо у гэты час Ф. {{Разьбіўка|Багушэвіч}} паставіу справу літаратурнай творчасьці на шлях ня толькі цікавасьці да роднай мовы, але адзначыу і паважнасьць гэтай мовы як аднаго з найгалоуных сродкау да разьвіцьця нацыянальнага беларускага руху. У сваей прадмове да вершау пад назвай «[[Дудка беларуская|Дудка Беларуская]]» у 1891 г. ен заклікае беларусау трымацца сваей мовы «каб ня умерці». У літаратурнай творчасьці ен бачыць ня толькі «кніжку на роднай мове», але й наогул народную справу. У яго творах адбіваецца, разам з народна-сацыяльнымі й нацыянальнымі матывамі, і гарачы пратэст супроць сацыяльнага і нацыянальнага няравенства.—(«[[Не цурайся|Ня цурайся мяне]]», «[[Дурны мужык, як варона|Дурны мужык як варона]]» і інш). У тым жа напрамку пісау свае творы й сучасьнік Багушэвіча—{{Разьбіўка|Ян Няслухоускі}}. Такія-ж матывы чуюцца у яго вершах, як напр., «[[Што думае Янка, везучы дровы ў горад|Што думае Янка]]» і інш. Творчасьць {{Разьбіўка|Багушэвіча}}, {{Разьбіўка|Няслухоускага}} а так-сама й папярэдніх паэтау, прабіла глебу нацыянальнай сьвядомасьці беларусау, але для вялікага пашырэньня ідэі нацыянальнага адраджэньня патрабавауся рэвалюцыйны уздым 1905 году, які разам з сацыялістычным рухам падняў і нацыянальны рух. Усе прыгнечаныя нацыі былі захоплены хваляй нацыянальнага вызваленьня. Гэта хваля чапіушая да гэтага толькі перадавую інтэлігэнцыю пашыраецца сярод шырокіх колау народнай інтэлігэнцыі, перадавога сялянства і рамесьніцтва. Цяпер у вершах беларускія паэты заклікаюць народ ня толькі да нацыянальнай сьвядомасьці, але і да сацыяльнага вызваленьня Рэва-<noinclude></noinclude> keq2arwmiqfotp9esq01bkzfwajzyon 84199 84195 2022-08-01T15:52:58Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Разьбіўка|гушэвіча}}]] і {{Разьбіўка|[[Аўтар:Янка Лучына|Яна Няслухоускага]]}}. Ужо у гэты час Ф. {{Разьбіўка|Багушэвіч}} паставіу справу літаратурнай творчасьці на шлях ня толькі цікавасьці да роднай мовы, але адзначыу і паважнасьць гэтай мовы як аднаго з найгалоуных сродкау да разьвіцьця нацыянальнага беларускага руху. У сваей прадмове да вершау пад назвай «[[Дудка беларуская|Дудка Беларуская]]» у 1891 г. ен заклікае беларусау трымацца сваей мовы «каб ня умерці». У літаратурнай творчасьці ен бачыць ня толькі «кніжку на роднай мове», але й наогул народную справу. У яго творах адбіваецца, разам з народна-сацыяльнымі й нацыянальнымі матывамі, і гарачы пратэст супроць сацыяльнага і нацыянальнага няравенства.—(«[[Не цурайся|Ня цурайся мяне]]», «[[Дурны мужык, як варона|Дурны мужык як варона]]» і інш). У тым жа напрамку пісау свае творы й сучасьнік Багушэвіча—{{Разьбіўка|Ян Няслухоускі}}. Такія-ж матывы чуюцца у яго вершах, як напр., «[[Што думае Янка, везучы дровы ў горад|Што думае Янка]]» і інш. Творчасьць {{Разьбіўка|Багушэвіча}}, {{Разьбіўка|Няслухоускага}} а так-сама й папярэдніх паэтау, прабіла глебу нацыянальнай сьвядомасьці беларусау, але для вялікага пашырэньня ідэі нацыянальнага адраджэньня патрабавауся рэвалюцыйны уздым 1905 году, які разам з сацыялістычным рухам падняў і нацыянальны рух. Усе прыгнечаныя нацыі былі захоплены хваляй нацыянальнага вызваленьня. Гэта хваля чапіушая да гэтага толькі перадавую інтэлігэнцыю пашыраецца сярод шырокіх колау народнай інтэлігэнцыі, перадавога сялянства і рамесьніцтва. Цяпер у вершах беларускія паэты заклікаюць народ ня толькі да нацыянальнай сьвядомасьці, але і да сацыяльнага вызваленьня Рэва-<noinclude></noinclude> l85sku4dzwwlpki5r63fgb2o58yi5xp 84201 84199 2022-08-01T15:53:42Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|{{Разьбіўка|гушэвіча}}]] і {{Разьбіўка|[[Аўтар:Янка Лучына|Яна Няслухоускага]]}}. Ужо у гэты час Ф. {{Разьбіўка|Багушэвіч}} паставіу справу літаратурнай творчасьці на шлях ня толькі цікавасьці да роднай мовы, але адзначыу і паважнасьць гэтай мовы як аднаго з найгалоуных сродкау да разьвіцьця нацыянальнага беларускага руху. У сваей прадмове да вершау пад назвай «[[Дудка беларуская|Дудка Беларуская]]» у 1891 г. ен заклікае беларусау трымацца сваей мовы «каб ня умерці». У літаратурнай творчасьці ен бачыць ня толькі «кніжку на роднай мове», але й наогул народную справу. У яго творах адбіваецца, разам з народна-сацыяльнымі й нацыянальнымі матывамі, і гарачы пратэст супроць сацыяльнага і нацыянальнага няравенства.—(«[[Не цурайся|Ня цурайся мяне]]», «[[Дурны мужык, як варона|Дурны мужык як варона]]» і інш). У тым жа напрамку пісау свае творы й сучасьнік Багушэвіча—{{Разьбіўка|Ян Няслухоускі}}. Такія-ж матывы чуюцца у яго вершах, як напр., «[[Што думае Янка, везучы дровы ў горад|Што думае Янка]]» і інш. Творчасьць {{Разьбіўка|Багушэвіча}}, {{Разьбіўка|Няслухоускага}} а так-сама й папярэдніх паэтау, прабіла глебу нацыянальнай сьвядомасьці беларусау, але для вялікага пашырэньня ідэі нацыянальнага адраджэньня патрабавауся рэвалюцыйны уздым 1905 году, які разам з сацыялістычным рухам падняў і нацыянальны рух. Усе прыгнечаныя нацыі былі захоплены хваляй нацыянальнага вызваленьня. Гэта хваля чапіушая да гэтага толькі перадавую інтэлігэнцыю пашыраецца сярод шырокіх колау народнай інтэлігэнцыі, перадавога сялянства і рамесьніцтва. Цяпер у вершах беларускія паэты заклікаюць народ ня толькі да нацыянальнай сьвядомасьці, але і да сацыяльнага вызваленьня Рэва-<noinclude></noinclude> fhqw43psbw7amphpk3njkoq0t9u8079 104 16767 84197 84134 2022-08-01T15:51:52Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>люцыйнае натхненьне выклікае творчасьць {{Разьбіўка|[[Аўтар:Цётка|Цеткі]]}}, [[Аўтар:Карусь Каганец|К. {{Разьбіўка|Каганца}}]] і [[Аўтар:Ядвігін Ш.|{{Разьбіўка|Ядвігіна}} Ш.]] Пазьней яны далучаюцца да таго гуртка пісьменьнікаў, які працуе каля «Нашае Нівы». Гэта паэты рэвалюцыянэры і творы іх у гэты час больш адбіваюць рэвалюцыйнае імкненьне да барацьбы. Асабліва гэтым характарызуюцца творы {{Разьбіўка|Цеткі (Алеізіі Пашкевічанкі}}), якая вяла актыуную рэвалюцыйную працу у 1904—5 г. сярод Віленскіх рабочых. У сваіх творах Цетка кідала кліч да сацыяльнай барацьбы і часта вершам карысталася як агітацыйным лістком. {{Block center/s}} «Цяпер, братцы, мы з граніту,<br /> Душа наша з дынаміту,<br /> Рука цьверда, грудзь акута,<br /> Пара, братцы, парваць путы»,<br /> {{gap|4em}}([[Вера беларуса (Цётка)|Вера беларуса]]—верш. 1905 г.). {{Block center/e}} Той жа сэнс маюць і другія творы {{Разьбіўка|Цеткі}}, як вершы «[[Хрэст на свабоду]]», «[[Скрыпка беларуская|Скрыпка]]»—нарыс—«[[Прысяга над крывавымі разорамі|Прысяга над {{Абмылка|крывавамі|крывавымі}} разорамі]]» і інш. У творах {{Разьбіўка|К. Каганца}} менш рэвалюцыйнасьці, але больш нацыянальных матывау. Вершы «[[Кабзар (Каганец)|Кабзар]]», «[[Нёман (Каганец)|Неман]]», п‘еса «[[У іншым шчасьці няшчасьце схавана|У іншым шчасьці няшчасьцье схована]]» і іншыя наскрозь прасочаны {{Абмылка|любасцью|любасьцю}} да беларускай старасьветчыны, якую паэта часам і ідэалізуе. {{Разьбіўка|Ядвігін}} Ш. (А. {{Разьбіўка|Лявіцкі}}) супрацоунік {{Разьбіўка|Цеткі й Каганца}} яшчэ раней за іх піша свае гумарыстычныя апавяданьні («[[Суд (Ядвігін)|Суд]]», «[[Важная фіга|Важная Фіга]]») і больш вядомы як паэта гумарысты-сатырык. Але яго гумарыстычныя творы грунтуюцца на народным быце й значна адбіваюць гэты бок беларускага жыцьця. Есьць у яго творы й лірычнага характару («[[Васількі (1914)|Васількі]]»).<noinclude></noinclude> t1x46i9uiy472r5b78797lp5fcmihfo 102 17921 84246 62838 2022-08-01T20:16:52Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча =Буанароці | Імёны =Мікеланджэла | Першая літара прозвішча =Б | Варыянты імёнаў = | Апісанне =выдатны італьянскі скульптар, жывапісец, архітэктар, паэт, вядомы прадстаўнік мастацтва эпохі Адраджэньня. | Іншае = | ДН =6 сакавіка 1475 | Месца нараджэння = Капрэзэ, Флярэнтыйская рэспубліка | ДС =18 лютага 1564 (88 гадоў) | Месца смерці = Рым, Папская вобласьць | Выява =Miguel Ángel, por Daniele da Volterra (detalle).jpg | Вікіпедыя =:be:Мікеланджэла Буанароці | Вікіпедыя2 =:be-x-old:Мікелянджэлё | Вікіцытатнік = | Вікісховішча = | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Мікеланджэла Буанароці | Google = }} == Творы == {{All works}} *[[З Мікеля Анджэльле]] (канец 1545—пачатак 1546) [[Катэгорыя:Італьянскія аўтары]] [[Катэгорыя:Італьянскія паэты]] [[Катэгорыя:Мастакі]] [[Катэгорыя:Аўтары XVI стагоддзя]] hzu4sy7dh2kgvxzq5z52ljboqeiuwqf 106 18709 84214 56039 2022-08-01T16:19:11Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Францішак Скарына і яго літаратурная дзейнасьць]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Міхаіл Піятуховіч|Міхаіл Піятуховіч]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year=1926 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=V |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} dlx9chtqrapy12ik8xgk3v2505tjhk8 0 19733 84243 56431 2022-08-01T20:12:13Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Прадмова | аўтар = Еўдакім Раманаў | год = 1902 год | пераклад = Gleb Leo | секцыя = Публіцыстыка | папярэдні = | наступны = [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Тарасъ на Парнасҍ|Тарасъ на Парнасҍ]] | анатацыі = }} <div style="text-indent:2em;"> <pages index="Тарас на Парнасе і іншыя беларускія вершы.pdf" from=5 to=6/> </div> [[Катэгорыя:Пераклады Вікікрыніцы]] [[Катэгорыя:Пераклады з рускай мовы]] {{Шаблон:CC-BY-SA-4.0}} eej7i9utinp4f8akf3dzuldl15kndvo 106 19783 84305 56633 2022-08-02T08:13:44Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=Прыгоды Тома Соўэра |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Марк Твэн]] |Translator=[[Аўтар:Янка Маўр]] |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=Дзяржаўнае Выдавецтва Беларусі |Address=Менск |Year=1935 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} nd7vfetuio4ovwzb9x3e4k9shc6me2s 84306 84305 2022-08-02T08:14:13Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=Прыгоды Тома Соўэра |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Марк Твэн|Марк Твэн]] |Translator=[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]] |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=Дзяржаўнае Выдавецтва Беларусі |Address=Менск |Year=1935 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} p7w64tr9o049awih0v6a8dyuxv96gg7 84307 84306 2022-08-02T08:14:24Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Прыгоды Тома Соўэра]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Марк Твэн|Марк Твэн]] |Translator=[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]] |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=Дзяржаўнае Выдавецтва Беларусі |Address=Менск |Year=1935 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} h1mdfcmxwb38zzuwx2smvumbkowwnzd 84308 84307 2022-08-02T08:14:42Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Прыгоды Тома Соўэра (Твэн/Маўр)|Прыгоды Тома Соўэра]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Марк Твэн|Марк Твэн]] |Translator=[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]] |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=Дзяржаўнае Выдавецтва Беларусі |Address=Менск |Year=1935 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} 6rpvq8n2kvyh0brmphrrynhcus59j9y 0 19818 84311 56699 2022-08-02T08:16:29Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = З гісторыі асьветы на Беларусі ў пачатку 19 сталецьця | аўтар = Усевалад Ігнатоўскі | крыніца = Полымя, 1923. - №7-8 | пераклад = | секцыя = | анатацыі = }} <pages index="З гісторыі асьветы на Беларусі ў пачатку 19 сталецьця.pdf" from=1 to=7/> [[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі]] [[Катэгорыя:Адукацыя]] 5duh71u9j4zcqael268itn5d45gkbio 84312 84311 2022-08-02T08:16:53Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = З гісторыі асьветы на Беларусі ў пачатку 19 сталецьця | аўтар = Усевалад Ігнатоўскі | крыніца = Полымя, 1923. - №7-8 | пераклад = | секцыя = | анатацыі = }} <pages index="З гісторыі асьветы на Беларусі ў пачатку 19 сталецьця.pdf" from=1 to=7/> [[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі]] [[Катэгорыя:Адукацыя]] [[Катэгорыя:Творы 1923 года]] [[Катэгорыя:Полымя (часопіс)]] gu1vcpddgedx69khd81vd6soz26jg17 0 21427 84162 59640 2022-08-01T14:45:52Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Неадназначнасьць}} * [[Хрыстос уваскрос! (Чарнышэвіч)|Хрыстос Уваскрос!]] (1911) — верш [[Аўтар:Фларыян Чарнышэвіч|Флярыяна Чарнышэвіча]]. * [[Хрыстос Уваскрос! (Бядуля)|Хрыстос Уваскрос!]] (1918) — публіцыстычны артыкул [[Аўтар:Змітрок Бядуля|Зьмітрака Бядулі]]. * [[Хрыстос Уваскрос! (Адамовіч)|Хрыстос Уваскрос!]] (1925) — абразок [[Аўтар:Вячаслаў Вячаслававіч Адамовіч|Вячаслава Адамовіча (малодшага)]]. == Глядзеце таксама == * [[Хрыстос васкрос!..]] (1911) — верш [[Аўтар:Янка Купала|Янкі Купалы]]. p4upd7jzqgb50qmm28cwvvutf7mj6yn 0 21431 84163 83654 2022-08-01T14:46:01Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Хрыстос уваскрос! | аўтар = Фларыян Чарнышэвіч | год = 1911 год | сэкцыя = Верш | папярэдні = | наступны = | анатацыі = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах. }} * [[Наша Ніва/1911/14/Хрыстос уваскрос!|Хрыстос уваскрос!]] // Наша Ніва. Вільня, 1911 * [[Chrystos uwaskros!]] // Naša Niwa. Wilnia, 1911 {{PD-Расейская імпэрыя}} [[Катэгорыя:Вершы Фларыяна Чарнышэвіча]] [[Катэгорыя:Наша Ніва]] [[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]] m3yvy3c77aucolezwxr8tlhtudy0gyh 106 21709 84294 60516 2022-08-02T08:02:24Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Домбі і сын]] |Language=be |Volume= |Author=Чарльз Дыкенс |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year=1938 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=OCR |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} 8v944fmw3ju30k1th7gx97vtnec6vmp 84295 84294 2022-08-02T08:02:49Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Домбі і сын]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Чарльз Дыкенс|Чарльз Дыкенс]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year=1938 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=OCR |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} e78sfrvgctqainhwgzoudrtccmyjcg9 84297 84295 2022-08-02T08:03:27Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Домбі і сын]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Чарльз Дыкенс|Чарльз Дыкенс]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=Дзяржаўнае Выдавецтва Беларусі |Address=Менск |Year=1938 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=1 |Progress=OCR |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} 2ckuiffxcf7i2aq7p5lgk60wstjw5lz 0 21936 84236 61863 2022-08-01T19:16:20Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Прадмова | аўтар = Марыя Косіч | год = 1903 год | пераклад = Gleb Leo | секцыя = Публіцыстыка | папярэдні = | наступны = [[Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе/Варона и лисица|Варона и лисица]] | анатацыі = }} <pages index="Пералажэнне некаторых баек Крылова (1903).pdf" from=5 to=5/> ----------- {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Этнаграфія]] [[Катэгорыя:Беларуская мова]] [[Катэгорыя:Пераклады Вікікрыніцы]] [[Катэгорыя:Пераклады з рускай мовы]] {{Шаблон:CC-BY-SA-4.0}} 9ltpwome6qx21tk66u06gnqakn4e1t2 84237 84236 2022-08-01T19:16:28Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Прадмова | аўтар = Марыя Косіч | год = 1903 год | пераклад = Gleb Leo | секцыя = Публіцыстыка | папярэдні = | наступны = [[Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе/Варона и лисица|Варона и лисица]] | анатацыі = }} <pages index="Пералажэнне некаторых баек Крылова (1903).pdf" from=5 to=5/> ----------- {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Этнаграфія]] [[Катэгорыя:Беларуская мова]] [[Катэгорыя:Пераклады Вікікрыніцы]] [[Катэгорыя:Пераклады з рускай мовы]] {{Шаблон:CC-BY-SA-4.0}} b1krdvyqbhsdxf0h4zucnw6pm9usk6q 104 22014 84278 79824 2022-08-02T06:02:15Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>— Ax, C’юзен, калі ласка, зайдзіце і прысядзьце на хвілiнку, — сказала Полі. — Гэта мая сястра Джэмайма, вось Джамайма, не ведаю, што-б я рабіла, калі-б не С’юзен Ніпер; калі-б не яна, не было-б мяне тут сёння. — Ах, прысядзьце, калi ласка, міс Ніпер, — падхапіла Джэмайма. С’юзен з велічным і цырамонным выглядам прысела на самы кончык крэсла. — Я ніколі яшчэ нікому так не была рада, мiс Ніпер, сапраўды, ніколі, — сказала Джэмайма. С’юзен, памякчэўшы, лёгенька пасунулася на крэсле i мiласціва ўсміхнулася. — Калі ласка, міс Ніпер, развяжыце істужкі капелюша i будзьце як дома, — угаварвала Джэмайма. — Баюся, што вы не бывалі ў такім бедным жыллi, але вы зробiце нам ласку, я ўпэўнена ў гэтым. Чорнавокая была так узрадавана гэтым пачцiвым абыходжаннем, што пасадзіла сабе на калені маленькую мiс Тудль, якая прабягала паўз яе, і павезла яе на Бенберы Крос<ref>''Павязла на Бенберы Крос'' — забаўляла дзіця, падкідала яго на калене i спявала песеньку аб паездцы к Бенберы Крос.</ref>. — А дзе-ж мой любы хлопчык? — запыталася Полі. — Мой бедны хлопчык? Я прышла зірнуць, як ён выглядае ў новай вопратцы. — Ах, як шкада! — усклікнула Джэмайма. — Як ён будзе сумаваць, калі даведаецца, што мама была тут! Ён у школе, Полі. — Пайшоў ужо? — Так. Учора ён пайшоў першы раз, баючыся прапусціць вучэнне. А сёння займаюцца палавіну дня, Полі. Ах, калі-б вы маглi пачакаць, пакуль ён вернецца дадому... Вы і міс Ніпер, зразумела, — сказала Джэмайма, своечасова ўспомніўшы аб самалюбнасці чорнавокай. — А які ў яго выгляд, Джэмайма, памажы яму божа? — баязлiва запыталася Полі. — Ды ўжо не такі благi, як вы, магчыма, думаеце, — адказала Джэмайма. — Ax! — прачула сказала Полі. — Я ведала, што ногi ў яго будуць вельмі кароткімі. — Ногі ў яго сапраўды кароткія, — адказвала Джэмайма, — асабліва ззаду; але яны з кожным днём будуць рабіцца даўжэйшымі. Гэта пацяшэнне разлічана было на будучыню; але бадзёрасць і добрадушнасць, якія яго суправаджалі, надалі яму цану, якой яно само па сабе не мела. Пасля мінутнага маўчання Полі запыталася больш вясёлым тонам: — А дзе бацька, любая Джэмайма? — бо гэтым патрыярхальным імем звычайна называлі ў сям’і містэра Тудля.<noinclude></noinclude> ap7an6nfl31n9mg9ojeqzbpucm74xri 104 22015 84280 79825 2022-08-02T06:05:47Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>— Ну, вось! — усклікнула Джэмайма. — Як шкада. Сёння раніцой бацька ўзяў з сабою абед і дадому вернецца толькі пад вечар. Але ён заўсёды гаворыць пра вас, Полі, і расказвае пра вас дзецям, і ён — самае цiхае, цярплівае і смірнае стварэнне на свеце. — Дзякуй, Джэмайма! — усклікнула простадушная Полі, абрадаваная гаворкаю і засмучаная адсутнасцю містэра Тудля. — О, няма за што дзякаваць мне, Полі, — адказвала сястра, моцна цалуючы яе ў шчаку і весела падкідаючы на руках маленькага Поля. — Іншы раз я таксама і пра вас гавару і думаю. Не гледзячы на падвойнае расчараванне, нельга было лічыць няўдалым візіт, які быў варты такога прыёму; таму сёстры бадзёра гутарылі аб сямейных справах, аб Байлеры i аб усiх яго братах і сёстрах. Калі распачалі агульную размову, каб чорнавокая не асядлала свайго канька i не пачала папікаць, гэтая маладая лэдзі расказала каротка Джэмайме усё, што ведала пра містэра Домбі, як ён глядзіць на будучыню сям’і, занятках і характары, дала таксама падрабязны пералік свайго асабістага гардэроба і справаздачу пра бліжэйшых сваякоў і сяброў сваіх. Аблягчыўшы душу гэтымі выказваннямі, яна пакаштавала крэветак<ref>''Крэветка'' — ракападобная жывёлiна, ужываемая ў ежу.</ref> і портэра і выказала гатоўнасць даць клятву ў вечнай дружбе. Маленькая Фларэнс таксама не прамiнула выпадку пакарыстацца абставінамі, бо, калі маленькія Тудлi павялі яе аглядаць паганкi i iншыя выдатнасці Садоў, яна з захапленнем пачала будаваць разам з імі ў зялёнай лужынцы, якая ўтварылася ў кутку, часовую плаціну. Яна яшчэ была занята гэтай работай, калi яе знайшла С’юзен, якая, — такое ў яе было пачуцце абавязку, не гледзячы нават на ўціхамірваючае дзеянне крэветак, — звярнулася да яе з павучальнай прамовай (якая перапынялася кухталямi) на тэму аб яе заганнай натуры, абмываючы ёй пры гэтым твар і рукі, і прадракла, што яна давядзе да сівых валасоў усю сваю сям’ю, якая з гора сойдзе ў магілу. Пасля некаторай затрымкі, выкліканай досыць доўгай канфідэнцыяльнай гутаркай наверсе, аб грашовых справах, паміж Полі і Джэмаймай, зноў быў утворан абмен дзяцей, — бо Полі ўвесь час не спускала з рук свайго ўласнага дзіцяці, а Джэмайма маленькага Поля, — i наведвальнікі развiталiся. Але спярша маленькіх Тудляў, афяр добранамернага ашуканства, спакусiлi накіравацца ўсіх у крамку з прычыны неабходнасці патраціць пені, і, калі дарога была вольнай, Полі ўцякла; Джэмайма крыкнула ёй услед, што, калі-б яны маглі па дарозе назад даць круга ў бок Сіці Род, яны абавязкова сустрэлі-б маленькага Байлера, які варочаецца са школы. — Як вы думаеце, С’юзен, цi паспеем мы дайсці туды? — запыталася Полі, калі яны спыніліся, каб перавесці дух. — А чаму-б не паспець, місіс Рычардс? — адазвалася С’юзен.<noinclude></noinclude> muwxh1jzd3o3qt6vj05khe57p95tt6a 104 22016 84282 79826 2022-08-02T06:09:39Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>— Час, бачыце, блiзкi к абеду, — сказала Полі. Але дзякуючы снеданню яе спадарожніца стала больш чым абыякавай да гэтага сур’ёзнага меркавання; таму яна не надала яму ніякага значэння, і яны вырашылі прарабіць «маленькі круг». Выявілася, што ад учарашняй раніцы жыццё зрабілася цяжкім беднаму Байлеру па віне форменнай вопраткі Літасцівых Тачыльшчыкаў. Вулічная моладзь не магла пагадзіцца з гэтым касцюмам. Ніводзiн юны шалапай не мог утрымацца, убачыўшы касцюм, каб не накінуцца на бяскрыўднага яго носьбіта і не зрабіць яму шкоды. Яго закiдалi каменнем на вуліцы. Яго спіхалі ў канавы; запырсквалi гразёю; энергічна прыціскалі да слупоў. Хлапчукі, зусiм незнаёмыя з яго асобай, зрывалі ў яго з галавы жоўтую шапку і пускалі яе за ветрам. Ногi яго не толькi ганьбілі і знеслаўлялі, але іх мацалі і шчыпалі. Гэтай самай раніцай, накіроўваючыся ў школу Тачыльшчыкаў, ён атрымаў зусім незаслужаны сіняк пад вокам і быў за яго пакараны настаўнікам, пераросшым былым Тачыльшчыкам лютага нораву, які быў назначан настаўнікам, бо нічога не ведаў і быў ні да чаго непрыгодзен, і чый бязлітасны стэк выклікаў стаўбняк ва ўсіх тоўсташчокіх хлапчукоў. Вось чаму ідучы назад Байлер шукаў глухіх сцежак і прабіраўся вузкімі праходамі і задворкамі, каб унікнуць ад сваiх катаў. Калі-ж яму давялося выйсці на галоўную вуліцу, злы лёс прывёў, яго, нарэшце, туды, дзе група хлапчукоў, якіх узначальваў люты малады мяснiк, чакала, ці не будзе ім выпадку павесяліцца. Калі сярод іх апынуўся Літасцівы Тачыльшчык, яны дружна зараўлі і накінуліся на яго. У гэты самы час Полі, безнадзейна паглядаючы ўдоўж вулiцы, пасля добрай гадзіны хадзьбы, заявiла, што няма сэнсу iсцi далей, як раптам убачыла гэтае відовішча. Ледзь згледзеўшы яго, яна ўскрыкнула і, перадаўшы майстра Домбі чорнавокай, кiнулася на выручку свайго злашчаснага сынка. Нечаканасць, як і бяда, не ходзіць адна. Уражаная С’юзен Нiпер i яе двое юных выхаванцаў былі выратаваны прахожымі з-пад самых калёс праязджаўшай карэты, перш чым зразумелі, што здарылася, і ў гэты момант (дзень быў кірмашовы) пачуліся аглушальныя крыкі: «Шалёны бык!» У самы перапалох, калі на яе вачах людзi кiдалiся i крычалі, i пападалі пад калёсы, і хлапчукі біліся, і шалёныя быкі насоўвалiся, і нянька сярод усiх гэтых небяспек разрывалася на часткі, Фларэнс ускрыкнула і пусцілася наўцёкі. Яна бегла, пакуль не змаглася, упрашаючы С’юзен бегчы за ёю; але, зразумеўшы, што другая нянька асталася ззаду, яна спынілася, ломячы рукі, i з жахам, які цяжка апісаць, пераканалася, што нікога каля яе няма. — С’юзен, С’юзен! — закрычала Фларэнс, у прыпадку роспачы ўсплёскваючы рукамi. — О, дзе яны, дзе яны?<noinclude></noinclude> n40jju8m8njfl00hsu0p4tu5eghkujb 104 22019 84283 79829 2022-08-02T06:12:07Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>— Дзе яны? — паўтарыла нейкая старая, якая прычыкiльгала з ўсёй паспешнасцю, на якую была здольна, з процілеглага боку вуліцы. — Чаму вы ад іх уцяклі? — Я спалохалася, — адказала Фларэнс. — Я не ведала, што раблю. Я думала, што яны са мною. Дзе яны? Старая ўзяла яе за руку і сказала: — Я вас правяду. Гэта была вельмi брыдкая старая з чырвонымi абадкамi вакол вачэй і ротам, які чвякаў і шамкаў нават калі яна маўчала. Яна была вельмi бедна апранута і несла нейкія скуркi, што вiселі ў яе на руцэ. Напэўна, яна ішла ўслед за Фларэнс, ва ўсякім выпадку на працягу некаторага часу, бо паспела засапціся; i калі яна спынілася, каб перадыхнуць, яна стала яшчэ больш брыдкаю, бо па яе жоўтым маршчыстым твары i шыі прабягалі сударагі. Фларэнс баялася яе i, нерашуча азіраючыся, паглядала ўдоўж вуліцы, якую прабегла амаль да канца. Гэта было глухое месца — скарэй задворкі, чым вулiца, — і нікога тут не было, апрача яе і старой. — Цяпер вам няма чаго баяцца, — сказала старая, усё яшчэ не выпускаючы яе рукі. — Ідзіце са мною. — Я... я вас не ведаю. Як вас завуць? — запыталася Фларэнс. — Місіс Браун, — сказала старая. — Добрая місіс Браун. — Яны блізка адсюль? — запыталася Фларэнс, даючы сябе пацягнуць. — Сʼюзен тут, недалёка, — сказала Добрая місіс Браун, — а другія недалёка ад яе. — Нікога не пабiлi? — ускрыкнула Фларэнс. — Не, — сказала Добрая місіс Браун. Пачуўшы гэта, дзяўчынка заплакала ад радасці i ахвотна пайшла са старой, хоць, пакуль яны ішлі, яна мімаволі паглядала на яе твар, у асаблівасці на гэты нястомны рот, і разважала аб тым, цi падобна да яе Злая місіс Браун, калі толькі існуе такая асоба на свеце. Ішлі яны нядоўга, але вельмі непрывабнай дарогай міма печаў для абпальвання цэглы і чарапіцы, а пасля старая павярнула ў гразкі завулак, прарэзаны глыбокiмi чорнымі каляінамі. Яна спынілася каля несамавітага домiка, замкнутага так моцна, як толькi можа быць замкнуты дом увесь у расколінах і шчылiнах. Яна адамкнула дзверы ключом, якi выняла з-пад капелюша, і ўпіхнула дзяўчынку ў задні пакой, дзе на падлозе ляжала вялікая куча ануч розных колераў, куча касцей і куча прасеенага попелу і смецця; мэблі тут не было, а сцены і столь былi зусiм чорныя. Дзяўчынка напалохалася так, што не магла прамовіць ні слова і, здавалася, траціла прытомнасць.<noinclude></noinclude> 84gnpkpv4hqdhq9ss8s7juyfu8b114t 104 22020 84284 79834 2022-08-02T06:13:54Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>— Ну, не дурнейце, — сказала Добрая місіс Браун, штурхануўшы, каб дзяўчынка апамяталася. — Я вас не пакрыўджу. Садзіцеся на анучы. Фларэнс паслухалася, з нямой просьбай працягваючы да яе складзеныя рукі. — І затрымаю я вас не больш гадзiны, — сказала місіс Браун. — Разумееце, што я кажу? Дзяўчынка з вялікай цяжкасцю прамовіла: «Разумею». — Так, значыць, — сказала Добрая місіс Браун, у сваю чаргу садзячыся на косці, — не дакучайце мне. Калі не будзеце дакучаць, кажу вам, што я вас не пакрыўджу. А калі надакучыце, я вас заб’ю. Я магу вас забіць у любы час — нават калі вы лежыцё ў пасцелі ў сябе дома. А цяпер расказвайце, хто вы такая i што вы такое i ўсё іншае аб сабе. Пагрозы і абяцанні старой, баязнь раззлаваць яе і прывычка, якая не ўласціва дзіцяці, але якая ў Фларэнс зрабілася нібы прыроджанай, — таіцца і захоўваць свае пачуцці, страх і надзеі, — дапамаглі ёй выканаць гэтае патрабаванне і расказаць сваю маленькую біяграфію або тое, што яна ведала аб сваім жыцці. Місіс Браун слухала ўважліва, пакуль яна не скончыла расказваць. — Так, значыць, ваша прозвішча Домбі, а? — сказала місіс Браун. — Так, пані. — Мне патрэбна гэта прыгожанькая сукеначка, міс Домбі, — сказала Добрая місіс Браун, — i гэты капялюшык, i адна-дзве спаднічкі, і ўсё іншае, без чаго вы можаце абыйсціся. А ну, знiмiце iх! Фларэнс падпарадкавалася спешна, наколькі гэта дазвалялі яе дрыжачыя рукі, і пры гэтым не спускала напалоханых вачэй з місіс Браун. Калі яна пазбавілася ад усіх частак туалету, упамянутых гэтай лэдзі, місіс Браун не спяшаючыся агледзела ix і як быццам асталася зусiм задаволенай іх якасцю і каштоўнасцю. — Гм! — сказала яна, аглядаючы кволую постаць дзіцяці. — Больш я нічога не бачу, апрача чаравікаў. Мне патрэбны гэтыя чаравікі, міс Домбі. Бедная маленькая Фларэнс зняла iх з такой-жа паспешнасцю, ад душы радуючыся, што знайшоўся яшчэ адзiн спосаб задаволіць яе. Пасля старая выцягнула нейкія лахманы з-пад кучы ануч, якую яна для гэтай мэты раскідала, а таксама дзіцячую накідку, зусім паношаную і старую, і пакамечаныя рэшткі капелюша, здабытага, напэўна, з якой-небудзь канавы ці кучы гною. У гэта адмысловае адзенне загадала яна Фларэнс прыбрацца, а з той прычыны, што такія падрыхтаванні, здавалася, маглi адбывацца перад вызваленнем, дзяўчынка падпарадкавалася, бадай, з яшчэ большай гатоўнасцю.<noinclude></noinclude> 2c1kinioa7u21ssgqvd06362yavh99v 104 22024 84285 79838 2022-08-02T06:15:49Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>Спяшаючыся надзець капялюшык, — калі толькі можна назваць капялюшыкам тое, што хутчэй нагадвала падушку, якую падкладаюць пры пераносе цяжараў, — яна зачапіла ёю за свае густыя валасы і не адразу магла адчапіць яе. Добрая місіс Браун схапіла вялікія нажніцы і яе апанавала страснае ўзбуджэнне. — Чаму вы не пакінулі мяне ў спакоі, — сказала місіс Браун, — калі я была задаволена? Ах, вы, блазнючка! — Даруйце. Не ведаю, чым я вінавата, — задыхаючыся, прагаварыла Фларэнс. — Я нічога не магла зрабіць. — Нічога не магла зрабіць! — крыкнула місіс Браун. — А як па-вашаму, што я магу зрабіць? Ах, божа мой, — прадаўжала старая, з нейкай злоснай асалодай кудлацячы яе кудры, — усякі на маiм месцы адрэзаў-бы iх перш за ўсё. Фларэнс адчула такую палёгку, даведаўшыся, што не на галаву, а толькі на валасы робіць замах місіс Браун, што не стала ні супраціўляцца, ні ўпрашаць і толькі падняла свае лагодныя вочы на гэтае добрае стварэнне. — Каб у мяне не было раней дачкі — цяпер яна за акіянам, — якая ганарылася сваiмi валасамі, — сказала місіс Браун, — я адрэзала-б усе да апошняй пасмы. Яна далека, далёка! Охо-хо! Охо-хо! Завыванне місіс Браун не было меладычным, але, суправаджаемае шалёнай жэстыкуляцыяй, яно вяшчала аб вялiкiм горы і вымусіла затрапятаць сэрца Фларэнс, якая спалохалася яшчэ больш. Магчыма, яно садзейнічала выратаванню яе валасоў, бо місіс Браун, пакружыўшыся каля яе з нажніцамі, нібы новая рознавіднасць матыля, загадала схаваць iх пад капелюш, каб ніводная пасма не выбiвалася ёй на спакусу. Перамогшы сябе, місіс Браун зноў уселася на косці і закурыла кароценькую чорную люльку, увесь час варушачы губамі і прычмокваючы, як быццам яна жавала мундштук. Выкурыўшы люльку, яна прымусіла дзяўчынку несці трусіную шкурку і сказала, што павядзе яе цяпер на людную вуліцу, дзе яна можа даведацца, як ісці да сваіх. Але яна загадала ёй, прыгразіўшы ў выпадку непаслушэнства хуткай і жорсткай расправай, не размаўляць з прахожымi i iсцi не да сябе дадому (бо дом, магчыма, знаходзіцца вельмі блізка з пункту гледжання місіс Браун), а ў кантору да бацькі ў Сіці, а таксама пачакаць на рагу, дзе яна яе пакiне, пакуль не праб’е тры гадзiны. Гэтыя навучанні місіс Браун падмацавала заявай, што ёсць у яе на службе ўсемагутныя вочы і вушы, якім вядомы ўсе паступкі дзяўчынкі, і гэтых навучанняў Фларэнс урачыста і сур’ёзна абяцала слухацца. Нарэшце, місіс Браун, рушыўшы ў дарогу, пацягнула сваю змяніўшуюся, апранутую ў лахманы маленькую прыяцельку, лабірынтам вузкіх вуліц, завулкаў і завулачкаў, якія прывялі, нарэшце, да рамiзнiцкага двара, што канчаўся варотамі, з-за якіх чуўся шум вялiкай гарадской вуліцы. Паказаўшы на гэтыя вароты і сказаўшы Фларэнс, што, калi праб’е тры гадзіны, яна<noinclude></noinclude> r4aehl8okvmgtf6sg1tfw4npn3hr2t7 104 22938 84286 79841 2022-08-02T06:17:54Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>павінна пайсці налева, місіс Браун рванула яе на развітанне за валасы, сказала, што цяпер тая ведае, як зрабіць, і загадала ісці і памятаць, што за ёю сочаць. З палёгкай на сэрцы, але ўсё яшчэ вельмі перапалоханая, Фларэнс адчувала, што яе вызвалілі, і пабегла на рог. Дайшоўшы да яго, яна аглянулася і ўбачыла галаву Добрай місіс Браун, што высоўвалася з-пад нізкага драўлянага прыкрыцця, дзе яна давала апошнія ўказанні, а таксама кулак, якім пагражала ёй Добрая місіс Браун. Фларэнс стаяла на рагу, глядзела на вулічную мітусню і яе апаноўвала яшчэ большае замяшанне; між тым гадзіннік як быццам рашыў ніколі не біць тры. Нарэшце, на званіцы прабіла тры гадзіны; гэта было зусім блізка, значыць памыліцца яна не магла; яна некалькі разоў азірнулася цераз плячо, некалькі разоў памыкалася ісці і столькі-ж разоў варочалася назад, баючыся разгневаць усемагутных шпіёнаў місіс Браун і, нарэшце, рынулася ўперад з паспешнасцю, з якою толькі можна было бегчы ў стаптаных чаравіках, не выпускаючы з рук шкуркі труса. Аб канторах свайго бацькі яна ведала што яны належаць Домбі і Сыну і што гэта вялікая сіла ў Сіці. Таму яна магла пытацца толькі аб тым, як прайсці да Домбі і Сына ў Сіці; а з тае прычыны, што яна пыталася пераважна ў дзяцей, баючыся звяртацца да дарослых, то і карысці мела вельмі мала. Але праз некаторы час яна пачала пытаць дарогу ў Сіці, прапускаючы пакуль другую палову пытання, і тады сапраўды пачала паступова набліжацца да сэрца гэтай вялікай краіны, якой кіраваў грозны лорд-мэр. Стаміўшыся ад хадзьбы, натыкаючыся на людзей, спатыкаючыся, аглушаная шумам і сумятнёю, непакоячыся аб брату і няньках, у жаху ад перажытага ёю і ад перспектывы з’явіцца ў такім выглядзе перад разгневаным бацькам, ашаломленая і перапалоханая тым, што адбылося, што зараз адбывалася і што яшчэ ёй мелася быць, Фларэнс ішла стомленая, са слязмі на вачах і разы два мімаволі спынялася, каб зрабіць палёгку змучанаму горкімі ўзрыдамі сэрцу. Добрых дзве гадзіны прайшло з таго часу, як пачалася гэта дзіўная прыгода, калі, унікшы ад шуму і грукату вузкай вуліцы, застаўленай калёсамі і фурманкамі, яна вышла да якойсьці верфі або прыстані на беразе ракі, дзе ўбачыла вялікае мноства цюкоў, бочак і скрынак, вялікія драўляныя вясы і маленькі драўляны домік на колах перад якім, пазіраючы на бліжэйшыя мачты і лодкі, стаяў, пасвістваючы, дародны чалавек, заткнуўшы за вуха пяро і засунуўшы рукі ў кішэні, нібы працоўны яго дзень ужо надыходзіў да канца. — Ну, што там яшчэ? — сказаў гэты чалавек, выпадкова азірнуўшыся. Нічога у нас няма для вас, дзяўчынка. Ідзіце!<noinclude></noinclude> 6dtpi5dw4bx3vta29lufhkd29fb2zxc 104 23149 84287 79844 2022-08-02T06:19:33Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>— Скажыце, калі ласка, гэта Сіці? — запыталася дрыжачая дачка Домбі. — Так, гэта Сіці. Думаю, што вы гэта вельмі добра ведаеце. Ідзіце! Нічога ў нас няма для вас. — Мне нічога не патрэбна, дзякую вам, — быў нясмелы адказ. — Толькі даведацца, як прайсці да Домбі і Сына. Чалавек, які ляніва накіраваўся ў напрамку да яе, быў нібы здзіўлены гэтым адказам, уважліва паглядзеў ёй у твар і сказаў: — А вам што патрэбна ад Домбі і Сына? — Прабачце, мне трэба ведаць дарогу туды. Чалавек паглядзеў на яе яшчэ больш дапытліва і ў здзіўленні пачасаў сабе патыліцу з такой энергіяй, што збіў з галавы капялюш. — Джо! — паклікаў ён другога чалавека, рабочага, падняўшы і зноў надзеўшы капялюш. — Вось і Джо, — адазваўся Джо. — Дзе гэты малады францік ад Домбі, які наглядаў за пагрузкай тавараў? — Толькі што вышаў у другія вароты, — сказаў Джо. — Дык паклічце-ж яго на хвілінку. Джо кінуўся да варот, крычучы на бягу, і неўзабаве вярнуўся з жыццерадасным з выгляду хлопчыкам. — Вы на пабягушках у Домбі, ці што? — запытаўся першы чалавек. — Я служачы фірмы Домбі, містэр Кларк, — адказваў хлопчык. — У такім выпадку гляньце сюды, — сказаў містэр Кларк. Падпарадкуючыся жэсту містэра Кларка, хлопчык падышоў да Фларэнс, не без падставы не разумеючы, якія ён мае да яе адносіны. Але Фларэнс, слухаючы гэта, адчула не толькі палёгку, нечакана пераканаўшыся ў выратаванні і сканчэнні падарожжа, але і вялікае заспакаенне ўбачыўшы яго ажыўлены юнацкі твар і манеры, імкліва падбегла да яго, згубіўшы па дарозе адзін з парваных чаравікаў, і абодвума рукамі схапіла яго за руку. — Я згубілася! — сказала Фларэнс. — Згубілася? — ускрыкнуў хлопчык. — Так, я згубілася сёння раніцой, далёка адгэтуль... а пасля з мяне знялі сукенку... і цяпер на мне чужая... і завуць мяне Фларэнс Домбі, я адзіная сястра майго браціка... і, ах, божа мой, божа мой, дапамажыце мне, калі ласка! — усхліпвала Фларэнс, даючы волю дзіцячым пачуццям, якія яна так доўга стрымлівала, і заліваючыся слязмі. Пры гэтым яе несамавіты капялюш зляцеў з галавы, і растрапаныя валасы ўпалі ёй на твар, выклікаўшы маўклівае зачараванне і пакуту юнага Уолтэра, пляменніка Саламона Джылса, майстра суднавых інструментаў. Містэр Кларк, надзвычай здзіўлены, мармытаў ледзь чутна: «Я яшчэ ніколі не бачыў такога тавару на гэтай прыстані». Уолтэр падняў чаравік і надзеў яго на маленькую ножку, нібы<noinclude></noinclude> 9zrgqe8ys20k3hawgu87am6gc9cyb48 104 23152 84288 79847 2022-08-02T06:21:26Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>прынц у байцы, які прымяраў туфлік Золушцы. Ён перакінуў цераз левую руку трусіную шкурку і правую прапанаваў Фларэнс. — Не плачце, міс Домбі, — сказаў Уолтэр, апанаваны энтузіямам. — Гэта цудоўна, што я быў тут! Цяпер вы ў такой-жа бяспецы, нібы вас ахоўвала цэлая каманда лепшых матросаў з ваеннага судна. Ах, не плачце! — Больш я не буду плакаць, — сказала Фларэнс. — Я плачу з радасці. «Плача з радасці! — падумаў Уолтэр. — І я прычына гэтай радасці». — Хадземце, міс Домбі, Ну вось, цяпер і другі чаравік зваліўся. Вазьміце мае, міс Домбі. — Не, не, не! — сказала Фларэнс, стрымліваючы яго ў той момант, калі ён парывіста сцягваў з сваіх ног чаравікі. — У гэтых мне больш зручна. У гэтых вёльмі добра. — Ну, вядома, — сказаў Уолтэр, зірнуўшы на яе ножку, — мае на цэлую мілю даўжэй, чым трэба. Як-жа гэта я не падумаў? У маіх вы зусім не маглі-б ісці! Хадземце, міс Домбі! Хацеў-бы я паглядзець, які нягоднік асмеліцца вас цяпер пакрыўдзіць! Уолтэр, маючы вельмі грозны выгляд, павёў Фларэнс, якая мела выгляд вельмі шчаслівы, і яны пайшлі ўзяўшыся падручкі па вуліцах, зусім не думаючы аб тым, якой дзіўнай магла здацца гэтая пара. Змрок і туман згушчаліся, і ў дадатак пачаў цярушыць дождж, але яны ніякай увагі на гэта не звярталі; абодва былі цалкам захоплены нядаўнімі прыгодамі Фларэнс, пра якія яна расказвала з наіўным простадушшам і давер’ем, уласцівымі яе ўзросту, у той час як Уолтэр слухаў так, нібы яны ішлі далёка ад гразі і копаці Темз-стрыт, сярод шырокалістых высокіх дрэў на нейкім незаселеным востраве пад тропікамі, і ў асобныя моманты ён уяўляў, магчыма, што гэта так і было. — Далёка нам? — запыталася, нарэшце, Фларэнс, падымаючы вочы на свайго спадарожніка. — Ах, дарэчы, — спыняючыся, сказаў Уолтэр, — чакайце, дзе мы? А, ведаю. Але кантора цяпер закрыта, міс Домбі. Нікога там няма. Містэр Домбі даўно пайшоў дадому. Мабыць, і нам варта ісці дадому. Або пачакайце... Ці не завесці мне вас да дзядзі, у якога я жыву... гэта зусім блізка адсюль... а пасля паехаць да вас дадому ў карэце, паведаміць іх, што вам не пагражае небяспека, і прывезці вам якое-небудзь адзенне? Бадай, так будзе лепш? — Ну, што-ж, — адказвала Фларэнс. — А як па-вашаму? Як вы думаеце? Пакуль яны стаялі, радзячыся, нейкі чалавек параўняўся з імі і мімаходзь глянуў на Уолтэра, нібы пазнаў яго, але пасля, як быццам не давяраючы першаму ўражанню, прайшоў далей. — Мне здаецца, гэта містэр Каркер, — сказаў Уолтэр. — Каркер з нашай фірмы. Не загадчык наш Каркер, міс Домбі, а другі Каркер, малодшы. Ало! Містэр Каркер!<noinclude></noinclude> 93ni3e0g90p2rj9vg8v2sf9z3didqz8 104 23153 84289 79849 2022-08-02T06:23:36Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude> — Гэта Уолтер Гэй? — адазваўся той, прыпыняючыся і варочаючыся назад. — Мне здавалася, я памыліўся... з такой дзіўнай спадарожніцай... Стоячы ля ліхтара і са здзіўленнем выслухоўваючы таропкія тлумачэнні Уолтэра, ён уяўляў сабой рэзкі кантраст двум дзецям, якія стаялі перад ім блізка адно ля аднаго. Ён быў не стары, але валасы ў яго былі сівыя; спіна згорбілася ці сагнулася пад цяжарам нейкага вялікага гора, і глыбокія зморшчыны перасякалі яго змардаваны, сумны твар. — Што вы параіце, містэр Каркер? — з усмешкай запытаўся Уолтэр. — Вы-ж заўсёды даеце добрыя парады, калі размаўляеце са мною. Праўда, гэта здараецца не часта. — Ваш план мне здаецца найлепшым, — адказаў той, пазіраючы то на Фларэнс, то на Уолтера. — Містэр Каркер, — абрадаваўшыся, сказаў Уолтэр, у якога мільганула велікадушная думка, — паслухайце! Вось выпадак для вас! Схадзіце вы да містэра Домбі і прынясіце яму добрую вестку. Гэта можа быць карысным для вас, сэр. Я астануся дома. Ідзіце. — Я? — усклікнуў той. — Так. Чаму-б вам не пайсці, містэр Каркер? — сказаў хлопчык. Той у адказ толькі паціснуў яму руку; здавалася нават, гэта ён зрабіў сарамліва і з асцярогай і, пажадаўшы яму добрай ночы і параіўшы не марудзіць, пайшоў далей. — Ну, міс Домбі, — сказаў Уолтэр, паглядзеўшы яму ўслед, калі яны таксама пайшлі сваёй дарогай, — мы як мага хутчэй накіруемся да майго дзядзькі. Ці чулі вы калі-небудзь, міс Фларэнс, каб містэр Домбі гаварыў аб містэры Каркеры-малодшым? — Не, — ціxа адказала дзяўчынка, — я рэдка чую, як тата размаўляе. «Ах, правільна! Тым горш для яго», падумаў Уолтер. Пасля хвіліннай паузы, на працягу якой ён глядзеў уніз на ціхманы, цярплівы тварык дзяўчынкі, якая ішла побач з ім, ён з уласцівым яму юнацкім ажыўленнем і імклівасцю пачаў гаварыць аб іншым, а калі адзін са злашчасных чаравікаў зноў зваліўся, вельмі дарэчы, прапанаваў занесці Фларэнс на руках да дзядзькі. Фларэнс, хоць і вельмі стамілася, смеючыся, адхіліла гэту прапанову, баючыся, каб ён яе не ўпусціў; яны былі ўжо недалёка ад Драўлянага Мічмана, і тут Уолтер пачаў расказваць розныя выпадкі з гісторыі караблекрушэнняў і іншыя хвалюючыя здарэнні, а таксама і аб тым, як маладзейшыя за яго хлопчыкі ратавалі і ўрачыста ўносілі дзяўчынак старэйшых за Фларэнс; яны ўсё яшчэ былі захоплены гэтай размовай, калі падышлі да дзвярэй інструментальнага майстра. — Ало, дзядзя Соль! — закрычаў Уолтэр, урываючыся ў краму і гаворачы няскладна і перарывіста. — Якое дзівоснае здарэнне! Вось дачка містэра Домбі заблудзілася на вуліцы, а {{перанос пачатак|п=ста|к=рая}}<noinclude></noinclude> bji646scs16xyh200jhbldqn99voy7w 104 23165 84290 79850 2022-08-02T06:25:23Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>{{перанос канец|п=ста|к=рая}} ведзьма абабрала ў яе адзенне... Я яе знайшоў і прывёў да нас, каб яна адпачыла ў нас у гасцінай... глядзіце! — Божа-ж мой! — сказаў дзядзька Соль, адступаючы да свайго ўлюбёнага компаса. — Не можа быць! Ніколі-б я... — Ды і ніхто іншы, — перабіў Уолтэр, адгадваючы канец фразы. — Ніхто, ці ведаеце, ніхто... Вось! Памажыце мне перанесці гэту канапу бліжэй да агню, добра, дзядзя Соль? Падрыхтуйце талеркі... дайце ёй паабедаць, добра, дзядзя? Кіньце гэтыя чаравікі пад камінную рашотку, міс Фларэнс... пастаўце ногі на рашотку, каб абагрэць іх... Як яны прамоклі!.. Вось дык прыгода, а, дзядзя? Божа мой, як мне горача! Саламону Джылсу таксама было вельмі горача і ад спачування, і ад надзвычайнага здзіўлення. Ён гладзіў па галоўцы Фларэнс, угаварваў яе есці, угаварваў яе піць, расціраў ёй ногі нагрэтай ля каміна насавой хустачкай, сачыў поглядам і слухам за сваім непаседай-пляменнікам і нічога па сутнасці не разумеў, апрача таго, што на яго ўвесь час налятаў і натыкаўся гэты ўсхваляваны малады джэнтльмен, які мітусіўся па пакоі, беручыся адразу за дваццаць спраў і зусім нічога не робячы. — Пачакайце хвілінку, дзядзя, — сказаў ён, схапіўшы свечку, — зараз я збегаю наверх, апрану другую куртку, а пасля пайду. Паслухайце, дзядзя, вось дык прыгода! — Дарагі мой хлопчык, — сказаў Саламон, які з акулярамі на ілбе і вялікім хранометрам у кішэні кідаўся паміж Фларэнс на канапе і сваім пляменнікам, — гэта самае незвычайнае... — Так, але, калі ласка, дзядзя... калі ласка, міс Фларэнс... ці ведаеце, абед, дзядзя. — Так! так! так! — усклікнуў Саламон, адразу ўсадзіўшы нож у баранню нагу, нібы яму трэба было карміць велікана. — Я аб ёй паклапачуся, Уолі! Я разумею. Любая крошка! Вядома, прагаладалася. Ідзіце і прывядзіце сябе ў парадак. Госпадзі памілуй! Уолтэру мала спатрэбілася часу, каб падняцца да сябе на мансарду і спусціцца, але Фларэнс тым часам не магла змагацца са стомай і паспела задрамаць ля каміна. Калі хлопчык вярнуўся, яна салодка спала. — Вось гэта цудоўна! — прашаптаў ён, так моцна сціснуўшы ў абдымках Саламона, што той у твары змяніўся. — Цяпер я пайду. Вазьму толькі з сабою скарынку хлеба, я вельмі галодны... і... не будзіце яе, дзядзя Соль! — Не, не, — сказаў Саламон. — Прыгожанькая дзяўчынка! — Вельмі прыгожанькая! — усклікнуў Уолтэр. — Я ніколі не бачыў такога тварыка, дзядзя Соль. Цяпер я іду. — Вельмі добра, — з вялікай палёгкай сказаў Саламон. — Паслухайце, дзядзя Соль! — крыкнуў Уолтэр, высунуўшы галаву ў дзверы. — Ён зноў тут! — сказаў Саламон. — Як яна сябе адчувае цяпер? — Цудоўна, — сказаў Саламон.<noinclude></noinclude> qn43ydcv1glyb0k2396ivja213bgxka 104 23234 84145 65813 2022-08-01T12:03:46Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>дзівамі акіяну. Ён доўга і ўсхвалявана гаварыў нямаведама што, але гутарка, відаць, была для вока, дзякуючы артыкуляцыі ўсіх мускалаў яго твару. Першым нашым уражаньнем была аднастайнасьць, але мы хутка ўбачылі, што шэрыя нізіны перасякаліся і былі зрэзаны плынямі морскіх глыбінь, якія цяклі па іх, нібы падводныя рэчкі. Гэтыя плыні, прабіваючы каналы ў мяккай твані, агалялі тыя пласты, што былі пад тваньню. Берагі плыняй былі з чырвонай гліны, якая зьяўляецца асноўным грунтам дна акіяну. Яны былі густа засыпаны чымсьці белым, што я спачатку палічыў за чарапашынкі, але што пры бліжэйшых дасьледзінах аказалася касьцямі кітоў і зубамі акул ды іншых морскіх жывёлін. Адзін з зубоў, які я падняў, быў каля пятнаццаці цаляй удаўжкі, і мы толькі маглі быць удзячны, што такая страшэнная жывёла жыла ў больш высокіх слаёх акіяну. Паводле слоў Маракота, зуб гэты належаў вялізарнаму сьмяртэльнаму Grampus'у ці Orca Gladiator'у. Гэта нагадоўвала нагляданьне Мітчэла Хэджса, што нават самыя страшныя акулы, якіх ён лавіў, мелі на целе сьлед, які сьведчыў, што яны сустракаліся з вялікімі і больш страшнымі істотамі, чым яны самі. — Глыбіні акіяну маюць адну ўласьцівасьць, якая надоўга застаецца ў памяці. Як я ўжо казаў, на дне акіяну заўсёды халоднае сьвятло, якое паднімаецца ад павольнага фосфоравальнага гніцьця вялізных мас органічнай матэрыі. Але зьверху ўсё<noinclude></noinclude> ekwlc9s1n1layan45qrf8w605u8r47c 104 23235 84175 67441 2022-08-01T15:22:14Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>чорна, як ноч. Атрымліваецца ўражаньне хмурнага зімовага дня з цяжкай чорнай навальнічнай хмарай, што сьцелецца нізка над зямлёю. З гэтай чорнай хмары паволі падае сьнег беленькімі стужкамі, якія бліскаюць на цёмным фоне. Гэта чарапашынкі морскіх сьлімакоў і другіх маленькіх істот, якія жывуць і паміраюць у пяцімільным слаі вады, што аддзяляе нас ад паверхні. Хоць шмат якія з іх і распадаюцца па дарозе ды далучаюцца да тваністых соляй акіяну, рэшта-ж на працягу вякоў стварае асадак, які пахаваў пад сабою вялізны горад, у верхняй частцы якога мы цяпер жылі. Пакінуўшы нашу апошнюю сувязь з зямлёй, мы пашлі ў падводную цемру, і хутка паказаліся зусім нечакана новыя ўмовы падводнага быту. Перад намі зьявілася рухомая пляма. Пры нашым набліжэньні яна аказалася натаўпам людзей, з якіх кожны быў у шкляной абалонцы. Людзі гэтыя цягнулі за сабою вялізныя сані, нагружаныя вугалем. Гэта была цяжкая праца, і небаракі нагіналіся, напружваліся і цягнулі з усяе сілы вяроўку з акулавай скуры, быўшую для іх пастронкамі. Пры кожнай сябрыні быў адзін чалавек, які карыстаўся, як відаць, аўторытэтам, і нам было цікава ўбачыць, што правадыры і рабочыя былі, бясспрэчна, розных рас. Рабочыя былі высокія, белаватыя людзі з блакітнымі вачыма і магутным целам. Начальнікі-ж, як было сказана, былі цьмяныя і блізка да тыпу нэграў, прысадзістыя ды шырокаплечыя. Мы не маглі ў той<noinclude></noinclude> nf9khhelb3wcza34l0n6t7zr9ukrffb 104 23236 84176 67427 2022-08-01T15:27:23Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>момант ставіць пытаньні, датычныя гэтае таемнае акалічнасьці. Але ў мяне засталося ўражаньне, што адна раса была спакон-веку ў няволі ў другой расы, і Маракот трымаўся тэй думкі, што гэта маглі быць патомкі тых грэцкіх палонных, багіню якіх мы бачылі ў царкве. Перш, чым мы прышлі да самай рудні, мы спаткалі некалькі груп гэтых людзей, і кожная з іx везла свой груз вугалю. У гэтым месцы дна былі зрыты адклады морскіх глыбінь і пясковыя ўтварэньні, быўшыя пад імі. Перад намі была вялізная капальня, якая складалася ўперамежку з пластоў гліны і вугалю. Hа розных роўнях гэтай вялізнай ямы відаць былі натоўпы рабочых. Яны адсякалі вугаль. Другія зьбіралі яго ды складалі ў кашы, пры дапамозе якіх вугаль паднімаўся ўгару. Уся рудня была такая вялікая, што мы не маглі бачыць другога боку аграмаднай капальні, якую столькі пакаленьняў рабочых капалі ў дне акіяну. Дык вось крыніца сілы, якая рухала ўсе электрычныя машыны Атлянтыды! Між іншым, цікава адзначыць, што імя старога гораду правільна захавалася ў легендах, бо калі мы яго сказалі Мэнда ды іншым, дык яны спачатку зьдзівіліся, што нам вядома гэтае імя, а потым пачалі ківаць галовамі, паказваючы, што разумеюць нас. Прайшоўшы вялікую вугольную капальню, ці больш правільна, адхіліўшыся ад яе ўправа, мы падышлі да шэрагу нізкіх базальтавых скал. Паверхня<noinclude></noinclude> bbdfxjjfsgkb8436tkde71xtlg71egn 104 23237 84178 67442 2022-08-01T15:31:21Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>іх была такая гладкая ды бліскучая, як у той дзень калі іх выштурхнула з нетраў зямлі. Верхавіны іх былі вышэй ад нас на некалькі сот футаў. У нізе гэтыя вульканічныя скалы былі ўбраны густымі джунглямі высокай морскай травы, якая расла з мас кораляў, што ўтварыліся ў старажытны час зямлі. Мы хадзілі нейкі час каля гэтай густой падводнай расьліннасьці. Прычым нашы падарожнікі стукалі па ёй сваімі кіямі, выганяючы для нашай пацехі нязвычайны падбор дзіўных рыб ды ракаў, а часам лавілі сёе-тое і сабе на яду. Так са здаваленьнем мы прайшлі ўжо мілю, а мо’ яшчэ больш, калі я ўбачыў, што Мэнда раптам спыніўся ды глянуў вакол. Твар яго выражаў зьдзіўленьне і трывогу. Гэтыя мігі падводных людзей былі самі па сабе мовай, бо спадарожнікі Мэнды адразу зразумелі прычыны яго непакою, а потым і мы з жахам сьцямілі яе: — профэсар Маракот зьнік. Ён, бясспрэчна, быў з намі каля вугальнай капальні і дайшоў да базальтавых скал. Немагчыма, каб ён абмінуў нас, а, значыць, ён, мабыць, блукае дзесьці каля джунгляў, ззаду нас. Хоць нашыя прыяцелі і спалохаліся, Сканлан ды я, ведаючы крыху бязуважлівасьць ды эксцэнтрычнасьць нашага профэсара, былі пэўны, што няма прычын палохацца і што мы хутка знойдзем яго за разглядам якога-небудзь морскага віду, зьвярнуўшага яго ўвагу на сябе. Мы ўсе пашлі назад, і толькі прайшлі сто ярдаў, як убачылі Маракота.<noinclude></noinclude> amr676vtiilif500vjap05zxhihupe2 104 23238 84179 67421 2022-08-01T15:36:28Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude> Ён бег, бег так жвава, як немагчыма бегчы для такога чалавека. Але і самы слабы чалавек можа бегчы, калі яго гоніць страх. Ён выцягнуў рукі, клічучы на дапамогу, падаў ды бег усё наперад. Ён меў падставу напружваць свае сілы, бо тры страшэнныя істоты даганялі яго. Гэта былі тыгравыя крабы ў чорную ды белую пасмы, кожны, прыблізна, памерам з ньюфаундлэндзкую сабаку. На шчасьце, яны самі ня вельмі шпарка рухаліся па мяккім морскім дне нейкім дзіўным бочным рухам, які наўрад ці быў шпарчэйшы за крокі спалоханага Маракота. Але ўсё-ткі яны, мабыць, сваімі страшэннымі клюшнямі хутка нагналі-б Маракота, каб не падбеглі нашы прыяцелі. Яны кінуліся наперад са сваімі вострымі кіямі восьцямі, і Мэнда пасьвяціў электрычнай ліхтарняй, якую насіў на поясе, проста ў морды агідных жывёл. Тыя папаўзьлі ў джунглі і зьніклі. Наш таварыш сеў на каралевы камень і твар яго казаў, што ён зьнясілены гэтай прыгодай. Потым ён расказаў нам, што зайшоў у джунглі з надзеяй здабыць нешта, што здалося яму рэдкім узорам глыбокаводнай хімэры, і што наскочыў на гняздо гэтых заядлых тыгравых крабаў, якія адразу-ж кінуліся за ім. Толькі пасьля доўгага адпачынку Маракот мог зноў ісьці з намі. Наступны пераход пасьля таго, як мы прайшлі базальтавыя скалы, вёў нас да нашае мэты. Шэрая нізіна наперадзе мела шмат узгоркаў і высокіх {{перанос пачатак|п=вы|к=ступаў}}<noinclude></noinclude> 9hl1uueulxcbs8rgkk6jv3ykb5ol80i 104 23239 84183 65727 2022-08-01T15:41:20Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>{{перанос канец|п=вы|к=ступаў}}. Гэта казалася нам, што тут схаваны вялікі даўнейшы горад. Ён увесь чыста быў у твані, як Геркулянум схаваны пад лявай, або Помпэя — пад попелам, калі-б людзі, царквы, што засталіся жывымі, не пракапалі-б туды ўваходу. Гэты ўваход быў падобны да траншэі, якая ідзе ўніз шырокай вуліцай з будынкамі па абодвых бакох. Сьцены будынкаў сям-там трэснулі і заваліліся, бо тут ня было тэй моцнай пабудовы, дзякуючы якой захавалася царква. Але ў сярэдзіне гэтых дамоў было тое самае, як і тады, калі здарылася катастрофа, хіба апрача таго, што рознастайныя дзівы мора, прыгожыя і рэдкія ў некаторых выпадках ды жахлівыя ў другіх, зьмянілі выгляд пакояў. Нашы праваднікі не заахвочвалі нас разглядаць першыя пакоі, у якія мы ўвайшлі, але сьпяшаліся прайсьці з намі далей, пакуль мы не дайшлі да таго, што, бясспрэчна, было вялікай цэнтральнай крэпасьцю або палацам, вакол якога разьмясьціўся ўвесь горад. Слупы, колёны і вялізныя рэзьбяныя карнізы, фрызы ды лесьвіцы гэтай будовы выпераджалі ўсё бачанае мною калі-небудзь на зямлі. Бліжэй за ўсё, як мне здавалася, гэта будова была падобна да Карнацкай царквы ў Лускоры, у Эгіпце, і — дзіўна сказаць — убранства ды напалову сьцёртае рэзьбярства нагадвалі ў дэталях убранства вялікіх руін ля Нілу, і такія самыя, як лётос, былі капітэлі колён.<noinclude></noinclude> 587w0zlfrftjcknsq6hfxvl67y0qcgh 104 23240 84186 67443 2022-08-01T15:45:23Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude> Дзіўным адчуваньнем было стаяць на мозаічнай мармуровай падлозе гэтых вялізных заляў, з вялізнымі статуямі, якія высока ўзьнімаліся з абодвых бакоў, і бачыць, як мы бачылі ў той дзень, вялізных срабрыстых вугроў, што віліся над нашымі галовамі, ды спалоханых рыб, якія шпарка ўцякалі па ўсіх кірунках ад сьвятла нашых ліхтарань. Мы хадзілі з пакою у пакой, адзначаючы ўсе прыметы раскошы, а часамі і таго сласнотнага шаленства, якое, як кажа няўмірушчая легенда, наклікала на гэты народ праклён. Адзін маленькі пакой быў убраны дзіўнымі інкрустацыямі з пэрлямутру, і нават цяпер яшчэ блішчэў апалавымі тонамі, калі сьвятло падала на іх. Рэзьбяная падлога з жоўтага мэталю і такое самае ложка былі кінуты ў кутку, і адчувалася, што тут мог быць калісь спальны пакой царыцы. Але цяпер каля ложка ляжаў агідны чорны сьлізень. Яго агіднае цела паднімалася і апушчалася ў павольным рытме і здавалася злым духам, які круціўся ў самым асяродку паганскага палацу. Я быў рады і, як даведаўся потым, рады былі і мае таварышы, калі нашы павадыры зноў павялі нас глянуць на зруйнаваны амфітэатр і потым на мол з маяком на беразе, што сьведчыла аб тым, што горад быў морскім портам. Хутка мы вышлі з гэтых злавесных месц і зноў апынуліся на знаёмай морскай раўніне. Нашы прыгоды яшчэ ня зусім скончыліся, бо здарылася яшчэ адна, якая таксама ўсхвалявала<noinclude></noinclude> jmacc0glgoedblbcl4p3jsqjeim3j5l 104 23241 84194 65729 2022-08-01T15:50:13Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>нашых падарожнікаў, як і нас. Мы бадай прышлі дахаты, калі адзін з правадыроў з замяшаньнем паказаў угару. Глянуўшы туды, мы ўбачылі дзіўны малюнак. З густой цемры вады абмалявалася і шпарка пачала падаць уніз вялізная чорная фігура. Спачатку яна, здавалася, ня мела формы, але калі яна стала лепш відаць, то мы маглі разглядзець, што гэта труп вялікай рыбіны, якая лопнула так, што нутро яе цягнулася за ёю, калі яна падала. Бясспрэчна, што газы падтрымлівалі рыбу ў вышэйшых слаёх мора, пакуль іх ня вызваліў процэс гніцьця або напад акул, і тады не засталося нічога, апрача мёртвага цяжару, які цягнуў рыбу на дно. У часе нашай пагулянкі мы ужо бачылі некалькі такіх вялізных шкілетаў, аб’едзеных рыбамі дашчэнту, але гэта істота, ня лічачы таго, што яна была выпатрашана, засталася такой, як і пры жыцьці. Нашы павадыры схапілі нас, думаючы адцягнуць з дарогі, куды падала рыбіна, але потым супакоіліся і сталі на месцы, бо ясна было, што рыбіна зваліцца збоку. Нашы шкляныя шлемы перашкодзілі нам пачуць гул, але ён, мабыць, быў страшны, калі гэтае вялізнае цела стукнулася аб дол акіяну, і мы ўбачылі, як глёбігерынавая твань паднялася ўгару, нібы гразь, калі ў яе зваліцца цяжкі камень. Гэта быў кашалёт, футаў семдзесят, і па ўсхваляваных ды вясёлых мігах падводных людзей я зразумеў, што яны добра скарыстаюць спэрмацэт і тлустасьць. Але цяпер мы пакінулі істоту і весела пашлі зноў пад портал<noinclude></noinclude> kzq74999d4rtp1d1pjl6uh45hfjyzmn 104 23242 84203 67428 2022-08-01T15:54:18Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>даху і, урэшце, цэлыя, вызваленыя з шкляных каптуроў, апынуліся на пахілай падлозе ўваходнага памяшканьня. Праз колькі дзён, — паводле нашага падліку часу, — пасьля таго, як нам трапіўся выпадак даць грамадзе кінематографічны малюнак нашых прыгод, мы прысутнічалі пры куды больш урачыстым і вялікасным відовішчы такога самага роду, якое паказала нам ясным і дзіўным спосабам мінулую гісторыю гэтага народу. Я думаю, што гэта было зроблена не для нас, бо мне здаецца, што здарэньні паказваліся часам для таго, каб захаваць іх у памяці, і што частка, на якую нас пусьцілі, была толькі гістарычным дадаткам да доўгае гістарычнае цырамоніі. Але што-б гэта ні было, я дакладна апішу ўсё, як гэта было. Нас прывялі ў тую самую вялізную залю, або тэатр, дзе профэсар Маракот адбіў на экране нашы ўласныя прыгоды. Тут была ўся грамада, і нам, як і ў першы раз, далі ганаровыя месцы перад самым экранам. Потым пасьля доўгай песьні, што была, мабыць, якім-небудзь патрыотычным гімнам, вельмі стары, сівы мужчына гісторык, а мо’ летапісец нацыі, пад воплескі наблізіўся да фокуснай адлегласьці і адбіў на шырокай паверхні перад сабою шераг малюнкаў, якія прадстаўлялі росквіт і заняпад яго народу. Я хацеў-бы мець магчымасьць перадаць вам жвавасьць і драматызм гэтых малюнкаў. Мае таварышы і я страцілі прадстаўленьне а часе і месцы, бо былі захоплены<noinclude></noinclude> 098a9gq4nftktfofm7pe6q2lx1q8o5i 104 23243 84208 65731 2022-08-01T15:58:12Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>спагляданьнем, аудыторыя-ж была рашчулена так, што стагнала або плакала, калі перад ёй разьвіналася трагедыя, якая малявала гібель іх радзімы, зьнішчэньне іх расы. У першай частцы малюнкаў мы ўбачылі старое сухазем’е ў яго славе, як захавалася аб ім памяць, перадаючыся ад бацькоў дзецям гэтымі гістарычнымі летапісямі. Нам паказалі цудоўны від краіны, вялізных абшараў, добра абводненай з разумна зробленай ірыгацыяй, з вялізнымі палямі, пышнымі садамі, чыстымі рэчкамі, лясістымі ўзгоркамі, ціхімі вазёрамі, перасечанымі прыгожымі гарамі. Краіна гэта была ўсыпана вёскамі, маёнткамі і прыгожымі прыватнымі будынкамі. Потым наша ўвага была перанесена на сталіцу — прыгожы і дзіўны горад на морскім беразе. У гавані было шмат галер, берагі закіданы таварамі, а ахоўвалася яна высокімі сьценамі ды равамі, усё ў самых вялізных памерах. Хаты цягнуліся ўглыб краіны на шмат міль, а ў цэнтры гораду быў замак ці крэпасьць, — такі шырокі ды высокі, што ён здаваўся нейкім стварэньнем сну. Потым нам паказалі твары людзей, што жылі ў залаты век, мудрых і паважных дзядоў і мужных ваенных, прыгожых і рослых жанчын, мілых дзяцей, — апотэос чалавечай расы. Потым зьявіўся малюнак другога роду. Мы бачылі войны, заўсёды войны, войны на зямлі і на моры. Мы бачылі згалеўшыя і безабаронныя натоўпы, якіх тапталі, душылі вялізныя брычкі ці<noinclude></noinclude> tu95dulbp94ue96dfz62m3qqkhzdsxz 104 23244 84211 65732 2022-08-01T16:02:03Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>коньнікі, апранутыя ў панцыры. Мы бачылі горы багацьця, здабытага пераможнікамі, але, па меры таго, як павялічваліся багацьці, твары на экране рабіліся ўсё больш зьвярынымі ды чэрствымі. Усё ніжэй і ніжэй апушчаліся яны з пакаленьня ў пакаленьне. Мы бачылі разбэшчанасьць, моральнае выраджэньне і разумовы заняпад. Грубыя гульні, у якіх адны пакутвалі, а другія раскашавалі, замянілі былыя выпярэдніцтвы. Ня было больш ціхага і простага сямейнага жыцьця, ня было больш культуры. Мы бачылі людзей непакойных і пустых, якія кідаліся ад аднаго захапленьня да другога, вечна хапаліся за забавы, вечна не знаходзілі іх, усё думалі, што іх можна знайсьці ў якой-небудзь больш складанай і ненатуральнай форме. З аднаго боку зьявілася больш, чым багатая кляса, якая шукала толькі разбэшчанасьці, а з другога — больш чым бедныя людзі, усе функцыі якіх у жыцьці былі ў выкананьні жаданьня іхных гаспадароў, якія-б дурныя гэтыя жаданьні ні былі. Але тут зноў зьявілася новая нота. Зьявіліся людзі, якія прабавалі павярнуць нацыю з яе дарогі зла і накіраваць яе зноў на лепшыя шляхі, якімі яна ганьбавала. Мы бачылі іх, гэтых сур’ёзных і старанных людзей. Яны пераконвалі народ, але мы бачылі і як з іх кпілі, і як іх зракаліся тыя, каго яны спрабавалі выратаваць. Галоўным чынам мы маглі бачыць, што проціў гэтых людзей ішлі жрацы Ваала, жрацы, якія дапусьцілі, каб знадворныя<noinclude></noinclude> iy4eo0tkgqekprc0na9lijnuq8nyvii 104 23245 84272 65733 2022-08-02T05:37:12Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>формы, бляск і цырамоніі заступілі месца духоўнага разьвіцьця. Але лепшыя людзі не палохаліся. Яны працавалі і далей, каб выратаваць народ, і твары іх набылі больш сур’ёзны выраз людзей, якія папераджаюць аб чымсьці страшным. З іх слухачоў мала хто добра зразумеў іх і быў напалоханы гэтым; другія-ж адварачваліся са сьмехам ўсё глыбей лезьлі ў сваё балота гразі. Урэшце, надышоў час, калі лепшыя людзі таксама адхінуліся, як людзі, што нічога болей ня могуць зрабіць, і пакінулі гэты народ на яго лёс. Потым мы ўбачылі страшэнны малюнак. Быў адзін чалавек дзіўнай сілы, духу і цела, які нібы вёў за сабою другіх. Гэта ён прыцягнуў усю навуку свае краіны, — навуку, якая далёка выперадзіла ўсё, што ведаем мы, сучасныя людзі, — на справу пабудаваньня каўчэгу, у якім можна было-б выратавацца ад няшчасьця. Мы бачылі за працай мірыяды рабочых, тымчасам, як нядбайныя гаражане пазіралі на іх і забаўляліся такімі непатрэбнымі перасьцярогамі. Мы бачылі, як другія, відаць, спрачаліся з правадыром і казалі яму, што калі ў яго ёсьць небясьпека, то яму лягчэй выехаць у больш надзейную мясцовасьць. Ён адказаў, наколькі мы маглі зразумець, што ёсьць людзі, якія павінны быць выратаваны ў апошні момант і што з-за іх ён павінен застацца ў новым „храме бясьпечнасьці“. Пакуль-жа ён зьбіраў у ім тых, хто пашоў за ім, і ён трымаў іх там, бо сам ня ведаў дня і гадзіны. Таму, калі<noinclude></noinclude> lwgbt5akkfqydyn1wxc3l4estk8u5m3 104 23246 84273 65734 2022-08-02T05:41:33Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>каўчэг быў гатовы і непранікальныя для вады дзьверы былі правераны, ён пачаў чакаць тэрміну разам з сям’ёй, прыяцелямі, пасьлядоўцамі і слугамі. І час надышоў. Гэта было страшна нават на малюнку. Хто ведае, на што гэта было падобна сапраўды. Мы спачатку ўбачылі, як са спакойнага акіяну паднялася высачэзная гладкая вадзяная гара. Потым мы ўбачылі, як яна рухнула, панеслася ўсё далей і далей, усё больш шпарка, міля за міляй, вялізная, уся ў пене гара. Потым мы ўбачылі, як хваля стукнулася а бераг і затапіла горад, хаты-ж схіляліся перад ёю, нібы збожжа перад віхурай. Мы бачылі, як людзі на стрэхах хат з жахам пазіралі на сваю сьмерць, з пакрыўленымі таварамі, з шырока расплюшчанымі вачыма, з пакрыўленымі ратамі, кусалі сабе рукі, бармочучы ў шаленстве жаху. Тыя-ж мужчыны і жанчыны, што зьдзекваліся з папярэджаньняў, цяпер прасілі неба аб ратунку, поўзаючы па зямлі або стоячы на каленях, і ў роспачы паднімалі рукі. Цяпер ужо ня было часу дасягнуць каўчэгу, які стаяў за горадам, але тысячы людзей кінуліся ў крэпасьць, што была на больш высокім месцы, і сьцены яе былі чорныя ад людзей. Але крэпасьць раптам пачала апушчацца, усё наўкол пачало апушчацца, вада заліла ўсе яміны і шчыліны зямлі, цэнтральны агонь зрабіў яе парай і самыя асновы краіны разьляцеліся ўсе ў розныя бакі. Горад пачаў апушчацца, усё апушчацца. Ад гэтага жаху мы і ўсе прысутныя крыкнулі. Мол разламаўся<noinclude></noinclude> k1xs75dsdcha0mmkrp7knkf1v7n60ss 104 23247 84274 65735 2022-08-02T05:46:06Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>і зьнік. Высокі маяк зваліўся і схаваўся пад вадою. Некаторы час стрэхі былі падобны да каменных скал, але і яны хутка зьніклі. Крэпасьць адна засталася на паверхні, бы той цудоўны карабель, а потым і яна паляцела бокам у багну, убраная беспараднымі людзьмі. Жудасная драма скончылася, мора было над усім сухазем’ем, мора, якое паказвала ў сваіх вірох усе абломкі трагедыі, кіданыя хвалямі туды і сюды. Трупы людзей і жывёл, крэслы, сталы, вопратка, капялюшы, пакункі з таварамі, — усё гэта скакала і круцілася ў адным вялізным віры. Мы бачылі, як усё гэта паволі зьнікала, і вялікая белая прастора, гладкая і бліскучая, нібы тое жывое срэбра, з цьмяным сонцам на кругавідзе, паказала нам магілу цэлай краіны. Гісторыя была скончана. Мы не маглі прасіць яшчэ большага, раз нашы мазгі і выабражэньне маглі дапоўніць рэшту. Мы ў думках бачылі краіну, якая цяпер была дном Атлянтычнага акіяну, а зруйнаваны горад ляжаў побач з каўчэгам ратунку, дзе была сабрана жменька напалоханых людзей. І, урэшце, мы зразумелі, як гэтыя людзі жылі, як яны скарысталі розныя вынаходкі, якімі прадбачаньне і веды іх вялікага правадыра надарылі іх; як ён наўчыў іх, перш, чым памерці, усім сваім ведам, і 50 — 60 выжыўшых людзей разрасьліся ў вялізную грамаду, якая павінна была пракопваць сабе дарогу ў нетры зямлі, каб адваяваць сабе месца. Ніякая навуковая<noinclude></noinclude> 60nf2cxkz4jpvvicwt9su8vwlgvxk1t 104 23248 84275 65805 2022-08-02T05:51:05Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>бібліотэка не магла даць нам больш ясных вестак, чым гэтыя малюнкі, і прывесьці нас да больш правільных вывадаў, чым тыя, якія мы маглі зрабіць па гэтых малюнках. Калі-небудзь у будучыне, як гэтая морская твань зробіцца вапнай, гэты вялізны горад зноў будзе выкінуты наверх якім-небудзь новым подыхам прыроды, і геолёгі будучыны, капаючыся ў сваёй здабычы, будуць даставаць ні каменчыкі і чарапашынкі, але рэшты зьніклай культуры і сьляды даўнейшай катастрофы. Засталося нявырашаным толькі адно пытаньне, і гэта было — колькі прайшло часу з дня катастрофы. Профэсар Маракот знайшоў грубы спосаб зрабіць вылічэньне. Сярод мноства будынкаў каля вялізнага будынку быў вялізарны склеп, дзе хавалі правадыроў. Як у Эгіпце і Юкатане, тут прыняты звычай муміфіцыраваньня, і ў нішах сьцен было шмат радоў гэтых змрочных рэліквій мінулага. Мэнда з гонарам паказаў на наступную нішу ў сьцяне і даў нам зразумець, што яна была спэцыяльна зроблена для яго. — Калі вы возьмеце сярэдні лік эўропэйскіх каралёў, — сказаў Маракот сваім профэсарскім тонам, — вы знойдзеце, што іх было каля пяці ў сталецьці. Мы можам прыняць той самы лік і тут. Нельга разьлічаць тут на навуковую дакладнасьць, але гэта дасьць нам прыблізнае ўяўленьне. Я палічыў муміі, іх чатырыста. — Дык гэта выходзіць восем тысяч год?<noinclude></noinclude> svyx340eompm2azcr559jjnkoxoxlzb 104 23249 84276 65796 2022-08-02T05:56:13Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude> — Так! І гэта некаторым чынам супадае з думкай Плятона. Катастрофа з Атлянтыдай, зразумела, адбылася раней, чым зьяўляюцца эгіпэцкія летапісы, а яны належаць да эпохі паміж шасьцю і сямю тысячамі год да нашага часу. Так, я думаю, магу сказаць, што нашы вочы бачылі трагедыю, якая адбылася ў кожным разе восем тысяч год таму назад. Але, зразумела, стварэньне такой цывілізацыі, сьляды якой мы бачылі, павінна было заняць шмат тысяч год. Такім чынам, — скончыў Маракот (вы ўжо самі мяркуйце а правільнасьці гэтага), — мы пашырылі кругавід устаноўленай гісторыі чалавецтва, як ніхто яшчэ гэтага не рабіў з таго часу, калі пачалася гісторыя народаў. Мінуў месяц, паводле нашых вылічэньняў, з таго дня, як мы хадзілі ў горад, калі здарылася самае дзіўнае і нечаканае з усяго, што з намі здарылася. Мы ўжо думалі ў гэты час, што нас нічым ня зьдзівіш і што новае ўжо не магло зьдзівіць нас, але гэты выпадак выходзіць далёка за межы ўсяго, да чаго нас магло падрыхтаваць выабражэньне. Сканлан прынёс нам вестку, што адбылося нешта важнае. Вы павінны прыняць пад увагу, што дагэтуль мы адчувалі сябе ў жалезным будынку да пэўнай ступені дома; што мы ведалі, дзе разьмешчаны агульныя пакоі для адпачынку і рэкрэацыйныя залі; што мы былі на концертах (музыка гэтых канцэртаў была вельмі дзіўная і складаная) і ў тэатрах, дзе незразумелыя словы выкладаліся вельмі жывымі<noinclude></noinclude> 9znud0644o64ulilfy5oet0vmc5tnab 104 23250 84277 65738 2022-08-02T05:59:40Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>і драматычнымі мігамі, і што мы самі складалі нібы частку гэтай грамады. Мы наведвалі розныя сем’і ў іх уласных прыватных пакоях, і наша жыцьцё, — я магу, у кожным разе, гаварыць за сябе, — ішло добра пры ўважлівых адносінах гэтых дзіўных людзей, а галоўным чынам — пры ўважлівасьці мілай маладой жанчыны, імя якой я сказаў вышэй. Мона была дачкою аднаго правадыра. Я знайшоў у яго сям’і цёплы і ласкавы прытулак, які стаяў куды вышэй адрозьненьнем нашых рас і мовы. Што да самай далікатнай з усіх моў, то я знайшоў, што паміж старой Атлянтыдай і сучаснай Амэрыкай ня было вялікай прасторы. Мне здаецца, тое, што спадабалася-б масачузэцкай дзяўчынцы з коледжу Брауна, спадабалася-б таксама і маёй каханцы пад хвалямі. Але я павінен вярнуцца да таго факту, што Сканлан зайшоў у наш пакой з навінамі аб нейкім вялізным здарэньні. — Паслухай, адзін з іх толькі што ўбег і ён да таго ўсхваляваны, што зусім забыўся скінуць свой шкляны каптур, і гаварыў некалькі хвілін перш, чым зразумеў, што ніхто ня можа яго пачуць. Потым пачалося ўсякае та-та-та наколькі ў яго хапіла духу, і яны ўсе бягуць цяпер за ім на тое месца, адкуль вылазяць. Я бягу ў ваду, напэўна там ёсьць што паглядзець. Калі мы выбеглі, то ўбачылі, што ўсе нашыя сябры ўсхваляваны і бягуць па калідоры. Мы далучыліся да іх. Яны ў вадзе ішлі так шпарка, што<noinclude></noinclude> 6p539i1faaea197jhuqds88pwben603 104 23251 84279 65740 2022-08-02T06:03:07Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>нам было цяжка не адстаць ад іх, але яны несьлі з сабою электрычныя ліхтарні, і хоць мы і адсталі, але маглі ісьці за гэтым сьвятлом. Дарога, як і раней, ішла каля базальтавых скал. Далей мы апынуліся на няроўнай мясцовасьці сярод мноства скал і глыбокіх ям. Ісьці было цяжка. Вышаўшы з гэтага хаосу старажытнай лявы, мы вышлі на пахілую раўніну, і тут у самым цэнтры яе ляжаў прадмет. Як глянуў я на яго — у мяне захапіла дух. Напалову улезшы ў твань, перад намі ляжаў вялізных памераў параход; ён ляжаў на баку, труба зламалася і вісела пад дзіўным кутком, а фок-мачта была адарвана. Уся-ж рэшта была некранута, і карабель здаваўся такім чыстым і сьвежым, нібы толькі што вышаў з доку. Мы падышлі да яго і апынуліся пад кармой. Можаце сабе ўявіць, як мы адчулі сябе, калі прачыталі надпіс: „Стратфорд, Лёндон“. Наш карабель пашоў за намі ў глыбіню Маракота.<noinclude></noinclude> p1yqydj9e7x63dgnysm6tmrggcuin02 104 23252 84281 65899 2022-08-02T06:07:39Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude>{{Цэнтар|{{Разьбіўка|ЧАСТКА ПЯТАЯ}}|памер=140%}} Зразумела, пасьля першага зьдзіўленьня ўся справа пачала здавацца не такой ужо незразумелай. Мы памяталі падзеньне баромэтру, памяталі, як спрактыкаваны норвэскі карабель пераплыў, памяталі чорную хмару на кругавідзе. Відаць, наляцеў нечаканы тураган нязвычайнай сілы і „Страдфорд“ перакуліўся. Небарака капітан Хові, або тое, што ад яго засталося, усё яшчэ стаяў на сваім месцы ды трымаўся рукамі за парэнчы каманднага мосьціка. З караблём звалілася на дно толькі яго цела і цела трох качагараў машыннага аддзяленьня. Кожнага з іх пад нашым наглядам і закапалі ў твань, а наверх паклалі вянок морскіх кветак. У той час, як мы былі заняты выкананьнем гэтага абавязку, маленькія людзі агледзелі карабель. Падняўшы галовы, мы ўбачылі іх усюль, нібы мышэй, якія абляпілі сыр. Іх хваляваньні і цікавасьць ясна паказалі нам, што гэта першы сучасны карабель, магчыма, што першы параход, які калі-небудзь зваліўся да іх. Яны адразу ўзяліся за працу:<noinclude></noinclude> 7bteftxgztmpu7poestv5nvatnvw63q 104 23833 84164 68048 2022-08-01T14:47:48Z Ілля Касакоў 629 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="VasyaRogov" /></noinclude>нейшы ўплыў маскоўцаў. Агулам кажучы, марыйцы адзначаюцца плескаватым носам, выдатнымі скуламі і вузкім разрэзам вачэй. Большасьць марыйцаў, што жыве на левым беразе Волгі, займаецца паляваньнем, пчалярствам і сыбацтвам, ня любіць ваджацца з зямлёй і ня можа добра гаспадарыць. Марыйцы лічацца праваслаўнымі, але шануюць і Магомета і сваіх старых паганскіх багоў, якіх часамі блытаюць з праваслаўнымі сьвятымі. На паўднёвым захадзе Казаншчыны, на правым беразе Волгі між Сурой і Сьвіягай, жывуць чувашы, народ Фінскага пахаджэньня, але ататараны, запазычыўшы ад татараў большую частку слоў сваёй мовы. Ад расійцаў чувашы запазычылі праваслаўную веру, але, як і марыйцы, яны захавалі шмат паганскіх звычаяу і поглядаў. Кволыя і няўклюдныя на погляд, чувашы аднак жывуць досыць заможна, старэкна вырабляюць зямлю і сваёй працавітасьцю перавышаюць усіх сваіх суседзяў: маскоўцаў, марыйцаў, татараў і нават мардоўцаў. ::З 1839 г. ў чуваскіх школах выкладаецца родная мова, і цяпер на чуваскай мове напісана ужо досыць багатая літаратура, пераважна рэлігійнага зьместу, бо аб такой літаратуры болей за ўсё клапаціўся расійскі ўрад да революцыі. У сярэдзіне і на ўсходзе Казаншчыны большасьць насельніцтва складаецца з казанскіх татараў, якія па гарадох Маскоўшчыны распаўсюджыліся далека за межы краіны. За межамі яны займаюцца гандлем, купляюць і прадаюць старую вопратку, працуюць, як парабкі, хурманы, грузчыкі і г. д. ::У Казаншчыну татары надышлі ў ХІІІ в., ататарылі камскіх балгараў і частку прыволскіх фінаў, якія жылі тут раней, а на месцы багатага Балгарскага царства, што панавала тут з Х да ХІІІ В., залажылі яшчэ болей магутнае Казанскае царства. Толькі ў ХVІ в. расійцы захапілі Казань і зруйнавалі Казанскую дзяржаву, але знайшлі тут сталую самастойную культуру. Выгоды географічнага палажэньня Казаншчыны на скрыжаваньні дарог з поўначы (Кама), з захаду (Вышняя Волга) і з паўдня (Ніжняя Волга) дапамаглі татарам дасягнуць такога экономічнага і культурнага разьвіцьця, што расійцы ня здолелі іх амаскаліць. Татары ўпарта баранілі сваю культуру ад расійскіх уплываў. У сваёй вопратцы, звычаях і поглядах яны захавалі поўную незалежнасьць ад расійцаў. Магомэтанская вера, якой трымаюцца татары, забараняе есьці сьвініну, але яны ня грэбуюць затое канінай. У кожнай татарскай вёсцы ёсьць мячэць і школа-мэдрэсэ, у якой дауней мясцовы мула вучыў дзяцей паарабску; з часам у школах пачала выкладацца татарская мова. Ужо ў канцы XVІІІ в. зьявілася і пачало пашырацца самастойнае татарскае пісьменства. Пасьля рэволюцыі Казаншчына падзялілася на тры самаўрадныя часткі: Татарскую самаурадную рэспубліку на усходзе (2504 тыс. насельн.),<noinclude></noinclude> 4o74a36vdsucvhm0dql3ch0ubx1sclo 104 23840 84219 68064 2022-08-01T16:45:14Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>куртузаго панка ці лапцёваго шляхціца. Адумайся, Касьцюк; нешта ты, чым далей тым горэй. Алехновіч па просту гаворыць толькі з ветлысьці к табе, {{цэнтар|V|памер=120%}} {{цэнтар|{{Разьбіўка|Яму}}.}} {{цэнтар|(Аткрытка з абразьлівай карцінкай на другім боку).}} {{цэнтар|Pocztowaja pisulka. Почтовая писулька.<br />Atvitas laiškas. POCZTÓWKA. ОТКРЫТОЕ ПИСЬМО.}} {| align="center" style="width:450px;" | rowspan="2" valign="middle" style="border-right:2px solid black; padding:0 0.5em 0 0"| <small>Калі ты дурак, дык ня<br />бегай за вясквымі, а хапіць<br />с цябе гарадзкіх. А то на<br />Вялікадня перэламаім табе<br />ногі і напішэм зьверх таго<br />дырэктару у вучылішча.</small> <small>Паклон з насьмешкаю<br />ад Ганны.</small> |{{block center/s|style=width:100%; max-width:30em; border:2px solid black; padding:0.7em 0em}} {{цэнтар|6 к.<br />доплатить}} {{block center/e}} |{{block center/s|style=width:100%; max-width:30em; border:2px solid black; padding:0.7em 0em}} {{цэнтар|мясьцінка<br />на<br />марку.}} {{block center/e}} |- | colspan="2" |{{цэнтар|<u>Г. Богумильскъ</u><br />''Могил. губ.''|памер=120%}} {{цэнтар|Пансіонъ Химико-тэхническаго<br />Училища.|памер=120%}} {{цэнтар|''Касьцянціну Зарэмбі''.|памер=120%}} {{цэнтар|3 кл.|памер=120%}} |} {{цэнтар|VI|памер=120%}} {{цэнтар|{{Разьбіўка|Пісьмо ад Паўліка}}.}} Брато Косьця! здароў! Тата ня ведаіць, што я табе пішу ды шчэ<noinclude></noinclude> b0eo4h70j19riroiuvvar7c0sus2z3g 0 24729 84209 70205 2022-08-01T16:00:06Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Некалькі словаў да братоў-пісьменьнікаў | аўтар = Макар Краўцоў | год = 1927 | крыніца = [https://files.knihi.com/Knihi/Pieryjodyka/mab.lt/Dauniejsyja/Vilnia/Bielaruski_dzien_tydnjovaja_casopis_Vilnia_Pax,_1927-1928.pdf.zip/219660-1927-2.pdf Газэта «Беларускі Дзень», № 2, 13 сакавіка 1927 г., б. 5] | арыгінал = | пераклад = | сэкцыя = Публіцыстыка | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} {{цэнтар|'''Некалькі словаў да братоў пісьменьнікаў'''|памер=140%}} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> Кожнаму беларускаму пісьменьніку вядома, якія тут на Захадзе трудныя для яго варункі працы. Ня гледзячы на тое, што ёсьць ўжо не адна тут беларуская газэта (як гэта было 20 гадоў назад, у часы „Нашае Долі“ і „Нашае Ніва“), літэратурнае поле нашае блізка што проста ляжыць папарам, чакаюч плуга сваіх гаратаёў. Ясьней кажучы, даласюлешнія беларускія часопісі ў Вільні, як і ўвесь наш нацыянальны рух тутака, гэтак захоплены палітыкаю, што аб культурнай працы ўмеюць толькі голасна крычаць, а ў сутнасьці нават вельмі няшмат на сваіх старонках удзяляюць месца літэратурным творам. Адны з гэтых часопісяў, утаропіўшы вочы проста на Ўсход, стараюцца знайсьці гэткую беларускую пісьменнасьць, якая лічылася-б, як той казаў, „прыгожай па Луначарскаму“, другія на могуць шырока паставіць літэратурны куток па скупасьці свайго разьмеру, трэція — свой літэратурны '''падвал''' запаўняюць зусім бязграматнымі перакладамі (напрыклад апублікованы нядаўна ў аднэй часопісі пераклад Міцкевічавых „Дзядоў“. Гэткі бязграматны пераклад ня толькі не дае ніякай карысьці беларускаму народу, але вельмі крыўдзіць і самога аўтора, робячы з твору вялікай поэтыцкай вартасьці нейкі паскудны адбітак яго). Ведама таксама, што бяда з пісьменьнікам, калі ён робіцца цалком і бяз вынятку якім-небудзь чыста-партыйным трубадурам. Такі тып беларускіх пісьменьнікаў шпарка парастае ў Савецкай Беларусі, дзе кожная часопісь, родзячыся на сьвет, мусіць голасна зазначыць у прадмове, што яна знаходзіцца пад кіраўніцтвам кампартыі. І тут таксама вузкая партыйнасьць кіраўнікоў беларускае прэсы даведзена ўжо да абсурду. Палітыкаў ня можам ужо й палічыць—пісьменьнікаў як быццам нідзе і ня відаць. Ці-ж ня дзіўным выглядае зьмяшчэньне ў 1926 годзе перакладу з расейскае мовы мастацка-поэтычнага твору „Дванаццаць“ на шпальтах гумарыстычнае часопісі „Маланка“? Гэты выпадак выразна сьведчыць, што беларускаму прыгожаму пісьменству зусім дасюль не хапала месца. Вось-жа дзеля гэтага кожны наш пісьменьнік можа шчыра вітаць зьяўленьне на сьвет тыднёвіка „Беларускі Дзень“ пад рэдакцыяй вэтэрана нашае прэсы, чалавека сьветлых традыцыяў „Нашае Долі“ і бязумоўнага літэрацкага таленту з высокім об’ектывізмам. Як нам думаецца, „Беларускі Дзень“ патрапіць даць месца кожнаму беларускаму мастацкаму твору і, як беспартыйная часопісь, з належнай пашанай аднясецца да індывідуальных асаблівасьцяў кожнае маладое беларускае літэратурнае сілы, пераходзячы да парадку дня над яе палітычнымі перакаваньнямі. Рэч зразумелая, што ня ўсе Беларусы павінны хапаццца за пяро і за ўсякую цану старацца быць поэтамі. Гэта ніколі й немагчыма. Але той, хто адчувае ў сабе прыродныя да гэтага здольнасьці, павінен не закопваць іх на векі ў зямлю, а тварыць вольна і сьмела. А „Беларускі Дзень“ можа служыць яму трыбунаю, даючы яму месца ў сваім літэратурным аддзеле і спагадаючы якнайшырэйшаму разьвіцьцю маладых беларускіх талентаў. </div> {{Калёнтытул|right=''Краўцоў Макар''}} [[Катэгорыя:Публіцыстыка Макара Краўцова]] [[Катэгорыя:Беларуская літаратура]] [[Катэгорыя:Творы 1927 года]] [[Катэгорыя:Беларускі Дзень]] b516r9xhm9l4bd6sc3i20hpqc3z41ka 84212 84209 2022-08-01T16:02:45Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Некалькі словаў да братоў-пісьменьнікаў | аўтар = Макар Краўцоў | год = 1927 | крыніца = [https://files.knihi.com/Knihi/Pieryjodyka/mab.lt/Dauniejsyja/Vilnia/Bielaruski_dzien_tydnjovaja_casopis_Vilnia_Pax,_1927-1928.pdf.zip/219660-1927-2.pdf Газэта «Беларускі Дзень», № 2, 13 сакавіка 1927 г., б. 5] | арыгінал = | пераклад = | сэкцыя = Публіцыстыка | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} {{цэнтар|'''Некалькі словаў да братоў пісьменьнікаў'''|памер=140%}} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> Кожнаму беларускаму пісьменьніку вядома, якія тут на Захадзе трудныя для яго варункі працы. Ня гледзячы на тое, што ёсьць ўжо не адна тут беларуская газэта (як гэта было 20 гадоў назад, у часы „Нашае Долі“ і „Нашае Ніва“), літэратурнае поле нашае блізка што проста ляжыць папарам, чакаючы плуга сваіх гаратаёў. Ясьней кажучы, даласюлешнія беларускія часопісі ў Вільні, як і ўвесь наш нацыянальны рух тутака, гэтак захоплены палітыкаю, што аб культурнай працы ўмеюць толькі голасна крычаць, а ў сутнасьці нават вельмі няшмат на сваіх старонках удзяляюць месца літэратурным творам. Адны з гэтых часопісяў, утаропіўшы вочы проста на Ўсход, стараюцца знайсьці гэткую беларускую пісьменнасьць, якая лічылася-б, як той казаў, „прыгожай па Луначарскаму“, другія на могуць шырока паставіць літэратурны куток па скупасьці свайго разьмеру, трэція — свой літэратурны '''падвал''' запаўняюць зусім бязграматнымі перакладамі (напрыклад апублікованы нядаўна ў аднэй часопісі пераклад Міцкевічавых „Дзядоў“. Гэткі бязграматны пераклад ня толькі не дае ніякай карысьці беларускаму народу, але вельмі крыўдзіць і самога аўтора, робячы з твору вялікай поэтыцкай вартасьці нейкі паскудны адбітак яго). Ведама таксама, што бяда з пісьменьнікам, калі ён робіцца цалком і бяз вынятку якім-небудзь чыста-партыйным трубадурам. Такі тып беларускіх пісьменьнікаў шпарка парастае ў Савецкай Беларусі, дзе кожная часопісь, родзячыся на сьвет, мусіць голасна зазначыць у прадмове, што яна знаходзіцца пад кіраўніцтвам кампартыі. І тут таксама вузкая партыйнасьць кіраўнікоў беларускае прэсы даведзена ўжо да абсурду. Палітыкаў ня можам ужо й палічыць—пісьменьнікаў як быццам нідзе і ня відаць. Ці-ж ня дзіўным выглядае зьмяшчэньне ў 1926 годзе перакладу з расейскае мовы мастацка-поэтычнага твору „Дванаццаць“ на шпальтах гумарыстычнае часопісі „Маланка“? Гэты выпадак выразна сьведчыць, што беларускаму прыгожаму пісьменству зусім дасюль не хапала месца. Вось-жа дзеля гэтага кожны наш пісьменьнік можа шчыра вітаць зьяўленьне на сьвет тыднёвіка „Беларускі Дзень“ пад рэдакцыяй вэтэрана нашае прэсы, чалавека сьветлых традыцыяў „Нашае Долі“ і бязумоўнага літэрацкага таленту з высокім об’ектывізмам. Як нам думаецца, „Беларускі Дзень“ патрапіць даць месца кожнаму беларускаму мастацкаму твору і, як беспартыйная часопісь, з належнай пашанай аднясецца да індывідуальных асаблівасьцяў кожнае маладое беларускае літэратурнае сілы, пераходзячы да парадку дня над яе палітычнымі перакаваньнямі. Рэч зразумелая, што ня ўсе Беларусы павінны хапаццца за пяро і за ўсякую цану старацца быць поэтамі. Гэта ніколі й немагчыма. Але той, хто адчувае ў сабе прыродныя да гэтага здольнасьці, павінен не закопваць іх на векі ў зямлю, а тварыць вольна і сьмела. А „Беларускі Дзень“ можа служыць яму трыбунаю, даючы яму месца ў сваім літэратурным аддзеле і спагадаючы якнайшырэйшаму разьвіцьцю маладых беларускіх талентаў. </div> {{Калёнтытул|right=''Краўцоў Макар''}} [[Катэгорыя:Публіцыстыка Макара Краўцова]] [[Катэгорыя:Беларуская літаратура]] [[Катэгорыя:Творы 1927 года]] [[Катэгорыя:Беларускі Дзень]] anzyct5qi2glp989zo4xzifsw1cdacd 0 26864 84210 78543 2022-08-01T16:01:30Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Аб перакладах на беларускую мову | аўтар = Макар Краўцоў | секцыя = Публіцыстыка | крыніца = [https://files.knihi.com/Knihi/Pieryjodyka/mab.lt/Dauniejsyja/Vilnia/Hramadski_holas_Vilnia,_1924-1926.pdf.zip/224426-1924-22.pdf Часопіс «Грамадзкі голас», № 22 ад 24.IX.1924 г., б. 2-3] | дата = 1924 год }} {{Цэнтар|Аб перакладах на беларускую мову.|памер=140%}} {{Цэнтар|''(Культурныя заданьні).''|памер=120%}} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> ::::::::::Тэму гэную мы ўжо закранывалі раз, (больш абшырна), ў іншым месцы, але дзеля важнасьці справы і ў мэтах зацікаўленьня ёю шырэйшых кругоў нашага грамадзянства зачапляем яе яшчэ раз ў конспэктыўнай форме, дакідваючы колькі новых мысьляў. </div> {{Калёнтытул|right=''Аўтор.''}} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> Як ведаем, ''беларуская літэратура'', дзякуючы яе надспадзяванаму росквіту, зьяўляецца для кожнага беларускага інтэлігэнта тэй жыватворнай крыніцай, з якой ён чэрпае сілу для далейшае барацьбы за сваю мову і Народ, кожны раз як толькі душу ягоную ахопяць балючыя сумлівы адносна беларускае будучыны ў зьвязку з часовымі няўдачамі мілае ягонаму сэрцу справы. Дык краіну гэную, як ''найбольш яркае выяўленне беларускага адраджэнскага руху'', залог таго, чаго можам спадзявацца ад руху гэнага ў будучыне — трэба абкружыць старанлівейшай апекай, памагаючы, чым мага, хутчэйшаму разьвіцьцю і ўзбагачэньню беларускае літэратуры. Перш за ўсё трэба паклапаціцца аб ухіленьні поўных бракаў, якія лёгка заўважым, калі прыгледзімся бліжэй да сучаснага стану беларускае літэратуры і яе дасюлешніх дасягненьняў, Вось-жа, разглядаючы адну па аднэй ўсе яе галіны, можам гэтак, з большага, ахарактарызаваць, ''сучасны стан беларускае літэратуры: поэзія—дабры, драма—здаваляючы, проза—слабы!'' Асабліва, калі рэч ідзе аб паважнай прозе: повесьці, рамане. Праўда, апошнім часам, з „лёгкай рукі“ пана М. Гарэцкага, (напісаўшага, колькі гадоў таму назад, першую, хронолёгічна, беларускую повесьць п. н. „Дзьве душы“) беларуская літэратура ўзбагацілася некалькімі повесьцямі, якія хоць крыху запоўнілі прыкры прабел, істнаваўшы дасюль ў гэнай галіне, але гэным нельга а ніяк здаволіцца! Гэнага рашуча мала! І вось-жа тут ''пераклады'', наагул ''неабходныя'' ў кожнай літэратуры, а асабліва вялікую ды важную ролю граючыя ў культурным жыцьці пачаўшых ''адраджацца'' пасьля заняпаду народаў — павінны прыйсьці нам з падмогай! Перакладамі патрапім ў значнай меры ўхіліць анармальную „анэмію“ гэнае галіны, а новыя беларускія повесьці, якія будуць тымчасам напісаны, дакончаць справу. Сконстатаваўшы, гэткім чынам, патрэбу перакладаў, спрабуем цяпер выявіць ''што трэба перакладаць у першую чаргу'', як пайбольш патрэбнае і карыснае? ''Бяссумліўна найбольш пажаданымі былі-б гэткія творы чужацкіх аўтораў, якія апісвалі-б наш быт, нашых людцоў, беларускую старонку''. Гэткія якраз мотывы і знаходзім у творчасьці здэнацыяпалізованых прадстаўнікоў беларускіх шляхоцкіх родаў. Прадстаўнікоў гэткіх ''польская'' літэратура мае значна больш чымся ''маскоўская''. ''Спрабуем-жа цяпер зрабіць сьпіс гэных аўтораў'' і прыгодных для нас іхніх твораў, агранічваючыся да ''новай літэратуры'' (XIX век і пачатак XX). ''Пачнем агляд наш з маскоўскіх пісьменьнікаў'', ад‘значаючы навет тых з іх, якія, прынамсі, хоць у якімсь з сваіх твораў зачапляюць беларускі быт. ''Вось-жа рэкажэндуем угазе нашыг перакладчыкаў гэткіх аўтораў'': 1) ''Купрын'' (повесьць „''Ваўкалакі''“ і можа яшчэ штось знайдзецца; повесьць „''Алеся''“ ўжо перакладзена); 2) ''Караленка''; затым варта пераглядзець творы: ''Аксакава, Тургенева'', ''Дастаеўскага і Горкага'', а а поэтаў — ''Лермантава (поэмы: „''Баярын Орша''“ і „''Ліцьінка''“). Вось прыблізна і ўвесь матар‘ял з расейскага боку. ''Цяпер пяройдзем да польскае {{Абмылка|літэр''а''туры:|літэратуры.}} Старэйшыя пісьменьнікі'': 1) ''A. Mickiewicz''; 2) ''J. Czeczot''; 3) ''I. Chodźko''; 4) ''A. Chodźko''; 5) ''J. Kraszewski''; 6) ''A. Odyniec''; 7) ''W. Syrokomla''; 8) ''J. {{Абмылка|Słowackl|Słowacki}}''; 9) ''H. hr. Rzewuski''; 10) ''H. Sienkiewicz'', апрача таго 11) ''J. Korzeniowski'' і 12) ''Z. Kaczkowski''. З гэных старых пісьменьнікаў ''найбольш важнымі для нас зьяўляюцца'': 1) '''A. Mickiewicz''' (поэма „''Pan Tadeusz''“; „Ballady i romanse“ і іншая дробязь; (поэма „''Dziady''“ ўжо ператлумачана); 2) '''I. Chodźko''' апавяданьні пад назовам „Obrazy i podania litewskie“; 3) '''W. Syrokomla''' (''L. Kondratowicz'') (невялікія поэмы: „''Ułas''“; „''Jan Dęboróg''“; „''Lirnik wioskowy''“ ны пекаторыя з вершаў. Цяпер пяройдзем да ''навейшых пісьменьнікаў!'' Вось яны: 1) ''E. Orzeszkowa'', 2) ''M. Rodziwiczówna'', 3) ''J. hr. Weysenhoff'', пасьля 4) H. Mniszek, 5) H. Romerowa і 6) ''H. Sprzykrówna'' і г. п. польскія аўторы, паходжаньнем з „Kresów“. '''Найбольш цэннымі для нас зьяўляюцца''' творы першых трох аўтораў, {{Абмылка|даўшых,|даўшых}} (''асабліва Orzeszkowa'') цэлы рад чыста -беларускіх па духу і зьместу повесьцяў, апавяданьняў і новэляў, стоячых адначасна і на высокім мастацкім роўні. Якраз: 1. '''E. Orzeszkowa''' (повесьці: 1) ''Nad Niemnem'', 2) ''Dziurdziowie'', 3) ''Cham'', 4) ''Niziny'', 5) ''Anastazja'', 6) ''Bene nati'', апрача таго новэлі). 2. '''M. Rodziwiczówna''' (раманы: 1) ''Byli i będą'', 2) ''Klejnot'', З) ''Pożary i zgliszcza'' і зборнікі новэляў: „''Z głuszy''“ і „''Czarny chleb''“). 3. '''J. hr. Weysenhoff''' (раман „''Puszcza''“). Творы гэных 3 аўтораў трэ‘ было-б перакласьці якнайхутчэй, у першую чаргу. Яны дасканальна папоўняць сучасны няхват повесьцяў у беларускай літэратуры, адначасна заахвочваючы беларускіх пісьменьнікаў да больш інтэнсыўвай працы над гэнай галінай. Вось болыш-менш усё тое, што можна сказаць аб чужацкіх літэратурных творах з беларускім зьместам. Адначасна, калі ўжо гутарка пайшла аб перакладах, знаходзім неабходным ад‘значыць што ў гэнай працы ''нельга спыняцца на тутака прыведзеным матар‘яле, які зьяўляецца толькі фармальна чужацкім, фактычна будучы часткай беларускай арыгінальнай літэратуры'' з пэўнымі, канешне, засьцярогамі! Апроч таго нам патрэбна сапраўды чужацкая перакладная літэратура! Архітворы сусьветнае літэратуры з ''агульналюдзкім'' зместам, асабліва сцэнічныя! Гэтак, нам трэба перакладаў: Шэксьпіра (перш за ўсё несьмяротнага „Гамлета“), Мольераўскіх камэдыяў (перакладзены ў Менску), драмаў Шыльлера, твораў скандынаўскага рэпэртуару і г. п. Патрэбны між іншым пераклады ляўрэатаў Нобаля! Пажаданы так-жа і пераклады лепшых твораў нашых бліжэйшых суседзяў Палякоў ды Маскоўцаў, а таксама і братоў-Украінцаў, якія ёсьць прыкладам для нас і люстаркам нашае будучыны. Пытаньне аб перакладах з чужацкае літэратуры можна было-б закрануць шмат шырэй, але дзеля таго, што яно не зьяўляецца гэтак ''сьпешным'', як пераклад раней названых твораў (з беларускага быту), пакуль што, агранічваемся адносна яго да гэных некалькіх увагаў, зьвяртаючыся ізноў да нашае пачатковае тэмы. '''Вось-жа да працы над перакладамі павінны брацца, хто толькі можа!''' А патрапіць гэна зрабіць, ''паколькі гутарка ідзець аб перакладах прозай, ледзь што ня кожны беларускі інтэлігэнт! Больш клопату з перакладамі вершам, якія даступны толькі некаторым, бо для гэтага неабходны, апрача, інтэлігэпцыі, поэтыцкія здольнасьці. Але адносна прозы нямашака а ніякіх адгаворак! Дык трэба пакінуць стан інэрцыі і заняцца, больш энэргічна, як дасюль, гэтай даволі прыемнай і лёгкай, а вельмі карыснай для Бацькаўшчыны, культурнай працай! Vita-brevis, ars longa! </div> {{Калёнтытул|right='''Язэп Сьвятазар.'''}} [[Катэгорыя:Публіцыстыка Макара Краўцова]] [[Катэгорыя:Пераклады]] [[Катэгорыя:Беларуская літаратура]] [[Катэгорыя:Творы 1924 года]] [[Катэгорыя:Грамадзкі Голас]] t1ose4o8eap1ux0eq8gsx2uq5jawj8r 104 27379 84221 80356 2022-08-01T17:40:29Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''СПІСОК БЕЛАРУСКІХ КНІГ.'''|памер=160%}} {{АРЦ|(Кніжкі азначэнные ''біс''—выйшлі і польскімі і рускімі літэрамі; лічбы азначаюць: першая цыфра — нумэр аддзелу апошніе—нумар чародны у данным аддзелі. Такім парадкам, пры заказах заместа ўсяго загалоўку кнігі, даволі пісаць нумэр, а калі кніга выдана і такімі і сякімі літэрамі—прыпісаць „рускімі“ ці „лацінскімі“.}} {{Block center/s}} {| | | |<center>'''I. Да навучаньня.'''</center> |Цэна к. |- |style="text-align: right"|11 |біс |[[Беларускі лемантар (1906)|Беларускі лемэнтар]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|12 |біс |[[Першае чытанне для дзетак беларусаў (1906)|Першае чытаньне]], [[Аўтар:Алаіза Пашкевіч (Цётка)|Цёткі]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|13 | |[[Другое чытанне для дзяцей беларусаў (1909)|Другое чытаньне]], [[Аўтар:Якуб Колас|Коласа]] |style="text-align: right"|25 |- |style="text-align: right"|14 | colspan="2" |Karotki katechizm |style="text-align: right"|5 |- | | |<center>'''II. Навуковые даступные для ўсіх.'''</center> | |- |style="text-align: right"|21 | | [[Гутаркі аб небі і зямлi (1907)|Гутаркі аб небі і зямлі з рысункамі]] |style="text-align: right"|15 |- |style="text-align: right"|22 | біс | [[Цукер ()1908|Цукер]], [[Аўтар:Вацлаў Іваноўскі|В. Тройцы]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|23 | біс | Гутаркі аб гаспадарцы |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|24 | біс | [[Як ратаваць уздутую жывёлу? (1909)|Як ратаваць уздутую жывёлу]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|25 | біс | Як бараніцца ад халеры |style="text-align: right"|1 |- |style="text-align: right"|26 | біс | Як рабіць добрые рамовые вульлі |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|27 | біс | [[Зямельная справа у Новай Зэляндыі (1907)|Зямельная справа у Новай Зэляндыі]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|28 | біс | Аб гаспадарцы на хутарох і шнурох |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|29 | біс | [[Кароткая гісторыя Беларусі]]—[[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Власта]] |style="text-align: right"|60 |- |style="text-align: right"|210 | | Беларусы і іх національнае адраджэньне |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|211 | | [[Bł. Andrej Babola (1911)|Bł. Andrej Bobola mučynik]] |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|212 | біс | Як ужываць штучны навоз |style="text-align: right"|2 |- |style="text-align: right"|213 | | [[Pčalina—žywiołka małaja a karyści daje mnoha (1911)|Pčalina—žywiołka małaja a karyści daje mnoha]] |style="text-align: right"|30 |- |style="text-align: right"|214 | | [[Як багацеюць чэскія сяляне (1912)|Як багацеюць чэскіе селяне]] |style="text-align: right"|10 |- |style="text-align: right"|215 | | Як {{Абмылка|выб раць|выбраць}} дэпутатоў у Гас. Думу |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|216 | | [[На дарозе да новага жыцьця (1912)|На дарозі да новаго жыцьця]]. [[Аўтар:Антон Луцкевіч|А. Навіны]] |style="text-align: right"|20 |- |style="text-align: right"|217 | | [[Alkahol (1913)|Alkahol]] |style="text-align: right"|2 |- |style="text-align: right"|218 | | [[Rady dla matak (1913)|Rady dla matak]] |style="text-align: right"|3 |- | | |<center>'''III. Повесьці, апаведаньня прозай.'''</center> | |- |style="text-align: right"|31 | | [[Дым (1909)|Дым]]. [[Аўтар:Марыя Канапніцкая|Конопніцкай]] |style="text-align: right"|4 |- |style="text-align: right"|32 | | [[Казкі (1904)|Казкі]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|33 | біс | [[Гэдалі (1907)|Гэдалі]], [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ожэшко]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|34 | біс | [[Архіп і Лявонка (1907)|Казка аб вадзе]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|35 | | [[Архіп і Лявонка (1910)|Архіп і Лявонка]]. [[Аўтар:Максім Горкі|Горкаго]] |style="text-align: right"|8 |} {{Block center/e}}<noinclude></noinclude> nvhx3ycolc3hm1ae3nzo3cb7jdvgnia 84222 84221 2022-08-01T17:48:23Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''СПІСОК БЕЛАРУСКІХ КНІГ.'''|памер=160%}} {{АРЦ|(Кніжкі азначэнные ''біс''—выйшлі і польскімі і рускімі літэрамі; лічбы азначаюць: першая цыфра — нумэр аддзелу апошніе—нумар чародны у данным аддзелі. Такім парадкам, пры заказах заместа ўсяго загалоўку кнігі, даволі пісаць нумэр, а калі кніга выдана і такімі і сякімі літэрамі—прыпісаць „рускімі“ ці „лацінскімі“.}} {{Block center/s}} {| | | |<center>'''I. Да навучаньня.'''</center> |Цэна к. |- |style="text-align: right"|11 |біс |[[Беларускі лемантар (1906)|Беларускі лемэнтар]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|12 |біс |[[Першае чытанне для дзетак беларусаў (1906)|Першае чытаньне]], [[Аўтар:Алаіза Пашкевіч (Цётка)|Цёткі]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|13 | |[[Другое чытанне для дзяцей беларусаў (1909)|Другое чытаньне]], [[Аўтар:Якуб Колас|Коласа]] |style="text-align: right"|25 |- |style="text-align: right"|14 | colspan="2" |Karotki katechizm |style="text-align: right"|5 |- | | |<center>'''II. Навуковые даступные для ўсіх.'''</center> | |- |style="text-align: right"|21 | | [[Гутаркі аб небі і зямлi (1907)|Гутаркі аб небі і зямлі з рысункамі]] |style="text-align: right"|15 |- |style="text-align: right"|22 | біс | [[Цукер ()1908|Цукер]], [[Аўтар:Вацлаў Іваноўскі|В. Тройцы]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|23 | біс | Гутаркі аб гаспадарцы |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|24 | біс | [[Як ратаваць уздутую жывёлу? (1909)|Як ратаваць уздутую жывёлу]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|25 | біс | Як бараніцца ад халеры |style="text-align: right"|1 |- |style="text-align: right"|26 | біс | Як рабіць добрые рамовые вульлі |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|27 | біс | [[Зямельная справа у Новай Зэляндыі (1907)|Зямельная справа у Новай Зэляндыі]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|28 | біс | Аб гаспадарцы на хутарох і шнурох |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|29 | біс | [[Кароткая гісторыя Беларусі]]—[[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Власта]] |style="text-align: right"|60 |- |style="text-align: right"|210 | | Беларусы і іх національнае адраджэньне |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|211 | | [[Bł. Andrej Babola (1911)|Bł. Andrej Bobola mučynik]] |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|212 | біс | Як ужываць штучны навоз |style="text-align: right"|2 |- |style="text-align: right"|213 | | [[Pčalina—žywiołka małaja a karyści daje mnoha (1911)|Pčalina—žywiołka małaja a karyści daje mnoha]] |style="text-align: right"|30 |- |style="text-align: right"|214 | | [[Як багацеюць чэскія сяляне (1912)|Як багацеюць чэскіе селяне]] |style="text-align: right"|10 |- |style="text-align: right"|215 | | Як {{Абмылка|выб раць|выбраць}} дэпутатоў у Гас. Думу |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|216 | | [[На дарозе да новага жыцьця (1912)|На дарозі да новаго жыцьця]]. [[Аўтар:Антон Луцкевіч|А. Навіны]] |style="text-align: right"|20 |- |style="text-align: right"|217 | | [[Alkahol (1913)|Alkahol]] |style="text-align: right"|2 |- |style="text-align: right"|218 | | [[Rady dla matak (1913)|Rady dla matak]] |style="text-align: right"|3 |- | | |<center>'''III. Повесьці, апаведаньня прозай.'''</center> | |- |style="text-align: right"|31 | | [[Дым (1909)|Дым]]. [[Аўтар:Марыя Канапніцкая|Конопніцкай]] |style="text-align: right"|4 |- |style="text-align: right"|32 | | [[Казкі (1904)|Казкі]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|33 | біс | [[Гэдалі (1907)|Гэдалі]], [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ожэшко]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|34 | біс | [[Казка аб вадзе (1907)|Казка аб вадзе]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|35 | | [[Архіп і Лявонка (1910)|Архіп і Лявонка]]. [[Аўтар:Максім Горкі|Горкаго]] |style="text-align: right"|8 |} {{Block center/e}}<noinclude></noinclude> hs7xkp12d5uorkd1bdtp16kvrdp1owd 84300 84222 2022-08-02T08:08:01Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''СПІСОК БЕЛАРУСКІХ КНІГ.'''|памер=160%}} {{АРЦ|(Кніжкі азначэнные ''біс''—выйшлі і польскімі і рускімі літэрамі; лічбы азначаюць: першая цыфра — нумэр аддзелу апошніе—нумар чародны у данным аддзелі. Такім парадкам, пры заказах заместа ўсяго загалоўку кнігі, даволі пісаць нумэр, а калі кніга выдана і такімі і сякімі літэрамі—прыпісаць „рускімі“ ці „лацінскімі“.}} {{Block center/s}} {| | | |<center>'''I. Да навучаньня.'''</center> |Цэна к. |- |style="text-align: right"|11 |біс |[[Беларускі лемантар (1906)|Беларускі лемэнтар]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|12 |біс |[[Першае чытанне для дзетак беларусаў (1906)|Першае чытаньне]], [[Аўтар:Алаіза Пашкевіч (Цётка)|Цёткі]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|13 | |[[Другое чытанне для дзяцей беларусаў (1909)|Другое чытаньне]], [[Аўтар:Якуб Колас|Коласа]] |style="text-align: right"|25 |- |style="text-align: right"|14 | colspan="2" |Karotki katechizm |style="text-align: right"|5 |- | | |<center>'''II. Навуковые даступные для ўсіх.'''</center> | |- |style="text-align: right"|21 | | [[Гутаркі аб небі і зямлi (1907)|Гутаркі аб небі і зямлі з рысункамі]] |style="text-align: right"|15 |- |style="text-align: right"|22 | біс | [[Цукер ()1908|Цукер]], [[Аўтар:Вацлаў Іваноўскі|В. Тройцы]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|23 | біс | Гутаркі аб гаспадарцы |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|24 | біс | [[Як ратаваць уздутую жывёлу? (1909)|Як ратаваць уздутую жывёлу]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|25 | біс | Як бараніцца ад халеры |style="text-align: right"|1 |- |style="text-align: right"|26 | біс | Як рабіць добрые рамовые вульлі |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|27 | біс | [[Зямельная справа у Новай Зэляндыі (1907)|Зямельная справа у Новай Зэляндыі]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|28 | біс | Аб гаспадарцы на хутарох і шнурох |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|29 | біс | [[Кароткая гісторыя Беларусі]]—[[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Власта]] |style="text-align: right"|60 |- |style="text-align: right"|210 | | Беларусы і іх національнае адраджэньне |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|211 | | [[Bł. Andrej Babola (1911)|Bł. Andrej Bobola mučynik]] |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|212 | біс | Як ужываць штучны навоз |style="text-align: right"|2 |- |style="text-align: right"|213 | | [[Pčalina—žywiołka małaja, a karyści daje mnoha (1911)|Pčalina—žywiołka małaja a karyści daje mnoha]] |style="text-align: right"|30 |- |style="text-align: right"|214 | | [[Як багацеюць чэскія сяляне (1912)|Як багацеюць чэскіе селяне]] |style="text-align: right"|10 |- |style="text-align: right"|215 | | Як {{Абмылка|выб раць|выбраць}} дэпутатоў у Гас. Думу |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|216 | | [[На дарозе да новага жыцьця (1912)|На дарозі да новаго жыцьця]]. [[Аўтар:Антон Луцкевіч|А. Навіны]] |style="text-align: right"|20 |- |style="text-align: right"|217 | | [[Alkahol (1913)|Alkahol]] |style="text-align: right"|2 |- |style="text-align: right"|218 | | [[Rady dla matak (1913)|Rady dla matak]] |style="text-align: right"|3 |- | | |<center>'''III. Повесьці, апаведаньня прозай.'''</center> | |- |style="text-align: right"|31 | | [[Дым (1909)|Дым]]. [[Аўтар:Марыя Канапніцкая|Конопніцкай]] |style="text-align: right"|4 |- |style="text-align: right"|32 | | [[Казкі (1904)|Казкі]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|33 | біс | [[Гэдалі (1907)|Гэдалі]], [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ожэшко]] |style="text-align: right"|6 |- |style="text-align: right"|34 | біс | [[Казка аб вадзе (1907)|Казка аб вадзе]] |style="text-align: right"|3 |- |style="text-align: right"|35 | | [[Архіп і Лявонка (1910)|Архіп і Лявонка]]. [[Аўтар:Максім Горкі|Горкаго]] |style="text-align: right"|8 |} {{Block center/e}}<noinclude></noinclude> 2r93jluyc6g5ukpw714dewra6kncql3 104 27380 84223 80489 2022-08-01T17:53:35Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Block center/s}} {|align="center" style="width:450px;" | | | |style="text-align: right"| Руб. |style="text-align: right"| к. |- |style="text-align: right"|36 | | [[УУ дому лепей (1911)|У дому лепей]]—Новіча |style="text-align: right"| — |style="text-align: right"|4 |- |style="text-align: right"|37 | | [[Дзядзька Голад (1911)|Дзядзька Голад]],—[[Аўтар:Станіслаў Віткевіч|Віткевіча]] |style="text-align: right"| — |style="text-align: right"|2 |- |style="text-align: right"|38 | | [[Маладая Беларусь/1/1|„Маладая Беларусь“. Сэрыя I-ая Сшытак I-шы]] |style="text-align: right"|1 |style="text-align: right"|— |- |style="text-align: right"|39 | | [[Маладая Беларусь/1/2|„Маладая Беларусь“. Сэрыя сшыт. II]] |style="text-align: right"|1 |style="text-align: right"|— |- |style="text-align: right"|310 | біс | [[Зборнік «Нашай Нівы» (1912)/1|Зборнік «Нашай Нівы» № 1]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|15 |- |style="text-align: right"|311 | біс | [[Зборнік «Нашай Нівы» (1912)/1|Зборнік «Нашай Нівы» № 2]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|20 |- |style="text-align: right"|312 | | [[Амэрыканец (1913)|Амэрыканец]]—А. Новіча |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|10 |- |style="text-align: right"|313 | | [[Бярозка (1912)|Бярозка і др.]]—[[Аўтар:Ядвігін Ш.|Ядвігіна Ш.]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|314 | | [[Беларускія казкі (1912)|Беларускіе казкі]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|315 | | [[Хілібэртава пакута (1912)|Хілібэртава пакута]], [[Аўтар:Аляксандр Амфітэатраў|Амфітэатрова]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|316 | | [[Апаведаньня (1912)|{{Абмылка|Апаведаньна|Апаведаньня}}]], [[Аўтар:Якуб Колас|Тараса Гушчы]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|10 |- |style="text-align: right"|317 | | [[Abrazki (1913)|Abrazki]]—[[Аўтар:Якуб Колас|Zmitroka Biaduli]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|15 |- |style="text-align: right"|318 | | „Маладая Беларусь“. Сэр. 1. Сшыт. 3 |style="text-align: right"|1 |style="text-align: right"|— |- |style="text-align: right"|319 | | [[Калядная пісанка (1913)|Колядная пісанка]] 1913 г. |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|15 |- | | |<center>'''IV. Вершы.'''</center> | | |- |style="text-align: right"|41 | | [[Вязанка (1903)|Вязанка]], [[Аўтар:Янка Лучына|Я. Лучыны]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|4 |- |style="text-align: right"|42 | біс | [[Тарас на Парнасе]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|43 | | [[Дзед Завала (1910)|Дзед Завала]], Ядвігіна Ш. (разыш.) |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|5 |- |style="text-align: right"|44 | | [[Снапок (1910)|Снапок]], зборнік вершоў [[Аўтар:Альберт Паўловіч|А. Паўловіча]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|15 |- |style="text-align: right"|45 | | [[Адвечная песьня (1910)|Адвечная песьня]], абраз у XII зьявах [[Аўтар:Янка Купала|Я. Купалы]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|20 |- |style="text-align: right"|46 | | [[Песьні-жальбы (1910)|Песьні жальбы]], Якуба Коласа |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|30 |- |style="text-align: right"|47 | | [[Гусьляр (1910)|Huślar]], zbornik wieršoŭ J. Kupały |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|50 |- |style="text-align: right"|48 | | [[Кацярына (1911)|Кацярына]], [[Аўтар:Тарас Шаўчэнка|Т. Шэвчэнкі]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|10 |- |style="text-align: right"|49 | | [[Жалейка (1908)|Жалейка]]. Зборнік вершоў Я. Купалы |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|50 |- |style="text-align: right"|410 | | [[Пан Тадэвуш (1907)|Pan Tadeuš]], [[Аўтар:Адам Міцкевіч|A. Mickiewiča]], pierek. [[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|Marcinkiewiča]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|25 |- |style="text-align: right"|411 | | [[Гапон (1907)|Hapon]], apowieść Marcinkiewiča |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|15 |- |style="text-align: right"|411 | | [[Вечарніцы (1909)|Wiečarnicy]], apowieści Marcinkiewiča |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|15 |- |style="text-align: right"|413 | | [[Шчароўскія дажынкі, Купала (1910)|Ščeroŭskije dažynki, Kupała]]. Marcinkiewiča |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|20 |- |style="text-align: right"|414 | | [[Дудка беларуская (1907)|Dudka biełaruskaja]]. [[Аўтар:Францішак Багушэвіч|M. Buračka]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|15 |- |style="text-align: right"|415 | | [[Смык беларускі (1908)|Smyk biełaruski]]. [[Аўтар:Францішак Багушэвіч|S. Reŭki]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|20 |- |style="text-align: right"|416 | | [[Batrak (1913)|Batrak. Jak Jurka zabahacieŭ]]—Jakuba Kołasa |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|10 |- |style="text-align: right"|417 | | [[Pieśni (1913)|Pieśni]]—[[Аўтар:Цішка Гартны|Ciški Hartnaho]] |style="text-align: right"|— |style="text-align: right"|15 |-<noinclude></noinclude> 30tif4wrv9aq99oawpk6owd1bc3uaqs 104 28011 84233 83041 2022-08-01T19:13:01Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Цэнтар|Выданьне „НАШАЙ НІВЫ.“ Коштам [[Аўтар:Тэрэза Гардзялкоўская|Т. Г.]]}}<noinclude></noinclude> 7wwgoouj4fni8kp34cxe454hcz44sjz 104 28417 84217 84107 2022-08-01T16:30:35Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Цэнтар|'''А. В. БАГДАНОВІЧ.'''|памер=120%}} {{Цэнтар|'''НОВАЯ БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА.'''|памер=200%}} {{лінія|6em|height=3px|прагал=0}} {{Цэнтар|Выданьне Віцебскага Акруговага Таварыства<br />Краязнауства.|памер=90%}} {{Цэнтар|Віцебск, 1925.}}<noinclude></noinclude> 9522ayq0edwb868wsetsrdzwt2garrq 84218 84217 2022-08-01T16:31:02Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Цэнтар|'''А. В. БАГДАНОВІЧ.'''|памер=120%}} {{Цэнтар|'''НОВАЯ БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА.'''|памер=200%}} {{Накіравальная рыса|6em|height=3px}} {{Цэнтар|Выданьне Віцебскага Акруговага Таварыства<br />Краязнауства.|памер=90%}} {{Цэнтар|Віцебск, 1925.}}<noinclude></noinclude> h7y1138hqvozpy1nnwgetp9im2bewxy 104 28426 84206 84142 2022-08-01T15:55:59Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> З боку мастацтва творы {{Разьбіўка|Купалы}} стаяць вельмі высока. Адпаведнасьць зьместу й формы, уменьне карыстацца сымбалем даючым шырокі вобраз, апрацоука верша, шчырасьць пачуцьця — усе гэта робіць творы {{Разьбіўка|Купалы}} вельмі мастацкімі і далучаюць іх да клясычных творау беларускае літературы. Наогул, трэба адзначыць, што Я. {{Разьбіўка|Купала}} зьяуляецца аднім з першых але і адным з галоуных паэтау Беларусі, які апісау у сваіх творах жыцьце беларуса з усіх бакоу, і які усе свае паэтычнае натхненье чарпау з пакуты гэтага жыцьця, клікаючы беларусау да шляху змаганьня за сваю долю. За гэта ен запрауды заслугоувае ймя «вялікага пясьняра бацькаўшчыны». Другім выдатнейшым пісьменьнікам таго-ж перыяду зьяуляецца {{Разьбіўка|Якуб Колас}}. Я. {{Разьбіўка|Колаc}} (Канстантын Міхайлавіч {{Разьбіўка|Міцкевіч}}) сын селяніна з вескі Мікалаеушчына у Меншчыне. Радзіуся паэта у 1882 годзе. Скончыу ен Нясьвіскую настауніцкую сэмінарыю й пасьля служыу вучыцелем у Піншчыне. У часы першай рэвалюцыі ен уваходзіць у настауніцкі хаурус і за гэта пакутуе у турме тры гады. З 1921 г. паэта працуе у Менску. Творчасьць Я. Коласа складаецца з вершау і прозы. Пачау пісаць ен разам з {{Разьбіўка|Купалай}} і друкавауся у «Нашай Ніве», а потым творы яго выйшлі асобнымі выданьнямі. Дагэтуль выйшлі зборнікі вершау: «[[Песьні-жальбы (1910)|Песьні жальбы]]» (1910 г.), «[[Водгульле (1922)|Водгульле]]» (1922 г.) і вершаваныя паэмы «[[Сымон-музыка (1925)|Сымон музыка]]» (1918 г.) «[[Новая зямля (1923)|Новая зямля]]» (1923 г.). Апавяданьні {{Разьбіўка|Колас}} пісау пад псэудонімам Тарас {{Разьбіўка|{{Разьбіўка|Гуща|Гушча}}}} і дагэтуль выйшлі зборнікі яго апавяданьняу:<noinclude></noinclude> tw6jusidthu03b7nx1av6khcr4soiub 104 28427 84146 2022-08-01T12:15:12Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: ««[[Апаведаньні (1912)|Апавяданьні]]» (1912 г.), «[[Тоўстае палена (1913)|Тоустае палена]]» (1913 г.) «[[Нёманоў дар (1913)|Немнау дар]]» (1913 г.) «[[Родныя зьявы (1914)|Родныя зьявы]]» і асобным выданьнем повесьць «[[У палескай глушы (1923)|У палескай глушы]]». З боку ідэевасьці творч...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>«[[Апаведаньні (1912)|Апавяданьні]]» (1912 г.), «[[Тоўстае палена (1913)|Тоустае палена]]» (1913 г.) «[[Нёманоў дар (1913)|Немнау дар]]» (1913 г.) «[[Родныя зьявы (1914)|Родныя зьявы]]» і асобным выданьнем повесьць «[[У палескай глушы (1923)|У палескай глушы]]». З боку ідэевасьці творчасьць {{Разьбіўка|Коласа}} выдзяляецца той жа прыхільнасьцю да адраджэньня Беларусі. Але у той час як {{Разьбіўка|Купала}} увесь захоплены ідэяй адраджэньня, абуджае беларуса звонам і клікам ад сну, хварэе за яго нядолю, і таухае абуджанага беларуса да змаганьня за лепшае жыцьце, {{Разьбіўка|Колас}}, адчуваючы у сябе шчырую любасьць да свае бацькаушчыны, малюе перад абуджаным беларусам прыгожасьць і хараство роднае краіны, знаходзячы чыстую паэзію, падчас, у самых грубых кавалках беларускага сялянскага жыцьця. Гэта хараство й прыгожасьць усіх бакоу жыцьця беларуса, якія {{Разьбіўка|Колас}} выкладае у рэалістычных вобразах простым і мілагучным вершам, альбо прозай, зьяўляецца характэрным для усей творчасьці паэты. Пагарджаная затоуканая у царскія часы Беларусь, якая і сама ужо пачынала верыць, што у ей няма нічога добрага, з пад пяра {{Разьбіўка|Коласа}} убачыла свой сапраудны вобраз: пекнату і прыгожасьць сваей прыроды, свайго жыцьця, сваіх думак, жаданьняу і настрояу. Усе гэты элементы жыцьця Беларусі адбівае у сваіх творах Колас і пакрашае іх сваім замілаваньнем да роднае бацькаушчыны. Яны раскіданы па усіх творах {{Разьбіўка|Коласа}}, але лепшы за усе выраз яны маюць у яго паэме «Новая зямля», у якой Колас апісвае свае дзіцячыя гады, але якая зьяўляецца малюнкам жыцьця усей Беларусі. Тыповы настрой Беларуса, яго смутак, задуменьне адмячае паэта у гэтай паэме пераносячы яго й на прыроду, з якой так зьліты беларус селянін:<noinclude></noinclude> bdibjfptraq0i9adadrdi01k1qoh5kt 84205 84146 2022-08-01T15:55:22Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>«[[Апаведаньня (1912)|Апавяданьні]]» (1912 г.), «[[Тоўстае палена (1913)|Тоустае палена]]» (1913 г.) «[[Нёманоў дар (1913)|Немнау дар]]» (1913 г.) «[[Родныя зьявы (1914)|Родныя зьявы]]» і асобным выданьнем повесьць «[[У палескай глушы (1923)|У палескай глушы]]». З боку ідэевасьці творчасьць {{Разьбіўка|Коласа}} выдзяляецца той жа прыхільнасьцю да адраджэньня Беларусі. Але у той час як {{Разьбіўка|Купала}} увесь захоплены ідэяй адраджэньня, абуджае беларуса звонам і клікам ад сну, хварэе за яго нядолю, і таухае абуджанага беларуса да змаганьня за лепшае жыцьце, {{Разьбіўка|Колас}}, адчуваючы у сябе шчырую любасьць да свае бацькаушчыны, малюе перад абуджаным беларусам прыгожасьць і хараство роднае краіны, знаходзячы чыстую паэзію, падчас, у самых грубых кавалках беларускага сялянскага жыцьця. Гэта хараство й прыгожасьць усіх бакоу жыцьця беларуса, якія {{Разьбіўка|Колас}} выкладае у рэалістычных вобразах простым і мілагучным вершам, альбо прозай, зьяўляецца характэрным для усей творчасьці паэты. Пагарджаная затоуканая у царскія часы Беларусь, якая і сама ужо пачынала верыць, што у ей няма нічога добрага, з пад пяра {{Разьбіўка|Коласа}} убачыла свой сапраудны вобраз: пекнату і прыгожасьць сваей прыроды, свайго жыцьця, сваіх думак, жаданьняу і настрояу. Усе гэты элементы жыцьця Беларусі адбівае у сваіх творах Колас і пакрашае іх сваім замілаваньнем да роднае бацькаушчыны. Яны раскіданы па усіх творах {{Разьбіўка|Коласа}}, але лепшы за усе выраз яны маюць у яго паэме «Новая зямля», у якой Колас апісвае свае дзіцячыя гады, але якая зьяўляецца малюнкам жыцьця усей Беларусі. Тыповы настрой Беларуса, яго смутак, задуменьне адмячае паэта у гэтай паэме пераносячы яго й на прыроду, з якой так зьліты беларус селянін:<noinclude></noinclude> tsv0nhpbfuav5rkol3ad2h3jylyt5nc 104 28428 84147 2022-08-01T13:36:33Z Gleb Leo 2440 /* Праблематычная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Block center/s}} «А хвоі, елкі векавыя<br /> Пад зыкі песень маладыя<br /> Маучком стаялі у нейкай думе»<br /> {{Block center/e}} або: {{Block center/s}} «А елкі хмурымі крыжамі<br /> Высока у небе выдзялялісь<br /> Таемна з хвоямі шапталісь<br /> Зауседы смутныя, бы удовы<br /> Яны найбольш адны стаялі<br /> І так маркотна пазіралі<br /> Іх задуменныя галовы…<br /> або: {{Block center/s}} «Эх луг шырокі. Як жывы ты<br /> Праменьнем сонейка заліты<br /> Стаіш у мяне перад вачыма<br /> Ты міл і смутны, як радзіма,<br /> Як наша ціхая старонка,<br /> Дзе смагі сіняя пяленка<br /> У летні час дымком зьвісае<br /> Г даль задумай спавівае». {{Block center/e}} Але й народны гумар беларуса, які не дазволіу зусім згінуць беларусу ад векавое пакуты, таксама адзначан паэтай. Гэты гумар найлепш вызначаецца у тых мясцох паэмы, дзе паэта у жартлівых тонах апісвае асобныя здарэньні свайго жыцьця (Дзядька—Кухар, Начаткі, Дзядзька у Вільні). Галоунае жаданьне беларуса аб сваей уласнай зямліцы якая звольніла-б яго, ад необходнасьці служыць пану, аслабаніла-б яго ад панскіх зьдекау, ляжыць у ідэі самае паэмы. Апрача гэтага уся паэма складзена з асобных жанравых малюнкау з жыцьця беларускага селяніна, якія апісаны так падрабязгова і з такім мастацтвам,<noinclude></noinclude> k91vsq950vkicuxea5egrcdwi7ft95n 84148 84147 2022-08-01T13:36:47Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Block center/s}} «А хвоі, елкі векавыя<br /> Пад зыкі песень маладыя<br /> Маучком стаялі у нейкай думе»<br /> {{Block center/e}} або: {{Block center/s}} «А елкі хмурымі крыжамі<br /> Высока у небе выдзялялісь<br /> Таемна з хвоямі шапталісь<br /> Зауседы смутныя, бы удовы<br /> Яны найбольш адны стаялі<br /> І так маркотна пазіралі<br /> Іх задуменныя галовы… {{Block center/e}} або: {{Block center/s}} «Эх луг шырокі. Як жывы ты<br /> Праменьнем сонейка заліты<br /> Стаіш у мяне перад вачыма<br /> Ты міл і смутны, як радзіма,<br /> Як наша ціхая старонка,<br /> Дзе смагі сіняя пяленка<br /> У летні час дымком зьвісае<br /> Г даль задумай спавівае». {{Block center/e}} Але й народны гумар беларуса, які не дазволіу зусім згінуць беларусу ад векавое пакуты, таксама адзначан паэтай. Гэты гумар найлепш вызначаецца у тых мясцох паэмы, дзе паэта у жартлівых тонах апісвае асобныя здарэньні свайго жыцьця (Дзядька—Кухар, Начаткі, Дзядзька у Вільні). Галоунае жаданьне беларуса аб сваей уласнай зямліцы якая звольніла-б яго, ад необходнасьці служыць пану, аслабаніла-б яго ад панскіх зьдекау, ляжыць у ідэі самае паэмы. Апрача гэтага уся паэма складзена з асобных жанравых малюнкау з жыцьця беларускага селяніна, якія апісаны так падрабязгова і з такім мастацтвам,<noinclude></noinclude> 079l0zqds324u3vs154z263s2v90c5x 84149 84148 2022-08-01T13:36:58Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Gleb Leo" /></noinclude> {{Block center/s}} «А хвоі, елкі векавыя<br /> Пад зыкі песень маладыя<br /> Маучком стаялі у нейкай думе»<br /> {{Block center/e}} або: {{Block center/s}} «А елкі хмурымі крыжамі<br /> Высока у небе выдзялялісь<br /> Таемна з хвоямі шапталісь<br /> Зауседы смутныя, бы удовы<br /> Яны найбольш адны стаялі<br /> І так маркотна пазіралі<br /> Іх задуменныя галовы… {{Block center/e}} або: {{Block center/s}} «Эх луг шырокі. Як жывы ты<br /> Праменьнем сонейка заліты<br /> Стаіш у мяне перад вачыма<br /> Ты міл і смутны, як радзіма,<br /> Як наша ціхая старонка,<br /> Дзе смагі сіняя пяленка<br /> У летні час дымком зьвісае<br /> І даль задумай спавівае». {{Block center/e}} Але й народны гумар беларуса, які не дазволіу зусім згінуць беларусу ад векавое пакуты, таксама адзначан паэтай. Гэты гумар найлепш вызначаецца у тых мясцох паэмы, дзе паэта у жартлівых тонах апісвае асобныя здарэньні свайго жыцьця (Дзядька—Кухар, Начаткі, Дзядзька у Вільні). Галоунае жаданьне беларуса аб сваей уласнай зямліцы якая звольніла-б яго, ад необходнасьці служыць пану, аслабаніла-б яго ад панскіх зьдекау, ляжыць у ідэі самае паэмы. Апрача гэтага уся паэма складзена з асобных жанравых малюнкау з жыцьця беларускага селяніна, якія апісаны так падрабязгова і з такім мастацтвам,<noinclude></noinclude> 94uauh7hh3zdgp7qk37n2wyhglhmbub 104 28429 84150 2022-08-01T13:40:22Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «што прад чытачом праходзе усе гэта жыцьце ад пачатку да канца. Прыгожасьць гэтых малюнкау гаворыць сама за сябе: {{Block center/s}} «Дзень быу сьвяты. Яшчэ ад раньня<br /> Блінцы пякліся на сьняданьне.<br /> І ужо пры печы з чапялою<br /> Стаяла маці… Пад рукою<br /> Таук...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>што прад чытачом праходзе усе гэта жыцьце ад пачатку да канца. Прыгожасьць гэтых малюнкау гаворыць сама за сябе: {{Block center/s}} «Дзень быу сьвяты. Яшчэ ад раньня<br /> Блінцы пякліся на сьняданьне.<br /> І ужо пры печы з чапялою<br /> Стаяла маці… Пад рукою<br /> Таукліся дзеці, заміналі,<br /> Або сьмяяліся, сьпявалі.<br /> Услон заняу свае ужо месца<br /> На ім стаяла ражка цеста<br /> І апалонік то і дзела<br /> Па ражцы боутау жвава, сьмела<br /> І кідау цеста у скавародкі<br /> Давала піск яно кароткі<br /> Льлючыся з шумам на патэльні,<br /> І у жар стаулялася пякельны,<br /> І там з яго ужо у вачавідкі<br /> Пякліся гладзенькія пліткі<br /> Блінцоу спаднізу наздраватых<br /> Угору пышна, пухла узьнятых<br /> І ужо адтуль рукою маткі<br /> На стол шпурляліся аладкі».<br /> {{Block center/e}} Але найлепшымі за усе у паэме зьяўляецца апі- саньні прыроды. Гэта прырода у {{Разьбіўка|{{Абмылка|Колоса|Коласа}}}} жыве й гаворыць. Яна адпавядае усім думкам, усім настроям селяніна—яна й прыгожа, і міла, і таемна: {{Block center/s}} «Зелены луг як скінуць вокам<br /> Абрусам пышным і шырокім<br /> Абапал Немна расьцілауся<br /> За хатай зараз пачынауся<br /><noinclude></noinclude> m5hmr3liilrz6jeq08tsmsf0qweybhw 104 28430 84151 2022-08-01T13:43:52Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «Ды йшоу квяцістай рауніною<br /> З мурожнай слаунаю травою<br /> І зьяу на сонцы у пералівах<br /> Пяшчотных тонау. Як на нівах<br /> Жыта, збажынка легка гнуцца<br /> І людзям радасна сьмяюцца<br /> Сваім прыемным, мілым сьпевам.<br /> Пад легкім ветрыка напевам,—<br /> Та...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>Ды йшоу квяцістай рауніною<br /> З мурожнай слаунаю травою<br /> І зьяу на сонцы у пералівах<br /> Пяшчотных тонау. Як на нівах<br /> Жыта, збажынка легка гнуцца<br /> І людзям радасна сьмяюцца<br /> Сваім прыемным, мілым сьпевам.<br /> Пад легкім ветрыка напевам,—<br /> Так гнуцца, гойдаюцца травы,<br /> Як пройме вецер іх ласкавы<br /> І пойдуць хвалі травяныя<br /> Э прыемным сьпевам чарадою,<br /> Зашэпчуць краскі між сабою<br /> Нібы дзяучаты маладыя». {{Block center/e}} або: {{Block center/s}} «З за вокан ноч глядзіць маўкліва<br /> І гэта ноч як бы жывая,<br /> І быццам нешта яна знае<br /> Але аб тым казаць ня хоча<br /> Бо на размовы не ахвоча». {{Block center/e}} Водгук на гэтыя элемэнты мы знойдзем амал што ува усей паэзіі {{Разьбіўка|Коласа}}. Што датычыцца прозы {{Разьбіўка|Коласа}} (Тараса Гушчы), то у ей ен зьяўляецца праудзвым рэалістым і абаронцам беларускага адраджэньня. У апавяданьні «[[Дудар (Колас)|Дудар]]» ен дау добры адказ усім, хто лічыу адсутнасьць пасьведчаньняу, аб беларускай паэзіі няздольнасьцю беларусау да яе. У другіх апавяданьнях ен малюе розные адценьні псыхікі беларуса. Наагул, творчасьць {{Разьбіўка|Коласа}} павінна быць адзначана як творчасьць нацыянальная. У ей як у люстры адбіваецца прырода Беларусі, дух і характар яе ся-<noinclude></noinclude> iphmdofss64me2q0d9xrjs6v3sy5jc9 84154 84151 2022-08-01T13:52:19Z Gleb Leo 2440 /* Праблематычная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Gleb Leo" /></noinclude>Ды йшоу квяцістай рауніною<br /> З мурожнай слаунаю травою<br /> І зьяу на сонцы у пералівах<br /> Пяшчотных тонау. Як на нівах<br /> Жыта, збажынка легка гнуцца<br /> І людзям радасна сьмяюцца<br /> Сваім прыемным, мілым сьпевам.<br /> Пад легкім ветрыка напевам,—<br /> Так гнуцца, гойдаюцца травы,<br /> Як пройме вецер іх ласкавы<br /> І пойдуць хвалі травяныя<br /> Э прыемным сьпевам чарадою,<br /> Зашэпчуць краскі між сабою<br /> Нібы дзяучаты маладыя». {{Block center/e}} або: {{Block center/s}} «З за вокан ноч глядзіць маўкліва<br /> І гэта ноч як бы жывая,<br /> І быццам нешта яна знае<br /> Але аб тым казаць ня хоча<br /> Бо на размовы не ахвоча». {{Block center/e}} Водгук на гэтыя элемэнты мы знойдзем амал што ува усей паэзіі {{Разьбіўка|Коласа}}. Што датычыцца прозы {{Разьбіўка|Коласа}} (Тараса Гушчы), то у ей ен зьяўляецца праудзвым рэалістым і абаронцам беларускага адраджэньня. У апавяданьні «[[Дудар (Колас)|Дудар]]» ен дау добры адказ усім, хто лічыу адсутнасьць пасьведчаньняу, аб беларускай паэзіі няздольнасьцю беларусау да яе. У другіх апавяданьнях ен малюе розные адценьні псыхікі беларуса. Наагул, творчасьць {{Разьбіўка|Коласа}} павінна быць адзначана як творчасьць нацыянальная. У ей як у люстры адбіваецца прырода Беларусі, дух і характар яе ся-<noinclude></noinclude> 2o3mggxrosrz96s0p3m06v6mfp9nxlc 104 28431 84152 2022-08-01T13:51:04Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ляніна як з дадатнага, так і адмоўнага боку, на які паэта, як праудзівы рэалісты, не заплюшчвае вачэй. Крыху пазьней у канцы 1908 г. праз два гады ад заснаванья газэты «Наша Ніва» да яе далучаецца новы шэраг паэтау і пісьменьнікау, але ужо з радоу рамесьніц...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ляніна як з дадатнага, так і адмоўнага боку, на які паэта, як праудзівы рэалісты, не заплюшчвае вачэй. Крыху пазьней у канцы 1908 г. праз два гады ад заснаванья газэты «Наша Ніва» да яе далучаецца новы шэраг паэтау і пісьменьнікау, але ужо з радоу рамесьніцтва і працоунай інтэлігенцыі. Далучаючыся да агульнай мэты на шляху адраджэньня Беларусі, яны прыносяць з сабой шмат новых рознастойных матывау у беларускую літаратуру. Гэта былі рамесьнікі: [[Аўтар:Алесь Гарун|А. Гарун]], [[Аўтар:Цішка Гартны|Ц. Гартны]], [[Аўтар:Фабіян Шантыр|Ф. Шантыр]], і інтэлігэнты—[[Аўтар:Канстанцыя Буйло|К. Буйла]], [[Аўтар:Уладзіслаў Галубок|У. Галубок]] і інш. А. {{Разьбіўка|Гарун}} (Александр Прушынскі) быу актывісты-рэвалюцыянэр, па прафэсіі сталяр, але яшчэ у 1907 годзе яго заарыштоуваюць і высылаюць у Сібір, дзе ен і застаецца да 1907 году. Прасякнуты рэвалюцыйным духам Гарун у ссылцы сумуе па роднай Беларусі, з якой ен хацеу бы змагацца за яе вызваленьне й піша адтуль вершы у якіх адбіваецца гэты настрой. Усе яго вершы, выданыя у зборніку «[[Матчын дар (1918)|Матчын дар]]» (1918 {{Абмылка|г|г.}}) напісаны у гэтым настроі—гэта шчырая любасьць {{Абмылка|на|да}} бацькаушчыны і смутак па {{Абмылка|ей|ей.}} Але хоць {{Разьбіўка|Гарун}} і быу рабочым — рабочае жыцьце не знайшло адбіцьця у яго творах за выключэньнем некалькіх, як напрыклад верш «[[Муляру]]» у якім Гарун зьвяртаецца да рабочага клічучы кінуць будаваньне склепа й пайсьці з ім будаваць новы мур: {{Block center/s}} «Мур вялікі вольнай волі<br /> Мур высокі да нябес,<br /> Мур братэрства, роунай долі<br /> Мур для радасьці, бяз сьлез». {{Block center/e}}<noinclude></noinclude> i8kaou3cig537va67y5o72zqw112b3t 84153 84152 2022-08-01T13:51:24Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ляніна як з дадатнага, так і адмоўнага боку, на які паэта, як праудзівы рэалісты, не заплюшчвае вачэй. Крыху пазьней у канцы 1908 г. праз два гады ад заснаванья газэты «Наша Ніва» да яе далучаецца новы шэраг паэтау і пісьменьнікау, але ужо з радоу рамесьніцтва і працоунай інтэлігенцыі. Далучаючыся да агульнай мэты на шляху адраджэньня Беларусі, яны прыносяць з сабой шмат новых рознастойных матывау у беларускую літаратуру. Гэта былі рамесьнікі: [[Аўтар:Алесь Гарун|А. Гарун]], [[Аўтар:Цішка Гартны|Ц. Гартны]], [[Аўтар:Фабіян Шантыр|Ф. Шантыр]], і інтэлігэнты—[[Аўтар:Канстанцыя Буйло|К. Буйла]], [[Аўтар:Уладзіслаў Галубок|У. Галубок]] і інш. А. {{Разьбіўка|Гарун}} (Александр {{Разьбіўка|Прушынскі}}) быу актывісты-рэвалюцыянэр, па прафэсіі сталяр, але яшчэ у 1907 годзе яго заарыштоуваюць і высылаюць у Сібір, дзе ен і застаецца да 1907 году. Прасякнуты рэвалюцыйным духам Гарун у ссылцы сумуе па роднай Беларусі, з якой ен хацеу бы змагацца за яе вызваленьне й піша адтуль вершы у якіх адбіваецца гэты настрой. Усе яго вершы, выданыя у зборніку «[[Матчын дар (1918)|Матчын дар]]» (1918 {{Абмылка|г|г.}}) напісаны у гэтым настроі—гэта шчырая любасьць {{Абмылка|на|да}} бацькаушчыны і смутак па {{Абмылка|ей|ей.}} Але хоць {{Разьбіўка|Гарун}} і быу рабочым — рабочае жыцьце не знайшло адбіцьця у яго творах за выключэньнем некалькіх, як напрыклад верш «[[Муляру]]» у якім Гарун зьвяртаецца да рабочага клічучы кінуць будаваньне склепа й пайсьці з ім будаваць новы мур: {{Block center/s}} «Мур вялікі вольнай волі<br /> Мур высокі да нябес,<br /> Мур братэрства, роунай долі<br /> Мур для радасьці, бяз сьлез». {{Block center/e}}<noinclude></noinclude> ddlsn2uizdary44wxnkklmqqr19tlfl 104 28432 84155 2022-08-01T14:04:08Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|[[File:Лягатып Віцебскага Акруговага Таварыства Краязнаўства.jpg|100px]]}} {{Цэнтар|Выданьне Віцебскага Акруговага Таварыства<br />Краязнауства.|памер=90%}}» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|[[File:Лягатып Віцебскага Акруговага Таварыства Краязнаўства.jpg|100px]]}} {{Цэнтар|Выданьне Віцебскага Акруговага Таварыства<br />Краязнауства.|памер=90%}}<noinclude></noinclude> bxdk49cxe4lt79b6neepakt5wmfgka9 84156 84155 2022-08-01T14:07:11Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|[[File:Лягатып Віцебскага Акруговага Таварыства Краязнаўства.jpg|200px]]}} {{Цэнтар|Выданьне Віцебскага Акруговага Таварыства<br />Краязнауства.|памер=90%}}<noinclude></noinclude> 83p24yhguk0nh8jelc6crus263rrctc 84157 84156 2022-08-01T14:07:40Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|[[File:Лягатып Віцебскага Акруговага Таварыства Краязнаўства.jpg|180px]]}} {{Цэнтар|Выданьне Віцебскага Акруговага Таварыства<br />Краязнауства.|памер=90%}}<noinclude></noinclude> i4h8z1b2nd5n9dkotm77nxe3u8rcb2n 104 28433 84158 2022-08-01T14:20:59Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « Затое сучасьнік А. {{Разьбіўка|Гаруна}} Ц. {{Разьбіўка|Гартны}}, амаль што ня усю сваю творчасьць пасьвяціу асьвятленьню у сваіх творах жыцьця беларускага рабочага. Сын селяніна чорнарабочага Ц. {{Разьбіўка|Гартны}} (Змітро {{Разьбіўка|Жылуновіч}}) дастау а...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> Затое сучасьнік А. {{Разьбіўка|Гаруна}} Ц. {{Разьбіўка|Гартны}}, амаль што ня усю сваю творчасьць пасьвяціу асьвятленьню у сваіх творах жыцьця беларускага рабочага. Сын селяніна чорнарабочага Ц. {{Разьбіўка|Гартны}} (Змітро {{Разьбіўка|Жылуновіч}}) дастау асьвету у двухклясавай школе, а пасьля папауняу яе чытаньнем, на якое аддавау шмат часу. З 1904 г. ен уваходзіць у сацыял-дэмакратычную рабочую партыю і становіцца актыўным рэвалюцыянэрам. З 1906 году ен становіцца рамесьнікам—гарбаром. У гэты час ен пачынае пісаць вершы сьпярша па расійску, а пасьля па беларуску і з 1908 г. друкуецца у «Нашай Ніве». Ц. {{Разьбіўка|Гартны}} адзін з найбольш здольных паэтау беларускае паэзіі. Ен піша вершы, з якіх выйшлі асобнымі выданьнямі зборнікі ([[Песьні (1913)|Песьні]] 1913 г.). «[[Песьні працы і змаганьня (1922)|Песьні працы і змаганьня]]» (1922 г.), а таксама й {{Абмылка|апавядаьні|апавяданьні}} з якіх выйшау зборнік [[Трэскі на хвалях (1924)|Трэскі на хвалях]]» (1924 г.). Апрача гэтага Ц. Гартны піша першы беларускі раман «[[Сокі цаліны (1922—1930)|Сокі Цаліны]]» у трох частках, з якога выйшла ужо з друку першая частка «Бацькава воля»—(1922 г.). Пачаушы сваю творчасьць з агульных матываў адраджэньня Беларусі Ц. {{Разьбіўка|Гартны}} далучае да іх і матывы рабочага жыцьця, а пасьля і зусім захапляецца імі. З другога боку, як рэвалюцыянэр актывіста ен далучае сваю паэзію і да рэвалюцыйнасьці. Такім чынам Ц. {{Разьбіўка|Гартны}} уносіць у беларускую паэзію элемэнт пролетарскасьці і становіцца пачынальнікам будучай пралетарскай беларускай поэзіі. Зборнік «Песьні працы і змаганьня» — сам сваім загалоукам адказвае на зьмест вершау, якія і зьяуляюцца найбольш характарнымі дзеля {{Абмылка|творчасьц|творчасьці}} 16<noinclude></noinclude> marwxsx2rdyegc7g1b823hxig4bjvhk 104 28434 84159 2022-08-01T14:27:11Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Разьбіўка|Гартнага}}. Цяжкія умовы працы рабочага (вершы: «[[Песьня гарбара]]», «[[Ткачыха (Гартны)|Ткачыха]]» і інш.), яго настроі пры працы, яго жаданьні і імкненьні (вершы: «[[Каваль (Гартны)|Каваль]]», «[[Сявец (Гартны)|Сявец]]», «[[Без работы]]» і інш.), а таксам...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Разьбіўка|Гартнага}}. Цяжкія умовы працы рабочага (вершы: «[[Песьня гарбара]]», «[[Ткачыха (Гартны)|Ткачыха]]» і інш.), яго настроі пры працы, яго жаданьні і імкненьні (вершы: «[[Каваль (Гартны)|Каваль]]», «[[Сявец (Гартны)|Сявец]]», «[[Без работы]]» і інш.), а таксама рэвалюцыйны кліч да змаганьня й вера у паступовае разьвіцьце рэвалюцыі да сьветлага вечнага дню Камуны—вось што натхняе паэту у гэтым зборніку. Вершы {{Разьбіўка|Гартнага}}, хоць і ня маюць вялікай мілагучансьці, але яны дышаць бадзерасьцю й даюць рэвалюцыйны настрой і веру у лепшую будучыну працоуных. Затое у прозе {{Разьбіўка|Гартны}} зьяуляецца праудзівым мастаком падаючым вялікія надзеі у будучыні беларускай літаратуры. Тут ен чысты рэалісты й праудзівымі малюнкамі апісвае сучаснае й папярэдняе жыцьце Беларусі. Асабліва аб гэтым сьведчыць яго раман «Сокі Цаліны», першая частка «Бацькава воля». Пастанова пытаньня аб «праудзе дзяцей і бацькоу», заснованага на умовах быту вескі з аднаго боку, клясавае расслаеньне вескі с другога, вось галоуныя думкі, якія праводзяцца аутарам у гэтым рамане. Разам {{Абмылка|с|з}} гэтым аутар шырока абмалеувае цэлы шэраг розных момантау жыцьця мястачковага сялянскага жыхарства, дае шмат малюнкаў прыроды й каханьня у такіх праўдзівых мастацкіх фарбах, што захоплівае чытача цалкам. Гэты раман сьведчыць аб вялікай здольнасьці паэты у гэтым напрамку. Наагул аб творчасьці Ц. {{Разьбіўка|Гартнага}} трэба сказаць, што гэта рэвалюцыянер—пралетары у паэзіі і рэалісты у прозе. Трэці паэта з рамесьнікаў Ф. {{Разьбіўка|Шантыр}} зьяуляецца рэвалюцыянэрам у беларускай паэзіі. Прауда ен на-<noinclude></noinclude> s5sie1xdvohlvk9hlm7xtej70fawqtt 0 28435 84161 2022-08-01T14:45:18Z Gleb Leo 2440 Gleb Leo перанёс старонку [[Люблю]] у [[Люблю (Буйло)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Люблю (Буйло)]] lrq39c0v3uy9v689wefp7fxfus2rx59 104 28436 84165 2022-08-01T14:49:47Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «пісаў ня многа, але затое па {{Абмылка|яксьці|якасьці}} яго творы вельмі каштоуны. Усе яго творы прасякнуты глыбокімі сацыяльнымі матывамі, якія пазней уступаюць месца матывам буйна—рэвалюцыйным («[[Гальгофа (Шантыр)|Гольгофа]]», «[[У час барацьбы]]»). У ча...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>пісаў ня многа, але затое па {{Абмылка|яксьці|якасьці}} яго творы вельмі каштоуны. Усе яго творы прасякнуты глыбокімі сацыяльнымі матывамі, якія пазней уступаюць месца матывам буйна—рэвалюцыйным («[[Гальгофа (Шантыр)|Гольгофа]]», «[[У час барацьбы]]»). У часы змаганьня з царскім уціскам {{Разьбіўка|Шантыр}} будзіу працоуны беларускі народ да змаганьня зім, а у час перамогі спрауляу урачыстасьць вызваленаму народу. {{Разьбіўка|Побачі|Побач}} з гэтымі пісьменьнікамі, якія увялі у хвалю адраджэньня элемэнты пралетарскасьці, працавалі й другія пісьменьнікі, якія йшлі тэй-жа дарогай, але кожны у сваім асобным напрамку, як з боку зьместу так і формы. Так, напрыклад, творчасьць К. {{Разьбіўка|Буйла}} (настауніца) складаецца выключна з лірычных напевау і уласных перажыткаў, але мае і {{Абмылка|араджэнцкія|адраджэнцкія}} матывы (верш «[[Люблю]]»); творчасьць У. {{Разьбіўка|Галубка}} (служачы) складаецца часткай з вершау, але, галоуным чынам, з п‘ес. Апасля Галубок зусім захапляецца гэтай працай і сам становіцца артыстым. Ня дадаючы нічога новага у вершах, {{Разьбіўка|Галубок}} у пьесах вызначаецца як вялікі народалюбца, выяўляючы перед {{Абмылка|чытагом|чытачом}} усе падрабязкі жыцьця абяздоленага мешчаніна, або бяспрытульнага сярмяжніка, зьвяртаючы увагу на гэтых няпрыметных асоб. Праца пісьменьнікаў адражэнцау усе больш і больш пашыраючыся дала свае вынікі і вось да беларускіх пісьменьнікау з кожным годам далучаюцца усе новыя і новыя асобы з розных бакоу, якія падхопліваюць галоуны матыу адраджэньня Беларусі. Між іншымі трэба адзначыць паэтау разначынцаў [[Аўтар:Максім Багдановіч|М. {{Разьбіўка|Багдановіча}}]] і [[Аўтар:Альберт Паўловіч|А. {{Разьбіўка|Паўловіча}}]], паэта мяшчаніна—[[Аўтар:Змітрок Бядуля|З. {{Разьбіўка|Бя- 18<noinclude></noinclude> necryevujqj32t2m3sf5a6ktkjdlyqk 84166 84165 2022-08-01T14:50:03Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>пісаў ня многа, але затое па {{Абмылка|яксьці|якасьці}} яго творы вельмі каштоуны. Усе яго творы прасякнуты глыбокімі сацыяльнымі матывамі, якія пазней уступаюць месца матывам буйна—рэвалюцыйным («[[Гальгофа (Шантыр)|Гольгофа]]», «[[У час барацьбы]]»). У часы змаганьня з царскім уціскам {{Разьбіўка|Шантыр}} будзіу працоуны беларускі народ да змаганьня зім, а у час перамогі спрауляу урачыстасьць вызваленаму народу. {{Разьбіўка|Побачі|Побач}} з гэтымі пісьменьнікамі, якія увялі у хвалю адраджэньня элемэнты пралетарскасьці, працавалі й другія пісьменьнікі, якія йшлі тэй-жа дарогай, але кожны у сваім асобным напрамку, як з боку зьместу так і формы. Так, напрыклад, творчасьць К. {{Разьбіўка|Буйла}} (настауніца) складаецца выключна з лірычных напевау і уласных перажыткаў, але мае і {{Абмылка|араджэнцкія|адраджэнцкія}} матывы (верш «[[Люблю]]»); творчасьць У. {{Разьбіўка|Галубка}} (служачы) складаецца часткай з вершау, але, галоуным чынам, з п‘ес. Апасля Галубок зусім захапляецца гэтай працай і сам становіцца артыстым. Ня дадаючы нічога новага у вершах, {{Разьбіўка|Галубок}} у пьесах вызначаецца як вялікі народалюбца, выяўляючы перед {{Абмылка|чытагом|чытачом}} усе падрабязкі жыцьця абяздоленага мешчаніна, або бяспрытульнага сярмяжніка, зьвяртаючы увагу на гэтых няпрыметных асоб. Праца пісьменьнікаў адражэнцау усе больш і больш пашыраючыся дала свае вынікі і вось да беларускіх пісьменьнікау з кожным годам далучаюцца усе новыя і новыя асобы з розных бакоу, якія падхопліваюць галоуны матыу адраджэньня Беларусі. Між іншымі трэба адзначыць паэтау разначынцаў [[Аўтар:Максім Багдановіч|М. {{Разьбіўка|Багдановіча}}]] і [[Аўтар:Альберт Паўловіч|А. {{Разьбіўка|Паўловіча}}]], паэта мяшчаніна—[[Аўтар:Змітрок Бядуля|З. {{Разьбіўка|Бя-<noinclude></noinclude> ks491wa7xmmig5qaixke4i47p5c1vpk 84167 84166 2022-08-01T14:50:13Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>пісаў ня многа, але затое па {{Абмылка|яксьці|якасьці}} яго творы вельмі каштоуны. Усе яго творы прасякнуты глыбокімі сацыяльнымі матывамі, якія пазней уступаюць месца матывам буйна—рэвалюцыйным («[[Гальгофа (Шантыр)|Гольгофа]]», «[[У час барацьбы]]»). У часы змаганьня з царскім уціскам {{Разьбіўка|Шантыр}} будзіу працоуны беларускі народ да змаганьня зім, а у час перамогі спрауляу урачыстасьць вызваленаму народу. {{Разьбіўка|Побачі|Побач}} з гэтымі пісьменьнікамі, якія увялі у хвалю адраджэньня элемэнты пралетарскасьці, працавалі й другія пісьменьнікі, якія йшлі тэй-жа дарогай, але кожны у сваім асобным напрамку, як з боку зьместу так і формы. Так, напрыклад, творчасьць К. {{Разьбіўка|Буйла}} (настауніца) складаецца выключна з лірычных напевау і уласных перажыткаў, але мае і {{Абмылка|араджэнцкія|адраджэнцкія}} матывы (верш «[[Люблю]]»); творчасьць У. {{Разьбіўка|Галубка}} (служачы) складаецца часткай з вершау, але, галоуным чынам, з п‘ес. Апасля Галубок зусім захапляецца гэтай працай і сам становіцца артыстым. Ня дадаючы нічога новага у вершах, {{Разьбіўка|Галубок}} у пьесах вызначаецца як вялікі народалюбца, выяўляючы перед {{Абмылка|чытагом|чытачом}} усе падрабязкі жыцьця абяздоленага мешчаніна, або бяспрытульнага сярмяжніка, зьвяртаючы увагу на гэтых няпрыметных асоб. Праца пісьменьнікаў адражэнцау усе больш і больш пашыраючыся дала свае вынікі і вось да беларускіх пісьменьнікау з кожным годам далучаюцца усе новыя і новыя асобы з розных бакоу, якія падхопліваюць галоуны матыу адраджэньня Беларусі. Між іншымі трэба адзначыць паэтау разначынцаў [[Аўтар:Максім Багдановіч|М. {{Разьбіўка|Багдановіча}}]] і [[Аўтар:Альберт Паўловіч|А. {{Разьбіўка|Паўловіча}}]], паэта мяшчаніна—[[Аўтар:Змітрок Бядуля|З. {{Разьбіўка|Бя-<noinclude></noinclude> 4pp6kkixvbd0kt12dccddhaxazqd0a0 84187 84167 2022-08-01T15:46:34Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>пісаў ня многа, але затое па {{Абмылка|яксьці|якасьці}} яго творы вельмі каштоуны. Усе яго творы прасякнуты глыбокімі сацыяльнымі матывамі, якія пазней уступаюць месца матывам буйна—рэвалюцыйным («[[Гальгофа (Шантыр)|Гольгофа]]», «[[У час барацьбы]]»). У часы змаганьня з царскім уціскам {{Разьбіўка|Шантыр}} будзіу працоуны беларускі народ да змаганьня зім, а у час перамогі спрауляу урачыстасьць вызваленаму народу. {{Разьбіўка|Побачі|Побач}} з гэтымі пісьменьнікамі, якія увялі у хвалю адраджэньня элемэнты пралетарскасьці, працавалі й другія пісьменьнікі, якія йшлі тэй-жа дарогай, але кожны у сваім асобным напрамку, як з боку зьместу так і формы. Так, напрыклад, творчасьць К. {{Разьбіўка|Буйла}} (настауніца) складаецца выключна з лірычных напевау і уласных перажыткаў, але мае і {{Абмылка|араджэнцкія|адраджэнцкія}} матывы (верш «[[Люблю]]»); творчасьць У. {{Разьбіўка|Галубка}} (служачы) складаецца часткай з вершау, але, галоуным чынам, з п‘ес. Апасля Галубок зусім захапляецца гэтай працай і сам становіцца артыстым. Ня дадаючы нічога новага у вершах, {{Разьбіўка|Галубок}} у пьесах вызначаецца як вялікі народалюбца, выяўляючы перед {{Абмылка|чытагом|чытачом}} усе падрабязкі жыцьця абяздоленага мешчаніна, або бяспрытульнага сярмяжніка, зьвяртаючы увагу на гэтых няпрыметных асоб. Праца пісьменьнікаў адражэнцау усе больш і больш пашыраючыся дала свае вынікі і вось да беларускіх пісьменьнікау з кожным годам далучаюцца усе новыя і новыя асобы з розных бакоу, якія падхопліваюць галоуны матыу адраджэньня Беларусі. Між іншымі трэба адзначыць паэтау разначынцаў [[Аўтар:Максім Багдановіч|М. {{Разьбіўка|Багдановіча}}]] і [[Аўтар:Альберт Паўловіч|А. {{Разьбіўка|Паўловіча}}]], паэта мяшчаніна—З. {{Разьбіўка|Бя-<noinclude></noinclude> 9efrljdq7flgg40tsttgu5oc1hgpoph 84204 84187 2022-08-01T15:54:42Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>пісаў ня многа, але затое па {{Абмылка|яксьці|якасьці}} яго творы вельмі каштоуны. Усе яго творы прасякнуты глыбокімі сацыяльнымі матывамі, якія пазней уступаюць месца матывам буйна—рэвалюцыйным («[[Гальгофа (Шантыр)|Гольгофа]]», «[[У час барацьбы]]»). У часы змаганьня з царскім уціскам {{Разьбіўка|Шантыр}} будзіу працоуны беларускі народ да змаганьня зім, а у час перамогі спрауляу урачыстасьць вызваленаму народу. {{Разьбіўка|Побачі|Побач}} з гэтымі пісьменьнікамі, якія увялі у хвалю адраджэньня элемэнты пралетарскасьці, працавалі й другія пісьменьнікі, якія йшлі тэй-жа дарогай, але кожны у сваім асобным напрамку, як з боку зьместу так і формы. Так, напрыклад, творчасьць К. {{Разьбіўка|Буйла}} (настауніца) складаецца выключна з лірычных напевау і уласных перажыткаў, але мае і {{Абмылка|араджэнцкія|адраджэнцкія}} матывы (верш «[[Люблю]]»); творчасьць У. {{Разьбіўка|Галубка}} (служачы) складаецца часткай з вершау, але, галоуным чынам, з п‘ес. Апасля Галубок зусім захапляецца гэтай працай і сам становіцца артыстым. Ня дадаючы нічога новага у вершах, {{Разьбіўка|Галубок}} у пьесах вызначаецца як вялікі народалюбца, выяўляючы перед {{Абмылка|чытагом|чытачом}} усе падрабязкі жыцьця абяздоленага мешчаніна, або бяспрытульнага сярмяжніка, зьвяртаючы увагу на гэтых няпрыметных асоб. Праца пісьменьнікаў адражэнцау усе больш і больш пашыраючыся дала свае вынікі і вось да беларускіх пісьменьнікау з кожным годам далучаюцца усе новыя і новыя асобы з розных бакоу, якія падхопліваюць галоуны матыу адраджэньня Беларусі. Між іншымі трэба адзначыць паэтау разначынцаў [[Аўтар:Максім Багдановіч|М. {{Разьбіўка|Багдановіча}}]] і [[Аўтар:Альберт Паўловіч|А. {{Разьбіўка|Паўловіча}}]], паэта мяшчаніна—[[Аўтар:Змітрок Бядуля|З. {{Разьбіўка|Бя}}]]-<noinclude></noinclude> ibuqlwjsx8sadv58n08i75xoh3m4dal 104 28437 84168 2022-08-01T14:56:01Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «дулю}}]], земляроба—[[Аўтар:Аляксандр Гурло|А. {{Разьбіўка|Гурло}}]], рамесьніка—[[Аўтар:Хведар Чарнышэвіч|Ф. {{Разьбіўка|{{Абмылка|Чарнушевіча|Чарнышэвіча}}}}]]. Максім {Разьбіўка|Багдановіч}} займае у беларускай {{Абмылка|літаратуре|літаратуры}} асобнае месц...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>дулю}}]], земляроба—[[Аўтар:Аляксандр Гурло|А. {{Разьбіўка|Гурло}}]], рамесьніка—[[Аўтар:Хведар Чарнышэвіч|Ф. {{Разьбіўка|{{Абмылка|Чарнушевіча|Чарнышэвіча}}}}]]. Максім {Разьбіўка|Багдановіч}} займае у беларускай {{Абмылка|літаратуре|літаратуры}} асобнае месца. Гэта паэта індывдіуалісты так званага — чыстага мастацства, але адзін з выдатнейшых і таляньнейшых паэтау. Ен сын вядомага расейскаго этнографа [[Аўтар:Адам Багдановіч|Адама {{Разьбіўка|Багдановіча}}]] і дастаў вышэйшую асьвету (скончыу Дэмідаускі Юрыдычны Ліцэй у Яраслауле). Гэтым ен значна розьніцца ад другіх беларускіх пісьменьнікаў, якім умовы жыцьця не далі гэтай магчымасьці. Захоплены роднаю мовай ен пачынае пісаць па беларуску ня гледзячы на тое, што адорваны ад свае краіны (ен жыу у Ніжнім-Ноугарадзе), ен ня меу магчымасьці чуць жывую беларускую мову, а навучыуся ей па запісах беларускае творчасьці. Гэта акалічнасьць кладзе адбітак і на яго паэзію, у якой адчуваецца адцягнутасьць ад грамадзянскае сучаснасьці, ад жыцьця масы. Як імпрэсыяністы ен пазірае сваім поглядам мастака усе жыцьце, ловіць настроі людзей і у сучаснасьці і у мінулым і адгукаецца на іх, з пункту сваіх уласных настрояу. Але, ня глядзечы на гэта, вершы {{Разьбіўка|Багдановіча}} блішчаць такімі шматколернымі фарбамі, такімі перапляценьнямі розных мастацкіх формау, такім высокім мастацтвам, што уносяць свой асаблівы, але вялікі скарб у беларускую літаратуру. На жаль дачасная раньняя сьмерць {{Разьбіўка|Багдановіча}} (у 1917 г.) не дала магчымасьці яму разьвярнуць свой талант, які пры той шчырасьці да свае працы, якую выявіу паэта, абяцау многа. Вершы Багдановіча друкаваліся у «Нашай Ніве», а пасьля выйшлі у зборніку «[[Вянок (1914)|Вянок]]».<noinclude></noinclude> lisdms6t2w14inxw1wrlup3ihmuz5qh 84169 84168 2022-08-01T14:56:35Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>дулю}}]], земляроба—[[Аўтар:Алесь Гурло|А. {{Разьбіўка|Гурло}}]], рамесьніка—[[Аўтар:Хведар Чарнышэвіч|Ф. {{Разьбіўка|{{Абмылка|Чарнушевіча|Чарнышэвіча}}}}]]. Максім {Разьбіўка|Багдановіч}} займае у беларускай {{Абмылка|літаратуре|літаратуры}} асобнае месца. Гэта паэта індывдіуалісты так званага — чыстага мастацства, але адзін з выдатнейшых і таляньнейшых паэтау. Ен сын вядомага расейскаго этнографа [[Аўтар:Адам Багдановіч|Адама {{Разьбіўка|Багдановіча}}]] і дастаў вышэйшую асьвету (скончыу Дэмідаускі Юрыдычны Ліцэй у Яраслауле). Гэтым ен значна розьніцца ад другіх беларускіх пісьменьнікаў, якім умовы жыцьця не далі гэтай магчымасьці. Захоплены роднаю мовай ен пачынае пісаць па беларуску ня гледзячы на тое, што адорваны ад свае краіны (ен жыу у Ніжнім-Ноугарадзе), ен ня меу магчымасьці чуць жывую беларускую мову, а навучыуся ей па запісах беларускае творчасьці. Гэта акалічнасьць кладзе адбітак і на яго паэзію, у якой адчуваецца адцягнутасьць ад грамадзянскае сучаснасьці, ад жыцьця масы. Як імпрэсыяністы ен пазірае сваім поглядам мастака усе жыцьце, ловіць настроі людзей і у сучаснасьці і у мінулым і адгукаецца на іх, з пункту сваіх уласных настрояу. Але, ня глядзечы на гэта, вершы {{Разьбіўка|Багдановіча}} блішчаць такімі шматколернымі фарбамі, такімі перапляценьнямі розных мастацкіх формау, такім высокім мастацтвам, што уносяць свой асаблівы, але вялікі скарб у беларускую літаратуру. На жаль дачасная раньняя сьмерць {{Разьбіўка|Багдановіча}} (у 1917 г.) не дала магчымасьці яму разьвярнуць свой талант, які пры той шчырасьці да свае працы, якую выявіу паэта, абяцау многа. Вершы Багдановіча друкаваліся у «Нашай Ніве», а пасьля выйшлі у зборніку «[[Вянок (1914)|Вянок]]».<noinclude></noinclude> 2eaag409r3rn1yv0w1dywz79zz7m1sh 84188 84169 2022-08-01T15:46:48Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>[[Аўтар:Змітрок Бядуля|дулю]]}}, земляроба—[[Аўтар:Алесь Гурло|А. {{Разьбіўка|Гурло}}]], рамесьніка—[[Аўтар:Хведар Чарнышэвіч|Ф. {{Разьбіўка|{{Абмылка|Чарнушевіча|Чарнышэвіча}}}}]]. Максім {Разьбіўка|Багдановіч}} займае у беларускай {{Абмылка|літаратуре|літаратуры}} асобнае месца. Гэта паэта індывдіуалісты так званага — чыстага мастацства, але адзін з выдатнейшых і таляньнейшых паэтау. Ен сын вядомага расейскаго этнографа [[Аўтар:Адам Багдановіч|Адама {{Разьбіўка|Багдановіча}}]] і дастаў вышэйшую асьвету (скончыу Дэмідаускі Юрыдычны Ліцэй у Яраслауле). Гэтым ен значна розьніцца ад другіх беларускіх пісьменьнікаў, якім умовы жыцьця не далі гэтай магчымасьці. Захоплены роднаю мовай ен пачынае пісаць па беларуску ня гледзячы на тое, што адорваны ад свае краіны (ен жыу у Ніжнім-Ноугарадзе), ен ня меу магчымасьці чуць жывую беларускую мову, а навучыуся ей па запісах беларускае творчасьці. Гэта акалічнасьць кладзе адбітак і на яго паэзію, у якой адчуваецца адцягнутасьць ад грамадзянскае сучаснасьці, ад жыцьця масы. Як імпрэсыяністы ен пазірае сваім поглядам мастака усе жыцьце, ловіць настроі людзей і у сучаснасьці і у мінулым і адгукаецца на іх, з пункту сваіх уласных настрояу. Але, ня глядзечы на гэта, вершы {{Разьбіўка|Багдановіча}} блішчаць такімі шматколернымі фарбамі, такімі перапляценьнямі розных мастацкіх формау, такім высокім мастацтвам, што уносяць свой асаблівы, але вялікі скарб у беларускую літаратуру. На жаль дачасная раньняя сьмерць {{Разьбіўка|Багдановіча}} (у 1917 г.) не дала магчымасьці яму разьвярнуць свой талант, які пры той шчырасьці да свае працы, якую выявіу паэта, абяцау многа. Вершы Багдановіча друкаваліся у «Нашай Ніве», а пасьля выйшлі у зборніку «[[Вянок (1914)|Вянок]]».<noinclude></noinclude> apf3g5wofwvmx1m3yqegrzaubbc62yn 84202 84188 2022-08-01T15:54:14Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Разьбіўка|[[Аўтар:Змітрок Бядуля|дулю]]}}, земляроба—[[Аўтар:Алесь Гурло|А. {{Разьбіўка|Гурло}}]], рамесьніка—[[Аўтар:Хведар Чарнышэвіч|Ф. {{Разьбіўка|{{Абмылка|Чарнушевіча|Чарнышэвіча}}}}]]. Максім {Разьбіўка|Багдановіч}} займае у беларускай {{Абмылка|літаратуре|літаратуры}} асобнае месца. Гэта паэта індывдіуалісты так званага — чыстага мастацства, але адзін з выдатнейшых і таляньнейшых паэтау. Ен сын вядомага расейскаго этнографа [[Аўтар:Адам Багдановіч|Адама {{Разьбіўка|Багдановіча}}]] і дастаў вышэйшую асьвету (скончыу Дэмідаускі Юрыдычны Ліцэй у Яраслауле). Гэтым ен значна розьніцца ад другіх беларускіх пісьменьнікаў, якім умовы жыцьця не далі гэтай магчымасьці. Захоплены роднаю мовай ен пачынае пісаць па беларуску ня гледзячы на тое, што адорваны ад свае краіны (ен жыу у Ніжнім-Ноугарадзе), ен ня меу магчымасьці чуць жывую беларускую мову, а навучыуся ей па запісах беларускае творчасьці. Гэта акалічнасьць кладзе адбітак і на яго паэзію, у якой адчуваецца адцягнутасьць ад грамадзянскае сучаснасьці, ад жыцьця масы. Як імпрэсыяністы ен пазірае сваім поглядам мастака усе жыцьце, ловіць настроі людзей і у сучаснасьці і у мінулым і адгукаецца на іх, з пункту сваіх уласных настрояу. Але, ня глядзечы на гэта, вершы {{Разьбіўка|Багдановіча}} блішчаць такімі шматколернымі фарбамі, такімі перапляценьнямі розных мастацкіх формау, такім высокім мастацтвам, што уносяць свой асаблівы, але вялікі скарб у беларускую літаратуру. На жаль дачасная раньняя сьмерць {{Разьбіўка|Багдановіча}} (у 1917 г.) не дала магчымасьці яму разьвярнуць свой талант, які пры той шчырасьці да свае працы, якую выявіу паэта, абяцау многа. Вершы Багдановіча друкаваліся у «Нашай Ніве», а пасьля выйшлі у зборніку «[[Вянок (1914)|Вянок]]».<noinclude></noinclude> fr6k2se03veqktma81dmv2uizyd5n7o 104 28438 84170 2022-08-01T15:08:18Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « А. {{Разьбіўка|Пауловіч}} паэта зусім іншага напрамку. Гэта паэта пераважна гуморысты, хоць есьць у яго і чыста лірычныя вершы, Але гумар Пауловіча дужа востры і часта накірован у бок багатых станау. Яго вершы выйшлі у зборніку «[[Снапок (1910)|Снапок]]». Зас...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> А. {{Разьбіўка|Пауловіч}} паэта зусім іншага напрамку. Гэта паэта пераважна гуморысты, хоць есьць у яго і чыста лірычныя вершы, Але гумар Пауловіча дужа востры і часта накірован у бок багатых станау. Яго вершы выйшлі у зборніку «[[Снапок (1910)|Снапок]]». Засім інакшым паэтай зьяўляецца {{Разьбіўка|Змітрок Бядуля}}—{{Разьбіўка|Ясакар}} (Самуіл {{Разьбіўка|Плаунік}}). Родам з жыдоў, мястэчка Пасадзец, Вілейскага павету (рад. у 1886 г.) {{Разьбіўка|Бядуля}} рана захапляецца беларускай мовай, так што зусім пакідае сваю мову і робіцца сапраудным беларусам. Але ен беларус ня толькі па мове, а і па усей сваей істоце. Жывучы у мястэчку побач з беларускім жыхарствам і адным з ім жыцьцём, ен зліуся з ім цалком, так што й жыве яго думкамі, яго настроямі. Па характару свае творчасьці Бядуля гэта паэта з тонкаю чулаю душой, мяккім пачуцьцем, прасякнутым вялікім мастацкім натхненьнем. Па колькасьці творау Бядуля зьяўляецца адным з найбольш пладавітых паэтау. Ён піша вершы і празаічныя нарысы і апавяданьні. Асобнымі выданьнямі выйшлі зборнікі вершау «[[Абразкі (1913)|Абразкі]]» (1913; г.) «[[Пад родным небам (1922)|Пад родным небам]]» (1922 г.) і апавяданьні «[[На зачарованных гонях (1923)|На зачарованных гонях]]» (1923 г.) Па зьместу творы З. {{Разьбіўка|Бядулі}} разнастайны. Вершы яго больш лірычнага характару, у якіх адчуваецца як смутак, так і бадзерасьць. Асабліва хораша у сваіх вершах Бядуля апісвае прыроду, на якую паэта глядзіць вачамі беларуса, яго сьветаглядам.<noinclude></noinclude> cst9vteo459uxqe4za9pzo0nzeg5elv 104 28439 84171 2022-08-01T15:14:14Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « Патайны сьвет беларуса, яго вера у лясных, русалкі, ведзьмы мае значны адбірак у творах З. {{Разьбіўка|Бядулі}}. Але у апошнія часы у З. Бядулі адчуваецца і рэвалюцыйна-грамадзянскія матывы. У прозаічных творах апавяданьнях З. {{Разьбіўка|Бядуля}} апрача...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> Патайны сьвет беларуса, яго вера у лясных, русалкі, ведзьмы мае значны адбірак у творах З. {{Разьбіўка|Бядулі}}. Але у апошнія часы у З. Бядулі адчуваецца і рэвалюцыйна-грамадзянскія матывы. У прозаічных творах апавяданьнях З. {{Разьбіўка|Бядуля}} апрача агульных настрояу сваей паэзіі дае праудзівыя нарысы жыцьця беларускай вескі з яе малазямельлем, яе патрэбамі й духоунай цемрай. Гэтыя апавяданьні сьведчаць аб прысутнасьці у паэты вескі, тонкай наглядальнасьці, уменьні падглядзець найбольш характэрныя моманты гэтага жыцьця. Такімі апавяданьнямі зьяўляюцца амаль што ня усе апавяданьні у зборніку «На зачарованных {{Абмылка|гонях»|гонях».}} Найбольш выдатныя з іх «[[Дванаццацігоднікі]]», «[[Сярод ночы]]», і інш. Алесь {{Разьбіўка|Гурло}} й Х. {{Разьбіўка|Чарнушэвіч}} зьяуляюцца паэтамі, якія робяць значны ухіл у бок успрыняцьця пралетарска-клясавых матывау. Як гэтыя паэты, так і шмат папярэдніх дажылі да сучасных дзен і Вялікая Кастрычнікавая рэвалюцыя, а пасьля й утварэньне Б.{{gap|0.2em}}С.{{gap|0.2em}}С.{{gap|0.2em}}Р. робяць на іх свой уплыу. Пасьля цяжкіх год імпэрыялістычнай вайны, якая прынясла разбурэньне Беларусі, і першых год пасьля рэвалюцыі, якія таксама дзякуючы аккупацыям немцау і палякау не давалі магчымасьці далейшага разьвіцьця беларускае літаратуры, толькі з 1920 году мы йзноў бачым, ужо пад сьцягом Чырвонае Беларусі, новы росквіт беларускай літаратуры. Росквіт гэты адзначаецца, як у далейшай працы папярэдніх пісьменьнікау, так і у далучэньні да іх цэлага шэрагу новых. Сярод старых пісьменьнікаў мы 21<noinclude></noinclude> 7nbetitog767j8h5baatvb3bpjaq9p3 104 28440 84172 2022-08-01T15:20:57Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «бачым Я. {{Разьбіўка|Купалу}}, Я. {{Разьбіўка|Коласа}}, Ц. {{Разьбіўка|Гартнага}}, З. {{Разьбіўка|Бядулю}}, А. {{Разьбіўка|{{Абмылка|Чарнушэвіча|Чарнышэвіча}}}} і інш. Сьперша нацыянальныя матывы адраджэньня меюць перавагу у творчасьці гэтых пісьменьнікаў, але но...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>бачым Я. {{Разьбіўка|Купалу}}, Я. {{Разьбіўка|Коласа}}, Ц. {{Разьбіўка|Гартнага}}, З. {{Разьбіўка|Бядулю}}, А. {{Разьбіўка|{{Абмылка|Чарнушэвіча|Чарнышэвіча}}}} і інш. Сьперша нацыянальныя матывы адраджэньня меюць перавагу у творчасьці гэтых пісьменьнікаў, але новыя ідэі, навеяныя Кастрычнікавай рэвалюцыяй робяць свой уплыу на іх і што далей, то больш яскравей і выразней пычынаюць гучэць у іх творчасьці рэвалюцыйныя матывы. Іх можна бачыць і у творах Я. {{Разьбіўка|Купалы}} («[[Будзь сьмелым]]», «[[На сьмерць Сьцяпана Булата]]» і інш.) З. {{Разьбіўка|Бядулі}}—{{Разьбіўка|Ясакара}} («[[Варта (Бядуля)|Варта]]», «[[Хто гэта йдзе]]» і інш.), а асабліва у Ц. {{Разьбіўка|Гартнага}} («[[Песьні працы і змаганьня|Песьні {{Абмылка|працы, ізмоганьня|працы і змаганьня}}]]) і А. {{Разьбіўка|Гурло}}. Але усе-ж такі клясавы колер Кастрычнікавае рэвалюцыі павінен быу паставіць на гэты шлях і нацыянальна-адраджэнскую лінію у беларускай літаратуры. Тыя рэвалюцыйна-пралетарскія напевы, якія дагэтуль зычэлі адзінымі ноткамі, цяпер меюць перавагу, але найбольш у творах новых пісьменьнікаў, якіх выклікала рэвалюцыя да шляху працы па будаваньню новай працоуна—сялянскай Беларусі. Найбольш здольным з іх зьяўляецца {{Разьбіўка|Міхась Чарот}} (М. {{Разьбіўка|Кудзелька}}). Ён радзіуся у 1896 г. у в. Рудзенск, Ігуменскага павету, у сям‘і селяніна. Дагэтуль ен скончыу настауніцкую сэмінарыю і цяпер здабывае вышэйшую асьвету у Маскве. С 1920 году ен уступае у рады камуністычнае партыі. Разам з Ц. {{Разьбіўка|Гартным}}, які таксама робіцца сябром Камуністычнае партыі, {{Разьбіўка|Чарот}}, пачынаючы з элемэнтаў адраджэнья, усе больш накіроувае у бок пралетарскасьці у паэзіі. Па колькасьці творау {{Разьбіўка|Чарот}}, ня гледзячы на маладыя гады, напісау шмат, як вершау, так і апавяданьняў і драматычных творау. («[[На Купальле (Чарот)|На Купальле]]». «[[Мікітаў лапаць|Мікітау лапаць]]».<noinclude></noinclude> d25j6dcsey6cvxg23d08dl2tneodppr 84174 84172 2022-08-01T15:22:03Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>бачым Я. {{Разьбіўка|Купалу}}, Я. {{Разьбіўка|Коласа}}, Ц. {{Разьбіўка|Гартнага}}, З. {{Разьбіўка|Бядулю}}, А. {{Разьбіўка|{{Абмылка|Чарнушэвіча|Чарнышэвіча}}}} і інш. Сьперша нацыянальныя матывы адраджэньня меюць перавагу у творчасьці гэтых пісьменьнікаў, але новыя ідэі, навеяныя Кастрычнікавай рэвалюцыяй робяць свой уплыу на іх і што далей, то больш яскравей і выразней пычынаюць гучэць у іх творчасьці рэвалюцыйныя матывы. Іх можна бачыць і у творах Я. {{Разьбіўка|Купалы}} («[[Будзь смелым!..|Будзь сьмелым]]», «[[На сьмерць Сьцяпана Булата (Купала)|На сьмерць Сьцяпана Булата]]» і інш.) З. {{Разьбіўка|Бядулі}}—{{Разьбіўка|Ясакара}} («[[Варта (Бядуля)|Варта]]», «[[Хто гэта йдзе]]» і інш.), а асабліва у Ц. {{Разьбіўка|Гартнага}} («[[Песьні працы і змаганьня|Песьні {{Абмылка|працы, ізмоганьня|працы і змаганьня}}]]) і А. {{Разьбіўка|Гурло}}. Але усе-ж такі клясавы колер Кастрычнікавае рэвалюцыі павінен быу паставіць на гэты шлях і нацыянальна-адраджэнскую лінію у беларускай літаратуры. Тыя рэвалюцыйна-пралетарскія напевы, якія дагэтуль зычэлі адзінымі ноткамі, цяпер меюць перавагу, але найбольш у творах новых пісьменьнікаў, якіх выклікала рэвалюцыя да шляху працы па будаваньню новай працоуна—сялянскай Беларусі. Найбольш здольным з іх зьяўляецца {{Разьбіўка|Міхась Чарот}} (М. {{Разьбіўка|Кудзелька}}). Ён радзіуся у 1896 г. у в. Рудзенск, Ігуменскага павету, у сям‘і селяніна. Дагэтуль ен скончыу настауніцкую сэмінарыю і цяпер здабывае вышэйшую асьвету у Маскве. С 1920 году ен уступае у рады камуністычнае партыі. Разам з Ц. {{Разьбіўка|Гартным}}, які таксама робіцца сябром Камуністычнае партыі, {{Разьбіўка|Чарот}}, пачынаючы з элемэнтаў адраджэнья, усе больш накіроувае у бок пралетарскасьці у паэзіі. Па колькасьці творау {{Разьбіўка|Чарот}}, ня гледзячы на маладыя гады, напісау шмат, як вершау, так і апавяданьняў і драматычных творау. («[[На Купальле (Чарот)|На Купальле]]». «[[Мікітаў лапаць|Мікітау лапаць]]».<noinclude></noinclude> 6eaem1imkn4lz5fwe6kc8oojch2wnhk 0 28441 84173 2022-08-01T15:21:49Z Gleb Leo 2440 Перасылае да [[На смерць Сцяпана Булата]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[На смерць Сцяпана Булата]] 0xbbo6vtxu5zniujl0trm6mdl6h6nd1 104 28442 84177 2022-08-01T15:28:26Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «і інш.). Першыя яго вершы выданыя у зборніку «[[Завіруха (1922)|Завіруха]]» (1922 г.) яшче больш лірычныя, але наступныя вершы, ужо наскрозь прасякнуты пралетарсьцью. Калі яшчэ у іх і чуюцца нацыянальныя ноткі, то іх выводзіць {{Разьбіўка|Чарот}} на новай канве, н...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>і інш.). Першыя яго вершы выданыя у зборніку «[[Завіруха (1922)|Завіруха]]» (1922 г.) яшче больш лірычныя, але наступныя вершы, ужо наскрозь прасякнуты пралетарсьцью. Калі яшчэ у іх і чуюцца нацыянальныя ноткі, то іх выводзіць {{Разьбіўка|Чарот}} на новай канве, на канве пралетарскага разуменьня гэтага {{Абмылка|пытанья|пытаньня}}. Ён любіць свой край, бо ен сам змагаўся за яго вызваленьне, ен павінен працаваць дзеля гэтага краю, бо ен больш адау на шляху свайго палітычнага і эканамічнага разьвіцьця («[[Чарот (Чарот)|Чарот]]», «[[А я іду]]», «[[На чырвонай дарозе]]»). Найбольш выразней гэта падкрэсьліваецца у паэме «[[Босыя на вогнішчы|Босыя на Вогнішчы]]», напісанай паэтай у 1922 г. Гэтая паэма па зьместу адбівае рэвалюцыйныя падзеі нашага часу на Беларусі: акупацыя палякамі і зноу ужо канчаткавае аслабаненьне чырвонымі. Цікавая па зьместу, гэтая паэма яшчэ больш цікава па форме, якая зьяўляецца новай, але добра адпаведнай зьместу і тым новым вобразам, якім паэта карыстаецца у гэтай паэме. Апавяданьні М. {{Разьбіўка|Чарота}} таксама знаходзяцца у угалосьсі з яго вершаванымі творамі. {{Абмылка|Апавяданьі|Апавяданьні}} яго выйшлі у зборніку «[[Веснаход (1924)|Веснаход]]» (1924 г.). Прауда у гэтых апавяданьнях {{Разьбіўка|Чарота}} няма сымболічнасьці, яны рэлаістычны, але маляваньне у іх розных старонак вясковага жыцьця робіцца паэтай з-пункту асьвятленьня пралетарска-клясавай супярэчнасьці на весцы. У апошнія часы {{Разьбіўка|Чарот}} робіцца сябром і, нават, старшыней Беларускага аб‘яднаньня пісьменьнікау пад назвай «Маладняк». У гэтым аб‘яднаньні злучыуся цэлы шераг новых маладых пісьменьнікау, і частка<noinclude></noinclude> 9t049spmkel937xzopoei17xia4iu3a 104 28443 84180 2022-08-01T15:36:57Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «старых: М. {{Разьбіўка|Чарот}}, А. {{Разьбіўка|Гурло}}, Я. {{Разьбіўка|Гушча}}, [[Аўтар:Алесь Дудар|А. {{Разьбіўка|Дудар}}]], Л. {{Разьбіўка|Якімовіч}}, [[Аўтар:Адам Бабарэка|А. {{Разьбіўка|Бабарэка, [[Аўтар:Анатоль Вольны|Анат. {{Разьбіўка|Вольны}}]], Аўтар:Андрэй Алекса...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>старых: М. {{Разьбіўка|Чарот}}, А. {{Разьбіўка|Гурло}}, Я. {{Разьбіўка|Гушча}}, [[Аўтар:Алесь Дудар|А. {{Разьбіўка|Дудар}}]], Л. {{Разьбіўка|Якімовіч}}, [[Аўтар:Адам Бабарэка|А. {{Разьбіўка|Бабарэка, [[Аўтар:Анатоль Вольны|Анат. {{Разьбіўка|Вольны}}]], [[Аўтар:Андрэй Александровіч|{{Абмылка|Е.|А.}} {{Разьбіўка|Александровіч}}, [[Аўтар:Нічыпар Чарнушэвіч|Н. {{Разьбіўка|Чарнушэвіч}}]], [[Аўтар:Паўлюк Трус|П. {{Разьбіўка|Трус, [[Аўтар:Адам Бабарэка|А. Чубар, Я. {{Разьбіўка|Журба}} і шмат іншых. Мэтай гэтага аб‘яднаньня зьяуляецца утварэньне новае літаратуры працоунай клясы, якая адпавядала-б ідэям сучасьнась і—агульная праца, барацьба за сусьветную камуну. Гэта шуканьне новых вобразау, новага зьместу, таксама і адпаведных новых формау, характарызуе усю працу пісьменьнікау «Маладняка». Казаць аб кожным паасобку немагчыма, таму, што пэунага выяуленьня асаблівасьцяу кожнага з іх яшчэ ня можна адзначыць. Праца іх знаходзіцца яшчэ у пэрыядзе шуканьня і некаторыя з іх стоячы на грунце адмоўных адносін да усяго «старога» у папярэдняй літаратуры шмат пахіліліся у бок расійскіх імажыністых, уплыу якіх выразна адчуваецца на іх творчасьці. Аднак жа, наагул, трэба сказаць, што усе яны аб‘яднаны шчырым пажаданьнем адшукаць гэтыя новыя пуціны і сьцежкі клясавае пралетарскае літаратуры і пераробіць яго у шырокі шлях літаратуры дапасаванай да патрэб формау жыцьця новага уладара і гэроя гэтага жыцьця пролетара-рабочага. Гэтае шчырае імкненьне да новай творчасьці, а таксама адзначыушаяся здольнасьць часткі гэтых пісьменьнікау, дае магчымасьць верыць, што праца «Маладняка» павінна узбагаціць беларускую літаратуру новым нячуваным яшчэ словам. Творы маладнякоуцау друкуюцца у розных часопісях і выходзяць асобнымі зборнікамі.<noinclude></noinclude> too4ledma6ezrs1jl7peb7vuxghym0i 104 28444 84181 2022-08-01T15:40:43Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « Такім чынам трэба адзначыць, што беларуская літаратура ня гледзячы на кароткі пэрыяд свайго існаваньня прайшла ужо галоуные этапы і з кожным годам расьце і павялічваецца, як па колькасьці так і па якасьці сваіх творау і ужо можа лічыцца на адным узроу...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> Такім чынам трэба адзначыць, што беларуская літаратура ня гледзячы на кароткі пэрыяд свайго існаваньня прайшла ужо галоуные этапы і з кожным годам расьце і павялічваецца, як па колькасьці так і па якасьці сваіх творау і ужо можа лічыцца на адным узроуне з іншымі маладымі літаратурамі. Такі вялікі пасьпех літаратуры зьявіуся вынікам таго, што гэта літаратура выйшла з самай гушчыні беларускіх працоуных мас, грунтуючыся на глебе змаганьня за эканамічнае і сацыяльнае вызваленьне рабочых і сялян. Прадстаунікі гэтае літаратуры, амаль што усе дзеці рабочых і сялян Беларусі, з прычыны чаго яны не адчувалі на сябе якога-небудзь значнага чужаземнага уплыва. З другога боку гэта літаратура мае вялікую заслугу у тым, што яна была галоуным сродкам, які дау магчымасьць Беларусі вызваліцца ад нацыянальнага і сацыяльнага уціску і цяпер вядзе Працоўную Беларусь па шляху, вольнага жыцьця да камунізму. {{Накіравальная рыса|6em|height=3px}}<noinclude></noinclude> 4wvc0949l3jn50ek70vc3kw70c5ov3f 0 28445 84184 2022-08-01T15:44:49Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Новая беларуская літаратура | аўтар = Адам Багдановіч | год = 1925 год | пераклад = | секцыя = Брашура | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="1" to="1" /> {{разрыў старон...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Новая беларуская літаратура | аўтар = Адам Багдановіч | год = 1925 год | пераклад = | секцыя = Брашура | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="1" to="1" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="2" to="2" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="3" to="3" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="4" to="26" /> </div> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="27" to="27" /> [[Катэгорыя:Адам Багдановіч]] [[Катэгорыя:Гісторыя беларускай літаратуры]] [[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі XX стагоддзя]] [[Катэгорыя:Творы 1925 года]] [[Катэгорыя:Творы,выдадзеныя ў Віцебску]] chdcflr3o3g1bf9dgaz5kejq0yeq8fn 84207 84184 2022-08-01T15:56:29Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Новая беларуская літаратура | аўтар = Адам Багдановіч | год = 1925 год | пераклад = | секцыя = Брашура | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="1" to="1" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="2" to="2" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="3" to="3" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="4" to="26" /> </div> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="27" to="27" /> [[Катэгорыя:Адам Багдановіч]] [[Катэгорыя:Гісторыя беларускай літаратуры]] [[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі XX стагоддзя]] [[Катэгорыя:Творы 1925 года]] [[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Віцебску]] 2d88fsp5gbdkx9zdld0lm50yuq0ucl9 84234 84207 2022-08-01T19:14:57Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Новая беларуская літаратура | аўтар = Адам Багдановіч | год = 1925 год | пераклад = | секцыя = Брашура | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="1" to="1" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="2" to="2" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="3" to="3" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="4" to="26" /> </div> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Новая беларуская літаратура (Адам Багдановіч).pdf" from="27" to="27" /> [[Катэгорыя:Адам Багдановіч]] [[Катэгорыя:Гісторыя беларускай літаратуры]] [[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі XX стагоддзя]] [[Катэгорыя:Кнігі]] [[Катэгорыя:Творы 1925 года]] [[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Віцебску]] 7t0m0qk3jusrf2cdvo1niebhl9ml2m4 104 28446 84220 2022-08-01T17:03:16Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Цэнтар|{{Разьбіўка|ВЛАСТ}}.|памер=140%}} {{ц|{{rule|6em}}}} {{ц|{{rule|6em}}}} {{Цэнтар|КАРОТКАЯ ГІСТОРЫЯ<br />{{X-larger|БЕЛАРУСІ}}|памер=200%}} {{Цэнтар|З 40 {{Разьбіўка|РЫСУНКАМІ}}|памер=120%}} {{цэнтар|[[File:Кароткая гісторыя Беларусі. Узор 1.jpg|140px]]}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ВІЛЬНЯ}}.}} {{ліні...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Цэнтар|{{Разьбіўка|ВЛАСТ}}.|памер=140%}} {{ц|{{rule|6em}}}} {{ц|{{rule|6em}}}} {{Цэнтар|КАРОТКАЯ ГІСТОРЫЯ<br />{{X-larger|БЕЛАРУСІ}}|памер=200%}} {{Цэнтар|З 40 {{Разьбіўка|РЫСУНКАМІ}}|памер=120%}} {{цэнтар|[[File:Кароткая гісторыя Беларусі. Узор 1.jpg|140px]]}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ВІЛЬНЯ}}.}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{Цэнтар|Друкарня Марціна Кухты. Дварцовая, д. № 4.|памер=80%}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|1910}}.}}<noinclude></noinclude> 1mnzc4r9y1kc1tkh55wnznp070b5duv 104 28447 84224 2022-08-01T17:54:02Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''СПІСОК БЕЛАРУСКІХ КНІГ.'''|памер=160%}} {{АРЦ|Кніжкі адзначэные зоркай *) друкаваны лацінскімі (польскімі) і рускімі літэрамі.}} {{Block center/s}} {| | colspan="5"|{{Цэнтар|I. {{Разьбіўка|ДА НАВУЧАНЬНЯ}}.|памер=120%}} |- | |[[Беларускі лемантар (1906)|Беларускі лемэнтар]] |цэн...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''СПІСОК БЕЛАРУСКІХ КНІГ.'''|памер=160%}} {{АРЦ|Кніжкі адзначэные зоркай *) друкаваны лацінскімі (польскімі) і рускімі літэрамі.}} {{Block center/s}} {| | colspan="5"|{{Цэнтар|I. {{Разьбіўка|ДА НАВУЧАНЬНЯ}}.|памер=120%}} |- | |[[Беларускі лемантар (1906)|Беларускі лемэнтар]] |цэна |style="text-align: right"|6 |style="text-align: right"|кап. |- |* |[[Першае чытанне для дзетак беларусаў (1906)|Першае чытаньне]], [[Аўтар:Алаіза Пашкевіч (Цётка)|Цёткі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- | |[[Другое чытанне для дзяцей беларусаў (1909)|Другое чытаньне]], [[Аўтар:Якуб Колас|Коласа]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|25 |<center>»</center> |- | |Karotki katechizm |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|II. Навуковые, даступные для ўсіх.|памер=120%}} |- | |[[Гутаркі аб небі і зямлi (1907)|Гутаркі аб небі і зямлі з рысункамі]] |цэна |style="text-align: right"|15 |кап. |- |* |[[Цукер ()1908|Цукер]], [[Аўтар:Вацлаў Іваноўскі|В. Тройцы]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Гутаркі аб гаспадарцы |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Як ратаваць уздутую жывёлу? (1909)|Як ратаваць уздутую жывёлу]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Як бараніцца ад халеры |<center>»</center> |style="text-align: right"|1 |<center>»</center> |- |* |Pczelina—żywioła małaja a karyści daje mnoha |<center>»</center> |style="text-align: right"|30 |<center>»</center> |- |* |Як рабіць добрые рамовые вульлі |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Зямельная справа у Новай Зэляндыі (1907)|Зямельная справа у Новай Зэляндыі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Аб гаспадарцы на хутарох і шнурох |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Кароткая гісторыя Беларусі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|60 |<center>»</center> |- |* |Беларусы і іх національнае {{Абмылка|адрадзжэньне|}адраджэньне}} |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |Як ужываць штучны навоз |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- |* |[[Як багацеюць чэскія сяляне (1912)|Як багацеюць чэскіе селяне]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|10 |<center>»</center> |- |* |[[Маладая Беларусь/1/1|Маладая Беларусь сшытак I]] (160 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|100 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|III. Повесьці і апаведаньне прозай.|памер=120%}} |- |* |[[Дым (1909)|Дым]], [[Аўтар:Марыя Канапніцкая|Конопніцкай]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- |* |[[Казкі (1904)|Казкі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- |* |[[Беларускія казкі (1912)|Беларускіе казкі (Чэлавечае вока і др.)]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Гэдалі (1907)|Гэдалі]], [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ожэшко]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- |* |[[Казка аб вадзе (1907)|Казка аб вадзе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Архіп і Лявонка (1910)|Архіп і Лявонка]]. [[Аўтар:Максім Горкі|Горкаго]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|8 |<center>»</center> |- |* |[[Дзядзька Голад (1911)|Дзядзька Голад]], [[Аўтар:Станіслаў Віткевіч|Віткевіча]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- |* |[[Хілібэртава пакута (1912)|Хілібэртова пакута]], [[Аўтар:Аляксандр Амфітэатраў|Амфітеатрова]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |Бярозка і др. [[Аўтар:Ядвігін Ш.|Ядвігіна Ш.]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Зборнік «Нашай Нівы» (1912)/1|Зборнік «Нашай Нівы» № 1]] (80 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|{{Абмылка|III.|IV.}} {{Разьбіўка|Вершы}}.|памер=120%}} |- |* |[[Вязанка (1903)|Вязанка]], [[Аўтар:Янка Лучына|Я. Лучыны]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- |* |[[Тарас на Парнасе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |-<noinclude></noinclude> 518xeujt09fwvdx8nkmg4jc11mfjlb7 84225 84224 2022-08-01T17:54:48Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''СПІСОК БЕЛАРУСКІХ КНІГ.'''|памер=160%}} {{АРЦ|Кніжкі адзначэные зоркай *) друкаваны лацінскімі (польскімі) і рускімі літэрамі.}} {{Block center/s}} {| | colspan="5"|{{Цэнтар|I. {{Разьбіўка|ДА НАВУЧАНЬНЯ}}.|памер=120%}} |- | |[[Беларускі лемантар (1906)|Беларускі лемэнтар]] |цэна |style="text-align: right"|6 |style="text-align: right"|кап. |- |* |[[Першае чытанне для дзетак беларусаў (1906)|Першае чытаньне]], [[Аўтар:Алаіза Пашкевіч (Цётка)|Цёткі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- | |[[Другое чытанне для дзяцей беларусаў (1909)|Другое чытаньне]], [[Аўтар:Якуб Колас|Коласа]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|25 |<center>»</center> |- | |Karotki katechizm |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|II. Навуковые, даступные для ўсіх.|памер=120%}} |- | |[[Гутаркі аб небі і зямлi (1907)|Гутаркі аб небі і зямлі з рысункамі]] |цэна |style="text-align: right"|15 |кап. |- |* |[[Цукер ()1908|Цукер]], [[Аўтар:Вацлаў Іваноўскі|В. Тройцы]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Гутаркі аб гаспадарцы |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Як ратаваць уздутую жывёлу? (1909)|Як ратаваць уздутую жывёлу]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Як бараніцца ад халеры |<center>»</center> |style="text-align: right"|1 |<center>»</center> |- |* |Pczelina—żywioła małaja a karyści daje mnoha |<center>»</center> |style="text-align: right"|30 |<center>»</center> |- |* |Як рабіць добрые рамовые вульлі |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Зямельная справа у Новай Зэляндыі (1907)|Зямельная справа у Новай Зэляндыі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Аб гаспадарцы на хутарох і шнурох |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Кароткая гісторыя Беларусі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|60 |<center>»</center> |- |* |Беларусы і іх національнае {{Абмылка|адрадзжэньне|}адраджэньне}} |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |Як ужываць штучны навоз |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- | |[[Як багацеюць чэскія сяляне (1912)|Як багацеюць чэскіе селяне]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|10 |<center>»</center> |- | |[[Маладая Беларусь/1/1|Маладая Беларусь сшытак I]] (160 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|100 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|III. Повесьці і апаведаньне прозай.|памер=120%}} |- | |[[Дым (1909)|Дым]], [[Аўтар:Марыя Канапніцкая|Конопніцкай]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- | |[[Казкі (1904)|Казкі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- | |[[Беларускія казкі (1912)|Беларускіе казкі (Чэлавечае вока і др.)]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Гэдалі (1907)|Гэдалі]], [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ожэшко]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- |* |[[Казка аб вадзе (1907)|Казка аб вадзе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Архіп і Лявонка (1910)|Архіп і Лявонка]]. [[Аўтар:Максім Горкі|Горкаго]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|8 |<center>»</center> |- | |[[Дзядзька Голад (1911)|Дзядзька Голад]], [[Аўтар:Станіслаў Віткевіч|Віткевіча]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- | |[[Хілібэртава пакута (1912)|Хілібэртова пакута]], [[Аўтар:Аляксандр Амфітэатраў|Амфітеатрова]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |Бярозка і др. [[Аўтар:Ядвігін Ш.|Ядвігіна Ш.]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |[[Зборнік «Нашай Нівы» (1912)/1|Зборнік «Нашай Нівы» № 1]] (80 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|{{Абмылка|III.|IV.}} {{Разьбіўка|Вершы}}.|памер=120%}} |- | |[[Вязанка (1903)|Вязанка]], [[Аўтар:Янка Лучына|Я. Лучыны]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- |* |[[Тарас на Парнасе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |-<noinclude></noinclude> g54knepgnq42e5dbl9d2fonen8394i7 84226 84225 2022-08-01T17:55:23Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Беларускіе кніжкі.'''|памер=160%}} {{АРЦ|Кніжкі адзначэные зоркай *) друкаваны лацінскімі (польскімі) і рускімі літэрамі.}} {{Block center/s}} {| | colspan="5"|{{Цэнтар|I. {{Разьбіўка|ДА НАВУЧАНЬНЯ}}.|памер=120%}} |- | |[[Беларускі лемантар (1906)|Беларускі лемэнтар]] |цэна |style="text-align: right"|6 |style="text-align: right"|кап. |- |* |[[Першае чытанне для дзетак беларусаў (1906)|Першае чытаньне]], [[Аўтар:Алаіза Пашкевіч (Цётка)|Цёткі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- | |[[Другое чытанне для дзяцей беларусаў (1909)|Другое чытаньне]], [[Аўтар:Якуб Колас|Коласа]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|25 |<center>»</center> |- | |Karotki katechizm |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|II. Навуковые, даступные для ўсіх.|памер=120%}} |- | |[[Гутаркі аб небі і зямлi (1907)|Гутаркі аб небі і зямлі з рысункамі]] |цэна |style="text-align: right"|15 |кап. |- |* |[[Цукер ()1908|Цукер]], [[Аўтар:Вацлаў Іваноўскі|В. Тройцы]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Гутаркі аб гаспадарцы |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Як ратаваць уздутую жывёлу? (1909)|Як ратаваць уздутую жывёлу]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Як бараніцца ад халеры |<center>»</center> |style="text-align: right"|1 |<center>»</center> |- |* |Pczelina—żywioła małaja a karyści daje mnoha |<center>»</center> |style="text-align: right"|30 |<center>»</center> |- |* |Як рабіць добрые рамовые вульлі |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Зямельная справа у Новай Зэляндыі (1907)|Зямельная справа у Новай Зэляндыі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Аб гаспадарцы на хутарох і шнурох |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Кароткая гісторыя Беларусі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|60 |<center>»</center> |- |* |Беларусы і іх національнае {{Абмылка|адрадзжэньне|}адраджэньне}} |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |Як ужываць штучны навоз |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- | |[[Як багацеюць чэскія сяляне (1912)|Як багацеюць чэскіе селяне]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|10 |<center>»</center> |- | |[[Маладая Беларусь/1/1|Маладая Беларусь сшытак I]] (160 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|100 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|III. Повесьці і апаведаньне прозай.|памер=120%}} |- | |[[Дым (1909)|Дым]], [[Аўтар:Марыя Канапніцкая|Конопніцкай]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- | |[[Казкі (1904)|Казкі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- | |[[Беларускія казкі (1912)|Беларускіе казкі (Чэлавечае вока і др.)]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Гэдалі (1907)|Гэдалі]], [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ожэшко]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- |* |[[Казка аб вадзе (1907)|Казка аб вадзе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Архіп і Лявонка (1910)|Архіп і Лявонка]]. [[Аўтар:Максім Горкі|Горкаго]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|8 |<center>»</center> |- | |[[Дзядзька Голад (1911)|Дзядзька Голад]], [[Аўтар:Станіслаў Віткевіч|Віткевіча]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- | |[[Хілібэртава пакута (1912)|Хілібэртова пакута]], [[Аўтар:Аляксандр Амфітэатраў|Амфітеатрова]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |Бярозка і др. [[Аўтар:Ядвігін Ш.|Ядвігіна Ш.]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |[[Зборнік «Нашай Нівы» (1912)/1|Зборнік «Нашай Нівы» № 1]] (80 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|{{Абмылка|III.|IV.}} {{Разьбіўка|Вершы}}.|памер=120%}} |- | |[[Вязанка (1903)|Вязанка]], [[Аўтар:Янка Лучына|Я. Лучыны]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- |* |[[Тарас на Парнасе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |-<noinclude></noinclude> r0vbkcc72td9exa1et4gurccmipr97x 84298 84226 2022-08-02T08:06:48Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Беларускіе кніжкі.'''|памер=160%}} {{АРЦ|Кніжкі адзначэные зоркай *) друкаваны лацінскімі (польскімі) і рускімі літэрамі.}} {{Block center/s}} {| | colspan="5"|{{Цэнтар|I. {{Разьбіўка|ДА НАВУЧАНЬНЯ}}.|памер=120%}} |- | |[[Беларускі лемантар (1906)|Беларускі лемэнтар]] |цэна |style="text-align: right"|6 |style="text-align: right"|кап. |- |* |[[Першае чытанне для дзетак беларусаў (1906)|Першае чытаньне]], [[Аўтар:Алаіза Пашкевіч (Цётка)|Цёткі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- | |[[Другое чытанне для дзяцей беларусаў (1909)|Другое чытаньне]], [[Аўтар:Якуб Колас|Коласа]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|25 |<center>»</center> |- | |Karotki katechizm |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|II. Навуковые, даступные для ўсіх.|памер=120%}} |- | |[[Гутаркі аб небі і зямлi (1907)|Гутаркі аб небі і зямлі з рысункамі]] |цэна |style="text-align: right"|15 |кап. |- |* |[[Цукер ()1908|Цукер]], [[Аўтар:Вацлаў Іваноўскі|В. Тройцы]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Гутаркі аб гаспадарцы |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Як ратаваць уздутую жывёлу? (1909)|Як ратаваць уздутую жывёлу]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Як бараніцца ад халеры |<center>»</center> |style="text-align: right"|1 |<center>»</center> |- |* |[[Pčalina—žywiołka małaja a karyści daje mnoha (1911)|Pčalina—žywiołka małaja a karyści daje mnoha]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|30 |<center>»</center> |- |* |Як рабіць добрые рамовые вульлі |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Зямельная справа у Новай Зэляндыі (1907)|Зямельная справа у Новай Зэляндыі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Аб гаспадарцы на хутарох і шнурох |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Кароткая гісторыя Беларусі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|60 |<center>»</center> |- |* |Беларусы і іх національнае {{Абмылка|адрадзжэньне|}адраджэньне}} |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |Як ужываць штучны навоз |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- | |[[Як багацеюць чэскія сяляне (1912)|Як багацеюць чэскіе селяне]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|10 |<center>»</center> |- | |[[Маладая Беларусь/1/1|Маладая Беларусь сшытак I]] (160 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|100 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|III. Повесьці і апаведаньне прозай.|памер=120%}} |- | |[[Дым (1909)|Дым]], [[Аўтар:Марыя Канапніцкая|Конопніцкай]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- | |[[Казкі (1904)|Казкі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- | |[[Беларускія казкі (1912)|Беларускіе казкі (Чэлавечае вока і др.)]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Гэдалі (1907)|Гэдалі]], [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ожэшко]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- |* |[[Казка аб вадзе (1907)|Казка аб вадзе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Архіп і Лявонка (1910)|Архіп і Лявонка]]. [[Аўтар:Максім Горкі|Горкаго]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|8 |<center>»</center> |- | |[[Дзядзька Голад (1911)|Дзядзька Голад]], [[Аўтар:Станіслаў Віткевіч|Віткевіча]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- | |[[Хілібэртава пакута (1912)|Хілібэртова пакута]], [[Аўтар:Аляксандр Амфітэатраў|Амфітеатрова]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |Бярозка і др. [[Аўтар:Ядвігін Ш.|Ядвігіна Ш.]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |[[Зборнік «Нашай Нівы» (1912)/1|Зборнік «Нашай Нівы» № 1]] (80 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|{{Абмылка|III.|IV.}} {{Разьбіўка|Вершы}}.|памер=120%}} |- | |[[Вязанка (1903)|Вязанка]], [[Аўтар:Янка Лучына|Я. Лучыны]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- |* |[[Тарас на Парнасе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |-<noinclude></noinclude> ji5krk3n3xgzbzccuhxg0713g6ixrav 84299 84298 2022-08-02T08:07:49Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Беларускіе кніжкі.'''|памер=160%}} {{АРЦ|Кніжкі адзначэные зоркай *) друкаваны лацінскімі (польскімі) і рускімі літэрамі.}} {{Block center/s}} {| | colspan="5"|{{Цэнтар|I. {{Разьбіўка|ДА НАВУЧАНЬНЯ}}.|памер=120%}} |- | |[[Беларускі лемантар (1906)|Беларускі лемэнтар]] |цэна |style="text-align: right"|6 |style="text-align: right"|кап. |- |* |[[Першае чытанне для дзетак беларусаў (1906)|Першае чытаньне]], [[Аўтар:Алаіза Пашкевіч (Цётка)|Цёткі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- | |[[Другое чытанне для дзяцей беларусаў (1909)|Другое чытаньне]], [[Аўтар:Якуб Колас|Коласа]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|25 |<center>»</center> |- | |Karotki katechizm |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|II. Навуковые, даступные для ўсіх.|памер=120%}} |- | |[[Гутаркі аб небі і зямлi (1907)|Гутаркі аб небі і зямлі з рысункамі]] |цэна |style="text-align: right"|15 |кап. |- |* |[[Цукер ()1908|Цукер]], [[Аўтар:Вацлаў Іваноўскі|В. Тройцы]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Гутаркі аб гаспадарцы |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Як ратаваць уздутую жывёлу? (1909)|Як ратаваць уздутую жывёлу]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Як бараніцца ад халеры |<center>»</center> |style="text-align: right"|1 |<center>»</center> |- |* |[[Pčalina—žywiołka małaja, a karyści daje mnoha (1911)|Pčalina—žywiołka małaja a karyści daje mnoha]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|30 |<center>»</center> |- |* |Як рабіць добрые рамовые вульлі |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Зямельная справа у Новай Зэляндыі (1907)|Зямельная справа у Новай Зэляндыі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |Аб гаспадарцы на хутарох і шнурох |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Кароткая гісторыя Беларусі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|60 |<center>»</center> |- |* |Беларусы і іх національнае {{Абмылка|адрадзжэньне|}адраджэньне}} |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |Як ужываць штучны навоз |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- | |[[Як багацеюць чэскія сяляне (1912)|Як багацеюць чэскіе селяне]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|10 |<center>»</center> |- | |[[Маладая Беларусь/1/1|Маладая Беларусь сшытак I]] (160 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|100 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|III. Повесьці і апаведаньне прозай.|памер=120%}} |- | |[[Дым (1909)|Дым]], [[Аўтар:Марыя Канапніцкая|Конопніцкай]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- | |[[Казкі (1904)|Казкі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- | |[[Беларускія казкі (1912)|Беларускіе казкі (Чэлавечае вока і др.)]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- |* |[[Гэдалі (1907)|Гэдалі]], [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ожэшко]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|6 |<center>»</center> |- |* |[[Казка аб вадзе (1907)|Казка аб вадзе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|3 |<center>»</center> |- |* |[[Архіп і Лявонка (1910)|Архіп і Лявонка]]. [[Аўтар:Максім Горкі|Горкаго]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|8 |<center>»</center> |- | |[[Дзядзька Голад (1911)|Дзядзька Голад]], [[Аўтар:Станіслаў Віткевіч|Віткевіча]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|2 |<center>»</center> |- | |[[Хілібэртава пакута (1912)|Хілібэртова пакута]], [[Аўтар:Аляксандр Амфітэатраў|Амфітеатрова]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |Бярозка і др. [[Аўтар:Ядвігін Ш.|Ядвігіна Ш.]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |[[Зборнік «Нашай Нівы» (1912)/1|Зборнік «Нашай Нівы» № 1]] (80 стр.) |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|{{Абмылка|III.|IV.}} {{Разьбіўка|Вершы}}.|памер=120%}} |- | |[[Вязанка (1903)|Вязанка]], [[Аўтар:Янка Лучына|Я. Лучыны]] |цэна |style="text-align: right"|4 |кап. |- |* |[[Тарас на Парнасе]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |-<noinclude></noinclude> g94byfc5h5ax6d2cn3q6ojxzo6rbssb 104 28448 84227 2022-08-01T18:31:28Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «|- | |[[Дзед Завала (1910)|Дзед Завала]], Ядвігіна Ш. |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |[[Снапок (1910)|Снапок]], зборнік вершоў [[Аўтар:Альберт Паўловіч|А. Паўловіча]] |<center>{{Абмылка|цэна|»}}</center> |style="text-align: right"|15 |<center>{{Абмылка|кап.|»}}</center> |- | |Адвечная песьня (...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>|- | |[[Дзед Завала (1910)|Дзед Завала]], Ядвігіна Ш. |<center>»</center> |style="text-align: right"|5 |<center>»</center> |- | |[[Снапок (1910)|Снапок]], зборнік вершоў [[Аўтар:Альберт Паўловіч|А. Паўловіча]] |<center>{{Абмылка|цэна|»}}</center> |style="text-align: right"|15 |<center>{{Абмылка|кап.|»}}</center> |- | |[[Адвечная песьня (1910)|Адвечная песьня]], абраз у XII зьявах [[Аўтар:Янка Купала|Я. Купалы]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|20 |<center>»</center> |- |* |[[А хто там ідзе? (1910)|А хто там ідзе?]] Я. Купалы, муз. [[Аўтар:Людамір Рагоўскі|Рогоўскаго]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|10 |<center>»</center> |- | |[[Biełaruskije pieśni z notami (1910)|Biełaruskije pieśni z notami, I čaść]] [[Аўтар:Антон Грыневіч|A. Hryniewicz]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|30 |<center>»</center> |- | |[[Беларускі песеньнік з нотамі (1911)|Беларускі песеньнік з нотамі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|15 |<center>»</center> |- | |[[Песьні-жальбы (1910)|Песьні жальбы]], Якуба Коласа |<center>»</center> |style="text-align: right"|30 |<center>»</center> |- | |[[Гусьляр (1910)|Huślar]], zbornik {{Абмылка|wieršou|wieršoŭ}} J. Kupały |<center>»</center> |style="text-align: right"|50 |<center>»</center> |- | |[[Кацярына (1911)|Кацярына]], [[Аўтар:Тарас Шаўчэнка|Т. Шэвчэнкі]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|10 |<center>»</center> |- | |[[Жалейка (1908)|Жалейка]]. Зборнік вершоў Я. Купалы |<center>»</center> |style="text-align: right"|50 |<center>»</center> |- | |[[Пан Тадэвуш (1907)|Pan Tadeusz]], [[Аўтар:Адам Міцкевіч|A. Mickiewicza]], pierekł. [[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|Marcinkiewicza]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|25 |<center>»</center> |- | |[[Гапон (1907)|Hapon]], apowieść Marcinkiewicza |<center>»</center> |style="text-align: right"|15 |<center>»</center> |- | |[[Вечарніцы (1909)|Wieczernicy]], apowieści Marcinkiewicza |<center>»</center> |style="text-align: right"|15 |<center>»</center> |- | |[[Шчароўскія дажынкі, Купала (1910)|Szczeroŭskije dażynki, Kupałła]]. Marcinkiewicza |<center>»</center> |style="text-align: right"|20 |<center>»</center> |- | |[[Дудка беларуская (1907)|Dudka biełaruskaja]]. [[Аўтар:Францішак Багушэвіч|M. Buraczka]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|25 |<center>»</center> |- | |[[Смык беларускі (1908)|Smyk biełaruski]]. [[Аўтар:Францішак Багушэвіч|S. Reŭki]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|20 |<center>»</center> |- |* |[[Чыжык беларускі (1912)|Чыжык Беларускі]]. [[Аўтар:Гальяш Леўчык|Гальяша Леўчыка]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|20 |<center>»</center> |- | colspan="5"|{{Цэнтар|БЕЛАРУСКІЕ ТЭАТРАЛЬНЫЕ ТВОРЫ.|памер=120%}} |- | |[[Модны шляхцюк (1910)|Модны шляхцюк]], камэдыя у I дзеі [[Аўтар:Карусь Каганец|Каганца]] |цэна |style="text-align: right"|25 |кап. |- | |[[У зімовы вечар|У зімовы вечэр]]. Абраз Э. Ожэшко у I дзеі |<center>»</center> |style="text-align: right"|35 |<center>»</center> |- | |[[Пашыліся ў дурні (1910)|Пашыліся у дурні]]. Жарцік Кропіўніцкаго у 3 дзеях |<center>»</center> |style="text-align: right"|35 |<center>»</center> |- | |[[Сватаньне (1910)|Сватаньне]]. Жарцік [[Аўтар:Антон Чэхаў|Чэхова]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|25 |<center>»</center> |- | |[[Міхалка (1911)|Міхалка]]. Камэдыя у I дзеі |<center>»</center> |style="text-align: right"|35 |<center>»</center> |- | |[[Па рэвізіі (1911)|Па рэвізіі]]. Абраз у I дзеі [[Аўтар:Марка Крапіўніцкі|{{Абмылка|Кропіуніцкаго|Кропіўніцкаго}}]] |<center>»</center> |style="text-align: right"|35 |<center>»</center> |- | |<center>„Наша Ніва» за гады:</center> |<center>»</center> |style="text-align: right"|35 |<center>»</center> |- |* |[[Наша Ніва (1906)/1906|1906]] | |style="text-align: right"|50 |кап. |- |* |[[Наша Ніва (1906)/1906|1907]] |style="text-align: right"|2 р. |style="text-align: right"|50 |кап. |- |* |[[Наша Ніва (1906)/1906|1908]] |style="text-align: right"|2 » |style="text-align: right"|50 |кап. |- |* |[[Наша Ніва (1906)/1906|1909]] |style="text-align: right"|2 » |style="text-align: right"|50 |кап. |- |* |[[Наша Ніва (1906)/1906|1910]] |style="text-align: right"|2 » |style="text-align: right"|50 |кап. |- |* |[[Наша Ніва (1906)/1906|1911]] |style="text-align: right"|2 » |style="text-align: right"|50 |кап. |- |* |[[Беларускі каляндар «Нашай Нівы»|Беларускіе календары за 1910 — 1911 г. по]] |style="text-align: right"|— » |style="text-align: right"|15 |кап. |} {{Block center/e}} {{АРЦ|Усе гэтые кніжкі можна выпісываць накладной платай праз Кантору Рэдакцыі «Нашай Нівы» (Вільня Завальная № 7).}}<noinclude></noinclude> b7bixrpwcjd4f07x1h6kaem8kthslp6 104 28449 84228 2022-08-01T18:46:47Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> — Калі я была маленькай і калі ў таты бывалі госці, С'юзён, ці не бачылі вы калі-небудзь у нас гэтага джэнтльмена? — запыталася Фларэнс. — Ведаеце, міс, — адказала, падумаўшы, яе служанка, — дапраўды, я не магу сказаць, бачыла я яго ці не. Калі памерла ваша няшчасная дарагая матуля, міс Флой, я толькі-толькі сюды паступіла, і ''мае'' месца было, — Ніпер пакрыўджана задрала нос, перакоканая, што містэр Домбі заўсёды наўмысна недаацэньваў яе заслуг, — наверсе, пад самым дахам! — Так, правільна, — па-ранейшаму задумана сказала Фларэнс, — бадай ці маглі вы ведаць, хто бываў у доме. Я зусім забылася. — Ва ўсякім выпадку, міс, — прадаўжала С'юзен, — я вельмі добра памятаю, што гэты самы джэнтльмен, містэр Каркер, быў і тады ўжо амаль не такім самым важным джэнтльменам пры вашым тату. Бывала гаварылі ў доме, што ён стаіць на чале ўсіх спраў вашага татулі ў Сіці і ўсім кіруе і што ваш татуля лічыцца з ім больш, чым з кім-бы там ні было, а гэта і не так ужо цяжка, прашу прабачэння, міс Флой, таму што ён ніколі і ні з кім не лічыўся. — Так, С'юзен, — сказала Фларэнс, калі гэта маладая лэдзі замоўкла. — Ён карыстаецца давер'ем таты, і я ўпэўнена, што ён яго сябра. Думкі Фларэнс усе былі заняты гэтым прадметам, і на працягу некалькіх дзён яна не магла ўнікнуць іх. Містэр Каркер у часе двух сваіх візітаў, што адбыліся пасля першага, трымаўся так, як быццам дамагаўся давер'я — на права з яго боку быць таямнічым і асцярожным, паведамляючы ёй, што пра карабль да гэтага часу нічога не чуваць, — на нейкую захаваную ўладу над ёю і ўплыў, — што прыводзіла яе ў неразуменне і выклікала трывогу. У яе не было магчымасці адштурхнуць яго або разарваць павуцінне, якім ён паступова яе аплятаў, бо патрабавалася пэўнае ўмельства і веданне свету, каб працівіцца яго хітрасці, а ў Фларэнс гэтага не было. Праўда, ён сказаў толькі, што пра карабль няма ніякіх вестак і ён баіцца горшага, але Фларэнс была вельмі ўстрывожана тым, як мог ён даведацца, што яна цікавіцца лёсам карабля, і чаму прысвоіў сабе права так каварна і таямніча намякаць ёй, што яму гэта вядома. Пра Уолтэра яна думала часта. Ах, як часта думала яна пра яго ў цёмныя ночы, калі вецер завываў за сцяною! Але надзея не памірала ў яе сэрцы. Яна напісала старому інструментальнаму майстру, але не атрымала адказу на сваю запіску, якая, між іншым, і не патрабавала адказу. Такія былі справы ў Фларэнс у тую раніцу, калі яна з радасцю ехала дадому, каб вярнуцца да ранейшага адзінотнага жыцця.<noinclude></noinclude> cjc8bsvgy0l123mgq78cu1ijgkab6b0 104 28450 84229 2022-08-01T19:02:05Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{block center/s|style=width:100%; max-width:30em; border:2px solid black; padding:0.7em 0em}} {{АРЦ|Усе каму дорага і блізка справа жыцьця і адраджэньня Беларусі і Беларусоу, выпісывайце, чытайце і шырце беларускую газэту „Нашу Ніву.“}} {{Цэнтар|„{{Разьбіўка|НАША НІВА}}“|памер=160%}} {{АРЦ|гэта душ...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{block center/s|style=width:100%; max-width:30em; border:2px solid black; padding:0.7em 0em}} {{АРЦ|Усе каму дорага і блізка справа жыцьця і адраджэньня Беларусі і Беларусоу, выпісывайце, чытайце і шырце беларускую газэту „Нашу Ніву.“}} {{Цэнтар|„{{Разьбіўка|НАША НІВА}}“|памер=160%}} {{АРЦ|гэта душа думак і патрэб Беларусі.}} {{АРЦ|<small>Цэна с перасылнай да хаты: 1 год — 2 руб. 50 нап. на 6 м. — 1 р. 25 к., на 3 м. 65 к., на 1 м. — 25 к. Заграніцай: на 1 г. — 4 р, на 6 м. 2 р. 3 м. 1 р.</small>}} {{АРЦ|Праз кантору рэдакціі можна выпісываць усе беларускіе кніжкі, якіе дагэтуль друкаваліся.}} {{АРЦ|<small>Адрэс: Вільня, Завальная вул. № 7.</small>}} {{block center/e}} {{block center/s|style=width:100%; max-width:30em; border:2px solid black; padding:0.7em 0em}} {{Цэнтар|Маладая Беларусь|памер=140%}} {{АРЦ|<small>выходзіць, зборнікамі па 160 страніц, цэна за сэрыю (4 зборнікі) 3 рублі.</small>}} {{АРЦ|<small>Адрэс рэдакціі С. Пецербург, Верэйская вул, д. № 37 к. 13. Выдавецкая Суполка «Загляне сонцэ і ў нашэ ваконцэ.»</small>}} {{block center/e}} {{block center/s|style=width:100%; max-width:30em; border:2px solid black; padding:0.7em 0em}} {{Цэнтар|„{{Разьбіўка|САХА}}“|памер=180%}} {{АРЦ|<small>Першы беларускі сельска-гаспадарскі месячнік. Дае практычные рады па сельскай гаспадарцы, агародніцтву, пчэлаводзтву, вэтэрынарыі і друг.</small>}} {{АРЦ|<small>ЦЭНА з дастаукай і перэсылкай '''на год усяго тольні 1 р 20 к.'''</small>}} {{Цэнтар|<small>{{gap|4em}}Рэдактар-выдавец '''[[Аўтар:Аляксандр Уласаў|А. Уласоу]]'''<br />АДРЭС: Вільня Завальная вуліца № 7..</small>}} {{block center/e}}<noinclude></noinclude> 1xpfaxplar90wh8x5af452foyo03gx2 104 28451 84230 2022-08-01T19:11:31Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> Доктар і місіс Блімбер, у суправаджэнні (зусім не па яго жаданню) свайго сябра, дарагога пітомца, майстра Барнета, ужо накіраваліся ў Брайтон. Канікулы закончыліся; большая частка моладзі, што гасцявала на віле, раз'ехалася, і візіт Фларэнс, які зацягнуўся, скончыўся. Быў між іншым, адзін госць, хоць і не гасціўшы у сэра Барнета, які нязменна аказваў увагу гэтай сям'і і па-ранейшаму аставаўся ёй адданым. Гэта быў містэр Тутс, што некалькі тыдняў назад аднавіў знаёмства, якое меў шчасце завязаць са Скетлсам-малодшым у той вечар, калі парваў блімбераўскія путы і, надзеўшы кальцо, вырваўся на волю, містэр Тутс, які з'яўляўся акуратна праз дзень і пакідаў у вестыбюлі цэлую калоду візітных картак; іх было столькі, што гэта цырамонія нагадвала партыю ў віст, прычым містэр Тутс раздаваў, а слуга быў партнёрам. Затым містэр Тутс, якому прышла ў галаву дзёрзкая і шчаслівая думка напамінаць аб сабе гэтай сям'і, набыў шасцівёсельны катэр; экіпаж складаўся са спартыўных сяброў Пеўня, а рулём кіраваў гэты надзвычайны герой асабіста, які апранаў для гэтага выпадку яркачырвоную куртку пажарніка і хаваў пад зялёным казырком свой нязменны сіняк пад вокам. Пасля глыбокага раздум'я і вялікага напружання разумовых сіл містэр Тутс вырашыў назваць сваю лодку «Радасць Тутса», — далікатны камплімент Фларэнс, які не мог не заслужыць ухвалы ўсіх, хто ведаў зацікаўленых асоб. Разваліўшыся на малінавай падушцы на барту сваёй элегантнай шлюпкі і задраўшы ногі, містэр Тутс снаваў узад і ўперад непадалёку ад саду сэра Барнета, загадваў сваёй камандзе зноў і зноў перасякаць раку пад вострым кутом з мэтай пакрасавацца, а вось хто-небудзь на яго глядзіць з вокнаў дома сэра Барнета, і прымушаў «Радасць Тутса» рабіць такія эвалюцыі, што здзівіў усіх прыбярэжных жыхароў. Але калі-б ні здарылася яму ўбачыць каго-небудзь у садзе сэра Барнета на беразе ракі, містэр Тутс абавязкова прытвараўся, быццам трапіў сюды ў выніку збегу акалічнасцей, надзвычай дзіўных і неверагодных. — Як маецеся, Тутс? — пытаўся сэр Барнет, махаючы яму рукою з лужка, у той час як спрытны Певень кіраваў проста да берагу. — Як маецеся, сэр Барнет? — адказваў містэр Тутс, — ну, ці не дзіва гэта, што я ''вас'' тут сустрэў! Ніколі яшчэ мне не здаралася так здзіўляцца! — усклікаў містэр Тутс. — А міс Домбі тут? Пасля гэтага з'яўлялася часамі Фларэнс. — Дыаген зусім здаровы, міс Домбі! — крычаў містэр Тутс. — Я даведваўся сёння раніцой. — Вельмі дзякую вам! — гучаў у адказ прыемны голас Фларэнс.<noinclude></noinclude> ibwpsshz5y2yvqooxdz354n053p0ie4 0 28452 84231 2022-08-01T19:11:54Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | пераклад = | секцыя = Зборнік прозы | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} <pages index=Бярозка (1912).pdf" from="5" to="5" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index=Бярозка (1912).pdf" from="6" to="6" /> {{разрыў ста...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | пераклад = | секцыя = Зборнік прозы | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} <pages index=Бярозка (1912).pdf" from="5" to="5" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index=Бярозка (1912).pdf" from="6" to="6" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index=Бярозка (1912).pdf" from="7" to="7" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index=Бярозка (1912).pdf" from="8" to="8" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} {{цэнтар|{{Разьбіўка|ЗЬМЕСТ}}.<ref>У арыгінальным выданьні няма, дададзена дзеля зручнасьці. (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]])</ref>|памер=140%}} {{block center/s|style=width:100%; max-width:25em}} {{справа|<small>Стар.</small>}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Бярозка|Бярозка]]|3|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Чэлавек|Чэлавек]]|6|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Хлеб|Хлеб]]|7|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Баба|Баба]]|9|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Заморскі зьвер|Заморскі зьвер]]|11|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Пазыка|Пазыка]]|13|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/З маленькім білецікам|З маленькім білецікам]]|15|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Вучоны бык|Вучоны бык]]|18|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Што сказау певень|Што сказау певень]]|20|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Падласенькі|Падласенькі]]|24|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Рабы|Рабы]]|26|3} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Дачэсные|Дачэсные]]|30|3}} {{block center/e}} {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index=Бярозка (1912).pdf" from="39" to="40" /> ----------- {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Бярозка (Ядвігін)|*]] [[Катэгорыя:Зборы твораў]] [[Катэгорыя:Сатыра]] [[Катэгорыя:Наша Ніва]] [[Катэгорыя:Творы 1912 года]] [[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Вільні]] mk9xfrdwyef7nzmszziejrk04ixkgd7 84232 84231 2022-08-01T19:12:27Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | пераклад = | секцыя = Зборнік прозы | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="5" to="5" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="6" to="6" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="7" to="7" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="8" to="8" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} {{цэнтар|{{Разьбіўка|ЗЬМЕСТ}}.<ref>У арыгінальным выданьні няма, дададзена дзеля зручнасьці. (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]])</ref>|памер=140%}} {{block center/s|style=width:100%; max-width:25em}} {{справа|<small>Стар.</small>}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Бярозка|Бярозка]]|3|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Чэлавек|Чэлавек]]|6|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Хлеб|Хлеб]]|7|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Баба|Баба]]|9|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Заморскі зьвер|Заморскі зьвер]]|11|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Пазыка|Пазыка]]|13|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/З маленькім білецікам|З маленькім білецікам]]|15|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Вучоны бык|Вучоны бык]]|18|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Што сказау певень|Што сказау певень]]|20|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Падласенькі|Падласенькі]]|24|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Рабы|Рабы]]|26|3} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Дачэсные|Дачэсные]]|30|3}} {{block center/e}} {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="39" to="40" /> ----------- {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Бярозка (Ядвігін)|*]] [[Катэгорыя:Зборы твораў]] [[Катэгорыя:Сатыра]] [[Катэгорыя:Наша Ніва]] [[Катэгорыя:Творы 1912 года]] [[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Вільні]] 3pizkw06lgx0sfpjd8hyfpq7t5dmclb 84271 84232 2022-08-01T21:46:01Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | пераклад = | секцыя = Зборнік прозы | папярэдні = | наступны = | анатацыі = }} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="5" to="5" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="6" to="6" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="7" to="7" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="8" to="8" /> {{разрыў старонкі|тэкст=}} {{цэнтар|{{Разьбіўка|ЗЬМЕСТ}}.<ref>У арыгінальным выданьні няма, дададзена дзеля зручнасьці. (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]])</ref>|памер=140%}} {{block center/s|style=width:100%; max-width:25em}} {{справа|<small>Стар.</small>}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Бярозка|Бярозка]]|3|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Чэлавек|Чэлавек]]|6|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Хлеб|Хлеб]]|7|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Баба|Баба]]|9|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Заморскі зьвер|Заморскі зьвер]]|11|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Пазыка|Пазыка]]|13|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/З маленькім білецікам|З маленькім білецікам]]|15|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Вучоны бык|Вучоны бык]]|18|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Што сказау певень|Што сказау певень]]|20|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Падласенькі|Падласенькі]]|24|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Рабы|Рабы]]|26|3}} {{Dotted TOC||[[Бярозка (1912)/Дачэсные|Дачэсные]]|30|3}} {{block center/e}} {{разрыў старонкі|тэкст=}} <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="39" to="40" /> ----------- {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Бярозка (Ядвігін)|*]] [[Катэгорыя:Зборы твораў]] [[Катэгорыя:Сатыра]] [[Катэгорыя:Наша Ніва]] [[Катэгорыя:Творы 1912 года]] [[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Вільні]] 8tznxzpik93jn5ywkbahqrt287f4vtm 104 28453 84235 2022-08-01T19:15:27Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|ПРАДМОВА.|памер=150%}} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> Народныя песьні, што склаліся вякамі, захавалі больш або менш свой стыль, і ў такім жа выглядзе сьпяваюцца народам дасюль. Але форма і звароты мовы песьні збольшага адрозьніваюццаад народнай гаво...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|ПРАДМОВА.|памер=150%}} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> Народныя песьні, што склаліся вякамі, захавалі больш або менш свой стыль, і ў такім жа выглядзе сьпяваюцца народам дасюль. Але форма і звароты мовы песьні збольшага адрозьніваюццаад народнай гаворкі, як і ўсялякая паэзіяадштодзённай гутаркі. Каб прадставіць ясьней гэтыя адрозьненьні, я ў наступным пералажэньні некалькіх баек Крылова прапаную прыклады цяперашняе народнае гаворкі ліцьвінаў-беларусаў<ref>Іхнія песьні і побыт выйшлі асобнымі адбіткамі з часопіса жывая старына 1902 г.</ref> з уласьцівымі ім зваротамі мовы і мясцовымі выразамі. Так кажуць у палесьсі паўночных паветаў Чарнігаўскае губ. Ёсьць магчымасьць меркаваць, што гэтая гаворка захавалася недатыкальнай ва ўсёй цэласьці з даўніх часоў, таму што мясцовасьць гэта (асабліва Мглінскі і Сураскі паветы) была адвеку ізаляваная лясамі ад уплыву іншых падмоваў, а ў больш позьнія часы, дзякуючы мясцовымумовам, яна заставалася ў баку ад узьдзеяньня культуры. </div> {{Накіравальная рыса|6em|height=2px}}<noinclude></noinclude> j958jj6ai4d5m8u0ar8n90cwb7ajlg2 104 28454 84238 2022-08-01T19:30:22Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> — Можа на бераг сойдзеце, Тутс? — гаварыў затым сэр Барнет. — Спяшацца вам няма куды. Зайдзіце да нас. — О, гэта не мае ніякага значэння, дзякую вам, — чырванеючы, адказваў містэр Тутс. — Я думаў, што міс Домбі рада будзе пра гэта даведацца, вось і ўсё. Бывайце! І небарака містэр Тутс, які паміраў ад жадання прыняць запрашэнне, але не адважваўся гэта зрабіць, з болем у сэрцы даваў знак Пеўню, і «Радасць» адплывала, рассякаючы ваду, як страла. Раніцою, у дзень ад'езду Фларэнс, «Радасць», упрыгожаная з незвычайнай раскошшу, стаяла ля прыступак саду. Калі Фларэнс пасля размовы з С'юзен спусцілася ўніз развітацца, яна застала ў гасцінай чакаўшага яе містэра Тутса. — О, як маецеся, міс Домбі, — сказаў узрушаны Тутс, які заўсёды вельмі сароміўся, калі здзяйснялася сардэчнае яго жаданне і ён з ёю гутарыў. — Дзякую вам, я зусім здаровы, спадзяюся — і вы таксама, і Дыаген быў здароў учора. — Вы вельмі добры, — сказала Фларэнс. — Дзякую вам, гэта не мае ніякага значэння, — запярэчыў містэр Тутс. — Я падумаў, што з прычыны такога цудоўнага надвор'я вы не супраць былі-б вярнуцца дадому па рацэ, міс Домбі. У лодцы ёсць месца для вашай пакаёўкі. — Я вам вельмі ўдзячна, — нерашуча сказала Фларэнс. — Дапраўды-ж, вельмі ўдзячна, але… мне-б не хацелася. — О, гэта не мае ніякага значэння, — адказаў містэр Тутс. — Да пабачэння. — Ці не хочаце пабачыць лэдзі Скетлс? — ласкава запыталася Фларэнс. — О, не, дзякую вам, — адказаў містэр Тутс, — гэта не мае абсалютна ніякага значэння. Але ў гэту хвіліну ўвайшла лэдзі Скетлс, і містэра Тутса раптам ахапіла нястрымнае жаданне запытацца, як яна маецца, і выказаць надзею, што яна здарова; паціскаючы ёй руку, містэр Тутс не мог яе адпусціць, пакуль не з'явіўся сэр Барнет, за якога ён адразу-ж ухапіўся ў вялікай роспачы. — Сёння, Тутс, — сказаў сэр Барнет, паварочваючыся да Фларэнс, — мы трацім тую, якая свеціць усім нам у доме. — О, гэта не мае ніякага значэння… гэта значыць, я хачу сказаць — так, вядома, — прамармытаў збянтэжаны Тутс. — Да пабачэння! Не гледзячы на гэта энергічнае развітанне, містэр Тутс замест таго, каб пайсці, стаяў і разгублена азіраўся. Фларэнс, каб яго выручыць, пачала развітвацца і дзякаваць лэдзі Скетлс і ўзяла пад руку сэра Барнета. — Ці магу прасіць вас, любая мая міс Домбі, — сказаў гаспадар дома, праводзячы яе да экіпажа, — перадаць найлепшыя мае пажаданні вашаму дарагому тату?<noinclude></noinclude> bhzbsl8hhsszkygruhhe48dj2h8yrxr 104 28455 84239 2022-08-01T20:07:14Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Larger|'''Цана 45 кап.'''}} {{rule|7.5em|align=left}} {{rule|7.5em|align=left}} [[File:Лягатып Дзяржаўнага Выдавецтва Беларусі (2).png|center|100px]]» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Larger|'''Цана 45 кап.'''}} {{rule|7.5em|align=left}} {{rule|7.5em|align=left}} [[File:Лягатып Дзяржаўнага Выдавецтва Беларусі (2).png|center|100px]]<noinclude></noinclude> jkwrh9hgc6w7sw2ytgzc80f51r8bjdh 104 28456 84240 2022-08-01T20:10:09Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «У Беларусі шырока распаўсюджаныя штучныя беларускія творы, збольшага ў форме вершаў гумарыстычнага й сатырычнага зьместу. Гэтакія вершы: «На падзеньне Польшчы», «1812 год», «[[Тарас на Парнасе]]», «На вызваленьне сялянаў», «З нагоды бунту 1863 году», «Вясн...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>У Беларусі шырока распаўсюджаныя штучныя беларускія творы, збольшага ў форме вершаў гумарыстычнага й сатырычнага зьместу. Гэтакія вершы: «На падзеньне Польшчы», «1812 год», «[[Тарас на Парнасе]]», «На вызваленьне сялянаў», «З нагоды бунту 1863 году», «[[Вясна гола перапала]]», «[[Панскае ігрышча]]» і мн. інш. Большая частка іх увайшла ў выданьне Е. Радзіміча «Милостивый Осипъ» (Віц. 1896); іншыя даступныя толькі ў рукапісных сьпісах. Найбольшай увагай чытачоў карыстаюцца чамусьці «Тарас на Парнасе» й «Панскае ігрышча». Хто напісаў гэтыя пародыі дакладна не вядома. Мяркуючы зь некаторых літаратурных намінак, «Тарас» напісаны ў часы Гогаля, Булгарына, Грэча (до-души въ газети я васъ облаю на ўвесь свѣтъ, — якъ Гоголя у прошлымъ лѣти!). Некаторыя прыпісваюць гэты твор вядомаму беларускаму паэту-этнографу Дуніну-Марцінкевічу, нашаму земляку,аўтарумногіх беларускіх паэмаў. Але гэта ледзьве праўда. Марцінкевіч велмьі блізка стаяў да польскай літаратуры й ня мог добра ведаць літаратурных дачыненьняў расейцаў. Больш верагодным трэба прызнаць думку, што «Тарас» напісаны ў г. Горках, у пачатку пацідзясятых або ў канцы саракавых гадоў мінулага стагодзьдзя, канкрэтна ў першыя гады існаваньня Горацкага земляробчага інстытуту, які быў у той час вышэйшай навучальнай установай.<noinclude></noinclude> eaxc96dl4iysuui4nu5s2regtqs562h 104 28457 84241 2022-08-01T20:10:27Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «Што датычыцца «Панскага ігрышча», то гэта, бессумнеўна, твор навейшай фармацыі і наежыць нейкаму Юрку, ураджэнцу Мінскай губэрні. «Могил. Губ Вѣдомости» ў водгуку пра дадзеную брашуру (№ 15 ўа 1901 год) прыводзяць некалькі строфаў са «Смык беларускі|Смык...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>Што датычыцца «Панскага ігрышча», то гэта, бессумнеўна, твор навейшай фармацыі і наежыць нейкаму Юрку, ураджэнцу Мінскай губэрні. «Могил. Губ Вѣдомости» ў водгуку пра дадзеную брашуру (№ 15 ўа 1901 год) прыводзяць некалькі строфаў са «[[Смык беларускі|Смыка беларускага]]» С. Рэўкі, у якіх ён адказвае Юрку на яго «Панскае ігрышча». Тут мымаем магчымасьць зьмясьціць гэты адказ цалкам. Акрамя таго, у гэтым выданьні даем месца вершам Дунін-Марцінкевіча: «Крык. шум, гоману карчме» й «У магілёўскім прыёме», зь вядомай паэмы гэтага аўтара «[[Гапон]]» (Менск,1855 г.), што складае вялікую бібліяграфчіную рэдкасьць. {{лінія|6em}}<noinclude></noinclude> aoq4lvw2p2h2s7prr36d2h014xbx1wj 84242 84241 2022-08-01T20:11:03Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>Што датычыцца «Панскага ігрышча», то гэта, бессумнеўна, твор навейшай фармацыі і належыць нейкаму Юрку, ураджэнцу Мінскай губэрні. «Могил. Губ Вѣдомости» ў водгуку пра дадзеную брашуру (№ 15 ўа 1901 год) прыводзяць некалькі строфаў са «[[Смык беларускі|Смыка беларускага]]» С. Рэўкі, у якіх ён адказвае Юрку на яго «Панскае ігрышча». Тут мымаем магчымасьць зьмясьціць гэты адказ цалкам. Акрамя таго, у гэтым выданьні даем месца вершам Дунін-Марцінкевіча: «Крык. шум, гоману карчме» й «У магілёўскім прыёме», зь вядомай паэмы гэтага аўтара «[[Гапон]]» (Менск,1855 г.), што складае вялікую бібліяграфчіную рэдкасьць. {{лінія|6em}}<noinclude></noinclude> l8onm2q1dov6eveca3bj7dq1y788d4b 14 28458 84248 2022-08-01T20:20:12Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «[[Катэгорыя:Мастакі]]» wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Мастакі]] figtzny86d8zg4rg7urjsdv83wj7nu2 14 28459 84249 2022-08-01T20:20:31Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «[[Катэгорыя:Аўтары паводле прафесій]]» wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Аўтары паводле прафесій]] 7541fhqojhbvg0hxh5ytcp9ix185xxb 84250 84249 2022-08-01T20:20:40Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Аўтары паводле прафесіі]] m3i2f2c61fu25aguoven63kb1h1pddk 104 28460 84252 2022-08-01T20:36:55Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Калёнтытул|right={{Larger|БЯРОЗКА.}}}} — Даждаўся Лявон, што яго пацеха — Марыська выцягнулася у гару, як тая маладая, гладкая бярозка. Ад хлапцоў адбою не было і, хоць сэрцэ кроўю аблівалося, а пара падыйшла замуж аддаваць. Справіў Лявон вясельле, як мае быць:...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Калёнтытул|right={{Larger|БЯРОЗКА.}}}} — Даждаўся Лявон, што яго пацеха — Марыська выцягнулася у гару, як тая маладая, гладкая бярозка. Ад хлапцоў адбою не было і, хоць сэрцэ кроўю аблівалося, а пара падыйшла замуж аддаваць. Справіў Лявон вясельле, як мае быць: каб у сэрцы дзіцячым на доўгіе годы добрая памятка асталася і каб перэд людзьмі сораму не было; але як прыйшлося разставацца з дачушкай,—сплакаўся, бедны, як бобр: бытцым чуяло сэрцэ нешта нядобрае. Іон і кажэ ей на апошнім адвітаньні: — Слухай, пацеха мая, адну цябе толькі я маю і адну табе толькі даю раду: калі цябе прыцісьне горкая доля, калі табе будзе вельмі цяжка жыць, што і змогі ня будзе вытрываць, не жалься нікому, нікому, хіба знойдзеш такую спрыяючую верную душу, як спрыяла і верная была для цябе душа твайго бацькі; ня знойдзеш, — ідзі лепш у лес, выбяры, каторае табе спадабаецца, дрэва, і яму, толькі яму аднаму, маё ты дзіцятка, душу сваю аткрывай, жаль свой вылівай… {{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}} Прайшло не мала часу. Паехаў Лявон дачкі даведацца. Выляцела Марыська с хаты, кінулася бацьку да кален; прыпала пасьля галоўкай да грудзей бацькавых, але ў скорасьці, якбы засароміўшыся, адскочыла, спусьціла вочкі і стаіць, уся збялеўшая, толькі губкі {{Абмылка|дры-жаць|дрыжаць}}… Доўга Лявон моўчкі угледаўся на сваю пацеху, а посьле памалу падыйшоў да яе і глухім бытцам не сваім голасам, стаў дапытываць.<noinclude></noinclude> r6otgel1e2v4iw3f758opg8g9twymag 84253 84252 2022-08-01T20:37:07Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Калёнтытул|left={{Larger|БЯРОЗКА.}}}} — Даждаўся Лявон, што яго пацеха — Марыська выцягнулася у гару, як тая маладая, гладкая бярозка. Ад хлапцоў адбою не было і, хоць сэрцэ кроўю аблівалося, а пара падыйшла замуж аддаваць. Справіў Лявон вясельле, як мае быць: каб у сэрцы дзіцячым на доўгіе годы добрая памятка асталася і каб перэд людзьмі сораму не было; але як прыйшлося разставацца з дачушкай,—сплакаўся, бедны, як бобр: бытцым чуяло сэрцэ нешта нядобрае. Іон і кажэ ей на апошнім адвітаньні: — Слухай, пацеха мая, адну цябе толькі я маю і адну табе толькі даю раду: калі цябе прыцісьне горкая доля, калі табе будзе вельмі цяжка жыць, што і змогі ня будзе вытрываць, не жалься нікому, нікому, хіба знойдзеш такую спрыяючую верную душу, як спрыяла і верная была для цябе душа твайго бацькі; ня знойдзеш, — ідзі лепш у лес, выбяры, каторае табе спадабаецца, дрэва, і яму, толькі яму аднаму, маё ты дзіцятка, душу сваю аткрывай, жаль свой вылівай… {{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}} Прайшло не мала часу. Паехаў Лявон дачкі даведацца. Выляцела Марыська с хаты, кінулася бацьку да кален; прыпала пасьля галоўкай да грудзей бацькавых, але ў скорасьці, якбы засароміўшыся, адскочыла, спусьціла вочкі і стаіць, уся збялеўшая, толькі губкі {{Абмылка|дры-жаць|дрыжаць}}… Доўга Лявон моўчкі угледаўся на сваю пацеху, а посьле памалу падыйшоў да яе і глухім бытцам не сваім голасам, стаў дапытываць.<noinclude></noinclude> 0y9vt4k1m1qyrme82rsurg8w1eux1jq 84254 84253 2022-08-01T20:37:46Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Калёнтытул|left={{Larger|БЯРОЗКА.}}}} — Даждаўся Лявон, што яго пацеха — Марыська выцягнулася у гару, як тая маладая, гладкая бярозка. Ад хлапцоў адбою не было і, хоць сэрцэ кроўю аблівалося, а пара падыйшла замуж аддаваць. Справіў Лявон вясельле, як мае быць: каб у сэрцы дзіцячым на доўгіе годы добрая памятка асталася і каб перэд людзьмі сораму не было; але як прыйшлося разставацца з дачушкай,—сплакаўся, бедны, як бобр: бытцым чуяло сэрцэ нешта нядобрае. Іон і кажэ ей на апошнім адвітаньні: — Слухай, пацеха мая, адну цябе толькі я маю і адну табе толькі даю раду: калі цябе прыцісьне горкая доля, калі табе будзе вельмі цяжка жыць, што і змогі ня будзе вытрываць, не жалься нікому, нікому, хіба знойдзеш такую спрыяючую верную душу, як спрыяла і верная была для цябе душа твайго бацькі; ня знойдзеш, — ідзі лепш у лес, выбяры, каторае табе спадабаецца, дрэва, і яму, толькі яму аднаму, маё ты дзіцятка, душу сваю аткрывай, жаль свой вылівай… {{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}} Прайшло не мала часу. Паехаў Лявон дачкі даведацца. Выляцела Марыська с хаты, кінулася бацьку да кален; прыпала пасьля галоўкай да грудзей бацькавых, але ў скорасьці, якбы засароміўшыся, адскочыла, спусьціла вочкі і стаіць, уся збялеўшая, толькі губкі {{Абмылка|дры-жаць|дрыжаць}}… Доўга Лявон моўчкі угледаўся на сваю пацеху, а посьле памалу падыйшоў да яе і глухім бытцам не сваім голасам, стаў дапытываць.<noinclude></noinclude> 17dduvckwgmiipdxrd8aj9m4pm3gv27 104 28461 84255 2022-08-01T20:41:02Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Цяжка? — Ой, цяжка, татачка! — уздыхнуйшы, атказала — Жалілася? — Жалілася,—вышэптала Марыська. — Каму? — Бярозцы. — А болыш? — Не знайшла каму. Нясі сякеру, пакажы мне гэтае дрэва,—сказаў Лявон. {{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{g...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Цяжка? — Ой, цяжка, татачка! — уздыхнуйшы, атказала — Жалілася? — Жалілася,—вышэптала Марыська. — Каму? — Бярозцы. — А болыш? — Не знайшла каму. Нясі сякеру, пакажы мне гэтае дрэва,—сказаў Лявон. {{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}} Хістаючыся, як маладая ад буры бярозка, ішла на перадзі Марыся, а за ёй, як хмара сумны, ішоў з ся-керай Лявон… — Вось — тая — на узгорку, здалёка паказывала рукой Марыся. Ой, татачка,—;алілася яна,—якая гэта была пекная бярозка, якая гладкая! Якіе пекные былі на ёй галінкі, а на галінках паўнюсенька зялёненькіх бліскучых лісточкоў!.. Лявон маўчаў, … Татачка! што ёй зрабілося? Гэта-ж цяпер лета… Чаму яна учарнела? Чаму здрабнелі, пакорчыліся яе лісточкі? Татка? Лявон маўчаў. … Чаму жаўцеюць гэтые лісточкі? Бачыш, татка, лісточкі з яе ападаюць?.. Чаму галінкі свае яна ў ніз апусьціла, бытцым яны плачуць? Я так любіла, я так кахала гэту бярозку, а яна умір… Не пасьпела слова скончыць Марыся, як цяжка грукнуў па дрэве абух… Як падстрэленая птушка, скокнула яна і схапіла за руку старога:<noinclude></noinclude> apum6sck72wcgcu87jvg21taeang5rt 104 28462 84256 2022-08-01T20:45:56Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Татачка, не чэпай! Не чэпай родненькі мой! прасіла Марыся, — баліць… баліць… Але Лявон, нічога не кажучы, ізноў стукнуў абухом па дрэве; рэха не адазвалося — стук быў глухі, як бы гэта не па дрэве, а па зямлі стукаў… Марыська стаяла водаль, заламаўшы...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Татачка, не чэпай! Не чэпай родненькі мой! прасіла Марыся, — баліць… баліць… Але Лявон, нічога не кажучы, ізноў стукнуў абухом па дрэве; рэха не адазвалося — стук быў глухі, як бы гэта не па дрэве, а па зямлі стукаў… Марыська стаяла водаль, заламаўшы рукі, і глядзела, бытцым на нешта вельмі страшнае, толькі з вачэй яе сыпаліся адна за аднэй сьлезінкі, як сыпаліся пажоўкшые лісточкі з здрагануўшэйся пад абухом, бярэзіны… Лявон нагнуўся, абчэсаў каля пня кару і, адагнуўшыся, са ўсяго маху запусьціў сякеру у бярозу і, павярнуўшы тапарышчэ на бок, атшчаціў вялікую трэску. Дрэва заскрыпело, запішчэло, бытцым стало жаліцца, як тое дзіця, а с пад Лявонавай сякеры шчэпкі ляцелі і ляцелі… Але ня доўга яму прыйшлося працаваць: нагнуўся Лявон, глянуў на падсечэнае мейсцэ, ткнуў туды тапарышчэм і, адагнуўшыся, глыбока, глыбока ўздыхнуў… — Марыська, дзіцятка маё,—дрыжачым голасам пачаў Лявон,—бачыш? Гэта-ж тут усяго на палец абалоні! А там — там парахня, адна парахня! А ведаеш чаму, гаротніца ты мая? Ведаеш? Гэтаж твой боль, гэта ж твой жаль спарахнілі гэту бярозку, — бо ты доляй сваей жалілася ей. Дрэво і то спужалося такой долі. Умірае гэта бярозка, умірае без пары, бо кожны раз, як ты прыходзіла жаліцца, ей было што раз цяжэй, а ты, маё гаротнае дзіця, успомні, ты тады мела хвіліны, подобные да шчасьця… І Лявон, узяўшы рукамі галоўку сваей пацехі, моцна прыціснуў да сябе, а Марыська, тулючыся да бацькавых грудзей, прашэптала: — Татачка, а чаму паміж людзей я не знайшла каму пажаліцца? Лявон маўчаў.<noinclude></noinclude> 0225ch8txf8qtwoyj7ccdf6watkry4a 0 28463 84257 2022-08-01T20:47:32Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = | наступны = [[Бярозка (1912)/Чэлавек|Чэлавек]] | анатацыі = }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="9" to="11" /> <...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = | наступны = [[Бярозка (1912)/Чэлавек|Чэлавек]] | анатацыі = }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="9" to="11" /> </div> {{DEFAULTSORT:Бярозка}} t6f6cdgea520xpm2gc6glkdrw7evak8 84260 84257 2022-08-01T20:53:21Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = | наступны = [[Бярозка (1912)/Чэлавек|Чэлавек]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Бярозка (Ядвігін)]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="9" to="11" /> </div> {{DEFAULTSORT:Бярозка}} ba5qg0kfry78et17xv1lpcfdoehjcu1 84317 84260 2022-08-02T08:20:08Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Бярозка | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = | наступны = [[Бярозка (1912)/Чэлавек|Чэлавек]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Бярозка (Ядвігін, апавяданне)]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="9" to="11" /> </div> {{DEFAULTSORT:Бярозка}} 9ood5b6xy7khy7vtuiqmn9ok1jkon5v 104 28464 84258 2022-08-01T20:51:59Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Калёнтытул|left={{Larger|{{Разьбіўка|ЧЭЛАВЕК}}.}}}} І прыйшоў чэлавек да Бога свайго і кажэ: — Божэ! забяры ад мяне Бяду, Сьлязу і Хваробу, а дай мне Волю, Шчасьце і Здароўе. Бог і кажэ: — Добра, чэлавечэ, будзе так, як ты жадаеш. І стаў жыць чэлавек без Бяды, без С...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Калёнтытул|left={{Larger|{{Разьбіўка|ЧЭЛАВЕК}}.}}}} І прыйшоў чэлавек да Бога свайго і кажэ: — Божэ! забяры ад мяне Бяду, Сьлязу і Хваробу, а дай мне Волю, Шчасьце і Здароўе. Бог і кажэ: — Добра, чэлавечэ, будзе так, як ты жадаеш. І стаў жыць чэлавек без Бяды, без Сьлязы, без Хваробы, а—вольны шчасьлівы і здаровы. Ажно прыйходзе сьмерць і кажэ: — Чэлавечэ, паміраць пара. Чэлавек, калі жыў з Бядой, Сьлязой і Хваробай, не раз сам жадаў і рад быў са Сьмерці, але цяпер жаль яму стала жыцьця. І пайшоў чэлавек да Бога свайго і кажэ: — Нашто Ты, кажэ, хочэш адбіраць у мяне тое, што сам дараваў? Забяры ад мяне Сьмерць. Бог і кажэ: — Добра, чэлавечэ, будзе так, як ты жадаеш. Ішлі вякі, ляцеў час. І {{Абмылка|прыхойдзе|прыйходзе}} чэлавек да Бога свайго і кажэ; — Божэ, усё я зведаў, усяго зазнаў, адна толькі рэч незнаная мне асталася. Бог і кажэ: — Чаго-ж ты, чэлавечэ, хочэш? — Сьмерці, атказывае чэлавек. Бог даў чэлавеку Сьмерць.<noinclude></noinclude> sflypy4b1s0v7o2zl7jtbqrv93yamb6 0 28465 84259 2022-08-01T20:52:45Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Чэлавек | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Бярозка|Бярозка]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Хлеб|Хлеб]] | анатацыі = }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бя...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Чэлавек | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Бярозка|Бярозка]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Хлеб|Хлеб]] | анатацыі = }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="12" to="12" /> </div> {{DEFAULTSORT:Чэлавек}} d13t1jplosvnv02qzim3aebju2x69gs 84261 84259 2022-08-01T20:53:32Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Чэлавек | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Бярозка|Бярозка]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Хлеб|Хлеб]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Чалавек (Ядвігін)]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="12" to="12" /> </div> {{DEFAULTSORT:Чэлавек}} 3qy0iq5c8lkapk5jfe81r28zexqbskt 0 28466 84263 2022-08-01T20:53:47Z Gleb Leo 2440 Gleb Leo перанёс старонку [[Бярозка]] у [[Бярозка (Ядвігін)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Бярозка (Ядвігін)]] e6nu650xo5s0bfbwxp4csvq8rftgalu 104 28467 84264 2022-08-01T21:24:30Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''АМАДАН ЦЕСТАВІК.'''|памер=200%}}» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''АМАДАН ЦЕСТАВІК.'''|памер=200%}}<noinclude></noinclude> klp4cgomf6ots761r2vcwuyxh03f9vi 104 28468 84265 2022-08-01T21:27:42Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Калёнтытул|left={{Larger|{{Разьбіўка|ХЛЕБ}}.}}}} Стаў ганяць стараста Пранука ажно ў паветовы горад адбываць там нейкіе павіннасьці. — «Ах, каб з вас духі павыганяло!» — замарматаў пад нос Пранук, але-ткі, хоцькі-няхоцькі, закінуўшы на плечы торбу с хлебам, паця...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Калёнтытул|left={{Larger|{{Разьбіўка|ХЛЕБ}}.}}}} Стаў ганяць стараста Пранука ажно ў паветовы горад адбываць там нейкіе павіннасьці. — «Ах, каб з вас духі павыганяло!» — замарматаў пад нос Пранук, але-ткі, хоцькі-няхоцькі, закінуўшы на плечы торбу с хлебам, пацягнуўся. Раніцай — халадком — ісьці было нішто, але пад паўдня стала прыпекаць, ногі пачалі млець, а тут ешчэ вяровачка ад торбы с хлебам муляе плечы Пранука. А ў дарозі, вядомая рэч: зразу зусім не чутно ціжару, а прайдзі далей, дык і хунт пудам здаецца! Перакідываў Пранук торбачку з аднаго плеча на другое, перакідываў, дый так нічога: рэжэ! — «Вось, каб цябе ліха!» — стаў нарэкаць Пранук, — «сам чуць цягнуся, а тут ешчэ і хлеб нясі»… — «Ня ты мяне нясёш, а я цябе нясу», — адзываецца хлеб с торбы. Забыўся Пранук і на дзіва, што хлеб загаварыў, толькі ешчэ горш узлаваўся: — Дык ты гэтак?! Мала таго, што на плячох маіх ляжыш, — ешчэ агрызацца уздумаў? Вось-жэ паглядзім, хто каго нясе!» — дый бразь торбу с хлебам аб зямлю, а сам ажно ходу са злосьці падбавіў. Ішоў Пранук, ішоў доўга; але што-раз часьцей садзіўся спачываць, што раз часьцей уздыхаў, што раз часьцей сплёвываў і, не прыждаўшы ешчэ вечэра,<noinclude></noinclude> fj87twn6anhdxyzbhxe3je93s9edtp9 104 28469 84266 2022-08-01T21:28:31Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «вельмі усьцешыўся, угледзіўшы здалёку на дарозе карчму. Зайшоў, дастаў капшук, вытрас з яго апошнюю залатоўку, што з дому ўзяў, каб было чым хлеб свой падкрасіць у дарозе, ды аддаў яе цяпер на хлеб і, ласа сухі яго грызучы, дагадаўся ўрэшці, хто каго нёс: ц...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>вельмі усьцешыўся, угледзіўшы здалёку на дарозе карчму. Зайшоў, дастаў капшук, вытрас з яго апошнюю залатоўку, што з дому ўзяў, каб было чым хлеб свой падкрасіць у дарозе, ды аддаў яе цяпер на хлеб і, ласа сухі яго грызучы, дагадаўся ўрэшці, хто каго нёс: ці ён хлеб, ці хлеб яго?<noinclude></noinclude> pb12jpnapursj22cqlm9ei9uobh2bsp 0 28470 84267 2022-08-01T21:29:17Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Хлеб | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Чэлавек|Чэлавек]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Баба|Баба]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: Хлеб (Ядвігі...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Хлеб | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Чэлавек|Чэлавек]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Баба|Баба]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Хлеб (Ядвігін)]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="13" to="14" /> </div> {{DEFAULTSORT:Хлеб}} annddjr9kdr1dyk5gc8vsk5mofi85k1 104 28471 84268 2022-08-01T21:33:38Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Калёнтытул|left={{Larger|{{Разьбіўка|БАБА}}.}}}} Даўно гэта было. Пад той час хадзіў ешчэ па сьвеці Пан Езус са сьвятым Пятром глядзець, які парадак на зямлі. Ідуць гэта Яны дарогай, гутараць, а Пан Езус і пытае: «а як бы ты, Пётра, хацеў: ці кабета, ці мужчына каб бы...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Калёнтытул|left={{Larger|{{Разьбіўка|БАБА}}.}}}} Даўно гэта было. Пад той час хадзіў ешчэ па сьвеці Пан Езус са сьвятым Пятром глядзець, які парадак на зямлі. Ідуць гэта Яны дарогай, гутараць, а Пан Езус і пытае: «а як бы ты, Пётра, хацеў: ці кабета, ці мужчына каб быў важнейшым у хаці?» Сьв. Пётра давай прасіць за кабету. — «Добра, — кажэ Пан Езус, — зайдзем-жэ ў гэту хатку на нач.» Зайшлі, ды просяцца ў гаспадара, каб пазволіў перэначаваць. «З ахвотай пусьціў бы я вас,—атказывае гаспадар, не спазнаўшы, да каго гаворыць, — але жонкі баюся: ліхая баба! Як вернецца с карчмы ў ночы, то і мне, і вам як паднясьці —надасьць», — «Нябойся, — кажэ сьв. Пётра, — ня будзе чэпаць». Гаспадар згодзіўся, прынёс саломы, паслаў, як мае быць, і ўсе, паклаўшыся, паснулі. Ажно чуе гаспадар, як у дзьверы — грак! грак! Іон гэта пакуль расчухаўся, дый трапіў на закрутку, жонка ляскаючы зубамі на марозе, аж пену са злосьці пусьціла і, як толькі ўляцела ў хату, так зара за качаргу, дый да старога; той ходу, яна за ім, дый, зачапіўшыся за Пятровы ногі, грымсь, як доўгая, сярод хаты, — «А гэта ешчэ што?!»—усхапіўшыся накінулася баба на мужыка. — «Падарожные на-нач папрасіліся,» — аткавывае той, спусьціўшы вочы: — «Падарожные? — зараўла баба, — дык ты тут без мяне нейкіх валацугоў наводзіш? Пачэкай-жэ:<noinclude></noinclude> fbzpi8prvkb9aj72tpmt6l9jzfadtkh 104 28472 84269 2022-08-01T21:36:54Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «спраўлю я табе лазьню, спраўлю і тваім падарожным!» Дый, скочыўшы да сьв. Петра, давай яго пражыць. Корчыўся, корчыўся сьв. Пётра, але замаўчаў. Сагнаўшы ахвоту, баба, засопшыся, кажэ: «з гэтаго годзе, трэба таго — з другога боку пачаставаць» — дый заходзіц...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>спраўлю я табе лазьню, спраўлю і тваім падарожным!» Дый, скочыўшы да сьв. Петра, давай яго пражыць. Корчыўся, корчыўся сьв. Пётра, але замаўчаў. Сагнаўшы ахвоту, баба, засопшыся, кажэ: «з гэтаго годзе, трэба таго — з другога боку пачаставаць» — дый заходзіць ад сьцяны, гдзе лежаў Пан Езус. Спанатрыў сьв. Пётра, што справа кепская, дый кульгіць борздзенька праз Пана Езуса на другі бок і ляжыць ціханька; а баба, ня ўгледзіўшы гэтай штукі, давай ізноў ківацца пад сьв. Пятром: усё як гоп, дык гоп. — «Ну, гэтаму, — кажэ, — мо ўжо і перэдала; той першы гатоў загневацца, што яго скрыўдзіла — мала дасталося; трэ надкінуць!» — дый ізноў заходзіць на другі бок да Пана Езуса. Бачыць сьв. Пётра: з бабай жартоў німа; ізноў дрэнна выходзіць, Вось ён — шлык! дый смаргануў праз Пана Езуса на сваё старое мейсцэ, а баба ўжо тут, і давай яму прыклады зноў рабіць: як па ім так па ім, ажно пакуль не змарылася і не пайшла спаць. А Пан Езус праз увесь час ляжыць сабе спакойна, бытцым сьпіць. Назаўтра ешчэ і сонцэ не ўзнялося, будзіць Пана сьв. Пётра, дый давай прасіць, каб скарэй ісьці ў дарогу («хаця-б думае, баба не прачхнулася»). Выйшлі. Пан Езус, як бы і нічога, пытае: «ну, як жэ табе, Пётра, спалося? Як бабіны парадкі спадабаліся?» — «Як спалося, то спалося, а што да парадкоў, хай бы ўжо, Пане Мой, лепш мо мужчына іх вёў»…<noinclude></noinclude> gz1684cv5ryw9imzdr81zixw7dc65tj 0 28473 84270 2022-08-01T21:37:32Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Баба | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Хлеб|Хлеб]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Заморскі зьвер|Заморскі зьвер]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Баба | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Хлеб|Хлеб]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Заморскі зьвер|Заморскі зьвер]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Баба (Ядвігін)]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="15" to="16" /> </div> {{DEFAULTSORT:Баба}} 9rzp233mk375o6k11h8wuxkp8ms5utx 104 28474 84291 2022-08-02T07:01:59Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> Горка было Фларэнс прымаць гэтае даручэнне, бо ей здавалася, быццам яна ашуквае сэра Барнета, дазваляючы яму думаць, што ветлівасць, ёй аказаная, была аказана таксама і бацьку. Але не маючы магчымасці даць тлумачэння, яна нахіліла галаву і падзякавала яму, і зноў у яе прамільгнула думка, што нудны дом, дзе не пагражалі ёй падобныя цяжкасці і напамінанні пра яе няшчасце, з'яўляецца для яе зусім натуральным і найлепшым прытулкам. Памякчэла нават С'юзен Ніпер, прыбліжаючыся да дома, дзе правяла столькі гадоў. Які не быў ён пануры і з якой суровай справядлівасцю не асуджала яна яго за гэту панурасць, аднак, яна многае яму даравала. — Я рада, што зноў яго ўбачу, гэтага я не адмаўляю, міс, — сказала Ніпер. — Вядома, пахваляцца яму няма чым, але я не хацела-б, каб ён згарэў або яго знеслі! — Вы рады будзеце прайсціся па старых пакоях, ці не праўда, С'юзен? — з усмешкай запыталася Фларэнс. — Ну што-ж, міс, — адказала Ніпер, змякчаючыся ўсё больш і больш па меры набліжэння да дома, — не буду адмаўляць, што рада, хоць, як відаць, я іх зноў зненавіджу заўтра. Ахопленыя такімі развагамі, яны павярнулі ў доўгую і змрочную вуліцу. Фларэнс сядзела ў экіпажы з таго боку, які быў далей ад яе дома, і калі яны пад'язджалі да яго, выглянула з акна, каб зірнуць на дзяцей, што жылі насупраць. У гэты момант усклік С'юзен прымусіў яе шпарка азірнуцца. — Божа-ж мой! — задыхаючыся, крыкнула С'юзен. — Дзе-ж наш дом? — Наш дом? — паўтарыла Фларэнс. С'юзен, адкінуўшыся ад акна, высунулася зноў, а калі экіпаж, нарэшце, спыніўся, зноў адкінулася і ў здзіўленні паглядзела на сваю гаспадыню. Вакол усяго дома, ад фундамента пад самы дах, падымаўся лабірынт рыштаванняў. Груды цэглы і камення, кучы вапны і штабялі дошак завальвалі шырокую вуліцу да сярэдзіны ўздоўж усяго дома. Да сцен прыстаўлены былі лесвіцы, па іх падымаліся і спускаліся рабочыя; у доме працавалі маляры і абойшчыкі; падводы выгружалі вялізныя рулоны абояў; воз драпіроўшчыка загарадзіў дарогу; праз цёмныя адтуліны акон з разбітымі шыбамі не відаць было ніякай мэблі ў пакоях, — толькі рабочыя і іх інструменты напаўнялі дом ад кухні да гары. Фларэнс вышла з карэты, неразумеючы, ці той гэта дом, пакуль не пазнала Таулінсона з загарэлым тварам, які сустрэў яе ў дзвярах. — Нічога не здарылася? — запыталася Фларэнс. — О, не, міс! — Тут вялікія перамены. — Так, міс, вялікія перамены, — сказаў Таулінсон.<noinclude></noinclude> tkuy9ypv33pf063wml6l5ryjmt6hdx2 104 28475 84292 2022-08-02T07:19:23Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> Фаларэнс, нібы ў сне, прайшла міма яго і ўзбегла па лесвіцы. Рэзкае святло пранікла ў гасціную, у якой доўгі час панаваў змрок і ўсюды былі страмянкі і платформы і людзі ў папяровых каўпаках на высокіх памостах. Партрэт яе маці знік таксама, як і ўся мэбля, а на тым месцы, дзе ён вісеў, было накрэмзана мелам: «Гэты пакой абшыць панеллю. Зялёнае з золатам». Пакой Фларэнс аставаўся пакуль нечапаны, але за акном падымаліся бэлькі і дошкі, якія не давалі магчымасці пранікнуць дзённаму святлу. Яна шпарка паднялася ў тую — другую — спальню, дзе стаяў маленькі ложак, і ўбачыла ў акне цёмную фігуру велікана з люлькай у зубах і з галавой, абвязанай насавой хустачкай, які пучыў на яе вочы. Вось тут і знайшла яе С'юзен Ніпер, якая шукала Фларэнс, і прапанавала ёй спусціцца ўніз, да бацькі, які хоча з ёю пагаварыць. — Ён дома! І хоча гаварыць са мною! — крыкнула Фларэнс, якая ўся дрыжэла. Па дарозе яна думала аб тым, ці адважыцца яна пацалаваць яго. Бацька мог пачуць біццё яе сэрца, калі яна з'явілася да яго. Яшчэ секунда — і яно білася-б каля яго грудзей… Але ён быў не адзін. Тут былі дзве лэдзі, і Фларэнс спынілася. Яна змагалася так пакутліва са сваім хваляваннем, што, калі-б яе неразумны сябра Ды не ўварваўся ў пакой і не абсыпаў яе сваімі ласкамі, вітаючы яе зварот, — ад гэтага адна з лэдзі паціхеньку піснула і гэта перарвала яе ўвагу, — яна абамлела-б. — Фларэнс, — сказаў бацька, працягваючы руку так холадна, што гэта стрымала яе на месцы, — як маецеся? Фларэнс узяла яго руку ў свае і, нясмела паднёсшы да губ, не супраціўлялася, калі ён забраў яе. — Што гэта за сабака? — нездаволена запытаўся містэр Домбі. — Гэта сабака, тата… з Брайтона. — Так! — сказаў містэр Домбі, і твар яго пацямнеў, таму што ён зразумеў яе. — Ён вельмі добры, — сказала Фларэнс, звяртаючыся з уласшівай ёй грацыяй і ветлівасцю да двух незнаёмых лэдзі. — Гэта ён абрадаваўся, што ўбачыў мяне. Калі ласка, не злуйцеся на яго. Зірнуўшы на іх, яна заўважыла, што лэдзі, якая запішчэла, сядзела ў крэсле і была старая, а другая, што стаяла побач з бацькам, была вельмі прыгожая і вельмі элегантная. — Місіс Ск'ютон, — сказаў бацька, звяртаючыся да першай і паказваючы на Фларэнс, — гэта мая дачка Фларэнс. — Дапраўды-ж яна чароўная, — заўважыла лэдзі, паглядзеўшы на яе ў ларнет. — Такая непасрэдная! Любая Фларэнс, вы павінны пацалаваць мяне, прашу вас!<noinclude></noinclude> 9ob8py6ytu0k1d723vi3smnzzmvpbtb 104 28476 84293 2022-08-02T07:39:47Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> Фларэнс, выканаўшы яе жаданне, павярнулася да другой лэдзі, каля якой у чаканні стаяў бацька. — Эдзіт, — сказаў містэр Домбі, — гэта мая дачка Фларэнс. Фларэнс, гэта лэдзі хутка будзе вашай мамай. Фларэнс уздрыганулася і зірнула на прыгожы твар. — О, тата, будзьце шчаслівы! Будзьце вельмі-вельмі шчаслівы ўсё жыццё! І, плачучы, упала на грудзі лэдзі. Было кароткае маўчанне. Прыгожая лэдзі, якая спачатку не рашалася, ці падыйсці да Фларэнс, абняла яе і моцна прыціснула да сябе руку, што абвілася вакол яе таліі, нібы хацела супакоіць Фларэнс і ўсцешыць. Ні слова не сарвалася з вуснаў лэдзі. Яна нахілілася да Фларэнс і пацалавала яе ў шчаку, але не сказала ні слова. — Ці не агледзець нам дом, — запытаўся містэр Домбі, — паглядзець, як ідзе работа? Дазвольце мне, пані. Пры гэтых словах ён прапанаваў руку місіс Ск'ютон, якая разглядала Фларэнс у ларнет, як быццам спрабавала ўявіць, якой-бы тая зрабілася, калі-б ёй дадаць — бясспрэчна, з уласных невычарпальных запасаў місіс Ск'ютон — трошачкі больш Сэрца і Натуральнасці. Фларэнс усё яшчэ плакала на грудзях лэдзі і прыціскалася да яе, калі з аранжэрэі пачуўся голас містэра Домбі: — Ну што-ж, запытаемся ў Эдзіт. Ах, божа мой, дзе-ж яна? — Эдзіт, дарагая мая! — крыкнула місіс Ск'ютон. — Дзе вы? Вядома, яна шукае містэра Домбі. Мы тут, любачка! Прыгожая лэдзі выпусціла Фларэнс са сваіх абдымкаў і, яшчэ раз дакрануўшыся губамі да яе твара, хутка вышла і далучылася да іх. Фларэнс не кранулася з месца; шчаслівая, сумная, радасная, заплаканая — усё гэта адначасова — яна не ведала, колькі прайшло часу, калі вярнулася яе новая мама і зноў абняла яе. — Фларэнс, — шпарка сказала лэдзі, пільна пазіраючы ёй у твар, — вы адразу мяне не зненавідзіце? — Зненавіджу вас, мама? — усклікнула Фларэнс, абдымаючы яе за шыю і пазіраючы ёй у вочы. — Ціха! Пачніце з таго, што думайце аба мне добра, — сказала прыгожая лэдзі. — Верце, што я пастараюся зрабіць вас шчаслівай і гатова любіць вас, Фларэнс. Бывайце! Мы хутка сустрэнемся зноў. Бывайце! Ідзіце цяпер адсюль, я прашу вас. Зноў яна прытуліла яе да грудзей — гэтыя словы яна праказала спяшаючыся, але цвёрдым голасам, — і Фларэнс бачыла, як яна вышла да іх, у другі пакой. І цяпер Фларэнс пачала спадзявацца, што яна навучыцца ад гэтай новай і прыгожай мамы, як заваяваць любоў бацькі; і ў тую ноч, у закінутым старым доме, ёй снілася, што яе родная мама з ззяючай усмешкай благаслаўляе гэту надзею. Мары Фларэнс!<noinclude></noinclude> n4wehueaw2siyn7f0d6vcb08apcyj6w 104 28477 84296 2022-08-02T08:03:04Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> {{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХХІХ'''''}} {{Цэнтар|'''''Місіс Чык зрабілася відушчай.'''''}} Неяк раніцою ў гэтыя знамянальныя дні міс Токс, не ведаючы пра цуды, што адбываліся з домам містэра Домбі, скончыўшы сваё звычайнае снеданне, якое складалася з адной хрусткай французскай булачкі, аднаго свежага яйка і аднаго чайнічка, у якім заварвалася адна срэбная лыжачка чаю, паднялася наверх, каб раскласці на клавікордах «Птушыны вальс», паліць і ўпарадкаваць кветкі, змахнуць пыл з бяздзеліц і, згодна нязменнай сваёй прывычцы, ператварыць маленькую гасціную ва ўпрыгожанне пляца Прынцэсы. Міс Токс адзела пару старых пальчатак колеру сухіх лісцяў, у якіх мела звычай выконваць гэтыя абавязкі — у іншы час пальчаткі былі захаваны ад людскіх вачэй у скрынцы, — метадычна ўзялася за работу. У гэту раніцу міс Токс не спяшалася перайсці да кветак. Дзень быў цёплы, вецер паўднёвы, і павеяла летам на пляцы Прынцэсы; думкі міс Токс скіраваліся да вёскі. Малюсенькі водбліск сонца пракраўся з вялікай вуліцы за вуглом, і закураныя вераб'і пераскоквалі цераз яго, пабліскваючы ў праменях, або купаліся ў ім, як у ручаінцы, і ператвараліся ў прыгожых вераб'ёў, якія ніколі не дакраналіся да комінаў. Міс Токс прысела на падаконнік і задумалася аб сваім добрым нябожчыку татулі — містэры Токсе, які служыў у мытні, — і аб сваім дзяцінстве, якое праходзіла ў марскім парту, дзе было многа дзёгцю і крыху вясковай прастаты. Яна аддалася далёкім прыемным успамінам аб лугах, што ззяюць люцікамі, нібы перавернуты небазвод з залатымі зоркамі, і аб тым, як яна пляла ланцужкі з адуванчыкаў для юных закаханых, якія кляліся ў вернасці да смерці і былі апрануты пераважна ў нанку, і як хутка завялі і разарваліся гэтыя ланцугі. Будучы апанавана такім лятуценным настроем, яна пачала размышляць аб містэры Домбі — напэўна таму, што маёр вярнуўся дадому, у сваю кватэру насупраць, і толькі што пакланіўся ёй з акна. Бо з якой іншай прычыны магла-б міс Токс паставіць у сувязь містэра Домбі са сваімі ўспамінамі аб летніх днях і ланцугах з адуванчыкаў? «Ці павесялеў ён? — думала міс Токс. — Ці змірыўся з воляй лёсу? Ці жэніцца калі-небудзь зноў, і калі — так, то на кім? Што гэта будзе за асоба?» Румянец заліў яе твар, калі яна ўбачыла маленькую карэту, якая ўз'язджала на пляц Прынцэсы і накіроўвалася проста да пад'езду. Міс Токс устала, шпарка схапіла нажніцы і, падышоўшы, нарэшце, да кветак, старанна занялася імі, калі ў пакой увайшла місіс Чык. — Як маецца мой мілы сябра? — усклікнула міс Токс, разводзячы рукі на абдымкі.<noinclude></noinclude> 7exb0vdkaondi6479qxugtxshh6cl6v 104 28478 84302 2022-08-02T08:12:38Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Цэнтар|МАРК ТВЭН|памер=120%}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ПРЫГОДЫ ТОМА СОЎЭРА}}|памер=250%}} {{Цэнтар|Перклаў з рускай мовы<br />Я. {{Разьбіўка|Маўр}}|памер=80%}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ДЗЯРЖАЎНАЕ ВЫДАВЕЦТВА {{Абмылка|БЕЛАРУС|БЕЛАРУСІ}}}}|памер=120%}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ЮНДЗЕЬ...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Цэнтар|МАРК ТВЭН|памер=120%}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ПРЫГОДЫ ТОМА СОЎЭРА}}|памер=250%}} {{Цэнтар|Перклаў з рускай мовы<br />Я. {{Разьбіўка|Маўр}}|памер=80%}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ДЗЯРЖАЎНАЕ ВЫДАВЕЦТВА {{Абмылка|БЕЛАРУС|БЕЛАРУСІ}}}}|памер=120%}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ЮНДЗЕЬСЕКЬАР}}|памер=110%}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|МЕНСК}}—{{Разьбіўка|1935}}|памер=120%}}<noinclude></noinclude> b5borc1irx297yao1klyuvv15osa8kq 104 28479 84303 2022-08-02T08:13:05Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Цэнтар|МАРК ТВЭН|памер=120%}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ПРЫГОДЫ<br />ТОМА СОЎЭРА}}|памер=250%}}» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Цэнтар|МАРК ТВЭН|памер=120%}} {{Цэнтар|{{Разьбіўка|ПРЫГОДЫ<br />ТОМА СОЎЭРА}}|памер=250%}}<noinclude></noinclude> ntfxh0virp6tik12od3v1fmxng2cutp 84304 84303 2022-08-02T08:13:19Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Цэнтар|МАРК ТВЭН|памер=120%}} {{Цэнтар|ПРЫГОДЫ<br />ТОМА СОЎЭРА|памер=250%}}<noinclude></noinclude> ji7dyr0khi7wog2dueuze6l0x75kohi 104 28480 84315 2022-08-02T08:18:44Z Gleb Leo 2440 /* Без тэксту */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Gleb Leo" /></noinclude><noinclude></noinclude> isyqqwamimoczuse5y3bmemn8f8mlww 0 28481 84319 2022-08-02T08:20:32Z Gleb Leo 2440 Gleb Leo перанёс старонку [[Бярозка (Ядвігін)]] у [[Бярозка (Ядвігін, апавяданне)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Бярозка (Ядвігін, апавяданне)]] 01mxlaqxtshwlixt3imjpklovl3skn5 84320 84319 2022-08-02T08:21:54Z Gleb Leo 2440 Выдаленая перасылка на [[Бярозка (Ядвігін, апавяданне)]] wikitext text/x-wiki {{Неадназначнасьць}} * [[Бярозка (Ядвігін, апавяданне)|Бярозка, апавяданьне]] (1909—1910) * [[Бярозка (Ядвігін, зборнік)|Бярозка, зборнік]] (1912) [[Катэгорыя:Проза Ядвігіна Ш.]] gkjmpr38e8nawg261fisxst00urx4uh 84321 84320 2022-08-02T08:22:53Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{Неадназначнасьць}} * [[Бярозка (Ядвігін, апавяданне)|Бярозка, апавяданьне]] (1909—1910) * [[Бярозка (Ядвігін, зборнік)|Бярозка, зборнік]] (1912) [[Катэгорыя:Бярозка (Ядвігін)]] jmmneaqjimf76hbrhj5rk4374610pt5 0 28482 84322 2022-08-02T08:23:48Z Gleb Leo 2440 Перасылае да [[Бярозка (1912)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Бярозка (1912)]] 39nx9jxcr1i2ly05wkxi8911v6zh80e 14 28483 84323 2022-08-02T08:24:14Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «[[Катэгорыя:Апавяданні Ядвігіна Ш.]]» wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Апавяданні Ядвігіна Ш.]] o9qye0nuxhmqug793c4ia8wiv42bb4c 104 28484 84324 2022-08-02T08:26:20Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> Нешта велічнае было ў выглядзе мілага сябра міс Токс, аднак, яна пацалавала міс Токс і сказала: — Лукрэцыя, дзякую вам, я здарова. Спадзяюся, што і вы здаровы. Кхе!.. Місіс Чык мучыў своеасаблівы адрывісты кашаль; гэта было нешта накшталт уводзін да кашлю. — Вы рана прыехалі. Як гэта міла з вашага боку, дарагая мая! — прадаўжала міс Токс. — Вы ўжо снедалі? — Дзякую вам, Лукрэцыя, — сказала місіс Чык, — я снедала. У часе ранняга снедання, — добрая лэдзі як быццам зацікавілася пляцам Прынцэсы і, ведучы гутарку, аглядалася па баках, — я была ў брата, які вярнуўся дадому. — Спадзяюся, яму лепш, дарагая мая? — запінаючыся, прагаварыла міс Токс. — Яму значна лепш, дзякую вам. Кхе! — Маёй дарагой Луізе варта было-б звярнуць увагу на гэты кашаль, — заўважыла міс Токс. — Глупства! — адазвалася місіс Чык. — Гэта толькі ад перамены надвор'я. Мы павінны быць гатовы да перамен. — Надвор'я? — па наіўнасці сваёй запыталася міс Токс. — Усяго! — адказала місіс Чык. — Вядома, мы павінны быць гатовы. Гэта свет перамен. Ах, божа мой, ды ці ёсць хоць што-небудзь, што ''не'' мяняецца! Нават шаўкавічны чарвяк, якога, сапраўды-ж, нельга падазраваць у тым, што ён турбуе сябе падобнымі размышленнямі, заўсёды мяняецца, прымаючы самыя нечаканыя формы. — Мая Луіза заўсёды прыводзіць удачныя прыклады, — сказала ціхманая міс Токс. Місіс Чык кашлянула, як і раней, і пачала чарціць па дывану зонтам з наканечнікам з слановай касці. — Прабачце, дарагая мая Луіза, — сказала міс Токс, — але, здаецца, я заўважыла ў карэце мужную фігуру містэра Чыка? — Ён там, — сказала місіс Чык, — але, калі ласка, няхай ён там і астанецца. У яго ёсць газета, і ён цудоўна правядзе дзве гадзіны. Прадаўжайце займацца вашымі кветкамі, Лукрэцыя, а мне дазвольце пасядзець і адпачыць. — Мая Луіза ведае, — заўважыла міс Токс, — што паміж такімі сябрамі, як мы з вамі, не можа быць і гутаркі аб нейкіх цырамоніях. Таму… Таму міс Токс закончыла сказ не словамі, а дзеяннем і, адзеўшы пальчаткі, якія зняла, і зноў узброіўшыся ножніцамі, узялася вельмі старанна абразаць і падстрыгаць лісці. — Фларэнс таксама вярнулася дадому, — сказала місіс Чык, пасядзеўшы некаторы час моўчкі, схіліўшы галаву на плячо і вырысоўваючы зонцікам узоры на падлозе. — І дапраўды, цяпер Фларэнс занадта вялікая для таго, каб і далей жыць у адзіноце, да чаго яна прывыкла…<noinclude></noinclude> 5a6yu2c3u9hzr0qepb6xb7d6wltvml2 104 28485 84325 2022-08-02T09:06:32Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{Калёнтытул|left={{Larger|ЗАМОРСКІ ЗЬВЕР.}}}} …«Даўно, то даўно гэта было, але ешчэ помню, бо, між намі кажучы, далі такі добра нам на памяць. Было так: Рыгор,Гаўрыла і я выбраліся ў горад з дравамі; дровы прадалі, зайшлі да Янкеля выпіць чарку, сядзім, калякаем; чу...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{Калёнтытул|left={{Larger|ЗАМОРСКІ ЗЬВЕР.}}}} …«Даўно, то даўно гэта было, але ешчэ помню, бо, між намі кажучы, далі такі добра нам на памяць. Было так: Рыгор,Гаўрыла і я выбраліся ў горад з дравамі; дровы прадалі, зайшлі да Янкеля выпіць чарку, сядзім, калякаем; чуем — каля другога стала гамоняць аб уселякіх зьверах заморскіх, якіх панавозілі цяпер у гэты горад. Гаўрыла і кажэ да нас: браткі, лепш меней чарак выпьем, а пойдземо паглядзець заморскую налпу. Добра, пайшлі; чаўпёмся па вуліцах, дапытываючыся, як і куды трапіць да гэтай заморскай зьвярыны, аж тут нарываецца нейкі і кажэ: хадзіце за мной, я вам пакажу налпу і кошту ніякаго ня будзе. Усьцешыліся мы; коцім за ім.—Слухайце дзядзькі, кажэ да нас правадыр наш, паказаць налпу, то я вам пакажу, але сам з вамі не пайду, бо яна вельмі сярдзітая і ня любіць, каб хто другі раз прыходзіў глядзець на яе, а я ўжо раз быў. Праўда, с перша і па нашым целі забегалі мурашкі, але — было не было: вядзі, кажэм. Завёў ён нас на нейкую вуліцу, збочыў у нейкі садок, ды і паказывае пальцам: бачыце, кажэ, вун гэны жоўты дом, і вялізарны ганак пры ім, падыйдзіце бліжэй і прыгледзьцеся — вось на крэсьлі і сядзіць тая заморская налпа. Сунуліся мы бліжэй, угледаемся, — праўда: страшная, гарбатая, твар неяк сплюснуўшыся, дый амаль не ўся ў валасох, але да чэлавека надта падобна—і нават апрануўшыся зусім як пан які: апратка пекная ак<noinclude></noinclude> nlvgwb8b0to06j410u7zk32pkaswv7n 104 28486 84326 2022-08-02T09:08:28Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> — Калі яна дзіўная дзяўчынка, — прадаўжала місіс Чык, — і калі мой брат Поль нядобра сябе адчувае ў яе прысутнасці пасля ўсіх гэтых сумных здарэнняў, што адбыліся, і ўсіх жахлівых расчараванняў, якія выпалі на яго долю, то што-ж можна на гэта сказаць? Што ён павінен зрабіць намаганне. Што ён абавязан зрабіць намаганне! Наша сям'я заўсёды вызначалася здольнасцю рабіць намаганні. Поль — галава сям'і; амаль што адзіны прадстаўнік яе, які астаўся жывым… бо што такое я? На жаль, ''я'' ніякага значэння не маю… — Дарагая мая! — запратэставала міс Токс. Місіс Чык выцерла вочы, якія на секунду напоўніліся слязмі, і прадаўжала: — … І, значыцца, ён больш, чым калі-небудзь, абавязан зрабіць намаганне. І хоць зробленае ім намаганне яўляецца для мяне нібы патрасеннем, бо натура ў мяне вельмі слабая і кволая, а гэта не асабліва прыемна, і мне часта хочацца, каб сэрца маё было мрамарнай плітай або каменем… — Любая мая Луіза! — зноў запрэтэставала міс Токс. — … Тым не менш для мяне шчасцем было даведацца, што ён такі адданы сабе і свайму імю Домбі. Вядома, я заўсёды ведала, што так і будзе! Спадзяюся толькі, — памаўчаўшы, сказала місіс Чык, — што і яна будзе вартай гэтага імя. Міс Токс наліла ў маленькую зялёную лейку вады са жбана і, выпадкова падняўшы пасля вочы, была так здзіўлена тым многазначным выглядам, з якім місіс Чык павярнула да яе твар, што часова паставіла лейку на стол і сама села на крэсла побач з ёю. — Дарагая Луіза, — сказала міс Токс, — можа, вам не будзе непрыемна, калі я адважуся заўважыць, у адказ на гэта, што такая скромная асоба, як я, лічыць, што ваша любая пляменніца падае вялікія надзеі? — Што вы маеце на ўвазе, Лукрэцыя? — запыталася місіс Чык з вялікай важнасцю. — На якую маю заўвагу вы спасылаецеся, дарагая мая? — На тое, што яна будзе вартай гэтага імя, мая любая, — адказала міс Токс. — Калі, — урачыста-спагадлівым тонам праказала місіс Чык, — я сказала недастаткова зразумела, Лукрэцыя, то віна, вядома, мая. Але я хачу зразумела выказаць сваю думку Лукрэцыя, і таму, звяртаючыся да гэтай заўвагі, я павінна сказаць, што, яна зусім не датычыла Фларэнс. — Няўжо? — адазвалася міс Токс. — Так, — сказала місіс Чык коратка і рашуча. — Прабачце мне, дарагая, — заўважыла яе ціхманая сяброўка, — але я яго не зразумела. Баюся, што я некемлівая. — Калі я кажу, Лукрэцыя, што яна будзе вартай гэтага імя, я кажу пра другую жонку майго брата Поля. Думаю, што я ўжо<noinclude></noinclude> 0wynkt3quxa489se1yylwaum7bfxwik 104 28487 84327 2022-08-02T09:12:03Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «багатая; але і увагі на нас ніякай ня робіць, сядзіць і нават газэту чытае… Ну, думаем сабе, хоць налпа, але як заморская, дык можэ і умее чытаць? Асьмеліўшыся, сталі мы бліжэй падходзіць, — нічога — сядзіць. Гаўрыла кажэ: «братцы, — сьвісну я». — Сьвішчы,...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>багатая; але і увагі на нас ніякай ня робіць, сядзіць і нават газэту чытае… Ну, думаем сабе, хоць налпа, але як заморская, дык можэ і умее чытаць? Асьмеліўшыся, сталі мы бліжэй падходзіць, — нічога — сядзіць. Гаўрыла кажэ: «братцы, — сьвісну я». — Сьвішчы, актазываем. — Сьвіснуў ён раз—нічога, сьвіснуў ругі і трэцці раз, ажно праўда — падняло гэтае зьвяр’ё галаву, дый лыпае на нас маленькімі вочкамі, але так неяк сьмешна, што мы ўсе ў рогат! Ажно, людцы вы мае, як запішчыць гэта яна на нас, і хоць усяго не зразумелі, але лаянка зусім да нашай падобна, толькі ешчэ крапчэйшая! — «Іш ты, кажэ Рыгорка, хоць заморская падла, а лаянкі тутэйшай скора навучылася». Дый ешчэ горш сталі рагатаць; а я, доўга не чэкаючы, тыц ей пад нос пугаўём, Браткі, вы мае! Калі ўскочыць гэта яна, выхапіла нейкую дудачку, ды засьвішчэ, — ўжо на што Гаўрыла быў здатны да гэтаго, а так бы не патрапіў! Але ня доўга мы дзіваваліся, бо як бач наляцела паліція і за карк, ды ў паліцію. Там мы толькі даведаліся, што жулік нас падвёў, бо гэта не заморская налпа, а амаль ня першы чэлавек у горадзі, але, як людзі нам казалі, надта падобны да налпы. Даведаліся мы ў паліціі ешчэ нечаго, але ўжо не заморскаго, а тутэйшаго—лазоваго куста; а мне за тос, што ткнуў пугаўём гэну зьвярыну, зрабілі гонар—лішніх пятнаццаць усыпалі»…<noinclude></noinclude> bzrkasw0dglo10vfdakmjv8k9e6juyn 0 28488 84328 2022-08-02T09:12:50Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Заморскі зьвер | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Баба|Баба]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Пазыка|Пазыка]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: Зам...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Заморскі зьвер | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Баба|Баба]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Пазыка|Пазыка]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Заморскі зьвер]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="15" to="16" /> </div> {{DEFAULTSORT:Заморскі зьвер}} npy230s900fxsdgtc27kg7b7exz8sy4 84329 84328 2022-08-02T09:13:00Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Заморскі зьвер | аўтар = Ядвігін Ш. | год = 1912 год | арыгінал = | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Бярозка (1912)/Баба|Баба]] | наступны = [[Бярозка (1912)/Пазыка|Пазыка]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Заморскі зьвер]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Бярозка (1912).pdf" from="17" to="18" /> </div> {{DEFAULTSORT:Заморскі зьвер}} 7x0s8gxls2795648tev1yiiszr0277q 104 28489 84330 2022-08-02T09:42:38Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>выказалася ў гэтым сэнсе — хоць і карысталася іншымі словамі, — што ён мае намер жаніцца ў другі раз. Міс Токс шпарка ўсхапілася і вярнулася да сваіх кветак, падстрыгаючы сцяблы і лісцё так бязлітасна, як цырульнік стрыжэ валасы беднякоў. — Ці адчуе яна ў поўнай меры гонар, ёй аказаны, — высокамерным тонам прадаўжала місіс Чык, — гэта ўжо іншае пытанне. Спадзяюся, што адчуе. На гэтым свеце мы абавязаны думаць добра адзін аб адным, і я спадзяюся, што яна адчуе. Што датычыць мяне, то са мною не раіліся. Калі-б са мною параіліся, то, вядома, да маёй парады паставіліся-б звысоку, і, значыцца, непараўнальна лепш так, як яно ёсць. Я лічу за лепшае, каб так яно і было. Міс Токс, схіліўшы галаву, па-ранейшаму падстрыгала кветкі. Місіс Чык, энергічна ківаючы час ад часу галавою, прадаўжала гаварыць, нібы кідаючы некаму выклік. — Калі-б мой брат Поль са мною параіўся — а іншы раз ён раіцца або, правільней, меў звычай раіцца, бо, зразумела, цяпер ён не будзе гэтага рабіць, і я лічу, што гэтая акалічнасць вызваляе мяне ад адказнасці, — істэрычна сказала місіс Чык, — бо, дзякуй богу, я не рэўнівая… — тут місіс Чык зноў выпусціла слязу, — калі-б мой брат Поль прышоў да мяне і сказаў: «Луіза, якія якасці параілі-б вы мне шукаць у жонцы?», я-б, зразумела, адказала: «Поль, вы павінны шукаць сям'ю, вы павінны шукаць прыгажосць, вы павінны шукаць благародства, вы павінны шукаць сувязі». Міс Токс кінула шчоўкаць ножніцамі і, схіліўшы галаву да кветак, уважліва прыслухоўвалася. Магчыма, што ў гэтым уступе і ў гарачлівасці місіс Чык міс Токс убачыла, здавалася, нейкую надзею. — Да гэтых довадаў я звярнулася-б, — прадаўжала разважалівая лэдзі, — бо, спадзяюся, я не дурная, я ўсё-такі разумная. У часе наступіўшага кароткага маўчання ножніцы міс Токс слаба звякнулі разы два, але твар міс Токс аставаўся небачным, і ранішняе яе плацце трапятала. Місіс Чык паглядзела на яе коса, праз кветкі, што былі паміж імі, і зноў загаварыла тонам глыбокага пераконання і як чалавек, што спыняецца на акалічнасці, якая бадай ці заслугоўвае тлумачэння. — Такім чынам, мой брат Поль, зразумела, зрабіў тое, што трэба было ад яго чакаць і што ўсе мы маглі прадбачыць, калі-б ён задумаў у другі раз жаніцца. Я зусім не сумняваюся ў тым, што маці — вельмі арыстакратычная і элегантная асоба, і не маю ніякага права аспрэчваць ці да месца яе пражыванне разам з імі, бо гэта справа Поля, а не мая. Што-ж датычыцца самой абранніцы Поля, то пакуль я бачыла толькі яе партрэт, але ён сапраўды цудоўны. І імя ў яе прыгожае, — прадаўжала місіс Чык, энергічна ківаючы галавой і болыш зручна ўсаджваючыся ў<noinclude></noinclude> 9bck8n6cuctdtsc578h5g2r26j7vybf